INFOBROCHURE AANPASSING AAN DE WONING VOOR SENIOREN

Inhoud:

1. Aangepaste woonvormen ................................................................................... 2

Aangepaste woning ..................................................................................................... 2

Serviceflat en assistentiewoning ................................................................................ 2

Aanleunwoning ........................................................................................................... 2

Dagverzorgingscentrum .............................................................................................. 3

Centrum voor kortverblijf ........................................................................................... 3

Rusthuis of rustoord voor bejaarden (ROB) ............................................................... 3

Rust en verzorgingstehuis (RVT) ................................................................................. 3

Woonzorgcentrum ...................................................................................................... 4

Satellietwoning ........................................................................................................... 4

Wonen in groep .......................................................................................................... 4

Duplexwonen .............................................................................................................. 5

Kangoeroewonen ........................................................................................................ 6

Zorgwonen .................................................................................................................. 6

Wat met de verlaten woning? .................................................................................... 7 2. Aanpassingen aan de woning .............................................................................. 8

Sanitair ........................................................................................................................ 8

Trap(hal) .................................................................................................................... 18

Keuken ....................................................................................................................... 20

Leef- en slaapruimtes ................................................................................................ 21

Algemene ruimtes ..................................................................................................... 23

Andere ....................................................................................................................... 25

Domotica ................................................................................................................... 28 3. Welke premies bestaan er? ............................................................................... 31

Premies voor aanpassingen in de woning ................................................................ 31

Premies voor verbouwingswerken ........................................................................... 36 4. Wie kan helpen? ............................................................................................... 46

Over welke werken gaat het? ................................................................................... 46

Hoe werkt de dienstverlening? ................................................................................. 46

Voorwaarden ............................................................................................................ 46

Contactgegevens ....................................................................................................... 46

2

1. Aangepaste woonvormen Als mensen ouder worden en thuis blijven wonen niet meer of nog moeilijk lukt, kan ervoor gekozen worden om te verhuizen naar een meer geschikte woning. a. Aangepaste woning

Een aangepaste seniorenwoning is een kleine woning met naast de keuken, badkamer en woonkamer, één of twee slaapkamers. De woning situeert zich op het gelijkvloers en in het ideale geval dicht bij het centrum. Sommige van de seniorenwoningen zijn ook voor rolstoelgebruikers toegankelijk. Er wordt geen extra dienstverlening aangeboden zoals warme maaltijden, poetsdienst, verzorging,…. Dit moet de bewoner zelf voorzien. Een aangepaste seniorenwoning kunt u kopen of huren. De huurwoningen zijn meestal eigendom van een OCMW of gemeente. Het grote voordeel van deze sociale huurwoningen is de huurprijs, die is lager dan de huurprijs van een aangepaste woning op de private huurmarkt. b. Serviceflat en assistentiewoning

Serviceflat Een serviceflat is een toegankelijke, veilige en comfortabele woning waar mensen die zorg nodig hebben zelfstandig kunnen wonen. Het gaat meestal om een kleine woning met naast een keuken, aangepaste badkamer, woonkamer en één of twee slaapkamers, een oproepsysteem waar de bewoner gebruik van kan maken in geval van nood. Daarnaast kiest de bewoner zelf van welke dienstverleningen hij gebruik maakt. Voor een serviceflat wordt een dagprijs betaalt i.p.v. een maandhuur. In deze dagprijs zijn in principe de huurprijs en een minimale dienstverlening (bijv. het kuisen van de gemeenschappelijke ruimten) inbegrepen. Niettemin kan de berekening en het bedrag van deze dagprijs enorm verschillen. Vaak is dit afhankelijk van de dienstverlening die al dan niet automatisch in de prijs inbegrepen zit.

Assistentiewoning Sinds 2009 spreekt men niet langer van serviceflats maar van een groep assistentiewoningen. Een groep van assistentiewoningen is een voorziening die bestaat uit één of meer gebouwen die functioneel een geheel vormen en waar, onder welke benaming ook, aan gebruikers van 65 jaar of ouder die er zelfstandig verblijven in individuele aangepaste wooneenheden, huisvesting wordt gegeven en ouderenzorg waarop zij facultatief een beroep kunnen doen. c. Aanleunwoning

Aanleunwoningen zijn toegankelijke, veilige en comfortabele woningen waar mensen die zorg nodig hebben zelfstandig kunnen wonen. De ouderen bepalen zelf welke zorg

3

en welke verzorgers ze kiezen. Het kan gaan om warme maaltijden, verpleging, verzorging, hulp in het huishouden enzovoort. Een aanleunwoning is sterk vergelijkbaar met een serviceflat. Aanleunwoningen worden evenwel dicht bij elkaar gebouwd, in de buurt van een woonzorgcentrum, een lokaal dienstencentrum, een dagverzorgingscentrum of een dienst voor gezinshulp. De bewoners kunnen dan van de dienstverlening van deze instelling gebruik maken. Met een alarmsysteem is er ook altijd snelle hulp in geval van noodsituaties. d. Dagverzorgingscentrum

Dagverzorgingscentra richten zich tot 65-plussers of ouderen die zorg nodig hebben. De centra zijn altijd verbonden aan een woonzorgcentrum, ook als ze zich op een andere locatie bevinden. De ouderen kunnen er elke dag terecht voor verzorging en voor activiteiten. Ook wie niet mobiel is, is welkom. Deze opvang overdag helpt ouderen om langer zelfstandig thuis te blijven wonen en is ook vaak een grote steun voor mantelzorgers. Een dagverzorgingscentrum biedt onder meer gepast vervoer om naar het centrum te komen en terug naar huis te gaan, warme maaltijden, gezinszorg en hulp in het huishouden, verpleging, revalidatie, animatie en psychosociale begeleiding. e. Centrum voor kortverblijf

Een centrum voor kortverblijf is te vergelijken met een dagverzorgingscentrum, maar de bewoners kunnen er ook ’s nachts blijven. Sommige bewoners verblijven er enkel ’s nachts, andere zowel overdag als ’s nachts. Net als een dagverzorgingscentrum is het centrum voor kortverblijf verbonden aan een woonzorgcentrum. Vaak komen ouderen er terecht als ze een crisis meemaken en voor korte tijd niet alleen thuis kunnen blijven wonen, bijv. na een opname in het ziekenhuis of het overlijden van hun partner. Na een kort verblijf kunnen ze weer naar huis. Die tijdelijke opvang maakt het mogelijk dat ouderen langer thuis blijven wonen, en dat ze minder snel de stap moeten zetten naar de residentiële zorg. Een centrum voor kortverblijf biedt onder meer tijdelijk verblijf (dag en nacht), warme maaltijden, gezinszorg en hulp in het huishouden, verpleging, revalidatie, animatie en psychosociale begeleiding. f. Rusthuis of rustoord voor bejaarden (ROB)

Een rusthuis is een collectieve woonvorm waar aan mensen ouder dan 60 jaar huisvesting wordt geboden met de mogelijkheid gebruik te maken van dagelijkse hulp en verzorging. g. Rust en verzorgingstehuis (RVT)

In een rust- en verzorgingstehuis kan men terecht wanneer men zwaar zorgbehoevend is. In tegenstelling tot het rusthuis waar men op eigen houtje naartoe kan, kan men pas opgenomen worden in een RVT als men aan een aantal criteria van de KATZ-schaal

4

voldoet en is er een medisch attest noodzakelijk. In veel rusthuizen zijn een aantal rust- en verzorgingsbedden geïntegreerd. h. Woonzorgcentrum

Een woonzorgcentrum is een voorziening die bestaat uit één of meer gebouwen die functioneel een geheel vormen. In een woonzorgcentrum wordt aan gebruikers van 65 jaar of ouder, die er permanent verblijven, in een thuisvervangend milieu huisvesting en ouderenzorg aangeboden. Vroeger waren de woonzorgcentra gekend als ROB (Rustoord voor Bejaarden) of RVT (Rust- en Verzorgingstehuis). Woonzorgcentra worden niet meer gezien als een plaats om te rusten. Wel als een plaats waar je woont en ook zorg krijgt, of een plaats die zorg aanbiedt aan ouderen die in de omgeving wonen. i. Satellietwoning

Satellietwoningen liggen op een afstand van een woonzorgcentrum, maar de bewoners kunnen rekenen op zorgen en diensten van dit woonzorgcentrum. j. Wonen in groep

Wonen in groep betekent dat elke bewoner een eigen woning heeft, maar dat ze samen ook een aantal ruimtes delen. Naargelang de aard van de woonvorm, neemt het aantal gemeenschappelijke ruimtes toe:

Centraal wonen Bij centraal wonen woont iedereen in zijn eigen huis of appartement rond een gemeenschappelijke tuin of binnenplaats. Er zijn altijd een aantal ruimtes zoals een garage, een berging of een wasplaats, die bewoners delen en waar ze samen verantwoordelijk voor zijn. Een groep die centraal woont, vormt een eigen entiteit in de buurt. Soms kunnen de buurtbewoners ook gebruikmaken van de gemeenschappelijke ruimte. De bewoners kiezen er voor om in groep te wonen. Het gaat om zeer diverse groepen, elk met een eigen dynamiek.

Cohousing Bij cohousing zijn er meer gemeenschappelijke ruimtes dan bij centraal wonen, zowel binnen als buiten. Er is altijd een tuin of binnenplaats, een extra keuken en eetkamer om samen te eten, hobbykamers, wasplaats, enzovoort. De bewoners hebben elk hun eigen huis, maar kiezen ervoor om samen te leven.

