stadsschouwburg journaal

www.ssba.nl

#5 - 2012 juni • juli • augustus • september

met het complete programma

juni · juli · augustusseptember

Coverbeeld en de beelden op p. 6, 13 & 27: Krista van der nietKrista van der Niet studeerde fotografie aan de Gerrit Rietveld Academie Amsterdam en ontving een stipendium van FBKVB Amsterdam. Ze exposeert veelvuldig en maakte werk voor de VPRO Gids, Volkskrant Magazine, de Bijenkorf, Delta Lloyd, KesselsKramer, Linda e.v.a.

Kijk voor meer informatie en haar portfolio op www.kristavanderniet.nl.

stadsschouwburg Journaal # 5, Concept en vormgeving: Van LennepFotografie: Krista van der NietRedactie: Karin Sommerer, An Cardoen

Aan dit nummer werkten mee: Jacq. Algra, Melle Daamen, Anita van Dolen, Robbert van Heuven, Hein Janssen, René van der Pluijm, Tamar Uylenburg

Veel dank aan: iedereen die achter de schermen een bijdrage heeft geleverd aan dit nieuwe nummer. Jullie werk is van grote waarde!

Uitgave: mei 2012, Stadsschouwburg Amsterdam

Druk: Dijkman OffsetOplage: 18.500

Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van drukkerij Dijkman Offset.

in miJn nopJesmet u

Het publiek, ons publiek, u dus, daar wil ik het deze keer over hebben. In onze missie schrijven we dat we het als onze taak zien het publiek op aandachtige wijze in contact te brengen met de artistieke prestaties van de theatermakers. Dat hèt pu-bliek niet bestaat is een open deur. U bent met veel en verschilt nogal. Zo op het eerste gezicht heeft u overigens best een over-zichtelijk profiel. Veelal hoogopgeleid, onderzoekend, trendset-ter, maatschappelijk betrokken, geïnteresseerd in kunst, jong van geest en u leest opvallend veel de VPRO-gids. Ons publiek heeft zogezegd een hoog Grachtengordelprofiel, maar die Grachtengordel betreft dan inmiddels zowat de hele Randstad. Ons publiek is qua profiel ‘elitair’, maar die elite is inmiddels groot en is wit en zwart, jong en oud. U heeft dus weliswaar een overzichtelijk profiel, maar daarmee kennen we u nog niet. We weten meestal wel welke voorstellingen u bij ons bezoekt en hoe vaak u komt. We weten dus iets van uw voorkeuren. Maar u –ons publiek- gedraagt zich veelal nogal eigenwijs of u komt te weinig om echt een goed beeld van u en uw voorkeuren te krijgen.

Waarom vinden wij het zo belangrijk om u te kennen, liefst één op één? Uit allerlei publieksonderzoeken - van ons, van weten-schappers - blijkt dat u best vaker naar theater zou willen. Op de vraag waarom dat er dan niet van komt, komt steevast als antwoord: “Ik wist niet te kiezen” of “Toen ik ervan hoorde was de voorstelling al weer weg of uitverkocht”. Het publiek ziet tussen de bomen het bos niet of scherper geformuleerd: het publiek ziet in het bos de bomen niet.

Het is een van de belangrijkste uitdagingen van mijn werk: U naar de juiste voorstellingen te (ver)leiden. Immers als u een ‘verkeerde’ voorstelling bezoekt is dat spijtig voor u, voor de makers, voor ons. Als theater vormen wij de cruciale schakel tussen de makers en het publiek. Maar net zoals het publiek, zijn ook theater en theatermakers onvoorspelbaar. Althans bij ons. We hebben maar weinig makkelijk, hapklaar of bekend reper-toire. We zijn niet zo goed in voorspelbaarheid. Dat maakt het voor ons natuurlijk niet makkelijker u de weg te wijzen in ons aanbod.

We hebben het er vaak over. Moeten we voorstellingen groepe-ren en van een verzameltitel voorzien (‘avontuurlijk’, ‘repertoire’, ‘conventioneel’, ‘nieuwlichters’ en ga zo maar door). Probleem is dat zo’n verzameltitel vaak de lading niet volledig dekt. Voor je

het weet heb je bijna evenveel verzameltitels als voorstellingen. Lastiger nog is dat we het stuk vaak zelf nog niet kennen, omdat de première nog moet plaatsvinden.

Met dit Journaal, dat nu zijn tweede jaargang ingaat, proberen we u actueler en diepgaander te informeren. Uit reacties maken we op dat dat redelijk lukt. Maar daarmee hebben we de onbekendheid met u en met de makers nog niet geklaard. We hebben nog meer dilemma’s. Wat doen we als de boer niet eten wil, maar we zeker weten dat hij het wel zou lusten? Hoeveel uitleg wil en moet je geven zonder bevoogdend te worden? Hoe plat mag je worden in je uitleg? Hoe breng je je eigen enthousi-asme over op het publiek. Ter illustratie de voorstelling Missie, briljant gespeeld door Bruno Vanden Broecke naar een tekst van David Van Reybrouck. Die voorstelling heeft bij ons nu drie keer gestaan. Ik ben er alle drie keer geweest en ik was er keer op keer enthousiast over. Het aanwezige publiek (half tot driekwart gevulde zaal) met mij. Het is een toegankelijke voorstelling, grappig op zijn tijd en het gaat ergens over. Ik denk in mijn enthousiasme dat iedereen die voorstelling zou moeten zien. Hoe verschillend u ook bent, ik denk dat u mijn enthousiasme zou delen*. Hoe maak ik u dat duidelijk, hoe overtuig ik u. Want u gelooft mij niet zomaar en dat begrijp ik best.

Laat overigens duidelijk zijn: Ik klaag niet over u. U heeft bijvoor-beeld enorme indruk op mij gemaakt door met zovelen en zo vaak naar de voorstellingen van de Münchner Kammerspiele te komen, afgelopen maart. Dat was Duits toptoneel van grote klasse, maar wel zwáár, lang en Duitstalig. Maar u was er, van de tien voorstellingen waren er negen uitverkocht. Petje af! Hut ab vor unserem Publikum! Als een van de weinige schouwburgen in het land, is ons publiek gegroeid en vernieuwt het zich. Mij hoort u dus niet klagen. Ik ben in mijn nopjes met u. Maar ik zou willen dat we er nog beter in slagen u te informeren, u wegwijs te maken op een wijze die u aanstaat. Daar denken we over na. Misschien heeft u er zelf ideeën over. Laat deze mij weten (melle.daamen@ssba.nl). Ik wil niets liever dan dat u zich thuisvoelt in de Stadsschouwburg. ―Melle Daamendirecteur

voorwoord

3

* Op maandag 11 februari 2013 heeft u weer een kans om Missie te zien

inhoud

4

“Chefkok aChter het fornuis”

Een kijkje in de keuken van de schouwburgprogrammeurs.

handige info

zevenfotoreportage

Een kijkje achter de schermen bij Toneelgroep Amsterdam.

de Canadezen komen

Canadese dansvernieuwers in de Stadsschouwburg.

“kunst is levensnoodzakelijk”

Een gesprek met Ivo van Hove, directeur Toneelgroep Amsterdam.

Fotografe en beeldkunstenares Krista van der Niet fotografeerde de cover en beeldserie op pag. 6, 13 en 26 van dit Stadsschouwburg Journaal. Ze wilde een wereld áchter het theater laten zien; iets puurs, rauw en ongekunsteld. Iets dat heel klein is maar heel belangrijk in een voorstelling. Ze gebruikte de markeringen op de toneelvloer - bedoeld voor acteurs en technici - om er stillevens omheen te bouwen.

55

12rondom de

voorstellingen

22

& het programma

In dit Journaal vindt u ook een bewaarboekje met alle

voorstellingen van juni t/m september, een jaaroverzicht en

de zaalplattegronden.

jaar eXpanding theatre

Een interview met Melle Daamen, directeur Stadsschouwburg.Een interview met Melle Daamen,

het toneelhuis van guY Cassiers

Een interview.

veelbesprokenNieuws uit theaterland.

6

Fotografe en beeldkunstenares Krista van der Niet: “Ik wilde de wereld achter het theater laten zien; iets puurs, rauw en ongekunsteld, iets dat heel klein is maar heel belangrijk in een voorstelling, zo’n nietig streepje op de grote speelvloer.”

door An Cardoenfoto Digidaan

“CheFKoK aChter het Fornuis”

Aan de programmeurs van de Stadsschouwburg de vraag stellen wat de Stadsschouwburg zo bijzonder maakt, is misschien net zo iets als aan de producent van WC-Eend vragen of hij WC-Eend aanraadt. Aan de andere kant: niemand kent de schouwburg zo door en door. De vraag - toch maar gesteld - ontlokte bij beide programmeurs precies dezelfde enthousiaste uitroep: “Het gebouw!” René van der Pluijm, hoofd programmering, en Anita van Dolen, programmeur dans, vertellen over het komende theaterseizoen.

interview

een kijkje in de keuken van de sChouwburgprogrammeurs

77

8

rené van der pluijm: “De Stadsschouwburg ademt historie. Al ruim 110 jaar biedt dit gebouw onderdak aan de belangrijkste gezelschappen van het land: nu is dat Toneelgroep Amsterdam, daarvoor de Nederlandse Opera, Het Nationale Ballet, de Nederlandse Comedie, en al hún voorgangers. Die traditie, dat voel je. En met de nieuwe, moderne theaterzaal erbij, de Rabozaal, is alles mogelijk.”

Wat zijn de trends die jullie dit seizoen signaleren?

van der pluijm: “Meer dan in de andere seizoenen zie ik dat er echt ‘ijzeren repertoire’ wordt gespeeld. De klassiekers, de stukken die behoren tot de theatercanon. Het aantal Shakespeares is bijvoorbeeld opvallend. Is het door de bezuinigingsdrift dat de gezelschappen wat meer op ‘safe’ spelen?

Verder is 2013 het Nederland-Ruslandjaar. Ik weet niet of daar bewust op ingespeeld wordt, maar er staan flink wat stukken van de Rus tsjechov op het repertoire. Maar ook Gorki’s Kinderen van de zon. En bewerkingen van de grote Russische romans, zoals Misdaad en straf.”

anita van dolen: “Ook in de dans wordt teruggegrepen naar de klassiekers uit de danshistorie. Gezichtsbepalende werken worden opnieuw opgevoerd, zoals Drumming van Rosas, dat wij ook laten zien. Of radicaal geherinterpreteerd, zoals David Wampach doet met SACRE (naar Le sacre du printemps) en CASSETTE (naar De Notenkraker). Beide werken zijn te zien tijdens Julidans 2012.”

