KENNIS & INNOVATIE IMPULSREGIO BOSKOOP

Bij de start van Kennis & Innovatie Impuls, hadden we

het helemaal uitgedacht. We wisten precies hoe we de

boomkwekerijsector in de regio Boskoop een flinke duw

in de rug konden geven. We zouden het bedrijfsleven aan

het roer laten staan en hun wensen centraal stellen.

Vier jaar later weten we hoe dat heeft uitgepakt. Op een

aantal fronten was de aanpak meteen succesvol. Kijk

bijvoorbeeld naar de serie masterclasses die op touw zijn

gezet. We hebben al meer dan 250 deelnemers mogen

verwelkomen en het bedrijfsleven heeft een actieve rol in

de opzet van de masterclasses en in de onderwerpkeuze.

Zo gaan we na de zomer bijvoorbeeld van start met een

nieuwe masterclass voor exportma nagers. Puur op basis

van de vraag vanuit het bedrijfsleven. Nog een voorbeeld

zijn de kennisdossiers op internet. Er komen jaarlijks

nieuwe onder werpen bij en we

zien aan de bezoekers cijfers

dat ook deze in de smaak

vallen. Het komende jaar willen we

doorpakken op deze successen

en zo de sector vooruit helpen.

Toch was niet alles vanaf

de start een succes. Ons

idee was dat bedrijven met

innovatievragen bij ons

zouden aankloppen. Het bleef

lang stil. Voor veel kwekers is

de stap naar innoveren groot.

Toch zagen we meerwaarde

in innoveren en hebben we

ons er in vastgebeten. We

hebben het afgelopen jaar

de benade ring veranderd. De

kennisinstel lingen nemen nu

het voortouw. Ze bedenken

oplossings richtingen en peilen

bij het bedrijfsleven of er behoefte aan is. Vervolgens

stappen ze samen in een ontwikkeling. Die aanpak werkt.

Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan een onkruidrobot

en worden de effecten van gevitaliseerd water onder­

zocht. Na de eerste stap vanuit de kennisinstellingen,

staan de ondernemers daarna weer aan het roer en

bepalen ze zelf hoe de toekomst eruit ziet. Prachtig toch?

René van Tol

Projectleider Kennis & Innovatie Impuls

Doorpakken en vastbijten

Schouders eronder vooreen prachtige regio

Kennis & Innovatie Impuls 2013 - 2014

voor en Door boomkwekers

2

Paul Bremmer

krachten bunDelen, kennis ontsluiten

Kennis Rotonde - snel de juiste kennis paraat

Kennis & Innovatie Impuls 2013 - 2014

kennisDossiers

U vindt de volgende kennis­

dossiers op de website van

Kennis & Innovatie Impuls:

• Personeelsbeleid en

arbeidsmarkt

• Agrologistiek

• Duurzame agrologistiek

• Gietwater

• Watergeeftechniek

• Waterkwantiteit

• Oppervlaktewaterkwaliteit

• EC­metingen

• Algen in het waterbassin

• Actuele milieuaspecten

Greenport Boskoop

• Wateropslag in natuurlijke

buffers

• Biobased: geld verdienen

aan afval

• Baggerproblematiek

• Biologische zuivering restant­

en spuitvloeistof of spoelwater

• Duurzame gewasbescherming

• Stekken onder LED in

meer lagensysteem

• Overwintering van

boom kwekerijgewassen

‘Geef mensen een realistische kijk op onze sector’

‘Veel mensen hebben geen idee

hoe het er op een moderne

boomkwekerij aan toegaat,’ zegt

buxuskweker Jos Straathof:

‘Sommigen denken bijvoor­

beeld dat we slordig met gewas­

beschermingsmiddelen omgaan

of ze hebben een negatief beeld

van de werkomstandigheden.’

Om ze een realistische kijk op de

sector te geven, deed Straathof

mee aan de Open Kwekerijdag in

juni: ‘Het Hoogheemraad schap

van Rijnland liet zien hoe streng

het oppervlaktewater wordt ge­

controleerd en AB Service toonde

hoe precies onze spuitapparatuur

werkt. We willen zo de indianen­

verhalen de wereld uit helpen en

begrip voor de sector kweken.’

