Het Journaal is een uitgave van het Seneca Congres

SenecaJournaal

oktober 2011#3 jaargang 10 CONGRES VERSLAGAdjiedj Bakas J.P. Balkenende Casper van Ewijk Sicco Santema Hoe was het?

Minister Schippers was in haar Seneca-speech duidelijk: er is behoefte aan doorzetters. Aan leiders die weten wat ze willen. “Leiderschap is beslissingen nemen waarvan je van tevoren weet dat die gedoe opleveren. Beslissingen waarvan je weet dat je er geen applaus voor krijgt, maar die nodig zijn voor het alge-meen belang.”

Edith Schippers doelt met die woorden op de visie die zij heeft neergelegd en

de afspraken die gemaakt zijn met onder meer de specialisten

“Luister nooit naar

klanten”

“Intelligent voortmodderen

is voorbij”

“Weg met die lange

procedures”

“Denk horizontaal,

kom uit je silo!”

“Er komt meer ruimte.

Verdeel de rollen goed”

Daredevils gezocht…

en de ziekenhuizen. “Het kader staat, daar verandert niets meer aan. De zorg moet nu op eigen benen staan. De vraag is of dat gaat lukken, want de verande­ringen die de komende jaren zullen plaatsvinden zijn aan­zienlijk groter dan die we achter de rug hebben.” Schippers noemt de aanstaande verande­ringen in de AWBZ, het scheiden van wonen en zorg. En de GGZ, die moet toegroeien naar somati­sche zorg en de essentiële om­slag naar de eerste en anderhalve lijn maken. Hoe de zorg moet worden ingericht is aan de sec­tor zelf, vindt Schippers. “Als de sector vindt dat het beter is om

een verpleegkundige in een auto langs de patiënten te

laten rijden in plaats van

een de dokter tot negen uur spreekuur te laten houden, moet je dat doen. Is een ziekenhuis alleen voor operaties en vindt herstel plaats in een zorgcen­trum? Gewoon doen.” Stoppen met ‘doormodderen’, vindt ze. “Er is behoefte aan ver­nieuwende organisaties die ge­leid worden door mensen die weten wat ze willen, doorzetters. Het kan creatiever worden, pati­entgerichter. Aan risicomijders is geen behoefte meer.” Ook vindt Schippers dat de verzekeraars hun taak nu moeten nemen. “Selectiever inkopen, tot nu toe is het vooral bij praten gebleven. Ze moeten het daadwerkelijk gaan doen. Innovaties inkopen, maar ervoor zorgen dat de kosten van die innovaties niet bovenop komen, maar in plaats van.”

Steek uw nek uit En dan de patiënt. Die heeft vol­gens Schippers nog te veel het idee dat zorg gratis is en dat de

overheid en de verzekeraar be­taalt. “Je betaalt premie en dan kun je alles krijgen wat je wilt. Maar mensen beseffen niet dat er sprake is van een omslagsys­teem, dat besef is moeilijk over te brengen. Ze zien bovendien alleen de nominale premie, en niet de inkomensafhankelijke premie.” Schippers vindt het een goede zaak dat patiënten de re­kening van de zorgverlener krij­gen te zien. “Dan beseffen ze wat zorg daadwerkelijk kost.” Schippers nodigde ter afsluiting de zorgbestuurders uit om mooie innovatieve dingen te doen, veel leiderschap te tonen. “Er moet echt een omslag plaatsvinden. Het moet ook sneller dan tot nu toe het geval is geweest. Steek uw nek uit. Voorkom dat het slechter wordt, want de zorgkos­ten stijgen door. Dat levert inder­daad af en toe gedoe op. Maar zorg voor verbetering en veran­dering, pak de kansen die u nu geboden worden!”

Er móet meer zorg uit de zorgeuro komen

Frank de Grave

Seneca Congres krijgt steeds meer scherpte, steeds meer focus. Zo bleek weer duidelijk tijdens de 10e editie, die begin september in Berlijn plaats­vond. De kwaliteit van de sprekers en de deelnemers was hoog en een breed scala aan onderwerpen kwam aan bod.Rode draad? Door de toene­mende druk op de zorgsector­moet er meer rendement uit de zorgeuro komen. Daar moeten zorgaanbieders, ver­zekeraars èn consumenten nu handen en voeten aan geven. Want de overheid trekt zich steeds verder terug: het beleid is gemaakt, de kaders aange­geven. Dat vraagt om nieuw leiderschap, om nieuwe struc­turen.

Seneca Congres is een goed middel om die veranderingen te initiëren en te kanaliseren. Het was mooi om als voorzit­ter de dynamiek van het con­gres mee te maken en te zien hoe sprekers concrete oplos­singen lieten zien. Het worden fascinerende tijden waarin de leiders in de zorgsector, geïn­spireerd door het Seneca Con­gres, de juiste stappen zullen zetten.

Frank de GraveVoorzitter Seneca Congres

COLumN

PAGiNA 2 PAGiNA 8PAGiNA 3 PAGiNA 6PAGiNA 4

‘PAk dE kANSEN diE u Nu GEbOdEN wORdEN!’

miNiStER SChiPPERS: “ Durf eens beslis­singen te nemen waar je geen applaus voor krijgt”

AdjiEdj bAkAS: “ Wees die gek die de wereld verbaast en verandert”

jAN PEtER bALkENENdE: “Zorg dat jij de teugels in handen houdt”

Minister Schippers: “Geen behoefte aan risicomijders”

Shift happens!5x Adjiedj Bakas

www.senecacongres.nl

Seneca journaalpagina

2

Door alle discussies over vergrijzing, langer door-werken en pensioenen lijkt het alsof de toekomst één groot zwart gat is met al-leen kosten en minder op-brengsten. Keynote-spreker Hans Alders vindt dat jam-mer: “We hebben een uniek stelsel dat – wanneer je tij-dig de juiste veranderingen doorvoert – in de toekomst houdbaar is. “Over die ver-anderingen moet de discus-sie gaan.”

