Jaarverslag 2012

57
ZZg / Zeister Zendingsgenootschap Zusterplein 20 Postbus 19 3700 AA ZEIST www.zzg.nl [email protected] (030) 692 71 80 Jaarverslag 2012 ZZg / Zeister Zendingsgenootschap

description

ZZg Jaarverslag 2012

Transcript of Jaarverslag 2012

ZZg / Zeister Zendingsgenootschap

Zusterplein 20 ���� Postbus 19 ���� 3700 AA ZEIST www.zzg.nl ���� [email protected]

(030) 692 71 80

Jaarverslag 2012 ZZg / Zeister Zendingsgenootschap

ZZg jaarverslag 2012 2

Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. ZZg in het kort 4 2. Inspiratie 5 3. 2012 in vogelvlucht: naar een effectievere werving 6 4. Jaardoelen 2012 7 1. zending 2. diaconaat 3. ontwikkelingssamenwerking 4. educatie 5. werving baten 5. Beheer en bestuur 19 6. De organisatie 20 7. Verantwoordingsverklaring ZZg 23 8. Toekomstparagraaf 25 9. Toelichting op financieel resultaat 26 11. Specificatie verstrekte subsidies 27 12. Jaarrekening 2012 31

ZZg jaarverslag 2012 3

Voorwoord Voor u ligt het verslag en de verantwoording over het jaar 2012. Als voorzitter van de oudste zendingsorganisatie van Nederland, sinds 1793, ben ik blij dat wij tot op heden vanuit het geloof het verschil kunnen en mogen maken. Overtuigd van onze missie en visie op Zending, als ook op Ontwikkelingssamenwerking, stelt het bestuur in dit verslag vast dat er ook in het afgelopen jaar hard gewerkt is om de doelstellingen te halen. Met de partners is het ZZg / Zeister Zendingsgenootschap voortgegaan om op basis van gelijkwaardigheid en bezieling te werken aan programma’s die in gezamenlijkheid zijn bedacht. Het zijn deze samenwerkende partners die onder moeilijke omstandigheden de creativiteit weten te vinden om dichtbij het wezen van de mens te komen, namelijk “ het creëren van menswaardige omstandigheden”. Door hun gedrevenheid, passie en overtuiging geven zij invulling aan het vergroten van het welzijn van gemeenschappen, individuen en groepen. In 2012 heeft ook het ZZg te maken gehad met de recessie. De inkomsten zijn beduidend minder. Toch geloof ik dat wij met vereende krachten het verschil kunnen maken. Als bestuur hebben wij opnieuw ervaren dat het de moeite waard is te luisteren naar de bijzondere verhalen van trouwe donateurs en te vernemen dat zij vanuit hun overtuiging de projecten van het ZZg blijven ondersteunen. Voorts is het ZZg in het afgelopen jaar verder gegaan met het aanboren van contacten via de nieuwe media, een uitdaging die we ons hadden gesteld. En probeerden we het ZZg verdere bekendheid te geven als organisatie die werkt via relaties. Immers: ‘contact gaat voor contract’. Door de komst van een nieuwe accountant doen wij nieuwe inzichten op en gaan wij met een frisse blik de toekomst in. Al deze inspanningen hebben geleid tot het resultaat dat wij in dit verslag aan u presenteren. Het blijft onze ambitie de inkomsten te vergroten om onderscheidende projecten en programma’s te kunnen ondersteunen. Deze projecten of programma’s kunnen gericht zijn op institutionele versterking, het ondersteunen van personen, instellingen en leefgemeenschappen. Wij sluiten met deze aanpak aan bij de millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties. Als voorzitter ben ik blij met de resultaten van het afgelopen jaar, maar wij beseffen terdege, dat de uitdagingen alom zijn. Juist in deze tijd. Ik dank alle medewerkers. Zij geven in hun dagelijks werk vorm en uitvoering aan de beleidsuitgangspunten. Zij voelen zich uitgedaagd voort te gaan met het ZZg-werk. Het is onze grootste wens om inhoud te blijven geven aan het goede werk in de ‘Wijngaard des Heren’. Stanley H. Veldwachter Voorzitter Zeister Zendingsbestuur

ZZg jaarverslag 2012 4

1 ZZg in het kort Wie zijn we? Het Zeister Zendingsgenootschap (ZZg) is de organisatie voor zending van de Evangelische Broedergemeente in Nederland. Het maakt deel uit van de Europese Continentale kerkprovincie en is daarmee onderdeel van de wereldwijde Broeder Uniteit. Opgericht in 1793, werkt het ZZg al meer dan twee eeuwen aan het bekend maken van Gods heil dat in Jezus Christus aan de wereld is verschenen. Wat zien we als onze opdracht? Het ZZg draagt dat goede nieuws niet alleen uit in woord (getuigenis) maar ook in daad (dienst). Is de aandacht van het ZZg van oudsher vooral gericht geweest op zendingswerk in Suriname, in de loop der tijd zijn ook andere landen in beeld gekomen. Momenteel is Tanzania eveneens een belangrijk aandachtsland, onder andere vanwege de omvang van de Broedergemeente daar (500.000 leden, de helft van de Broedergemeente wereldwijd). Enkele getallen Inkomsten 2012 € 2.209.401 Besteed in Suriname € 1.092.574 Besteed in Tanzania € 83.307 Besteed in overige landen € 88.575 Vrijgevallen verplichtingen € 164.746 -/- Bestedingen aan de doelstellingen:

ratio t.o.v. de totale baten 64.9% ratio t.o.v. de totale lasten 77.0%

Medewerkers 10 Vrijwilligers op kantoor 3 Abonnees ZZg-nieuws ca. 13.000 Donateurs in 2012 ca. 8.500 Werkwijze Ons werk is georganiseerd in vijf aandachtsvelden: Zending. Besteed door middel van directe subsidies € 88.426 Hieronder verstaan we directe steun aan het kerkelijk leven van de Broedergemeenten in de partnerlanden met wie we samenwerken. Diaconaat. Besteed door middel van directe subsidies € 134.250 Hieronder verstaan we directe hulp die veelal door partnerorganisaties gegeven wordt aan de armen in hun omgeving. Ontwikkelingssamenwerking. Besteed door middel van directe subsidies € 1.010.835 Hieronder verstaan we hulp in de vorm van grotere projecten en programma’s die als doel hebben om de situatie van de doelgroep duurzaam te verbeteren. Educatie. Besteed € 174.922 Onder educatie verstaan we het bekend maken van ons werk op scholen, in kerken en in andere netwerken. Het gaat om houdingsverandering en het vergroten van draagvlak voor ons werk. Hoewel mensen hun betrokkenheid vaak vorm willen geven door een gift, is dat niet het hoofddoel. Fondsenwerving. Besteed € 157.862 Onder fondsenwerving verstaan we het vertalen van betrokkenheid in financiële steun. Normen 2011 Kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten fondsenwerving (CBF-norm) 12,9% Beheer en administratie ten opzichte van het totaal van de uitgaven 11,4 % Waar wij in geloven Een stenen plaquette herinnert ons eraan: op 28 mei 1793 kwamen vierendertig broeders bijeen om de statuten te ondertekenen van de ‘Broedersociëteit ter Uitbreiding van het Evangelie onder de Heidenen’. Zo werkt het ZZg nu al 220 jaar aan het bekend maken van de zendingsboodschap in woord en daad.

ZZg jaarverslag 2012 5

2 Inspiratie Het jaar 2012 was een inspirerend jaar. We hebben echt een paar stappen gezet om onze fondsenwerving te verbeteren en om samen met de partnerorganisaties de projecten sterker te maken, effectiever, van grotere waarde voor die mensen voor wie ze bedoeld zijn. Toch is de werkelijkheid van Ontwikkelingssamenwerking altijd weerbarstig: dingen lopen niet altijd zoals we denken en soms gaan dingen niet zo snel. Je moet het dan even van je inspiratie hebben. Het jaar 2012 was ook een moeilijk jaar, omdat we wel volop inzetten op de fondsenwerving, maar aan de andere kant ook wel wisten dat de eerste resultaten niet meteen merkbaar zouden zijn. Het was belangrijk om in die situatie niet te verkrampen en als het ware paniekvoetbal te gaan spelen. Staf en bestuur bleven zeer bewust ver van de houding waar angst de boventoon voert; angst is immers een slechte raadgever. Wij hebben ons in 2012 laten inspireren door een schilderij van Chagall waarin Mozes de wet aangereikt krijgt van God. Het schilderij kan zo geduid worden dat God de wet gemaakt heeft met de armen en kanslozen in zijn achterhoofd en met het goede leven voor iedereen voor ogen. Daar willen en kunnen we in ons werk van harte bij aansluiten. Daarnaast bedenken we dat in de bijbel grote leiders altijd eerst herder zijn geweest. Een goede herder verschilt van een ingehuurde manager doordat hij van de schapen houdt. Angst kun je het beste buiten de deur houden door liefde. Waar liefde huist is geen plaats voor angst. Ook hierbij konden we van harte aansluiten. Natuurlijk maken we ons zorgen over de toekomst van het werk dat ons dierbaar is, omdat ons werk gaat om mensen die ons dierbaar zijn. Juist door steeds weer voor ogen te halen voor wie en met wie we ons werk mogen doen weten we de verlammende kant van zorgen buiten te sluiten. Daarbij heeft de steun van mensen voor wie ons werk ook dierbaar is zeker geholpen. Steun ervoeren we in gesprekken, brieven en natuurlijk ook giften. Wij ervaren de mensen die ons steunen dan ook als een tweede bron van inspiratie naast de mensen met wie we samenwerken in projecten en programma’s. Age Kramer, algemeen secretaris ZZg

ZZg jaarverslag 2012 6

3 2012 in vogelvlucht: naar een effectievere werving Grote lijnen Het jaar 2012 stond in het teken van de fondsenwerving. Werd in 2011 in samenwerking met Bureau Nassau een plan van aanpak voor de fondsenwerving ontwikkeld, in 2012 maakten we een begin met de uitvoering daarvan. We trokken Ben Prins aan als fondsenwerver voor het werven van grote giften en we maakten de klassieke werving via het ZZg-Nieuws efficiënter. Aan de inkomstenkant zien we weliswaar een gestage daling van de giften uit de groep trouwe gevers, maar we zien ook meevallers in de vorm van een legaat of grote gift. Het ZZg is sinds 2009 deelnemer in de ICCO alliantie voor een tweede traject van Overheidsfinanciering (MFS2), met als partners ICCO/Kerk in Actie, Prisma, Edukans, Yente, SharePeople. In Suriname startten we twee programma’s: Fair Economic Development (FED - inkomensverbetering) en Basic Education (BE - onderwijs). We zagen bemoedigende resultaten in dit tweede jaar van uitvoering. Waar zijn we trots op? In februari waren we voor beleidsoverleg bij de EBGS (Evangelische Broedergemeente in Suriname). In een eerlijk gesprek hebben we de groeiende problemen rond onze fondsenwerving aan de orde kunnen stellen. Van hun kant bracht de EBGS de ambitie naar voren die ook op de Synode (augustus 2011) was uitgesproken: als kerk toegroeien naar een situatie van financiële onafhankelijkheid. We maakten nauwkeurige afspraken voor de komende jaren. We maakten een bemoedigende dienstreis naar Tanzania, waar we mensen ontmoetten die met bezieling en in goede organisatie aan het werk waren in projecten die we ook in de toekomst kunnen steunen, omdat we er waarschijnlijk goed de middelen voor kunnen werven. Ook hier bespraken we wat we nodig hebben voor een goede werving: een project dat goed in elkaar zit, bezielde mensen die aan het werk zijn en voldoende informatie om dat verhaal in Nederland te vertellen. We spraken af te zullen investeren in het verstevigen van contact, vooral door elkaar te bellen. In de Rukwa Provincie bleek dat niet alle bestuursplaatsen bezet konden worden. Dit probleem is niet goed op te lossen met een financiële investering in capaciteitsontwikkeling. We hebben –op diezelfde reis- een begin gemaakt met vernieuwde gedachtevorming over Zending. In het kort komt die erop neer dat zending begint bij het vertellen over jouw eigen relatie met Jezus, met Christus. Het verschil met vroegere tijden is dat de figuur van Jezus al wel bekend is. De communicatie is niet langer in één richting. We kunnen elkaar tegenwoordig beter inspireren door te vragen en te luisteren. In een aantal videofilmpjes werd een eerste basis gelegd voor een nieuw en oud verhaal dat we in de toekomst zullen uitdragen: mensen vertellen op welke manier Jezus belangrijk voor hen is. Ze doen dat niet als wetenschapper, als theoloog, maar als persoon. Waar zijn we niet helemaal tevreden over? We merken, zeker nu we een fondsenwerver hebben aangesteld, dat we eigenlijk te weinig goede projecten aan kunnen bieden voor subsidiëring. We missen soms ook de informatie om het verhaal over het project over het voetlicht te kunnen brengen. We zijn hierover in gesprek. We zien ook een positieve kant: de relatie wordt op deze manier gelijkwaardiger: wij zijn steeds meer afhankelijk van de kracht van onze partnerorganisaties. Simpel gezegd: geen informatie, geen wervingskansen. Verslaglegging Tot nu toe sloot de jaarplanning niet geheel naadloos aan op de jaarverslaggeving. In de planning staan de drie strategische kerndoelen (capaciteitsontwikkeling, versterking projecten en effectievere werving) centraal. We beschrijven welke activiteiten we per land ondernemen in de aandachtsvelden Zending, Diaconaat en Ontwikkelingssamenwerking en in hoeverre deze activiteiten bijdragen aan de kerndoelen. De cijfermatige verantwoording van de subsidieverstrekking vindt plaats in een overzicht waarin het aandachtsveld wordt onderverdeeld in subthema’s met de bijbehorende nummers voor de kostenpost. In de jaarplanning 2012 werd wel de onderverdeling per land gemaakt, maar nog niet die per subthema.

ZZg jaarverslag 2012 7

4 Jaardoelen 2012 We formuleerden onze jaardoelen in de vijf aandachtsgebieden waaraan het ZZg zijn bestaansrecht ontleent: Zending, Diaconaat, Ontwikkelingssamenwerking, Educatie en Fondsenwerving. De eerste vier aandachtsgebieden betreffen werk aan de oprichtingsdoelstelling, de ondersteuning van de Broedergemeente wereldwijd. De fondsenwerving is dan het werk dat die ondersteuning mogelijk maakt. De financiële verantwoording van de eerste vier aandachtsgebieden is te vinden onder het kopje Besteed aan de doelstellingen. In een apart overzicht Subsidieverstrekking geven we inzicht in de bestedingen per aandachtsveld en daarbinnen per subthema en per land. Hieronder worden per aandachtsveld de subthema’s genoemd en worden de activiteiten per land beschreven. De financiële verantwoording van de kosten voor de Werving Baten beschrijven we in een aparte rubriek. Daarnaast formuleerden we doelen die vorm geven aan een strategie van verandering: meer wervingskansen, meer (programmatische) samenhang in de projecten, sterkere partners.

1 Aandachtsveld Zending Besteed € 88.426 Hieronder verstaan we directe steun aan het kerkelijk leven van de Broedergemeenten in de partnerlanden waar we samenwerken. Bijvoorbeeld: - institutionele versterking van de Broedergemeente in Suriname - capaciteitsversterking van het bureau van de Broedergemeente in Suriname om het projectbeheer te

stroomlijnen - institutionele ondersteuning van de Broedergemeente in Tanzania, Rukwa provincie - ondersteuning van de Broedergemeente in opbouw in Letland en Cuba Concrete doelstellingen (cursief) en resultaten 2012 per subthema en per land voor het Aandachtsveld Zending 1.1 Evangelieverkondiging *Suriname -Er is een gezamenlijk plan met concrete afspraken gemaakt met de EBGS over financiële onafhankelijkheid in 2015. -Exploitatiesteun is teruggebracht Tijdens het beleidsoverleg in februari maakten we concrete afspraken over de middelen die we beschikbaar kunnen stellen. We zegden middelen toe voor Capaciteitsontwikkeling (richtlijn: € 30.000)en we spraken af dat we de bekostiging van goede ingediende projecten blijven volhouden. Daarnaast maakten we expliciet de afspraak dat als de kerk in acute financiële (liquiditeits)problemen zou komen, het ZZg betrokken wil worden bij het zoeken naar oplossingen. De EBGS gaf aan dat de eigen ambitie van financiële onafhankelijkheid als kerk, uitgesproken op de Synode in augustus 2011, nog steeds gevolgd wordt, ook al is dat een grote uitdaging. -De EBGS heeft een O-scan en Financial Healthcheck gedaan en besproken met ZZg. De mogelijkheid om een O-scan en een Financial Health Check te doen is besproken, maar deze zijn nog niet uitgevoerd. *Tanzania Rukwa Provincie -Er is een gezamenlijk plan met concrete afspraken gemaakt met de kerkleiding over financiële onafhankelijkheid in 2015. (verdere afbouw Block Grant). In 2013 wordt voor de laatste keer een blockgrant toegekend. De kerkleiding is in deze provincie helaas erg zwak en heeft vooral plannen met betrekking tot investeringen in het Theological College. 1.2 Theologische vorming *Suriname -Subsidie van KIA/ICCO voor het Theologisch Seminatie is ook voor 2012 toegekend. De subsidie werd toegekend. ICCO/KIA gaf het Theologisch Seminarie een compliment ten aanzien van de verbeterde verslaglegging. 1.3 Pastorale zorg Geen activiteiten

ZZg jaarverslag 2012 8

1.4 Hulp aan lokale kerken *Suriname Los van geplande doelen werd bescheiden steun gegeven aan renovatie van een EBG-kerkje in Brokopondo als vorm van steun aan lokale kerken. We zagen enthousiaste inzet bij de lokale mensen, die ons op de hoogte houden van de vorderingen. 1.9 Overig/algemeen -Onze visie op Zending is besproken en getoetst met de EBGS en het resultaat van deze gesprekken is verwerkt in onze visie op Zending waarmee we in 2013 verder gaan. Onze visie op Zending bestaat alleen nog in informele gesprekken en in de pilot waarin mensen uit Tanzania vertellen over hun relatie met Jezus. Dit is intern in onze staf besproken en ook informeel met de Algemeen Coördinator van de EBGS. Het is de bedoeling dat de Algemeen Secretaris dit onderwerp in februari 2013 tijdens zijn dienstreis naar Suriname op meerdere niveaus bespreekt. Bijdrage van de activiteiten aan onze strategische kerndoelstellingen: Capaciteitsontwikkeling: Met de EBGS werd een traject ingezet dat gericht is op versterking van het bureau waardoor aan de geldwerving onder de eigen EBG-leden sterkere sturing kan worden gegeven. Sterkere projecten: Bij het bureau van de EBGS werd een projectmedewerker aangesteld. Door ziekte kon zij pas in de herfst goed aan het werk om de eerste inventarisaties te doen bij de projecten van de EBGS (met name kinderhuizen en internaten). Betere werving: Er kwamen complimenten van ICCO/KIA over de verbetering van rapportage –zij het dat deze erg laat werd aangeleverd- bij het Theologisch Seminarie, waardoor de subsidie voor 2012 toegekend kon worden en er ook een nieuw contract voor 2013 werd afgesloten. Aandachtspunt blijft de wegens onderbezetting geringe administratieve kracht van het Seminarie.

