Jaarverslag 2014

Foto voorzijde Offshore- en windinstallatieschip Aeolus

2

Van Oord Jaarverslag 2014

Corporate Governance / 56

Risicobeheersing hoog op de bestuursagenda / 59

Verslaglegging / 61

Van Oord in het kort / 62

Wereldwijde vestigingen / 64

Onze organisatie / 65

Onze mensen / 68

Jaarrekening / 78

- Geconsolideerde balans (vóór winstbestemming) / 79

- Geconsolideerde winst-en-verliesrekening / 80

- Geconsolideerd kasstroomoverzicht / 81

- Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening / 82

- Toelichting op de geconsolideerde balans / 85

- Toelichting op de geconsolideerde

winst-en-verliesrekening / 92

- Vennootschappelijke balans

(vóór winstbestemming) / 95

- Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening / 96

- Toelichting op de vennootschappelijke balans / 97

- Overige gegevens / 99

- Controleverklaring van de onafhankelijke

accountant / 100

Begrippenlijst / 101

- Toelichting op de financiële begrippen / 101

- Algemene begrippen / 101

Kengetallen / 6

Voorwoord van de CEO:

‘2014 was een bijzonder jaar’ / 7

Verslag van de Executive Board / 11

Verslag van de Raad van Commissarissen / 18

Baggeren / 22

- Netherlands / 22

- Europe / 24

- Asia & Australia / 25

- Middle East & West Asia / 26

- America & Africa / 28

Offshore olie & gas / 30

Offshore Wind Projects / 32

- Dravo S.A. / 34

- Wicks / 35

People, Planet, Profit / 36

Onze mensen: flexibel en inzetbaar / 40

Kwaliteit en veiligheid met elkaar verbonden / 42

Duurzaamheid in de praktijk / 46

Marine ingenuity: het belang van innovatie / 50

Van Oord middenin de maatschappij / 54

Inhoud

4

Onze mensen en ons materieel

bepalen onze kracht

Profiel

Van Oord is een familiebedrijf en wereldwijd

actief als toonaangevende aannemer van bagger-,

waterbouwkundige en offshore en energieprojecten

(olie, gas en wind). Wij bedenken innovatieve

oplossingen voor maritieme uitdagingen en werken

in meer dan vijftig landen.

5

(alle bedragen x EUR 1.000.000)

2014 2013 2012 2011 2010

Netto-omzet 2.104 1.641 1.676 1.715 1.578

EBITDA ** 312 318 265 287 289

Afschrijvingen 152 138 127 114 116

EBIT ** 159 180 138 174 174

Netto resultaat 119 130 98 118 165

Totaal eigen en vreemd vermogen 2.285 2.247 2.412 2.230 2.017

Eigen vermogen 783 742 672 635 695

Langlopende leningen 493 408 554 426 156

Liquide middelen 134 243 148 198 200

Netto schuld 322 203 389 226 22

Orderportefeuille 3.222 1.944 1.924 1.694 1.856

Kasstroom uit operationele activiteiten 259 405 156 276 279

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -304 -158 -258 -302 -247

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -53 -137 57 25 -129

Verschuldigd dividend 57 62 47 56 77

Rendement op totaal vermogen ** 7,1% 8,0% 6,0% 8,3% 8,9%

Rendement op eigen vermogen ** 15,6% 18,5% 15,1% 17,7% 25,9%

EBITDA/netto-omzet 14,8% 19,4% 15,8% 16,8% 18,3%

Nettowinst/netto-omzet 5,6% 7,9% 5,9% 6,9% 10,5%

Eigen vermogen/totaal vermogen 34,3% 33,0% 27,9% 28,5% 34,5%

Aantal medewerkers in FTE per 31 december 4.843 4.195 4.550 5.085 4.410

Man/vrouw-ratio (%) 86/14 86/14 89/11 91/09 92/08

Aantal nationaliteiten werkzaam bij Van Oord 74 55 70 65 55

Aantal deelnemers aan trainingen 3.766 2.827 2.953 2.081 2.125

Ziekteverzuim (in % van de NL loonlijst) 2,9 2,8 3,0 2,9 2,6

Ongevalsfrequentie * 0,54 0,65 0,96 1,02 1,08

CO2-footprint (ton) 755.812 745.978 780.000 785.749 840.190

CO2-emissie/geïnstalleerd vermogen op de 1,16 1,10 1,13 1,19 1,38

vloot (ton CO2/kW)

CO2-prestatieladder (trede) 5 5 3 3 3

* zie begrippenlijst

** zie toelichting op de financiële begrippen

Kengetallen

6

2014 was een bijzonder jaar

Wij kunnen het jaar 2014 voor onze onderneming typeren als een bijzonder

jaar. Bijzonder omdat wij voor het eerst met onze omzet de grens van

EUR 2 miljard zijn gepasseerd. Bijzonder ook omdat wij een doorbraak

hebben bereikt met onze positie als bouwer en financier van offshore wind

projecten. Daarnaast hadden wij te maken met een aantal internationale

politieke en economische ontwikkelingen.

Voorwoord van de CEO

Wij hebben in 2014 een aantal grote aansprekende projecten

aangenomen. Wij denken hierbij aan het grote landaanwin-

ningsproject KNPC in Koeweit, de uitbreiding van het Suez-

kanaal in consortium, maar ook de enorme groei van de

activiteiten van onze business unit Offshore Wind Projects.

De gunning voor de opdracht voor de aanleg van het grote

offshore windmolenpark Gemini is in 2014 gegeven na drie

jaar voorbereiding.

Onze orderportefeuille is nog nooit zo hoog geweest en ook

die constatering maakt dat we 2014 kunnen betitelen als bij-

zonder. Het offshore installatieschip Aeolus en binnenkort

ook de kabellegger Nexus hebben de komende jaren volop

werk in de aanleg van windmolenparken.

Ook hebben wij door de acquisitie van Ballast Nedam

Offshore onze positie in de offshore windmarkt aanzienlijk

versterkt.

Los van de enorme groei in de divisie Offshore Wind

Projects, is in het algemeen in 2014 beslist nog niet te spre-

ken van een krachtig economisch herstel. De internationale

baggermarkt, onze hoofdactiviteit, is het afgelopen jaar

redelijk stabiel gebleven. In de olie- en gasmarkt hebben

wij te maken gehad met een sterke daling van de olieprijs

die voor onze onderneming per saldo niet gunstig is.

Wij betalen minder voor de brandstof van onze schepen,

maar het effect van de veel lagere olieprijs is dat de grote

olie- en gasconcerns projecten en investeringen uitstellen.

7

nomische groei minder grondstoffen uitvoert. Aan de

andere kant is Indonesië juist weer een opkomende markt.

Als onderneming hebben wij daar van oudsher vaste voet

aan de grond. De goede economische perspectieven in

Indonesië hebben er toe geleid dat de Indonesische over-

heid de komende jaren fors wil investeren in verbetering

van de infrastructuur en uitbreiding van de havens.

We zijn goed op weg om Van Oord te transformeren van

een baggerbedrijf naar een brede maritieme aannemer.

Dit maakt onze onderneming complexer, uitdagender en

interessanter voor onze werknemers. Er is in 2014 veel

Met name in 2015 en daarna gaan wij hiervan de gevolgen

merken. Daarentegen heeft de daling van de euro ten

opzichte van een aantal grote valuta’s, onder andere de

dollar, ons in 2014 geholpen. Onze kostprijs in dollarlanden

is aanzienlijk lager geworden.

De gevolgen van de economische boycot van Rusland, voor

ons de laatste jaren uitgegroeid tot een belangrijke markt,

zijn merkbaar. Lopende projecten worden wel afgemaakt,

vervolgopdrachten zijn er vooralsnog niet. Dat is ook het

geval in Australië. Er zijn nauwelijks nieuwe projecten op de

markt omdat Australië als gevolg van de verminderde eco-

Cutterzuiger Artemis betrokken bij de aanleg van

de tweede sectie van het Suezkanaal in Egypte

8

Innovatie en flexibiliteit: onze meerwaarde

aandacht besteed aan de interne procedures en processen

om de risico’s die gepaard gaan met complexiteit goed

te managen.

In een wereldmarkt met zo veel grote economische en

politieke veranderingen is het van cruciaal belang dat wij

flexibel blijven. Waar markten wegvallen, schalen wij af en

waar markten ontstaan, schalen wij op. Wij lijken in dat

opzicht dikwijls op een rondreizend circus. Wij werkten in

2014 in circa 50 verschillende landen met medewerkers met

74 nationaliteiten. Wij zijn onze medewerkers dankbaar voor

de getoonde flexibiliteit.

Wij willen onze positie verder versterken door te blijven

investeren in goed opgeleide medewerkers en moderne

schepen. Het personeelsbestand is in 2014 dan ook fors

gestegen. Ook hebben we een aantal ingenieuze moderne

schepen besteld. Wij willen op een veilige en duurzame

manier werken voor mens en milieu. Wij hebben vertrouwen

in de toekomst!

Pieter van Oord, CEO

13 maart 2015

9

We houden vast aan onze strategie:

het versterken van onze positie

in bestaande sectoren

Kabellegger Nexus is in het voorjaar van

2015 in gebruik genomen

10

Voor het eerst in onze historie is de omzet boven de EUR 2 miljard uitgekomen.

Dat is bijzonder omdat wij als onderneming in 2014 te maken hebben gehad met

een aantal belangrijke internationale ontwikkelingen. Zaken waarop wij geen

directe invloed konden uitoefenen, maar waarmee we als wereldwijd opererende

onderneming wel te maken hebben.

Niet alleen onze omzet brak een record, ook onze orderportefeuille is bijzonder

goed gevuld en bedroeg per eind 2014 EUR 3,222 miljard (2013 EUR 1,944

miljard). De grote offshore windprojecten Eneco Luchterduinen en Gemini

droegen substantieel bij aan deze groei. Ons netto resultaat over 2014 bedraagt

EUR 119 miljoen (2013 EUR 130 miljoen). Daarbij tekenen wij aan dat de netto-

winst in 2013 voor een aanzienlijk deel werd beïnvloed door schikkingen van

uitstaande vorderingen in Dubai.

Strategie

Onze strategie blijft gericht op de huidige drie hoofdactiviteiten baggeren,

offshore wind en offshore olie & gas. Daarbinnen houden we vast aan onze

strategie. Deze is gericht op versterking van onze positie in bestaande

sectoren. De overnames van Mackley & Co. (Verenigd Koninkrijk) en het

personeel en materieel van Ballast Nedam Offshore en de vergroting van ons

belang in Dravo S.A. (Spanje) in 2014 passen uitstekend in deze strategie.

Het aantal medewerkers wereldwijd is in 2014 toegenomen ten opzichte van 2013.

Ons personeelsbestand bestond eind 2014 uit 4.843 fte’s (2013: 4.195). De groei

van het personeelsbestand reflecteert de groei van de onderneming. Die groei is

voor een deel terug te voeren op acquisities. Ook door autonome groei van onze

activiteiten is ons personeelsbestand toegenomen.

Internationale economische en politieke ontwikkelingen

De koersdaling van de euro ten opzichte van de dollar maakt dat wij goedkoper

worden voor opdrachtgevers buiten de eurozone. Op macroniveau zijn wij, als veel

andere internationaal opererende ondernemingen, het meest gebaat bij stabiliteit,

zeker in politiek opzicht, en bij gunstige economische perspectieven.

Verslag van de Executive Board

Recordomzet in 2014

Het jaar 2014 was in verschillende opzichten uitzonderlijk.

In financieel opzicht hebben wij een recordomzet van

EUR 2,104 miljard (2013 EUR 1,641 miljard) gerealiseerd.

11

De spectaculaire daling van de olieprijs eind 2014 is per saldo voor Van Oord geen

gunstige ontwikkeling. De goedkopere brandstof voor onze schepen weegt niet

op tegen de economische effecten die deze prijsval heeft voor de internationale

olie- en gasconcerns, al vele jaren belangrijke opdrachtgevers voor onze offshore

activiteiten in deze sector. Het investeringsniveau in deze sector zal dalen. Nieuwe

projecten zullen worden uitgesteld. De eerste aankondigingen daarvan zijn gedaan,

de effecten voor onze onderneming zullen vooral in 2015 en daarna merkbaar

worden.

Relevante trends in de maatschappij

Een veel besproken gevolg van het menselijk handelen is klimaatverandering en

de mogelijke consequenties hiervan zoals extreme weersomstandigheden en

de stijging van de zeespiegel. Wij zien hier een kans voor onze innovatieve oplos-

singen voor waterbouwkundige vraagstukken.

De politieke discussies in Europa met betrekking tot het terugdringen van fossiele

brandstoffen en een groter aandeel van hernieuwbare energie helpen onze wind

business uit te groeien tot een volwaardige speler. Ook speelt energie onafhanke-

lijkheid van landen buiten Europa hier een belangrijke rol. Door de groeiende

wereldbevolking, de wereldwijd toenemende welvaart en de snelheid waarmee ont-

wikkelingslanden zich industrieel ontwikkelen, is er een sterk stijgende vraag naar

energie. Duurzame alternatieven zoals offshore wind zijn volop in ontwikkeling. Om

ook de komende decennia te kunnen blijven voldoen aan de vraag naar energie, is

een mix van fossiele en duurzame energiebronnen nodig.

Vanwege het stijgende aanbod van baggeren offshoreprojecten in ecologisch

kwetsbare gebieden en de toenemende interesse van onze stakeholders in milieu-

thema’s, worden preventie en mitigatie van ongewenste milieueffecten steeds

belangrijker. Denk hierbij aan het reduceren van vertroebeling door baggeren,

behoud en herstel van koraal en het voorkomen van mogelijk nadelige effecten

voor vissen en zeezoogdieren.

De drie pijlers van Van Oord

De activiteiten van ons bedrijf zijn geconcentreerd in drie divisies:

• Baggeren

• Offshore olie & gas

• Offshore wind

De projecten die in elk van deze divisies worden uitgevoerd, hebben hun

eigen kenmerken.

12

Omzet per activiteit

in miljoenen Euro’s

BaggerenDe baggermarkt is het afgelopen jaar redelijk stabiel gebleven. In de huidige markt

blijft de prijs onder druk staan. Ondanks de niet eenvoudige marktomstandigheden

hebben wij in 2014 een aanzienlijk aantal opdrachten weten te verwerven. Wij heb-

ben in 2014 op een aantal baggerprojecten verliezen geleden. Onze orderporte-

feuille is voor 2015 goed gevuld en de bezettingsgraad van onze schepen is goed.

Aansprekende projecten zijn het landaanwinningsproject KNPC in Koeweit, de aan-

leg van een kanaal naast het huidige Suezkanaal en de aanleg van een groot nieuw

eiland bij Jakarta in Indonesië voor de uitbreiding van de snel groeiende stad. De

uitvoering van deze drie projecten vindt voor een groot deel in 2015 plaats.

Offshore olie & gasDe daling van de olieprijs zal er voor zorgen dat het investeringsniveau van olie- en

gasbedrijven wereldwijd zal afnemen. Dat betekent voor ons dat er vertraging ont-

staat in de aanbesteding van nieuwe projecten. De effecten hiervan zullen naar

verwachting vooral na 2015 merkbaar worden. Ondanks de onzekerheden bleven

in 2014 de omzet en het resultaat conform onze verwachtingen, daarom blijven wij

voorzichtig positief. Ons beleid is gericht op vergroting van onze marktpositie in

deze sector. Daarbij zullen we onder andere onze pijpenlegger Stingray inzetten

op EPC-contracten. Ook is het besluit te investeren in een nieuw subsea rock

installatieschip, de Bravenes, een signaal dat we vertrouwen hebben in dit

segment.

Offshore windOnze divisie Offshore Wind Projects is in 2014 zeer sterk gegroeid, zowel in

omzet als qua organisatie. De gunning van grote opdrachten aan Van Oord (Eneco

Luchterduinen en Gemini) ligt hieraan ten grondslag. De projecten en onze activitei-

ten in deze markt zijn wezenlijk anders dan die in de beide andere marktsegmenten

Baggeren en Offshore olie & gas. Intern hebben wij hierop ingespeeld door aanpas-

sing van onze organisatie en het aantrekken en opleiden van werknemers met

andere competenties. Kenmerkend voor deze markt is bovendien het relatief grote

aandeel van onderaannemers en de relatief grote post inkoop van materialen.

De markt voor offshore wind is nog volop in ontwikkeling. Het Nederlandse

Energieakkoord is een goed voorbeeld van de doorontwikkeling van offshore wind

projecten. Een onzekere factor blijft de politieke besluitvorming rondom de aanleg

van grote windmolen parken op zee en de noodzakelijke overheidssteun voor dit

soort projecten. Belangrijk is het politieke commitment op Europees niveau om

te blijven investeren in de opwekking van duurzame energie. De kostprijs

per kW zal de komende jaren substantieel moeten dalen om deze industrie

duurzaam te houden.

2014 2013

2014 2013

2014 2013

Offshore olie & gas

Baggeren

Offshore wind

Omzet per activiteit in miljoenen Euro’s

1.292 1.291

259 256

553 94

13

Bezettingsgraad in wekenOccupancy equipment in weeks

Flexible fallpipe vessels

Cutter suction dredgers

Trailing suction hopper dredgers

2014

40

35

33

2013

43

31

36

Bezettingsgraad schepen

De bezettingsgraad van de sleephopperzuigers was in 2014 lager dan in 2013.

Daarentegen was de bezettingsgraad van de cutterzuigers aanzienlijk hoger dan

in 2013. Ons nieuwe offshore installatieschip Aeolus is eind juni 2014 in de vaart

genomen en direct ingezet op het project Eneco Luchterduinen. Eind 2014 zijn

ook twee nieuwe sleephopperzuigers, een subsea rock installatieschip en een

nieuwe cutterzuiger besteld. Bij het ontwerp, de engineering en de bouw van

onze nieuwe schepen is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de kennis en

ervaring die bij onze mensen aanwezig is. Het optimaal benutten van de kracht

die binnen onze onderneming beschikbaar is in mensen en materieel, is voor

Van Oord van essentieel belang om de best mogelijke resultaten te behalen.

Van Oord levert als EPC-aannemer waarde in de keten

Van Oord levert toegevoegde waarde in de gehele keten van baggeren, offshore

olie & gas en offshore wind (zie model op pagina 13): van engineering tot aanleg

en onderhoud. In 2014 hebben wij extra aandacht gegeven aan onze rol als EPC-

aannemer in de vorm van het Complex Projects-programma. Opdrachtgevers

vragen namelijk steeds vaker om het hele traject van ontwerp, inkoop en

uitvoering voor onze rekening te nemen. Dat geldt vooral voor opdrachten in

de business unit Offshore Wind Projects. Ook in de offshore olie & gas en bij

baggerprojecten verlangen opdrachtgevers in toenemende mate EPC-contracten.

Wij onderscheiden drie projectfases:

• de engineeringfase: integraal ontwerpen en indien nodig opzetten van

een passende projectfinanciering;

• de aanlegfase: uitvoering van projecten, inkoop van materieel

en materialen, en logistieke organisatie;

• de onderhoudsfase: meerwaarde voor opdrachtgevers

via doordachte onderhoudsprogramma’s.

1414

Toeleveranciers en onderaannemers

Opdrachtgevers Eindgebruikers

AandeelhoudersMerweOord B.V.

Cobepa N.V.ConsOord B.V.

Van Oord

Medewerkers Maatschappij

Waterveiligheid, bereikbaar-heid, ruimte en energie

Projecten &Marine ingenuity

Langdurige relaties entijdige betalingen

Continuïteit en rendement

Aantrekkelijk werkgever-schap en veiligheid

Projecteffectenen sponsoring

Waardecreatie in de keten

15

Complex Projects-programma:

verder professionaliseren

De wensen van de opdrachtgevers in onze

markten veranderen. Partijen zoeken naar

aannemers die in staat zijn meer com-

plexe projecten uit te voeren en daarbij

ook een deel of een groot deel van de

risico’s op zich kunnen nemen. Van Oord

heeft de strategische keuze gemaakt meer

complexe projecten aan te nemen. Goede

voorbeelden daarvan zijn de Offshore

Wind Projecten en de Shallow Water

Pipelay-projecten. Inmiddels is een

substan tieel deel van onze activiteiten

als complex project te kwalificeren.

Dergelijke projecten vragen om een

strakke aanpak. Verreweg het grootste

deel van de uitvoering van dit soort

projecten bestaat uit een zeer goede en

gedetailleerde voorbereiding.

Om krachtig en slagvaardig in te spelen

op de wensen vanuit de markt en de rol-

len van bijvoorbeeld project directors,

project managers en tender managers

beter in te vullen, is in 2014 binnen onze

onderneming een verbetertraject ingezet.

Het Complex Projects-programma. De

kern is: verder professionaliseren. Het

totale programma is onderverdeeld in zes-

tien verbeterprogramma’s (interventies)

waarin mensen met elkaar aan de slag

gaan om te kijken waar dingen anders en

beter kunnen. Het Complex Projects-

programma is een meerjaren programma;

de eerste resultaten zijn positief.

Investeringsprogramma voortgezet

Volgens ons strategisch plan 2013-2018 investeren wij meer dan EUR 1 miljard in

de bouw van nieuwe schepen en de modernisering en vervanging van onze vloot.

In 2014 is hieraan invulling gegeven door een order voor een nieuwe generatie

valpijpschip, de Bravenes, dat momenteel wordt gebouwd door de Sinopacific

Shipbuilding Group Shanghai op zijn werf in Ningbo, China. Ook hebben wij twee

nieuwe sleephopperzuigers besteld; deze schepen worden gebouwd bij de werf

LaNaval in Spanje. Daarnaast hebben wij onze winddivisie versterkt door de over-

name van mensen en materieel van Ballast Nedam Offshore. Verder heeft in 2014

de succesvolle introductie plaatsgevonden van de Aeolus, een offshore installatie-

schip, en is gebouwd aan de Nexus, onze kabellegger die in het voorjaar van

2015 in gebruik wordt genomen. Ook hebben we in 2014 uitvoering gegeven aan

eerdere investeringen die we in 2013 hebben gedaan.

De Aeolus is in juli 2014 opgeleverd en gestart op het windenergieproject Eneco

Luchterduinen. De introductie van de Aeolus in onze vloot is uiterst succesvol ver-

lopen. Na afronding van Eneco Luchterduinen wordt de Aeolus ingezet op het

Gemini-project. Ook de Nexus zal na ingebruikname in het voorjaar van 2015

direct worden ingezet op verworven projecten.

Executive Board

13 maart 2015

Pieter van Oord

Arjan van de Kerk

Paul Verheul

Joep Athmer

Niels de Bruijn

De cutterzuiger Calabar River brengt eerste land

aan op Orange Island bij Lagos (Nigeria)

16

John Brace, CEO Northland Power Inc.

‘Northland is een van Canada’s eerste onafhankelijke energie-

producenten en is al meer dan 25 jaar actief. Onlangs hebben

we onze ontwikkelingsactiviteiten uitgebreid met Europese

offshore-windparken vanwege de kansen die de snel groeiende

groene-energiesector biedt. Als meerderheidsaandeelhouder

van het Gemini offshore windpark zijn we de samenwerking

met Van Oord aangegaan omdat zij aan onze strenge

kwaliteits- en veiligheidscriteria voldoen. Wij zijn erg blij dat

Van Oord een sleutelrol vervult bij de uitvoering van Gemini,

waarbij zij ook nog eens hun vertrouwen in het project tonen

door hierin zelf als aandeelhouder te participeren.’

Floris Lyppens, head structured debt ABN AMRO

‘Met de energietransitie als belangrijk thema is het Gemini

windmolenpark voor de Nederlandse kust een heel belangrijk

project voor ABN AMRO. Als grote Nederlandse bank met de

juiste expertise in het wereldwijd aantrekken van kapitaal wil

je uitsluitend met de beste partijen samenwerken. Van Oord

is voor het Gemini project de juiste strategische partner; een

familiebedrijf gericht op het realiseren van langetermijn

doelstellingen met de juiste kennis en ervaring. Gezamenlijk

leveren we hiermee een belangrijke bijdrage aan de groei van

duurzame energie in Europa.’

Jim Flood, vice-president Exxon

‘De olie en het aardgas die de wereldeconomie zo hard nodig

heeft, worden echter steeds meer op afgelegen en moeilijk

toegankelijke plekken gewonnen. Van Oord spant zich net als

wij tot het uiterste in om risico’s op het gebied van veiligheid

en techniek effectief te beheren.’

17

Hoe stond de baggermarkt, de hoofdactiviteit van Van Oord, er in 2014 voor?‘Voor de baggermarkt waren de verwachtingen voor 2014

niet hoog gespannen. Toch waren wij als Raad van Commis-

sarissen eind 2014 verheugd over de omvang van projecten

die zich het afgelopen jaar hebben aangediend. Hierbij is

zeker te noemen het tweede Suezkanaal, maar ook het

KNPC-project in Koeweit en nieuwe projecten in Indonesië

vulden de orderportefeuille.

Boeiend is te zien dat Van Oord in landen waar de afgelopen

jaren geen grote projecten zijn uitgevoerd, nu ineens wel

volop aan de slag kan. Terwijl het in landen waar de afgelo-

pen jaren veel werk is verzet, nu veel rustiger is. Een onder-

neming als Van Oord heeft de flexibiliteit zich snel met

mensen en materieel te kunnen aanpassen aan gewijzigde

omstandigheden. De Raad van Commissarissen waardeert

deze flexibiliteit.’

Op welke manier is de Raad van Commissarissen betrokken bij de bouw van nieuwe schepen?‘Bij de besluitvorming hierover worden wij actief betrokken.

Dat is ook goed, want wij kijken soms toch anders naar dit

soort vraagstukken. Daarover is een open dialoog met de

Executive Board. Neem het besluit van een paar jaar geleden

om twee grote zelfvarende cutterzuigers te bouwen, de

Athena en de Artemis. Daarmee waren grote investeringen

gemoeid. Het was een belangrijk besluit de positie van de

organisatie in dit marktsegment te versterken. Het heeft goed

uitgepakt. Vanaf de ingebruikname hebben deze schepen

volop in het werk gezeten. Zonder deze schepen had

Van Oord bij projecten zoals KNPC Koeweit en het tweede

Suezkanaal niet de rol kunnen spelen die zij nu heeft.

Het getuigt van lef om soms een besluit te nemen zonder

vooraf te weten hoe dat besluit zal uitpakken. Maar wel

vanuit de langetermijngedachte dat de organisatie over een

De primaire taak van de Raad van Commissarissen is toe

te zien op de strategie en het beleid van de onderneming

en de rol van de Executive Board in het bijzonder. Zoals

afgesproken in het bestuursmodel van Van Oord en

conform de bepalingen op het gebied van Corporate

Governance is de Raad van Commissarissen actief betrok-

ken geweest bij belangrijke besluiten. Carel van den

Driest, voorzitter van de Raad van Commissarissen, blikt

terug op 2014.

Welke thema’s sprongen in 2014 het meest in het oog? ‘De organisatie heeft het afgelopen jaar een grote stap

gemaakt in de ontwikkeling van de business unit Offshore

Wind Projects. Daar waar “wind” tot voor een paar jaar werd

gezien als een interessante nieuwe activiteit die aansloot bij

de offshore-activiteiten, is deze tak van sport in sneltrein-

vaart een volwaardige, grote activiteit geworden. Dat komt

met name door het verkrijgen van het omvangrijke Gemini-

project. De andere grote opdracht, de aanleg van het wind-

molenpark Eneco Luchterduinen, verloopt goed.

Het offshore installatieschip Aeolus, speciaal gebouwd

voor de aanleg van windmolenparken op zee, is in 2014 in

bedrijf gesteld en gelijk op de genoemde opdrachten inge-

zet. Bij de bouw van dit schip past de kanttekening dat de

werf waar de Aeolus werd gebouwd, drie maanden na het

verstrekken van de opdracht failliet ging. Met vereende

krachten is het schip onder leiding van Van Oord op tijd

afgebouwd en dat is zeker een compliment waard.

Vorig jaar heeft Van Oord ook opdracht gegeven voor een

andere grote investering ten behoeve van Offshore Wind

Projects: de bouw van de Nexus, een kabellegschip dat de

kabels van de windmolenparken gaat leggen. De Raad van

Commissarissen was verheugd te horen dat de Nexus

vanaf de ingebruikname in het voorjaar van 2015 is

volgeboekt voor de komende jaren.’

Verslag van de Raad van Commissarissen

Het jaar 2014 kan positief worden afgesloten. Zeer verheugend zijn de

recordomzet die in 2014 is gerealiseerd, de zeer goed gevulde orderportefeuille

voor 2015 en de goede perspectieven voor de jaren daarna. Zeker in het licht van

de internationale ontwikkelingen die hun invloed hebben op de activiteiten van

de onderneming en de projecten.

18

gevarieerd samengestelde vloot wil beschikken, een vloot die inzetbaar is op

uiteenlopende projecten over de gehele wereld.

Lef heeft ook de business unit Offshore olie & gas getoond door in te spelen op

de vraag vanuit de markt een oplossing te bedenken voor het aan land brengen

van door andere bedrijven op de zeebodem gelegde pijpleidingen. Van Oord heeft

expertise ontwikkeld voor het meest lastige stuk: van diep naar ondiep water en

vanaf de kust naar een installatie of industrieel complex. Dat gebeurt met behulp

van de speciaal hiervoor ontwikkelde pijpenlegger Stingray. Van de eerste twee

projecten, die met verlies werden afgesloten, is veel geleerd. Die kennis werd in

praktijk gebracht bij een derde grote project dat in 2014 in Brazilië succesvol

werd uitgevoerd.

Ik vind het geweldig om vast te stellen dat Van Oord met eigen mensen en op

eigen kracht weer een nieuwe specialistische activiteit aan het dienstenpalet heeft

kunnen toevoegen. De organisatie heeft zich bij de ontwikkeling daarvan niet

laten leiden door alleen de financiële aspecten. Dingen proberen, fouten durven

maken en niet gelijk het hoofd laten hangen: Marine ingenuity. Ook dat is

Van Oord.’

Opdrachtgevers stellen andere eisen. Hoe wordt hierop ingespeeld?‘Projecten worden in toenemende mate complexer. De voorbereiding van dit

soort projecten is bepalend voor het latere succes. Omdat de risico’s van dit soort

projecten groot kunnen zijn, volgen wij als Raad van Commissarissen de ontwik-

kelingen van nabij. Wij zijn ook betrokken bij het Complex Projects-programma

dat in 2014 binnen Van Oord is gestart om nog beter met elkaar samen te werken.

Het onderwerp heeft in 2014 een aantal keer op de agenda gestaan in het overleg

met de Executive Board. Onze rol als adviseur en klankbord wordt gewaardeerd.

Vanuit onze primaire taak zien wij er op toe dat de risico’s, zeker bij omvangrijke

projecten, binnen de perken blijven.’

De Raad van Commissarissen benoemt de leden van de Executive Board. Zijn er op dit gebied in 2014 ontwikkelingen geweest?‘De samenstelling van de Executive Board is niet gewijzigd. Als Raad van

Commissarissen is het een van onze taken te zorgen voor een adequate

directie, die bestaat uit bekwame mensen die goed met elkaar samenwerken.

Bij benoemingen op managementniveau worden wij geraadpleegd.

Tevens zien we er op toe dat er binnen deze onderneming voldoende talent

aanwezig is dat later de leiding van de onderneming kan overnemen. Wij laten

ons door de staff director P&O informeren over management development en de

daarbij behorende ontwikkeling van mensen. Het is een onderwerp waarop wij

ons nadrukkelijk blijven richten om het de aandacht te geven die het verdient.’

‘Soms moet je lef hebben om vooruit te komen’

Drs. C.J. van den Driest (1947), voorzitterNationaliteit: Nederlandse

Achtergrond: Voorzitter Raad van Bestuur

Koninklijke Vopak N.V. van 2002 tot 2005

Commissariaten:

• Anthony Veder Group N.V.

• Teslin Capital Management B.V.

• Koninklijke Vopak N.V.

• N.V. Nederlandse Spoorwegen

Ing. K. Damen (1944), lidNationaliteit: Nederlandse

Achtergrond: Chairman Damen

Shipyards Group

Commissariaten:

• Royal van Zanten

J.M.J.A.P. Laurent Josi (1964), lidNationaliteit: Belgische

Achtergrond: Managing Director Cobepa

(Nederland) NV.

Commissariaten:

• International SOS

• JF Hillebrand

• Carmeuse

• Bank Degroof

Ing. Jac.G. Van Oord MBA (1946), lidNationaliteit: Nederlandse

Achtergrond: Directievoorzitter Van Oord

nv van 2003 tot 2008, voorzitter van de

Bestuursraad van MerweOord B.V.

Commissariaten:

• Van Leeuwen Buizen Groep BV

• GMB Holding B.V.

• Raad van Toezicht Deltares

Drs. J.M.M. van der Ven (1953), lidNationaliteit: Nederlandse

Achtergrond: Executive Director

MerweOord B.V.

Commissariaten:

• Acta Marine

• e-Traction

• Majencia Parijs

• Rhoon Pendrecht & Cortgene

Raad van

Commissarissen

19

• De Raad van Commissarissen is in 2014 zesmaal bijeen

gekomen in reguliere vergaderingen met de Executive

Board van Van Oord nv.

• In de samenstelling van de Raad van Commissarissen zijn

in 2014 geen wijzigingen geweest.

• De zittingstermijn van de voorzitter, Carel van den Driest,

eindigde in 2014. Carel van den Driest is voor een nieuwe

termijn van vier jaar herbenoemd.

• Inschrijvingen op projecten met een waarde van meer dan

EUR 50 miljoen worden standaard besproken binnen de

Raad van Commissarissen.

• In het bestuursmodel van de onderneming en de

Executive Board hebben zich in 2014 geen wijzigingen

voorgedaan.

• Jaarlijks toetst de Raad van Commissarissen het

belonings niveau van de Executive Board. In dit beleid

hebben zich ten opzichte van 2013 geen wijzigingen voor-

gedaan. De renumeratie van de Executive Board bestaat

uit een vast basissalaris en een substantiële variabele

beloningscomponent. Deze component is gerelateerd aan

een aantal meetbare, vooraf vastgestelde financiële en

operationele doelstellingen die bijdragen aan de strategie

van Van Oord.

• De Raad van Commissarissen heeft een werkbezoek

gebracht aan het project Eneco Luchterduinen.

• In 2014 heeft de Raad van Commissarissen onder leiding

van prof. Jaap van Manen van het Strategic Management

Centre, een evaluatie uitgevoerd van haar activiteiten.

V.l.n.r.: Jac.G. van Oord MBA, C.J. van den Driest,

J.M.J.A.P. Laurent Josi, K. Damen en J.M.M. van der Ven.

Raad van Commissarissen 2014 in vogelvlucht

Rooster van aftreden Eerste Einde benoeming lopende termijn

Drs. C.J. van den Driest 2006 2018

Ing. K. Damen 2012 2016

J.M.J.A.P. Laurent Josi 2012 2016

Ing. Jac.G. van Oord MBA 2009 2017

Drs. J.M.M. van der Ven 2012 2016

20

Veiligheid heeft hoge prioriteit. Is dit een onderwerp waarover de Raad van Commissarissen zich uitspreekt?‘In onze vergaderingen met de Executive Board is het thema veiligheid een vast

onderwerp. Aandacht voor veiligheid begint aan de top en gelukkig zijn op dit

gebied de afgelopen jaren belangrijke stappen gemaakt. Niettemin is elk ongeval

er een te veel. Elk ongeval wordt besproken om daarvan te leren. Daarbij wordt

bekeken welke voorzieningen aan boord aanpassing behoeven of dat extra

trainingen wenselijk zijn.

Ook zijn wij door de Executive Board geraadpleegd over het aanscherpen van

het alcoholbeleid op onze schepen, projecten en kantoren. Een ingrijpend

besluit dat noodzakelijk is vanuit veiligheidsperspectief, maar ook vanuit de

verwachtingen van onze opdrachtgevers die over dit onderwerp een soortgelijk

standpunt innemen.’

Wat is de kern van het succes van Van Oord?‘Als Raad van Commissarissen realiseren wij ons terdege dat Van Oord en de

projecten die worden uitgevoerd, het werk is van mensen. Betrokken mensen die

hun werk professioneel uitvoeren en die in teamverband juist dat stuk extra willen

brengen. Samen met de flexibiliteit van de organisatie is dat de kern van het

succes. Als Raad van Commissarissen waarderen wij de inzet van alle mensen:

aan boord, op de projecten en op de kantoren. Daarvoor spreken wij onze dank

uit.’

