KORTOM‘KORTOM’ IS EEN UITGAVE VAN D E N V D K

>>ndkv NEDERLANDSE VERENIGING VOOR DAGBEHANDELING EN KORT VERBLIJF

Voorwoord

Het jaar 2011 is al een aantal maanden afgerold. Dewereld is op een enorme manier in beweging. Dooronvrede met het hiërarchische regiem zijn de dicta-tors van Tunesië en Egypte gedwongen plaats temaken voor nieuwe gekozen leiders. De manierwaarop de demonstranten werden gemobiliseerdwas voor een groot deel met behulp van de nieuwesociale media: twitter, facebook, sms, etc. Klaarblij-kelijk zijn deze media heel krachtig om een bewe-ging te realiseren. Het is me duidelijk geworden datinformatieoverdracht door nieuwe communicatie-technieken vele malen sneller gaat dan via de tradi-tionele media als kranten, radio en televisie. Hetbereiken van medemensen kan dus nog sneller eneffectiever. De vraag is natuurlijk hoe we deze tech-nieken in de zorg kunnen toepassen. In de gezond-heidszorg zijn door nieuwe computertoepassingensteeds meer geavanceerde behandelmethoden inge-voerd. Ingegeven door de ontwikkelingen in de di-gitale techniek heeft het bestuur besloten om ditjaar als centraal thema voor het NVDK-congres ‘Dedigitale wereld van de dagbehandeling en kortver-blijf’ te nemen. Het congres zal wederom in novem-ber van dit jaar plaatsvinden. Onderwerpen als derol van sociale media in de zorg, digitalisering in deoperatiekamer, de elektronische registratie, etc. zul-len geprogrammeerd staan.

Van 5 tot 8 april werd het international forum onQuality and Safety in Health Care in het congrescentrum RAI in Amsterdam gehouden. Het congresis bezocht door meer dan 2700 deelnemers van overde gehele wereld. Zowel artsen, verpleegkundigenals bestuurders namen deel. Zoals de titel van hetcongres al aangeeft ging het over patiëntveiligheiden kwaliteit. Het was een zeer inspirerende bijeen-komst waar iedere werknemer in zorginstellingeniets aan had. Benadrukt werd dat bewustwordingeen essentieel onderdeel is om verbeteringen doorte voeren. Het gaat hier om individuele competen-ties maar ook om organisatorische aanpassingen in

Hans Kerkkamp, voorzitter NVDK

ziekenhuizen zodat teamwerk, procesmatige aan-pak, etc. beter worden ingevuld.

Ondanks al deze veranderingen en inzet van kenniszal het ons nooit lukken om de zorg zonder compli-caties te verlenen. Ik hoef alleen maar de gevolgente noemen van de aardbeving in Japan om ons tedoen beseffen dat sommige zaken nooit vooraf gere-geld kunnen worden. Wel van belang is dat wijonze moed en creativiteit aanwenden om iederekeer weer een verbetering in te voeren. Deze grond-houding zal een bijdrage leveren aan een kwaliteits-verbetering in de zorg.

In mei zullen we onze jaarlijkse ledenvergaderinghouden waar we u de plannen voor 2011 en 2012zullen voorleggen. U zult hierover via de mail wor-den geïnformeerd.

KORTOM>>ndkv

ICT verbindt patiënt, arts, ziekenhuis, zorgverzeke-raar, overheid en wetenschapper: waar dat nodig is

De toenemende mogelijkheden van ICT in de gezond-heidszorg betekenen een revolutie in de zorg. Bij revo-luties zin de belangentegenstellingen vaak groot. Maarwat nodig is en wat kan, gebeurt uiteindelijk. Tegen-macht ontwikkelen is dan vechten tegen de bierkaai.De investeringen in tijd, energie en kosten zijn welis-waar groot, maar het gewin ook, voor alle partijen.Eén zaak wordt nu geklaard: onverenigbare systemenworden aan elkaar gekoppeld. Providers die de ge-zondheidszorg wijs maakten dat alleen hun systeemzorgbreed toepasbaar is, moeten inbinden. Nu nog deprivacy van een landelijk EPD garanderen. Nederlandis daarvoor de beste proefvijver

Ans AnkonéDe onlangs gehouden ICT-beurs was een eye openervoor de aarzelaars in de zorgsector. Enige scepsis iswel begrijpelijk. In het verleden is veel geld wegge-gooid doordat concurrente ICT-leveranciers syste-men op de markt brachten die niet op de systemenvan concurrenten aansloten. Ziekenhuisdirecteurenwisten niet wat ze moesten kiezen. Zij reisden naarde Verenigde Staten om het nieuwste binnen tehalen dat echter een half jaar later al obscuur bleekte zijn of grote tegenstand binnenshuis opwekte.De ICT in de gezondheidszorg is uit de kinder-schoenen, maar is nog niet helemaal volwassen. DeEerste Kamer dreigt het wetsvoorstel voor het lan-delijke EPD (Elektronisch Patiënten Dossier) te tor-pederen omdat het – na vijfentwintig jaarontwikkeling en jaren van pilots – nog niet veiliggenoeg zou zijn. Een miljoeneninvestering die netals destijds de TomTom bijna niet doorgaat? Het na-vigatiesysteem was ontwikkeld voor macrogebruik:infrastructurele en militaire planning, maar daarnakwam het idee op dat dit ook voor de individueleburger nuttig zou zijn. Dus andersom vergelekenmet de ICT in de zorg: van macro naar micro. Maar

daar moest de techniek eerst voor worden aange-past. Honderden dure medewerkers moesten de we-geninformatie dag in dag uit actualiseren zonder dater inkomsten tegenover stonden. Het bedrijf gingbijna failliet. Wat hadden we dan veel gemist.

Wat kan met ICT?Zo is het ook met de ICT. De laatste jaren zijn fre-quent geraffineerde ICT- innovaties doorgevoerd.Onbegrijpelijk dat dit nog niet in alle ziekenhuizenis opgepakt. De organisatie van de patiëntenzorgkan namelijk in detail worden aangegeven op eenscherm. Daarop is naam en ligplaats van de patiëntte vinden, medische behoeften, patiëntgerelateerdeinformatie, behandelplannen, ziekenhuisafsprakenen persoonlijke wensen. Maar opdrachten voor da-gelijkse zorg, het tijdstip waarop ze moeten wordenuitgevoerd en zijn uitgevoerd, kortom alle actueledata zijn hierop voor alle medewerkers zichtbaar.Ook welke bedden moeten worden verschoond, opwelke kamer zorgzware patiënten liggen en welkeprestatie-indicatoren moeten worden bijgehouden.De taken zijn inzichtelijker en het werk wordt hier-door efficiënter.Medische professionals kunnen een smart card inde bedterminal invoeren en via een reader de be-handeldata en applicaties aan het bed raadplegen enop een veilige wijze bewerken. De bedsite terminalkan worden geïntegreerd in het EPD, het EVS Elek-tronische Verpleegkundig Dossier), het ZIS (Zie-kenhuis Informatie Systeem), het ERP (EnterpriseResource Planning) en andere medische applicaties.Ook kan informatie tussen afdelingen per patiëntworden ingevoerd voor een ziekenhuisbreed Elek-tronisch Patiëntendossier. Het Ziekenhuisapotheekinformatiesysteem garandeert betere medicatievei-ligheid: een belangrijke oorzaak van medische mis-sers. Het biedt de mogelijkheid van elektronischvoorschrijven, toedieningregistratie, invoering vanklinische eisen aan de medicatiebegeleiding en ge-gevensuitwisseling met de eerste lijn. De klinische

KORTOM>>ndkv

Het Landelijk EPD gaat als de TomTom: uiteindelijk gaat het door

en poliklinische medicatielijsten zijn gescheidenvan de thuismedicatie.Heel belangrijk is ook dat met ICT declarabele zorg-producten kunnen worden voorspeld in termen vanDBC’s op weg naar Transparantie (DOT). Het is mo-gelijk verwachte en uiteindelijke zorgproducten –lees medische behandelingen zoals die in DBC’s zijngeformuleerd – met elkaar te vergelijken, waardoorregistratiefouten zichtbaar worden. Een betere regi-stratie van diagnosegegevens heeft directe invloedop de keuze van het declarabele zorgproduct.

Kortom: ICT is niet alleen nuttig voor de patiënten-zorg, maar ook voor managementinformatie voor detoekomststrategie van het ziekenhuis omdat boven-dien integratie met andere systemen als GoogleMaps en You Tube mogelijk is, maar ook voor hetdeclaratieverkeer – openstaande rekeningen wordenzichtbaar.

Maar, er kan ook een portal voor de patiënt wordeningericht zodat die persoonlijk afspraken kanmaken, een dagboek kan bijhouden of een vragen-lijst invoeren. Met een bedside terminal kan de pa-tiënt tevens via een smart card reader gebruikmaken van televisie, radio, internet, telefoonbedie-ning van kamerfuncties, maaltijden bestellen, en deverpleegoproep gebruiken.