Gestippeld wonen Bij gestippeld wonen, wonen alle bewoners in hetzelfde appartementsgebouw. Je hebt zelf een eigen appartement dat helemaal privé is. In datzelfde flatgebouw hebben een aantal andere ouderen ook een appartement – niet naast elkaar maar ‘gestippeld’ over het hele gebouw. De groep ouderen gebruikt ook samen één extra appartement waar ze elkaar opzoeken voor

5

gezelschap, tv-kijken, samen eten, enzovoort. Soms gebruiken ze dat appartement ook als hoofdkwartier voor de diensten voor thuisverzorging waar ze al dan niet samen een beroep op doen. Meestal zijn het groepen van acht tot tien bewoners. Om de kosten van het extra appartement te kunnen delen, moet de groep immers groot genoeg zijn. Ze staan samen in voor de inrichting en het onderhoud van het appartement en kunnen ook de kosten voor thuiszorg en schoonmaak delen. Vooraf spreekt de groep met de eigenaar van het gebouw het recht op coöptatie af. Coöptatie is het zelf kiezen of aanwijzen van nieuwe leden. Zo kunnen ze zelf bepalen wie er in een vrijgekomen appartement intrekt. De samenstelling van de groep verandert af en toe. Er kunnen leden uitstappen, andere kunnen toetreden. En uiteraard hebben de leden van de groep niet alleen contact met elkaar, maar ook met de andere bewoners in het flatgebouw. Dat is echter meer op individuele basis. Gestippeld wonen is één van de woonvormen die gemakkelijk te realiseren valt in een bestaande structuur. Zowel private verhuurders als OCMW’s of sociale woningmaatschappijen zouden hierop kunnen inspelen.

Woongroep van ouderen (woongemeenschap) Een woongroep van ouderen is een zeer bewuste keuze en vraagt een grote betrokkenheid. Je kunt het vergelijken met een studentenhuis, maar dan als oplossing voor ouderen en voor lange termijn. Meestal gaat het om een eerder kleine groep van drie tot vijf ouderen. Het vertrekpunt is dat ze samen leven en ook voor elkaar zorgen. Ze helpen elkaar om inkopen te doen, te koken, het huishouden te doen, enzovoort. Ze eten samen, kijken samen tv en brengen veel tijd door met elkaar. Als iemand ziek is, zullen ze voor elkaar bijspringen, maar persoonlijke verzorging of medische zorgen verstrekken ze niet. Als iemand langdurig ziek wordt of een fysieke beperking krijgt, wordt hulp van buitenaf gezocht. Iedere bewoner heeft een eigen slaapkamer. Die kan iedereen ook zelf inrichten met eigen meubels en spullen. Sommigen hebben er ook hun eigen tv. Alle andere ruimtes zoals leefkamer, eetkamer, keuken, badkamer en sanitair zijn meestal gemeenschappelijk. Die ruimtes worden, in onderling overleg, ingericht.

k. Duplexwonen

Bij duplexwonen trekt een jong gezin in de woning van een oudere persoon in. De oudere persoon gaat in een kleine aangebouwde woning of een aparte kamer wonen (liefst individueel toegankelijk).

6

l. Kangoeroewonen

De termen ‘kangoeroewonen’ en ‘duplexwonen’ worden wel eens voor dezelfde woonvormen gebruikt waardoor verwarring kan ontstaan. Bij kangoeroewonen betrekt een oudere of een ouder koppel de gelijkvloerse verdieping van een woning en gaat een jong gezin op de andere verdiepingen wonen. Het gaat dus om twee woningen met gescheiden inkom in één huis. Voor beide generaties betekent dit een enorm voordeel, omdat het jongere gezin goedkoper kan wonen, terwijl ze in geval van noodsituaties aan de ouderen hulp kunnen verlenen. Naarmate de dienstverlening van de jongeren aan de oudere bewoner groter wordt, vermindert de huurprijs. m. Zorgwonen

Zorgwonen is het creëren van een kleinere woongelegenheid binnen een bestaande woning zodat maximaal twee oudere of hulpbehoevende personen kunnen inwonen. Bijgevolg is zorgwonen vergelijkbaar met ‘duplexwonen’ en ‘kangeroewonen’. Het grote voordeel van zorgwonen is dat de samenwonenden op fiscaal vlak niet gezien wordt als één gezin en dit bijgevolg geen nadelig effect heeft op sociale uitkeringen of sociale voordelen zoals bijv. studietoelagen of werkloosheidsuitkering. Let wel, hiervoor moeten inwoners wel kunnen aantonen dat hun woning officieel een zorgwoning is! Een woning is een zorgwoning als voldaan is aan volgende voorwaarden:

1. In de bestaande woning wordt één kleinere (ondergeschikte) wooneenheid gecreëerd.

2. De ondergeschikte wooneenheid vormt één fysiek geheel met de hoofdwoning. 3. De ondergeschikte wooneenheid, de ruimten die gedeeld worden met de

hoofdwoning niet meegerekend, maakt ten hoogste een derde uit van het bouwvolume van de volledige woning.

4. De hoofdwoning en de ondergeschikte woning zijn eigendom van dezelfde eigenaar(s).

5. De creatie van een ondergeschikte wooneenheid gebeurt met het oog op het huisvesten van:

a. ofwel ten hoogste twee oudere personen van 65 jaar of ouder b. ofwel ten hoogste twee hulpbehoevende personen:

personen met een handicap personen die in aanmerking komen voor een tegemoetkoming

van de Vlaamse zorgverzekering personen die hulp nodig hebben om zelfstandig te wonen.

6. De zorgbehoevende personen kunnen zowel in de hoofdwoning als in de ondergeschikte woning wonen.

Indien u uw woning wenst in te richten als zorgwoning dan moet u de gemeente hiervan op de hoogte brengen. Als u aan de voorwaarden voldoet, zal de gemeente de zorgwoning registreren in het Rijksregister. Alle instanties die gebruik maken van de

7

gegevens van het Rijksregister zijn zo ook op de hoogte van uw woonsituatie en houden hiermee rekening voor bijv. de berekening van een premie of uitkering. Ook een huurwoning kan in aanmerking komen als zorgwoning, maar de eigenaar moet hiervan wel op de hoogte zijn en zijn goedkeuring geven. n. Wat met de verlaten woning?

Je vermijdt best dat de woning leeg kom te staan als je jouw woning verlaat voor een aangepaste woning. Indien een woning één jaar leegstaat kan deze immers op het gemeentelijk leegstandsregister komen te staan. Indien een woning gedurende één jaar op het leegstandsregister staat dient de eigenaar een leegstandsheffing te betalen. Om leegstand te vermijden kan je de woning onder meer verhuren of verkopen. De woning verkopen kan je zelf doen of via een makelaar. Het verhuren van een woning kan je zelf doen, via een makelaar of via een Sociaal Verhuurkantoor (SVK). Een SVK is een erkende organisatie die woningen en appartementen huurt op de private huurmarkt en deze vervolgens voor een redelijke huurprijs verder verhuurt aan mensen met een bescheiden inkomen. SVK’s geven voorrang aan kwetsbare gezinnen. Mensen die hun woning verhuren via een SVK kunnen genieten van heel wat voordelen. Het SVK neemt het grootste deel van de (administratieve) taken op zich zodat de eigenaar minder zorgen heeft. Daarnaast zorgt het verhuurkantoor voor:

Een huurder en het huurcontract;

De opmaak van een plaatsbeschrijving en andere administratieve taken;

De inning van de huur en de stipte betaling aan de verhuurder, ook als de woning niet verhuurd wordt of de huurder niet betaald heeft;

De brandverzekering;

De organisatie van eventuele herstellings- en onderhoudswerkzaamheden (bijv. verwarmingsketel) voor rekening van de huurder;

Toezicht op het onderhoud van de woning en geeft ze in dezelfde staat terug aan de verhuurder op het einde van de overeenkomst, rekening houdend met normale slijtage;

Ondersteuning van de huurder bij zijn rechten en verplichtingen. Bovendien komen bepaalde werken in de SVK-woning in aanmerking voor de Vlaamse Verbeterings- of Renovatiepremie (zie ook punt 3. Welke premies bestaan er?).1

1 Meer info over een SVK vind je op: https://www.vmsw.be/Home/Ik-ben-particulier/Verhuren-aan-een-sociaal-verhuurkantoor

8

2. Aanpassingen aan de woning2 Het uitvoeren van kleine of grotere aanpassingen in de woning kunnen er voor zorgen dat senioren langer in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. a. Sanitair

Toilet

Een verhoogd toilet met zithoogte tussen de 46cm en 50cm, vergemakkelijkt het gaan zitten en rechtstaan. Het toilet verhogen kan op verschillende manieren.

1. Toiletverhogers

Toiletverhogers bestaan in verschillende uitvoeringen en hoogtes met als doel het zitten en rechtstaan te vergemakkelijken. Belangrijk is dat de toiletverhoger stevig bevestigd wordt. Verhoogde WC-bril De kostprijs voor een verhoogde WC-bril is heel verschillend. Het goedkoopste model is ongeveer 40 euro.

Toiletverhoger met handgreep De kostprijs hiervan is +/- 100 euro.

2 De kostprijzen in deze uitgave zijn uitsluitend van informatieve waarde en kan geen enkele verbintenis van SOM vzw of de verdeler tot stand brengen. Deze informatie kan nooit grond zijn voor een schuldvordering.

9

2. Seniorentoilet

Een seniorentoilet is een toilet dat standaard tussen de 46cm en 50cm hoger is dan een gewone toilet. Er bestaan verhoogde sokkeltoiletten en hangtoiletten. Een sokkeltoilet is stevig door zijn groot steunvlak. Een hangtoilet is praktisch voor het schoonhouden van de vloer maar vereist een extra stevige bevestiging. De kostprijs is afhankelijk van toilet tot toilet en van de plaatsingskosten. Sokkeltoilet Hangtoilet

3. Verstelbaar toilet

Een verstelbaar toilet kan automatisch met een afstandsbediening op de gewenste hoogte gezet worden. De kostprijs hiervan is minimaal 1 800 euro.

4. Toiletstoel

Om trappen te vermijden kan je kiezen voor een

toiletstoel boven of in de slaapkamer.

De prijzen verschillen zeer sterk van model tot

model. Het goedkoopste model is 130 euro.

10

Bad

1. Badplank

Een badplank wordt dwars over het bad op de twee badranden geplaatst en is voorzien van zijklemmen die maken dat de plank niet kan verschuiven. De badplank wordt gebruikt om makkelijker in en uit het bad te stappen of om zittend te douchen (in bad). Het gebruik van een handgreep op de muur is hierbij nodig. Er bestaan verschillende modellen, waaronder exemplaren met een beugel. Voordat je overgaat tot de aankoop van een badplank, is het van belang om de juiste maten van je bad te nemen. De kostprijs van een badplank is tussen de 50 en de 60 euro.