Kennis & Innovatie Impuls is hoofd­

sponsor van de Open Kwekerijdag.

Door kwekers te stimuleren hun

bedrijven open te stellen, wil het

project het draagvlak voor de sector

in de regio vergroten en tegelijkertijd

de kwekers de gelegenheid geven

inspiratie op te doen bij elkaar. De

‘In de regio bundelen we de krachten’,

zegt Henk Kwakernaak, nu bestuurs­

lid bij de Stichting Belangenbehartiging

Greenport Boskoop en voorheen bij de

Kring Boskoop: ‘Wil je wat voor elkaar

boksen, dan moet je zorgen dat je stem

wordt gehoord. Omdat we allemaal voor

hetzelfde belang opkomen, een gezonde

toekomst voor de boomkwekerij in

Boskoop, was het niet meer dan logisch

om ons te verenigen.’

Kwakernaak is vanuit de Greenport ook betrokken geraakt bij de werk­

groep kennis van Kennis & Innovatie Impuls: ‘Eén van de factoren die

onze toekomst bepaalt is het kennisniveau van de individuele kweker.

Hoe speel je in op nieuwe omstandigheden? Ik heb in de praktijk ervaren

dat het heel lastig is om aan goede en volledige informatie te komen.

De kennisdossiers op de site van Kennis & Innovatie Impuls zijn hier

een heel goed hulpmiddel bij. We zetten ook de komende tijd in op een

uitbreiding van het aantal dossiers.’

Open Kwekerijdag trok dit jaar

weer duizenden bezoekers en

was, net als eerdere edities, een

groot succes.

3

in memoriam – wim De jonG

Op 1 mei 2014 overleed, na een kort ziekbed en op veel te jonge leeftijd,

Wim de Jong. We zijn zowel persoonlijk als op professioneel vlak ontdaan

van dit verlies. Wim laat een grote leegte achter. Ook in het project. Hij was

één van de drijvende krachten achter Kennis & Innovatie Impuls. Met zijn

innemende persoonlijkheid en aanstekelijk enthousiasme wist hij mensen te

verbinden en ze in beweging te krijgen. Veel van de initiatieven die nu lopen,

kregen op cruciale momenten van hem een duw in de goede richting.

Wim had een groot hart voor de sector en de regio. Tot op zijn ziekbed stond hij

zijn collega’s bij met adviezen en bedacht hij plannen die de sector en de regio

verder moeten helpen. Botsten jouw ideeën met zijn visie, dan kon je op een

stevige maar inhoudelijke discussie rekenen waarbij het projectbelang voorop

stond. Hoe hard het er ook aan toe ging, na afloop schudde Wim je de hand en

was je onderlinge relatie alleen maar gegroeid.

We zullen de inbreng van Wim verschrikkelijk missen. We wensen de nabestaanden

van Wim veel sterkte toe met het dragen van het verlies.

De blik meer naar buiten

Wim de Jong schreef kort voor zijn overlijden nog een bijdrage voor dit jaarverslag.

Greenport Regio Boskoop kwam sterk uit de

impactmeting, een evaluatie van Kennis & Innovatie

Impuls door het Ministerie van Economische Zaken:

‘Boskoop valt op door een intensief netwerk, dat

elkaar persoonlijk weet te vinden en de verwachte

prestaties heeft bereikt.’ Dat is een mooie opsteker.

Tegelijkertijd wordt geconcludeerd dat ‘het netwerk

nog sterk naar binnen gericht lijkt en daardoor minder

profiteert van de resultaten in de andere Greenports’.

Tijd om de blik te verruimen dus!

Wat heeft de Greenport ons gebracht? Onze

infrastructuur is flink verbeterd en bedrijven hebben

zich aantoonbaar verder ontwikkeld in bijvoorbeeld

masterclasses en innovatieprojecten. We hebben,

met vallen en opstaan, een methode ontwikkeld

om, samen met de gemeenten, langdurig werklozen

weer aan de slag te krijgen.