Doorbreek de traditionele denkpatronen. Dat is de bood­schap van Alders. Want we hebben nu eenmaal te maken met vergrijzing, ontgroening en stijgende zorgkosten. “Nog niet zo lang geleden leefden we gemiddeld vijftien jaar na onze pensioendatum, dat is nu twintig jaar geworden. We zien dat als een probleem, maar ik vind het een felicitatie waard!” Natuurlijk werkt deze ontwikkeling op de pen­sioenfondsen door en kun je niet eindeloos de pensioen­premies verhogen om de stij­gende kosten op te vangen. We moeten fundamenteel an­ders gaan denken over het stelsel. Een zoektocht naar andere manieren van finan­ciering: zorgsparen, ontkop­pelen van wonen en zorg en denken in zorgarrangemen­ten. “Of wat te denken van een omgekeerde hypotheek ­ misschien verstrekt door pen­sioenfondsen ­ zodat de con­sument het vrijgekomen geld aan zorg kan besteden. De discussie hierover is net be­gonnen, maar moet gevoerd worden.” Het is essentieel om anders tegen het begrip leeftijd aan te kijken. “Als je met je 66e of 67e met pensioen gaat, heb je misschien nog 20 jaar voor de boeg. Zorg zul je met een beetje geluk pas vanaf je 80e nodig hebben. De vraag is dus: wat doen we met al die andere vitale jaren? Ouderen een probleemcategorie? Ik denk dat veel mensen tot op hun 75e actief kunnen blij­ven.” Alders waarschuwt daarom de werkgever. “Je krijgt te maken met oudere werknemers, richt je organisa­tie daarop in.”

Luister nooit naar klanten, ze hebben geen idee! Over leiderschap...

Denk anders!

“Leiderschap is din­gen anders doen. De zorgbranche verandert door nieuwe ontwik­kelingen. Houd daar rekening mee. De consument vroeg Henry Ford om snellere paarden, hij gaf ze een auto. Luister dus nooit

“Ik sprak de baas van Siemens Medical. Hij vertelde mij dat hij drie CT­scanners aan een ziekenhuis moest leveren, terwijl één eigenlijk voldoende was. De reden? De specialisten in het ziekenhuis hadden onderling ruzie. Hij vond het maatschap­

“De komende 50 jaar gaat er meer veranderen dan in de afgelopen 5000 jaar. We gaan onze hersenencapaciteit beter gebruiken, het onderscheid tus­

“Komt er een tekort aan mensen in de zorg? Onzin. Door technologische ontwikke­lingen komen er 400.000 mensen vrij uit de supermarktbranche en de detailhandel. Tesco heeft in de metrogangen van Singapore fo­

kEyNOtE-SPREkER hANS ALdERS:

“De arbeidsproducti­viteit in Belgische ziekenhuizen is vier keer zo hoog als in Neder­landse. Waarom? Verpleegkundi­gen zaten zo vaak in de koffieka­

Personeelstekort? Onzin!

Maak jezelf overbodig!

Productiviteitsverhoging? Weg met de koffiekamer!

Shift Happens!

Over de arbeidsmarkt...

Over efficiency...

Over productiviteit...

Over de toekomst...

naar klanten, want ze hebben werkelijk geen idee! Leiderschap betekent ook niet over je heen laten lopen. Durf anders te doen, gek te doen. Jullie zijn die gek­ken die de wereld moeten gaan verbazen en veranderen. En het

kan ook. Er zijn altijd azijndrin­kers; zoek the winners op en vorm met hen een coalitie. Zoek elkaar op in innovatieve clubs. Mensen zijn geniaal in het vinden van oplossingen. Als we net zo zouden landbou­

wen als in de oudheid, hadden we nu 68 planeten nodig om ons van voedsel te voorzien. Uw klanten, uw medewerkers, uw kinderen: zij vormen de jury. Doe anders dan de jury verwacht, verbaas en verbijster hen!”

to’s van al zijn producten opge­hangen. Mensen lopen langs en scannen met hun smartphones de barcodes. Een paar uur later worden alle boodschappen thuis­bezorgd. En in supermarkten krijgen alle producten een RFID­

chip: je loopt met je kar door het poortje en alles wordt in een keer van je rekening afgeschreven, èn afgeboekt van de supermarkt­voorraad. Directeuren van Albert Heijn vraag ik: zijn jullie al in gesprek met HR­mensen uit de

zorg voor transfers? Ja, ze weten het wel, maar ze lijken niet geïn­teresseerd, is het antwoord. Mijn advies: ga praten met andere branches! De zorg wordt een vluchtheuvel voor mensen zon­der werk uit andere branches.”

pelijk niet verantwoord om te le­veren, maar moest toch. Ik durf te zeggen dat in een kwart van alle maatschappen ruzie heerst en dat het in de overige driekwart oorlog is. Moet je maatschappen handhaven? Ik denk dat je beter geld en energie kunt stoppen in

nieuwe organisatiemodellen waarbij specialisten in loondienst zijn. Over efficiency gesproken: volgens accountants en banken is een derde van de ziekenhuis­bedden onbezet en is de helft van de zorginstellingen eigenlijk failliet. Jaarlijks wordt er in de

zorg voor 1 miljard euro gelob­byd om alles bij het oude te houden. Tegen leden van raden van bestuur zou ik willen zeg­gen: maak jezelf overbodig, er zijn banen zat!”

mer dat besloten werd om ze koffie op zaal te laten drinken. Zorg in Nederland is gemiddeld drie keer zo duur als in Singa­pore. De 4,6 miljoen inwoners

krijgen daar uitstekende zorg ge­leverd door slechts een zieken­huis met vijf vestigingen. In Ne­derland zijn we veel te druk met elkaar vliegen af te vangen: een

UMC is genoeg. In Duitsland kun je kiezen: of je neemt je bejaarde moeder in huis of je betaalt 70.000 euro per jaar voor een plekje in een zorgcentrum.”

sen fysieke en webwinkels ver­vaagt, mensen krijgen meer vrije tijd, er komt een vaccin tegen kanker, we maken met stamcel­len en 3D printers reserveonder­

delen voor ons lichaam. De ge­middelde leeftijd stijgt naar 100 tot 120 jaar, op termijn zijn we onsterfelijk. Verveling en een­zaamheid zijn de grote thema’s

van de toekomst. Bij de Etos koop je de euthanasiepil. Het verleden was niet eerlijk, waar­om zou de toekomst dat wel zijn? Shift happens!”

1

2

3

4

5

Trendwatcher Adjiedj Bakas keek tijdens het Seneca Congres in de toekomst. Het zal er in de zorg totaal anders aan toe gaan.

Een tip voor leden van de raden van bestuur: “Maak jezelf overbodig. Er zijn banen zat!”

AdjiEdj bAkAS VOLGEN? kijk OP www.bAkAS.NL

“Verleg je grenzen, investeer in onderling vertrouwen”

Economische motor

Krop stelde dit tijdens de ont­vangst van de Seneca­congresle­den in het door architect Rem Koolhaas ontworpen ambassade­gebouw. “Ook in Duitsland er­vaart men de noodzaak om tot oplossingen te komen.” De zorg wordt er op min of meer dezelfde wijze gefinancierd en dreigt ook onbetaalbaar te wor­den. “We moeten op zoek naar nieuwe ideeën en andere oplos­singen”, aldus Krop, die tegelij­kertijd stelde dat de vergrijzing ook kansen biedt. “De zorgsector is een economische factor van belang en maakt 10 % van het bruto nationaal product uit. De sector biedt kansen voor het be­drijfsleven. Concerns zoals Phi­lips en Siemens zetten er zwaar op in.”

