Kinderrechten als omvattend kader - Webdoos...Uit: Inspiratieverslag van de lerende netwerken Kleine...
5
Uit: Inspiratieverslag van de lerende netwerken Kleine kinderen, grote kansen. Hefbomen naar rijke kansen. De leraar én lerarenopleider maken het verschil. Kinderrechten als omvattend kader De 4 hefbomen om kwaliteitsvolle interactievaardigheden tussen begeleiders en kinderen te ontwikkelen en de 3 hefbomen om de professionaliteit van de begeleider te versterken, zorgen voor een sterk denkkader voor het begeleidingswerk met kinderen. Ook de ‘verbindende concepten’ kun je zien als noodzakelijke voorwaarden rondom die hefbomen. Tijdens het leerproces in de Lerende Netwerken kwam evenwel de behoefte naar een ‘overkoepelend kader’ bovendrijven. Na een bijeenkomst met de ondersteunende partners bleek het Kinderrechtenkader hiervoor de meest relevante keuze omwille van de sterke samenhang met het recht op ontwikkeling, participatie en non- discriminatie, en met de specifieke aandacht voor kwetsbare groepen kinderen. “Het Kind en zijn rechten centraal stellen”, dat is het uitgangspunt voor om het even wat we met en voor kinderen doen.
Transcript of Kinderrechten als omvattend kader - Webdoos...Uit: Inspiratieverslag van de lerende netwerken Kleine...
Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.
Kinderrechtenalsomvattendkader
De4hefbomenomkwaliteitsvolleinteractievaardighedentussenbegeleidersenkinderenteontwikkelenende3hefbomenomdeprofessionaliteitvandebegeleiderteversterken,zorgenvooreensterkdenkkadervoorhetbegeleidingswerkmetkinderen.Ookde‘verbindendeconcepten’kunjezienalsnoodzakelijkevoorwaardenrondomdiehefbomen.TijdenshetleerprocesindeLerendeNetwerkenkwamevenweldebehoeftenaareen‘overkoepelendkader’bovendrijven.
NaeenbijeenkomstmetdeondersteunendepartnersbleekhetKinderrechtenkaderhiervoordemeestrelevantekeuzeomwillevandesterkesamenhangmethetrechtopontwikkeling,participatieennon-discriminatie,enmetdespecifiekeaandachtvoorkwetsbaregroepenkinderen.“HetKindenzijnrechtencentraalstellen”,datishetuitgangspuntvooromhetevenwatwemetenvoorkinderendoen.
Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.
1-Kinderrechtenverbindenalleuitdagingen
OnderstaandetekstisgeschrevendoorAnneleenVanKelecom(UNICEF),gerichtopdeonderwijscontext,enisgebaseerdopbestaandmateriaalvandeKinderrechtencoalitieenhetpartnerschapvoorKinderrrechtenscholen.VanKelecombrachtdezeideeënookinophetLerendNetwerkvan4mei2017.
Kinderrechtenvormeneenverbindendkadertussenalleuitdagingendieophetonderwijsafkomen,zoalsomgaanmetdiversiteit,taal,burgerschap,armoede,radicalisering,klimaat,pesten…Daaromis werken met en rond kinderrechten geen extra opdracht maar juist een extra hefboom.Kinderrechtenbiedenhandvatenomhiermeeomtegaan.
Kwaliteitsvol onderwijs vanuit een kinderrechtenbenadering is onderwijswaarin het kind centraalstaat in het onderwijsproces, met extra aandacht voor de meest kwetsbare kinderen om zo tewerken aan gelijke (start)kansen. Leerlingen die met obstakels worden geconfronteerd, geef jedaaromeenduwtjeinderug.
Het integrerenvankinderrechtenhoeftgeenextrawerklastmetzichmeetebrengen.Hetgaaternietomextradingentedoen,maaromdedingenanderstedoen,vanuiteenkinderrechtenbril.
Watisdemeerwaardevoorleerkrachten?
- Kinderrechten biedt een kader voor reflectie waarbinnen je als leerkracht kan groeien enevoluereninjouwroleneenvisiekanontwikkelen.