Communicatie met de buitenwereldHet systeem wordt ook gelieerd aan de verwijzers:de huisarts, een ander ziekenhuis of verpleeghuis.Via E-Consult is veilig berichtenverkeer mogelijktussen huisarts en patiënt, de communicatie auto-matisch in het patiëntendossier wordt opgenomen.Patiënten kunnen zelfs foto’s van blessures, allergi-sche reacties en infecties naar de huisarts sturen.

epdMaar hoe zit het met de regionale en landelijkecommunicatie tussen EPD’s?Kennelijk is dat een probleem apart, niet alleen van-wege de privacyveiligheid maar ook omdat het nogontbreekt aan harmonisatie van informatiegegevens.Tijdens de ICT-beurs is hierover internationaal ge-

congresseerd door de Integrating Health Care Enter-prise, IHE. Het initiatief daartoe komt van radiolo-gen in de Verenigde Staten, later nagevolgd doorcardiologen en laboratoria, om samen met ICT-leve-ranciers te komen tot standaardinformatie. De IHEcoördineert en propageert het gebruik van wereld-standaarden voor een effectiever gebruik van medi-sche informatie.De IHE slaat dus een brug tussen uiteenlopende in-formatiesystemen, maar is geen product of standaar-deninstituut. Het is een organisatie die wereldwijdactief is en wordt gesteund door grote ICT-bedrij-ven als Siemens, IBM en Philips. Dit infrastructurelenetwerk is ook actief in Nederland en biedt assis-tentie en advies bij het integreren van ICT-systemenin zorginstellingen.

De werkwijzeSinds 2003 heeft de IHE informatie geïntegreerdvoor cardiologie, laboratoria, oncologie, oogheel-kunde, pathologie, coördinatie van de patiënten-zorg, moeder en kindzorg en recent ook farmacie.Het begint met een casus in detail uitschrijven enuitwerken in gestandaardiseerde zorg. Vervolgensworden de relevante data in software operabel ge-maakt. Als de integratie moet geschieden met eenlink die anders is dan de ISO-norm, dan wordt decasus geanalyseerd op grond van mondiale stan-daarden. Dat kan leiden tot aanpassing van de na-tionale standaard. In samenwerking metzorgprofessionals wordt de interoperabiliteit van degebruikte systemen getest en gedemonstreerd. Pasdan wordt het ICT-product op de markt gebracht.Introductie van dit systeem in de cardiologie inFrankrijk was een succes. Voor verwijzing moestenperifere cardiologen voorheen alle informatie perCD, E-mail of video naar de te consulteren topspe-cialist sturen. Omdat verwijzing nu gepaard gaatmet digitale beelduitwisseling, is de overdrachtbeter, de verwijzing verloopt sneller en de opnameis met een dag gereduceerd, waarbij de verwijzendecardioloog alles regelt vanaf zijn eigen werkstation.Kortom, met het integratieprofiel kunnen stan-daardproblemen op een standaardmanier met stan-daarden worden opgelost. Deze consistente

KORTOM>>ndkv

benadering van gestandaardiseerde modulaire defi-nities van klinische gegevens is een revolutie. Hetwerkt prima in Groot Brittannië en, samen metNICTIZ, ook in Nederland.

Wereldwijd dezelfde problemenDe fransman Charles Parisot, lid van de IHE Euro-pean Steering Committee, vertelt over de vorderin-gen en obstakels die de IHE tegenkomt bij deuitbreiding van de integratie op regionaal, nationaalen internationaal niveau. Daarbij wordt de kringvan gebruikers groter en daarbij ook de voordelenvan de schaalgrootte. In de huisartspraktijk kan ditleiden tot gerichter behandeling en controle van dezes chronische ziekten: diabetes, kanker, hart- envaatziekten, astma/COPD, en reuma en ouderdoms-problemen. Op regionaal niveau wordt een betereaanpak van preventie mogelijk. Op nationaal niveaukan de overheid het gezondheidszorgsysteem beteraansturen. Internationaal betrouwbare gegevenshelpen de wetenschap vooruit. Maar ook bij eengroep werknemers of sportersis dan traceerbaar wat de werk-en sportgerelateerde problemenzijn en welke maatregelen hier-bij helpen.“Hoe blijf je fris en raak je nietontmoedigd in dit vak”, vraagtde vrolijke fransman. Hij heeft het dan over decomplexiteit van de medische wereld en de privacy-problematiek. “Door samen te werken”, is zijn con-clusie. “Dan doen wij van de Verenigde Staten totJapan, Taiwan, China, Turkije, Maleisië en alle Eu-ropese landen. Die kampen allemaal met de zelfdeproblemen. Momenteel zijn wij bezig met oogzorg,endoscopie en tandheelkunde. Maar wij proberenook een manier te vinden om gegevens van patiën-ten in het arme zuiden – Afrika – en in dunbevolktegebieden te verbinden met care managers, kleine lo-kale kliniekjes en grotere ziekenhuizen. Daarvoorontwikkelen wij gecodeerde data voor bij voorbeeldglucosetests, infuus- en labgegevens.”Parisot meent dat de privacyproblemen waarover

Nederland struikelt op den duur worden opgelost.

Andere Europese landen zijn benieuwd hoe Neder-land het EPD zal vormgeven. Daartoe heeft Neder-land een veilige toegangssleutel die andere landennog niet hebben: het burgerservicenummer. Euro-commissaris Neelie Kroes vindt het sociaalecono-misch onverantwoord investeringen als het EPD dieeen netto toegevoegde monetaire en maatschappe-lijke waarde hebben, na te laten. Onlangs zijn echter in de Verenigde Staten de medi-sche gegevens van ruim een miljoen patiënten ge-hackt. De meerderheid in de Eerste Kamer – VVD,PvdA, SP en D’66 – is dan ook sceptisch over demeerwaarde van een landelijk EPD en is niet onderde indruk van de brief van minister Schippers(VVD) van Volksgezondheid in antwoord op kriti-sche vragen van de Senaatsleden. Momenteel wordtin Twente geëxperimenteerd met uitwisseling vanmedische gegevens tussen huisartsen, hun waarne-mers, apotheken en ziekenhuizen. Schippers meentechter dat regionale uitwisseling onvoldoende is.Jaarlijks worden ruim honderd miljoen gegevens op

niet effectieve, niet gestandaardi-seerde en slecht beveiligde wijzeuitgewisseld. Onderzoek doorhet Nivel toont aan dat huisart-sen hun gegevens op volstrektverschillende wijze registreren.Veel medische misser kunnen

worden voorkomen indien landelijk gestandaardi-seerd zou worden geregistreerd.

Zover is het nog niet, maar zover gaat het als het aan de IHE ligt wel komen.Parisot: “Op regionaal en nationaal niveau werkenwij aan de terminologie, de provider directory enbetere garantie van de privacy door encryptie enaudit trail en, door de toestemmingeis van de pa-tiënt te verrijken met meer beschermingsmogelijk-heden voor de patiënt. Ziekenhuizen vragen ons omadvies op het gebied van privacybescherming vanpatiëntgegevens, ook in geval van inbraak of onge-lukken. Dit wordt nu in dertien projecten wereld-wijd getest. Het is een complexe materie die veelzorgverleners niet zagen zitten. Wij doen nu alleen

KORTOM>>ndkv

Minister Edith Schippers krijgt

het EPD weer op haar bureau

Just plumming in the basement?

zaken met personen en organisaties die er serieusmee willen werken. We gaan geen fouten herhalen.De coördinatie tussen medische professionals iscomplex. Daarom hebben wij voor de digitale coör-dinatie delen van het zorgproces opgesplitst en om-gespit. Kernelement is daarbij de vraag: welkediagnosetests en behandeling bent u gewend tedoen bij deze kwaal, welke dossiers gebruikt u daar-bij en wat is het resultaat? Doel is te komen tot in-strumenten voor de aanbieders die in de toekomsthun workflow ondersteunen en richting geven, infeite een wereldwijd toepasbare ‘protocollaire‘ bena-dering.”

KORTOM>>ndkv

Vier stellingen die leidden tot een levendige discussietijdens een radiodebat op BNR Nieuwsradio georga-niseerd in het nieuwe gebouw van de VvAA. Met eenzorgverzekeraar, een vrije zorgondernemer en devoorzitters van de specialisten en de ziekenhuizen.

Diana Monissen, voorzitter Raad van Bestuur De Friesland Zorgverzekering

Ans AnkonéDe ziekenhuizen en de specialisten zijn redelijk te-vreden over hun prestaties. Zij vinden zichzelf eenzeven waard. De vraag is: voor wat? Diana Monis-sen, voorzitter van de Raad van Bestuur van DeFriesland Zorgververzekeraar: “Ik wil wel weten

wat ik koop en wat daarvoor een reële prijs is.” Pro-duct en prijs zijn nog onvoldoende inzichtelijk. En toch staat Nederland bovenaan bij de EuropeanHealth Consumer Index 2009. Deze index is eenmeetinstrument waarmee 33 Europese zorgstelselsaan de hand van 38 indicatoren over 6 gebiedenworden gemeten: rechten en voorlichting voor depatiënt, e-health, wachttijden, resultaten, aanbod endekking van zorgdiensten en toegang tot medicatie.Onze zorg lijkt goed, maar zeker weten wij het niet.Wie moet daar iets aan doen?

Stelling I: Niet de ziekenhuizen maar de zorgverzekeraars zijnverantwoordelijk voor meer efficiëntie in de zorgRoelf de Boer, voorzitter van de NVZ Verenigingvan ziekenhuizen, vindt: “Het kan beter, maar wijworden daarin gefrustreerd doordat de overheid infeite nog steeds vasthoudt aan een macrobudget. Bijoverschrijdingen worden wij achteraf gekort. Dan isbegroten voor innovatie en efficiëntieverbeteringgeen eenvoudige zaak. Voor meer efficiëntie moetenziekenhuizen en verzekeraars ook samen werken. “Monissen is het daar niet alleen mee eens, zij vindtdat de zorgverzekeraars ook heel goed weten waarde efficiëntie kan worden verbeterd. “Wij zijn goedin staat om over de ziekenhuizen heen te kijken.Maar om onze rol goed te kunnen spelen, hebbenwij een level playing field nodig (gelijke financiëleuitgangspositie voor alle zorgverzekeraars ) en nu ishet wachten tot het DOT-systeem – DBC’s Op wegnaar Transparantie – in de ziekenhuizen naar beho-ren werkt. Maar De Friesland kan niet de verant-woordelijkheid nemen voor volumegroei. Alsziekenhuizen zich niet houden aan de volumeaf-spraken en onvoldoende inzicht in hun productiegeven, hebben wij het nakijken. En die informatie isnog niet overal beschikbaar.”