In 2030 zal een op de drie Duitsers 65 jaar of ouder zijn. Het vergrijzingsprobleem is daarmee nog even iets groter dan in Nederland, waar rond die tijd een kwart van de be-volking 65+ is. Volgens am-bassadeur Marnix Krop staan Nederland en Duitsland voor dezelfde uitdagingen als het om de zorg sector gaat.

Conclusie: ‘we weten wat er nu nodig is!’

www.senecacongres.nl

CongreS VerSLagpagina

3

Jan Peter Balkende:

Balkenende signaleert op veel terreinen een nieuwe bestuurlijke werkelijk­

heid. “Er worden allianties geslo­ten tussen overheden, maat­schappelijke organisaties en bedrijfsleven. De nieuwe leiders zoeken binnen deze setting naar oplossingen.” Kostenoverschrij­dingen noodzaken tot een nieuwe organisatie van de zorg, waarbij verzekeraars een regierol vervul­len. Het tempo waarin dat ge­beurt moet omhoog. “Weg met de te lange duur van procedures, er moet een cultuuromslag plaatsvinden.” Hij mist de noodzakelijke saamhorigheid. “Na het faillissement van Lehman Brothers was er op

“De overdaad aan regeldruk remt de noodzakelijke veranderin-gen in de zorg”, dat zei voormalig premier Jan Peter Balkenende tijdens Seneca Congres. Balkenende, hoogleraar Governance en partner bij Ernst & Young, vindt dat er creatief leiderschap no-dig is om het tempo te verhogen en nieuwe allianties te zoeken.

ten we hen ook rendement op hun geïnvesteerd vermogen bie­den. We moeten de krachten bundelen en nieuwe wegen in­slaan. Verder zijn voor de sector preventie en corporate social res­ponsibility van groot belang.”

Vertrouwen Essentieel is onderling vertrou­wen. “Er is nu vooral sprake van gestold wantrouwen tussen over­heid, zorgverzekeraars, zorgaan­bieders, farmaceutische industrie. Willen we de zorg naar een hoger plan trekken, dan moet daar ver­betering in komen. Investeer in onderling vertrouwen.” Bestuur­ders adviseert hij initiatief te to­nen. “Zorg dat je de teugels in handen houdt en verleg je gren­zen. Gemiddeld presteren is niet goed genoeg meer. Het gaat om de waarde van je bijdrage aan een betere maatschappij, niet om je eigen carrière.”

internationaal niveau een groot gemeenschappelijke gevoel. Een gevoel van samen optrekken om alles te redden. Dat klimaat is er nu niet meer. Verdeeldheid en twijfel zijn troef.” In de zorgsec­tor zet de crisis bovendien een rem op de investeringen wat ten koste gaat van de noodzakelijke innovaties.Samenwerken vindt hij een ander belangrijk thema: “In Groot­Brit­tannië wordt gezocht naar grotere eenheid onder universiteiten en onderzoekscentra. Ik denk dat ook bij ons universiteiten en UMC’s nauwer moeten samen­werken. Daarnaast wordt het tijd om private investeerders bij de zorg te betrekken, maar dan moe­

‘hEt GAAt Om dE wAARdE VAN jE bijdRAGE AAN EEN bEtERE mAAtSChAPPij, NiEt Om

jE EiGEN CARRièRE’

iNdiViduEEL• zichzelf kennen: kwetsbaar durven opstellen• flexibel, kunnen omgaan met complexiteit• authentiek en integer

iNtERACtiEf• verbinden (draagvlak), samenwerken en

bruggenbouwen• communicatief (ook: kunnen luisteren)• organisatiesensitief en empathie• vertrouwen geven

ViSiE• inspirator, visionair, creatief en innovatief• ondernemerschap• balans ‘snappen’ tussen inhoud en bedrijfs­

voering• daadkrachtig en koersvast

iNdiViduEEL• zelf ontwikkelen van de gewenste

competenties • ruimte voor reflectie creëren

iNtERACtiEf• nieuwsgierig naar andere werelden• contact met het primaire proces/

de werkvloer• debat (sparren, luisteren en leren)• gebruikmaken van netwerk

iNStRumENtEEL• focus op kwaliteitsverbetering i.p.v.

kostenbesparing• gerichte opleiding• gebruikmaken van technologische

ontwikkeling (ICT en sociale media)

Enquête onder zorgbestuurders

Over welke competenties dient men te beschikken, gegeven de verwachte ont wikkelingen in de zorgsector?

wat gaat u doen om uzelf te equiperen voor deze toekomstige uitdagingen (Zorg 3.0)?

hoe zien uw toekomstige collega-bestuurders eruit?

• complementariteit in raad van bestuur

• staan voor hun verantwoorde-lijkheid

• met passie en uitstraling die past bij het doel van de organisatie (realisten met hart voor de zorg)

• gericht op samenwerking

• sensitieve ondernemers (meer vrouwen!?)

• authentiek en integer

• generalistisch profiel

‘LEidERSChAP VAN ALLE SPELERS iS NOdiG: ARtSEN, ZORGbEStuuRdERS EN VERZEkERAARS’

pagina

4

www.senecacongres.nl

Seneca journaal

“ Meer zorgaanbod leidt tot meer vraag. Dat moet worden ingeperkt”

Casper van Ewijk (CPB):

“Net als de economie, heeft ook de zorgsector dringend behoefte aan leiderschap”, vindt Casper van Ewijk, onderdirecteur van het Centraal Planbureau. “Het veld en de verzekeraars krijgen meer ruimte. Ze moeten de rollen verdelen en aan die nieuwe rollen wennen.”

“Als de zorgkosten in het huidige tempo doorstijgen, geven

we in 2040 bijna 20% van het bruto nationaal product uit aan zorg. We zijn in goed gezelschap, in de Scandinavische landen, België en het Verenigd Koninkrijk stijgen de kosten ook snel. Maar het kan ook anders. In bijvoor­beeld Spanje, Duitsland en Portu­gal is er sprake van een afname van de kosten. Kennelijk is daar sprake van een ander beleid.”Van Ewijk gaf ook aan waar die kostenstijgingen voor een be­langrijk deel zitten: tot 2001

daalde het aantal klinische opna­mes jaarlijks met 1,3%, vanaf die tijd is er sprake van een toename van 2% per jaar. Het aantal dag­opnames steeg nog sneller. Inte­ressant is de vraag waardoor die toename wordt veroorzaakt. Leidt bijvoorbeeld meer aanbod van zorg tot een toename van het aantal verrichtingen? De NZA, het CPB en het Instituut Beleid & Management Gezondheidszorg

(iBMG) deden onderzoek naar de vraag of meer aanbod (lees: meer specialisten) tot extra vraag leidt, en of er daarbij verschil is tussen vrijgevestigde specialisten en specialisten in loondienst. “Meer aanbod kan leiden tot lagere ta­rieven. Maar als blijkt dat specia­listen hun eigen inkomen beïn­vloeden door meer te behandelen, schieten we er niets mee op.”