- Door kinderrechten aan te bieden als kader en als tool kun je als leerkracht beter inspelen opevolutiesbinnendeschoolcontextenindebrederesamenleving.
-Jezalalsleerkrachtookbeterkunnenomgaanmetdiversiteitindeklas,bijvoorbeeldhetverschilinsocialeachtergrond,inaanleg,inherkomstvanleerlingen,intaal,enz.
Ookaandachtvoorparticipatiealsprincipevankinderrechtenzorgtvooreenhogerwelbevindenvanzowelleerlingenalsleerkrachtenopschooldoordatalleperspectieven,ookdievankindereninarmoede,inbeeldkomen.
Waaromzijnkinderrechtenookeenmeerwaardeindelerarenopleiding?
Een kinderrechtenbenadering in de lerarenopleiding laat toe om als opleiding en opleider samenmetdestudentenduurzaamdeoverstaptemakenvaneenzorg-enliefdadigheidsbenaderingnaareenrechtenbenaderingbinnenonderwijs.
HetKinderrechtenverdragdaagttraditioneleopvattingenuit;hetkindisnietmeerloutereenobjectvan zorg, maar is drager van rechten. Dat veronderstelt een verschuiving van onderwijs alswelvaartsvoorziening naar onderwijs als een recht, en dat breidt de beschermingsrol vanvolwassenenuitnaarhetfaciliterenvanemancipatieenautonomie.
Beginmet uitdagingen of actuele thema’s waar jij als opleider of de studenten dagelijks mee inaanrakingkomen.Enlegvervolgensdelinkmethetkinderrechtenverdrag.Hangjouwuitdagingopaandeprincipesvanhetverdragengebruikzealshandvatenommetjouwstudenteningesprektegaan. Dit laat toe om vanuit een kinderrechtenperspectief te kijken naar armoede en de link teleggenmetparticipatieengelijkekansen.
Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.
Hoebeginjeaankinderrechten?IK-JIJ-WIJ...
- Kinderrechten gaat over jezelf: denk eens na over jouw kindertijd enwat je toen leuk vond enwelkeuitdagingenjetoenervarenhebt.Waarhadjetoennoodaan?Denkaandekinderendienuinjouw klas zitten, aan wat zij leuk vinden en hoe je kan bijdragen aan hun kinderrechten enwelbevindenopschool.
- Kinderrechten gaat over openstaan en zich inleven in anderen, over empathie, stilstaan bij derechtenvananderen.Overzelfdelinkleggentussenonzerechtenenonzeverantwoordelijkhedenvoorderechtenvananderen.
-Kinderrechtengaanookover ons.Denknaover ietswat je samendoetmet kinderenomop tekomen voor hun rechten. Dit gaat over het actief beleven van onze rechten in groep: sameninformatiehebbenensterkstaanomoptekomenvoorderechtenvananderen.
Ditishet‘ik-jij-wij’-principe:Ikhebrechten → werkenaanemancipatieJijhebtrechten → werkenaanempathieWijhebbenrechten → werkenaansolidariteit
Kinderrechten=participatie
Wie kinderrechten zegt, zegt participatie! Participatie vormt een rode draad en is één van debasisprincipes van het kinderrechtenverdrag. Door aangepaste methoden van inspraak enparticipatie stelt je ook zeer jonge kinderen in staat omdit recht uit te oefenen.Onderzoekoverwelzijn1 bij kinderen toont aan dat kinderen die al over het kinderrechtenverdrag hoorden,meerwelbevindenvertonendananderekinderen.Dezelfdestudie toontookaandatkinderendiemeerparticiperen en gehoord worden zich ook beter voelen. Scholen die naar de bezorgdheden vankinderenluisterenenhenbetrekkeninbesluitvormingkunnenookbeteromgaanmetuitdagingenzoalspestenengewelddananderescholen.
Hoekanjelerenviakinderrechten?