Rotterdam, 13 maart 2015

Namens de Raad van Commissarissen,

Carel van den Driest, voorzitter

Risicobeheersing

Een belangrijk punt van aandacht voor

de Raad van Commissarissen is de

beheersing van risico’s van de projec-

ten die Van Oord uitvoert. Leidend

daarin is de borging van de continuï-

teit van de onderneming op de lan-

gere termijn. De Raad van

Commissarissen oefent toezicht uit op

het risicomanagement op basis van

drie thema’s:

• Strategie – een goede verdeling

van mensen en middelen over de

drie divisies (baggeren, offshore

olie & gas en offshore wind) is van

strategisch belang.

• Projecten – bij aanbestedingen met

een waarde van meer dan EUR 50

miljoen houdt een delegatie van de

Raad van Commissarissen toezicht

op de risico’s van een dergelijk

project en de (verwachte) winst-

gevendheid. Deze delegatie bestaat

uit Carel van den Driest en Koos

van Oord. In 2014 is 29 keer advies

uitgebracht over grote, omvangrijke

projecten.

• Financiën – De Raad van Commis-

sarissen ziet toe op de investerings-

mogelijkheden van de onderneming.

Het door de Raad van Commissaris-

sen in 2012 ingestelde Audit Com-

mittee houdt gedetailleerd toezicht

op de kwartaal cijfers, trends en toe-

komstverwachtingen. De commissa-

rissen Hans van der Ven en

Jean-Marie Laurent Josi hebben zit-

ting in het Audit Committee. Hun

bevindingen worden besproken met

de Executive Board en de externe

accountant en vervolgens aan de

Raad van Commissarissen gerappor-

teerd.

De jaarrekening 2014 is door Ernst & Young Accountants LLP gecontroleerd

en voorzien van een goedkeurende controleverklaring. De Raad van

Commissarissen heeft de bevindingen van de accountant besproken en

heeft vervolgens de jaarrekening 2014 goedgekeurd. Wij stellen de

Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor om de jaarrekening over

2014 vast te stellen en een dividend uit te keren van EUR 57 miljoen.

21

Netherlands

Nederland is nooit af. Er blijft gebouwd en gewerkt worden aan nieuwe infra-

structuur, kustverdediging, rivierwerken en aan het bevaarbaar houden van

rivieren. Ook staan er hoogwaterbeschermingsprogramma’s op de rol. Dit komt

niet alleen omdat we wonen en werken in een delta, maar ook door de klimaat-

verandering. Wij werken aan groot- en kleinschalige projecten. Een aantal

daarvan, zoals de verbreding van de A4, voeren wij in combinatie met partners

uit.

Wij zijn in 2014 vooral werkzaam geweest aan een aantal langlopende projecten

zoals het onderhoud van de Rijn en de Lek, waterwegen in Zuid-Holland en

Limburg, projecten in het kader van Ruimte voor de Rivier en het Hoogwater-

beschermingsprogramma. Ook hebben wij de opdracht gekregen om wederom

voor een periode van drie jaar de toegangsgeulen van de haven van Rotterdam

en die van Amsterdam bij IJmuiden te onderhouden. Daarnaast heeft Paans Van

Oord, een dochteronderneming van Van Oord, veel kleinschalig baggerwerk op

de Nederlandse binnenwateren uitgevoerd.

Baggeren

Omzet in

miljoenen Euro’s

2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013

Offshore olie & gasBaggeren Offshore wind Totale carbon footprint ton CO2 Waarvan % brandstofverbruik materieel

Omzet per activiteit in miljoenen Euro’s CO2-footprint




Bezettingsgraad in weken

Offshore olie & gasNetherlands Europe Asia & Australia Middle East & West Asia America & Africa Wicks

Omzet in miljoenen Euro’s

402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012

Offshore Wind Projects

123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

Aanleg nieuw stuk strand en duinen

Hondsbossche en Pettemer Zeewering,

de laatste Zwakke Schakel, Nederland

22

Dirk Bakker, project manager, over het project Hondsbossche en Pettemer Zeewering:

‘In 2014 hebben we hard gewerkt om tussen Camperduin en Petten een

nieuw stuk strand en duinen aan te leggen. Dit project bestaat uit een voor-

oeversuppletie en een strandsuppletie en is in combinatie aangenomen.

Er is sprake van een design & construct-contract. Na de realisatie hebben wij

nog een onderhoudsverplichting van twintig jaar om het veiligheidskust-

profiel in stand te houden.

Bij dit soort projecten zijn de weersomstandigheden altijd een grote risico-

post. In de zomer en het najaar leek het goed te gaan, maar vanaf begin

december 2014 was het qua weer nogal “rommelig” en volgde de ene depres-

sie de andere op. Daardoor liepen we ongeveer een maand vertraging op.

Nieuw kustgebied

Tijdens onze werkzaamheden kwamen veel mensen kijken. Het is een uniek

project dus die belangstelling is ook wel logisch. We creëerden een nieuw

stuk kustgebied. Bij Camperduin maakten we een zone van 1,5 kilometer met

in het midden een lagune die voor recreatiedoeleinden ingericht gaat worden.

Daar sluiten we een natuurzone van 3 kilometer met een vochtige duinvallei

op aan. Dit gebied moet in de toekomst specifieke soorten vegetatie en

dieren aantrekken. Over de volledige lengte van de zeewering wordt strand

en duinen aangelegd. En aan de andere kant, bij Petten, creëren wij over een

gebied van 1,5 kilometer nieuwe duinen waaronder een panoramaduin van

24 meter hoog. Ook wordt er een kunstwerk van palen geplaatst dat het

voormalige Petten symboliseert en gaan we het scheepswrak van de Prince

George met palen afbakenen. Door dit project wordt het strand tussen Petten

en Camperduin aanzienlijk breder dan de rest van de kustlijn van Noord-

Holland.’

Materieel

Bij het project is in totaal 39 miljoen kuub zand verzet. Van Oord zette bij de

vooroeversuppletie twee kleine sleephopperzuigers in, te weten de Volvox

Olympia en de HAM 317. Bij de strandsuppletie is met de sleephopperzuiger

Rotterdam gewerkt.

Projecten• Hondsbossche en Pettemer Zeewe-

ring: aanleg van de kustbescherming

van de laatste Zwakke Schakel.

• Ruimte voor de Rivier/Hoogwater-

beschermingsprogramma:

- bouw van terpen in de Overdiepse

Polder waarop vervolgens boerde-

rijen zijn gebouwd.

- dijkverbetering van het traject

Hagestein-Opheusden.

- versterking van de dijk op het

eiland van Dordrecht.

• Amazonehaven, Maasvlakte: het

verdiepen van de haven en het ver-

breden van de ingang van de haven.

• Rammegors: ontwerp van een

doorlaatwerk (verbinding) zodat het

gebied tussen het Schelde-Rijnkanaal

en de Oosterschelde nu onder water

staat (getijdegebied).

• Perkpolder (Zeeuws-Vlaanderen):

aanleg diverse natuurgebieden en

bouwrijp maken van de haven en de

omliggende terreinen in Perkpolder.

23

Patrick Braam, project manager, Filanovsky project

‘Wij hebben ruim 8 kilometer sleuf gebag-

gerd en opgevuld ten behoeve van de aan-

leg van twee pijpleidingen in zee voor het

nieuw in gebruik te nemen Filanovsky

olie- en gasveld in de Kaspische Zee. Dit

werk kon alleen worden uitgevoerd in de

periode april-oktober. Daarvoor en daarna

was het gebied als gevolg van kou en ijs-

vorming “onwerkbaar”.

De grootste uitdaging voor ons lag in de

ondiepte van het gebied waarin wij moes-

ten werken. Om onze werkzaamheden te

kunnen uitvoeren, hebben wij de Titan

ingezet. De Titan is een ponton van 26 x

60 meter waarop een grote kraan, voor-

zien van grijpers, met een groot bereik

staat. Dit bleek een ideale combinatie

te zijn om in ondiep water te kunnen

werken. Omdat de projectsite in een erg

afgelegen gebied lag, moest ook de

accommodatie voor bemanning en

projectstaf worden aangevoerd. Speciaal

hiervoor is de barge Astrachan gebouwd.

Materieel en mensen

Naast de Titan en de Astrachan hebben

wij de offshore sleephopperzuiger

HAM 311 en de cutterzuigers Merwede

en HAM 219 ingezet. Op het hoogtepunt

van het project waren er meer dan 100

medewerkers offshore actief.’

Europe

De opleving van activiteiten in Europa heeft zich in 2014 voortgezet, met name in

het Verenigd Koninkrijk en in de gebieden rond de Zwarte en de Kaspische Zee.

Naast regulier onderhoud in Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk,

zijn in het afgelopen jaar ook projecten uitgevoerd in Ierland, Finland, Gibraltar,

Roemenië, Turkmenistan en Rusland. In het Verenigd Koninkrijk hebben wij

gewerkt aan de totstandkoming van een nieuwe containerterminal in de monding

van de Mersey bij Liverpool en het verdiepen van het toegangskanaal er naar toe.

Versterking positie door overname J.T. Mackley & Co. LtdIn 2014 heeft Van Oord J.T. Mackley & Co., een aannemer van infrastructurele en

waterbouwkundige projecten, overgenomen. Van Oord en Mackley werken al

geruime tijd samen, waarbij Mackley een belangrijke rol speelt in de projecten

voor de Environment Agency. Met deze overname versterken wij onze positie op

het gebied van innovatieve oplossingen voor de hoogwaterbescherming in het

Verenigd Koninkrijk.

Projecten in RuslandIn Rusland zijn in 2014, net als in voorgaande jaren, diverse projecten uitgevoerd

in Badaratskaya Bay en in het gebied rond de Kaspische zee. Door de economi-

sche neergang verwachten wij dat de activiteiten zich de komende tijd op een

lager niveau zullen voortzetten.

Tender Fehmarn TunnelOp tendergebied zijn in 2014 grote inspanningen geleverd om met partners de

aanbieding voor de 18 kilometerlange Fehmarn Tunnel tussen Denemarken en

Duitsland voor te bereiden en aan te bieden.

Projecten• Oulu (Finland): verdieping van de haven vanwege een nieuwe kademuur.

• Sandy Bay (Gibraltar): aanleg van een strand met een beschermende dam

ten behoeve van recreatie.

• Constanta (Roemenië): verlengen van de bestaande haven breakwater met

1 kilometer, het aanleggen van stenen onderwaterdammen ter bescherming

van de stranden van Constanta.

Omzet in

miljoenen Euro’s

2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013









402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012


123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

Overname J.T. Mackley & Co. versterkt

positie Van Oord in Verenigd Koninkrijk

24

Asia & Australia

Aan de andere kant van de wereld, in Australië, hebben wij de afgelopen jaren grote

projecten uitgevoerd in Gladstone en Darwin. De meeste werkzaamheden zijn in

2014 afgerond. De verminderde vraag naar grondstoffen van met name China als

gevolg van minder economische groei heeft ertoe geleid dat in Australië voorlopig

weinig nieuwe projecten op de markt komen.

Sterke concurrentie in AziëIn Azië is de markt competitief en worden veel projecten uitgesteld. Positief zijn de

ontwikkelingen in Indonesië. Wij waren in 2014 betrokken bij een aantal grote pro-

jecten in Indonesië, onder andere de bouw van een nieuwe containerhaven in

Jakarta, een toegangskanaal in Surabaya en landopspuitingen in de baai van Jakarta.

Ook gaan wij in Indonesië een groot nieuw eiland bij Jakarta (Pluit City) aanleggen.

Door de goede economische perspectieven in Indonesië zien wij voor onze organisa-

tie voldoende mogelijkheden.

Projecten• Ichthys (Darwin, Australië): de tweede campagne van het baggeren van een

vaargeul en een zwaaikom voor de nieuwe LNG-terminal in Darwin is afgerond.

LNG-tankers kunnen de haven veilig binnenvaren en probleemloos aanleggen

bij een van de LNG-ligplaatsen.

• Surabaya (Indonesië): het op diepte brengen van het toegangskanaal naar

de haven van Surabaya. Als vervolg hierop zullen wij in de komende jaren

het onderhoud van het toegangskanaal voor onze rekening nemen.

• Jakarta (Indonesië): uitbreiding van de haven van

Tanjung Priok.

• Jakarta (Indonesië): het leveren van zand voor

een van de eilanden in Jakarta Bay voor het

project Kapuk Naga Indah.

Koos van der Geer, project director Ichthys

‘In 2014 hebben wij het tweede deel van het

Ichthys project voor de kust van Darwin in

Australië afgerond. Het project bestond uit

twee campagnes. De eerste campagne is in

het voorjaar van 2013 afgerond. De tweede

campagne is in november 2013 gestart.

Divers en modern materieel

Op het project is divers en modern materieel

ingezet. We moesten baggeren in zeer harde

grond en hadden verder te maken met bijzon-

der strenge milieueisen. Bij de uitvoering van

de werkzaamheden hebben wij gebruik

gemaakt van de grote zelfvarende cutterzuiger

Athena, diverse sleephopperzuigers, bagger-

kranen en splijthopperbakken. Op de top van

het project waren tussen de 250 en 300 men-

sen actief.

Milieueisen matchen met

baggermethodieken

Voorafgaand aan het project hebben we

samen met de opdrachtgever gekeken hoe we

de strenge milieueisen het beste konden

matchen met praktische en haalbare bagger-

methodieken. Doordat wij konden voldoen aan

alle belangrijke omgevingseisen en daarbij

behorende randvoorwaarden, hebben we

aangetoond dat onze aanpak werkt. De

opdracht was dus meer dan het uitvoeren

van een technische “klus”. We kunnen er met

een goed gevoel op terugkijken.’


2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013









402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012


123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

Pluit City voor de kust

van Jakarta

25

De politieke instabiliteit in delen van het Midden-Oosten heeft vooralsnog niet

geleid tot het wegvallen van markten of opdrachten. Integendeel, met het omvang-

rijke landaanwinningsproject KNPC in Koeweit met een omvang van een half miljard

euro en de uitbreiding van het Suezkanaal, voeren wij twee aansprekende projecten

uit. Beide projecten zijn in 2014 gestart, een groot deel

van de uitvoering vindt in 2015 plaats. De uitbreiding van

het Suezkanaal moet in een recordtijd van ongeveer tien

maanden worden gerealiseerd. Vanwege de omvang en

het tempo voeren we dit prestigeproject uit in combinatie

met drie andere aannemers.

India: een lokale marktIn India werken we vanuit ons kantoor in Mumbai. In 2014

hebben we werken uitgevoerd op het project JNPT en Kandla

Port, voornamelijk onderhouds activiteiten. India is een lokale

markt, wij opereren daar als een Indiaas bedrijf met schepen

onder Indiase vlag.

Projecten• Suezkanaal (Egypte): de aanleg van een parallel aan het huidige kanaal

gelegen sectie met een lengte van circa 50 kilometer zodat schepen elkaar

vrij kunnen passeren, alsmede het verbreden en verdiepen van een aantal

bestaande secties tot een diepte van 24 meter.

• KNPC (Koeweit): het opspuiten van een stuk land op een ‘sabkha gebied’

(zoutvlakte aan de kust) ten behoeve van een nieuw te bouwen raffinaderij.

• Al Khobar (Saoedie-Arabië): landaanwinning ten behoeve van de ontwikkeling

van een nieuwe woonwijk.

• Jebel Ali Port (Dubai): baggeren van een uitbreiding van de haven voor

Terminal 4.

Middle East & West Asia

Baggerwerkzaamheden op het

KNPC-project in Koeweit

26

Herm Pol, project director, over het KNPC New Refinery Project (Koeweit)

Het bouwen van een van de grootste olieraffinaderijen in het Midden-Oosten is

geen alledaagse business. Maar de aanleg van land waarop de raffinaderij wordt

gebouwd, is dat ook niet. En dat heeft niet alleen te maken met de klimatologi-

sche omstandigheden. Van Oord gaat 65 miljoen m3 zand aanbrengen om een

solide ondergrond te realiseren voor een raffinaderij op een locatie die nu

bestaat uit een instabiele zachte onderlaag, een sabkha. Daarvoor zetten wij

groot materieel in.

De Jabber: een uitkomst

In 2014 is het contract getekend voor het omvangrijke KNPC-project, de opleve-

ring is in 2016. Herm Pol is de project director ter plaatse. ‘Wij werken nu aan

de eerste fase van het KNPC-project. Daarvoor zetten we groot materieel in: de

zelfvarende cutterzuigers Athena en Artemis en de sleephopperzuiger HAM 318.

Het op te spuiten zand wordt meer dan tien kilometer uit de kust opgezogen uit

zee. Om de afstand tot de site te overbruggen, is veel vermogen nodig. Mede

door het gebruik van de jumbobooster, de Jabber, (eigen innovatie) kunnen we

het zand met hoge producties over land verpompen. De Jabber en onze schepen

leveren samen een pompvermogen van meer dan 30.000 kW.’

Veiligheid en milieu belangrijk

‘Bij de uitvoering van onze werkzaamheden is er veel aandacht voor veiligheid

en milieu. Veiligheidsissues worden in alle openheid met de opdrachtgever

besproken. We zoeken voortdurend naar oplossingen om risico’s te vermijden

en ook de schade aan omgeving en milieu beperken we zoveel

mogelijk. Werken in Koeweit is werken in bijzondere

klimatologische omstandigheden: in de zomer kan het

overdag meer dan 50 graden Celsius worden en dat is

lang niet iedereen gewend. Ook daarvoor zijn voldoende

voorzorgsmaat regelen genomen. Het is immers ook

onze verantwoordelijkheid om goed te zorgen voor de

ongeveer 700 medewerkers die aan dit project werken.’

Omzet in

miljoenen Euro’s

2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013









402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012


123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

27

Mark Roelofs, area manager Central & North America, over het Sandy Bottom Project:

‘We verdiepen en renoveren drie havens in

de Bahama’s, Coral Harbour, Matthew Town

en Gunpoint. Naar verwachting wordt dit

project in 2016 afgerond. We trekken in dit

project op met Damen Shipyards Group.

Damen levert schepen, Van Oord bouwt de

havens. Twee sterke familiebedrijven die

gezamenlijk in het buitenland optrekken,

Hollands Glorie optima forma!

Wat ook bijzonder is aan dit design & con-

struct-project is de significante civiele com-

ponent. Er zijn veel verschillende

disciplines actief in een vrij compact werk.

Bovendien is dit project een mooie gele-

genheid om te laten zien wat we als Van

Oord op het gebied van engineering en

milieu in huis hebben. Het ontwerp van

golfbrekers, kades en toegangskanalen

voeren we in eigen beheer uit. Mede dank-

zij de samenwerking met lokale partijen

krijgt Building with Nature hier een verder

vervolg. We gaan namelijk de tweede fase

in van het Coral Rehabilitation Project.

Koraal dat gekweekt is in het mobiele

laboratorium ReefGuard, wordt in zee

geplant. Daarnaast zijn we bezig om het

koraal uit een van de toegangs kanalen te

herplaatsen.

Materieel

Op dit project is de backhoe Dinopotes

ingezet, maar het belangrijkste mate rieel

zijn natuurlijk de mensen. We werken

hier met een jonge, maar ervaren club

mensen die elk over een eigen expertise

beschikken. Met elkaar klaren wij deze

mooie klus.’

America & Africa

Ook in andere delen van de wereld deden economische en politieke ontwikkelin-

gen zich voelen. De verkiezingen in een groot aantal Zuid-Amerikaanse landen

gaf vertragingen in de besluitvorming rondom de uitvoering van projecten.

Daarnaast leidden verslechterde economische vooruitzichten in Brazilië, voor

Van Oord een belangrijke markt, ertoe dat deze markt is gekrompen doordat

nieuwe projecten in de offshore en de uitbreiding van havens en haveninstallaties

vooralsnog op een lager pitje zijn komen te staan of worden uitgesteld.

Veel activiteit in Centraal AmerikaOok in Centraal Amerika is Van Oord actief. Vanuit ons kantoor in Panama

werden diverse opdrachten gecoördineerd. Zo zijn wij vlak voor het einde van

2014 gestart met het bouwen van een containerhaven voor APMT in Costa Rica.

Wij voeren deze werkzaamheden in combinatie uit.

Activiteiten in AfrikaIn 2014 hebben wij de ontwikkelingen rondom ebola op de voet gevolgd en

zijn zoveel mogelijk preventieve voorbereidingen getroffen voor het geval dat

de veiligheid van onze mensen in het geding zou komen. Wij hebben in Nigeria

vooral rondom de stad Lagos diverse projecten uitgevoerd. Dit betrof opspuit-

werkzaamheden om kunstmatige eilanden te creëren.

2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013









402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012


123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

Projecten• Santos (Brazilië): onderhoudsbaggerwerkzaamheden in de haven.

• Aracruz (Brazilië): wij baggeren de haven voor de werf Estalero Jurong Aracruz.

Vanuit de hele wereld hebben wij hier materieel naartoe gemobiliseerd.

• São Luíz (Brazilië): in opdracht van Alumar voeren wij een waterinjectie-

baggerproject uit. Deze projecten voeren wij al meer dan 15 jaar uit.

• Lagos (Nigeria): opspuitwerkzaamheden ten behoeve van de creatie van eilanden.

• Bahamas: het Sandy Bottom project betreft een design & construct-contract.

Wij hebben de havens ontworpen binnen de maatstaven van de opdrachtgever.

Vervolgens baggeren wij de havens uit en breiden wij de golfbreker uit.

• Moín (Costa Rica): de bouw van een nieuwe containerhaven voor APMT.

Omzet in

miljoenen Euro’s

28

Onderhoudswerkzaamheden in de

haven van het Braziliaanse Santos

29

In de internationale olie- en gaswereld hebben zich in 2014 belangrijke

ontwikkelingen voorgedaan die van invloed zijn op onze activiteiten in

deze sector. Als gevolg van de sterk gedaalde olieprijs hebben de olie-

en gasconcerns hun investeringsplannen tegen het licht gehouden en soms uitgesteld.

Wereldrecord stenen stortenOns valpijpschip Stornes heeft het wereldrecord diepzeesteenstorten in de zee ten

westen van Noorwegen gevestigd. In een periode van vier weken heeft de Stornes

steen gestort in water met een diepte tot 1.277 meter. Het steenstorten vond plaats in

het kader van de ontwikkeling van het Asta Hansteen-gasveld en de Polared-pijplei-

ding voor het energiebedrijf Statoil. In 2014 is de eerste fase van dit project afgerond.

Steenstortwerkzaamheden zijn van groot belang voor de stabilisatie en bescherming

van offshore pijpleidingen, energiekabels en andere onderzeese offshore-constructies.

Installatie offshore pijpleidingenVoor het ontwerp en de aanleg van aanlandingen (daar waar olie- en gaspijpleidingen

vanuit zee aan land komen) beschikken wij over een breed arsenaal aan materieel.

Daardoor kunnen wij specialistische diensten bieden, zoals het baggeren en afdekken

van sleuven en het trekken en installeren van pijpleidingen in ondiep water. In 2014

hebben wij deze werkzaamheden uitgevoerd in Tetney (Verenigd Koninkrijk) en op

het Nghi Son-project in Vietnam.

Arctische regioDe specifieke kennis en ervaring die wij de afgelopen jaren hebben opgebouwd met

onderzoek en de uitvoering van projecten in het Russische deel van de Arctische regio

(Badaratskaya Bay in Noord-Siberië en Arkutan Dagi in Oost-Siberië) is voor opdracht-

gevers van grote waarde.

Safety firstEen ander belangrijk punt in deze sector is onze voortdurende aandacht voor veilig-

heid. De grote olie- en gasmaatschappijen houden bij het verstrekken van opdrachten

steeds meer rekening met een goede veiligheidsperformance. Op dit gebied scoren

wij uitstekend, ook met bijvoorbeeld ons Safety Leadership Programma. Het thema

‘Safety first’ is een vast onderdeel van overleg en de uitvoering aan boord van onze

schepen en aan land.

Projecten• Noorwegen: installeren van steen op de zeebodem ter bescherming van olie- en

gasleidingen op een aantal projecten voor de kust van Noorwegen.

• Gabon: vervangen van een 10 kilometer lange olie-exportleiding in opdracht van

Shell Gabon. Pijpenlegger Stingray voert de werkzaamheden uit.

• Tetney (Verenigd Koninkrijk): verplaatsen van de bestaande pijpleiding bij de

Humber raffinaderij.

• Nghi Son (Vietnam): baggeren en opvullen sleuven voor twee pijpleidingen voor de

SPM buoy and near shore rock installation diensten voor het Nghi Son project.

• Cabiúnas (Brazilië): installatie van een 24 inch gasleiding over een lengte van

15 kilometer tussen het Cabiúnas olie- en gasveld en de Braziliaanse kust.

• Badaratskaya Bay (Rusland): het terugvullen van een 70 kilometer lange sleuf

voor een pijpleiding.

Offshore olie & gas

Omzet in

miljoenen Euro’s

2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013









402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012


123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

30

Joop Rijkers, project manager, over het project Cabiúnas:

‘In Brazilië liggen op zo’n 300 kilometer

van de Braziliaanse kust oliebronnen. Deze

bevinden zich op een diepte van circa 5.000

meter onder de oceaanbodem, onder rots- en

zout lagen. Internationaal aannemer Saipem

installeert in opdracht van Petrobras de totale

pijpleiding om het gasveld Cabiúnas met het

vasteland te verbinden. Van Oord kreeg eind

2013 als onderaannemer opdracht om het

eerste deel van de 350 kilometer lange gas-

leiding te installeren.

Half juli gingen we van start met de installatie

van de 24 inch gaspijpleiding over een lengte

van 15 kilometer. De installatie van deze pijp-

leiding vond plaats met pijpenlegger Stingray,

in een waterdiepte variërend van 8 tot 40

meter. Het was het eerste project voor de

Stingray in Zuid-Amerika.

Productie

Ons werkgebied lag voor de kust van Macaé,

zo’n 200 kilometer ten noorden van Rio de

Janeiro. Wij zijn tevreden over de gerealiseerde

productie aan boord van de Stingray.

Op zondag 2 november 2014 is het laatste

stuk pijpleiding geïnstalleerd en was de klus

geklaard. Na demobilisatie in Rio de Janeiro is

de Stingray vertrokken naar het volgende pro-

ject voor de kust van Afrika voor Shell Gabon.’

Materieel

Naast de Stingray werden bij dit project ook

de Anchor Handling Tug Farsea en de MultiCat

Atlas ingezet.

Aan boord van de pijpenlegger Stingray

31

Wilbert van Boldrik, project manager, over Eneco Luchterduinen

‘Sinds september 2012 ben ik bij het project

Eneco Luchterduinen betrokken. Het is een

EPC-contract. Dat betekent dat we als Van

Oord ook verantwoordelijk zijn voor het

ontwerp van het windpark en dat vraagt

veel engineering capaciteit. Het ontwerp-

team heeft zich onder meer beziggehouden

met het ontwerp en de voorbereiding van

de installatie van fundaties, de aanleg van

40 kilometer lange Infield kabels (voedings-

kabels tussen de molens) en de 25 kilome-

ter lange exportkabel voor transport van

elektriciteit naar de wal en de OHVS (sub-

station) die bij Antwerpen is gebouwd.

Voor het uitvoeren van deze opdracht waren

twee certificeringen nodig. Een voor de

definitieve constructie en een voor het

transporteren en installeren. Alle stappen

tijdens het ontwerpproces moesten daarom

tot in het kleinste detail worden omschre-

ven en goedgekeurd voordat de Marine

Warranty Surveyor zijn fiat gaf. De design

documenten circuleerden daardoor meer-

dere malen tussen klant, certificeringbedrijf

en ontwerper voordat wij toestemming voor

de fabricage kregen.

Medewerkers en materieel

De uiteindelijke installatie op zee werd

uitgevoerd door speciaal door Van Oord

ontwikkelde schepen. Een daarvan, de

Aeolus, heeft in de zomer van 2014 de

fundaties voor Eneco Luchterduinen geïn-

stalleerd en zal in het voorjaar van 2015 de

windmolens installeren. De multi purpose

vessels Jan Steen en de HAM 602 hebben de

kabels gelegd en begraven. Tijdens de piek

van de werkzaamheden waren er op dit pro-

ject namens Van Oord in totaal ongeveer

250 mensen werkzaam. Daarnaast zijn er

voor het trekken van de kabels en andere

werkzaamheden op de fundaties in het

najaar nog eens circa 30 man offshore

werkzaam.

De aanleg van grootschalige windmolenparken op zee is een sterk

groeiende markt, waarin wij al ruim tien jaar actief zijn en waarin wij

fors hebben geïnvesteerd. Eneco Luchterduinen en Gemini zijn de

twee grote projecten die voor de recente groei van Van Oord in de offshore

wind-sector hebben gezorgd. Het project Eneco Luchterduinen is in 2013 gestart.

De uitvoering heeft voor een groot deel plaatsgevonden in 2014.

Het omvangrijke project Gemini is één van de grootste offshore windparken ooit

gebouwd. De aanleg hiervan, voor de kust van Noord-Nederland, is in 2014

gestart. Van Oord is door de inbreng van equity voor 10% mede-aandeelhouder

van het Gemini-project. De doorlooptijd van dit project is drie jaar. Het project

heeft voor ons een totale omzetwaarde van EUR 1,3 miljard.

Onze rol als EPC-contractorIn deze projecten zijn wij als EPC-contractor verantwoordelijk voor het ontwerp en

de bouw van alle onderdelen van het windpark, met uitzondering van de levering

van de turbines zelf. Een zeer goede en gedetailleerde voorbereiding is essentieel

om een project succesvol te kunnen afronden. Ook de relatief grote kostenposten

voor inkoop van services en materieel van derden zorgt voor een andere dimen-

sie. Planningen en kwaliteitscontroles spelen een zeer belangrijke rol.

GroeiDoor onze groei in deze snel ontwikkelende markt is ook het aantal medewerkers

toegenomen. Van enkele tientallen mensen in 2008 is onze business unit

gegroeid naar ruim 200 mensen per eind 2014. Verdere groei van het aantal

personeelsleden ligt in het verschiet. Een deel van deze groei is te danken aan

de overname van de mensen en het materieel van Ballast Nedam Offshore eind

2014. Als gevolg hiervan hebben wij nu meer specifieke engineeringcapaciteit in

eigen huis. Ook de toevoeging van het installatieschip Svanen aan onze vloot is

van strategisch belang. Daarnaast heeft Van Oord de bouw van het windpark

Westermeerwind in het IJsselmeer overgenomen.

Inzet Aeolus en NexusBij het project Eneco Luchterduinen hebben wij ons nieuwe offshore installatie-

schip Aeolus direct na oplevering kunnen inzetten. De Aeolus, die erg goed

gepresteerd heeft op zijn eerste project, wordt in 2015 ook voor langere tijd

ingezet op het Gemini-project. Ook de Nexus, ons nieuwe kabellegschip, is

direct na de doop in maart 2015 ingezet op dit project.

Projecten• Eneco Luchterduinen

• Gemini windpark

• Windpark Westermeerwind


32

Omzet in

miljoenen Euro’s

2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013









402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012


123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

Offshore installatieschip Aeolus

bij de aanleg van het windpark

Eneco Luchterduinen voor de kust

van Nederland

33

Koen Sweers, regional manager, over het project Koper in Slovenië:

‘In de Sloveense havenstad Koper hebben

wij in juli en augustus 2014 het haven-

bassin met ongeveer een meter uitge-

diept. Het materiaal uit de haven moest

met behulp van een drijvende leiding en

een landleiding over een afstand van twee

kilometer in een stort worden geperst.

Wij hebben bij dit project de sleephopper-

zuiger Dravo Costa Dorada ingezet en de

Odin, een klein waterinjectievaartuig.

Bijzondere elementen

Technisch gezien was dit project niet zo

ingewikkeld, maar het had wel een aantal

bijzondere elementen. Zo had Van Oord

nog niet eerder in Slovenië gewerkt, dus

dat is al uniek. Het feit dat er vijf verschil-

lende nationaliteiten bij het werk betrok-

ken waren en de contractuele voertaal

Sloveens was, was tevens een uitdaging

op zich. Ook is het project volledig uitge-

voerd door Dravo S.A. als onderaannemer

van Van Oord. Daarnaast konden we

binnen dit project de Odin op een inno-

vatieve manier inzetten. We verlengden

de pijp zodat we ook onder de kade

materiaal konden weghalen. Dit was

nodig om ook ná de havenverdieping de

stabiliteit van het talud onder de kade te

garanderen. Al met al is het werk onder

leiding van Jacques van der Salm en Javier

Gomez naar volle tevredenheid van de

klant opgeleverd.’

Dravo S.A.

Op 16 april 2014 heeft Van Oord alle aandelen van het Spaanse Dravo

S.A. verworven. Voordien was Dravo S.A. voor 50% eigendom van het

Spaanse aannemingsbedrijf Dragados S.A. en voor de overige 50%

eigendom van Van Oord. Dravo S.A. richt zich met baggerwerkzaam-

heden voornamelijk op de Zuid-Europese markt.

De markt in Zuid-Europa (Spanje, Portugal, Italië) vertoonde, met name

in Spanje, een voorzichtig herstel. Door opeenvolgende overheids-

bezuinigingen, opdrogende EU subsidies en de huidige overcapaciteit,

zijn er voorlopig geen grote uitbreidingen van havens te verwachten.

Toch blijft de omzetverwachting voor Dravo S.A. op een acceptabel

niveau, met name door regulier onderhoud aan havens en een toe-

nemend volume aan strandsuppleties. Het feit dat Van Oord nu

een 100% belang heeft in Dravo S.A. biedt verdere kansen voor geo-

grafische uitbereiding van het werkgebied van Dravo S.A.

In 2014 hebben wij buiten ons eigen marktgebied projecten uitgevoerd

in Marokko, Slovenië en Frankrijk. De inzet van ons schip de Dravo

Costa Dorada is hierbij van meerwaarde. Binnen de vloot van Van

Oord is dit een van de kleinere schepen die ook in kleinere havens is

in te zetten.

Projecten• Koper (Slovenië): het op diepte brengen van de

haven van de enige havenstad van Slovenië.

• Las Palmas (Canarische eilanden): aanleg van

een strand met vulcanisch zand.

• Casablanca (Marokko): baggeren van een trench.

• Guipuzkoa (Spanje): zeven strandsuppleties

middels een drijvende leiding.

Werkzaamheden voor de kust

van San Sebastian (Spanje)

34

Wicks

Wicks, onderdeel van Van Oord, is gespecialiseerd in grond-

verbeteringstechnieken. Hoofdactiviteit hierin is het wereld-

wijd installeren van verticale drainage. Tevens brengen wij

horizontale drainage in Europa aan en voeren wij compactie-

werkzaamheden uit tot een diepte van maximaal 6 à 7 meter.

De marktomstandigheden in Nederland waren in 2014 niet

gunstig. Veel projecten die oorspronkelijk waren aangeno-

men, werden uitgesteld of geannuleerd. In Singapore, Malei-

sië en Indonesië daarentegen, zien we veel mogelijkheden.

Tegelijkertijd hebben we daar te maken met een sterke con-

currentie van vooral lokale partijen.

Innovatie: 3.000 meter jumbo drainrollenIn Nederland hebben we in 2014 onder meer verticale drai-

nage aangebracht op het project Westergouwe in Gouda. Op

deze toekomstige woningbouwlocatie is de verticale drainage

geïnstalleerd met een stelling voorzien van een door ons

ontwikkelde jumbo drainrol van 3.000 meter lengte. Ten

opzichte van een standaard rol van 300 meter verbeteren de

cyclustijden aanzienlijk en wordt het snijverlies gereduceerd.

Inmiddels zijn er in Jakarta twee machines werkzaam die zijn

voorzien van twee van deze jumbo drainrollen.

Projecten• Valada en Lourinha (Portugal): installatie van 80.000 meter,

respectievelijk 6.000 meter verticale drainage waar land-

hoofden van nieuwe bruggen worden aangelegd.

• Westergouwe, Gouda (Nederland): afronding van de

installatie van 2.000.000 meter verticale drainage.

