Kleuterparticipatie, hoe pak je dat aan?
description
Transcript of Kleuterparticipatie, hoe pak je dat aan?
Vrije-CLB-Koepel vzw
VCLB vzw
viert mee!
Kleuterparticipatie, hoe pak je dat aan?Werken met intervention mapping
Luc Driesmans & An Victoir
2
Wat doen we vandaag?
Kleuterparticipatie Omschrijving KP en GOK Een paar cijfers De spelers op het veld
Stapsgewijs werken Probleemanalyse Doelen formuleren Methodieken en materialen afstemmen op het doel
Inspiratie opdoen Methodieken en materialen kritisch bekijken Middelen doelmatig inzetten
Kleuterparticipatie Hoe zit het nou met…
3
Kleuterparticipatie
Over naar Luc
4
Werken met Intervention MappingKleuterparticipatie versterken
5
Een hele (vertel)tas vol materiaal
6
Er wordt hard gewerkt…
Initiatieven kleuterparticipatie Van kleine acties tot grote projecten Van schoolspecifiek tot regionaal tot Vlaams
Wat werkt voor mijn school? Overnemen project = overnemen succes? Waarom werkt iets goed/niet? Wie moeten we meekrijgen op onze school? Hoe krijg ik daar zicht op?
7
Kwaliteitsvol werken
CLB als kritische vriend van de school Het totaalplaatje helpen bekijken
De beginsituatie analyseren Uitklaren wat KP is Wat en hoe registreren? Hoe kunnen we patronen er uit vissen?
Waarom komen kleuters (niet) (regelmatig) naar onze school? Uitklaren wat het ouders gemakkelijker/moeilijker maakt
om hun kleuter naar school te sturen Uitklaren wat het kleuters gemakkelijker/moeilijker maakt
om te participeren
8
Kwaliteitsvol werken
CLB als kritische vriend van de school Afspreken waar de school wil voor gaan
Wat willen ze veranderen in het totaalplaatje? Wat kunnen ze veranderen?
Wat is haalbaar voor deze leerlingen/ouders/school? Waar heb je als school vat op?
Wat kan je niet veranderen vanuit de school? Welke andere organisaties hebben wij nodig? Welke doelen zouden zij moeten nastreven?
Motiverende doelstellingen zijn usmart+
9
Kwaliteitsvol werken
CLB als kritische vriend Weten wat verandering kan brengen
Wat werkt? = effectiviteit van acties Welke acties zijn haalbaar op deze school? = efficiëntie,
doeltreffendheid Houden we een evenwicht tussen inspanning en effect? =
kosteffectiviteit Weten hoe je verandering kan bereiken
Van wie verwachten we een inspanning? Hoe kan je die mensen motiveren om die inspanning te
leveren? Wat zijn randvoorwaarden?
10
Kwaliteitsvol werken
CLB als kritische vriend De school een duwtje in de rug geven
Toevalstreffers In effecten
Fijn dat een actie werkt, maar… borging zelden een feit In contacten
Fijn dat je via informeel contact met juf Lieve veel gedaan krijgt, maar… continuïteit van werking zelden een feit
Toevalstreffer = startblok. Je moet wel de race uitlopen. “Indringen” op GOK en Zorgbeleid van de school
Uitzondering op vraaggestuurd werken Randvoorwaarden voor “goed” werken garanderen
11
Kwaliteitsvol werken
CLB als kritische vriend Welke rol nemen wij op?
Uw kaart: Intervention Mapping12
Intervention watte?
Intervention mapping Model van Planmatig werken Roots in gezondheidsbevordering
Mensen luisteren niet naar gezond advies Mensen doen niet wat goed voor ze is Gezonde programma’s geven de geest
Hoe krijg je er vaart in? Ken uw pappenheimers!
Weten waar je “doelgroep” mee zit Weten waar je “implementeerders” mee zitten Weten wat je “beslissingnemers” drijft om wat te doen
Planmatig werken: logische (daarom nog niet chronologisch) stappen op mekaar laten aansluiten
13
Intervention MappingStap 1: Wat is de wens / de nood / het probleem? Hoe is die er gekomen?
Stap 2: Waar willen we naar toe? Doelen stellen.
Stap 3: Weten wat werkt en het juiste materiaal kiezen.
Stap 4: Het programma samenstellen.
Stap 5: Het programma implementeren.