2. Badzit

Een badzit is handig als je moeilijk kan gaan zitten op de badbodem en terug rechtkomen. Er zijn badzitjes met of zonder rugleuning te verkrijgen. Voordat je overgaat tot de aankoop, is het van belang om de juiste maten van je bad te nemen. Een badzit is te verkrijgen vanaf 70 euro. Badzit steunend op de bodem Badzit hangend aan de badrand

11

3. Badopstap

Een badopstap is een stabiel opstapje met antislip dat voor het bad geplaatst wordt om makkelijker in en uit bad te stappen. Het bestaat in verschillende hoogtes. De kostprijzen zijn verschillend. Een eenvoudig model kost zo’n 30 euro.

4. Badlift

Een badlift ondersteunt het zelfstandig gaan zitten en rechtkomen van de badbodem. De bediening ervan gebeurt elektrisch (op laagspanning) of via waterdruk en is dus volledig veilig te gebruiken in het water. Er zijn verschillende modellen. De kostprijs is minimum 1 000 euro.

5. Instapbad

Een instapbad zorgt ervoor dat je langer zelfstandig gebruik kan maken van het bad. Zo een bad beschikt over een deur (binnen- of buitendraaiend), een lage instap en een zitgelegenheid. Instapbaden bestaan in verschillende uitvoeringen. Een instapbad kost minimum 2 000 euro.

12

Douche

1. Afneembare douchekop

Vervang een vaste douchekop door een glijstang met een afneembaar exemplaar. Zorg voor een extra stevige bevestiging, waardoor de glijstang in geval van nood als steun kan dienen. Extra steun kan ook via de plaatsing van handgrepen.

2. Douchekruk

Staand douchen kan onveilig zijn. Douchekrukken bestaan er in verschillende modellen zoals met of zonder rugleuning en armsteuntjes, hoekmodellen, enzovoort. Een tuinstoel met vaste armleuningen kan een goed alternatief zijn.

Naargelang de uitvoering en het model verhoogt de prijs. De kostprijzen zijn zeer divers. Het goedkoopste model is beschikbaar vanaf 50 euro.

3. (Opklapbare) douchestoel

Een opklapbare douchestoel moet bevestigd worden aan een stevige muur. Er bestaan verschillende modellen. Zitjes met een bijkomende steunpoot zorgen voor extra stevigheid. Naargelang de uitvoering en het model verhoogt de prijs. De kostprijzen zijn zeer divers. Het goedkoopste model is beschikbaar vanaf 50 euro.

13

4. (Vlakke of drempelloze) inloopdouche

Een gebruiksvriendelijke douche wordt drempelloos uitgevoerd, dus op hetzelfde niveau als de badkamervloer. De douche kan ingevoegd worden in de tegelvloer of er kan gebruik gemaakt worden van een vlakke douchebak of douchegoot. Daarnaast zijn handgrepen en/of een douchestoel noodzakelijk. Er wordt aangeraden om te kiezen voor een douchegordijn i.p.v. scheidingswanden aangezien dit de meeste mogelijkheden biedt betreffende toegankelijkheid en hulpverlening. De kostprijs van een inloopdouche is zeer verschillend. Vaak gaat de installatie van een inloopdouche gepaard met de renovatie van de badkamer waardoor de kostprijs oploopt (tussen de 6 000 en 20 000 euro).

Kranen

1. Ééngreepsmengkraan

Kies voor een ééngreepsmengkraan of éénhendelmengkraan om de temperatuur van het water makkelijker (en veiliger) te kunnen regelen. Vooral de spoelbak is best uitgerust met een ééngreepsmengkraan. Een kraan met uittrekbare slang is ook aan de wastafel zeer interessant om bv. haren te wassen of een emmer te vullen. Deze kranen zijn zeer verschillend in prijs en kan je aankopen vanaf 100 euro.

Ééngreepsmengkraan Ééngreepsmengkraan met uitrekbare slang

14

2. Thermostatische (meng)kraan

Het bad en de douche worden best uitgerust met een thermostatische (meng)kraan. Een thermostatische kraan houdt de temperatuur constant waardoor brandgevaar voorkomen wordt. Deze kranen zijn zeer verschillend in prijs. Een thermostatische kraan heb je vanaf 100 euro.

Thermostatische badkraan Thermostatische douchekraan

Wastafel

Je kiest best voor een wastafel die onderrijdbaar is, dit vergemakkelijkt het zittend wassen. De afvoer van de wastafel situeert zich dan ook best zover mogelijk achteraan. Indien de wastafel geplaatst wordt 80 cm boven de grond is zowel staand als zittend gebruik mogelijk. Ga voor een ééngreepsmengkraan om de temperatuur van het water makkelijker en veiliger te kunnen regelen. Ook een kraan met uitrekbare slang is handig aan een wastafel om bijv. de haren te wassen. De spiegel is kantelbaar en hangt minimum 10 cm boven de wastafel om spatwater te voorkomen en hangt voldoende hoog voor staand gebruik. Een kolomkastje naast de wastafel heeft als voordeel dat spullen binnen handbereik zijn.

15

Handgrepen

1. Opklapbare beugel

Een handgreep of beugel vergemakkelijkt onder meer het zitten en rechtstaan van het toilet. Bovendien kan je er op steunen tijdens het zitten. De plaatsing van handgrepen of beugels vereist en voldoende stevige muur.

Er bestaan verschillende soorten opklapbare beugels. Ook de kostprijs van deze beugels is verschillend. Een basismodel kost al snel 150 euro.

2. Vaste handgrepen

Op verschillende plaatsen kunnen vaste

handgrepen van pas komen, vooral in de

badkamer en het toilet. Voor het installeren van

deze handgrepen moet er geboord worden.

De handgrepen zijn heel verschillend in prijs en

uitvoering. Een eenvoudig model kost 20 tot 50

euro.

3. Verplaatsbare handgrepen

Er bestaan handgrepen die bevestigd worden door middel van zuignappen met als voordeel dat ze flexibel zijn in gebruik, de muren niet beschadigen en eenvoudig te installeren zijn. Deze beugels vereisen wel een glad oppervlak (zoals tegels). Deze handgrepen zijn verschillend in prijs en uitvoering. Een eenvoudig model kost zo’n 60 euro.

16

4. Toiletkader

Een toiletkader staat los van de toiletverhoger. De kostprijs van een toiletkader is minimum 140 euro.

5. Wastafelbeugel

Om steun te bieden tijdens het staan aan de wastafel of bij het rechtkomen van een stoel, biedt de plaatsing van een wastafelbeugel een oplossing. De prijs is zeer verschillend. Minimum kost een wastafelbeugel 170 euro.

6. Handgreep aan bad

Een handgreep wordt geplaatst op de badrand. De handgreep biedt steun bij het in- en uitstappen van het bad, en bij het rechtkomen. Er is geen gereedschap nodig om de handgreep te bevestigen. De kostprijs van deze handgrepen

is tussen de 65 en 140 euro.

17

Verluchting

Vochtige ruimtes, zoals een badkamer, moeten veel en goed verlucht worden. Damp zet zich om in vocht en zorgt voor slipgevaar. Verluchting kan via een raam of via mechanische verluchting (bijv. een ventilatiesysteem dat werkt bij het aandoen van het licht).

Andere

1. Antislip

Een antislipmat voorkomt uitglijden in bad en/of douche. Belangrijk is dat de mat geplaatst wordt als het bad of de douche droog en schoon is en dat ze goed aangedrukt wordt. Tevens moet de mat goed onderhouden worden (zeepresten verwijderen,...). Een andere mogelijkheid is de aanschaf van een slipvrij bad of douche. Dit is een bad met een ondergrond in reliëf (met ribbels, noppen,...) om uitglijden te voorkomen.

Daarnaast bestaan er ook antislipstickers die op verschillende plaatsten kunnen worden aangebracht (in het bad, in de douche, op de trap, buiten,…).

2. Vloerafwerking

De hoge vochtigheidsgraad tijdens het baden of het douchen zorgt voor verneveling op de vloer. De vloer is daarom best slipvrij. Een volledige uitvoering van de badkamervloer in antislipmateriaal is daarom aangewezen.

3. Badkamerdeur

Indien er maar één badkamerdeur is, wordt best gekozen voor een buitendraaiende deur of een schuifdeur. Hierdoor is er geen verlies aan vloeroppervlakte en kan de deur steeds van buitenaf geopend worden, zodat je hulp kan krijgen indien nodig.

4. Verbinding tussen slaapkamer en badkamer

De slaapkamer en de badkamer liggen best zo dicht mogelijk bij elkaar. De weg tussen slaapkamer en badkamer is best obstakelvrij en goed verlicht. In de ideale situatie is de slaapkamer rechtstreeks verbonden met de badkamer. Een schuifdeur (of open doorgang) tussen de twee ruimtes neemt het minste plaats in.

18

b. Trap(hal)

Goede trapverlichting

Voorzie goede trapverlichting zowel onder als bovenaan de trap, en al dan niet met een sensor. Naast goede trapverlichting is het ook belangrijk om geen spullen op de trap te leggen. Traplopers worden ook best zo stevig mogelijk bevestigd zodat er niet over gestruikeld kan worden.

Tweede trapleuning

Indien de trapbreedte het toelaat, kan aan beide zijden van de trap een stevige, ononderbroken leuning aangebracht worden. Leuningen lopen best 40 cm verder door dan de treden om een goede houvast te hebben onder- en bovenaan de trap.

Traplift

Een traplift is een stoel met aandrijving die zich voortbeweegt over een rail die is bevestigd op een trap. Een traplift wordt, indien mogelijk, bij voorkeur langs de muurzijde van de trap aangebracht.

Er bestaan heel veel verschillende soorten trapliften voor onder meer draaiende-, rechte-, en buitentrappen. De prijst verschilt zeer sterk van model tot model. Het goedkoopste model voor binnen is zo’n 3000 euro, voor buiten is dat 4 000 euro.

Traplift rechte trap Traplift draaiende trap

19

Soms is het mogelijk om de slaapkamer naar beneden te verhuizen, bijv. naar de garage. Door het plaatsen van Gyproc wanden kan men zonder veel werken te verrichten op het gelijkvloers een kamer bijmaken.