Kinderrechteneducatie(KRE)reiktverderdan‘lessenoverkinderrechten’.KREgaatzoweloverhetverwerven van inhouden (kennis, inzichten, vaardigheden, attitudes, waarden, …), als overprocesseneninteracties.Hetisdaarbijbelangrijktezorgenvoorcongruentietussendeinhoudendiewordenaangereiktendemanierwaaropdiecompetentieswordenvoorgeleefddoorde leerkrachtenderuimereschool.Echtekinderrechteneducatiebetekentdatdekinderenwordenvoorzienvanzowel de kennis als de vaardigheden die de fundering leggen voor effectief democratischburgerschap.Kinderrechtenwordendannietalleenonderwezen,maarookerkend,gerespecteerden voorgeleefd. De kinderen worden beschouwd als burgers van vandaag en niet alleen van detoekomst.2 Kinderrechteneducatie is leren OVER kinderrechten, DOOR kinderrechten en VOORkinderrechten.
“Wemochtenmeebeslissenoverdeinrichtingvanonzeklasenwemochtenvoorstellendoenvoordeprojectenopschooldoorheenhetschooljaar.”
1“ChildRightsEducationToolkit:RootingChildRightsinEarlyChildhoodEducation,PrimaryandSecondarySchools”.UNICEF,Geneva,2014.2Bronnen:MARIS,G.“Rechtinderoos”,Vormenvzw,2010;KinderrechtencoalitieVlaanderen,“Kinderrechteducatieinhetonderwijs”Kinderrechtencoalitie,2014(p.16-25)
Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.
“Een leerkracht is iemandmetwie jekuntpratenals jeproblemenhebt.Diezietals jenietgoedmeebentendanextraenergieinjousteekt.Diejebegrijpt,jeverstaat,jethuissituatiekentenechtmetonsinzit.Iemanddiejeevengerustlaatalsjehetmoeilijkhebt.”
“Hetgingnietzogoedbijmijopschool…entoen…heeftdieleerkrachthetverschilvoormijgemaakt…”
Opwww.unicef.bevindjeeenoverzichtvanverschillendeinstantieswaarjeinVlaanderenterechtkanbijproblemenmetkinderrechten.
2-TrajectKinderrechtenindelerarenopleidingOphetLerendNetwerkvan28septemberlichttenAnneleenVanKelecom(UNICEF),LienCoppensenKatrienDeMaegd(resp.docentenopleidingshoofdBacheloropleidingBasisonderwijsHoGent)deinbeddingvanhetKinderrechtenkaderindeopleidingtoe.Onderstaandetekstisdoorhengeschrevenengebaseerdopdeervaringenuitditkinderrechtentraject,eenadviesvanhetKenniscentrumKinderrechteneneenonderzoekvanhetHIVA3overkinderrechtenindelerarenopleiding.
UnicefBelgiëenHoGentwerkensamenomkinderrechtenenkinderrechteneducatieduurzaamteintegrerenénteexpliciterenindelerarenopleiding,hetcurriculumendeopleidingsdocumenten.Welijstendeactiviteiten,debereikteresultaten,devoorwaardenenenkelealgemeneaandachtspuntenvoorhetprocesop.
Interneactiviteiten
1. Introductievanhettrajecttijdensbijhetteam.2. Eenanoniemeonlineenquêtebijdedocentenomstiltestaanbijhetdraagvlak,devragen,
verwachtingenenbezorgdhedenm.b.t.hettraject.3. Participatievesessierondhetkindbeeld,hetkinderrechtenkadergelinktaankwalitatief
onderwijs,desamenwerkingendealgemenedoelstellingvandesamenwerking.4. ParticipatieveanalysevandebeginsituatieenuitdagingendoormiddelvaneenSWOT
m.b.t.kinderrechtenindeopleiding,gevolgddooreenactieplanmet3prioriteiten:participatiestudenten,instroom-uitstroomstudenten,stage-ervaringen.
5. Mappingvandestandvanzakenenmogelijkhedenm.b.t.“lerenover,doorenvoorrechten”indeverschillendeopleidingsonderdelen,gevolgddooreenactieplan.
Externeactiviteiten
- DeervaringenbinnendittrajectwerdengedeeldmetanderelerarenopleidingenbinnenhetKKGK-projectentijdensdeVELOV-conferentie2017.
