Pak uw stemkaarten vast

1

Rode en Groene

stemkaart in tas

Witte stemkaart= envelop op stoel

Laat de witte envelop nog even dicht a.u.b.

Zwanger en Ziek: (geen) probleem voor de huisarts?

Karen Damen, verloskundig actief huisarts, Linschoten

Hans Duvekot, gynaecoloog-perinatoloog, Erasmus MC

Elke fase vraagt om oplettendheid

Zwangerschap vraagt om extra oplettendheid

En wel: ongeacht de duur van de zwangerschap

Een zwangere met klachten hoort thuis bij de verloskundige

Ja Nee

Ja Nee

Ik, als huisarts, voel mezelf bekwaam in de zorg voor zwangeren

Feiten

• 50 zwangere vrouwen per normpraktijk per jaar (2350)

• Zwangere 3.6 x, niet-zwangere 2.2 x naar huisarts

• Verloskunde geschrapt uit het basis curriculum

• Verloskunde uit de huisarts opleiding• Aantal partus o.l.v. huisarts <5% van alle

partus

7

Feiten

8

Kan een huisarts nog goede zorg aan zwangere vrouwen leveren?

Doen we het überhaupt goed in Nederland?

9

Perinatale sterfte in Europa

Peristat 2003: plaats 15 van 15

10

5 kinderen per 1000 bevallingen

10,9 pro mille

Peristat 2008: plaats 26 van 28

11

5 kinderen per 1000 bevallingen

10,4 pro mille

Peristat 2010: plaats 26 van 32

12

5 kinderen per 1000 bevallingen

9,0 pro mille

Maternale sterfte 1993-2005 in NL: 12.1 (8.8 directe oorzaken)

13

Maternal Mortality Ratio = aantal overleden moeders per 100.000 levend geborenen

Maternale sterfte 2010

14

Nederland 9.0 per 100.000

Vroege zwangerschap

15

Nu Morgen Test

Vroege zwangerschap

17

Zien Instructie Gyn

Differentiaal diagnose: bloedverlies 1e trimester

• Dreigende) Miskraam• Innestelings bloeding• EUG• Mola

• Gynaecologische oorzaken

• Ovarieel Hyperstimulatie Syndroom

• Urineweg infectie• Torsio ovarii

19

Bloedverlies 1e trimester: feiten

• 21 % bloedverlies voor 20 weken

• 12 % krijgt een miskraam

• 1 % heeft een EUG

• < 1 % heeft een mola

20

Extra uteriene graviditeit (EUG)

• Klinische manifestaties 6-8 weken over tijd:– Buikpijn 99% – Vaginaal bloedverlies 56%– Amenorroe 74%

• Schouderpijn en loze aandrang

21

Beoordeling 1e trimester

Anamnese• Mate van buikpijn• Conceptie: IVF/ICSI• Mictie/Defaecatie

22

Lichamelijk onderzoek•Bloeddruk/Pols/Temp•Vaginaal toucher

–Portio–Cavum Douglasi

•Speculum onderzoek

In speculo: Haalt u het weefsel eruit, of laat u het in situ?

Eruit In situ

Wat doet u hiermee?

24

Inspectie van het weefsel is voldoende, of stuurt u het op voor

PA?

Inspectie PA

Decidual cast

• Onder invloed van progesteron gevormd endometrium

• Komt ook voor bij een EUG

• Ziet er niet altijd zo mooi uit

26

Leerpunten 1e trimester

• Stel uzelf altijd 2 vragen:– Waar zit de zwangerschap?

– Is het een vitale zwangerschap?

• Zwangere met buikpijn altijd zien!• EUG heeft soms een aparte presentatie• Weefselverlies altijd inspecteren • Weefselverlies PA bij twijfel of > 3

miskramen• Zwangerschapstest in dokterstas

27

2e en 3e trimester

28

Zien Instructie Gyn

Doet u bij deze klachten een vaginaal toucher of doet u een

speculum onderzoek of beidebeide?

VT Spec Beide

Beoordeling 2e en 3e trimester

31

Uitgebreide anamnese• Aard pijn• Andere oorzaken

Lichamelijk onderzoek• Bloeddruk/Pols/Temp• Speculum onderzoek• VT

Differentiaal diagnosebloedverlies 2e en 3e trimester

• 7 % bloedverlies na 20 weken

• geen relatie met vroeggeboorte

• bloedverlies in 1e trimester meer kans op vroeggeboorte (3.6 X)

• geen VT zonder placenta lokalisatie!

• Alleen bij buikpijn VT geïndiceerd

32

2e en 3e trimester

33

Wilt u deze zwangere vrouw zien, of schrijft u een recept?

Zien Recept

Oesophageale klachten tijdens de zwangerschap

• De helft van alle zwangeren heeft last van misselijkheid en braken

• De helft van alle zwangeren heeft last van zuurbranden

35

Maternale sterfte in UK en Nederland

36

Definitie ernstige pre-eclampsie

• Pre-eclampsie:

• Bloeddruk > 140/90 mm Hg

• Proteinurie > 300 mg/24 uur

• Klachten

37

Klachten bij ernstige preeclampsie

• Ernstige hoofdpijn, verwardheid• Visus klachten, sterretjes zien• Algemene malaise• Pijn in de bovenbuik, maagklachten• Misselijkheid en braken• Plotseling vocht vasthouden in

gezicht, handen of voeten• Tintelingen in de handen• Benauwdheid, pijn op de borst

38

Het urinestickje

39

Beschouw het stickje als een zeer grove maat: gouden standaard is de eiwit/kreatinine ratio of 24-uurs bepaling

Leerpunten 2e en 3e trimester

• Stel uzelf altijd 2 vragen:– Past deze klacht bij een

zwangerschapscomplicatie?– Maskeert zwangerschap het gebruikelijke

ziektebeeld?• Zwangere met bloedverlies en buikpijn altijd zien!

• Geen VT bij bloedverlies zonder placenta lokalisatie!

• Altijd VT bij zwangere met buikpijn zonder bloedverlies

• Vage klachten: denk aan pre-eclampsie!

40

Kraambed

41

Wilt U deze kraamvrouw zien, of geeft u telefonisch instructies?

Zien Instructie

Kraamvrouwenkoorts

• Groep A streptococcen

• Hoge piekende koorts, zieke vrouw

• Septisch beeld snel ontwikkelend

• Gastro intestinale klachten!

• RCOG: handen ook wassen voor de toiletgang

43

Longembolie

• Vijf maal vaker tijdens zwangerschap en kraambed

• Meest frequent tijdens eerste 3 weken kraambed

• Trias van Virchow: hypercoagulabiliteit, vaatschade, stasis

44

Leerpunten Kraamvrouw

• Onderzoek: 3 B’s: borsten, buik, benen

• Zwangere met koorts altijd zien!

• Laboratorium onderzoek in zwangerschap en kraambed niet altijd betrouwbaar

• Denk bij koorts ook aan longembolie en trombose!

45

Een zwangere met klachten hoort thuis bij de verloskundige

Ja Nee

Ja Nee

Ik, als huisarts, voel mezelf bekwaam in de zorg voor zwangeren

Dank u wel voor uw aandacht!