• Szczecin (Polen): het leveren en aanbrengen van ongeveer

450.000 meter verticale drainage.

• Kapuk Naga Indah, Jakarta (Indonesië): aanbrengen van

verticale drainage op het poldereiland, bestemd voor de

uitbreiding van de stad.

• Veel kleine projecten in Nederland.

Rolf van der Veen, locatiemanager Wicks BV, over het project Ostow Brdowski Szczecin:

‘In opdracht van Bilfinger Mars Offshore

startten we in februari 2014 met het leve-

ren en aanbrengen van ongeveer 450.000

meter verticale drainage als zettingver-

snellende maatregel. Op het eiland Ostow

Brdowski worden fundaties geassem-

bleerd voor windmolens op zee.

Uitbreiding markt

Dit was voor Wicks het eerste project in

Polen en dus een uitbreiding van onze

markt. Wij hebben dit project gefaseerd

uitgevoerd, de eerste fase speelde in

februari/maart en de tweede fase in okto-

ber/november. Een uitdaging tijdens de

uitvoeringsperiode was de behoorlijk ver-

vuilde bodem, met voornamelijk stukken

beton, waardoor veel schades aan het

materieel zijn ontstaan. Desondanks is de

uitvoering verder voorspoedig verlopen.

Ook de samen werking met Bilfinger ver-

liep uitstekend.’

Aanbrengen van verticale drainage

op het Kapuk Naga Indah-project in

Jakarta (Indonesië)

35

Onze mensen bepalen de kracht van Van Oord

De recordomzet en de zeer goed gevulde orderportefeuille

zijn ook terug te vinden in de groei van ons personeelsbe-

stand, zowel in Nederland als in het buitenland. Het belang-

rijkste deel van de kracht van onze onderneming zit hem in

onze mensen. Niet alleen ons materieel, maar vooral ook

onze mensen bepalen het gezicht van ons bedrijf.

Van Oord investeert in mensen. Dat is een belangrijke hoek-

steen van ons beleid en dat zien wij terug in de grote betrok-

kenheid van onze medewerkers. Veel innovaties binnen ons

bedrijf komen voort uit hun kennis en ervaring. Dat geldt

voor de bouw van nieuwe schepen en voor het ontwikkelen

en gebruiken van slimme toepassingen en technieken.

Het blijft een uitdaging in voldoende mate de juiste (tech-

nische) mensen te vinden en te binden. Wij blijven investeren

in onze profilering op de arbeidsmarkt en in recruitment-

activiteiten. In 2014 is Van Oord tijdens de Nationale

Carrièrebeurs uitgeroepen tot de meest favoriete werkgever

in de maritieme sector. Daarnaast hebben wij een Award

gekregen voor ons traineeprogramma. De stabiliteit van ons

bedrijf, de projecten die we uitvoeren en de aandacht die we

hebben voor onze mensen, zorgen voor een interessante

werkomgeving waarin mensen zich kunnen ontplooien.

Veilig denken én doen

Wij blijven deze woorden herhalen om aan te geven hoe

krachtig, helder en belangrijk onze ambities op het gebied

van veiligheid zijn. Over 2014 kunnen we uitstekende onge-

vallenstatistieken laten zien. De jarenlange daling van het

aantal ongevallen met verzuim heeft zich ook in het afgelo-

pen jaar verder doorgezet. De vele inspanningen die op dit

gebied zijn gedaan, betalen zich uit. Ten opzichte van 2007

is het aantal ongevallen met verzuim per 100 medewerkers

afgenomen met een factor drie en dat is een bijzondere

prestatie te noemen. Ondanks de uitstekende statistieken

hebben wij in 2014 helaas te maken gehad met een dodelijk

ongeval. Deze betreurenswaardige gebeurtenis motiveert ons

een sterke focus te houden op veiligheid, veilig werken en

het voorkomen van ongevallen.

Duurzaam ondernemen

Van Oord heeft als onderneming van bijna 150 jaar bewezen

sustainable te zijn. Het is onze ambitie om sustainability een

integraal onderdeel te laten zijn van onze strategie, besluiten

en activiteiten. Wij laten ons hierbij leiden door onze maat-

schappelijke verantwoordelijkheid en de richtlijnen van het

Global Reporting Initiative.

Duurzaam ondernemen begint bij vooraf nadenken over wat

je doet. Ons beleid is erop gericht inzichtelijk te maken hoe

eenvoudig het soms is om duurzamer te werken. Door bij-

voorbeeld minder hard te varen is een aanzienlijke beperking

van de CO2-uitstoot te bereiken. Bij de vernieuwing en uit-

breiding van onze vloot is brandstofbesparing één van de

doelstellingen.

De Stuurgroep Sustainability heeft bij de start van haar

activiteiten in 2013 vier speerpunten benoemd waarop in

2014 de volgende resultaten zijn bereikt:

• Value creation through Marine ingenuity: de mede door

Van Oord ontwikkelde Guards (ReefGuard, FaunaGuard en

PlumeGuard) en eco-engineering oplossingen zijn aangebo-

den in diverse tenders en worden toegepast in projecten

zoals Eneco Luchterduinen, Liverpool 2, Sandy Bottom

(Bahama’s) en KNPC (Koeweit). Voor 2015 is ons doel om

deze innovaties op te nemen in minimaal twaalf tenders.

• Energy efficiency: de focus lag in 2014 op de vloot. Aan

boord van de twee sleephopperzuigers Volvox Asia en

HAM 318 is brandstofmeetapparatuur geïnstalleerd.

Tweederde van de zelfvarende vloot is inmiddels het Inter-

People, Planet, Profit

De kern van maatschappelijk verantwoord ondernemen is zorg voor

onze medewerkers (people), aandacht voor het milieu (planet) en het

streven naar een gezonde winst (profit). Bij Van Oord zijn deze

uitgangspunten de basis van onze manier van werken.

De drie P’s bepalen ons handelen

36

MedewerkersZeer relevantMedewerkersRelevantMedewerkersMinder relevant

• Transport• Waterverbruik• Indirecte economische effecten

• Veiligheid• Diversiteit en Employa- bility• Opleiding en training• Ketenverantwoordelijk- heid (incl. leveranciers- beoordeling)• Afval- en ballastwater- management (aan boord van onze schepen)

• Compliance en certificering

• Integriteit (zie de Code of Conduct op onze website)

• Mensenrechten (zie de Code of Conduct op onze website)

• Energieverbruik en emissies door ons materieel• Duurzame oplossingen en innovaties (onze Guards en Marine ingenuity)

MedewerkersZeer relevant

Interne stakeholders

Exte

rne s

takeh

old

ers

MedewerkersRelevant

Minder relevant

Materialiteitsmatrix

De resultaten van de stakeholders interviews zijn in de materialiteitsmatrix verwerkt.

national Energy Efficiency Certificate toegekend. In 2014

was de CO2-footprint 10% lager dan in 2010.

• Attractive Employership: het employabilityprogramma

wordt geïmplementeerd. Het diversiteitsbeleid is in ontwik-

keling.

• Sustainable Supply Chain: wij hebben in kaart gebracht

wat de doelen van onze 150 belangrijkste toeleveranciers

en onderaannemers zijn ten aanzien van duurzaamheid

en wat hun beleid is om deze doelen te bereiken. In 2015

zullen wij dit verwerken in ons inkoopbeleid.

Stakeholdersinterviews geven inzicht in dejuistheid van onze keuzes

Wij zijn voortdurend in gesprek met onze stakeholders; over

projecten en de bedrijfsvoering maar ook over ons duur-

zaamheidsbeleid. Om de keuzes ten aanzien van duurzaam-

heid te valideren, hebben wij in 2014 negentien stakeholders

geïnterviewd. Al deze stakeholders zijn actief binnen onze

waardeketen en deskundig ten aanzien van de impact en

toegevoegde waarde van onze activiteiten. Dit geldt voor

interne stakeholders zoals onze ondernemingsraad en het

bestuur van Young Van Oord. Maar ook voor externe stake-

holders, zoals opdrachtgevers waaronder Rijkswaterstaat,

Port of Rotterdam en ExxonMobil, onze grootste aandeel-

houder MerweOord, een aantal belangrijke toeleveranciers

waaronder Damen Shipyards Group, Wärtsilä en Pon en

NGO’s zoals Stichting de Noordzee en IUCN.

Vaststellen materialiteit speerpunten

De materialiteit (relevantie) van onze speerpunten is vast-

gesteld op basis van de antwoorden op de volgende vragen:

1. Dekken de door ons gekozen speerpunten ons invloeds-

gebied in en rond de waardeketen in voldoende mate af?

2. Wat is de mate van relevantie van de duurzaamheids-

onderwerpen die onder onze speerpunten vallen?

37

en ontwikkelingen, nemen wij actief deel aan gesprekken

van brancheorganisaties met opdrachtgevers.

Duurzame oplossingen: wel of niet op waarde geschat?

In toenemende mate zijn onze opdrachtgevers bereid om te

investeren in duurzame oplossingen voor hun project. Voor-

beelden zijn de projecten Sandy Bottom op de Bahama’s en

Hondsbossche en Pettemer Zeewering in Nederland. Wij

merken echter wel dat een groot deel van onze opdrachtge-

vers hier gedifferentieerd naar kijkt. Zij vinden het vaak niet

relevant om maatregelen te nemen waarvoor extra kosten

moeten worden gemaakt.

Optimaal benutten innovatieve kennis

Binnen onze onderneming is veel kennis aanwezig en deze

kennis willen wij nog veel beter benutten. Onze afdeling

Engineering & Estimating speelt een centrale rol in de ont-

wikkeling van innovaties, het mobiliseren en benutten van

de bij onze mensen aanwezige kennis en het slim combine-

ren hiervan. Deze afdeling is ons kenniscentrum waar goede

ideeën moeten samenkomen. Voor het beste idee of de

beste uitvoering reiken wij jaarlijks een Ingenuity Award uit.

Een goed voorbeeld van onze innovatieve kracht is de ont-

wikkeling in house van onze twee nieuwe sleephopperzui-

gers. Hieraan is anderhalf jaar lang hard gewerkt. Een ander

voorbeeld van innovatie is de ontwikkeling en toepassing

van een zogenaamde jumbobooster, een grote pomp op

land waarmee zand over een grote afstand kan worden

geperst. Deze innovatie is niet alleen in korte tijd ont-

wikkeld, maar wordt tevens al toegepast op het landaan-

winningsproject KNPC in Koeweit.

Alle geïnterviewde stakeholders beantwoordden de eerste

vraag zondermeer met ‘ja’. Tegelijk kregen wij de aanmoedi-

ging te blijven werken aan co-creatie met onze ketenpart-

ners, zodat wij de strategie van de onderneming, inclusief

onze aanpak van duurzaamheid, naar een hoger plan kun-

nen tillen. Dit is ook geheel in lijn met onze ambitie om in

het kader van EPC- en complexe contracten totaaloplossin-

gen te bieden.

De antwoorden op de tweede vraag zijn weergegeven in de

materialiteitsmatrix (zie pagina 37), een weergave van voor

onze stakeholders relevante duurzaamheidsonderwerpen.

Hierbij geeft de horizontale as weer in welke mate onze

interne stakeholders onderwerpen relevant vinden, en

geeft de verticale as weer in welke mate onze externe stake-

holders onderwerpen relevant vinden. De uitkomsten helpen

ons bij het stellen van de juiste prioriteiten binnen ons duur-

zaamheidsbeleid. Over de thema’s die door onze stake-

holders zijn ingeschaald als ‘relevant’ en/of ‘zeer relevant’,

wordt gerapporteerd in dit jaarverslag of is meer informatie

te vinden op onze website www.vanoord.com.

Emissiereductie: bewegen in een krachtenveld

Voor ons is eenduidigheid in eisen ten aanzien van emissies

van groot belang, omdat ons materieel wereldwijd inzetbaar

moet zijn. In de internationale ontwikkeling van weten

regelgeving rondom de uitstoot van emissies als CO2, NOx

en SOx speelt de International Maritime Organization (IMO)

een belangrijke rol. In de praktijk maken nationale over-

heden zelf beleid en opdrachtgevers bepalen zelf de manier

waarop zij hun ambities vertalen naar de markt. Wij bewe-

gen ons voortdurend in dit krachtenveld. Om te zorgen dat

beleid en ambities convergeren met internationale trends

38

Strandsuppletie Scheveningen, Nederland

39

Werken bij Van Oord is een leven lang leren. Op alle niveaus

in de organisatie. Daarnaast is flexibiliteit een vereiste, ook

bij onze mensen. Om succesvol te blijven in de markten

waarin we opereren, moeten we snel kunnen inspelen op

ontwikkelingen van buitenaf.

Grote diversiteit aan medewerkers

De diversiteit onder onze medewerkers is groot. Zij hebben

uiteenlopende achtergronden en komen uit verschillende

culturen. Dit zien wij als een kracht. Diversiteit moet op

alle niveaus zijn terug te vinden, in de verhouding tussen

mannen en vrouwen die in onze onderneming werkzaam

zijn, maar ook het aantrekken van zij-instromers bevordert

de diversiteit binnen onze organisatie. Diversiteit maakt de

kwaliteit van de besluitvorming beter, daarom stimuleren wij

bijvoorbeeld ook dat meer functies worden vervuld door

vrouwen.

Op zoek naar aanvullende competenties

Omdat een aanzienlijk deel van onze opdrachten steeds

complexer worden, stelt dat andere eisen aan de mensen

Goede mensen zijn net zo belangrijk als goed materieel. Juist deze

combinatie bepaalt onze slagkracht. Dat merken we elke dag in de

praktijk: op onze schepen, op onze projecten en op onze kantoren.

Vakmanschap, professionaliteit, toewijding, initiatief en

vindingrijkheid. Dat vinden wij belangrijk.

Onze mensen: flexibel inzetbaar

die op de projecten werkzaam zijn. Voor een goede uit-

voering van deze projecten is het van groot belang de

juiste kennis uit de organisatie bijeen te brengen en de

capaciteiten van mensen optimaal te benutten. Dat geldt

voor de aansturing en begeleiding van de projecten, maar

ook voor tendermanagement, werkvoorbereiding en plan-

ning. Waar gespecialiseerde kennis niet intern voorhanden

is, trekken wij dan ook in toenemende mate ervaren mensen

van buiten aan.

Van Oord is voortdurend op zoek naar nieuwe mensen.

Dat zijn niet alleen getalenteerde mensen die aan het begin

van hun carrière staan, maar ook mensen die beschikken

over de juiste ervaring om direct op een project te worden

ingezet.

Werken aan employability

Omdat onze projecten en de omgeving waarin wordt

gewerkt vrijwel nooit hetzelfde zijn, stimuleren wij mensen

zich te blijven ontwikkelen door het bieden van een uit-

gebreid opleidingsprogramma. Omdat wij het belangrijk

vinden om een goede werkgever te zijn, is in 2014 het

40

Employability-programma (flexibele inzet van mensen

gedurende hun gehele loopbaan bij Van Oord) gestart met

een pilottraining Employability. De pilot is gegeven aan een

dwarsdoorsnede van de organisatie. De training is geëvalu-

eerd en met de verbeterpunten gaan we in 2015 verder.

Uitgebreid palet aan in- en externe opleidingen

Binnen de Van Oord Academy bieden wij een veelheid aan

in- en externe opleidingen om mensen te begeleiden naar

‘vakvolwassenheid’. Ook voor trainees beschikken wij over

een uitgebreid programma om jonge, getalenteerde mensen

in relatief korte tijd een goed beeld te laten krijgen van onze

onderneming en onze activiteiten.

Attractive employership

Van Oord stelt zich ten doel een aantrekkelijke werkgever

te zijn. Wij bieden marktconforme arbeidsvoorwaarden en

voorzieningen en veel mogelijkheden voor professionele en

persoonlijke ontwikkeling. Zo blijven wij concurrerend en

kunnen wij onze klanten competitieve aanbiedingen doen,

maar ook de beste mensen werven, opleiden en behouden.

Duurzaamheid onderdeel interne opleidingen

Binnen onze organisatie staat duurzaamheid prominent op

de agenda. Als bedrijf stimuleren wij dat medewerkers duur-

zaam handelen en werken. Daarom wordt sustainability

steeds meer een onderdeel van de interne opleidingen. De

eerste stappen in het integreren van duurzaamheid in onze

opleidingen zijn in 2014 gezet.

Constructieve relatie met de Ondernemingsraad

Ook in 2014 hebben wij constructief samengewerkt met

onze Ondernemingsraad. Wij vinden dat een goede mede-

zeggenschap ons als onderneming verder helpt. Zaken als

veiligheid (Safety First), maatschappelijk verantwoord onder-

nemen, welzijn aan boord van onze schepen en het contact

met het thuisfront hebben volop onze aandacht. Ook over

strategie en andere belangrijke besluiten zoals bijvoorbeeld

ons aangescherpte alcohol- en drugsbeleid op de schepen,

projecten en onze kantoren voeren wij constructief overleg

met elkaar.

Totaal aantal medewerkers in FTEGemiddelde leeftijd in % van de ca. 2308 medewerkers op de NL loonlijst 2014

Aantal dienstjaren in %van de ca. 2308 medewerkers op de NL loonlijst 2014

Aantal jubilarissen van de ca. 2308 medewerkers op de NL loonlijst 2014

>1511-155-10<5>5041-5030-40<30 45 jr40 jr35 jr25 jr12,5 jr 2014 2013 2012 2011 2010

Totaal aantal medewerkers (FTE)

2014 2013 2012 2011 2010

Ongevalsfrequentie

2014 2013 2012 2011 2010

Ziekteverzuim

2014 2013 2012 2011 2010

Aantal deelnemers aan trainingen

15,64 28,42 31,15 24,78 33,49 20,02 18,63 27,86 102 66 10 8 4 4.843 4.195 4.550 5.085 4.410 2,9 2,8 3,0 2,9 2,60,54 0,65 0,96 1,02 1,08 3.766 2.827 2.953 2.081 2.125

Ziekteverzuim (%) van medewerkers op

de Nederlandse loonlijstGemiddelde leeftijd in % van de ca. 2308 medewerkers op de NL loonlijst 2014



>1511-155-10<5>5041-5030-40<30 45 jr40 jr35 jr25 jr12,5 jr 2014 2013 2012 2011 2010


2014 2013 2012 2011 2010

Ongevalsfrequentie

2014 2013 2012 2011 2010

Ziekteverzuim

2014 2013 2012 2011 2010


15,64 28,42 31,15 24,78 33,49 20,02 18,63 27,86 102 66 10 8 4 4.843 4.195 4.550 5.085 4.410 2,9 2,8 3,0 2,9 2,60,54 0,65 0,96 1,02 1,08 3.766 2.827 2.953 2.081 2.125

Aantal deelnemers trainingen

Gemiddelde leeftijd (%) van medewerkers

op de Nederlandse loonlijst

Gemiddeld aantal dienstjaren (%) van medewerkers

op de Nederlandse loonlijst

Gemiddelde leeftijd in % van de ca. 2308 medewerkers op de NL loonlijst 2014



>1511-155-10<5>5041-5030-40<30 45 jr40 jr35 jr25 jr12,5 jr 2014 2013 2012 2011 2010


2014 2013 2012 2011 2010

Ongevalsfrequentie

2014 2013 2012 2011 2010

Ziekteverzuim

2014 2013 2012 2011 2010


15,64 28,42 31,15 24,78 33,49 20,02 18,63 27,86 102 66 10 8 4 4.843 4.195 4.550 5.085 4.410 2,9 2,8 3,0 2,9 2,60,54 0,65 0,96 1,02 1,08 3.766 2.827 2.953 2.081 2.125




>1511-155-10<5>5041-5030-40<30 45 jr40 jr35 jr25 jr12,5 jr 2014 2013 2012 2011 2010


2014 2013 2012 2011 2010

Ongevalsfrequentie

2014 2013 2012 2011 2010

Ziekteverzuim

2014 2013 2012 2011 2010


15,64 28,42 31,15 24,78 33,49 20,02 18,63 27,86 102 66 10 8 4 4.843 4.195 4.550 5.085 4.410 2,9 2,8 3,0 2,9 2,60,54 0,65 0,96 1,02 1,08 3.766 2.827 2.953 2.081 2.125




>1511-155-10<5>5041-5030-40<30 45 jr40 jr35 jr25 jr12,5 jr 2014 2013 2012 2011 2010


2014 2013 2012 2011 2010

Ongevalsfrequentie

2014 2013 2012 2011 2010

Ziekteverzuim

2014 2013 2012 2011 2010


15,64 28,42 31,15 24,78 33,49 20,02 18,63 27,86 102 66 10 8 4 4.843 4.195 4.550 5.085 4.410 2,9 2,8 3,0 2,9 2,60,54 0,65 0,96 1,02 1,08 3.766 2.827 2.953 2.081 2.125

41

Veilig werken en veilig handelen is voor ons een hoofdzaak.

In onze bedrijfstak willen wij op dit gebied een

toonaangevende positie innemen. ‘Safety’ moet worden

gedragen door iedereen in onze organisatie: van de top tot

op de werkvloer. Elke medewerker heeft hierin een eigen

verantwoordelijkheid.

Om het thema veiligheid nog meer op de kaart te zetten, hebben wij in 2013 een

Safety Leadership Cursus ontwikkeld. Dit is een onderdeel van het overkoepe-

lende Safety Leadership Program. In totaal worden in de periode 2013 – 2015 ruim

600 leidinggevenden binnen onze organisatie getraind hoe zij veiligheid op een

hoger niveau kunnen brengen. Tijdens de interactieve cursus worden zij bewust

gemaakt hoe zij het goede voorbeeld geven en hun verantwoordelijkheid kunnen

nemen. Gedurende de dag zijn er voldoende mogelijkheden om ideeën in te

brengen en daar met elkaar over te discussiëren. Tijdens elke cursusdag is een

lid van de Executive Board aanwezig. De Safety Leadership Training is in 2014 aan

317 leidinggevenden gegeven.

Naast de Safety Leadership Cursus organiseren wij voor medewerkers die kort in

dienst zijn de Van Oord General Safety Introduction Cursus. Deze cursus wordt

wereldwijd gegeven. Voor alle medewerkers van Van Oord is de cursus ook als

eLearning module beschikbaar. De Hazard Identification Training (HIT) is bestemd

voor medewerkers die op projecten, inclusief schepen, werkzaam zijn. In 2014 is

deze training ook in Singapore, Indonesië en het Midden-Oosten gegeven. In 2015

zal deze training veelvuldig op de projectlocaties, wereldwijd, worden gehouden.

Kwaliteit en veiligheid met elkaar verbonden

42

Daling ongevallencijfer

Ons ongevallencijfer vertoont al jaren een dalende trend.

Ook over het jaar 2014 kunnen wij uitstekende ongevalsta-

tistieken laten zien. Desondanks zijn wij in 2014 geconfron-

teerd met een dodelijk ongeval op een van onze schepen in

Turkmenistan. Dit overlijden heeft ons diep geraakt. Wij rea-

liseren ons daardoor des te meer dat veiligheid op de site

en op onze schepen van het grootste belang is. Met elkaar

moeten wij ervoor zorgen dat de omstandigheden waaron-

der gewerkt wordt, veilig zijn. Vanzelfsprekend hebben wij

het ongeval geanalyseerd, er lering uit getrokken en samen

met de betrokkenen ter plaatse maatregelen genomen. Dit

hebben wij ook binnen de organisatie gecommuniceerd.

Zoals wij dat bij alle incidenten, groot of klein, doen.

Procedures en regels

Binnen ons werk hebben wij te maken met veel procedures

en regels. Dat moet ook, het zijn de kaders waarbinnen wij

veilig werken. De andere kant van de medaille is dat door

de veelheid van procedures de nadruk op ‘het papierwerk’

wordt gelegd en de essentie wordt vergeten. Onze mensen

moeten ermee uit de voeten kunnen. Veiligheidsregels en

-tools zijn slechts instrumenten om veilig werken te garan-

deren.

Veiligheidinspecties: direct actie bij onveilige situaties

Onze senior managers voeren regelmatig management-

inspecties uit. Dat is in onze sector gebruikelijk. Tijdens

deze inspecties worden ook onveilige situaties besproken.

Met de betrokken medewerkers wordt gekeken hoe in de

betreffende situatie veiliger kan worden gewerkt.

Perry van Genderen, Directeur Travel Clinic & Instituut

voor Tropische Ziekten, Havenziekenhuis Rotterdam

Samenwerking Van Oord en het Havenziekenhuis is hecht

‘Wij werken al meer dan 15 jaar voor Van Oord. Onze

belangrijkste taak is die van gesprekspartner en objectief

adviseur. Dit geldt voor zowel de werknemer die in het

risicogebied zit als voor de QHSE-afdeling en de afdeling

P&O in Nederland. Wij houden een uitbraak zoals bijvoor-

beeld ebola nauwlettend in de gaten en houden dan korte

lijnen met Van Oord zodat zij, als het moet, tijdig en ade-

quaat kunnen handelen. De rol van Van Oord is natuurlijk

erg belangrijk. Als werkgever draag je het risico en hier is

Van Oord zich terdege van bewust.’

Preventie is belangrijk

‘Als Van Oord werknemers naar risicovolle gebieden in

het buitenland uitzendt, dan werken wij op individuele

basis aan preventie in de vorm van ons Health Risk

Assessment. Wij voeren dan een medisch onderzoek uit

om te bepalen of de werknemer gezond is voor zijn of

haar uitzending. Tevens geven wij advies over hoe om te

gaan met de gezondheidsrisico’s ter plekke. Ons advies is

altijd gebaseerd op de medische conditie van betrokkene,

de bestemming en de activiteiten/werkzaamheden. Aan

de hand van deze “driehoek” brengen wij de risico’s in

kaart en geven wij advies, eventueel in combinatie met

een verplichte offshore- of zeevaartkeuring. Ook advise-

ren wij over de noodzaak van persoonlijke beschermende

maatregelen. Op bedrijfsniveau zitten wij regelmatig met

de relevante afdelingen aan tafel om mee te denken en te

werken aan het gezondheids- en veiligheidsbeleid van Van

Oord.’

Ontwikkeling ongevalsratio (IF)

ongevallen met verzuim per 100 medewerkers




>1511-155-10<5>5041-5030-40<30 45 jr40 jr35 jr25 jr12,5 jr 2014 2013 2012 2011 2010


2014 2013 2012 2011 2010

Ongevalsfrequentie

2014 2013 2012 2011 2010

Ziekteverzuim

2014 2013 2012 2011 2010


15,64 28,42 31,15 24,78 33,49 20,02 18,63 27,86 102 66 10 8 4 4.843 4.195 4.550 5.085 4.410 2,9 2,8 3,0 2,9 2,60,54 0,65 0,96 1,02 1,08 3.766 2.827 2.953 2.081 2.125

43

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen gaat het soms toch fout…

Een ongeluk zit in een klein

hoekje... Of beter gezegd, op de

bodem van de haven. Zo is de

sleephopperzuiger Volvox

Terranova in september bij de

uitvoering van baggerwerkzaam-

heden in Surabaya, Indonesië, op

een mijn gelopen. Kapitein Peter

Schooten: ‘We waren aan het zuigen

in het bassin voor de marinehaven

en het schip was al voor het groot-

ste deel beladen. Net na half zeven

in de avond klonk een hevige knal.

Een oude mijn ontplofte. Er ging

een dubbele schokgolf door het

schip en de stroomvoorziening viel

uit. We hebben vervolgens alle pro-

cedures doorlopen, de sleepboten

waren snel ter plaatse en het schip

werd naar een veilige locatie

gesleept. Gelukkig hebben zich

geen persoonlijke ongelukken

voorgedaan.

Omdat alle veiligheidsvoorschriften

zijn nageleefd en de bemanning uit-

stekend is getraind hoe te handelen

in dergelijke situaties, was slechts

sprake van materiële schade. Wij

hebben het voorval geanalyseerd en

er lering uit getrokken.’

Sleephopperzuiger Volvox Terranova

44

Hans Brinker Leadership Award

Om het belang van leiderschap te benadrukken, wordt jaar-

lijks de Hans Brinker Leadership Award uitgereikt. Deze prijs

is in 2014 gewonnen door het team van het Ichthys project

Golden Wheel in Australië omdat alle leden van het project-

team tijdens de uitvoering van het project proactief safety

leadership hebben getoond.

In 2015 gaan we door met het continu versterken van de

veiligheidscultuur binnen Van Oord, want onze ambitie is en

blijft: onveilige situaties te voorkomen.

Gezond werken, gezond leven

Wij vinden het belangrijk dat onze mensen aan boord

gezond kunnen werken en leven. Samen met cateraar

Sodexo zorgen wij ervoor dat de maaltijden aan boord van

de schepen gezond en voedzaam zijn. Ook motiveren wij

onze mensen aan boord te bewegen door fitnessruimte in

te richten waar gesport kan worden.

Samenwerking met Havenziekenhuis

Het Havenziekenhuis in Rotterdam is onze partner op het

gebied van het inschatten en beperken van de gezondheids-

risico’s op het werk van onze medewerkers. Zo werken wij

met hen samen wanneer wij te maken hebben met effecten

die de gezondheid op lange termijn kunnen beïnvloeden.

Bij elke verdachte situatie of risicovolle ontwikkeling, zoals

bijvoorbeeld rond de ebola-epidemie, consulteren wij de

specialisten van het Havenziekenhuis. Als het noodzakelijk

is, beoordelen specialisten de situatie ter plaatse en kunnen

medewerkers ter plaatse medisch advies vragen.

Safety Culture Onderzoek

Wij streven naar een pro-actieve veiligheidscultuur, waarbij

een open communicatie tussen de verschillende hiërarchi-

sche niveaus en de persoonlijke verantwoordelijkheid op het

gebied van veiligheid sterk is ontwikkeld. Om te onderzoe-

ken hoe onze medewerkers denken over onze veiligheidscul-

tuur, is in samenwerking met TNO/AdviSafe een

veiligheidscultuuronderzoek gehouden aan de hand van het

Hearts & Minds model. ‘Wat zou jij veranderen om de veilig-

heidscultuur te verbeteren?’, was hierin de centrale vraag.

Zeshonderd leidinggevenden van Van Oord hebben

meegedaan aan het onderzoek. Uitkomst hiervan is

dat het veiligheidsbewustzijn ten opzichte van

drie jaar geleden enorm is versterkt. Leiderschap

rondom veiligheid heeft binnen de organisatie

een prominente rol gekregen.

Belangrijkste certificaten

• ISO9001 – Quality Management System

• EN14001 – Environmental Management System

• OHSAS 18001 – Occupational Health and Safety System

• ISM code – International Safety System

• MLC – Maritime Labour Convention

• VCA (SCC) – Veiligheids Certificaat voor Aannemers

Toeleveranciers en onderaannemers

Opdrachtgevers Eindgebruikers

AandeelhoudersMerweOord B.V.

Cobepa N.V.ConsOord B.V.

Van Oord

Medewerkers Maatschappij

Waterveiligheid, bereikbaar-heid, ruimte en energie

Marine ingenuityLangdurige relaties entijdige betalingen

Continuïteit en rendement

Aantrekkelijk werkgever-schap en veiligheid

Minimale ongewenste neveneffecten en sponsoring

PathologicalWho cares as long as

we’re not caught

ReactiveSafety is important, we do a lot every time we have an accident

Calculative We have systems in place to

to manage all hazards

ProactiveSafety leadership and values

drive continuous improvement

GenerativeHSE is how we do

business round here

Incr

easi

ngly

info

rmed

Incr

easi

ng tr

ust a

nd a

ccou

ntab

ility

Van Oord

45

with Nature-ontwerpprincipes te komen tot verbetering

van de CO2-opnamecapaciteit van marine ecosystemen. Dit

doen wij in samenwerking met NGO’s, kennisinstituten en

ingenieurs- en adviesbureau’s. Over dit onderwerp zijn in

2014 diverse publicaties verschenen.

Aanleg oesterriffen OosterscheldeIn de strijd tegen het verdwijnen van slikken en platen in

getijdengeulen zijn op twee locaties in de Oosterschelde in

Nederland oesterriffen aangelegd. De bedoeling is dat de

‘banken’ van oesterschelpen de erosie tegengaan en dat de

oesterpopulatie zich op het rif vermenigvuldigt. Oesterlarven

hechten zich aan de schelpen en zo ontstaat een levend rif.

Als onderdeel van het onderzoeksprogramma Building with

Nature en in het kader van sustainability is Van Oord

deelnemer in dit onderzoeksprogramma.

Van Oord ballastwater management systeem goedgekeurd door IMOOnze schepen nemen ballastwater in om de spanning op de

romp te beheersen en de stabiliteit van de schepen te verbe-

teren. Transport van ballastwater van de ene naar de andere

locatie kan echter leiden tot ecologische schade aan de

omgeving. Het internationale Ballastwaterverdrag is daarom

Onze schepen verbruiken een aanzienlijke hoeveelheid

brandstof. Wij onderzoeken voortdurend hoe we zuiniger

om kunnen gaan met onze brandstof. Dat bespaart kosten

en heeft voordeel voor het milieu vanwege minder CO2-uit-

stoot. Om meer inzicht te krijgen in het brandstofverbruik

hebben wij in 2014 brandstofmeetapparatuur geïnstalleerd

op een aantal van onze sleephopperzuigers. Op basis van

deze gegevens onderzoeken wij samen met de bemanningen

hoe brandstof kan worden bespaard. Het resultaat van onze

inspanningen is opgenomen in het kader CO2-footprint op

pagina 47.

Certificering trede 5 CO2-prestatieladder gecontinueerdVan Oord Nederland is in 2014 opnieuw gecertificeerd op

trede 5 van de CO2-prestatieladder. Door deze certificering

kan Van Oord Nederland bij publieke opdrachtgevers een

fictieve korting krijgen op de inschrijving bij aanbestedingen.

CO2-reductie in het Building with Nature programmaBinnen het onderzoeksprogramma Building with Nature is in

2014 een CO2-reductieprogramma gestart. Dit programma

richt zich op de mogelijkheden om door middel van Building

Bij de uitvoering van onze projecten hebben we steeds meer te maken met de effecten voor milieu en omgeving. Van Oord vindt duurzaamheid een belangrijk thema. Een van onze doelstellingen is de effecten van onze werkzaamheden voor mens en milieu zoveel mogelijk te beperken of te compenseren.

Duurzaamheid in de praktijkAandacht voor het milieu, ook

tijdens onze werkzaamheden

46

UN Global Compact als referentiekaderVan Oord wil zaken doen met betrouwbare en gerespec-

teerde leveranciers en onderaannemers. Als referentiekader

gebruiken wij de principes en uitgangspunten van het UN

Global Compact op het gebied van mensenrechten, arbeids-

omstandigheden, anticorruptie en milieu. In 2014 zijn onze

grootste leveranciers in kaart gebracht en beoordeeld op

deze principes. Inmiddels hebben wij van 150 leveranciers

een goed beeld hoe zij zich rondom het thema sustainabi-

lity hebben georganiseerd.

Duurzaam recyclen van schepenSchepen die technisch, economisch of commercieel

verouderd zijn of niet meer voldoen aan weten regel-

geving, worden zorgvuldig gedemonteerd. In 2014 hebben

wij acht schepen gerecycled. De demontage en recycling

gebeurt op duurzame wijze conform de Hongkong

International Convention voor the Safe and Environmentally

Sound Recycling of Vessels.

gericht op het voorkomen, beperken en uiteindelijk

uitbannen van de verplaatsing van schadelijke aquatische

organismen en ziektekiemen door ballastwater. Als respons

hierop heeft Van Oord een eigen ballastwater management

systeem ontwikkeld. Dit systeem, gericht op het schoonma-

ken van de tanks en het op verantwoorde wijze afvoeren van

water, is inmiddels goedgekeurd door IMO en wordt gecerti-

ficeerd door de Nederlandse ILenT (Inspectie Leefomgeving

en Transport).

Garbage management plan conform voorschriften MARPOL-verdragVan Oord heeft voor alle schepen een zogeheten garbage

management plan. In dit plan staat beschreven op welke

wijze afval aan boord dient te worden opgeslagen en in de

haven moet worden afgegeven. Hierbij wordt onderscheid

gemaakt tussen acht afvalcategorieën die gescheiden wor-

den ingezameld. In het garbage management plan wordt

apart aandacht besteed aan herbruikbare en recyclebare

materialen. Hiermee past Van Oord de voorschriften van het

MARPOL-verdrag toe. In 2013 zijn we begonnen met het

registreren van het totale volume aan boord ingezamelde en

in havens afgegeven afval. In 2014 bedroeg dit volume

2.619 m3.