2 Aandachtsveld Diaconaat Besteed € 134.250 Concrete doelstellingen 2012 (cursief) per subthema en per land voor het aandachtsveld Diaconaat 2.1 Kinderhuizen en internaten *Suriname Het Soender Singh jongensinternaat der EBGS aan de Drambandersgracht in Paramaribo biedt onderdak aan 48 jongens uit de districten, zodat zij in staat zijn om middelbaar en hoger onderwijs te volgen. De gebouwen waren in zeer slechte staat, zowel van binnen als van buiten. De renovatie is gestart. 2.2 Gehandicaptenzorg Het ZZg steunde Matoekoe (Suriname), waar kinderen en jongvolwassenen met een ontwikkelingsstoornis hulp krijgen en evenzo Sibusiso (Tanzania) en Elim Home (Zuid Afrika). 2.3 Ouderenzorg Geen activiteiten 2.9 Overig/algemeen *Suriname -Er is een gezamenlijk plan met concrete afspraken gemaakt met de EBGS over de financiering van projecten en capaciteitsversterking tot en met 2015. Deze toetsen konden nog niet worden uitgevoerd omdat eerst de organisatie nog iets steviger moet worden neergezet en achterstallig werk moest worden ingehaald; wel is gesproken over de wenselijkheid ervan. -Er zijn met de EBGS gesprekken gevoerd over Diaconale Projecten en die gesprekken hebben geleid tot een gedeelde visie. In deze visie is niet alleen aandacht voor wat de EBGS nodig heeft voor de invulling van haar diaconale roeping, maar ook wat het ZZg nodig heeft voor werving in Nederland. Deze gesprekken zijn gevoerd in februari, tijdens het beleidsoverleg. Het plan om de diaconie van de EBGS te vernieuwen verdient nadere concretisering. De Algemeen Coördinator van het Centraal Kantoor van de EBGS wil dit in het komende jaar met voorrang aanpakken. Het ZZg wil ook de eigen informatie met betrekking tot diaconaal werk in Suriname vergroten. Twee vierdejaars studenten van de Christelijke Hogeschool Ede zullen van februari t/m april 2013 een onderzoek

ZZg jaarverslag 2012 9

doen naar het diaconaal werk van kerken en organisaties, waaronder de EBGS en de Zinzendorf-herberg in Paramaribo. Over het onderzoek is contact met de Diaconie van de PKN Amsterdam die ook contacten heeft in Paramaribo. Een en ander gaat uiteraard in overleg met de EBGS. *Tanzania -Steun aan diaconale projecten gaat door en wordt uitgebouwd. Het programma voor weeskinderen kan uitgebreid worden, mits er meer geld beschikbaar is. We kunnen hier goed voor werven, dus kunnen er meer kinderen ondersteund worden. -Gesprekken met vertegenwoordigers van de drie provincies hebben ertoe geleid dat we een gedeelde visie hebben op diaconaat en dat de diaconale projecten voor ons een duidelijke plek hebben in een samenhangend geheel van activiteiten van de kerk. Deze gesprekken werden niet gevoerd over diaconie in het algemeen, maar naar aanleiding van projecten zoals het project voor de weeskinderen. In concrete gevallen constateerden we dat er gewerkt werd vanuit een visie die we van harte kunnen onderschrijven. *Zuid-Afrika -We hebben minstens 1 werfbaar diaconaal project, aantoonbaar gedragen door de lokale kerk, gesteund. We hebben in Zuid-Afrika niet direct met de kerken samengewerkt in een diaconaal project; wel met aan de kerk gelieerde organisaties. Daarom hebben we deze projecten gerubriceerd als projecten in het kader van Ontwikkelingssamenwerking. Zie 3.9. *Jamaica -We hebben minstens 1 werfbaar diaconaal project, aantoonbaar gedragen door de lokale kerk, gesteund. Het project uit 2010, voedseluitdeling aan bejaarden via de kerken van de Broedergemeente, is nog niet afgerond. De werving hiervoor loopt zeer moeizaam. Wel kunnen we wijzen op de groentekas in Mizpah, een project dat een wat moeizame start kende, maar nu toch in werking is. *Cuba -We hebben minstens 1 werfbaar diaconaal project, aantoonbaar gedragen door de lokale kerk, gesteund. Voortgang van het project uit 2011 waarbij de Broedergemeente in Cuba diaconale hulp biedt aan kinderen (voeding), ouderen en gehandicapten. ZZg draagt daar in bescheiden mate aan bij. Eind 2012 werden o.a. Haïti en Cuba getroffen door orkaan Sandy en de leden van de Broedergemeente in deze landen werden persoonlijk geraakt door verlies van bezittingen. Het ZZg droeg € 5.000 bij voor noodhulp en wederopbouw door de Broedergemeente in Cuba. Bijdrage van de activiteiten aan onze strategische kerndoelstellingen: Capaciteitsontwikkeling Er zijn nog geen duidelijke ontwikkelingen om de diaconie van de EBGS te versterken. In Tanzania zijn de bureaus van de Zuid-Provincie en de Zuidwest-Provincie goed op orde. Hier kunnen we investeren in regelmatiger contact. Sterkere projecten Veldbezoek aan het weeskinderenproject in de Zuid-provincie van Tanzania wees uit dat dit organisatorisch goed in elkaar zit en dat het uitgebreid kan worden. Doordat het projectmanagement in deze provincie, net als in de Zuidwest-provincie op orde lijkt te zijn, verwachten we sterkere projectaanvragen. Betere werving We merken dat het verhaal over het weeskinderenprogramma goed overkomt. Het verhaal verkoopt als het ware zichzelf, vooral ook omdat we nu nieuwe en recente informatie hebben, bijvoorbeeld over hoe het met de kinderen gaat als ze een vakopleiding hebben gevolgd.

3 Aandachtsveld Ontwikkelingssamenwerking Besteed € 1.010.835 Onder Ontwikkelingshulp verstaan we hulp in de vorm van grotere programma’s die beogen de situatie van de doelgroep duurzaam te verbeteren.

ZZg jaarverslag 2012 10

Concrete doelstellingen 2012 per subthema en per land voor het aandachtsveld Ontwikkelingssamenwerking 3.1 Gezondheidszorg Het Diakonessenhuis in Paramaribo is een algemeen ziekenhuis, met een protestantse identiteit. Het functioneert als referentieziekenhuis voor de Medische Zending. Dit jaar heeft het ZZg geholpen met de aanschaf van beademingsapparatuur. De Medische Zending werd voorzien van 35 labkoelkasten op zonne- energie. Het project leverde naamsbekendheid op in Metro: ‘Zon koelt medicijnen in Surinaamse polikliniek’. 3.2 Onderwijs & Vakopleiding *Suriname Het ZZg heeft voor de periode 2011–2015 via de ICCO-Alliantie financiering gekregen uit MFS II-middelen, dat is het budget van het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor ontwikkelingssamenwerking via maatschappelijke organisaties. Dat budget is vooral bestemd voor het versterken van het maatschappelijk middenveld in zuidelijke landen. Het ZZg heeft in overleg met partnerorganisaties besloten deze middelen in Suriname in te zetten voor twee programma’s. Ten eerste ‘Basic Education’, dat zich richt op het verbeteren van de toegang tot en vooral de kwaliteit van onderwijs in het binnenland, omdat de situatie op dat gebied nog dramatisch slecht is. Ten tweede ‘Fair Economic Development’, dat kleine ondernemers in het binnenland wil helpen om hun inkomen te verhogen door beter in te spelen op de lokale markt. Voor de uitvoering van beide programma’s is het ZZg een samenwerking aangegaan met in totaal dertien partnerorganisaties in Suriname. Met sommige organisaties werken we al langer samen, zoals St. Projekten Chr. Onderwijs Suriname, St. Onderwijs der EBG en de Nationale Vrouwenbeweging. Maar er zijn ook veel nieuwe organisaties bijgekomen, waaronder katholieke organisaties zoals St. Rooms Katholiek Basis Onderwijs en de Pater Albrinck Stichting. Daarnaast nieuwe Regionale Organisaties die vanuit het binnenland direct opkomen voor de belangen van de doelgroep. (In totaal zijn dat er zes: St. Marronage, de Vereniging Saramakaanse Gezagsdragers, Kow Taki Makandi, Heepi U See, Mau Ku Mau en Wan Mama Pikin.) In het onderwijsprogramma gaan we ons samen met de partners vooral richten op het verkrijgen van betere schoolresultaten in het basisonderwijs. Maar daarnaast is er aandacht voor voorschoolse educatie, huiswerkbegeleiding, vakopleidingen en volwasseneneducatie. Ook zullen we inzetten op het betrekken van ouders en de lokale gemeenschappen bij het gebeuren op school. In het economisch programma staan kleine ondernemers in het binnenland centraal. Wij zullen via de partnerorganisaties proberen ze dichter bij de markt te krijgen. De mensen moeten kansen gaan zien en benutten, samenwerken, werken aan volumevergroting en kwaliteitsverbetering, en betere toegang krijgen tot kredieten. Landbouw, bosbouw en toerisme bieden in het binnenland goede kansen op een beter inkomen, ondanks de nadelige factoren zoals hoge transportkosten en het lage scholingsniveau van de ondernemers. In beide programma’s wordt extra aandacht besteed aan resultaatmeting en aan samenwerking. Partnerorganisaties vragen we om aan de hand van regelmatige metingen in het veld na te gaan wat het effect is van de projecten op de doelgroep: worden de schoolresultaten inderdaad beter? Nemen de inkomens van kleine producenten echt toe? Samenwerking tussen de partnerorganisaties, maar vooral ook met de overheid en het bedrijfsleven wordt niet alleen gestimuleerd en gefaciliteerd, maar is ook een voorwaarde voor deelname aan beide programma’s. Basic Education (MFS2) - Tenminste drie partnerorganisaties verder institutioneel versterkt: ze zijn in staat om effectieve interventies

uit te voeren en daarover goed te rapporteren. Institutionele versterking is een taai thema. Een lange aanloopperiode maakte dat interventies pas in de tweede helft van 2012 van start gingen en het effect van de investeringen is nog niet overal even duidelijk. Er zijn bemoedigende signalen bij minstens één partnerorganisatie. - In twee nieuwe dorpen in het binnenland zijn activiteiten voor voorschoolse educatie gestart. In één dorp werden activiteiten van de bestaande voorschool voortgezet; in een ander dorp werd een nieuwe voorschool opgezet die per 1 januari 2013 is gestart. - In tenminste twee dorpen in het binnenland zijn oudercommissies actief op de scholen. Op tien (van de 34) scholen is nu een oudercommissie aanwezig. Het is overigens niet helemaal duidelijk hoe actief die zijn. Het opzetten van oudercommissies is wel speerpunt geweest in 2012. - Aflatounprogramma (kinderen leren sparen) gestart op tenminste zes nieuwe scholen binnenland.

ZZg jaarverslag 2012 11

De planning was gericht op uitvoering op tien scholen, waarvan vier nieuwe, in 2012. Deze planning werd niet gehaald door mutaties van leerkrachten op scholen en gewijzigde plannen van St. Onderwijs. - Lobbyactiviteiten gestart richting Surinaamse overheid ten behoeve van het onderwijs in het binnenland. Het meerjarenplan BE Suriname is gepresenteerd aan de algemeen directeur van het Ministerie van Onderwijs in Suriname en aan de pers. Verder zijn er nog weinig activiteiten ontplooid door interne discussies over aanpak en rollen. Buiten de concreet geformuleerde doelstellingen: - Er werden twee projecten voor volwasseneneducatie gestart in het binnenland om de grote mate van analfabetisme in het binnenland te bestrijden. - De renovatie van de Fred Murrayschool van de EBG in Moengo is voltooid. - Financiële ondersteuning gestart van inheemse kinderen die voor studie in kindertehuizen en internaten in Paramaribo verblijven. Een concreet algemeen resultaat van het Basic Education programma in Suriname: in 2012 behaalden op de 34 scholen in het binnenland 100 kinderen meer hun lagere school diploma dan in 2011 (toename van 30%). *Tanzania **Rukwa Provincie -Er zijn 50 vrouwenleidsters getraind Er heeft in 2012 geen training plaatsgevonden. Vrouwenleidster Matilda Ndobesi van de Moravian Church in Rukwa gaat in 2013 weer een dergelijke training organiseren. **Zuid Provincie -Het trainingscentrum voor vrouwen in Rungwe is gestart; de leiding van het centrum heeft de eigen visie op het functioneren van het centrum besproken met het ZZg en afspraken voor ondersteuning gemaakt. Het trainingscentrum is gebouwd en er worden trainingen gegeven. Het ziet er naar uit dat Mission 21 (de Zwitserse zendingsorganisatie met wie het ZZg samenwerkt in Tanzania) de uitzending van de Duitse medewerkster al in 2013 zal afbouwen in plaats van in 2014. De vrouwenleidster van het Vrouwenwerk in de Zuid Provincie, Melania Kyando, was helaas niet aanwezig tijdens ons bezoek (in verband met een training elders in Tanzania). Het is belangrijk dat er naast Melania een andere vrouw medeverantwoordelijk voor het vrouwenwerk wordt. 3.3 Inkomensverwerving *Suriname Algemeen: -Er zijn twee projecten uitgevoerd waarvoor grotere giften geworven konden worden. Het bleek nog niet haalbaar om de grotere projecten binnen MFS 2 geschikt te maken voor werving. Dat is niet zo vreemd. De start van het programma dat met Medefinancieringsgeld wordt uitgevoerd, kenmerkt zich door grote aandacht voor de opbouw en versterking van de partnerorganisaties die het programma uiteindelijk samen gaan uitvoeren. Een van de kerngedachten is dat niet wij projecten bedenken, maar dat deze partnerorganisaties dit zelf doen in samenspraak met de mensen voor wie het programma bedoeld is. Het neemt dus tijd voordat er een project zoals een voorschool ontwikkeld kan worden. We verwachten dat er volgend jaar goed onderbouwde aanvragen zijn met de daarbij behorende rapportage die nodig is voor de werving. -Geïsoleerde, of zwakke projecten met weinig wervingsmogelijkheden zijn in afbouw. -De organisatie Matoekoe wordt met ingang van 2013 niet meer ondersteund. Dit is goed doorgesproken met de betrokken directeur. We zagen aan de ene kant weinig mogelijkheden om middelen te werven voor dit sympathieke project en aan de andere kant is het niet een project dat met de Broedergemeente verbonden is. -Er zijn twee ondernemers geïdentificeerd die met ZZg willen samenwerken in een project in Suriname. Er zijn gesprekken geweest met ondernemers en met de Interlandcommissie Nederland-Suriname, maar het is nog niet tot concrete afspraken gekomen. Fair Economic Development (MFS2) - Tenminste drie partnerorganisaties zijn institutioneel verder versterkt: ze zijn in staat om effectieve

interventies uit te voeren en daarover goed te rapporteren. Drie partnerorganisaties zijn inderdaad zo ver dat ze goede interventies uitvoeren en daar goed over rapporteren. - Tenminste vijftig kleine ondernemers in vier dorpen in het binnenland zijn ondersteund in uitbreiding/verbetering van hun productie voor de markt.