“Weet je, ik hoor wel eens om me heen dat je iets van dans moet weten om dans te kunnen begrijpen. Mag ik van de gelegenheid gebruik maken om dit grote misverstand recht te zetten? Voor mij is dans een kunstvorm, die net als muziek, je direct kan raken. Het komt ‘recht naar binnen’. Dans kan ontroeren, energie geven en aanzetten tot nadenken, waardoor je anders tegen situaties gaat aankijken. Dans laat veel ruimte voor je eigen interpretatie, je kan je eigen verhaal bedenken bij hetgeen je ziet. Maar je kunt je ook gewoon verwonderen over waartoe het lichaam allemaal in staat is. Er zit zoveel in dans.”

van der pluijm: “Wij volgen als programmeurs niet alleen trends, we brengen zelf ook zwaartepunten aan. Zoals de Beckettweek. Ik kreeg het idee naar aanleiding van Wachten op Godot van Oostpool en ben gaan zoeken naar andere beschikbare Becketts. Zoals Krapps Laatste Band, door Steven van Watermeulen in de regie van Johan Simons, die we hernemen. Ik heb ook Maatschappij Discordia uitgenodigd de Becketts op hun repertoire in de schouwburg te komen spelen.

Rond het thema ‘Afrika’ doen we iets gelijkaardigs. Met het nieuwe stuk Africa – met Oscar Van Rompay, die acteur is maar ook een bedrijf in Afrika heeft. Met David Van Reybroucks prachtige Missie en Guy Cassiers’ zeer goed ontvangen Duister Hart. En Van Reybroucks Die siel van die mier.”

Jullie moeten kiezen uit een enorm aanbod aan voorstellingen uit binnen- en buitenland. Waar zijn ze jullie dit seizoen het meest benieuwd naar?

van der pluijm: “Je moet het zo zien: wij zien zoveel meer dan we in de schouwburg kunnen programmeren. In die zin zijn alle voorstellingen die ik uiteindelijk programmeer, allemaal favoriet.

Ik kan wel zeggen dat ik nieuwsgierig ben naar de voorstellingen die we tonen in het kader van het project met werktitel Het Zuiden. Een internationaal project dat we samen doen met meerdere Nederlandse theaters. Frie Leysen, die meerdere belangrijke internationale festivals heeft geleid, is curator. Wij tonen drie voorstellingen, waarvan ik enkel Ea Sola’s Sécheresse et pluie al gezien heb (fantastisch!). De twee andere makers ken ik van naam, maar daar heb ik nog geen werk van gezien. Ik vertrouw dus volledig op Frie Leysens keuze en kijk er ontzettend naar uit.

Een grote verrassing voor mij was Angelica Liddell. Ik had nog nooit iets van haar gezien tot ik op een Madrileens festival volledig werd overrompeld werd door haar Maldito sea el hombre (…). Ik zat van het begin af op het puntje van mijn stoel. Dat gebeurt maar eens in de paar jaar.”

van dolen: “Voor mij is dat de première van Wim Vandekeybus. Zijn twee vorige producties waren crossovers met toneel en film, nu maakt hij weer een ‘ouderwetse’, rauwe, fysieke Vandekeybus: dans en live muziek. En DESH, de nieuwe solo van Akram Khan. Zijn solo’s zijn echt een klasse apart. Hij is een magische performer.

De openingsvoorstelling van Julidans 2012 wordt ook spannend. Het is een wereldpremière van het Canadese enfant terrible Dave St-Pierre. Zijn eerdere voorstelling Un peu de tendresse, bordel de merde! staat in mijn top-tien aller tijden.”

Wat is het allermooiste aan jullie beroep?

van der pluijm: “Ik zie alle voorstellingen als ingrediënten van een goed gerecht. En dat je als programmeur achter dat fornuis staat en je eigen maaltijd bereidt. Je zorgt voor de juiste smaak, de samenhang, de balans. Dat is het creatieve deel van mijn vak. Je legt als programmeur dwarsverbanden tussen voorstellingen, je signaleert nieuwe trends, introduceert makers. Wat ik hoop, is dat het publiek dat gerecht ook blind wil proeven.”

En wat zijn de vreemdste dingen die je in je loopbaan bent tegengekomen?

van der pluijm: “We hadden eens een voorstelling waarin in de technische rider [de lijst van benodigdheden] expliciet vermeld stond dat er zich in de minibar van een van de spelers absoluut geen alcohol mocht bevinden.

SHAKeSPeAReS:

Macbeth (TA) 7-10 & 13-16 jun / 15-18 aug / 22-24 okt / 22-25 nov

Het temmen van de feeks (TA) 22-25 aug / 11-15 sep / 30 jan - 2 feb

Othello (TA) 30 aug-1 sep & 4-6 sep / 19-22 sep

Romeinse Tragedies (TA) 28-30 sep / 5-7 okt

Midzomernachtdroom (Het Nationale Toneel)23-29 aug

Hamlet (Theater Rast)17 okt

Timon van Athene (Toneelgroep Maastricht)15 feb

Bloetwollefduivel/Othello (De Tijd)18 feb

Othello (De Spelerij)9 mrt

Romeo & Julia (Scapino Ballet)22-23 okt

Voorstellingen met dieren zorgen ook vaak voor vreemde situaties. Zo hadden we begin vorig seizoen, in de voorstelling van Rodrigo Garcia, een konijn met plankenkoorts dat niet op wilde. En - lang geleden - acht koeien in Ivo van Hove’s Het begeren onder de olmen, die brachten een heel scala aan logistieke uitdagingen met zich mee.

Of dat we ons schromelijk hebben vergist in de planning en op een mooie dag totaal onverwacht drie grote trailers vol decorstukken uit het buitenland het Leidseplein op komen rijden… nee, dat heb ik gelukkig niet meegemaakt. Maar de gedachte alleen is voldoende om me soms in angstzweet wakker te laten schieten.”

van dolen: “In de Melkweg, waar ik dansprogrammeur was voor ik bij de schouwburg kwam, had ik een choreografe uit de New Yorkse avantgardescene geprogrammeerd. Ze provoceert graag het publiek, met plas, poep, bloed, dat soort dingen. Ze had alleen niet verwacht hoe fel het Amsterdamse publiek terug zou reageren. Ze liep boos weg uit de voorstelling, maar gleed uit, viel in glas, raakte gewond. Een heel drama, dat de dag nadien ook nog eens breed werd uitgesmeerd in de krant.

Wat me ook altijd zal bijblijven, is de openingsvoorstelling van Julidans 2011. Onderdeel van die productie waren 25 enorme bomen die in de zaal werden neergezet. Een heel takelwerk was dat. En die bomen belemmerden dus - dat wilde de regisseur zo - voor een heleboel mensen in de zaal het zicht. Terwijl al die belangrijke genodigden daar zaten. Datwas best spannend.”

Jullie reizen veel voor jullie werk. In welk buitenlands theater zou iedere theaterliefhebber een keer geweest moeten zijn?

van der pluijm: “Heel dichtbij, waar ik al 20 jaar kom: deSingel in Antwerpen. Ze hebben daar een jaloersmakende programmering en een heel betrokken publiek. Een inspirerende plek. En natuurlijk de grote festivals, zoals de Wiener Festwochen en het Festival van Avignon. Die behoren tot de belangrijkste van Europa.”

van dolen: “Het is altijd leuk om in andere theaters te zitten. Eén van mijn favorieten is het Théâtre de la Ville in Parijs. Het Parijse publiek verschilt heel erg van het Nederlandse, de vibe in de zaal is merkbaar anders. Het enige wat ik daar een beetje mis, is een theatercafé, zoals bij ons café Stanislavski. Het is toch heel leuk om daar over de voorstelling na te kunnen praten.”

99

De Stadsschouwburg: het Nederlandse huis voor

theater en dans

In de theaterprogrammering van de Stadsschouwburg neemt het werk van

huisgezelschap Toneelgroep Amsterdam (TA) vanzelfsprekend een belangrijke plaats

in. Verder staan alle grote Nederlandse theater- en dansgezelschappen op de schouwburgpodia. Van Groningen (het

Noord Nederlands Toneel) tot het diepe zuiden (het Zuidelijk Toneel) en

daartussenin het Ro Theater, Het Nationale Toneel, Toneelgroep Oostpool, ….

De Stadsschouwburg is ook een belangrijk

podium voor dans: Scapino Ballet, Nederlands Danstheater 2, Conny Jansen

Danst, Emio Greco / PC, het jonge Groningse Club Guy & Roni en de andere

gezelschappen.

Alle grote gezelschappen uit Vlaanderen staan in de schouwburg: het Antwerpse

Toneelhuis en NTGent, Rosas, Wim Vandekeybus,… Daarnaast is de

internationale programmering enorm uitgebreid, met topvoorstellingen uit heel Europa en van Amerika tot Japan. Vaak zijn

die voorstellingen exclusief in de

Stadsschouwburg te zien.“

TSJeCHOV:

De Russen! (TA) 5, 6, 9, 10, 12 & 13 jan

Drie Zusters (Het Nationale Toneel)8-12 jan

De meeuw (TA) 13-16 & 19-23 jun

Kinderen van de zon (TA)12-16 & 19-23 mrt

Misdaad en straf (Noord Nederlands Toneel)22-23 mrt

Drumming (Rosas/Ictus)22-23 april

Wachten op Godot (Toneelgroep Oostpool)17-18 apr

Krapps laatste band (NTGent)22 apr

Africa (NTGent)13 feb

Missie (KVS)11 feb

Die siel van die mier10 feb

Duister Hart (Het Toneelhuis)9 feb

HeT ZUIDeN:

Sécheresse et pluie (ea Sola)15 apr

Medeia (Brett Bailey)13 okt

Pueden dejar lo que quiere (Fernando Rubio)2 feb

Julidans 3-14 jul

SACRE (David Wampach)6 jul, Melkweg Theater

CASSETTE (David Wampach)10 jul

Maldito sea el hombre (…) (Angelica Liddell)2-3 nov

DESH (Akram Khan Company)11 nov

booty Looting (Wim Vandekeybus)26 sep

Creation 2012 (Dave St-Pierre)3-4 jul

door Robbert van Heuvenfoto Jan Versweyveld

“Kunst islevensnood~

ZaKeliJK”

Toneelgroep Amsterdam viert komend seizoen haar 25-jarig bestaan. In die tijd groeide het theatergezelschap uit tot het grootste en belangrijkste van Nederland. Onlangs bleek na een onderzoek van Bureau Hendrik Beerda dat TA het sterkste toneelmerk van Nederland is. Er staat een nieuw seizoen voor de deur. Een gesprek met directeur Ivo van Hove.

interview

1010

11

“theater van vandaag, over vandaag” Als Ivo van Hove de voorstellingen van zijn gezelschap moet samenvatten, dan toch vooral zo, denkt hij. Ook komend seizoen zal TA dat motto omzetten in een breed pallet aan nieuwe voorstellingen en hernemingen van succesvolle eerdere regies.