CO2-footprint

Wij bepalen elk half jaar onze CO2-footprint en rapporteren

in- en extern over de voortgang van energiebesparende

maatregelen zoals het slimmer bedienen van materieel.

Verder verwachten wij van onze belangrijkste toeleveran-

ciers en onderaannemers dat zij meedenken over verdere

CO2-reductie. Keten- en sectorinitiatieven spelen daarbij

een belangrijke rol.

In 2014 was onze footprint zo’n 10% lager dan in 2010.

Ten opzichte van 2013 lag het aandeel van het brandstof-

verbruik door ons materieel iets hoger. Ook onze foot-

print was ten opzichte van 2013 iets hoger. Dit is het

gevolg van de hogere bezettingsgraad van onze cutter-

zuigers.

2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013









402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012


123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

2014

2014

2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012 2014 2013 2012

2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2012 2011 2010 2014 2013 2012 2011 2010

2013 2014 2013 2014 2013









402259 256

2014 2013 2012

Offshore olie & gas

12394533

188 21172147 143

2014 2013 2012


123553 94

175316 245434392 549118258 191228150 136

32 36 32 31 39 43

1.292 1.291 259 256 53394

755.812

745.9

78

780.0

00

785.74

9

840.19

0

96,9

4

95,4

7

95,4

6

95,9

9

97,4

0

2014 2013 2012

Dravo S.A.

621 6

47

Gemini: Het grootste gefinancierde offshore wind project

De energie die nodig is om het windpark

te bouwen, wordt na slechts drie maanden

productie van windenergie gecompenseerd.

Gemini:

- CO2 reductie: 1,25 miljoen ton per jaar

- Oppervlakte 2 x 34 km2

- Aantal windturbines 150

- Oplevering: 2017

- Vermogen: 600 megawatt

- Bouwkosten 2,8 miljard euro

The wind park

Renewable energy production and clean energy supply

Gemini’s importance to green-energy development

1.5 millionpeople

785,000households

=

=

=

twice as manyinhabitants as in the Dutch capital of Amsterdam

Northland Power60%

Van Oord10%

HVC10%

SiemensFinancial Services

20%

€440 million in equity invested

600 MW,

2.6 TWh

With a capacity of

the plant will produce

annually

Het windpark

Productie van hernieuwbare energie en voorraad schone energie

Het belang van Gemini voor de productie van groene energie

1,5 miljoen mensen

785.000huishoudens

=

=

=

Tweemaal zoveel inwoners als Amsterdam, de hoofdstad van Nederland

Northland Power60%

Van Oord10%

HVC10%

SiemensFinancial Services

20%

€440 million in equity invested

600 MW,

2,6 TWh

Met een capaciteit van

zal het windpark jaarlijks

produceren

Locatie: Nederland

Grootste offshore windpark in Nederland en in de Noordzee

Groningen

Oppervlakte: 68 km

Diepte 28 – 36 meter

85 km vanaf het land

2

48

Wij realiseren ons dat wij vaak werkzaam zijn in ecologisch

kwetsbare gebieden. Onze werkzaamheden kunnen van

invloed zijn op het milieu en op het leven in het betreffende

gebied. Als maatschappelijk betrokken onderneming willen wij

eventuele nadelige effecten van onze werkzaamheden tot een

minimum beperken en waar mogelijk positieve effecten stimu-

leren. Samen met onderzoeksinstituten en universiteiten heb-

ben we daarom de Van Oord Guards ontwikkeld. Onze Guards

zijn innovatie in optima forma, getuige het succes dat we

hiermee ook in 2014 hebben gehad. Waar dat functioneel is,

bieden wij de Guards in onze tenders aan.

De FaunaGuard: inzet bij aanleg Eneco Luchterduinen

Windpark

Voor de uitvoering van het heien voor het offshore windpark

Eneco Luchterduinen is een proactieve maatregel genomen

om eventuele permanente gehoorschade van bruinvissen, een

beschermde diersoort, te voorkomen. Het heien van de palen

van de windmolens in de zeebodem kan effecten bij deze die-

ren veroorzaken, variërend van lichamelijk letsel (zoals perma-

nente of tijdelijke gehoorschade) tot gedragseffecten. In

samenwerking met onze opdrachtgever (Eneco) hebben we de

vergunningverlener (Rijkswaterstaat) voorgesteld om onder-

zoek te doen naar de effectiviteit van onze FaunaGuard bruin-

vis module.

Het onderzoek liet zien dat één FaunaGuard bruinvissen op

500 tot 1000 meter afstand kan houden. Dit is voldoende om

permanente gehoorschade bij bruinvissen te voorkomen.

Rijkswaterstaat stemde daarom in met de inzet van de Fauna-

Guard als maatregel op de projectsite. De FaunaGuard zal nu

ook worden ingezet bij de aanleg van het Gemini offshore

windpark.

De ReefGuard: kweken van koraal

In 2014 hebben we op het Ningaloo-rif in Australië een pilot

gedaan met onze ReefGuard, een mobiel laboratorium voor

het kweken van koraal. Doel was te onderzoeken of we het

daar aanwezige koraal konden laten voortplanten in onze

ReefGuard faciliteiten. De pilot is succesvol verlopen, resulte-

rend in enkele duizenden tegeltjes waarop zich juveniele

koraaltjes hadden gevestigd. In 2015 voeren we, eveneens in

Australië, een tweede kweekproject uit waarbij we, naast het

vergroten van de schaal van de koraalkweek, de overlevings-

factoren van op het rif teruggeplaatste koralen gaan onder-

zoeken. De ReefGuard wordt daarnaast in 2015 nog ingezet

voor een kweekproject op het project

Sandy Bottom op de Bahama’s. Hier zullen

we gaan kijken welk effect een langere

kweekduur heeft op de overleving van

teruggeplaatste koralen. Het werk in de

ReefGuard vindt zoveel mogelijk plaats

in nauwe samenwerking met lokale

koraalspecialisten van diverse

universiteiten en NGO’s.

PlumeGuard: meten is weten

Op onze projecten meten wij continu de waterkwaliteit om

vast te stellen welke invloeden onze activiteiten op de omge-

ving hebben. Ook onze opdrachtgevers zijn zeer geïnteres-

seerd in deze gegevens. Moeilijk echter is aan te geven welk

deel van de baggerpluim (door baggerwerkzaamheden opge-

woeld sediment dat met de stroming van het water wordt

meegevoerd) het directe gevolg is van onze werkzaamheden.

Met de PlumeGuard meten we op een innovatieve manier de

hoeveelheid totaal zwevend sediment (Total Suspended

Solids) op en rondom onze projecten om van daaruit de bron

van het sediment te herleiden. Afhankelijk van de hoogte van

de hoeveelheid zwevend sediment, kunnen wij hierop reage-

ren door maatregelen te nemen. Bijvoorbeeld door tijdelijk op

een andere plek te gaan baggeren of het productietempo aan

te passen. In 2014 hebben we de PlumeGuard ingezet op het

Ichthys-project in Australië.

FaunaGuard

Een instrument dat met behulp van specifiek

ontwikkeld onderwatergeluid zeezoogdieren,

reptielen en vissen tijdelijk uit een constructiezone

kan houden.

PlumeGuard

Een speciaal ontwikkeld mobiel meetframe dat

moderne meettechnieken integreert in geavanceerde

technieken voor het verwerken van Big Data over

de waterkwaliteit. De PlumeGuard monitort de

vertroebeling van het water op gedetailleerde wijze.

Op basis van de uitkomsten kunnen wij passende

maatregelen nemen.

ReefGuard

Een mobiel laboratorium waarmee bewezen,

kleinschalige technieken voor koraalkweek kunnen

worden opgeschaald en toegepast met als doel op

een actieve manier koraalriffen te herstellen.

Innovatie in optima forma: onze Guards

49

Marine ingenuity: het belang van innovatie

In onze organisatie is veel kennis aanwezig. Dit is niet alleen

opgeslagen in systemen, maar zit ook in de hoofden van onze

mensen. Het is onze uitdaging deze kennis te mobiliseren, te

organiseren en vervolgens toe te passen.

De Jabber, onze jumbobooster op

land waarmee gebaggerd zand met

groot volume kan worden verplaatst

50

Voorbeelden van Marine ingenuity

Ontwikkeling jumbobooster

Met de ontwikkeling van de Jabber, een jumbobooster op

land, kunnen wij gebaggerd zand in hoge concentraties veel

verder persen: tot over een afstand van 10 tot 15 kilometer.

Deze innovatieve techniek is in recordtijd ontworpen,

gebouwd en geïnstalleerd en wordt sinds begin 2015 met

succes in praktijk gebracht op het KNPC-project in Koeweit.

Door de inzet van de Jabber kunnen wij dit grote landaan-

winningsproject efficiënter uitvoeren.

Koppeling sleephopperzuiger aan zelfvarende

cutterzuiger

De koppeling van sleephopperzuigers aan een zelfvarende

cutterzuiger die functioneert als booster. Deze revolutio-

naire techniek is in nauwe samenwerking tussen E&E en

SMD ontwikkeld en wordt toegepast op ons KNPC-project.

Er zijn procesregelingen gemaakt die met behulp van de

simulatoren op ons hoofdkantoor in Rotterdam zijn getest.

Ook bemanningen zijn getraind met behulp van onze

simulatoren.

Rotsbaggeren in Australië

Om beter te kunnen baggeren in harde rotsbodem zijn de

geologische omstandigheden van de bodem in een grond-

model gekoppeld aan de energie die de cutter nodig heeft

om in rotsachtige bodem te snijden. Dit is toegepast op

een van onze zelfvarende cutterzuigers op het project LNG

Ichthys in Australië.

Subsea Rock Installation (SRI) schip Bravenes

In augustus 2014 heeft Van Oord het SRI-schip de Bravenes

besteld. Samen met specialistische externe partijen hebben

wij dit schip ontwikkeld. Met elkaar zijn wij tot een zeer

innovatief scheepsontwerp en mission equipment gekomen.

Het schip heeft een DP-3 systeem (Dynamic Positioning) en

is uitgerust voor het met hoge producties zeer nauwkeurig

plaatsen van stenen van verschillende afmetingen op de

zeebodem door zowel een valpijp als een tremiepijp aan de

zijkant van het schip. Tijdens de ontwerpfase is speciale

aandacht besteed aan een energiezuinige scheepsvorm.

De oplevering is gepland eind 2016.

Ontwerp van nieuwe sleephopperzuigers in eigen huis

Van Oord heeft eind 2014 twee nieuwe sleephopperzuigers

besteld. Deze schepen zijn in eigen huis ontworpen. In het

ontwerp is veel aandacht besteed aan het energiemanage-

Design vindt steeds

vaker plaats in eigen

huis.

Oogmerk is te komen tot vernieuwingen die toepasbaar zijn

op onze projecten en op onze schepen. In 2014 zijn met

succes diverse nieuwe technieken ontwikkeld en in de prak-

tijk ingezet.

Waarom Marine ingenuity?

Met deze twee woorden zeggen we wat we doen, hoe we

het doen en waarin wij ons onderscheiden. Wij vinden

innovatieve oplossingen voor de uitdagingen van onze

opdrachtgevers en zakenpartners. Met onze innovaties

onder scheiden wij ons in de markten waarin wij actief

zijn en bieden wij opdrachtgevers toegevoegde waarde.

De specialisten van de afdelingen Engineering & Estimating

(E&E) en Ship Management Department (SMD) vervullen een

belangrijke functie in onze Marine ingenuity. E&E is het ken-

niscentrum van ons bedrijf. SMD zorgt voor aansturing van

onze vloot en coördineert de nieuwbouw, het onderhoud, de

recycling en de inzet van de bemanning van de schepen.

51

ment van zowel het schip als het baggerproces. Dit gaat

resulteren in een aanzienlijke reductie van het brandstofver-

bruik en de CO2-uitstoot. De schepen worden uitgerust met

verschillende innovatieve en duurzame systemen en krijgen

een Green Passport en Clean Ship Notation. Wij hebben hier-

voor alle kennis binnen het bedrijf gemobiliseerd en in het

ontwerp verwerkt. Daarnaast hebben wij waar nodig specia-

listische kennis van buiten gehaald. De schepen komen in

2017 in de vaart.

Slimmer en efficiënter werken

Automatisering is zowel aan boord als in de uitvoering van

projecten een belangrijke component. Want slimmer en effi-

ciënter werken levert winst op: in tijd en in geld. Daarom

investeren wij continu in de ontwikkeling en toepassing van

procesautomatisering en het gebruik van de management-

informatie uit geautomatiseerde systemen. Bijvoorbeeld

voor het onderhoud van schepen, brandstofbesparingen,

de inkoop van materialen en de inzet van mensen. Ook op

dit gebied zijn in 2014 stappen voorwaarts gemaakt.

Van Oord Data Automation System

Via het Van Oord Data Automation System (VODAS) zijn het

afgelopen jaar baggertechnische processen aan boord ver-

der geautomatiseerd. VODAS is een goed voorbeeld waarin

de combinatie van baggertechniek en procesauto matisering

heeft geleid tot innovatie.

De technologie van VOCAM (het Van Oord Control and Moni-

toring systeem dat de automatisering aan boord regelt en

monitort) en VODAS is geïmplementeerd op onze pijpenleg-

ger Stingray en op de valpijpschepen. Het storten van stenen

voor de kust van Noorwegen op een diepte van 1.277 meter

vanaf de Stornes (als onderdeel van het Statoil-project) was

een wereldrecord. Het is een goed voorbeeld hoe door ons

ontwikkelde productieautomatisering bijdraagt aan het suc-

ces van deze schepen.

Fleet Energy Efficiency Management System

In 2014 hebben wij ons Fleet Energy Efficiency Management

System uitgerold op 60% van de vloot, op al onze vestigin-

gen en op een groot aantal projecten. In dit geautomati-

seerde managementsysteem worden de inkopen en het

onderhoudsmanagement van de schepen nauwgezet bijge-

houden en gevolgd.

Ship Energy Efficiency Management Plan

Daarnaast is het Ship Energy Efficiency Management Plan

(SEEMP) verder geïmplementeerd. Doel hiervan is het bespa-

ren van energie. Via SEEMP monitoren en verbeteren wij het

energieverbruik op alle schepen op eenduidige wijze. Denk

hierbij aan het uitschakelen van hulpvermogen als dat

mogelijk is of het aanbrengen van siliconenverf op een aan-

tal schepen ter vermindering van de weerstand in het water.

Al onze schepen die over SEEMP beschikken, zijn volgens de

normen van de International Maritime Organization (IMO)

IECC-gecertificeerd.

Noorwegen, de Stornes het schip dat het wereldrecord

steenstorten op 1.277 meter heeft gebracht

52

Trailing suction hopper dredgers Self-propelled cutter suction dredgers


Water injection dredgers

Backhoe dredgers


Side stone dumping vessels

Offshore installation and cable laying vessels

Shallow water pipelay barge

22

16 3

3

4

11

1

5

2

Daarnaast heeft Van Oord de beschikking over tientallen stuks gespecialiseerd en hulpmaterieel.

Inkoop verder geprofessionaliseerd

De inhuur van mensen en inkoop van

middelen is een belangrijke component

in onze projecten. In 2014 zijn belang-

rijke stappen gezet in het structureren

van alles wat met ‘procurement’ te

maken heeft. De afdeling Procurement

verzorgt inkopen die aan onze schepen

zijn gerelateerd. Daarnaast is de afde-

ling steeds vaker betrokken bij grotere

projectinkopen, overeenkomsten met

onderaannemers en ingenieursbu-

reau’s. De focus is hierbij niet alleen

gericht op de prijs, maar ook op kwali-

teit, synergie en schaalvoordelen. Het

voorkomen van faalkosten gedurende

het proces zien wij als de belangrijkste

mogelijkheid om besparingen te reali-

seren.

De directe inzet van mensen vanuit

Procurement op de grote projecten

zorgt voor verdere integratie van de

inkoopfunctie in de organisatie.

Nieuw en gepland materieel

• Offshore installatieschip Aeolus

operationeel juli 2014

• Jumbobooster Jabber

operationeel in 2014

• Kabellegger Nexus

operationeel maart 2015

• Cutterzuiger Ural River

operationeel april 2015

• Subsea Rock Installationschip Bravenes

operationeel eind 2016 *

• Twee sleephopperzuigers

operationeel 2017 *

Vlootoverzicht

* in aanbouw

53

Stichting Ecoshape / Building with Nature

De Koninklijke Vereniging van Nederlandse RedersInternational Chamber of Shipping

European Dredging Association

International Association of Dredging Companies

Civieltechnisch Centrum Uitvoering Research en Regelgeving

PIANC, the World Association for Waterborne Transport Infrastructure

The Association of Dutch Suppliers in the Oil and Gas Industry

Vereniging van Waterbouwers Topsector Water

Van Oord

Van Oord middenin de maatschappij

Sinds jaren participeert Van Oord in

vele organisaties, zowel nationaal

als internationaal, op het terrein van

wetenschap, economie en techniek.

Daarnaast maken wij deel uit van

diverse brancheorganisaties.

54

Externe erkenning voor Van Oord

Wij vinden het belangrijk om een

bijdrage te leveren aan de samen-

leving waarin wij wonen en

werken. Daartoe sponsoren wij

culturele en maatschappelijke

activiteiten en initiatieven in de

maritieme sector. In Nederland

focust ons sponsor beleid zich

op onze vestigingsplaatsen

Rotterdam en Gorinchem.

Een van de pijlers van het sponsorbeleid van Van Oord is

om iets terug te geven aan de community waar wij werk-

zaam zijn. Zo sponsoren wij in verschillende delen van de

wereld activiteiten en projecten.

‘Team spirit’ staat bij ons hoog in het vaandel. Wij vinden

het belangrijk dat onze medewerkers een actieve en

gezonde levensstijl hebben. Wij zijn trots op onze medewer-

kers die wekelijks in teamverband trainen en namens Van

Oord deelnemen aan wedstrijden.

Wij ondersteunen ook initiatieven van werknemers die zich

inzetten voor goede doelen. Als zij om financiële ondersteu-

ning vragen en dit verzoek is goed onderbouwd, dan zijn wij

in veel gevallen bereid dit verzoek financieel te honoreren.

KVNR Shipping Award voor Aeolus

De Stichting Maritieme prijzen, waarin onder meer de

Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders is vertegen-

woordigd, heeft eind 2014 de KVNR Shipping Award toege-

kend aan ons offshore installatieschip Aeolus.

Wij kregen deze Award voor onze onderscheidende bedrijfs-

voering op het gebied van scheepsinnovatie en sociale,

organisatorische en milieukundige innovatie binnen de

zeescheepvaart.

‘Traineeship van het Jaar’ in de categorie techniek

In twaalf maanden tijd biedt ons traineeshipprogramma

afgestudeerde technische studenten de kans om meer te

leren over de diverse aspecten van de waterbouw, bagger-,

offshore- en offshore wind sector.

Young professionals en potentiële trainees hebben het trai-

neeship van Van Oord verkozen als ‘Traineeship van het

Jaar’ in de categorie techniek. Deze titel is het resultaat van

een Nationaal Traineeship Onderzoek (NTO), dat bestond uit

een onafhankelijk onderzoek en een beoordeling.

Samenleving staat centraal in sponsorbeleid

Team spirit: de roeiers van Team Van Oord

55

Structuur

Van Oord is een structuur N.V. met een two tier board.

Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van

de Executive Board en op de algemene gang van zaken in de vennootschap en

de onderneming. Binnen de Raad van Commissarissen bestaat een apart Audit

Committee. De Raad van Commissarissen bestaat uit vijf leden. De raad komt ten-

minste zesmaal per jaar bij elkaar.

Executive Board

De Executive Board is primair verantwoordelijk voor het dagelijks besturen van de

vennootschap. Tot hun bestuurlijke taken behoren het stellen van doelen, het

bepalen van de strategie en het beleid, en het leiding geven aan de onderneming.

De Executive Board bestaat uit drie statutaire directeuren en twee niet-statutaire

directeuren. De vijf leden komen tenminste elke veertien dagen bijeen.

Management Committee

Het Management Committee bestaat uit de leden van de Executive Board, de area

directors en de staff directors en vergadert eenmaal per vier weken, onder voor-

zitterschap van Pieter van Oord (CEO). Tijdens deze vergaderingen wordt gespro-

ken over bijzondere ontwikkelingen in de area’s, business units en de grote

stafafdelingen. Tevens komen diverse strategische zaken aan de orde. Het pri-

maire doel van deze vergadering is ondersteuning van de besluitvorming van de

Executive Board. Daarnaast vindt eenmaal per twee weken een Planning Meeting

plaats, voorgezeten door Paul Verheul (COO). Hieraan nemen deel de Executive

Board, de area directors en de staff directors Engineering & Estimating en Ship

Management Department. Op de agenda van deze vergadering staat met name

besluitvorming over de materieelplanning.

Wettelijke eisen

Met ingang van 1 januari 2013 is de Wet Bestuur en toezicht van kracht. Deze wet

beoogt een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen binnen het bestuur

en de Raad van Commissarissen van grote B.V.’s en N.V.’s. Volgens deze wet

moet ten minste 30% van de posities bekleed worden door vrouwen en ten minste

30% door mannen. Zowel de Executive Board als de Raad van Commissarissen

zullen, naast geschiktheid voor de functie, bij toekomstige nominaties en

benoemingen rekening houden met deze wettelijke eisen.

Corporate Governance

56

CFOArjan van de Kerk

Lid Executive BoardNiels de Bruijn

CEOPieter van Oord

ConcernControl

Personnel &Organisation

Concern Accounting

TreasuryQHSE

InformationTechnology

Legal & Contracts

Area Asia &Australia

Area Middle East & West AsiaArea Netherlands

Procurement

Facility ServicesBusiness unit

Dravo S.A.

StafafdelingenArea’s/Business units

Executive Board

Business unit Offshore

Wind Projects

COOPaul Verheul

Engineering &Estimating

Ship ManagementDepartment

Survey

Area Europe

Area America &Africa

Lid Executive BoardJoep Athmer


Business unit Wicks

Communication & Markets

Project Office

57

Risico’s in een zo vroeg mogelijk

stadium onderkennen

58

Risico’s en risicomanagement staan bij Van Oord prominent

op de bestuursagenda. Risicomanagement definiëren wij

als anticiperen op en monitoren, controleren en beheersen

van gebeurtenissen die invloed kunnen hebben op de

waardeketen.

Projectmanagement is voor ons een primair proces. De aanbestedingsfase vormt

het startpunt van ons risicomanagement. Het is belangrijk de risico’s die zich

kunnen voordoen tijdens de uitvoering van projecten in een zo vroeg mogelijk

stadium te onderkennen. Het beheersen van projectrisico’s is de basis van ons

bedrijfsbrede risicomanagement. Veiligheids- en milieurisico’s zijn hiervan inte-

grale onderdelen.

De verschuiving van risico’s naar ‘de markt’

Het aannemen en uitvoeren van grote projecten brengt risico’s met zich mee.

Bovendien constateren wij dat opdrachtgevers, met name overheden, steeds

meer risico’s willen neerleggen bij marktpartijen. Tegelijk eisen opdrachtgevers

garanties. Een bewezen track record, een sterke financiële basis en een spreiding

van activiteiten en risico’s zijn belangrijke afwegingen. Als vooraanstaande onder-

neming met een solide financiële positie zijn wij voor overheden en andere

opdrachtgevers een interessante partner om risico’s over te nemen. Voor ons is

het belangrijk deze risico’s te onderkennen, goed te managen en deze in relatie

te laten zijn met de winstpotentie van een project.

Projectrisico’s nog beter beheersen

Ons interne risicomanagementsysteem is op orde, zo is door externe deskundi-

gen in 2014 vastgesteld. Alles is er op gericht risico’s op voorhand zoveel moge-

lijk te onderkennen en daarop maatregelen te nemen. Omdat het altijd beter kan

en omdat een groeiend aantal van onze projecten complexer wordt, zijn wij in

2014 gestart met ons Complex Projects-programma (zie pagina 16).

Bedrijfsbreed risicomanagement

Wij hebben voor iedere area/business unit en stafafdeling Key Performance Indica-

tors (KPI’s) vastgesteld. Per kwartaal overleggen de leden van de Executive Board,

area directors, staff directors en staff managers over deze KPI’s. Tijdens dit overleg

worden marktontwikkelingen, inschrijvingen en gunningen, evenals financiële resul-

taten, risico’s en beheersmaatregelen gerapporteerd en besproken. De Raad van

Commissarissen houdt toezicht op onze benadering van risicomanagement en ziet

toe op commerciële en financiële ontwikkelingen. Hiertoe ontvangt de Raad van

Commissarissen per kwartaal een uitgebreid geconsolideerd managementrapport.

Deze rapportage wordt ook uitgebreid besproken in het Audit Committee.

Risicobeheersing hoog op de

bestuursagenda

59

Overzicht van de belangrijkste risico’s en beheersmaatregelen

Risico Beheersmaatregelen

Financieel

• Brandstofprijs Termijncontracten of toewijzing aan de opdrachtgever

• Politiek/betaling Exportkredietverzekeringen; indien dit voorgaande niet mogelijk is, dient er een positieve

cashflow op het project te zijn

• Valuta Hedging of toewijzing aan de opdrachtgever

• Liquiditeit Cashmanagement

• Rente Hedging

(Milieu-)technisch

• Bodemgesteldheid Grondonderzoek en conditioneren in contract

• Risico’s projectlocatie Ter plaatse de lokale omstandigheden in kaart brengen

De werkbaarheid beoordelen aan de hand van statistieken en prijzen of conditioneren in

contract

• Milieu en weers- Uitvoeringsmethoden aanpassen of technische aanpassingen opnemen in ontwerp en planning

omstandigheden

Geïntegreerd managementsysteem

Alle procedures en vigerende documenten zijn ondergebracht in het Van Oord

Management Systeem (VOMS). De inrichting van ons managementsysteem is voor

iedereen in onze onderneming beschikbaar. In dit managementsysteem zijn pro-

cedures en bevoegdheden vastgelegd. In de procedures wordt aangegeven hoe

wij handelen bij inschrijving op en de uitvoering van (nieuwe) projecten. Systema-

tische projectevaluaties van risico’s maar ook van bijvoorbeeld klanttevredenheid,

maken integraal deel uit van het managementsysteem.

Het managementsysteem wordt jaarlijks onafhankelijk door Lloyds getoetst op

basis van internationale kwaliteits-, veiligheids- en milieustandaarden. Sinds 1996

is Van Oord op het gebied van veiligheid gecertificeerd voor ISO9001. In 2013

werd voor de gehele organisatie wereldwijd het OHSAS 18001 certificaat verkre-

gen en tevens werd het personeelsmanagement voor de rederijactiviteiten gecerti-

ficeerd conform de Maritime Labour Convention. Dit betekent dat Van Oord nu al

haar wereldwijde activiteiten volledig heeft gecertificeerd tegen de standaarden

die binnen de industrie belangrijk zijn. De QHSE-afdeling is integraal verantwoor-

delijk voor de monitoring en borging van het systeem en levert professionele

ondersteuning bij het implementeren en verbeteren van processen.

60

Het uitgangspunt van het financiële beleid van Van Oord is een adequate winstge-

vendheid en borging van de continuïteit van de onderneming. Hierbij wordt naast

het reguliere risicomanagement sterk gestuurd op meerjarige scenario’s en de

daarbij behorende bandbreedtes. De Executive Board bespreekt de rapportages

per vier weken, per kwartaal gebeurt dit met de verantwoordelijke directors en

met de Raad van Commissarissen.

Van Oord rapporteert over de gang van zaken binnen de onderneming en de

dochterondernemingen in het jaarverslag 2014. Kijk voor een overzicht in de toe-

lichting op de geconsolideerde jaarrekening. Het jaarverslag is bedoeld voor alle

belanghebbenden. Hierin rapporteren wij over de prestaties van de onderneming,

de maatschappelijke toegevoegde waarde en de financiële resultaten.

Dit verslag, waarvan de jaarrekening is voorzien van een goedkeurende

controleverklaring door Ernst & Young Accountants LLP, is goedgekeurd door

de Raad van Commissarissen en zal worden vastgesteld door de aandeelhouders

op 23 april 2015.

Onze financiële rapportage geschiedt volgens de richtlijnen van Dutch GAAP, de in

Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en de

wettelijke bepalingen betreffende de jaarrekening, zoals opgenomen in het Burger-

lijk Wetboek, Titel 9, Boek 2.

Van Oord rapporteert over duurzaamheid op basis van interne rapportagelijnen. Bij

de selectie van de indicatoren laten wij ons leiden door de richtlijnen van het Global

Reporting Initiative en de gesprekken met onze stakeholders. Binnen de Executive

Board is de CEO verantwoordelijk voor de rapportage over veiligheid, de COO heeft

het thema sustainability in zijn portefeuille.

Jaarlijks vindt een interne audit plaats van ons energiemanagement, waarbij wij de

energiestromen binnen de onderneming analyseren. Daarnaast houden wij minimaal

eenmaal per jaar een interne audit op basis van ISO 14064 met betrekking tot de

CO2-footprint rapportage. Tenslotte voert Lloyd’s Register Quality Assurance een-

maal per jaar een externe CO2-footprint verificatie uit.

Dit verslag is in de Nederlandse en Engelse taal digitaal beschikbaar via onze

website www.vanoord.com en de Van Oord App (App store en Google Play). In

geval van een interpretatieverschil prevaleert de Nederlandstalige versie.

Verslaglegging

61

Bedrijfsprofiel

Familiebedrijf Van Oord is wereldwijd actief als toonaan-

gevende aannemer van bagger-, waterbouwkundige en

offshore en energieprojecten (olie, gas en wind) en biedt

inno vatieve oplossingen voor maritieme uitdagingen. De

onderneming is wereldwijd actief in meer dan vijftig landen.

Van Oord is een in Nederland gevestigde, zelfstandige

naamloze vennootschap. Het hoofdkantoor van de onderne-

ming is gevestigd in Rotterdam. Onze medewerkers zijn

betrokken, ondernemende professionals met een passie

voor water en technologie. Zij kennen het belang van

samenwerken met als doel het best mogelijke resultaat te

bereiken. Door open en integer te zijn, bouwen zij aan

wederzijds vertrouwen en respect.

Van Oord biedt maritieme oplossingen die nu en in de toe-

komst van waarde zijn. Veiligheid, duurzaamheid en conti-

nuïteit gaan daarbij hand in hand. Van Oord heeft oog voor

zijn waardeketen, die zich uitstrekt van toeleveranciers tot

opdrachtgevers.

Missie

Wij zijn de toonaangevende, internationale aannemer en

leggen ons toe op bagger-, waterbouwkundige en offshore

projecten (olie, gas en wind). In nauwe samenwerking met

onze opdrachtgevers creëren wij innovatieve, duurzame

oplossingen en veilige werkomstandigheden.

Visie

De groeiende wereldbevolking heeft behoefte aan meer

ruimte en de vraag naar energie stijgt voortdurend. Toene-

mende wereldhandel vraagt om meer en betere havenfacili-

teiten, terwijl klimaatverandering kustgebieden bedreigt.

Van Oord biedt innovatieve oplossingen voor deze wereld-

wijde maritieme uitdagingen: nu en in de toekomst.

Business

Drivers

• Maritiem transport

• Energieverbruik

• Stijgende zeespiegel

• Urbanisatie

• Toerisme

Van Oord in het kort

Corporate Governance

Personnel & Organisation, Communications & Markets, QHSE

Concern Control, Concern Accounting, Treasury, Information Technology, Legal & Contracts, Procurement, Facility Services

Engineering & Estimating, Ship Management Department, Operations Department, Survey

Project Office

Van Oord’s business model

Complex Projects-programma

ONDERHOUDAANLEGTENDERING/ENGINEERING

VALUECREATION

PROJECTS

SUPPORTPROCESSES

Area’s & Business Units

62

Offshore olie & gas

• Installeren van laadboeien en pijpleidingen, ook als EPC-

aannemer met contractuele verantwoordelijkheid voor

ontwerp (engineering), inkoop (procurement) en bouw

(construction)

• Beschermen van pijpleidingen op de zeebodem

• Baggeren en afdekken van sleuven voor pijpleidingen

• Installeren van leidingen

• Installeren van offshore gravity based platforms

Offshore wind

• Als EPC-aannemer met contractuele verantwoordelijkheid

voor ontwerp (engineering), inkoop (procurement) en

bouw (construction) realiseren van complete windparken

op zee

• Installatieactiviteiten voor utilities op zee

Eigendomsverhouding

De eigendomsverhouding is in 2014 niet gewijzigd.

Van Oord nv is een in Nederland gevestigde naamloze ven-

nootschap. MerweOord B.V., de houdstermaatschappij van

de familie Van Oord, houdt 78,5% van de aandelen in

Van Oord nv. De overige aandelen zijn in handen van

Cobepa (Nederland) N.V. (10,75%) en ConsOord B.V.

(10,75%).

Cultuurwaarden

• Maritiem ondernemerschap

• Professionaliteit en toewijding

• Passie en vindingrijkheid

• Integriteit, openheid, respect en teamgeest

• Zorg voor de mens

Activiteiten

Baggeren

• Aanleg en onderhoud van havens en waterwegen

• Landaanwinning

• Aanleg van kunstmatige eilanden

• Kustverdediging

• Aanleg van dijken en oeverbeschermingen

• Bouw van havens, strekdammen en kademuren

• Verwijderen van verontreinigd bodemmateriaal

• Versneld bouwrijp maken door verticale en

horizontale drainage

Breakwater in Constanta (Roemenië)

63

Hoofdkantoor Rotterdam, Nederland

Vestigingen

Wereldwijde vestigingen

Europa

Azerbeidzjan – BakuBelgië – ZeleDuitsland – BremenFrankrijk – Le Blanc-Mesnil CédexGibraltarItalië –AmeliaKazachstan – ManigistauLetland – RigaNederland – Gorinchem Nederland – RotterdamNoorwegen – BergenOekraïne – OdessaPortugal – LissabonRoemenië – ConstantaRusland – MoskouRusland – St. PetersburgRusland – YusnoSpanje – MadridTurkmenistan - AshgabatVerenigd Koninkrijk – Small Dole

Azië & Australië

Australië – BrisbaneAustralië – PerthChina – ShanghaiFilippijnen- ManillaHongkongIndonesië – JakartaKorea – BusanMaleisië – Kuala LumpurSingaporeTaiwan – Keelung CityThailand – BangkokVietnam – Hanoi

Midden Oosten & West Azië

Bahrein – ManamaIndia – MumbaiQuatar – DohaVerenigde Arabische Emiraten – Dubai

Amerika & Afrika

Angola – LuandaBahamas – NassauBrazilië – Rio de JaneiroCanada – CalgaryCanada – OntarioCuraçao – WillemstadMozambique – MaputoNigeria – Ikeja-LagosMexico – Mexico CityPanama – PanamaVerenigde Staten – Houston

64

Drs. P. (Pieter) van Oord (1961)

Chief Executive Officer sinds 2008

Drs. A.J. (Arjan) van de Kerk RA (1955)

Chief Financial Officer sinds 1998

Ir. P.W. (Paul) Verheul (1961)

Chief Operational Officer sinds 2011

Ing. J.B.E.M. (Joep) Athmer (1955)

Lid van de Executive Board sinds 2013

Ir. C.N. (Niels) de Bruijn (1963)

Lid van de Executive Board sinds 2013

Onze organisatie

Executive Board

V.l.n.r.: Joep Athmer, Pieter van Oord, Niels de Bruijn, Arjan van de Kerk en Paul Verheul.