KORTOM>>ndkv

Wie moet de kosten van de gezondheidszorg bedwingen?

1. Niet de ziekenhuizen maar de zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor meer efficiëntie in de zorg. 2. Medisch specialisten moeten zelf zorgen dat de zorg betaalbaar blijft. 3. Als de zorgsector winst mag maken en uitkeren, wordt de zorg van zelf efficiënter. 4. Er zijn te veel ziekenhuizen in Nederland.

Frank de Grave, voorzitter van de Orde van Specia-listen, ex-minister van Defensie en oud-voorzittervan de Nederlandse Mededingingsautoriteit, vindtdat de snel stijgende kosten niet aan de zorgverze-keraars kunnen worden toegerekend. “Het is goeddat de zorgverzekeraars in het nieuwe stelsel eensterke rol hebben gekregen. Ook de specialistenwillen niet terug naar het oude systeem. Toen ont-brak het de verzekeraars aan prikkels tot meer effi-ciëntie doordat zowel verevening vooraf – vooronevenredig risicovolle verzekerden – als achteraf –bij budgetoverschrijdingen – geschiedde. De verze-keraars moeten de juiste instrumenten hebben ende overheid moet het basisbudget goed bewaken.Meer betalen is in principe niet erg. Marktwerkingook niet. Minister Schippers van VWS wil nu 70procent van het B-segment onderhandelbaar maken.Daar staan wij achter.”Roelf de Boer: “Dat is ook onze vurige wens. Maarlaat de minister het dan in één keer doorvoeren,niet weer stapsgewijs. Bovendien gaan we naar pres-tatiebekostiging, prima.” Loek Winter, oud radio-loog, eigenaar van de IJsselmeerziekenhuizen ensinds kort bijzonder hoogleraar Zorgondernemenaan de Universiteit van Nyenrode vindt dat niet ge-noeg. “Wat nog ontbreekt, is de mogelijkheid vanwinstuitkering en een reorganisatie, ik bedoel af-slanking, van de landelijke ziekenhuiscapaciteit.”

Stelling II: Medisch specialisten moeten zelf zorgen dat de zorg betaalbaar blijft, en daar meer voor doenDe Grave: “De specialisten hebben ‘ja’ gezegd tegenkortingen bij overschrijdingen, tegen doelmatigervoorschrijven en leveren van medicijnen en de Vereniging van Heelkunde heeft kwaliteitsnormenopgesteld onder andere voor het minimaal aantaloperaties van bepaalde specialismen dat in een zie-kenhuis moet worden gedaan om voldoende kwali-teit te kunnen garanderen.“Maar u wilde niet de stelling verdedigen dat de spe-cialisten ‘er alles aan zouden doen’, verwijt HarmkePijpers, presentator van BNR Nieuwsradio, hem adrem. “Nee, u wilde in de stelling dat ‘de specialistende grootste bijdrage moesten leveren aan de

Frank de Grave, voorzitter van de Orde van Me-disch Specialisten

betaalbaarheid. Daar was ik het niet mee eens. Wijbeseffen dat de specialisten draagvlak moeten gevenvoor de betaalbaarheid. Doordat wij hebben inge-stemd met maximaal 2,5 procent jaarlijkse uitga-vengroei in ruil voor de afschaf van kortingenachteraf, komt er nu een einde aan jarenlange el-lende over overschrijdingen en kortingen. Over deuitvoering van dit akkoord is overigens al weer veelgekrakeel.”De meerderheid van de specialisten (57%) vindt datzij op de kosten moeten letten. “De medische stafheeft veel te vertellen”, zegt De Grave. “De Raadvan Bestuur ook, zegt De Boer. “Die machtsverhou-ding geeft veel botsingen. Het gevolg is dat eenRaad van Bestuur gemiddeld maar 3 jaar aan blijft.Dat is slecht voor de continuïteit. Het succes vanverbetering hangt af van de mensen en van het be-leidsmodel in een ziekenhuis.”Winter ziet in zijn eigen klinieken dat meer onder-nemerschap resulteert in groei en lagere kosten. Diescheiding tussen A- en B-segment is administratiefzeer complex. Die DOT is daarom hard nodig. Ein-delijk minder DBC’s en meer transparantie.” Monis-sen tempert zijn hoopvolle verwachtingen: “Wekunnen door die DOT ziekenhuizen en specialistenstraks beter vergelijken, goedkoper zorg inkopen enbeter inspringen op de ervaringen van patiënten.

KORTOM>>ndkv

Maar, dat duurt nog wel twee jaar als we eerst moe-ten wachten op die verschuiving van het oude naarhet nieuwe DBC-systeem."

Stelling III: Als er minder regels zijn in de zorgsector enwinst(uitkering) wordt toegestaan, wordt de zorgvan zelf efficiënterWinter: “De zorgsector is toe aan winst. Bovendien,om tot meer bestendigheid en innovatiekracht tekunnen komen, is risico nemen en vrij onderhande-len het recept voor de toekomst. Momenteel is dezorg nog te veel gebureaucratiseerd, er zijn te veelschotten en de kwaliteitscriteria en de DBC’s zijn tecomplex.”

Loek Winter, eigenaar IJsselmeerziekenhuizen, privéklinieken en hoogleraar Zorgondernemen

Radiopresentator Pijpers springt daar meteen op in:Maar u eet als vrije ondernemer met vijf centra juist

de krenten uit de pap, als commercieel zorgaanbie-der brengt u de betaalbaarheid van de zorg in ge-vaar. “Dat is een oude discussie”, werpt Winter haartegen. “20 procent van de zorg is misschien ineffi-ciënt, bij voorbeeld omdat het ‘s nachts moet gebeu-ren, maar 80 procent kan veel efficiënter wordengedaan. Dat bewijzen wij dagelijks. Wij geven meerzorg en meer service voor minder geld.”De Grave wordt geconfronteerd met het overheids-beleid. Specialisten zouden zich meer moeten con-centreren, ziekenhuizen moeten focussen op hunbeste specialismen en niet alles willen doen. “Alsdokters daar tegen zijn, dan hebben ze daar hun ar-gumenten voor”, is zijn antwoord. “Dit is een be-slissing van de politiek. Prima, als de specialistenmaar hun autonomie behouden. Sommige artsenvrezen dat wanneer enkele specialismen uit het zie-kenhuis vertrekken, dit slecht is voor de zorg. DeSEH is een uitzondering omdat die hulp nauwelijkskostendekkend is te doen. Het goede voorbeeldwordt gegeven door de heelkunde, die concrete nor-men en volumecriteria heeft geformuleerd voor be-tere zorg. Daar zal de Inspectie nu op toetsen.”“Het moet anders in de ziekenhuizen. Wij beseffenook dat ziekenhuizen over tien jaar niet alles nogkunnen doen wat ze nu doen”, zegt ook De Boer.Monissen voegt toe: "Voor de verzekeraar geeft heteen imagoprobleem als ze ziekenhuizen aanwijzenwaarmee ze een bepaalde ingreep niet meer willencontracteren als die ingreep daar niet een minimaalaantal keren wordt verricht. Bij voorbeeld het zie-kenhuis in Dokkum: dat kan als algemeen zieken-huis niet alles doen. Daar moet de Inspectie opletten. Maar dat speerpuntenbeleid komt niet vanzelf.”

KORTOM>>ndkv

Stelling IV: Er zijn te veel ziekenhuizen in Nederland.De Boer: “We hebben te maken met een krappe ar-beidsmarkt, meer ouderen en veeleisende patiënten.Als we de zorg betaalbaar willen houden, kan niet-ingewikkelde zorg in samenspraak met de huisartsdicht bij de mensen worden geleverd en moet com-plexe zorg in een kleiner aantal ziekenhuizen wor-den geconcentreerd, met reële afspraken over dekapitaallasten.”Dus er zullen ziekenhuizen omvallen?, daagt depresentator herhaaldelijk uit. “Nee”, zegt Monissen,“maar er zijn wel te veel ziekenhuizen.”“De ziekenhuizen worden ingericht naar behoefte:kleiner en gespecialiseerder als sprake is van eenRandstedelijk karakter, en eenvoudiger – een soortaangeklede huisartspraktijk – voor minder com-plexe zorg”, voorspelt Winter. “Algemene en kleineziekenhuizen zullen niet omvallen, maar ze mogenniet meer alles doen”, vindt ook De Grave. “Nuhebben we nog 85 ziekenhuizen, we gaan naar 40”,stelt Winter.Zullen er dan ziekenhuizen door de marktwerkingomvallen?, probeert Pijpers nog een keer. De Boer:“De Tweede Kamer lijkt marktwerking weer ter dis-cussie te stellen. Dat is onzin. Marktwerking is nietmeer terug te draaien. Er is juist tot marktwerkingbesloten om de zorg betaalbaar en efficiënt te hou-den. En het werkt.” Winter is van mening dat dezorgvraag zelfs door de marktwerking heen zalgroeien en dat dan nog meer eigen bijdragen nodigzijn om de betaalbaarheid in stand te houden. Hij vindt het onbegrijpelijk dat de Eerste Kamer zotegen doorvoering van een landelijk EPD is. "In-zicht is absoluut noodzakelijk om de zorg op betaal-baarheid aan te sturen. We moeten slimmer werken,de capaciteit beter benutten, efficiëntere apparatuurkopen en dit met winst belonen.”