ZZg jaarverslag 2012 12

Het is nu, begin 2013, nog niet vast te stellen in hoeverre deze doelstelling werd gehaald; rapportage daarover komt pas in februari 2013 binnen. De verwachting is echter dat deze doelstelling waarschijnlijk wel gehaald zal worden. - Vier producentenorganisaties zijn ondersteund in uitbreiding van hun dienstverlening naar hun leden. Van vijf organisaties werd een scan gemaakt om hun behoefte aan ondersteuning in beeld te krijgen. Waarschijnlijk zullen inderdaad vier organisaties ondersteund gaan worden in de loop van 2013. - één ‘value chain’ (waardeketen) in de landbouw in het binnenland is verder versterkt. De keten voor bosbijproducten wordt in kaart gebracht en biedt perspectieven omdat er goede afzetmogelijkheden zijn. - één actie is door partnerorganisaties ondernomen om toegang tot kredieten voor kleine ondernemers in het

binnenland te verbeteren. In 2012 werd over dit onderwerp een conferentie georganiseerd door een van de deelnemende partnerorganisaties. Hieraan deden vijf micro-financiële instellingen in Paramaribo mee, die hun clientèle in het binnenland wel willen uitbreiden. Algemeen resultaat FED: het is ZZg gelukt € 200.000 extra binnen te halen voor het programma voor 2013/2014 door een extra bijdrage van ICCO aan het ZZg. *Tanzania Algemeen: -Alle door het ZZg gesteunde organisaties hebben een O-scan en Financial Health check gedaan en besproken met het ZZg. Nog niet gebeurd. Bij veldbezoek in oktober bleek dat de bureaus van de Zuid Provincie en de Zuidwest Provincie behoorlijk op orde zijn maar dat er nog weinig begrip is voor de waarde van zo’n scan. Zie ook Zuid Provincie. Voor de Kilangala Missie zal dit begin 2013 plaatsvinden als onderdeel van een nieuwe manier van werken. We zullen daarbij gebruik maken van de diensten van een in Tanzania wonende Nederlander, die eerder voor het ZZg een onderzoek in Suriname deed. -Er zijn drie nieuwe spaargroepen volgens het Vicoba systeem opgericht. Er zijn geen steunaanvragen geweest om een Vicoba systeem (Village Community Bank)op te richten. Dit hoeft niet te betekenen dat dit ook niet is gebeurd. Wel is gebleken dat het voor het ZZg logischer is om het SACCO-systeem (Savings and Credit Cooperative), dat van de kerkelijke bureaus uitgaat te ondersteunen dan om Vicoba’s te ondersteunen. Vicoba’s zijn vaak particulier initiatief en het ZZg richt zich bij voorrang op activiteiten die verbonden zijn met een kerkelijke organisatie. Per provincie: **Rukwa Provincie: -Er is een gezamenlijk plan met concrete afspraken gemaakt met de Kilangala Mission over het kleinschalige landbouwproject; verwachtingen zijn concreet gemaakt: wat is de opbrengst; wat is de invloed op de omgeving (wie kunnen er leren van de aanpak van dit project en hoe zie je dit leerproces in de praktijk terug). Dit plan is in ontwikkeling in samenwerking met het bestuur van de Tryntje Beimers Stichting en met Solko. Het is besproken tijdens ons veldbezoek aan de Kilangala Missie in oktober 2012. Het management van de Kilangala Mission heeft instemmend gereageerd. -Vijf kerkleiders (mannen en vrouwen) hebben een werkbezoek gebracht aan de Kilangala Mission. Nog niet gebeurd, er zijn teveel interne zaken die de Moravian Church op orde moet krijgen. -De MCT RP heeft een SACCO opgericht. Dit is gebeurd. Er is tijdens het overleg in september in Dar es Salaam aan het ZZg ook om een lening gevraagd, maar er is nog geen schriftelijk verzoek ontvangen. **Zuid Provincie: -Resultaten van de lopende SACCO lening zijn in beeld gebracht en besproken met ZZg. In oktober 2012 hebben we een uitgebreid gesprek gehad met een aantal bestuursleden van de SACCO. Het systeem rond leningen aan de kerkelijke werknemers functioneert goed, maar het terugbetalen van de lening aan het ZZg is een probleem omdat de Euro bij de start van de lening veel meer Tanziaanse Shillings waard was dan in 2012. Kortom, het koersverschil is een probleem. We hebben afgesproken dat de Zuid Provincie de lening zal terugbetalen gebaseerd op het aantal Tanzaniaanse Shillings dat met onze oorspronkelijke lening verkregen werd. We hebben vernomen en gemerkt dat internationale betalingen vanuit Tanzania nogal moeizaam verlopen. Daarom vroegen onze partnerorganisaties (waaronder deze SACCO) of ze de rente en aflossing op een rekening van een door ons ondersteunde organisatie in Tanzania kunnen overmaken. Hier beraden we ons nog over.

ZZg jaarverslag 2012 13

-De kerkleiding heeft met ZZg besproken hoe men wil samenwerken aan inkomensverwerving en hoe ZZg onderdelen kan steunen. Er is tijdens ons overleg in Tanzania alleen een mondelinge vraag gesteld over een gift/lening voor de avocadoplantage van de kerk. We zijn bereid tot een lening, maar willen eerst de oogst (maart 2013) afwachten voordat we verder iets besluiten. Van de opbrengst van de oogst moet namelijk een lening (+ rente) aan de avocado businessman (met wie de Zuid Provincie samenwerkt) terugbetaald worden, alsmede het inhuren van zijn arbeiders. Voor ons is het ook de vraag wat de kerk zelf investeert in de plantage en of ze niet beter een lening aan Oikocredit kunnen vragen. -ZZg heeft besproken wat de eigen uitdagingen bij werving zijn en wat er in de toekomst nodig is voor effectieve werving. -Alle door het ZZg gesteunde organisaties hebben een O-scan en Financial Health check gedaan en besproken met het ZZg. Naar aanleiding van de vraag van de Broedergemeente in de Zuid provincie over een lening/gift/ voor hun avocadoplantage zullen we de O-scan en Financial Check in deze Provincie uitvoeren. **Zuidwest Provincie: -Resultaten van de lopende SACCO leningen zijn in beeld gebracht en besproken met ZZg. In oktober 2012 hebben we een uitgebreid gesprek gehad met een aantal bestuursleden van de SACCO. Het systeem rond de leningen aan kerkelijke werknemers functioneert goed, maar het terugbetalen van de lening werd opgeschort door een misverstand over de terug te betalen som; de voorzitter Br. Buya had daarentegen wel het juiste plaatje. Onderling overleg leverde duidelijkheid. -De kerkleiding heeft met ZZg besproken hoe men wil samenwerken aan inkomensverwerving en hoe ZZg onderdelen kan steunen. De inkomsten van de Zuidwest Provincie komen voor 90% van de eigen leden. Daarmee is dit de meest onafhankelijke provincie in Tanzania. Er zijn geen direct inkomensverwervende projecten aan de orde. -ZZg heeft besproken wat de eigen uitdagingen bij werving zijn en wat er in de toekomst nodig is voor effectieve werving. Op de bijeenkomst in Dar es Salaam, waar alle provincies vertegenwoordigd waren, heeft onze Algemeen Secretaris, Age Kramer, helder uiteengezet hoe organisaties als het ZZg steeds meer behoefte hebben aan sterke projecten en goede informatie, omdat we steeds minder ‘vaste’ donateurs aan ons kunnen verbinden en omdat de crisis in Europa maakt dat mensen kritischer zijn op hun uitgaven. **Linken -Vertegenwoordigers van gelijksoortige organisaties zijn met elkaar in contact gebracht om ervaringen te kunnen delen en van elkaar te kunnen leren: de leiders van de Kilangala Missie hebben een werkbezoek gebracht aan de Tushikamane coöperatie in Mbozi en aan de avocadoplantage van Robert en van de MCT-SP in Rungwe. De projectofficer van de Zuid Provincie heeft een bezoek gebracht aan de Tushikamane coöperatie. Dit is nog niet uitgevoerd. Op de Kilangala Missie werd de landbouwmanager helaas door de overheid overgeplaatst; hij is in juni opgevolgd door een nieuwe, minder deskundige manager, die in december weer vervangen is. De leiders van de kerkprovincies lijken zich vooral te willen concentreren op de gang van zaken in het eigen kantoor. -Nieuwe programma’s worden zo mogelijk opgezet met input van professionele organisaties die al in Tanzania werkzaam zijn. Op deze wijze wordt het werk van de Moravian Church opgenomen in een relevant deskundig netwerk (bijv. Vi@frica). Dit is niet gelukt. Het is lang niet vanzelfsprekend om op lokaal niveau samen te werken met anderen.

ZZg jaarverslag 2012 14

3.4 Overige landen Het ZZg steunt niet alleen projecten en programma’s in Suriname en Tanzania, maar ook elders. Vanaf pagina 27 is de specificatie van verstrekte subsidies vermeld. Hier volgen enkele uitgewerkte voorbeelden. De projecten op de lijst zijn op onze website terug te vinden onder het betreffende land en het projectnummer. *Jamaica Voortzetting van het project van 2011: de bouw van een Green House (kas) door Unitas op het terrein van de Broedergemeente in Mizpah. De kas is gebouwd en er worden groenten geteeld. *Zuid-Afrika Voortzetting van het project Schooluniformen voor kinderen in het Masangane project. Hier worden kinderen die wees zijn geworden door HIV/Aids opgevangen. Daarnaast was er een voortzetting van het project waarbij kinderen in afgelegen dorpen muziekles kregen (Brass Band) en zo zelfvertrouwen opdeden.

3.10 Overig Bijdrage van de activiteiten aan onze strategische kerndoelstellingen: Capaciteitsontwikkeling: In de programma’s van MFS2 lag een duidelijk accent op de capaciteitsontwikkeling en die is ook zichtbaar: lokale organisaties zijn sterker geworden en kunnen plannen en rapporteren. De volgende stap is het ontwikkelen en uitvoeren van projecten en activiteiten binnen de doelstellingen die de organisaties zelf geformuleerd hebben. Het valt op dat nieuwe organisaties het belang van capaciteitsontwikkeling en de daarvoor noodzakelijke procedures gemakkelijker lijken te zien dan bestaande organisaties die als het ware hun sporen al verdiend hebben. (Overigens is dit niet iets dat vooral in zuidelijke landen voorkomt.) Bij de EBGS is door de aanstelling van een goede Algemeen Coördinator veel op orde gekomen. We verwachten in 2013 zichtbare resultaten in de zin van betere projectvoorstellen en rapportages. In Tanzania bleek bij veldbezoek dat in twee provincies het kantoor op orde is. In de Rukwa Provincie zijn er vacatures. Daar bleek overigens ook dat het lastig is om het gesprek over capaciteitsontwikkeling te beginnen. We kunnen nog winnen door intensievere communicatie, vooral door te bellen. We ontwikkelen dan vooral aan onze eigen kant onze capaciteit om tijdig in de gaten te krijgen waar communicatiestoringen zijn en hoe die op te lossen. Sterkere projecten: In de programma’s binnen MFS2 zien we dat de projecten die geformuleerd worden aansluiten bij een meerjarenplanning en daardoor beter doordacht worden. Overigens zien we wel een niveauverschil bij partnerorganisaties. Het ontwikkelen van sterkere projecten bij de EBGS stagneert op personeelsgebrek. We verwachten dat dit in 2013 beter zal zijn. In Tanzania merken we dat het ontwikkelen van sterke projecten vooral samenhangt met de aanwezigheid van een goede projectmanager. Die is aanwezig in twee van drie provincies. Betere werving: We zijn hard aan het werk geweest om enkele projecten binnen het MFS2 programma en enkele andere projecten geschikt te maken voor werving onder fondsen en grote gevers. Dat was vaak een zaak van herformulering: de projecten werden in eerste instantie ontwikkeld als bijdrage aan de meerjarendoelstelling. Nu moesten aspecten naar voren komen die het project aantrekkelijk maken om te steunen. De eerste successen zijn inmiddels binnen, zij het dat de omvang ervan bescheiden is. Rond de Kilangala Missie werd de samenwerking met de Tryntje Beimers Stichting versterkt. Dat betekent een groei van donateursadressen. In 2013 zal blijken wat de opbrengst daarvan is

4 Aandachtsveld Educatie Besteed € 174.922 Dit is inclusief ondersteuning van de Nederlandse Zendingsraad en het Hernhutter Huis. Onder educatie verstaan we het bekend maken van ons werk op scholen, in kerken en in andere netwerken. Het gaat in eerste instantie om het vergroten van draagvlak voor Zending, Diaconaat en Ontwikkelingssamenwerking in het algemeen. Vaak gaat dit samen met fondsenwerving, maar niet altijd. Een paar voorbeelden: - Artikelen in het ZZg-nieuws belichten de achtergrond en de context van projecten. - Basisscholen vinden in hun op aanvraag toegestuurde lespakket informatie en beeldmateriaal over land,

cultuur en dagelijks leven rond het project van hun keuze.

ZZg jaarverslag 2012 15

- Het Zendingsfeest bood dit jaar een platform voor educatie over gehandicaptenzorg, door een inhoudelijk programma waarmee de bezoekers geïnformeerd worden over het reilen en zeilen van projecten en het werk van de zending.

- Twee catechesegroepen (EBG en PKN) kwamen naar Zeist om te leren over de geschiedenis van de Hernhutters en over zending en ontwikkelingswerk anno nu.

- Ten behoeve van heel diverse groepen in het land (ouderen, kindernevendiensten, diaconieën, scholen) leverden we op aanvraag presentaties met beeld en tekst over het werk van het ZZg of over een specifiek project.

- De Algemeen Secretaris bezocht zes EBG-gemeenten en preekte 6 keren. - Het ZZg steunde het schrijven van het boek Zoektocht in Vrijheid waar in Nederland levende Surinamers

vertellen wat ze nu nog merken van het slavernijverleden. We zetten ons als organisatie hiermee op de kaart in de Surinaamse gemeenschap, met name binnen de EBG.

- Museumstichting het Hernhutter Huis organiseerde, met ondersteuning van het ZZg, een tentoonstelling onder de titel ‘Bezieling werkt!’

Concrete doelstellingen 2012 voor het aandachtsveld Educatie -Er is een visie op ons werk op scholen. Daarin wordt naast elkaar gezet wat onze investering (in tijd en geld) is en wat we verwachten van dit werk. Onze visie staat gedeeltelijk al op papier. We hebben nu een kwalitatief beeld van de verhouding tussen investering en opbrengst: het scholenwerk op basisscholen kost veel tijd en brengt steeds minder op. In 2012 hebben we minder tijd besteed aan het bellen van scholen in ons bestand om ze te bewegen om weer voor ons in actie te komen. In reactie daarop zien we dat het nu stiller is aan het scholenfront. We voerden dit jaar een reactief beleid: niet zelf proberen scholen enthousiast te krijgen, maar concentratie op scholen die zich bij ons melden. Die scholen kregen de juiste ondersteuning: heel betrokken, enthousiast, met goed materiaal en persoonlijke ondersteuning. We krijgen daar ook altijd zeer positieve reacties op. Eind 2013 moeten we besluiten hebben genomen over de toekomst van het scholenwerk. -Er is een strategie om free publicity te krijgen in relevante RTV programma’s, in Social Media en in bladen. We denken er bij onze wervingsacties en evenementen steeds gerichter over na hoe we onze boodschap onder de aandacht van mensen kunnen brengen. De nieuwe ZZg-site die sinds half november operationeel is biedt daartoe nieuwe mogelijkheden, onder andere door de koppeling met sociale media. het ZZg is actief op Facebook en (nog bescheiden) op Twitter. In 2013 willen we rond een strategisch gekozen evenement free publicity gaan genereren. We verbinden onze aandacht voor free publicity dus systematisch aan concrete projecten of evenementen en voeren geen algemene strategie voor free publicity. -Er is een visie op ons werk in EBG-gemeenten. Zij vormen ons natuurlijke draagvlak en dat is te merken op het Zendingsfeest. Maar hoe kunnen we dit gevoel ook in de rest van het jaar tastbaar maken? Er waren dit jaar meer contacten met de EBG-gemeenten. Dit gebeurt via het predikantenoverleg waaraan de Algemeen Secretaris deelneemt, door preekbeurten in de gemeenten en door bezoek van stafmedewerkers aan groepen uit de gemeenten of kerkdiensten. De contacten met catechesegroepen worden uitgebreid en bestaande contacten werden zorgvuldig onderhouden. Belangrijk is de juiste ingangen/contactpersonen te gebruiken, vanwege de geheel eigen situatie in elke gemeente. -Er is een wervend profiel geformuleerd, een soort merk, een identiteit voor het ZZg. Hier zijn we tastenderwijs naar op zoek, rond het woord Bezieling. Het profiel begint steeds meer vorm te krijgen, door vele gesprekken en gedachtewisselingen met uiteenlopende mensen, maar het staat nog niet uitgeschreven op papier. Waarschijnlijk komt er een koppeling tussen de gedachten rond het woord Bezieling en een nieuwe benadering van het woord Zending. Bij dit laatste denken we met name aan de gesprekken met mensen uit partnerlanden en Nederland over hun relatie met Jezus. (Zie bij 1.9) -Er is een samenhang tussen de verschillende activiteiten doordat ze allemaal bijdragen aan de invulling van een scherp omschreven wervend profiel. Alles moet passen bij de hernieuwde identiteit van het ZZg als oude traditionele zendingsorganisatie. Door regelmatig intern overleg zitten we steeds meer op een lijn en groeit de samenhang . We zijn nieuwe vormen aan het uitproberen (onder andere huiskamerbijeenkomsten en donateursbijeenkomsten). Het gaat om de mix: een aansprekend hernieuwd ZZg-verhaal, aantrekkelijke projecten, activiteiten die de betrokkenheid van onze (potentiële) donateurs vergroten. Bijdrage van de activiteiten aan onze strategische kerndoelstellingen:

ZZg jaarverslag 2012 16

Capaciteitsontwikkeling: We ontwikkelden onze eigen capaciteit op het gebied van draagvlakvergroting door goed te kijken naar ons werk op scholen en na te denken over de wijze waarop we hier ons rendement kunnen zien. Sterkere projecten: nvt Betere werving: nvt

5 Aandachtsveld Werving baten Kosten totaal € 216.505, bestaande uit € 157.862 voor fondsenwerving; € 34.425 voor werving van baten van derden en € 24.219 kosten voor beleggingsbeheer. Onder fondsenwerving verstaan we het vertalen van betrokkenheid in financiële steun. Concrete doelstellingen 2012 voor het aandachtsveld Werving Baten -De inkomsten uit de gebruikelijke werving blijven op het peil van 2011. *ZZg-nieuws De belangrijkste inkomstenbron voor de werving is het ZZg-Nieuws. Wat de OLA-opbrengst (acceptgiro’s) daarvan betreft is een bescheiden daling zichtbaar: € 265.680, tegen € 290.195 over 2011. Gezien de gestage terugloop van het aantal donateurs (hoofdoorzaken: overlijden, verpleeghuis) en de effecten van de financiële crisis is deze terugval verklaarbaar. Door opschoning van het bestand en scherpere selecties hebben we bij de verzending ruim € 12.000 bespaard: directe kosten € 37.345 nu, tegen € 49.574 in 2011. Het inroepen van de expertise van bureau Nassau heeft geleid tot zichtbare resultaten. Mensen doneerden in 2012 vaker en meer via de OLA’s bij het ZZg-Nieuws: de gemiddelde gift steeg met € 2 ten opzichte van 2011 (van € 19 naar € 21). We schrijven dit toe aan het goed doordenken van ons ‘mailpack’ (blad, begeleidende brief en enveloppe) en het uitdragen van een helder en inspirerend ZZg-verhaal. * Scholen De opbrengst uit acties op scholen is ten opzichte van 2011 behoorlijk teruggelopen. Van € 48.875 naar € 22.523. Een bewijs dat minder zaaien leidt tot minder oogsten. Externe factoren spelen ook een grote rol: basisscholen kiezen steeds vaker projecten voor korte tijd (dus minder opbrengst). Basisscholen kiezen ook vaker voor een particulier project omdat ze iemand dichtbij hebben die daarbij betrokken is. Basisscholen die nog een ‘maandagmorgen-zendingspotje’ hebben zien de opbrengsten daarvan teruglopen. Al deze opmerkingen komen regelmatig voorbij in de telefoongesprekken die we voeren met scholen over een mogelijke actie. Ook steunen veel christelijke scholen tegenwoordig net zo makkelijk een neutraal doel in plaats van een christelijke organisatie. Over de toekomst van het ZZg-scholenwerk zullen we verder moeten nadenken. *Friends De aandacht die we dit jaar bewust zijn gaan besteden aan friend raising (zowel nieuwe als oude vrienden) heeft vermoedelijk bijgedragen aan het binnenkrijgen van een aantal grotere giften. Omdat we bij friend raising bewust afzien van gesprekken over financiële steun is het verband niet altijd tastbaar te maken. Wel zijn er bij het bewust-naar-buiten-treden-om-interesse-te-wekken een aantal contacten ontstaan die later geleid hebben tot een grote gift. -Er is voor 1 april 2012 een professionele fondsenwerver aangetrokken. De fondsenwerver is aangetrokken en ingewerkt. Dit heeft geleid tot het aanscherpen en versterken van de projectinformatie die nodig is voor het werven van grotere giften. Ook zijn nieuwe (voor ZZg) vermogensfondsen opgespoord en aangeschreven, met als eerste positieve resultaten in totaal € 41.500 voor Suriname en € 20.000 voor Tanzania. -Er is € 100.000 voor projecten in Suriname geworven. Deze doelstelling is ruimschoots behaald: er is ruim € 214.000 voor Surinaamse projecten geworven. Een aantal in het oog springende doelen: 12.006 Theologisch Seminarie € 26.400 12.050 Beademingsapparatuur € 24.750 12.014 Kerstgeschenkenactie € 19.000 12.043 Solar labkoelkasten € 9.150

ZZg jaarverslag 2012 17

-Er is € 50.000 voor projecten in Tanzania geworven. Deze doelstelling is ruimschoots behaald: er is ruim € 64.000 voor Tanzaniaanse projecten geworven. Bijvoorbeeld: 12.008 Sibusiso € 3.700 12.013 Ineke Alberdaschool € 28.100 12.028 Weeskinderen € 25.300 12.035 Timmerkisten/naaimachines € 4.000 -Er is een strategie voor het werven van nalatenschappen ontwikkeld en in het team besproken. De wijze van aanpak is vastgelegd in de notitie “nalaten en schenken met warme hand”. Deze notitie is gebaseerd op gesprekken met collega fondsenwervende organisaties en enkele ouderen die gevraagd is naar de beste wijze van benadering. Deze notitie geeft concrete aandachtspunten en bijbehorende aanpak. -Er is een besluit genomen om gericht aandacht te besteden aan de werving van Europese subsidies. Besloten is om hier geen prioriteit aan te geven in 2012. -Het bestuur heeft het beheer van het eigen vermogen geëvalueerd. Dit is gebeurd in bijeenkomsten van de Commissie Financiën. De uitkomst was dat er geen wijzigingen komen in de wijze waarop het ZZB het eigen vermogen beheert. -Er is een plan van aanpak om ondernemers te betrekken bij ons werk. Er zijn verschillende gesprekken gevoerd met ondernemers in Nederland over hoe ze betrokken willen zijn bij ons werk. De ondernemers willen zich graag inzetten mits er concrete aanknopingspunten zijn in de zuidelijke landen. We moeten bij onze zuidelijke partners de kansen vroegtijdig vaststellen en actief naar ondernemers stappen met een concreet verzoek. Buiten de concreet geformuleerde doelstellingen Uit het plan dat we ontwikkelden met Bureau Nassau hebben we het onderdeel ‘Bekend worden in Zeist en omgeving’ gekozen als een van onze aandachtspunten. We zijn begonnen met het organiseren van vriendenbijeenkomsten en donateursbijeenkomsten. Zo’n vriendenbijeenkomst kan ons veel informatie verschaffen over geefmotieven van particulieren en de betrokkenheid van donateurs en bedrijven vergroten. Verder zijn er plannen in ontwikkeling voor een veiling van diensten en goederen. Bijdrage van de activiteiten aan onze strategische kerndoelstellingen: Capaciteitsontwikkeling: We ontwikkelden onze eigen capaciteit op het gebied van werving. De wijze waarop de mailings verstuurd werden, het toegenomen inzicht in de werking ervan en het steeds systematischer nadenken over wervingskansen zijn tekenen van ontwikkeling. Sterkere projecten: Soms leidden vraagstellingen vanuit het perspectief van de werving tot een hernieuwd gesprek met projectmanagers van onze zuidelijke partners en vervolgens tot een versterkte aanvraag. Betere werving: De wervingscapaciteit is versterkt door de inzet van een medewerker die zich speciaal op de werving van grote giften richt. Er zijn al gevers met succes benaderd die we tot nu toe niet of niet goed kenden. Reserves, fondsen en beleggingsbeleid Het ZZg heeft in zijn langjarig bestaan financiële reserves gevormd. Deze hebben als doel de continuïteit van de organisatie en zijn doelstellingen te waarborgen; financiële risico’s te dekken of toekomstige activiteiten te kunnen financieren. Daarnaast zijn door donateurs fondsen aan het ZZg toevertrouwd met het oog op een toekomstige besteding. Het Zeister Zendingsbestuur (ZZB) is zich ervan bewust dat het hebben van reserves en fondsen een bijzondere zorgplicht met zich meebrengt. Deze reserves en fondsen zijn gedeeltelijk belegd in effecten. Het ZZB acht het noodzakelijk om niet alleen in vastrentende obligaties of obligatiefondsen te beleggen, maar deels ook in aandelenfondsen. Het is zijn verwachting dat op de langere duur de rendementen op aandelen die op obligaties overtreffen. De beleggingen worden op grond van een overeenkomst voor vermogensbeheer beheerd door ABN-AMROMeesPierson. In deze overeenkomst zijn zowel het defensieve risicoprofiel als het duurzame en

ZZg jaarverslag 2012 18

ethische karakter van de beleggingen vastgelegd. In een periodiek overleg met de vermogensbeheerder wordt namens het ZZB toegezien op de handhaving van de gestelde voorwaarden De vermogensbaten worden direct aan de doelstellingen en uitvoeringskosten besteed en zijn niet bestemd voor vermogensgroei.

ZZg jaarverslag 2012 19

5 Beheer en Bestuur In een intensief proces van bezinning heeft het Zeister Zendingsbestuur (ZZB) zich gebogen over de gewenste bestuursstructuur. Zo werden in twee sessies de voor- en nadelen van een Toezichtmodel vergeleken met die van een Klassiek model met een Algemeen Bestuur. Het ZZB besloot om vast te houden aan het model met een Algemeen Bestuur, maar daarbinnen een aantal zaken aan te scherpen. Op de vergadering van december werd daartoe een commissie ingesteld. In februari werd een beleidsoverleg gevoerd met de EBGS. De delegatie, bestaande uit de voorzitter, dhr. Veldwachter, dhr. Jonas en de algemeen secretaris, dhr. Kramer, heeft het overleg gedegen voorbereid met de staf en met het bestuur. De uitkomst van het overleg met de EBGS betekende een einde van de ongeoormerkte steun aan het kerkelijk leven. Daarvoor in de plaats kwam een gerichte ondersteuning van het bureau (capaciteitsontwikkeling). De ondersteuning van projecten die door de EBGS worden ingediend bleef ongewijzigd. Wel werd vastgesteld dat we steeds meer informatie nodig hebben om goed voor projecten te kunnen werven. In maart werd een vermeend geval van oneigenlijke besteding van middelen onder de aandacht van het bestuur gebracht. OP de vergadering van 20 juni werd een bestuurscommissie, waarin juridische expertise ruim vertegenwoordigd is, ingesteld om de algemeen secretaris bij te staan deze zaak af te wikkelen. De afwikkeling zal plaatsvinden in 2013. Op initiatief van dhr. Jonas werd de managementrapportage verbeterd. Kwartaalrapportages, die vaak slecht pasten in de werklast van de medewerkers op dat moment (Rapportage over het eerste kwartaal valt bijna samen met de jaarverslaggeving), werden vervangen door 4- en 8-maandsrapportages. Het streven is om de rapportages aan te sluiten op de begroting en de planning door dezelfde rubrieken te gebruiken als in de jaarverslaggeving. De begroting 2013 is inmiddels volgens de rubrieken van de jaarverslaggeving opgesteld. Op deze manier kan het bestuur de realisatie van de planning beter volgen. Geconstateerd werd dat de huidige begroting en planning goed aangeeft wat de strategische doelen zijn (capaciteitsontwikkeling, projectversterking en effectievere werving) waardoor de jaarplanning aansluit op de meerjarenplanning en dat de activiteiten concreet worden benoemd, maar dat er een tussenschakel ontbreekt. We zijn nog niet goed in staat expliciet en kwantitatief aan te geven op welke wijze de geplande activiteiten bijdragen aan de strategische doelstellingen. Dit zal in 2013 worden opgepakt.

ZZg jaarverslag 2012 20

6 De organisatie

ORGANISATIESCHEMA Het Zeister Zendingsgenootschap werkt in opdracht van de Evangelische Broedergemeente Nederland. Dit komt tot uiting in onderstaand organisatieschema, waarmee zeggenschap, bestuur en beleid zijn geregeld. � De Algemene Ledenvergadering is het hoogste orgaan van het ZZg: zij kiest het bestuur en houdt toezicht op het bestuur. Zij bestaat uit alle leden van de Oudstenraden (= kerkenraden) en werkgroepen van de Evangelische Broedergemeente in Nederland. Daarnaast zijn er een aantal door het bestuur voorgedragen leden. De Algemene Ledenvergadering telde aan het einde van het verslagjaar 156 leden. Statutair wordt tenminste eens per jaar een ledenvergadering gehouden. � Het bestuur van het ZZg bestaat statutair uit negen leden, allen onbezoldigd vrijwilliger. Zij hebben een zittingstermijn van vier jaar die eenmaal kan worden verlengd. Het bestuur legt verantwoording af aan de leden over het gevoerde inhoudelijke en financiële beleid en presenteert de beleidsplannen. Het bestuur laat zich adviseren door een Commissie Financiën. � Het ZZg-bureau geeft onder leiding van de Algemeen Secretaris (directeur) uitvoering aan het beleid van de organisatie. Het directiestatuut regelt de manier waarop de Algemeen Secretaris leiding geeft en welke verantwoordelijkheden hij heeft jegens het bestuur.

Algemene Ledenvergadering

Bestuur

Algemeen Secretaris

Commissie Financiën

Bureau

ZZg jaarverslag 2012 21

Formele naam De statutaire naam van het ZZg luidt ‘Vereniging Zendingsgenootschap der Evangelische Broedergemeente’, gevestigd te Zeist. De verenigingstatuten zijn voor het laatst gewijzigd op 3 december 2008. Algemene Ledenvergadering De Ledenvergadering van 16 juni kende een vervolg op 27 oktober. Daar gaf de ledenvergadering aan het bestuur haar fiat en decharge voor het gevoerde inhoudelijke en financiële beleid over 2011. De vergadering koos dhr. C. Koren en dhr. L. Dragtenstein tot leden van het bestuur en nam afscheid van de mevrouw O. Jozefzoon, die aan het einde van haar eerste termijn gekomen was en aangaf dat zij het lidmaatschap van het bestuur niet kon blijven combineren met andere bezigheden. Bestuur Het bestuur kent een vaste adviescommissie voor financiële zaken, de Commissie Financiën. Deze commissie houdt namens het bestuur toezicht op de financiën en adviseert het bestuur over het te voeren financiële beleid. De commissie kwam daartoe in 2011 twee keer bijeen. Voorzitter is dhr. J.M. Stam, die als adviseur ook deelneemt aan de bestuursvergaderingen. Namens het bestuur neemt dhr. R. Jonas deel aan de vergaderingen van de Commissie Financiën. Er werden drie commissie ingesteld. De Commissie Arbeidsvoorwaarden, bestaande uit de heren A. Kleinhans, C. Koren en de AS. De Commissie Juridisch Advies, bestaande uit de heren R. Jonas, L, Dragtenstein, R. Ho Ten Soeng en de AS. De Commissie Statuten en Reglementen, bestaande uit de heren L. Dragtenstein en R. Jonas. Bureau De Algemeen Secretaris voert de directie over het bureau. Per einde 2011 telde het bureau negen personen in een betaalde functie. Een overzicht van de directie, medewerkers, functies en deeltijdpercentages vindt u op een van de volgende pagina’s. De rechtspositie en arbeidsvoorwaardenregeling van alle medewerkers is conform de regelingen van de Protestantse Kerk in Nederland. Het bruto salaris van de Algemeen Secretaris (1,0 fte, 36 uur per week) bedroeg € 68.524, inclusief vakantietoeslag en eindejaarsuitkering. Samen met pensioenpremie (€ 8.070) en sociale verzekeringspremies (€ 8.693) bedroegen de werkgeverslasten € 85.287. Samenstelling bestuur en directie Per 31 december 2012 bestonden (dagelijks) bestuur en directie uit de personen als hierna genoemd. De vermelding van de (neven)functies is op basis van eigen opgave tot stand gekomen. Naam (Neven)functie(s), datum van aftreden � bestuursleden dhr. S.H. Veldwachter docent voortgezet onderwijs, Almere (Voorzitter, lid DB) voorzitter St. Flevoland voor Suriname Aftredend per: juni 2016 (tweede termijn) dhr. E.S. Bernhard predikant in de Evangelische Broedergemeente Noord-Holland (vice-voorzitter, lid DB) lid van de provinciale Raad van Kerken Noord-Holland Aftredend per: juni 2013 (eerste termijn) dhr. R. Jonas (per 26 juni) senior controller van de voorziening tot samenwerking (lid DB) Politie Nederland (vtsPN). Nevenwerkzaamheden: accountants- en advieswerk. Aftredend per: juni 2015 (eerste termijn) mevr. L. Bouwe-Day docent middelbaar beroepsonderwijs, Almere

pr. officer Zangvereniging Sinafir, Almere beschermvrouwe ouderenvereniging Sranan Bromki Dyari,