65

Area Management

Area Netherlands

• Area director: Ir. J. (Jan) Schaart

• Area managers: C. (Carlos) Mollet,

Ing. J. (Jaap) Wiersma

Area Europe

• Area director: Ir. G. (Govert) van Oord

• Area manager United Kingdom & Ireland:

Ir. M. (Maurits) den Broeder

• Managing director J.T. Mackley & Co. Ltd:

T. (Tony) Camilleri

• Area manager Germany: H.G. (Henk) Lunsing

• Area manager South East Europe:

M.C. (Ries) Kamsteeg tot 01-05-2015

Ing. P.P. (Peter Paul) Hordijk vanaf 01-05-2015

Area Middle East & West Asia

• Area director: Ir. A.F. (Arnoud) Kuis

• Area manager Middle East:

Ing. J.J. (Jan-Willem) Elleswijk

• Regional manager West Asia:

Ing. A.H.M. (Ton) van der Burg

Area America & Africa

• Area director: Ir. R.A.M. (Ronald) Schinagl

• Area manager South America:

Ir. T. (Tim) Helbo

• Area manager North & Central America:

Ir. M.W. (Mark) Roelofs

• Area manager Africa: Ir. R.K. (Ruud) Romijn

• Regional manager Nigeria:

Ir. A.C. (August) Runge

Area Asia & Australia

• Area director: Ir. C.A. (Niels) de Bruijn

• Area manager North & South East Asia:

Ing. M. (Martin) Smouter

• Area manager Australia:

Ing. M.P. (Martin) Meijers


• Area director: Ing. J.B.E.M. (Joep) Athmer

• Deputy Area director:

Ir. E.J. (Evert-Jan) Sibinga Mulder

• Area manager Subsea Rock Installation:

Ir. J.G. (Koos) van Oord Azn.

• Area manager Offshore Pipeline Installations:

J. (Hans) van Meeuwen

Business unit Offshore Wind Projects

• Area director: Mr.Ir. J.G. (Johan) van Wijland

• Project director:

Ir. D.B. (Didi) te Gussinklo Ohmann

Business unit Wicks

• Area manager: G.J.A.M. (Jelle) Mens

Business unit Dravo S.A.

• Regional manager: Ir. K.B. (Koen) Sweers

Het Management Committee bestaat uit de leden van de Executive Board,

de area directors en de staff directors.

Management Committee

66

Staff Management

Staff directors

• Concern Control:

H. (Huib) de Jong tot 01-01-2015

B. (Borg) van Katwijk MC vanaf 01-01-2015

• Engineering & Estimating:

Ir. I.F.R. (Ivar) Daemen

• Personnel & Organisation:

J.D. (John) Knoester

• Procurement:

Drs. J.M. (Jeroen) Kwakernaak

• Ship Management Department:

Ir. J. (Jaap) de Jong

• Quality Health Safety & Environment:

Ir. A. (Ton) van de Minkelis

Staff managers

• Communication & Markets: Drs. R.E. (Robert) de Bruin

• Concern Accounting: Drs. R. (Rob) Middelkoop RC

• Facility Services: Ing. L.J. (Ben) Seekles

• Information & Technology: Drs. M.G.M. (Thijs) Vervaat a.i.

• Legal & Contracts: Mr. J.M. (Job) de Groot

• Survey: Ing. M.J.L. (Michel) Koper

• Treasury: Drs. M.S. (Marlies) Janssen

67

Aa P.J.W.J. van der, Aalderen M. van, Aalders C.M., Aanraad A.T.J., Aarens R., Aartrijk M.F. van, Abano B.S., Abarca E.C, Abass G.,

Abdallah Alhalaseh K, Abdallah Altarawneh M, Abdelrahman A., Abdon L.M., Abdul Alim M.D., Abdul Barique M.K., Abdul Khadar

N., Abdul Majeed A, Abdul Rachman A., Abdul-Gani M., Abdullah N.H. Binte, Abdulle A.M.A., Abelgas E.C., Abishev N., Aboobaker

B.M., Abrasaldo R.B., Abrenica Jr P.S., Abrori U, Abu Rob M.K.M., Abukhanov S., Acanto Jr. R.B., Acasio R.B., Acenas J.D., Acevedo

A., Acharya K.M., Acierto J.E, Acquoij-Leshchenko, I.V. van, Adaci J.D., Adam U.I., Adari R., Adema Y.B., Adeola K.O., Adilgaziyva Z.,

Adolfo A.A, Adriaanse C.A., Advocaat-van den Heuvel, S.J., Aeck E.O, Afari M.K., Afazaz I, Agayeva L., Agelink J.J., Agostinho M.,

Agrizzi L., Agrizzi S.W., Aguinid J.A., Ahmad N, Ahmad N., Aisporna A.P., Ait Lafkih N., Aizobua S., Ajekiigbe O.S, Akdemir K.,

Akershoek E.W., Akimzhanov D., Akinboye T., Akindele O., Akinyele O., Akker M. van den, Akkermans R.J.C.J., Akol R.L., Akolade

A.O., Akpan - Brown G., Akster G., Al Balushi A.A.M., Al Balushi M.S.M., Al Halasah N, Al Madhi H, Al Qasim M, Al Sultan M, Al Sultan

N, Al Sultan R, Al Sultan W.I., Alberda P., Albert D., Albertino T, Alblas K., Alblas M., Albuloushi H.M.Kh.J., Alcala S.L., Alcedera E.B.,

Alday R.A., Aldaya J.M., Aldea J.C., Ale D.M., Alensonorin O.B., Alfelor L.U., Alhareer K.M.J.E.M., Ali Anberi A, Ali Mohammed R.,

Alibaks K.F., Alibudbud J.A.L., Aligam R.A, Alimin A, Alisangco N.L., Aliyaru Kunju I., Aliyev A., Aljiran T.S.H.S.A., Alkema A.G.,

Alkema J., Alkema K., Almeida J.K.B de, Almeida M.A. de, Almeida V.C., Almiz A.V., Almodiel J.H., Almosera R.B., Altraide S, Alvarez

P.D.C., Alvarez R.H., Alves E.N., Amade M., Amadi A., Amadi B., Amagsila E.R., Amangaliyeva G., Amantaiuly B., Amaral P.P. do,

Ambachtsheer V., Ambalath Veettil Kottapurath H.A.V., Ambalathu Veetil R.M., Ambre K.M., Ameer M, Amels J., Amersfoort D.C.

van, Ammerdorffer D.J., Amul J.J., Anafed D, Anar E.G., Anastacio T.T., Andales Z.C., Andel J. van, Andrade N.I de, Anemaet P.A.,

Angchekar A.A., Angel P.M., Angelen R.F.C. van, Anil Austin T, Anissimova A., Anneveld J.A., Ansari I., Antonov V., Antony D, Antony

N.C., Antony V, Apeldoorn R. van, Apeli G., Aper G.M.E., Apfel T.W., Apitan V.C., Apolinario R.S, Appollo P., Aquino G.M, Aranez

R.C., Aras B.S., Arathu Peethambaran P, Araujo A.P de, Araujo A.P.D de, Araujo R.F. de, Araujo S.G de, Araujo W.G.V., Araya Godoy

L.E., Arbeider F.R., Arca P.E., Arcay H.J., Arceno J.C., Arias M.P., Arigwe A.K., Arijajie S., Arillo J. A., Aritonang VAR, Aritya S, Arjunan

Kochupurayil M, Arkarov Y., Arkel-Snoek, T.H. van, Armstrong P.G., Arnaldo T.A., Arnhem W.J.J. van, Arquiza F.C., Arrachart A.G.M.,

Asaolu E., Asika J., Asmus S., Asobie T., Assa Alzayadeen T, Assche R.J.L. van, Asseervatham M., Asselé A., Asunto L.R., Atabayeva

K., Atapary C.D., Atapary-Sahetapy, V.E., Athmer J.B.E.M., Athmer M.J.H.M., Atienza N.D., Atkinson C., Atta A.I., Atun E.D.C.,

Augustina R, Augustine A, Auman M.A., Ausan N.D., Avondrood E.C., Ayanbisi T.O., Azad A, Azghiri A.,

Azizov T., Azzouzi M. el, Baaij H.A.D., Baalen G., Baalen M.M.S. van, Baars P.O., Baars R., Baas R.H.,

Babatunde M., Babu R, Baby B., Bachri A, Backhuis W.M.H., Bacsafra M.R.V., Badilla M.Q., Badukonda K.K.,

Baeck A.C., Baesa R.M., Baggerman C., Baggerman C., Baggerman W.M., Bagiac M., Baigozhayev R., Baihaky

H, Baikenov A., Bait J.G., Baizakov R., Bak A., Bakazhanov A., Bakelaar J., Bakelaar O., Bakermans B., Bakker

A., Bakker A., Bakker B., Bakker D.J., Bakker G., Bakker J., Bakker J., Bakker J.M.A., Bakker M.A., Bakker M.J.,

Bakker R., Bakker S.P.M., Bakyt A., Bakytzhanova G., Balakrishnapillai M., Balder P.P., Baldock R.G., Baldonado

M.J., Balducci G, Balen M.A.G.P. van, Balesco S.M., Baligo J.B., Baljé H.A., Baljet D.M., Balontong N.G., Balsamo E.F.,

Balvert W.J.P., Bambacht W., Banayo R.C., Banerjee S., Banga U.P., Bangma C., Banogon V.B., Baraquiel J.R., Barbosa D.D.N, Barendregt

E.C., Baricaua D.C., Barlisan D.C., Barnes K., Barneveld J., Baron de Smeth M.J., Barredo C.D., Barreto G.A.M., Barreto Gonçalves J.M,

Barrit J.R., Barros J.P, Barruga V.B., Barselaar S. van den, Bartels A.H.M., Bartels J.E.W., Bartolovic-Baban, N., Baskarakrishnan K,

Bassarbayev A., Basso R., Basten Batenburg F.L.J. van, Basuel M.C.A., Basuel R.O., Basuki U, Batalin S, Batasin-in N.A., Batista J.E.J,

Baumann M., Baus C., Baus H.A., Bautista J.G., Bautista J.S., Bax R.L.H., Bay E.R., Bayo-Philip P., Bayot J.N., Bean C., Becker J.H., Beek

A. van, Beek A.K. van, Beek G. van, Beek R.H. van, Beek S.L. van, Beeker P.M., Beekhuijzen S.J., Beekmans E., Beela J., Beelen C. van,

Beemsterboer T.N., Been F.L., Beentjes F.J., Beerta J.P.W., Beest J.M. van, Beest M. van, Beij I.A., Beijer R., Bekaert N.E.F.H.J., Bekendam

H.J., Bekezhanov Z., Bekkema S., Bekker J.F., Belano H.M., Belano J.O, Belderok H.J.M., Belkadi N., Belleza J.A., Belstra L.C., Bemmelen

S.A. van, Bend L.M. van der, Benerio J.A., Benevides D.C.D.A., Bengare M., Benie K., Benkov O.V., Bennimon B., Bent J.M. van der,

Bentlage J., Berberabe J.S., Berbinschi S., Berchum T.H. van, Berde J, Berdiyev E., Berg B.D. van den, Berg B.J. van den, Berg C.G. van

den, Berg C.M. van den, Berg D.J.D. van den, Berg E.E. van den, Berg G. van den, Berg H.B. van den, Berg J. van den, Berg M. ten,

Berg M. van den, Berg M.J. van den, Berg R.A. van den, Berg W.B. van den, Bergancia R.A., Berge C.E.R. van den, Bergh E.C. van den,

Bergh M. van den, Bergman M.M.M., Bergunio Jr. S.J., Berg-van der Caaij, S.N. van den, Berk A.H. van, Berkel A. van, Berkelaar J.T.,

Berkouwer C.T., Berkouwer J.A., Bermejo M.M., Bermingham C., Bernaards D., Bernaards P.J., Bernabe M.M., Bernabela M., Bernales

E.B., Bernard B., Bernardes de Freitas P.M., Bernds T.M.F., Bernido Jr. F.A., Bersales M.P., Bersano J.A., Bertacin F., Bertens E.C.A.,

Besancon C.Y., Besse D., Besse E., Besseling C.J., Bestebreurtje K., Bettinger S., Beuker C.F.J., Beukers K., Beurden M. van, Beurs H.A.

de, Beurs P. de, Beurskens W., Beute H.G., Beuving B.J.M., Beverloo J., Bexariyev A., Bheempalli V.P., Biemans C.D.H., Bierma S.D.R.,

Biesebeek M. te, Biesemans T.M.L., Biesheuvel A., Biesheuvel M.W.D., Biesheuvel W., Bigay B.M., Bijen J.H.G., Bijkerk P., Bijl H., Bijl

J.J., Bijl P.A., Bijl W.A. van der, Bijloo E.M., Bijlsma J., Bijnen R.F.A., Bijsterbosch H., Bin Abdu Awaji A, Bin Abdul Hamid S., Bin Abdullah

A.A., Bin Ali M.I. bin, Bin Mohamed Ismail I.B.I., Bin Rais M., Bin Yusof I., Binayao J.A., Bingat B.A., Binsbergen A.C. van, Binuya C.M.,

Onze mensen

68

Bisht S., Bisnar C.J., Bison B.D., Biswal D., Biswas M., Bitter A.J.N., Blaauw J., Blaauw T.J., Blachi R., Blakely A.D., Blankespoor H.C.,

Blansjaar S., Blechschmidt S.A., Bleeker P., Bleijendaal C.H.E., Bles J., Bliek A.J., Block O.I.P. de, Bloem F.E., Bloemendal G.W., Blohm

B.D.H., Blok H., Blok J., Blokland J.P.C., Blom A.M.J., Blom J. van der, Blom J.D. van, Blonk Y.A.M., Bloodshoofd B., Bloois J.W. van,

Bloppoel A.L. van, Bode L.R., Bode T.C.F., Bodegom B. van, Bodegom P.J. van, Bodegraven R.M. van, Boender M.B., Boer A.J. den,

Boer B.A., Boer C., Boer C.M. den, Boer E.J. de, Boer F.M. de, Boer G., Boer G.J. de, Boer H.R. de, Boer J., Boer K. de, Boer K.I. de,

Boer L. de, Boer N.J., Boer P., Boer R.J., Boer W., Boer W.F. de, Boeree E.P.C., Boersma A., Boersma J.D., Boertien E.J., Boeschoten H.A.,

Boeter J.M., Bogaard S.S., Bogachev P.V., Bogaerts R., Bogerd H.N., Bohalteanu R.E., Bok E.J., Bokanov Z., Bokhoven P.W. van, Bokova

O.S., Bokslag-Beenhakker, K.M., Bolang L., Bolaños M.B., Boldrik W.C.F.H. van, Bolivar F.P., Bomas A.P., Bommadevara G., Bon V.,

Bongartz A.H.G., Bont C.M. de, Bont R.T.M. de, Bontenbal W., Booc M.M., Booij R.M., Boom J., Boom M., Boon J. van der, Boon S.,

Boone M., Boonstra J., Boor D.P.A., Booster L.N., Bor J.E., Borcea C., Borcea L.M., Bordry V.E.M., Borggreve M.J., Borgman S.,

Borromeo R, Borsje C.S., Borst M.P.H., Borst P.J., Borst, A. de, Bos A.H., Bos A.T., Bos C.M., Bos E., Bos H.E., Bos J.L., Bos K.A.W., Bos

P. de, Bos P.W., Bos T.A., Boscarino B., Bosch B. van den, Bosch H.A., Bosch J.W.G., Boscher R., Bosma T., Bosmann T.J., Bosmans J.,

Bossche E. van den, Bos-Souisa, A. van den, Bot M.G., Botelho S.O., Both B., Botma Jr. G., Botma Sr. G., Bouckaert - Zeeman Y.L.,

Bouland A.R., Bould S.G., Bouma P.J., Bouman J.P., Bourgeois M.N.G., Bouvrie R. des, Bouwman C.H.F., Bouwmeester D., Bouwmeester

R., Boven J.L.H. van, Bovenhorst L.R., Braam P., Brabander W.H. de, Braber F.J. den, Brabo L.S.G., Brajkovic B.B.B., Bramer M.F., Brand

P., Brandenburg M. van, Brandenburg P.G.F., Brands P., Bras T.A., Bratu A.I., Braven I.A. den, Bravo Navarro J., Brebde J.A., Bree E.W.

de, Bree R. de, Breedeveld J.F., Breejen A. den, Breejen A. den, Breet W.M., Breeuwsma L.J., Bregman R.A., Breis S.R., Bremer F., Breure

J.J., Briggs T., Brink B.E., Brink I.C. ten, Brink I.E.A., Brink S.N. van den, Brinkers G.B., Brinksma A., Briones E.E., Brito Y Heynen H.L.,

Brockfield A.S., Broeck J.J. van den, Broeder M. den, Broeder P.R.M. den, Broeders H.J.M., Broek P. van den, Broek P.S. van den, Broek

R.F.J. van den, Broeken J.A., Broekhoven P.J.M. van, Broekhoven P.P. van, Broekhuizen M.N., Broer D., Broere B., Broere F., Broeren

W.J.P., Bronder A.J., Bronsveld F., Brookes B.T., Brooks M.E., Brouw D.M. op den, Brouwer A.J., Brouwer K.J.C., Brouwer M.J., Brouwer

N.J. de, Brown D.V., Browne S., Brug E. van de, Brugmans J.H.H., Bruijn C.A. de, Bruijn E. de, Bruijn F.L. de, Bruijn R.A. de, Bruijnes

G., Bruin D. de, Bruin G.J. de, Bruin H. de, Bruin P. de, Bruin P.H. de, Bruin R.A. de, Bruin R.E. de, Bruin T., Bruine A.M. de, Bruinier

B.J.A., Bruinsma J., Bryson A.M., Bshara Al Halasa H, Buarque F.C., Bucad R.C., Buciiu A., Bucio A.R., Budhi S., Buël F.G.A. van, Bueno

R.P, Bugna B.I., Buhat A.B., Buhat E.S., Bui P.T., Buitehuis W.J., Buizert A.W., Buizert R.C., Buksh F., Bulte C.H., Bultekov S., Bumagat

P.M., Bunders F.S., Bunschoten P.H., Burazer I., Buren-Helsinger, F.C. van, Burg A.H.M. van der, Burg G.C.M. van der, Burg J. van der,

Burg M., Burger R.J., Burgess D., Burggraaf M., Burgt H.L.C. van der, Buriu C.,

Burkit A., Burn J.H.S., Burnaz A.N., Busé J., Bushnev S.V., Bustavino N.M., Buster

A.C.J., Buter P., Butzelaar F.A.M., Buunk A., Buurmeijer J., Buurmeijer-Wierenga, K.,

Buursma J., Byrne G.M., Caadlawon C.A., Cabahug K.A., Cabahug O.S, Cabais A.M.,

Caballero J.L., Cabaloza R.C., Cabie O.I., Caboverde G.S., Caburnay D.L., Cacho R.A.,

Cacho R.P., Cacho R.P., Cadion A.P., Caem R.G.J. van, Café J.H.W., Cagande M.E.M.,

Cagigas Fojaco O.M., Calanoc C.C., Calera D.B., Calidades L.O, Callueng A.M., Calope

R.L., Caluwé E., Cambombi D., Camillato J.C, Caminos N.A., Campen L.F.C. van, Campos M.V.,

Campos S.F, Canar A.B., Canaria E.M., Candava M.B., Candava M.B., Cantini R., Cantre G.B., Canut Jr. N.R., Capa Jr. D.S., Capanan

B.A., Capello W.L., Caponpon H.G., Cappelle A.G. van, Capuno J.L., Cardon L.F.H., Caric A.N, Carillo Jr. E.Q., Carlos J.L.S., Carno R.A.,

Carolus R.E., Carredo B.A, Carredo P.A., Carter M.A., Carvalho E.J. De, Carvalho E.M.S.G., Cary J., Casand A.R. van, Casenas R.B.,

Caseres J.P., Casipag L.B., Casiquin J.D.C, Castaño J.A., Casteren R.A.N. van, Castillejos J.Y., Castillo A.V., Castillo F.O., Castro E.M.,

Castro J.M.D.O., Castro M.E., Catargiu A., Cats F.H., Caulier P., Cavents C.C.L., Cayapan A.B., Ceria J.P., Ceton J., Cezar R.C., Chadova

K.Y., Chakkungal Thankappan M, Challa L., Chan G., Chan K.C., Chan K.W., Chanca J.M., Charles Haris A, Chaturvedi T, Chaudhary

R.K., Chaudhary S.K., Chavan B.P., Chavan M.R, Chavdar Y.D., Chavez F.G., Chavez F.P., Chazil Bava Haji A.M., Chebaux T., Cheenikkal

Veedu C.V., Chekuradu Hashim H, Chenathuparambil B.P., Cheung S., Chevalier E.A., Chiagoziem E., Chiefe S.A., Chirkova O.V.,

Chogule P.S., Chokkalingam G, Chokkan S, Chokkara P.R., Chowalloor Mathappan P., Chowallur Mathappan D., Cias K., Cigaral A.A,

Ciocan V.C., Ciochon J.M., Claeys F., Clapone C., Claudino W.P., Cocks J., Coenders M., Coimbra V.S., Colance M.L., Cole D.A., Colk

T.C., Collens C., Colpaert E., Concon S.B., Conde L.B., Condrillon I.B., Condurache A., Conise R.A., Consignado R.B., Constantin L.L.,

Contemplacion A.T., Cooijmans-Rijkers, S., Coolen H.M., Coolen R.G.C.G., Coppejans S., Corbillon J.C., Cordero F.C., Cordier S.S.,

Cordova A.B., Cordova J.B., Cordova J.G., Cornelisse J.K., Corneliszen B., Corpeleijn A.J., Correa Y.C.R., Cosijnsen F., Coster R.L.A.,

Costerus A.A., Costerus A.R., Coterlet M.W.J. van de, Coumou G.J.M., Cousijn D.A.M., Cousijn M.M., Cousijn S., Coutts R., Couweleers

J.P.E.M., Couzis-Vos, C.E., Cox E., Craciun R.A., Cramer J.D., Creuwels E.E.H.J., Crielaard A., Cristocea C.S., Crol J.B., Croon J., Cruz

E.N., Cruz J.C., Cruz Silva F.D., Cubarrubias D.B., Cuevas A.G., Cullantes J.S., Cunningham S.J, Curca D., Custodio A.J., Cutad E.P.,

Cutamora D.A., Cuvelier M.A.J., Daculos E.P., Daemen I.F.R., Dag L.M. voor den, Dalen A.D., Dalen C.P.J. van, Dalina A.S., Dalina L.S.,

Dallinga A., Dalumpines M.O, Dalumpines W.B., Dalusong J.N., Dam C.A.J. van, Dam M.J. van, Dam T. van, Dam Y.H. van, Damasco

R.C., Damian L.R., Damming P.J., Damo R.R., Dams J.R., Damsma T., Daniels M.C., Danilyants S., Daniot K.O., Dankers K.M., Dantas

F.T.O., Dapoc R.G., Dappa - Adango I, Darroch S.G., Darwis D, Davelaar B.A., David P.C., Davison P.L., Dayan M.G., De Aroz J.P., De

69

Vera L.C., Dean N., Dechavez A.A., Declaro R.D., Decoster P.M., Dee H. van, Deen R., Dejan R.E., Dekeukeleire F., Dekker C.G., Dekker

J.A., Dekker M.C.J.G., Dekker M.G.M., Dekker S., Dekker-de Been, J.C.M., Dekkers A.C.M., Del Barco E., Del Monte R.U., Dela Cruz

E.A., Dela Cruz R.S., Delfin R.E., Delfin V.D., Delfino E.J., Delft D. van, Delft-van der Giessen, J.M. van, Delgado R.M., Delleman M.,

Delos Reyes E.D., Delos Reyes M.L., Demessinov A., Demey D.P.E., Densow L., Depenbrock A.J., Derks J.M., Derks J.M.L., Derksen

G., Derksen G.A.D., Deruyter A.K.R., Desamito L.V., Desh Raj D, Destiswastikasari N., Determann J.G., Detmers M.P.M., Deutekom

R.L.A., Devassy B., Dhanu J, Diamada R.N., Dianati P., Dias C.F., Dias P.P., Diaz R.C., Diaz R.D., Dibdib F.A., Dickhoff C.R., Die A.A.

van, Diego L.R., Diekema A., Diekmann R.A., Dieleman J.J., Diepen D.J. van, Diepenbroek P.K., Diependaal C.P., Diestler C.U., Dieten

M.R. van, Digamon C.G., Dignos M.F, Dijk A.R. van, Dijk B.R., Dijk C. van, Dijk D. van, Dijk H.A. van, Dijk H.J. van, Dijk J. van, Dijk

J.C. van, Dijk K.A. van, Dijk P.W.J. van, Dijk R.M. van, Dijke D.H. van, Dijkema R.J., Dijkerman J.M., Dijkgraaf E.G., Dijkhuis A.M.,

Dijkshoorn C.A., Dijksma E.C.H., Dijkstra D., Dijkstra F.J., Dijkstra H., Dijkstra S.T., Dikken H. den, Dikkerboom A., Dili-Dili L.C.,

Dillisse I.A.C.J.H., Dimaiwat B.S., Dimatulac N.E., Dimayuga V.D., Ding M.F., Ding S.N., Dinil J., Diniz J.D.C.N., Diniz L.D.A., Diocampo

N.A., Diong N.D., Dioquino N.G., Diosomito M.P.M., Dippell P., Dirkmaat A., Dirks W.G., Dirkse M.W., Disco M.J., Dissel A. van,

Diwere G., Dixon J., Djasai W.P., Doe J.M. van der, Doelman P.J., Does M.H.J., Doesburg J.C. van, Dofeliz R.B., Dogoldogol E.D.,

Dollaga R.P., Dolueras R.D., Domingo J.M., Dong Q., Dongen C.P. van, Donk B.N.M. van der, Donk H.J.D. van der, Donker A.,

Doodeman P.J.T., Doorn P. van, Doorn R. van, Doornbos D.C., Doornbos T., Doorne M. van, Doorn-Rooijakkers, M.J., Dordas M.M.,

Dörsch A.A., Dorst C.J. van, Dorst P.L. van, Dost N., Douma I., Driel A.A. van, Driel J.C. van, Driel K. van, Driest J.J. van den, Droog

B., Dros P., Drost A.Y., Drost M., Dsouza C.L., Dsouza E.S.M., Dsouza R., D’souza V, Dubbeldam J.R., Dubois J.A., Dudka V., Duijm

M.H., Duijn A.M. van, Duijn A.W. van, Duijn D.M. van, Duijn G. van, Duijn H. van, Duijn J.P. van, Duijn M. van, Duijneveld R.P., Duinen

G. van, Duinen J.M. van, Duissengaliyev A., Dulk M. den, Dulken J. van, Dulmen B.W.A. van, Dumagpi G.D., Dumaguin N.T.,

Dumapong R.P., Duong K.L., Dupin F., Duraivel A, Duran R.B., Durge F.A., Duruin A.P, Dutra D, Dutta A., Duurkoop T.J., E Antony

Pillai, Ebarle J.G., Ebarle Jr. J.D., Ebisa J.C., Ebisa J.C., Ebregt N., Ebulison E.S., Ecamina A.D.L., Echemunor O., Eck E.M. van, Eck G.H.J.

van, Edeling G.J., Edrosalam M.M., Eekelen E.M.M. van, Eekhof E.A., Eekhof-Kaat, H.C., Eekman W., Eeuwen A. van, Efdé T., Efunkoya

I.D., Egberts J., Eijdenberg J.B., Eijnsbergen B. van, Eijsbergen N.C., Eijsden N. van, Eilers I., Ekerschot R. van, Ekwere G. N., Elauria

R.A., Elburg A.J., Eldijk M.J.L. van, Eldik J. van, Elenius K.K., Elias R.R, Ellemans L., Elleswijk J.J.W., Elsevier van Griethuysen A.J., Elshof

J.W.H., Elshout K.K., Elsinga R., Elslande G.M.A. van, Elst T.W. van der, Elzinga J.J., Elzinga P.J., Emandi K, Emboltura J.D., Emmerik

E.J. van, Enad L.L., Encargues E.T., Encinares R.E., Engel A.S. van den, Engel C., Engels D.O., Engels R.A., Enriquez A.L., Enriquez

R.S., Epema T.J.R., Epowu C., Era R.D., Erashov V.P., Eregare E., Erents S.P.H., Eroth Thazha Kuniyil B., Erp

A.M.J. van, Es A. van, Es J.C.F. van, Es M.D.A. van der, Es P.J. van, Escalante G.L., Escoto L.C., Espinosa L.L.,

Espiritu F.C., Espiritu L.A., Esteban L., Estember M.E., Estigoy K.C., Estocada D.D., Estomago D.B., Estomago

J.B., Estourgie A.L.P., Etac D.M., Etac J.M., Etman-Tieman, E., Ettorre D., Euser W., Eustaquio L.G, Evangelista

Jr. I.I., Evans R.J., Evers R.E.C, Everts P.S., Evora C., Evora M.A., Ewuola T., Exiomo R.R., Faas E., Faasse R.A.,

Faber M.T., Factor A.N., Fadzhyoli F, Fagarita R.D., Faisal G., Falkena B.L., Farangipet H, Faria S.A, Fauzi C, Fe

B.N., Fe B.Z., Featherstonhaugh D., Fechner H., Fedorova-Miroshnichenko E.A., Feeleus G., Feenstra D.,

Feenstra E., Feije A.P., Feijen J.R., Feirabend H.J., Felices R.M., Fenequito E.A., Fenton J.C., Fernandes A.R.,

Fernandes J.A., Fernandes M.S., Fernandes R.G, Fernandes S, Fernandez A.D., Fernandez D.O., Fernandez Martinez I.C., Ferolino

M.E., Ferrari A.M., Ferreira A.D., Ferreira G.J., Ferreira J.D.D., Ferreira Rodrigues B. D., Ferreira S.D.R.D.S., Ferreira V.D.S, Ferreira

W.C., Ferreol P.T., Ferwerda R.H., Festin H.F., Festus T., Feunekes M., Fidder M.M., Fierens D.L.P., Fieten F., Figacz G.M., Figueiredo

J.E.D.C., Fijan T., Filho E.C., Filho M.S.D.S., Filho S.C.F., Filius F., Flägel M.K., Flanderhijn M.A.J., Flentge A., Flikweert C., Flinterman

E.J., Flips C.G.G., Florentino A.V., Flores A.Q., Flores F.G., Flores J.A., Flores J.B., Flores R.T., Fluriach Pla G., Foeken A.J.D., Fok F.,

Folgerts E.J., Fonk J., Fonseca L.S. da, Fontijn J.W., Fowler J.E, Francis S., Francisco A.M., Francisco E.M., Francisco F.A., Francisco

J.C., Francisco J.L., Francisco Z.A., Franco I.M., Franco R.B., Frankema B.F., Franklin B. J., Frans M.A., Franse R.C.W.M., Freear G.T.G.,

Fremouw L.J., Frijlink K., Frijns M.H.M., Frik K.F., Fryer R.A., Fugiel K.W., Fujlur Rahman M.R., Fulpen M.L. van, Fundatureanu G.F.,

Fungo L.F., Gaag P.A. van der, Gaag R. van der, Gabon M.M., Gaborit M.P.A., Gabriel G., Gabutin N.P., Gabuya A.P., Gaikwad S.R.,

Galido J.L., Galivo E.M., Gallegos J.C., Gallo A., Galope E.C., Galusong R.D., Galve A.G., Galymzhanov A., Gamboa H.P, Gameren J.

van, Gamez G.C., Gamueda N.C., Gangadharan R., Gangapersad M., Ganongan N.N., Ganoy R.T., Garces C.G., Garcia A.A., Garcia J,

Garcia L.D., Garcia Peralta A., Garcia R.A., Garcia R.B., Garcia R.D., Garcia R.D., Gareman M.C., Garillos H.S., Garnace A.C., Garsten

C.N.M., Gast G.J., Gaudite C.U., Gaurana N.G., Gaurana R.D., Gaus D., Gavileno J.G., Gazel J.K., Gboneso J., Gedalanga F.E., Geer J.P.

van der, Geervliet D., Geesink H.G.M., Geest C.B.M. van, Gelder R. van, Gelderblom-Westerhoud, J., Gelderen E.C.A. van, Gelderen

P.J.G. van, Gelling J., Geluk C., Geluk J.P.A., Gemert P.H.M. van, Gempis Jr. G.T., Gencheva E, Genderen V.M. van, Gent H.G. van,

Geongo A.Z., George Cardoz S., George J., George K.G., George Netto A.N., Georgiou P., Gerolaga E.P., Gerritsen T., Gerritsma H.W.,

Gerssen D.G.B., Gestel M.T.J. van, Geus A. de, Geus A.M. de, Geus R.J. de, Geuze J.H., Geuze W., Gheorghe S., Ghimire R.S., Ghodake

M.P., Ghugre W, Gibbs W.C.M., Gieling W.C., Gier J.H. de, Giersbergen E. van, Giezen C., Gilde E.J.A. ‘t, Gilde H., Gilley C.R., Giron

R.I., Gisolf J.A.F., Glansbeek E.J., Glas H.J.S., Glas J., Glastra R.H., Go B.A., Gobo A., Goede C.A. de, Goedvolk M.L., Goh T.K.,

Golosinda C.S., Gomes I., Gomes J., Gomez J., Gomez L.P., Gomez M.D., Goncalves A, Goncalves Ribeiro Silva R., Goncalves T.O.R,

70

Gonggrijp G.A., Gonzales C., Gonzales E.P., Gonzales N.C., Gonzales R.T., Gonzalez I., González Pérez A., Goot H.J. van der, Goot

J.J. van der, Gopalan S., Gopinathan S.B., Gorter A.S., Goudsbloem J.W.J., Gouwens H., Govinda R.R., Gowdy L.P.M., Graaf A. de, Graaf

H.M. de, Graaf J. van der, Graaf N.D. de, Graaf R.J. de, Graaff H. de, Granadosin M.E., Grandi F., Grandia R.T.J., Green D, Green R.B.,

Grendelman H., Grenwis L., Grethe M.J., Grevelink S., Grevink M., Griendt J. van der, Griesdoorn R., Griethuizen M.C.P. van, Griffin

P., Griffioen G.W.R., Griffioen S., Griffioen S.K., Grift J. van de, Grinwis S.F., Grobben R.G.A., Groen A.J., Groen F.P.J. de, Groen H.J.K.,

Groen R., Groeneveld A., Groeneveld A.K., Groeneveld P., Groeneveld T.J., Groeneweg D., Groeneweg J.A., Groenewegen A.J.,

Groenewoud A.J., Groezen C.A. van, Groot C., Groot Enzerink J.F.G., Groot J.M. de, Groot P.N. de, Groot R.R. de, Grootel P.F.M. van,

Groothuis J., Grunewald R.M.E., Gruyter M.J.G. de, Guara A.C., Guazo H.M., Gudelosao E.C, Guequièrre J.J., Guiam B.O., Guigue A.V.,

Guillermo N.M., Gulab Jan Z.J., Gulembayan A.B., Gulushov A., Gupana A.G.O., Gupta A.B., Gupta G.K., Gurbangeldiyeva G., Gusmao,

R.B., Gussinklo Ohmann D.B. te, Gutmanis M, Gutu R., Guyse S. van, Guzman N.D. De, Haag V.M.I., Haak A., Haan C. de, Haan C.

den, Haan M. de, Haan M. de, Haan N.L.M. den, Haanstra R., Haan-van der Heijden, E.W.P. den, Haaren E.H.A.W. van, Haaren E.J.M.

van, Haarsma B., Haas B. de, Haas F. de, Haas P.J. de, Haas S.W. de, Haasnoot H., Haasnoot R., Hablado C.L., Habraken M.M.H.,

Hachimi R., Hadawale S.S., Haegens C.T.J., Haegens G.T., Haegens T.C., Haest C.J.W., Haex M.J.P., Hafkenscheid J.B., Hage M.L.J.,

Hageman P.F., Hagers L.E., Hagethorn P.W.A., Haghgoo Daryasari A., Haigh M.G, Hakkers G.W., Hakkers-Brooshoofd, J., Hakvoort L.,

Halle D.F.J. van, Hall-King T., Hallyeva A., Halsema D.F.J. van, Ham H.C.M. van, Ham H.J. van den, Ham H.J. van der, Ham S.B., Ham

T.J. van den, Hameed, Z.M, Hamer D.G., Hamstra A.P., Hanemaaijer R.J., Hanhart E., Hannink E., Hanraets J.A., Hansen K.W., Hansma

H., Hansum S.W.A., Haoladar T., Harazi H. al, Hardeveld Kleuver A., Hardonk A., Harn J.J.C. van, Harten M. van, Harting D.I., Hartlief

R., Hartog G., Hartogsveld A.T., Hartsuijker H.N., Hasanah N, Hasselmeijer W.A., Hattem B.J. van, Hattum R. van, Hazenoot A.M.,