Roelf de Boer bij debat VVAA

KORTOM>>ndkv

Handhygiëne in ziekenhuizen goed te verbeterenOnderzoek naar oorzaken van slechte handhygiëne

Onderzoekers van het Erasmus MC hebben voor heteerst onderzocht wat de oorzaken zijn voor slechtehandhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen. Deskundi-gen zijn eensgezind over de aanpak van het probleem.Volgens hen kan de handhygiëne van verpleegkundigenen artsen sterk worden verbeterd

Dat handhygiëne in Nederland slecht wordt nage-leefd heeft onder andere te maken met gebrek aankennis over de richtlijnen voor handhygiëne en deeffectiviteit van handhygiëne. Het naleven van dehandhygiëne blijkt nog geen ingesleten gewoonteen is ook afhankelijk van hoe ernstig de artsen degevolgen van een infectie voor zichzelf schatten.Een panel van 61 deskundigen is eensgezind overde aanpak van dit probleem. Herinneringen in dewerkomgeving, het zichtbaar maken van de gevol-gen van slechte handhygiëne, de beschikbaarheidvan materialen die het naleven van handhygiënevergemakkelijken en het geven van voorlichting ofscholing zijn volgens hen effectief en goed imple-

menteerbaar in de praktijk. Zo overleggen de onder-zoekers op dit moment met TU Delft over het ont-wikkelen van een automatische handalcoholpompbij het ziekenhuisbed. Ook wordt gedacht over eenelektrisch apparaat dat automatisch herinnert aanhandhygiëne bij het naderen of verlaten van eenziekenhuisbed.

Een andere belangrijke oorzaak is hoe de directeomgeving omgaat met handhygiëne. Men spreektelkaar er niet op aan of degenen die het goede voor-beeld zouden moeten geven doen dit niet. Om ditprobleem aan te pakken is volgens de deskundigeneen verandering in de sociale cultuur noodzakelijk.Dat zal de moeilijkste verandering zijn om in depraktijk te realiseren.

De onderzoekers bestudeerden de chirurgische ver-pleegafdelingen en intensive care-afdelingen van 24ziekenhuizen verspreid over Nederland. Er zijn4500 momenten geobserveerd waarop volgens deinternationale richtlijnen handhygiëne (wassen vanhanden met zeep en water of gebruik van handalco-hol) zou moeten plaatsvinden. In slechts 19,5% vande gevallen werd handhygiëne uitgevoerd. Het on-derzoek werd uitgevoerd in opdracht van ZonMW.

KORTOM>>ndkv

KORTOM>>ndkv

Nieuw jaar, nieuwe KortomIn navolging op ons succesvolle Lustrumcongres in2010 hebben we besloten de Kortom- en de NVDK-look en feel te restylen. Aan de hand van ons mooiecongresmagazine hebben we een nieuw ontwerp voorde digitale nieuwsbrief gemaakt. Zie hier het resultaat.

De [eind]redactie van Kortom lijft in handen van AnsAnkoné, dus de inhoud zal op hetzelfde niveau blijven. Alleen de vormgeving is aangepast en de functie ‘Zoek’via een steekwoord is toegevoegd. Dat maakt het ge-makkelijk om ook iets in het archief op te zoeken.

Er wordt bovendien gewerkt aan de ontwikkelingvan een nieuwe website voor de NVDK, waar ie-dereen de nodige informatie kan vinden. Informa-tie op regionaal gebied maar ook informatie overlandelijke congressen en er worden nuttige linksnaar gerelateerde websites ingevoegd.

Wij streven ernaar om de nieuwe website te lancerengelijk met de volgende digitale Kortom in 2011. Mochtdit niet lukken dan zal de website in ieder geval opera-bel zijn gelijktijdig met de publicatie van de congres-editie van Kortom die – weer in papieren vorm – op 9 oktober bij u in de bus ligt. Dus tijdig vóór hetJaarcongres dat dit jaar wordt gehouden op woensdag9 november.

DaySafe project van de IAASEen oproep tot inventarisatie van literatuur en praktijk

De voorzitter van de IAAS, Paolo Lemos uit Portugal,heeft de IAAS-leden uitgenodigd deel te nemen aan eenenquête over de organisatie van chirurgische dagbe-handeling. Zodra de resultaten bekend zijn, zullendeze in Kortom worden gepubliceerd.

Lemos schrijft:“Verbetering van de Patiënt Veiligheid in de zieken-huiszorg door dagchirurgie door middel van hetDaySafe Project (DS) is het tweede Europese projectop initiatief van de IAAS dat door de EuropeseCommissie wordt gefinancierd en waarbij vele Eu-ropese klinieken zijn betrokken. Het belangrijkstedoel van dit project is om essentiële componentenvan DS-systemen en DS-eenheden op zowel hunstructuren als hun klinische en patiënt managementprocessen te bestuderen, opnieuw te bekijken enbovendien de resultaten te identificeren en te pro-moten. Bij dit project voorziet zullen tevens instru-menten worden ontwikkeld om te meten inhoeverre patiënten en DS-managers zich houdenaan behandelplannen en in hoeverre aanbiederswerken met gelijke standaarden en werkprocedures.

Als projectleider van WP4, de werkgroep die dehuidige DS-organisatie en – prestaties gaat beoorde-len, vraag ik u vriendelijk uw medewerking te ver-lenen bij het uitvoeren van de volgende taken:1. Wij voeren een uitgebreide studie uit van de in-

ternationale literatuur (van collegae en anonimi)over de DS-organisaties en prestaties. Wilt u mijs.v.p. laten weten of u kennis hebt van literatuurdat hierbij moet worden opgenomen?

2. De condities voor deelname door uw land aandit onderzoek van de DS-organisaties en presta-ties zullen wij u voor 21 maart 2011 toesturen.

3. Gelieve de toegevoegde tabel in te vullen metdata van 12 verschillende ziekenhuizen ( 4 aca-demische ziekenhuizen, 4 regionale of provinci-ale ziekenhuizen en 4 topziekenhuizen en 4zelfstandige chirurgische dagklinieken (indienbeschikbaar) zodat deze in dit overzicht kunnenworden opgenomen, en retourneer dit vóór 28februari 2011.

Wij zullen u na afronding van deze inventarisatie deresultaten toesturen: die kunnen belangrijk zijnvoor uw nationale vereniging.

Getekend, Paolo Lemos

KORTOM>>ndkv

Verbluffende teamprestatiesbariatrische chirurgie in dagbehandeling“Wij kunnen ons geen leercurve van honderd patiënten per bariatrisch centrum veroorloven”

Soms kom je artsen tegen die precies doen wat andereartsen niet voor mogelijk houden of dwarsbomen. Hetis een uitzondering als een arts over zijn eigen werkzegt: “Het kan veel sneller, efficiënter, veiliger en goed-koper”. Als overheden, zorgverzekeraars en managersdat doen ontwikkelen artsen vaak een flinke tegenzintegen wat die buitenstaanders durven zeggen. Zelfs alsdit in internationale vakliteratuur wordt bewezen.Waarom zou een professional zich iets laten opleggen?Waarom niet zelf met een operatieteam samen een in-greep tot in de finesses van perfectie aanslijpen? Endan nog zeggen dat het beter kan.” De arts in kwestieis dr Hjörtur Gislason, bariatrisch chirurg, verbondenaan vijf Scandinavische ziekenhuizen.

Ans AnkonéGislason staat tijdens delunch van een congres overrisicovolle chirurgische ingre-pen alleen ergens achteraanaan een statafel. Hij is ge-kleed in een donkerblauwetrui met een overhemd en steekt daarbij af bij devoornamelijk Nederlandse en Belgische vakgenotendie getailleerde fijne- streeppakken dragen enbruine suède oplopende schoenen van smalle snit.Ik vraag: “Mag ik bij u komen staan?” Hij blijkt uitNoorwegen te komen en is gastspreker. Wij stellenons aan elkaar voor. Hjörtur Gislason is bariatrischchirurg. Hij vertelt over de werkwijze van zijn team.”Wij doen op werkdagen zes tot zeven bariatrischeoperaties tussen 8 en 16 uur. De tijd tussen de ope-raties is 15 tot 25 minuten. Een ervaren chirurgwerkt samen met een chirurg in opleiding. Daar-door worden wij niet geremd door de enorme leer-curve die een chirurg moet doormaken voordat hij

een bariatrische operatie veilig kan doen. De leer-curve varieert per chirurg en per ziekenhuis tussende honderd en tweehonderd operaties.”Gislason spreekt over perfectie: gestandaardiseerdelaparoscopische chirurgie en anesthesiologie doorervaren specialisten, met een vast team, met uitslui-ting van onnodig preoperatief onderzoek: geen gast-rische buis, urinekatheter, arteriële canule nochdrainage. De patiënt drinkt zodra hij wakker wordten loopt binnen twee uur.”Ik zeg: “Dat zullen dechirurgen hier niet leuk vinden om te horen.” Gisla-son is de voorlaatste spreker en zijn vakbroeders en–zusters hebben heel andere geluiden laten horen.“Dat ben ik gewend”, zegt hij, “ ook in Noorwegenkijken onze collegae met ongemak en scepsis naaronze resultaten. Bij andere chirurgen in andere zie-kenhuizen zijn de complicatie- en mortaliteitper-centages meestal aanzienlijk hoger.”

Dagchirurgie, ook voor hoogrisicopatiëntenHet team waarmee Gislason opereert bestaat uit

acht chirurgen die in vier lan-den opereren. Zij vliegen naarReykjavik, Oslo, Aarhus enKristiansand en opereren daarafhankelijk van de lokale be-hoefte vier weken per jaar ofwekelijks: in totaal jaarlijks4.300 tot 4.700 bariatrische in-

grepen. Alles volgens zelf ontwikkelde protocol-len.“Momenteel analyseren wij de perioperatievedata van 20 patiënten die in dagbehandeling zijngeopereerd om ook tot een dagprotocol te komen.Daarvan konden 19 patiënten nog de zelfde dagworden ontslagen, 1 patiënt werd opgenomenomdat de echtgenoot ongerust was en 18 van de 19patiënten zouden dagbehandeling ook aan anderenaanraden. Dagbehandeling voor patiënten die opniet te grote afstand van een ziekenhuis wonen, isdus mogelijk, mits door een ervaren team in een er-varing ziekenhuissetting.

