Jaarverslag 2009

2

index

3 INLEIDINg

5 INSTRUMENTEN

11 BEDRIJFSgETUIgENISSEN

17 SAMENWERKINg

20 INNOVATIETEAM

22 ACTIEPUNTEN

23 BESTUUR

3

INNOVATIECENTRUM MEER DAN OOIT JE PARTNER

Ondanks de huidige economische crisis wordt in Oost-Vlaanderen meer dan ooit geïnnoveerd. Het

afgelopen jaar werd ruimschoots beroep gedaan op de ondersteuning door het Innovatiecentrum

Oost-Vlaanderen. Ook het aantal aanvragen voor financiële steun van het IWT steeg met 50%. Dit kan

alleen maar verder aangemoedigd worden.

Vele economen en prominente bedrijfsleiders zijn het er immers over eens. Innovatie is meer dan

ooit belangrijk in deze globaliserende wereld. De nieuwe economieën in het Oosten zullen ons in de

toekomst niet enkel beconcurreren op prijs, maar ook op nieuwe ontwikkelingen. Een voorsprong op

dit vlak is dus geen overbodige luxe.

Een regio als Oost-Vlaanderen beschikt over een aantal troeven om die concurrentie aan te gaan. De

sterke concentratie aan kennis via de Universiteit gent, de hogescholen en tal van kenniscentra en de

aanwezigheid van de competentiepolen rond biotechnologie en breedbandtechnologie (VIB en IBBT)

vormen een uitgelezen incubator voor innovatie.

Jammer genoeg moeten we echter nog steeds vaststellen dat innovatie onvoldoende doorgedrongen

is in tal van ondernemingen. Een actieve sensibilisatie van deze bedrijven is meer dan nodig. Het ver-

heugd ons dan ook dat de Vlaamse Regering in haar beleidsverklaring innovatie bij KMO’s tot één van

haar topprioriteiten rekent. Een cruciale rol wordt hierbij aan de Innovatiecentra toebedeeld.

Ook duurzame innovatie is hierbij één van de opties. De uitdagingen die in Kopenhagen voorlagen

mogen niet enkel als bedreiging beschouwd worden. Ze bieden tal van opportuniteiten voor onze

Vlaamse KMO’s. Niet enkel voor de groene economie, duurzaamheid in de breedste zin van het woord

vormt een bron voor innovatie.

Het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen kan voor 2009 opnieuw mooie resultaten voorleggen. Slechts

enkele cijfers: 234 bedrijven werden bezocht, die aanleiding gaven tot onder andere 88 innovatieplan-

nen, 64 innovatieadviezen en 33 ingediende IWT-dossiers. Speciale aandacht ging ook uit naar de

dienstensector. Het afgelopen jaar werd een studie uitgevoerd naar de manier waarop deze sector

op vlak van innovatie kan ondersteund worden. Het ontwikkelde instrumentarium zal in 2010 verder

uitgerold worden.

Het Innovatiecentrum wil ook in 2010 uw partner in innovatie zijn!

Tom Leys

Voorzitter

inleiding

4

ONZE ONDERSTEUNINg & DIENSTVERLENINg …

• informeren over subsidie- en financieringsmo-

gELIJKHEDEN VOOR ONDERZOEK EN ONTWIKKELINg

• meten van de innovatieslagkracht van uw be-

DRIJF AAN DE HAND VAN DE INNOVATIEAUDIT

• samen uitvoeren van een creatieve ideeën-

gENERATIE

• evalueren van de haalbaarheid van een inno-

VATIEF IDEE

• zoeken naar specifieke kennis of partners

VOOR UW INNOVATIEPROJECT

• begeleiden van een subsidieaanvraag

• beschermen en valoriseren van uw kennis

• begeleiden bij het opstellen van een innova-

TIESTRATEgIE VOOR UW BEDRIJF

• ondersteuning van innovatie in diensten

5

DE OVERHEID ONDERSTEUNT...

De provinciale innovatiesubsidie

In 2009 genoten 20 Oost-Vlaamse KMO’s van een Provinciale Innovatiesubsidie tot € 2500. Deze sub-

sidie wordt ter beschikking gesteld door de Provincie Oost-Vlaanderen. Deze premie dient om hulp in

te roepen van een externe partij wanneer men tijdens het innovatietraject geconfronteerd wordt met

een probleem dat intern niet kan opgelost worden.

De KMO-portefeuille

Met de KMO-portefeuille van het Agentschap Ondernemen, wil de Vlaamse overheid nog meer voor-

uitgang boeken op het vlak van bedrijfsvoering bij KMO’s:

• ze biedt jaarlijks een budget van € 15.000 en kan verdeeld worden over 4 verschillende pijlers:

opleiding, advies, technologieverkenning en internationaal ondernemen

• voor strategisch advies wordt een apart budget van € 25.000 voorzien.

Het KMO-programma van het IWT

Daarnaast kunnen KMO’s ook bij het IWT terecht voor steun aan hun onderzoeks- en ontwikkelings-

projecten via het KMO-programma. Dit programma uit 2 projecttypes: KMO-haalbaarheidsstudies en

KMO-innovatieprojecten.

De KMO-haalbaarheidsstudie:

• is ter voorbereiding van een verder natraject met welbepaald innovatiedoel

• biedt een steunpercentage van 50 %

• met een maximumsteun van € 25.000 tot € 35.000 (€ 50.000 in het geval van een starterspakket

en € 10.000 in geval van voorbereiding project van internationale samenwerking)

Het KMO-innovatieproject:

• is gericht op de uitvoering van een innovatie

• biedt een steunpercentage van 35 % (45 % voor kleine ondernemingen)

• met een maximumsteun van € 200.000 tot € 250.000

Het O&O-programma van het IWT

Naast het KMO-programma biedt het IWT ook het O&O-programma aan dat openstaat voor alle bedrijven.