Stap 6: Hebben we onze doelen bereikt? Op de beste manier?
Wat is IM?
IM protocol Beschrijft noodzakelijke stappen in een traject
van vraag naar antwoord Vandaag: inzoomen op stappen 1-2-3 en een beetje op stap 5
Zelfde filosofie als HGW Logisch, geen chronologisch model
Processie van Echternach is de regel Je kan instappen in elke fase Beginnen bij stap 1 is niet altijd opportuun
Toepasbaar op alle begeleidingsdomeinen Als groepsgerichte acties nodig zijn Als er iets aan de omgeving / de school moet veranderen
Participatief model
Participatief Geen model van “experts” alleen (CLB, school) Mensen willen veranderen ≠ veranderd worden School = kapitein in IM
De school beslist De school draagt verantwoordelijkheid voor effect van acties
IM coach = loods Helpt navigeren door de fasen Wijst op consequenties van beslissingen door de juiste vragen
te stellen op het juiste moment Hakt niet zelf de knoop door (oef!)
Wie participeert? Schooldirectie / middenkader = beslissingnemers Leerkrachten, administratief personeel = uitvoerders Doelgroep die baat moet hebben bij de actie
Participatief model
Participatie doelgroep Vinden ze de actie nuttig?
Waarom zou je als ouder tijd vrijmaken voor een “koffieklets” in de klas?
Vinden ze de actie goed uitgewerkt? Is het slaaphoekje voor de jongste kleuters rustig genoeg?
Vinden ze de actie prettig? Een “cadeautje” bij inschrijving kleuter is leuk Opgelet: leuk is niet altijd nuttig
Hoe zouden zij de actie invullen? “Op tijd komen” actie
Voorstel school: “motiverend berichtje” aan ouders van laatkomers meegeven
Voorstel ouders: meer parkeerplaats kort bij de school
Van meten naar wetenAan de slagStap 1 Intervention Mapping
18
Intervention MappingStap 1: Wat is de wens / de nood / het probleem? Hoe is die er gekomen?
Stap 2: Waar willen we naar toe? Doelen stellen.
Stap 3: Weten wat werkt en het juiste materiaal kiezen.
Stap 4: Het programma samenstellen.
Stap 5: Het programma implementeren.
Stap 6: Hebben we onze doelen bereikt? Op de beste manier?
Stap 1: probleemanalyse
Analyse van aard en omvang van het probleem WAT?
Denken alle betrokkenen aan hetzelfde bij “kleuterparticipatie”?
Hoe omschrijft de school KP? Hoe hebben jullie KP omschreven?
Wat is het onderliggende probleem? Waarom zet de overheid zo in op KP?
WIE heeft last van het probleem? Wie ondervindt nadeel van lage KP? Welke nadelen zijn dat?
Op korte en lange termijn Om hoeveel kleuters gaat het?
20
Een paradox?
Inzetten op KP? Een kritische noot
Kleine percentjes % niet ingeschreven kleuters % regelmatig afwezige kleuters
Is KP een goed antwoord voor het onderliggende probleem? “Evidence” uit Head Start, High Scope, Abecedarian, Sure Start…
niet zomaar te generaliseren (enkel toegankelijk voor kansarmen, gecombineerd met intensieve opvoedingsondersteuning…)
Effecten van “gewoon” goed kleuteronderwijs = ? Toch waardevol
Alle kinderen krijgen de kans optimaal te profiteren van kwaliteitsvol kleuteronderwijs
21
Meeneem boodschap: werken aan KP, is niet werken rond AFwezigheid van kleuters, maar werken rond AANwezigheid
Stap 1: probleemanalyse
Analyse van oorzaken en factoren die het probleem in stand houden Hoe is het probleem er gekomen? Hoe wordt het probleem in stand gehouden? Waar zoeken we verklaringen?
Bij deze kleuter en deze ouder = persoon In de klas In de school In de omgeving (buurt, regio, beleid, …)
22
Factoren in de persoon
Gedrag =Gewoonte
SocialeInvloed
Behoud van GedragIntentie
Attitude
EigenEffectiviteit
Gedrag
Heb ik een alternatief?