Plateautraplift

Indien een trap de toegankelijkheid van mensen met een rolstoel belemmert, kan een plateautraplift een oplossing zijn. Als de lift niet in gebruik is kan het ‘plateau’ worden opgevouwen. De meeste liften werken volledig automatisch waardoor de rolstoelgebruiker niet afhankelijk is van een derde. Er bestaan verschillende modellen plateautrapliften, zowel voor binnen als voor buiten, als voor rechte en draaiende trappen. De kostprijs is zeer verschillend van model tot model. De kostprijs van dergelijke lift is minimum 5 000 euro.

Parlofoon en videofoon

Een parlofoon met automatische deurontgrendeling laat toe om de deur van op afstand te openen. Met een videofoon kan je de bezoeker niet enkel horen maar ook zien. Beide toestellen kunnen bediend worden met een draagbaar bedieningssysteem. Ze zijn niet alleen gemakkelijk, maar bevorderen ook de veiligheid en het veiligheidsgevoel. Sommige toestellen zijn draadloos waardoor ze makkelijker te installeren zijn en de kostprijs ook lager ligt. De kostprijs is zeer verschillend van model tot model. Vanaf 125 euro heb je een eenvoudige parlofoon, en vanaf 370 euro een eenvoudige videofoon.

Parlofoon Videofoon

20

Seniorenslot

Bij een seniorenslot zit het slot boven de handgreep. Daardoor is het beter zichtbaar, heb je geen schaduw en moet je niet bukken om het slot te openen. Bovendien geeft de klink steun bij het openen van de deur. De kostprijs van een seniorenslot verschilt van model tot model. De richtprijs van dergelijk slot inclusief plaatsing, is 175 euro.

c. Keuken

Indien je een nieuwe keukeninrichting overweegt, is een goed doordacht ontwerp noodzakelijk. Een keukenfabrikant of schrijnwerker is op de hoogte van de verschillende mogelijkheden. Hieronder alvast een aantal tips om de keuken aan te passen:

- Zorg voor een goede verbinding tussen keuken en leefruimte. Eventueel kan de deur tussen beide ruimtes weggenomen worden.

- De kookplaat en de spoelbakken bevinden zich bij voorkeur op hetzelfde aanrecht, zodat potten verschoven en niet opgetild moeten worden. Een keramische kookplaat is gemakkelijk in onderhoud en laat schuiven met potten en pannen toe.

- Inductiekookplaten zien er hetzelfde uit als keramische kookplaten. Het verschil ligt in de manier van opwarmen. Inductieplaten werken met een magnetisch veld. Na verwijdering van de kookpot koelt de kookplaat vrij snel af, zodat de kans om je te verbranden kleiner is.

- Beveilig het gasfornuis door de gastoevoer automatisch te laten afsluiten als de vlam niet brandt.

- De spoelbak is best uitgerust met een ééngreepsmengkraan. Een thermostatische kraan voorkomt verbrandingsgevaar.

- Gebruik een kraan met uitrekbare slang. Deze heeft als voordeel dat je potten op het aanrecht kan vullen waardoor je minder moet tillen of verplaatsen.

- Voorzie voldoende verlichting in de keuken. Naast een centraal lichtpunt voorzie je best een extra lichtpunt boven het fornuis en minstens één boven de voornaamste werkvlakken.

- De microgolf en de oven staan op de goede hoogte, zodat je niet (teveel) moet bukken of reiken.

- Voorzie voldoende werkruimte. Zet overbodige spullen of weinig gebruikte toestellen in een kast.

- Vermijd onnodig bukken en ver of hoog reiken. Zet veel gebruikte dingen onder handbereik en zware spullen onderaan.

21

- Een serveerwagen met handgrepen kan gebruikt worden voor het verplaatsen van spullen. Het heeft als voordeel dat je meerdere voorwerpen tegelijk kan verplaatsen, zonder ze te moeten dragen. Bovendien geeft een degelijke serveerwagen lichte steun tijdens het lopen.

d. Leef- en slaapruimtes

Bedverhogers

Bedverhogers (bijv. in de vorm van blokken onder de poten van het bed) verhogen de zithoogte en vergemakkelijkt het rechtkomen uit het bed en het gaan zitten in het bed. De kostprijs van bedverhogers is zeer verschillend. Minimum kostprijs is zo’n 70 euro.

Stoel- en zetelverhogers

Dit zijn stukken (uit hout of kunststof) die onder de poten van de stoel of zetel worden geplaatst om de zithoogte te verhogen en om het gaan zitten en rechtkomen te vergemakkelijken. De kostprijs van stoel- en zetelverhogers is zeer verschillend. Minimum kostprijs is zo’n 70 euro.

Zetelverhogers Stoelverhogers

22

Triangel (boven het bed)

Een triangel is een driehoekige handgreep die boven je bed hangt om je aan op te trekken (zoals in het ziekenhuis). Zo’n triangel kan ook gebruikt worden als steun om je om te draaien. De kostprijs van dergelijke triangel is een 270 euro.

Bedhandgreep

De bedhandgreep helpt bij het in en uit bed stappen. De bedhandgreep wordt onder het matras geplaatst en de handgreep steken er aan de bovenkant uit. Kostprijs is minimum 25 euro.

Bereikbare lichtschakelaars en stopcontacten

Veel ongelukken gebeuren ’s nachts op weg naar het toilet. Goede verlichting is dus belangrijk. Indien mogelijk voorzie dan ook een lichtschakelaar in of aan het bed. Of voorzie bijvoorbeeld een goed nachtlampje. Lichtschakelaars en stopcontacten staan best tussen 90 cm en 120 cm boven de grond. De woning is best voorzien van tuimelschakelaars met grote drukknoppen omdat deze eenvoudig zijn in gebruik.

Seniorentelefoon

Telefoon- of GSM-toestellen zijn verkrijgbaar met grote toetsen, vast programmeerbare nummers en zelfs met foto’s. Dit soort toestellen zijn meestal gemakkelijker om te bedienen.

23

e. Algemene ruimtes

Brede doorgangen en deuren

Om een goede toegankelijkheid te verkrijgen, moeten veel gebruikte deuren best over een vrije doorgangsbreedte van minimum 90 cm beschikken. De deur moet 90° kunnen openen. Dit haaks opengaan van de deuren wordt vaak belemmerd door aanwezigheid van o.a. radiatoren. Om veiligheidsredenen draaien deuren open van de drukste naar de rustigste kamer. Glazen deuren zonder kader worden beter zichtbaar indien zij voorzien worden van een contrastmarkering op ooghoogte.

Schuifdeuren vormen een goed alternatief voor draaideuren, voor zover ze eenvoudig te bedienen en moeiteloos te openen zijn.

Deuren worden best uitgerust met teruggebogen deurklinken. Deze zijn makkelijker te bedienen voor mensen die de handfunctie(s) minder kunnen gebruiken. Teruggelopen deurklinken voorkomen ook dat je bijvoorbeeld met kleding achter de deurklink blijft hangen.

Goede verlichting

Het is belangrijk dat er voldoende verlichting is en dat de schakelaars op goed bereikbare plaatsen zitten. Naast een centraal lichtpunt wordt aangeraden om accentverlichting te voorzien. Accentverlichting is verlichting die gericht is op een specifiek punt waar je bepaalde activiteiten uitvoert (bijv. lezen, naaien, aan de computer werken,...) Ook een schemerschakelaar en automatische verlichting zijn aan te raden. Een schemerschakelaar geeft automatisch licht als het donker wordt. Een automatische verlichting met bewegingssensor geeft licht als er beweging in de buurt is.

24

Niveauverschillen wegwerken

1. Hellend vlak

Een hellend vlak wordt gebruikt om drempels van meer dan 2 cm te overbruggen. Het mag niet te steil zijn en bestaat uit stevig materiaal dat antislip en weersbestendig is. De kostprijs van deze hellende vlakken is zeer verschillend van model tot model.

2. Drempelbrug

Een drempelbrug kan kleine drempels overbruggen, zoals bijv. de onderzijde van een schuifraam. Belangrijk is dat de uitvoering in antislipmateriaal gebeurt en dat er een beperkt hellingspercentage is waardoor het niet te steil is. De kostprijs is zeer verschillend, afhankelijk van model tot model. De drempelbrug of de foto kost zo’n 300 euro.

3. Oprijgoot

Oprijdgoten worden ook gebruikt om drempels te overbruggen. Ze zijn licht, compact en gemakkelijk handelbaar zodat ze eenvoudig opgeborgen of meegenomen kunnen worden. De kostprijs van een oprijgoot is zeer verschillend afhankelijk van model tot model. Minimum kostprijs is zo’n 230 euro.

Vloerbekleding

De vloerbekleding moet effen en voldoende stroef zijn. Losliggende tapijten worden verwijderd of voorzien van antislip.

25

Automatiseren van rolluiken en garagepoort

Het automatiseren van rolluiken wordt vooral uitgevoerd bij mensen die minder

kracht krijgen in hun armen en handen omwille van het ouder worden. De kostprijs

voor het automatiseren van de rolluiken is afhankelijk van de lengte en het gewicht

van de rolluik. Vanaf ongeveer 150 euro kan je een rolluik elektrische maken. Voor

grote en zwaardere rolluiken zal dit meer kosten.

Het automatiseren van de garagepoort is interessant voor mensen die minder kracht hebben of zich minder goed kunnen bukken. Een bestaande garagepoort automatiseren betekent dat de garagedeur eenvoudig geopend en gesloten kan worden met een zender of schakelaar op afstand. Bijna alle bestaande garagedeuren en -poorten kunnen worden geautomatiseerd. Daarbij maakt het niet uit of het een kanteldeur, schuifpoort, sectionale poort, een draaideur of een garagepoort die openslaat, is. De kostprijzen zijn zeer verschillend, afhankelijk van het gewicht en de afmetingen van de garagepoort of –deur. De kostprijs ligt meestal tussen de 650 en de 3 000 euro.