Hier kunnen onderzoeksprojecten gesteund worden aan 40 % en ontwikkelingsprojecten aan 15 %.

De totale steun die bedrijven voor een aanvraag kunnen ontvangen, bedraagt maximum € 5.000.000.

Ten slotte zijn er de O&O-haalbaarheidsstudies. Deze studies worden uitgevoerd aan het begin van

een innovatietraject, wanneer de globale haalbaarheid en de relevantie van verdere investeringen in

onderzoek en ontwikkeling moeten worden nagegaan. Dergelijke studies kunnen gesteund worden

aan 40 % (50 % voor KMO’s) met een maximumsteun van € 50.000.

instrumenten

6

nieuwe ideeën zoeken en vinden

Het Innovatiecentrum helpt bedrijven om nieuwe ideeën op

te sporen en de juiste te selecteren. Het maakt daarbij ge-

bruik van een brainstormmethode die ontwikkeld werd door

Flanders DC. De ‘gPS voor ondernemingen’ is een instru-

ment om snel en efficiënt ideeën te verzamelen aan de hand

van trends in de maatschappij. Tot nu toe was het genereren

van ideeën vaak het exclusieve domein van de ondernemer

en/of ontwikkelingsafdeling. Het aanspreken van het ganse

creatief potentieel in een bedrijf is echter heel belangrijk

voor het opstellen van de bedrijfs- en innovatiestrategie. Met deze brainstormmethode is het mogelijk

om medewerkers uit verschillende departementen te betrekken waarbij de tijdsduur beperkt blijft tot

een drietal uur. gemiddeld worden tijdens zo’n sessie 100 tot 150 ideeën neergeschreven. Daarna wor-

den de beste ideeën gekozen en omgezet in een actieplan. Dit actieplan dient dan uiteraard door het

bedrijf verder uitgewerkt en gerealiseerd te worden. Voor dit alles kunnen bedrijven gratis een beroep

doen op de innovatieadviseurs van het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen.

INNOVATIEAUDIT

De innovatieaudit is een meetinstrument dat werd ontwik-

keld om de innovatiekracht van ondernemingen te meten en

te analyseren en voorstellen tot verbetering te formuleren.

De innovatiekracht van ondernemingen wordt gemeten aan

de hand van een set van Beste Praktijken op vlak van 7 ma-

nagementdomeinen. Dit zijn de managementprincipes die

gerespecteerd moeten worden opdat het bedrijf op dat do-

mein innovatiegericht zou kunnen werken.

De innovatieaudit is geen academische oefening maar een

snelle doorlichting die met een beperkte tijdsinvestering tot praktisch hanteerbare adviezen leidt.

De audit biedt verschillende voordelen:

- De innovatiekracht van de onderneming wordt op een snelle en objectieve manier gemeten.

- Het rapport verwerkt niet alleen de scores voor de relevante managementdomeinen maar formu-

leert ook onze visie op de sterktes van de onderneming en op de mogelijkheden om de innovatie-

kracht te vergroten.

- Het rapport bevat tenslotte een aanzet tot een actieplan. Daarin leest men hoe er kan gewerkt wor-

den om de minder sterke managementaspecten op vlak van innovatie te verbeteren.

7

ONDERSTEUNINg INTELLECTUELE EIgENDOM

Bij de start van een innovatieproject staat een bedrijf best

even stil bij de verschillende beschermingsvormen. Het loont

misschien de moeite om het idee reeds te deponeren. Naam-

bekendheid of unieke designs kan het bedrijf beschermen via

een merk of model. Door het verstrekken van basisinforma-

tie wil het Innovatiecentrum de bedrijven duidelijk maken dat

er nog andere beschermingsvormen bestaan dan octrooien.

Toegegeven, een octrooi biedt het bedrijf een commercieel

interessante monopoliepositie maar daar tegenover staat een niet te onderschatten investeringskost.

Bestaande octrooien vormen echter ook een informatie- en inspiratiebron. Zo organiseert het Inno-

vatiecentrum twee maal per jaar een opleiding ESPACENET. In deze gratis octrooidatabank zoeken

bedrijven octrooien uit hun sector of handelend over een onderwerp van interesse. Om IE-thema’s aan

bedrijven toe te lichten, startte het Innovatiecentrum in 2009 met een inforeeks. In zo’n infosessie

licht een specialist in anderhalf uur een onderwerp toe. Thema’s als fiscale stimulansen, contracten

en namaak komen onder andere aan bod.

STRATEgIEBEgELEIDINg

Om succesvol te kunnen innoveren is het belangrijk om

eerst een veelbelovende en voor het bedrijf realistische en

gewenste richting te kiezen. Omdat het Innovatiecentrum

overtuigd is van het belang van een strategie als basis voor

innovatie, stellen we een praktische toolkit en begeleidings-

programma ter beschikking van de KMO’s.

De Strat-i-box bestaat uit een aantal oefeningen om vanuit

verschillende oogpunten het bedrijf en de context waarin het

bedrijf opereert in kaart te brengen. Dit laat toe om op een

doordachte manier eerst een richting te kiezen en vervolgens concrete innovatieprojecten te beden-

ken en te beschrijven.