Factoren in de omgeving
Individu
Interpersoonlijk
De school als organisatie
Community
Maatschappij
Naar Richard et al, 1996
Attitude - Ik vind dat kinderen best
wel veel leren in de kleuterklas
- Mijn kind vindt het niet prettig om in een grote groep te zijn
Sociale invloeden- (familie) De kinderen van
mijn zussen zijn ook niet op 2.5 jaar naar de kleuterklas gegaan
- (media) Op de TV heb ik een spotje gezien waarin kinderen zeggen dat je Nederlands leert op de kleuterschool
Eigen-effectiviteit- Ik ben een goede
opvoeder en ik weet wat een kind van 2.5 jaar moet leren
- Ik voel me niet op mijn gemak als juffen of meesters mij aanspreken, want ik begrijp hen niet altijd goed
IntentieIk wil mijn kind wel / liever niet / nog niet naar school sturen
Gedrag Ik laat mijn kind wel / niet naar school gaan
HindernissenHet is met mijn werkuren gemakkelijker om mijn kind bij oma te laten dan naar school te sturen
MeevallersDe buurvrouw heeft een zoontje dat even oud is als mijn kind, en we zouden kunnen afwisselen in de kinderen naar school brengen
SESCultuurOpleiding ouders…
Even oefenen…
Lisa Lisa (4 j) komt vaak 10-15 minuten te laat op
school. Juf Annelien is dan al met het onthaalmoment bezig. Ze moet dan onderbreken om Lisa te helpen met haar jasje. ‘s Avonds blijft Lisa lang in de opvang, maar daar vindt ze het best fijn. Lisa is vaak ziek: om de paar weken houdt mama haar een paar dagen thuis. Het is moeilijk om mama of papa te spreken, want ze hebben het druk. Mama is huisarts. Papa pendelt naar Brussel en heeft lange werkdagen.
26
Even oefenen
Mehmet Mehmet is 3 jaar. Hij is ingeschreven voor de 1e
kleuterklas. Hij gaat niet graag naar school en huilt elke ochtend op de speelplaats. Thuis is het een braaf en vrolijk kind, dat zonder problemen alleen kan spelen terwijl mama met het huishouden bezig is. Hij is pienter en snel weg met dingen. Mehmet komt gemiddeld 2 dagen per week naar school. Daar geniet hij het meest van de tekenhoek en de poppenkast. Hij is graag bij Hanne, want die is rustig en stil. Mehmets mama spreekt weinig Nederlands, papa spreekt wel vlot Nederlands.
27
Even oefenen
Ons Wereldje Ons Wereldje (BaO) is een dorpsschool zonder
GOK omkadering. De directrice krijgt via de schoolraad te horen dat ouders ontevreden zijn. Juffen Mieke en Suzanne, die elk halftijds in de eerste kleuterklas staan, zijn bezig met verzorgingstaken bij de kleinste instappertjes en komen onvoldoende toe aan echt onderwijs. Kleuters die wat introvert zijn, voelen zich volgens de ouders niet lekker in de klas. De kleuters zijn teveel op zichzelf aangewezen.
28
Even oefenen
Scholengroep Mariëndaal Diest
29
maand
ag
dinsda
g
woensd
ag
dond
erdag
vrijda
g0
20
40
60
80
100
voormiddagnamiddag
Breed kijken naar factorenFactoren die KP gemakkelijker of moeilijker maken
Platform persoon*
Platform klas Platform school
Platform bredere omgeving
Wat mensen denken, voelen, kunnen, …
Regels en gewoonten, wetten…Fysieke omgeving, financieel, aanbod
30* Persoon = deze kleuter, deze ouder, deze juf, …
Doelen stellenStap 2 in IM: Weten waar je voor gaat
Intervention MappingStap 1: Wat is de wens / de nood / het probleem? Hoe is die er gekomen?
Stap 2: Waar willen we naar toe? Doelen stellen.
Stap 3: Weten wat werkt en het juiste materiaal kiezen.
Stap 4: Het programma samenstellen.
Stap 5: Het programma implementeren.
Stap 6: Hebben we onze doelen bereikt? Op de beste manier?
Vooruitkijken
Doelen stellen Concreet maken wat je wil bereiken En welke tussenstapjes daarvoor nodig zijn
“Streven naar” of “bereiken”? Sommige doelen kan de school halen
Vb. de kleuters vinden het onthaalmoment in de klas fijn = doel “attitude” draagt bij tot doel “de kleuters zijn er op het onthaalmoment”
Sommige doelen zijn te hoog gegrepen voor de school
Wel: bijdragen tot … via tussendoelen op lager niveau Sommige doelen zijn niet voor de school
Aangeven: welke doelen zie jij voor anderen?33
Take away boodschap
Setting-gericht denken
Besef wat je wel en niet kan bereiken op school.
