Impulsdag 2011

19
Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen Programma 1 TIJDSBLOK 1: 8.50 – 10.00 uur 1. Praktijkmarkt + beurs Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Opmerking: wordt herhaald in de andere blokken De studenten van de bachelor-na-bacheloropleiding zorgverbreding en remediërend leren ontwierpen materialen om leerlingen met specifieke onderwijsnoden te begeleiden, zoals: - Rekenspelen om de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten (durven, doorzetten, interpreteren, kritisch beschouwen, creatief oplossen van vragen problemen) bij kleuters met een moeilijk ontluikende gecijferdheid te stimuleren. - Rekenspelen voor de lagere school waarin bepaalde deeldomeinen zoals de getallen tot 10, tot 20, tot 100, tot 1000, de maaltafels, breuken, de klok, meetkundige figuren, ... worden ingeoefend. Handvatten om in de secundaire school tegemoet te komen aan de sociaal-emotionele behoeften van leerlingen en klasgroepen. Tijdens je bezoek aan de praktijkmarkt kan je van de studenten toelichting krijgen over: - de doelstellingen van de materialen; - de doelgroep waarvoor de materialen zijn geschikt; - de motivatie om een spel te kiezen als werkvorm. Daarnaast kan je een bezoek brengen aan de beurs van uitgeverijen en verenigingen. 2. Handelingsgericht samenwerken in het schoolteam Sprekers: Yolande Schulpen en Steven De Laet (pedagogische begeleidingsdienst OVSG) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 2 Hoe kan het zorgteam voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften vanuit handelingsgericht werken en handelingsgerichte diagnostiek een meerwaarde betekenen? Onderwijs en CLB gebruiken de uitgangspunten van handelingsgericht werken en het zorgcontinuüm als referentiekader. De focus ligt in de eerste plaats op het basisonderwijs, maar je verneemt ook wat kansen en knelpunten in het secundair onderwijs zijn. Tot slot wordt de vraag gesteld of ‘labeling’ noodzakelijk is om te handelen binnen onderwijs.

description

Programma van de vijfde Vlaamse Impulsdag voor basis- en secundair onderwijs, georganiseerd door de opleiding BAZO van Lessius Mechelen op zaterdag 29 maart 2011 in Mechelen.

Transcript of Impulsdag 2011

Page 1: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

1

TIJDSBLOK 1: 8.50 – 10.00 uur 1. Praktijkmarkt + beurs Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Opmerking: wordt herhaald in de andere blokken De studenten van de bachelor-na-bacheloropleiding zorgverbreding en remediërend leren ontwierpen materialen om leerlingen met specifieke onderwijsnoden te begeleiden, zoals: - Rekenspelen om de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten (durven,

doorzetten, interpreteren, kritisch beschouwen, creatief oplossen van vragen problemen) bij kleuters met een moeilijk ontluikende gecijferdheid te stimuleren.

- Rekenspelen voor de lagere school waarin bepaalde deeldomeinen zoals de getallen tot 10, tot 20, tot 100, tot 1000, de maaltafels, breuken, de klok, meetkundige figuren, ... worden ingeoefend.

Handvatten om in de secundaire school tegemoet te komen aan de sociaal-emotionele behoeften van leerlingen en klasgroepen. Tijdens je bezoek aan de praktijkmarkt kan je van de studenten toelichting krijgen over: - de doelstellingen van de materialen; - de doelgroep waarvoor de materialen zijn geschikt; - de motivatie om een spel te kiezen als werkvorm. Daarnaast kan je een bezoek brengen aan de beurs van uitgeverijen en verenigingen. 2. Handelingsgericht samenwerken in het schoolteam Sprekers: Yolande Schulpen en Steven De Laet (pedagogische begeleidingsdienst OVSG) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 2 Hoe kan het zorgteam voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften vanuit handelingsgericht werken en handelingsgerichte diagnostiek een meerwaarde betekenen? Onderwijs en CLB gebruiken de uitgangspunten van handelingsgericht werken en het zorgcontinuüm als referentiekader. De focus ligt in de eerste plaats op het basisonderwijs, maar je verneemt ook wat kansen en knelpunten in het secundair onderwijs zijn. Tot slot wordt de vraag gesteld of ‘labeling’ noodzakelijk is om te handelen binnen onderwijs.