Het programma bestaat uit een zestal workshops waarin een kernteam, bestaande uit de ondernemer

en een aantal werknemers, onder begeleiding van een innovatieadviseur de oefeningen doorloopt.

Hierbij wordt het tempo en de inhoud van het traject aangepast op maat van het bedrijf. Op geregelde

tijdstippen is er ook ruimte voor inbreng van kennis van buitenaf: klantenbevraging, sectorvergelijking

en een brainstormsessie maken deel uit van het standaardprogramma.

8

BLIKOPENER

Net zoals de innovatieaudit is de blikopener een eigen

product van de Innovatiecentra. Ideeën gerijpt binnen het

bedrijf of ontstaan na een gPS-sessie, kunnen met deze

tool geëvalueerd worden. Aan de hand van een 30-tal vra-

gen en binnen een tijdsspanne van anderhalf uur wordt de

technische en commerciële slaagkans van het nieuwe idee

afgetoetst. Vragen, gerelateerd aan de onderneming, het

product of dienst, de technologie en de markt passeren de

revue en zorgen voor een veelzijdige benadering. Het resul-

taat is een overzicht van sterke en zwakke punten van het nieuwe concept. Het bedrijf kan hier met-

een mee aan de slag om het idee nog verder uit te werken. Sommige ideeën kunnen uitgroeien tot

volwaardige concepten en voor IWT-steun in aanmerking komen. Om hierop te anticiperen werd een

nieuwe versie van de blikopener voorbereid waarbij specifiek werd ingezoomd op de IWT-evaluatiecri-

teria. Zodoende moet ook de haalbaarheid van een IWT-dossier duidelijk worden. Deze nieuwe versie

wordt in 2010 uitgerold.

INNOVATIELUNCH

Kennis is macht… en met de huidige crisis misschien wel

meer dan ooit! Met de ‘Innovatielunch’ laten we onderne-

mers proeven van de meest recente en voor het bedrijf

relevante ontwikkelingen en onderzoeksresultaten van de

kenniscentra en onderzoeksinstellingen van het Vlaams In-

novatienetwerk. Deze sessies beantwoorden aan de nood

van technologietransfer naar onze Vlaamse KMO’s. Dit ge-

beurt in een gemoedelijke sfeer, tijdens een lunch, waarbij

belang gehecht wordt aan de interactie tussen onderzoeker

en ondernemer. Naast deze reeks innovatielunches biedt het Innovatiecentrum infosessies aan rond

alle aspecten van intellectuele eigendom. Tenslotte organiseren we ook tal van sensibilisatieacties

waar, aan de hand van sprekende bedrijfsgetuigenissen, innovatie geduid wordt. Deze sessies zijn al

dan niet in samenwerking met andere organisaties. Een overzicht van de komende sessies is steeds te

vinden op de website van het Innovatiecentrum.

9

KENNIS EN PARTNERS

Hoewel Vlaamse ondernemingen over heel wat knowhow be-

schikken, ontbreekt het hen bij het ontwikkelen van nieuwe

producten, processen of diensten vaak aan specifieke kennis

en vaardigheden. Het is daarbij niet steeds nuttig zelf deze

nieuwe kennis te vergaren door onderzoek. De Innovatiecen-

tra stellen het Vlaams Innovatienetwerk ter beschikking. Bij

dit netwerk zijn ruim 1400 leden aangesloten. Het Innovatie-

centrum kan anoniem vragen stellen aan het netwerk. Op die

manier kunnen bedrijven in contact gebracht worden met

kenniscentra of andere bedrijven die over de vereiste expertise beschikken.

Naast dit Vlaams netwerk bestaat er ook het Enterprise Europe Network. Zoals de naam reeds doet

vermoeden kan via dit netwerk gezocht worden naar buitenlandse partners. Bedrijven kunnen via

dit netwerk zoeken naar aanbieders van technologieën of kunnen zelf technologieën aanbieden aan

buitenlandse geïnteresseerde bedrijven. Het Innovatiecentrum geeft graag meer informatie over hoe

dit precies in zijn werk gaat.

INNOVATIEONDERSTEUNINg VOOR “DIENSTEN”

Het Innovatiecentrum biedt nu ook innovatiebegeleiding

aan op maat van zowel zuivere dienstverleners als voor pro-

ductiebedrijven die rond hun product diensten leveren. Het

uitwerken en implementeren van nieuwe dienstenconcepten

alsook het verbeteren van bestaande diensten(processen)

houdt heel wat uitdagingen in. Klanten worden steeds veelei-

sender en zijn niet zozeer op zoek naar een dienst of product

maar naar een “oplossing”. Inzicht verwerven in wat de klant

echt belangrijk vindt, is daarom essentieel. Het Innovatiecentrum heeft een innovatietoolbox ontwik-

keld met een aantal zeer praktische “service design tools”. Afhankelijk van de uitdaging – wordt er

gezocht naar opportuniteiten voor nieuwe diensten of zijn er concrete innovatieplannen – worden de

geschikte ‘tools’ geselecteerd en ingezet. Daarnaast werd de innovatieaudit, die de innovatiekracht

van de onderneming meet en waaraan een actieplan gekoppeld wordt, uitgebreid naar “diensten” toe.

Dit alles wordt mogelijk gemaakt door het project ‘Tot uw diensten’ dat de financiële steun krijgt van

het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en het IWT.