KORTOM>>ndkv

“Als een patiënt onvoorzien lang

moet worden opgenomen, of op de

IC moet blijven, krijgen

wij een fikse boete”

“Wij werken voor strikt volgens ons eigen be-proefde protocol. Chirurg, anesthesioloog, verpleeg-kundige en diëtist informeren en motiveren depatiënt 5 tot 6 weken preoperatief. De patiënt moetabsoluut meewerken aan zijn eigen veiligheid doorin die voorbereidingstijd 5% af te vallen. De patiëntmag preoperatief 12 uur niet eten, 4 uur niet drin-ken en moet 2 uur tevoren douchen met een anti-septische scrub. Wij nemen hogere risicopatiëntenmet een ASA-3 vroeg in de week op, patiënten meteen lagere ASA later. Patiënten met een BMI>55,een fysische handicap, multimorbiditeit, depressivi-teit, werkeloosheid, culturele verschillen of eerdereabdominale operaties worden op de maandagen enwoensdagen geopereerd. Werkende patiënten meteen BMI<55 die mentaal stabiel zijn en zonder ern-stige comorbiditeit worden op de dinsdagen geope-reerd. Er wordt dus op allerlei manieren rekeninggehouden met de persoonlijke toestand en situatievan de patiënt. De afdeling is in de weekeinden ge-sloten. “

Protocol op basis van duizend operaties“Elk operatieteam bestaat uit twee OK-, een anes-thesie- en een omloop verpleegkundigen, twee chi-rurgen en een anesthesioloog. Er wordt geenpremedicatie gegeven. Alle anesthesiologen volgende zelfde werkwijze. De anastomosis wordt lineairgeniet of handmatig gehecht. Om reden van tijdeffi-ciëntie staan er altijd drie gastrisch bypass –uitrus-tingen klaar. Op deze gestandaardiseerde manierzijn duizend patiënten geopereerd en bestudeerd.Die ervaring is omgezet in perfecte logistiek enkwaliteit.”Gislason zegt trots: “Wij doen de laparoscopischeRoux-en-Y bypass nu in 40 minuten. Het construe-ren van de gastric pouch vergt 27% van de 40 minu-ten, de eerste anastomosis 32%, de tweede 26% ende afsluiting 15%. Van binnenkomst in de OK totvertrek van de patiënt naar de recovery duurt de in-greep in totaal 60 minuten. Chirurg en anesthesio-loog zijn gelijktijdig klaar en de chirurg verlaat de

patiënt niet voordat die in bed ligt. Na 10 minutenvoorbereiding komt de volgende patiënt binnen.Pas na de morgensessie drinken wij koffie. Op derecovery mogen de patiënten drinken zodra ze wak-ker worden en ze moeten binnen twee uur lopen,om pneumonie en trombose te voorkomen. Herop-name wordt vooral veroorzaakt door dehydratie.We hebben geen enkele bloeding gehad. Fast Trackverbetert het herstel, reduceert kosten en zieken-huisopname en heeft lage complicatie- en heropna-mecijfers. De succesfactoren zijn een korte OK-tijden snelle mobilisatie.”Deze efficiëntie is bereikt door te breken met onno-dige routines: preoperatieve onderzoeken als rönt-genfoto’s van de longen, elektrocardiogram enslaapapnoetest worden achterwege gelaten. De OKwordt pas schoongemaakt als het nodig is en hetbed van de patiënt wordt meteen in de OK gezet.“Door de data van duizend patiënten te registerenherkennen wij de eerste complicatiesignalen: de pa-tiënt heeft meer pijn dan verwacht, kan niet binnentwee uur lopen, heeft tachycardie, hypoxie of hy-pertensie. Hiervoor is de chirurg constant bereik-baar. Snelle behandeling van complicaties is uiterstbelangrijk. Meer of minder ernstige chirurgischeproblemen, van bloeding, wondinfectie, lekkage ofdarmobstructie tot voedingsstoornissen, kunnenmeteen maar ook veel later optreden. Daarom is erde eerste dag postoperatief telefonisch contact metde patiënt. Krijgt de patiënt later problemen, danvolgt direct heropname.”

Van opname naar dagbehandeling“Wij konden ons niet veroorloven dat ieder baria-trisch centrum weer een leercurve moest opbouwenvan 100 tot 200 patiënten. Daarom opereert een er-varen chirurg altijd samen met een chirurg in oplei-ding totdat deze voldoende operaties heeft gedaanom zelf opleider te worden. Doordat we streng pro-tocollair werken, zijn de prestaties van ons team opde diverse locaties nagenoeg gelijk. De patiënten inOslo worden opgenomen (2,3 dagen) omdat ze

KORTOM>>ndkv

doorgaans ver moeten reizen. De heropname is daar3,2%, complicaties <30 dagen 2,7% en de patiënten-satisfactie is met 95% excellent. Bij de Fast Track inKopenhagen en Kristianstad worden patiënten ge-middeld 1,1 dagen opgenomen, het percentage her-opname is daar 4,1 en bij complicaties <30 dagen2,1. Het meest voorkomende probleem is dehydra-tie. De resultaten in Aarhus met dagbehandelingzijn veelbelovend. Daar gaan wij nu een apart pro-tocol op zetten.”Op de vraag van een chirurg: “Hoe krijgt u dat teamzo gemotiveerd”? antwoordt Gislason: “De motiva-tie ontstaat door excellentie, goede werkomstandig-heden en tijd om naar congressen te gaan.” En opde vraag: “Hoeveel operaties zijn nodig voor de leer-curve?”: “Na 400 tot 500 operaties kan de opge-leide chirurg opleider worden. Wij kunnen onsgeen missers veroorloven. Als een patiënt onvoor-zien lang moet worden opgenomen, of op de ICmoet blijven, krijgen wij een fikse boete.”

KORTOM>>ndkv

Korte berichtenLHV, NHG, VHN en KNMP willen LSP behouden5 april 2011LHV, NHG, VHN en KNMP verkennen op dit mo-ment hoe regionale initiatieven voor het elektro-nisch uitwisselen van medische gegevens verderkunnen worden ontwikkeld. De beroepsorganisatiesvan huisartsen(posten) en apothekers hebben hier-over afspraken gemaakt met minister Schippers vanVolksgezondheid.LHV, NHG, VHN en KNMP zijn voorstander vanhet elektronisch uitwisselen van patiëntgegevens.Samen met patiëntenorganisaties en andere be-roepsorganisaties in de zorg willen huisartsen enapothekers voortgang blijven boeken in het uitwis-selen van medische informatie. Waarbij een goedebalans moet worden gevonden tussen bruikbaarheiden privacy in combinatie met een realistisch groeis-cenario. Daarvoor zijn de in de afgelopen jaren ont-wikkelde landelijke standaarden voor veiligheid enuitwisseling van gegevens in de zorg en techniekenzoals die van het LSP nodig. (ICTzorg – ICTzorg /Twitter)ICTzorg magazine

Digitalisering nog in kinderschoenen bijmeerderheid zorginstellingen24 maart 2011Uit onderzoek onder bezoekers van de beursZorg&ICT blijkt dat 46 procent van de ondervraag-den aangeeft dat de digitalisering van documentenin hun organisatie nog in de kinderschoenen staat.Een kwart van de ondervraagden antwoordt dat ernog geen sprake is van een papierloze organisatie,maar dat steeds meer documenten digitaal beschik-baar worden gesteld.Uit de enquête blijkt ook dat 30 procent van dezorginstellingen serieus werk maakt van het digita-liseren van informatie. Deze instellingen verwerkenalle binnenkomende papieren documenten binnenenkele dagen tot digitale bestanden. Het onderzoekwerd uitgevoerd in opdracht van Ricoh, leveranciervan IT- en documentmanagementoplossingen.

MilieubelangHoewel bij een groot aantal zorginstellingen digitaledocumenten nog geen gemeengoed zijn, erkentmen wel het milieubelang hiervan. Op de vraagwelke aanpassing binnen de organisatie goed zouzijn voor het milieu, kiest 86 procent van de geën-quêteerden voor papierloze oplossingen zoals digi-taal factureren. De geënquêteerden werd tevensgevraagd naar hun voorkeur voor ICT-productenmet een ‘groen’ predicaat. Als de organisatie eennieuw ICT-product aanschaft, vindt 42 procent vande ondervraagden dat deze een groen label moethebben. Ruim een derde (34 procent) vindt dit be-langrijk, echter alleen bij een min of meer gelijkeprijs als die van vergelijkbare producten zondergroen keurmerk. Een kwart van de ondervraagdengeeft aan dat ‘groene labels’ geen bepalende factormoeten zijn in de keuze van ICT-producten.