Page 2: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

2

3. Omgaan met privacy-gevoelige informatie in de samenwerking CLB-school-leerling/ouders Spreker: Liesbeth Vrijdaghs (CLB Het Kompas, Mechelen) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 2 Verschillende maatschappelijke evoluties maken dat er zowel binnen school als in het CLB bepaalde (nieuwe) aandachtpunten uit het juridisch kader naar voren worden geschoven. Onder andere het invoegen van het CLB binnen de Integrale Jeugdhulpverlening, de rechten van de minderjarige en de wet op de privacy zorgt dat de samenwerking tussen CLB, school en leerling/ouders anders benaderd dient te worden. In deze lezing sta je stil bij deze maatschappelijke evoluties en zijn gevolgen voor de schoolse praktijk. 4. Kennis maken met de zorgvraag en hulpmiddelen in het begeleiden van kinderen met DCD Sprekers: Sofia Van Poucke (ouder, GBS Sleidinge, Evergem) en Ellen De Wispelaere (zorgcoördinator, GBS Sleidinge, Evergem) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Je verneemt hoe kinderen met Developmental Coördination Disorder (DCD) het dagelijks leven ervaren (eten, zich aankleden, spelen, …) a.d.h.v. concrete situaties. Aansluitend wordt je het theoretisch kader van DCD aangeboden. Ervaringen van de ouder als ervaringsdeskundige en van de school worden, binnen het kader van het handelingsgericht werken, samengelegd. Vertrekkend vanuit het welbevinden van elk kind, krijg je zicht op de mogelijke STICORDI-maatregelen voor het kind met DCD. 5. Recht op tijdelijk onderwijs aan huis voor langdurig zieke kinderen Spreker: Willy Ivens (Fonds Ivens-Boons) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' In deze uiteenzetting krijg je informatie over: - de Vlaamse regelgeving; - wat er in Vlaanderen bestaat aan hulp voor chronisch en langdurig zieke kinderen; - het algemeen belang van recht op tijdelijk onderwijs vanuit sociaal en economisch oogpunt; - het pilootproject 'Recht op tijdelijk onderwijs aan huis aan zieke kinderen in het arrondissement Mechelen'; - een draaiboek, ervaringen, uitdagingen en aanbevelingen voor hogere overheden en het lokaal protocolakkoord.

Page 3: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

3

6. De droomfabriek. Bekijk de kinderen ook eens door een ondernemende bril Sprekers: Jurn Van den Meerssche (Vlaamse Jonge Ondernemingen) en Katrien Uytdewilligen (leerkracht buitengewoon lager onderwijs, GO Wilgentuin, Essen) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 2 Tijdens deze workshop maak je kennis met materialen en activiteiten van het droomfabriekproject. Met dit project willen we leerkrachten van de ganse basisschool ondersteunen bij het uitbouwen van een leeromgeving waarin kinderen op een ondernemende manier aan de slag gaan. Juf Katrien illustreert dit verhaal met een getuigenis over hoe zij haar leerlingen van het buitengewoon onderwijs heeft leren kennen tijdens dit project. 7. Voyeurs gezocht! Wil je meer zien dan wat je zelf ziet? Spreker: Claudia Parewijck (leraar lager onderwijs en medewerker Krik vzw) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 70' Opmerking: wordt herhaald in blok 2

Heel wat scholen staan open om te hospiteren maar komen niet verder dan het plannen ervan. In deze drempelverlagende sessie leer je hoe je stapsgewijs en op een speelse manier een kijkje kan gaan nemen bij je collega’s. Je krijgt de nodige bagage om concreet aan de slag te gaan met je eigen team. Het is vaak van diegene waar je het niet van verwacht dat je het meest kan leren. Ontdek deze speelse sessie vol afwisseling van vragen, illustraties, korte oefeningen en reflecties.

8. Herstelgericht werken vóór en ná conflictsituaties op school Sprekers: Tom van Waterschoot en Maria Beerten (Probleemgedrag Op School, CGG De Pond, Mechelen) Doelgroep: lager onderwijs (5de-6de leerjaar)-secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 2 In onderwijsinstellingen wordt men regelmatig geconfronteerd met conflictsituaties tussen leerlingen, onderwijzend personeel en/of directie. Hoe men omgaat met deze conflictsituaties bepaalt in belangrijke mate de afloop van deze conflictsituaties en de sfeer in de school. Het herstelgericht werken biedt je een alternatief voor een meer sanctionerend model. Via een herstelgerichte houding en aansluitende methodieken, kan je relaties herstellen en alle betrokkenen verantwoordelijkheid laten opnemen voor hun gedrag.

Page 4: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

4

9. Een BaSO-traject in functie van de overgang tussen basis- en secundair onderwijs Spreker: Alain Noëz (Pedagogische begeleidingsdienst, VSKO) Doelgroep: lager onderwijs (5de-6de leerjaar)-secundair onderwijs Duur: 70' Er bestaat nog steeds een breuk in de overgang tussen basis- en secundair onderwijs. Met het BaSO-traject willen we leerkrachten en scholen uit het basis- en secundair onderwijs dichter bijeen brengen. Vanuit de focus 'zorg' willen we deze kloof trachten te dichten. Tijdens deze sessie krijg je inzage in wat zo'n proces kan inhouden, wat er allemaal kan gebeuren en wie wat kan doen. 10. Al spelend 'zorgen' met multifunctioneel didactisch materiaal Spreker: Ilse Janssens (Firma Dox, Lier) Doelgroep: kleuteronderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 2 Door samen te spelen, wordt zorg gedragen voor welbevinden. Als kleuters zich goed in hun vel voelen, kunnen ze hun ontwikkelingskansen ten volle benutten. Je verkent specifieke spelmaterialen om de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters te ondersteunen. Je krijgt handvatten om de samenwerking tussen kleuters onderling te stimuleren. 11. Help, er zit een kangoeroe in mijn klas! Hoe kan een beleidsplan opgesteld worden? Spreker: Chris Holemans (zorgcoördinator, BSGO De Spreeuwen, Mechelen-Walem) Doelgroep: lager onderwijs Duur: 70' In deze sessie krijg je een praktijkvoorbeeld over de uitbouw van een zorgbeleid voor hoogbegaafde leerlingen. Hoe kan een beleidsplan rond hoogbegaafdheid opgesteld worden? Welke stappen worden er genomen om tot een beleidsplan te komen waar de leerkrachten (collega's) zich goed bij voelen?

