Juul van Stokkom Kunstbeschouwing 3D sculptuur en beeldhouwwerk Beeldhouwwerk
Antonio Canova, Amor Psyche, 1793, marmer, 1,55 m x 1,68 m, Louvre te Parijs Dit beeldhouwwerk heeft Antonio Canova gemaakt naar aanleiding van een scene uit De Gouden Ezel van een Latijnse schrijver Lucius Apuleius Madaurensis. Hierin zijn Cupido (Amor) en Psyche afgebeeld, net nadat Cupido haar wakker heeft gekust. Canova maakte in totaal zes beelden over de legende van Amor en Psyche. Het beeldhouwwerk is zeer natuurgetrouw en gedetailleerd gemaakt. Zo zie je bijvoorbeeld dat het lichaam van Psyche naar waarheidsgetrouw is afgebeeld. Ook is het beeldhouwwerk gepolijst. Het beeld is gemaakt naar een legende, waardoor het een romantische indruk maakt. Ook wordt de romantische sfeer bevestigd door de omhelzing, de kus en bijvoorbeeld de fijne vleugels van Amor. Het beeld straalt rust en liefde uit door al deze verfijndheid. Amor Psyche is een open beeld. Het is een 3D beeld, waardoor er aan alle kanten andere dingen te zien zijn. De compositie kan hierdoor continue vervormen. Van voren is goed te zien dat het been van Amor in dezelfde lijn overloopt naar zijn vleugen. Bij de vleugel zou weer een lijn kunnen worden getrokken die eindigt bij Psyche’s voeten. Ik zie dus een piramidale compositie. Ook loopt het gedraaide lijf van Psyche vloeibaar over in de andere vleugel van Amor. Als ik dan kijk naar de twee vleugels, het been en het lijf ontstaat er een x-‐figuur. Of ik dit nu toevallig zie of niet, ik denk wel dat er over deze overvloeiende en overlopende lijnen nagedacht is. Alle assen richten zich uiteindelijk naar het midden, waar het verhaal om draait, de kus. Het beeld staat op een tafelhoge sokkel, die ook van marmer is. Door deze sokkel kunnen wij als kijker recht het beeld in kijken. Door het licht wat op het beeld valt, zien we goed de schaduwen die ontstaan op het lichamen en doek (dat het lichaam van Psyche gedeeltelijk bedekt). Dit zijn zowel slagschaduwen als eigen schaduwen. Dit maakt het beeld nog realistischer en zo komt er ook leven/dynamiek in.
Sculptuur
Ossip Zadkine, De verwoeste stad, 1951, geelkoperlegering, 6 meter, Plein 1940 te Rotterdam Zadkine heeft deze sculptuur gemaakt naar aanleiding van het bombardement op Rotterdam. Het stelt een man voor zonder hart, symbool voor het Rotterdam vernietigde stadshart. Hij zag een stad zonder hart. Het is, in zijn woorden: "Een kreet van afschuw tegen de onmenselijke wreedheid van deze beulsdaad." Het beeld is als mensenfiguur uitgedrukt, maar niet natuurgetrouw. Het lijken geometrische vormen waaruit het lijf is opgebouwd. Daarin zijn ronde en hoekige vormen te zien. Hoofd en armen zijn naar de hemel geheven en het figuur schreeuwt. Hierdoor spat de emotie van het beeld af. Ook laat Zadkine de benen, armen en handen alle richtingen in wijzen, waardoor er een soort levendigheid en dynamiek ontstaat. Het is geen ineengedoken, bang figuur, maar juist een open en geschaad persoon. De pijn, onmacht en boosheid is goed te zien door de vormen en schreeuw. Ik zou zeggen dat het een dynamische compositie is en ook een beetje ritmisch. Dit, door de vlakken in het beeld, die zich herhalen. Het beeld is een open vorm. Het figuur staat op een hoge sokkel die het mensenfiguur nog groter maakt dan hij al is. Als kijker zijn we veel kleiner en kijken we tegen het beeld op door de hoge sokkel. Eerst staat het beeld op een eigen sokkel, van hetzelfde materiaal. Deze is maar klein. Dan staat daar nog de grote, enorme sokkel onder, die met tegels zijn bewerkt. Ook veroorzaken de verschillende vlaktes in het beeld licht-‐ en donkercontrasten. Het beeld heeft overal dezelfde kleur, maar door de lichtinval verandert het contrast en daarmee het beeld continue. Dit is al te zien op de twee plaatjes hierboven. Het contrast maakt ook diepte en dynamiek in het beeld. Als kijker kunnen we om het beeld heen lopen. Steeds zullen we alle kanten van het beeld zien. Mede doordat het beeld veel ruimte heeft gekregen op het grote, open plein. Het beeld staat niet in een museum, mar juist in een open, ruime plek. Het beeld krijgt dus erg veel ruimte en de kijker kan hierdoor allerlei standpunten innemen. Nog een mooie anekdote van Zadkine over De verwoeste stad: "... De menselijke pijn bewaren, die veroorzaakt werd aan een stad, die alleen maar het verlangen had te leven en zich uit te breiden als een woud, bij de goddelijke genade. Een angstkreet voor de onmenselijke wreedheid (...) En ook een les voor de toekomst, voor de dageraden van diegenen die jonger zijn dan wij ..."
Top Related