Loopt alles dan perfect in

Greenport Regio Boskoop?

Nee, natuurlijk niet. Het rap­

port doet ook een aantal nuttige

aan bevelingen. De belangrijkste

is dat we onze blik meer naar

buiten moeten richten. We

kunnen leren van onze collega­

initiatieven. Door te kijken naar

de moge lijkheden in bijvoorbeeld

het Groene Hart kunnen we

nog meer successen boeken en

bijvoorbeeld innovaties in de regio verder helpen.

We zijn op de goede weg, maar kunnen nog meer

profiteren van onze inspanningen als we ook

verbindingen zoeken buiten onze regio. Werk aan de

winkel!

Kennis & Innovatie Impuls 2013 - 2014

rené van tol

Projectleider

Kennis & Innovatie Impuls

kees van velzen

Voorzitter St. Greenport Regio Boskoop

Voorzitter Stuurgroep Kennis & Innovatie Impuls

Innovatie-Impuls - samenwerken aan nieuwe ontwikkelingen

‘Het bruist hier van de ideeën en ontwikkelingen’,

vertelt Pieter van Dalfsen van PPO. Hij heeft het over

de innovatie­initiatieven in de regio: ‘Afgelopen jaar

hebben we de aanvliegroute voor innovaties aange­

past. De kennisinstellingen komen nu met ideeën die

een bestaand probleem oplossen of die in andere

Greenports kansen creëerden. De instellingen toetsen

dit bij ondernemers. Ziet het bedrijfsleven iets in een

idee, dan trekken de onderzoekers en ondernemers

samen op bij de ontwikkeling.’ De nieuwe aanpak

werpt z’n vruchten af: ‘Er zijn veel initiatieven gestart.

Er zijn nu meer dan tien onderwerpen in behandeling.

Zo wordt onderzocht of het mogelijk is het groenafval

van de kwekers te verzamelen en te verwerken naar

bijvoorbeeld medicijnen of grond stoffen voor bioplas­

tics. Je kunt dan verdienen aan iets dat nu geld kost.’

Op praktisch niveau gebeurt er ook veel: ‘We

werken bijvoorbeeld aan een biologisch afbreek­

bare gaaslap die op het juiste moment verteert en

goed verwerkbaar is. En ook de realisatie van de

onkruidrobot is weer een stap dichterbij gekomen.

Op dit moment werkt een bedrijf een nieuw, robuust

prototype uit. We verwachten dat het prototype be­

gin volgend jaar kan worden getest op een kwekerij.

Want de aanvliegroute kan dan wel gewijzigd zijn,

het doel is ongewijzigd. We blijven werken aan prak­

tische innovaties die de regio verder helpen.’

nieuwe aanpak vruchtbaar

4Kennis & Innovatie Impuls 2013 - 2014

GevitaliseerD water onDer De loep

In een kleine proef is onderzocht of gevitaliseerd water effect heeft op de

ontwikkeling van stekken. Gevitaliseerd water is water dat met bepaalde

wervelingen door een magnetisch veld wordt geleid. Het idee erachter

is dat dit water extra gezuiverd en beter werkzaam is. De proef werd bij

kweker Ton de Jong uitgevoerd: ‘We hebben een deel van de stekken

van Gaultheria, Taxus en Chamaecyparis gewoon regenwater gegeven.

Een ander deel kreeg water dat eerst door de vitalisator was geleid. De

stekken die gevitaliseerd water kregen hadden zo’n 15% meer schot en

waren beter beworteld. Daarnaast hoefde ik ze ook minder vaak water te

geven. Het leek net alsof het water beter zijn werk kon doen.’

In het onderzoek zijn het regenwater en het gevitaliseerde water met elkaar

vergeleken. Daaruit kwamen geen verschillen in de samenstelling naar voren.