Page 5: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

5

12. Lezen: een verhaal over "-eren" Sprekers: Linda De Cuyper (zorgcoördinator, Sinte Mariaschool, Bonheiden) en Kristel Pellegrims (leerkracht, Sinte Mariaschool, Bonheiden) Doelgroep: lager onderwijs Duur: 70' Je bent leerkracht en je hebt een passie voor lezen. Je voelt dat lezen niet zo vanzelfsprekend en boeiend is voor alle kinderen, dat het een opgave, een berg is waar sommige kinderen niet over geraken omwille van verschillende redenen. Toch wil je die kinderen graag meenemen in het avontuur dat lezen is. Je wordt dan ook nog zorgcoördinator en je krijgt de kans om een hele school op sleeptouw te nemen… een passie wordt een uitdaging van remediëren, integreren, motiveren, stimuleren, relativeren, … maar bovenal proberen. Een verhaal over samen lezen op school… 13. Klasoverschrijdende wiskundedifferentiatie in de derde graad Sprekers: Ann Van Dessel (zorgcoördinator, WAVO Vrije Basisschool, O.L.V.-Waver) en Hans Onséa (zorgleerkracht, WAVO Vrije Basisschool, O.L.V.-Waver) Doelgroep: lager onderwijs (5de-6de leerjaar) Duur: 70' Wanneer de verschillen tussen de kinderen erg groot zijn, passen wij een ver doorgedreven klasoverschrijdende differentiatie toe voor wiskunde. De wiskundegroepen vallen dus niet samen met de klasgroepen. We laten je kennis maken met de wijze waarop we het aanbod voor meerbegaafde rekenaars en de sticordi-afspraken voor kinderen met dyscalculie integreren.

Page 6: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

6

TIJDSBLOK 2: 10.30 – 11.40 uur 1. Praktijkmarkt + beurs Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Opmerking: wordt herhaald in de andere blokken De studenten van de bachelor-na-bacheloropleiding zorgverbreding en remediërend leren ontwierpen materialen om leerlingen met specifieke onderwijsnoden te begeleiden, zoals: - Rekenspelen om de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten (durven,

doorzetten, interpreteren, kritisch beschouwen, creatief oplossen van vragen problemen) bij kleuters met een moeilijk ontluikende gecijferdheid te stimuleren.

- Rekenspelen voor de lagere school waarin bepaalde deeldomeinen zoals de getallen tot 10, tot 20, tot 100, tot 1000, de maaltafels, breuken, de klok, meetkundige figuren, ... worden ingeoefend.

Handvatten om in de secundaire school tegemoet te komen aan de sociaal-emotionele behoeften van leerlingen en klasgroepen. Tijdens je bezoek aan de praktijkmarkt kan je van de studenten toelichting krijgen over: - de doelstellingen van de materialen; - de doelgroep waarvoor de materialen zijn geschikt; - de motivatie om een spel te kiezen als werkvorm. Daarnaast kan je een bezoek brengen aan de beurs van uitgeverijen en verenigingen. 2. Handelingsgericht samenwerken in het schoolteam Sprekers: Yolande Schulpen en Steven De Laet (pedagogische begeleidingsdienst OVSG) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 2 Hoe kan het zorgteam voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften vanuit handelingsgericht werken en handelingsgerichte diagnostiek een meerwaarde betekenen? Onderwijs en CLB gebruiken de uitgangspunten van handelingsgericht werken en het zorgcontinuüm als referentiekader. De focus ligt in de eerste plaats op het basisonderwijs, maar je verneemt ook wat kansen en knelpunten in het secundair onderwijs zijn. Tot slot wordt de vraag gesteld of ‘labeling’ noodzakelijk is om te handelen binnen onderwijs.