Van Hove: “De toeschouwer krijgt TA in zijn volle breedte te zien met repertoire dat in uiteenlopende stijlen en vormen laat zien dat het nog steeds actueel is.” Van Hove regisseert Persona/Na de repetitie, een tweeluik op basis van teksten van de Zweedse regisseur Ingmar Bergman. Thibaud Delpeut debuteert in de grote zaal met Nora van Ibsen. Van Johan Si-mons gaat tijdens het Holland Festival Macbeth in première. De internationaal gerenommeerde theatermaker Thomas Os-termeier, verbonden aan de Berlijnse Schaubühne, regisseert De meeuw van Tsjechov. Van Hove: “Met Simons en Oster-meier, maar ook met Luk Perceval die eerder In ongenade regisseerde, halen we de topregisseurs van Europa binnen. Met die gasten zoek ik graag naar een uitdaging. Zo wilde Ostermeier na Spoken erg graag weer samenwerken met het grote ensemble dat we hebben. Vanuit die invalshoek gaat hij De meeuw doen. Hij houdt ervan als acteurs extremen opzoe-ken. Daarom zoekt hij naar die plekken in een stuk waar de situatie op ontploffen staat.” shakespeare Daarnaast worden een aantal voorstel-lingen hernomen, zoals Kinderen van de zon, Angels in America, In ongenade, La voix humaine, De Russen! en Husbands. Het opnieuw spelen van successen doen we al een aantal jaar, vertelt Van Hove. “Ik sta er soms van te kijken hoe lang voorstellingen soms al op ons repertoire staan en nog steeds zoveel publiek blijven trekken. Mensen vinden het mooi, tippen familie en vrienden om te gaan kijken of gaan de voorstelling zelf nogmaals zien. Sommige voorstellingen hebben trouwe fans, er zijn mensen die Angels in America al zes, zeven, acht keer hebben gezien.” Tussen de herne-mingen komend seizoen zit opvallend veel Shakespeare. Dat kan geen toeval zijn. “Ons 25-jarig bestaan vieren we met vier Shakespeares, die allemaal met een andere visie gemaakt zijn. Naast Macbeth ook Het temmen van de feeks, Othello en Romeinse tragedies.” Wat zo mooi is aan hernemingen, vindt Van Hove, is dat de voorstellingen op zichzelf gaan re-flecteren. “De tijd waarin het stuk is gemaakt en de huidige tijd verschillen, waardoor het een nieuwe betekenis krijgt. Daar wordt het soms echt beter van. Sommige producties krijgen ook een nieuwe cast, waardoor de voorstelling nieuwe energie krijgt.”

talentontwikkeling Hoe optimistisch dat allemaal ook klinkt, het kan toch ook niet anders dan dat ook de bezuini-gingen op de kunsten ter sprake komen. Vaak wordt gedacht, zegt Van Hove, dat een groot gezelschap als Toneelgroep Amsterdam daar geen last van zou hebben. Maar dat is niet

waar. Van Hove: “Ook op ons wordt er fors bezuinigd, maar we weten nog niet precies hoeveel het totaal zal zijn. Er wordt makkelijk gezegd: “Dan doen jullie toch een voorstelling min-der?” Maar zo werkt het niet. Het zijn juist de kleinere zaken die ons niet direct geld opleveren, zoals educatie en onze partnerschappen met andere projecten en gezelschappen, die in gevaar komen.”

Datzelfde geldt voor talentontwikkeling. De afgelopen jaren begeleidde TA regietalenten als Eric de Vroedt en Thibaud Delpeut, die nu zelfstandig succesvolle voorstellingen maken bij het gezelschap. “Die makers beginnen met kleine voorstel-lingen voor een klein publiek. Maar daarvoor kunnen ze wel gebruik maken van de grote namen uit ons ensemble. Dat kost ons in eerste instantie alleen maar geld. Maar het zou van kortetermijndenken getuigen om daar dan maar mee te stoppen. Want Eric en Thibaud trekken ondertussen wel volle zalen en hebben een trouw publiek. Je moet in je toekomst investeren.”

En dus debuteert Delpeut komend seizoen als volwaardig gastregisseur met de voorstelling Nora. Van Hove: “Thibaud heeft zich in zijn tijd hier als jong talent volgezogen met ken-nis en ervaring. Inmiddels is hij echt klaar voor de grote zaal. Hij heeft bijvoorbeeld met zijn voorstelling Al mijn zonen - die volgend seizoen ook in de schouwburg staat - laten zien hoe hij acteurs tot grote hoogten kan stuwen. En dat slaat aan bij het publiek. Hij is een van de smaakmakers van het Neder-landse toneel.”

elkaar de duvel aandoen Van Hove regisseert zelf het tweeluik Persona/Na de repetitie. Deze stukken spelen zich af tegen de achtergrond van het theater en stellen de vraag wat de waarde van kunst eigenlijk is. Van Hove: “Persona was voor mij een film die mijn wereldbeeld op zijn kop zette. Berg-man creëert in zijn werk een eigen wereld vol menselijkheid. Met menselijkheid bedoel ik niet alleen tederheid, maar ook de gruwelijkheid van de relaties tussen mensen die elkaar ‘de duvel aandoen’. Dat maakt zijn werk voor het publiek zeer herkenbaar. Bovendien schrijft hij fantastische dialogen die gefundenes fressen zijn voor een acteur.”

Over de vraag wat voor hem zelf dan de waarde van kunst is, hoeft Van Hove niet lang na te denken: “Kunst is levensnood-zakelijk. Niet alleen voor de makers, maar vooral voor het publiek. Waarom gaan mensen naar iemand kijken als Mac-beth, die zelfs kinderen vermoordt? Kunst is een manier om de diepe driften en fantasieën die mensen hebben en die we in de realiteit beter niet aan bod kunnen laten komen, toch te kunnen beleven.”

Persona / Na de repetitie13-16 & 19-22 dec / 7-10 feb / 15-18 mei

Nora 6-10 nov / 6-8 & 11-13 dec / 22-26 jan

Macbeth 7-10 & 13-16 jun / 15-18 aug / 22-24 okt / 22-25 nov

De meeuw 13-16 & 19-23 jun

In ongenade13-16 feb / 24-28 apr

Kinderen van de Zon12-16 & 19-23 mrt

Angels in America 21, 23, 24, 27 & 28 feb / 2 & 3 mrt

La voix humaine2 & 3 okt

De Russen! 5, 6, 9, 10, 12 & 13 jan

Husbands10-13 & 17-20 april

Het temmen van de feeks22-25 aug / 11-15 sep / 30 jan-2 feb

Othello30 aug-1 sep & 4-6 sep / 19-22 sep

Romeinse Tragedies28-30 sep / 5-7 okt

Al mijn zonen27-30 mrt / 1-4 & 7-11 mei

rondom de voorstellingen

aChter de sChermenRONDLeIDINGeN

Iedere eerste zaterdag van de maand zijn er openbare rondleidingen in de Stadsschouwburg. Ontdek dit historische monument en de nieuwbouw. Neem een kijkje achter de schermen, in de zalen, de Koninklijke Loge en de portrettengalerij. De rondleidingen kosten € 5 (Stadsschouwburpashouders € 3,50). Voor groepsreserveringen en groepsrondleidingen op maat kunt u contact opnemen met de afdeling Marketing & Communicatie (020 523 77 73) of mailen naar rondleiding@ssba.nl.

Kaarten via de kassa of tel. 020 624 23 11.

het verhaal aChter de voorstellingINLeIDINGeN & NAGe-SPReKKeN

Regelmatig geven theatermakers, acteurs en kenners een toelichting op de voorstelling tijdens een inleiding of nagesprek. Toegang is gratis met uw kaartje voor de voorstelling. Reserveren is niet nodig. Inleidingen beginnen drie kwartier voor aanvang.

het actuele aanbod vindt u op www.ssba.nl onder ‘publieksservice’ en bij de voorstellingen in de agenda.

theaterCursussenCursus ‘Van idee tot voorstelling’ een blik achter de scher-men bij Toneelgroep Amsterdam

Tijdens deze cursus van de Stadsschouwburg en Toneelgroep Amsterdam bent u vier avonden te gast bij Toneelgroep Amsterdam. U wordt ingewijd in de diepste geheimen van het theatermaken. De cursus loopt parallel aan de repetitieperiode van Persona / Na de repetitie in de regie van Ivo van Hove. Terwijl de acteurs (Jacob Derwig, Marieke Heebink, Karina Smulders en Frieda Pittoors) nog repeteren, gaat u in kleine groep dieper in op de teksten van Ingmar Bergman en neemt u een kijkje achter de schermen. U hoort de ins & outs van het lopende repetitieproces en bezoekt u de uiteindelijke voorstelling, die u, na vier cursusavonden, als geen ander kent.

Cursusavonden: ma 26 nov, 3, 10 & 17 dec, 19.30 - 22.00 uurvoorstelling: zo 16 decKosten: € 100 (inclusief voorstellingsbezoek)stadsschouwburg / ta-pas-houders: € 90

voor Kinderen Jeugdworkshops

Stadsschouwburg Amsterdam staat in het hart van de stad en wil voor zoveel mogelijk mensen een plek van betekenis zijn, ook voor een jong publiek. Tijdens onze theatrale ontdekkingstochten en workshops theatermaken of techniek, maken de kinderen kennis met professioneel theater en ons prachtige gebouw.