Kabels wegwerken

Kabels die over de grond lopen kunnen gevaarlijk zijn om over te vallen. Werk deze dus zoveel mogelijk weg. Waar nodig kunnen verdeelstekkers, stevig bevestigd tegen de muur, een oplossing bieden voor de aanwezigheid van losse kabels op de vloer (rondslingerende verdeeldozen zorgen voor struikelgevaar). Indien er kabels over de grond lopen kan je ook een kabelgoot laten installeren. Hierdoor wordt het struikelgevaar verminderd.

f. Andere

Personenalarmsysteem (PAS)

Met het personenalarmsysteem (PAS) kan je met de druk op één knop hulp inroepen. Het PAS werkt overal in huis en is verbonden met een alarmcentrale zodat hulp bijna onmiddellijk beschikbaar is. Het PAS bestaat uit een zender en een ontvanger. Het zendertje draagt men als een halsketting rond de hals of pols. De ontvanger is verbonden met het vaste telefoontoestel. Met één druk op de knop komt men automatisch bij de alarmcentrale terecht. Deze centrale is dag en nacht bemand en zal onmiddellijk na de oproep te hulp schieten. Bij de installatie van het toestel geeft men een aantal helpers op: familie, buren, de huisarts. Bij voorkeur zijn dit mensen die makkelijk de woning kunnen betreden. In geval van een oproep zal de alarmcentrale deze lijst aflopen tot er hulp kan geboden worden. Ondertussen blijft de centrale contact houden met de persoon in nood. Voor meer info over de kostprijs van het PAS en de installatie ervan kan je terecht bij jouw mutualiteit.

26

Rook- en CO-melder

Het gevaarlijkste bij een brand is meestal de

rookontwikkeling: het zuurstofniveau in de woning

daalt en er komen giftige gassen vrij. Daarom is het

aangeraden om een rookmelder in jouw woning te

plaatsen. Een rookmelder is verplicht bij

huurwoningen, nieuwbouwwoningen en woningen

die worden gerenoveerd.

Een goede rookmelder slaat op tijd alarm waardoor

vermeden wordt dat het vuur zich verder verspreidt.

Het is aangewezen om op elke verdieping een

rookmelder te voorzien. Rookmelders verschillen in

prijs. Een goede rookmelder heb je al voor 25 euro.

Alle verwarmingstoestellen die werken op gas, kolen, mazout en petroleum hebben veel lucht (zuurstof) nodig om goed te branden. Als er een slechte verbranding is en er te weinig zuurstof in de kamer is, wordt het gevaarlijke gas koolstofmonoxide (CO) gevormd. Bij elektrische toestellen kan geen CO ontstaan. CO kan wel komen uit: de kachel, de open haard, de ketel van de centrale verwarming, de schouw, de boiler voor warm water, het gasvuur, indien deze niet goed werken of als er onvoldoende verluchting in de kamer is. CO is een gas dat je niet ruikt, ziet, proeft of voelt. Bijgevolg kan het gas zich onopgemerkt in de woning opstapelen tot levensbedreigende concentraties. CO-vergiftiging kan je herkennen aan onderstaande alarmsignalen:

Hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, duizeligheid, concentratiestoornissen, braakneigingen.

De klachten doen zich altijd voor op een bepaald tijdstip, bijvoorbeeld tijdens het nemen van een bad of douche, bij het verwarmen met een petroleumkacheltje,...

Er is roetafzetting rond gasgeisers op de muur of plafond.

Er is een abnormaal hoge vochtigheid en condensatie in huis.

Er zijn gele in plaats van blauwe vlammen te zien, bijv. bij de gasgeiser.

De klachten verminderen als er verlucht wordt of als je naar buiten gaat. CO-vergiftiging kan je voorkomen door:

De vermoedelijke bron indien mogelijk uit te schakelen, bijv. de gasgeiser in de badkamer.

De woning goed te verluchten.

Verwarmings- en waterverwarmingstoestellen steeds te laten installeren door een erkende vakman!

27

Ervoor te zorgen dat alle toestellen die CO kunnen veroorzaken goed aangesloten zijn op een schouw of een rechtstreekse afvoer naar buiten te voorzien.

De schouw en de verwarmingstoestellen elk jaar te laten nakijken door een vakman.

Voor een goede luchtafvoer in de badkamer te zorgen.

Nooit een te grote kachel in een kleine kamer te zetten.

Een CO-melder te installeren:

Een CO-melder installeer je in eerste instantie in de

slaapkamer, daarna pas in de andere leefruimtes. Een

CO-melder bevindt zich op voldoende afstand van de

brander en op 1,5 meter hoogte (niet te laag bij de

grond, niet tegen het plafond). Een CO-melder is te

verkrijgen vanaf 30 euro.

Centrale verwarming

Bij centrale verwarming wordt de warmte die nodig is voor de verwarming van de woning, centraal opgewekt. Met behulp van een ‘warmteoverbrengend’ medium bijv. water, wordt deze warmte overgebracht naar de verschillende ruimten. Het bekendste systeem is de aanwezigheid van radiatoren in de verschillende te verwarmen ruimten. In de radiatoren bevindt zich opgewarmd water dat via een leidingstelsel vanuit een centrale verwarmingsketel (op aardgas of stookolie) wordt aangevoerd. Bij een ander systeem wordt warme lucht via een kanalensysteem rechtstreeks in de vertrekken geblazen. In moderne ketels vindt de verbranding afgesloten van de lucht binnenshuis plaats. De kans op CO-vergiftiging is daardoor veel kleiner dan bij het gebruik van een gewone haard. De temperatuur regeling gebeurt dikwijls door een thermostaat. De thermostaat wordt meestal aangebracht in de woonkamer. Deze meet voortdurend de temperatuursschommelingen en stopt of start de verwarming als het warmer of kouder wordt. Een digitale thermostaat is aan te raden omdat je deze kan instellen, bijv. om overdag te verwarmen en ’s nachts niet. De kostprijs van de installatie van een centrale verwarming is zeer verschillend. Gaat het bijv. om het vervangen van de verwarmingsketel of voor het plaatsten van verwarmingsleidingen en radiatoren. Een zuinige verwarmingsketel heb je al voor 5 000 euro. Indien je ook nog verwarmingsleidingen en radiotoren moet plaatsen zal de kostprijs oplopen.

28

Automatische deuropener aan de achterdeur

Wanneer het openen of sluiten van de deur moeilijk verloopt, kan de deur uitgerust worden met een automatische deuropener. Na een druk op de knop gaat de deur automatisch open en dicht binnen een instelbare tijd.

g. Domotica

Wat is domotica?

“Domoticia is de integratie van technologie en diensten, ten behoeve van een betere kwaliteit van wonen en leven. Bij domotica draait het niet alleen om integratie van techniek en bediening in de woning, maar ook om de dienstverlening van buitenaf naar de woning.”3 Domotica maakt het leven in een woning aangenamer. Soms gaat het om een dienst bijv. boodschappen bestellen via computer, maar meestal gaat het om technologische hulp. Gekende voorbeelden zijn personenalarm in noodsituaties, de bediening van licht en verwarming op een afstand, het op afstand kunnen openen en sluiten van een deur, enzovoort. Het is belangrijk dat deze technologieën afgestemd zijn op de gewoonten en behoeften van de bewoner. Indien een domoticasysteem goed toegepast en gebruikt wordt, kan het ertoe bijdragen dan ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. Meestal kunnen domoticasystemen eenvoudig uitgebreid worden in functie van de behoefte van de bewoner. Je kan het zien als een computernetwerk waar steeds meer computers op aangesloten worden. De kostprijs is dan ook zeer verschillend van de wensen (behoeften) en de reeds aanwezige infrastructuur. De meeste verkopers bieden pakketten aan, waarin een aantal voorzieningen opgenomen zijn. De inhoud van deze pakketten is dan weer afhankelijk van aanbieder tot aanbieder.

3 Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Domotica (22 december 2016)

29

In principe kan domotica in elke woning geïnstalleerd worden. Bij nieuwbouwwoningen en renovatie zijn de kosten evenwel relatief laag omdat alle voorzieningen en infrastructuur meteen geïntegreerd kunnen worden.

Toepassingen

Er zijn heel veel mogelijkheden met domotica. De toepassingen voor ouderen richten zich vooral op de zorg, communicatie, comfort en energie. Hieronder worden een paar interessante domoticatoepassingen specifiek voor ouderen, beschreven.

1. Noodoproepsysteem

Door een ‘zorgtelefoon’ kan een hulpverlener direct in contact komen met de bewoner zonder gebruik te maken van een telefoon, en dit via een directe ‘spreek- en luisterverbinding’. De bewoner kan door een simpele druk op een knop een noodoproep plaatsen die toekomt bij een zorgcentrale. De zorgcentrale kan op meerdere plaatsen in de woning op deze manier gewaarschuwd worden. Bijv. via een halsnoer met knop en via koordjes in de badkamer, WC en slaapkamer.

2. Inactiviteitsmeting

Indien de bewoner gedurende langere tijd niet beweegt geeft een bewegingssensor automatisch alarm. In eerste instantie gaan de lichten aan en bevraagt een medewerker vanuit de alarmcentrale of alles in orde is. Als hier niet op gereageerd wordt komt men in actie. Als de bewoner de woning verlaat zet hij de activiteitsmeting uit door met een staafje, dat aan de sleutelhanger hangt, langs het kastje in de hal te bewegen. Als de bewoner terug thuis komt, wordt het systeem op dezelfde manier weer aangezet.

3. Toegangscontrole

Door een camera aan de voordeur van de woning kan je op een intercom (bijv. in de hal) zien wie er aan de voordeur aanbelt. Dit systeem in vergelijkbaar met een videofoon. Dit beeld kan ook op de TV gezien worden wat vooral handig is voor mensen die slecht te been zijn.

4. Brandalarm en –preventie

Als er brand of rookontwikkeling is geven rookmelders automatisch een signaal naar de alarmcentrale. Ook de elektrische kookplaat wordt automatisch uitgeschakeld als de woning wordt verlaten. Dit kan rookontwikkeling voorkomen.

5. Elektronisch deurslot

Een elektronisch deurslot weet wanneer de bewoner binnenkomt en schakelt automatisch het inbraakalarm uit. Een elektronisch deurslot is ook van op een afstand

30

te bedienen bijv. door een familielid of zorgverlener, zodat deze altijd de woning kunnen betreden indien nodig.

6. Inbraaksignalering De bewoner kan het inbraakalarm zelf aan- en uitzetten. Hij doet dit door een metalen staafje dat aan de sleutelbos hangt, langs een kastje in de hal te halen. De woning ‘weet’ dan dat de bewoner thuis is. Doormiddel van een ‘slaapknop’ in de slaapkamer kan de bewoner het alarm ook ’s nachts eenvoudige aanzetten.