In een vervolgproef moet duidelijk worden of het effect zich herhaalt en hoe

gevitaliseerd water nu precies werkt. Ton de Jong is echter al overtuigd: ‘Ik

zie duidelijke verschillen en doe ook weer mee met de volgende proeven.’

Hoe ziet de vollegrondsteelt van

de toekomst eruit? Onderne­

mers, onderzoekers en ontwikke­

laars zitten twee keer per jaar bij

elkaar om na te gaan met welke

innovaties ingespeeld kan wor­

den op de wensen en eisen van

de toekomst. ‘Heel nuttig’, vindt

Frank Baatje van Baatje Grond­

verzet: ‘Vorig jaar hebben we een

pootmachine ontwikkeld op basis

van de input uit twee workshops.

De ontwikkeling ervan ging heel

snel omdat de kwekers en de

ontwikkelaars samen aan tafel zaten.’

William de Bruijn is als vollegrondskweker betrokken

bij de workshops: ‘Op de korte termijn leveren de

workshops mij niets concreets op, maar ik heb wel

een goed beeld van de ontwikkelingen en doe daar

mijn voordeel mee. Daarnaast vind ik het belangrijk

dat we ons samen sterk maken. Samen kunnen we

innovaties in gang zetten.’ Baatje is het eens met

De Bruijn: ‘Rechtstreeks overleggen over kansen en

knelpunten werkt het beste.’ Inmiddels is Baatje ook

betrokken bij de ontwikkeling van een volgende in­

novatie: ‘We hopen volgend jaar een nieuwe steek­

machine ontwikkeld te hebben die het werk voor vol­

legrondstelers vereenvoudigt‘.

volleGronDskwekers Denken samen na over toekomst

5 Kennis & Innovatie Impuls 2013 - 2014

heeft leD De toekomst?

Kennis & Innovatie Impuls deed afgelopen jaar een praktijkproef met

LED­verlichting bij vermeerderaars van Buxus en Clematis. In theorie zou

LED­verlichting flinke voordelen kunnen opleveren. ‘Je kunt in principe

het hele jaar door stekken. Omdat je in een loods kunt werken heb je

lichtopbrengst, temperatuur en luchtvochtigheid veel beter in de hand

dan in de kas of in de volle grond’, vertelt Pieter van Dalfsen, onderzoeker

bij PPO.

Bij clematiskweker Michel van der Werf werd in de zomer een proef

uitgezet. Daarnaast werd in de winterperiode een proef bij kweker

Eric van Tol uitgevoerd. Michel van der Werf: ‘Ik zoek naar mogelijkheden

om de weers invloeden te temperen. We stekken nu al in kassen, maar

misschien kan LED­verlichting ons nog een stap verder brengen. Uit de

proef kwam dat LED­verlichting in de zomer geen voordelen oplevert ten

opzichte van telen in de kas. Als LED­verlichting verder is ont wikkeld,

kan het ons wel voordelen opleveren, maar ik wacht de ontwikkelin­

gen voorlopig even af.’ De winterproef met Buxus bij Eric van Tol gaf

andere resultaten. Pieter van Dalfsen: ‘Onder LED­verlichting wortelden

de buxusstekken na tien weken. Dat was een stuk sneller dan de 22

weken bij normale omstandigheden. Voor wintertoepas singen biedt

LED­verlichting dus interessante voordelen.’

Michel van der Werf

William de Bruijn

6Kennis & Innovatie Impuls 2013 - 2014

concreet aan De slaG na masterclass

‘Het was weer een mooi jaar’, vindt

Peet Stolwijk, mede­organisator en

docent bij verschillende masterclas­

ses: ‘Je ziet dat de deel nemers echt

profijt hebben van de masterclasses.’

Afgelopen jaar was hij betrokken bij

masterclasses over teelttechniek,

concept­ontwikkeling en manage­

mentvaardigheden. Stolwijk: ‘Een

succesvolle boomkweker moet

tegenwoordig meer dan alleen vak­

man zijn. Hij moet zijn bedrijf op een

moderne manier aansturen en ook

het nodige weten van marketing.