De Stadsschouwburg organiseert in samenwerking met de gezelschappen ook speciale jeugdworkshops rondom de voorstellingen. Er zijn workshops waaraan de kinderen zelfstandig kunnen deelnemen en workshops voor kinderen samen met een ouder of een andere begeleider.

ga voor meer info naar www.ssba.nl en klik op de afbeelding ‘Jeugd & educatie’ of kijk in de agenda.

openbare repetities

Toneelgroep Amsterdam organiseert openbare repetities rondom een aantal voorstellingen. Een uniek kijkje achter de schermen. De eerstvolgende openbare repetities zijn:Macbeth: 6 juni, 14.00 uurOthello: 29 aug, 14.00 uur

meer info en kaarten: www.ssba.nl, in de agenda.

foto: Martin Pluimers foto: Frank Penders foto: Digidaan foto: Stevin Blok Macbethfoto: Jan Verweysveld

12

De markeringen op de toneelvloer zijn bedoeld voor de acteurs en de theatertech-

nici. Beeldkunstenaar en fotografe Krista van der Niet gebruikte deze tekens om er haar mysterieuze stillevens omheen te bouwen.

door Hein Janssenfoto Duister Hart, Koen Broos

het toneelhuisvan

guy Cassiers

In Antwerpen staat Guy Cassiers aan het hoofd van Het Toneelhuis, het belangrijkste theatergezelschap van Vlaanderen. Hij maakte er een veelkoppig artistiek huis van. Zijn medebewoners zijn theatermakers Benjamin Verdonck, Olympique Dramatique, Bart Meuleman en Abke Haring. Sidi Larbi Cherkaoui’s gezelschap Eastman is ‘gezelschap in residentie’.

interview

1414

15

De eerste keer dat hij probeerde De man zonder eigenschappen van Robert Musil te lezen, kwam hij er eerlijk gezegd niet doorheen. Hij heeft het boek weggelegd en het een paar jaar later opnieuw geprobeerd. Met in zijn achterhoofd het drieste idee er eventueel een theaterbewerking van te maken.En toen was het raak. Guy Cassiers heeft de afgelopen drie jaar met zijn Toneelhuis in Antwerpen gewerkt aan en geleefd met Musils magnum opus. Het drieluik naar De man zonder eigenschappen is intussen voltooid en zal in juni in zijn geheel te zien zijn in de Stadsschouwburg Amsterdam, als onderdeel van het Holland Festival. De delen één (De parallelactie) en twee (Het mystieke huwelijk) waren al eerder in Nederland te zien, deel drie (De misdaad) is pas geleden in België in première gegaan. Voor het eerst wordt De man zonder eigenschappen nu ook als theatermarathon geprogrammeerd, met de drie delen achter elkaar - Musil samengevat in bijna negen uur theater. Cassiers: “Natuurlijk zijn de drie voorstellingen ook afzonderlijk te beleven, maar ik denk toch dat de meerwaarde van de marathon is dat de toeschouwer daardoor een grote voorkennis krijgt en goed ingevoerd raakt. In de delen één en twee wordt voortdurend gepraat over ene Moosbrugger, een personage dat bijna mythische proporties krijgt, mede omdat hij wegens verkrachting en moord in de gevangenis zit. Als Moosbrugger in deel drie dan eindelijk zelf aan het woord komt, zal dat een groot effect op het publiek hebben.”

Robert Musil (1880-1942) schreef zijn grote roman De man zonder eigenschappen (ruim 1800 pagina’s) tussen 1921 en 1941. Het is een kritische, kleurrijke, ironische en groteske schildering van een maatschappij die danst op de vulkaan, maar zich niet bewust is van de naderende uitbarsting, de Eerste Wereldoorlog. De handelingen spelen zich af in 1913, in het grote Oostenrijks-Hongaarse rijk, in kringen van de gegoede burgerij die zich opmaakt voor de viering van het zeventigjarige keizerschap van Franz-Josef. Van daaruit waaiert deze grote, onvoltooide Europese roman uit naar vele onderwerpen, thema’s en lagen. Het toont de mens in verwarring, in een samenleving op drift, en een Europa dat aan de vooravond staat van een grote brand: de Eerste Wereldoorlog.

Cassiers: “De kracht van Musil is dat hij zijn roman weliswaar in een duidelijke historische context heeft geplaatst, maar dat wij tot op de dag van vandaag met dezelfde problemen worstelen. Musil toont ons dat bepaalde politieke systemen en gedragingen van alle tijden zijn, en dat we almaar in cirkeltjes blijven ronddraaien. Hij toont de spreidstand tussen enerzijds de megalomanie van de machthebbers en anderzijds de tegenkracht die daaruit voortkomt. Namelijk de angst van de gewone burger voor veranderingen. Door die angst is de mens vaak geneigd terug te vallen op wat er in de eigen straat gebeurt, en zich af te sluiten voor wat hij niet kent.”

Hoe actueel deze theaterversie van Toneelhuis is, bleek de afgelopen twee jaar toen de voorstelling een tocht door Europa maakte. Bij de première van deel één waren in België net verkiezingen geweest waarvan de rechtse populist Bart De Wever winnaar werd. Een van de personages in het stuk deed nogal aan hem denken. Het Nederlandse publiek ontwaarde

het gedachtengoed van Wilders en in Frankrijk werd zelfs gerefereerd aan Dominique Strauss- Kahn. Cassiers: “De idealen van vroeger voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd. Musil en hopelijk ook onze voorstelling tonen de holheid aan van de huidige politiek, die het domein is geworden van straatvechters. Ook de media spelen daarin een belangrijke rol, dat is de arena waarin de politiek zich afspeelt. Musil laat dat los zingen van de realiteit heel goed zien, en ook de neerwaartse spiraal die daarvan het gevolg is.”

In deel 3 van de Musilcyclus komt uiteindelijk de Schrijver (lees: Musil) zelf aan het woord, gespeeld door Johan Leysen. Daardoor kijkt het publiek als het ware in de coulissen van het schrijversschap. Maar Leysen speelt ook de moordenaar Moosbrugger, waar iedereen het voortdurend over heeft gehad. Zowel de schrijver als de moordenaar hebben ieder op eigen wijze slachtoffers gemaakt, en dat leidt tot een grote finale. Cassiers: “Het personage van de schrijver is gebaseerd op historische feiten. Musil besmette destijds zijn vriendin met syfilis, waaraan zij uiteindelijk gestorven is. Hijzelf is blijven leven maar heeft haar links laten liggen en de schuld nooit op zich genomen. In De Misdaad komen dus twee mannen aan het woord die direct of indirect anderen ten gronde hebben gericht. Het speelt zich allemaal af op de ruïnes van hun levens, het is de reflectie van personages die hebben bestaan en tegelijk niet hebben bestaan - als in een soort schemerzone.’

Met het afsluiten van de Musiltrilogie kan Cassiers aan de volgende fase van zijn artistiek leiderschap bij Toneelhuis beginnen. Zijn ensemble wordt uitgebreid, hij gaat samenwerken met Toneelgroep Amsterdam, en diverse nieuwe producties van Toneelhuis zullen in de Stadsschouwburg Amsterdam te zien zijn, waaronder Orlando naar Virginia Woolf (met Katelijne Damen) en Duister hart naar Joseph Conrad (met Josse de Pauw). De samenwerking met Toneelgroep Amsterdam behelst een jaarlijkse coproductie waarbij Cassiers in Amsterdam gaat regisseren en Van Hove in Antwerpen. Cassiers begint: in 2013 regisseert hij in Amsterdam Shakespeare’s Hamlet, in een herinterpretatie van Tom Lanoye.

De voorstellingen van Cassiers’ Toneelhuis worden wel eens hoge toneelkunst of elitair genoemd, in ieder geval theater voor weldenkende mensen. Als er dan, zoals in De man zonder eigenschappen, ook een politiek statement wordt gemaakt (in dit geval over het gevaar van populisme), is het de vraag of er in het theater dan niet louter gepreekt wordt voor eigen parochie. Cassiers: “Ik betwijfel inderdaad of het theater de politieke systemen kan veranderen. Maar je kunt wel inzicht geven in hoe de dingen werken, en wat de mechanismen zijn, en dat geeft misschien een beter inzicht. Het theater kan in die zin wel degelijk een politieke verantwoordelijkheid nemen, en een soort triggerfunctie hebben voor wat er buiten de schouwburg gebeurt.” De regisseur belooft hoe dan ook dat de Musil Marathon een psychische, fysieke en ook intellectuele exercitie zal worden. “Het wordt zeker hard werken voor het publiek, daar ben ik van overtuigd. Maar ik denk ook dat datzelfde publiek daarmee van ons een mooi cadeau krijgt.”

De Misdaad (De man zonder eigenschappen deel III)Musils roman De man zonder eigenschappen is een kritische en groteske schildering van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, een jaar voor W.O. I. In deel III staat verkrach-ter en moordenaar Moosbrugger centraal. Hij confronteert ons met het zinloze geweld dat verborgen ligt onder het dunne laagje vernis dat wij beschaving noemen. vr 22 juni, 20.30 uur

Musil Marathon Met de driedelige theatercyclus De man zonder eigenschappen, naar Musil, regisseerde Guy Cassiers een van de grote panoramische romans van de 20e eeuw. even humoristisch als genadeloos worden de roerselen van de menselijke ziel en het raderwerk van het politieke en sociale leven blootgelegd. 23 & 24 juni, 14.00 uur

Orlando Orlando valt in slaap als man en wordt wakker als vrouw. Hij leeft meer dan driehonderd jaar en zwerft door de tijd. Guy Cassiers regisseert Virginia Woolfs Orlando. een ode aan de verbeelding, aan de taal, aan de schoonheid en aan de zintuigen. Aan het leven kortom.28 jan, 20.30 uur

Duister hartJoseph Conrads roman Heart of Dark-ness werd wereldberoemd toen Francis Ford Coppola hem gebruikte als inspiratie voor Apocalypse Now. Guy Cassiers bewerkte de literaire klassieker voor toneel. een krankzin-nige trip door de Congolese jungle, met Josse De Pauw in de hoofdrol. “IJzersterk.” (De Morgen)9 feb, 20.30 uur

Zomeravond half elfSchrijver en theatermaker Bart Meuleman regisseert een theaterver-sie van Marguerite Duras’ gelijkna-mige roman over een vrouw in crisis. Maria ziet zich geconfronteerd met het einde van haar liefde. en een misdaad uit passie. 21 nov, 20.30 uur

Niets is onmogelijkDe kogel is door de kerk. Olympique Dramatique en Lazarus maken samen een stuk. Wat het worden zal, laten ze nog even in het midden, maar het animo van deze collectieven kennende, zal het knallen. Op tafel liggen schrijvers als A. Tjechow, F.M. Dostojevski, Kurt Vonnegut en Nikolaj erdman.8 nov, 18.00 uur

Fotoreportage

Jan Versweyveld, sinds 2001 hoofd scenografie en vanaf 2005 ook huisfotograaf van Toneelgroep Amsterdam, fotografeert al jaren voor en achter de schermen bij het gezelschap. Wij mochten kiezen uit een schatkamer aan beelden die nog nooit het daglicht gezien hebben.