Hazenoot P., Hechanova E.L., Heddes J.J.C., Heegde L. ter, Heemskerk R., Heemstra J.C., Heer E. de, Heer H. de, Heerik C. van den,

Heerma A., Heester C., Heeten P.J. den, Hegie A.E., Heidema J.W., Heij I.D. de, Heijckers K.E.H., Heijer E.D.C. den, Heijligers C.A.W.,

Heijmenberg M., Heijnen A.M.G., Heijst A.M. van, Heil M., Hein M.S., Heinsman D.D., Heinstra H.R.R., Heintzbergen F.J., Helbo T.,

Hellmann J.J.F., Hellwig R., Hellyer M.J., Helm J.S. van der, Helm M. van der, Helvoirt F.A.M.G. van, Hemert A.J. van, Hemert S.A.M.

van, Hemert T. van, Hemmen R.J. van, Hendriks D.P., Hendriksen C.M.E.M., Hengeveld A.D.R., Hengst N. van den, Henneveld T.M.,

Henriquez N.F.F., Henson R.C., Hentry H, Herder L.W.L. den, Herik J.A. van den, Herk A.L. van, Herliany E, Hermans M.A.H.M.,

Hermens I.A.J., Herpen F. van, Herrera J.G., Herwijnen A.H. van, Herwijnen C. van, Herwijnen E. van, Hesk P., Hesketh M.J.R.,

Hesselink R.J., Hettema R.A., Heugen R.A., Heukelom L. van, Heukelum J. van, Heusden M.G. van, Heusden S.P. van, Heuvel C. van

den, Heuvel D.J. van den, Heuvel J.H. van den, Heuvel J.H. van den, Heuvel M.J.M.

van den, Heyres G.H., Hibma A., Hidayat ATH, Hiemstra H., Hiemstra R.J.H.,

Hijlkema W.R., Hilgeman M., Hilhorst S.N., Hillebrand K.R., Hilten P. van, Hindpal

Singh H., Hinojales J.O., Hirs T.H., Hlavácek S., Ho H.K., Ho H.Y., Hobbel A.L.,

Hodgson W., Hodzic E., Hoeben R., Hoek H., Hoek R.W., Hoeke A., Hoekman J.L.,

Hoekstra M., Hoekstra M.A., Hoekstra S., Hoeve T. van, Hoeven D.S.E. ter, Hoeven

M.A. van der, Hoeven W.P. van, Hoexum E.F., Hof W.L. van, Hofker R.H., Hof-Looije, S.

van ‘t, Hofman J., Hofman P.P., Hofman S.C., Hofstede R. ter, Hofstra D.W., Hofstra W.O., Hogas

A.M., Hogeweg M.T., Hokwerda H.T., Hol A.F., Holdermans J.M., Holgado P.P.G., Hollander F. den, Hollestelle A.J.C., Holt B. van der,

Holzkämper C., Hombergen M.E.J., Hompes F.F.A.R., Honcoop B.B.A., Honders W., Hongerkamp R.J.G., Honing E.J. van der, Honk

C.L. van, Honkoop M., Hooff L.W. van den, Hoogen R. van den, Hoogenboom R., Hoogendam M., Hoogervorst D.F., Hopman J.R.,

Hoque S., Hordijk D., Hordijk D., Hordijk P.P., Horst H.A. ter, Hospital G.M., Houdart P.M.M., Houke E., Hout J.P.B. van der, Hout

M.H.J. van, Hout R.A. van der, Houten C.L. van, Houten K.W. van, Hoven M.C. van den, Hovestadt C.D., Hovestadt D., Hubbard A.S.,

Hudtwalcker H., Huete N.R., Huggers A.H.A., Huibregtse H.A., Huijer H.J., Huijgen J.A., Huijser-Eland, K., Huis in ‘t Veld R., Huish

N.R., Huisjes J.E., Huisman A., Huisman E.J., Huisman F., Huisman G.W., Huisman H.W., Huisman I.R., Huissen C.A.P., Huiting J.W.,

Huizer R., Huizinga D., Hulst P.J.G. van der, Hulst P.J.T. van der, Hultink R., Hunt P.R., Hunt R.C., Hunting W.A.G., Hurck G.E. van,

Hurwood C.G., Hussain M., Hussainabba H., Hut J.E.S., Hut R.T., Hutter M.N., Huttmann M.C., Ibanez W.R., Ibay M.M., Ibaya R.T.,

Ibibo T., Ibimina J., Ibon I.A., Ibrahim A.R., Ibrahim Hassan A., Icban J.R, Idris A., Igbo A., Igiehin E., Iglesias S.L., Igloria D.G., Igony

L., Ihns F.J.B., IJken R.W. van, IJsebaert T., Ijspelder R., IJzerman L.C., Ikeri K., Iladi Isachi V., Ilahi M.S., Ilmuradov R., Imanbekov K.,

Imogore H.E., Impuesto A.D., Inajenes J.C., Infante R.V., Inot E.L., Inovejas R.M., Ionita V., Iperen S. van, Ippel B., Ippel G., Iringe-

Koko G., Isabawei I., Isadeen M.R., Isalimov S., Iserief W.K.A., Isholo F., Isidro R.A., Islam N., Ismail T.A., Isputranto I, Israel E.L, Issac

M., Isturis J.Q., Ivanov M.V., Iwuoha B., Jabian R.T., Jacob P.P., Jacobs M.M., Jadhav A.G., Jaffar M, Jager A.S., Jager D. de, Jager J.,

Jager R. de, Jagesser S., Jagt D.P. van der, Jagt E., Jagt G.E.J., Jalin E.A., Jalving H.G., Jamabor K.B., Jamadar R.R., James J., Janavicius

A., Jang J., Jansen A.E.A., Jansen D.D., Jansen D.J., Jansen D.P.L., Jansen G., Jansen J., Jansen P.J.J., Jansen R., Jansen R.B.R., Jansen

S.T.W., Janson G., Janssen M.S., Jaranilla F.G., Jardeleza V.F., Jasrotia N., Javier B.G., Javier Jr. E.L., Jayapal K., Jefriadi J, Jellema H.,

Jenkinson J.R., Jensen-Willemse, L.D., Jereza J.G., Jesús T. de, Jeuken I.W.M., Jiang M., Jiao J., Jilludimudi N.L., Jimenez B.B., Jimenez

R.R., Joannou J., John Britto J., Johnson J, Johnson R.A., Jol C., Jolman T.A., Jones J.P., Jong A. de, Jong D. de, Jong D.A. de, Jong H.

de, Jong H.J. de, Jong H.J. de, Jong J. de, Jong J. de, Jong J. de, Jong J. de, Jong J.A.J. de, Jong J.T. de, Jong K. de, Jong K.J. de, Jong

71

R. de, Jong R.E. de, Jong S. de, Jong S.P. de, Jong S.P. de, Jong W.P. de, Jonge J.L. de, Jonge J.P.E. de, Jonge R.J. de, Jonge V. de,

Jongejan R.W., Jongerius L., Joniec M.J., Jonker L.J., Jonkers A.J., Jonkman N.F., Jonnalagadda J.B., Joode A. de, Jorissen P.C.H., Jose

R.D., Joseph B, Joseph B., Joseph S.M., Josiah D., Joy A., Juban E.R., Judal J.R., Julibert Foyo J., Jumagaliyeva L., Jumaquio G.D., Jumelet

W., Junatas R.U., Jungblut C.H., Junggeburth R.W.B., Junior C.J.B, Junior J.B.D.C.D.O., Juslim V, Kaatman M.W.J., Kadam A.D.,

Kadyrchayev N., Kager N.J.C., Kaiyp Y., Kalathingal Joseph J, Kale U.S., Kalker E.P.J., Kallaert T.L.E., Kaltak E., Kam D. de, Kamal

Uddin-Molla S., Kambli S., Kamminga E., Kamp J., Kamp N., Kamperman B.J.C.L., Kamsteeg M.C., Kamstra W., Kandathil U, Kang Y.J.,

Kanis M., Kanneworff W.J., Kant A.J., Kanthaspurthi V., Kanwasi P, Kapelle P.D., Kapitein J.W., Kappen J.M.J., Kapteijn R.J., Karabekova

G., Karageorgiou C., Kareem A.O., Kari C.K, Kari P.R., Kariyan A.K., Karkera N.K.A., Karmoudi M., Karnessis B.P, Karreman W.J., Kars

A.R., Kassem K.M.B., Kater A., Kathichal Puthiyapur M., Katsamba G., Katteler D.J.H., Katwijk B.G. van, Kaul M., Kavalla K.R., Keegel

C.A., Keeken P.L. van, Keep N.A.J., Keesmaat A.A., Keevel J.C., Keizer J.J. de, Kelly J.M., Kemp G.A., Kempen T.A.W. van, Kemps R.,

Keppel A.O.J., Kerk A.J. van de, Kerkhofs R.C.W., Kerkhoven J., Kershaw M., Kershaw M.A., Kessel R. van, Kester D.C.P. van, Ketelaars

M.M.E., Keuker-Hesselberth, K.M., Keuzenkamp A.J.M., Keymis M.T., Khachabi M., Khalidullina A., Khamzina D., Khan K.A., Khan

T.M., Khokhar D.S., Khvan E.A., Kibrit B., Kidawel Golle Gedara L.U.K.D., Kieboom H., Kieboom-Rikkelman, M.W.E., Kielen B.B.,

Kielstra M.J., Kien Y.B.A., Kiewiet J.M., Kiewiet Y., Kiewiet-Bakker, R., Kik R., Kikkert L.J., Kikvidze O.R., Kimpe L.M.J.R. de, Kinnon

C.E., Kints F.J.A., Klaui M.L.M., Klaver E.N., Klaver G., Klaveren D.P. van, Kleerekooper E.J., Kleijn K., Kleijn R.D., Kleine J.J., Kleingeld

B., Kleinlugtebeld M., Kleinman J.J., Klemann M.R., Klijn M.B.W., Klipp A., Klis P.A. van der, Kloet B., Kloet C.M., Kloet J., Kloet-Cats,

J.W., Klompmaker D.F., Kloosterhuis M., Klop B., Klop B.C., Kloppers J.G., Klyeshchov V., Knaap B.L. van der, Knaap M.N.M. van der,

Knipping D.T.J.A., Knoester J., Knoester J.D., Knol W., Knol W.A.V., Knop K., Knopper A.J., Kocer U., Koçer-Güngör, N., Koelewijn P.,

Koens J.M., Koetsier F.J., Koheil M.A.I., Kohlbeck D.F., Kohlmann J., Kohlmann K., Koishigulova B., Kok G.C.J., Kok L.J., Kok M.B.A.M.

de, Kok-Eugelink, S.M. de, Koko A.I., Koko H.T., Koko N.T, Koks R.G.H., Kol M.C., Kolk R. van der, Kolk S., Koman H., Koman T.J.,

Komin S., Komski P.E., Konadath Velayudhan S., Koncurat S, Koning E. de, Koning M., Konings V.M.P.F., Koningsveld M. van,

Konstantinova L.A., Konyukhova E.S., Kooij W., Kooijman A.C.M., Kooijman T.A., Kooijman T.P.J., Kooijmans L.G., Kooiker J.K., Kool

M., Koole J.P.M.A.F., Koole T.M., Koolmees-Tieke, M., Kooltjes C.J., Kooman M.E., Koopal A.R., Koopman M., Koorevaar K., Koorn

A.B.L., Koornwinder M.H.J., Kooten Niekerk J.A. van, Kop L. van de, Koper J.J., Koper M.J.L., Koppe R., Koppelaar H., Koppelaar J.C.,

Korala Gamage N.S.F., Korevaar A., Korevaar T.J.A., Korsman G., Korsman J.M., Korsman M.J., Korsten-Oosting, D., Kortekaas J.W.,

Korwa D.C.W, Koster H., Koster M.A., Koster P.J., Koster R.D., Kosyak O.S., Kouwen T. van, Kouwenberg A.N., Kozlov V., Kplalassi T.,

Kraak F.W.B., Krab G.L., Krabbendam Y.B.A., Kramer C.L., Kramer E.F., Kramer S., Kramer T., Kramer-Brienen,

C.H.C., Kranendonk J., Kranz A., Kreemer A.J., Kremer P.E., Krieken M. van, Krijger N. de, Krijgsman A.,

Krijnen L.M.L., Krikke C.M., Krishnan P.K.T., Kristelijn J.C.W., Kristó J.I., Krïtina K., Kritinsh M.A., Kroes A.W.,

Kroes R., Kroezemann J., Krol R.J.F., Kroon D.W. de, Kroon W.H., Kroon-Houweling, S., Kruijf E.M. de, Kruijt

N., Kruis K., Kruistum M. van, Krukziener D.S., Krul M., Kruminaite M., Kruyt S.A.J., Krzeminska K., Kshitij K.,

Kuchler J.L., Kuil M.P., Kuin R.W.J., Kuin T.M., Kuiper D.A., Kuiper S.N., Kuipers I., Kuipers J., Kuipers W.J., Kuis

A.F., Kukreja S.P., Kulappura K.K., Kulshekar S.P.V., Kumar A, Kumar A., Kumar A., Kumar R., Kumar S., Kumar

S.B, Kunert J., Kuraiyshov A, Kurennoy D.N., Kuriadathu T, Kuriakose A., Kusherov Y., Kusherova A., Kusters

M.T.J., Kuznetsova V., Kwakernaak J.M., Kwakernaat R., Kwant M.J.A. de, Kwong M.H., Laag D.A.M. van der, Laan R. van der, Laar

G.J. van de, Laat S.M. de, Labinghisa M.C., Labonete A.P., Labosta E.Q., Labrie W.P., Labro Jr. C.A., Labtic M.C., Ladage K., Ladiao

A.E., Lagajino B.D., Lagat R.B., Lagendijk N., Lagewaard M.M.A., Lahcen M.F., Laijumoan L., Lajo F.L., Laksana C, Laman C.C.,

Lambino J.T., Lambino R.T., Lanchinebre H.G., Landman E.A., Lange B. de, Lange T.J. de, Lange W. de, Lange-Baardwijk, C.C. de,

Langelaar M.Y., Langeraad M.R. van, Langerak H.M., Langerak M.E., Langeveld C.R., Langston C., Langyon R.A., Lankhaar V.L.,

Lannee de Betrancourt-de Vos, C.E.S. de, Lanozo R.D., Lansbergen J., Lanser J.F., Lantinga Y.J., Laporti J.L, Lapsins S., Lardizabal

R.A., Lastimosa J.D, Lastimosa J.E., Latheef A, Latifah A, Latoza R.A., Laude W.A., Laulanet M.L., Lavado D.F., Lavendra kumar L,

Lavies H.G., Lawrence T., Lawrence W, Leaño J.T., Ledesma E.B., Lee B.W. van der, Lee K.F.I. de, Leeden L. van der, Leeden M. van

der, Leenheer C., Leenman W.J., Leenslag A.J., Leer D.C. van der, Leeuwen A. van, Leeuwen C. van, Leeuwen C. van, Leeuwen M.

van, Leeuwen M. van, Leeuwen M.D. van, Leeuwen Mous R.A. van, Leeuwen P.J. van, Leeuwen R.A.M. van, Leeuwen W.J. van, Leeuwen

W.J. van, Leeuwen W.S. van, Leeuwen-Bernds, D. van, Leeuwestein H.C., Leeuwis P.C., Legaspi R.D.R., Leij I.G.W. van der, Leij J.H. van

der, Leijen Heeneman E.J.C.T., Leijen Heeneman R.C.J., Leijen J.T.P., Leijen R. van, Leijerzapf C.G.A., Lele A.A., Lema Garcia O.,

Lemmens D.D.M.M., Lemmers W., Lemos A. de, Lems W.H., Lencioco A.V., Lendfers R.J.G., Lennips G.H., Lensen K.G.M., Lent C. van,

Lenting F., Lentz M.P., Leon E.S. De, Leon E.T. de, Leschenko Y., Letada C.L., Leung S.Y., Leur K. van de, Leusink M., Li X., Liefferink

D.M., Lieshout W.G. van, Lieverse R.I., Lightbown A.R., Ligthart P.F., Ligthart Schenk M.E., Lijser A. de, Lim J., Lim J., Lim J.E., Lim L.,

Lim L.G., Limberg J.D., Limburg Stirum A.J.T. van, Lin Y, Lindayag B.F., Linde S.J.W. van der, Linden A.J. van der, Linden Sr. L. van

der, Linders D., Linders J.L.J.M., Lindo M.H., Lindstedt O.B., Lingen W. van der, Lint P.T.G. van, Lioutas A., Lippinkhof R., Lips S.,

Lisboa J.B., Littmann P.L.M., Liu B., Liwag J.D., Llatas Palomero, M., Llenares J.L., Lobbes C.H., Lobbes D.G.R., Lodewijks M.,

Lodewijkx S., Loef J., Loef P., Loftus E.P., Lokken B., Lolo G.B., Loman M., Lommers A., Londt F.A., Longakit F.C., Loning K.J., Looman

C.C.J., Loon M.H.W.M. van, Loon P.C. van, Loon P.S.P. van, Loosman F.A., Loosman J.G., Looze J.R. de, Looze M.D. de, Lopes C.C.,

72

Lopes P.M., Lopez - Borroto E., Lopez D.G., Lopez M.D., Lopez M.I., Lopez W.P., Lopik S. van, Lorwa M.L., Louis V, Loureiro E.P.,

Loureiro R.F., Louter S.J.M., Louws W., Loveren R. van, Low P.L., Lubbers P.J., Lubking P., Lucardie J.S., Lucban J.D., Lucero N.Q.,

Lucero R.C., Luena J.R., Luena R.M., Luijendijk E.A., Luijnenburg J.E.J., Luiken R.J.N.J., Luimes D., Lukinov Y., Lumibao N.L., Lumocso

A.L., Lunsing H.G., Lunstroot N.F., Lussenburg D., Luteijn L., Lutjeboer H., Luursema J.M., Luyten K.M.B., Ly M., M. Omotosho, Maala

B.S., Maala S.S., Maaren B. van, Maas C.A.A. van der, Maas K.F., Maasdam J., Maastricht M. van, Maat J.A., Maat T.G., Mabini R.M.,

Macabenta M.A., Macalagay J.Q., Macarampat J.R, Macasaquit F.G., Macaspac V.D., Machado C.S.N.J., Maciel J.R., Mackloet J.P.,

Macleod D.A., MacPhail J, Macuana D.M., Madasu R.R, Madathil Kunnan U., Maddock T.J., Made M. van der, Maden L.G. van der,

Madhireddy Veira K.K., Madrid J.N., Madrideo G.M., Madrideo K.E, Maere M.C.E. de, Magalhães de Oliveira T.J., Magalhaes R.B.,

Magno C.B., Magpantay A.H, Magpantay A.L., Mahadik R.K., Mahadkar Abdul R.H.M., Mahajan A, Mahalingam M., Mahbub R.,

Mahendra S., Mahesh Ram R., Maheshwari U., Mahmood T., Mailor F., Majenburg C.M., Majwalkar A. N., Mak W., Makkink A.D.J.,

Makkink R., Malafeyeva N., Malanom G.N., Malanon V.N., Malecka B.A., Maliepaard R., Malih N., Malinao R.L., Mallari A.P., Mallari

W.C., Mallavarapu M.K., Malm P.E.A. van, Malonzo E.M., Malumbaga R.P., Maluyo J.D., Maman Mathew A., Mammedov S., Man L.C.,

Managuelod E.B., Manders R., Manea C., Mangalassery D, Mangatu Raghavan V., Mangeshkar S.A., Manliguez J.B., Mannekes E.R.

van, Manoharan A., Manolis E.A., Mansurdin U, Manthra Poyil J.B., Mantripagada S.K., Manuel S.A., Manzano M.C., Maolana E,

Maquidato P.G., Maquinta M.C., Maracine R., Maranan M.B., Maranan R.B., Marar B.K, Maravilla E.M., Marchée R.A., Maréchal S.E.M.,

Maréchal T., Maren A.J. van, Maren J.B.W. van, Marfell K.D., Marges M., Maria Belgian Reeth Mary A, Mariano M.P., Marijnissen O.,

Marijs J., Marin T.I., Marjan M.I., Markvoort J.W., Maroto E.D., Marquez A.R., Marrink M., Marshall K., Marte A.M., Martens J.J., Martens

J.P., Marticio I.T., Martin H.J.B., Martin Martin F.J., Martin Martin I.J., Martina K.G., Martinez R.C., Martins M.S., Martins Ribeiro E.,

Martins Ribeiro J., Martins W.C, Martirez B.C., Masagca E.C., Masihor S., Mason P., Massaar R.W.C., Mastenbroek I., Mat Nazir H.,

Matei-Mitroi I.A., Matheus P.A., Mathew S.A., Mathias J.L.X., Mathijssen-Bikker, D., Matias J.B.M, Matibayev N., Mattos M, Mauksch I.,

Maulana F., Maurik W. van, Maxwell A., Maxwell F., Maxwell H., May A.J., Mazlin A., Mc Adoo H.F., McCullough F.J., McCullough L.J.,

McInnes M.J., Medeiros D.G., Medina Martinez J.I., Meehan-Smith R.G., Meekeren H.J. van, Meekes P.H.M.M., Meel M.M. van, Meer

C. van der, Meer J. van der, Meer J. van der, Meer J.P. van der, Meeren H.A.W.M. van der, Meerhof B.A., Meerman H.J., Meeuwen J.

van, Meeuwissen H.J., Meeuwissen J.P.C., Meggelen C. van, Mehdi Khan M.S., Meij H.L.C. van der, Meij P., Meijer E., Meijer H., Meijer

H.T., Meijer J.H., Meijer M.S., Meijer N.O., Meijer-Jakobs, E.T., Meijers M.P., Meijs J.C.J., Meilink B., Mejicano A.G., Mejorada Jr. A.D.,

Meking J.P., Mekkaoui T.A.A., Melencion D.M., Melencion J.M., Melethil B.K., Melo A.C.Q. de, Melo N.S. de, Melsen E.C.C., Mendes

F.A.D.C., Mendoza D.D., Mendoza L.M., Mendoza R.L., Menheere M., Mens

G.J.A.M., Mensink G.J., Mercado C.B., Mercado D.C, Mercado J.L., Merced A.C.,

Mercelin T, Mercuur A.D., Meshkova I., Mesina R.F., Mesiona A.V., Mesken M.,

Messemaker H.J., Mesu A.W., Meulen H. van der, Meulenbroeks M.A.J.P., Meun J.F.,

Meupelenberg M.R., Mevis M.A., Mhatre D.J., Mian Q.D., Michael Angelo X.,

Michailidis G., Michels I., Micolob E.B., Middel E., Middelkoop R., Miedema B.,

Mijderwijk A.C., Milanes A.L., Milanes R.L., Milar B.B., Minhaj N., Minhaj N., Minkelis A.

van de, Minnema L.L., Mir Ahkmad M., Miranda A.L.M, Miru I.C., Mishenin F.N., Mitchell-Bathgate

S.W., Mocanu A.R., Moel R.S. de, Moenna S., Moens J.B.M., Moere F. van der, Moerland T.A., Moerman M.J., Moerman P.J., Moes R.,

Mohamed Raafat A, Mohammad Almaaytah T, Mohammad S., Mohammad Shah Abdullaa M, Mohammed S., Mohammed Sainul

Abudeen S.M.S., Mohan K., Mol L.A., Molen M. van der, Molenaar C., Molenaar E.C., Molenaar J., Molenaar S., Molendijk S., Möller

O., Mollet C.J., Monshouwer G., Monster T., Monta D.D., Montecalvo U.M., Monteiro F.C, Montgomery R.H., Moons J.T.M., Moor H.A.

de, Moorthy G.B., Moraes A.R.C. de, Moraes H.L.J de, Morais J.A. de, Moraleta J.A., Moraru O.A., Moreno R.M., Moret C., Morillo R.I,

Morota M.L., Moroto E.D., Moroz Y.V., Mos J.C., Mos W., Most R.L. van der, Mosterd M., Mostert R.P., Mougiakos S., Moura M.R.D.S.

de, Mrowiec-van Veluw, J.J.C., Mudde C.D., Muhammed A, Muhammed Yoosuf J., Mukhambetov M., Muldagaliyeva N., Mulder A.G.,

Mulder B., Mulder D.J., Mulder G.J.A., Mulder H.J., Mulder J., Mulder J., Mulder J., Mulder P., Mulderij D., Mulder-Jens, M., Mulders

M.J.L.M., Muller I.G., Müller M., Muller M.L., Mungar S., Munnik B., Muñoz Fora P., Muntz A.C., Murdoch I.G., Murray L., Murumbayeva

A., Musch M., Muskee A., Mustata L.M., Musters R.R., Muynck N.A. de, Myers G.M., Myint T., Myint W., Mykhaylychenko O., Nab S.C.,

Nable J.A., Nadela Diaz J. A., Nadera A.C., Nagappan Achary A, Nagel M.R., Nagtegaal E., Nagtegaal L., Nagtegaal R., Nagy Z., Naik

B.H., Nair B.M.V.G., Nair B.S., Nair S., Nalcot M.N., Nallathamby N., Nana E.A., Nandipeta N., Nantes R.J., Narkar R., Narsinghani R.,

Nascimento J.R. do, Nascimento R.V.B., Nascimento S.R.R. do, Nastasie D., Nasution CHO, Nauzhanov A., Nechita A.S., Nederlof A.,

Nederlof C.A., Nederlof M.D.V., Nedumbakkaran Lonappan B.N., Needham R., Neelakandan R., Neelam Prakash N.P., Neeteson P.A.,

Negash Y., Neggers J.J., Neijsen J.M., Nepolean C., Neres U.F, Neri M.L., Nesselrooij V.J. van, Neste S. Van, Net R. van der, Netaliyeva

I.B., Neto F.P.S., Neto J.C.S., Neto M.P., Neto R.R.S., Netto A.L.S., Neut G. van der, Neves M., Ng A.L.X., Ngaron K., Nguyen A.D.,

Nicolaides-Pavlou, E.A., Niedorff M., Niestroj SNI, Niet P. R. van der, Nieuwenhoven J.G., Nieuwenhuizen P.A.J., Nieuwkoop J.J. van,

Nijboer H., Nijborg H.C., Nijendaal J.J. van, Nijenhuis H.P.J., Nijland M., Nijland O., Nijs M.A.J. de, Ninaber A.K., Ningasca J.E.,

Nitschke R., Nnukwu C.C., Nobleza V.S., Nodalo A.N., Nodalo E.N., Nogayev M., Nolte M., Nood L. de, Nool N.O., Noordermeer H.,

Noordijk J., Noordijk J.G., Noordover S.B., Noordzij J.M., Noorlander K.W., Noorloos-Oomen, A.W.P. van, Noort M.C.J., Noppeney M.F.,

73

Nortier K.H, Noval H.Y., Novikov I., Nugteren P.J.M. van, Nuijten L.J.M.P., Nunes A.X., Nunes F.D.A., Nurberdiyev U., Nurfauzi N,

Nurgaliyev Z., Nurmagambetov S., Nurniyazov A., Nurtleuov K., Nwodo C., Obialo S., Oblina J.L., Obodo J.N., Ocampo J.D., Ocampo

N.D., Occena R.D., Ockeloen W.J., Octiza R.L., O’Donnell N., Oerlemans E.C.J.M., Offringa A.A., Ogbanga I., Ogbanga J., Ogbanga

L., Ogbonna A., Ogundeji A.I., Ojha R.K., Okhiria Oseramen M., Okon S.E., Okpahsi T., Olanio H.P., Oliva E.M, Oliveira A.L. de,

Oliveira A.S.L. de, Oliveira E.R. de, Oliveira J.R. de, Oliveira L.P., Oliveira T.L..O, Oliveira T.N. de, Oliveira V.D.S.L. de, Oliveira Vieira

Andrade C.H., Oliveira W.T de, Olmilla G.F., Olorode S., Olowoshoke O.A, Olst W. van, Olunwa R., Olunwa S., Omage F., Omaguing

Jr. O.S., Omar F., Omes P.E.C., Ommen J.A.C. van, Omo O.M., O’Morchoe E., Omoregie S., Onche P., Onink R.A., Onoruikpe G.,

Onosolease O., Onuoha P., Ooijen G.L.A. van, Ooijen M.G. van, Oomen J.M.F., Oonk G.J., Oor W.R.B., Oord (Azn) J.G. van, Oord A.A.

van, Oord C.P. van, Oord G. van, Oord G.J. van, Oord J.K. van, Oord L.J.L. van, Oord M.G. van, Oord M.R. van, Oord P. van, Oord

P.A.J. van, Oord P.C. van, Oord T.G. van, Oort R.W., Oortwijn H.J.G., Oostdijk A., Oostdijk I.M.J., Oostdijk J., Oosten J. van, Oosterbaan

J.J.W., Oosterhout T.A.J. van, Oosterom J., Op den Velde W., Opdurp J. van, Opulenca C.G., Oreel J.H., Orgers A.J., Orongan J.B., Ortil

F.A., Ortiz J.L., Orupabo D.J., Os J.A.W. van, Os M. van, Oscar P., Osselaer S van, Ossewaarde L.W., Osum A.J., Osumah B.A., Otegenov

A., Otelea V., Otero G., Otter A., Otter E.D.N. den, Otter G.C. den, Otterloo S.D. van, Otto N.H.R., Oude Ophuis J.L., Ouden C.D.J.

den, Ouderling J.G., Oudshoorn J., Ouseph Kariyilakuzhi Thomas T.V., Ouwehand D., Ouwehand R., Ouwerkerk M., Ouwersloot J.,

Ouwersloot T., Ovalekar B.T., Overheul M., Overwater L.I., Overwijk H.J., Oyam R.T., Oyes B., Paans C., Paans C., Paans C.A., Paans

L., Paans P.R., Paans R.M., Paauw J.J., Paauw R.F.C., Pabalan E.C., Pacao J.U., Pacardo Jr. W.C., Pacio Jr. E.D., Pacudan J.T., Padilla A.B.,

Padilla Gonzalez D., Padmanabhan Nair R, Padmos J.C., Padmos R., Pagat R.M., Pagay Jr. A.V., Pagay K.J.S., Pagee J. van, Pagnas S.S.,

Paguirigan M.A., Pahamutang L.O., Pahati C.T., Pahitte S.B., Paic L.E., Palacious C., Palamuttath R., Palande A.B., Palanivel R, Palewar

M, Palma D.T., Palmo S.S., Paloy D.Z., Pals G.F.H., Pamelen J. van, Pamen R.L., Pamittan L.M., Pamo R.M., Pampag R.G., Pampana

S.M., Pandey U.S., Pandoro J.D, Pandoro J.D., Panganiban M.A., Panis J.A., Pannekeet A.J., Pannekoek M.J.G., Panthamplakkil R.,

Paoulose R.P., Pappachan E., Paraiso W.Q., Parammel B.S., Parand-van Ooijen, B.M. du, Paranga R.T., Parankimamoottil Sadanandan

S.P., Paranthan Kesavan R.P., Paranthan Sekaran D., Parayray A.L., Parent H.F., Parent J.M., Parent R., Parikh N.M., Parsons D.,

Partowidjojo A.R.A, Parulkar M.S., Pasagadugula A.R., Pascoal A.M., Pascua J. T., Pasion E.B., Pasterkamp K., Pastorcici L., Pastukh

K.A., Patel V.K., Pater P.D. de, Pater R., Pattaguan Jr. M., Patton S.G.K., Patureau C, Paul J., Pavaskar S.L., Pawlik A.O., Paypa D.A.,

Paypa D.A., Payusan L.D., Pecante A.C., Peck L, Pedrosa R.D., Peerlkamp K.P., Peery-’t Hoen, C.M., Peeters E.N.M., Pegel F., Peijpers

E., Pelare X.L., Pelt S. van, Pena F.S., Pender L.A. de, Pepito D.G., Pepito L.A., Pepoz A.C., Peralta E.M., Peralta R.R., Perdok U.H.,

Pereira A, Pereira A.C.A., Pereira A.R, Pereira C., Pereirinha Marta Dos Santos J.P., Perez D.P., Perry D.A.,

Pesigan R.G., Pesseroey A.H.L. de, Petegem J.W. van, Peter J, Peter R.C., Peters A., Peters J.G.J., Petrache C.,

Petrina G., Petrou E., Pettikkattil Radhakrishnan N., Pfeifer L., Philip J., Pico C.E., Piek R., Piepenbrock R.A.T.,

Pierik R.J.A., Pieterman M., Pieterman R., Pieters D.P., Pieters I.M., Pietruczenko A.K., Piggott W.J., Pijcke R.J.,

Pijkeren D.J. van, Pijl J.J., Pijnappels B.G.G.H., Pijpers F.W.M.M., Pilapil Jr A.E., Pilla R., Pillora W.P., Pilotti E.G,

Pinna J.A., Pinto D.G.D.C., Pinto J.B., Pinuela A.G, Pishdad Mohammadi A., Pit E., Plaa W.J. de, Plaisier M.,

Planteijdt T.J., Plas D. van der, Plas J. van der, Plas W. van der, Plat R.T., Platteel X.L.J.B., Plaus U.M., Plenos

E.C., Ploeg S.A.W. van der, Plug J., Plukker W.P., Plummer R., Poele W.G. van, Poelman M.W.A., Poelman P.E., Pohl

C., Poissonnier D., Pokhrel R, Pol H.C., Pol J. van de, Polchshikova G., Poldervaart A., Polinga J.S., Pols P., Pombo J., Pomstra G.F.J.,

Ponsen A., Pont W., Pool J.L., Poorten J.O.A. van, Poorter C.N.T., Poovathukaran Pavunny A., Pop S., Popa D.R., Popa F., Porcal M.P,

Portier R.D., Portillo J.A., Pos E.E., Posch J., Post A., Pot S., Potluri S.R., Pourier U.E.B., Powell D.N., Prabhagaran M, Prado J.M.,

Prakasan L, Prakash Chandra P.C., Prasad D., Pratami M, Pratti W., Preesman J., Premlal L, Preuter D.W., Prince I.J., Prins P., Prins P.,

Prins W., Prins W.S., Pritchard N., Prodhan M.A., Pronk L.N., Pronk W.C., Puente Blom P.A., Puentenegra E.A., Pueyo J.S., Pulagala C.,

Puliyath Madhavan Nair M., Pulumbarit N.P., Punnoli Valayanat N.P., Punzalan N.M., Purayil S.P., Puthedan S.A., Putten T. van der,

Putten V. van, Quang P.D., Quesnel S.D., Quieta J.M., Quieta R.G., Quijano E.B., Quirino P.L., Quitoriano R.M., Quliyev A., Quliyev F.,

Raaijmakers W.C.A., Raaphorst T., Raas P.A., Rabang E.M., Rabang Jr. M.B., Racaza N.G., Radaza C.B., Radhakrishnan A.,

Radhakrishnan S., Radu R., Raffenne G.P., Rahaman A., Rahman S.M., Rai A., Raimov M., Raimundo R.G.S, Rajendran S., Ramaiah

Pillai V., Raman S.A., Ramasamy C., Ramolu A, Ramos C.O., Ramos J.L., Ramos J.M., Ramos J.S., Ranagala N.R., Ranas C.P, Rane M.B.,

Raneses M.J., Rankin D.G., Rarity F.T., Ras J., Rasaq S.A., Rathnayaka Mudalige S.P., Ratsma R.P., Ravenstijn B.F., Ravikumar R., Ravina

P.S., Rawat P.S., Rayner J.H., Rayner J.S., Razo A.L., Rebel A.J., Rebergen M.J., Recana R.B., Reconday H.S., Redert W.P., Redmer T.,

Reek M.J.A. van den, Reenen R.E. van, Regt J.M. de, Reiche S., Reichwein M.A.J., Reijnders J., Reijnders W.E., Reijngoudt G.A.M.P.,

Reijngoudt M.C., Reilingh J.M., Reinders A., Reinsma T., Reis J.G dos, Reit P.D., Reitsma P.W., Rem M., Remans H.W.R., Remans P.C.,

Renken U., Rensch A.M., Rensen M.M.F., Renshof M., Rescober B.P., Retiza M.D., Reuter E.A.J., Revilla G.M., Reyes M.P., Rezaei

Sefidabi Farahani A., Rhee E.C. van, Rhijnsburger A., Rhoul I. El, Ribeiro E.F., Ribeiro F, Richard D., Richard J., Ricky B., Ridder H.J.