Doe goed wat je zelf kan.Blijf af van wat je niet kan.Als iedereen dat vanuit alle
settings doet, zullen we op termijn effecten zien.
Valkuilen
Doelen stellen kan uw gezondheid schaden Oneigenlijke doelen willen halen
Forceren waar je geen wezenlijke invloed hebt “we gaan de ouders veranderen”
Sensibiliseren kan Veranderen kan niet
Doelen op te hoog niveau willen halen Inspiratie geven kan (vb. verteltas) / het aanbod thuis
veranderen kan niet Doelen stellen waar je doelgroep het lastig mee
heeft Wel: bepleiten waarom je een doel goed vindt (vb. alle
kleuters ook naar het schoolfeest) Afdwingen? Schadelijke neveneffecten.
USMART+Eerste hulp bij doelen stellen
36
Doelen formulerenOm naar de top van de berg te klimmen, moet je kleine stappen zetten. Dat zijn Usmart+ doelen. Als je alleen naar de top kijkt, zal je struikelen.
U-SMART+ doelen Uitdagend
Motiverende doelen Niet: “ouders tekenen de engagementsverklaring” Wel: “ouders tonen dat ze het fijn vinden om met ons samen
te werken aan de opvoeding van hun kinderen” Specifiek
Zeg precies wat je wil Niet “we gaan iets aan kleuterparticipatie doen” Wel “bij inschrijving praten we met alle ouders over hoe
belangrijk het is dat hun kindje regelmatig op school is” Meetbaar
Een ander kan ook zien of je het doel haalt Niet “wij hebben een goed inschrijfbeleid” Wel “wij kunnen precies aangeven waarom wij sommige
kinderen wel en andere kinderen niet inschreven op onze school”
U-SMART+ doelen
Aanvaardbaar Voor alle betrokkenen
Niet “leerlingen moeten elke schooldag ook op school zijn” Wel “leerlingen mogen afwezig zijn op de laatste 2 dagen voor
een vakantie, als de ouders dan gemakkelijker naar het land van herkomst kunnen afreizen op familiebezoek”
Kan je voor iedereen goed doen? De school? Het departement Onderwijs? Allochtone leerlingen en ouders? Autochtone leerlingen en ouders?
Realistisch Kwaliteit leveren ≠ perfectie nastreven
Niet: “wij bereiken alle ouders 3 keer per jaar” Wel: “wij doen 3 keer per jaar een contactmoment met ouders
en allochtone ouders proberen we (via een telefoontje) extra aan te moedigen om er bij te zijn”
USMART+ doelen
Tijdsgebonden Spreek een termijn af
Niet “we willen dat ouders meer participeren in het klasgebeuren”. Tegen Sint Juttemis?
Wel “trimester 1 = informatie geven; trimester 2 = kom eens kijken in onze klas; trimester 3 = mama’s, papa’s, oma’s en opa’s doen een activiteit met onze kleuters”.
Korte, middellange en lange termijn Positief geformuleerd
Focus op wat je wil bereiken, niet op wat je wil vermijden
Niet “wij willen de juffen niet meer overbelasten met verzorgingstaken”
Wel “wij willen dat verzorgingstaken kunnen worden opgenomen door de kinderverzorgster ”
Performantie- en veranderdoelenEerste hulp bij doelen stellen
Nog enkele tips Allergisch aan USMART+?
Van breed naar smal Brede doelen = wat wil je bereiken (wens) of veranderd zien
(probleem) Smalle doelen = wat wil je veranderen in determinanten van
gedrag of in de omgeving? Setting-denken
Kortbij en veraf doelen Wat moet doelgroep uiteindelijk doen? Veraf! Wat moeten ze daarvoor weten/kunnen/voelen? Kortbij!