16

1.

2.

1.

3.

(1) Antonioni project, Londen, 2011(2) De Russen!, Amsterdam, 2011 (3) Husbands, Rennes, 2012 (4) Opening Night, Melbourne, 2010 (5) Opening Night, Wenen, 2011

(6) Hemel boven Berlijn, Amsterdam, 2006(7) Opening Night, Wenen, 2011 (8) Zomertrilogie, Amsterdam, 2009 (9) Angels in America, Amsterdam, 2008

4.

6.

5.

7.

8.

17

door Jacq. Algrafoto Creation 2012, Wolfgang Kirchner

de CanadeZenKomen

Een supersterke vrouw die haar danspartner met groot gemak optilt.. Een danseres die in een emmer plast. Tientallen naakte mannenbillen die kriskras over stoelen en hoofden van de toeschouwers springen. De Canadezen komen. Montréal is een bakermat van dansvernieuwing. Maak kennis met Louise Lecavalier, Marie Chouinard, Danièle Desnoyers en Dave St-Pierre.

artikel

1818

wezen. Alle dansers, man of vrouw, dragen eenzelfde masker, zwarte bril en blonde piekhaarpruik. Een podium vol lichamen die barsten van verlangen en af en toe een moment van tederheid beleven. In Henri Michaux: mouvements, dat dit jaar te zien is, vormen tekeningen het decor. Ze zijn gemaakt door de Belgische schrijver en schilder die onderzocht hoe letters en tekeningen spontaan uit de ‘innerlijke beweging’ van een kunstenaarslijf kunnen voortkomen. In zijn werk duiken figuren in zwarte inkt op, op een verder leeg wit vlak. Ze verschijnen uit het niets, komen als het ware uit de lucht vallen, als een nog onontdekte insectensoort. Om zichzelf vanuit een andere bewustzijnslaag te kunnen ervaren experimenteerde Michaux met drugs. Zijn boek Mouvements - vierenzestig tekeningen, een gedicht en een epiloog over vervreemding - hanteert Chouinard letterlijk als leidraad voor de choreografie.

fastfood-relaties -- De connectie tussen binnen- en buitenwereld vormt ook het uitgangspunt voor de nieuwe creatie van Danièle Desnoyers. Ze studeert klassieke en moderne dans aan de academie in Montréal en richt in 1989 haar eigen gezelschap op. Dat danst voorstellingen in eigen land, de Verenigde Staten, Japan en Europa; in Nederland zien we haar dansers volgend voorjaar voor het eerst. Bepalend voor Desnoyers choreografieën is de ruimte waarin de danser beweegt: decor en muziek sturen het lichaam aan. Muziek van Sofia Gubaidulina klinkt in hun oren of die van innovatieve sound designers als Nancy Tobin en Jean-Francois Laporte. In de tijd dat Desnoyers aan Dévorer le ciel repeteert is er veel activiteit in het luchtruim boven Montréal. Hevige regenbuien, felle lichtflitsen en zware windstoten laten zich gelden en dat is van invloed op de mens. In de voorstelling – titel: het opslokken van de hemel – pikken de zes dansers die energie uit het gewelf op en laten ze zich er als vanzelf door voortbewegen. De muziek is een compilatie, met onder andere klanken van Clara Furey, een jonge talentvolle danseres, filmactrice en componiste. ‘Ik wil dat het lichaam door de ruimte zweeft. Dat het zich losmaakt van het vlees en de botten. Los van de beperkingen die ons het hele leven parten spelen.’

Dave St-Pierre wil hele andere dingen. Hij studeert literatuur en film maar raakt verslingerd aan de dans door La La La, Jan Fabre en Pina Bausch. Op de dansacademie is hij echter snel weg, want met zijn korte en onrustige lijf verveelt hij zich tijdens de lessen danstechniek. Toeval speelt een grote rol in zijn stukken, waarin hij vooral taboes wil doorbreken. In de studio zoekt hij middels improvisaties naar spontane energie en interessante ‘foutjes’. Ook elke voorstelling moet een risico inhouden, luidt zijn motto, als de dansers ergens goed in worden verandert hij vlak voor ze het toneel op moeten nog even iets. Binnenkort presenteert hij Creation 2012, het laatste deel van zijn trilogie tijdens Julidans, dat eerder ook Pornographie des âmes (2005) en Un peu de tendresse bordel de merde (2010) programmeerde. In Tendresse zoeken de dansers misschien tederheid, maar zijn ze vooral in de weer met dierlijke driften en fastfood-relaties. Adam- en Evakostuums zijn volop aanwezig, evenals absurde of obscene scènes. ‘Sla mij, sla mij!’ werpen de dansers elkaar toe. ‘Dit gaat niet alleen over ons’, roept er een naar het publiek, ‘U bent wel erg naïef als u denkt dat u veilig zit.’ In hoeverre St-Pierre deze keer zijn verlangen om clichés en kijkverwachtingen omver te werpen onderdrukt is nog niet bekend. Het etiket ‘enfant terrible van de Canadese dans’ mag hij voorlopig houden. ―

rockspektakel ― Louise Lecavalier komt hier als eerste. Tijdens het Julidans festival van 1993 ziet het Amsterdamse publiek haar door de lucht vliegen, de witgebleekte haardos wapperend achter haar aan. Infante heet de productie van La La La Human Steps, waarin extreem energieke dans, poëtische zinsbegoochelende film en snoeiharde live muziek zijn samengevoegd tot een wild spektakel. De danswereld is een bibliotheek geworden waarin iedereen fluistert, stelt filmmaker en choreograaf Edouard Lock, hij kiest voor een luide schreeuw. Samen met hem creëert Lecavalier ‘de horizontale pirouette’, zonder spitz of standbeen, en talloze opzienbarende beelden van vrouwelijke kracht. Zo sterk en onverschrokken, dat moet een man zijn en hij eet vast rauw vlees, denkt een ongelovig deel van het publiek. Maar de bijval is vele malen groter en La La La danst haar producties decennialang over de hele globe. Ook David Bowie en Frank Zappa nemen het creatieve duo mee op tournee. Wonderwoman Lecavalier verwerft vele prijzen waaronder een Bessie en de onvergetelijke bijnaam ‘vlam op twee benen’.

Na achttien jaar in Locks gezelschap volgt een vruchtbaar intermezzo. Lecavalier verlaat La La La, krijgt een tweeling en traint weer door: ballet, yoga en boksen. Ze blijft gefascineerd door extreem bewegen, maar haar dans draait nu juist om traag, subtiel en minimaal. In de door Benoît Lachambre gemaakte solo I is memory die ze tijdens Julidans 2007 presenteert, zien we haar in beweging komen met een energie die niet langer explodeert maar de vorm van het lichaam voortdurend transformeert. Een residu van het legendarische La La La-materiaal ligt uiteraard nog altijd opgeslagen in haar danslijf en deze zomer, tien jaar na haar laatste Lock-productie, danst Lecavalier A Few Minutes of Lock. Op muziek van Iggy Pop en Sylvain Provost, de gitarist die tijdens het eerste optreden in Amsterdam naast haar op de dansvloer stond. Ze combineert de remake met een duet van Nigel Charnock, waarin de dans balanceert op de scheidslijn tussen liefde en haat, passie en agressie, mooi en lelijk. Children is de titel, dat maakt de cirkel die met Infante begon voorlopig rond.

body paint -- Ook onconventioneel zijn de solo’s van Marie Chouinard. Ze werkt samen met theatermakers als Trisha Brown en Robert Wilson en debuteert daarna met Cristallization (1978), enthousiast ontvangen door pers en publiek. Body artist noemt ze zichzelf en ze danst creaties op het kruispunt tussen dans- en beeldende kunst, bij voorkeur in musea en galeries. In danspasjes is ze niet geïnteresseerd, het gaat haar om onderzoek naar het lichaam in al haar facetten. Als ze echter ook het dieper gelegen driftleven inclusief zelfbevredigende bewegingen in de performance verwerkt, sluiten een aantal galeries de deuren. Het Amsterdamse publiek krijgt de solo’s uit Chouinards eerste decennium pas in 1999 te zien, als Julidans elf solo’s programmeert die worden uitgevoerd door vier danseressen uit haar gezelschap. Wijdbeens boven een emmer druppelen, een tomaat verorberen en heftig op en neer schokken, trappelen als een jonge bok en trots een lange hoorn vooruitsteken – het publiek kan intussen heel wat hebben. Maar de visuele kant van de stukken blijft opzienbarend. Lijven met geen andere bedekking dan een felrode full-body paint, een futuristische vliegenierskap met bovenop een meterslange spriet, handen met gevaarlijk lange klauwen, schouders met metalen spijkers en schoenen met ijzeren plateauzolen. En dat alles in samenspel met een zeer uitgekiend lichtontwerp. In 2010 is Chouinard weer te gast. In The Golden Mean draait het om de mens als universeel

JulidansJulidans is het festival voor internationale hedendaagse dans, dat plaatsvindt in de Stadsschouw-burg en andere Amsterdamse theaters. van 3-14 juli 2012. www.julidans.nl

Children / A Few Minutes of Lock Louise Lecavaliers tweeluik is te zien tijdens Julidans in Theater Bellevue. www.julidans.nl.ma 9 & di 10 juli, 20.30 uur, theater bellevue

Etude # 1 & Henri Michaux: MouvementsHenri Michaux: Mouvements is samen met Chouinards korte choreografie Etude # 1 te zien tijdens Julidans in de Stadsschouwburg. www.julidans.nl.za 7 juli, 20.30 uur

Creation 2012Dave St-Pierre opent Julidans, in de Stadsschouwburg. www.julidans.nl.di 3 & wo 4 juli, 20.30 uur

Dévorer le cielDit stuk van het Canadese choreogra-fietalent Danièle Desnoyers, waarin zes virtuoze dansers de speelbal zijn van de elementen, is volgend voorjaar te zien. De kritieken waren lovend. “Vol magnetische energie.’ (La Presse)di 12 mrt, 20.30 uur

19

20

1. vriendenDe vrienden van Stadsschouwburg Amsterdam zijn mensen die kunst & cultuur een warm hart toedragen. en, ook niet onbelangrijk, de schouwburg fi nancieel ondersteunen. Sommigen met een paar tientjes per jaar, anderen met grotere giften.