Page 7: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

7

3. Omgaan met privacy-gevoelige informatie in de samenwerking CLB-school-leerling/ouders Spreker: Liesbeth Vrijdaghs (CLB Het Kompas, Mechelen) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 2 Verschillende maatschappelijke evoluties maken dat er zowel binnen school als in het CLB bepaalde (nieuwe) aandachtpunten uit het juridisch kader naar voren worden geschoven. Onder andere het invoegen van het CLB binnen de Integrale Jeugdhulpverlening, de rechten van de minderjarige en de wet op de privacy zorgt dat de samenwerking tussen CLB, school en leerling/ouders anders benaderd dient te worden. In deze lezing sta je stil bij deze maatschappelijke evoluties en zijn gevolgen voor de schoolse praktijk. 6. De droomfabriek. Bekijk de kinderen ook eens door een ondernemende bril Sprekers: Jurn Van den Meerssche (Vlaamse Jonge Ondernemingen) en Katrien Uytdewilligen (leerkracht buitengewoon lager onderwijs, GO Wilgentuin, Essen) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 140' Opmerking: volgt op blok 1 Tijdens deze workshop maak je kennis met materialen en activiteiten van het droomfabriekproject. Met dit project willen we leerkrachten van de ganse basisschool ondersteunen bij het uitbouwen van een leeromgeving waarin kinderen op een ondernemende manier aan de slag gaan. Juf Katrien illustreert dit verhaal met een getuigenis over hoe zij haar leerlingen van het buitengewoon onderwijs heeft leren kennen tijdens dit project. 7. Voyeurs gezocht! Wil je meer zien dan wat je zelf ziet? Spreker: Claudia Parewijck (leraar lager onderwijs en medewerker Krik vzw) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 70' Opmerking: herhaling van blok 1 Heel wat scholen staan open om te hospiteren maar komen niet verder dan het plannen ervan. In deze drempelverlagende sessie leer je hoe je stapsgewijs en op een speelse manier een kijkje kan gaan nemen bij je collega’s. Je krijgt de nodige bagage om concreet aan de slag te gaan met je eigen team. Het is vaak van diegene waar je het niet van verwacht dat je het meest kan leren. Ontdek deze speelse sessie vol afwisseling van vragen, illustraties, korte oefeningen en reflecties.

Page 8: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

8

14. STOP 4-7: trainingsprogramma voor jonge kinderen met gedragsproblemen, hun ouders en leerkrachten Sprekers: Anneleen Feyaerts en Kelly De Saeger (STOP 4-7, Mechelen) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs (1ste graad) Duur: 70' STOP4-7 staat voor "Samen Sterker Terug op Pad" en richt zich tot kinderen van 4 tot 7 jaar die probleemgedrag vertonen thuis en/of op school. Het programma wil preventief optreden zodat ernstige problemen op latere leeftijd kunnen voorkomen worden. Je verneemt hoe we aan de slag gaan met het kind én hoe we ons ook richten op de thuis- en schoolcontext van het kind. 8. Herstelgericht werken vóór en ná conflictsituaties op school Sprekers: Tom van Waterschoot en Maria Beerten (Probleemgedrag Op School, CGG De Pond, Mechelen) Doelgroep: lager onderwijs (5de-6de leerjaar)-secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: volgt op blok 1 In onderwijsinstellingen wordt men regelmatig geconfronteerd met conflictsituaties tussen leerlingen, onderwijzend personeel en/of directie. Hoe men omgaat met deze conflictsituaties bepaalt in belangrijke mate de afloop van deze conflictsituaties en de sfeer in de school. Het herstelgericht werken biedt je een alternatief voor een meer sanctionerend model. Via een herstelgerichte houding en aansluitende methodieken, kan je relaties herstellen en alle betrokkenen verantwoordelijkheid laten opnemen voor hun gedrag. 10. Al spelend 'zorgen' met multifunctioneel didactisch materiaal Spreker: Ilse Janssens (Firma Dox, Lier) Doelgroep: kleuteronderwijs Duur: 140' Opmerking: volgt op blok 1 Door samen te spelen, wordt zorg gedragen voor welbevinden. Als kleuters zich goed in hun vel voelen, kunnen ze hun ontwikkelingskansen ten volle benutten. Je verkent specifieke spelmaterialen om de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters te ondersteunen. Je krijgt handvatten om de samenwerking tussen kleuters onderling te stimuleren.

Page 9: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

9

15. De axenroos uitbouwen in ons kleuterteam Sprekers: Annemie Van Laer (zorgcoördinator, GSA, Zoersel) en Heidi Deturck (beleidsondersteuner, GSA, Zoersel) Doelgroep: kleuteronderwijs Duur: 70' Opmerking: enige voorkennis axenroos vereist Samen met ons kleuterteam kozen we voor de axenroos als hulpmiddel om te werken aan sociale vaardigheden. We vertellen je over hoe we dit kleutervriendelijk hebben geprobeerd te integreren en hoe we hierbij samenwerken. De opbouw doorheen de school, dramatiseren met alle kleuterjuffen, de concrete uitwerking in een kleuterklas, materialen die we gebruiken op school, ... worden toegelicht. 16. De uitbouw van een zorgbeleid in een basisschool Sprekers: Wim Lambrechts (directeur / zorgcoördinator Vrije Gemengde Basisschool De Boomgaard, Runkst-Hasselt) en Jeannine Poesen (zorgbegeleider, Vrije Gemengde Basisschool De Boomgaard, Runkst-Hasselt) Doelgroep: lager onderwijs Duur: 70' Het uitbouwen van een goed lokaal zorgbeleid is een fundamentele opdracht van elke basisschool. Deze sessie geeft je een voorbeeld van hoe een zorgplan (een structuur) de dagelijkse zorg stroomlijnt en hoe de deskundigheid van leerkracht en zorgbegeleider wordt samengelegd. Het uitgeschreven zorgplan illustreert je hoe alle mogelijke zorginitiatieven van collega's en het zorgteam in het zorgplan aan elkaar worden gelinkt. 17. Op stap met de ouder-uitleentas Spreker: Maja Trullemans (zorgcoördinator + GOK-leerkracht, De Goudenregen, Ganshoren) Doelgroep: lager onderwijs Duur: 70' Tijdens deze sessie laten we je kennis maken met de manier waarop we samen met de ouders van onze school uitleentassen maakten voor onze anderstalige kinderen om de zomervakantie te overbruggen. Aanvankelijk was het streefdoel leerachterstanden te voorkomen maar al snel zagen we dat ouderbetrokkenheid centraal kwam te staan. Tijdens gezellige ouderbijeenkomsten maakten onze ouders zelf de speelse, prikkelende materialen voor de uitleentas van hun eigen kind en eveneens voor de kinderen wier ouders niet aanwezig konden zijn. Bovendien werden er stappenkaarten met de Franse vertaling bijgevoegd in functie van een optimale ondersteuning van hun kind tijdens de zomervakantie!