IM: verander- en performantiedoelen
Verander- en performantiedoelen
verander-doelen determinanten Performantie
-doelen gedrag
Performantiedoelen
Wat moeten mensen doen om het gewenste gedrag te vertonen? Subgedragingen
Als het om complexe gedragingen gaat Wat moeten ouders doen om hun kind goed te laten participeren
aan onderwijs (op tijd zijn, de nodige spulletjes meegegeven, het heen-en-weer schriftje lezen, …)
Noodzakelijk voorbereidend gedrag Gedrag A kan niet zonder gedrag B De leerkrachten kunnen hun attitude t.o.v. kansarmen maar
veranderen, als ze eerst de ruimte kregen om hun eigen houding te verkennen
Gedrag dat je theoretisch kan omschrijven Procesbenadering Vb. plan/do/check/act cirkel van kwaliteitszorg
Voorbeeld SOA preventie Veranderdoelen
Wat maakt dat ouders naar een oudercontact komen?
Weten waar en wanneer dat oudercontact doorgaat Aanvoelen dat het belangrijk is dat ze samen met de juf over
hun kind praten (attitude) Durven vragen stellen en hun mening geven (eigen effectiviteit) Merken dat andere ouders dat contactmoment nuttig vinden
(sociale normen) Zien dat alle ouders daar komen (voorbeelden) Het oudercontact valt op een uur dat ze kunnen komen
(omgeving) Het contact heeft plaats in een omgeving die een goed gesprek
mogelijk maakt (omgeving) Dus doelen op niveau van determinanten
Inzoomen op determinanten
Wanneer bekijk je determinanten? Stap 1: snappen waarom de doelgroep het
“verkeerde” doet Stap 2: snappen wat doelgroep kan brengen tot
het “juiste” gedrag Veranderdoelen moet je koppelen aan
determinanten van probleem- en gewenst gedrag
Selectie van determinanten
Determinant Relevantie Veranderbaar Keuze?
KennisAttitudeVaardighedenGewoonteKostenBeschikbaarSociale norm
0++
++++++++++++
+++++++++
+/0+/0+
-JaJa?
Ja Ja?
Methoden en strategieën kiezenStap 3 in IM: de oplossing verkennen
Intervention MappingStap 1: Wat is de wens / de nood / het probleem? Hoe is die er gekomen?
Stap 2: Waar willen we naar toe? Doelen stellen.
Stap 3: Weten wat werkt en het juiste materiaal kiezen.
Stap 4: Het programma samenstellen.
Stap 5: Het programma implementeren.
Stap 6: Hebben we onze doelen bereikt? Op de beste manier?
Van doel naar actie
D •Determinant •Vb. houding ouders t.o.v. “leren” in de kleuterschool
M •Methode •vb. zelf ervaren
A •Actie •Vb. de ouders mogen zelf de taak eens uitvoeren… met ovenwanten aan
V •Voorwaarde•Veilige sfeer, ouders voelen zich niet belachelijk tijdens het uitvoeren van de taak
Determinant koppelen aan methode Theoretische/empirische randvoorwaarden Vertaling naar de concrete actie met
inachtneming van die randvoorwaarden
Van doel naar actie
Kwaliteit van methodieken Het wérkt (in het labo)= theoretische effectiviteit Het werkt in het echt (zonder netjes controleren
van alle factoren) = reële effectiviteit De verhouding tussen investering en opbrengst is
redelijk Er zijn geen ongewenste neveneffecten
Attitudes veranderen (1)
Attitude : 2 aspecten Denken
Ik weet: Mijn kind heeft contacten met andere kinderen nodig om sociaal vaardig te worden
Voelen Ik voel: mijn kind is bang bij die andere kindjes
Impact voelen > denken
Attitudes veranderen (2)
Kennis verhogen Informatie geven Misverstanden uit de weg helpen
Effect? Weinig effect op zich Beter effect als
Mensen zich iets concreet kunnen voorstellen Ruimtelijk leren = voor / achter / boven / onder…
Mensen zich persoonlijk aangesproken weten Tangible Steps (USA): sms-je naar ouders. “hallo ouders,
we lezen vandaag verhalen in de klas over de sterrenhemel!”
Averechtse effecten mogelijk Desinteresse en weerstand
Attitudes veranderen (3)
Inwerken op gevoel door… Negatieve gevoelens te bespelen
Doemscenario’s voorstellen (je weet toch welke achterstand je kind zal oplopen…)
Schuldinductie (een rode sticker op de trui van laatkomers) Geen goede effecten Averechtse effecten gegarandeerd
Vermijding (afsluiten van de boodschap) Negatieve houding t.o.v. boodschapper
Attitude ten opzichte van melk
Methode Kennisvermeerdering Materiaal: brochure
Om te onthouden Zit vol eiwitten, mineralen en
vitamines Calcium: sterke botten Zink: immuunsysteem Vitamine B6 en B12: zenuwstelsel
Is uw attitude al veranderd?