2. steunenDe gemeente Amsterdam subsidieert de Stadsschouwburg, maar niet voldoende om al onze ambities te verwezenlijken. Bovendien vraagt de overheid kunstinstellingen om meer eigen inkomsten te werven om zo minder afh ankelijk te worden van overheidssubsidie. Om deze redenen zijn we een paar jaar geleden gestart met ons vriendenprogramma. Met succes.

3. resultatenMede dankzij de vrienden van de Stadsschouwburg is de Rabozaal verder af gemaakt, zijn er rolstoelplaatsen in de zaal, hebben honderden basisschoolleerlingen workshops gekregen, hebben we een eigen educatieruimte gerealiseerd en coproduceerden we voor het eerst internationale voorstellingen.

4. doelenDe komende tijd willen we met onze vrienden onze succesvolle jeugdeducatie (workshops voor kinderen van Amsterdamse basisscholen), onze internationale voorstellingen (uit andere europese hoofdsteden) en de zeer goed bezochte expanding Theatre- evenementen versterken.

5. Cadeau!Alle vrienden krijgen voorrang bij de kaartverkoop. Zijn als eerste op de hoogte van alle nieuwtjes. Betalen geen toeslag bij het ruilen of inwisselen van kaarten. Krijgen het Stadsschouwburg Journaal thuisgestuurd, ontvangen de emailnieuwsbrief voor vrienden, krijgen een brief van Melle Daamen over de behaalde resultaten in het afgelopen jaar en een uitnodiging voor een kijkje achter de schermen.

6. en er is meer.Vrienden die €5 per maand geven krijgen ook 5 kortingsbonnen t.w.v. € 4; € 10 is 10 kortingsbonnen en een uitnodiging voor een repetitiebezoek; € 20 is 10 kortingsbonnen, een uitnodiging voor een repetitiebezoek en een ontbijt met de directie van de Stadsschouwburg.

7. uitnodiging Als u vriend wordt, dan nodigen we u van harte uit in de Stadsschouwburg. Komt u ook? Bijvoorbeeld om te ontbijten met de directie, een repetitie te bezoeken of een keer achter de schermen te kijken.

8. bellenOmdat de schouwburg zoveel mogelijk nieuwe vrienden wil verwelkomen (we hebben ze hard nodig), hebben we het zo makkelijk mogelijk gemaakt om vriend te worden. U kunt bijvoorbeeld gewoon even bellen met Nynke de Haan, 020 523 78 66 (niet alleen om u aan te melden, maar ook voor vragen natuurlijk).

9. mailenOf gewoon een mailtje met adresgegevens sturen naar nynke.de.haan@ssba.nl

10. FaxenDat doen we niet meer. Iedereen die liever niet wil bellen of mailen, is van harte welkom om langs te komen op het Leidseplein nummer 26. Vraagt u naar Nynke.

11. machtigenGa naar onze website, ssba.nl. Kies ‘steun ons / doneren’ en vul het machtigingsformulier in. U kunt kiezen voor een maandelijks bedrag van €5, €10 of €20, maar u mag natuurlijk ook een eenmalige gift doen.

Stadsschouwburg Amsterdam is een ANBI.

bent u dit?

de sChouWburg ZoeKt vrienden

20

ben’. De publiciteit zorgde voor een fl inke rel met Schiphol en veel persaandacht. Het ging om onze slogan ‘See, Fly, Die’. Schiphol wil-den niet dat zijn ‘See, Buy, Fly’-tasjes met terrorisme geassocieerd worden. Terwijl die angst nu net het onderwerp van de avond was.”

expanding tradities“Sommige producties zijn zo geslaagd dat ze ieder jaar terugkomen. Het Eerste Amsterdamse Sinterklaasgala voor Volwassenen is het langstlopend en steevast uitverkocht, Het Sinterklaasgala was ook goed voor het meest opvallende ‘decorstuk’: een levende kameel. Sinds twee jaar organiseren we samen met Urban Myth De Nachtmis, een alternatief voor kerstavond. Beide keren uitverkocht. een eigen programma waar ik heel trots op ben, is het All Ameri-can Breakfast. Dat is een verkiezingsontbijt zoals de Amerikaanse ambassade in het Scheveningse Kurhaus organiseert, maar dan leuk en inhoudelijk. In 2004 en 2008 hebben we in de Grote Zaal gigan-tische ontbijttafels neergezet. er schoven in alle vroegte zo’n 250 mensen aan voor bagels, Amerikaanse koffi e en commentaar op de Amerikaanse verkiezingsuitslag. Dit jaar in november weer.”

een goed idee“Het komt ook vaak voor dat we samen met een andere organisatie een idee verder uitdenken. De langstlopende samenwerking is met happyChaos, een geëngageerde studentenclub die politie-inhou-delijk programma’s maakt en ieder jaar de zaal weet vol te krijgen. TEDx vindt dit jaar voor de derde keer plaats in de schouwburg, daar ben ik trots op. Ook Het Parool (De Amsterdammer van het Jaar), NRC Handelsblad (De Nacht van NRC), het expertisecentrum Jour-nalistiek (De Staat van Nederland), Upload Cinema (De avond van YouTube, de Internet Top 40) en het John Adams Instituut (avonden met Jesse Jackson en Spike Lee) mogen we vaste partners noemen.

“Gemiddeld eens per maand komt iemand met mij praten die een idee heeft voor een eT-evenement. Als iemand een goed idee heeft, staan we daar altijd voor open. Frénk van der Lin-den, bijvoorbeeld, had zo’n goed idee. Met hem organiseerden we al twee keer het razend succesvolle Het Grote Interview-gala, waar alle grote namen uit de Nederlandse media aan meededen, van Matthijs van Nieuwkerk tot Clairy Polak, van Pauw tot Witteman. Dit jaar doen we het weer.

“Soms gaat het niet zoals gepland. Dan heb je een geweldig goed idee en lukt het tóch niet. Dat hadden we bijvoorbeeld met de avond die we rond de Arabische Lente wilden organi-seren. Toen was men ons net voor. Mislukt vond ik Identifi xatie (2006), dat was onbegrijpelijk gezweef.”

“Vaak ontstaat een idee ook spontaan. In Shangai raakte ik aan de praat met twee jongens die een boek maakten over de explosieve stedenbouw in China. We bedachten dat het een goed idee was om rond dat onderwerp iets in de schouwburg te organiseren. een risico, want ik kende deze jongens nog niet zo goed. Exploding China werd een geweldige avond, de zaal zat helemaal vol.”

superenthousiast“Het succes van zulke avonden ligt voor het grootste deel in het bundelen van een goed idee en het netwerk van een orga-nisatie met onze expertise in het uitwerken van ideeën. Ik heb gemerkt dat politici, fi losofen en wetenschappers het leuk vin-den om voor een groot publiek in de schouwburg te spreken. Door het monumentale karakter van het theater is het een hele aparte omgeving en heeft het veel charme. en het publiek is meestal superenthousiast en gemotiveerd.” ―

*De pocket is gratis te bekomen door een mail te sturen naar info@ssba.nl,

met vermelding van uw naam en adres.

“Expanding Theatre is ondertussen een vast onderdeel van onze programmering. Maar hoe we er in de toekomst precies invulling aan gaan geven, weet ik net zo min als ik dat tien jaar geleden wist. Het leuke is juist het experimentele karakter ervan. Nieuwe dingen doen en de grenzen opzoeken. Dat wil ik blijven doen.”

1 Jaar eXpanding theatre

Het Eerste Amsterdamse Sinterklaasgala voor Volwassenen 5 dec 2012

De Nachtmis24 dec 2012

All American Breakfast7 nov 2012

TEDx 30 nov 2012

De Amsterdammer van het Jaar13 jan 2013

De Nacht van NRC 7 okt 2012

De Staat van Nederland10 sep 2012

Het Grote Interviewgala20 mrt 2013

De Top 100 Machtige Vrouwen10 nov 2012

En veel meer!er wordt hard gewerkt aan de ander expanding Theatre-programma’s. We maken ze bekend in onze volgende Journaals en op www.ssba.nl.