Doelmatig Uit het onderzoek blijkt dat bij sommige specialismen meer aan­bod van specialisten inderdaad leidt tot meer behandelingen. Tien procent meer specialisten

leidt voor een bepaalde aandoe­ningen tot een toename van het aantal behandelingen van 3% tot 7,1%. Van Ewijk trekt zijn con­clusies: “Ja, er zijn aanwijzingen voor aanbodgestuurde vraag en dan vooral bij subjectieve klach­ten. De effecten zijn groter bij vrijgevestigde specialisten, maar de percentages bij specialisten in loondienst zijn niet nul.”De uitkomsten van het onder­zoek leidden tot de vraag in hoe­verre behandelingen noodzake­lijk of doelmatig zijn. Hij ziet een rol voor de verzekeraars. “Ik denk dan aan het objectiveren van de indicatiestelling of het

langs sturen van een expert voor een second opinion of een DBC­controleur. Als mijn auto schade heeft, komt er ook een expert van de verzekering langs.” Van Ewijk zet ook vraagtekens bij het aanbod. “Er zijn sekspoli’s, over­gangspoli’s, obstipatiepoli’s... Ziekenhuizen doen aan klanten­binding, maar we moeten doel­matige zorg afbakenen. De ver­zekeraar is aan zet om daar in te sturen.” Er is volgens hem geen blauwdruk met een enkelvoudige oplossing voor de problemen in de zorg: “Leiderschap van alle spelers is nodig: artsen, zorg­bestuurders en verzekeraars.”

www.senecacongres.nl

pagina

5CongreS VerSLag

Chiel Huffmeijer, voorzitter raad van bestuur: “Als bestuurder ben je, met de andere stakeholders, medeverantwoordelijk voor het beperken van de zorgkosten, voor concurreren én samenwerken in de zorgketen. In ons geval bete­kent dit een afslanking. We ont­wikkelen onze zorgportefeuille en doorbreken de domeindiscussies, kijken over grenzen heen. Dat vraagt om een cultuuromslag. Na onze verbouwing hebben we 30% minder capaciteit, maar voe­ren we 20% meer behandelingen uit. Dat kan omdat we vanuit een

Erwin Miedema, directeur Do­mus Magnus: “In het huidige systeem zie je dat de zorgaanbie­ders bepalen hoe cliënten moeten wonen. Maar het aanbod sluit niet aan op de wens van de cli­ent. Wij bieden persoonlijke zorg en dienstverlening aan ouderen in een kleinschalige, exclusieve woonomgeving. Bij Domus Mag­nus is de scheiding van wonen en zorg een uitgangspunt. De zorg voor een cliënt met een indi­catiestelling wordt uit de AWBZ bekostigd. Het woongenot en ad­ditionele (zorg)diensten betaalt de klant gewoon uit eigen zak. De contacten met de zorgkanto­ren laat ik over aan AWBZ­part­ners, die de zorg vervolgens aan

Elo Gramsbergen, raad van be­stuur AriënsZorgpalet: “We zijn gefuseerd, hebben de raad van bestuur, management en staf in een locatie ondergebracht, het clustermanagement opgeheven en de afgelopen drie jaar het pri­maire proces gereorganiseerd. 10% van de medewerkers moest afvloeien. De onrust is inmiddels achter de rug, het evenwicht en het vertrouwen in de organisatie hersteld. Er is alleen plaats voor de beste zorgaanbieders, de mid­delmaat redt het niet. Wij streven naar de Triple A­status voor zo­wel de cliënt, de medewerkers als de organisatie. We hebben drie speerpunten: gastvrijheid, vitaliteit en revalidatie. Voor onze

Zorginstelling aan zet: drie voorbeelden

nieuwe visie werken met accenten op logistiek en ICT, concentratie van acute en complexe zorg in een kernziekenhuis met satellieten daaromheen voor concentratie van de electieve zorg. Met Reinier de Graaf Groep en het Sint Franciscus Gasthuis hebben we de gezamen­lijke inkooporganisatie Zorgservice XL opgericht. Ook hebben wij ge­kozen voor een vaste technologie­partner die alle apparatuur van ons overgenomen heeft en die ons nu een prijs per jaar op basis van beschikbaarheid berekent. Je be­spaart daardoor aanzienlijk op de

bewoners is eten, drinken en ge­nieten belangrijk. Daarom beste­den we veel aandacht aan het voedingsconcept. Bewoners kun­nen eten wat ze willen, waar ze willen, wanneer ze willen en met wie ze willen. Een WMO­aanbe­steding voor huishoudelijke hulp hebben we verloren. Bewust, we hebben ervoor gekozen om deze diensten niet aan te willen bie­den tegen die tarieven.AriënsZorgpalet wil onafhanke­lijk zijn van (overheids)financie­ring door zich continu te focus­sen op kwaliteit tegen de laagst mogelijke kostprijs. Ook aantrek­kelijk en toekomstbestendig vast­goed voor verblijf is speerpunt, net als gezond renderende auto­

kosten en je deelt het personeel. Outsourcing is goed haalbaar met ondersteunende functies. In Lab West bv hebben we de labfuncties ondergebracht, samen met die van MC Haaglanden en de Trombose­dienst. Daarnaast onderzoeken we allianties met andere ziekenhui­zen. Ook zijn we een virtuele marktplaats voor ZZP’ers begon­nen. Een platform waarbij we direct ZZP’ers werven in plaats van via tussenpersonen. Kortom er zijn vele mogelijkheden om ziekenhuizen kosteneffectiever te laten werken.”

nome groei. We hebben daar randvoorwaarden voor gecre­eerd. Bijvoorbeeld door onderne­mend, klant­ en resultaatgericht middenkader en staf aan te trek­ken en hen verantwoordelijk­heid, regelruimte en manage­mentinformatie te geven. Bij underperformance wordt hen ge­vraagd de organisatie te verlaten. Om kwaliteit tegen de laagst mo­gelijke prijs te garanderen stimu­leren we innovatie, scholing en verbetertools zoals Lean. Ook interne benchmarking en portfo­liomanagement zijn essentieel. Maak keuzes, doe alleen waar je goed in bent en kunt zijn.”