- Organisatievaneengezamenlijkeconferentieomstiltestaanbijkinderrechtenalshefboomvoormeerparticipatieéngelijkekansen,omzomeerkansentecreërenvoorallekinderen:1. Inclusieenparticipatievankinderenenjongerenmeteenbeperking:eenboeiende
zoektocht2. Watisdeconcretemeerwaardevankinderrechtenenparticipatiebinnenonderwijs?
3“KinderrechteneducatieindelerarenopleidingvoorhetlageronderwijsinBelgië.Standvanzaken,opportuniteitenenbehoeftenenhaarrelatiemetontwikkelingseducatieenandereeducaties”.JanVanOngevalle,HeidiKnipprath&BénédicteFonteneau.OnderzoekinopdrachtvanUnicefBelgië.HIVA,maart2016
Uit:InspiratieverslagvandelerendenetwerkenKleinekinderen,grotekansen.Hefbomennaarrijkekansen.Deleraarénlerarenopleidermakenhetverschil.
3. Kinderarmoede:eenparticipatievraagstuk4. Hoeparticipatiefwerkenmetkinderenviaeencoachendecommunicatiestijl?5. Hoeconcreetaandeslaggaanmetkinderrechteninverschillendewerkvelden?6. ConcreteervaringenmetparticipatieuiteenChildRightsRespectingSchool7. SlotbeschouwingdoorBrunoVanobbergen.
Output/resultaten
! Kinderrechtenwordenvisueelenformeelgeïntegreerdinhetcurriculumendeopleidingsdocumenten:- Kinderrechtenlogo’swordenopgenomeninsyllabi.- Opleidingsonderdelendieindesyllabi,deopdrachtenofopanderemanierenwerken
aankinderrechtenbenaderingnemenineenstudiefichevolgendestandaardzinop:“Ditopleidingsonderdeelgaatinopdekinderrechtenenexpliciteertéénofmeerderekinderrechten.”
- Vialeerplatformwordtookverwezennaardekinderrechten-logo’s.- Kinderrechtenwordenopgenomeninevaluatiecriteria(stage-evaluatie,themaweek
horendebijhetwerkplekleren)! Integratiekinderrechteninspecifiekeopleidingsonderdelen.
Hoekunjekinderrechtenindelerarenopleidingintegreren?
1. Maakruimteentijdvooreenparticipatiefprocesmethetdocententeamenbetrektengepastetijdeookstudentenenstagescholen.
2. Formuleersameneenvisieophetkind(kindbeeld),kinderrechteninonderwijsenindeopleiding.Gaopzoektegaannaarcreatieveinvullingenvoordebetekenisvanrechten.
3. Reflecteeroverdeopleiding,devakinhouden,deeigenonderwijspraktijkendeuitdagingenhierbinnen.Maakeenmappingenexpliciteerwaterindeopleidingalgebeurtenwaternogmogelijkis.Gaovertoteenactieplanvoordeconcreteverwerkingindeopleidingsonderdelen.
4. Stastilbijderelatiestussendedeelnemersaandeeducatievesettings.5. Identificeersameneenaantalprioriteitenvoorreflectieenzetopbasishiervaneenaantal
actiesop(bijvoorbeeld:micro-projecteninsubteams)diedeintegratievankinderrechtenbinnendeopleidingbevorderen.
IndelerarenopleidinginHoGentwerkenweheteerstejaarbijvoorbeeldaanhetkinderrechtenkaderbinnentweeopleidingsonderdelen.
- Ontwikkelingstimuleren.Inhoud:Algemeenbegrippenkaderenhetbenoemenvandekinderrechten.
- Werkpleklerenindeklas.Activiteit:Studentengaanactiefaandeslagmetkinderrechten:studentenvertrekkenvanuithetkinderrechtenkaderaaneenthemaweekrondkinderrechten.Zewerkenleeractiviteiten(opniveauvankinderen)uit,vertrekkendevanéénofmeerkinderrechten.
Ookinhettweedeenderdeopleidingsjaarorganiseertdeopleidingactiviteitenenbiedtzeinhoudenaanbinneneenleerlijnzodatdeafstuderendeleraarzichactiefinzetrondhetlerenoverdoorenvoorrechten.
