Juul  van  Stokkom    Kunstbeschouwing  3D  sculptuur  en  beeldhouwwerk    Beeldhouwwerk    

 Antonio  Canova,  Amor  Psyche,  1793,  marmer,  1,55  m  x  1,68  m,  Louvre  te  Parijs    Dit  beeldhouwwerk  heeft  Antonio  Canova  gemaakt  naar  aanleiding  van  een  scene  uit  De  Gouden  Ezel  van  een  Latijnse  schrijver  Lucius  Apuleius  Madaurensis.  Hierin  zijn  Cupido  (Amor)  en  Psyche  afgebeeld,  net  nadat  Cupido  haar  wakker  heeft  gekust.  Canova  maakte  in  totaal  zes  beelden  over  de  legende  van  Amor  en  Psyche.    Het  beeldhouwwerk  is  zeer  natuurgetrouw  en  gedetailleerd  gemaakt.  Zo  zie  je  bijvoorbeeld  dat  het  lichaam  van  Psyche  naar  waarheidsgetrouw  is  afgebeeld.  Ook  is  het  beeldhouwwerk  gepolijst.  Het  beeld  is  gemaakt  naar  een  legende,  waardoor  het  een  romantische  indruk  maakt.  Ook  wordt  de  romantische  sfeer  bevestigd  door  de  omhelzing,  de  kus  en  bijvoorbeeld  de  fijne  vleugels  van  Amor.  Het  beeld  straalt  rust  en  liefde  uit  door  al  deze  verfijndheid.    Amor  Psyche  is  een  open  beeld.  Het  is  een  3D  beeld,  waardoor  er  aan  alle  kanten  andere  dingen  te  zien  zijn.  De  compositie  kan  hierdoor  continue  vervormen.  Van  voren  is  goed  te  zien  dat  het  been  van  Amor  in  dezelfde  lijn  overloopt  naar  zijn  vleugen.  Bij  de  vleugel  zou  weer  een  lijn  kunnen  worden  getrokken  die  eindigt  bij  Psyche’s  voeten.  Ik  zie  dus  een  piramidale  compositie.  Ook  loopt  het  gedraaide  lijf  van  Psyche  vloeibaar  over  in  de  andere  vleugel  van  Amor.  Als  ik  dan  kijk  naar  de  twee  vleugels,  het  been  en  het  lijf  ontstaat  er  een  x-­‐figuur.  Of  ik  dit  nu  toevallig  zie  of  niet,  ik  denk  wel  dat  er  over  deze  overvloeiende  en  overlopende  lijnen  nagedacht  is.  Alle  assen  richten  zich  uiteindelijk  naar  het  midden,  waar  het  verhaal  om  draait,  de  kus.  Het  beeld  staat  op  een  tafelhoge  sokkel,  die  ook  van  marmer  is.  Door  deze  sokkel  kunnen  wij  als  kijker  recht  het  beeld  in  kijken.      Door  het  licht  wat  op  het  beeld  valt,  zien  we  goed  de  schaduwen  die  ontstaan  op  het  lichamen  en  doek  (dat  het  lichaam  van  Psyche  gedeeltelijk  bedekt).  Dit  zijn  zowel  slagschaduwen  als  eigen  schaduwen.  Dit  maakt  het  beeld  nog  realistischer  en  zo  komt  er  ook  leven/dynamiek  in.    

Sculptuur    

   Ossip  Zadkine,  De  verwoeste  stad,  1951,  geelkoperlegering,  6  meter,  Plein  1940  te  Rotterdam    Zadkine  heeft  deze  sculptuur  gemaakt  naar  aanleiding  van  het  bombardement  op  Rotterdam.  Het  stelt  een  man  voor  zonder  hart,  symbool  voor  het  Rotterdam  vernietigde  stadshart.  Hij  zag  een  stad  zonder  hart.  Het  is,  in  zijn  woorden:  "Een  kreet  van  afschuw  tegen  de  onmenselijke  wreedheid  van  deze  beulsdaad."    Het  beeld  is  als  mensenfiguur  uitgedrukt,  maar  niet  natuurgetrouw.  Het  lijken  geometrische  vormen  waaruit  het  lijf  is  opgebouwd.  Daarin  zijn  ronde  en  hoekige  vormen  te  zien.  Hoofd  en  armen  zijn  naar  de  hemel  geheven  en  het  figuur  schreeuwt.  Hierdoor  spat  de  emotie  van  het  beeld  af.  Ook  laat  Zadkine  de  benen,  armen  en  handen  alle  richtingen  in  wijzen,  waardoor  er  een  soort  levendigheid  en  dynamiek  ontstaat.  Het  is  geen  ineengedoken,  bang  figuur,  maar  juist  een  open  en  geschaad  persoon.  De  pijn,  onmacht  en  boosheid  is  goed  te  zien  door  de  vormen  en  schreeuw.  Ik  zou  zeggen  dat  het  een  dynamische  compositie  is  en  ook  een  beetje  ritmisch.  Dit,  door  de  vlakken  in  het  beeld,  die  zich  herhalen.  Het  beeld  is  een  open  vorm.  Het  figuur  staat  op  een  hoge  sokkel  die  het  mensenfiguur  nog  groter  maakt  dan  hij  al  is.  Als  kijker  zijn  we  veel  kleiner  en  kijken  we  tegen  het  beeld  op  door  de  hoge  sokkel.  Eerst  staat  het  beeld  op  een  eigen  sokkel,  van  hetzelfde  materiaal.  Deze  is  maar  klein.  Dan  staat  daar  nog  de  grote,  enorme  sokkel  onder,  die  met  tegels  zijn  bewerkt.      Ook  veroorzaken  de  verschillende  vlaktes  in  het  beeld  licht-­‐  en  donkercontrasten.  Het  beeld  heeft  overal  dezelfde  kleur,  maar  door  de  lichtinval  verandert  het  contrast  en  daarmee  het  beeld  continue.  Dit  is  al  te  zien  op  de  twee  plaatjes  hierboven.  Het  contrast  maakt  ook  diepte  en  dynamiek  in  het  beeld.    Als  kijker  kunnen  we  om  het  beeld  heen  lopen.  Steeds  zullen  we  alle  kanten  van  het  beeld  zien.  Mede  doordat  het  beeld  veel  ruimte  heeft  gekregen  op  het  grote,  open  plein.  Het  beeld  staat  niet  in  een  museum,  mar  juist  in  een  open,  ruime  plek.  Het  beeld  krijgt  dus  erg  veel  ruimte  en  de  kijker  kan  hierdoor  allerlei  standpunten  innemen.        Nog  een  mooie  anekdote  van  Zadkine  over  De  verwoeste  stad:  "...  De  menselijke  pijn  bewaren,  die  veroorzaakt  werd  aan  een  stad,  die  alleen  maar  het  verlangen  had  te  leven  en  zich  uit  te  breiden  als  een  woud,  bij  de  goddelijke  genade.  Een  angstkreet  voor  de  onmenselijke  wreedheid  (...)  En  ook  een  les  voor  de  toekomst,  voor  de  dageraden  van  diegenen  die  jonger  zijn  dan  wij  ..."