Domus Magnus uitbesteden. Ik zoek in de buurt van onze vesti­ging aansluiting bij een regionaal gevestigde partij, die daar veel meer ervaring in heeft en dat dus ook veel beter kan dan wij. Het mes snijdt aan twee kanten: ik heb geen gedoe en veel extra kosten, hen kost het relatief wei­nig moeite en ze boeken extra winst. Bovendien zie je dat de samenwerking tussen ons en de AWBZ­partner ook op andere ge­bieden vorm krijgt. Zo kopen we bijvoorbeeld ook wel eens para­medische diensten bij de betref­fende partner.Particuliere ouderenzorg heeft veel voordelen. Cliënten hebben keuzevrijheid, je krijgt beter ge­

motiveerde en beter geschoolde medewerkers, je kunt goed speci­aliseren en het is vrij onderne­merschap. Commerciële (financi­ele) partijen staan te popelen om de zorgmarkt te betreden en zul­len dat ook doen zodra markt­werking en winstgevendheid in zorgland geaccepteerd gemeen­goed wordt. Nu de woon­ en leefcomponent steeds meer uit de AWBZ wordt gehaald zal de scheiding tussen reguliere en particuliere ouderenzorg snel vervagen. Ik nodig iedereen uit om onze opzet te kopiëren en toe te passen op andere segmenten in ouderenzorg. Mijn handen jeuken!”

iNStELLiNG: Haga Ziekenhuis, Den HaagOPLOSSiNGEN: afslanken, regionaal samenwerken, inkoopsamenwerking

iNStELLiNG: Magnus DomusOPLOSSiNGEN: samenwerking, wonen en zorg zoals de cliënt dat wil

“We doorbreken de domeindiscussies”

“We willen de Triple A­status”

Zo kan het ook!

“Mijn handen jeuken!”

iNStELLiNG: AriënsZorgpalet, Enschede e.o.OPLOSSiNGEN: fusie, reorganisatie, klantfocus

Volgens Wientjes kan Ne­derland op een aantal ge­bieden het verschil ma­

ken. “Life Sciences is een van de negen topsectoren waarvan mi­nister Maxime Verhagen vindt dat Nederland het verschil kan maken.” De minister wil € 1,5 miljard in de negen sectoren in­vesteren zodat kennis sneller wordt omgezet in vernieuwende producten en diensten. Volgens Wientjes zijn life sciences en de zorg enorme groei­ en investe­ringsmarkten. “Bedrijven als Philips nemen in hun slipstream zeker tweeduizend kleinere be­drijven mee. En de omzetten en research & development­budget­ten in de farma stijgen jaar in jaar uit. Alles is gericht op een betere kwaliteit van leven tegen lagere kosten.”

Risico nemenVolgens Wientjes gaat het in de zorg om twee essentiële zaken: hogere productiviteit en betere producten. “Om die productivi­teit te kunnen laten stijgen moet je investeren in kennis en tech­nologie. Wat je ziet is dat de zie­kenhuizen 2,5 procent producti­viteitsstijging mogen effectueren, en tegelijkertijd 2,5 procent op het budget worden gekort. Zo beloon je investeren in een ho­gere productiviteit dus niet.” Een ander belangrijk aspect is voor­komen van kosten door preven­tie. “Maar verzekeraars investe­ren daar niet in omdat men bang is dat de concurrentie hiervan profiteert, omdat de consument per jaar van verzekeraar kan wis­

Volgens Santema, Director van Scenter en hoogle­raar B2B marketing en

ketenmanagement aan de TU Delft, heeft het silo­denken ste­vig wortel geschoten bij bedrij­ven en instellingen. Ook in de zorgsector. “Het probleem is dat iedereen succesvol wil zijn in zijn eigen silo, en daarbij het be­lang van de patiënt uit het oog verliest.”Een arts, een verpleger, een schoonmaker: allemaal moeten ze volgens hem leren denken in de totale keten, en uit de eigen silo komen. “Stel dat een onder­zoek en behandeling in totaal zes maanden duurt. De werkelijke handelingen duren misschien twee maanden. Die onnodige doorlooptijd wordt vooral ver­oorzaakt door het silo­denken: elke medicus heeft zijn eigen agenda, denkt: als mijn silo maar gevuld is. Dan pas kan de ‘vol­gende silo’ aan de slag. Dat is verticaal denken. Terwijl het al­lemaal beter op elkaar aansluit als je vanuit het eindpunt denkt. Het resultaat centraal, de patiënt die weer beter is. De patiënt stroomt horizontaal door de si­lo’s. Horizontaal denken is Zorg 3.0. Alleen in je eigen silo de pa­tiënt centraal stellen, is Zorg 2.0.” Wat je met dat horizontaal denken kunt bereiken? Veel, vindt Santema en hij noemt prijs­vechter Ryan Air als voorbeeld. “Daar staat alles in dienst van het passagiersvervoer; het is de meest winstgevende luchtvaart­maatschappij ter wereld.” Soms is het heel eenvoudig te bereiken. Sluit de leverancier aan op de

1 Kijk vooruit“Als je achteruit kijkt, sta je met de rug naar de

toekomst. Het heeft weinig zin om te kijken hoe men de zaken vroeger aanpakte. Volg en ‘lees’ de externe ontwikkelingen, de actualiteit. Leiderschap komt naar voren uit de manier waar­op je het nieuws en ontwikke­len interpreteert en er duiding aan geeft.”

2 Maak keuzes “We hebben er in Neder­land moeite mee om te

zeggen dat we iets goed doen. Maar er zijn genoeg ‘role mo­dels’, ook in de zorg. Bestuur­ders die zich op maatschap­pelijk complexe terreinen bewegen, zorgondernemers. Kunnen we van acht naar vier UMC’s? Je kunt alleen samen­werken als je ergens goed in bent. Met Parkinson ga je naar Nijmegen, met dementie naar de VU en voor beroertes, spier­ziekten, ALS, is UMC Utrecht ‘the place to be’. Wie niet speci­aliseert, schiet zich in zijn ei­gen voet. Leg een fundament voor de toekomst door te kie­zen, anders doe je jezelf en Nederland kort.”

3 Wees consistent“Bouw voort aan je ver­haal. Voorkom dat je door

hypes een nieuwe richting in­slaat. UMC Utrecht heeft twee strategienota’s achter de rug. De derde strategienota gaat nog steeds over onze drie kernta­

operatiekamerplanning en spreek af dat hij levert wat er nodig is voor de geplande operaties, in de OK. Kijk eens wat een doorloop­tijdverkorting, kostenbesparing, kwaliteitsverbetering en versim­peling dat is!”