Amsterdam secretaris St. Flevoland voor Suriname werkgroepslid St. Abongra Kot’Odo, Rotterdam Aftredend per: juni 2013 (eerste termijn)

ZZg jaarverslag 2012 22

mevr. G. ten Hoeve coördinator beleid & dienstverlening Sien lid ledenraad Rabo Beilen-Assen buurtbemiddelaar Aftredend per: juni 2016 (tweede termijn) dhr. C. Koren Aftredend per juni 2016 (eerste termijn) dhr. A.G. Kleinhans Stafmedewerker financiële dienstverlening Aftredend per: juni 2015 (eerste termijn) dhr. K.R. Ho Ten Soeng mediator rechtbank Haarlem en Alkmaar mediator-trainer secretaris Stichting Vriendschapsbanden Nederland Suriname (VNS) voorzitter van de VNC (Vereniging Nederland China) Aftredend per: juni 2015 (tweede termijn) dhr. L.M. Dragtenstein aftredend juni 2016 (eerste termijn) � algemeen-secretaris / directie dhr. A.A. Kramer geen Samenstelling Commissie Financiën (adviesorgaan van het ZZB) dhr. mr. M. Albers dhr. C. Blok RA dhr. mr. L.C.R. Ferrier dhr. R. Louz dhr. R.A. Schermel dhr. P. van Oosten dhr. J.M. Stam voorzitter Bestuurs- en commissieleden werken allen onbezoldigd. Medewerkers in loondienst (in totaal 7,2 FTE) Dhr. D. van Barneveld stafmedewerker financiën, IT & beheer Mw. A.J.M. Brans-van Doleweerd medewerker financiën en salarisadministratie Dhr. J.D. Claas medewerker communicatie & fondsenwerving Mw. D. Donze stafmedewerker programma’s, projecten & beleid Mw. J. Kelholt medewerker communicatie & fondsenwerving Dhr. drs. A.A. Kramer algemeen secretaris Dhr. drs. F.A. Schalkwijk stafmedewerker programma’s, projecten & beleid Mw. J.G. Wels medewerker communicatie & fondsenwerving Mw. I.C. van Wielink-de Zeeuw medewerker financiën en projectadministratie Dhr. B. Prins stafmedewerker fondsenwerving (per 1 maart) Vrijwilligers Voor het ZZg zijn naast de bestuurs- en commissieleden ook als vrijwilliger actief: Dhr. J.W.Th. Rapparlié archiefwerkzaamheden Dhr. J. Boere algemene projectwerkzaamheden Mevrouw D.A. Dingemans-de Lugt notuleren bestuur Daarnaast kent het ZZg nog een aantal incidentele vrijwilligers.

ZZg jaarverslag 2012 23

7 Verantwoordingsverklaring ZZg 2012

1. Besturen en toezicht houden

a. Maak onderscheid tussen toezicht, bestuur en uitvoering Het ZZg is een vereniging. In de statuten van het ZZg is vastgelegd dat de ledenvergadering het toezicht houdt op het door het bestuur vastgestelde beleid en beheer, dat het bestuur dat beleid vaststelt en dat de algemeen secretaris leiding geeft aan de uitvoering daarvan. De ledenvergadering van het ZZg stelde de jaarstukken vast en dechargeerde het bestuur voor het gevoerde beleid en beheer. Ook koos de ledenvergadering, op voordracht van het bestuur, twee nieuw bestuursleden. In een vervolgsessie later in het jaar werd verder doorgepraat over beleidsvragen.

Het Zeister Zendingsbestuur kwam in 2012 vijf maal in vergadering bijeen. Het besprak en nam besluiten over vele uiteenlopende onderwerpen. De algemeen secretaris woont deze vergadering bij, evenals de voorzitter van de Commissie Financiën. Een afvaardiging van drie bestuursleden vormt met de algemeen secretaris het dagelijks bestuur (DB). Dit DB heeft geen eigenstandige bevoegdheden. In dit orgaan vindt de uitwisseling plaats tussen beleidsvoorbereiding en de uitvoering daarvan. Het DB vergadert telkens voorafgaand aan bestuursvergaderingen om de agenda en de besluitvorming voor te bereiden. De algemeen secretaris tenslotte, geeft leiding aan de uitvoering van de werkzaamheden door de werkorganisatie. Van de voortgang van de werkzaamheden wordt per kwartaal schriftelijk aan het bestuur verslag gedaan. Vanaf januari 2013 gebeurt dit na 4 en na 8 maanden. b. Werk aan een optimale bestuurssamenstelling Statutair is bepaald dat tenminste vijf van de negen bestuursleden lid zijn van de Evangelische Broedergemeente in Nederland. Daarnaast bezetten twee door de Protestantse Kerk in Nederland aangewezen bestuursleden een zetel. Voor de twee overige zetels gelden geen specifieke eisen. Een bestuurslid kan maximaal twee aaneengesloten termijnen van vier jaren zijn bestuurlijke functie vervullen. Deze termijnen worden zo goed mogelijk gespreid, opdat ervaring en continuïteit gewaarborgd blijven. Er wordt gestreefd naar een gelijke man/vrouw verhouding. Getracht wordt om relevante kennis en ervaring in het bestuur vertegenwoordigd te laten zijn. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om theologische, medische of pedagogische kennis of ervaring in een ontwikkelingsland of op het terrein van zending, diaconaat of ontwikkelingssamenwerking. In dit verband is het nuttig de bestuurlijke Commissie Financiën te noemen, een college van deskundigen dat het bestuur van financiële en organisatorische adviezen voorziet. Deze commissie komt in de regel in het voor- en najaar bijeen. De adviezen worden steeds schriftelijk uitgebracht. c. Evalueer het functioneren van directie en bestuur Het bestuur is op 17 maart en op 8 september in een aparte sessies bijeen geweest om zich te bezinnen op en gewenst bestuursmodel. Voor- en nadelen van het Toezichtmodel werden vergeleken met die van het klassieke en huidige model met een Algemeen Bestuur. In de vergadering van 17 oktober werd besloten om vast te houden aan het huidige model met een Algemeen Bestuur. werd in de vergadering van 11 december de Commissie Statuten en Reglementen ingesteld om de statuutwijzigingen en om de bestaande statuten en reglementen kritisch te bekijken op mogelijk onderlinge congruenties. Daarnaast heeft deze commissie als taak om een Communicatiestatuut op te stellen.

2. Besteding van de middelen, resultaten a. Richtinggevende doelstellingen op relevante gebieden Het subsidiebeleid is gedifferentieerd naar de aandachtsgebieden Zending, Diaconaat, Ontwikkelingssamenwerking en Educatie. Er is beleid geformuleerd voor de bestedingen op de deelgebieden daarvan.

ZZg jaarverslag 2012 24

Ook het beleid ten aanzien van Werving van Baten richt zich op concrete doelstellingen. Het wervingssucces, met name van de eigen fondsenwerving, is echter voor een belangrijk deel van externe factoren afhankelijk. In de huidige beleidsperiode 2011 – 2015 zullen deze doelstellingen worden herijkt.

In de loop van 2011 werd een belangrijke stap gezet op weg naar betere fondsenwerving door een strategisch plan te ontwikkelen dat leidt tot het vinden van nieuwe geversgroepen. In 2012 werd een begin gemaakt met de uitvoering van dit strategisch plan, onder andere door een Fondsenwerver aan te trekken die zich speciaal richt op het vinden van de zogenoemde Grote Gevers.

b. Monitoren, evalueren en aanpassen van de activiteiten en (interne) processen Aan de verdere inbouw van monitoring- en evaluatieprocedures wordt gewerkt. In 2012 is een vervolgstap gezet in het proces om het werk beter volgbaar te maken voor het management en het bestuur. Kwartaalrapportages werden vervangen door 4- en 8-maandsrapportages omdat de kwaliteit van de kwartaalrapportages leed onder drukke werkzaamheden die juist in die perioden plaatsvond. Zo viel bijvoorbeeld de rapportage over het eerste kwartaal bijna samen met de jaarverslaggeving. Daarnaast is gekeken naar betere aansluiting van de begroting op de jaarverslaggeving door dezelfde rubrieken in te voeren om het werk te plannen als die gebruikt worden om de resultaten van het werk in beeld te krijgen.

3. Omgaan met belanghebbenden a. Inhoud en kwaliteit van de aan belanghebbenden verstrekte informatie Het ZZg verstrekt informatie aan belanghebbenden zowel op vraag als op aanbod. De informatie is gericht op:

i. verbreding en verdieping van kennis over de realisatie van de doelen die het ZZg en zijn partners zich gesteld hebben en die gericht is op een verandering van houding (de educatie)

ii. het verstrekken van informatie en handelingsperspectief aan (potentiële) donateurs iii. het verkrijgen en behouden van steun (de werving) voor de doelen van het ZZg

b. Manier waarop wordt gecommuniceerd en hoe deze communicatie is vormgegeven

Wijze van communicatie. Het ZZg kent geen communicatiestatuut, maar volgt de heersende conventies. Zo onthoudt het ZZg zich van intimiderende benaderingen en van beweringen over realiteiten die niet aannemelijk gemaakt kunnen worden. Daarnaast streeft het ZZg zowel vanuit zijn missiestatement als vanuit zijn maatschappelijke aanspreekbaarheid naar een zo groot mogelijke transparantie, in het bijzonder ook inzake zijn bedrijfsvoering. Overigens werd op 13 december een Commissie Statuten en Reglementen ingesteld die ook tot taak heeft om een Communicatiestatuut te ontwerpen. Vormgeving. De communicatie geschiedt zowel openbaar als niet-openbaar. De openbare communicatie geschiedt via de eigen ZZg-media en ingekochte ruimte/tijd via media van derden. Daarnaast worden media en organisaties geïnformeerd via persberichten en mededelingen. De niet-openbare communicatie is interpersoonlijk en vindt plaats via (digitale) correspondentie en gesprek.

c. Omgang met ideeën, wensen en klachten van belanghebbenden

Het ZZg kent een klachtenreglement, dat belanghebbenden zoals aanvragers van subsidie, donateurs, werknemers en vrijwilligers de mogelijkheid biedt om te klagen of wensen te uiten. Van klachten wordt een register bijgehouden. Voor ideeën of wensen is geen procedure beschreven.

Zeister Zendingsbestuur, S.H. Veldwachter A.A. Kramer voorzitter algemeen secretaris

ZZg jaarverslag 2012 25

8 Toekomstparagraaf Halverwege de uitvoering van het Meerjarenbeleidsplan heeft het zin om te bekijken waar we op uitgekomen zijn tot nu toe en wat de lijnen naar de toekomst zijn. Perspectief voor de lange termijn: 2016-2020 De inkomsten van het ZZg zijn in de huidige beleidsperiode voor een substantieel deel afhankelijk van het Medefinancieringsstelsel van de overheid (MFS2). Het jaar 2013 zal gebruikt worden om enkele scenario’s uit te werken voor de volgende beleidsperiode 2016-2020. Die scenario’s dienen om de gevolgen van keuzes te doordenken die op basis van de resultaten in 2013 en 2014 behaald worden. Perspectief voor de middellange termijn: 2013-2015 Onze verwachting is dat de fondsenwerving ongeveer op het peil van 2010 uit zal komen. Het is niet zo moeilijk om de uitgaven daarop af te stemmen. Zolang we nog de beschikking hebben over de MFS2 middelen is er weinig risico dat we de norm die het CBF voor haar keurmerk van Goede Doelen Organisaties niet halen. Er is dus –strikt genomen- een klein risico in onze bedrijfsvoering tot 2015. In 2013 bekijken we wat onze mogelijkheden zijn om de omzet te verhogen. Daarbij gaat het om het ontwikkelen van sterke projecten, samen met partnerorganisaties en het werven van de middelen om die uit te voeren. In 2014 trekken we de eerste conclusies wat betreft haalbare resultaten. In 2015, met de afronding van het nieuwe beleidsplan, zullen we kiezen voor een van de besproken scenario’s. Perspectief voor de korte termijn: kalenderjaar 2013 Er is een klein risico dat de begroting niet gehaald wordt en dat er een groot negatief resultaat komt. We passen namelijk de zogenoemde 80% regel toe. Na acht maanden, dus bij de achtmaandsrapportage, mag slechts 80% van de begrote middelen zijn toegekend. Vervolgens wordt vanaf september –door bij de toekenningen specifiek te letten op de beschikbaarheid van de middelen- gericht toegestuurd naar een resultaat dat overeenkomt met de begroting. De laatste jaren vormden de inkomsten uit beleggingen een groter risico dan de afstemming van uitgaven op inkomsten. Samenvatting van mogelijke risico’s -Na 2016 kan overheidsfinanciering wegvallen. Er wordt op beleidsniveau geanticipeerd op deze mogelijkheid; oplossingen voor deze uitdaging worden in het nieuwe beleidsplan verwerkt. Het ZZg heeft een continuïteitsreserve, zodat partnerorganisaties hun werk kunnen blijven doen, ook als er geen directe oplossing voor het wegvallen van overheidsfinanciering is gevonden. Er zal wel een oplossing gevonden moeten worden voor de ratio van bestedingen aan fondsenwerving en administratie ten opzichte van de bestedingen aan de doelstellingen. Deze moet binnen de 25% blijven om het CBF keurmerk te kunnen behouden. Deze ratio zal in de uit te werken oplossingen voor het wegvallen van overheidsfinanciering een aandachtspunt zijn. -De omzet groei blijft achter ten opzichte van de prognose 2013 – 2015. In periodieke rapportages is de omzet (projectbestedingen en wervingsinkomsten) een aandachtspunt. De trend in omzetgroei zal bepalend zijn voor het beleidsplan 2016 –2020. -De inkomsten in 2013 zijn lager dan begroot. Na de achtmaandsrapportage wordt bekeken of de aangegane verplichtingen in 2013 binnen de 80% van de begrote bestedingen vallen. In de regel zijn de inkomsten in de laatste vier maanden van het kalenderjaar hoog. Vanaf september worden toezeggingen nauwkeurig afgestemd op inkomsten.

ZZg jaarverslag 2012 26

9 Toelichting op financieel resultaat Baten en lasten Voornamelijk dankzij de nalatenschappen en de positieve waardeontwikkeling van de beleggingen, werd 2012 afgesloten met een overschot. De eigen fondsenwerving bleef achter bij de begroting en was lager dan in het voorgaande boekjaar. Daarnaast worden de subsidieaanvragen voor zending en diaconaat strenger getoetst, waardoor er minder subsidies worden toegekend.. De subsidiëring van de MFS II projecten in Suriname had de verwachte omvang. Ook het in 2011 gereserveerde budget kon volledig worden toegekend. De organisatiekosten bleven ruim binnen de begroting. In maart werd een fondsenwerver aangesteld. Het budget voor fondsenwervende activiteiten hoefde niet volledig te worden benut. Het kostenpercentage eigen fondsenwerving bedraagt 12,9; dat van administratie en beheer 11,4. Een belangrijk deel van het overschot van het boekjaar zal worden gebruikt voor dekking van de verplichte eigen bijdrage aan het MFS II programma in de jaren 2013 – 2015. Reserves en fondsen, bezittingen en schulden Voor sommige projecten wordt meer geworven dan besteed. Voor deze meeropbrengsten zijn nieuwe bestemmingsreserves gevormd, zodat later alsnog volgens de wens van de gevers besteed kan worden. Besloten werd om de waarderingsuitgangspunten van de beleggingen in obligaties te veranderen. Hierdoor werd een hogere reserve voor het risico van neerwaartse waardeverschillen van de beleggingen noodzakelijk. Uit het overschot van het boekjaar werd een reserve gevormd ter grootte van de eigen bijdrageverplichting van het MFS II programma. Deze reserve zal in de jaren 2013 tot en met 2015 worden gebruikt, als aanvulling op de via de ICCO-Alliantie te ontvangen bijdragen voor Basic Education en Fair Economic Development.