10

ENKELE RESULTATEN VAN HET INNOVATIECENTRUM

OOST-VLAANDEREN IN 2009 …

30 WORKSHOPS EN SEMINARIES

474 BEDRIJFSBEZOEKEN BIJ EEN 234 BEDRIJVEN

88 INNOVATIEPLANNEN

64 innovatieadviezen (nieuwe productideeën, in-

TELLECTUELE EIgENDOM, …)

21 INNOVATIEAUDITS

77 PARTNERMATCHINgS, WAARVAN TWEEDERDE MET

KENNISCENTRA

33 BEgELEIDINgEN BIJ HET INDIENEN VAN INNOVATIE-

DOSSIERS

20 BEgELEIDINgEN VOOR HET BEKOMEN VAN PROVIN-

CIALE INNOVATIESUBSIDIES

11

CHEVAL FATAL: MODULAIR CONCEPT VOOR HIgH END PAARDENSTALINRICHTINg

Cheval Fatal BVBA werd in 2008 opgericht door Ward Van de Walle en wil op termijn een toonaan-

gevend bedrijf worden in de markt van uitrustingen en inrichtingen voor paardenstallen. Het onder-

scheid met de huidige spelers op de markt zit hem in een combinatie van ergonomisch en esthetisch

ontwerp en het gebruik van vernieuwende duurzame materialen. Cheval Fatal kreeg in 2009 subsidie

van IWT in het kader van een KMO-Haalbaarheidsstudie. In deze studie werden zowel een aantal tech-

nische uitdagingen onderzocht als een aantal marktgerelateerde en productietechnische vraagstuk-

ken. De technologische innovatie zit vooral in de studie naar de toepasbaarheid van architecturaal

beton. Tevens werden een aantal features onderzocht zoals drinkbakken met geïntegreerde wateront-

smetting, zelfreinigende eetbakken en ammoniak reducerende stalwanden.

Voor deze studie heeft Cheval Fatal beroep gedaan op de expertise van WTCB en ILVO. In de loop van

2010 zal Cheval Fatal prototypes bouwen en testen voor de verschillende productgroepen. Tegen eind

2010 streeft men ernaar om de eerste producten, gebaseerd op de nieuwe technologie, op de markt

te brengen.

ALPHA REEL: TRENDSETTER IN OPROLSySTEMEN VOOR DE AUTOASSEMBLAgE

De voorbije jaren heeft Alpha Reel BVBA heel wat technische en commerciële knowhow opgebouwd

rond industriële oprolsystemen voor slangen en kabels. Voortbouwend op de tekortkomingen van de

bestaande systemen, vatte men eind 2008 het plan op om een eigen oprolsysteem te ontwikkelen,

geënt op de specifieke technische en ergonomische vereisten van autoassemblagebedrijven. De EZ-

2-REEL was geboren. Het onderzoeksproject bevatte een aantal interessante technische uitdagingen

die het bedrijf in samenspraak met het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen ertoe deden besluiten om

in 2009 een haalbaarheidsstudie in te dienen bij het IWT. Na een vlekkeloos parcours ontving het

bedrijf een positieve evaluatie. De band met het Innovatiecentrum werd nog verder aangehaald. Zo

nam men deel aan de halfjaarlijkse ESPACENET opleiding. Inmiddels wordt er gewerkt aan een opvolg-

dossier voor de bouw van een prototype en wordt de laatste hand gelegd aan een octrooiaanvraag.

bedriJfsgetuigenissen

12

ALTER EXPO : DIENSTVERLENER VOOR BEURS- EN CONgRESORgANISATOREN

Alter Expo BVBA is gespecialiseerd in standeninfrastructuur

en bijhorende dienstverlening voor beurs- en congresorga-

nisatoren. Uniek in het concept is dat Alter Expo zich exclu-

sief richt tot de organisatoren en dus niet rechtstreeks tot

individuele bedrijven.

Alter Expo heeft dagelijks oog voor innovatie en nieuwe pro-

jectideeën. Als pure dienstverlener – Alter Expo produceert zelf geen standenmateriaal – deed Alter

Expo beroep op de expertise van het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen rond diensteninnovatie. Het

Innovatiecentrum startte de innovatiebegeleiding met de afname van de vernieuwde innovatieaudit.

De audit die zich voorheen eerder richtte tot productiebedrijven is nu ook op maat van puur dienst-

verlenende ondernemingen en ondernemingen die product-dienstcombinaties aanbieden. Uit de audit

bleek dat Alter Expo een hoge innovatiekracht heeft. Er werden enkele verbeterpunten gedetecteerd

en een actieplan opgesteld. In het vervolgtraject wordt de blauwdrukmethode aangereikt. Dit is een

methodologie waarbij het dienstenproces in detail wordt ontleed vanuit het perspectief van de klant.

ADIFO: SLIMME SOFTWARE VOOR DE VEE-VOEDER- EN VOEDINgSSECTOR

Het bedrijf Adifo NV uit Maldegem, opgericht in 1974, is een

gevestigde waarde in de markt van de automatiseringssoft-

ware voor de voedings- en voederindustrie. Met een 70-tal

werknemers is Adifo uitgegroeid tot een internationale spe-

ler met de ambitie om verder te groeien door te innoveren.

Een van de trends waar Adifo op inspeelt is duurzaam on-

dernemen in de landbouw, met oplossingen om de mestpro-

ductie terug te dringen en het grondstofverbruik te minimaliseren en dit aan de laagste kostprijs per

recept. Nu wil men verder gaan door ook de ecologische impact van de grondstoffen, de productie en

het gebruik van het voeder in rekening te brengen.

