Incident Januari 2009

32
Jaargang 9, nummer 1, 2009 Multidisciplinair vakblad voor hulpverleners Agressietraining jaarwisseling ‘Managen van emoties’ Verkeersinfarct moet opgelost Botlek bottleneck voor hulpverlening METS Center Opleidingscentrum meldkamercentralisten

description

Het vakblad voor hulpverlenend Nederland

Transcript of Incident Januari 2009

Jaargang 9, nummer 1, 2009 Multidisciplinair vakblad voor hulpverleners

Agressietraining jaarwisseling

‘Managen van emoties’

Verkeersinfarct moet opgelost

Botlek bottleneck voor hulpverlening

METS Center

Opleidingscentrum meldkamercentralisten

3incident 01-2009

Voorwoord

2009Het nieuwe jaar is voor Incident wel heel speciaal begonnen. Sinds november is uw vakblad onderdeel uit gaan maken van Sdu Uitgevers, en wel van het cluster Openbaar Bestuur. Dat is goed nieuwe voor u als lezer, want dit cluster bestaat uit meer dan alleen Incident. Onder meer de bladen Brand&Brandweer en GRIP4 maken ook onderdeel uit van deze portfolio, en samen vormen ze een onverslaanbaar trio in hulpver-leningsland.

De overgang naar de nieuwe uitgever is niet geheel toevallig net rond de ingang van het nieuwe jaar afgerond, zodat we het jaar in een hele nieuwe omgeving beginnen. Er zijn natuurlijk praktische wijzigingen. De nieuwe adressen voor de redactie en de administratie vindt u in het colofon hiernaast. De redactie bereikt u overigens nog steeds het snelst via [email protected].

Niet alleen de lezer zal baat hebben bij de overname van Incident door Sdu uitgevers, ook voor de adverteerder zijn er volop kansen binnen de nieuwe samenwerking. De advertentieverkoop blijft in handen van Bureau Van Vliet, die ook de verkoop verzorgt van Brand&Brandweer en GRIP4. Dit biedt de mogelijkheid om een uitgekiend plan samen te stellen voor de publiciteit rond producten en diensten in het hulpverle-ningswerkveld.

Maar er zijn ook dingen die NIET veranderen. Zo blijft uw lijfblad UW wereld verslaan, in al zijn multidisciplinaire vormen. Naast de aandacht die we altijd hebben besteed aan de brandweer en de ambulance-diensten, zult u steeds vaker verhalen aantreffen van de andere – niet minder aandacht verdienende – hulpdiensten, zoals de reddingsbriga-des, bergingsbedrijven, en Rijkswaterstaat en politie - in geval van deze laatste twee natuurlijk alleen waar deze de hulpverlening betreffen. Incident richt zich meer dan ooit op de man en vrouw in het werkveld.

Uiteraard geldt de overname van Incident ook onze onvolprezen website - www.incidentonline.nl - die in de komende tijd nog meer zal uitgroeien tot hét portal op het gebied van veiligheid, zorg- en hulpver-lening.

Ik ben zelf als hoofdredacteur heel blij met de inbedding in Sdu Uitgevers. Het biedt Incident de kans om verder te groeien tot hét multidisciplinaire vakblad in de hulpverlening.

Rest mij om u een prettig, succesvol en vooral veilig 2009 te wensen!

Marcel Debets, hoofdredacteur

Colofon9e jaargang nr 1, januari 2009

Incident verschijnt tien keer per jaar, rond de 24e van de maand. De juni/juli en augustus/septembernummers zijn gecombi-neerd. Vakblad Incident is een uitgave van Sdu Uitgevers

RedactieadresSdu Uitgevers, Redactie Vakblad IncidentPostbus 20025, 2500 EA Den HaagKamer P24.038Telefoon +31 (0)70 378 9 [email protected]

RedactieMarcel Debets (hoofdredacteur)[email protected] Pijnenburg (webredacteur)[email protected]

Uitgever en bladmanagementR.W. RoosPostbus 20025, 2500 EA Den Haage-mail: [email protected]

Advertentie-exploitatieBureau van Vliet B.V.Postbus 20, 2040 AA ZandvoortTel. 023-5714745, fax [email protected] managers:Remco Wijnhout, [email protected] de Vries, [email protected]

OpmaakDupuis Communicatie BV, Rotterdam

DrukGiethoorn Ten Brink, Meppel

Aan dit nummer werkten meeEdwin Bosch, Rob Jastrzebski, Jan-Willem Kempeneers, Gerard Pijnenburg, Tina Reinders

AbonnementBedrijfsabonnement: prijs € 75 per jaar incl. BTW en verzending, 10 nummers. Sdu klantenservice, Postbus 20014, 2500 EA Den HaagTelefoon (070) 378 98 80, fax (070) 378 97 83e-mail: [email protected] of www.sdu.nlCC-abonnement: prijs € 39,75 per jaar incl. BTW en verzending. Uitsluitend voor particulieren (factuuradres = verzendadres). Uitsluitend schriftelijke opgave. Zie de bon in Incident of kijk op www.incidentonline.nl of www.sdu.nl. Groepsabonnement (v.a. 5 personen): prijs € 39,75 per aange-melde abonnee. Uitsluitend schriftelijke opgave. Zie www.incidentonline.nl of www.sdu.nlEen abonnement geldt voor een jaar en wordt automatisch met een jaar verlengd, tenzij uiterlijk twee maanden voor het ver-strijken van het abonnementsjaar schriftelijk wordt opgezegd bij Sdu Klantenservice (zie adres hierboven).

©Sdu Uitgevers 2009Alle rechten voorbehouden. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautoma-tiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotoko-pieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.Op al onze producten zijn onze leveringsvoorwaarden van toe-passing. Zie hiervoor www.sdu.nl.Persoonsgegevens worden bewerkt voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst en om u van informatie te voor-zien over Sdu Uitgevers en andere zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Indien u geen prijs stelt op deze informatie, kunt u dit schriftelijk melden bij Sdu Klantenservice.Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden auteurs, redacteuren en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomen-heden.

ISSN 1877-4903

3incident 01-2009

Rook/vluchtmaskers nodig ?

AED nodig ?

ANGLIA evacuatiedoek nodig ?

BHV kasten nodig ?

www.safetyequipment.nl

www.safetyequipment.nl

www.safetyequipment.nl

www.safetyequipment.nl

5incident 01-2009Sdu uitgeverS

Inhoud 6 Jaarwisseling blijft bron van zorg voor

hulpverleningRob JastrzebskiHet blijft een raar fenomeen. In de oudejaarsnacht denkt een kleine groep zich ongeveer alles te kunnen permitteren. Sterker nog: de weldenkende meerderheid staat erbij en kijkt ernaar, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. Ondertussen is hulpverlenend Nederland er maar druk mee. Rob Jastrzebski kijkt terug naar de afgelopen jaarwisseling. Heeft het lik-op-stuk beleid gewerkt? Ook nam hij een kijkje bij de voorbereidingen in de vorm van een agressietraining bij Safety Center Holland.

10 Simulatietraining stimuleert meldkamercentralistenGerard PijnenburgDe proeftuin is zo goed als klaar: in Bilthoven heeft het METS Center kosten nog moeite gespaard om een meldkamer te bouwen met vier werkplekken die bedoeld zijn om meldkamercentralisten te trainen. Het is allemaal ‘echt’, waardoor de leerervaring wordt opgedaan in een realistische meldkameromgeving.

14 Een haven vol water en toch een forse brandJan-Willem KempeneersDrie jachten staan volledig in lichterlaaie, gasflessen exploderen en de steiger vanwaar normaal gesproken geblust kan worden, staat eveneens in vuur en vlam. Het zou het scenario kunnen zijn van een grootscheepse oefening, maar het was realiteit in de jachthaven van het Zeeuwse Stavenisse. Een forse middelbrand verwoestte donderdagavond 27 november drie jachten in de anders zo stille haven. Uiteraard een heel ander soort brand dan een inzet op het vaste land. Hoe pak je zoiets aan en waar moet rekening mee gehouden worden?

20 Bedrijfsbrandweer DSM NeoResinsTina Reinders“Veiligheid zit ons in de genen. Veiligheid is nummer één.” Een uitspraak die met overtuiging gebracht wordt door medewerkers van DSM NeoResins in Waalwijk. En met recht. De bedrijfsbrandweer is opgenomen in de functieomschrijving van een groot aantal medewerkers. Bovendien is het bedrijf er van overtuigd dat veiligheidsmaatregelen altijd een stapje verder moeten gaan dan de wet voorschrijft.

20 Bedrijfsbrandweer Avebe FoxholTina ReindersHet aardappelverwerkingsbedrijf Avebe in het Groningse Foxhol hoeft volgens de regels geen bedrijfsbrandweer te hebben. Maar omdat de dichtstbijzijnde korpsen er langer dan vijftien minuten over doen om het terrein te bereiken, heeft het bedrijf er toch een. Paradepaardje is de oldtimer, een Opel Blitz.

25 Hulpverleners druk met schaatspretJan-Willem KempeneersNadat de schaatsen jaren in het vet konden blijven begon eind vorig jaar de ijspret weer. Menige Nederlander is weer op de ijzers gegaan om te genieten van deze bijna zeldzame momenten. Topdrukte dus bij ijsbanen en andere bevroren watergangen en plassen. Niet voor iedereen liep het overigens goed af.

8 Agressietraining voor hulpverleners

13 ‘Poldertrots’Column JSTRZBSK!

16 Fotoverslag brand jachthaven

18 Botlek Bottleneck

23 Redders auto te water gehuldigd

25 Kort Nieuws

Steeds vaker is er sprake van agressie tegen hulpverleners – brandweer, ambu-lancediensten. Foto uit een agressietraining van Safety Center Holland. Foto: Rob Jastrzebski.

5incident 01-2009Sdu uitgeverS

Belangrijke informatie voor abonnees:De abonnementenadministratie van Vakblad Incident is overgegaan naar SduUitgevers. Omdat Sdu Uitgevers niet werkt met automatische incasso, krijgenalle cc-abonnees voortaan een acceptgiro toegestuurd. Voor 2009 heeft dit inmiddels plaatsgevonden.

6 incident 01-2009 Sdu uitgeverS

T erwijl om klokslag middernacht op veel plaatsen de champagneglazen klinken en mensen elkaar omhel-

zen, hebben veel beroepsbeoefenaren helemaal geen tijd voor feestelijkheden. Duizenden hulpverleners - politie-agenten, brandweerlieden en ambulancemedewerkers - brengen de jaarwisseling op hun eigen manier door. Aan het ‘front’, op straat, worden temidden van het feestge-druis uit de hand gelopen vreugdevuren, autobranden en branden in woningen en gebouwen geblust, worden relschoppers achtervolgd en aangehouden en worden her en der gewonden behandeld. ‘Gelukkig nieuwjaar!’ Een wens die een steeds wrangere klank krijgt, zeker voor degenen van wie de auto ‘feestelijk’ in brand is gestoken of de eigendommen zijn vernield. Voor veel burgers en onder-nemers, maar ook voor veel hulpverleners, is de jaarwisse-ling tegenwoordig geen feestelijke nacht maar een bange nacht.

Rustig?Volgens de eerste berichten is de afgelopen jaarwisse-ling relatief rustig verlopen. Dat kennen we. Vorig jaar, op 1 januari, waren soortgelijke geluiden te horen. Maar uit de onderzoeken van de Nederlandse Politie Academie en van de door de minister van BZK ingestelde Commissie De Graaf komen heel andere conclusies. De maatschappelijke en economische schade als gevolg van brandstichting en vernielingen in de nieuwjaarsnacht liep de spuigaten uit en er waren veel ordeverstoringen en geweldsdelicten, ook tegen hulpverleners. Met name dat laatste baarde de hulpverleningsinstanties en de politiek grote zorgen. De conclusie van de door BZK ingestelde Commissie Overlast Jaarwisseling was dat de nacht van oud en nieuw voor sommige groepen in de samenleving een excuus is om op grote schaal vernielingen aan te richten en brand te stich-ten. ‘Alles moet kunnen toch, in de nieuwjaarsnacht?’De commissie gaf adviezen waarmee gemeenten en regio’s zich beter konden voorbereiden op de jaarwisseling 2008-

2009. Dat leidde in veel risicogemeenten tot een forse preventieve opschaling van de hulpverlening en ordehand-having en tot een ‘zero tolerancebeleid’ ten aanzien van brandstichting, vernieling en agressie tegen overheidsdie-naren. Of dat beleid succesvol is geweest, zal nog moeten blijken. Uit een eerste schatting blijkt dat de schade als gevolg van jaarwisselingsincidenten dit jaar met driekwart is verminderd ten opzichte van 2008 en ook dat er aanzien-lijk minder grote branden zijn geweest. Politie Haaglanden

6 Sdu uitgeverS

Jaarwisseling blijft bron van zorg voor hulpverlening

Geweldadige traditie

tekSt: rob JaStrzebSki

Foto

: rob

JaS

trze

bSki

incident 01-2009

Het blijft een raar fenomeen. In de oudejaarsnacht denkt een kleine groep in Nederland zich ongeveer alles te kunnen permitteren. Sterker nog: de weldenkende meerderheid staat erbij en kijkt ernaar, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. Ondertussen is hulpverlenend Nederland er maar druk mee. Rob Jastrzebski kijkt terug naar de afgelopen jaarwisseling. Heeft het lik-op-stuk beleid gewerkt?

gelukkig nieuwJaar! Het vuurwerk knalt en de brand weer riJdt van melding naar melding.

7incident 01-2009Sdu uitgeverS

spreekt over een rustiger jaarwisseling dan voorgaande jaren, mede dankzij een halvering van het aantal autobran-den. Maar voor de goede orde: er gingen nog altijd zo’n 50 voertuigen in vlammen op! ‘Parijse toestanden’ in de nieuwjaarsnacht...