ZZg jaarverslag 2012 27

10 Specificatie verstrekte subsidies

Nummer Omschrijving Land Thema Uitgevoerd door Toegekend

12002 Bijdrage NZR NEDERLAND NZR € 5.000

12004 Unity Mission & Development Fund OVERIGE Unity Board € 2.150

12005 Kerkelijk werk Rukwa Province TANZANIA MCT Rukwa Province € 12.500

12023 Evangelisatie Amsterdam Zuidoost NEDERLAND EBG Amsterdam-Z.O. € 10.000

Evangelieverkondiging € 29.650

12006 Theologisch Seminarie SURINAME Theologisch Seminarie € 26.000

12047 Premaster voorganger EBGS SURINAME EBGS € 2.450

12058 Training hulppredikanten Curaçao CURAÇAO EBGS € 3.240

Theologische vorming € 31.690

12003 Capaciteitsversterking SURINAME EBGS € 21.624

12063 Renovatie en afbouw EBGS Brokopondo SURINAME EBGS € 2.500

12083 Rentevergoeding derdengelden SURINAME ZZg € 2.962

Steun aan lokale kerken € 27.086

11045 Renovatie Rebecca Scheltz internaat SURINAME EBGS € 750

12045 Renovatie Soender Singh internaat SURINAME EBGS € 36.500

12060 Bedden voor Soender Singh SURINAME EBGS € 5.000

12062 Vloerbedekking Siswa Tama SURINAME EBGS € 5.000

12065 Dak Kinderhuis Koesikwarano SURINAME Koesikwarano € 2.000

Kinderhuizen en internaten € 49.250

12008 Toiletten voor Sibusiso TANZANIA Sibusiso € 10.000

12009 Matoekoe, kinderen met een handicap SURINAME Matoekoe € 5.000

12012 Star Mountain, kinderen met een handicap PALESTIJNSE GEBIEDEN Star Mountain € 10.000

12059 Vakopleiding Star Mountain PALESTIJNSE GEBIEDEN Star Mountain € 20.000

12071 Training Elim Home ZUID AFRIKA Elim Home € 2.000

Gehandicaptenzorg € 47.000

12080 3D Huize Francis SURINAME EBGS € 2.000

Ouderenzorg € 2.000

ZZg jaarverslag 2012 28

Nummer Omschrijving Land Thema Uitgevoerd door Toegekend

12014 Kerstgeschenkenactie 2012 SURINAME EBGS € 10.000

12028 Weeskinderen Tanzania TANZANIA MCT-SP € 20.000

12079 Noodhulp orkaanschade Sandy CUBA EBG Cuba € 5.000

12081 Schooluniformen ZUID AFRIKA Masangane Shiloh € 1.000

Overig diakonaal werk € 36.000

12043 Solarlabkoelkasten SURINAME Medische Zending € 22.050

12050 Beademingsapparatuur SURINAME Diakonessenhuis € 32.650

Gezondheidszorg € 54.700

10059 VTC Brokopondo SURINAME UTSN ZZg / CKC € 16.700

12013 Ineke Alberdaschool TANZANIA ProTanz € 10.000

12015 Institutioneel budget BE Equalance SURINAME MFS II BE St. Equalance € 34.000

12017 Technische bijstand MFS II Suriname SURINAME MFS II BE I-Re-Acct € 32.555

12018 Inst. financiering PCOS BE 2012 SURINAME MFS II BE PCOS € 37.000

12021 Inst. financiering KTM BE 2012 SURINAME MFS II BE KTM € 22.450

12024 Inst. budget VSG BE 2012 SURINAME MFS II BE VSG € 19.260

12026 Inst. budget St. Marronage BE 2012 SURINAME MFS II BE St. Marronage € 22.400

12031 Activiteitenbudget KTM BE 2012 SURINAME MFS II BE KTM € 34.420

12032 Institutioneel budget St. Onderwijs BE 2012 SURINAME MFS II BE St. Onderwijs der EBGS € 36.880

12033 Activiteitenbudget St. Marronage BE 2012 SURINAME MFS II BE St. Marronage € 27.630

12034 Renovatie Fred Murrayschool dl III SURINAME St. Onderwijs der EBGS € 21.000

12035 Timmerkisten en naaimachines TANZANIA MCT-SP € 6.900

12037 Schoolspullen SURINAME St. PCOS € 8.000

12040 Inst. Financiering Teeifuka BE 2012 SURINAME MFS II BE St. Teeifuka € 18.100

12042 Voorschoolse opvang Boven-Suriname 2012 SURINAME St. Teeifuka € 4.880

12044 Inst. budget RKBO BE 2012 SURINAME MFS II BE RKBO € 27.750

12048 Activiteitenbudget VSG BE 2012 SURINAME MFS II BE VSG € 7.920

12049 Activiteitenbudget St. Equalance BE 2012 SURINAME MFS II BE St. Equalance € 21.000

12052 Aflatoun Suriname 2012 SURINAME PCOS € 15.000

12053 Activiteitenbudget PCOS BE 2012 SURINAME MFS II BE PCOS € 41.320

12054 Activiteitenbudget St. Onderwijs BE 2012 SURINAME MFS II BE St. Onderwijs der EBGS € 86.000

12056 Activiteitenbudget RKBO BE 2012 SURINAME MFS II BE RKBO € 102.200

12072 Activiteitenbudget BE MKM 2012 SURINAME MFS II BE MKM € 11.300

12073 Kinderen Kwamalasemutu SURINAME PCOS € 8.400

12074 Opleiding Elektricien TANZANIA MCT-SP € 2.000

Onderwijs en vakopleiding € 675.065

ZZg jaarverslag 2012 29

Nummer Omschrijving Land Thema Uitgevoerd door Toegekend

12016 Institutioneel budget FED Equalance SURINAME MFS II FED St. Equalance € 32.700

12019 Inst. begroting HUS FED 2012 SURINAME MFS II FED HuS € 22.090

12020 Inst. budget WMP FED 2012 SURINAME MFS II FED Wan Mama Pikin € 21.660

12022 Activiteitenbudget Equalance FED 2012 SURINAME MFS II FED St. Equalance € 10.000

12029 Inst. budget MKM FED 2012 SURINAME MFS II FED MKM € 26.210

12030 Activiteitenbudget HUS FED 2012 SURINAME MFS II FED HuS € 10.830

12038 Inst. financiering PAS FED 2012 SURINAME MFS II FED Pas € 19.900

12039 Inst. budget NVB FED 2012 SURINAME MFS II FED NVB € 30.040

12051 Inst. financiering BFN FED 2012 SURINAME MFS II FED BFN € 26.930

12055 Activiteitenbudget WMP FED 2012 SURINAME MFS II FED Wan Mama Pikin € 10.000

12061 Nijverheidsproject Inheemsen Para SURINAME Witsanti € 1.500

12066 Activiteitenbudget MKM FED 2012 SURINAME MFS II FED MKM € 16.130

12067 Activiteitenbudget BFN FED 2012 SURINAME MFS II FED BFN € 13.820

12068 Activiteitenbudget PAS FED 2012 SURINAME MFS II FED Pas € 11.760

12075 Capaciteitsversterking Landbouw TANZANIA Stichting Solko € 1.500

12082 Landbouwontwikkeling Kilangala TANZANIA Stichting Solko € 10.000

Voorziening oninbaarheid leningen TANZANIA € 10.000

Inkomensverwerving € 275.070

12041 Inst. financiering Unitas 2012 JAMAICA Unitas of Jamaica € 6.000

Overig ontwikkelingswerk € 6.000

Extra bestemde bijdragen € 11.945

Extra bestemde bijdragen € 11.945

12001 Museum Hernhutter Huis NEDERLAND Het Hernhutter Huis € 15.000

Keti Koti 2013 NEDERLAND ECP EBGN € 4.000

Draagvlakversterking € 19.000

Vrijvalsubsidieverplichtingen voorgaande jaren € 164.746-

Vrijval subsidies € 164.746-

Eindtotaal € 1.099.710

ZZg jaarverslag 2012 30

Jaarrekening 2012

ZZg / Zeister Zendingsgenootschap

ZZg / Zeister Zendingsgenootschap

Zusterplein 20 ���� Postbus 19 ���� 3700 AA ZEIST www.zzg.nl ���� [email protected]

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 32

Inhoudsopgave pagina Inleiding 33 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 34 Balans per 31 december 2012 36 Staat van baten en lasten over 2012 38 Kasstroomoverzicht 39 Toelichting op de balans 40 Toelichting op de staat van baten en lasten 46 Overige gegevens:

• Verdeling van het saldo van baten en lasten 54

• Relevante gebeurtenissen na balansdatum 54

• Controleverklaring 55 Bijlage 1: Begroting 2013 57 Bijlage 2: Organisatiekosten 2012 58

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 33

Inleiding De jaarrekening van het ZZg over 2012 is onderdeel van het Jaarverslag 2012 van het Zeister Zendingsgenootschap. In het jaarverslag legt het Zeister Zendingsbestuur (ZZB) verantwoording af inzake het in 2012 gevoerde beleid. Ten aanzien van de financiën en het ter zake gevoerde beleid en beheer wordt in dat verslag op hoofdlijnen gerapporteerd. Deze jaarrekening biedt het complete financiële overzicht over 2012. Het ZZg draagt het CBF-Keur. Het heeft de jaarrekening opgesteld overeenkomstig de Richtlijn Jaarverslaggeving voor Fondsenwervende Organisaties (RJ650 aangepast 2011). Het Dagelijks Bestuur van het ZZg heeft de jaarrekening over 2012 op 24 april 2013 opgemaakt en vastgesteld.

Baten en lasten

Voornamelijk dankzij de nalatenschappen en de positieve waardeontwikkeling van de beleggingen, werd 2012 afgesloten met een overschot. De eigen fondsenwerving bleef achter bij de begroting en was lager dan in het voorgaande boekjaar. Daarnaast worden de subsidieaanvragen voor zending en diaconaat strenger getoetst, waardoor er minder subsidies worden toegekend.. De subsidiëring van de MFS II projecten in Suriname had de verwachte omvang. Ook het in 2011 gereserveerde budget kon volledig worden toegekend. De organisatiekosten bleven ruim binnen de begroting. In maart werd een fondsenwerver aangesteld. Het budget voor fondsenwervende activiteiten hoefde niet volledig te worden benut. Het kostenpercentage eigen fondsenwerving bedraagt 12,9; dat van administratie en beheer 11,4. Een belangrijk deel van het overschot van het boekjaar zal worden gebruikt voor dekking van de verplichte eigen bijdrage aan het MFS II programma in de jaren 2013 – 2015.

Reserves en fondsen, bezittingen en schulden

Voor sommige projecten wordt meer geworven dan besteed. Voor deze meeropbrengsten zijn nieuwe bestemmingsreserves gevormd, zodat later alsnog volgens de wens van de gevers besteed kan worden. Besloten werd om de waarderingsuitgangspunten van de beleggingen in obligaties te veranderen. Hierdoor werd een hogere reserve voor het risico van neerwaartse waardeverschillen van de beleggingen noodzakelijk. Uit het overschot van het boekjaar werd een reserve gevormd ter grootte van de eigen bijdrageverplichting van het MFS II programma. Deze reserve zal in de jaren 2013 tot en met 2015 worden gebruikt, als aanvulling op de via de ICCO-Alliantie te ontvangen bijdragen voor Basic Education en Fair Economic Development. Op de pagina’s hierna is ZZg’s jaarrekening over 2012 weergegeven. Daarin is de verdeling van het resultaat verwerkt. Bezittingen en schulden, baten en lasten: de geldelijke weergave van visie, inzet en gewoon werk, waar nodig toegelicht.

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 34

Grondslagen voor waardering en bepaling van het resultaat

Algemeen

De jaarrekening is opgesteld op basis Richtlijn 650 voor “Richtlijn Fondsenwervende Instellingen” van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Doel van deze Richtlijn is inzicht te geven in de kosten van de organisatie en besteding van de gelden in relatie tot het doel waarvoor die fondsen bijeengebracht zijn. De jaarrekening is opgesteld in Euro’s. Vergelijkende cijfers De jaarrekening over 2012 is ingericht overeenkomstig de Richtlijn Fondsenwervende Instellingen. De cijfers over 2011 zijn waar relevant aangepast om vergelijkbaarheid met het verslagjaar mogelijk te maken.

Grondslagen van waardering

Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen de geamortiseerde kostprijs.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa benodigd voor de doelstelling en voor de bedrijfsvoering worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs verminderd met de op basis van de geschatte levensduur bepaalde afschrijvingen, met inachtneming van een eventuele restwaarde. De afschrijvingen bedragen een percentage van deze verkrijgingsprijs.

Financiële vaste activa

De vorderingen onder de financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de nominale waarde ofwel de lagere realiseerbare waarde. Deelnemingen waarin het ZZg geen invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid uitoefent, worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, dan wel de lagere realiseerbare waarde. Het dividend wordt in de staat van baten en lasten verantwoord.

Effecten

De effecten worden gewaardeerd tegen beurswaarden per 31 december. Vorderingen, liquide middelen, schulden en overlopende activa en passiva De vorderingen, liquide middelen, schulden en overlopende activa en passiva zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs; waardering geschiedt onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid, gebaseerd op een individuele beoordeling van de vorderingen. Subsidieverplichtingen zijn opgenomen op basis van een besluit ter zake, welke schriftelijk is kenbaar gemaakt aan de ontvanger van de subsidie. Bestemmingsreserves en -fondsen Reserves betreffen gelden ter vrije besteding van de Vereniging. Door het bestuur kunnen bestemmingsreserves worden aangehouden voor aanwending aan een specifiek doel. Bestemmingsfondsen betreffen gelden die besteed moeten worden in het kader voor de doelstelling waarvoor deze ter beschikking zijn gesteld. Dit betreft het niet bestede deel van toegekende donaties en andere fondsen en gelden die vastliggen in vaste activa.

Overige activa en passiva

Alle overige posten in de balans worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 35

Grondslagen van resultaatbepaling Het resultaat is bepaald als het verschil tussen de baten en alle hiermee verbonden kosten en andere aan het verslagjaar toe te rekenen lasten, met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Baten De baten zijn gevormd door alle aan het verslagjaar toe te rekenen opbrengsten. Nalatenschappen worden opgenomen in het verslagjaar waarin de omvang van de nalatenschap betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorschotten worden verantwoord in het boekjaar waarin zij worden ontvangen. Giften in natura worden gewaardeerd tegen de reële waarde. Lasten Financiële baten en lasten betreffen de op de verslagperiode betrekking hebbende renteopbrengsten en –lasten. Personeelsbeloning Salarissen en sociale lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarin deze verschuldigd zijn, in overeenstemming met de arbeidsovereenkomsten. Het ZZg hanteert een toegezegde bijdrage pensioenregeling. De toegezegde bijdragen worden afgedragen aan de pensioenverzekeraar op basis van het pensioencontract.

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 36

Balans per 31 december 2012 2011 na verdeling van het resultaat € €

1) Materiële vaste activa

Kantoorinrichting/-inventaris 6.878 5.658

6.878 5.658

2) Financiële vaste activa

Deelname Oikocredit 42.617 41.790

Leningen aan partnerorganisaties 50.342 68.206

92.959 109.996

3) Vorderingen en overlopende activa

Partnerorganisaties 32.820 13.297

Overige vorderingen 596.281 527.703

629.101 541.000

4) Effecten

Obligaties 1.488.927 1.451.574

Aandelen en alternatieve beleggingen 1.431.937 1.118.450

Te (her)beleggen geldmiddelen 295.723 441.666

3.216.587 3.011.690

5) Liquide middelen

Spaartegoeden 517.462 447.371

Bank- en girotegoeden 111.738 130.279

629.200 577.650

4.574.725 4.245.994

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 37

Balans per 31 december 2012 2011 na verdeling van het resultaat € €

6) Reserves en fondsen

Continuïteitsreserve 2.769.975 2.562.110

Bestemmingsreserves 467.050 328.948

3.237.025 2.891.058

Bestemmingsfondsen 369.514 368.995

3.606.539 3.260.053

7) Langlopende schulden

Gelden in beheer voor derden 164.641 171.879

8) Kortlopende schulden

Subsidieverplichtingen 378.936 365.653

Partnerorganisaties 223.700 216.279

Overige schulden 200.909 232.130

803.545 814.062

4.574.725 4.245.994

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 38

Staat van Baten en Lasten Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

€ €

Baten:

Baten uit eigen fondsenwerving 1.222.773 1.019.000 1.079.802

Baten uit acties van derden 60.779 51.000 145.793

Subsidies van overheden 628.271 615.000 595.857

Rentebaten en baten uit beleggingen 290.052 90.000 14.354

Overige baten 7.526 23.782

Som der baten 2.209.401 1.775.000 1.859.588

Besteed aan de doelstellingen:

Zending -88.426 -101.000 -245.438

Diaconaat -134.250 -65.000 -124.870

Ontwikkelingssamenwerking:

Eigen bestedingen -161.580 -250.000 -382.361

MFS II Basic Education -597.185 -469.000 -200.801

MFS II Fair Economic Development -252.070 -51.000 -170.945

Voorlichting en educatie door derden -19.000 -10.000 -16.000

Overige bestedingen -11.945 -3.000 -63.561

Vrijgevallen subsidieverplichtingen 164.746 69.066

Organisatiekosten voorlichting en educatie -155.922 -169.000 -138.655

Organisatiekosten programma's en projecten -179.220 -182.000 -173.939

Besteed aan de doelstellingen -1.434.852 -1.300.000 -1.447.504

Werving baten

Kosten eigen fondsenwerving -157.862 -243.000 -180.251

Kosten acties derden en subsidies -34.425 -40.000 -33.902

Kosten van beleggingen -24.219 -21.000 -19.520

Kosten werving baten -216.505 -304.000 -233.673

Beheer en administratie

Kosten beheer en administratie -211.558 -221.000 -237.819

Som der lasten -1.862.915 -1.825.000 -1.918.996

Saldo van baten en lasten 346.486 -50.000 -59.408

Resultaatbestemming 2012 Werkelijk

2012

Toevoeging / onttrekking aan:

Continuïteitsreserve

Uitvoerings- en organisatiekosten 111.865

Risico waardeverandering beleggingen 96.000

Bestemmingsreserve 138.102

Bestemmingsfondsen 519

346.486

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 39

Kasstroomoverzicht

2012 2011

bedragen x € 1.000 € €

Kasstroom uit activiteiten

Totaal baten 2209 1860

Totaal lasten -1863 -1919

Exploitatieresultaat 346 -59

Waardeverschil beleggingen -177 40

Afschrijvingen -3 -2

Cash flow 166 -21

Mutaties in:

Overige vorderingen en activa -88 38

Effecten -28 359

Voorzieningen -15

Crediteuren, belastingen en sociale lasten, overige schulden -11 -62

-142 335

A Totaal kasstroom uit activiteiten 24 314

Kasstroom uit investeringen

Investeringen in materiële vaste activa 2 5

Investeringen in financiële vaste activa 32 -12

B Totaal kasstroom uit investeringen 34 -7

Kasstroom uit financieringen

Aflossing van langlopende schulden -7 18

Ontvangsten uit langlopende schulden

C Totaal kasstroom uit financieringen -7 18

Totale kasstroom (A + B + C) 51 325

Saldo liquide middelen begin 578 253

Totale kasstroom 51 325

Saldo liquide middelen eind 629 578

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 40

Toelichting op de balans per 31 december 2012 1) Materiële vaste activa € 6.878

Alle materiële vaste activa zijn nodig voor de bedrijfsvoering. De afschrijvingslasten van de kantoorinrichting worden als Huisvestingskosten in de exploitatierekening verwerkt. De afschrijvingslasten van het kantoormeubilair en het computernetwerk werden als Kantoor-, reis- en algemene kosten opgenomen. Het totaal in deze activa vastgelegde bedrag wordt als vastgelegd vermogensbestanddeel gerubriceerd als Bestemmingsreserve ‘Financiering activa bedrijfsvoering’.