de, Ridder J. van de, Riemens C.J.I., Riemens F.A.B., Riemens J.A.J., Rienmeijer M.C., Rietveld P.M., Rietveld R., Rijkers J., Rijkhoek

J.P., Rijn D. van, Rijn G. van, Rijn M.A. van, Rijnberk-Franken, C., Rijneveld J., Rijnten K., Rijs R.M. van, Rikxoort J.W. van, Rincon

Gaitan L.J., Rindertsma J., Riomalos L.R., Ris R.C., Ritsema M.W., Ritzema W.P., Rivera D.D., Riyani M, Rizon A.C., Robert J.M., Roberts

C.W., Robertson M.R.M., Rocha E., Rocha G. da, Rocha T.M.D, Rodenburg G.J., Rodenburg M.C., Rodichkin I., Rodrigo V.A., Rodriguez

74

B., Rodriguez J.A., Rodriguez J.G., Roeland A., Roelfsema R.C., Roelofs H.C., Roelofs M.W., Roelofs P.M.W.A., Roels R.H., Roelse C.J.,

Roelse L., Roest R. van der, Rog E., Rogas M.P., Rogers J.M.I., Rogers S.R., Rogier J.M., Rogier W.J., Rohde D., Rohiman R, Rojas R.S.P.,

Roman R., Romeiro Casaca J.V., Romijn E.A.L. de, Romijn P.N., Romijn R.K., Romkes J., Romkes R., Rood A.J., Roode M.H. de, Roodhof

M.R., Rooij C. de, Rooij E. de, Rooijen P.A. van, Roon W.J. van, Roos E.L., Roos J.A., Roose K.M., Roosekrans F.G., Roosen R.C., Roovers

P.A., Roozen N.D., Roque R.P., Roquios E.A., Ros F., Ros G., Rosal A.C., Rosal D.C., Rosales M.E, Rosales M.E., Rosario R.S. Del,

Rosario R.S. Del, Rosca P., Rosendaal J.J., Rosian A., Rosindo M.R., Roskam B., Roth C.V., Roth F.J, Rozeboom H., Rozendaal A.,

Rudenko A. A., Ruijter H., Ruijter P. de, Ruijter R., Ruis B.J., Ruiter A. de, Ruiter C.C. de, Ruiter H.J.W., Ruiter L.A. de, Ruiter W.W. de,

Ruizendaal H.C., Ruizo J.L., Runge A.C., Rusdianoor R, Russchenberg E., Russel D.J.E.P., Russina K., Rusu E., Rutgers R., Ruysscher

P. de, Ruyte R.M.M. De, Ruyter de M.J.M, Ryazanova M., Rynja F.F.H., Saalmink P.W., Saberon Jr. J.G., Sadovnikovas V., Saduov A.,

Sadykova G., Sagala B.J., Sah J., Sahin A., Sahin M., Said Ahmed Shah R.A.S., Saifuddin Ezzy T, Sainu S.H., Sakhiyev B., Sakka S,

Salapare R.D., Salarda A.C., Salgado R.A., Salim S.A., Salm J. van der, Salmon J.S., Salmon JG., Salomon A., Salomon F.A., Salupan

R.O., Salvador J.L., Samontina M.D., Sampil R.L., Samplonius S.P., Sampol T.L., Samsam B, Samual A.A.M., San Juan A.Q., San Luis

J.B., Sanchez R.D., Sanda T., Sande A.W.A.M. van de, Sande D.H. im, Sanders A.H., Sanders M.J.L., Sanders P.A.M., Sangco A.P.,

Sangual M.F., Sanor F.V., Santana A.C.P.R. de, Santana I.J. de, Santen E.R. van, Santen R.J. van, Santome Costas G., Santos A.C.C.,

Santos A.C.O. dos, Santos A.L.M.P., Santos B.S. dos, Santos C.A. dos, Santos E.J.S. dos, Santos E.L.N. dos, Santos E.N. dos, Santos

F.R. dos, Santos G.J. dos, Santos I.C. dos, Santos J. dos, Santos J.C dos, Santos J.J., Santos J.J. dos, Santos J.V dos, Santos Martins

Ferreira L. dos, Santos P.P., Santos R.D.A., Santos R.F., Santos R.R dos, Santoso A, Sapkota D., Saputro S, Saquibal J.P., Sar R. van

der, Saravia S., Sarbayev A., Sardar Ahmed S.A., Sardar B., Sari A.G., Sarkissova T., Sarpe T.C., Sasikumar M., Satybayev M., Saul K.,

Sauranova G., Sauro M.P., Savenkova L., Savov B., Savulescu D., Sayyed R.J., Schaap J.A., Schaart J., Schalke D.W.C., Schaub W.J.,

Scheermakers R.F.G., Scheffer, M.T., Scheffler T.A.C., Scheltens R.D., Schenke R.M., Schermers P.G., Scherrenberg K.M., Schets J.,

Scheurwater B.A., Schie R. van, Schie R.J.H. van, Schinagl R.A.M., Schinkel A.A., Schippers W.L., Schipper-van den Broek, W.M.,

Schlieker B., Schmidt G., Schmidt U., Schneider H.J., Schoemaker H.M., Schoenmaker N.R., Schoffelmeer R.M., Schöll T. van,

Schollaart R.P., Scholte W.H.J., Scholten-Roos, J.H., Schonenberg C., Schoofs W.A., Schoon C., Schoon H.T., Schoonheim M.G.A.,

Schoor G. van der, Schooten P., Schot B.J.E.M., Schot S.C., Schoten S. van, Schouten J.P., Schreuder P., Schröder C.B.G.J., Schroevers

R.J.M., Schroten C.R., Schuit A.J.P.M., Schuit P., Schuitemaker H.P., Schulte S.A., Schulting R., Schults J.F., Schuurman A.E., Schuurman

H., Schuurman W.J., Scott A.J., Scott K., Sebastian S, Sedano J.S., Sedgwick C., Seegers A, Seekles L.J., Seelen S.C.J., Seftiyana V,

Segarra R.O., Segers I.E.A., Segers S.G.A.A., Sein M., Seiragakis M., Selga R.G.,

Senit W.S., Septer W.F.R., Serato U.G., Serohodskyy Y., Sevilla E.B., Sewgobind W.,

Shabeer Ahmad S.A., Shah N, shaik A, Shaimanova S., Sharifova V., Sharma A.,

Sharma B., Sharma N., Sharma R, Sheik Basha S.M., Shield T.P, Shine Pambungal V.,

Shogybayev K., Siaron Jr. R.M., Sibarani H., Siepel T.J., Sierra Castañon M., Sijbrandij

R., Sijden R.C.E. van der, Sijm J., Sijm J., Sijnke-de Ruiter, J.E., Sijstermans F.C.J., Silang

R.C., Silongan M.C., Silva A.B. da, Silva A.D., Silva A.R. da, Silva A.S., Silva A.V. da, Silva

C.A., Silva E.A. da, Silva E.J.D.S., Silva F.O, Silva G.A. da, Silva G.A. da, Silva G.B. da, Silva G.G. da,

Silva G.P. da, Silva J.J. da, Silva J.L.N. da, Silva J.R. da, Silva L.L., Silva L.L. da, Silva M.O.P.C. da, Silva M.P da, Silva R. da, Silva R. da,

Silva R.B. da, Silva R.S.G. da, Silva S.F. da, Silva W.S da, Silvela C.S., Silvestre M.D., Simon J.A., Simpelaar R., Simper C.M.M., Singh

B.P., Singh D., Singh G., Singh K., Singh P., Singh R.P., Singh S, Singh S., Singh S.K, Singh V, Sinio N.M., Sinke M.H., Sinke R., Sinnema

A., Sinttruije M.W. van, Sipovic S., Siqueira J.S, Sisembayev T., Sison R.S., Sissenaliyev S., Sissenova G., Sissingh W.J.J., Sit Y.K.,

Sivadasan D., Slagboom T.M., Slagboom T.T., Slager M., Slangen R.G.B., Slemmer A., Slieker J.A.J, Slikke C.G. van der, Slikker H.P.,

Slinger A., Slingerland A., Sloot M. van der, Sloot M. van der, Slooten S.J.J., Sloots M.G., Slootweg R.T., Slot I.P.B. van’t, Slot R. van

der, Sluijmers S., Sluimer A., Sluis T.J. van, Sluisveld P.A.F. van, Smeding E., Smedt B. de, Smeehuijzen V.A., Smeets E., Smeets E.J.C.,

Smid J., Smirnova A.V., Smit B., Smit H., Smit J.M., Smit P., Smit S., Smith G., Smith G.M., Smith J., Smith S.G., Smith T.P., Smits L.A.,

Smits R.F.A., Smitsman D.P., Smitsman J., Smitsman W., Smolders T.F., Smouter M., Smulders J., Snaaijer I., Snaar J.A.C., Sneddon

A., Snel P.A., Snijders P.J., Snijders R., Snippe R., Snoek M.D.L van der, Soares A.C.D.C., Sodhi R., Soebhag-Datadin, C.S.S., Soedhoe

W.K., Soeren-Hengsdijk, L. van, Soeterboek S., Sofiyanto D, Sol P.M., Solfanelli A., Solis G.A., Solis R.V., Solkar M.L., Solleveld C.,

Soloren R.S., Sombilon M.C., Sombilon R.R., Sombroek J.J., Somers A.P.J., Sommeijer W.M., Soreno C.V., Sousa A.M.J., Souza B.M. de,

Souza C.C.O., Souza C.J.S., Souza C.M.D, Souza J.B de, Souza J.C., Souza L.B.R de, Souza L.H.D.S., Souza M.C. de, Spaargaren G.,

Speekenbrink I., Spek C.A. van der, Spek D. van der, Spek F.S. van der, Spek M.R., Speksnijder L.H., Spelier E.J.C., Spencer J.A.,

Sperling G., Spiering H.A., Spiering M.E., Spijk J.H., Spijkstra M.S., Spinasse M.C., Spoelstra S., Spreen A.F., Sprenger O.W., Spruijt

H.C., Spruit R.M., Srivastava N., Sta. Ana A.B., Staggars A., Stalman A.G., Stam C.J.M., Stam J.C., Stam M.H., Stamat M.G., Stams J.J.H.,

Stams M.P.J., Star J., Stas S., Statema P.E., Stawarz K.M., Steen R.L. van der, Steen S. van den, Steenbeek W., Steenbergen B.,

Steenbergen R., Steensma W., Steenwinkel C.H.J. de, Steevens J., Steffen E.G., Stegmann K., Steijlen M.A.H., Steijvers M.J., Stein M.J.

van, Steinbusch P.J., Steltenpool J.L.M., Stephen S, Stevens B.R., Stevens E., Stigter R., Stijnen K., Stillman D., Stins R., Stoel T.,

Stoelhorst J.J., Stoica G., Stok M.J. van der, Stolk A., Stolk J.R., Stolk N., Stolk-de Paauw, J., Stollman F.L.H., Stout M.M., Stout P.M.P.,

75

Stow A.D., Straatman M.R., Straubel R.D., Strijbis J.D., Stroo R., Stumpf M.F.J.M., Sturrus M.P., Stuurman C., Suaffield J.A., Suarez

R.T., Suarez Triviño W.D., Subong A.G., Subotins A., Sud V.S., Sudario J.D., Sugih I.D.P., Sugiono A, Sugirbayev T., Sugrue T., Suhhaeli

E, Suijlekom A. van, Suijlekom P.C. van, Sukamto D, Sulaeman M, Sumilang J.V., Sumter-Gilds, C.N., Sundarraj R., Sunglao P.P., Sunil

Kumar Mulavana T.B., Suresh Srambikal K., Surin C, Surve M., Sushil Kumar S, Sutarno T, Swain N.C., Swart N.W.L., Sweers K.B., T

Schroots P.K., Tabeling M.G., Tabingo S.S., Tabiosas J.N., Tacapan A.C., Tadlaoui M., Taeza E.F., Tagama S.C., Tagolimot G.S.,

Taguinod B.T., Takes J.J., Talsma A.J.R., Talsma R.W., Tamang B.S., Tamis T., Tammana T., Tammer C.J.Y., Tamooy M.D., Tan A.P., Tan

R.T., Tanahatoe-Barendregt, M., Tanatbekov M., Tang J.C.Y., Tange B.J., Tangeres R.A., Tanis C., Tanis D.J., Tanja J.A., Tano A.N.,

Tanudra R.I., Ta-oy J.N., Tarimun S, Tatangindatu J., Tawde A., Tawfic Almadhoun A, Tawjoeram I.M., Tayag L.J., Taylor L., Tazelaar

M.C., Tazhibayeva G., Tazhigarayeva S., Teekman H.J.P., Teekman W.J., Teerhuis C., Tegelaar G.B., Teixeira J.C, Teki N, Tekwani, M.,

Templanza J.G., Tendan T.T., Tenorio E.E., Teodoro G.R., Tepper M., Terencio R.G., Tereschenkova O, Terlouw J.A., Terlouw V.,

Terrado E.C, Tesselhoff S.J., Thakur B.V., Thalakale Veetil B., Thanimalai S., Thankachan C., Thapliyal M.P, Tharme J., Thekkeettil T.,

Thekkekarakayil S, Thijssen R.T.D., Thimothose A., Thiry M., Thiyancherry A, Thiyanchery M., Thomas J., Thomas N, Thuruvan

Kuzhikalam J, Thyvalappil N., Thyvalappil S., Tichomirov K., Tieben J.H., Tiedra R.G., Tiemessen M.W.H., Tiflaru L., Tijsseling J.J.,

Tilman J.G., Timan T.G., Timersma J.H., Timmer A., Timmer D.J., Timmerman P., Timmermans C.L.W., Timmermans M.D.,

Timmermans T., Titus I., Tizon C.S., Tleubayev A., Tobing R, Toby W., Todung U, Togoto J.P., Tokula A., Tol R. van den, Tolenaars

A., Tolentino A.D.G., Tombroek J.C., Tommasino C.M., Tongerlo W.C. van, Tönis I.E., Tonyor P., Toornstra C.B., Topala R., Torallo

J.G., Torenbeek H., Torralba G.M., Torras Perarnau M., Torres C, Touber K.B., Tourabi K., Toxopeus R., Trakzel T., Tralau K., Tralau

P., Trapal B.C., Trembevilla C.N., Treurniet O., Triebels M.J., Trifan C., Trikoyanto D., Tripathi S.P., Trivelin R.M.V, Triyono U, Trombella

L., Trommelen E.R.J., Tromp P., Troost R., Trouwen W.G.M., Truita J.S., Tuin B. van der, Tuin M., Tuinhof T.J., Tulski N., Tummers

W.J.M., Turingan E.C., Twigt M.J., Twisk M.M.J., Tynynyka I., Tyson R.J., Ubels J.J., Uctuk D, Uden A.L.M. van, Uden E. van, Udoh

Bradford A., Uelman E.F., Ugbo E., Uijterwijk A.G., Uitermark F., Uittenbogaard J.G.M., Unaegbu D., Urbina A.A., Urk B.G. van, Usman

I.M.M., Uteshov A., Utomo A., Utomo B., Utomo M., Uunk L., Uy T.Z., Uzaman B, Uzor C.S., Vaags G.W.J., Vaal T.O. de, Vacunawa

G.P., Vacunawa V.P., Vadakedath Mylapravn S.S., Vadamodula R.K., Vadamodulu S.R., Vadamodulu S.V.P, Vadlamudi K, Valenzuela

F.M., Valiente A.M. Ma., Valiyattil A., Valk G., Valkenier J.T.R., Valmores R.O., Valois R.M., Vanden Broucke X.J.M., Vandenberghe

M.J.M., Varma A., Vasile V.C., Vasilieva E.V., Vasquez E.L., Vaz D.F., Vazhakuttiyakath A.G., Veelen-Arkenbout, L. van, Veen A., Veen

A.P. van der, Veen J. van der, Veen J.G.J. van der, Veen M. van, Veen M.A. van der, Veen M.V. van, Veen P. van, Veen R. van der, Veen

W. van der, Veenema S.C., Veenstra J., Veeraiyan V., Veer-Rijpma, B. van der, Vega V.C., Vegelin-Louwes M.,

Veigas J., Velagala V., Velasco R.C, Velasco S.A., Velasquez A.S., Velayudhan K.M., Velde C. van der, Velde

C.M. van de, Velde J.H. op den, Velde M.R. van der, Velde P. van de, Velde W. van der, Velden F.R. van der,

Veldhoen S., Veldhuijzen M.R., Veldhuizen M., Veldhuizen R. van, Veldkamp W., Veldman D., Veldt R.P. van

der, Vellekoop A., Veloso N.S., Velzen B.J.M. van, Velzen C.A.D. van, Ven J.M.M. van der, Venasquez L.R.,

Venema H., Venida V.A., Veninga W.J., Venis C., Vennik H.J., Venu A, Verbakel J., Verberk A.K., Verberk M.J.A.,

Verblackt R.H.W.B., Verbrugge R.A.M., Verbruggen H., Verburg A., Verburg M.P., Verburg R.G.J., Verdaasdonk

R.H., Vergara T.B., Verhaar P., Verheul P.W., Verhoeven A., Verhoeven K., Verhoeven P., Verhulst G., Verkade J.,

Verlee P., Vermaat N.B., Vermeer P.W., Vermeer R., Vermeiren S.M., Vermeulen A.C., Vermeulen A.P., Vermeulen C., Vermeulen L.C.,

Vernimmen P.M.A., Verpoorten S.P.K., Verschoor A., Verschuuren T.A., Versluis R., Verspaget S.A.F., Versteeg B., Versteeg G.J.P.,

Versteeg M.B.A., Versteeg-den Dekker, A.A., Verstraaten J.P.W.B., Vervaat M.G.M., Verveer P.D., Verweij B., Verweij C.A.J., Verweij J.F.,

Verweij M., Verwijs J., Verwijs P., Verzeilberg J.R., Vessies W.C.N., Veth B., Vette K.R. de, Vettukattil Valappil A.K., Vicente J.R, Victor

S., Victoria L., Vieira S.G., Vieira V.S., Viennet P.M.R.A.C., Viersma R.H., Vijayamma Sasidharan L, Vijfhuizen A.W., Vijverda J.,

Vilanilathil N.T., Villa F.V. de, Villaflores O.B., Villalobos E.C., Villalobos V.H., Villanueva D.A., Villanueva R.M., Villarante F.C., Villareal

R.B., Villareal R.K., Villarete E.M., Villarmino Jr. E.P., Villaruel S.M., Viloria Jr. S.G., Vinayak P, Vincent S., Vincent V., Vink H., Vink L.,

Vink T.H., Vinke S.O., Vink-Kregting, A.G.C., Vis M.C.J. van der, Vis P., Visan I., Viset M.H.A., Visscher F.J.C., Visscher W.P.L., Visser

A., Visser A., Visser A.M., Visser B.C., Visser C.H., Visser E., Visser E., Visser E.W., Visser G., Visser G.A., Visser H.C., Visser H.J.C.,

Visser J., Visser J., Visser J.L. van de, Visser J.N.T., Visser J.R., Visser K.C., Visser L.C., Visser M., Visser M., Visser R., Visser R.T.,

Visser R.W., Visser S., Visser S.L., Visser W.P., Vissers J.J.M., Vissers R.T.M., Vitorino M.A.S., Vivas S.P., Viveen G.Y., Vlak J., Vlaspoel

A.G., Vleugel-den Hollander, E.K., Vleuten S.J.E. van der, Vliegenthart J., Vliet L.E. van, Vliet R. van, Vliet T. van, Vliet-Steenhuisen,

A.C. van, Vlot D., Vlot W.M., Vogel P., Vogelaar-van Wunnik, M.E., Vogelsang R., Volbeda E.A., Volbeda W.G., Voll M.D., Volmamedov

M., Vols E., Vonk J., Vonk W., Voogd van der Straten V.F. de, Voogel R.J. de, Voorde J.F.J. ter, Voormolen J.R., Voorn P. van, Voorthuis

A.H., Voorthuysen P.J. van, Voorwinde J., Vorm J. van der, Voronkov V., Vorstenbosch M.F. van de, Vos D.S., Vos G., Vos J., Vos J.A.

de, Vos J.B.M., Vos J.L., Vos M., Vos M.M., Vos R.H.C. de, Vos S.P., Vos-Bikker, M.L., Vrede O.K.A., Vredegoor S., Vreeke J.M., Vreeken

A., Vrenken J.P.L., Vries G.B. de, Vries G.J. de, Vries H. de, Vries J. de, Vries N.J. de, Vries P.O. de, Vries R. de, Vries R. de, Vries R.A.

de, Vrieswijk D.J., Vrij I.J., Vrij S., Vrijhof A.J., Vringer T.C.C.M., Vroegindeweij M.A., Vrolijk L.A.C., Vugt A.T. van, Vugt C.D.N. van,

Vugts J.A.A.M., Vyazovs’kyy S., Waaij W.C. de, Waal A.J. de, Waal H. van der, Waal J.C.G. de, Waal M. van der, Waal R.J. van der, Waals

R.J. van der, Waard B. de, Waard F.C.P. de, Waard P.J. de, Wabinga A.O., Waes D.G.M. van, Waes P. van, Wahyuni S, Wal A.K. van der,

76

Wal R. van der, Walda-Piket, D., Walkers G.T., Walters P., Wams G.J.L., Wanders J.P., Wanders R.T.B.G., Wang X., Wang Y, Warse S.R.,

Waslander A., Waterston N.J., Waumans E., Webster V.F., Wedman N., Wee P.J. van, Weelden A. van, Weelden D. van, Weerdenburg J.

van, Weerkamp-Sleurink, M., Weerman J.W., Weers H.M. de, Weert W.H.A. van, Wei T.Y., Weijde A.F.P.M. van der, Weimer W.P., Welle

D.C.A.P., Welle V.P.C.I., Wells C., Welten M.J.G., Wens A.H. van der, Wens G. van der, Werk S., Werken N. van de, Werkhoven M. van,

Werkman E.C., Wessel E.H., Wessel G.L., Wessels G.J., Westeinde C. van ‘t, Westen B.J., Wester B.M., Westerbeek G.G., Westerhuis M.,

Westerlaken C., Westerlaken M.A.C., Westmeijer A., Wetering D.H. van de, Wetselaar E.H., Wetsteijn N., Wetsteijn N.J., Whitton J.R.,

Wichen E. van, Wiecek J., Wiechen J.J.J. van, Wiegmann J., Wiel A. van der, Wielaart E.P., Wierda C.H., Wierema B., Wieren A.T.N. van,

Wieriks A.J., Wiersema J.H., Wiersma C.A.C., Wiersma J., Wiersma S., Wiese M., Wiesemann I., Wijers B.C., Wijk G.P.A. van, Wijk H.

van, Wijk J. van, Wijk P.A.G. van, Wijk R. van, Wijland J.G. van, Wijn P.J. de, Wijnands M.P., Wijngaard I. van der, Wijngaarden M.L. van,

Wijngaarden-de Waard, P.M.T. van, Wijngaert J. de, Wijnia R., Wijnker N.W., Wijnstra S., Wijs B.J.M. de, Wijtman K.G., Wijtman R.,

Wijtsma J., Wilde R. de, Wildt J.J.P.W. de, Wildt W.N. de, Wilgenhof B., Wilgerson G.F., Willemen B.W.M., Willems E.H., Willems G.A.J.,

Willems, S., Willemse F.M., Willemsen E.W.A., Willemsen K., Willemsen M., Willemsen S.P.M., Willemsma G.A., Willemstein A.G.,

Willemstein M., Willemstein N., William S., Williams N.A., Wilmink J.H., Win T., Wind H., Winde M.J., Winden P.M. van, Winkel H.P.,

Winter R.P. de, Winters M.J.N., Wismans C.P.E., Wisniewski T.A, Wisse E., Wisse S.N., Wissink H.F., Wit A., Wit A.M. de, Wit F. de, Wit

J. de, Wit M.F. de, Wit W.A. de, Withagen E.J.A., Witkam F., Witte J.G.A. de, Wittekoek C., Witteman D., Woestenburg T.J.M., Wöginger

M.L.M., Wolff A.J., Wong D.Y., Wong D.Y., Wong W.F.C., Woning M., Wonink M.H., Woodward S, Wormgoor H.J., Wout F. van ‘t, Wouters

A., Wright J.A., Xavier A, Xavier I.S.V., Xaviour S., Xu J.F., Yadav R.G., Yadav R.S., Yadava H., Yahya Zarel H, Yañez M.O., Yao G.,

Yeldossuly N., Yeleussinov K., Yeltizerova B., Yendada A.K., Yendada L.K., Yeskaliyev I., Yesudasan A., Yesudasan A., Young D.R.,

Young M.A., Ytac A.C., Yudin S., Yuen J., Yusoff Z.B., Zaal A.T., Zaalberg R.W., Zaenuri M., Zakharov O, Zalingen S.M.M. van, Zalk G.

van, Zandbergen A.J. van, Zande R.L. van de, Zanten R. van, Zaragoza A.D., Zarnescu I., Zee W. van der, Zeeman J., Zeeuw J.W.G.

de, Zeeuw L.J. de, Zegers M., Zhang N.N., Zhanzhigitov A., Zhapekov B., Zhapektegi B., Zhaumitov B., Zholdybayev K., Zhumabayev

S., Zhumazhanov Y., Zhumin S., Zielinski F.A.M., Zijl P.M.N. van, Zijlstra J., Zijlstra M., Zilverschoon N., Zimina M., Zoetemelk

C.J.G.M., Zomeren A. van, Zon J. van der, Zondervan S., Zonneveld T.J., Zoontjens A.N., Zorge I.J., Zuiddam J., Zuiderhoek M.,

Zuidgeest R.F.J., Zundert M.F. van, Zundert V.C.A. van, Zuur R.G., Zuurmond J.S., Zwaag B. van der, Zwaal J.R., Zwaan H., Zwan M.C.

van der, Zwan N.L. van der, Zwanenburg P., Zwanenburg P.D., Zwart A., Zwart J., Zwart-de Ron, D., Zwets M.M., Zwienen O.P. van,

Zwiggelaar A.L.

Leden OndernemingsraadIvar BrinkKlaas van DijkArend FeijeHerm GerritsmaJan GlasWillem HondersClarinda Kramer-BrienenKees PaansLeen PaansLeo PronkFrans RiemensPaul RietveldBert RodenburgReinier van der RoestMartin SlagboomMollo SpijkstraAnton VerberkJan VerwijsStef WiersmaMaarten WillemsePauline van Winden

77

Jaarrekening

78

(x EUR 1.000)

De cijfers achter de betreffende posten verwijzen naar de toelichting.

31 december 2014 31 december 2013

Vaste activa

Immateriële vaste activa 1 . 84.361 68.660

Materiële vaste activa 2 . 1.578.878 1.493.970

Financiële vaste activa 3 . 51.575 406

1.714.814 1.563.036

Vlottende activa

Voorraden 45.848 38.547

Vorderingen 4 . 390.377 402.010

Liquide middelen 5 . 133.923 243.366

570.148 683.923

Totaal activa 2.284.962 2.246.959

Eigen vermogen 6 . 783.130 741.591

Voorzieningen 7 . 131.552 138.667

Langlopende schulden 8 . 493.424 407.855

1.408.106 1.288.113

Kortlopende schulden

Schulden aan kredietinstellingen 9 . 9.417 -

Werken in uitvoering 10 . 206.128 226.732

Overige schulden 11 . 661.311 732.114

876.856 958.846

Totaal passiva 2.284.962 2.246.959

Geconsolideerde balans (vóór winstbestemming)

79

(x EUR 1.000)

De cijfers achter de betreffende posten verwijzen naar de toelichting.

2014 2013

Netto-omzet 12. 2.103.527 1.641.414

Kosten van werken 13. -1.643.220 -1.185.105

Afschrijvingen materiële vaste activa -144.268 -131.130

Amortisatie goodwill -7.992 -6.866

-1.795.480 -1.323.101

Brutomarge 308.047 318.313

Algemene beheerskosten 14. -148.661 -137.904

Bedrijfsresultaat 159.386 180.409

Saldo rente 15. -24.716 -27.035

Resultaat uit gewone bedrijfs uitoefening

vóór belastingen 134.670 153.374

Belastingen 16. -15.725 -22.905

Resultaat niet-geconsolideerde

deelnemingen -106 -

Resultaat na belastingen 118.839 130.469

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening

80

(x EUR 1.000)

2014 2013

Liquiditeitspositie per 1 januari 243.366 147.654

Kasstroom uit operationele activiteiten 258.992 404.784

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -304.144 -158.060

Saldo -45.152 246.724

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -52.863 -137.368

Netto kasstroom -98.015 109.356

Omrekeningsverschillen -11.428 -13.644

Mutatie liquide middelen -109.443 95.712

Liquiditeitspositie per 31 december 133.923 243.366

Bedrijfsresultaat 159.386 180.409

Afschrijvingen materiële vaste activa 144.268 131.130

Amortisatie goodwill 7.992 6.866

Mutaties in werkkapitaal

- Mutaties in voorraad -7.301 4.838

- Mutaties in vorderingen 60.724 256.794

- Mutaties in werk in uitvoering -20.604 1.674

- Mutaties in overige schulden -29.226 -82.779

3.593 180.527

Mutaties in voorzieningen -7.115 -18.360

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 308.124 480.572

Betaalde rente -21.774 -30.250

Betaalde winstbelastingen -27.358 -45.538

Kasstroom uit operationele activiteiten 258.992 404.784

Netto-investeringen in immateriële vaste activa -23.693 -

Netto-investeringen in materiële vaste activa -229.176 -172.651

Netto-investeringen in financiële vaste activa -51.275 14.591

Kasstroom uit investeringsactiviteiten -304.144 -158.060

Betaald dividend -61.801 -47.368

Mutaties in schulden aan kredietinstellingen 9.417 -

Mutaties in langlopende schulden -479 -90.000

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -52.863 -137.368

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

81

Overzicht van de belangrijkste groepsmaatschappijen

Groepsmaatschappijen 100%

Van Oord Dredging and Marine Contractors bv Rotterdam

Van Oord Offshore Wind Projects bv Gorinchem

Van Oord Offshore bv Gorinchem

Van Oord Nederland bv Rotterdam

Van Oord Equipment bv Gorinchem

Van Oord Finance bv Rotterdam

Een lijst van in de consolidatie opgenomen deelnemingen en

aannemerscombinaties, overeenkomstig artikel 414, Titel 9,

Boek 2 BW, wordt gedeponeerd bij het Handelsregister te

Woerden.

Grondslagen voor valuta-omrekening

De in vreemde valuta opgenomen balansbedragen van bui-

tenlandse groepsmaatschappijen zijn omgerekend tegen de

koersen per balansdatum. Opbrengsten en kosten in vreem-

de valuta zijn, voorzover deze gedekt worden door valuta-

termijntransacties, omgerekend tegen de vastgestelde

termijnkoers.

In alle andere gevallen heeft omrekening plaatsgevonden

tegen de gemiddelde koers, dan wel tegen de koers ten tijde

van de transacties. Overige valutawinsten of -verliezen wor-

den rechtstreeks ten gunste of ten laste van de resultatenre-

kening gebracht. Omrekeningsverschillen uit hoofde van

omrekening van buitenlandse deelnemingen worden ten

gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht.

Pensioenen

Per 1 januari 2015 is de ‘toegezegd-pensioenregeling’

(defined benefit plan) op basis van middelloon met een

voorwaardelijke indexatie omgezet in een ‘collectieve

defined contribution-regeling (CDC)’. Van Oord stelt

op basis van deze nieuwe regeling jaarlijks een vaste

bijdrage beschikbaar, waarbij de deelnemers, als collectief,

vanuit deze beschikbare middelen een toegezegd-pensioen-

regeling trachten te financieren. Indien de middelen

Algemeen

Van Oord nv dient als houdstermaatschappij van de aande-

len van de Van Oord groepsmaatschappijen.

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de in

Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële

verslaggeving (Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving) en vol-

doet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening

zoals opgenomen in Titel 9, Boek 2 BW.

Grondslagen voor consolidatie

De financiële gegevens van Van Oord nv en haar 100%

groepsmaatschappijen worden volgens de integrale

methode geconsolideerd. Het aandeel van deelnemingen en

aannemerscombinaties wordt proportioneel geconsolideerd

als Van Oord nv tenminste evenveel zeggenschap heeft als

de andere participanten.

Met hoofdelijke aansprakelijkheid voor deze combinaties

wordt rekening gehouden als hiervoor aanleiding is.

Bij de vennootschappelijke cijfers wordt volstaan met een

verkorte winst-en-verliesrekening, conform artikel 402,

Titel 9, Boek 2 BW.

Grondslagen voor overnames

Verwerking van overnames vindt plaats met toepassing van

de ‘purchase accounting’-methode, waarbij Van Oord de

identificeerbare activa en verplichtingen van de overgeno-

men partij op overnamedatum tegen reële waarde volgens

Van Oord nv-grondslagen opneemt in de geconsolideerde

balans. Het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de reële

waarde van alle identificeerbare activa en verplichtingen van

de overgenomen partij verwerkt Van Oord als goodwill in de

geconsolideerde balans.

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

Grondslagen voor financiële verslaggeving

82

Financiële vaste activa

Deelnemingen zijn gewaardeerd op een evenredig deel van

de nettovermogenswaarde volgens Van Oord nv grondslagen

of tegen lagere realiseerbare waarde. Langlopende vorderin-

gen zijn gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.

Voorraden

Grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen kostprijs

of lagere realiseerbare waarde. Hierbij wordt het first-in/

first-out systeem van waardering toegepast.

Vorderingen

Vorderingen zijn gewaardeerd tegen geamortiseerde kost-

prijs, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

Liquide middelen

Liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Voorzieningen

De voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale waarde.

Langlopende schulden

Langlopende schulden zijn gewaardeerd tegen geamorti-

seerde kostprijs.

Schulden aan kredietinstellingen

Schulden aan kredietinstellingen zijn gewaardeerd tegen

geamortiseerde kostprijs.

Werken in uitvoering

Aangenomen werken worden gewaardeerd tegen kostprijs,

verhoogd met de toegerekende winst verminderd met de

opbrengstwaarde verricht werk. De winst wordt bepaald op

basis van de technische voortgang van het werk, zodra deze

winst voldoende betrouwbaar kan worden bepaald en het

werk minimaal 35% gereedheid heeft bereikt.

Onder ‘opbrengstwaarde verricht werk’ wordt verstaan het

totaal van de in rekening gebrachte termijnen op de onder-

handen werken, verhoogd met de nog te factureren, reeds

gerealiseerde productie op werken in uitvoering. Een voor-

ziening voor eventueel te verwachten verliezen wordt recht-

streeks in mindering gebracht. Algemene kosten worden

niet geactiveerd.

Overige schulden

Overige schulden zijn gewaardeerd tegen geamortiseerde

kostprijs.

voor de uitvoering van de regeling tekortschieten geldt dat

niet de werkgever aangesproken zal worden, maar dat

het tekort door de deelnemers collectief wordt gedragen

door een lagere pensioenaanspraak. De collectieve

defined contribution-regeling is ondergebracht bij een

pensioenverzekeraar. Uitgangspunt is dat de jaarlijkse

pensioenlast gelijk is aan de aan de pensioenuitvoerder ver-

schuldigde bijdrage. De dekkingsgraad ultimo 2014 is 114%.

Ultimo 2013 was de dekkingsgraad 118%.

Stelselwijziging met betrekking tot kostprijshedge-accounting

Met ingang van boekjaar 2014 is de gewijzigde RJ 290

Financiële instrumenten verplicht van toepassing.

Toepassing leidt tot een wijziging in de wijze van ineffectivi-

teitsmeting en een wijziging van de grondslagen per

1 januari 2014. Als gevolg van de stelselwijziging is in de

openingsstand van het eigen vermogen per 1 januari 2014

een verlies van EUR 4,1 miljoen verwerkt. De vergelijkende

cijfers zijn hiervoor niet aangepast.

Een nadere toelichting met betrekking tot het effect van de

stelselwijziging op de openingsstand van het eigen vermo-

gen per 1 januari 2014 is opgenomen in de toelichting op

het eigen vermogen en de toelichting op financiële instru-

menten onder renterisico’s.

