41 

DaNIëL MOOLENBuRgh Is REuMaTOLOOg

IN MEDIsCh CENTRuM aLKMaaR (MCa).

Terwijl ik deze column schrijf is het stof rond de dood van collega Tromp nog altijd niet neergedaald en hebben de instanties die bij-droegen aan de situatie waarin hij geen andere uitweg zag dan zich-

zelf van het leven te beroven, slechts na grote druk halfslachtig openheid van zaken gegeven. in de door henzelf geschapen mist wassen zij hun handen in onschuld zonder maar de minste neiging tot enige introspectie.Tromp was een zeer gewaardeerde, en door zijn patiënten geliefde col-lega. Zijn dood en de manier waarop heeft een grote schok teweeg gebracht. Zijn doodzonde – een luguber woord in deze context – was, dat hij niet volgens protocol had gehandeld bij het uit zijn lijden helpen van een doodzieke terminale patiënt. dit was reden voor de begeleider van zijn coassistent uit het aMC om na overleg met een medisch-ethicus (is dit een nieuw medisch specialisme?) zonder contact op te nemen met Tromp zelf de inspectie voor de gezondheidszorg (igZ) in te schakelen. deze schakelde het openbaar Ministerie in dat Tromp onderwierp aan een nachtelijke huiszoeking en langdurig verhoor. Uit de Middeleeuwen kennen we de inquisitie, de kerkelijke rechtbank die belast was met de opsporing, het onderzoek en de berechting van ketters, die zich niet voegden naar het zuivere geloof. Voor deze kerke-lijke politie waren de kerkelijke regels heilig en zondigen ertegen werd vaak bestraft met de dood. de op zich nuttige protocollen in de heden-daagse geneeskunde dreigen te verworden tot de kerkelijke regels uit de middeleeuwen met de igZ in de rol van deze kerkelijke waakhond. Ze worden heilig verklaard en aanbeden als het gouden Kalf. de tegenwer-ping dat de hedendaagse protocollen evidence based zijn en dus niet te vergelijken met de kerkelijke regels uit de Middeleeuwen gaat maar zeer ten dele op. Ze zijn gebaseerd op ziektebeelden, die grotendeels abstrac-ties van de werkelijkheid zijn, en onderzoekingen naar behandelingen bij deze ziektes, die eveneens abstracties zijn omdat ze bij slechts beperkte, geselecteerde groepen patiënten zijn verricht. Tot slot worden deze dub-bele abstracties veelal in meta-analyses, een volgende abstractie, gestopt, die dan aanbeden worden als de absolute waarheid. Helaas is de dagelijkse werkelijkheid veel complexer. ook in het ziekenhuis valt de toenemende dwingende inmenging van de inspectie op. er gaat geen week voorbij zonder een nieuw directief. Zo moet ik mij sedert kort volledig in oK-kleding hijsen voor een simpele naald aponeurotomie bij een contractuur van dupuytren, een volstrekte overkill, en moeten alle recepten binnenkort elektronisch worden voor-geschreven terwijl in de VSa onderzoek heeft uitgewezen, dat een elek-tronisch voorschrijfsysteem vaker tot medicatiefouten aanleiding geeft dan onleesbare dokters handschriften. opvallend is dat de igZ zo proactief lijkt te zijn geworden nadat politici door incidenten gedreven als een troep hongerige wolven de botten van de verantwoordelijken hadden geëist. Maar we kunnen rustig slapen. ook over het incident Tromp zullen Kamervragen worden gesteld.

inquispectiehuizen kun je laten kijken. Dat is belangrijk omdat ruim 30 procent van de mensen in verpleeg- en verzorgingshuizen geen goede oorzorg krijgt. Deze mensen worden bijvoor-beeld verdacht van dementie of van een depressie, waar ech-ter een slechthorendheid aan ten grondslag ligt. Die men-sen kunnen heel goed met tele-otoscopie geholpen worden. Ze hoeven niet naar de dokter of naar het ziekenhuis maar kunnen lekker in hun eigen kamer blijven zitten. De KNO-arts kijkt gewoon op afstand mee.” Dat tele-otoscopie nog niet is doorgedrongen tot alle spreekkamers komt doordat er geen tarief voor is. Theunis-sen: “Dat is heel jammer want daardoor draai je het initia-tief de nek om. Dat houden we niet lang meer vol. Nu krijgt de huisarts alleen zijn spreekuurtarief en niets extra’s. Alleen de scoop heeft hij van VieCuri in bruikleen. Maar verder staat er niets tegenover. Dus zal hij in de toekomst de patiënt weer gaan doorsturen. Ook de KNO-arts krijgt niets voor deze vorm van diagnostiek. Een verwijzing en dus een dure DOT is voor hem voordeliger zolang er geen tarief is. De producent van de apparatuur heeft inmiddels de handdoek in de ring gegooid: hij kan zijn ontwikkelkos-ten niet terugverdienen.” Hetzelfde geldt voor de zieken-huizen, aldus Theunissen. “Met de nieuwe DOT-systema-tiek wordt per verrichting betaald. Dat is allemaal uitgezocht en het bleek een uiterst ingewikkelde exercitie om al die verrichtingen in kaart te brengen. Nu het er is, blijkt elke nieuwe verrichting maar moeilijk onder de DOT onder te brengen. Het bedenken van een nieuw tarief brengt zo veel chaos met zich mee dat het dan maar niet gebeurt. Daarom is er nog steeds geen tarief voor tele- oto scopie. We kunnen dus zeggen dat de DOT-systematiek de ontwikkelingen remt. Erg spijtig. En dat terwijl uit een businesscase van zorgverzekeraar Uvit al gebleken is dat tele-otoscopie erg veel geld bespaart.” Een en ander heeft tot gevolg dat KNO-artsen in het ziekenhuis ook nog steeds pro deo aan de nieuwe ontwikkeling meedoen. Theu-nissen: “Ze doen het uit liefde voor de patiënt en het vak. Ik heb sterk het gevoel dat ik dit kindje dat geboren is een leven wil geven, wat maar niet lukt.”Een woordvoerder van de NZa zegt ermee bezig te zijn geweest. “Wij hebben in juni een verzoek gekregen van de Orde van Medisch Specialisten en de wetenschappelijke vereniging van KNO-artsen om een prestatie en een tarief vast te stellen”, aldus de woordvoerder. “Toen hebben we om een nadere toelichting verzocht en een betere onder-bouwing. Zodra we dat binnen hebben, kunnen een tarief afgeven.” Eric Theunissen: “We hebben de afgelopen tijd toch ruimschoots kunnen aantonen dat het werkt. De busi-nesscase is bekend en op Youtube is te zien hoe simpel dit werkt. Ik hoop dat er snel een oplossing voor komt, want het zou zonde zijn als deze prachtige e-health toepassing door bureaucratische regelgeving zou sneuvelen.”

tekst Adri vAn beelen