Meer informatie over ketenden-ken? Lees: ‘6 remedies van Sicco Santema tegen stroperig-heid’ in Seneca Journaal nummer 2/2011 via www.senecacongres.nl

horizontaal organiseren loont:Faster: doorlooptijd wordt verkortCheaper: 15 ­ 30% reductie van Total Cost (minder men­sen nodig)Better: kwaliteit gaat om­hoog (faalkans omlaag)Leuker: samenwerken is nu eenmaal leuker

Leiders moeten zaken echt anders aanpakken: ­ Plannen vanuit het resultaat (i.p.v. in de koker)­ De expert zijn werk laten doen (wel selecteren!)­ ‘Performance information’ gebruiken- Risico’s (die de expert niet beheerst) managen­ Zoveel mogelijk zo vroeg mogelijk in de keten laten doen (kwaliteit het hoogst, kosten het laagst)

Tip van Santema: “Vergader nooit met meer dan vier personen tegelijk. Je zult zien: mensen zeggen minder snel af en zijn beter voorbereid. Voor je het weet kun je iets beslissen!”

selen. Penny wise and pound foolish, want uiteindelijk werkt het kostenverlagend en daar pro­fiteert iedereen van.” Aan betere producten, zo stelt hij, ligt inno­vatie ten grondslag. “Dat bete­kent vaak ook dat je in risicovolle zaken moet investeren. Waarom wordt in de zorg niet een fonds gecreëerd van waaruit je dat kunt doen? Met de opbrengst van een succesvol product kun je dan weer terugbetalen.”

Vechten Marktwerking vindt Wientjes een lastig woord als het om zorg gaat. “Toch geloof ik er in. Het is mogelijk om winst te maken. Maar je moet nooit winst uitke­ren aan een organisatie die geen risico’s durft te nemen.” Markt­werking en klantgericht werken gaan hand in hand, zo stelt hij. “Medici zien de mens niet als werknemer. Er wordt absoluut geen rekening gehouden met het feit dat iemand een baan heeft en vrij moet nemen om naar de dok­ter te kunnen. Vaak moet je mid­den op de dag naar een specialist en soms moet je twee of drie keer terugkomen. Dat zorg ‘s avonds duurder is, is geen argument. Als een werknemer overdag naar de dokter moet, kost dat ook geld. Als je meer goede producten ont­wikkelt, win je marktaandeel. Of doe het efficiënter. Zorg er in ie­der geval voor dat de mensen om je product vechten.”Ook kijkt hij anders tegen de kosten aan die de consument moet maken voor de zorg. “Je moet dat nuanceren. Honderd jaar geleden gaf men veel geld aan voedsel uit. Nu gaat het vooral op aan kleding en smart­phones. De verdeling van het in­komen ontwikkelt zich vanzelf­sprekend. We kunnen ons nu nog niet voorstellen hoe dat over twintig jaar is, maar dat een gro­ter deel van het inkomen op ter­mijn naar zorg gaat, is onvermij­delijk.”

Fouten maken is menselijk, maar fouten blijven maken is duivels. Sicco Santema legt dit citaat van Seneca als volgt uit: “Blijven doen wat je deed is niet zo slim.” Zorginstellingen moeten in zijn optiek horizon-taal leren denken, in plaats van verticaal.

www.senecacongres.nl

pagina

6 Seneca journaal

Met strategienota UMCU 3.0 maakt het Universitair Me-disch Centrum zeer nadrukke-lijk keuzes voor de toekomst. Zes aandoeninggebieden. Daar wil het UMC Utrecht zich op concentreren. Jan Kimpen kreeg de organisatie mee. Lei-ders van strategie moeten vol-gens hem op vier punten let-ten.

bernard wientjes: “Life sciences en zorg zijn enorme groei­ en investeringsmarkten”

jan kimpen: “Richt je op de 80% die wel wil”

Sicco Santema: “Horizontaal organiseren: sneller, goedkoper, beter en leuker”

De andere Seneca-lezingen

VNO–NVW voorzitter Bernard Wientjes ziet een mentaliteits-verandering onder zijn leden. “Vroeger werd er tegen de zorg aangekeken als een kos-tenpost. Die negatieve hou-ding van ondernemers is dui-delijk veranderd: zorg wordt gezien als een bron van eco-nomische groei.”

Theo Langejan, voorzitter van de raad van bestuur Neder-landse Zorgautoriteit (NZa), valt met de deur in huis: lei-derschap in de zorg ontstaat niet aan de hand van regels die de NZa opstelt. “U moet uw eigen verantwoordelijkheid nemen. Wij kunnen hooguit stimuleren, ondersteunen en helpen zaken te versnellen.”

Van alle mensen in Nederland krijgt één op de vijf een vorm van dementie, waarvan alz-heimer de meest voorkomende is. Het aantal mensen met de-mentie zal voor 2050 verdub-belen, terwijl de beroepsbevol-king die voor ze moet zorgen halveert. Neuroloog en alzhei-merspecialist Phillip Schel-tens toont leiderschap door excellente zorg aan excellente wetenschap te koppelen. “Dat is niet Zorg 3.0, maar Zorg 4.0.”“Het is afgelopen met

filosoferen, want filo­sofen kenmerken

zich door verschillende interpreta­ties. Het gaat nu om het verande­ren. Ik denk dat de NZa kan bij­dragen aan de versnelling die nodig is. Allereerst door vaart te maken met de bekostiging van medisch specialisten. In 2015 zijn er alleen nog integrale tarieven en geen honoraria meer. We hebben voorstellen gedaan om zo snel mogelijk naar die situatie toe te groeien. Het tweede punt is dat NZa duidelijkheid wil verschaffen over de rol van de verzekeraar bij het selectief inkopen van zorg. Als verzekeraars scherp inkopen moeten ze hun klanten ook kun­nen beperken tot de gecontrac­teerde aanbieders.”Langejan pleit ervoor consumen­ten te confronteren met de finan­ciële consequenties van hun indi­viduele keuzes. “Wie meer keuze wil hebben tussen aanbieders, zal daarvoor moeten gaan betalen. Er zijn veel uiteenlopende polissen, vaak met grote prijsverschillen. Laten we de goedkoopste polis als uitgangspunt nemen voor de pu­blieke bekostiging van de zorg. Door de acceptatieplicht is deze polis voor iedereen toegankelijk. Wie een duurdere polis wil kan daarvoor kiezen, maar de kosten van die keuze hoeven niet publiek gefinancierd te worden.”

Vrijheid, blijheidVerder ziet de NZa verbeteringen op het gebied van innovatie. “We hebben nu een ‘prachtig’ regelsys­

bekijk via www.senecacongres.nl de

vorige editie van Seneca journaal met

daarin een uitgebreid interview met Philip

Scheltens over de ziekte van Alzheimer.