7. Automatische verlichting

Via de sensoren in de hal, badkamer en WC gaan de lichten automatisch aan en uit als

men deze ruimten binnenkomt of verlaat. Als de bewoner ’s nachts opstaat gaan de

lichten in de WC automatisch aan, terwijl het inbraakalarm zichzelf uitschakelt. Door

een druk op de knop in de slaapkamer gaan al de lichten weer uit en het alarm aan.

8. Binnenklimaat

In een ideale situatie zijn verwarming, ventilatie en zonwering automatisch op elkaar afgestemd. Via sensoren kan de gewenste temperatuur en ventilatie afgesteld worden. Er kan hierbij rekening gehouden worden met de invloed van het openen en sluiten van ramen. De besturing van de zonwering is elektronisch regelbaar, afhankelijk van de hoeveelheid zon. Indien bovenstaande zaken optimaal op elkaar afgesteld zijn wordt er ook minder energie verbruikt.

31

3. Welke premies bestaan er?4

a. Premies voor aanpassingen in de woning

Vlaamse Aanpassingspremie

1. Voorwaarden

Aanvrager De aanvraag wordt ingediend door een bewoner van de woning. De aanvrager, de partner of een inwonend gezinslid moet ouder zijn dan 65 jaar. De aanvraag kan ook worden ingediend door de eigenaar-verhuurder van een woning of appartement dat voor minstens 9 jaar via een Sociaal Verhuurkantoor wordt verhuurd. Inkomen Het gezamenlijk belastbaar inkomen van 3 jaar terug (inkomsten 2014) op het moment van de aanvraag mag niet hoger zijn dan 30 060 euro (+ 1 570 euro per persoon ten laste)*. Voor verhuurders via een Sociaal Verhuurkantoor geldt een maximum belastbaar inkomen van 60 120 euro. *Enkel het inkomen van de 65-plusser voor wie de aanpassing uitgevoerd werd (+ het inkomen van de eventuele partner) dient in rekening gebracht te worden

2. Voor welke aanpassingswerken krijg je welke subsidie?

1. Technische installaties en hulpmiddelen

het maken van een badkamer die aangepast is

aan de noden van de bejaarde

plaatsen van een toilet of een tweede toilet op

een andere verdieping dan het eerste

het installeren van een traplift of

rolstoelplateaulift

het aanbrengen van elektromechanische

hulpmiddelen om zich te verplaatsen in de

woning voor zover het elementen zijn die vast

verankerd zijn aan het gebouw

het aanbrengen van handgrepen en

steunmiddelen in de sanitaire lokalen

het automatiseren van de bestaande

toegangsdeur, garagepoort of rolluiken

50% van de aanvaarde kosten, met een minimum premie van 600 euro en een maximum premie van 1 250 euro

4 De informatie in deze uitgave is uitsluitend van informatieve waarde en kan geen enkele verbintenis van SOM vzw of de verdeler tot stand brengen. Enkel de geldende reglementering is rechtsgrond om financiële of andere steun aan te vragen. Deze informatie kan nooit grond zijn voor een schuldvordering.

32

2. Verbouwingswerkzaamheden met het oog op het creëren van voldoende ruimte en veilig beloopbare vloeren en trappen in de woning

het toegankelijk maken van de woning door het

aanbrengen van hellende vlakken, het verbreden

van de toegangsdeur (al dan niet met

automatische bediening) en het wegwerken van

hinderlijke toegangsdrempels

het creëren van voldoende ruimte in de woning

door het aanpassen van de gangbreedte en de

deuropeningen of het vergroten of functioneel

herschikken van woonvertrekken of sanitaire

lokalen

het overbruggen van niveauverschillen in de

woning door het verhogen of verlagen van

vloeren zodat er geen niveauverschillen meer zijn

op de woonverdieping

het overbruggen van de verdiepingshoogte door

het plaatsen van veilig beloopbare trappen

verbouwing- en inrichtingswerkzaamheden om

in de woning een entiteit in te richten waarin de

bejaarde zelfstandig en afzonderlijk kan wonen

50% van de aanvaarde kosten, met een minimum premie van 600 euro en een maximum premie van 1 250 euro

Voor deze werken geldt dat het totale factuurbedrag minimum 1 200 euro inclusief BTW, moet bedragen.

3. Aanvraag

De aanvraag moet ingediend worden NA de werken. Alle kosten moeten zo gedetailleerd mogelijk op de factuur staan, op naam van de aanvrager. De aanvraag mag gebeuren tot één jaar na de factuurdatum.

De aanpassingspremie kan maximum één maal per categorie worden aangevraagd.

33

Premie Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)

Mensen met een handicap kunnen in aanmerking komen voor een tussenkomst in de

kosten van een woningaanpassing. Deze tussenkomst bestaat zowel voor eigenaars

van een woning als voor huurders. Om beroep te kunnen doen op deze tussenkomst is

een inschrijving in het VAPH nodig waarbij er voldoen moet worden aan specifieke

voorwaarden inzake handicap, leeftijd en verblijfsvoorwaarden. Leeftijd is één van de

belangrijkste voorwaarden. Een inschrijving is immers enkel mogelijk voor de

leeftijdsgrens van 65 jaar.

Inzake woningaanpassing kan het VAPH tussenkomen in de meerkosten ten gevolge

van de handicap die het aanpassen van de woning bij nieuwbouw of verbouwing

veroorzaakt. Ook voor specifieke aanpassingen en hulpmiddelen kan een tussenkomst

verkregen worden. Om na te gaan of je in aanmerking komt voor de tussenkomst en

voor meer informatie hierover, kan je terecht bij jouw mutualiteit.

34

Vlaamse Huursubsidie en Installatiepremie

1. Voorwaarden

Aanvrager

Elke huurder die verhuist van een niet-conforme, onaangepaste woning naar een

conforme, aangepaste woning.

Elke huurder die verhuist van een private huurwoning naar een woning verhuurd

door een Sociaal Verhuurkantoor (SVK).

Elke persoon die van het OCMW een installatiepremie als dakloze ontvangt of attest

OCMW waarin wordt verklaard dat men weliswaar dakloos was maar geen

installatiepremie kon krijgen omdat men die in het verleden al ontving.

Minderjarige huurders komen ook in aanmerking.

De aanvrager mag geen woning in volle eigendom of vruchtgebruik hebben op

aanvraagdatum en tot drie jaar voor de aanvraag (hierop zijn enkele uitzonderingen

voorzien).

De aanvrager is verplicht zich in te schrijven in het inschrijvingsregister van een

sociale huisvestingsmaatschappij die werkzaam is in de gemeente van de woning

waarvoor de Vlaamse huurtoelage wordt aangevraagd (uitzondering: 65-plussers en

personen met een handicap die naar een aangepaste woning verhuizen).

Inkomen

Het gezamenlijk belastbaar inkomen van 3 jaar voor de aanvraag (inkomsten 2014) mag niet meer bedragen dan 17 500 euro (+ 1 570 euro per persoon ten laste). Ook niet-gedomicilieerde kinderen komen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking. Woning

1) De woning die wordt verlaten:

komt middels een puntenverslag van een kwaliteitsonderzoek van Wonen-

Vlaanderen in aanmerking om onbewoonbaar, overbewoond of ongeschikt

verklaard te worden

of is een onroerend goed dat niet hoofdzakelijk bestemd is voor wonen: garage,

loods,…

of is een campingwoning (hoofdverblijfplaats sinds 1 januari 2001)

of werd gesloopt

Uitzondering:

Er zijn geen voorwaarden verbonden aan de te verlaten woning voor de SVK-

huurder.

35

Je ontvangt als dakloze een installatiepremie of verhoging van het leefloon voor het

huren van de nieuwe woning, of er is een attest OCMW verklaring dakloosheid

zonder installatiepremie.

Eén of meerdere gezinsleden zijn 65-plussers of erkend als persoon met een

handicap en je verhuist van een niet-aangepaste woning naar een aangepaste

conforme huurwoning.

2) De nieuwe woning

mag geen kamer of gesubsidieerde sociale huurwoning zijn

mag geen manifeste gebreken of veiligheid- of gezondheidrisico’s vertonen

moet aangepast zijn aan de gezinssamenstelling

moet aangepast zijn aan de noden van een 65-plusser of persoon met een handicap

indien van toepassing

de huurprijs van de nieuwe woning mag niet meer bedragen dan 590 euro voor een

alleenstaande en mag verhoogd worden met 73,75 euro per persoon ten laste met

een maximum van 4 personen ten laste

2. Hoeveel bedraagt de Vlaamse Huursubsidie?

De tegemoetkoming in de huurprijs bestaat uit 2 delen: een periodieke huursubsidie en een eenmalige installatiepremie. Huursubsidie

De huursubsidie bedraagt 1/3 van de huurprijs met een maximum van 125,57 euro. Dit bedrag wordt verhoogd met 20,93 euro per persoon ten laste. Installatiepremie

Als je recht hebt op een huursubsidie, heb je automatisch recht op een installatiepremie (behalve als je een installatiepremie krijgt als dakloze van het OCMW). Deze premie is een éénmalig bedrag dat wordt toegekend. De installatiepremie bedraagt 3 keer het bedrag van de toegekende maandelijkse huursubsidie

3. Aanvraag

De aanvrager dient de aanvraag bij voorkeur in vooraleer hij verhuist (hoewel de aanvraag ook nog binnen 6 maanden na verhuis naar een nieuwe woonst kan gebeuren). Na de aanvraagdatum heeft de aanvrager 9 maanden om de nieuwe woning te huren. De Vlaamse tegemoetkoming in de huurprijs kan slechts één maal worden aangevraagd.

36

Gemeentelijke premies

Sommige steden en gemeenten voorzien een gemeentelijke tegemoetkoming voor

kleine- en grote aanpassingswerken. Contacteer jouw stad of gemeente voor meer

informatie hieromtrent.

b. Premies voor verbouwingswerken

Vlaamse Verbeteringspremie

1. Voorwaarden

Aanvrager

De bewoner van de woning (eigenaar-bewoner, huurder, vruchtgebruiker), of de eigenaar-verhuurder van een woning of appartement die voor minstens 9 jaar via een Sociaal Verhuurkantoor wordt verhuurd. Inkomen

Het gezamenlijk belastbaar inkomen van 3 jaar terug (inkomsten 2014) op het moment van de aanvraag mag niet hoger zijn dan 30 060 euro (+ 1 570 euro per persoon ten laste). Voor verhuurders via een Sociaal Verhuurkantoor geldt een maximum belastbaar inkomen van 60 120 euro. Woning

De woning moet minstens 25 jaar geleden voor het eerst in gebruik zijn genomen (op het moment van de premieaanvraag). Deze voorwaarde vervalt indien het gaat om verbouwingswerken om overbewoning weg te werken.

