1

Leren(d) samenwerkenFrank Stiksma MSc

Bouwend Nederland regio Randstad NoordHeerhugowaard, 22november 2013

2

Mijn fascinatie: leren(d) veranderen op het snijvlak tussen ‘techniek’ en ‘intermenselijk’.

3

Ambities, strategische opgaven

Vertrouwen, openheidSTRATEGISCH

OPERATIONEEL

Betere (keten)samenwerkingKwaliteitsverbetering

Concrete activiteiten en gedragingenWat betekent dit voor uw onderlinge

samenwerking? En, voor u persoonlijk?

Klant centraal

Mijn motto

4

Factoren die samenwerking beïnvloeden

• De waan van de dag• Leergedragingen• ‘Unfinished business’,

‘oud zeer’• Gespreksniveaus• Gespreksonderwerpen• Kwaliteit

gespreksvaardigheden• Ingesleten routines

• Paradigma’s• Effectieve

gedragspatronen• Erkenning/miskenning• Tijdstructurering• Onuitgesproken

gedachten en het daadwerkelijke gesprek

5

Gespreksniveaus en -onderwerpen

Vakinhoudelijke zakenProcedure, proces

Interactie, communicatiePersoon, team

6

De kracht van gespreksvaardigheden,de kunst van het verbinding maken

7

Gespreksvaardigheden

• Optimaal afgestemd op de gesprekspartner. • Actief luisteren.• Open vragen.• Elkaar feedbacken.• Concretiseren.• Samenvatten.• Hummen.

8

Effectieve gedragspatronen en persoonseigenschappen

9

Samenwerken = concreet handelen (1)

• Geeft anderen ruimte om een mening of idee in te brengen.

• Laat de ander uitspreken.• Vraagt anderen om feedback over het eigen

functioneren.• Toont begrip voor afwijkende visies, ideeën,

omgangsvormen en gewoonten.• Past zijn gedrag aan op dat van de gesprekspartner.

10

Samenwerken = concreet handelen (2)

• Verandert van gedragslijn als het gewenste effect in gevaar is.

• Gebruikt waar nodig verschillende communicatiestijlen.

• Accepteert suggesties ter verbetering. • Zet zich in voor bereiken voor win-winoplossingen. • Benadert anderen op een ontspannen en

vriendelijke manier.

11

Onuitgesproken gedachten en gevoelens in het gesprek

12

Emoties, gevoelens: bv. iritaties, zorgen, blij, ontevreden.Gedachten.

Emoties, gevoelens: bv. iritaties, zorgen, blij, ontevreden.Gedachten.

Emoties en gemoedstoestanden hebben een informatieve functie.

De invloed van normen, gespreks-

vaardigheden, gespreksniveaus,

miskenning

Paradigma/zienswijze Paradigma/zienswijze

Leren

14

Leren: actie en reflectie

• Reflectie op proces en prestatie.• Elkaar feedback geven.• Experimenteren.• Informatiedeling.• Communicatie van fouten.• Gezamenlijke analyse van fouten.• Gezamenlijk betekenis geven.

Onderliggende dynamiek: kwaliteit van dialoog, deling, gespreksvaardigheden, openheid, reflectieve instelling, informatievariëteit.

15

Wat stimuleert en belemmert leergedrag?

• Waan van de dag regeert. Bestaande routines diep verankerd.

• De technische inhoud bindt.

• Weinig reflectie op interactie.

• Onveiligheid in onderlinge samenwerking.

• Kritiek ontvangen is lastig.

• Kennisdeling leidt tot meer innovatieve technische oplossingen.

• Kwaliteit gespreksvaardigheden varieert sterk.

• ‘Wij hebben gelijk en daar zul je het mee moeten doen’.

• ‘Dingen zijn niet uitgewerkt dus hoef ik niks te doen’.

16

Miskenning

• Miskenning: het onbewust negeren van informatie die relevant is voor de oplossing van een probleem.

• Miskennig van eigen en andermans mogelijkheden, oplossing van een probleem, het bestaan van de ander.

17

Vragen aan jullie over samenwerking

• Vraag 1: Welke opdrachtgever/opdrachtnemer vertrouw je volledig? En welke niet? Waar ervaar je de verbinding? Waar niet?

• Vraag 2: Noem een concrete situatie waaruit blijkt dat sprake is van wederzijds vertrouwen. En benoem een situatie waarin sprake was van het nodige wantrouwen ?

• Vraag 3: Hoe beïnvloedde je de situatie? Wat zei je, wat deed je, wat dacht je, welk gespreksniveau koos je?

• Vraag 4: Welke stap is nodig om de samenwerking verder te verbeteren?