Dat het aantal alzheimer­patiënten zo explosief gaat groeien heeft alles te

maken met de demografische ontwikkelingen. Hoe meer oude­ren, hoe meer dementie, is de simpele conclusie. En in 2030 bestaat een kwart van de bevol­king al uit 65­plussers. Al hoe ­ wel de aandoening altijd met ouderen wordt geassocieerd, is alzheimer niet per se een ziekte die alleen maar ouderen treft. “Tien procent van de patiënten is jonger dan 65 jaar”, vertelt Schel­tens. “Mijn jongste patiënt is 27.” Scheltens vindt het opvallend dat niet alle ziektes en aandoeningen meestijgen met de vergrijzende bevolking. Het aantal beroertes of de ziekte van Parkinson bij­voorbeeld, groeit niet recht even­redig mee met de toename van de gemiddelde leeftijd, dementie wel. Scheltens vermoedt daarom dat leefstijl en cardiovasculaire omstandigheden hierin een rol spelen.

Vroege diagnostiek In zijn onderzoek richt Scheltens zich vooral op jonge patiënten, vroege diagnostiek en vroege in­terventies. Dat is de weg die be­wandeld moet worden om het alzheimer­probleem te lijf te gaan. Vroege diagnostiek is es­sentieel om de ziekte te begrijpen. Zonder diagnose geen behande­ling. “Wij lopen met het onder­zoek 10­15 jaar achter bij de on­cologie.” Maar er is ook al veel gebeurd. Via hersenvocht­bepa­lingen is het mogelijk om alzhei­mer­veranderingen in de herse­nen aan te tonen tien jaar voordat de klinische verschijnselen zich aandienen. Ook PET­scans in combinatie met speciale tracers, zien er veelbelovend uit als het om diagnose gaat.De ziekte signaleren is één ding, het bestrijden ervan een ander. Scheltens is niet pessimistisch. “Het is vijf voor twaalf, maar ik hang toch het optimistische sce­nario aan. Ik hoop en verwacht binnen vijf jaar met een anti­ lichaam of vaccin een antwoord te hebben voor een deel van de mensen die aan alzheimer lij­den.” Niettemin moet er nog ontzettend veel werk verricht worden om de ziekte te begrij­pen, te diagnosticeren en ade­quaat te behandelen tegen een redelijke en betaalbare prijs.” Aan het eind van zijn voordracht schetst Scheltens de contouren van een landelijk Deltaplan De­mentie dat in 2012 zijn beslag moet krijgen.

teem: alles is verboden, tenzij. Vanaf 2012 zal er sprake zijn van meer en meer vrijheid. In plaats van goedgekeurde prestaties krij­gen we te maken met vrije pres­taties. Als verzekeraar en aan­bieder besluiten tot een andere prestatie, kunnen ze dat gewoon doen. Heb je een briljant idee? Onderhandel direct met de ver­zekeraar. Geen anderhalf jaar wachttijd meer voordat alle re­gelgeving rond is: de verant­woordelijkheid ligt bij aanbieder en verzekeraar. Maar is dit alles voldoende? En zo niet, hoe moe­ten we dan verder? Hoe gaan we bijvoorbeeld om met overschrij­dingen? De belangrijkste uitda­ging voor zorgaanbieders blijft hier efficiënt werken en keuzes maken. Doe waar je goed in bent en doe dat zo efficiënt mogelijk.”Het alternatief is het toepassen van een macrobeheersingsin­strument (MBI) waarbij je over­schrijdingen terug moet halen. Een voorbeeld laat zien dat dit niet altijd gewenst is: als het verzekeraars lukt om meer zorg in de eerstelijn te verlenen en minder in de tweede lijn, is dat op macroniveau een gewenste kostenbesparingen, maar dat zal wel leiden tot overschrijdingen in de eerste lijn. Langejan: “Een macrobeersings­instrument kan nuttig zijn in de overgangssituatie waar de zorg zich nu in bevindt. Maar als vraagsturing volledig is inge­voerd zal dit instrument vooral onzekerheid creëren en een rem zetten op noodzakelijke investe­ringen in innovatie. Verhoging van de eigen bijdragen en ver­kleining van het pakket zijn dan nog de enige middelen die ons ter beschikking staan. Accepteer dus liever de sturende rol van de verzekeraar en zorg ervoor dat consumenten ook zelf kostenbe­wust gaan kiezen welke risico’s zij gedekt willen hebben, welke niet en wat zij willen betalen voor keuzevrijheid.”

ken: Onderzoek, Onderwijs en Zorg. Het duidt op actualiteit, op conti­nue verbetering en innovatie en op interactie tussen buiten en binnen. Onze missie: Het UMC Utrecht is een internationaal toonaangevend universitair me­disch centrum waarin kennis over gezondheid, ziekte en zorg, voor patiënt en samenleving wordt gemaakt, getoetst, gedeeld en toegepast.”

4 Communiceer “Draag een reële ambitie uit die past bij de sterkte

van de organisatie en de positio­nering in het zorglandschap. Deel die ambitie. Maak vervol­gens keuzes en laat medewerkers mede die keuze bepalen. Bottomup! Besteed geen aandacht aan de 10 of 20% die niet willen, maar richt je op de 80% die wel wil. Focus je, ten slotte. De patiënt is het enige doel. Zowel in onderzoek, opleiding als zorg. Innoveer vanuit de klinische behoeften van de patiënt en de samenleving.”

Meer informatie over UMCU 3.0? Lees het uitgebreide in-terview met Jan Kimpen in Seneca Journaal nummer 2/2011 via www.senecacon-gres.nl

www.senecacongres.nl

pagina

7CongreS VerSLag

Philip Scheltens: “Excellente wetenschap gekoppeld aan excellente zorg. Dat is Zorg 4.0”

theo Langejan: “Een briljant idee? Onderhandel direct met de verzekeraar”

jan kimpen: “Richt je op de 80% die wel wil”

De andere Seneca-lezingen

kijk voor de complete Seneca Congres deelnemerslijst op www.senececongres.nl

Seneca Congres wordt mogelijk gemaakt door:

Colofon

Seneca Journaal wordt toegezon - d en aan deelnemers van het Seneca Congres en andere belangstellenden in de zorgsector.