2121

een interview met melle daamen

bij zijn aantreden als directeur van de stadsschouwburg, eind 2001, trof melle daamen ‘een bejaard icoon’. ― een monument van de theatergeschiedenis, maar ingedut. “Ik wilde van de schouwburg weer een plek maken waar reuring is, waar mensen over praten en waar iets van wordt gevonden.” Hij stofte de boel af en introduceerde een nieuw programma-onderdeel: ex-panding Theatre. Dat is nu tien jaar geleden. er verscheen een poc-ket* met een overzicht. Melle Daamen blikt terug en ook vooruit.

melle daamen: “We zijn weer hét theater voor toneel en heden-daagse dans. Ons publiek is gegroeid van 100.000 naar 180.000 en zichtbaar jonger geworden. Dat is uniek in Nederland. Dat komt door-dat we het gebouw hebben opengebroken, door de vernieuwde thea-terprogrammering, het succes van TA en door expanding Theatre.”

de feestjes van de nieuwe directeur“In de Stadsschouwburg lag tien jaar geleden teveel de nadruk op de traditionele theaterprogrammering. Daarmee liepen we achter op wat er om ons heen gebeurde. Wat ik wilde, was ruim-te geven aan fi lm, beeldende kunst, performance, nieuwe media, politieke events. Ik wilde de grenzen van het theater verkennen en onderzoeken wat er in een klassiek theater als de schouwburg allemaal mogelijk is. en ja, dat vonden sommigen heel vaag. Maar ik wilde bewust niet alles vastleggen. De exacte invulling van expanding Theatre kwam eerder bij toeval tot stand. In het begin was dat voor velen wennen. Onze theatertechnici spraken besmuikt over ‘de feestjes van de nieuwe directeur’. Ondertussen hebben er zo’n 200 expanding Theatre-evenementen plaatsge-vonden en kwamen er 60.499 bezoekers op af.

een ander publiek“Ik wilde dat de Stadsschouwburg een plek werd die interessant is voor iedereen, niet alleen voor het reguliere theaterpubliek. Waar je kunt discussiëren, blijven hangen, waar gedanst kan worden. Als stadstheater moet je een culturele ontmoetingsplek zijn. en dat is gelukt. Ieder jaar komt er meer publiek af op expanding Theatre. Sinds 2009 is een groot deel van de evenementen uitverkocht.”

actualiteit“een andere belangrijke reden was dat ik de actualiteit miste in de schouwburg. Als er iets gebeurt in de samenleving, kun-nen de klassieke podiumkunsten daar niet zo snel op reageren. Voordat een theaterstuk geschreven, geregisseerd en gepro-grammeerd is, ben je zo een aantal jaar verder. expanding The-atre kan dat wel. We houden bewust een aantal dagen vrij om last-minute te kunnen programmeren.”

reuring“Aanvankelijk werkten we samen met andere creatieve clubs, zoals Lost & Found. In 2003 zijn we begonnen met eigen producties. De eerste was Blind Date, waarbij het publiek één op één in gesprek ging met meer of minder bekende Nederlanders, rond een bepaald thema. Deze avonden waren in veel opzichten typisch voor ex-panding Theatre: de gesprekken vonden plaats doorheen het hele gebouw en het publiek werd verleid om actief mee te doen. Blind Date heeft ons veel geleerd. Bijvoorbeeld dat je het publiek niet zomaar los moet laten in het gebouw, dat leidt tot chaos. Je moet altijd met een gezamenlijk programma beginnen, een beetje zoals je in de kerk welkom wordt geheten door meneer pastoor.”

“We organiseren ook programma’s die juist wel alleen in de zaal plaatsvinden. Zoals het Grote Gala van het Terrorisme (2004), pre-cies drie jaar na de aanslagen op de Twin Towers. Inhoudelijk mis-schien wel één van de meest geslaagde programma’s die we ooit gemaakt hebben. Met fi ctieve toespraken van o.a. elfriede Jelinek en Condoleezza Rice en muziek van ‘Terrorgruppe Schwarzenra-

22

veelbesproKen

22

Eind 2001 bedacht Melle Daamen bij zijn aantreden als directeur dat er wel wat meer reuring in de schouwburg mocht komen. Het moest een cul-turele ontmoetingsplek worden, niet alleen voor theaterliefh ebbers, maar voor iedereen die in cultuur en media was geïnteresseerd. Hij introduceerde daarvoor een nieuw programma-onderdeel, Expanding Theatre. Eigen-zinnige evenementen op de grens van theater met politiek, journalistiek, beeldende kunst en media. Dat is dit seizoen tien jaar geleden. Ondertus-sen is Expanding Theatre een vast - en populair - onderdeel van de program-mering. Ter ere van tien jaar Expand-ing Theatre kwam er dit voorjaar een pocket uit.

>> Lees het interview op p. 21. Met ingang van seizoen 2012-2013 verandert de rangenindeling van onze beide zalen. De Grote Zaal heeft dan vijf rangen, waaronder een speciale comfortrang met extra beenruimte. U kunt hiervoor kiezen bij het online boeken of ernaar vragen bij de kassa. De Rabozaal krijg vier rangen. In het programmaboekje bij dit Journaal vindt u nieuwe zaalplattegronden.

Het Nederlands Theater Festival

Comfortrang in de Stadsschouwburg

Tien jaar Expanding Theatre

Het Nederlands Theater Festival toont elf dagen lang de hoogtepunten van dit theaterseizoen, in de theaters op en rond het Leidseplein. Een aller-laatste kans om de beste voorstel-lingen van het afgelopen seizoen nog eenmaal te zien.

Op de laatste dag van het festival reikt de vakjury (o.l.v. Arthur Japin) de VSCD Toneelprijzen uit tijdens het Gala van het Nederlands Theater in de Stadsschouwburg. Daarnaast kan het publiek aan tafel met acteurs en actrices; genieten van bekende toneelscènes op het Ajaxbalkon, feesten, debatten, kijkjes in de keu-ken en spraakmakende toespraken. Nieuw dit jaar is de festivaltent op het Leidseplein, waar het zomertheater-aanbod in het spotlight wordt gezet.

de kaartverkoop start in juni.van 30 aug t/m 9 sep 2012.

lees meer op www.tf.nl.

foto Digidaan

Legendarisch onder theaterbezoekers van de schouwburg - en ver buiten die kringen - was Café Cox, het café dat ‘onder’ de schouwburg zit. Het was een tijdje dicht en fungeerde daarna als ‘pop-up bar’. Nu is het café totaal vernieuwd en klaar om zijn my thische reputatie te heroveren. Vrijdag 2 maart 2012 opende CoX opnieuw de deuren. Het café wordt een open podium voor aanstormend en nieuw talent. Alles op het gebied van kunst en cultuur is welkom. Zang, poëzie, muziek, cabaret, performance, niets is te gek. CoX wordt een plek waar je bij binnenkomst nooit weet wie je zult horen, zien en ontmoeten.

marnixstraat 429www.cafecox.nl

SSBA Salon opent iedere donderdag zijn deuren in de Stadsschouwburg. Als ‘culturele deeltjesversneller’ bren-gen ze avonden vol kunst, cultuur en innovatie. De ene keer een talkshow à la Zomergasten, de andere keer een interactieve avond over duurzaamheid of een filmsalon. Samen met PUP Am-sterdam, Voordekunst, Red Light Ra-dio, Cineville, KamerVragen, Stichting Nieuwe Helden en Nieuwe Leiders.

facebook.com/ssbasalon.

data in juni:7 juni Kamervragen14 juni salon Cineville21 juni Kamervragen28 juni salon voordekunst

2323

Britse‘toneel-oscar’ voor Akram Khan

Akram Khan kreeg in april de Lau-rence Olivier Award voor beste nieuwe dansvoorstelling. Hij kreeg die prijs voor DESH, zijn solovoor-stelling die in november 2012 ook in de Stadsschouw burg te zien is. De Laurence Olivier Awards zijn de belangrijk ste Britse theaterprijzen - de Oscars van het Britse theater dus.

In DESH keert Khan terug naar zijn thuisland Bangladesh. Het is een visueel verbluffende reis. Met schit-terende dans van Khan zelf, een decor van ontwerper Tim Yip (die een Oscar won voor zijn decors in Crouching Ti-ger, Hidden Dragon), tekst en muziek.

In dezelfde categorie was overi-gens ook Gardenia genomineerd, de voorstelling van les ballets C de la B die vorig jaar voor een volle (en zeer enthousiaste) schouwburgzaal speelde.

DESH is te zien op zo 11 november 2012, 20.00 uur.

De Veiling

Met een veiling voor de oprichting van een ‘Fonds voor Publiciteit en Marketing voor Projecten van Jonge Podiumkunstenaars’ willen media-advocaat Helena Verhagen en zakelijk leider Margreet Huizing (mugmetde-goudentand) de strijd aangaan tegen het geweld van de bezuinigingen. Zij organiseren een tentoonstelling en veiling van de mooiste foto’s uit de geschiedenis van het Nederlandse theater en een veiling. De opbrengst komt ten goede aan het nieuw op te richten fonds. De curatoren zijn Anna Tilroe (kunstcriticus en bijzonder hoogleraar kunst & cultuur), Hans Aarsman (fotograaf en publicist) en Gijs Scholten van Aschat (acteur).

Eén van de objecten is een foto van Richard III, de succesvolle coproduc-tie van Orkater en de Stadsschouw-burg.

tijd en locatie worden bekendge-maakt op : www.deveiling.org.

HeropeningCafé Cox

Nieuw in de Stads-schouwburg: SSBA Salon

Akram Khan in DESH, foto Tim Yip

Gijs Scholten van Aschat in Richard III, foto Ben van Duin

Foto

graa

f: Bo

wie

Ver

schu

uren

www.rabobank.nl/amsterdam

Rabobank. Een bank met ideeën.

Rabobank Amsterdam is founding partnervan de Stadsschouwburg.

Het idee is cultuurtoegankelijk te maken.In Amsterdam neemt cultuur al eeuwen een prominente plaats in. Het is belangrijk voor

de uitstraling van de stad en voor de economische bedrijvigheid.

De Rabobank stimuleert de ontwikkeling van cultuur in Amsterdam. Dat doen wij door

samen te werken met toonaangevende culturele partners. Zoals de Stadsschouwburg in

het hart van Amsterdam. Samen maken we cultuur toegankelijk voor een breed publiek.

Dat is het idee.