Verhoogde paraatheidVoor Brandweer Utrecht was de grote uitdaging om in de nieuwjaarsnacht de repressieve dekking in alle delen van de stad te waarborgen. Vorig jaar raakte de regionale alarmcentrale door het grote aantal meldingen het over-zicht over de ingezette eenheden kwijt. Delen van de stad waren daardoor onvoldoende ‘gedekt’, terwijl in een ander stadsdeel drie tankautospuiten op korte afstand van elkaar gelijktijdig buitenbrandjes aan het blussen waren.Om de spreiding van de brandweereenheden beter te bewaken en de alarmcentrale te ontlasten, heeft het korps tijdens de afgelopen jaarwisseling een pilot uitgevoerd met een informatiekoppeling tussen de alarmcentrale en een lokale centraalpost. Alle niet spoedeisende brand-meldingen werden vanuit het meldkamersysteem GMS direct doorgestuurd naar die centraalpost, waarna vanuit dit ‘actiecentrum’ de verdere afhandeling van de vele buitenbrandjes werd overgenomen. De centralisten op de alarmcentrale konden zich daardoor volledig concentreren op spoedeisende meldingen zoals branden in woningen en andere gebouwen.Ook de paraatheid van de repressieve dienst is in de nieuwjaarsnacht verhoogd. Brandweer Utrecht beschikt normaliter over zeven parate tankautospuiten, waarvan drie bemand door vrijwilligersposten. Naar aanleiding van de ervaringen van vorig jaar zijn dit jaar nog drie extra tankautospuiten ingezet. De tien bluseenheden hadden een drukke nacht. Net als in andere grote steden gingen ook in Utrecht wederom veel auto’s in vlammen op en waren er veel vreugdevuren die uit de hand liepen. Het

beleid van de gemeente Utrecht en veel andere gemeenten was om dit jaar in het geheel geen vreugdevuren te tolereren, onder het motto: ‘Wat op andere dagen niet wordt getolereerd, wordt ook in de nieuwjaarsnacht niet geac-cepteerd.’ Beleid dat niet blijkt te handhaven, getuige de duizenden meldingen van buitenbranden die er ook deze nieuwjaarsnacht weer in het hele land waren.

OntruimingEen van de landelijke constaterin-gen van de afgelopen nieuwjaars-nacht is dat er beduidend minder grote branden in schoolgebou-wen waren. Moesten vorig jaar 23 scholen het tijdens oud en nieuw ontgelden, nu gingen ‘slechts’ vier scholen in vlammen op. Grote branden woedden onder andere in een school in Rotterdam, een kantoorgebouw in Nieuw-Vennep en een tuincentrum in Ammerzoden.In Zeist kon op het nippertje een grote bedrijfsbrand worden voor-komen, toen een aangestoken brand in een auto die bij de gevel was geparkeerd naar het gebouw dreigde over te slaan. In Zeist brandde verder een flatwoning grotendeels uit.In Amersfoort moest een flat-gebouw in de wijk Nieuwland worden ontruimd, nadat door vuurwerk brand was ontstaan op het dak. Het vuur nestelde zich in de spouwmuur en de brandweer had de nodige moeite om de brand-haard te bereiken en af te blussen. Circa dertig mensen moesten hun woningen uit. Zij zijn gedurende de nacht elders opgevangen. Met het oog op de ontruiming werd door de hulpdiensten opgeschaald tot coördinatiefase GRIP-1.Hoewel er in de periode voorafgaand aan de jaarwisse-ling veel publieke communicatie is geweest met het doel de agressie tegen hulpverleners te verminderen, waren er ook deze nieuwjaarsnacht weer incidenten. Op tal van plaatsen richtten - vaak dronken - nieuwjaarsvierders zich tegen politie en brandweer, toen die wilden optreden tegen vreugdevuren. Het gooien met zwaar vuurwerk en stenen naar brandweerlieden en politieagenten terwijl die tijdens de jaarwisseling hun werk doen, lijkt in bepaalde kringen steeds ‘normaler’ te worden. In Nijmegen werden zelfs molotovcocktails naar brandweer en politie gegooid. De jaarwisseling, een feest? Voor veel hulpverleners al lang niet meer!

7incident 01-2009Sdu uitgeverS

Het liJkt wel een reünie. even elkaar de beSte wenSen doen...

in zeiSt kon de brandweer voorkomen dat de vlammen van een autobrand overSloegen naar een bedriJFSpand.

in amerSFoort moeSten de bewonerS van een Flatgebouw worden geëvacueerd, nadat vuurwerk een deel van Het dak en de Spouwmuur in brand Had gezet.

gelukkig nieuwJaar! Het vuurwerk knalt en de brand weer riJdt van melding naar melding.

Foto

: rob

JaS

trze

bSki

Foto

: men

no

bau

ScH

Foto

: men

no

bau

ScH

8 incident 9-2008 Sdu uitgeverS

Hulpverleners getraind de nieuwjaarsnacht in

‘Beheersen van agressie is managen van emoties’

8 Sdu uitgeverS

Op de trainingscentra van Safety Center Holland in Dordrecht en Voorthuizen was in november en december al sprake van een ‘oud- en nieuwsfeer’. Compleet met vuurwerk, buitenbrandjes en irritante en agressieve feestvierders die hulpverleners belaagden. Het betrof een cursus omgaan met conflicten, die Safety Center Holland speciaal voor de jaarwisseling had ontwikkeld voor brandweerlieden, politieagenten en andere overheidsfunctionarissen. De cursus met de titel ‘De jaarwisseling, bent u er klaar voor?’ bleek te voorzien in een grote behoefte van veel hulpverleners. Het doel van de training: beter voorbereid de nieuwjaarsnacht in door leren om te gaan met agressieve nieuwjaarsvierders.

tekSt en Foto’S: rob JaStrzebSki

incident 01-2009

Stenen door de voorruit van de tankautospuit, bierfles-sen, zwaar vuurwerk en molotovcocktails gooien naar

agenten, verbaal en zelfs fysiek geweld, het is al lang niet nieuw meer. Hulpverleners krijgen heel wat te verduren op straat. Met name bij het jaarlijks terugkerende evenement der evenementen, de jaarwisseling. Decennialang werden scheldpartijen en het gooien van vuurwerk en voorwerpen door veel hulpverleners min of meer geaccepteerd. ‘Het hoort bij het vak en bij het moment in het jaar’, was een veel gehoorde uitspraak. Maar die houding is omgeslagen, nu de agressie tegen hulpverleners en andere publieke beroepsbeoefenaren de laatste jaren steeds verder lijkt te escaleren. Het landelijk programma ‘Veilige Publieke Taak’, onder regie van het ministerie van BZK, moet het tij keren. Er zijn al goede voorbeelden van regio’s en organisaties die energie steken in beleid om agressie tegen hun mede-werkers te verminderen en hen weerbaarder te maken. De speciale oud-en-nieuw training van Safety Center Holland heeft hieraan ook een bijdrage geleverd.

Managen van emotiesDe cursus ‘De jaarwisseling, bent u er klaar voor?’ is door Herman Volders ontwikkeld voor Safety Center Holland. Doel van de cursus is de hulpverlener op straat meer houvast te geven bij het omgaan met agressieve omstan-

ders tijdens de hulpverlening. “Niet alleen hulpverleners uit grootstedelijke gebieden zijn bij de cursus gebaat; ook in kleine plattelandsgemeenschappen kan het er tijdens de jaarwisseling heet aan toe gaan”, vertelt Volders. “Er waren tot dusver niet of nauwelijks opleidings- en trainings-producten beschikbaar die hulpverleners helpen zich op situaties met agressie en geweld voor te bereiden, terwijl hulpverleners daarmee wel steeds vaker worden gecon-fronteerd bij de uitoefening van hun taak.”Tientallen brandweerkorpsen maakten in de periode oktober-december gebruik van de aangeboden training van Safety Center Holland. Tot vlak vóór het kerstreces werden nog trainingen verzorgd. Soms multidisciplinair met ploegen van brandweer en politie, maar veelal mono-disciplinair voor brandweerteams.De kern van de agressieproblematiek tijdens de jaarwis-seling laat zich als volgt samenvatten: Bepaalde groepen mensen vinden dat in die ene nacht alles moet kunnen. Grote vreugdevuren op straat, dichtbij geparkeerde auto’s of gebouwen, zelfs het in brand steken van auto’s, het beschadigen van gemeentelijke en particuliere eigendom-men, het wordt door sommige lieden ‘normaal’ gevonden. Maar dan verschijnen brandweer en politie, teneinde de orde te handhaven, vuurhaarden te blussen en gevaarlijke situaties te bestrijden. Daar zijn die hulpverleners door

biJ de levenSecHte oud en nieuw-Simulatie in een oude deFenSieloodS maakten de ingeHuurde oproerkraaierS Het de brandweer-lieden SomS knap laStig.

9incident 9-2008Sdu uitgeverS

de samenleving voor ingehuurd. Ze doen gewoon hun werk in het belang van de veiligheid van de burger. De vaak behoorlijk met drank afgevulde feestende massa ziet dat anders. Zij zien de komst van brandweer en politie als onnodige verstoring van hun feestje en accepteren niet dat ze hun ‘vreugdevuurtje’ komen uitmaken. De kiem voor een potentieel heftig conflict is gelegd.“Een sleutel tot het beheersen van agressie is het managen van emoties”, verklaart cursusleider Ronald Moes, die vlak vóór het kerstreces twee ploegen van Brandweer Baarn klaarstoomt voor de jaarwisseling. “Hulpverleners hebben emoties, maar de feestvierders hebben die ook. Je moet je ook in hun denkwereld kunnen verplaatsen en proberen met de groep in gesprek te komen en samen naar een oplossing te zoeken die voor beide partijen acceptabel is. Dan hóeft het niet tot een conflict te komen. Het ‘lezen’ van de groep is belangrijk. Peil de sfeer en probeer te ontdek-ken wie de leiders zijn. Niet zelden is er één of een beperkt aantal mensen die de sfeer bepaalt en die de hele groep ‘stuurt’. Als je die persoon kunt isoleren en bespelen, dan heb je een goede kans om controle te houden op de situ-atie.”

RollenspelOm dit soort praktische handvatten draaide het bij de

cursus, die voor een belangrijk deel bestond uit een simu-latie in de vorm van een rollenspel. Verschillende nieuw-jaarsnachtscenario’s werden nagebootst met ingehuurde raddraaiers die het de brandweerlieden bij aankomst op de incidentlocatie zo moeilijk mogelijk moesten maken. In opdracht van de cursusleiding die in het voorafgaande ochtendprogramma de deelnemers via een theoriedeel, een groepsgesprek en een paar eerste plaagstootjes al hadden voorbereid op wat hen in de praktijk zou kunnen overkomen.Meerdere deelnemers uit de Baarnse ploegen kunnen overigens voldoende putten uit eigen ervaringen. Bijna alle deelnemende brandweerlieden zeiden tijdens een of meerdere jaarwisselingen wel eens te zijn blootgesteld aan enige vorm van agressie. Verbaal of in de vorm van het gooien van vuurwerk, flessen en andere attributen. In alle gevallen situaties die hen een onbehaaglijk gevoel gaven en die soms ronduit als bedreigend werden ervaren. Voor sommigen blijken die ervaringen een reden voor vermin-derde lust om dienst te doen tijdens de jaarwisseling.De praktijksimulaties bij Safety center Holland werden in Voorthuizen uitgevoerd in een grote loods van een voor-malig militair mobilisatiecomplex. “Een ideale gelegenheid om overdag toch in een nachtsituatie te oefenen”, aldus

de cursusleider. “Want het is juist die nachtsituatie die bijdraagt aan de omstandigheden waarin zaken uit de hand kunnen lopen. In de duisternis kunnen mensen zich beter verschuilen in de anonimiteit dan overdag. De afge-lopen jaren was bovendien regelmatig sprake van slecht zicht tijdens de jaarwisseling door dichte mist in combi-natie met smog door kruitdampen van vuurwerk. Ook dat zijn lastige omstandigheden voor brandweer en politie, omdat het voor de leidinggevenden dan heel moeilijk is om overzicht te krijgen op een incident en de aanwezige groep raddraaiers.”Het waren dit soort situaties die in de volledig gesloten loods perfect konden worden gesimuleerd. Een loods die eigenlijk mede werd gebruikt voor het trainen van het optreden van verkeersongevallen bij duisternis en dichte mist. De autowrakken zouden echter ook in een nieuwjaarsnacht niet misstaan. Een rookmachine, een gasgestookte vuurbak en circa 20 via een uitzendbureau ingehuurde feestvierders deden de rest. En ingehuurd of niet, de jeugdige tegenspelers zaten heel goed in hun rol en maakten het de brandweerlieden met lawaai, zingen en gesimuleerde dronkenschap knap moeilijk om met hen te communiceren.Nadat in het middagprogramma diverse scenario’s waren gespeeld, ook met een opgesloten slachtoffer in een bran-

dende auto, gaven de cursisten bij de eindevaluatie aan de cursus als bijzonder leerzaam en nuttig te hebben ervaren. De kennismaking met allerlei vormen van verbaal geweld, dreiging en lastig gedrag die de werkzaamheden bemoei-lijken werd gezien als een bijdrage aan een gedegen voor-bereiding op de jaarwisseling. Ook kregen de cursisten bagage mee in de vorm van adviezen voor de communica-tie met individuen of groepen op straat, hoe te reageren op dreiging en hoe elkaar te steunen als een collega in moeilijkheden is. Voor de meeste cursisten is het uitgangs-punt echter dat zij zich, als er geen dringende noodzaak is, beslist niet zonder politiebegeleiding in bepaalde als problematisch bekend staande straten of wijken begeven. Ook zó kun je moeilijkheden voorkomen. Tenslotte zijn brandweerlieden opgeleid om hulp te verlenen en brand te blussen en niet om groepen oproerkraaiers te beteugelen. De Baarnse deelnemers gaven aan zich door de cursus ‘gesterkt’ te voelen voor de komende nieuwjaarsnacht. Een evaluatie achteraf zal duidelijk moeten maken of zij bij eventuele conflictsituaties daadwerkelijk baat hebben gehad bij de training.

9incident 01-2009Sdu uitgeverS

H et Medisch Training en Simulatie Center (METS Center) in Bilthoven is een landelijke onderwijsin-

stelling gericht op medewerkers in de acute gezondheids-zorg. Het doel van het METS Center is het bevorderen van de patiëntveiligheid in de hele keten van acute zorg, van zowel preklinische als klinische zorg. De training en simu-latieruimten zijn zo realistisch mogelijk ingericht en doen denken aan de eigen werkomgeving. Zo is een volledig uitgeruste operatiekamer ingericht, maar ook een spoed-eisende-hulpafdeling, een intensive care unit, een kinder intensive care unit, een verloskamer, een huisartsenpraktijk en een ambulance-mockup. Sinds vorige maand kan aan dit lijstje een geavanceerde meldkamer worden toege-voegd. De wereld van centralisten voor de ambulancezorg maakt op onderwijsgebied een sterke ontwikkeling door met de komst van het simulatieonderwijs dat langzaam maar zeker binnen deze tak wordt geïmplementeerd.