Met de masterclasses scherpen we

deze vaardigheden aan. Volgend

jaar gaan we ook de Masterclass

voor Export Managers opnemen in

het programma.’

In de masterclasses gaan de deel­

nemers regelmatig op bedrijfsbezoek

en wordt er aanvullende theorie

vezorgd. Een mooie combinatie,

vindt Stolwijk: ‘Je krijgt een heel

goede sfeer waarbij de deelnemers

zich open durven op te stellen. Er

ontstaan regelmatig mooie discus­

sies en het zet de deelnemers aan tot

het nemen van acties. Het is prachtig

om te zien dat de masterclasses tot

concrete stappen leiden.’

Onderwijs Accelerator – kennis die je verder brengt

7 Kennis & Innovatie Impuls 2013 - 2014

nieuwe verkoopcombinatie Door masterclass conceptontwikkelinG

‘Dommer kun je er niet van

worden’, met die gedachte begon

Jos Noordam vorige zomer aan de

Masterclass Conceptontwikkeling.

Hij bleek gelijk te hebben: tijdens de

masterclass kreeg Noordam, samen

met drie collega­kwekers het idee

om elkaars netwerk te gebruiken

en samen een groter assortiment

aan te bieden. Het idee is uit­

gemond in de oprichting van een

gemeenschappelijke verkoopcom­

binatie. In augustus presenteren de

kwekers zich aan de buitenwereld

onder naam 4MorePlants.

Noordam is enthousiast over de

opzet van de masterclass: ‘De

nieuwe verkoopcombinatie was er,

denk ik, niet gekomen zonder de

masterclass. Je komt met andere

kwekers in contact en ontdekt dat je

er samen sterker voor staat. Daar­

naast heb ik op praktisch niveau

veel geleerd over klantbenade­

ring en verkooptechnieken. Ik ben

dan ook blij dat ik de masterclass

heb gevolgd en kan mijn collega’s

aanraden om er ook gebruik van te

maken. Zoals gezegd: ik ben er niet

dommer van geworden!’

Marktkansen zien

en weten hoe

je ze kunt benutten!

meer weten?

Wilt u weten wat Kennis & Innovatie Impuls voor u kan

betekenen? Neem dan contact met ons op.

bezoekaDres

Italiëlaan 6

2391 PT Hazerswoude

0172 ­ 21 28 27

0172 ­ 21 04 07

www.kennisinnovatieimpuls.nl

info@kennisinnovatieimpuls.nl

@KI_Impuls

Kennis & Innovatie Impuls wordt

mede mogelijk gemaakt door:

DLV Plant B.V.

Wageningen UR­PPO

Wellantcollege

Flynth adviseurs en accountants B.V.

Gemeente Boskoop (nu gemeente Alphen aan den Rijn)

Gemeente Rijnwoude (nu gemeente Alphen aan den Rijn)

Hoogheemraadschap van Rijnland

Kamer van Koophandel Den Haag

Kring Boskoop (nu St. Belangenbehartiging Greenport Boskoop)

Projecten LTO Noord

Rabobank Gouwestreek

Stichting Beurshal

Stichting Kringfonds

Stichting Projectbureau Boomkwekerij

Stichting Vakbeurs voor de Boomkwekerij

Studieclub Regio Boskoop(nu St. Belangenbehartiging Greenport Boskoop)

colofon

Redactie en coördinatie

Bert van Rees, Bureau Berdt

Fotografie

Andrew Walkinshaw

Met dank aan

Buxuskwekerij J.A. Laban

Buxus’bol’ afbeelding

Vormgeving en druk

Okay Color Graphics BV

Kansen voor West G4P4

Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project van St. Greenport Regio Boskoop wordt mede mogelijk

gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Kennis & Innovatie Impuls geeft

praktische antwoorden op belangrijke kennisvragen, ondersteunt bij het realiseren van succesvolle innovaties

en gekwalificeerde medewerkers.

postaDres

Postbus 53

2770 AB Boskoop