Het is niet vanzelfsprekend om de mathematische modellen die hiervoor nodig zijn te ontwikkelen

en te vertalen naar gebruiksvriendelijke software. Daarom heeft Adifo, onder begeleiding van het In-

novatiecentrum, steun gezocht bij het IWT. Dankzij deze steun zal het bedrijf ook beroep kunnen doen

op externe expertise om de slaagkans van het project te verhogen.

13

ECO TREASURES: “WHERE NATURES TOUCHES yOUR LIFE”

Eco Treasures BVBA, gevestigd te Eksaarde, werd opgericht

in juli 2006 door Kris Schatteman . Eco Treasures is gespeci-

aliseerd in de superkritische vloeistofextractie (SFE) waarbij

CO2 gebruikt wordt als solvent. Door gebruik te maken van

deze extractiemethode kan bij een lage temperatuur gewerkt

worden. Temperatuurgevoelige ingrediënten kunnen op die

manier efficiënt geëxtraheerd worden.

In maart 2008 werd bij het IWT succesvol een KMO-Innovatiestudie Type 6 ingediend. De titel luidde:

Ontwikkeling van extractietechnologie voor plantaardige producten. De bedoeling van deze studie

was het ontwikkelen van een continue vloeistof reactor die tijd- en kostbesparend is. Er werd in 2009

ook een Provinciale Innovatiesubsidie ingediend en goedgekeurd. In 2010 zal bij het bedrijf een in-

novatieaudit uitgevoerd worden.

In het netwerk van bedrijven binnen het innovatienetwerk zijn ondertussen een aantal succesvolle

samenwerkingen ontstaan waarbij de innovatieve techniek van Eco Treasures aangewend wordt om

extracties op plantenmateriaal uit te voeren.

AARDAPPELEN LIPPENS: ZORg VOOR HET MILIEU

Aardappelen Lippens BVBA is een bedrijf uit Assenede dat

verse frieten maakt voor de horeca en zich vooral wil dif-

ferentiëren door kwaliteit en betrouwbaarheid waarbij inno-

vatie en zorg voor het milieu prioritaire doelstellingen zijn.

In 1997 werd er dan ook op milieugebied fors geïnvesteerd

en werd een eigen anaerobe waterzuiveringstation ge-

bouwd. Het bedrijf werkt sinds een aantal jaren ook nauw

samen met het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen en heeft

al gebruik gemaakt van de Provinciale Innovatiesubsidie. In 2009 werd tevens een haalbaarheidsstu-

die ingediend bij het IWT. De titel van deze studie was: Implementatiemogelijkheid van een online wa-

terdesinfectiesysteem, optimalisering shelf life van de eindproducten, duurzame energiewinning uit

afvalstroom en optimalisatie van het afvalbeheer. Deze studie werd door het IWT begin 2009 goedge-

keurd waarbij ook extra steun toegekend werd voor DTO (duurzaam technologisch onderzoek).

We willen hierbij de woorden van Filip Lippens vermelden: “Innovatie is essentieel voor de succesvolle

toekomst van ons bedrijf. Het moet ons helpen groeien en onze goede reputatie verder opbouwen.”

14

VOSE SOFTWARE: DE UITBRAAK VAN DIERENZIEKTES SNELLER DETECTEREN

Vose Software BVBA werd in 2008 opgericht door de in gent

gevestigde Brit David Vose. Het bedrijf is gespecialiseerd in

softwaretools voor risico analyse en levert hiervoor wereldwijd

advies aan bedrijven, regeringen en internationale organisa-

ties die te maken krijgen met allerhande vormen van onzeker-

heden bij hun besluitvorming.

In België kwam David in contact met Koen Mintiens die als die-

renarts en epidemioloog internationaal als expert beschouwd wordt op het gebied van de preventie en be-

strijding van dierenziekten. Vanuit zijn ervaring stelde Koen twee belangrijke zaken vast: door toenemende

globalisering en klimaatverandering lijkt het gevaar op nieuwe epidemieën toe te nemen en autoriteiten

hechten steeds meer belang aan het nemen van maatregelen om hiermee om te gaan.

Het leek dan ook een goed idee om te onderzoeken of het mogelijk is risicoanalysetools toe te passen op

de problematiek van dierenziekten. Onder begeleiding van het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen heeft

Vose Software een IWT subsidie verkregen om een KMO-Haalbaarheidsstudie uit te voeren.

PARTNERS INDUSTRIAL DEVELOPMENT: INNOVATIE IN LED TECHNOLOgIE

Partners industrial Development (PiD) BVBA is gespecialiseerd

in industriële ontwikkelingsactiviteiten voor derden. Zaakvoer-

der Luc Coppers heeft een jarenlange ervaring in de LED tech-

nologie. De intrede van de “hoge vermogen leds” doet nieuwe

opportuniteiten ontstaan. Door gebruik te maken van hoge

vermogen LED’s in verlichting is het mogelijk om tot duurza-

me en energiebesparende oplossingen te komen. PiD heeft in

2009 een KMO-Haalbaarheidsstudie ingediend en IWT subsi-

die ontvangen om te onderzoeken of een geïntegreerd concept mogelijk is, dat op vlak van betrouwbaar-

heid en totale efficiëntie beter is dan bestaande oplossingen.

PiD werkt voor deze studie samen met het labo voor lichttechnologie van KaHo Sint-Lieven. Na deze stu-

die zal er nog verder moeten ontwikkeld worden. Eens het optisch concept op punt staat zal dit moeten

vertaald worden naar een aantal concrete toepassingen. Deze studie zal voor PiD doorslaggevend zijn

in de keuze om de onderneming uit te bouwen tot een volwaardig Vlaams bedrijf gespecialiseerd in LED

toepassingen in de algemene verlichtingssector.