Digitale bordenEen groeiend aantal zorginstellingen ziet het belangvan digitale documentoplossingen en mogelijkhe-den om zowel specialisten als cliënten beter te in-formeren. Bij steeds meer ziekenhuizen wordtbijvoorbeeld patiëntregistratie via touch-screen zui-len mogelijk of worden patiënten over hun afspraaken wachttijden geïnformeerd via digitale borden,geïnspireerd op de informatieborden op Schiphol.Op de vraag of patiënten gebaat zijn met informatieover hun afspraak en wachttijden via digitale bor-den, is 84 procent van de respondenten uit het on-derzoek op Zorg&ICT van mening dat dit eenideale oplossing zou zijn. Patiënten worden zo di-rect op de hoogte gesteld van eventuele uitloop vande afspraak. Van de ondervraagden geeft slechts 16procent aan dat digitale informatieborden geen suc-ces zouden zijn, enkelen geven als reden dat de pa-tiënt hier bijvoorbeeld nerveus van kan worden.(ICTzorg – ICTzorg / Twitter)

KORTOM>>ndkv

Handboek NEN 7510 wordt herzien17 december 2010Nu NEN 7510 wordt gereviseerd, wordt ook hethandboek NEN 7510 herschreven. Gebruikers wor-den daarom gevraagd naar hun input en ervaringenom het handboek na herziening nog beter op dewensen te laten aansluiten.In november 2005 verscheen de eerste versie vanhet Handboek NEN 7510. Dit handboek is doorveel bezoekers van het Steunpunt NEN 7510 ge-download en gebruikt bij de implementatie vanNEN 7510. Voor de herziening worden de gebrui-kers gevraagd op de volgende vragen te antwoor-den: Maakt u gebruik van het handboek en debijlagen? Zijn er onderwerpen in het handboek dieaanpassing behoeven? Beschikt u over voorbeelddo-cumenten (templates) die de bestaande bijlagen vanhet handboek zouden kunnen vervangen of kunnenaanvullen? En mist u bepaalde voorbeelddocumen-ten bij het handboek, waaraan u sterke behoefteheeft? (ICTzorg – ICTzorg / Twitter)

Achmea start selectieve inkoop complexeoperaties11 maart 2011De Achmea-onderdelen Zilveren Kruis en Agis gaanvanaf 2012 geen ziekenhuiszorg meer inkopen dieniet aan de normen voldoet die de verzekeraar ditjaar heeft laten vaststellen. Het gaat om acht behan-delingen.Op de site van de verzekeraar laat Achmea wetendat uiterlijk per 1 januari 2012 alle ziekenhuizenaan de kwaliteitsnormen moeten voldoen. Als datniet lukt mogen ziekenhuizen de tekort schietendebehandelingen niet langer uit voeren. Achmea gaatde normen hanteren die in januari 2011 door deNederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH)voor een achttal operaties zijn opgesteld. De nor-men omvatten onder andere een minimum aantaloperaties dat een ziekenhuis per jaar moet doen.Het gaat om complexe operaties voor onder andereborstkanker, darmkanker, blaaskanker, slokdarm-kanker, longkanker, uitzaaiingen in de lever en ver-wijde buikaorta.

Monitoren“Het is goed dat de beroepsgroep normen vaststelt”,staat op de site te lezen. “Op deze manier kunnenwe samen stappen zetten in het continu verbeterenvan de zorg. Wij zullen deze normen ook gaan mo-nitoren en zo nodig ziekenhuizen selectief contrac-teren per 2012.”ConcentratieMet ziekenhuizen die (nog) niet aan de normenvoldoen en de omliggende ziekenhuizen gaat Ach-mea de komende maanden bespreken welke moge-lijkheden er zijn om de zorg te herschikken doorsamenwerkingsverbanden of het niet meer uitvoe-ren van deze behandeling. “Daarbij willen we zoveel mogelijk rekening houden met regionale sprei-ding, zodat onnodig lange reistijden worden voor-komen” aldus Roelof Konterman, voorzitter divisieZorg van Achmea. (Zorgvisie – Wouter van denElsen / Twitter)

Winnaar ‘beste zorgidee 2009� bekend2 november 2009Renate Rammeloo uit Breskens presenteerde op 29oktober haar idee om een boodschappenpakket meete geven aan patiënten die net ontslagen zijn uit hetziekenhuis. ONVZ Zorgverzekeraar riep haar ideeuit tot ‘Het Beste Zorgidee’ van 2009.Het idee van Rammeloo is bedoeld voor oudere enalleenstaande patiënten die na hun ontslag uit hetziekenhuis niet direct weer boodschappen kunnendoen.Ze ontving voor haar idee een cheque terwaarde van 10.000 euro van zorgverzekeraarONVZ.

Nominaties beste zorgideeNaast Renate Rammeloo werd Hanneke Bosman uitEnschede genomineerd met de ‘Dit ben ikkaart’voor mensen met een verstandelijke beper-king. Op de kaart kan de zorgverlener snel lezenwie de persoon is en waarmee hij rekening moethouden. Welmoed van Boven uit Zeist werd geno-mineerd met het idee patiënten na een zorgbehan-deling een verwenpakket mee te geven metproducten en samples van bedrijven en een foldervan de vriendenstichting van de zorgorganisatie.

KORTOM>>ndkv

Initiatief van zorgverzekeraarONVZ Zorgverzekeraar startte in 2008 de wedstrijd‘Het Beste Zorgidee’ om de Nederlandse bevolkingmee te laten denken over verbetering van de zorg.Iedereen kan een idee indienen.

‘St. Antonius is meest gezonde topklinische ziekenhuis’13 augustus 2009Het Sint Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein is fi-nancieel gezien het meest gezonde topklinische zie-kenhuis, blijkt uit onderzoek van AME Research.Het Martini Ziekenhuis in Groningen presteert hetslechtst. Het onderzoeksbureau maakt een rangordeaan de hand van de operationele marge, de solvabi-liteit en het rendement op het vermogen van de top-klinische ziekenhuizen. De tweede plaats voor definanciële prestaties in 2008 gaat volgens deze bere-kening naar het Medisch Centrum Haaglanden. HetAmphia ziekenhuis in Breda staat op de derdeplaats.

Martini ZiekenhuisHet Martini Ziekenhuis in Groningen staat onder-aan de ranking van AME Research. Van de 26 top-klinische ziekenhuizen scoort dit ziekenhuis hetslechtst. Het is “nauwelijks solvabel”, volgens hetonderzoeksbureau. Verder heeft het Martini Zieken-huis een negatief rendement op het totale vermo-gen. Andere zwakke broeders zijn het MáximaMedisch Centrum en het Albert Schweitzer zieken-huis in Dordrecht.

‘Ziekenhuis interessant als investering’Een topklinisch ziekenhuis kan een mooi beleg-gingsobject voor investeerders zijn. De 26 topklini-sche ziekenhuizen hoeven maar vier procent ophun totale bedrijfskosten te besparen om een be-drijfsresultaat van bijna zeven procent van hunomzet te bereiken. Dit resultaat is marktconform.Zo voegen zij economische waarde toe in een finan-cieel concurrerende omgeving. Volgens het onder-zoek is dit een haalbare doelstelling. Detopklinische ziekenhuizen moeten dan wel geza-menlijk 247 miljoen euro besparen door “een groterkostenbewustzijn”.

Topklinische ziekenhuizenEen topklinisch ziekenhuis dient hooggespeciali-seerde zorg te verlenen. Zij moeten ook onderwijsen opleidingsmogelijkheden bieden en in samen-werking met universitair medische centra weten-schappelijk onderzoek toepassen in de praktijk. Deziekenhuizen werken samen vanuit de verenigingSamenwerkende Topklinische opleidingsziekenhui-zen. (Zorgvisie – Nico van Wijk)

Britse patiënten kijken EPD niet in11 februari 2011Slechts 60 patiënten per maand kijken in Groot-Brittannië hun EPD in. De laatste cijfers laten ziendat bijna niemand interesse heeft in de medischegegevens in het EPD. Dat meldt ehealthinsider.Het zogenaamde HealthSpace werd in 2007 gelan-ceerd door de Labour-regering. In meer dan driejaar hebben echter slechts 3000 patiënten hun dos-sier ingezien, zo maakte het Britse ministerie voorVolksgezondheid bekend.

SysteemHet systeem, waarmee artsen en patiënten medischegegevens kunnen inzien, is tot nu toe erg beperkt.Het registratiesysteem zou bovendien te ingewik-keld zijn. Patiënten moeten lijfelijk aanwezig zijnom de registratie te completeren en hebben eenlogin-kaart nodig om het EPD te kunnen gebruiken.De nieuwste aanpassing van HealthSpace wordt eenonline registratiemogelijkheid en een authentifica-tieservice. (ICTzorg – ICTzorg / Twitter)

Brits e-healthproject leidt tot 86 procent minder ziekenhuisbezoeken10 februari 2011Een e-healthproject heeft in Groot-Brittanië geleidtot een daling van het aantal ziekenhuisbezoekenvan 86 procent. Dit meldt e-healthinsider.De proef vond plaats in Birmingham. 75 patiëntenkregen thuis een monitor. De uitslagen werdendoorgestuurd naar een callcenter waar patiënten te-recht kunnen met problemen. De patiënten zoudennormaliter gezamenlijk 1353 dagen in het zieken-huis doorbrengen. Na het gebruik van de monitorswas dit 291 dagen. Dit levert het ziekenhuis

KORTOM>>ndkv

276.000 pond op, ondanks de investering van 1000pond per apparaat. Tien procent van de gebruikersgaf de apparaten terug, omdat ze er niet mee omkonden gaan of omdat ze ze te opdringerig vonden.(ICTzorg – ICTzorg / Twitter)

IGZ: kwaliteit gaat voor keuzevrijheid11 februari 2011Als het streven naar hogere kwaliteit van zieken-huiszorg botst met het belang van keuzevrijheid,dan prevaleert kwaliteit als het gaat om operatieswaarbij patiënten hoge risico’s lopen. Dat verklaarthoofdinspecteur Wim Schellekens van de Inspectievoor de Gezondheidszorg tegenover Zorgvisie.De Nederlandse Vereniging van Heelkunde (NvvH)heeft eind januari kwaliteitsvoorwaarden en volu-menormen opgesteld voor hoogcomplexe zieken-huiszorg. Zo moeten ziekenhuizen minimaal vijftigborstkankeroperaties en twintig longkankeropera-ties doen om te voldoen aan de volumenormen. Hetgaat om operaties waarbij patiënten veel risicolopen. Hoe meer verrichtingen chirurgen en een be-handelteam doen, hoe meer ervaring en routine zeopbouwen en hoe minder risico patiënten lopen.