Got milk?
Attitudes veranderen (4)
Inwerken op gevoel door… KP te linken met positieve gevoelens
Een positieve boodschap in het heen-en-weer schriftje Gaston het Konijn mag mee naar de klas Kaartje “wij missen je als er er niet bent” Boekje “Wannes gaat naar school” cadeau bij inschrijving Beloningsstickers voor de kleuter
Effect? Redelijk sterk én langdurend Randvoorwaarde
Werkt maar als contact met de school positief is Dus proactief werken aan band ouders-school
Voorbeeld beloningsstickers Belonen?
Wat? Inzet (ik ben met de juf mee naar de
klas gegaan) of eindresultaat (ik ben niet beginnen wenen)?
Eerst wat gemakkelijk is; later mag het moeilijker worden
Hoe? Kind moet goed weten voor welk
gedrag het wordt beloond Onmiddellijke beloning wenselijk Beloning in verhouding met
gevraagde inspanning
58
Attitudes veranderen (4)
Wat bij negatieve attitude… Vb. negatieve attitude t.o.v. “discipline” op
school Frequent gemerkt bij kansarme ouders Eigen voorgeschiedenis (nare ervaringen) “Kleintjes moeten vrij kunnen spelen, ze moeten later nog
lang genoeg luisteren en braaf zijn” “Het zijn altijd die van mij die onder hun voeten krijgen”
Tips uit motiverende gespreksvoering Eerst luisteren naar het verhaal van de ouder
Waarheid erin herkennen Dan pas de voordelen van “gehoorzamen” aanhalen
Liefst laten verwoorden door de ouder zelf Voordelen voor het kind! Niet de voordelen voor de juf!
Eigen effectiviteit versterken (1)
Een actieplan maken Bereid gedrag voor: wat, waar, hoe… Actieplan afscheid nemen
Ouder mag mee tot schoolpoort / deur van de klas Dikke zoen en je bent weg De juf staat klaar om de kleuter op te vangen
Bereid voor wat je doet bij obstakels Wat als mijn kind huilt?
Effecten? Band intentie-gedrag 2 keer sterker
Voorwaarden Ouder voelt zich begrepen in lage effectiviteit Liefst samen actieplan uitwerken, eerder dan
opleggen
Eigen effectiviteit versterken (2)
Participeren in onderwijs Perceptie “de school werkt samen met mij aan de
opvoeding van mijn kind” versterken Ouders laten participeren in
Concrete acties: van voorleespapa’s tot appelschilmoekes Schoolbeleid
Effecten? Redelijk, maar kortdurend zonder
complementaire acties Voorwaarden
Echte participatie, geen schijnparticipatie Niet elke ouder hoeft “actief” te zijn! (opleggen
van norm)
Sociale invloeden (1)
Voorbeelden in de omgeving Andere ouders als rolmodel
Voor vaardigheden (zij doen dat zo) Voor attitudes (zij voelen dat zo aan) Voor effectiviteit (zij vinden dat ook niet gemakkelijk, maar het
lukt hen wel) Effecten?
Goed, maar invloed van voorbeelden moet aangevuld worden met sociale steun
Voorwaarden? Herkenbaar rolmodel (vb. SES) Realistisch rolmodel (geen superouder)
Sociale invloeden (2) Sociale steun
Leerkrachten ondersteunen elkaar Expliciete waardering voor inzet ouders Buddy-systemen voor ouders
Vb. afspraken maken in de buurt over beurtrol kinderen ophalen
Effecten? Goed. Combinatie van geheugensteuntjes,
emotionele steun, controle, beloning, publieke verbintenis
Oppassen met sociale druk en kritiek! “het is weer de kleine van Sandra die nog niet klaar is, het is
ook elke dag hetzelfde”
Acties
Basishouding Mensen hebben altijd een goede reden om te
doen wat ze doen Empathie & respect = kijk door de ogen van de
doelgroep Geduld & pragmatisme. Motiveren van mensen =
langzaam proces!