2) Financiële vaste activa € 92.959 De financiële vaste activa zijn aangewend in het kader van de doelstellingen van het ZZg. Deelname Oikocredit € 42.617 Met deze deelname wendt het ZZg een deel van zijn geldmiddelen aan om microkredietverlening in de Derde Wereld mogelijk te maken. De deelname in het aandelenkapitaal van Oikocredit is gericht op de uitvoering van ZZg’s doelstellingen en wordt daarom niet als belegging beschouwd. Het in 2012 ontvangen dividend (€ 827) werd herbelegd. Het ZZg heeft geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid van Oikocredit.

Leningen aan partnerorganisaties € 50.342 De leningen aan SACCO (Savings and Credit Cooperative Organisation) van de MCT kregen een verlengde looptijd en verhoging van de hoofdsom. De in 2013 verwachte aflossingen (€ 9.114) kunnen als kortlopende vorderingen worden beschouwd.

3) Vorderingen en overlopende activa € 629.101

Partnerorganisaties. De nominaal gewaardeerde vorderingen op partnerorganisaties zijn als volgt te specificeren:

Partnerorganisaties 31-12-2012 31-12-2011

€ €

Stichting Pensioenfonds van het ZZg, Zeist 15.855 7.560

MFS II partners, Suriname 10.111

ECP, Bad Boll 3.143 884

EBG, Zeist 3.711 4.853

32.820 13.297

Het ZZg verricht de betalingen voor de Stichting Pensioenfonds van het ZZg en voert haar administratie. De betaalde pensioentoelagen en kosten worden via een rekening courantverhouding voldaan.

Leningen aan partnerorganisaties hoofdsom saldo verstrekt aflossing saldo

01-01-2012 01-01-2012 in 2012 in 2012 31-12-2012

€ € € € €

MCT, South Province - SACCO 10.000 10.000 5.000 15.000

MCT, South West Province - SACCO 15.000 15.000 15.000

MCT, Rukwa Province - Conference Hall 15.000 3.750 -3.750

EBGNA, uitbreiding Multi Purpose Centre 10.000 7.000 -1.000 6.000

EBGS, jeugdcentrum 15.570 12.456 -3.114 9.342

Tushikamane, avocadoplantage 20.000 20.000 20.000

Voorziening oninbaarheid -15.000 -15.000

85.570 68.206 -10.000 -7.864 50.342

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 41

Overige vorderingen

31-12-2012 31-12-2011

€ €

Erfenissen en legaten 543.482 274.948

(Coupon)rente 36.185 30.198

Toegezegde giften van derden 7.097 216.139

Vooruitbetaalde bedragen 3.593 1.303

Debiteuren 12 137

Overige posten 5.912 4.978

596.281 527.703

4) Effecten € 3.216.587 Het ZZg belegt het niet direct benodigde deel van zijn geldmiddelen. De daaruit voortkomende opbrengsten worden aan de doelstellingen van het ZZg besteed. Het doelrisicoprofiel van de effectenportefeuille is defensief. Om onderscheid te kunnen maken tussen geldmiddelen voor de bedrijfsvoering en die voor beleggingen, worden de aan- en verkopen van effecten via een aparte bankrekening geadministreerd. Het saldo daarvan is als ‘Te (her)beleggen geldmiddelen’ in de balansrubriek ‘Effecten’ opgenomen.

Waarde beleggingen 31-12-2012 31-12-2011

€ €

Obligaties 1.488.927 1.451.574

Aandelen 1.431.937 1.118.450

Te (her)beleggen geldmiddelen 295.723 441.666

Totaal 3.216.587 3.011.690

5) Liquide middelen € 629.200 Een deel van de liquide middelen (€ 401.054) is beschikbaar voor subsidiëring wegens het MFS II programma. De overige geldmiddelen staan geheel ter vrije beschikking.

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 42

6) Reserves en fondsen € 3.606.539

(na verdeling van het resultaat)

Recapitulatie €

Totaal toegevoegd 1.272.229

Totaal onttrokken -925.743

Resultaat boekjaar 346.486

Continuïteitsreserve Deze reserve dient ter dekking van financiële risico’s op korte termijn en om zeker te stellen dat het ZZg ook in de toekomst aan zijn verplichtingen kan voldoen. De continuïteitsreserve Uitvoerings- en organisatiekosten bedraagt maximaal de jaarlast aan organisatiekosten exclusief apparaatkostenvergoeding, vermenigvuldigd met de factor 1,5. Dit maximum bedraagt € 1,18 miljoen. Het neerwaartse koersrisico van de beleggingen in aandelen en alternatieve beleggingen is door het ZZB gesteld op 30%, dat voor beleggingen in obligaties op 5%. Daarom is een reserve Risico waardeverandering beleggingen gevormd ter grootte van 30%, respectievelijk 5% van de balanswaarde van deze beleggingscategorieën. Daarnaast is voor de continuïteit van de subsidieverstrekking een reserve Subsidieverlening programma's en projecten ter hoogte van minimaal € 1,5 miljoen gevormd. Het maximum van deze reserve bedraagt de jaarlast van de subsidieverstrekking, vermenigvuldigd met de factor 1,5.

Reserves en fondsen 01-01-2012 onttrokken toegevoegd 31-12-2012

€ € € €

Continuïteitsreserve

Uitvoerings- en organisatiekosten 653.110 111.865 764.975

Risico waardeverandering beleggingen 409.000 96.000 505.000

Subsidieverlening programma's en projecten 1.500.000 1.500.000

2.562.110 207.865 2.769.975

Bestemmingsreserves

Financiering activa bedrijfsvoering * 5.600 1.300 6.900

Financiering activa doelstellingen * 110.000 -2.000 108.000

MFS II Suriname (2011 - 2015) eigen bijdrage 57.298 -57.298 206.400 206.400

Nieuwe initiatieven in Tanzania 156.050 -11.500 1.200 145.750

328.948 -70.798 208.900 467.050

Bestemmingsfondsen

Kwekkeboom studiefonds 9.778 1.500 11.278

Van Raalte studiefonds 44.685 -5.690 14.000 52.995

Nelly Artist Spierfonds 4.407 758 5.165

Ben van den Boschfonds 578 1.200 1.778

Kinderhuizen EBG, Suriname 16.626 7.000 23.626

Medisch werk, Suriname 46.701 46.701

Kinderen en muziek, Zuid Afrika 1.500 1.500

Gehandicaptenzorg voor kinderen 3.500 3.500

Ouderenzorg, Suriname 3.000 3.000

Kilangala school, Tanzania 18.500 18.500

Voorschoolse opvang, Suriname 3.000 3.000

Weeskinderen, Tanzania 8.400 8.400

Renovatie Elim Home, Zuid Afrika 4.300 4.300

MFS II BE Suriname (2011 - 2015) 122.453 -597.185 503.446 28.714

MFS II FED Suriname (2011 - 2015) 79.055 -252.070 255.095 82.080

Onderwijs voor Werk (2007-2010) 40.412 34.565 74.977

368.995 -854.945 855.464 369.514

3.260.053 -925.743 1.272.229 3.606.539

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 43

* De verandering in de reserves Financiering activa werd direct laste van de Continuïteitsreserve uitvoerings- en organisatiekosten gemuteerd. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves hebben een specifieke bestemming die door het ZZB is bepaald. De bestemmingsreserves Financiering activa bedrijfsvoering en Financiering activa doelstellingen geven weer welke geldmiddelen zijn vastgelegd in bijvoorbeeld kantoorinventaris of leningen aan partnerorganisaties. Gedurende de jaren 2011 – 2015 maakt het ZZg deel uit van de ICCO-alliantie en ontvangt het MFS II subsidies.Het ZZg is overeengekomen jaarlijks een eigen bijdrage te leveren aan het onderwijsprogramma (BE) in Suriname. Voor de jaren 2013 – 2015 is deze bijdrage gereserveerd uit het saldo van het boekjaar. De reservering FED programma in Tanzania is uit eigen middelen gevormd en is bestemd voor de financiering van een fair economic development programma in dat land Bestemmingsfondsen Het doel van de bestemmingsfondsen is door de donateur bepaald. Besteding vindt uitsluitend plaats in overeenstemming met de specifieke bestemming van het fonds. Het Kwekkeboom studiefonds is bestemd voor theologische opleidingen. Het Van Raalte Studiefonds wordt gevormd uit dotaties van derden en van het ZZB. Het fonds is bestemd voor theologische opleidingen van kerkelijk werkers van de EBGS. Het Nelly Artist Spierfonds wordt aangewend voor ondersteuning van kinderen die in Suriname in een kinderhuis of internaat verblijven. Het Ben van den Boschfonds is in 2011 ingesteld tot steun voor muziekontwikkeling binnen de Broedergemeente wereldwijd. Het fonds voor de kinderhuizen van de EBGS is bestemd voor onderhoud en renovatie van de kinderhuizen. Bij de opheffing van de Stichting Wilhelminafonds heeft het ZZg het resterende saldo ontvangen, met het oormerk dit te besteden aan medisch werk in Suriname. Het fonds Kinderen en muziek is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds Gehandicaptenzorg voor kinderen is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds Ouderenzorg is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds Kilangala school is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds is met name bestemd voor de instandhouding en uitbreiding van de Ineke Alberdaschool in Kilangala. Het fonds Voorschoolse opvang is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds Weeskinderen is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. De renovatie van Elim Home verloopt gefaseerd. Het is de verwachting dat de hiervoor gereserveerde middelen in 2013 worden besteed. Gedurende de jaren 2011 – 2015 maakt ZZg deel uit van de ICCO-alliantie en ontvangt het MFS II subsidies ten behoeve van programma’s gericht op onderwijs (BE) en economische ontwikkeling

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 44

(FED) in Suriname. De bedragen die per eind 2012 zijn gereserveerd bestaan uit de nog niet geheel bestede eigen bijdrage over 2011 en 2012 en ontvangen rente. ICCO subsidieerde het programma Onderwijs voor Werk van 2007 – 2010, met een uitloop van bestedingen in 2011. Het resterende bedrag zal in overleg met ICCO worden besteed. De dotatie aan dit fonds is het gevolg van vrijgevallen subsidieverplichtingen, die in voorgaande jaren ten laste van dit fonds zijn gebracht. Periodiek wordt het realiteitsgehalte van de bestemmingsfondsen en –reserves door het ZZB getoetst.

7) Langlopende schulden € 164.641 Het ZZg beheert geldmiddelen die door partnerorganisaties of donateurs aan het genootschap zijn toevertrouwd.

Langlopende schulden 31-12-2012 31-12-2011

€ €

Project Boxel/Stichting Jakin, Suriname 94.581 92.817

Stg Pensioenfonds der EBGS, pensioenverbetering 56.560 65.562

Herfinanciering Tushikamane landbouwgroep 13.500 13.500

164.641 171.879

8) Kortlopende schulden € 803.545

Het ZZg verbindt zich in de meeste gevallen voor de subsidie voor één jaar. Het hier gerubriceerde bedrag subsidieverplichtingen (€ 378.936) bestaat uit toegezegde, maar nog niet (volledig) afgeroepen subsidies, waarvan de afroep en besteding binnen een jaar worden verwacht.

Partnerorganisaties 31-12-2012 31-12-2011

€ €

Medische Zending, Suriname 149.171 133.494

Museumstichting Het Hernhutter Huis 66.853 63.765

HMH, Duitsland 7.676 19.020

Overig

223.700 216.279

Overige kortlopende schulden 31-12-2012 31-12-2011

€ €

Crediteuren 19.214 10.106

Opgebouwde verlofrechten en vakantietoeslag 31.809 37.037

Diverse betalingen voor derden 4.767 7.716

Loonheffing, sociale premies 28.865 24.734

Vooruitontvangen bijdragen 84.739 131.969

Accountantskosten 12.000 10.000

Pensioenpremie PFZW 176

Overige schulden 19.515 10.392

200.909 232.130

Een deel van de voor 2015 bestemde MFS II bijdrage werd vooraf uitgekeerd en werd als vooruit ontvangen bijdrage gerubriceerd.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

• Het ZZg huurt een kantooretage in Zeist, het huurcontract loopt tot en met 30 april 2015. De huursom wordt jaarlijks geïndexeerd en bedraagt in 2013 € 51.800

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 45

• Het ZZg least een kopieerapparaat/printer tot 1 oktober 2014. De gebruiksvergoeding wordt jaarlijks aangepast en bedraagt in 2013 € 6.556.

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 46

Toelichting op de staat van baten en lasten over 2012

Baten uit eigen fondsenwerving € 1.222.773

Baten uit eigen fondsenwerving * Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

€ € €

Donateurs 487.867 518.000 578.460

Scholen 22.523 50.000 48.876

Kerkelijke gemeenten 102.740 100.000 139.506

Overige organisaties 185.237 250.000 198.578

Nalatenschappen 422.952 100.000 112.335

Goederen / diensten / verkopen 1.454 1.000 2.047

1.222.773 1.019.000 1.079.802

* Specificatie van donateurs Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

€ € €

Mailingacties ZZg-Nieuws 279.217 304.000 293.973

Vaste toezeggingen 16.341 24.000 20.929

Schenkingen 49.548 75.000 89.289

Overige giften van particulieren 122.844 90.000 117.224

Extra bestemde bijdragen 19.917 25.000 57.045

487.867 518.000 578.460

Bijdragen van donateurs € 487.867 In 2012 maakten ruim 8.500 donateurs een of meerdere giften over aan het ZZg. Dat is een daling van ruim 15% ten opzichte van 2011, toen dat er ruim 9.500 waren. De opbrengst daalde met 15,7%. Bijdragen van scholen € 22.523 Via het scholenprogramma TwinKids.nl wordt educatief en wervend materiaal aan daarin geïnteresseerde scholen ter beschikking gesteld en worden deze bij hun acties begeleid. In totaal werd van 51 scholen (2011: 91) een bijdrage ontvangen. De opbrengst bleef achter bij zowel de begroting als de realisatie in 2011. Deze teruggang lijkt onomkeerbaar en wordt toegeschreven aan de economische neergang en de afnemende actiebereidheid van scholen. Bijdragen van kerkelijke gemeenten € 102.740 Vanuit de diverse Evangelische Broedergemeenten in Nederland en Duitsland werd in totaal € 51.332 (2011 = € 78.335) ontvangen. Van de overige, voornamelijk protestantse kerkelijke gemeenten ontving het ZZg € 51.408 (2011 = € 61.171). Bijdragen van overige organisaties € 185.237 Niet alle organisaties stellen vermelding op prijs. Hun bijdragen worden hierna bij ‘Overige bijdragen’ vermeld.

Organisatie Bedrag Bestemd voor Land

Stg Hulpverlening Brokopondo 6.237 12.033 Naschoolse opvang en ouderparticipatie Suriname

Dr. Hofstee Stichting 5.000 12.013 Ineke Alberdaschool Tanzania

Brink Houtmanstichting 10.000 Algemene bijdrage

Overige bijdragen 164.000

185.237

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 47

Nalatenschappen € 422.952 In 2012 werden 19 erfstellingen (2011 = 12) ontvangen, met een gemiddelde opbrengst van € 18.653 (2011 = € 9.361). Goederen en diensten in natura en verkopen € 1.454 Incidenteel ontvangt het ZZg hulpgoederen. De hulpgoederen werden in alle gevallen naar Suriname gezonden. Baten uit acties van derden € 60.779

Organisatie Bedrag excl akv Bestemd voor Land

Wilde Ganzen 7.560 12.034 Fred Murrayschool Suriname

Wilde Ganzen 7.920 12.043 Solar labkoelkasten Suriname

Wilde Ganzen 7.097 12.059 VTC Star Mountain Palestijne gebieden

Kerk in Actie PKN 26.000 12.006 Theologisch Seminarie EBGS Suriname

Vergoeding organisatiekosten 12.202

60.779

Subsidies van overheden Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

€ €

MFS2 (excl. akv en pme) 546.454 562.000 561.752

Vergoeding uitvoeringskosten 81.817 53.000 34.105

628.271 615.000 595.857

De toerekening van de van ICCO in het kader van MFS II ontvangen vergoeding voor organisatiekosten gebeurt op het moment dat de subsidie aan de MFS II partner in Suriname wordt toegekend. In 2012 werd ook het in 2011 gereserveerde budget toegekend. Rentebaten en baten uit beleggingen € 290.052

Bruto resultaat van beleggingen Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

€ € €

Rente 71.249 75.000 68.714

Contant dividend 19.634 15.000 14.135

Gerealiseerde waardeverschillen 22.539 -18.309

Niet gerealiseerde waardeverschillen 176.630 -50.186

Rentebaten en baten uit beleggingen 290.052 90.000 14.354

De zeer lage rentestand zet het rendement op obligatiebeleggingen onder neerwaartse druk. De beleggingen in aandelen presteerden boven verwachting.