NormenDe IGZ juicht het initiatief van de chirurgen toe enroept andere medisch specialismen op hetzelfde tedoen. Ziekenhuizen krijgen een jaar de tijd om tevoldoen aan de nieuwe normen. Ze moeten zelf na-gaan welke behandelingen ze verantwoord kunnenblijven uitvoeren. In 2012 gaat de IGZ zo nodighandhavend optreden. “Als ziekenhuizen niet vol-doen aan de normen, moeten ze stoppen met be-

paalde vormen van zorg of intensiever samenwer-ken met andere ziekenhuizen”, stelt Schellekens.“Ziekenhuizen moeten in regionale beleidsplannenafspreken hoe ze de hoogcomplexe zorg met elkaargaan regelen in een regio. Concentratie en speciali-satie zijn onvermijdelijk om te voldoen aan de kwa-liteitsnormen die de wetenschappelijkeverenigingen van medisch specialisten opstellen.”

KeuzevrijheidAls ziekenhuizen stoppen met bepaalde verrichtin-gen, zal de keuzevrijheid van patiënten afnemen.Dat staat op gespannen voet met de Mededingings-wet, waar de Nederlandse Mededingingsautoriteit(NMa) op toeziet. “Dan zegt de inspectie vanuithaar verantwoordelijkheid dat kwaliteit voor keuze-vrijheid gaat”, stelt Schellekens. “Voor ons telt puurhet patiëntenbelang. De hoogcomplexe zorg moet jeconcentreren om het risico voor patiënten te ver-minderen. Maar ziekenhuizen mogen niet in hetkielzog van afspraken over hoogcomplexe zorg ookde basiszorg verdelen. Bovendien is het belangrijkdat de zorgverzekeraar de afspraken regisseert.”SpecialisatieafsprakenOok NMa-voorman Pieter Kalbfleisch gaf onlangshet groene licht voor specialisatieafspraken. Op eencongres op 31 januari verklaarde hij dat ziekenhui-zen dan wel moeten kunnen aantonen dat de kwali-teitsvoordelen van hun samenwerking opwegentegen de nadelen van minder keuzevrijheid voor pa-tiënten. (Zorgvisie – Bart Kiers)

KORTOM>>ndkv

Privéklinieken hekelen budgetteringPrivéklinieken hekelen de budgettering van de me-dische specialistische zorg. De handel in zorgquota’swijzen zij af. Zorgquota’s maken de zorg duurder.Dat schrijft brancheorganisatie Zelfstandige Klinie-ken Nederland (ZKN) in een brief aan de Neder-landse Zorgautoriteit (NZa).“Door evenals de melkquota een systeem van zorg-quota te introduceren is de kans groot dat de zorgduurder wordt in plaats van goedkoper. Een kliniekdie een zorgquotum koopt, moet de aankoopkostenin zijn verkoopprijs verwerken. Die gaat dus om-hoog en het is maar afwachten of de verkopendepartij de opbrengst ten gunste brengt van zijn ver-koopprijzen,” aldus de ZKN.

Businessplannen onderuitDe ZKN heeft eerder al laten weten bang te zijn datde budgettering bestaande businessplannen van kli-nieken onderuit haalt. De sector is de afgelopenjaren met tientallen procenten gegroeid. “Elk jaarkomen er dertig à veertig nieuwe klinieken bij. Zijen de financiers hebben recht op transparantie. Deonrust onder de initiatiefnemers die op dit momentbezig zijn met de oprichting van een nieuwe kli-niek, neemt duidelijk toe”, schrijft de ZKN.

Nieuwe kliniekenMinister Klink heeft aangekondigd de honorariavan de vrij gevestigde specialisten te gaan budgette-ren om grip te krijgen op de specialisteninkomens.Hij wil de budgettering per 1 januari 2011 doorvoe-ren. De NZa zal de minister binnenkort laten wetenof dit haalbaar is. Een van de opties die de markt-meester onderzoekt om de omzetten van de zieken-huizen en de klinieken nog enigszins flexibel tehouden, is de handel in zorgquota.

NormtijdDe brancheorganisatie stelt voor dat per specialismeopnieuw naar de normtijd wordt gekeken. Dat isvolgens de klinieken een betere oplossing dan bud-getteren. “Het werkelijke aantal minuten per dbc isonbekend. Door in de ziekenhuizen en klinieken teonderzoeken wat per specialisme de omzet is ge-

weest gedurende een bepaalde periode en wat deaanwezigheid van de specialist was, kan er op speci-alismeniveau een factor bepaald worden waarmeede minuten per dbc gecorrigeerd moeten worden.(…) Het voordeel is dat er een relatie blijft bestaantussen het tarief en de inspanning, ofwel het loon-naar-werkenprincipe blijft gehandhaafd.” (Zorgvisie– Eric Bassant)

Inspectie plaatst OK’s Winterswijk onder toezicht11 februari 2011De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeftde operatiekamers (OK) van het StreekziekenhuisKoningin Beatrix in Winterswijk onder verscherpttoezicht gesteld. De veiligheid van patiënten wasonvoldoende gegarandeerd doordat niet werd vol-daan aan veiligheidsnormen en richtlijnen.Inmiddels heeft de raad van bestuur al verbeterin-gen doorgevoerd om de veiligheid voor de patiën-tenzorg te kunnen garanderen, zoals de ‘timeout’-procedure, dubbelcheck van medicatie en be-leid rond het gebruik van propofol. Door dezemaatregelen voldoet de patiëntenzorg nu aan denoodzakelijke veiligheidsvoorwaarden. Daaromheeft de IGZ het uitvoeren van operaties niet hoe-ven stop te zetten.

TekortkomingenTijdens een onaangekondigd bezoek aan het opera-tiekamercomplex van het ziekenhuis constateerdede inspectie ernstige tekortkomingen. De inspectieobserveerde tijdens het inspectiebezoek een aantaloperaties en inspecteerde de operatiekamers, devoorbereidende ruimte (holding), de uitslaapkameren controleerde patiëntendossiers en protocollen.Daarbij viel op dat veiligheidschecks ontbraken ofniet volledig werden uitgevoerd en het anesthesie-geneesmiddel propofol werd niet volgens de veilig-heidsvoorschriften gebruikt. Daarnaast voldeed deoverdracht van patiënten van holding naar OK, vanOK naar uitslaapkamer en van uitslaapkamer naarde verpleegafdeling niet aan de veiligheidseisen. Totslot hield het personeel op de OK’s zich niet aan derichtlijnen om infecties bij patiënten te voorkomen.

KORTOM>>ndkv

Zo ontbrak het op de OK aan discipline, bijvoor-beeld op het gebied van kledingvoorschriften. Ookwas het aantal deurbewegingen tijdens operatiesonnodig groot. Er ontbrak een cultuur om elkaarhierop aan te spreken.

Verscherpt toezichtDe inspectie heeft besloten het operatief proces vandit ziekenhuis onder verscherpt toezicht te stellen.Reden daarvoor is dat de raad van bestuur, inclusiefhet medisch stafbestuur, haar verantwoordelijkheidvoor dit risicovolle zorgproces tot voor kort onvol-doende had genomen. De raad van bestuur en hetmedisch stafbestuur van het ziekenhuis herkennenen erkennen de constateringen van de inspectie.Het bestuur heeft inmiddels een plan van aanpakopgesteld om voor 1 maart aan alle normen te vol-doen. Deze afspraken ook met alle OK-artsen enmedewerkers doorgesproken. (Zorgvisie – Mark vanDorresteijn | Twitter)

Nederlandse huisartsen lopen voor in ICT-gebruik25 februari 2011Nederland is een van de voorlopers in het gebruikvan ICT door huisartsen. Dit blijkt uit het Neder-landse landenrapport dat in het kader van het pro-gramma eHealth Strategies van de Europese Unie isgepubliceerd. De Europese Unie wil zo bekijkenhoever lidstaten zijn met het gebruik van eHealthen EPD’s. Het rapport over Nederland werd goedge-keurd door Nictiz en VWS.99 procent van de huisartsen gebruikt een compu-ter tijdens consulten en 97 procent van de huisart-senpraktijken heeft een internetverbinding. Ookelektronisch recepten voorschrijven vindt veelvul-dig plaats.

VerbeteringenOndanks de behaalde resultaten blijven er volgenshet rapport mogelijkheden om verder vooruit tegaan met eHealth in Nederland. Zo is het uitstel vaneNik, de elektronische ID-kaart voor het nationaleEPD, een tegenvaller. Uberhaupt is toegang tot hetEPD door patiënten een probleem, omdat uitblij-

vende wetgeving de implementatie tegenhoudt.Ook de kwestie van standaarden blijft problema-tisch. Nederland zou verder komen als wetgevinghet gebruik van standaarden verplicht maakt. Vol-gens het rapport stijgt de vraag naar een volledigeimplementatie van een eHealth-applicatie, omdatdit de zorg betaalbaar en bereikbaar zou houden.

UitdagingenEen uitdaging voor de toekomst is het in een lijnbrengen van de nationale, regionale en lokale eHe-alth-initiatieven. Het wiel moet niet opnieuw uitge-vonden worden. Een andere uitdaging is om deonduidelijkheid over veiligheid en verantwoorde-lijkheid bij eHealth en telezorg weg te nemen. Enwat in heel Europa moet worden ingevoerd, zijnEPD’s waarin alle patiënten zijn opgenomen.