PionierswerkBertram van Dijk is binnen het METS Center de aanjager en specialist op het gebied van scholing voor de centralisten van de meldkamer ambulancezorg (MKA) en verklaard voorstander van simulatieonderwijs. Van origine ambulan-ceverpleegkundige, werd hij ook verpleegkundig centralist en combineerde beide specialismen in een fiftyfifty baan binnen de Regionale Ambulance Voorziening Utrecht (RAVU). Nu houdt hij zich fulltime bezig met scholing en is hij opleidingscoördinator voor de MKA scholing. Vorige maand kwamen de eerste centralisten in de MKA simula-tieruimte. Van Dijk: “Een spannend moment voor iedereen die nauw betrokken is geweest bij de bouw en inrichting van deze ruimte. Geen geringe klus zo kan ik iedereen verzekeren.” De inrichting van de meldkamer simulatie-

ruimte bleek echt pionierswerk. “We zijn in Nederland de eersten die een dergelijke ruimte inrichten en hebben dus geen voorbeeld. We willen de ruimte zo inrichten dat we trainingen kunnen verzorgen voor meerdere doelgroepen. Denk daarbij aan centralisten van politie en brandweer, maar ook aan huisartsenpost assistenten. Zie de ruimte dan ook vooral als een groeimodel, die we zo flexibel moge-lijk willen inrichten.”

In de simulatieruimte is een geavanceerd en gebruiks-vriendelijk videosysteem geplaatst dat de mogelijkheid biedt om het individueel gevoerde telefoongesprek van de centralist te koppelen aan een videostream. Per werkplek geeft een camera de videostream plus een audiostream als één pakketje door aan opslagapparatuur in de observatie-ruimte. Een vijfde camera is in staat om de gehele simula-tieruimte te observeren.Van Dijk: “De eerste cursisten waren centralisten die op dit moment de SOSA MKA opleiding in Bilthoven volgen. Beetje giebelen, beetje spannend ook allemaal wel en vooral natuurlijk ook onwennig. Een camera die over je schouder meekijkt en spullen die toch wel anders zijn dan op je normale werkplek. Toch lukte het iedereen uitstekend om na 15 minuten uitleg de eigen rol van centralist aan te nemen. Zo konden we de eerste scenario’s draaien waarin de trainers vooral feedback gaven op de samenwerking van de centralisten tijdens het scenario. Het was ons gelukt om een stukje meldkamer uit te spelen waarin we cursisten gericht feedback konden geven, ondersteund met video materiaal. Voor zover we weten de eerste stappen binnen deze manier van meldkameronderwijs in Nederland.”

10 Sdu uitgeverS

de meldkamer Simulatieruimte met per werkplek opnameapparatuur aan Het plaFond.

incident 01-2009

Simulatietraining stimuleert meldkamercentralisten

Net echttekSt: gerard piJnenburg / Foto’S: metS center

De proeftuin is zo goed als klaar: in Bilthoven heeft het METS Center kosten nog moeite gespaard om een meldkamer te bouwen met vier werkplekken die bedoeld zijn om meldkamercentralisten te trainen. Het is allemaal ‘echt’, waardoor de leerervaring wordt opgedaan in een realistische meldkameromgeving.

De hulpvraag zal groter zijn dan het aanbod van ambulances.

11incident 9-2008Sdu uitgeverS

Rol simulatieonderwijs“Kun je niet een poosje naast me komen zitten op mijn werkplek op mijn eigen meldkamer? Als je me wilt trainen en toetsen wil ik graag dat je het daar doet. Leuk hoor dat oefenen hier op school, maar ik zit hier met een nepte-lefoontje, geen meldkamersysteem en ik voel niet de spanningen van en rond mijn eigen werkplek. Het is niet echt en dat maakt mijn leerervaring minder groot.” Deze veelgemaakte opmerkingen van meldkamercentralisten in opleiding zullen volgens Van Dijk met simulatieonderwijs tot het verleden gaan behoren. “De resultaten van colla-

geachtig onderwijs blijken vaak teleurstellend. Kort door de bocht: er blijft weinig van ‘hangen’. Volwassenen lijken vooral te leren van praktijkgerichte situaties waarin ze kunnen terugkijken naar eerder opgedane prak-tijkervaring. Daarin kunnen ze bijsturen en verbeteren tijdens de simulatietrainingen. De opgedane leerervaringen kunnen direct in de praktijk toegepast worden.”

Het belang van teamgericht trainen in crisissituaties wordt wereldwijd onderkend. Trainen in gesimuleerde situaties is een trend die vanuit de lucht-vaart komt (Crew Resource Management) en vrijwel onver-taald wordt overgenomen binnen de gezondheidszorg (Crisis Resource Management).

Binnen de meldkamersetting lijkt het ten tijde van grote drukte een vrijwel voortdurende crisis. De effecten daarvan op processen en patiëntveiligheid lijken in negatieve zin aanwezig. Het trainen van centralisten in juist deze situaties is dan ook niet meer als logisch. Het gaat hier dus niet zozeer om technisch handelen, maar vooral om menselijk gedrag ten tijde van toenemende werkdruk. Hoe blijf je dan communiceren, delegeren? Hoe borg je op dat moment de processen, voorkom je fouten etc. Ook deze trainingen zijn gestoeld op de principes van het CRM.

De praktijkIn het kort komt het erop neer om vier centralisten in een gesimuleerde meldkamersetting te brengen. Voor hen hangt een, door de facilitatoren, beïnvloedbare kaart van een niet bestaande regio met enkele virtuele ambulan-ces. De facilitatoren vuren enkele hulpvragen af op de centralisten en zij gaan aan de slag met het verdelen van de ritten over de beschikbare ambulances. Uiteindelijk zal de hulpvraag groter zijn dan het aanbod van ambulances. Interessant is dan om te zien hoe wordt samengewerkt, wie de leiding in het proces neemt, of er gevolgd wordt door de andere centralisten en hoe bepaalde problemen worden opgelost. Daarnaast kan er gekeken worden naar vaardigheid op het gebied van de bediening van systemen en materialen. Van Dijk: “Dit alles in een omgeving die sterk praktijkgelij-kend is en werkend met de meldkamersystemen waaraan je gewend bent. Alle bewegingen en geluiden worden geregistreerd door video- en voicelogging. Dit materiaal

gebruiken we tijdens de nabespreking met de cursisten. De opnames hebben een belangrijke bijdrage in het reflec-tieve karakter van deze onderwijsvorm. Waar werd het lastig voor jou? Zullen we dat stukje samen eens terugkij-ken op de video. Kijk eens naar je gedrag en je vaardighe-den. Wat gaat er al wel goed en wat kun je verbeteren?”

Andere cursisten kunnen het scenario volledig volgen vanuit een aangrenzend lokaal via een geschakelde vide-overbinding. Met een eigen leeropdracht is het leerproces ook daar gewoon in volle gang. De simulatieruimte is ook zeer geschikt om bijvoorbeeld opschalingsoefeningen binnen de GHOR te trainen en de praktijktoetsen aan het einde van de opleiding af te nemen. De diverse scenario’s kunnen uiteraard specifieke leerdoelen oproepen.

ConclusieSimulatieonderwijs binnen de MKA heeft een sterk toege-voegde waarde binnen het totale MKA onderwijs. Er kan scholing plaats vinden op gebieden die nu geen aandacht krijgen zoals teamwerk ten tijde van crisis. Er is een sterke bijdrage in reflectief leren. Er is een belangrijke rol binnen scholing op GHOR aspecten. Het zal de huidige praktijk-toets en straks de ‘profcheck’ voor meldkamercentralisten een serieuzer karakter geven. Veel regionale meldkamers weten de weg naar het METS Center inmiddels te vinden.

11incident 01-2009Sdu uitgeverS

inStructieSeSSie van 15 minuten voordat Het uitSpelen van een dertig-minuten Scenario Start.

Facilitatoren voeden de Simulatie vanuit de obServatieruimte.

De Landelijke Meldkamer Ambulance Zorg (LMAZ) is sinds 1 juni 2007 operationeel. De LMAZ is ondersteunend, laagdrempelig en informatief ten dienste van de reguliere meldkamers ambulance-zorg in Nederland. Een professioneel team centralisten opereert vanaf een moderne werkplek in Driebergen. De LMAZ centralisten werken op detacheringbasis: centralisten werken veelal op regu-liere meldkamers of zijn gedetacheerd via specialistische uitzend-bureaus.

DE LMAZ ZOEKT: PROFESSIONELE PIONIERS

Voor een volledige bezetting van de tweede bedienplaats is de LMAZ op zoek naar profes-

sionals uit de acute zorg die binnen het meldkamerwerk hun horizon willen verbreden en

over pioniersgeest beschikken. Zo nodig wordt u met opleiding en scholing op maat de

LMAZ centralist die wij zoeken. De afstand naar Driebergen hoeft geen bezwaar te zijn: de

LMAZ biedt in voorkomende situaties overnachtingsmogelijkheden in de omgeving.

Nieuwsgierig? Voor meer informatie kijkt u op de website http://www.meldkamer.nl

Voor de details neemt u contact op met Peter Hartog, manager, tel: 0343-536733.

Mailen kan uiteraard ook: [email protected]

incident-lmaz 080902.indd 1 12-09-2008 13:05:22

De Brandweeragenda 2009 is verschenen! Deze

agenda op zak formaat biedt u in 2009 de helpende

hand bij het structureren van al uw plannen.

Bovendien is de prijs nu zeer aantrekkelijk! Inclusief kaart Afl egsysteem BrandslangenDe Brandweeragenda 2009 heeft een dubbele

functie. Het is zowel een agenda als een zakboekje

met essentiële informatie voor het brandweer- en

hulpverleningsvak. Bovendien ontvangt u kosteloos

de kaart Afl egsysteem Brandslangen. Deze helpt

u fouten te voorkomen en verzekert u van een

vlotte blusopstelling! De kaart is net als de agenda

ontworpen op zakformaat.

Hebt u de Brandweeragenda 2009 al in huis?

Bestelcode los exemplaar: 978 90 12 12878 0Prijs los exemplaar: € 10,34Bestelcode abonnement: BWA

Met een abonnement ontvangt u jaarlijks 15% korting op de losse verkoopprijs. Onze uitgaven zijn ook verkrijgbaar via de boekhandel

incident 9-2008 13incident 9-2008Sdu uitgeverS

Begin december had ik het grote genoegen om voor de derde keer in mijn leven neer te

strijken in ‘The Sunshine State’ aan de rand van de grote haringvijver. Voor wie dit niets zegt, ik doel op Californië. Amerika is een prachtland! Waar ik persoonlijk altijd weer mateloos van geniet is het pandemonium van licht en geluid dat je overspoelt bij het uitrukken van ‘the bravest of the nation’ in hun rood-chromen bling-blingtrucks, maar ook van een ambulance, of ‘the law’. Als Amerikaanse hulp-verleners met prio één uitrukken héb je ook iets. Daarbij vergeleken zijn onze Nederlandse voertuig-sirenes maar een schrille, zielige vertoning.

Ik denk dat dit akoestisch vertoon heel goed de achterliggende cultuur en mentaliteit van de hulpverleners aan weerszijden van de oceaan weerspiegelt. In Amerika is alles groter: de wegen, de gebouwen, de vrachtwagens, de voertuigen van de hulpverlening, maar zeker ook de zichtbare ‘trots’ van de hulpverleners. Trots op het land dat ze dienen, trots op de organisatie die ze vertegen-woordigen, trots op hun vak! Dat stralen ze op alle mogelijke manieren uit en door de samenleving worden deze ‘dienaren’ ook op handen gedragen.

Nu wil ik niet de fout maken te suggereren dat Nederlandse politieagenten of brandweerlieden niet trots zijn op hun vak. Natuurlijk heeft ook de Nederlandse hulpverlening zijn eigen beroepstrots, maar het is wel ‘poldertrots’. We zijn ook gedreven in ons vak, maar wel binnen gegeven grenzen. Wij zijn doorgaans wat nuchterder, geloven niet zo in heldendom en stralen onze trots niet uit in de uitingen van de hulpverleningsorganisaties. Dat is grotendeels het gevolg van het beleid dat onze hulpverleningsinstanties vormt tot wat ze zijn.

In Amerika is de directe koppeling tussen trots en de lokale gemeenschap die de hulpverleners dienen en beschermen overduidelijk zichtbaar. De verbinding tussen de hulpverlening en de lokale samenleving is veel korter, veel hechter. Dat zie je bijvoorbeeld aan de wapenemblemen op de voer-tuigen. Iedere brandweerkazerne heeft zijn eigen logo, iedere politiewagen een wapenschild van zijn verzorgingsgebied. Een bonte verscheidenheid van lokale kenmerken.

In Nederland doen we daar niet meer aan... De huisstijl voor brandweer, politie en ambulancezorg is door BZK vastgesteld en inbreuk daarop met uitingen van lokale verbondenheid is verboden. Zelfs de op veel brandweervoertuigen gebruikte

zonneschermen met de naam van de post of het korps mogen formeel niet, zo merkte ik onlangs. Maar kennelijk hebben we wel die behoefte! En waarom ook niet? Laat de burgers maar zien dat we ‘van hen’ zijn! Verkort de afstand tussen burgers en hulpverleners met dit soort simpele visuele vormen van communicatie. Niet via saaie nauwelijks lees-bare teksten met regio- en plaatsnaam achter een bolletje volgens de door BZK voorgeschreven huis-stijl, maar via originele lokale logo’s die de eenhe-den voor de lokale burgerij herkenbaar maakt. Dan gaan die burgers de hulpverleners misschien ook weer als ‘dienaren’ van hún samenleving beschou-wen, worden ze weer trots op hen en worden ze misschien ook wel minder vaak agressief benaderd bij de uitoefening van hun taak.