15

PRg ODOURNET: SNELLE BEPALINg VAN gEURCONCENTRATIE

PRg Odournet NV, opgericht in 1999, behoort tot een inter-

nationale groep en is gespecialiseerd in emissie- en immis-

siemetingen en adviesverlening rond de problematiek van

luchtemissies in het algemeen en geur in het bijzonder. PRg

Odournet NV levert een uitgebreid pakket consultancy dien-

sten i.v.m. geurhinder en luchtverontreiniging bij industriële

en agrarische activiteiten.

Met behulp van het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen werd bij het IWT een KMO-Haalbaarheids-

studie ingediend en goedgekeurd met het doel te onderzoeken of er een snelle chemische analyse

kan ontwikkeld worden ter kwantificatie van de geurconcentratie. Hiervoor zal voor de eerste keer

onderzocht worden of het haalbaar is een correlatie te vinden tussen chemische concentraties en

overeenkomstige geurconcentraties. Met de nieuwe analysemethode wenst men de geurconcentratie

in minder dan 5 minuten te kunnen meten. Ook deed het bedrijf eerder beroep op een Provinciale

Innovatiesubsidie om extern advies in te winnen bij Universiteit gent en werd de innovatiekracht van

het bedrijf doorgelicht met behulp van de innovatieaudit.

technische orthopedie belgië: ORTHOPEDISCH RUgKORSET

Technische Orthopedie België (TOB) NV werd op 1 januari

1993 te gent opgericht en is uitgegroeid tot een gespeciali-

seerde groep in orthopedische hulpmiddelen.

TOB ontwikkelde een 5-tal jaar terug voor het eerst een

computergestuurde brace. Dit product kent sinds zijn

marktintroductie een groot succes.

De diverse vormen van computergestuurde braces die TOB

de laatste jaren op de markt bracht, heeft binnen het bedrijf

een drive doen ontstaan om te zoeken naar andere toepassingsgebieden binnen de technische ortho-

pedie. Studies hebben aangetoond dat 80% van de populatie ooit te maken krijgt met rugklachten. Zo

groeide het idee van een vernieuwend rugkorset.

Het bouwen van een prototype vormde het onderwerp van het KMO-Innovatieproject dat, onder be-

geleiding van het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen, bij het IWT werd ingediend en goedgekeurd. Na

afloop kon TOB trots het prototype voorleggen van het nieuw orthopedisch korset dat kan aangepast

worden aan de morfologie van de patiënt.

Dankzij het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen kwam TOB bovendien in contact met Hogeschool gent

waar ze kennis konden opdoen rond rapid prototyping.

16

HET INNOVATIECENTRUM OOST-VLAANDEREN ORgANI-SEERT OOK TAL VAN WORKSHOPS EN SEMINARIES:

• innovatielunches i.s.m. universiteit gent , de

HOgESCHOLEN, SIRRIS, VITO, …

• samenwerking met werkgeversorganisaties

VOOR DIVERSE INFOSESSIES: INNOVATIEMARKT

I.S.M. UNIZO EN HOgESCHOOL gENT, KAMERACADE-

MIE I.S.M. VOKA, INNOVATIE IN DE LANDBOUW I.S.M.

BOERENBOND , INNOVEREN IN DE BOUW I.S.M. O.A.

CONFEDERATIE BOUW EN BOUWUNIE, REgIOAMBAS-

SADEUR DENDERMONDE I.S.M. VOKA, …

• innovatiemanagement i.s.m. vlerick manage-

MENT SCHOOL

• samenwerking met andere organisaties zoals

AgENTSCHAP ONDERNEMEN, ONDERNEMEN 2009

17

ESP@CENET : EEN ONONTgONNEN TERREIN AAN TECHNISCHE INFORMATIE!

Octrooien vormen een unieke bron van informatie. De technische gegevens van meer dan 60 mil-

joen octrooien kan gratis geconsulteerd worden via online databanken. Om bedrijven hiermee ken-

nis te laten maken, werd dit jaar gestart met de opleiding “Wegwijs in de wereld van octrooien”.

Deze samenwerking met het Agentschap Ondernemen vond in 2009 tweemaal plaats. Onder de

vorm van een interactieve workshop van een halve dag, werd het gebruik van esp@cenet, de gratis

octrooidatabank van het Europees octrooibureau, toegelicht aan een 20-tal deelnemers. De work-

shop startte met het schetsen van de verschillende vormen van intellectuele eigendom. Vervolgens

werd het praktische gebruik van de databank verduidelijkt. In het tweede gedeelte werden in groep

een 15-tal oefeningen gemaakt. Zo leerde men o.a. zoeken naar octrooien van een concurrent, een

specifieke technologie of werd de geldigheid van een Europees octrooi nagegaan. gezien de posi-

tieve reacties gaan we in 2010 door met dit gezamenlijk initiatief. Zo vindt de eerste sessie voor

2010 plaats op 22 april.

SAMENWERKINg MET INNOVATIESTEUNPUNT (BOERENBOND)

Het Innovatiesteunpunt voor land- en tuinbouw is een initiatief van Boerenbond in partnerschap met

Cera, dat bedrijfsleiders uit deze sectoren sensibiliseert rond het belang van innovatie en hen be-

geleidt bij het uitwerken van innovatieprojecten. Het Innovatiecentrum werkte in 2009 op diverse

gebieden samen met het Innovatiesteunpunt. Een belangrijk aandachtspunt daarbij was om de dienst-

verlening van beide organisaties te verduidelijken en het complementair karakter te benadrukken.