Alle landenrapporten zijn te lezen op ehealth-strate-gies.eu.

Neelie Kroes wil wereldwijd EPD28 februari 2011Neelie Kroes heeft een akkoord getekend om uit-wisseling van medische gegevens tussen de VS ende Europese Unie mogelijk te maken. Dit zou vangroot belang zijn voor bedrijven die actief zijn ofwillen worden in de e-health sector, en ook voor depatiënten. Dat meldt security.nl.“Nothing makes more of a difference to people’slives than good health,” aldus Kroes. Ook de Ameri-kaanse ministerie van Volksgezondheid, KathleenSebelius, ondertekende het akkoord. (ICTzorg –ICTzorg / Twitter)

Schippers: Nog geen elektronische inzage EPD25 februari 2011Patiënten kunnen nog niet elektronisch hun eigenEPD inkijken. Dat schrijft minister Schippers in eennieuwe Kamerbrief over de ontwikkelingen van hetEPD.Het is de bedoeling dat patiënten via de landelijkeinfrastructuur hun gegevens kunnen opvragen diedecentraal bij de zorgverlener in het systeem aan-

KORTOM>>ndkv

wezig zijn. Maar over het gsm- en sms-verkeer,waarvan het toegangsmiddel EPD-DigiD primair af-hankelijk is, en over de elektronische NederlandseIdentiteit Kaart (e-nik) bestaat nog onduidelijkheid,schrijft Schippers. “Om die redenen bekijk ik op ditmoment hoe de elektronische toegang van de pa-tiënt tot zijn gegevens het beste kan worden inge-vuld. Daarbij zullen zorgvuldigheid en veiligheidvoorop staan. Ik ben van mening dat het van hetgrootste belang is dat de toegang door de patiëntmaximaal beveiligd is. Eerst moeten garanties kun-nen worden gegeven dat er een adequaat toegangs-middel voorhanden is dat voldoet aan de hogenormen die het CBP aan de landelijke infrastruc-tuur stelt, voordat de patiënt elektronisch toegangkan krijgen tot zijn gegevens.”

ToegangVerder schrijft Schippers in de Kamerbrief dat hetvanaf mei van dit jaar voor burgers mogelijk zal zijnom bijvoorbeeld alleen de eigen huisarts, de huis-artsenpost in de regio en de eigen apotheek toegangte geven tot de gegevens indien dat noodzakelijk is.Deze functionaliteit wordt aangeboden via de web-site van het EPD-klantenloket. Naast de digitalefunctionaliteit met gebruik van DigiD zal ook in eenpapieren mogelijkheid worden voorzien.

Sms en e-mailSchippers heeft besloten om mensen per e-mail ofsms te inzicht te geven in het overzicht van zorgver-leners die zijn of haar medische gegevens hebbenopgevraagd en welke zorgverleners gegevens vanhem of haar hebben aangemeld. Zo kunnen mensenautomatisch en direct op de hoogte worden gesteldvan elke raadpleging van hun gegevens. Bijbeho-rend zal het klantenloket EPD zo worden toegerustdat goed ingespeeld kan worden op eventuele vra-gen of signaleringen. De e-mail-notificatie zal naarverwachting in het vierde kwartaal 2011 klaar zijn.Voor sms-notificatie is dit in verband met de bijko-mende hogere kosten nog niet duidelijk.

CommunicatieOp dit moment wordt gewerkt aan een communica-

tie-strategie voor het landelijk EPD. Het plan bevateen communicatiestrategie en de organisatie van re-gionale bijeenkomsten waarin de betrokken koepelsen Nictiz gezamenlijk de achterban informeren. Dekoepels worden toegerust om eventuele knelpuntendie zorgprofessionals in de praktijk ervaren te sig-naleren en met voorstellen voor oplossingen tekomen. Ook is een taskforce opgericht met de re-gionale samenwerkingsverbanden om tot de ge-wenste stroomlijning tussen de landelijke enregionale communicatie te komen. Hierbij wordtspecifiek gekeken naar de genoemde ‘persoonlijkeEPD-brief’. (ICTzorg – ICTzorg / Twitter)ICTzorg magazine

Nederlandse ziekenhuizen actiefst met sociale media10 januari 2011Meer dan de helft van de Nederlandse ziekenhuizenis te vinden op LinkedIn. Daarmee zijn de Neder-landse ziekenhuizen het actiefst bezig met socialemedia. Dat blijkt uit onderzoek van Lucien Engelenvan Radboud REshape & Innovation Center. Hetaantal Twitteraccounts van Nederlandse ziekenhui-zen is de afgelopen anderhalf jaar gestegen van 4naar 29. Het aantal accounts op Youtube, Hyves enRSS-feeds zijn in anderhalf jaar tijd verdubbeld. Tervergelijking: in België zijn 22 ziekenhuizen te vin-den op LinkedIn en Facebook. Een van de 91 Belgi-sche ziekenhuizen heeft een Twitteraccount.Groot-Brittanië zit Nederland op de hielen met 21,3procent die een Twitteraccount heeft en 40 procentmet een LinkedIn-account.

Social media gebruik van ziekenhuizen in Neder-land. Cijfers De cijfers van alle Europese ziekenhui-zen zijn te bekijken op hospitalseu.wordpress.com.(ICTzorg – ICTzorg / Twitter)

St Antoniusziekenhuis stelt iPads voor patiënten beschikbaar11 januari 2011In het St. Antonius Ziekenhuis krijgen patiëntenvan de verpleegafdeling hematologie/oncologie eeniPad ter beschikking. Dat meldt destadutrecht.nl.

KORTOM>>ndkv

Het gaat om acht tablets die bedoeld zijn voor pa-tiënten die na een stamceltransplantatie of zwarechemobehandeling een aantal weken geïsoleerd ver-pleegd moeten worden. WiFi Patiënten krijgen opde iPad toegang tot films, e-books, games en mu-ziek. Op de verpleegafdeling is tevens een be-schermd wifi-netwerk aanwezig. Het gaat om eenproef die wordt gesponsord door de stichting Vrien-den van Antonius. (ICTzorg – ICTzorg / Twitter)

Technologie eHealth vaak te ingewikkeld18 januari 2011eHealth is, ondanks de grote potentie die het heeft,tot op heden niet op grote schaal doorgebroken.eHealth-onderzoekster Nicol Nijland, werkzaam bijde Universiteit Twente en het zorginnovatiebedrijfMedicinfo, onderzocht waarom veel toepassingenonvoldoende van de grond komen en ontwikkeldeeen onderzoeks- en ontwerprichtlijn voor betere ensnellere verankering van eHealth-toepassingen.Nijland promoveert op vrijdag 21 januari aan de Fa-culteit Gedragswetenschappen op haar onderzoek.Uit haar onderzoek komt naar voren dat bij veeltoepassingen de menselijke maat ontbreekt. “Erwordt vaak te veel vanuit de technologie gerede-neerd, waardoor artsen en patiënten niet overwegkunnen of willen met technologie. Het ontwikkelenvan hoogwaardige technologie alleen is niet vol-doende; je moet zowel rekening houden met demensen die de technologie moeten gebruiken alsmet de omgeving waarin de eHealth-toepassingmoet functioneren. Het is daarom van belang om bijde ontwikkeling van eHealth-toepassingen de helezorgketen te betrekken. Dan heb je het onder meerover artsen, patiënten, ontwikkelaars, zorgverzeke-raars, onderzoekers en de overheid.”

eHealthwikiOm ontwikkelaars van nieuwe eHealth-toepassin-gen te helpen, ontwikkelde Nijland in samenwer-king met het IBR-Center voor eHealth Research eenadviesrichtlijn voor het ontwikkelen, evalueren entoepassen van eHealth-technologieën die werken,helpen en duurzaam zijn. Ze vergelijkt de advies-richtlijn met een kookboek. “Ze bevatten alle ingre-

diënten die nodig zijn om succesvol eHealth-toepas-singen te ontwikkelen.” De adviesrichtlijn bestaatuit verschillende methoden en instrumenten en isbeschikbaar via www.ehealtwiki.org.

ToekomstOndanks de opstartproblemen is Nijland optimis-tisch over de toekomst van eHealth. “Ik heb hetidee dat eHealth nu echt in een stroomversnellingkomt. Ik ben onder de indruk van de technologi-sche mogelijkheden. Er wordt in Nederland hardgewerkt aan zorginnovatie. Voorbeelden van veelbe-lovende eHealth-toepassingen zijn digitale commu-nicatieplatformen zoals het platform voor preventievan resistente infecties zoals MRSA en social-media-toepassingen zoals het Tweetspreekuur. Ik hoop dat‘eHealthwiki.org’ kan helpen bij de verdere opmarsvan dergelijke innovatieve eHealth-toepassingen.”(ICTzorg – ICTzorg / Twitter

EPD maakt zorg niet beter en effectiever19 januari 2011Britse onderzoekers hebben nauwelijks bewijs kun-nen vinden dat digitale innovaties zoals het EPD dezorg beter en efficiënter maken. Uit 53 publicatiesdie zij doorspitten bleek dat er alleen zeer zwak be-wijs is dat zulke innovaties een nuttig effect heb-ben, schrijft het Nederlands Dagblad.Ook concludeerden de onderzoekers dat het invoe-ren van nieuwe technologieën niet zonder risico is.Zo kunnen artsen te veel vertrouwen op hun com-putersysteem.

BewijsDe onderzoekers bekeken publicaties over het EPD,onderzoeken naar computerprogramma’s die de artshelpen de juiste geneesmiddelen uit te kiezen enstudies naar consulten en behandeling via internet.Bewijs dat de invoering van dit soort systemen geldbespaart, ontbrak. (ICTzorg – ICTzorg / Twitter)

KORTOM>>ndkv