2. Voor welke werken krijg je hoeveel subsidie?

Voor deze werken geldt dat het factuurbedrag inclusief BTW minstens het dubbele moet bedragen van het premiebedrag. Dit betekent dat er voor dakwerken minimum

Vernieuwen dak 1 250 euro

Nieuwe ramen / deuren / rolluiken 1 250 euro

Installeren van sanitair (WC, badkamer) 750 euro

Vernieuwen van elektriciteit 750 euro

Gevelwerken 1 500 euro

Bestrijden van optrekkend grondvocht 750 euro

Plaatsen (water)verwarmingstoestel met gesloten verbrandingsruimte (type C)

250 euro

Installatie centrale verwarming 1 000 euro

Bouwen, verbouwen of herstellen rookkanaal 500 euro

37

2 500 euro inclusief BTW aan facturen moet kunnen worden voorgelegd, voor installatie sanitair minimum 1 500 euro, enzovoort.

Voor deze werken geldt dat het totale factuurbedrag minimum 1 200 euro inclusief

BTW moet bedragen.

3. Aanvraag

De aanvraag moet ingediend worden NA de werken. Alle kosten moeten zo gedetailleerd mogelijk op de factuur staan, op naam van de aanvrager. De aanvraag mag gebeuren tot één jaar na de factuurdatum. Je mag drie keer op een termijn van tien jaar de premie aanvragen, mits het telkens om andere werken gaat.

Verbouwingswerken voor uitbreiding woon-, slaap- of kookruimte

50% van de kosten, met een minimum premie van 600 euro en een maximum premie van 1 250 euro.

38

Vlaamse Renovatiepremie

1. Voorwaarden

Aanvrager

Enkel eigenaar-bewoners komen in aanmerking. De aanvrager mag in de laatste 3 jaar voorafgaand aan de aanvraag, en op het moment van de aanvraag zelf, geen andere woning volledig in volle eigendom of in vruchtgebruik hebben. Deze voorwaarde geldt niet voor wie zijn huis of appartement verhuurt via een sociaal verhuurkantoor. Inkomen

Het gezamenlijk belastbare inkomen van twee jaar voor de aanvraagdatum mag max. 60 120 euro bedragen voor samenwonenden (+ 3 370 euro per persoon ten laste). Voor alleenstaanden met één persoon ten laste mag dit max. 60 120 euro bedragen (+ 3 370 euro vanaf de 2e persoon ten laste) en max. 42 090 euro voor alleenstaanden zonder persoon ten laste. Wanneer u de woonst verhuurt aan een sociaal verhuurkantoor gelden er geen inkomensgrenzen. (Deze bedragen worden elk jaar geïndexeerd.) Woning

De woning moet in het Vlaams gewest liggen en minstens 30 jaar oud zijn. Werken

De werken die in aanmerking komen voor de Vlaamse renovatiepremie zijn onderverdeeld in vier categorieën. Het factuurbedrag dat in aanmerking komt moet per categorie minimum 2 500 euro bedragen. Enkel in de vierde categorie gelden er ook maximum bedragen voor de berekening van de premie.

Structurele elementen van de woning het funderen van de muren, de afbraak van bestaande en de bouw van nieuwe binnen- en buitenmuren, aanbrengen gevelsteen, bepleistering of een gevelbekleding, de behandeling van muren tegen optrekkend vocht, de behandeling van ondergrondse muren tegen insijpelend vocht, het voegwerk van de gevel (al dan niet gecombineerd met gevelreiniging), de behandeling van de muren tegen huiszwam, de afbraak van bestaande draagvloeren, de opbouw van draagkrachtige vloerelementen en funderingsplaten, de behandeling van houten draagvloeren tegen zwammen en insecten, de natte of droge kalkbepleistering van muren en plafonds, het aanbrengen of vervangen van een of meer vaste trappen in de woning

Gehele of gedeeltelijke vernieuwing van het dak het afbreken en vervangen van bestaande dakstructuren, de behandeling van de dakstructuren tegen huiszwam en insecten, de vernieuwing van de waterdichte bedekking, het aanbrengen of vervangen van dakgoten en regenafvoer, het aanbrengen of vernieuwen van dak(vlak)ramen, koepels en schouwen

39

Buitenschrijnwerk werken aan ramen (Ug-waarde glas max. 1,1 W/M²K) en buitendeuren Opgelet: Voor schrijnwerk geplaatst vanaf 1 juli 2016 gelden specifieke voorwaarden voor ventilatievoorzieningen (ventilatieroosters in de ramen ofwel een ventilatiesysteem in de woning van het type B of D).

Technische installaties werken aan elektrische installatie (max. 3 750 euro) werken aan sanitaire installatie in badkamer of toilet (max. 3 750 euro) werken aan centrale verwarming (max. 7 500 euro)

Bron: www.wonenvlaanderen.be, geraadpleegd op 29/12/2016.

2. Aanvraag

De aanvraag moet worden ingediend na de voltooiing en facturering van de werken uit een bepaalde categorie. U kan een aanvraag indienen voor maximaal twee categorieën tegelijk. Indien u de premie wil aanvragen voor werken uit meer dan twee categorieën moet u dus twee aanvragen indienen. U kunt maximaal twee aanvragen indienen binnen een periode van tien jaar. De tweede aanvraag doet u ten vroegste één jaar en maximaal twee jaar na de eerste aanvraag. De facturen waarvoor u de premie aanvraagt mogen niet ouder zijn dan twee jaar. Om ten volle van de premie te kunnen genieten is een goede renovatieplanning dus belangrijk. Uitzondering: wanneer u verhuurt aan een sociaal verhuurkantoor kunt u in één keer de premie aanvragen voor werken uit de vier categorieën.

3. Welke subsidie krijg je?

De premie wordt berekend per categorie van werken en bedraagt 20% of 30% van de aanvaarde factuurbedragen exclusief btw. Het maximumbedrag van de premie, voor de twee aanvragen samen, ligt voor iedereen vast op 10 000 euro. De 30%-berekening (met een maximumpremie van 3 333 euro per categorie) geldt voor wie als eigenaar-bewoner een inkomen had dat niet meer bedraagt dan 30 060 euro, te verhogen met 1 570 euro per persoon ten laste en voor wie de woning verhuurt aan een sociaal verhuurkantoor. De 20%-berekening (met een maximumpremie van 2 500 euro per categorie) geldt voor alle anderen.

40

Premies voor energiezuinige werken

1. Voorwaarden

Aanvrager

Elke natuurlijke persoon die werken die in aanmerking komen voor de premie laat uitvoeren. Behalve eigenaar-bewoners komen dus ook eigenaar-verhuurders en huurders in aanmerking. Inkomen

Er is geen inkomensvoorwaarde. Woning

Woning aangesloten op het elektriciteitsnet van Eandis voor 01/01/2006 (of met bouwaanvraag voor 01/01/2006 voor wat betreft de premies voor isolatie). Alle werken dienen te worden uitgevoerd door een aannemer behalve bij dak- of zoldervloerisolatie.

2. Aanvraag

De aanvraag moet ingediend worden NA de werken. Alle kosten moeten zo gedetailleerd mogelijk op de factuur staan, op naam van de aanvrager. De aanvraag mag gebeuren tot één jaar na de factuurdatum. Toe te voegen documenten:

- Kopie van de gedetailleerde factuur - Attest beschermde afnemer (indien van toepassing) - Certificaat aannemer (indien van toepassing)

3. Voor welke werken krijg je welke subsidie?

Werk Voorwaarden Premie Beschermde afnemers

Warmtepomp* (vanaf 1/7/2017 gecertificeerd aannemer)

Max. 40% van factuur Geen aardgasnet of vervanging elektr. accumulatie dubbele premie

Bodem/water of water/water

Label A++ 4 000 euro

Verhoging premie met 20%

Lucht/water Label A+ 1 500 euro

Hybride lucht -/water Label A+ 800 euro

Lucht/lucht Label A+ 300 euro

41

Zonneboiler* (vanaf 1/7/2017 gecertificeerd aannemer)

550 euro/m² Max. 2 750 euro 40% van factuur

Verhoging premie met 20%

Condensatieketel Beschermde afnemer

1 800 euro Max. 40% factuur

Dakisolatie

Doe-het-zelver R-waarde ≥ 4,5 3 euro/m² 5,25 euro/m²

Aannemer R-waarde ≥ 4,5 6 euro/m² 10,5 euro/m²

Muurisolatie

Buitenmuur R-waarde ≥ 3 15 euro/m² Verhoging

Binnenmuur R-waarde ≥ 2 Met architect of gecertificeerd aannemer

15 euro/m²

premie met 50%

Spouwmuur Lambda ≤ 0.065 en min. 5 cm dik Conform STS-71

6 euro/m²

Hoogrendementsbeglazing

U-waarde ≤ 1.1W/m²K

10 euro/m² 56 euro/m² max. 40% factuur

Combipremie (ramen – muurisolatie)

Buitenmuur: R-waarde > 2

15 euro/m² Verhoging premie met 50%

Factuur 1e investering in 2016 eindfactuur 2e investering max. 12 maand na 1e investering!