Ik herinner mij een bezoek aan een brandweerpost in Squaw Valley tijdens een eerder bezoek aan Californië. Ik werd bijzonder gastvrij ontvangen door een brandweerman die met een potje goud-verf en een penseeltje urenlang bezig was om het wat versleten korpsembleem op het portier van een brandweertruck bij te schilderen. Monnikenwerk! “We’re proud of this truck!”, verklaarde de man. “De hele gemeenschap is trots op deze truck.” Kon ook niet anders, want die gemeenschap had de wagen zelf twintig jaar eerder betaald met de opbrengsten van een lokale benefietactie.

Korte tijd na terugkeer uit de VS bezocht ik een brandweerkorps in Nederland, waar standaardvoer-tuigen via een regionale mantelovereenkomst en geschilderd volgens strenge huisstijlvoorschriften van het rijk worden ‘gestationeerd’. Voor het maken van een groepsfoto moest de autoladder naar buiten worden gereden. Dat ging al niet van harte. Toen de postcommandant aandrong, ontdekte die tot zijn stomme verbazing dat de halve bumper en treeplank in de prak zaten. “Wat is dit? Wanneer en waar is dat gebeurd? En waarom is het niet gemeld?” Niemand die het hem kon vertellen...Dat krijg je als hulpverleners niet ‘trots’ zijn op hun materiaal, op hun post, op hun organisatie. Omdat het niet ‘van hen’ is.

Rob Jastrzebski

‘Poldertrots’

Safety Equipment bvleverancier van diensten en materialen voor BEDRIJFSHULPVERLENING

* AED* alarm nooduitgang* alarmbel* anglia evacuatiedoek* armbandherkenning* bedrijfsnoodplan* bedrijfsnoodplankoffer* blusdekens* brancards* brandblustoestellen* brandmeldcentrale* brandslanghaspel* brandwondenkompres* break a light* cursus BHV* cursus brandbest.* cursus EHBO* deurcontroller* eerste hulppaneel* eerste hulptas m/cap* evacuatiestoel* handstaaflantaarns* helmen* heuptas BHV* instructieplaten* isolatiedekens* keybox* kiss of life* koolmonoxyde meld.* mag charger* megafoon* metaaldetector* micro mask* mini-pictogrammen* nalichtende borden* noodsleutelkastje* noodverlichting* omikron* ontruimingsplattegronden* oogspoelhulppost* oogspoeldouche* ontruimingssticker* opbergkast BHV* opslagkast chem.stoffen* personenzoeksysteem* pictogrammen* portofoons* powerflare* rook/vluchtmaskers* rookmelders* safety firestop* signalisatie* sirenes* sleutelbeveiliging* smokeXcape* stroboscoopflitser* veiligheidsbrillen* veiligheidsmes* veiligheidsvesten* verbandtrommels* vluchtladders* vluchtweganalyse* vluchtwegmarkering* vluchtwegplattegronden* "wat te doen bij brand"

Vraag brochure:Safety Equipment bvBosrand 293121 XA Schiedamtel.010-4705354 / fax 010-4490137E-mail: [email protected]: www.safetyequipment.nl

incident-safety equipment.indd 1 17-01-2007 13:47:36

J S T R Z B S K !

13incident 01-2009Sdu uitgeverS

14 incident 01-2009 Sdu uitgeverS14 incident 9-2008 Sdu uitgeverS

Drie jachten en tientallen meters steiger verloren bij brand in jachthaven

Een haven vol water en toch een forse brand…

14 Sdu uitgeverS

Drie jachten staan volledig in lichterlaaie, gasflessen exploderen en de steiger vanwaar normaal gesproken geblust kan worden, staat eveneens in vuur en vlam. Het zou het scenario kunnen zijn van een grootscheepse oefening, maar het was realiteit in de jachthaven van het Zeeuwse Stavenisse. Een forse middelbrand verwoestte donderdagavond 27 november drie jachten in de anders zo stille haven. Uiteraard een heel ander soort brand dan een inzet op het vaste land. Hoe pak je zoiets aan en waar moet rekening mee gehouden worden?

tekSt en Foto’S: Jan-willem kempeneerS

incident 01-2009

D e eerste melding die bewuste donderdagavond gaf nog geen aanleiding om te denken aan een dergelijk

incident op het water. Op de pager stond alleen vermeld dat er brand zou zijn aan de Veerweg in Stavenisse. Pas bij het uitrukken kregen de blusgroep Stavenisse en de dienst-doende officier te horen dat er in de plaatselijke jachthaven een boot in brand zou staan. “In een flits passeren in je gedachten een aantal zaken de revue als je uitrukt naar een dergelijke melding”, zegt Officier van Dienst Arco Kunst van brandweer Tholen. “Zo was mijn eerste gedachte dat er direct meer reddingsvesten ter plaatse moesten komen.” Bij het werken op of rond het water is het voor de hulp-verleners verplicht om een reddingsvest te dragen. Iedere tankautospuit heeft drie vesten aan boord. Het logistieke team is ter plaatse gekomen en heeft er voor gezorgd dat de betrokken hulpverleners een reddingsvest kregen. Uit voorzorg is ook direct een ambulance ter plaatse gekomen.

Grote vuurbelastingVanwege de grote vuurbelasting had de centralist op de meldkamer één minuut na de eerste alarmering al opge-schaald naar middelbrand. Hierop is de blusgroep van Sint-Maartensdijk gealarmeerd die met een tankautospuit uitrukte. Toen het korps uit Stavenisse ter plaatse kwam stond reeds een drietal jachten in brand en liepen andere boten ook gevaar. Ook de steiger waaraan de jachten lagen afgemeerd stond al in brand. De haven van Stavenisse is in de zomer van 2007 volledig gerenoveerd, waarbij alle steigers zijn vervangen door kunststof exemplaren. Het Zeeuwse dorp had hiermee een primeur in Nederland. De steigers vergen veel minder onderhoud en zijn erg duurzaam. Dat het kunststof ook een groot nadeel kan zijn bleek tijdens de brand. In mum van tijd brandde een gedeelte van de steiger af. Ook de meerpalen, eveneens

van kunststof, vatten vlam. De kunststof drijvers, waarop de steiger rust, smolten door de hitte, waardoor de steiger ging zinken.

GasflessenTijdens de brand was al snel duidelijk dat de drie bran-dende jachten verloren waren. Om te voorkomen dat het vuur naar nog meer boten zou overslaan hebben de brandweerlieden een aantal afmeertouwen losgemaakt, waarop dit gevaar geweken was. Omdat bekend was dat op de jachten gasflessen aanwezig waren kon niet direct begonnen worden met het blussen. “In eerste instantie zijn drie stralen met lage druk ingezet, ter afscherming van de overige boten én als waterscherm voor eventueel ontplof-fende gasflessen”, zegt Kunst. Dat dit niet overbodig is geweest bleek toen een aantal gasflessen explodeerden. Kunst: “Eigenlijk zouden alle gasflessen van kunststof gemaakt moeten worden. Die branden helemaal leeg en exploderen niet, wat veel veiliger is.” Omdat gedeeltes van de steiger gezonken waren en de brand nog steeds door-woedde, is met een motorkettingzaag een gedeelte van de steiger losgezaagd. Door het zagen van een aantal sleuven in de steiger kon ook daaronder geblust worden. Achteraf gezien was dat laatste niet nodig geweest omdat de steiger uit segmenten van 12 meter bestaat, die gescheiden worden door een kunststof schot, wat als het ware werkt als een compartiment. “Dit is in ieder geval een goed leer-punt. De brand zal bij het kunststof schot normaal gespro-ken gewoon niet verder kunnen, waardoor het gevaar geweken is”, aldus Kunst.

BlusbootHet werd even spannend toen een brandend stalen jacht op drift ging. Direct is een extra straal met lage druk afge-

15incident 01-2009Sdu uitgeverS

Drie jachten en tientallen meters steiger verloren bij brand in jachthaven

Een haven vol water en toch een forse brand…

15incident 9-2008Sdu uitgeverS

legd naar een volgende steiger om daar een blussing in te kunnen zetten, mocht het jacht andere boten in brand zetten. Geluk bij een ongeluk was dat het plaatselijke bergingsbedrijf over een blusboot beschikte die op dat moment in de haven lag. Doordat dit een stalen vaartuig was kon deze het brandende jacht op de glooiing van de dijk duwen, alwaar het afgeblust is door dezelfde blusboot. Berger Van den Berge: “Het was één grote vuurzee; een waar inferno.” De plaatselijke berger was op eigen initia-tief de brandweer komen assisteren. De blusgroep Sint-Maartensdijk was inmiddels ingezet aan de andere zijde van de haven en heeft daar een waterkanon ingezet om het losgeslagen jacht af te blussen. Mede door de harde wind en de lange afstand naar de waterwinning, waardoor drukverlies optrad, had dit niet het gewenste effect. De blusboot van het plaatselijke bergingsbedrijf kon onder-tussen de brand beter benaderen en met het waterkanon de ergste vlammen doven. Hoewel de blusgroep Stavenisse zelf ook over een motorboot beschikt, is deze niet ingezet. Arco Kunst: “Het korps heeft een rubberboot die bedoeld is voor redding en niet voor het blussen van branden en heeft dus ook geen blusmogelijkheid aan boord.”

VervuilingToen het gevaar van ontploffende gasflessen geweken was konden de brandweermensen op de steiger ook verder doortrekken om de resten af te blussen. Twee van de brandende jachten, een zeilboot en een motorjacht, waren volledig van polyester. Volgens Officier van Dienst Kunst is er voor gekozen om deze volledig uit te laten branden. Volgens hem een goede beslissing aangezien de jachten toch niet meer te redden waren en bij het blussen alleen maar meer vervuiling van de haven op zou treden. Alhoewel de vervuiling niet helemaal tegengegaan kon worden, is verspreiding voorkomen door de sluis in de havenmond te sluiten. Later is de havenmond door Rijkswaterstaat afgesloten met een speciaal oliescherm. Zo’n anderhalf uur na de eerste melding was de vuurzee grotendeels gedoofd, waarop de tweede gealarmeerde tankautospuit weer in kon rukken. De plaatselijke blus-groep is echter nog tot omstreeks vier uur in de ochtend in touw geweest om de geblakerde resten af te blussen. Ook de losgegooide boten moesten weer afgemeerd worden.

Enorme schadeDe ochtend na de brand werd pas duidelijk zichtbaar hoe groot de schade was. Drie jachten totaal vernield, tiental-len meters steiger verloren en brand-, rook- en roetschade aan andere boten. Eén van de jachten was van de familie Moerland op Stavenisse. Drie jaar lang hadden zij aan hun jacht Passionelle gebouwd om deze geschikt te maken

voor hun 12-jarige dochter die in een rolstoel zit. “Het varen kunnen we voorlopig wel vergeten, van ons jacht rest alleen nog een stalen casco”, zegt eigenaresse Linda Moerland. “Het moet verschrikkelijk heet geweest zijn aan boord, want de bronzen afsluiters waren gesmolten, waar-door de boot water maakte.” De dagen na de brand zijn de restanten van de steiger en de twee gezonken jachten met een kraanschip geborgen. Het stalen jacht Passionelle is leeggepompt en de gaten zijn gedicht, maar ook deze boot is rijp voor de sloop.

LeerpuntenOp de vraag of er bij deze brand nog leerpunten naar voren zijn gekomen antwoordt Officier van Dienst Arco Kunst bevestigend. “Doordat de stroom op de steiger door de brand was uitgevallen, was er totaal geen verlichting meer. In overleg met de watersportvereniging wordt nu bekeken of een gedeelte van de steigerverlichting aangesloten kan worden op het openbare verlichtingsnet.” Verder vertelt Kunst dat op de steiger een kast komt met daarin speciale hesjes die eigenaren van jachten aan kunnen trekken in geval van een calamiteit. “Wij weten dan wie de eigenaar van een boot is en kunnen op deze manier voorkomen dat allerlei mensen de steiger opkomen die daar niets te zoeken hebben.” Tenslotte zal een goede bereikbaar-heidskaart gemaakt worden en zullen de blusgroepen enkele oefeningen gaan houden in de jachthaven. Kunst: “De complete inzet is goed verlopen, mede dankzij enkele gunstige factoren, zoals de wind die de goede kant op stond en het feit dat de brand is begonnen op het laatste jacht aan het steiger. Anders waren mogelijk nog veel meer jachten in vlammen opgegaan.”

15incident 01-2009Sdu uitgeverS

vanaF de diJk langS de veerweg werd een waterkanon ingezet.

16 incident 01-2009 Sdu uitgeverS16 incident 01-2009 Sdu uitgeverS16 Sdu uitgeverS

17incident 01-2009Sdu uitgeverS 17Sdu uitgeverS 17Sdu uitgeverS

Foto

’S: r

ob J

aStr

zebS

ki e

n k

o va

n l

eeu

wen

18 incident 01-2009 Sdu uitgeverS

Ronald Waterman is Statenlid bij de provincie Zuid-Holland en werkt als adviseur op het gebied van verkeer,

vervoer, logistiek, natuur, milieu en water voor tal van over-heidsinstanties. Hij heeft geadviseerd bij vele grote ruim-telijke- en infrastructuurprojecten in 35 landen en verzorgt gastcolleges op zeven universiteiten. Hij is een man met visie en met een missie: bijdragen aan een verbetering van de mobiliteit en bereikbaarheid door een samenspel van oplos-singen voor alle verkeersmodaliteiten: de weg, het spoor, het water, buisleidingtransport èn de digitale snelweg. Integraal beleid dat in zijn ogen binnen tien jaar te realiseren zou moeten zijn als de politiek en de beleidsmakers samenhan-gende infrastructuurplannen zouden maken op basis van gedegen feitenkennis.