Diverse innovatievragen van land- en tuinbouwbedrijven werden gezamenlijk aangepakt en in de in-

novatieprojecten werden ze in onderlinge coördinatie verder begeleid. Het Innovatiecentrum werd

ook opgenomen in de adviesraad van het Innovatiesteunpunt en op 28 mei werd een brainstorming

georganiseerd voor een vernieuwende aanpak van de sierteeltbeurs Florall.

samenwerking

18

RESEARCHMEETINg : AFVAL = EEN WAARDEVOLLE gRONDSTOF !

Tijdens de researchmeeting van 8 januari loodsten Mieke

Quaghebeur en Karen Vanderstraeten van VITO, aan de

hand van voorbeelden ons doorheen het onderwerp van

hergebruik van afvalstoffen. De honger naar grondstoffen

blijft groeien niettegenstaande de natuurlijke voorraden

beperkt zijn. Ondanks de huidige economische terugval zul-

len grondstofprijzen in de toekomst blijven stijgen. Hierdoor

wordt het recycleren van afvalstoffen economisch een haalbare kaart. Assen van huisverbranding die

verwerkt worden als kunstgrind of zandvervanger in beton is maar één van enkele reeds toegepaste

voorbeelden van hergebruik. Voor iedere toepassing zijn echter limieten en randvoorwaarden op het

vlak van functionaliteit, kwaliteit, milieu en wetgeving. Dit vereist een grondige karakterisatie van de

materiaaleigenschappen in combinatie met een grondige kennis van de wetgeving.

Deze researchmeeting kon op veel interesse rekenen. De talrijke vragen aansluitend op de presentatie

bevestigden het vermoeden dat dit een onderwerp is die voor veel bedrijven van belang is.

INFOAVOND ROND PASSIEFHUIS-technologieën

Het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen organiseerde i.s.m.

Bouwunie en Confederatie Bouw op 20 april een infoavond

rond passiefhuisconcepten en -technologieën. Passiefhui-

zen zijn de toekomst. Er komt een nieuw tijdperk waarin

passiefhuizen de norm worden, ook in Vlaanderen.

Deze infoavond ging door in het Natuur en Milieucentrum

De Bourgoyen in gent, een gebouw dat beantwoordt aan de

strenge normen van een passiefhuis. Deze infoavond richtte

zich naar aannemers ruwbouw, afwerkers, ontwerpers en studiebureaus uit Oost-Vlaanderen. Paul

Eykens van Isoproc benadrukte het belang van luchtdichtheid bij Passiefhuizen. Christophe De Bra-

bander stelde de passiefhuisvisie van Bostoen voor. Alain Bossaer van Arcadis Belgium benadrukte

het belang van ventilatie bij het realiseren van kantoorgebouwen volgens de passiefhuisfilosofie. In

2010 zal opnieuw een infoavond georganiseerd worden met dit keer de focus op het gebruik van tech-

nisch textiel in de bouw.

19

SUBSIDIES EN KAPITAAL : ZUURSTOF VOOR DE VLAAMSE R&D IN LIFE SCIENCES

Van uitvinding tot product: waar vind je in Vlaanderen de

nodige subsidies en kapitaal voor innovatieve ideeën? Dit

was de rode draad doorheen het event die het Innovatiecen-

trum Oost-Vlaanderen en FlandersBio samen organiseerden

op 28 oktober. Dit event was erop gericht KMO’s in de life

sciences een degelijk overzicht te geven over kapitaal- en

subsidiemogelijkheden. Dit ging van Vlaamse en Europese

programma’s tot Business Angel en Venture Capital. Met de hulp van vier gespecialiseerde sprekers

en aangevuld met een praktijkgetuigenis door Trinean werden de diverse steunmogelijkheden aan de

70 deelnemers kenbaar gemaakt. Naast dit plenair gedeelte kregen de deelnemers ook de mogelijk-

heid om afspraken te boeken met 12 mogelijke financieringskanalen (zowel private als overheidsinitia-

tieven). Dit partneringdeel kende erg veel interesse (70 partner matches op 2 uur tijd) en was bedoeld

om concrete informatie te verzamelen voor een eigen specifiek idee of project.

Beide organisatoren waren zeer tevreden over het event en zowel de deelnemers als de kapitaalver-

schaffers beoordeelden dit initiatief achteraf positief en zeer waardevol.

VOKA KAMERACADEMIE : STRATEgISCH PLANNEN IN DE PRAKTIJK

Op 27 september organiseerde het Innovatiecentrum,

samen met VOKA Oost-Vlaanderen, een seminarie rond

strategie. De eerste spreker, Vic Wauters, toonde aan dat

strategisch plannen niet enkel voorbehouden is aan grote

bedrijven. Hierbij is het wel belangrijk om over deskundige

begeleiding en een kritisch klankbord te beschikken, zeker

wanneer men de oefening voor de eerste maal doet.

Simon Dewulf, zaakvoerder van het Ieperse bedrijf Creax, lichtte vervolgens een aantal methodes

toe om creatief denken te stimuleren. Dit werd rijkelijk geïllustreerd met een koffertje innovatieve

producten die met behulp van de ‘Systematic Innovation Methodology’ van Creax ontwikkeld werden.

De laatste spreker, Tom Leys, had in 1999 de strategische keuze gemaakt om een eigen markt te cre-

eren, gericht op een niche sector waar hoge marges gehaald kunnen worden. Onder de naam ‘green

Force’ ontwikkelde het bedrijf een modulair systeem voor duiklampen waarmee het ondertussen de

(duik)wereld veroverd heeft. Met dit inspirerende voorbeeld werd het seminarie afgesloten.