De omgeving veranderen (1)
Barrières wegwerken Moeilijke woorden mogen niet in het schoolreglement Krijgen ouders begrijpelijke info over de financiële
kost van het onderwijs? Mag je voorbij de witte lijn op de speelplaats? Hoe ziet ons inschrijvingsbeleid er uit?
Facilitators installeren Ieder op zijn toilet… Kunnen kleuters een middagdutje doen? Staat er iemand aan de schoolpoort om ouders en
kleuters welkom te heten? Effect?
“Medium” sterk
De omgeving veranderen (2)
Zetjes geven (actie-signalen) Linken leggen tussen thuis en school
Prent uit het startersboekje voor thuis Affiches en pictogrammen
Zetten aan tot gedrag Effect?
Medium, maar gemakkelijk te installeren Voorwaarde
“gebruikers” weten hoe dit materiaal wordt gebruikt
Regelmatig gebruiken
Methoden onder de loep
Zo gaat dat in het echt… Probleem-doel-methode?
5% van ons werk? Scholen zijn gericht op ACTIE Andere partners ook?
Als we nu dat eens doen School bedenkt actie Taak coach
Actie-methode-doel-probleem lijn traceren Toetsen of alle betrokkenen daar hetzelfde idee over
hebben
67
Hulp nodig? IM Boek
Tabellen met Methodes achterliggende Theorieën Randvoorwaarden per Determinant en per Omgevingsniveau
Referentie Bartholomew, L.K., Parcel, G.S., Kok, G., &
Gottlieb, N.H. (2006). Planning health promotion programs: An intervention mapping approach (2nd edition). San Fransisco, CA: Wiley.
De fond van de soep
Basis van KP: relatie ouder-school Eerste ervaringen moeten positief zijn Voortdurende aandacht naar opbouw van binding
tussen kind/ouders en de school Voorwaarde: verhouding positieve /
probleemgebonden communicatie met ouders : 9/1.
“Proactief” beleid Ouderbetrokkenheid is waardevol op zich Niet alleen nastreven met preventief doeleinde
69
Acties uitvoeren en borgenEven huppen naar Stap 5 in IM
Intervention MappingStap 1: Wat is de wens / de nood / het probleem? Hoe is die er gekomen?
Stap 2: Waar willen we naar toe? Doelen stellen.
Stap 3: Weten wat werkt en het juiste materiaal kiezen.
Stap 4: Het programma samenstellen.
Stap 5: Het programma implementeren.
Stap 6: Hebben we onze doelen bereikt? Op de beste manier?
Waarom stap 5?
We weten Programma-ontwikkelaars
slaan stap 5 vaak over Puf is er een beetje uit na
materiaalontwikkeling Verwachting dat het wel zal lopen…
Q interventie = Q ontwikkeling * Q implementatie
Stap 5 is de Droste stap
IM in mini Probleem/wens/nood Doelen Methoden en strategieën
Doel 2 groepen mensen overhalen
Beslissingnemers Implementeerders
Wat drijft hen?
Het programma introduceren
Van trekkers en nalopers Trekkers = trendsetters
Enthousiast, gesteld op vernieuwing, vroege gebruikers Programma is ingrijpende verandering?
Trekkers moeten hoog in de hiërarchie staan Juf Rita kan geen beleid rond ouderparticipatie uit de grond
stampen Middenmoot
Willen liefst “proberen” (zoals staaltje make up) Zoeken sociale bekrachtiging voor gebruik programma
“wat denk jij daarvan?” Eigen maken = heruitvinden. Niet passief overnemen.
Nalopers Laat in adopteren van innovatie Soms niet over de schreef te halen
ReferentiesMeer weten?
75
Groeimap kleuterparticipatie
Planmatig werken Traject in 6 fasen Opvolgen regelgeving Verwijzing naar materialen en lokale initiatieven
Te vinden op VCLB Intranet begeleiding
onderwijsparticipatie kleuterparticipatie
76
Schoolondersteuning
Nascholing “met de school op stap” Dag 1: het Intervention Mapping protocol van A
tot Z. de CLB’er als loods op alle begeleidingsdomeinen Cadeautje: de werkmap
Dag 2 Communiceren en motiveren Waar vind ik de mosterd? Goede praktijkvoorbeelden
Dag 3-4: aan de slag met de eigen school Supervisie Tips en praktijkwenken
77