Concept & realisatie: Axioma Custom Media, Baarn Teksten: Diederik Wieman Vormgeving: Danny Tupang Fotografie: de Beeldredaktie Lithografie: Fritz Repro, Almere-Haven Druk: Senefelder Misset

Seneca journaalpagina

8

www.senecacongres.nl

Naam: Hans Feenstra functie: RvB Martini ziekenhuis deelname Seneca: eerste keer

Hoe kijk je op Seneca Congres terug?“Positief. De verwachtingen wa­ren hooggespannen en die zijn niet teleurgesteld. Ik maak vaak dit soort congressen mee, maar dit was een leuk en interessant programma. Sprekers die mij echt bij zijn gebleven zijn Philip Scheltens met zijn indrukwek­kende verhaal over alzheimer, en Erwin Miedema, de jonge onder­nemer die vier miljoen leent om zijn ideeën over ouderenzorg uit te voeren.”

hoe was het?

Wat betekent Seneca Congres voor jou persoonlijk?“Echte eye­openers ben ik niet tegengekomen. Dat zou ook geen goed teken zijn; ik ben nu al meer dan twaalf jaar zorgbe­stuurder, dan word je niet meer op elk congres dat je bezoekt verrast. Ik ben wel veel bezig met invulling geven aan leider­schap. De uitdaging voor mij is hoe je inspirerend leider kunt zijn in een periode waarin je dankzij het overheidsbeleid wei­nig inspirerends over je heen krijgt. Tegelijkertijd saneren en bouwen, dat is het traject waarin we zitten. Wat doe je niet? En tegelijkertijd uitbouwen in waar je goed in wilt zijn. Management is leuk, maar wat mij echt boeit

is hoe je mensen in beweging krijgt zodat ze zelf, proactief, hun eigen werk inrichten. Je wilt goede mensen om je heen verza­melen en hen de ruimte geven om te groeien. Tijdens Seneca Congres kun je daar met veel bestuurders over van gedachten wisselen.”

Heb je nog tips voor de organisatie?“Het was een heel vol program­ma, je zou iets minder sprekers kunnen uitnodigen en meer ruimte geven aan discussie. Of zet deelnemers bij elkaar in klei­ne werkgroepjes, dat werkt vaak ook goed. En je zou een spreker vanuit het bedrijfsleven kunnen uitnodigen. Iemand die uit de

De naamgever van het congres is de Romeinse schrijver en stoïcijns filosoof Lucius Annaeus Seneca. Hij werd omstreeks 2 v.Chr. geboren in het Spaanse Córdoba, maar trok als kind met zijn ouders naar Rome. Daar overleed hij – door Nero gedwongen tot zelfmoord – op 65-jarige leeftijd.In een van zijn vele brieven stelde hij ‘dat wij filosofie nodig hebben om ons te genezen, ons beter te maken’. En: ‘een mens moet de vrijheid behouden om zelf te kunnen beslissen wat hij doet. Je niet laten leiden door wat anderen vinden, draagt hieraan bij’.

Wie was Seneca?

praktijk weet hoe het is om te saneren en te bouwen.”

Naam: Marcel Visserfunctie: RvB ElisabethZiekenhuis deelname Seneca: tweede keer

Hoe kijk je op Seneca Congres terug?“De eerste keer dat ik meeging was zes jaar geleden. Ik was toen bestuurder in de VVT. Dat con­gres stond in het teken van de opkomende marktwerking. Maar we leven nu onder een ander ge­sternte; we staan voor grote eco­nomische problemen en de vraag is hoe we deze te lijf gaan. De formule van het congres is geluk­kig niet gewijzigd, want die is uitstekend. Inspirerende sprekers en deelnemers die je niet zo snel samen aantreft.”

Wat betekent Seneca Congres voor jou persoonlijk? “We doen het internationaal ge­zien niet slecht in de sector. Het gevolg is een hogere levensver­wachting, en hiermee samenhan­gend hogere zorg­ en pensioen­kosten. We gaan dus steeds meer lijden onder ons eigen succes. Maar het kan altijd beter. Heel duidelijk is geworden dat ons moeilijke tijden te wachten staan. Daarom vond ik het heel interessant om via Seneca een doorkijkje te krijgen naar andere deelsectoren: wat gebeurt er in de VVT en GGZ, hoe kijkt het Pensioenfonds Zorg & Welzijn er tegenaan? Mij is wel duidelijk geworden dat de tijden van ‘intelligent voort­modderen’ voorbij zijn en plaats dienen te maken voor meer ge­richte actie: keuzes maken zoals Concentratie en Spreiding door de ziekenhuizen, lean initiatie­ven, nieuwe ondernemende structuren etc. Maar dat kunnen we niet alleen. Wij merken dat de overheid en de verzekeraars de interne complexiteit onder­schatten. Ik heb genoten van de nieuwe zorgondernemers in de VVT tijdens het congres, maar zij hebben geen last van grootscha­lige boekwaardeproblematiek om maar eens iets te noemen. De zorgsector moet daarom een grote gezamenlijke inspanning leveren: overheid, zorgverzeke­raars, aanbieders en pensioen­fonds.”

Heb je nog tips voor de organisatie?“Een captain of industry laten spreken, dat kan echt verhelde­rend werken. Jan Peter Balke­nende zei het ook al: we moeten meer allianties zoeken met an­dere sectoren.Een gezamenlijk project vanuit Seneca lijkt me ook wel iets. De congresdiscussies rond Wonen, Zorg en Pensioen bieden hiertoe veel aanknopingspunten.”

Naam: Marjolein tenKroode functie: RvB Rivierduinen deelname Seneca: eerste keer

Hoe kijk je op Seneca Congres terug?“De uitwisseling van feiten en de discussies over de toekomstige inrichting van de zorgsector vond ik zeer de moeite waard. De eerste congresdag gaf een mooi overzicht van het speelveld waarin we ons begeven. De mi­nister zette een heldere visie neer: het veld is nu aan zet: de zorgaanbieders, maar ook de verzekeraars, die scherper moe­ten gaan inkopen. Het is zorgin­houdelijk nu aan ons.”

Wat betekent Seneca Congres voor jou persoonlijk?“Het is goed dat de GGZ­sector zich ook in dit soort debatten mengt. Dat wij nog maar eens goed duidelijk kunnen maken dat er naast de somatische zorg een zeer grote sector geestelijke zorg is, tussen soft­ en hardcare in, zal ik maar zeggen. Seneca is daarvoor een goed platform. Je kunt er prettig en open discus­siëren en daardoor meer kennis en begrip krijgen van elkaars argumenten.”

Heb je nog tips voor de organisatie?“Het kader voor de discussies ligt vast, dat bleek uit de sprekers op de eerste dag. Je hoeft daar dan niet in de dagen daarna op terug te komen. Zeker niet als de dis­cussie naar inkomenspolitiek neigt. Je kunt dan beter inhoude­lijk discussiëren over kwaliteit van zorg en klantperspectief. Daar gaat in mijn optiek nieuw leiderschap over. Dat tij is niet meer te keren.”