20

PETER gOEMAN DIRECTEUR

Bio-ingenieur en master in de bedrijfskunde

Voorheen actief in de voedingsindustrie in diverse functies in

R&D, QA/QC en productie

Algemene leiding

STEPHANIE BALLEgEER INNOVATIEADVISEUR

Industrieel ingenieur chemie, en master in management

Voorheen actief in de grondstoffensector als technisch-com-

mercieel verantwoordelijke en key account manager voor o.a.

de farmaceutische industrie

Sectoren: chemie, kunststoffen, life sciences, textiel, …

CAROLINE HUyS PROJECTMEDEWERKER ‘TOT UW DIENSTEN’

Master in de rechten en in de maritieme wetenschappen

Voorheen kabinetschef a.i. - haven en innovatie van de stad

gent en projectmanager bedrijventerreinmanagement en lo-

gistiek. Startte loopbaan als advocaat in internationaal en Eu-

ropees handelsrecht

Sectoren: logistiek en diensten, …

gEERT HUygHEBAERT INNOVATIEADVISEUR

Bio-ingenieur

Voorheen actief in de voedingssector als proces- en kwali-

teitsverantwoordelijke en in productontwikkeling in diverse

bedrijven

Sectoren: metallurgie, machinebouw,...

innovatieteam

21

JAN NACHTERgAELE INNOVATIEADVISEUR

Master in de toegepaste economische wetenschappen, MBA

marketing

Voorheen actief in de banksector, o.a. als kmo-adviseur en in

diverse managementfuncties

Sectoren: bouw, hout, grafische sector, IT, ...

LUC VANDEWALLE INNOVATIEADVISEUR

Bio-ingenieur en doctor in de landbouwwetenschappen

Na een korte academische carrière actief in de voedingsindu-

strie in diverse managementfuncties in binnen- en buitenland

Sectoren: voeding, land- & tuinbouw, ...

HEIDI PATTyN MANAgEMENT ASSISTENT

Secretariaat-talen

Voorheen actief bij het Euro Info Centre en bij diverse bedrijven

Administratie, communicatie, boekhouding, organisatie eve-

nementen, …

PETER RUTTEN INNOVATIEADVISEUR

Industrieel en burgerlijk ingenieur

Voorheen actief in onderzoek naar innovatieve spraaktech-

nologietoepassingen, tevens directeur R&D bij een start-up

Sectoren: ICT, elektronica, …

22

Enkele feiten …Het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen werd in 2007 opgericht en wordt gedragen door 11 werkgeversorganisaties: Voka, Unizo, Boerenbond, Flan-ders Food, essenscia, Bouwunie, Nelectra, SAV, CLB, Confederatie Bouw en Agoria. Het wordt gefinancierd door het IWT en is ingebed bij het Agent-schap Ondernemen. Het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen heeft als mis-sie het informeren, sensibiliseren en begeleiden van Oost-Vlaamse KMO’s op het vlak van innovatie.

Enkele actiepunten voor 2010 …• uitrollen van nieuwe instrumenten van het innovatiecentrum: de ver-

nieuwde innovatieaudit, de verbeterde blikopener en de Innovatiestrate-gie-begeleiding

• begeleiding van dienstenbedrijven bij hun innovaties• verdere samenwerking met de andere innovatiecentra, de andere leden

van het Vlaams Innovatienetwerk en de diverse werkgevers- en sectoror-ganisaties

• installeren van het innovatieplatform oost-vlaanderen

23

bestuurHet bestuurscomité

Voorzitter Tom Leys | Voka

Vicevoorzitter Wim geirnaerdt | Unizo

Secretaris Jens De Vos | Voka

Penningmeester Pieter Van Oost | Boerenbond

De Raad van Bestuur

De bestuurders

Dhr. Marc Beulque Rogers NV | Agoria

Mevr. Mieke Bonnarens Bouwunie

Dhr. Leo Borms Vondelmolen NV | Flanders Food

Dhr. Dirk Claeys Spar Claeys | CLB

Dhr. Chris Decaesstecker Wycor NV | Confederatie Bouw

Dhr. Eric Dellaert Eric Dellaert | Nelectra

Dhr. Jo-Rik De Rudder Hannecard NV | Voka

Dhr, Jens De Vos Voka

Dhr. Frans Dieryck essenscia Vlaanderen

Dhr. Wim geirnaerdt UNIZO

Dhr. Tom Leys Leys NV | Voka

Dhr. Tom Schiettecat UNIZO

Dhr. Luc Verhulst Q-Food | Voka

Dhr. Pieter Van Oost Boerenbond

Dhr. Lode Verkinderen SAV

Mevr. Ingrid Walry Sebeco NV | Voka

De waarnemers

Dhr. Francois Stassijns IWT

Dhr. Piet Desiere Agentschap Ondernemen

Dhr. Hedwig De Pauw Provincie Oost-Vlaanderen

Mevr. Linda Verdonck POM Oost-Vlaanderen

De stichtende leden van het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen:

gefinancierd door IWT en ingebed bij Agentschap Ondernemen

Partners: EFRO-project ‘tot uw diensten’

24

Huis van de Economie - Seminariestraat 2 - 9000 gentTel: 09/267 40 70 - fax: 09/267 40 60www.innovatiecentrum.be - oostvlaanderen@innovatiecentrum.be

On

twerp

+ D

TP

: ww

w.co

min

g-so

on

.be