Netto resultaat van beleggingen Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

€ € €

Rentebaten en baten uit beleggingen 290.052 90.000 14.354

Kosten van beleggingen -24.219 -21.000 -19.520

Netto beleggingsresultaat 265.833 69.000 -5.166

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 48

Overige baten € 7.526

Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

€ €

Gebruik kantoor- en vergaderruimte 6.792

Overige dienstverlening 540 16.799

Overige baten 194

Vrijval voorziening suppletie 6.983

7.526 23.782

Besteed aan de doelstellingen Het ZZg onderscheidt deelgebieden van de hoofdthema’s Zending, Diaconaat en Ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast kent het een aantal kernlanden waarin meer intensief met partners wordt samengewerkt. In de onderstaande tabel is de financiële omvang per (sub)thema en (kern)land weergegeven. In 2012 is besloten tot vrijval van € 164.746 aan vervallen subsidieverplichtingen. Een gedetailleerde specificatie van de in 2012 toegekende project- en programmasubsidies is in het bestuursverslag opgenomen.

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 49

Subsidieverstrekking 2012

Aandachtsveld Suriname Jamaica Tanzania Zuid

Afrika Cuba Pal.

gebieden Overige regio's Nederland Totaal

1 ZENDING

1.1 Evangelieverkondiging 12.500 2.150 15.000 29.650

1.2 Theologische vorming 28.450 3.240 31.690

1.4 Hulp aan lokale kerken 27.086 27.086

1.9 Overige subsidies

55.536 12.500 5.390 15.000 88.426 8,0%

2 DIACONAAT

2.1 Kinderhuizen & Internaten 49.250 49.250

2.2 Gehandicaptenzorg 5.000 10.000 2.000 30.000 47.000

2.3 Ouderenzorg 2.000 2.000

2.9 Overige subsidies 10.000 20.000 1.000 5.000 36.000

66.250 30.000 3.000 5.000 30.000 134.250 12,2%

3 ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

3.1 Gezondheidszorg 54.700 54.700

3.2a Onderwijs & Vakopleiding 58.980 18.900 77.880

3.2b MFS II Basic Education 597.185 597.185

3.3a Bestaansverwerving 1.500 21.500 23.000

3.3b MFS II Fair Economic Development 252.070 252.070

3.9 Overige subsidies 6.000 6.000

964.435 6.000 40.400 1.010.835 91,9%

4 EDUCATIE DOOR DERDEN 19.000 19.000

19.000 19.000 1,7%

5 VRIJVAL SUBSIDIEVERPLICHTINGEN

5.1 ZZg -31.530 -12.420 -11.750 -55.700

5.2 MFS II -68.946 -68.946

5.3 Onderwijs voor Werk -40.100 -40.100

-140.576 -12.420 -11.750 -164.746

6 OVERIG

6.1 Bijdragen in goederen / diensten 190 190

6.2 Extra bestemde bijdragen 6.163 407 600 4.537 48 11.755

6.353 407 600 4.537 48 11.945 1,1%

951.998 -6.420 71.557 3.600 5.000 34.537 5.438 34.000 1.099.710 100,0%

86,6% -0,6% 6,5% 0,3% 0,5% 3,1% 0,5% 3,1% 100,0%

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 50

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 51

De verhouding tussen de bestedingen aan de doelstellingen en de totale baten bedraagt 64,9%. De totale bestedingen krachtens de doelstellingen bedragen 77,0% van de totale lasten.

Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

Bestedingspercentage baten 64,9% 72,4% 77,8%

Bestedingspercentage lasten 77,0% 70,4% 75,4% Organisatiekosten De eigen organisatiekosten zijn voor een deel rechtstreeks toe te rekenen aan de doelstellingen. Waar dit niet het geval is, wordt een verdeelsleutel gebruikt. Voor de berekening van de kosten van beheer & administratie zijn de aanbevelingen van de VFI (Vereniging Fondsenwervende Instellingen) gevolgd. Relatieve verdeling van gemengde organisatiekosten

Taakgroep Alg secr Bestuur C&F PPB FIB

Organisatiekosten zending, diaconaat etc. 20% 75% 8%

Organisatiekosten educatie en voorlichting 20% 43% 10%

Kosten eigen fondsenwerving 57%

Kosten werving acties derden 10% 15%

Kosten van beleggingen 3%

Kosten beheer en administratie 50% 100% 89%

De bestuurs- en commissieleden van het ZZg hebben een onbezoldigde functie. Aantoonbaar voor een juiste functievervulling gemaakte kosten, zoals reiskosten, worden vergoed. De bestuurskosten zijn in de kosten van Beheer en Administratie opgenomen. Kostenpercentage eigen fondsenwerving en kostenpercentage administratie en beheer Het kostenpercentage eigen fondsenwerving is berekend uit het totaal van de baten uit eigen fondsenwerving en de kosten daarvan. Het ZZB heeft vastgesteld dat dit percentage idealiter maximaal 15 mag bedragen. Het CBF staat een maximum van 25 toe. Daarnaast beveelt de VFI aan dat een verhoudingscijfer wordt weergegeven van de kosten van Beheer en Administratie en het totaal van de lasten. Het ZZB heeft hiervoor een maximum percentage gesteld van 10. Beide verhoudingsgetallen staan onder opwaartse druk vanwege de afnemende omzet.

Werkelijk Begroting Werkelijk

2012 2012 2011

Kostenpercentage eigen fondsenwerving (norm 15%) 12,9% 23,8% 16,7%

Kostenpercentage adm en beheer (norm 10%) 11,4% 12,5% 12,4%

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 52

Toelichting lastenverdeling Model C Doelstellingen Werving baten

Beheer & admin Werkelijk begroot werkelijk

ZDO Educatie Fondsen-werving

Acties derden

Beleg-gingen 2012 2012 2011

SUBSIDIEVERSTREKKING € € € € € € € € €

Zending 88.426 88.426 101.000 245.438

Diaconaat 134.250 134.250 65.000 124.870

Ontwikkelingssamenwerking 1.010.835 1.010.835 770.000 754.107

Educatie door derden 19.000 19.000 10.000

Vrijval subsidieverplichtingen -164.746 -164.746 -5.505

Overig 11.945 11.945 3.000 16.000

1.080.710 19.000 1.099.710 949.000 1.134.910

ORGANISATIEKOSTEN

Salaris 101.069 79.285 72.741 22.911 2.652 112.924 391.582 422.000 366.071

Sociale lasten 15.423 11.825 11.116 3.421 348 14.662 56.795 53.000 47.983

Pensioenpremie 11.219 8.706 7.836 2.578 282 12.387 43.008 63.000 38.780

Overige 6.234 5.314 4.958 1.431 174 7.891 26.002 41.000 28.820

Personeelskosten 133.945 105.131 96.651 30.341 3.455 147.864 517.387 579.000 481.654

Huisvestingskosten 16.756 13.297 13.569 3.231 613 21.582 69.048 63.000 64.206

Kantoor-, reis- en algemene kosten 28.519 4.216 10.212 853 20.151 41.111 105.062 114.000 136.628

Publiciteit en communicatie 33.278 37.429 1.001 71.708 120.000 101.598

179.220 155.922 157.862 34.425 24.219 211.558 763.205 876.000 784.086

Totaal 1.259.930 174.922 157.862 34.425 24.219 211.558 1.862.915 1.825.000 1.918.996

• In de personeelskosten is de waarde van de per 31 december 2012 bestaande verlof- en vakantiegeldrechten inbegrepen;

• Het gemiddeld aantal fte bedroeg in 2012 7,9 (2011 = 7,2): AS 1,0; PPB 1,8; C&F 3,1; FIb 2,0

• Per 31 december 2012 bedraagt het aantal werknemers 10 (5 man / 5 vrouw) en het aantal fte 7,9 (4,5 man / 3,4 vrouw);

• De pensioenregeling is ondergebracht bij PFZW. Het ZZg is uitsluitend verplicht tot betaling van de jaarlijks vastgestelde premies. Er is in geen geval een verplichting tot bijstorting. Er is geen sprake van recht op teruggave / premiekorting.

• De gemiddelde kosten per fte (salaris, sociale lasten en pensioenpremie) bedroegen in 2012 € 62.200 (2011 =€ 62.900)

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 53

Directiesalaris Het ZZB heeft de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. De arbeidsvoorwaarden van de PKN (kerkelijke medewerkers) zijn integraal van toepassing.

Bezoldiging directie

Functionaris

Naam Drs. A.A. Kramer

Functie Algemeen secretaris

Dienstverband

Contract vast

PKN salarisschaal / periodieke verhoging 12 / 10

Uren (voltijds werkweek) 36

Parttime percentage 100%

Periode in 2011 1 jan - 31 dec

Jaarinkomen

Bruto loon/salaris € 58.920

Vakantiegeld € 4.714

Eindejaarsuitkering € 4.890

Variabel jaarinkomen € -

Totaal jaarinkomen € 68.524

SV lasten (werkgeversdeel) € 8.693

Belastbare vergoedingen/bijtellingen € -

Pensioenlasten (werkgeversdeel) € 8.070

Overige beloningen op termijn € -

Uitkeringen beëindiging dienstverband € -

Totaal overige lasten en vergoedingen € 16.763

Totaal bezoldiging 2012 € 85.287

Totaal bezoldiging 2011 € 83.885

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 54

Overige gegevens Verdeling van het saldo van baten en lasten over 2012 Het boekjaar werd afgesloten met een positief exploitatiesaldo van € 346.486. Wegens onderbestedingen van geoormerkte baten werden bedragen toegevoegd aan bestemmingsfondsen. Ook werd onttrokken aan eerder gevormde fondsen en reserves. Het bestuur besloot € 206.400 te reserveren ten behoeve van de eigen bijdrage aan het MFS II programma in Suriname voor de jaren 2013 - 2015. De specificatie van de vermogensmutaties is weergegeven op pagina 11.

Resultaatbestemming 2012 Werkelijk

2012

Toevoeging / onttrekking aan:

Continuïteitsreserve

Uitvoerings- en organisatiekosten 111.865

Risico waardeverandering beleggingen 96.000

Bestemmingsreserve 138.102

Bestemmingsfondsen 519

346.486

Relevante gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen voor deze jaarrekening relevante gebeurtenissen na balansdatum.

A

Vereniging Zendingsgenootschap der Evangelische Broedergemeente

Postbus 19

3700 AA ZEIST

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Verklaring betreffende de jaarrekening

Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van Vereniging Zendingsgenootschap der Evangelische

Broedergemeente te Zeist gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 (met

een balanstotaal van € 4.574.725) en de staat van baten en lasten over 2012 (met een resultaat van € 346.486

positief) met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor

financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur

Het bestuur van de Vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en

het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beiden in overeen-

stemming met Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zo-

danige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken

zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij

hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controle-

standaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze contro-

le zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen

afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging

van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamhe-

den zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van

de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het

maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is

voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van contro-

lewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel

een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de Vereniging. Een

controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de door het bestuur van de Vereniging gemaakte

schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbou-

wing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekening

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen

van Vereniging Zendingsgenootschap der Evangelische Broedergemeente per 31 december 2012 en van

het resultaat over 2012 in overeenstemming met Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen.

Verklaring betreffende andere voorschiften

Wij melden dat het bestuur- en directieverslag voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de

jaarrekening zoals vereist in Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen.

Was getekend,

Sliedrecht, 24 april 2013.

WITh accountants B.V.

P. Alblas RA

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 57

Bijlage 1 Begroting 2013

Staat van Baten en Lasten Begroot Werkelijk

2013 2012

€ €

Baten:

Baten uit eigen fondsenwerving 945.000 1.222.773

Baten uit acties van derden 51.000 60.779

Subsidies van overheden 704.000 628.271

Resultaat van beleggingen 81.000 290.052

Overige baten en lasten 7.000 7.526

Som der baten 1.788.000 2.209.401

Besteed aan de doelstellingen:

Zending -100.000 -88.426

Diaconaat -70.000 -134.250

Ontwikkelingswerk -150.000 -161.580

MFSII BE en FED -710.000 -849.255

Overige bestedingen -11.945

Voorlichting en educatie door derden -5.000 -19.000

Vrijgevallen subsidieverplichtingen 164.746

Uitvoeringskosten voorlichting en educatie -192.000 -155.922

Uitvoeringskosten programma's en projecten -171.000 -179.220

Besteed aan de doelstellingen -1.398.000 -1.434.852

Werving baten

Kosten eigen fondsenwerving -201.000 -157.862

Kosten acties derden -38.000 -34.424

Kosten van beleggingen -25.000 -24.219

Kosten werving baten -264.000 -216.505

Beheer en administratie

Kosten beheer en administratie -205.000 -211.558

Som der lasten -1.867.000 -1.862.915

(Verwacht) exploitatiesaldo -79.000 346.486

Jaarrekening ZZg 2012 pag. 58

Bijlage 2

Specificatie organisatiekosten A B ORGANISATIEKOSTEN REALISATIE BEGROTING REALISATIE

2012 2012 2011

€ € €

1 1 Salarissen 390.468 422.000 366.071

1 2 Sociale lasten 56.759 53.000 47.984

1 3 Pensioenpremie 43.008 63.000 38.779

1 4 Overige verzekeringen 12.461 14.000 13.250

1 5 Reiskosten wonen/werken 7.296 8.000 8.428

1 6 Kantinekosten 1.039 1.000 997

1 7 Overige personeelskosten 6.356 18.000 6.145

1 99 PERSONEEL 517.387 579.000 481.654

2 1 Telecommunicatiekosten 4.600 6.000 5.009

2 2 IT voorzieningen incl afschrijving 1.978 10.000 6.938

2 3 Kantoorbenodigdheden, incl afschrijving 2.579 5.000 3.066

2 4 Printen en kopiëren 6.362 6.000 5.962

2 5 Porto 2.698 4.000 2.342

2 6 Vergaderen & representatie 7.705 5.000 5.028

2 7 Betalingsverkeer 6.092 4.000 6.637

2 8 Controle & Advies 24.501 23.000 62.399

2 9 Archief & museum 500 150

2 10 Lectuur & abonnementen 1.758 1.500 2.651

2 11 Contributies 4.433 3.000

2 12 Verzekeringen & belastingen 2.995 2.000 2.779

2 13 Overige kantoorkosten

2 99 KANTOOR 65.701 70.000 102.961

3 1 Autokostenvergoeding zakelijk 4.979 5.000 1.071

3 2 OV-vergoedingen zakelijk 36 1000 180

3 3 Buitenlandse reizen incl verblijf 14.820 23.000 16.778

3 4 Overige reis- en verblijfkosten 339

3 99 REIZEN EN VERVOER 19.835 29.000 18.368

4 1 ZZg-Nieuws 37.345 30.000 49.705

4 2 TwinKids projectenkrant 2.015 3.000 5.417

4 3 Nieuwsbrief Kinderprogramma 759 1.000 934

4 4 Overige mailingacties 1.453 47.500 3.562

4 5 Weblokatie ZZg.nl / TwinKids.nl 3.350 5.000 1.371

4 6 Audio-visueel & foldermateriaal 6.184 10.000 9.515

4 7 Advertenties 1.745 2.500 13.687

4 8 Bestandsbeheer 12.167 12.000 11.047

4 9 Vrijwilligers 512 1.000 218

4 10 Materialen en -ontwikkeling 6.178 5.500 42

4 11 Jaarverslag 6.048

4 12 Overige voorlichtings- en wervingskosten 2.500 52

4 99 EDUCATIE, VOORLICHTING & WERVING 71.708 120.000 101.598

5 1 Huur Zeist/Langbroek 51.624 45.000 43.887

5 2 Afschrijving interieur Zeist 1.000 4.796

5 3 Service & energie 9.501 10.000 9.153

5 4 Onderhoud & schoonmaken 6.524 7.000 6.355

5 5 Overige huisvestingskosten 1.399 15

99 HUISVESTING 69.048 63.000 64.206

6 1 Kosten vermogensbeheer 19.321 11.000 11.189

6 2 Transactiekosten en bewaarloon 205 4.000 4.110

99 BELEGGINGEN 19.526 15.000 15.299

9 99 TOTAAL ORGANISATIEKOSTEN 763.205 876.000 784.086