25

advertorial

de stadsschouwburg amsterdam wil het nederlandse ‘huis voor theater’ zijn, waar voorstellingen van spraakmakende theatermakers uit Nederland en het buitenland te zien zijn. Theater dat ertoe doet, dat naar de wereld om zich heen kijkt, dat de geest durft te prikkelen en durft te schuren. Ook wil de schouwburg een groter en een nieuw publiek bereiken. Deze ambitieuze doelstelling wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van de Rabobank. De Rabobank is al vele jaren actief als een van de grote sponsoren in de culturele sector. Door samen te werken met toonaangevende culturele partners maakt zij cultuur toegankelijker voor iedereen. Sinds januari 2008 is Rabobank Amsterdam founding partner van de Stadsschouwburg Amsterdam.

internationaalSinds 2009 heeft de Stadsschouwburg een nieuwe, tweede zaal, de Rabozaal. Dit project werd mede mogelijk gemaakt dankzij de steun van Rabobank Amsterdam. Melle Daamen, directeur van de Stadsschouwburg: “De Rabozaal heeft de mogelijkheden van de Stadsschouwburg enorm vergroot. In de klassieke, barokke zaal van de Stadsschouwburg was nu eenmaal niet alles mogelijk. Met de Rabozaal erbij, zijn er bijna geen beperkingen. De Rabozaal leent zich erg goed voor grote internationale producties, die vroeger elders moesten worden geprogrammeerd. De programmering is sindsdien bijna verdubbeld. Het aantal bezoekers is bij ons toegenomen met 70%.”

de rabobank ondersteunt ook de internationale programmering van de stadsschouwburg.De bank hecht immers veel waarde aan de internationale uitstraling van de stad Amsterdam als interessante vestigingsplek voor mensen en bedrijven. Alphons Kurstjens, directievoorzitter van Rabobank Amsterdam, woonde zelf jaren in Duitsland en was enthousiast over de week met de Münchner Kammerspiele in maart dit jaar. “Ik heb bijvoorbeeld Hotel Europa gezien, naar het boek van Geert Mak, en vond dat een geweldige voorstelling. Het is bijzonder dat we zo’n belangwekkend Duits theatergezelschap in de Amsterdamse Stadsschouwburg kunnen zien. Dit soort voorstellingen maakt Amsterdam extra aantrekkelijk”. ―

rabobanK amsterdam steunt

de stadssChouWburg amsterdam

26

De kruisjes en streepjes op de toneelvloer van de schouwburg horen bij de wereld áchter het toneel, ze dienen bijvoorbeeld om een decorstuk te plaatsen. Beeld-kunstenaar Krista van der Niet ensceneerde er haar eigen, stille scènes.

handige inFo

Kassa stadssChouWburgLeidseplein 261017 PT Amsterdam020 624 23 11 / www.ssba.nl

openingstijden12.00 tot 18.00 uur of tot aanvang voorstelling.Op zon- en feestdagen vanaf twee uur voor aanvang voorstelling. Telefonisch: 12.00 tot 18.00 uur, behalve op zon- en feestdagen.

stadsFoyerCafe-restaurant Stanislavski020 795 99 95 / www.stanislavski.nlOpen vanaf 9.00 uur (zo 10.00 uur).Telefonisch reserveren van 10.00 tot 22.00 uur.

informatiehalHier vindt u alle brochures van de Stadsschouwburg en Toneelgroep Amsterdam, flyers van de voorstellingen en informatie van de AUB Ticketshop. Raadpleeg de online agenda’s op de beschikbare computers.

aub ticketshopInformatie en kaartverkoop voor alle culturele evenementen in Amsterdam. Hier vindt u ook de Last Minute Ticketshop.

theatre bookshopNergens anders vindt u zo’n uitgebreide selectie aan theater- en filmboeken, in zoveel talen, als bij Film & Theatre Books, gevestigd in de Stadsfoyer van de Stads-schouwburg. Ze hebben er ook een mooie collectie films.

KaartverKoop variabele prijzen in de stadsschouwburg Koop vroeg uw kaartje en wees verzekerd van de beste plaats voor het voordeligste tarief. Voor sommige voorstellingen hanteert de Stadsschouwburg variabele toegangsprijzen. We hebben dat een beetje afgekeken van de vliegtuigmaatschappijen. In de praktijk betekent dit dat naarmate er minder stoelen voor een voorstelling beschikbaar zijn, de prijzen hoger worden. Wie er vroeg bij is, koopt dus altijd kaarten tegen het voordeligste tarief (en kan de mooiste plaatsen uitzoeken).

Omdat de prijzen variabel zijn, vermelden wij ‘vanaf’-prijzen. De actuele prijs ziet u zodra u uw kaartje bestelt. Als de prijs verhoogd wordt nadat u uw reservering heeft geplaatst, geldt de prijs van het moment van reserveren. Reserverin-gen dienen bij ons binnen een week te worden opgehaald.

rangen en comfort seatsDe Grote Zaal van de Stadsschouw-burg heeft met ingang van seizoen 2012-2013 vijf rangen, waaronder de zogenaamde ‘comfort seats’, waar u extra veel beenruimte heeft. De Rabozaal heeft vier rangen.

Koop online Via de website ssba.nl koopt u 24/dag, 7 dagen per week, kaarten. U kunt ze direct thuis printen (zonder administratiekosten) of laten thuissturen (€ 3,50 per bestelling).

Openingstijden, kassa-informatie, bereikbaarheid en alle andere handige informatie vindt u hier.

U betaalt veilig via iDeAL. U kunt ook betalen met een eenmalige machtiging of creditcard. Kijk voor meer informatie op www.ssba.nl.

Koop telefonisch 020 624 23 11 U kunt telefonisch kaarten kopen met een eenmalige machtiging of creditcard (€ 3,50 administratie-kosten per bestelling). Uw kaarten worden thuisgestuurd. U kunt ook telefonisch reserveren, gereser-veerde kaarten dienen binnen een week te worden opgehaald.

Koop aan de kassa Tot vlak voor aanvang van de voorstelling kunt u kaarten kopen. Betalen kan contant, met pin, met theaterbonnen of met creditcard. Vlak voor aanvang van de voorstel-ling kan het druk zijn aan de kassa, dus kom ruim op tijd.

Kijk voor de bezoekersvoorwaar-den, het ruilen van kaarten en meer informatie op www.ssba.nl. Of stel uw vraag aan één van onze kassamedewerkers.

laatkomersLaatkomers kunnen helaas niet meer tot de voorstelling worden toegelaten. Soms kunt u na de pauze alsnog in de zaal plaatsne-men. Terugbetaling van toegangs-kaarten is niet mogelijk, ook niet bij te laat komen

prijzen en reductieDe prijzen staan vermeld bij de voorstellingen. Prijzen kunnen

wijzigen na het verschijnen van het magazine. Voor sommige voorstel-lingen geldt ‘dynamic pricing’, de prijzen kunnen dan variëren al naargelang de beschikbaarheid. De reductieprijzen zijn geldig voor houders van een Stadsschouwburg / TA pas. De pas moet getoond kunnen worden. Voor kinderen t/m 15 jaar gelden bij jeugdvoorstellin-gen speciale prijzen. Scholieren kunnen betalen met de Cultuur-kaart. Last-minute kortingsacties zijn niet van toepassing op reeds gekochte kaarten. De reductieprij-zen zijn niet geldig in combinatie met andere kortingen, tenzij anders aangegeven.

Kortingspassenstadsschouwburg / ta pasDe Stadsschouwburg / TA pas biedt een korting van € 4 op de meeste voorstellingen en vele extra’s. De pas kost € 20 en is geldig tot wederopzegging. U kunt op elk moment opzeggen. Meer informatie en aanvragen op www.ssba.nl/pas.

sprintpasJongeren onder de 30 jaar kopen met de Sprintpas (€ 5) vanaf 1 uur voor aanvang last minute-kaarten voor slechts € 10 (geldig voor alle beschikbare rangen). Als de reguliere prijs € 35 of meer bedraagt, betaal je € 15 (of kies je een lagere rang). kijk voor meer informatie op www.sprintpas.nl.

speCiale voorZieningen voor mindervalidenStadsschouwburg Amsterdam is goed toegankelijk voor mindervali-den. Als u met een rolstoel komt of slecht trappen kunt lopen, neemt u dan vooraf telefonisch contact op met onze kassamedewerkers (020 624 23 11).

Indien u rolstoelgebruiker bent, verzoeken wij u om een rolstoel-plaats aan te vragen op het moment dat u uw kaarten koopt. Dit is verplicht i.v.m. met de veiligheidsvoorschriften. Als u geen rolstoelplaats heeft aange-vraagd, kunnen wij u helaas geen toegang geven tot de zaal. Ook indien u slecht ter been bent en andere hulpmiddelen - krukken of andere hulp - gebruikt om u te verplaatsen, moet u dit omwille van de veiligheidsvoorschriften van tevoren bij de kassa melden. In het geval van een ontruiming moeten

we hiervan op de hoogte zijn om alles in goede banen te leiden. In verband met veiligheidsvoor-schriften mogen scootmobielen niet vervoerd worden in de lift. Wij danken u voor uw begrip.

voor slechthorendenIn beide zalen is gehoorverster-king aanwezig voor mensen die minder goed horen. De gehoorver-sterking is geschikt voor mensen met en zonder gehoorapparaat. U krijgt bij de garderobe een kastje (als u een gehoorapparaat draagt) of een oortje (als u geen gehoor-apparaat heeft). Zonder dit oortje of kastje werkt het systeem niet. Belangrijk om te weten: u kunt het gehoorversterkingsapparaat pas instellen als u zich ín de theater-zaal bevindt. De garderobemede-werkers zullen u uitleggen hoe het werkt. Uiteraard krijgt u het apparaat gratis mee. Wij vragen wel een geldig legitimatiebewijs als onderpand.

voor slechtziendenU kunt bij de garderobe een toneelkijker lenen. Wij vragen een geldig legitimatiebewijs als onderpand.

bereiKbaarheidgratis openbaar vervoerAls op uw toegangskaart het GVB-logo staat, kunt u gratis reizen met stadsbus en tram (m.u.v. de metro) van het GVB.

U bereikt de Stadsschouwburg (halte Leidseplein) met tram 1, 2 en 5, tram 7 en 10, buslijnen 170, 172, diverse streekbussen en nachtbussen. Op www.gvb.nl vindt u alle vertrektijden en plattegronden. Via www.9292ov.nl kunt u uw reisweg van deur tot deur uitstippelen.

FietsU kunt uw fiets stallen in de Locker op het Leidseplein, naast Paradiso. Deze bewaakte fietsenstalling is 24 uur per dag open.

autoDe binnenstad van Amsterdam is niet bijzonder autovriendelijk. Parkeerplaatsen zijn schaars en duur. Indien u toch graag met de auto komt, vindt u de routebe-schrijvingen en parkeermogelijk-heden op onze website onder “Publieksservice.”

2727

www.ssba.nlwww.ssba.nl

Te zien in juni • juli • augustus • september

Guy CassiersKrisztina de Châtel

& Ann Van den BroekSidi Larbi Cherkaoui

Ivo van HoveJohan Simons

Wim Vandekeybus

en vele anderen

stadsschouwburg journaal