Page 10: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

10

18. Samen gezond opgroeien Sprekers: Ann Tanghe (zeepreventorium VZW, De Haan) en Freddy Masson (directeur zeelyceum secundaire school, De Haan) Doelgroep: secundair onderwijs Duur: 70' Je maakt kennis met de manier waarop we "samen gezond opgroeien", de slogan die het zeepreventorium, revalidatiecentrum voor chronisch zieke kinderen en jongeren en de scholen eraan verbonden (zeelyceum, basisschool aan zee en la Ruche), elke dag opnieuw proberen te realiseren. Zowel naar de kinderen en jongeren die dagdagelijks hun chronische ziekte de baas proberen te zijn als in de wederzijdse samenwerking blijft dit een dagelijks uitdaging!

Page 11: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

11

TIJDSBLOK 3: 11.50 – 13.00 uur 33. Lunch 1. Praktijkmarkt + beurs Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Opmerking: wordt herhaald in de andere blokken De studenten van de bachelor-na-bacheloropleiding zorgverbreding en remediërend leren ontwierpen materialen om leerlingen met specifieke onderwijsnoden te begeleiden, zoals: - Rekenspelen om de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten (durven,

doorzetten, interpreteren, kritisch beschouwen, creatief oplossen van vragen problemen) bij kleuters met een moeilijk ontluikende gecijferdheid te stimuleren.

- Rekenspelen voor de lagere school waarin bepaalde deeldomeinen zoals de getallen tot 10, tot 20, tot 100, tot 1000, de maaltafels, breuken, de klok, meetkundige figuren, ... worden ingeoefend.

Handvatten om in de secundaire school tegemoet te komen aan de sociaal-emotionele behoeften van leerlingen en klasgroepen. Tijdens je bezoek aan de praktijkmarkt kan je van de studenten toelichting krijgen over: - de doelstellingen van de materialen; - de doelgroep waarvoor de materialen zijn geschikt; - de motivatie om een spel te kiezen als werkvorm. Daarnaast kan je een bezoek brengen aan de beurs van uitgeverijen en verenigingen. 19. Co-teaching en collegiale consultatie: factoren voor een goede samenwerking op school- en klasniveau Sprekers: Annet De Vroey en Inge Ranschaert (bachelor na bachelor buitengewoon onderwijs, KHLeuven) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Samenwerking tussen GON- en/of ION-leerkrachten en de gewone school kent meerdere modellen. Uiteraard hangen modellen van aanpak in hoge mate samen met de leeftijd van de te begeleiden leerlingen en de context van de school. Het is dan ook moeilijk om dezelfde succesfactoren te benoemen voor zowel kleuter-, lager als secundair onderwijs waar ondersteuning vanuit het buitengewoon onderwijs wordt ingezet. In een eerste deel gaan we niettemin samen op zoek naar een rode draad in de modellen van aanpak en hun succeswaarde. Of ondersteuning al dan niet in de klas dient te gebeuren en wat de voorwaarden en consequenties zijn voor samenwerking, nemen we hierbij onder de loep. In een tweede deel maak je kennis met modellen van ondersteuning die nauw aansluiten bij de dagelijkse praktijk van leerkrachten in het secundair onderwijs. Vanuit onderzoek naar de praktijk van inclusief onderwijs in secundaire scholen (PWO KHLeuven2008-2011) geven we hierbij een overzicht weer van gedeelde vaardigheden en factoren voor goede praktijk bij de ondersteuning van GON- en ION-leerlingen. We besluiten met een vragenronde en enkele aanbevelingen.

Page 12: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

12

34. Ouders helpen zorgbegeleiders graag op weg Spreker: Luc Anthonis (bestuurslid Sprankel) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Leerkrachten zien hoe kinderen met leerproblemen zich gedragen in de klas. Maar hoe gedragen diezelfde kinderen zich thuis? Welke impact kunnen leerproblemen hebben op de situatie thuis? Welke emoties komen er naar boven bij de kinderen zelf, hun ouders, broers en zussen, de rest van de familie? Een ervaringsdeskundige ouder vertelt en wil hiermee de constructieve samenwerking tussen ouders en school bevorderen. 20. Ouders als partner van de secundaire school: een boeiende uitdaging Sprekers: Reinhilde Leysen en Hilde Wildiers (pedagogisch directeurs COLOMAplus, Mechelen) Doelgroep: secundair onderwijs Duur: 70' Tijdens de klassieke oudercontacten op een secundaire school beperken gesprekken zich vaak tot de bespreking van de prestaties en de cijfers van leerlingen. Mag het iets meer zijn? We vertellen je hoe bereikbare directeurs, luisterbereide leerkrachten en goed opgeleide leerlingbegeleiders het verschil maken op onze school. En omdat we participatie een meerwaarde vinden, krijgt het oudercomité een belangrijke adviserende rol.

Page 13: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

13

TIJDSBLOK 4: 13.00 – 14.10 uur 33. Lunch 1. Praktijkmarkt + beurs Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Opmerking: wordt herhaald in de andere blokken De studenten van de bachelor-na-bacheloropleiding zorgverbreding en remediërend leren ontwierpen materialen om leerlingen met specifieke onderwijsnoden te begeleiden, zoals: - Rekenspelen om de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten (durven,

doorzetten, interpreteren, kritisch beschouwen, creatief oplossen van vragen problemen) bij kleuters met een moeilijk ontluikende gecijferdheid te stimuleren.

- Rekenspelen voor de lagere school waarin bepaalde deeldomeinen zoals de getallen tot 10, tot 20, tot 100, tot 1000, de maaltafels, breuken, de klok, meetkundige figuren, ... worden ingeoefend.

Handvatten om in de secundaire school tegemoet te komen aan de sociaal-emotionele behoeften van leerlingen en klasgroepen. Tijdens je bezoek aan de praktijkmarkt kan je van de studenten toelichting krijgen over: - de doelstellingen van de materialen; - de doelgroep waarvoor de materialen zijn geschikt; - de motivatie om een spel te kiezen als werkvorm. Daarnaast kan je een bezoek brengen aan de beurs van uitgeverijen en verenigingen. 21. Werken met hoogbegaafde kinderen in het onderwijs Sprekers: Annemie Van Damme, Ann Meersman, Kathleen Kuypers en Petra Hendrikse (Bekina) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 5 In deze sessie sta je stil bij de begeleiding van hoogbegaafde kinderen in de klas. Volgende topics komen aan bod: - Signaleren: de kenmerken van hoogbegaafdheid. - Aanpak: verrijking, verbreding en differentiatie; de materialen hiervoor worden voorgesteld en afgewogen. - Praktijktips. - Een praktijkgetuigenis door een ouder/bestuurder – (zorg)leerkracht.

Page 14: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

14

22. Praten met ouders Spreker: Maurits Wysmans (docent KHLeuven) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 70' Opmerking: wordt herhaald in blok 5 We beogen je inzichten en enkele vaardigheden bij te brengen om voortaan doelgerichter te communiceren, betere gesprekken te voeren met ouders. Aan de hand van voorbeelden uit de dagelijkse onderwijspraktijk, brengen we communicatieve processen in beeld. Er worden talrijke voorbeelden en adviezen gegeven over hoe communicatie met ouders (zowel adviesgesprekken, als helpende en slecht nieuws gesprekken) anders en beter kan. 23. Dyslexie in het secundair onderwijs: van diagnose tot begeleiding. Een case-study Sprekers: Annelies Aerts en Charlotte Mostaert (CODE, Lessius Antwerpen) Doelgroep: secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: gaat verder in blok 5 De cel leerstoornissen van CODE, expertisecentrum van Lessius Antwerpen dat een brug slaat tussen wetenschappelijk onderzoek en hulpverlening-op-maat, staat o.a. in voor onderbouwde diagnostiek en begeleiding-op-maat voor leerlingen met dyslexie. Op basis van het diagnostisch onderzoek dat werd uitgevoerd bij een leerling van het secundair onderwijs, tonen we je in een casestudy de meerwaarde van een individuele sterkte-zwakte analyse. Deze analyse kan belangrijke aanknopingspunten bieden voor advies m.b.t. begeleiding (binnen en/of buiten de school) en onderwijs- en examenfaciliteiten-op-maat. We staan uitgebreid stil bij het traject dat de leerling doorliep na de diagnose dyslexie. Daarbij hebben we oog voor de geboden begeleiding, de concrete aanpak binnen de school en knelpunten die in de praktijk naar voren kwamen.

Page 15: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

15

TIJDSBLOK 5: 14.20 – 15.30 uur 1. Praktijkmarkt + beurs Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Opmerking: wordt herhaald in de andere blokken De studenten van de bachelor-na-bacheloropleiding zorgverbreding en remediërend leren ontwierpen materialen om leerlingen met specifieke onderwijsnoden te begeleiden, zoals: - Rekenspelen om de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten (durven,

doorzetten, interpreteren, kritisch beschouwen, creatief oplossen van vragen problemen) bij kleuters met een moeilijk ontluikende gecijferdheid te stimuleren.

- Rekenspelen voor de lagere school waarin bepaalde deeldomeinen zoals de getallen tot 10, tot 20, tot 100, tot 1000, de maaltafels, breuken, de klok, meetkundige figuren, ... worden ingeoefend.

Handvatten om in de secundaire school tegemoet te komen aan de sociaal-emotionele behoeften van leerlingen en klasgroepen. Tijdens je bezoek aan de praktijkmarkt kan je van de studenten toelichting krijgen over: - de doelstellingen van de materialen; - de doelgroep waarvoor de materialen zijn geschikt; - de motivatie om een spel te kiezen als werkvorm. Daarnaast kan je een bezoek brengen aan de beurs van uitgeverijen en verenigingen. 24. Brede School Sprekers: Katrien De Vuyst en Mary-Ann De Meijer (pedagogische begeleidingsdienst Gent) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 70' Na een situering van de visie op brede school in Gent, maak je kennis met ‘Boek op Bezoek’. Dit voorleesproject, waarbij vrijwilligers voor kleuters van de derde kleuterklas thuis gaan voorlezen, illustreert je hoe de Stedelijke Openbare Bibliotheek en Brede School Gent samenwerken om het voorlees- en taalplezier van kinderen te stimuleren.

Page 16: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

16

21. Werken met hoogbegaafde kinderen in het onderwijs Sprekers: Annemie Van Damme, Ann Meersman, Kathleen Kuypers en Petra Hendrikse (Bekina) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 140' Opmerking: volgt op blok 4 In deze sessie sta je stil bij de begeleiding van hoogbegaafde kinderen in de klas. Volgende topics komen aan bod: - Signaleren: de kenmerken van hoogbegaafdheid. - Aanpak: verrijking, verbreding en differentiatie; de materialen hiervoor worden voorgesteld en afgewogen. - Praktijktips. - Een praktijkgetuigenis door een ouder/bestuurder – (zorg)leerkracht. 22. Praten met ouders Spreker: Rik Prenen (coördinator VCLB) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 70' Opmerking: herhaling van blok 4 We beogen je inzichten en enkele vaardigheden bij te brengen om voortaan doelgerichter te communiceren, betere gesprekken te voeren met ouders. Aan de hand van voorbeelden uit de dagelijkse onderwijspraktijk, brengen we communicatieve processen in beeld. Er worden talrijke voorbeelden en adviezen gegeven over hoe communicatie met ouders (zowel adviesgesprekken, als helpende en slecht nieuws gesprekken) anders en beter kan. 25. Lokaal flankerende projecten 'Eerste Hulp Bij Huiswerk' en 'Thee met boekjes' Spreker: Ellen Neefs (dienst onderwijsondersteuning, Stad Mechelen) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 70' ‘Eerste Hulp Bij Huiswerk’ en ‘Thee met Boekjes’ kaderen in het Flankerend Onderwijsbeleid van de stad Mechelen. Beide projecten werken met vrijwilligers. Het project Eerste Hulp Bij Huiswerk (EHBH) begeleidt maatschappelijk kwetsbare kinderen bij het maken van huiswerk. Thee met Boekjes is een voorleesproject voor kinderen uit de derde kleuterklas die opgroeien in een gezin waar (nog) geen voorleescultuur aanwezig is.

Page 17: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

17

26. Handelingsgericht werken implementeren en ondersteunen met zorgkompas Sprekers: Geert Garré (directeur, Vrije Basisschool Baliebrugge, Ruddervoorde) en Sabine Timmermans (zorgcoördinator, Vrije Basisschool Baliebrugge, Ruddervoorde) Doelgroep: kleuteronderwijs-lager onderwijs Duur: 70' Het digitaal kindvolgsysteem Zorgkompas ondersteunt de implementatie en de bestendiging van het handelingsgericht werken. Je krijgt een concreet praktijkvoorbeeld van een school in groei naar het handelingsgericht werken met het hele team. 27. Onderwijs aan zieke kinderen: en dan is er (ook) Bednet Sprekers: Piri Szalai en Els Brijs (Bednet VZW) Doelgroep: lager onderwijs-secundair onderwijs Duur: 70' Een dagje niet naar school kunnen wegens ziekte, daar kunnen kinderen soms eens van genieten. Maar wat als een leerling maanden of misschien zelfs het hele schooljaar afwezig is? In deze workshop maak je kennis met de werking van Bednet, waarbij men samen met het gezin en de school op zoek gaat naar de juiste formule voor het zieke kind. Aan de hand van voorbeelden, verhalen en filmmateriaal uit de praktijk krijg je zicht op de impact van ziek zijn, de waarde van onderwijs voor langdurig zieke kinderen én de mogelijkheid om via internet de les te volgen en in contact blijven met klasgenootjes. Verder krijg je tips en aandachtspunten mee voor wanneer ook jouw school te maken krijgt met een leerling die lange tijd afwezig zal zijn. 28. Het Toverbos: beter omgaan met de emoties van kleuters Spreker: Niki Jeannin (dienst kinderpsychiatrie, UZ Leuven) Doelgroep: kleuteronderwijs Duur: 70' Op de vraag hoe je best omgaat met de emoties van een kind bestaat er geen pasklaar antwoord. Ieder kind en elke situatie is uniek. Een gezonde sociaal – emotionele ontwikkeling als kleuter vormt een belangrijke basis voor emotioneel welzijn in het latere leven. Het normale spelgedrag van kinderen speelt een onmisbare rol bij het verwerken, leren plaatsen, leren inschatten van het dagelijks leven. Bij het samenwerken in een klasgroep en ook tijdens het samenspel thuis, kunnen kinderen zich spiegelen aan anderen. Ze leren er verantwoordelijkheid nemen en opkomen voor zichzelf. Ze oefenen zich in het uiten van hun gevoelens. Van creativiteit en spel gaat een positieve invloed uit: het kind dat speelt maakt iets nieuws. Wie speelt, tovert en verandert iets wat bestaat in iets anders. In deze sessie verneem je hoe kleuters, via de methode van Het Toverbos, met dierenhandpoppen hun eigen verhaal vertellen. Doordat kleuters hun belevingen in scène zetten, krijgen ze controle over hun emoties en kunnen ze beter verwoorden hoe ze zich voelen.

Page 18: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

18

29. GOn in de kleuterschool - een praktijkverhaal Sprekers: Inge Verschueren (zorgcoördinator GVKS Groenendaal, Merksem), Katja Wouters (GON-begeleidster type 6, Centrum Ganspoel, Huldenberg) en Lieve delville (kleuterleidsrer, GVKS Groenendaal, Merksem) Doelgroep: kleuteronderwijs Duur: 70' Een kleuter met een beperking op je school, in je klas… een boeiend verhaal met vele invalshoeken! Tijdens deze workshop laten we hen allemaal hun verhaal doen: de klasjuf, de GOn-juf, de zorgcoördinator… maar ook de andere juffen op school, de medekleuters, de ouders en vooral de kleuter zelf! Wat doet dit met ons allemaal?! Hoe kunnen we elkaar versterken in onze zorg voor elkaar? Dit willen we delen vanuit onze praktijkervaringen. 30. Gebruik van contractbord in de derde kleuterklas Sprekers: Christien Van Cauwenbergh (zorg, rand en taal, GOK kleuterschool, Heilig Hart–school, Vilvoorde) en Kaatje Mariën (kleuterleidster derde kleuterklas, Heilig Hart–school, Vilvoorde) Doelgroep: kleuteronderwijs Duur: 70' Zorgbreed werken in mijn klas: graag! Maar hoe organiseer je dat? We brengen een praktijkverhaal over het gebruik van het contractbord in een derde kleuterklas. We bieden je een leidraad, tips en ideeën om, via het contractbord, in te spelen op de noden van je klasgroep en van individuele kleuters. 31. BOBOT: Basisonderwijs Buitengewoon Onderwijs regio Tienen Spreker: André Vandevenne (directeur, BuBaO Mariadal, Hoegaarden) Doelgroep: lager onderwijs Duur: 70' In een bepaalde regio zijn zowel de gewone school als de school voor speciaal onderwijs, samen met de ouders, de schoolbegeleidingsdiensten en eventuele randdiensten verantwoordelijk voor de zorg van kinderen (met of zonder specifieke onderwijsbehoeften), waar deze kinderen zich ook bevinden. Een actieve en open samenwerking tussen het gewoon en het speciaal onderwijs, samen met de andere betrokkenen, kan resulteren in een grote vernieuwende en ondersteunende kracht waardoor de kwaliteit van het onderwijs en de leerzorg voor kinderen in onze regio opmerkelijk kan verbeteren. Het verhaal van Bobot (Basisonderwijs Buitengewoon Onderwijs regio Tienen) toont je hoe dit op de werkvloer kan worden gerealiseerd.

Page 19: Impulsdag 2011

Vijfde Vlaamse Impulsdag: hoe ver gaat onze zorg? 26 maart 2011 – Lessius Mechelen

Programma

19

32. Routeplanner, middel tot differentiatie en integratie van de leerstijlen Spreker: Ivan Van Gucht (leraar zesde leerjaar, Virgo Sapiens Londerzeel) Doelgroep: lager onderwijs (5de-6de leerjaar) Duur: 70' Je krijgt een praktijkvoorbeeld over de manier waarop zorgbrede werkvormen als "de lijn", "de placemat" en "contractwerk" worden toegepast in het zesde leerjaar. Leerlingen werken zelfstandig met "de routeplanner" en krijgen aangepaste instructie. Goed voor de sterken … en sterk voor de zwakken. Deze routeplanner wordt tevens gebruikt om te differentiëren en om de leerlingen volgens hun leerstijl gerichter te oriënteren bij hun studiekeuze. 23. Dyslexie in het secundair onderwijs: van diagnose tot begeleiding. Een case-study Sprekers: Annelies Aerts en Charlotte Mostaert (CODE, Lessius Antwerpen) Doelgroep: secundair onderwijs Duur: 140' Opmerking: volgt op blok 4 De cel leerstoornissen van CODE, expertisecentrum van Lessius Antwerpen dat een brug slaat tussen wetenschappelijk onderzoek en hulpverlening-op-maat, staat o.a. in voor onderbouwde diagnostiek en begeleiding-op-maat voor leerlingen met dyslexie. Op basis van het diagnostisch onderzoek dat werd uitgevoerd bij een leerling van het secundair onderwijs, tonen we je in een casestudy de meerwaarde van een individuele sterkte-zwakte analyse. Deze analyse kan belangrijke aanknopingspunten bieden voor advies m.b.t. begeleiding (binnen en/of buiten de school) en onderwijs- en examenfaciliteiten-op-maat. We staan uitgebreid stil bij het traject dat de leerling doorliep na de diagnose dyslexie. Daarbij hebben we oog voor de geboden begeleiding, de concrete aanpak binnen de school en knelpunten die in de praktijk naar voren kwamen.