Veiligheidsknelpunten“De infrastructuur voor vervoer van personen, goederen en diensten is voor Nederland net zo belangrijk als de

bloedsomloop van een mens”, stelt Ronald Waterman. “Als de hoofdstromen van het personen- en goederenvervoer vastlopen, stagneren ook voor de samenleving vitale proces-sen. De groei van het hoofdwegennet heeft echter nooit gelijke tred gehouden met de groeiende vervoersbehoefte van de samenleving. Belangrijke verbindingswegen hebben daardoor het karakter gekregen van een flessenhals of een zandloper, een vergelijking die ik vaak gebruik. In die fles-senhals van wegen en verkeersknooppunten met te weinig capaciteit loopt het verkeer vast.”Ook de veiligheid in de samenleving is hierdoor volgens Waterman in het geding. Op overvolle wegen en met name in de staart van files gebeuren veel ongevallen, met jaarlijks veel slachtoffers tot gevolg. Bovendien worden enorme hoeveelheden gevaarlijke stoffen over de weg vervoerd en als die bij ongevallen betrokken raken kunnen de effecten ver reiken en ook slachtoffers en milieuschade tot op grote afstand van de betrokken weg veroorzaken. Los daarvan belemmeren de groeiende filelast en de vertragingen in de verkeersstromen ook de bereikbaarheid van incidenten voor politie, brandweer en ambulancediensten. Het economisch belang en het veiligheidsbelang gaan bij het oplossen van de files dan ook hand in hand.

tekSt en Foto’S: rob JaStrzebSki

Mobiliteit en hulpverlening zijn sterk met elkaar verweven. Steeds vaker worden de toenemende verkeersdruk, stagnerende verkeersstromen en files genoemd als redenen voor het niet halen van de zorgnormen. Met name in de Randstad loopt het verkeer in de spits met grote regelmaat vast. Dat komt volgens verkeerswetenschapper Ronald E. Waterman vooral omdat er te weinig basiscapaciteit is op het hoofdwegennet. Uitbreiding van die basiscapaciteit is in zijn ogen van vitaal belang voor de samenleving. Niet alleen vanuit economische overwegingen, maar ook met het oog op de belangen van hulpverlening en rampenbestrijding. Hulpverleningsdiensten zijn immers even afhankelijk van een goede infrastructuur als burgers en bedrijven.

18 incident 01-2009 Sdu uitgeverS18 Sdu uitgeverS

ronald waterman.

tunnelS ziJn kwetSbare ScHakelS in Het HooFdwegennet en kunnen alS gevolg van ongevallen oF andere verStoringen lange tiJd niet beScHikbaar ziJn.

‘Economisch belang en hulpverleningsbelang gaan hand in hand’

Oplossing verkeersinfarct onder handbereik?

19incident 01-2009Sdu uitgeverS

RijnmondgebiedWaterman wijst als voorbeeld op het Rijnmondgebied. “Dat is een gebied met een hoog risicopotentieel. In geval van grote calamiteiten en rampen is een adequate infrastructuur in twee opzichten van wezenlijk belang. Ten eerste als onbe-lemmerde aan- en afvoerroute voor de hulpdiensten en ten tweede als vluchtroute voor bewoners en werknemers van bedrijven. Goede ontsluiting van woon- en werkgebieden en een permanent beschikbare hoofdwegenstructuur is juist in crisisomstandigheden essentieel. Die ontsluiting en beschik-baarheid is in delen van de Randstad onder de maat.”De Gezamenlijke Brandweer, verantwoordelijk voor de brandweerzorg in het Rotterdamse haven- en industriege-bied, herkent de door Waterman geschetste problematiek. Het publiek-private brandweerkorps organiseerde in decem-ber de jaarlijkse bedrijvendag voor aangesloten ondernemin-gen en nodigde Ronald Waterman uit om daar zijn verhaal te doen.“Een goede ontsluiting van het gebied Europoort-Botlek-Maasvlakte is ook voor onze organisatie van essentieel belang”, vertelt Eugène Geurtsen, preparatiemedewerker van de Gezamenlijke Brandweer en medeorganisator van de bedrijvendag. “Onze eenheden zijn gebaat bij snelle onbelemmerde aanrijdroutes naar zowel de industriële verzorgingsgebieden als naar woonkernen en incidenten op de snelwegen zelf. Tot dusver slagen we er in de meeste gevallen nog wel in om vanuit onze zeven kazernes alle delen van het verzorgingsgebied binnen de normtijden te berei-ken, maar we ervaren wel dat de verkeersdruk steeds meer toeneemt en dat de verkeersstromen op de belangrijkste verkeersader in ons gebied, de A15, vooral in de spitsuren meer en meer stagneren.”

CruciaalDe ontsluiting van de industriegebieden Europoort, Botlek en Maasvlakte is volgens verkeersdeskundige Ronald Waterman kwetsbaar, omdat het gebied grotendeels afhan-kelijk is van de rijksweg A15/N15 als enige ontsluitingsweg. Als de Botlektunnel dan ook nog eens gestremd is door een ongeval of andere redenen, is er geen doorkomen meer aan. Waterman meent dat een tweede vaste oeververbinding onder of over de Nieuwe Waterweg dan ook van groot belang is, zowel voor de economie als voor de veiligheid.Eugène Geurtsen bevestigt die behoefte, ook vanuit de Gezamenlijke Brandweer en de aangesloten bedrijven. “Het is een kwestie van tijd tot er een keer iets gebeurt waar-door wij tijdens een uitruk muurvast komen te staan. De Botlektunnel is voor onze aanrijdroute een cruciale schakel, maar ook een flessenhals. Door allerlei oorzaken kan de tunnel voor ons onbeschikbaar zijn. Vorig jaar zomer nog was de tunnel urenlang gestremd omdat hij door een wolkbreuk

en haperende pompen blank stond. In zo’n situatie hebben we alleen de Botlekbrug als uitwijkroute, maar die staat een groot deel van de tijd open om grote zeeschepen te laten passeren Als omleidingsroute is de brug daardoor een onze-kere factor.”Voor de toekomst is er vooruitzicht dat de infrastructuur in het gebied zal verbeteren. Mede met het oog op de realisatie van de Tweede Maasvlakte wordt de A15 de komende jaren fors verbreed, een project waarbij ook de Gezamenlijke brandweer en de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond nauw zijn betrokken. De cruciale rol van deze vitale ontslui-tingsweg voor de veiligheid en hulpverlening in het haven- en industriegebied wordt breed onderkend.

19incident 01-2009Sdu uitgeverS 19Sdu uitgeverS 19Sdu uitgeverS

Weg met de filesHet belangrijkste streven van Ronald Waterman is het afrekenen met de dage-lijkse fileplaag, die de samenleving opzadelt met een jaarlijkse economische schade van 700 miljoen euro. En dat kan in zijn ogen als op basis van pure feiten en goede rekenmodellen de totale infrastructuur in Nederland wordt aangepakt en als onderdeel daarvan de basiscapaciteit van het hoofdwegen-net wordt vergroot. In totaal zouden de provinciale en rijkswegen moeten worden uitgebreid met 1200 kilometer rijstroken en enkele nog onvoltooide schakels in het hoofdwegennet moeten alsnog worden voltooid, landschap-pelijk en stedelijk ingepast.“Een deel van de milieubeweging dwarsboomt echter veel infrastructuurpro-jecten met oneigenlijke argumenten”, aldus Ronald Waterman. “Zoals de waar-schuwing dat heel Nederland dreigt te worden geasfalteerd en dat het aanleg-gen en uitbreiden van wegen slecht is voor het milieu. Het tegendeel is waar. Omdat nu enkele belangrijke schakels in de hoofdwegenstructuur ontbreken, zoals een drietal ontbrekende trajecten in de A4, worden in dat gebied jaar-lijks minstens 155,5 miljoen extra autokilometers extra gemaakt doordat het verkeer vele kilometers moet omrijden. Bij een gemiddeld brandstofgebruik van 1 op 10 kan het aanleggen van de ontbrekende A4-trajecten dus jaarlijks 15,5 miljoen liter brandstof besparen. En doordat vervolgens de doorstroming in een groot gebied rond Den Haag, Delft en Rotterdam sterk verbetert, zullen er minder files zijn en ook minder onveilige situaties.”Waterman becijfert dat de voorgestelde investeringen in het wegennet bij elkaar een ruimtebeslag van minder dan drietienduizendste deel van het grondoppervlak van Nederland vragen. Het argument van de hardliners van de milieubeweging dat met de plannen voor uitbreiding van het wegennet ‘heel Nederland’ wordt geasfalteerd snijdt dus geen hout.“Veel argumenten tegen investeringen in het wegennet blijken psychologisch van aard”, aldus Waterman. “Als je op een snelweg rijdt, zie je asfalt tot aan de horizon. Dat lijkt dan heel wat. De realiteit is echter dat het hoofdwegen-net maar een fractie van het totale wegenbestand vormt. Er is slechts 7900 kilometer provinciale wegen en 3100 kilometer rijkswegen tegenover 116.000 kilometer gemeentelijke wegen. Daarbij moeten we bedenken dat de lengte van de gemeentelijke wegen een sterke groei doormaakt, terwijl de groei van het hoofdwegennet achterblijft. En dat terwijl juist die hoofdwegen voor de Nederlandse samenleving van cruciaal belang zijn.”

‘Economisch belang en hulpverleningsbelang gaan hand in hand’

Oplossing verkeersinfarct onder handbereik?doodlopende a4 biJ delFt, een ‘zandloper’ in de HooFdwegen-Structuur van de randStad.

Dick van Summeren, Facility Service Manager bij DSM NeoResins: “Veiligheid zit hier tussen de oren. We

hebben er zelfs geen aparte afdeling voor omdat we vinden dat veiligheid gewoon in de lijn moet zitten. Iedereen is voor zijn stuk en voor anderen verantwoordelijk. We vinden ook dat we elkaar erop aan moeten kunnen spreken wanneer we iets zien dat niet klopt. En dat wordt ook geaccepteerd.” Ook de bezoeker aan het bedrijf wordt nog voor binnenkomst geconfronteerd met veiligheid: bij de ingang staat een groot bord waarop aangegeven staat hoeveel dagen het bedrijf zonder ongevallen werkt. Vervolgens moet de bezoeker bij de receptie op een beeldscherm een ‘veiligheidstest’ doen, waarbij een aantal eenvoudige vragen gesteld worden. Om het veiligheidsaspect nog een keer extra te benadrukken, krijgt de bezoeker een veiligheidskaartje mee met veiligheidsinstructies.

KunstharsenDSM NeoResins is gevestigd in Waalwijk, midden in de Langstraat, de Brabantse regio die vroeger bekend stond om de schoenindustrie en leerlooierijen. Hier vestigde zich Stahl, een bedrijf dat coatings maakt voor de leerindustrie. Naast Stahl ontstond Polyvinyl en na diverse wisselingen van eige-naar en bedrijfsnaam, kwam hier uiteindelijk DSM NeoResins uit voort. DSM NeoResins produceert kunstharsen, halffabri-

caten die toegepast worden in bijvoorbeeld de verfindustrie, vloeronderhoudsmiddelen, de auto-industrie en toners voor drukinkt. DSM NeoResins gebruikt drie verschillende produc-tiemethoden om de hars te verkrijgen en uiteindelijk levert dat circa 150 verschillende halffabricaten op. Op het terrein werken ongeveer 470 mensen waarvan circa 200 in productie, 130 in laboratoria en de overige medewer-kers in ondersteunende diensten. De productiemedewerkers werken in een vijfploegensysteem, zeven dagen per week, 24 uur per dag.

Aangewezen vrijwilligersZoals zoveel bedrijfsbrandweerkorpsen is ook dit korps oorspronkelijk opgericht om korting te verkrijgen op de verzekering. Decennialang was het een bedrijfsbrandweer van enthousiaste vrijwilligers. Dat veranderde in 2006. Toen werd het bedrijf als gevolg van het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (BRZO’99) door de gemeente Waalwijk aange-wezen als artikel 13-bedrijf op grond van de Brandweerwet. DSM NeoResins werd verplicht een goed opgeleide brand-weer op het terrein te hebben. Inmiddels bestaat de bedrijfs-brandweer uit 53 man en dat zijn geen vrijwilligers. Alle mannen en één vrouw zijn medewerkers die in de ploegen-dienst zitten en de brandweer is onderdeel van hun taak. “Toen we daar mee begonnen had dat veel impact op de organisatie”, vertelt Cor van der Vliet, full-time coördinator van de bedrijfsbrandweer. “Ten eerste moesten de mensen die al vrijwilliger waren maar alleen in dagdienst werkten, ophouden met de brandweer. We moeten altijd een ploeg van vier man paraat hebben en dat houdt in dat we dus mensen uit de ploegendienst nodig hebben. We hebben toen eerst geïnventariseerd wie er al in ploegendienst werkte en dus zonder problemen over kon van de vrijwillige naar de verplichte brandweer. Maar er ontstond een flink groot gat, want behalve dat een ploeg uit vier man bestaat, moeten dat ook nog een bevelvoerder, een pompbediende en twee brandwachten zijn. Uiteindelijk hebben we de eerste twee jaar veertig mensen opgeleid. In de loop van de tijd zijn dat er zestig geworden. Als we niet voldoende bezet-ting hebben, moet de productie stoppen. Dus hebben we overcapaciteit nodig zodat het bedrijf ook in vakantieperio-des door kan draaien.”

Risico’sCor van der Vliet en zijn collega Twan Bruurmijn zijn beide instructeur en samen met de firma Ricas hebben ze al deze

Bedrijfsbrandweer DSM NeoResins

Professioneel met aangewezen vrijwilligerstekSt en Foto’S: tina reinderS

“Veiligheid zit ons in de genen. Veiligheid is nummer één.” Een uitspraak die met overtuiging gebracht wordt door medewerkers van DSM NeoResins in Waalwijk. En met recht. De bedrijfsbrandweer is opgenomen in de functieomschrijving van een groot aantal medewerkers. Bovendien is het bedrijf er van overtuigd dat veiligheidsmaatregelen altijd een stapje verder moeten gaan dan de wet voorschrijft.

20 incident 01-2009 Sdu uitgeverS20 Sdu uitgeverS

de waSruimte met recHtS een cHemicaliënpak.

cor van der vliet, twan bruurmiJn en dick van Summeren.

mensen opgeleid. Iedere keer een groep die in drie weken werd klaargestoomd tot manschap. De tien bevelvoerders hebben daarna de modules repressie en gevaarlijke stoffen gevolgd. Voor de andere modules kregen ze vrijstelling. Specifieke training op gevaarlijke stoffen en chemicaliën-pakken gebeurt intern. De pompbedienden hebben boven-dien allemaal het groot rijbewijs op kosten van het bedrijf moeten halen.In de chemische industrie wordt veel aandacht aan veilig-heid gegeven omdat de gevolgen bij een incident groot kunnen zijn. De gevaarlijke stoffen bij DSM NeoResins zitten in de hoofdgroepen acrylaten, isocyonaten, logen en zuren. Dat zijn stoffen die niet te blussen zijn met water. De opslag-loods is dan ook voorzien van een automatische schuim-installatie volgens de PGS15 richtlijn van het Ministerie van VROM. De fabrieken zijn allemaal voorzien van een sprinklersysteem en de tankwagenlosplaats heeft zowel een schuiminstallatie als een sprinklersysteem. Bovendien is het hele terrein voorzien van hydranten, brandkranen voor brandbluswater die worden gevoed door pompen die in verbinding staan met de Waalwijkse haven.

Dick van Summeren: “We doen er alles aan om te voorko-men dat er iets mis gaat. Alle opslaglocaties zijn voorzien van detectie- en alarmsystemen, zodat er op voorhand al maatregelen genomen kunnen worden om escalatie te voorkomen. Om explosies in productieruimtes te voorko-men wordt hier EX-apparatuur gebruikt. Niet-EX uitge-voerde mobiele telefoons zijn hier dan ook verboden. Dat is hetzelfde principe als waarom mobiele telefoons niet gebruikt mogen worden in vliegtuigen en ziekenhuizen. De kleppen in het productiesysteem in de fabrieken worden elektronisch aangestuurd en als een telefoon die aansturing stoort, dan kan een klep opengaan wanneer dat niet de bedoeling is. Ook de C2000 portofoons van de gemeente-brandweer mogen hier niet gebruikt worden. Wanneer ze in de productieruimtes moeten zijn, krijgen de brandweer-lieden portofoons te leen. Inmiddels is de apparatuur wel zo ingesteld dat de kans op storingen door C2000 portofoons vrijwel nihil is. Maar zolang er nog een klein risico is, blijven ze verboden.”

Omdat de pneumatische kleppen een risico zijn, zit er een uitgebreid alarmsysteem op. Gaat er een klep op een verkeerd moment open, dan is dat onmiddellijk te zien in de controlekamer waardoor de operator kan ingrijpen. Maar in theorie is het mogelijk dat een klep op een verkeerd moment opengaat en lekkage veroorzaakt. Lekkage van chemicaliën is dus precies waar de bedrijfsbrandweer van DSM NeoResins in gespecialiseerd is. Van der Vliet: “Sinds we de brandweer in deze vorm hebben, hebben we een lekkage nog nooit hoeven af te dekken met schuim. We hebben eigenlijk alleen een paar kleine lekkages gehad die we konden oplossen met absorptiemiddelen. Wanneer er maar een paar liter uitkomt, gebruiken we liever geen schuim omdat dat zo’n rommel geeft. We ruimen het op met een soort korrels die een groot absorberend vermogen hebben, een soort kattengrind. We laten de vloeistof intrekken in de korrels, die ruimen we op en voeren we af in een vat voor chemisch afval.”

IncidentenDe meeste inzetten van het brandweerkorps betreffen kleine lekkages en kleine hitte-incidenten in het labora-

torium. Incidenteel komt het voor dat een chemicaliënvat bol staat. In dat geval is het zaak de druk eraf halen. Zo’n vat wordt niet eerst verplaatst, omdat er juist tijdens het verplaatsen van alles kan gebeuren. Nog niet zolang geleden was er een lekkage van een gevaar-lijke stof. Een vrachtwagen die chemicaliën kwam leveren reed het terrein op. Toen de deur openging kwam er vloeistof en een walm uit. Gelukkig handelde de man die de vracht-wagen opende goed en drukte onmiddellijk de alarmknop in, waardoor het noodplan in werking trad. Er bleek een spijker door een pallet te steken die een gat gemaakt had in een jerrycan vol chemicaliën. Uiteindelijk is de jerrycan opge-pakt en in een oversized vat gezet en afgevoerd.

De bedrijfsbrandweer van DSM NeoResins beschikt over een aantal chemicaliënpakken. Deze zijn geschikt om tot onge-veer een half uur te werken met de stoffen die op het terrein aanwezig zijn. In die tijd is een lekkage altijd wel op z’n minst afgedekt. Mocht een inzet onverhoopt langer duren, dan wordt het gaspakkenteam uit Tilburg ingeschakeld. Cor van Vliet en Twan Bruurmijn onderhouden de pakken zelf. Het korps heeft grote wasmachines staan voor het reinigen, drogen en controleren van de uitrukpakken en de chemicali-enpakken. Ook het testen van de pakken, de maskers voor de ademlucht en het vullen van de flessen kunnen ze zelf.Het korps beschikt over een tankautospuit met een schuim-tank van 250 liter en een motorspuitaanhanger. In de

productiegebouwen zelf hoeven ze niet te komen omdat deze een sprinklerinstallatie en een droge stijgleiding hebben waar ze van buitenaf op kunnen aansluiten. Andere gebouwen kan de brandweer met een hogedrukstraal naar binnen. De computerruimtes heeft DSM NeoResins voorzien van gasblusinstallaties.

Lokale brandweer De bedrijfsbrandweer oefent drie keer per jaar met de gemeentebrandweer van Waalwijk. Maar ook tussendoor komt het gemeentekorps wel eens op het terrein om te oefenen met gevaarlijke stoffen. In de winter is er een rond-leiding zodat de gemeentebrandweer bekend is met het terrein. Toen de brandweer met aangewezen vrijwilligers begon, waren er maar een paar medewerkers die bij een gemeen-tebrandweer zaten. Na de opleiding kreeg een flink aantal medewerkers lol in de brandweer en meldde zich bij de gemeentebrandweer in hun woonplaats. Een win-win situ-atie voor beide korpsen: de gemeentekorpsen hebben goed opgeleide mensen en DSM NeoResins heeft een bedrijfs-brandweer die goed geoefend is.

21incident 01-2009Sdu uitgeverS 21Sdu uitgeverS 21Sdu uitgeverS

vracHtwagenS riJden aF en aan om te loSSen.

voor de zekerHeid: Havenwater en geen drinkwater!

H et was op 24 februari 2007, een sombere, regen-achtige middag toen Sylvia van der Meijden uit

Giessenburg met haar auto over de Broekseweg tussen Sint-Annaland en Oud-Vossemeer reed. Even te voren was ze met haar hond Njord naar training geweest in Sint-Annaland. Op weg naar huis ging het in een flauwe bocht op de Broekseweg mis. “Waarschijnlijk ben ik met mijn rechtervoorwiel in de berm geraakt, waarna het wiel is gaan spinnen en ik de controle over de auto ben verloren”, zegt Van der Meijden. Ze belandde met haar Suzuki terrein-wagen op de kop in de watergang naast de weg. Sylvia: “Ik hing ondersteboven in mijn auto en overal was water. Ik wist dat het niet lang meer zou duren als er geen hulp kwam, maar opeens was daar een toegestoken hand. Dat heeft veel voor mij betekend.”

Veel hulpdiensten“Jullie waren op het juiste moment op de juiste plaats”, zegt burgemeester Willem Nuis tegen de drie redders Filip Bogert uit Poortvliet, Bert Potappel en Peter Scherpenisse uit Sint-Annaland. Bogert reed die middag over de Broekseweg toen hij het ongeluk zag gebeuren. Ook Potappel en Scherpenisse zagen dat het fout ging en parkeerden direct hun auto in de berm. Zonder zich te bedenken sprongen de drie te water om de vrouw uit de auto te redden. Filip Bogert kon de vrouw uit de auto trekken. De twee anderen hielpen de vrouw op de kant. Terwijl het drietal bezig was met deze reddingsoperatie belden hun passagiers het alarmnummer. De hulpdiensten werden vervolgens massaal gealarmeerd. Omdat de auto op de kop in de sloot lag alarmeerde de meldkamer naast

Lovende woorden voor Thools duikteam en redders drenkeling

HuldigingtekSt en Foto’S: Jan-willem kempeneerS

Het waren allemaal lovende woorden die burgemeester W. Nuis sprak tot drie inwoners van de gemeente Tholen. Anderhalf jaar eerder, in februari 2007, redden zij de 44-jarig Sylvia van der Meijden uit haar te water geraakte auto langs de Broekseweg in Oud-Vossemeer. Dinsdagavond 11 november 2008 ontvingen zij namens de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen een bronzen medaille. Ook het duikteam van brandweer Tholen werd deze avond in het zonnetje gezet. Zij werden landskampioen tijdens de landelijke finale brandweerduiken in Vianen.

22 incident 01-2009 Sdu uitgeverS22 Sdu uitgeverS

toen de brandweer ter plaatSe kwam waS de vrouw al door omStanderS uit de auto geHolpen.

de blusgroep Sint-Annaland ook het duik-team van Tholen. Volgens de toen geldende standaard procedure rukte ook de blusgroep Stavenisse uit met de reddingboot. Zodoende kwamen een duikvoertuig, een tweetal tank-autospuiten waarvan één met reddingboot en een ambulance ter plaatse. Uiteraard spoedde ook de Officier van Dienst van de brandweer zich naar de plaats van het ongeval.

‘Buitengewoon manmoedig’Toen de hulpdiensten ter plaatse kwamen was de vrouw al uit de auto geholpen. Burgemeester Nuis noemt het optreden van de mannen ‘buitengewoon manmoedig’. “Het drietal vroeg zich niet af wat er moest gebeu-ren, maar ze deden het gewoon”, aldus Nuis. De drie mannen laten de lofprijzingen gelaten over zich heen komen. Ze vertellen niet veel over hun heldhaftig optreden. “Zoiets doe je gewoon. Een volgende keer zouden we het weer doen”, vertellen ze gezamenlijk. De bocht waarin het ongeval plaatsvond is overigens een bekende plaats voor de hulpdiensten. Nuis: “Enkele jaren terug stond ik aan diezelfde slootkant toen een bus met schoolkinderen in de watergang was beland.” Al meerdere keren zijn personenauto’s te water geraakt in de flauwe bocht. Ook de autorit van Van der Meijden eindigde hier onverwacht. “Toen ik in het water beland was, bleef ik eigenlijk vrij rustig. Ik wilde de ramen dichtdoen, maar dat was al niet meer nodig; ze waren kapot. Wel heb ik de gordel losgemaakt. Ik was hele-maal machteloos onder water en dacht dat mijn laatste uur geslagen had. Ik werd boos, maar op dat moment was er de toegestoken hand van Filip. Aan hem heb ik me helemaal overgegeven omdat ik wist dat het goed was. Jullie stonden allemaal voor mij klaar en daar wil ik jullie voor bedanken”, vertelt Van der Meijden. Na de redding is Sylvia overgedragen aan ambulancepersoneel die haar ter obser-vatie heeft meegenomen naar het ziekenhuis in Bergen op Zoom. Sylvia: “Eigenlijk was het ritje naar het ziekenhuis wel leuk. Ik stonk verschrikkelijk naar die baggersloot. In het ziekenhuis kwamen de emoties pas los toen ik mijn man weer zag. Iedereen stond wel verbaasd dat ik slechts een paar schaafwon-den aan het ongeluk had overgehouden.”

Kluif voor NjordNuis vertelt dat na een lange tijd van voor-bereiding eindelijk de medailles uitgereikt kunnen worden. Geruime tijd na de aanvraag van de bekroningen kwam het bericht dat de Maatschappij tot het Redden van Drenkelingen iedere redder een bronzen medaille wilde toekennen. Genoemde maatschappij stelt zich als doel om ‘alles te bevorderen dat kan strekken ter voorkoming van verdrinking en tot ontwikkeling van het

reddingwezen voor zover dit op het redden van drenkelingen in de ruimste zin betrekking heeft’. De maatschappij, die sinds 1767 bestaat, schenkt afhankelijk van de situatie een gouden, zilveren of bronzen medaille. Naast de medaille kregen Bogert, Scherpenisse en Potappel een oorkonde en werden ze in de bloemetjes gezet. Ook Sylvia van der Meijden werd toegesproken door Nuis en kreeg even-eens een bos bloemen. Nuis: “Eigenlijk had ik wel verwacht dat de Duitse staande draadhaar Njord erbij zou zijn.” De hond was ten tijde van het ongeval zelf uit de auto geklommen. Van der Meijden kon na de huldigingsavond een kluif voor het dier meenemen. De drie gehul-digde redders kregen van het Thoolse gemeen-tebestuur als aandenken een schilderijtje van de Thoolse kunstenaar Francesco Antonietti. In een kleine oplage heeft hij het nieuwe stad-huis van Tholen afgebeeld. Volgens Nuis ‘iets unieks wat niet iedereen heeft’.

LandskampioenNuis had de bijeenkomst in de raadzaal van het Thoolse gemeentehuis in tweeën gedeeld. De huldiging van de Thoolse duikploeg was een mooi vervolg op het eerste gedeelte van de avond. Het Thoolse duikteam werd ook ingezet bij het ongeval van Van der Meijden in februari vorig jaar. Zaterdag 20 september had het team de landelijke titel veroverd tijdens de landelijke kampioenschappen in Vianen. Tholen is één van de vier Zeeuwse duikteams en doet al vanaf het tweede jaar na de oprich-ting mee aan wedstrijden. Al eerder eindigden de Thoolse duikers twee keer op de tweede plaats tijdens de finale, maar deze keer werd de hoofdprijs in de wacht gesleept. Volgens burgemeester Nuis staken de Thoolse duikers ‘met kop en schouders boven de overige deel-nemers uit’. Volgens hem zijn de duikers op meer dan honderd punten beoordeeld. Het kampioensteam bestond uit duikploegleider Tino Brasz, de duikers Siem Jansen en Mark Loos en chauffeur Patrick de Graaf.

Snelste speeltijdHet team kreeg destijds in Vianen de melding dat door een windhoos twee zeilboten waren omgeslagen. Eén van de zeilers lag onder de omgeslagen boot. Een andere lag op de bodem van het meer. De havenmeester die hulp wilde bieden met zijn motorboot verloor de buiten-boordmotor en belandde zelf ook in het water. Aan het Thoolse team de schone taak om deze personen te redden. Omdat de zeiler die op de bodem lag, een oefenpop, over een afstand van circa 35 meter naar de kant moest worden gebracht vergde dit conditioneel veel van de duikers. Toch klaarden de Tholenaren de klus in 32 minuten en 47 seconden en waren hiermee het snelst van alle teams. De burgemeester had dan ook niets dan lof voor de duikers. Het viertal werd door Nuis in de bloemen gezet en als aandenken kregen ze ieder een herinne-ringsplaquette.

23incident 01-2009Sdu uitgeverS 23Sdu uitgeverS 23Sdu uitgeverS

Sylvia van der meiJden wordt in de bloemetJeS gezet door burgemeeSter nuiS.

te midden van Haar drie geHuldigde redderS, peter ScHerpeniSSe, bert potappel en Filip bogert (v.l.n.r.).

Het duikteam ontvangt bloemen en een HerinneringSplaquette voor Het beHalen van de landeliJke titel.

incident 9-2008 Sdu uitgeverS

Nadat de schaatsen jaren in het vet konden blijven, begon eind vorig jaar de ijspret weer. Menige Nederlander is de afgelopen tijd weer op de ijzers gegaan om te genieten van deze bijna zeldzame momenten. Topdrukte dus bij ijsbanen en andere bevroren watergangen en plassen. Niet voor iedereen liep het overigens goed af. Verschillende waaghalzen moesten het schaatsen met een nat pak bekopen omdat de ijslaag nog niet dik genoeg was. Anderen kwamen ongelukkig ten val en moesten soms zelfs per ambulance overgebracht worden naar een ziekenhuis. Tot begin januari waren twee personen omgekomen door het winterse weer.

Sdu uitgeverS

De politie IJsselland meldde begin januari dat op één zaterdag in totaal veertien

onfortuinlijke schaatsers behandeld waren door ambulancepersoneel of zelfs waren over-gebracht naar een ziekenhuis. Geparkeerde auto’s van schaatsers vormden regelmatig een belemmering voor de hulpdiensten. Doordat iedereen zo dicht mogelijk bij het ijs wil parke-ren is er geen ruimte meer voor eventuele hulpverleningsvoertuigen. Na de jaarwisseling deden de hulpdiensten dan ook een dringende oproep aan alle schaatsliefhebbers om bij het parkeren ruimte te laten voor hun voertuigen. Bij noodgevallen op het ijs kunnen zij dan sneller optreden.

Niet alleen de parkeergelegenheid rond ijsba-nen is soms erg slecht. Ook de wijze waarop een ijsvlakte benaderd kan worden is soms erg provisorisch. Vooral in natuurgebieden is het moeilijk voor ambulancepersoneel om met allerhande apparatuur bij een slachtof-fer te komen dat soms tientallen meters uit de kant op een ijsvlakte ligt. Op oudejaarsdag kwam op het natuurgebied Rammegors bij Sint Philipsland een schaatsster ongelukkig ten val. Omdat het ambulancepersoneel geen mogelijkheid zag om de brancard tegen de

steile dijk te tillen werd assistentie gevraagd van de brandweer. De plaatselijke blusgroep kwam vervolgens ter plaatse, zodat voldoende mankracht beschikbaar was om de vrouw per brancard naar de ambulance te brengen.

Niet voor iedereen liep het schaatsen overi-gens goed af. Brandweerkorpsen en duikteams moesten regelmatig uitrukken om mensen te redden die door het ijs gezakt waren. Op 29 december hebben reddingswerkers een man gered uit het Waddenijs bij het Friese plaatsje De Westhoek. Een dag later redde een 17-jarige jongen in Vlissingen twee kinderen die te water geraakt waren in de Schuitvaartgracht. In Zwijndrecht zag een 84-jarige man vanuit zijn appartement een 6-jarig kind door het ijs zakken. Hij aarzelde geen moment en waagde zich op het eis om het kind te redden. Op Nieuwjaarsdag moest de brandweer er in Bergen op Zoom aan te pas komen om een schaatser te helpen die door het ijs was gezakt op de Binnenschelde. Brandweercommandant Hans Zuidijk van Alphen aan den Rijn wil mensen die zich ondanks waarschuwingen op dun ijs begeven en er vervolgens doorzakken flink straffen. In het Reformatorisch Dagblad stelde hij onlangs dat die mensen zelf de

kosten van hun reddingsoperatie moeten betalen. “Mogelijk dat dergelijke maatrege-len ertoe kunnen leiden dat mensen niet het dunne ijs op gaan”, aldus Zuidijk.

Op de eerste dag van het nieuwe jaar werd bij het Friese Ryptsjerk het lichaam gevonden van een 58-jarige schaatser uit Woerden. De man was sinds een drietal dagen vermist, waarna dagenlang naar hem is gezocht. Onder meer de Mobiele Eenheid werd ingezet om de omgeving af te speuren. De zoekacties leidden echter niet tot resultaat. Op nieuw-jaarsdag vonden schaatsvrienden van de Woerdenaar zijn lichaam onder het ijs. Ook een 54-jarige man uit Best is het ijs fataal geworden. Hij maakt begin januari een ijsduik in Nuenen waarbij het fout ging. Door nog onbekende oorzaak kwam hij om het leven in het Eindhovens Kanaal. Overigens namen ook verschillende brandweerduikteams de gele-genheid te baat om een ijsduik te oefenen. Onder meer de teams uit Zwijndrecht, Spijkenisse en Tholen hebben geoefend onder het ijs.

Hulpdiensten druk met incidenten op ijs tijdens vorstperiode

IJzige prettekSt en Foto’S: Jan-willem kempeneerS

incident 01-2009

wegen in natuurgebieden worden weinig bereden en kunnen duS verraderliJk glad ziJn.

SomS iS veel mankracHt nodig om een gewonde van Het iJS te Halen.

de toegang tot iJSvlakteS in natuurgebieden iS veelal erg SlecHt.

24

25incident 01-2009Sdu uitgeverS

Kort Nieuws

25incident 01-2009Sdu uitgeverS 25Sdu uitgeverS 25Sdu uitgeverS

De Brandweer Utrechts Land (onderdeel van de Veiligheidsregio Utrecht) en UMCG Ambulancezorg in Drenthe zijn tevreden over Flister, het zendertje waarmee politie, brand-weer en ambulance bij spoedritten de autora-dio en de CD-speler in auto’s kunnen uitscha-kelen om zelf beter hoorbaar te zijn. Beide organisaties experimenteerden de afgelopen maanden met het systeem in de stad Utrecht en de ambulanceregio Drenthe. Ze pleiten beide voor zo snel mogelijke invoering van het systeem. Volgens de gebruikers is sprake van een duidelijk rustiger verkeersbeeld, wordt sneller ruimte gemaakt voor het hulpverle-ningsvoertuig en kunnen met name ambu-lances bij spoed gelijkmatiger rijden, wat het comfort van de patiënt ten goede komt. Ook gewone weggebruikers reageren positief op het systeem, omdat ze zeggen nu beter op te letten als ze een ambulance of brandweer-voertuig met Flister via hun autoradio horen aankomen. Dat blijkt uit spontane reacties die bij de brandweer en de ambulancedienst binnenkomen.De positieve geluiden van de gebruikers zijn voor de Stuurgroep Flister aanleiding om de betrokken ministeries te verzoeken wetten en regels die de invoering van het systeem op zo kort mogelijke termijn mogelijk moeten maken, aan te passen. In de stuurgroep zijn vertegenwoordigd Ambulancezorg Nederland, de Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding, het Ministerie van Verkeer en Waterstaat en de ontwikkelaars van het systeem. Het Ministerie van Economische Zaken kijkt via het Agentschap Telecom nauwlettend mee bij het project.De effecten van Flister en de reacties van gebruikers en burgers worden de komende weken vervat in een rapportage die naar verwachting binnenkort aan minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat wordt aangeboden. De minister heeft zich in het recente verleden al positief uitgelaten over het systeem, omdat ook hij vindt dat er iets gedaan moet worden aan de doorstroming van hulpverleningsvoer-tuigen door het verkeer.De Stuurgroep wil, tot er definitieve regel-geving is, het experiment voortzetten om de komende tijd de invloed te onderzoeken van Flister op aanrijdtijden, brandstofverbruik van voertuigen en technische slijtage. Ook kunnen de al vastgestelde effecten dan nog nauwkeu-riger in beeld worden gebracht.

De Veiligheidsregio Utrecht is het samen-werkingsverband van de 29 Utrechtse gemeenten. Brandweer Utrechts Land (BRUL), Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) en het Bureau Gemeentelijke Crisisbeheersing (BGC) maken onderdeel uit van de VRU, met de politie is een samenwerkingsconvenant gesloten. Doel van de VRU is om door een intensieve samenwer-king tussen gemeenten en de diverse hulp-diensten en partners slagvaardiger te kunnen optreden bij crisisbeheersing en rampenbe-strijding. UMCG Ambulancezorg is een dochterbe-drijf van het Universitair Medisch Centrum

Groningen en levert ambulancezorg in de regio Drenthe, een deel van de regio Friesland en op drie van de vijf Waddeneilanden. Ook ondersteunt ze het Mobiel Medisch team van het UMC Groningen. De zorg wordt verleend vanuit zeventien standplaatsen. UMCG Ambulancezorg is voortdurend op zoek naar mogelijkheden om betere zorg te leveren aan de inwoners van het verzorgingsgebied en zo optimaal mogelijke arbeidsomstandighe-den voor haar medewerkers. De organisatie is landelijk toonaangevend op het gebied van innovaties in de ambulancezorg. UMCG Ambulancezorg heeft zo’n driehonderd mede-werkers.

Stuurgroep pleit voor snelle procedure invoering Flister

Op 1 januari 2009 is Frank Klaassen (48) geïnstalleerd als nieuwe voorzitter van GHOR Nederland, de landelijke vereni-ging voor geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen. De komende twee jaar zal hij zich inzetten om de verbinding tussen de reguliere zorg en de geneeskundige hulpverlening bij rampen en ongevallen te verste-vigen. Hij wil de GHOR stevig en vanuit de juiste balans positione-ren in de driehoek zorg, veiligheid en openbaar bestuur. GHOR Nederland is de vereniging van de 25 GHOR-bureaus die de coördinatie van de zorgsector op zich nemen bij rampen en ongevallen. In buitengewone situaties zorgen de GHOR-bureaus samen met brandweer, politie en gemeenten voor een gecoördineerde aanpak, zodat slachtoffers snel en goed geholpen kunnen worden door de zorgverleners (ambulances, zieken-huizen, GGD’en, huisartsen etc.). Buiten rampsituaties adviseren de GHOR-bureaus over voorbereiding, opleiding, training en oefening zodat zorgverleners weten wat ze moeten doen op het moment dat een rampsituatie zich voordoet. De GHOR-

bureaus worden gefinancierd door de gemeenten in de regio en het Rijk.Frank Klaassen is afkomstig uit de regio Zuid-Limburg waar hij naast directeur van de GHOR (regionaal geneeskundig functi-onaris) ook voorzitter is van de directie van de GGD Zuid-Limburg en directeur van de RAV Zuid-Limburg (Regionale Ambulance Voorziening). Hij is de afgelopen 6 jaar voor-zitter van de veiligheidsdirectie geweest in die regio. Zijn achtergrond is arts. Op lande-lijk niveau is hij sinds 2002 bestuurslid van GHOR Nederland waarvan de laatste jaren als vice-voorzitter. Tevens is hij bestuurslid van GGD Nederland en voorzitter van de Stichting Emergo-Training System.

Frank Klaassen nieuwe voorzitter GHOR Nederlandeuro

26 incident 01-2009 Sdu uitgeverS

st

rip

Samenwerking BOGO en Brandweertrainingen Nederland

Onlangs zijn de Stichting Brandweer Opleidingen Gelderland Overijssel (BOGO) en Brandweertrainingen Nederland B.V. (Brandweertrainingen.nl) een samenwerking aangegaan. Het doel van deze samenwerking is om als partners de kwaliteit van het opleiden en oefenen van de brandweer continu te verbeteren, zeggen de kersverse partners. “Met name de aanvulling die onze twee partijen ten opzichte van elkaar kunnen bieden maakt de beoogde kwaliteitsverbetering meer dan mogelijk. De Stichting BOGO heeft met haar jarenlange ervaring als opleidingsinstituut veel expertise in huis die kan worden toegepast op de oefencentra die zijn aangesloten bij de landelijke oefencarrousel van Brandweertrainingen.nl. Andersom heeft de Stichting BOGO met een aantal

oefencentra van Brandweertrainingen.nl in haar verzorgingsgebied de gelegenheid om optimaal gebruik te maken van deze oefenlocaties voor de praktijklessen van de diverse opleidingen.”Ook in de ontwikkelingen voor het nieuwe onderwijs en de kwaliteitsborging van oefencentra en instructeurs zal er veel gebruik gemaakt gaan worden van elkaars expertise. Doordat beide partijen ook een samenwerking hebben met VeiligheidsPaspoort.nl ontstaat de mogelijkheid de registratie voor zowel opleiden als oefenen met elkaar te integreren.

26 incident 01-2009 Sdu uitgeverS26 Sdu uitgeverS

HanS de naS van brandweertrainingen nederland en Herry eSter van bogo Feliciteren elkaar met de Samenwerking.

Blij met wielklemDirecteur Taco Pauka van het Nederlands Politiemuseum is waarschijnlijk de eerste Nederlander die blij is gemaakt met een wielklem. Die ontving hij eind 2008 van de Amsterdamse wethouder Tjeerd Herrema van Verkeer. Met de overdracht van de wielklem aan het museum markeert de gemeente Amsterdam dat met ingang van 1 januari van dit jaar dit gele gedrocht, na 25 jaar dienst, vrijwel niet meer in Amsterdam te zien zal zijn.“Dit icoon in ons collectieve geheugen vormt een mooie afsluiter op de lijst van verwervingen van 2008”, zegt Pauka. Het totaal aantal collectieschenkingen in het afgelopen jaar komt daarmee op 107.In de loop van dit jaar moet blijken wanneer bezoekers de wielklem kunnen komen bezichtigen. Het museum is op dit moment gesloten voor publiek. Kort geleden werd bekend dat het samen met de gemeente Almere gaat proberen daar een nieuw publieksmuseum van de grond te krijgen.

Bent u op zoek naar het adres van de NVBR? Of zoekt u het telefoonnummer van een collega aan de andere kant van het land? U vindt deze, en vele andere gegevens, in de Brandweeralmanak 2009. In deze uitgave vindt u onder meer:• alle adressen van gemeentelijke- en bedrijfsbrandweren;• alle adressen van regionale brandweren en hulpverleningsdiensten;• alle adresinformatie van de Veiligheidsregio’s;• alle organisaties op het gebied van rampenbestrijding en veiligheid;• de brandweeradressen van de Belgische regio’s grenzend aan Nederland;• de brandweeradressen van de Nederlandse Antillen• de tekst van de vier ‘brandweerwetten’;• een overzicht van de belangrijkste toeleveranciers aan de Brandweer. Bestel nu en u ontvangt de nieuwste editie met zorgvuldig bijgewerkte informatie. De registers op naam en op bedrijf maken u het zoeken in de Brandweeralmanak zeer gemakkelijk.

Bestelcode los exemplaar: 978 90 12 12877 3

Prijs los exemplaar: � 58,30

Bestelcode abonnement: ALMMet een abonnement ontvangt u jaarlijks 15% korting op de losse verkoopprijs.

Onze uitgaven zijn ook verkrijgbaar via de boekhandel

Voor meer informatie en bestellingen kijkt u op www.sdu.nl/brandweer

De meest actuele gegevens vindt u in de Brandweeralmanak 2009

28 incident 01-2009 Sdu uitgeverS

Geslacht M V

Voorletter(s)*

Achternaam*

Adres*

Postcode en plaats*

Land

E-mail*

Telefoon*

Fax

Werkzaam als: vrijwilliger beroeps

Bij: (organisatie)

Als: (functie en/of rang)

Handtekening

* Verplichte velden

Wij verwerken uw gegevens voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst en om u van informatie te voorzien over Sdu Uitgevers bv en andere zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Als u geen prijs stelt op deze informatie, kunt u dit schriftelijk melden bij Sdu Klantenservice, Postbus 20014, 2500 EA Den Haag. Abonnementen gelden voor minimaal één jaar en hebben een opzegtermijn van twee maanden. Prijzen zijn onder voorbehoud. Onze uitgaven zijn verkrijgbaar in de boekhandel. Voor informatie over onze leveringsvoorwaarden kunt u terecht op www.sdu.nl.

Op mijn e-mailadres wil ik graag op de hoogte worden gehouden van producten en diensten van Sdu nv Ja Nee

A a n v r a a g f o r m u l i e r I n c i d e n t c c - a b o n n e m e n t Het Incident cc-abonnement wordt in Nederland en België verspreid in controlled circulation. Dat betekent dat Incident tegen een sterk gereduceerde prijs verkrijgbaar is voor uitsluitend particulieren werkzaam in de hulpverlening, bij hulpverlenende organisaties, in de toeleverende industrie of aanverwante bedrijven. Een cc-abonnement kan uitsluitend schriftelijk worden aangevraagd via onderstaand formulier.

Voorwaarden- De abonnementsprijs voor een cc-abonnee bedraagt geen € 75,--,

maar slechts € 39,75 (incl. 6% btw) per jaar. Voor abonnees met een toezendadres buiten Nederland geldt een toeslag van € 25,–.

- Toezending én facturering van het vakblad Incident vindt alleen plaats naar het privé-adres van de ontvanger (=geadresseerde).

Ja, ik bestel:

cc-abonnement(en) op Incident à € 39,75 [INCIDENT]

Voor aanvragen bedrijfsabonnement of groepsabonnement (vanaf 5 personen) zie www.sdu.nl/incident.

Fax dit bestelformulier naar (070) 378 97 83, of stuur het naar Sdu Klantenservice, Postbus 20014, 2500 EA Den Haag.

Actiecode: 1833BI901 Deze actie is geldig tot en met 31 december 2009

29incident 01-2009Sdu uitgeverS

Het NIFV bracht onlangs een nieuwe uitgave uit over de straalpijpvoering tijdens de binnenaanval centraal. Hoe kunt u met nieuwe, geavanceerde straalpijpvoeringstechnieken de binnenaanval veiliger en effectiever maken?Internationale onderzoeken tonen aan dat veel risico’s van de binnenaanval, zoals flashover en backdraft, nauw samenhangen met de opeenhoping en verplaatsing van brandgassen. Een binnenbrand is daardoor alleen veilig en effectief te blussen, als eerst de brandgassen worden gekoeld. Hiervoor zijn nieuwe, geavanceerde straalpijpvoeringstechnieken nodig. In ‘Een nieuwe kijk op straalpijpvoering’ komen deze nieuwe technieken uitgebreid aan de orde. De straalpijp komt in dit boek naar voren als een belangrijk, zo niet het belangrijkste persoonlijke beschermingsmiddel tijdens de binnenaanval.Deze uitgave is bedoeld voor instructeurs Brandbestrijding die lesgeven aan manschappen en bevelvoerders. Maar ook voor oefenleiders, leerwerkplekbegeleiders, instructeurs bijscholing, bevelvoerders en officieren van dienst bevat dit boek een schat aan informatie.‘Een nieuwe kijk op straalpijpvoering’ wordt ook gebruikt in de nieuwe instructeurscursus Brandgaskoeling en straalpijpvoering, die in het voorjaar van 2009 start.

De Veiligheidsregio Noord-Holland Noord mag zich als eerste van de 25 regio’s in ons land volledig gecertificeerd noemen. De bedrijfsonderdelen Ambulancezorg, Meldkamer en Geneeskundige Hulp-verlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) behaalden dit voorjaar het (verplichte) HKZ-certificaat. De regionale brandweer Noord-Holland Noord en het veiligheidsbureau behorende tot dezelfde Veiligheidsregio gaan sinds vorige week als ISO 9001:2008 gecertificeerd door het leven. De Veiligheidsregio werkt voor 26 gemeenten in Noord-Holland Noord. In tegenstelling tot Ambulancezorg, Meldkamer en GHOR, geldt er in Neder-land geen verplichting dat Regionale brandweren en/of Veiligheidsbureaus zich moeten laten certificeren. Toch heeft de directie van de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord bewust gekozen voor de toetsing. Omdat Brandweer en Veiligheidsbureau volgens dezelfde bedrijfsvoering werken, lag het voor de hand dat ook deze organisatieonderdelen werden gecertificeerd. Met de toekenning van het certificaat hopen de Regionale Brandweer en het Veiligheidsbureau te demonstreren dat zij in staat zijn de producten af te stemmen op de behoeften van gemeenten en burgers. Daarnaast moet het certificaat bewijzen dat de bedrijfsonderdelen beschikken over het vermogen en de drive om continu te leren en verbeteren. Planmatigheid, gestructureerdheid en afstemming met ‘de klant’ zijn daarbij belangrijke uitgangspunten. De toetsing richtte zich op processen en kwaliteitsnormen met betrekking tot risicobeheersing, incidentbestrijding en nazorg. Bij de regionale brandweer lag het accent bij de toetsing ondermeer op de samenwerking met de gemeentelijke brandweerkorpsen en de verantwoordelijke bestuurders. Het Veiligheidsbureau is vooral getoetst op de multidisciplinaire coördinatie en samenwerking tussen partijen die bij crisisbeheersing en rampenbestrijding betrokken zijn. Voor beide afdelingen geldt dat wordt gewerkt volgens een proces van plannen maken, uitvoeren, controleren en bijstellen.De audit is uitgevoerd door Lloyd’s Register Quality Assurance.

Permanent mobiel bereikbaar zijn en toch je handen vrij houden? Dat zou ideaal zijn voor mensen die werken in bijvoorbeeld de ambu-lancedienst of andere hulpverleningsinstanties. Met de introductie van de M155 Messenger, een draadloze communicatieoplossing die draag-baar is als polshorloge, zet NEC Philips Unified

Solutions een nieuwe standaard op het gebied van mobiele tekst- en spraakcommunicatie. De M155 Messenger is een handzaam draadloos communicatiemiddel, geschikt voor mensen met beroepen waar zij veel met hun handen werken en tegelijkertijd continu bereikbaar moeten zijn. Het kleine, op een horloge lijkend communicatiemiddel is gemakkelijk draagbaar en biedt de gebruiker het optimum aan mobi-liteit, bereikbaarheid, flexibiliteit en comfort. Naast het overbrengen van tekstberichten, zet de M155 ook automatisch een spraakkanaal op met behulp van een ingebouwde microfoon en luidspreker en fungeert het als een persoonlijk alarmsysteem. De M155 Messenger heeft een 3-regelig display voor tekstberichten en geeft gebruikers volledige controle over hun bereik-baarheid. Daarbij integreert de M155 naadloos met de telefooncentrale en de (messaging) applicaties van organisaties. De M155 Messenger is bij uitstek geschikt als communicatiemiddel binnen organisaties voor welke het versturen van tekstberichten of het doorgeven van alarminformatie naar medewer-kers cruciaal is, bijvoorbeeld in de zorg of op de ambulance.

“Polshorloge” voor spraak en data

Een nieuwe kijk op straalpijpvoering

Veiligheidsregio Noord-Holland Noord HKZ/ISO-gecertificeerd

29incident 01-2009Sdu uitgeverS 29Sdu uitgeverS 29Sdu uitgeverS

BrandweeracademiePostbus 70106801 HA ArnhemT 026 355 24 10F 026 351 50 51

www.brandweeracademie.nl

Brandweeracademie

Een nieuwe kijk op straalpijpvoering

Bran

dweeracadem

ie

Een

nieu

we k

ijk o

p stra

alp

ijpvo

ering

30 incident 01-2009 Sdu uitgeverS30 incident 01-2009 Sdu uitgeverS30 Sdu uitgeverS

Safety-Lux Nederland bvNijverheidswerf 371402 BV Bussum

T (035) 6914476F (035) 6915474E [email protected] www.safety-lux.nl

Importeur van o.a.

Ascent Safety bv Siliciumweg 61A 1812 SW Amersfoort

T +31 (0) 334480680F +31 (0) 334480490E [email protected] www.hoogwerk.nl

Werken Op Hoogte Hoogteredding

Holmatro Rescue Equipment BVPostbus 334940 AA Raamsdonksveer

T 0162 589200F 0162 422482E [email protected] www.holmatro.com

De Brandweerwinkel ? Brandweertrainingen.nl ? Geometicus ? Holmatro ? Hörmann ? Interspiro ? Medisol E-commerce ? Regi Star ? Ricas ? SRS ? SFS ?

TBTA ? Triple interactive ? Vandeputte Medical ? Yamaha Motor NL ?

Eme Prevent & Rescue International Gespecialiseerd in de levering van:• ReFra © Deurcontroller (Ambulance, BHV, Brandweer, Politie)• Aed - & Zuurstofkoffers• Aed - & Zuurstoftraining• Aed Diefstalpreventie (RVS kast met codeslot)• Instructeursopleidingen (Aed, Bhv, Ehbo...Zuurstof)

Uw (bedrijfs) veiligheid ! Onze Zorg !Voor meer informatie kijkt u opwww.eme.nl

Peelmanserf 105706 JZ Helmond

Tel : +31 (0) 492 - 590 591 Fax : +31 (0) 84 - 7470 140GSM : +31 (0) 6 - 5496 3793E-mail: [email protected]

Adverteerders index

Lambert & Co. Safety Flashlights / Cases

Mag-Lite Peli ATEX

T. 010-4379233

[email protected] • www.Lambert-co.com

Wilt u hier ook

uw

bedrijfsgegevens

plaatsen?

Voor tarieven en reserveringen

kunt u contact opnemen met:

Mariëlle Groot

tel 023-5714745

e-mail [email protected]

VanDoCleanStevenshof 21 5109 TX ’s Gravenmoer (NB)

T (0162) 370390 F (0162) 370392 E [email protected] www.vandoclean.nl

www.hollemanmachine.nlPaltrokstraat 351508 EJ Zaandamtel. 075-6123272fax 075-6123272

waterkanonnen

De Heze 21, NL-4824 BW BREDAT: +31(0)76 888 65 18, F: +31(0)84 745 90 79

M: +31(0)655 33 42 14E: [email protected] I: www.ctasafety.nl

Specialistisch wassen vraagt om de aandacht van een specialist.

Electrolux Laundry SystemsWisselwerking 521112 XR DiemenTel: 020-5692911Fax: 020-5692239www.dewas.nl

P. v. Midd. Gelderland rood 15 6666 LS HETEREN

T (026) 4790111F (026) 4790112E [email protected] I www.pol.nl

Leverancier van o.a. afzet materiaal, handlampen, voertuiguitrusting, signa lering, onderzoeksmateriaal

Raca Batteries Nederland B.V.Satellietbaan 10A2181 MH HILLEGOMPostbus 752180 AB HILLEGOM

Tel: +31 (0)252-227070Fax: +31 (0)252-533922Internet: www.racabatteries.nl

Internationale Vakbeurs IncidentmanagementCrisisbeheersing & Rampenbestrijding

5eE

DITIE

J

UBILEU

M

Vliegbasis Valkenburg, Katwijk (ZH)

Woensdag 13 mei t/m zaterdag 16 mei 2009

Met o.a. de volgende workshops, activiteiten en demonstraties:• Technische hulpverlening • Speciale voertuigen • Blusdemonstraties

• Defensie • Technische Hilfswerke Duitsland • Werken op hoogte • Reddingshondenbrigades

• Rijvaardigheidstrainingen • Explosieven Opruiming en Detectie

• Workshops AED • Rvarium • Terrorismebestrijding • Leidraad Oefenen • Workshops reanimatie

• Diverse speciale jubileumactiviteiten • Iedere beursdag spectaculaire slotdemonstratie

www.ivic.nl

Samen sterk...

Wij feliciteren BOTC International Weeze met de opening!!!

Graag informeren wij u over de oefenmogelijkheden voor uw organisatie. Wilt u meer weten? neem dan vrijblijvend contact op met ons secretariaat, telefoon: (0575) 438 590 of via e-mail: [email protected]

Brandweertrainingen.nlPostbus 287220 AA Steenderen

T (0575) 438 590F (0575) 438 599E [email protected]

www.brandweertrainingen.nl

Zuidbroek

Wijster

Markenbinnen

Baak

Boxmeer

Vlissingen

Brandweertrainingen adv Weeze.indd 1 05-01-2009 14:19:49