Grondslagen voor waardering

Immateriële vaste activa

Goodwill betreft het verschil tussen de prijs die betaald is

voor nieuw verworven deelnemingen en de waarde van het

aandeel in hun reële waarde volgens Van Oord nv-grondsla-

gen en wordt lineair afgeschreven.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aan-

schaffingswaarde of lagere realiseerbare waarde, verminderd

met jaarlijkse lineaire afschrijvingen en/of bijzondere waar-

deverminderingen op basis van de economische levensduur

zoals vermeld in de toelichting op de geconsolideerde

balans. Op investeringen in de loop van het jaar wordt afge-

schreven naar evenredigheid van tijd.

83

Pensioenen

Voor zover de verschuldigde bijdrage aan de pensioen-

uitvoerder op balansdatum nog niet is voldaan, wordt hier-

voor een verplichting opgenomen.

Derivaten en hedge accounting

Op basis van een door de Executive Board vastgesteld beleid

maakt Van Oord nv in de normale bedrijfsuitoefening

gebruik van afgeleide financiële instrumenten (derivaten)

zoals valutatermijncontracten en (cross currency) interest

rate swaps ter afdekking van de risico’s voor wat betreft

valuta- en renteschommelingen.

Van Oord waardeert deze instrumenten tegen kostprijs en

past kostprijshedge-accounting toe.

De hedge-relaties zijn gedocumenteerd en worden vooraf

getoetst op verwachte effectiviteit. De effectiviteit wordt

periodiek opnieuw getoetst. Indien de kritische kenmerken

van het derivaat en de afgedekte positie niet overeenkomen,

wordt enige mate van ineffectiviteit verondersteld en is een

kwantitatieve ineffectiviteitsmeting vereist. Indien uit de

kwantitatieve ineffectiviteitsmeting blijkt dat de cumulatieve

negatieve reële-waardeverandering van het hedge-instrument

in absolute termen groter is dan de tegenovergestelde reële-

waardeverandering van de afgedekte positie, dan is sprake

van ineffectiviteit die direct als verlies in de winst-en-verlies-

rekening wordt verwerkt.

Grondslagen voor resultaatbepaling

Omzet

Onder de netto-omzet is begrepen de waarde van de pro-

ductie in het boekjaar vermeerderd met de in het boekjaar

gerealiseerde winst op werken, alsook de opbrengst van

enige handelsactiviteiten.

Kosten

De kosten worden bepaald met inachtneming van de hier-

voor vermelde grondslagen voor waardering en toegekend

aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Voor te

verwachten verliezen op onderhanden werken worden voor-

zieningen getroffen.

Belastingen

De post belastingen wordt berekend op basis van het ver-

antwoorde resultaat, met inachtneming van de fiscale bepa-

lingen. Daarnaast wordt rekening gehouden met de vorming

van belastinglatenties.

Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indi-

recte methode. Bij deze methode wordt het resultaat aange-

past voor posten van de winst-en-verliesrekening die geen

invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslag-

jaar, mutaties in balansposten en posten van de winst-en-

verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet

worden beschouwd als behorende tot de operationele activi-

teiten.

84

(x EUR 1.000)

De tussen haakjes vermelde cijfers betreffen de overeenkomstige cijfers van het vorige boekjaar.

Activa

1. Immateriële vaste activa goodwill

Boekwaarde per 1 januari 2014 68.660

Betaalde goodwill 23.693

Amortisatie 7.992

Boekwaarde per 31 december 2014 84.361

Aanschaffingswaarde 161.013

Cumulatieve amortisatie 76.652

Toelichting op de geconsolideerde balans

De goodwill wordt lineair afgeschreven over de periode

waarin de economische voordelen van het actief worden

geacht toe te vloeien aan Van Oord nv. De maximale afschrij-

vingstermijn is 20 jaar.

De in 2014 betaalde goodwill heeft betrekking op de vol-

gende acquisities:

Gemini

In april heeft Van Oord een 10% kapitaalbelang genomen in

de aanleg van het offshore windpark Gemini, bestaande uit

Buitengaats C.V. en ZeeEnergie C.V.

Ballast Nedam Offshore

In december heeft Van Oord de offshore activiteiten van

Ballast Nedam Offshore overgenomen.

De overname bestaat uit het personeel van de EPCI-diensten

(ontwerp, inkoop, bouw en installatie) en heavy lift installa-

tion vessel Svanen.

Dravo S.A.

In april heeft Van Oord alle resterende aandelen van zijn

Spaanse deelneming Dravo S.A. verworven.

Vanaf 1987 was Dravo S.A. eigendom van Van Oord (50%) en

het Spaanse Dragados S.A.

J.T. Mackley & Co Ltd.

In juni heeft Van Oord alle aandelen verworven van de Britse

aannemer van infrastructurele en waterbouwkundige pro-

jecten J.T. Mackley & Co. Ltd.

Het totaalbedrag aan koopsommen inzake de acquisities

gedurende 2014 bedraagt EUR 118 miljoen.

85

2. Materiële vaste activa bedrijfs- aannemers- andere vaste activa in totaal

gebouwen materieel bedrijfs- aanbouw

en -terreinen middelen

Boekwaarde per 1 januari 2014 62.300 1.218.849 6.962 205.859 1.493.970

Investeringen 579 106.308 3.538 71.152 181.577

Verwerving via overnames 1.192 53.056 649 - 54.897

Ingebruikname en overige mutaties -1.592 165.463 1.602 -165.808 -335

62.479 1.543.676 12.751 111.203 1.730.109

Desinvesteringen 1.249 5.510 204 - 6.963

61.230 1.538.166 12.547 111.203 1.723.146

Afschrijvingen 2.462 137.796 4.010 - 144.268

Boekwaarde per 31 december 2014 58.768 1.400.370 8.537 111.203 1.578.878

Aanschafwaarde 78.539 2.888.460 47.800 111.203 3.126.002

Cumulatieve afschrijvingen 19.771 1.488.090 39.263 - 1.547.124

Afschrijvingstermijn in jaren 10 - 25 3 - 20 3 - 6

De verwerving via overnames voor een totaalbedrag van

EUR 55 miljoen heeft betrekking op de acquisities van Ballast

Nedam Offshore, Dravo S.A. en J.T. Mackley & Co Ltd.

Op activa in aanbouw wordt in principe niet afgeschreven,

tenzij de realiseerbare waarde lager is dan de aanschaffings-

waarde, dit heeft zich in 2014 niet voorgedaan. Na ingebruik-

name worden deze activa gerubriceerd in de juiste categorie

en afgeschreven conform de grondslagen zoals eerder ver-

meld.

De materiële vaste activa zijn aan het einde van het verslag-

jaar voor EUR 2,8 miljard (EUR 2,5 miljard) verzekerd.

3. Financiële vaste activa Niet-geconsolideerde

deelnemingen

Saldi per 1 januari 2014 406

Acquisities 51.501

Aandeel resultaten -106

Overige mutaties -226

Saldi per 31 december 2014 51.575

4. Vorderingen 2014 2013

Debiteuren 226.601 279.518

Overige vorderingen 103.684 12.263

Overlopende activa 60.092 110.229

390.377 402.010

De overlopende activa hebben in 2014 overwegend betrek-

king op vooruitbetaalde bedragen voor kosten die ten laste

van het volgend boekjaar komen.

86

5. Liquide middelen 2014 2013

Kassen, banken en giro 132.653 239.295

Deposito’s 1.270 4.071

133.923 243.366

Van de liquide middelen heeft EUR 49 miljoen (EUR 92 miljoen)

betrekking op proportioneel geconsolideerde aannemings-

combinaties en deelnemingen. Dit bedrag staat niet ter vrije

beschikking van de vennootschap.

Passiva

6. Eigen vermogen

Mutatie-overzicht van het eigen vermogen van Van Oord nv:

2014 2013

Eigen vermogen van Van Oord nv begin van het jaar 741.591 672.134

Effect stelselwijziging Financiële instrumenten (RJ 290) -4.071 -

Eigen vermogen begin van het jaar ná stelselwijziging 737.520 672.134

Geconsolideerd nettoresultaat na belastingen

toekomend aan Van Oord nv 118.839 130.469

Omrekenverschillen buitenlandse deelnemingen -11.428 -13.644

Totaal van de rechtstreekse mutaties in het

eigen vermogen van Van Oord nv -11.428 -13.644

Totaalresultaat van de rechtspersoon 107.411 116.825

Dividend -61.801 -47.368

Totaal van de mutaties in het eigen vermogen van

Van Oord nv in relatie met de aandeelhouders -61.801 -47.368

Eigen vermogen van Van Oord nv ultimo het jaar 783.130 741.591

Voor nadere toelichting wordt verwezen naar punt c. van

de toelichting bij de vennootschappelijke balans.

87

De voorziening periodiek onderhoud duurzame productiemid-

delen is getroffen voor het planmatig onderhoud van het mate-

rieel. De belastingvoor ziening is met name een voorziening

voor lopende belastingdisputen in binnen- en buitenland. De

genoemde voorzieningen hebben overwegend een langlopend

karakter.

7. Voorzieningen

1 januari

2014

Toevoeging Onttrekking Vrijval 31 december

2014

Periodiek onderhoud duurzame

productiemiddelen 91.426 148.628 153.285 242 86.527

Belastingverplichtingen 46.809 7.534 121 9.197 45.025

Overige 432 - - 432 -

138.667 156.162 153.406 9.871 131.552

Per ultimo 2014 wordt ruimschoots voldaan aan de voor de

kredietfaciliteiten afgesproken financieringsvoorwaarden.

Een nadere uiteenzetting van de effectieve rentepercentages,

resterende looptijden en de valuta waarin de rentedragende

leningen luiden is opgenomen in de toelichting op financiële

instrumenten onder renterisico’s.

Het gemiddelde rentepercentage in 2014 met betrekking tot

de langlopende leningen bedraagt 5,06% (5,51%).

Het bedrag met een looptijd langer dan vijf jaar bedraagt EUR

375 miljoen (EUR 361 miljoen). Er zijn geen directe zakelijke

zekerheden gesteld.

8. Langlopende schulden

In 2011 is een Revolving Credit Facility ter grootte van EUR

405 miljoen en een US Private Placement ter grootte van het

equivalent van USD 501 miljoen aangetrokken voor uitbrei-

ding/gedeeltelijke vervanging van bestaande kredietlijnen.

De Revolving Credit Facility heeft een looptijd van 5 jaar.

De US Private Placement uit 2011 bestaat uit vier tranches

met een looptijd van respectievelijk 8, 10, 12 en 15 jaar en

is door middel van een cross currency swap omgewisseld

in EUR 358 miljoen.

De reeds vóór 2011 bestaande US Private Placement uit 2004

bestaat ultimo 2014 nog uit één tranche met een resterende

looptijd van 2 jaar en is door middel van een cross currency

swap omgewisseld in EUR 8 miljoen.

88

11. Overige schulden 2014 2013

Aflossingsverplichtingen binnen één jaar - 36.957

Schulden aan leveranciers 73.453 111.816

Belastingverplichtingen en premies sociale verzekeringen 34.492 52.570

Overige schulden 50.317 52.103

Overlopende passiva 503.049 478.668

661.311 732.114

10. Werken in uitvoering 2014 2013

Kostprijs werken in uitvoering, toegerekende winst,voorziening verwachte verliezen -2.331.717 -1.591.773

Opbrengstwaarde verricht werk 2.537.845 1.818.505

206.128 226.732

opbrengstwaarde verricht werk bedraagt ultimo 2014 res-

pectievelijk EUR 1.367 miljoen en EUR 1.081 miljoen.

In de post werken in uitvoering zijn contracten opgenomen

waarvan de kostprijs werken de opbrengstwaarde verricht

werk overtreft. Het totaal van deze kostprijs werken en de

De overlopende passiva bestaan overwegend uit reeds

gemaakte kosten met betrekking tot projecten waarvan de

facturen nog niet zijn ontvangen.

9. Schulden aan kredietinstellingen

De schulden aan kredietinstellingen hebben betrekking op

kortlopende kredietfaciliteiten, waarvan ultimo 2014 voor

EUR 9,4 miljoen is opgenomen. De opgenomen kredietfacili-

teiten hebben een looptijd van 3 maanden en een renteper-

centage van 1% per maand.

89

Vreemde valuta risico’sEen groot deel van de opdrachten wordt gecontracteerd in

vreemde valuta’s. Posities in vreemde valuta’s worden nage-

noeg volledig afgedekt door middel van termijncontracten.

Valutatermijncontracten ter afdekking van de risico’s voor

wat betreft valutaschommelingen worden gewaardeerd tegen

kostprijs met toepassing van kostprijshedge-accounting.

Verschillen in termijnkoersen, ontstaan als gevolg van het

doorzetten van termijncontracten, worden op de balans ver-

antwoord als kortlopend passief danwel actief. Termijncon-

tracten zijn afgesloten voor toekomstige kasstromen in met

name Amerikaanse Dollar. Hiervoor is ultimo 2014 onder de

overige vorderingen een bedrag verantwoord van EUR 9 mil-

joen, dat vrijvalt op het moment dat de ingedekte toekom-

stige kasstroom plaatsvindt. In 2013 was hiervoor EUR 7

miljoen onder de overige schulden opgenomen.

Het gedeelte van de langlopende lening dat in Amerikaanse

Dollar uitstaat, is ingedekt tegen valutarisico’s middels een

cross currency swap. Hiervoor is per einde 2014 EUR 48 mil-

joen onder de overige vorderingen opgenomen. In 2013 was

hiervoor EUR 0,1 miljoen onder de overige schulden opge-

nomen.

Renterisico’sDe verplichtingen kennen zowel variabele als vaste rentevoe-

ten. Het uitgangspunt bij het beheersen van renterisico’s is

Financiële instrumenten

AlgemeenVan Oord nv en haar groepsmaatschappijen maken in de

normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende finan-

ciële instrumenten, die ofwel onder de activa en passiva zijn

verantwoord, ofwel niet in de balans zijn opgenomen.

Kredietrisico’sIn principe worden betalingsrisico’s door middel van bank-

garanties, verzekeringen e.d. afgedekt, tenzij sprake is van

kredietwaardige debiteuren. Deze procedures en de geogra-

fische spreiding van de activiteiten van groepsmaatschappij-

en beperken de blootstelling aan het risico verbonden aan

kredietconcentraties en marktrisico’s.

LiquiditeitsrisicoHet uitgangspunt voor het managen van het liquiditeitsrisico

is dat er voldoende liquiditeiten worden aangehouden dan

wel kredietfaciliteiten beschikbaar zijn om te kunnen voldoen

aan de huidige en toekomstige financiële verplichtingen,

onder zowel normale als bijzondere omstandigheden. Liqui-

diteitsprognoses, inclusief beschikbare kredietfaciliteiten,

vormen onderdeel van de reguliere managementinformatie

ten behoeve van de Executive Board.

Gezien de aard van de activiteiten en de daarmee samen-

hangende sterk fluctuerende cashflows worden de beschik-

bare liquide middelen doorgaans niet langer vastgelegd dan

voor periodes van maximaal een jaar.

Per 31 december 2014

(x EUR 1.000)

Effectieve

rentevoet

Minder

dan een

jaar

1-2 jaar 2-3 jaar 3-4 jaar 4-5 jaar Meer dan

5 jaar

Totaal

Liquide middelen 0,5% 133.923 - - - - - 133.923

Kortlopende schulden aan

kredietinstellingen

12,0% 9.417 - - - - - 9.417

Revolving Credit Facility (euro’s) 5,5% - 80.000 - - - - 80.000

US Private Placements 2004 (US dollars) 4,2% - 8.197 - - - - 8.197

US Private Placements 2011 (US dollars) 5,5% - - - - 30.000 375.227 405.227

Totaal langlopende schulden 493.424

De effectieve rentevoet en looptijd van de liquide middelen, kortlopende schulden aan

kredietinstellingen en langlopende schulden zijn als volgt:

90

Huur- en leaseverplichtingen

De verplichtingen op basis van meerjarige huur- en lease-

overeenkomsten bedragen in totaal EUR 19 miljoen

(EUR 14 miljoen), waarvan in 2015 EUR 9 miljoen wordt

voldaan. De verplichtingen met een looptijd langer dan

5 jaar bedraagt EUR 1 miljoen. Voor operationele leasing

van het wagenpark is hieronder respectievelijk

EUR 9 miljoen en EUR 4 miljoen begrepen.

Investeringsverplichtingen

De verplichtingen voor investeringen in materiële vaste

activa bedragen per balansdatum EUR 442 miljoen

(EUR 106 miljoen), waarvan in 2015 EUR 159 miljoen wordt

voldaan. Er zijn géén verplichtingen met een looptijd langer

dan 5 jaar.

Garantieverplichtingen

De garantieverplichtingen, voor zover niet in de balans

opgenomen, bedragen per einde 2014 EUR 733 miljoen

(EUR 477 miljoen). Het overgrote deel betreft in de aanne-

merij gebruikelijke uitvoeringsgaranties (‘performance

bonds’) ten gunste van opdrachtgevers. Van Oord is in een

aantal claims betrokken. Van Oord verwacht, gebaseerd op

beschikbare informatie, dat mogelijke negatieve ontwikkelin-

gen toereikend zijn voorzien.

In de balans opgenomen financiële instrumenten en reële waardeDe reële waarde van de in de balans opgenomen financiële

instrumenten, waaronder financiële vaste activa, liquide mid-

delen, vorderingen en kort- en langlopende schulden, is

nagenoeg gelijk aan de boekwaarde.

Niet in de balans opgenomen financiële instrumenten en reële waardePer 31 december 2014 bedraagt de waarde van de valutater-

mijncontracten tegen termijnkoers EUR 809 miljoen (EUR

632 miljoen). De waarde van de onder deze contracten te

ontvangen valuta tegen de koers per balansdatum bedraagt

EUR 877 miljoen (EUR 607 miljoen). De reële waarde van de

(cross currency) interest rate swaps bedraagt ultimo 2014

EUR 3 miljoen negatief (EUR 41 miljoen negatief). De reële

waarde is gebaseerd op door onafhankelijke partijen

getaxeerde marktwaarden op basis van netto contante

waarde berekeningen.

dat de rentes met betrekking tot opgenomen leningen in

beginsel voor de gehele looptijd worden gefixeerd. Dit wordt

gerealiseerd door gebruik te maken van (cross currency) inte-

rest rate swaps. Van Oord waardeert deze (cross currency)

interest rate swaps tegen kostprijs en past kostprijshedge-

accounting toe. Met behulp van een kwantitatieve effectivi-

teitsmeting per ultimo 2013 is vastgesteld dat de cumulatieve

negatieve reële-waardeverandering van de (cross currency)

interest rate swaps in absolute termen groter is geweest dan

de tegenovergestelde reële-waardeverandering van de afge-

dekte positie. Derhalve is in de openingsstand van het eigen

vermogen per 1 januari 2014 een verlies van EUR 4,1 miljoen

verwerkt.

Brandstofprijsrisico’sPrijsrisico’s op brandstof worden grotendeels afgedekt door

termijncontracten en contractuele afspraken met de

opdrachtgevers.

Verbonden partijen

Van Oord onderscheidt de navolgende verbonden partijen:

groepsmaatschappijen, Executive Board, Raad van Commis-

sarissen en aandeelhouders. Transacties met verbonden

partijen geschieden tegen prijzen welke ook worden toege-

past bij transacties met derden.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

91

(x EUR 1.000)

12. Algemeen

De omzet in 2014 bedraagt inclusief ons aandeel in de

omzet van de geconsolideerde combinatiewerken (exclusief

omzetbelasting) EUR 2.104 miljoen (EUR 1.641 miljoen).

Omzetverdeling naar geografisch gebied 2014 2013

Binnenland 702.557 33% 164.516 10%

Overig Europa 347.318 17% 382.168 23%

Buiten Europa 1.053.652 50% 1.094.730 67%

2.103.527 100% 1.641.414 100%

besteed. Dit bedrag heeft betrekking op een gemiddelde van

3.468 (3.515) medewerk(st)ers (in full time equivalents) en is

als volgt gespecificeerd:

Lonen en salarissen

In het jaar 2014 is aan lonen en salarissen, inclusief de hier-

over verschuldigde sociale lasten, ten behoeve van mede-

werk(st)ers in dienst bij Van Oord nv en haar groepsmaat-

schappijen, een bedrag van EUR 275 miljoen (EUR 285 miljoen)

2014 2013

Lonen en salarissen 220.680 232.138

Sociale lasten 33.423 29.713

Pensioenlasten 20.711 23.221

274.814 285.072

De beloningen aan de commissarissen en de executive

board bedroegen EUR 2,8 miljoen (EUR 2,7 miljoen).

Hiervan ontvingen commissarissen EUR 0,2 miljoen

(EUR 0,2 miljoen) en de executive board EUR 2,6 miljoen

(EUR 2,5 miljoen).

De jaarlijkse pensioenlast is gelijk aan de aan de pensioen-

uitvoerder verschuldigde bijdrage.

Bovenstaande cijfers betreffen alleen medewerk(st)ers in

eigen dienst. In de cijfers zijn begrepen de lonen en salaris-

sen, sociale lasten en pensioenlasten van de naar evenredig-

heid in de consolidatie betrokken maatschappijen ten

bedrage van EUR 56 miljoen (EUR 81 miljoen).

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening

Omzetverdeling naar activiteit 2014 2013

Baggeren 1.291.418 62% 1.290.722 79%

Offshore olie & gas 259.299 12% 256.375 15%

Offshore wind 552.810 26% 94.317 6%

2.103.527 100% 1.641.414 100%

92

14. Algemene beheerskosten

De algemene beheerskosten zijn de kosten die niet ten laste

van de werken worden gebracht, zoals de kosten van het

hoofdkantoor, de stafafdelingen en de kantoorkosten van

buitenlandse vestigingen.

Conform BW 2 artikel 2:382a delen wij mee dat in de

algemene beheerskosten een bedrag ad EUR 0,6 miljoen

(0,6 miljoen) is begrepen voor kosten van onderzoek van de

jaarrekeningen van de in de consolidatie van Van Oord nv

opgenomen entiteiten. Dit betreft de kosten die ten laste

van het resultaat 2014 zijn gebracht en door Ernst & Young

Accountants LLP Nederland in rekening gebracht. De kosten

voor andere controlewerkzaamheden van Ernst & Young

bedragen in 2014 EUR 0,1 miljoen (0,1 miljoen). Voor niet

controle opdrachten is EUR 0,1 miljoen (0,1miljoen) door

Ernst & Young in rekening gebracht.

12 en 13. Brutomarge

Dit resultaat is het saldo van de netto-omzet en de kosten van

de werken plus het verantwoorde resultaat op

werken in uitvoering. In het resultaat zijn tevens begrepen:

• de dotatie aan, respectievelijk de vrijval van voorzieningen

voor te verwachten verliezen op werken;

• nagekomen baten en lasten op reeds in voorgaande jaren

beëindigde werken;

• de opbrengsten van duurzame productiemiddelen die

als huur aan de werken en aan derden werden door-

berekend onder aftrek van de exploitatiekosten, waarin

begrepen kosten van periodiek onderhoud, exclusief

de afschrijvingen;

• diverse baten en lasten zoals boekwinst op verkochte

materiële vaste activa, valutaverschillen en schade-

vergoedingen;

• afschrijvingen en/of bijzondere waardeverminderingen

op materiële vaste activa;

• amortisatie goodwill.

Verdeling gemiddeld aantal medewerk(st)ers 2014 2013

(in fulltime equivalents)

Nederlandse loonlijst 2.199 49% 2.126 49%

Niet-Nederlandse loonlijst 1.269 29% 1.389 32%

3.468 78% 3.515 81%

Ingehuurd personeel 980 22% 805 19%

4.448 100% 4.320 100%

15. Rente 2014 2013

Rentebaten 1.814 5.301

Rentelasten 26.530 32.336

-24.716 -27.035

Indien de rente van leningen door middel van een (cross

currency) interest rate swap is gefixeerd, wordt naast

deze rente tevens de waardemutatie van de gerelateerde

(cross currency) interest rate swap in de winst-en-verlies-

rekening verantwoord. Hierdoor is sprake van een

gefixeerde (financierings)last.

Op basis van toetsing van de effectiviteit van de hedge-

relaties per ultimo 2014 met toepassing van RJ 290 Financiële

instrumenten is vastgesteld dat in het boekjaar 2014 het

verschil tussen de cumulatieve negatieve reële-waarde-

verandering van de (cross currency) interest rate swaps en

de tegenovergestelde reële-waardeverandering van de

afgedekte positie is afgenomen. Derhalve is in de winst-en-

verlies-rekening een rentebate verwerkt van EUR 0,2 miljoen.

93

16. Belastingen

De post belastingen omvat zowel Nederlandse als

buitenlandse belastingen. Het effectieve en het nominale

belastingpercentage verschilt per land.

De aansluiting tussen het gewogen gemiddelde nominale

belasting tarief en de effectieve belastingdruk is als volgt

(in procenten):

2014 2013

Gewogen gemiddelde nominale belastingtarief 21,2% 16,6%

Belastingeffect van:

Gebruikmaking van niet-gewaardeerde

verliescompensaties -1,5%

-1,9%

Niet-gewaardeerde, toekomstige verliescompensaties 3,1% 5,0%

Resultaten vrij van belasting en niet-aftrekbare kosten -12,6% -5,9%

Amortisatie goodwill 1,5% 1,1%

Effectieve belastingdruk 11,7% 14,9%

Van Oord beschikt over circa EUR 52 miljoen

(EUR 28 miljoen) aan niet gewaardeerde belastingvoordelen.

De benutting van de compensabele verliezen is afhankelijk

van ondermeer eventuele toekomstige belastbare winsten.

94

(x EUR 1.000)

De letters achter de betreffende posten verwijzen naar de toelichting.

31 december 2014 31 december 2013

Vaste activa

Immateriële vaste activa a. 61.794 68.660

Financiële vaste activa

groepsmaatschappijen b. 384.851 453.730

446.645 522.390

Vlottende activa

Vorderingen 101 160

Vorderingen op groepsmaatschappijen 496 -

Liquide middelen 336.318 220.786

336.915 220.946

Totaal activa 783.560 743.336

Eigen vermogen c.

Gestort en opgevraagd kapitaal 12.100 12.100

Agioreserves 270.400 270.400

Wettelijke reserves -25.172 -11.402

Overige reserves 406.963 340.024

Resultaat boekjaar 118.839 130.469

783.130 741.591

Kortlopende schulden

Schulden aan groepsmaatschappijen - 773

Overige schulden 430 972

430 1.745

Totaal passiva 783.560 743.336

Vennootschappelijke balans (vóór winstbestemming)

95

(x EUR 1.000)

2014 2013

Resultaat uit deelnemingen na belastingen 125.420 132.594

Diverse baten en lasten na belastingen -6.581 -2.125

Resultaat na belastingen 118.839 130.469

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening

96

(x EUR 1.000)

De tussen haakjes vermelde cijfers betreffen de overeenkomstige cijfers

van het vorige boekjaar.

Voor zover hierna niet vermeld, wordt verwezen naar de toe-

lichting bij de geconsolideerde jaar rekening.

Activa

a. Immateriële vaste activa goodwill


Amortisatie 6.866


Aanschaffingswaarde 137.320

Cumulatieve amortisatie 75.526

Amortisatietermijn in jaren 20

b. Financiële vaste activa

De hieronder opgenomen groepsmaatschappijen zijn ver-

meld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

groepsmaatschappijen


Effect stelselwijziging Financiële instrumenten (RJ 290) -4.071

Ontvangen dividend -178.800

Resultaat deelnemingen 125.420

Omrekenverschillen deelnemingen -11.428


Toelichting op de vennootschappelijke balans

97

van nominaal EUR 1.000. Het geplaatste kapitaal is

EUR 12.100.000, namelijk 12.100 gewone aandelen.

Passiva

c. Eigen vermogen

Het statutaire maatschappelijk kapitaal bedraagt

EUR 40.000.000. Dit is verdeeld in 40.000 gewone aandelen

Geplaatst Agio- Wettelijke Overige Onverdeeld

resultaat

boekjaar

Totaal

en gestort reserves reserves reserves

kapitaal

2013

Saldi per 1 januari 2013 12.100 270.400 -1.095 292.333 98.396 672.134

Toevoeging aan reserves - - - 51.028 -51.028 -

Betaald dividend - - - - -47.368 -47.368

Omrekenverschillen en overige

mutaties deelnemingen - - -10.307 -3.337 - -13.644

Resultaat boekjaar - - - - 130.469 130.469

Saldi per 31 december 2013 12.100 270.400 -11.402 340.024 130.469 741.591

2014

Effect stelselwijziging Financiële

instrumenten (RJ 290) - - - -4.071 - -4.071

Saldi per 1 januari 2014 12.100 270.400 -11.402 335.953 130.469 737.520

Toevoeging aan reserves - - - 68.668 -68.668 -

Betaald dividend - - - - -61.801 -61.801

Omrekenverschillen en overige

mutaties deelnemingen - - -13.770 2.342 - -11.428

Resultaat boekjaar - - - - 118.839 118.839

Saldi per 31 december 2014 12.100 270.400 -25.172 406.963 118.839 783.130

De agioreserves zijn zogenaamde belastingvrije agioreserves.

De wettelijke reserves bestaan voor EUR -26,3 miljoen

(EUR -14,9 miljoen) uit een reserve omrekeningsverschillen

deelnemingen en voor EUR 1,1 miljoen (EUR 3,5 miljoen) uit

een reserve niet uitkeerbare reserves deelnemingen.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de belas-

tingverplichtingen van de groepsmaatschappijen die deel

uitmaken van de fiscale eenheid Van Oord n.v.

98

Winstverdeling

De winstverdeling geschiedt overeenkomstig artikel 14

lid 1 van de statuten. Dit artikel luidt als volgt: ‘De winst,

blijkende uit de door de algemene vergadering goedge-

keurde winst-en-verliesrekening, staat ter beschikking

van de algemene vergadering’.

De voorgestelde winstverdeling is als volgt:

Voorstel uit te keren dividend op gewone aandelen 56.567

Toevoeging aan de reserves 62.272

Resultaat boekjaar 118.839


Raad van Commissarissen Executive Board

Drs. C.J. van den Driest, voorzitter Drs. P. van Oord, voorzitter

Ing. K. Damen Drs. A.J. van de Kerk RA

J.M.J.A.P. Laurent Josi Ir. P.W. Verheul

Ing. Jac.G. van Oord MBA Ing. J.B.E.M. Athmer

Drs. J.M.M. van der Ven Ir. C.A. de Bruijn

Overige gegevens

99

Verklaring betreffende de jaarrekening

Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaar rekening 2014

van Van Oord nv te Rotterdam gecontroleerd.

Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkel-

voudige balans per 31 december 2014 en de ge consolideerde

en enkelvoudige winst-en-verlies rekening over 2014 met de

toelichting, waarin zijn opge nomen een overzicht van de

gehanteerde grond slagen voor financiële verslaggeving en

andere toe lichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur

Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het

opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resul-

taat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen

van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9

Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek

(BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk een zodanige

interne beheersing als het noodzakelijk acht om het op maken

van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van

materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over

de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze

controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht,

waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist

dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschrif-

ten en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat

een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaar-

rekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaam heden ter

verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de

toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werk-

zaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toe-

gepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten

van de risico’s dat de jaar rekening een afwijking van materi-

eel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accoun-

tant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor

het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld

daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaam heden

die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschat-

tingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking

te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van

de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren

van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor finan-

ciële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het

bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede

een evaluatie van het algehele beeld van de jaar rekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing

voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekening

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van

de grootte en samenstelling van het vermogen van Van Oord

nv per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in

overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet

gestelde eisen

Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij

dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding

van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kun-

nen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opge-

steld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW

vereiste gegevens zijn toegevoegd.

Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat

kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals

vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.


Ernst & Young Accountants LLP

w.g. Drs. M. Bangma-Tjaden RA

Aan de aan deelhouders van Van Oord nv

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

100

Algemene begrippen

Backhoe: een hydraulische graafkraan die op een bagger-

ponton staat. Backhoes worden gebruikt in harde grond.

Carbon footprint: weergave van de uitstoot van CO2 als

gevolg van bedrijfsactiviteiten over een bepaalde periode.

Cutterzuiger: een werktuig dat met behulp van zijn rote-

rende snijkop materiaal op de bodem los maakt.

EPC: contractvorm met verantwoordelijkheid voor ontwerp

(engineering), inkoop (procurement) en bouw (construction).

FEEMP: Fleet Energy Effiency Management Plan

Global Reporting Initiative: internationale organisatie die

richtlijnen opstelt voor duurzaamheidsverslaggeving.

IF (Injury Frequency): ongevallenfrequentieindex, geeft onge-

vallen met verzuim per 100 medewerkers weer.

IMO: International Maritime Organization

Jumbobooster: een installatie op land voor het met hoge

concentraties persen van opgediept zand

Marine ingenuity: de slogan van Van Oord. Staat voor gepas-

sioneerde, slimme, scherpzinnige en internationaal actieve

waterbouwers die innovatieve oplossingen vinden voor de

uitdagingen van opdrachtgevers.

Maritime Labour Convention: internationaal verdrag voor de

werken leefomstandigheden aan boord van zeeschepen.

NGO: niet-gouvernementele organisatie die onafhankelijk is

van de overheid en zich richt op een maatschappelijk

belang.

Procurement: afdeling binnen Van Oord verantwoordelijk

voor de inkoop van menskracht en materieel.

Ruimte voor de Rivier: rijksprogramma met als doel de vei-

ligheid te vergroten en daarmee het rivierengebied te

beschermen tegen overstromingen.

SEEMP: Ship Energy Efficiency Management Plan

Toelichting op de financiële begrippen

Amortisatie: afwaardering van immateriële activa zoals

goodwil.

Dutch GAAP: de in Nederland algemeen aanvaarde grondsla-

gen voor financiële verslaggeving (Richtlijnen voor de Jaar-

verslaggeving) en de wettelijke bepalingen inzake de

jaarrekening, zoals opgenomen in Titel 9, Boek 2 BW.

EBIT: winst vóór interest en belastingen.

EBITDA: winst vóór interest, belastingen, afschrijvingen en

amortisatie.

Hedging: het geheel of gedeeltelijk aftrekken van een finan-

cieel risico van een investering door middel van een andere

investering.

Non-recourse financed project: een project dat in meerder-

heid wordt gefinancierd door banken.

Orderportefeuille: de omzetwaarde van het nog te verrichten

deel van verworven opdrachten.

Rendement op eigen vermogen: nettowinst gedeeld door

gemiddeld eigen vermogen.

Rendement op totaal vermogen: EBIT plus rentebaten

gedeeld door gemiddeld totaal vermogen.

Solvabiliteit: eigen vermogen in een percentage van het

balanstotaal (vaste activa + vlottende activa).

Begrippenlijst

101

Sleephopperzuiger: een schip dat door middel van grote

sterke pompen en motoren, zand, klei, slib en zelfs grind

van de waterbodem kan zuigen. Een sleephopperzuiger

slaat het opgezogen materiaal op in haar eigen

beun(hopper). Het schip kan het beun op verschillende

manieren leeg maken:

• dumpen door deuren of kleppen in de bodem van het

schip

• via pompen en jets wordt het materiaal weer vloeibaar

gemaakt en via een leiding aan de wal geperst

• rainbowen, hierbij wordt de lading meteen vanuit het

schip op de gewenste plaats gepompt.

Valpijpschip: een schip dat stenen stort op de waterbodem

door middel van een pijp met als doel bescherming te bie-

den aan constructies onder water of egalisatie van de water-

bodem.

102

Colofon

Van Oord Schaardijk 211, Postbus 8574, 3009 AN Rotterdam

T 088 8260000 E [email protected] I www.vanoord.com

A Van Oord app (App Store en Google Play)

Tekst en productie Rijken & Jaarsma, Capelle a/d IJssel

Vormgeving Boulogne Jonkers, Zoetermeer

Drukwerk Veenman+, Rotterdam

Contact

Wij nodigen u van harte uit om op dit jaarverslag te

reageren. Heeft u vragen over de inhoud of over onze wijze

van rapporteren? Ook dat kunt u kenbaar maken. Stuur een

e-mail naar [email protected] of neem contact op met de

heer R. de Bruin, T 088 8268234. U ontvangt binnen tien

werkdagen een reactie.

Jaarverslag 2014

Documents

Transcript of Jaarverslag 2014