Spouwmuur: Lambda ≤ 0.065 en min. 5 cm dik

6 euro/m²

Enkel naar dubbel glas: U-waarde ≤ 1.1 U-waarde ≤ 0.8

48 euro/m² 60 euro/m²

Dubbel naar dubbel glas: U-waarde ≤ 0.8

60 euro/m²

(*) ook voor nieuwbouwwoningen met bouwaanvraag tot 31/12/2013

42

Totaalrenovatiebonus - 1 ‘beno-pass’ per woning of appartement, te activeren vanaf 1/1/2017

- binnen periode van 5 jaar na activatie, min. 3 nieuwe investeringen uitvoeren

- geldig voor dak-, muur-, of vloerisolatie (min. ≥ 30m²), HR-glas (min. ≥ 5m²),

warmtepomp, zonneboiler en ventilatiesysteem

Bonus na Woning Beschermde afnemers

Appartement Beschermde afnemers

3 investeringen 1 250 euro 2 500 euro 625 euro 1 250 euro

4 investeringen 1 750 euro 3 500 euro 875 euro 1 750 euro

5 investeringen + EPC 2 750 euro 5 500 euro 1 375 euro 2 750 euro

6 investeringen 3 750 euro 7 500 euro 1 875 euro 3 750 euro

7 investeringen 4 750 euro 9 500 euro 2 375 euro 4 750 euro

Van zodra Eandis vaststelt dat er 3 investeringen werden uitgevoerd, zal u door Eandis worden gecontacteerd. U hoeft voor deze bonus dus zelf niets te ondernemen.

Sociale isolatiepremies

1. Voorwaarden

Aanvrager

1. Personen met een (geregistreerde) huurovereenkomst van min. 1 jaar, en een niet-geïndexeerde huurprijs van max. 462,74 euro per maand.

2. De eigenaar-verhuurder van een private woning die op het moment van de aanvraag wordt verhuurd aan een huurder-bewoner die hoort tot een van onderstaande doelgroepen:

Beschermde afnemers (recht hebben op de sociale maximumprijzen voor gas en elektriciteit);

Personen voor wie een verzoek tot afsluiting van gas of elektriciteit bij de Lokale Adviescommissie (LAC) werd ingediend;

Huishoudens met een actieve budgetmeter voor gas of elektriciteit;

Personen die behoren tot de prioritaire doelgroep in het kader van de Energielening (0% lening);

o die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds of het Omnio-statuut bezitten

o die in schuldbemiddeling zitten (bv. bij het OCMW, CAW…) en hun verwarmingsfactuur niet kunnen betalen

o die hulp krijgen van het OCMW voor onbetaalde facturen voor gas of elektriciteit.

o met een bruto gezinsinkomen niet hoger dan 17 649,88 euro verhoogd met 3 267,47 euro per persoon ten laste;

Personen die huren bij een sociaal verhuurkantoor, een lokaal bestuur of een OCMW.

43

Inkomen

Er geldt geen inkomensvoorwaarde. Woning

Bestaande huurwoning waarvan de eigenaar na uitbetaling van de premie de huurprijs niet mag verhogen ten gevolge van de gefinancierde werkzaamheden, en het (eventuele) restbedrag van de kostprijs van de uitgevoerde werken zelf financiert.

2. Voor welke werken krijg je welke subsidie?

Werken

Voorwaarden Premie

Dakisolatie R-waarde ≥ 4,5m²K/W 20 euro/m²

Hoogrendementsbeglazing U-waarde ≤ 1,1W/m²K 85 euro/m²

Spouwmuurisolatie Lambdawaarde ≤ 0,065 W/mk, volledig spouw gevuld en een minimumdikte van 50 mm

12 euro/m²

3. Aanvraag

STAP 1. Huurders of verhuurders die geïnteresseerd zijn nemen contact op met projectpromotor uit hun regio.(*)

STAP 2. De projectpromotor gaat na bij huurder en verhuurder of voldaan is aan alle voorwaarden om de premie te krijgen.

STAP 3. De projectpromotor dient voor de aanvang van de werken een premieaanvraag in. De eigenaar wordt op de hoogte gebracht van een goedkeuring of weigering.

STAP 4. Bij goedkeuring worden de werken uitgevoerd onder begeleiding van de projectpromotor.

STAP 5. Na uitvoering betaalt de projectpromotor de premie uit aan de aannemer. De eigenaar betaalt het restbedrag aan de aannemer. (*) Een overzicht van de projectpromotoren vind je terug op www.energiesparen.be/socialedakisolatie

44

Belastingvermindering dakisolatie

De belastingvermindering dakisolatie is in 2017 afgeschaft. Onder bepaalde

voorwaarden is de belastingvermindering wel nog mogelijk.

1. Voorwaarden

Aanvrager

Elke belastingplichtige natuurlijke persoon die dakisolatiewerken laat uitvoeren. Behalve eigenaar-bewoners komen dus ook eigenaar-verhuurders en huurders in aanmerking. Inkomen

Er worden geen inkomensgrenzen gesteld. Het gaat echter wel om een belastingvermindering. Dit betekent dat er een belastbaar (beroeps)inkomen moet zijn in België waarop de belastingvermindering kan worden toegepast. Woning

De woning moet minstens vijf jaar oud zijn bij de start van de werken. BELASTINGVERMINDERING VOOR WERKZAAMHEDEN MET EINDFACTUUR IN 2016

Je hebt recht op de belastingvermindering als je dakisolatie (of zoldervloerisolatie) laat leveren en plaatsen door een aannemer. Doe-het-zelvers die zelf dakisolatie aankopen en plaatsen komen dus niet voor de belastingvermindering in aanmerking. De geplaatste dakisolatie moet een Rd-waarde hebben van minstens 2,5m²K/W. BELASTINGVERMINDERING VOOR WERKZAAMHEDEN MET VOORSCHOTFACTUUR IN 2016

Om in aanmerking te komen voor deze overgangsmaatregel dien je:

Een aannemingsovereenkomst te hebben gesloten ten laatste op 31 december 2016. Een gehandtekende bestelbon of een schriftelijke bevestiging van een offerte kan als bewijs dienen.

En een voorschot te hebben gestort ten laatste op 31 december 2016. Het bedrag van het voorschot is overeen te komen met de aannemer. Er is geen minimumbedrag.

De factuur dient betaald te zijn ten laatste op 31 december 2017.

Materiaal te gebruiken met een Rd-waarde van min. 4,5m²K/W.

2. Voor welke werken krijg je welk voordeel?

De belastingvermindering bedraagt 30% van de uitgaven. Voor de investering in 2016 – aanslagjaar 2017 bedraagt het voordeel maximum 3.070 EUR per jaar en per woning.

45

3. Aanvraag

De belastingplichtige moet: - Het desbetreffende vakje invullen op de belastingaangifte; - Een kopie van de factuur toevoegen; - Het betalingsbewijs toevoegen van de bedragen op de factuur; - Een attest van de aannemer toevoegen.

46

4. Wie kan helpen? Senioren (65-plussers) die hun woning willen aanpassen kunnen info, advies en begeleiding krijgen. Over welke werken gaat het?

Het type werken dat begeleid wordt is heel ruim, maar het moet gaan over het verhogen van het basiscomfort en de basisveiligheid van de zelfstandig wonende senior. Het kan bijv. gaan over:

toegankelijker maken van de woning (egaliseren van drempels, verbreden van deuren, slaapkamer beneden inrichten, installeren traplift, inloopdouche of parlofoon,…);

herstellen van lekkende kranen, toilet of douche;

aanbrengen van hulpmiddelen (handvatten in de badkamer of toilet, (extra) leuningen aan de trap, verhoogde toiletbril, automatiseren rolluiken,…);

plaatsen van een toilet met waterspoeling;

vervangen van een verouderde verwarmingsinstallatie, elektriciteitsinstallatie of kookgelegenheid;

… Hoe werkt de dienstverlening?

STAP 1: Stel je vraag aan het woonloket in jouw gemeente STAP 2: Je krijgt een advies aan huis (Wat is mogelijk? Wat kan dit kosten?) STAP 3: Na het advies krijg je een offerte STAP 4: Jij beslist of je de werken wel of niet laat uitvoeren STAP 5: Uitvoering van de aanpassingswerken STAP 6: Aanvraag premies Voorwaarden

De woning moet bewoond worden door een 65-plusser. De dienstverlening is volledig gratis. Je betaalt wel voor de uitvoering van de aanpassingswerken. Contactgegevens

Inwoners uit de gemeenten Erpe-Mere, Haaltert, Herzele en Sint-Lievens-Houtem kunnen terecht bij:

Woonloket Erpe-Mere Oudenaardsesteenweg 458 T. 053 60 34 00 woonloket@erpe-mere.be

Woonloket Haaltert Hoogstraat 41 T. 053 85 86 26 huisvestingsambtenaar@haaltert.be

47

Woonloket Herzele Markt 20 T. 053 60 70 48 vera.scheppers@herzele.be

Woonloket Sint-Lievens-Houtem Marktplein 3 T. 053 60 72 29 woonloket@sint-lievens-houtem.be

Inwoners uit de gemeenten Aalter, Assenede, Eeklo, Kaprijke, Knesselare, Maldegem, Nevele, Sint-Laureins, Waarschoot, Wachtebeke en Zomergem, kunnen terecht bij:

Woonwijzer Meetjesland Moeie 16a, Eeklo T. 09 378 61 70 info@woonwijzermeetjesland.be

Op volgende momenten kan je gratis en zonder afspraak bij Woonwijzer terecht in jouw gemeente:

Aalter Gemeentehuis – 09 374 99 19, dinsdag 16u-19u/woensdag 8u30-10u30

Assenede Gemeentehuis Assenede – 0488 452 792, dinsdag 9u-12u Dorpshuis Boekhoute – 0488 452 792, elke eerste vrijdag 10u-11u30

Eeklo Sociaal huis – 0488 452 792, maandag 15u30-17u30/dinsdag 15u-18u De Meerling – 09 378 61 70, donderdag 9u-12u/13u30-17u

Kaprijke Administratief centrum – 09 323 90 10, woensdag 10u-12u

Knesselare Gemeentehuis Knesselare – 09 325 74 56, donderdag 17u-19u Bibliotheek Ursel – 0473 64 81 30, woensdag 11u-12u

Maldegem Dienstencentrum Oud St. Jozef – 0800 96 524 donderdag 9u-12u/elke 1ste en 3de maandag 18u-20u, elke 1ste zaterdag 10u-12u

Nevele Gemeentehuis – 09 321 92 22, dinsdag 16u-19u

Sint-Laureins Gemeentehuis Sint-Laureins – 09 218 76 40, woensdag 14u-16u

Waarschoot Sociaal Huis – 0488 452 792, woensdag 14u-16u

48

Wachtebeke Gemeentehuis – 09 345 01 35, maandag 16u30-18u30

Zomergem OCMW – 09 218 77 00, dinsdag 9u-12u

Deze dienstverlening is een initiatief van:

In samenwerking met:

Met de financiële steun van: