ialp

-O1

50

50

7

VOLGHUN GELOOF NA

Groteletteruitgave

sVO

LGHUN

GELO

OF

NA

—GROTELETTERU

ITGAVE

ialp-O

ialp

-O1

61

02

6

VOLGHUN GELOOF NA

Groteletteruitgave

s

VOLG

HUN

GELO

OF

NA

—GROTELETTERU

ITGAVE

ialp-O

� Druck und Verlag:Wachtturm Bibel- und Traktat-Gesellschaft, Selters/Ts.

Made in Germany

Deze publicatie is niet voor de verkoop bestemd maar wordt verschaft als onderdeelvan een wereldwijd Bijbels onderwijzingswerk dat gesteund wordt door vrijwillige bijdragen.

Ga naar www.jw.org als je een donatie wilt doen.Tenzij anders vermeld, is de gebruikte Bijbelvertaling de

Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — met studieverwijzingen (uitgave 2004).Volg hun geloof na — Groteletteruitgave

Imitate Their Faith—Large PrintDruk september 2016

Dutch (ialp-O)� 2015

WATCH TOWER BIBLE AND TRACT SOCIETYOF PENNSYLVANIA

Uitgevers

Dit boek is eigendom van

VOLGHUNGELOOF NA

Groteletteruitgave

In de allereerste publieksuitgave van De Wachttoren,van 1 januari 2008, stond een fascinerende nieuwerubriek: „Volg hun geloof na”. Sindsdien is er elkedrie maanden een nieuw artikel van deze rubriek ver-schenen!Wat waren de reacties? Een zuster schreef nadat zehet artikel over Martha had gelezen: „Ik moest lachentoen ik het las, want ik lijk echt op haar: ik wil graageen goede gastvrouw zijn en ben altijd druk bezig,maar soms vergeet ik dat ik ook van de omgang metbroeders en zusters moet genieten.” Een jongere trokde volgende interessante conclusie uit het verhaal vanEsther: „Ik heb eruit geleerd dat je geobsedeerd zoukunnen raken door kleding en de nieuwste mode. Jemoet er netjes uitzien, maar je moet ook weer nietoverdrijven.” Ze zei verder: „Jehovah vindt het be-langrijk wie we vanbinnen zijn.” En een artikel over

Lieve broeders en zusters,

Petrus lokte bij een zuster de volgende enthousiastereactie uit: „Het is jullie gelukt het verhaal tot levente brengen. Het was net of ik er zelf bij was! Ik konme inleven in dingen waar in het Bijbelgedeelte alleenmaar op gezinspeeld werd.”Die lezers — en nog veel andere die hebben laten we-ten dat ze de rubriek waardeerden — bevestigen watPaulus zei: „Alle dingen die eertijds werden geschre-ven, werden tot ons onderricht geschreven” (Rom.15:4). Jehovah heeft die verhalen in de Bijbel latenopschrijven om ons belangrijke lessen te leren. Wekunnen er allemaal veel aan hebben, ongeacht hoelang we de waarheid al kennen.Wij moedigen je aan zo snel mogelijk te beginnenmet het lezen van dit boek. Bestudeer het tijdensde gezinsaanbidding; kinderen zullen het geweldigvinden! Zorg dat je geen week mist wanneer het

boek tijdens de gemeentebijbelstudie wordt bespro-ken! Lees het niet te snel maar neem er de tijd voor.Laat je verbeelding spreken en gebruik je zintuigen.Probeer te voelen wat de Bijbelse figuren voelden ente zien wat zij zagen. Vergelijk hun reactie in een be-paalde situatie met hoe jij zou reageren.Wij zijn heel blij dit boek met je te kunnen delen.Wij hopen dat het een grote hulp zal zijn voor jouen je gezin. Wij wensen jullie het allerbeste toe.

Besturende Lichaam van Jehovah’s Getuigen

VOLGHUN GELOOF NA

Groteletteruitgave

„HIJ praat over Bijbelse personen alsof het goedevrienden van hem zijn.” Dat zei een zuster na een le-zing van een oudere reizende opziener. En terecht,want de broeder had al tientallen jaren Gods Woordbestudeerd en er onderwijs uit gegeven. Daardoor le-ken de mannen en vrouwen uit de Bijbel inderdaadgoede vrienden van hem die hij zijn hele leven alkende.

2 Zou het niet geweldig zijn om zulke Bijbelse per-sonen als vrienden te hebben? Zijn ze voor jou zoreeel? Stel je eens voor hoe het zou zijn om tijd doorte brengen met mannen en vrouwen zoals Noach,Abraham, Ruth, Elia en Esther, en ze beter te lerenkennen. Denk eens aan de goede invloed die ze op je1, 2. Hoe praatte een reizende opziener over getrouwe Bijbelse perso-nen, en waarom zouden zij goede vrienden voor ons zijn?

Inleiding’Wees navolgers van hen die door geloof en geduldde beloften beerven.’ — HEBREE

¨EN 6:12.

6

kunnen hebben en de waardevolle raad en aanmoedi-ging die ze kunnen geven! (Lees Spreuken 13:20.)

3 Natuurlijk zullen zulke vriendschappen mogelijkzijn na de ’opstanding van de rechtvaardigen’ (Hand.24:15). Maar ook nu al kun je iets hebben aan hetvoorbeeld van die gelovige mannen en vrouwen. Watmoet je daarvoor doen? Paulus gaf de praktischeraad: ’Wees navolgers van hen die door geloof en ge-duld de beloften beerven’ (Hebr. 6:12). Voordat weons verdiepen in het grote geloof van mannen envrouwen uit de oudheid, zullen we ons eerst concen-treren op een paar vragen die Paulus’ woorden op-roepen: Wat is geloof eigenlijk, en waarom hebben wehet nodig? Hoe kunnen we die voorbeelden van ge-loof navolgen?

Wat is geloof? Waarom heb je het nodig?4 Geloof is een aantrekkelijke eigenschap. Voor alle

mannen en vrouwen die in dit boek aan bod komen,was geloof heel belangrijk. Veel mensen in deze tijdweten niet precies wat geloof inhoudt. Ze denken dat3. (a) Wat moeten we doen om iets te hebben aan het voorbeeld van ge-lovige mannen en vrouwen? (b) Welke vragen gaan we bespreken?4. Welk idee hebben veel mensen over geloof, en waarom hebben ze hetmis?

7

het betekent dat je iets gelooft zonder echte bewij-zen. Maar dat klopt niet. Echt geloof is niet hetzelf-de als lichtgelovigheid. Het is ook niet gewoon eengevoel. Lichtgelovigheid is gevaarlijk, en een gevoelkan zomaar weer verdwijnen. Zelfs geloof op zichkan onvoldoende zijn, want ’de demonen geloven ooken zij sidderen’ (Jak. 2:19).

5 Echt geloof houdt veel meer in. Denk eens aan dedefinitie die de Bijbel van geloof geeft. (Lees Hebreeen11:1.) Paulus zei dat geloof twee aspecten heeft. Teneerste geloven we in dingen die echt bestaan maar die„niet worden gezien”; zo kunnen we de „werkelijkhe-den” in het geestenrijk, zoals Jehovah God, zijnZoon, of het Koninkrijk dat nu in de hemel regeert,met onze letterlijke ogen niet zien. Ten tweede gelo-ven we in „dingen waarop wordt gehoopt”, gebeurte-nissen die nog niet hebben plaatsgevonden, bijvoor-beeld dat Gods Koninkrijk binnenkort een nieuwewereld gaat brengen. Maar betekent dat dan dat onsgeloof in zulke werkelijkheden en dingen waarop wehopen ongegrond is?5, 6. (a) Welke twee aspecten heeft ons geloof? (b) Hoe sterk moet hetfundament van ons geloof zijn? Illustreer dit.

8

6 Absoluut niet! Paulus legde uit dat echt geloofeen stevig fundament heeft. Toen hij geloof „deverzekerde verwachting” noemde, gebruikte hij eenuitdrukking die ook kan worden weergegeven met„eigendomsakte”. Stel je voor dat iemand besluit jeeen huis te geven. Hij zou je de akte van het huis kun-nen overhandigen en kunnen zeggen: „Hier is je nieu-we huis.” Natuurlijk bedoelt hij niet dat je op datstuk papier moet gaan wonen; hij bedoelt dat het do-cument zo’n bindende kracht heeft, dat het eigenlijkhet huis zelf is. Zo verzekert ons geloof ons ervan datalles wat God in zijn Woord belooft, al zo goed alsgebeurd is.

7 Echt geloof omvat dus een goedgefundeerd ver-trouwen en een onwankelbare overtuiging, helemaalgericht op Jehovah God. Door geloof zien we hemals onze lieve Vader en vertrouwen we erop datal zijn beloften zeker uit zullen komen. Maar bijecht geloof komt nog meer kijken. Het heeft netals iets wat leeft, voeding nodig. Geloof moet totuiting komen in daden, anders gaat het dood (Jak.2:26).7. Wat houdt echt geloof in?

9

8 Waarom is geloof zo belangrijk? Paulus gaf eeninteressant antwoord. (Lees Hebreeen 11:6.) Alleen alswe geloof hebben, kunnen we tot Jehovah bidden enzijn wil doen. Geloof is dus onmisbaar als we hethoogste doel van alle mensen en engelen willen berei-ken: onze hemelse Vader, Jehovah, verheerlijken eneen goede band met hem hebben.

9 Jehovah weet dat we geloof echt nodig hebben.Daarom geeft hij ons voorbeelden die laten zien hoewe geloof kunnen ontwikkelen en tonen. Hij zegentde christelijke gemeente met voorbeelden van gelovi-ge mannen die de leiding nemen. Zijn Woord zegt:„Volgt hun geloof na” (Hebr. 13:7). Maar hij geeftons meer. Paulus schreef over een „grote wolk vangetuigen”, mannen en vrouwen uit de oudheid dieschitterende voorbeelden van geloof waren (Hebr.12:1). Die lijst in Hebreeen 11 is zeker niet compleet.De Bijbel staat vol waargebeurde verhalen over man-nen en vrouwen, jong en oud, van allerlei achter-gronden, die een groot geloof toonden. In deze onge-lovige wereld kunnen we veel van ze leren.8. Waarom is geloof belangrijk?9. Hoe laat Jehovah zien dat hij weet dat geloof onmisbaar voor ons is?

10

Hoe volg je het geloof van anderen na?10 Je kunt iemand niet navolgen zonder hem eerst

goed te observeren. Bij het lezen van dit boek zul jemerken dat er veel research is gedaan om je te hel-pen deze gelovige mannen en vrouwen beter te lerenkennen. Waarom zou je zelf ook niet wat dingen na-zoeken? Graaf tijdens je persoonlijke studie in de Bij-bel en maak gebruik van de publicaties die beschik-baar zijn. Denk na over wat je studeert en probeerje in te leven in de setting en achtergrond van de Bij-belverhalen. Probeer je voor te stellen dat je er zelfbij bent, de geluiden hoort en de geuren ruikt. Pro-beer je vooral in te leven in de gevoelens van die ge-lovige mannen en vrouwen. Dan zullen ze reeler envertrouwder voor je worden. Misschien ga je sommi-gen van hen zelfs als goede vrienden zien.

11 Als je zulke personen echt goed leert kennen, zulje ze willen navolgen. Stel je voor dat je nadenktover een nieuwe toewijzing. Via Jehovah’s organisa-tie krijg je de aansporing je dienst uit te breiden.10. Hoe kan persoonlijke studie je helpen gelovige mannen en vrouwenuit de Bijbel na te volgen?11, 12. (a) Hoe kun je je gaan herkennen in Abram en Sarai? (b) Watkun je hebben aan het voorbeeld van Hanna, Elia en Samuel?

11

Misschien wordt je gevraagd om te verhuizen naareen gebied waar dringend behoefte is aan predikersof krijg je de aanmoediging een vorm van predikente proberen die nieuw voor je is of jou niet echt ligt.Als je zoiets overweegt en erover bidt, kan het eenhulp zijn om te mediteren over het voorbeeld vanAbram. Hij en Sarai waren bereid de luxe van Ur opte geven, en ze werden enorm gezegend. Als je netzo’n beslissing neemt, zul je zeker het gevoel krijgendat je hen veel beter kent.

12 Of stel dat iemand in je naaste omgeving gemeentegen je doet en je daardoor ontmoedigd raakt. Mis-schien wil je zelfs thuisblijven van de vergaderingen.Als je nadenkt over het voorbeeld van Hanna en demanier waarop ze omging met het hatelijke gedragvan Peninna, kan dat je helpen de juiste beslissing tenemen. Dan wordt Hanna misschien als een goedevriendin voor je. Het kan ook zijn dat je in de put zitomdat je je nutteloos voelt. Dan zou je je kunnenherkennen in Elia wanneer je leest over zijn moei-lijke situatie en hoe Jehovah hem troostte. En jonge-ren die op school zwaar onder druk worden gezet omhun normen te verlagen, kunnen zich herkennen in

12

Samuel wanneer ze zien hoe hij reageerde op deslechte invloed van Eli’s zonen in de tabernakel.

13 Als je gaat nadoen wat anderen hebben gedaanom hun geloof te tonen, heeft je eigen geloof danminder waarde voor Jehovah? Natuurlijk niet! Ver-geet niet dat Zijn Woord ons aanmoedigt het geloofvan anderen na te volgen (1 Kor. 4:16; 11:1; 2 Thess.3:7, 9). En sommige personen die we in dit boek gaanbespreken, volgden zelf ook het geloof van anderenna. Zo wordt in hoofdstuk 17 gezegd dat Maria blijk-baar woorden van Hanna citeerde. Ze zag haar dusals een voorbeeld. Betekent dit dat Maria’s geloofminder sterk was? Nee, het voorbeeld van Hannahielp Maria juist haar geloof te versterken zodat zezelf een goede naam bij Jehovah kon opbouwen.

14 Dit boek kan je helpen een sterker geloof te krij-gen. De hoofdstukken zijn gebaseerd op artikelenuit de rubriek „Volg hun geloof na” die tussen 2008en 2013 in De Wachttoren hebben gestaan. Er isook nieuw materiaal toegevoegd. De vragen bij de13. Is je geloof minder waard als je het geloof van een ander navolgt?Leg dit uit.14, 15. Wat zijn een paar kenmerken van dit boek, en hoe kun je ereen goed gebruik van maken?

13

paragrafen helpen ons de stof te bespreken en toe tepassen. Er zijn speciaal voor dit boek veel kleurrijke,gedetailleerde illustraties gemaakt, en bestaande il-lustraties zijn vergroot en verbeterd. Ook handig zijnde tijdbalk en de kaarten. Volg hun geloof na is be-doeld om persoonlijk, als gezin en in de gemeente tebestuderen. Veel gezinnen zullen het ook leuk vindenom de verhalen gewoon samen te lezen.

15 Wij hopen dat dit boek je zal helpen het geloofvan trouwe aanbidders van Jehovah uit het verledenna te volgen. En wij hopen ook dat je geloof zalgroeien terwijl je een steeds hechtere band krijgt metje hemelse Vader, Jehovah!

14

Inleiding 6

1 Hij ’spreekt’ nog steedstot ons

ABEL 18

2 Hij „wandelde metde ware God”

NOACH 31

3 ’De vader van allen diegeloof hebben’

ABRAM 44

4 „Waarheen gij gaat,zal ik gaan”

RUTH 59

5 Een bijzondere vrouw RUTH 75

6 Ze stortte haar hartbij God uit

HANNA 90

7 ’Hij groeide op bij Jehovah’ SAMU¨EL 104

8 Hij volhardde ondanksteleurstellingen

SAMU¨EL 118

INHOUDHOOFDSTUK BLADZIJDE

9 Ze was een verstandigevrouw

ABIGA¨IL 133

10 Hij kwam op voorde ware aanbidding

ELIA 147

11 Hij was waakzaam enhij wachtte

ELIA 161

12 Hij vond troost bij zijn God ELIA 172

13 Hij leerde van zijn fouten JONA 187

14 Hij leerde barmhartigte zijn

JONA 201

15 Ze kwam op voor Godsvolk

ESTHER 215

16 Ze was verstandig, moedigen cijferde zich weg

ESTHER 231

17 „Zie! Jehovah’s slavin!” MARIA 248

18 Ze maakte „in haar hartgevolgtrekkingen”

MARIA 261

19 Een zorgzame vader meteen belangrijke taak

JOZEF 274

20 „Ik heb geloofd” MARTHA 290

21 Hij vocht tegen angsten twijfel

PETRUS 304

22 Hij bleef trouw ondanksbeproevingen

PETRUS 317

23 Hij leerde te vergeven PETRUS 330

Besluit 345

ABEL stond bij zijn kudde schapen, die op de heuvelaan het grazen waren. Hij tuurde naar een plek in deverte waar een zwak schijnsel te zien was. Hij wist datdaar constant een vlammend zwaard ronddraaide datde ingang van de Hof van Eden blokkeerde. Ooit had-den zijn ouders daar gewoond, maar nu konden zij enhun kinderen er niet meer in. Misschien was het laatop de middag en speelde de wind door Abels haar ter-wijl hij omhoogkeek en aan zijn Schepper dacht. Zoude breuk tussen de mens en God ooit geheeld worden?Abel wilde niets liever.

2 Abel spreekt nu nog tot ons. Misschien lijkt datonmogelijk. Hij was de tweede zoon van Adam en isal heel lang geleden gestorven. Zijn lichaam is bijnazesduizend jaar geleden tot stof vergaan en is allangverdwenen. Over de doden zegt de Bijbel: „Zij zijnzich van helemaal niets bewust” (Pred. 9:5, 10). Bo-1. Waarom kon het gezin van Adam en Eva niet in de Hof van Edenkomen, en wat wilde Abel waarschijnlijk heel graag?2-4. Hoe spreekt Abel nu nog tot ons?

HOOFDSTUK EEN

Hij ’spreekt’ nog steeds tot ons

18 VOLG HUN GELOOF NA � ABEL

vendien is er in de Bijbel geen enkele uitspraak vanAbel te vinden. Hoe kan hij dan tot ons spreken?

3 Paulus schreef onder inspiratie over Abel: „Hier-door spreekt hij nog, alhoewel hij gestorven is.” (LeesHebreeen 11:4.) Waardoor spreekt hij dan? Door zijngeloof. Abel was de eerste mens die deze schitterendeeigenschap ontwikkelde. Zijn geloof was zo indruk-wekkend dat hij nog steeds een krachtig voorbeeldvoor ons is. Als we leren van zijn geloof en dat pro-beren na te volgen, spreekt het verslag over Abel opeen heel realistische en effectieve manier tot ons.

4 Laten we eens kijken wat we van Abel en zijn ge-loof kunnen leren uit het weinige wat er in de Bijbelover hem wordt gezegd.

Abel groeit op in de tijdvan „de grondlegging der wereld”

5 Abel werd helemaal in het begin van de menselijkegeschiedenis geboren. Jezus noemde hem later in ver-band met „de grondlegging der wereld”. (Lees Lukas11:50, 51.) Met „wereld” bedoelde hij kennelijk de men-sen die van zonde losgekocht zouden kunnen worden.5. Waarom noemde Jezus Abel in verband met „de grondlegging derwereld”? (Zie ook de voetnoot.)HIJ ’SPREEKT’ NOG STEEDS TOT ONS 19

Abel was de vierde mens, maar hij was blijkbaar de eer-ste van wie God vond dat hij voor loskoping in aan-merking kwam.� Het is duidelijk dat Abel opgroeidetussen mensen die niet bepaald een goed voorbeeldvoor hem waren.

6 Hoewel de menselijke familie nog maar net be-stond, hingen er al donkere wolken boven hen. Abelsouders, Adam en Eva, waren waarschijnlijk knappe,energieke mensen. Maar ze waren diep gezonken, endat wisten ze. Ooit waren ze volmaakt en hadden zehet vooruitzicht eeuwig te leven. Toen kwamen ze te-gen Jehovah God in opstand en werden ze uit het pa-radijs gezet. Omdat ze hun eigen verlangens belangrij-ker vonden dan al het andere — zelfs de behoeftenvan hun nageslacht — verloren ze hun volmaaktheiden het vooruitzicht op eeuwig leven (Gen. 2:15–3:24).� In de Griekse uitdrukking die weergegeven is met „de grondleg-

ging der wereld” ligt de gedachte opgesloten van het uitstortenvan zaad, wat op de voortplanting duidt. Het gaat hier dus om deallereerste afstammelingen van Adam en Eva. Maar waarom brachtJezus Abel met „de grondlegging der wereld” in verband en nietKaın, het eerste kind van Adam en Eva? Kaın kwam door zijn be-slissingen en daden opzettelijk in opstand tegen Jehovah God. Netals zijn ouders lijkt hij niet voor een opstanding en voor verlossingin aanmerking te komen.6. Wat voor ouders had Abel?20 VOLG HUN GELOOF NA � ABEL

7 Nadat Adam en Eva uit het paradijs waren verban-nen, hadden ze een zwaar leven. Toch noemden zehun eerste kind Kaın, wat „Iets wat is voortgebracht”betekent. Eva zei: „Ik heb met de hulp van Jehovaheen man voortgebracht.” Misschien dacht ze wel aande belofte die Jehovah in de Hof van Eden had ge-daan. Hij had voorspeld dat een bepaalde vrouw een„zaad” (afstammeling) zou voortbrengen dat op eendag degene zou vernietigen die Adam en Eva op hetslechte pad had gebracht (Gen. 3:15; 4:1). Dacht Evadat zij de vrouw in de profetie was en dat Kaın hetbeloofde „zaad” was?

8 Als ze dat dacht, dan zat ze er helemaal naast. Enals zij en Adam hun zoon Kaın opvoedden met datidee, kan dat hem heel arrogant hebben gemaakt. Naeen tijdje kreeg Eva een tweede zoon, maar we lezennergens dat ze hem ook zo bijzonder vond. Ze noem-den hem Abel, wat „Ademtocht” of „IJdelheid” kanbetekenen (Gen. 4:2). Blijkt uit die naam dat ze vanAbel minder hoge verwachtingen hadden dan vanKaın? We weten het niet.7, 8. Wat zei Eva toen Kaın werd geboren, en waar heeft ze misschienaan gedacht?HIJ ’SPREEKT’ NOG STEEDS TOT ONS 21

9 Ouders in deze tijd kunnen veel leren van het ver-slag over die eerste ouders. Stimuleer je door wat jezegt en doet de trots, ambitie en egoıstische neigingenvan je kinderen? Of leer je ze van Jehovah te houdenen vriendschap met hem op te bouwen? Helaas scho-ten Adam en Eva op dat gebied tekort. Toch was erhoop voor hun nageslacht.

Hoe komt Abel aan zijn geloof?10 Terwijl de twee broers opgroeiden, leerde Adam

ze waarschijnlijk hoe ze in hun levensbehoeften kon-den voorzien. Kaın werd landbouwer en Abel her-der.

11 Maar Abel deed nog iets, wat veel belangrijkerwas. Door de jaren heen ontwikkelde hij geloof,die schitterende eigenschap waar Paulus later overschreef. Dat is eigenlijk heel bijzonder. Er was nie-mand aan wie Abel een voorbeeld kon nemen. Hoekwam hij dan aan zijn geloof in God? Kijk eensnaar drie belangrijke dingen waarop zijn geloof waar-schijnlijk gebaseerd was.9. Wat kunnen ouders leren van het verslag over Adam en Eva?10, 11. Wat voor werk deden Kaın en Abel, en welke eigenschap ont-wikkelde Abel?22 VOLG HUN GELOOF NA � ABEL

12 Jehovah’s schepping. Het is waar dat Jehovah degrond had vervloekt, waardoor er doornen en distelsgroeiden die het lastig maakten gewassen te verbou-wen. Toch bracht de aarde genoeg voedsel op voorAbels familie. En er lag geen vloek op de dieren, ofop de bergen, meren, rivieren en zeeen; en ook nietop de hemel, wolken, zon, maan en sterren. Overalzag Abel bewijzen van de grote liefde, wijsheid engoedheid van Jehovah, de God die alle dingen had ge-maakt. (Lees Romeinen 1:20.) Door met waarderingover zulke dingen na te denken, versterkte hij onge-twijfeld zijn geloof.

13 Abel nam zeker de tijd om over geestelijke dingenna te denken. Als herder moest hij lange afstanden af-leggen. Hij leidde zijn schapen over de heuvels, doorvalleien en door rivieren, altijd op zoek naar hetgroenste gras, naar de beste waterpoelen en naar rust-plaatsen met de beste beschutting. Van al Gods schep-selen leken schapen het meest hulpeloos, alsof ze vannature de mens nodig hadden om ze te leiden en tebeschermen. Begreep Abel dat hij ook de leiding,12, 13. Hoe kan Jehovah’s schepping Abel geholpen hebben een grootgeloof te krijgen?HIJ ’SPREEKT’ NOG STEEDS TOT ONS 23

bescherming en zorg nodig had van iemand die veelwijzer en machtiger was dan de mens? Hij heeft vastveel van zulke gedachten in gebed onder woorden ge-bracht, en daardoor bleef zijn geloof groeien.

14 Jehovah’s beloften. Adam en Eva zullen hun zonenverteld hebben wat er in de Hof van Eden allemaalwas gebeurd waardoor ze uit het paradijs waren gezet.Abel had dus heel veel om over na te denken.

15 Jehovah had gezegd dat de grond vervloekt zouzijn. Abel kon duidelijk de doornen en distels zien diede vervulling van die woorden waren. Jehovah had ookvoorspeld dat Eva tijdens een zwangerschap en beval-ling veel pijn zou hebben. Toen ze nog meer kinderenkreeg, zag Abel ongetwijfeld dat ook die voorspellinguitkwam. Jehovah had voorzien dat Eva onredelijkveel behoefte zou hebben aan de liefde en aandachtvan haar man en dat hij haar zou domineren. Abel zagdat voor zijn ogen gebeuren. In al die gevallen zag hijdat Jehovah’s woorden absoluut betrouwbaar waren.Hij had dus goede redenen om te geloven in Gods be-lofte over een „zaad” dat eens zou herstellen wat er inEden was misgegaan (Gen. 3:15-19).14, 15. Hoe zullen Jehovah’s beloften Abels geloof hebben versterkt?24 VOLG HUN GELOOF NA � ABEL

16 Jehovah’s aanbidders. Abel kon geen voorbeeld ne-men aan zijn familie. Maar in die tijd waren mensenniet de enige schepselen met intelligentie op aarde.Toen Adam en Eva uit het paradijs werden gezet,zorgde Jehovah ervoor dat zij en hun afstammelingener niet meer in konden. Om de ingang te bewakenplaatste hij daar cherubs, engelen met een hoge posi-tie, en ook het vlammende lemmer van een zwaarddat constant ronddraaide. (Lees Genesis 3:24.)

17 Stel je eens voor hoe het voor de kleine Abel ge-weest moet zijn om die cherubs te zien. In hun gema-terialiseerde vorm straalden ze vast enorme krachtuit. En het vlammende zwaard dat steeds maar rond-draaide, was ook heel indrukwekkend. Heeft Abeltoen hij opgroeide ooit gezien dat die cherubs ergeen zin meer in hadden en hun post verlieten? Nee,hij zag dat die machtige schepselen dag in dag uit,jaar in jaar uit, en dat tientallen jaren lang, op hunplek bleven. Zo leerde hij dat Jehovah oprechte,trouwe aanbidders heeft. Abel kon zien dat die che-rubs trouw en gehoorzaam aan Jehovah waren, eigen-schappen die hij in zijn eigen familie niet zag. Het16, 17. Wat kan Abel van Jehovah’s cherubs hebben geleerd?HIJ ’SPREEKT’ NOG STEEDS TOT ONS 25

voorbeeld van die engelen heeft zijn geloof zeker ver-sterkt.

18 Doordat Abel mediteerde over alles wat Jehovahover zichzelf onthulde via de schepping, via zijn belof-ten en via het voorbeeld van zijn trouwe engelen, werdzijn geloof steeds sterker. Het voorbeeld van Abelspreekt ons echt aan. Vooral jongeren zullen het ge-ruststellend vinden dat ze echt geloof in God kunnenontwikkelen, ongeacht wat hun familie doet. De won-deren van de schepping om ons heen, de hele Bijbel enalle goede voorbeelden van geloof zijn een stevig fun-dament waar we ons geloof op kunnen bouwen.

Waarom is het offer van Abel beter?19 Abels geloof in Jehovah groeide, en nu zocht hij

naar een manier om dat geloof te uiten. Maar wat koneen mens aan de Schepper van het heelal geven? Godhad zeker geen hulp of geschenken van mensen no-dig. Na een tijd begon Abel een belangrijke waarheidte begrijpen: als hij Jehovah gewoon het allerbeste gafwat hij had — en met het juiste motief — dan zouzijn lieve Vader daar blij mee zijn.18. Waarop kunnen we in deze tijd ons geloof bouwen?19. Welke belangrijke waarheid ging Abel na een tijd begrijpen?26 VOLG HUN GELOOF NA � ABEL

20 Abel besloot wat schapen van zijn kudde te offe-ren. Hij koos de beste schapen, de eerstgeboren scha-pen, en gebruikte ook wat volgens hem de mooistestukken waren. Ondertussen wilde Kaın ook Gods ze-gen en goedkeuring, en hij besloot wat van de op-brengst van zijn land te offeren. Maar hij had heel an-dere motieven. Het verschil werd duidelijk toen debroers hun offer aanboden.

21 Het kan zijn dat ze allebei een altaar en vuur ge-bruikten om hun offer te brengen. En misschien de-den ze dat wel in het zicht van de cherubs, die toen deenige vertegenwoordigers van Jehovah op aarde wa-ren. Jehovah reageerde! De Bijbel zegt dat hij „goed-gunstig op Abel en zijn offergave neerzag” (Gen.4:4). Hoe hij dat duidelijk maakte, zegt het verslagniet.

22 Waarom was God blij met Abels offer? Lag hetaan het offer zelf? Abel offerde levende, ademendeschepselen, waarvan het kostbare levensbloed vergo-ten werd. Besefte hij hoe waardevol zo’n offer zou20, 21. Wat voor offer brachten Kaın en Abel, en hoe reageerde Jeho-vah?22, 23. Waarom keurde Jehovah Abels offer goed?HIJ ’SPREEKT’ NOG STEEDS TOT ONS 27

zijn? Eeuwen later gebruikte God het offer van eengaaf lam als afbeelding van het offer van zijn eigenvolmaakte Zoon, „het Lam Gods”, van wie het on-schuldige bloed vergoten zou worden (Joh. 1:29; Ex.12:5-7). Maar natuurlijk wist of begreep Abel dat nietallemaal.

23 Wat we wel zeker weten is dat Abel het allerbes-te gaf wat hij had. Jehovah was niet alleen blij methet offer maar ook met Abel zelf. Abel werd gemoti-veerd door liefde voor Jehovah en door echt geloof.

24 Bij Kaın lag het anders: Jehovah was helemaalniet blij met hem en zijn offer (Gen. 4:5). Dat kwamniet doordat er iets mis was met het offer zelf. InGods Wet stond later dat er producten van het landgeofferd mochten worden (Lev. 6:14, 15). Maar de Bij-bel zegt dat Kaıns „eigen werken goddeloos waren”.(Lees 1 Johannes 3:12.) Net als veel mensen in deze tijddacht hij kennelijk dat het genoeg was om te doen als-of hij God toegewijd was. Al gauw bleek uit zijn da-den dat hij een gebrek aan geloof had en niet echt vanGod hield.24. (a) Waarom kunnen we zeggen dat er met Kaıns offer zelf nietsmis was? (b) In welk opzicht was Kaın als veel mensen in deze tijd?28 VOLG HUN GELOOF NA � ABEL

25 Toen Kaın zag dat Jehovah niet blij met hem was,had hij iets van het voorbeeld van Abel kunnen leren.Maar dat deed hij niet. Hij werd verteerd door haat.Jehovah zag wat er in Kaıns hart leefde en probeerdegeduldig met hem te redeneren. Hij waarschuwde hemdat zijn houding tot ernstige zonde zou leiden, en hijzei dat hij hem zijn goedkeuring zou geven als hij zijnhouding zou veranderen (Gen. 4:6, 7).

26 Kaın negeerde Gods waarschuwing. Hij vroeg zijnnietsvermoedende jongere broer om met hem in hetveld te gaan wandelen. Daar viel hij Abel aan en ver-moordde hem (Gen. 4:8). In zekere zin werd Abel dushet eerste slachtoffer van religieuze vervolging, deeerste martelaar. Hij stierf, maar dat was zeker niethet einde van zijn verhaal.

27 In figuurlijk opzicht riep Abels bloed tot JehovahGod om wraak of gerechtigheid. En God zorgde er-voor dat de slechte Kaın de straf kreeg die hij ver-diende (Gen. 4:9-12). Wat belangrijker is, het verslagvan Abels geloof spreekt nog tot ons in deze tijd. Hij25, 26. Welke waarschuwing kreeg Kaın van Jehovah, en hoe reageer-de hij daarop?27. (a) Waarom kunnen we er zeker van zijn dat Abel een opstandingzal krijgen? (b) Hoe kun je ervoor zorgen dat je Abel kunt ontmoeten?HIJ ’SPREEKT’ NOG STEEDS TOT ONS 29

heeft misschien zo’n honderd jaar geleefd, wat kortwas voor mensen in die tijd, maar hij heeft zijn levengoed gebruikt. Toen hij stierf wist hij dat zijn hemel-se Vader, Jehovah, van hem hield en hem goedkeurde(Hebr. 11:4). We kunnen er dus zeker van zijn dat hijzich veilig in Jehovah’s onbeperkte geheugen bevindt,totdat hij in een paradijs op aarde weer tot leven ge-wekt zal worden (Joh. 5:28, 29). Zul jij hem daar ont-moeten? Dat kan als je niet alleen vastbesloten bentom te luisteren als hij tot ons spreekt, maar ook moei-te doet om zijn bijzondere geloof na te volgen.

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe spreekt Abel nog steeds tot ons?˙ Wat kunnen ouders leren van de fouten vanAbels ouders?

˙ Hoe kunnen Jehovah’s schepping, zijn beloftenen zijn cherubs Abel geholpen hebben geloofte ontwikkelen?

˙ Op welke manieren wil je het geloof van Abelnavolgen?

30 VOLG HUN GELOOF NA � ABEL

NOACH rechtte zijn rug en strekte zijn pijnlijke spie-ren. Hij zat even uit te rusten op een houten balk enkeek naar het reusachtige geraamte van de ark. Delucht was doordrongen van de geur van hete teer enoveral hoorde je geluiden van timmergereedschap.Vanwaar hij zat, zag hij zijn zonen hard werken aanverschillende delen van het enorme houtskelet. Zijnzonen, zijn schoondochters en zijn vrouw waren alle-maal al tientallen jaren met hem aan dit project be-zig. Ze waren al flink opgeschoten, maar er moest nogzo veel gebeuren!

2 De mensen om hen heen dachten dat ze gek ge-worden waren. Hoe verder de ark vorderde, hoe har-der de mensen lachten bij het idee van een vloed diede hele aarde onder water zou zetten. De ramp waar-voor Noach bleef waarschuwen leek heel onwaar-schijnlijk en absurd! Waarom zou iemand zijn levenvergooien aan zoiets belachelijks, en dan ook nog zijn1, 2. Met wat voor project waren Noach en zijn gezin bezig, en metwelke uitdagingen hadden ze te maken?

HOOFDSTUK TWEE

Hij „wandelde met de ware God”

HIJ „WANDELDE MET DE WARE GOD” 31

hele gezin erbij betrekken? Maar Noachs God, Jeho-vah, dacht heel anders over hem.

3 De Bijbel zegt: „Noach wandelde met de wareGod.” (Lees Genesis 6:9.) Dat betekent niet dat Godergens op aarde wandelde, en ook niet dat Noach opde een of andere manier naar de hemel ging. Watwordt er dan wel mee bedoeld? Noach was zo gehoor-zaam aan zijn God en hield zo veel van hem dat hetwas alsof hij en Jehovah als vrienden door het levengingen. Duizenden jaren later werd over Noach ge-zegd: „Door [zijn] geloof heeft hij de wereld veroor-deeld” (Hebr. 11:7). Hoe heeft hij dat gedaan? Watkunnen wij van zijn geloof leren?

Rechtvaardig in een zieke wereld4 Noach groeide op in een wereld die heel snel ach-

teruitging. De wereld was al slecht in de tijd van zijnovergrootvader Henoch, ook een rechtvaardige mandie met God wandelde. Henoch had voorspeld dat ereen oordeelsdag zou komen voor de slechte mensenop aarde. Nu, in Noachs tijd, was er nog meer slecht-heid. Jehovah vond zelfs dat de aarde „verdorven” was3. Wat wordt ermee bedoeld dat Noach met God wandelde?4, 5. Hoe kwam het dat de wereld in Noachs tijd zo slecht was gewor-den?32 VOLG HUN GELOOF NA � NOACH

omdat er overal geweld was (Gen. 5:22; 6:11; Jud.14, 15). Waardoor was het zo erg geworden?

5 Er was iets verschrikkelijks aan de hand met Godsengelen. Een van hen was al eerder tegen Jehovah inopstand gekomen. Hij was Satan de Duivel gewordentoen hij God belasterde en Adam en Eva ertoe ver-leidde te zondigen. In de tijd van Noach kwamen an-dere engelen tegen Jehovah’s rechtvaardige bestuur inopstand. Ze lieten hun taken in de hemel in de steek,kwamen naar de aarde, namen een mensenlichaamaan en trouwden met mooie vrouwen. Die trotse, ego-istische opstandelingen hadden een bijzonder schade-lijke invloed op de mensen (Gen. 6:1, 2; Jud. 6, 7).

6 Daar kwam nog bij dat er uit die onnatuurlijke re-laties tussen vrouwen en gematerialiseerde engelenbastaarden geboren werden, mannen die ongewoongroot en sterk waren. De Bijbel noemt ze Nefilim,wat letterlijk „Vellers” betekent of „zij die anderendoen vallen”. Doordat ze zo gemeen en wreed waren,werd de wereld nog veel slechter. Het is dan ook nietvreemd dat de Schepper vond dat „de slechtheid vande mens overvloedig was op de aarde en dat elke6. Wat voor invloed hadden de Nefilim op de wereld, en wat beslootJehovah te doen?HIJ „WANDELDE MET DE WARE GOD” 33

neiging van de gedachten van zijn hart te allen tijdealleen maar slecht was”. Jehovah besloot dat hij dieslechte maatschappij nog 120 jaar zou laten bestaanen dan zou vernietigen. (Lees Genesis 6:3-5.)

7 Stel je voor dat je in zo’n wereld kinderen moetgrootbrengen! Toch deed Noach dat. Hij vond eengoede vrouw, en nadat hij vijfhonderd jaar was gewor-den, kregen ze drie zonen: Sem, Cham en Jafeth.� Alsouders moesten ze samen hun kinderen beschermentegen de walgelijke invloeden om hen heen. Jongetjeskijken vaak vol bewondering op naar „sterke man-nen”. En dat waren de Nefilim! Noach en zijn vrouwkonden natuurlijk niet voorkomen dat hun kindereniets meekregen van wat die reuzen allemaal deden.Maar ze konden hun wel de aantrekkelijke waarheidleren over Jehovah, die alle slechtheid haat. Ze moes-ten hun kinderen helpen beseffen dat het geweld ende opstandigheid in de wereld Jehovah pijn deden(Gen. 6:6).� Mensen in die tijd leefden veel langer dan wij. Dat kwam blijk-

baar doordat ze dichter bij de vitaliteit en de volmaaktheid warendie Adam en Eva ooit hadden.7. Voor welke uitdaging stonden Noach en zijn vrouw bij de opvoedingvan hun kinderen?34 VOLG HUN GELOOF NA � NOACH

8 Ouders in deze tijd kunnen waarschijnlijk metNoach en zijn vrouw meevoelen. Deze wereld is ookvergiftigd door geweld en opstandigheid. In veel ste-den hebben bendes van onhandelbare jongeren groteinvloed. Zelfs amusement voor kleine kinderen zitvaak vol geweld. Verstandige ouders doen alles wat zekunnen om die invloeden tegen te gaan. Ze leren hunkinderen over Jehovah, de God van vrede die binnen-kort een eind zal maken aan alle geweld (Ps. 11:5;37:10, 11). Dat is geen onmogelijke taak! Noach enzijn vrouw is het gelukt. Hun zonen groeiden op totgoede mannen, en ze trouwden alle drie met eenvrouw die Jehovah ook op de eerste plaats stelde.

„Maak voor u een ark”9 Op een dag gebeurde er iets wat Noachs leven

voorgoed veranderde. Jehovah vertelde hem dat hijvan plan was een eind te maken aan de wereld van dietijd. Hij gaf hem de opdracht: „Maak voor u een arkvan hout van een harsachtige boom” (Gen. 6:14).8. Hoe kunnen ouders in deze tijd het voorbeeld van Noach en zijnvrouw volgen?9, 10. (a) Welke opdracht van Jehovah veranderde Noachs leven?(b) Wat zei Jehovah tegen Noach over het ontwerp en het doel van deark?HIJ „WANDELDE MET DE WARE GOD” 35

10 Die ark was geen schip, zoals sommigen denken,en had geen boeg of achtersteven, geen kiel of roer,en geen gebogen vormen. Het was eigenlijk een grotekist. Noach kreeg van Jehovah de precieze afmetin-gen van de ark, een paar details over het ontwerp, ende instructie om de ark vanbinnen en vanbuiten metteer te bedekken. En Jehovah vertelde Noach waaromhij de ark moest bouwen: „Ik breng de geweldige wa-tervloed over de aarde (...) Alles wat op de aarde is,zal de laatste adem uitblazen.” Hij sloot ook een ver-bond of formele overeenkomst met hem: „Gij moet inde ark gaan, gij en uw zonen en uw vrouw en de vrou-wen van uw zonen met u.” En Noach moest van allesoorten dieren minstens twee stuks meenemen. Alleende mensen en dieren aan boord van de ark zouden dekomende vloed overleven! — Gen. 6:17-20.

11 Noach stond voor een enorme taak. De ark zougigantisch worden: zo’n 133 meter lang, 22 meterbreed en 13 meter hoog — veel groter dan het groot-ste houten zeeschip dat ooit is gebouwd. Liet Noachzich afschrikken door die taak, klaagde hij dat het te11, 12. Wat hield Noachs taak allemaal in, en hoe stond hij daar te-genover?36 VOLG HUN GELOOF NA � NOACH

moeilijk was of veranderde hij de details om het zichmakkelijker te maken? De Bijbel zegt: „Toen deedNoach naar alles wat God hem geboden had. Juist zodeed hij” (Gen. 6:22).

12 De bouw duurde misschien wel veertig of vijftigjaar. Er moesten bomen worden gekapt, stammenworden versleept en balken worden gemaakt die metelkaar verbonden moesten worden. De ark zou drieverdiepingen of dekken hebben, een aantal compar-timenten, en een deur in de zijkant. Blijkbaar zatener vensters langs de bovenrand. Het dak had waar-schijnlijk flauw hellende vlakken met een nok in hetmidden zodat het water ervan af zou lopen (Gen.6:14-16).

13 Terwijl de jaren voorbijgingen en de ark vorm be-gon te krijgen, moet Noach heel blij zijn geweest metde steun van zijn gezin! Maar hij had nog een op-dracht gekregen, die misschien wel moeilijker was danhet bouwen van de ark. De Bijbel zegt dat Noach„een prediker van rechtvaardigheid” was. (Lees 2 Pe-trus 2:5.) Hij waarschuwde de mensen in die slechte,13. Welke opdracht was misschien nog moeilijker dan het bouwen vande ark, en hoe reageerden de mensen?HIJ „WANDELDE MET DE WARE GOD” 37

goddeloze maatschappij dus moedig voor de komen-de vernietiging. Hoe reageerden ze? Jezus Christus zeilater over die tijd dat de mensen ’er geen acht op sloe-gen’. Hij zei dat ze zo in beslag genomen werden doorde normale dingen van het leven, zoals eten, drinkenen trouwen, dat ze niet naar Noach luisterden (Matth.24:37-39). Ongetwijfeld hebben veel mensen hem enzijn gezin uitgelachen; sommigen hebben hem mis-schien bedreigd en geweld tegen hem gebruikt. Mis-schien hebben ze zelfs geprobeerd het bouwproject tesaboteren.

14 Toch hebben Noach en zijn gezin het nooit opge-geven. Ze bleven het bouwen van de ark de hoogsteprioriteit geven, hoewel de mensen om hen heen datonbelangrijk, dom en belachelijk vonden. Christelijkegezinnen in deze tijd kunnen veel leren van het geloofvan Noach en zijn gezin, want we leven in wat de Bij-bel „de laatste dagen” van deze wereld noemt (2 Tim.3:1). Jezus zei dat onze tijd net zo zou zijn als de tijdwaarin Noach de ark bouwde. Als mensen onverschil-lig op de Koninkrijksboodschap reageren, ons bela-14. Wat kunnen christelijke gezinnen in deze tijd van Noach en zijn ge-zin leren?38 VOLG HUN GELOOF NA � NOACH

chelijk maken of ons zelfs vervolgen, is het goed omaan Noach te denken. We zijn niet de eersten diezoiets moeten verduren.

„Ga in de ark”15 Er gingen tientallen jaren voorbij, en de ark was

bijna af. Toen Noach tegen de zeshonderd was, kreeghij verliezen te verwerken. Zijn vader, Lamech, stierf.�Vijf jaar later stierf zijn grootvader Methusalah, La-mechs vader, op de leeftijd van 969 jaar. Hij bereiktede hoogste leeftijd die in de Bijbel wordt genoemd(Gen. 5:27). Methusalah en Lamech waren allebei tijd-genoten geweest van de eerste mens, Adam.

16 In het zeshonderdste levensjaar van Noach kreeghij een nieuwe boodschap van Jehovah: „Ga in de ark,gij en uw gehele huisgezin.” God zei ook dat Noach� Lamech had zijn zoon Noach genoemd, wat waarschijnlijk

„Rust” of „Vertroosting” betekent, en hij had geprofeteerd datNoach de betekenis van zijn naam zou waarmaken door de mens-heid rust te geven van het zwoegen op vervloekte grond (Gen.5:28, 29). Lamech heeft niet meegemaakt dat zijn profetie uit-kwam. Noachs moeder en zijn broers en zussen zijn misschienomgekomen in de vloed.15. Met welke verliezen kreeg Noach te maken toen hij tegen de zes-honderd was?16, 17. (a) Welke nieuwe boodschap kreeg Noach in zijn zeshonderd-ste levensjaar? (b) Beschrijf wat Noach en zijn gezin te zien kregen.HIJ „WANDELDE MET DE WARE GOD” 39

dieren in de ark moest brengen: zeven van alle reinesoorten, die gebruikt konden worden voor offers, entwee van de andere soorten (Gen. 7:1-3).

17 Dat moet een onvergetelijk gezicht zijn geweest.Van alle kanten kwamen duizenden dieren aanzetten:lopend, vliegend, kruipend, waggelend, sjokkend, ineen onvoorstelbare verscheidenheid aan grootten, vor-men en karakters. Nu moeten we niet denken dat diearme Noach al die wilde dieren moest vangen, bijeenmoest drijven of op de een of andere manier moestlokken om ze in de ark te krijgen. Het verslag zegtdat ze ’tot Noach in de ark kwamen’ (Gen. 7:9).

18 Sommige sceptici zouden kunnen zeggen: ’Datkan toch niet? Hoe konden al die dieren vredig met el-kaar in een afgesloten ruimte zijn?’ Denk hier eensover na: zou de Schepper van het hele universum nietde macht hebben om de dieren onder controle te hou-den en ze zelfs tam en volgzaam te maken als dat no-dig is? Vergeet niet dat Jehovah de God is die alle die-ren heeft geschapen. Later scheidde hij het water vande Rode Zee en liet hij de zon stilstaan. Zou hij dan18, 19. (a) Hoe zouden we kunnen reageren op vragen van sceptici?(b) Hoe blijkt Jehovah’s wijsheid uit de manier waarop hij de dierenredde?40 VOLG HUN GELOOF NA � NOACH

niet alles kunnen doen wat in Noachs verslag beschre-ven wordt? Natuurlijk kon hij dat!

19 God had er uiteraard voor kunnen kiezen om dedieren op een andere manier te redden. Maar hij kooseen manier die ons herinnert aan een verantwoorde-lijkheid die hij oorspronkelijk aan de mensen had ge-geven: de zorg voor alle levende dingen op aarde (Gen.1:28). Veel ouders gebruiken het verhaal van Noachom hun kinderen te leren dat Jehovah de dieren en demensen die hij geschapen heeft, belangrijk vindt.

20 Jehovah zei tegen Noach dat het nog maar eenweek zou duren voordat de vloed kwam. Dat moeteen hectische week zijn geweest. Probeer je eens voorte stellen hoe Noach en zijn gezin alle dieren en ookhet voedsel voor de dieren en voor henzelf een plekgaven en hun bezittingen aan boord van de ark brach-ten. Vooral Noachs vrouw en de vrouwen van Sem,Cham en Jafeth hebben misschien moeite gedaan omhet binnen een beetje comfortabel te maken.

21 Hoe zat het met de mensen om hen heen? Nog20. Wat moesten Noach en zijn gezin in de laatste week voor de vloedwaarschijnlijk allemaal doen?21, 22. (a) Waarom hoeft de onverschilligheid van de mensen inNoachs tijd ons niet te verbazen? (b) Wanneer stopten de mensen er-mee Noach en zijn gezin belachelijk te maken?HIJ „WANDELDE MET DE WARE GOD” 41

steeds ’sloegen ze er geen acht op’, ondanks alle be-wijzen dat Jehovah Noach en zijn werk zegende. Zemoeten gezien hebben dat de dieren de ark ingingen.Maar hun onverschilligheid hoeft ons niet te verba-zen. Ook nu negeren mensen de overduidelijke bewij-zen dat we in de laatste dagen leven. En zoals Petrushad voorspeld, zijn er mensen die spotten met dege-nen die Gods waarschuwing serieus nemen. (Lees 2 Pe-trus 3:3-6.) Noach en zijn gezin werden natuurlijk ookbelachelijk gemaakt.

22 Wanneer hield dat op? In het verslag staat dattoen Noach zijn gezin en de dieren in de ark had ge-bracht, ’Jehovah de deur achter hem sloot’. Als erspotters in de buurt waren, zal die daad van God zevast de mond hebben gesnoerd. En anders deed de re-gen dat wel! Want het begon te regenen, en het bleefmaar regenen. De hele aarde kwam onder water testaan, precies zoals Jehovah had gezegd (Gen. 7:16-21).

23 Was Jehovah blij dat al die slechte mensen stier-ven? Nee! (Ezech. 33:11) Hij had ze juist volop de ge-23. (a) Hoe weten we dat Jehovah niet blij was dat al die slechte men-sen stierven? (b) Waarom is het verstandig het geloof van Noach na tevolgen?42 VOLG HUN GELOOF NA � NOACH

legenheid gegeven om te veranderen en het goede tegaan doen. Hadden ze dat gekund? Uit Noachs levenblijkt van wel. Door met Jehovah te wandelen en hemdus in alles te gehoorzamen, liet hij zien dat reddingmogelijk was. Zo veroordeelde zijn geloof de wereld;het maakte duidelijk hoe slecht zijn generatie was.Door zijn geloof werden hij en zijn gezin gered. Alsje het geloof van Noach navolgt, kun jij ook jezelf endegenen van wie je houdt redden. Net als Noach kunje als vriend met Jehovah wandelen. En die vriend-schap kan eeuwig duren!

OM OVER NATE DENKEN˙ Voor welke uitdagingen stonden Noach enzijn vrouw bij de opvoeding van hun kinderen?

˙ Waarom had Noach geloof nodig om de arkte bouwen?

˙ Waarom moet de prediking in Noachs tijdmoeilijk zijn geweest?

˙ Op welke manieren ben je van plan het geloofvan Noach na te volgen?

HIJ „WANDELDE MET DE WARE GOD” 43

ABRAM� staarde naar de ziggoerat die hoog bovenzijn woonplaats Ur uittorende. Er kwam een hoop ka-baal vandaan, en hij zag rook opstijgen. De priestersvan de maangod waren weer offers aan het brengen.Abram draaide zich om en schudde met gefronstewenkbrauwen zijn hoofd. Terwijl hij door de mensen-massa op straat naar huis liep, dacht hij waarschijnlijkaan de afgodenaanbidding waarvan Ur doortrokkenwas. Sinds de tijd van Noach had die afschuwelijke af-goderij zich over de hele aarde verspreid.

2 Noach was maar twee jaar voor Abrams geboortegestorven. Toen Noach en zijn gezin na de vloed uitde ark waren gekomen, had hij een offer aan JehovahGod gebracht, die daarna een regenboog liet verschij-nen (Gen. 8:20; 9:12-14). In die tijd was de ware aan-bidding de enige aanbidding op aarde. Maar nu de� Jaren later veranderde God Abrams naam in Abraham, wat „Va-

der van een menigte” betekent (Gen. 17:5).1, 2. Hoe was de wereld sinds de tijd van Noach veranderd, en hoe voel-de Abram zich daarbij?

HOOFDSTUK DRIE

’De vader van allen die geloof hebben’

44 VOLG HUN GELOOF NA � ABRAM

tiende generatie vanaf Noach zich over de aarde ver-spreidde, was de ware aanbidding ver te zoeken. Over-al werden heidense goden aanbeden. Zelfs Abrams va-der, Terah, hield zich met afgoderij bezig. Misschienmaakte hij wel afgoden (Joz. 24:2).

3 Abram was anders. Hij ging in de loop van de tijdsteeds meer opvallen omdat hij een groot geloof had.Paulus noemde hem later onder inspiratie zelfs ’de va-der van allen die geloof hebben’! (Lees Romeinen 4:11.)Laten we eens kijken hoe Abram zo’n groot geloofontwikkelde. Daaruit kunnen we leren hoe we zelf eengroter geloof kunnen krijgen.

Jehovah dienen in de tijd na de vloed4 Hoe leerde Abram Jehovah God kennen? We we-

ten dat Jehovah in die tijd trouwe aanbidders op aar-de had. Sem bijvoorbeeld. Hoewel hij niet de oudstevan Noachs drie zonen was, wordt hij vaak als eerstegenoemd, blijkbaar omdat hij een bijzonder groot ge-loof had.� Een tijd na de vloed sprak Noach over� Zo wordt ook Abram vaak als eerste van Terahs zonen genoemd,

hoewel hij niet de oudste was.3. Waardoor ging Abram in de loop van de tijd steeds meer opvallen,en wat kunnen we daarvan leren?4, 5. Van wie kan Abram over Jehovah hebben geleerd, en waarom isdat goed mogelijk?’DE VADER VAN ALLEN DIE GELOOF HEBBEN’ 45

Jehovah als „Sems God” (Gen. 9:26). Sem toonde res-pect voor Jehovah en voor de ware aanbidding.

5 Kende Abram Sem? Dat is goed mogelijk. Stel jeAbram eens voor als kind. Wat moet het fascinerendvoor hem zijn geweest te horen dat een voorvader vanhem die nog in leven was, meer dan vier eeuwen men-selijke geschiedenis had meegemaakt! Sem was getui-ge geweest van de slechtheid van de wereld voor dezondvloed, van de vloed zelf, van het ontstaan van deeerste volken toen er steeds meer mensen kwamen, enook van de donkere dagen van Nimrods opstand bijde toren van Babel. Sem was Jehovah trouw en hadniets met die opstand te maken. Dus toen Jehovah detaal verwarde van degenen die de toren bouwden, ble-ven Sem en zijn familie de oorspronkelijke taal vande mensheid, Noachs taal, spreken. Abram hoorde bijdie familie. Hij moet echt naar Sem hebben opge-keken. En Sem heeft het grootste deel van Abramslange leven nog geleefd. Abram kan dus van Sem overJehovah hebben geleerd.

6 In ieder geval had Abram de les van de zondvloed6. (a) Hoe liet Abram zien dat hij de les van de vloed begrepen had?(b) Vertel iets over het leven van Abram en Sarai.46 VOLG HUN GELOOF NA � ABRAM

begrepen. Hij deed zijn best om met God te wan-delen, zoals Noach had gedaan. Daarom wees hij af-goderij af en was hij een buitenbeentje in Ur, en mis-schien zelfs in zijn naaste familie. Maar hij vond eengeweldige levenspartner. Hij trouwde met Sarai�, eenvrouw die niet alleen opviel omdat ze ongelofelijkmooi was maar ook omdat ze een groot geloof in Je-hovah had. Abram en Sarai hadden geen kinderen,maar ze waren ongetwijfeld heel gelukkig dat ze Jeho-vah samen konden dienen. Ze adopteerden Lot, eenneef van Abram die wees was geworden.

7 Abram heeft Jehovah nooit in de steek gelatenvoor de afgoderij in Ur. Hij en Sarai waren bereid an-ders te zijn. Als wij echt geloof willen ontwikkelen,moeten we net zo’n instelling hebben. We moeten ookbereid zijn anders te zijn. Jezus zei dat zijn volgelin-gen „geen deel van de wereld” zouden zijn en dat dewereld ze daarom zou haten. (Lees Johannes 15:19.) Alsje je ooit door je familie of mensen in je omgevingafgewezen voelt omdat je besloten hebt Jehovah te� Later veranderde God Sarais naam in Sara, wat „Vorstin” bete-

kent (Gen. 17:15).7. Hoe kunnen volgelingen van Jezus net als Abram zijn?’DE VADER VAN ALLEN DIE GELOOF HEBBEN’ 47

dienen, denk er dan aan dat je niet de enige bent. Jevolgt het goede voorbeeld van Abram en Sarai, dieGod trouw dienden.

„Verlaat uw land”8 Op een dag maakte Abram iets onvergetelijks mee.

Hij kreeg een boodschap van Jehovah God! De Bijbelgeeft hier niet veel details over maar zegt wel dat „deGod der heerlijkheid” aan deze getrouwe man ver-scheen. (Lees Handelingen 7:2, 3.) Abram kreeg, mis-schien via een engel die Jehovah vertegenwoordigde,een glimp te zien van de overweldigende heerlijk-heid van de Soeverein van het universum. Wat moetAbram enthousiast zijn geweest om het contrast tezien tussen de levende God en de levenloze afgodendie door zijn tijdgenoten aanbeden werden!

9 Welke boodschap had Jehovah voor Abram? „Ver-laat uw land en uw bloedverwanten en kom naar hetland dat ik u zal tonen.” Jehovah zei niet welk land hijin gedachten had, alleen dat hij het aan Abram zou la-ten zien. Maar eerst zou Abram zijn vaderland en zijnfamilie moeten achterlaten. In de culturen van hetoude Midden-Oosten was familie erg belangrijk. Het8, 9. (a) Welke onvergetelijke ervaring had Abram? (b) Welke bood-schap had Jehovah voor Abram?48 VOLG HUN GELOOF NA � ABRAM

was iets vreselijks om ver bij je familie vandaan tegaan wonen; sommigen zouden nog liever doodgaan!

10 Het moet voor Abram een offer zijn geweest omzijn land achter te laten. Ur was blijkbaar een rijke,bruisende stad. (Zie het kader „De stad die Abram enSarai achterlieten”.) Uit opgravingen is gebleken dat erin het oude Ur heel comfortabele huizen stonden;sommige hadden rond een geplaveide binnenplaatszo’n tien of meer kamers voor familie en bedienden.Bij de standaardvoorzieningen hoorden stromend wa-ter, toiletten en riolering. Vergeet ook niet dat Abramen Sarai niet meer zo jong waren: hij was waarschijn-lijk in de zeventig en zij in de zestig. Abram wilde vastdat Sarai een redelijk comfortabel leven had en dat zeniets tekortkwam — wat elke goede man voor zijnvrouw wil. Probeer je eens voor te stellen hoeveel zeover deze opdracht hebben gepraat en welke vragen enzorgen ze hebben gehad. Abram moet heel blij zijn ge-weest dat Sarai deze uitdaging wilde aangaan! Ze wasnet als hij bereid alle luxe van thuis achter te laten.

11 Nu de beslissing genomen was, hadden Abram en10. Waarom moet het voor Abram en Sarai een offer zijn geweest hunhuis in Ur achter te laten?11, 12. (a) Wat moest er voor het vertrek allemaal geregeld worden?(b) Hoe zou je je de dag van vertrek voorstellen?’DE VADER VAN ALLEN DIE GELOOF HEBBEN’ 49

Jehovah’s organisatie doet al heel lang moeite om ver-halen van Bijbelse personen en hun achtergrond totleven te laten komen. Zo stond er in de Ontwaakt! van22 mei 1988 de volgende beschrijving van de stad dieAbram en Sarai achterlieten:„HALVERWEGE tussen de Perzische Golf en de

stad Bagdad bevindt zich een onooglijke hoop bak-stenen die daar, als was het een eenzame schildwacht,uitziet over een uitgestrekte dorre woestijn. Gege-seld door stofstormen en geblakerd door een vijandi-ge zon, staan de sombere ruınes daar in een grimmigestilte die slechts af en toe wordt verbroken door hetgehuil van een nachtdier. Dit is alles wat er over is vande eens zo machtige stad Ur.Maar ga eens vier millennia terug in de tijd. Daar,

op wat toen de oostelijke oever van de Eufraat was,ligt de welvarende stad Ur! Langs de kronkelende stra-ten liggen stralend witte huizen en winkels. In de ba-zaars klinkt het loven en bieden waarmee koopliedenen klanten het eens proberen te worden over de prij-zen. Arbeiders zwoegen dag en nacht om de golvendebundels wol tot melkwitte garens te spinnen. Slavenkomen de krakende loopplanken van schepen af, ge-bogen onder het gewicht van geımporteerde schatten.

De stad die Abram en Sarai achterlieten

50 VOLG HUN GELOOF NA � ABRAM

Al deze bedrijvigheid speelt zich af in de schaduwvan een hoog oprijzende zigurrat die het stadsbeelddomineert. Aanbidders komen naar dit heiligdom omeer te betonen aan een godheid die geacht wordt Urwelvaart gebracht te hebben — de maangod Nanna ofSin.Voor een man echter is de geur van slachtoffers die

boven op deze massieve piramide worden gebrachteen onheilige stank. Zijn naam is Abram.”

Sarai veel te doen. Er moest van alles ingepakt en ge-regeld worden. Wat zouden ze meenemen op deze reisnaar het onbekende, en wat zouden ze achterlaten?Maar nog belangrijker waren de mensen in hun leven.Wat zouden ze bijvoorbeeld met Abrams bejaarde va-der Terah doen? Ze besloten hem mee te nemen zo-dat ze voor hem konden zorgen. Het lijkt erop dat hijbereidwillig meeging, want het verslag zegt dat hij, alsfamiliehoofd, degene was die zijn familie meenam uitUr. Blijkbaar had hij zijn afgoderij opgegeven. OokAbrams neef Lot zou met het reisgezelschap meegaan(Gen. 11:31).

12 Eindelijk was de dag van vertrek aangebroken. Zieje de karavaan al voor je die zich buiten de stadsmuren’DE VADER VAN ALLEN DIE GELOOF HEBBEN’ 51

en gracht van Ur had opgesteld? De kamelen� en ezelswaren beladen, de kudden waren verzameld, de familieen bedienden stonden klaar en iedereen was vol ver-wachting. Misschien waren alle ogen op Abram gericht,die het vertreksein zou geven. Eindelijk was het zover:ze vertrokken en lieten Ur voor altijd achter zich.

13 In deze tijd besluiten veel aanbidders van Jeho-vah te verhuizen naar een plaats waar behoefte is aanmeer predikers van het Koninkrijk. Sommige gaaneen andere taal leren om hun dienst uit te breiden.Andere besluiten een tak van dienst uit te proberenwaar ze tegen opzien. Voor zulke beslissingen zijnover het algemeen offers nodig: je moet bereid zijneen bepaalde mate van comfort op te geven. Zo’n in-stelling is echt te prijzen en lijkt op die van Abramen Sarai. Als we zo’n geloof hebben, kunnen we er ze-ker van zijn dat Jehovah ons altijd veel meer zal ge-ven dan we hem geven. Geloof wordt bij hem altijdbeloond (Hebr. 6:10; 11:6). Beloonde hij Abram ook?� Sommige geleerden trekken in twijfel of kamelen in die tijd als

tamme dieren werden gehouden. Maar daar hebben ze geen sterkeargumenten voor. De Bijbel zegt meerdere keren dat Abram kame-len bezat (Gen. 12:16; 24:35).13. Hoe laten veel aanbidders van Jehovah zien dat ze dezelfde instel-ling hebben als Abram en Sarai?52 VOLG HUN GELOOF NA � ABRAM

De Eufraat over14 Geleidelijk raakte de karavaan gewend aan het

reizen. Misschien hebben Abram en Sarai afwisselendzelf gelopen en op de rug van een dier gezeten, terwijlhun gesprekken zich vermengden met het gerinkel vande belletjes die aan het tuig van de dieren hingen.Na een tijd raakten zelfs de minder ervaren reizigers14, 15. Hoe verliep de reis van Ur naar Haran, en waarom kan Abrambesloten hebben een tijd in Haran te blijven?’DE VADER VAN ALLEN DIE GELOOF HEBBEN’ 53

De datum waarop Abram de Eufraat overstak is be-langrijk in de Bijbelse chronologie. Later vondener andere belangrijke gebeurtenissen op die datumplaats. Precies 430 jaar later, op 14 Nisan 1513 v.Chr.,bevrijdde Jehovah Israel uit Egyptische slavernij zo-dat ze het land dat hij aan Abram had beloofd, kon-den opeisen (Ex. 12:40, 41; Gal. 3:17). En op diezelfdedatum in het jaar 33 kwam Jezus met zijn apostelensamen en sloot hij een verbond met hen waardoor zedeel gingen uitmaken van een hemelse regering diebinnenkort alle problemen van de mensheid gaat op-lossen (Luk. 22:29). Jehovah’s Getuigen herdenkennog steeds elk jaar Jezus’ dood op diezelfde datumvan de Joodse kalender — 14 Nisan (Luk. 22:19).

Een belangrijke datum in de Bijbelse geschiedenis

eraan gewend het kamp op te slaan en weer af te bre-ken. Ook moest de bejaarde Terah steeds weer op eenkameel of ezel geholpen worden. Ze trokken naar hetnoordwesten en volgden de Eufraat. Dagen werdenweken, en het landschap gleed langzaam voorbij.

15 Uiteindelijk bereikten ze na een kleine duizendkilometer de bijenkorfvormige hutten van Haran, eenwelvarende stad op een kruispunt van handelsroutestussen oost en west. Daar stopte de karavaan, en zebleven er een tijd wonen. Misschien was Terah tezwak om nog verder te reizen.

16 Na verloop van tijd stierf Terah op de leeftijd van205 jaar (Gen. 11:32). In die moeilijke periode was heteen hele troost voor Abram dat Jehovah weer methem communiceerde. Hij herhaalde de instructies diehij in Ur had gegeven en vertelde meer over zijn be-loften. Abram zou „een grote natie” worden, en viahem zouden alle families op aarde gezegend worden.(Lees Genesis 12:2, 3.) Dit verbond tussen Abram enGod was echt een stimulans voor hem; hij wist dathet tijd was om verder te trekken.16, 17. (a) Welk verbond was een stimulans voor Abram? (b) Hoe hadJehovah Abram tijdens zijn verblijf in Haran gezegend?54 VOLG HUN GELOOF NA � ABRAM

17 Maar dit keer moesten er veel meer spullen inge-pakt worden, want Jehovah had Abram tijdens zijnverblijf in Haran gezegend. Het verslag heeft het over„alle have die zij vergaard hadden en de zielen die zijin Haran verworven hadden” (Gen. 12:5). Om een na-tie te worden zou Abram materiele middelen en be-dienden nodig hebben, een groot huishouden dus. Je-hovah maakt zijn aanbidders niet altijd rijk, maar hijgeeft ze wel alles wat ze nodig hebben om zijn wil tedoen. Met al die extra bezittingen ging Abram weerop weg, het onbekende tegemoet.

18 Op een aantal dagen reizen van Haran lag Karke-mis, waar karavanen gewoonlijk de Eufraat overstaken.Misschien was het op die plek dat Abram een mijlpaalbereikte in de geschiedenis van Gods volk. In 1943v.Chr. leidde Abram zijn karavaan de rivier over, blijk-baar op de veertiende dag van de maand die later Ni-san werd genoemd (Ex. 12:40-43). In het zuiden lag hetland dat Jehovah beloofd had aan Abram te laten zien.Op die dag trad Gods verbond met Abram in werking.18. (a) Wanneer bereikte Abram een mijlpaal in de geschiedenis vanGods volk? (b) Welke andere belangrijke gebeurtenissen deden zich la-ter op 14 Nisan voor? (Zie het kader „Een belangrijke datum in deBijbelse geschiedenis”.)’DE VADER VAN ALLEN DIE GELOOF HEBBEN’ 55

19 Abram trok in zuidelijke richting door het land,en de karavaan stopte in de buurt van de grote bomenvan More, dicht bij Sichem. Daar sprak Jehovah nogeen keer tegen Abram. Dit keer noemde hij in zijn be-lofte Abrams zaad of nageslacht, dat het land in bezitzou nemen. Deed dit Abram denken aan de profetiedie Jehovah in Eden uitgesproken had, waarin spra-ke was van een „zaad” of afstammeling door wie demensheid op een dag gered zou worden? (Gen. 3:15;12:7) Dat zou kunnen. Hij begon misschien te begrij-pen, al was het vaag, dat hij een rol speelde in ietsgroots dat Jehovah van plan was.

20 Abram was erg dankbaar voor het voorrecht dathij van Jehovah kreeg. Terwijl hij door het land trok— ongetwijfeld voorzichtig omdat het nog steeds be-woond was door de Kanaanieten — bouwde hij alta-ren voor Jehovah, eerst in de buurt van de grote bo-men van More, daarna in de buurt van Bethel. Hij’riep de naam van Jehovah aan’ en waarschijnlijk be-dankte hij zijn God dan oprecht als hij nadacht over19. Wat noemde Jehovah in zijn belofte, en waaraan deed dat Abrammisschien denken?20. Hoe liet Abram zien dat hij dankbaar was voor het voorrecht dathij van Jehovah kreeg?56 VOLG HUN GELOOF NA � ABRAM

de toekomst van zijn nageslacht. Misschien heeft hijook tegen de Kanaanieten om zich heen gepredikt.(Lees Genesis 12:7, 8.) Natuurlijk zou het geloof vanAbram later nog behoorlijk worden beproefd. Hij waszo verstandig niet achterom te kijken naar het huis ende luxe die hij in Ur had achtergelaten. Hij keek voor-uit. In Hebreeen 11:10 wordt over hem gezegd: „Hijverwachtte de stad die werkelijke fundamenten heeft,van welke stad God de bouwer en maker is.”

21 Jehovah’s aanbidders weten nu veel meer over diefiguurlijke stad, Gods Koninkrijk, dan Abram. Weweten dat het Koninkrijk in de hemel regeert en bin-nenkort een eind zal maken aan deze slechte wereld.We weten ook dat Abrams langverwachte Zaad, JezusChristus, nu Koning van dat Koninkrijk is. Wat zal heteen voorrecht zijn Abraham te ontmoeten als hij eenopstanding heeft gekregen. Dan zal hij helemaal be-grijpen hoe Jehovah’s voornemen, waar hij eerst alleenmaar de vage omtrekken van kon zien, is gerealiseerd!Wil je graag alle beloften van Jehovah zien uitkomen?Blijf dan doen wat Abram deed. Wees zelfopofferend,21. Hoe valt onze kennis van Gods Koninkrijk te vergelijken met dievan Abram, en waartoe ben je gemotiveerd?’DE VADER VAN ALLEN DIE GELOOF HEBBEN’ 57

gehoorzaam en dankbaar voor de voorrechten die jevan Jehovah krijgt. Als je het geloof van Abram na-volgt, zal ’de vader van allen die geloof hebben’ als hetware ook jouw vader worden!

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe liet Abram zien dat hij geloof had terwijler zo veel afgoderij was?

˙ Wat vind je bijzonder aan Abrams bereidheidom Ur te verlaten?

˙ Hoe beloonde Jehovah Abrams geloof?˙ Op welke manieren zou je het geloof vanAbram willen navolgen?

58 VOLG HUN GELOOF NA � ABRAM

RUTH liep naast Naomi over de hoogvlakten vanMoab. Ze waren nu alleen, twee figuurtjes in een uit-gestrekt landschap waar de wind vrij spel had. Mis-schien heeft Ruth, toen ze zag dat de schaduwensteeds langer werden, naar haar schoonmoeder ge-keken en zich afgevraagd of het tijd was om eenslaapplaats te zoeken. Ze hield ontzettend veel vanNaomi en wilde zo goed mogelijk voor haar zor-gen.

2 De vrouwen waren allebei in diepe rouw. Naomiwas al jaren weduwe, maar kort geleden waren ookhaar twee zonen, Chiljon en Machlon, gestorven.Ook Ruth had veel verdriet; Machlon was haar man.Zij en Naomi waren samen op weg naar Bethlehemin Israel. Toch had Ruth er een ander gevoel bij danNaomi: Naomi ging naar huis, maar Ruth ging hetonbekende tegemoet. Ze liet haar familie, haar land1, 2. (a) Welke reis maakten Ruth en Naomi, en welk verdriet droegenze met zich mee? (b) Waarom had Ruth een ander gevoel bij deze reisdan Naomi?

HOOFDSTUK VIER

„Waarheen gij gaat, zal ik gaan”

„WAARHEEN GIJ GAAT, ZAL IK GAAN” 59

en alles wat daarbij hoorde — inclusief de goden —achter zich. (Lees Ruth 1:3-6.)

3 Waarom zou een jonge vrouw dat allemaal opge-ven? Waar zou Ruth de kracht vandaan halen om eennieuw leven op te bouwen en voor Naomi te zorgen?Dit verhaal zal laten zien dat we veel van het geloofvan de Moabitische Ruth kunnen leren. (Zie ook hetkader „Een klein meesterwerk”.) Laten we eerst eenskijken waarom die twee vrouwen deze lange tochtnaar Bethlehem maakten.

Verscheurd door tragedies4 Ruth was opgegroeid in Moab, een klein land ten

oosten van de Dode Zee. Het gebied bestond vooraluit dun beboste plateaus waar diepe ravijnen door-heen liepen. „De velden van Moab” leverden vaakeen goede oogst op, ook toen er in Israel hongers-nood was. Zo kwam het dat Ruth Machlon en zijnfamilie leerde kennen (Ruth 1:1).

5 Naomi’s man, Elimelech, had vanwege de hongerin Israel besloten met zijn gezin in een ander land te3. De antwoorden op welke vragen zullen ons helpen het geloof vanRuth na te volgen?4, 5. (a) Waarom verhuisden Naomi en haar gezin naar Moab? (b) Voorwelke uitdaging stond Naomi in Moab?60 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

gaan wonen. Door de verhuizing naar Moab was hetvoor alle leden van het gezin moeilijker hun God tedienen, want de Israelieten moesten voor hun aanbid-ding geregeld naar een heilige plaats die Jehovah hadaangewezen (Deut. 16:16, 17). Het lukte Naomi haargeloof levend te houden. Toch was het een grote klapvoor haar toen haar man stierf (Ruth 1:2, 3).

6 Het deed Naomi later waarschijnlijk ook veel pijndat haar zonen met Moabitische vrouwen trouw-den (Ruth 1:4). Ze wist dat Abraham, de stamvadervan haar volk, veel moeite had gedaan om voor zijnzoon Isaak een vrouw te vinden uit zijn eigen fami-lie, die aanbidders van Jehovah waren (Gen. 24:3, 4).Later zei de Wet van Mozes dat de Israelieten hunzonen en dochters niet met buitenlanders mochten la-ten trouwen, omdat het volk dan misschien afgodenzou gaan aanbidden (Deut. 7:3, 4).

7 Toch trouwden Machlon en Chiljon allebei meteen Moabitische vrouw. Ook al was Naomi misschienbezorgd of teleurgesteld, ze deed blijkbaar wel moeite6, 7. (a) Waarom was Naomi misschien bezorgd toen haar zonen alle-bei met een Moabitische vrouw trouwden? (b) Wat was er zo mooi aande manier waarop Naomi met haar schoondochters omging?„WAARHEEN GIJ GAAT, ZAL IK GAAN” 61

om echt lief te zijn voor haar schoondochters, Ruthen Orpa. Misschien hoopte ze dat de vrouwen Jeho-vah zouden gaan aanbidden. In ieder geval warenRuth en Orpa allebei gek op Naomi. De jonge vrou-wen hadden veel aan die hechte band toen ze hunman verloren terwijl ze nog geen kinderen hadden(Ruth 1:5).

8 Had Ruth steun aan het geloof waarin ze wasgrootgebracht? Dat is nauwelijks voor te stellen. DeMoabieten aanbaden veel goden, waarvan Kamos debelangrijkste was (Num. 21:29). De Moabitische reli-gie schijnt net zo wreed en gruwelijk te zijn geweestals andere godsdiensten in die tijd. Er werden zelfskinderen geofferd. Als Ruth van Machlon of Naomidingen hoorde over de liefdevolle God van Israel, Je-hovah, moet het contrast voor haar heel duidelijkzijn geweest. Jehovah wilde uit liefde aanbeden wor-den, niet uit angst. (Lees Deuteronomium 6:5.) Mis-schien trok Ruth na haar zware verlies nog meernaar Naomi toe en hoorde ze de oudere vrouw graagvertellen over die almachtige God, over de geweldigedingen die hij gedaan had en over de liefdevolle, mee-8. Waardoor voelde Ruth zich misschien aangetrokken tot Jehovah?62 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

levende manier waarop hij met zijn aanbidders om-ging.

9 Naomi was natuurlijk benieuwd naar nieuws uithaar vaderland. Op een dag hoorde ze, misschien vaneen reizende koopman, dat de hongersnood in Israelvoorbij was. Jehovah was zijn volk te hulp geschoten.Bethlehem, wat „Huis van het brood” betekent, deedzijn naam weer eer aan. Naomi besloot terug te gaan(Ruth 1:6).

10 Wat zouden Ruth en Orpa doen? (Ruth 1:7) Zehadden een sterke band met Naomi gekregen doorwat ze samen hadden meegemaakt. Blijkbaar hadRuth veel bewondering voor Naomi’s zorgzaamheiden grote geloof in Jehovah. De drie vrouwen gingenop weg naar Juda.

11 Het verhaal over Ruth herinnert ons eraan datniet alleen slechte, maar ook goede en oprechte men-sen getroffen worden door tragedies en verliezen(Pred. 9:2, 11). Het laat ook zien dat het bij eenondraaglijk verlies verstandig is hulp en troost te9-11. (a) Welke beslissing namen Naomi, Ruth en Orpa? (b) Wat kun-nen we leren van de tragedies waardoor Naomi, Ruth en Orpa getroffenwerden?„WAARHEEN GIJ GAAT, ZAL IK GAAN” 63

zoeken bij anderen, vooral bij degenen die hun toe-vlucht zoeken bij Jehovah, de God van Naomi (Spr.17:17).

De loyale liefde van Ruth12 Onderweg begon Naomi ergens anders over te

piekeren. Ze dacht aan de twee jonge vrouwen bijhaar en aan de liefde die zij voor haar en haar zonenhadden getoond. Ze vond het vreselijk om hun levennog zwaarder te moeten maken. Ruth en Orpa wil-den hun land verlaten om met haar mee te gaan,maar wat kon zij in Bethlehem voor hen beteke-nen?

13 Uiteindelijk zei Naomi: „Gaat heen, keert terug,ieder naar het huis van haar moeder. Moge Jehovahliefderijke goedheid jegens u betrachten, net zoals gijdie hebt betracht jegens de mannen die nu gestorvenzijn en jegens mij.” Ze zei ook dat ze hoopte dat Je-hovah hen zou belonen met een man en een nieuw le-ven. „Toen kuste zij hen, waarop zij hun stem ver-hieven en weenden.” Het is niet moeilijk te begrijpenwaarom Ruth en Orpa zo gehecht waren aan deze lie-12, 13. Waarom wilde Naomi dat Ruth en Orpa teruggingen naar hunfamilie, en wat was hun eerste reactie daarop?64 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

ve vrouw die zichzelf altijd wegcijferde. Ze bleven al-lebei volhouden: „Neen, maar wij zullen met u naaruw volk terugkeren” (Ruth 1:8-10).

14 Maar Naomi was niet zo snel te overtuigen. Zekwam met het argument dat ze in Israel niet veelvoor hen kon betekenen, want ze had geen mandie voor haar zorgde en geen zonen waarmee haarschoondochters konden trouwen, en er was ook geenkans dat ze die nog zou krijgen. Ze zei dat ze het heelerg vond dat ze zo weinig voor hen kon doen. Orpavond dat Naomi gelijk had. Haar moeder en haar fa-milie woonden in Moab. Dit was haar thuis. Het leekecht veel beter om in Moab te blijven. Dus met pijnin haar hart nam ze afscheid van Naomi en ging te-rug (Ruth 1:11-14).

15 En Ruth? Naomi’s argumenten golden net zogoed voor haar. Maar „wat Ruth betreft, zij bleef bijhaar”. Misschien was Naomi alweer op weg toen zezag dat Ruth haar volgde. Ze protesteerde: ’Zie! Uwschoonzuster is naar haar volk en haar goden te-ruggekeerd. Keer met uw schoonzuster terug’ (Ruth14, 15. (a) Waarom ging Orpa terug? (b) Hoe probeerde Naomi Ruthertoe over te halen terug te gaan?„WAARHEEN GIJ GAAT, ZAL IK GAAN” 65

1:15). Door wat Naomi hier zei, komen we een be-langrijk detail te weten. Orpa ging niet alleen terugnaar haar volk maar ook naar „haar goden”. Ze vondhet niet erg om Kamos en andere valse goden te blij-ven aanbidden. Dacht Ruth er ook zo over?

16 Ruth had haar besluit genomen. Ze hield ontzet-tend veel van Naomi en van de God die Naomi dien-de. Terwijl ze daar op die verlaten weg stonden, zeize tegen Naomi: „Smeek mij niet dringend om u teverlaten, om terug te keren en u niet te vergezellen;want waarheen gij gaat, zal ik gaan, en waar gij denacht doorbrengt, zal ik de nacht doorbrengen. Uwvolk zal mijn volk zijn, en uw God mijn God. Waargij sterft, zal ik sterven, en daar zal ik begraven wor-den. Moge Jehovah zo met mij doen en daaraan toe-voegen indien iets anders dan de dood scheiding zoumaken tussen mij en u” (Ruth 1:16, 17).

17 Die woorden van Ruth zijn nu, zo’n drieduizendjaar later, nog steeds indrukwekkend. Ze laten heelmooi een kostbare eigenschap van haar uitkomen:16-18. (a) Hoe toonde Ruth loyale liefde? (b) Wat kunnen we van Ruthleren over loyale liefde? (Zie ook de plaatjes van de twee vrouwen inde standaardeditie.)66 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

loyale liefde. De liefde die Ruth had, was zo sterk enzo loyaal dat Ruth altijd bij Naomi zou blijven. Al-leen de dood zou hen kunnen scheiden. Naomi’s volkzou haar volk worden, want Ruth was bereid alles inMoab achter te laten, zelfs de goden van Moab. Ruthkon oprecht zeggen dat ze wilde dat Naomi’s God, Je-hovah, ook haar God was.�Wat een verschil met Orpa!

18 Dus liepen ze verder, nu met z’n tweeen, op delange weg naar Bethlehem. Volgens sommigen kan dereis wel een week hebben geduurd. Maar ze hebbenvast troost bij elkaar gevonden voor hun verdriet.

19 Ook nu hebben veel mensen verdriet. Volgens deBijbel leven we in ’kritieke tijden, die moeilijk zijndoor te komen’, en we krijgen op allerlei manieren temaken met verlies en verdriet (2 Tim. 3:1). De loya-le liefde die Ruth had, is dus belangrijker dan ooit.Deze liefde, die zich aan iets of iemand hecht en ge-woon weigert los te laten, kan in deze slechte wereld� Het is opvallend dat Ruth niet alleen de onpersoonlijke ti-

tel God gebruikte, wat veel buitenlanders gedaan zouden hebben;ze gebruikte ook Gods naam, Jehovah. The Interpreter’s Bible zegtdaarover: „Zo benadrukt de schrijver dat deze buitenlandse een vol-geling van de ware God was.”19. Hoe zouden we de loyale liefde van Ruth kunnen navolgen in hetgezin, bij vriendschappen en in de gemeente?„WAARHEEN GIJ GAAT, ZAL IK GAAN” 67

een sterke en positieve invloed hebben. We hebbendie eigenschap nodig in het huwelijk, bij familie-relaties, bij vriendschappen en in de christelijke ge-meente. (Lees 1 Johannes 4:7, 8, 20.) Als we aan dieliefde werken, volgen we het schitterende voorbeeldvan Ruth na.

Ruth en Naomi in Bethlehem20 Zeggen dat je loyale liefde hebt, is natuurlijk iets

heel anders dan dat in de praktijk te laten zien. Ruthkreeg de kans om te bewijzen dat ze niet alleen voorNaomi loyale liefde had, maar ook voor de God dieze had gekozen, Jehovah.

21 Eindelijk kwamen de twee vrouwen aan in Beth-lehem, dat ongeveer tien kilometer ten zuiden van Je-ruzalem lag. Blijkbaar waren Naomi en haar familievroeger in dat plaatsje heel bekend, want iedereenhad het erover dat Naomi terug was. De vrouwenstaarden naar haar en zeiden: „Is dat Naomi?” Ze wasdoor haar verblijf in Moab duidelijk erg veranderd;het was aan haar gezicht en houding te zien dat ze20-22. (a) Hoe was Naomi door haar leven in Moab veranderd?(b) Welk verkeerde idee had Naomi over haar ellende? (Zie ook Jako-bus 1:13.)68 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

Het boek Ruth is wel beschreven als een juweeltje,een klein meesterwerk. Toch geeft het niet zo veelinformatie als het boek Rechters, dat eraan vooraf-gaat en duidelijk maakt in welke tijd het verhaalzich afspeelt (Ruth 1:1). Die boeken zijn blijkbaarallebei door de profeet Samuel geschreven. Als jede Bijbel leest, zul je merken dat het boek Ruthin de Bijbelcanon op een goede plek staat. Na hetboek Rechters dat vol staat met oorlogen, aanvallenen tegenaanvallen, komt dit korte boek dat ons er-aan herinnert dat Jehovah zachtaardige mensen diemet alledaagse problemen worstelen, nooit vergeet.Dit eenvoudige familieverhaal bevat prachtige les-sen over liefde, verlies, geloof en trouw waar we alle-maal iets aan hebben.

Een klein meesterwerk

het jarenlang heel moeilijk had gehad en veel ver-driet had (Ruth 1:19).

22 Naomi vertelde aan die familieleden en vroegereburen hoe zwaar ze het had. Ze vond zelfs dat haarnaam, die „Mijn aangenaamheid” betekent, veran-derd moest worden in Mara, wat „Bitter” betekent.Wat zielig voor haar! Ze dacht dat Jehovah haar„WAARHEEN GIJ GAAT, ZAL IK GAAN” 69

al die ellende had bezorgd, net zoals Job dat eentijd daarvoor had gedacht (Ruth 1:20, 21; Job 2:10;13:24-26).

23 De twee vrouwen probeerden in Bethlehem eennieuw leven op te bouwen en Ruth vroeg zich af hoeze het beste voor zichzelf en voor Naomi kon zorgen.Ze hoorde dat de Wet die Jehovah aan zijn volk inIsrael had gegeven een liefdevolle regeling voor de ar-men had. Die mochten in de oogsttijd op de veldenverzamelen wat er na de oogsters achterbleef en water aan de randen van de velden stond (Lev. 19:9, 10;Deut. 24:19-21).�

24 Het was de tijd van de gerstoogst, waarschijnlijkapril volgens onze kalender, en Ruth ging naar de vel-den om te zien bij wie ze achtergebleven aren mocht� Dit was een bijzondere wet, waarschijnlijk heel iets anders dan

wat Ruth in Moab gewend was. Weduwen werden in die tijd in hetMidden-Oosten slecht behandeld. Een naslagwerk zegt: „Een vrouwwerd na de dood van haar man normaal gesproken afhankelijk vanhaar zonen; als ze die niet had, was er misschien geen andere keusdan zich als slaaf te verkopen, in de prostitutie te gaan of te ster-ven.”23. Wat vroeg Ruth zich af, en welke regeling had de Wet van Mozesvoor de armen? (Zie ook de voetnoot.)24, 25. Wat deed Ruth toen ze bij de velden van Boaz kwam, en hoeging het aren verzamelen in z’n werk?70 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

verzamelen. Toevallig kwam ze bij de velden vanBoaz, een rijke landeigenaar en een familielid vanNaomi’s overleden man. Volgens de Wet had Ruthhet recht aren te verzamelen, maar dat vond ze nietvanzelfsprekend; ze vroeg de jonge man die over deoogsters ging om toestemming. Toen ze die kreegging ze meteen aan de slag (Ruth 1:22–2:3, 7).

25 Probeer eens voor je te zien hoe Ruth de oog-sters volgde. Terwijl de oogsters met hun sikkels vanvuursteen de gerst afsneden, bukte Ruth zich om opte rapen wat ze lieten vallen of lieten staan. Ze bondde halmen bij elkaar en bracht die naar een plek waarze later de graankorrels eruit kon kloppen. Het wasvermoeiend werk, dat veel tijd kostte en in de loopvan de ochtend steeds zwaarder werd. Maar Ruthging gewoon door en stopte alleen om het zweet vanhaar voorhoofd te vegen en een eenvoudige lunch teeten in „het huis”, waarschijnlijk een afdak of ietsdergelijks waar de werkers in de schaduw konden zit-ten.

26 Ruth had waarschijnlijk niet verwacht dat ze op-gemerkt zou worden, maar dat gebeurde wel. Boaz26, 27. Wat voor iemand was Boaz, en hoe behandelde hij Ruth?„WAARHEEN GIJ GAAT, ZAL IK GAAN” 71

zag haar en vroeg de jonge voorman wie ze was. Boazwas een diepgelovig man en begroette zijn arbeiders,van wie sommigen dagloners of zelfs buitenlandersgeweest kunnen zijn, met de woorden: „Jehovah zijmet u.” Zij begroetten hem dan op dezelfde manier.Deze geestelijk ingestelde oudere man had vaderlijkebelangstelling voor Ruth (Ruth 2:4-7).

27 Hij noemde haar „mijn dochter” en adviseerdehaar naar zijn velden te blijven komen en dicht bij dejonge vrouwen te blijven die voor hem werkten, zo-dat niemand van de mannen haar zou lastigvallen.Hij zorgde ervoor dat ze in de middagpauze genoegte eten kreeg. (Lees Ruth 2:8, 9, 14.) En hij deed moei-te om haar te prijzen en haar moed in te spreken.Waarom deed hij dat?

28 Toen Ruth Boaz vroeg waarom hij zo goed wasvoor haar als buitenlandse, zei hij dat hij wist watze allemaal voor haar schoonmoeder, Naomi, deed.Waarschijnlijk had Naomi de vrouwen van Bethle-hem verteld hoe geweldig Ruth was en had Boaz datgehoord. Hij wist ook dat Ruth Jehovah was gaan28, 29. (a) Wat voor reputatie had Ruth? (b) Hoe kun jij net als Ruthtoevlucht zoeken bij Jehovah?72 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

aanbidden, want hij zei: „Moge Jehovah uw handel-wijze belonen, en moogt gij een volmaakt loon krij-gen van Jehovah, de God van Israel, onder wiensvleugels gij toevlucht zijt komen zoeken” (Ruth 2:12).

29 Die woorden moeten haar goed hebben gedaan!Ze had inderdaad toevlucht gezocht bij Jehovah God,zoals een kuikentje voor bescherming onder de vleu-gels van zijn moeder kruipt. Ruth was blij met diegeruststellende woorden en bedankte Boaz ervoor.Ze werkte door tot het avond werd (Ruth 2:13, 17).

30 Ruth bracht haar geloof in praktijk en is eenschitterend voorbeeld voor ons in deze economischzware tijd. Ze vond niet dat anderen haar iets ver-plicht waren, dus was ze dankbaar voor alles wat zekreeg. Ze schaamde zich niet om lang en hard te wer-ken om voor een familielid te zorgen, ook al was datnederig werk. Toen Boaz haar waarschuwde voor ge-varen en voor slechte omgang tijdens haar werk, pas-te ze die goede raad dankbaar toe. En nog belangrij-ker, ze vergat nooit wie haar echte toevlucht was:haar beschermende Vader, Jehovah God.30, 31. Wat kunnen we van Ruth leren over werkgewoonten, dankbaar-heid en loyale liefde?„WAARHEEN GIJ GAAT, ZAL IK GAAN” 73

31 Als we net als Ruth loyale liefde tonen en haarvoorbeeld van nederigheid, ijver en dankbaarheid vol-gen, zullen we merken dat ook ons geloof een goedvoorbeeld voor anderen wordt. Maar hoe zorgde Je-hovah verder voor Ruth en Naomi? Daar gaat het vol-gende hoofdstuk over.

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe maakte Ruth duidelijk dat ze in JehovahGod geloofde?

˙ Hoe toonde Ruth loyale liefde?˙ Waarom had Jehovah waardering voor Ruth?˙ Op welke manieren zou je het geloof van Ruthwillen navolgen?

74 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

RUTH zat op haar knieen bij de stapel gersthalmendie ze die dag had verzameld. De avond begon te val-len, en veel werkers waren al vanuit de velden op wegnaar de poort van Bethlehem, dat boven op een na-bijgelegen heuvel lag. Ruths spieren moeten flink ge-protesteerd hebben na zo’n zware dag, want ze was alsinds de ochtend aan een stuk door aan het werk.Toch bleef ze met een kleine stok of dorsvlegel op dehalmen slaan om de graankorrels los te maken. Hetwas al met al een goede dag geweest, beter dan ze haddurven hopen.

2 Begon het er voor deze jonge weduwe eindelijk be-ter uit te zien? Zoals we in het vorige hoofdstuk heb-ben gezien, had ze besloten met haar schoonmoeder,Naomi, mee te gaan en had ze beloofd bij haar te blij-ven en Naomi’s God, Jehovah, tot haar God te ma-ken. De twee rouwende vrouwen waren vanuit Moab1, 2. (a) Wat hield Ruths werk in? (b) Welke positieve aspecten vanGods Wet en zijn volk kwam Ruth te weten?

HOOFDSTUK VIJF

Een bijzondere vrouw

EEN BIJZONDERE VROUW 75

naar Bethlehem gekomen, en de Moabitische Ruthhad al snel gemerkt dat Jehovah’s Wet waardige, prak-tische regelingen had voor de armen in Israel, ookvoor buitenlanders. En nu werd ze getroost en diepgeraakt door de goede daden en geestelijke instellingvan sommige Israelieten, die onder die Wet stondenen erin grootgebracht waren.

3 Een van die personen was Boaz, een rijke oudereman. Op zijn velden verzamelde ze aren die na deoogst achterbleven. Hij had vandaag op een vaderlij-ke manier belangstelling voor haar getoond. De vrien-delijke woorden waarmee hij haar had geprezen om-dat ze voor Naomi zorgde en toevlucht had gezochtbij de ware God, Jehovah, hadden haar echt goedge-daan. (Lees Ruth 2:11-14.)

4 Toch kan Ruth zich zorgen hebben gemaakt overde toekomst. Hoe kon ze als arme buitenlandse zon-der man of kinderen voor zichzelf en Naomi blijvenzorgen? Zou ze het redden met aren verzamelen? Enwie zou voor haar zorgen als ze oud werd? Het is be-grijpelijk dat ze daar misschien over piekerde. Ook in3, 4. (a) Hoe had Boaz Ruth aangemoedigd? (b) Waarom kan het voor-beeld van Ruth ons helpen in deze financieel moeilijke tijd?76 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

deze financieel moeilijke tijd maken heel wat mensenzich zorgen. We zullen zien hoe Ruth door haar ge-loof werd geholpen en dat we veel van haar voorbeeldkunnen leren.

Wat houdt een gezin in?5 Toen Ruth klaar was met dorsen en alle gerst bij

elkaar had verzameld, zag ze dat ze ongeveer een efa(22 liter) had. Dat kan wel 14 kilo hebben gewogen!Waarschijnlijk deed ze de gerst in een doek en tilde zedie op haar hoofd. Vervolgens liep ze er in het sche-merdonker mee terug naar Bethlehem (Ruth 2:17).

6 Naomi was blij haar schoondochter weer te zien,en misschien was ze wel stomverbaasd toen ze zaghoeveel gerst Ruth bij zich had. Ruth had ook watrestjes meegebracht van de maaltijd die Boaz voor dewerkers had geregeld, en de twee konden samen eeneenvoudige maaltijd eten. Naomi vroeg: „Waar hebtgij vandaag aren gelezen, en waar hebt gij gewerkt?Moge degene die notitie van u heeft genomen, geze-gend worden” (Ruth 2:19). Naomi was een slimmevrouw; ze concludeerde uit alles wat Ruth bij zich5, 6. (a) Wat leverde Ruths eerste werkdag op Boaz’ velden op? (b) Hoereageerde Naomi toen Ruth thuiskwam?EEN BIJZONDERE VROUW 77

had dat iemand de jonge weduwe had opgemerkt engoed voor haar was geweest.

7 Ruth begon Naomi te vertellen over wat Boaz al-lemaal voor haar had gedaan. Ontroerd zei Naomidaarop: „Gezegend zij hij door Jehovah, die zijn lief-derijke goedheid jegens de levenden en de doden nietachterwege heeft gelaten” (Ruth 2:20). Ze zag degoedheid van Boaz als goedheid van Jehovah, die zijnaanbidders ertoe aanzet gul te zijn en belooft ze tebelonen voor hun goede daden.� (Lees Spreuken 19:17.)

8 Naomi vond dat Ruth op Boaz’ aanbod moest in-gaan en op zijn velden aren moest blijven verzame-len, dicht bij de jonge vrouwen die voor hem werkten,zodat ze niet door de oogsters lastiggevallen zou wor-den. Ruth volgde haar raad op. En ze „bleef bij haarschoonmoeder wonen” (Ruth 2:22, 23). Daaruit blijktopnieuw haar meest opvallende eigenschap: loyale� Jehovah is niet alleen goed voor de levenden maar zelfs voor de

doden. Naomi had haar man en haar twee zonen verloren. Ruthhad haar man verloren. Die mannen hadden alle drie heel veel voordeze vrouwen betekend. Als iemand iets goeds deed voor Naomi enRuth, deed hij dat eigenlijk ook voor die mannen, die gewild zou-den hebben dat er goed voor deze vrouwen werd gezorgd.7, 8. (a) Van wie was Boaz’ goedheid volgens Naomi afkomstig, enwaarom? (b) Hoe toonde Ruth opnieuw loyale liefde voor haar schoon-moeder?78 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

liefde. Ruths voorbeeld kan ons aan het denken zet-ten: vinden wij ons gezin belangrijk, en steunen enhelpen we elkaar als dat nodig is? Jehovah zal zo’nloyale liefde altijd opmerken.

9 Waren Ruth en Naomi wel een echt gezin? Som-migen vinden dat je alleen van een gezin kunt spre-ken als er iemand is voor elke rol: man, vrouw, zoon,dochter, opa, oma, enzovoorts. Maar het voorbeeldvan Ruth en Naomi laat zien dat aanbidders van Je-hovah heel ruim van hart kunnen zijn zodat er zelfsin het kleinste gezin warmte, liefde en genegenheidkan bestaan. Ben jij dankbaar voor het gezin dat jehebt? Jezus herinnerde zijn volgelingen eraan dat dechristelijke gemeente voor iedereen, ook voor per-sonen die alleen zijn, als familie kan zijn (Mark.10:29, 30).

„Hij is een van onze lossers”10 Van de gerstoogst in april tot de tarweoogst in

juni bleef Ruth in de velden van Boaz aren verzame-len. Weken gingen voorbij, en Naomi ging ongetwij-feld steeds meer nadenken over wat ze voor haar lieve9. Wat leren we van Ruth en Naomi over het begrip gezin?10. Hoe wilde Naomi Ruth helpen?EEN BIJZONDERE VROUW 79

schoondochter kon doen. Toen ze nog in Moab wa-ren, was Naomi er zeker van dat ze Ruth nooitzou kunnen helpen een andere man te vinden (Ruth1:11-13). Maar nu begon ze daar anders over te den-ken. Ze zei tegen Ruth: „Mijn dochter, behoor ik nieteen rustplaats voor u te zoeken?” (Ruth 3:1) Het wasin die tijd de gewoonte dat ouders een partner voorhun kinderen zochten, en Ruth was als een echtedochter voor Naomi geworden. Naomi wilde „eenrustplaats” voor haar zoeken, waarmee ze de gebor-genheid en bescherming bedoelde die een man en eengezin konden bieden. Maar wat kon Naomi doen?

11 Toen Ruth Boaz voor het eerst had genoemd, hadNaomi gezegd: „De man is aan ons verwant. Hij iseen van onze lossers” (Ruth 2:20). Wat hield dat in?In Gods Wet voor Israel stonden liefdevolle regelin-gen voor gezinnen die het door armoede of een sterf-geval heel moeilijk hadden. Als een vrouw weduwewerd terwijl ze nog geen kinderen had, was de klapnog groter omdat de naam van haar man niet door-11, 12. (a) Welke liefdevolle regeling van Gods Wet had Naomi in ge-dachten toen ze Boaz een ’losser’ noemde? (b) Hoe reageerde Ruth opde raad van haar schoonmoeder?80 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

gegeven kon worden en zijn familielijn zou ophouden.Maar volgens de Wet mocht de broer van de man metde weduwe trouwen zodat ze een erfgenaam kon krij-gen die de naam van haar overleden man kon dragenen voor het familiebezit kon zorgen (Deut. 25:5-7).�

12 Naomi kwam met een plan. We kunnen ons voor-stellen hoe de ogen van de jonge vrouw steeds groterwerden toen haar schoonmoeder het plan uitlegde.De Wet van Israel was nog nieuw voor Ruth en veelvan de gebruiken kende ze nog niet. Maar ze had zoveel respect voor Naomi dat ze heel goed luisterde.Wat Naomi voorstelde kan vreemd of genant hebbengeleken, misschien zelfs vernederend, maar toch gingRuth ermee akkoord. Ze zei nederig: „Alles wat gijtot mij zegt, zal ik doen” (Ruth 3:5).

13 Sommige jongeren vinden het moeilijk om te luis-teren naar de raad van iemand die ouder en meer er-varen is. Ze denken misschien gauw dat ouderen hun� Blijkbaar hadden eerst de broers van de overleden man het recht

om met zo’n weduwe te trouwen en daarna de naaste mannelijke fa-milieleden, net zoals dat bij het recht op het erfdeel het geval was(Num. 27:5-11).13. Wat leren we van Ruth over het luisteren naar raad van ouderen?(Zie ook Job 12:12.)EEN BIJZONDERE VROUW 81

problemen niet echt begrijpen. Ruths nederige voor-beeld herinnert ons eraan dat het veel voordelen kanhebben om te luisteren naar de wijsheid van ouderendie van ons houden en het beste met ons voorheb-ben. (Lees Psalm 71:17, 18.) Maar wat voor raad gafNaomi, en was het echt in Ruths voordeel dat ze dieraad opvolgde?

Op de dorsvloer14 Die avond ging Ruth op weg naar de dorsvloer

— een hard, aangestampt stuk grond waar boerenhun graan kwamen dorsen en wannen. Meestal lag dietegen of boven op een heuvel, waar in de late middagen vroege avond een sterke wind stond. Om de korrelslos te maken van het kaf en de strohalmen, werd al-les met een grote vork of schop in de lucht gegooid,zodat het lichtere kaf wegwaaide en de zwaardere kor-rels weer op de grond vielen.

15 Ruth keek onopvallend toe terwijl het op de dors-vloer steeds rustiger werd. Boaz hield toezicht op hetwannen van zijn graan, dat ondertussen al een grote14. Wat was een dorsvloer, en hoe werd die gebruikt?15, 16. (a) Beschrijf het tafereel op de dorsvloer toen Boaz klaar wasmet zijn werk. (b) Hoe ontdekte Boaz dat Ruth aan zijn voeten lag?82 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

hoop was geworden. Na een stevige maaltijd ging hijnaast het graan liggen. Dat was blijkbaar de gewoon-te en werd misschien gedaan om de kostbare oogst tebeschermen tegen dieven en plunderaars. Toen Ruthzag dat Boaz ging slapen, was het tijd om Naomi’splan uit te voeren.

16 Ruth sloop dichterbij. Haar hart ging als een ra-zende tekeer. Ze merkte dat Boaz diep in slaap was.Zoals Naomi had gezegd, sloeg ze de deken aan zijnvoeten terug en ging ze daar liggen. Toen wachtte ze.De tijd ging voorbij. Voor Ruth moet het wel een eeu-wigheid hebben geleken. Eindelijk, rond middernacht,begon Boaz te bewegen. Hij rilde van de kou en gingovereind zitten, waarschijnlijk om zijn voeten weer tebedekken. Maar hij merkte dat er iemand was. Hetverslag zegt: „Zie! daar lag een vrouw aan zijn voe-ten!” — Ruth 3:8.

17 „Wie zijt gij?”, vroeg hij. Ruth antwoordde, mis-schien met trillende stem: „Ik ben Ruth, uw slavin, engij moet de slip van uw kleed over uw slavin uitsprei-den, want gij zijt een losser” (Ruth 3:9). Sommige17. Welke twee simpele feiten worden genegeerd door degenen die be-weren dat Ruth zich ongepast gedroeg?EEN BIJZONDERE VROUW 83

Bijbelgeleerden suggereren dat wat Ruth zei en deedmisschien wel een seksuele betekenis had, maar ze ne-geren dan twee simpele feiten. Ten eerste volgde Ruthde gewoonten van die tijd, waarvan wij er veel nietmeer kennen. We krijgen een verdraaid beeld als weRuths gedrag zouden beoordelen naar de lage morelenormen van deze tijd. Ten tweede laat de reactie vanBoaz duidelijk zien dat hij Ruths gedrag goedkeurdeen als moreel rein zag.

18 De kalme en vriendelijke manier waarop Boazreageerde, was vast een geruststelling voor Ruth. Hijzei: „Gezegend moogt gij zijn door Jehovah, mijndochter. Gij hebt uw liefderijke goedheid in het laat-ste geval nog beter tot uitdrukking gebracht dan inhet eerste geval, door niet de jonge mannen achternate lopen, hetzij gering of rijk” (Ruth 3:10). Met „heteerste geval” bedoelde hij dat Ruth loyale liefde hadgetoond door met Naomi mee te gaan naar Israel envoor haar te zorgen. „Het laatste geval” was dit voor-val. Boaz zei dat een jonge vrouw als Ruth makkelijkeen jongere man had kunnen zoeken, arm of rijk.18. Wat zei Boaz om Ruth gerust te stellen, en over welke twee geval-len van haar liefderijke goedheid had hij het?84 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

Maar ze wilde doen wat goed was voor Naomi, en ookvoor Naomi’s overleden man, zodat zijn naam in zijnvaderland bewaard zou blijven. Het is logisch datBoaz onder de indruk was van Ruths zelfopoffering.

19 Boaz zei verder: „Nu dan, mijn dochter, wees nietbevreesd. Alles wat gij zegt, zal ik voor u doen, wantiedereen in de poort van mijn volk weet dat gij eenvoortreffelijke vrouw zijt” (Ruth 3:11). Hij wilde graagmet Ruth trouwen; misschien was het niet echt eenverrassing voor hem dat ze vroeg of hij haar losser wil-de zijn. Maar Boaz was rechtvaardig, en hij ging nietalleen af op wat hij zelf wilde. Hij zei tegen Ruth dater nog een losser was, die nauwer verwant was aanNaomi’s overleden man. Hij zou eerst naar die mangaan en hem de kans geven met Ruth te trouwen.

20 Boaz zei tegen Ruth dat ze maar moest blijvenliggen tot het ochtend werd, om dan ongemerkt wegte glippen. Hij wilde haar reputatie beschermen enook de zijne, want sommigen zouden kunnen den-ken dat er immorele dingen waren gebeurd. Ruthging weer aan zijn voeten liggen, misschien een stuk19, 20. (a) Waarom trouwde Boaz niet meteen met Ruth? (b) Hoe hieldBoaz rekening met Ruths reputatie en wat deed hij voor haar?EEN BIJZONDERE VROUW 85

relaxter omdat hij zo vriendelijk op haar verzoek hadgereageerd. Later, toen het nog donker was, stond zeop. Boaz vulde haar omslagdoek met een grote hoe-veelheid gerst, en ze ging terug naar Bethlehem. (LeesRuth 3:13-15.)

21 Ruth zal zich heel gelukkig hebben gevoeld als zedacht aan wat Boaz had gezegd: dat ze bij ieder-een een goede reputatie had! Dat kwam ongetwijfelddoordat ze haar best deed om Jehovah beter te lerenkennen en hem te dienen. Ze was ook heel goed voorNaomi en ze stond open voor gebruiken en gewoon-ten van Naomi’s volk die ze voor die tijd vast nietkende. Als we Ruths geloof navolgen, zullen we moei-te doen om diep respect te hebben voor anderen enhun gewoonten. Dan kunnen ook wij een goede repu-tatie opbouwen.

„Een rustplaats” voor Ruth22 „Wie zijt gij, mijn dochter?”, vroeg Naomi toen

Ruth thuiskwam. Misschien vroeg ze dat omdat het21. Hoe kwam Ruth aan haar goede reputatie, en hoe kunnen we haarvoorbeeld navolgen?22, 23. (a) Wat kan de gedachte geweest zijn achter de hoeveelheidgerst die Boaz Ruth gegeven had? (Zie de voetnoot.) (b) Waar moedig-de Naomi Ruth toe aan?86 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

nog donker was, maar Naomi wilde ook weten ofRuth nog altijd ongebonden was of dat ze ondertus-sen het vooruitzicht had op een huwelijk. Ruth ver-telde haar schoonmoeder snel alles wat er was ge-beurd. Ze liet ook de grote hoeveelheid gerst zien dieze van Boaz aan Naomi moest geven (Ruth 3:16, 17).�

23 Naomi gaf Ruth de wijze raad die dag thuis teblijven en rustig af te wachten in plaats van naar develden te gaan. Ze gaf Ruth de verzekering: „De manzal geen rust hebben tenzij hij de zaak vandaag toteen einde heeft gebracht” (Ruth 3:18).

24 En Naomi had gelijk. Boaz ging naar de stads-poort, waar de oudere mannen van de stad meestalsamenkwamen, en wachtte tot de man die nauwer ver-want was voorbijkwam. In het bijzijn van getuigenbood Boaz de man de gelegenheid om losser te wor-den en met Ruth te trouwen. Maar de man weigerde� Boaz gaf Ruth zes maten van een niet-genoemde gewichtseen-

heid. Misschien wilde hij hiermee duidelijk maken dat net zoals erna zes werkdagen een sabbatsrust volgde, Ruths eigen dagen vanhard werk als weduwe binnenkort gevolgd zouden worden door de’rust’ en veiligheid die een man en een gezin konden bieden. Maarhet kan ook zijn dat zes maten gerst — misschien zes scheppen —gewoon alles was wat Ruth kon dragen.24, 25. (a) Hoe liet Boaz zien dat hij oprecht was en niet alleen aanzichzelf dacht? (b) Op welke manieren werd Ruth gezegend?EEN BIJZONDERE VROUW 87

omdat hij bang was daardoor zijn eigen erfdeel teruıneren. Toen zei Boaz, in het bijzijn van de getui-gen bij de stadspoort, dat hij losser zou zijn. Hij zouhet bezit van Naomi’s overleden man, Elimelech, ko-pen en trouwen met Ruth, de weduwe van Elimelechszoon Machlon. Boaz zei dat hij dat deed om „denaam van de gestorven man over zijn erfdeel te doenverrijzen” (Ruth 4:1-10). Hij was heel oprecht endacht niet alleen aan zichzelf.

25 Boaz trouwde met Ruth. Daarna lezen we: „Jeho-vah dan schonk haar zwangerschap en zij baarde eenzoon.” De vrouwen van Bethlehem zegenden Naomien zeiden dat Ruth meer waard was dan zeven zonen.Later werd Ruths zoon een voorouder van de beroem-de koning David (Ruth 4:11-22). En David was eenvoorouder van Jezus Christus (Matth. 1:1).�

26 Ruth werd echt gezegend, en Naomi ook. Zijhielp het kind op te voeden alsof het haar eigen kindwas. Het leven van deze twee vrouwen laat mooi zien� Ruth is een van de vijf vrouwen die in de Bijbel in de afstam-

mingslijn van Jezus worden genoemd. Een andere is Rachab, demoeder van Boaz (Matth. 1:3, 5, 6, 16). Ze was net als Ruth geenIsraelitische.26. Wat laten de voorbeelden van Ruth en Naomi zien?88 VOLG HUN GELOOF NA � RUTH

dat Jehovah God iedereen opmerkt die hard werktom voor zijn gezin te zorgen en die hem samen metzijn ware aanbidders dient. Hij zal personen die netals Boaz, Naomi en Ruth trouw aan hem zijn, altijdbelonen.

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe toonde Ruth loyale liefde voor Naomi?˙ Hoe toonde Naomi loyale liefde voor Ruth?˙ Waarom is Jehovah heel blij met aanbiddersals Boaz, Naomi en Ruth?

˙ Hoe wil je het geloof van Ruth navolgen?

EEN BIJZONDERE VROUW 89

HANNAwas druk bezig met de voorbereidingen voorde reis en probeerde niet aan haar problemen te den-ken. Eigenlijk was dit een tijd om blij te zijn. Elkana,haar man, had de gewoonte het hele gezin elk jaarmee te nemen naar Silo om Jehovah daar in de taber-nakel te aanbidden. Jehovah wilde dat iedereen vandie feesten genoot. (Lees Deuteronomium 16:15.) En on-getwijfeld had Hanna dat van kinds af aan gedaan.Maar de laatste jaren was dat veranderd.

2 Ze was gezegend met een man die van haar hield.Maar Elkana had nog een vrouw. Ze heette Peninna,en het leek wel of ze eropuit was Hanna het levenzuur te maken. Peninna had een manier gevonden omzelfs die jaarlijkse feesten voor Hanna te verzieken.Hoe deed ze dat? En belangrijker nog, hoe hielp Han-na’s geloof in Jehovah haar om met deze situatie omte gaan, die vaak onmogelijk leek? Als jij moeilijk-1, 2. (a) Waarom was Hanna ongelukkig toen ze zich op een reis voor-bereidde? (b) Wat kunnen we van Hanna’s verhaal leren?

HOOFDSTUK ZES

Ze stortte haar hart bij God uit

90 VOLG HUN GELOOF NA � HANNA

heden hebt die je ongelukkig maken, zul je Hanna’sverhaal bijzonder ontroerend vinden.

„Waarom is uw hart droevig?”3 De Bijbel laat zien dat er in Hanna’s leven twee

grote problemen speelden. Aan het ene kon ze weinigdoen en aan het andere al helemaal niets. Ten eerstemaakte ze deel uit van een polygaam huwelijk enwerd ze door de andere vrouw gehaat. Ten tweede wasze onvruchtbaar. Dat is voor elke vrouw die naar kin-deren verlangt heel moeilijk, maar in Hanna’s tijd encultuur veroorzaakte het intens verdriet. Elk gezin re-kende erop dat de familienaam door nakomelingenvoortgezet zou worden. Onvruchtbaarheid werd ge-zien als een grote schande.

4 Hanna had daar misschien wel goed mee om kun-nen gaan als Peninna er niet was geweest. Polygamiewas nooit een ideale situatie. Het veroorzaakte vaakrivaliteit, ruzie en verdriet. Het week heel sterk af vande norm die God in de Hof van Eden had gesteld,namelijk monogamie (Gen. 2:24). De Bijbel schil-dert dan ook een treurig beeld van polygamie, en de3, 4. Welke twee grote problemen had Hanna?ZE STORTTE HAAR HART BIJ GOD UIT 91

beschrijving van Elkana’s gezin is daar een treffendvoorbeeld van.

5 Elkana hield het meest van Hanna. Volgens deJoodse overlevering is hij eerst met Hanna getrouwden een paar jaar later met Peninna. In ieder geval wasPeninna erg jaloers op Hanna en ze had heel wat ma-nieren gevonden om het haar moeilijk te maken. Pe-ninna was wel vruchtbaar. Ze kreeg het ene kind nahet andere, en hoe meer kinderen ze kreeg, hoe arro-ganter ze werd. Ze had totaal geen medelijden metHanna. In plaats van haar te troosten, vernederde Pe-ninna haar constant „om haar van streek te brengen”(1 Sam. 1:6). Dat deed Peninna expres. Ze wilde Han-na kwetsen, en dat lukte.

6 Blijkbaar koos Peninna daar het liefst de tijd rondde jaarlijkse pelgrimstocht naar Silo voor uit. Elkanagaf aan elk van Peninna’s vele kinderen — „al haarzonen en haar dochters” — een deel van de slacht-offers die aan Jehovah werden gebracht. Maar omdat5. Waarom wilde Peninna Hanna kwetsen, en hoe deed ze dat?6, 7. (a) Wat kan voor Hanna een reden zijn geweest om niet alles aanElkana te vertellen? (b) Blijkt uit Hanna’s onvruchtbaarheid dat Jeho-vah haar niet goedkeurde? Leg dit uit. (Zie de voetnoot.)92 VOLG HUN GELOOF NA � HANNA

hij zoveel van Hanna hield, kreeg ze een speciaal deel.Peninna deed dan zo uit de hoogte tegen Hanna datde arme Hanna moest huilen en geen hap door haarkeel kreeg. Elkana zag natuurlijk dat Hanna vanstreek was en niet at, dus probeerde hij haar te troos-ten. Hij vroeg waarom ze huilde en zei: „Ben ik u nietbeter dan tien zonen?” — 1 Sam. 1:4-8.

7 Elkana begreep in elk geval dat Hanna’s verdrietmet haar onvruchtbaarheid te maken had. En Hannawas er natuurlijk heel blij mee dat hij haar verzeker-de van zijn liefde.� Maar Elkana zei niets over de ge-mene houding van Peninna, en uit het verslag is nietop te maken of Hanna hem erover verteld heeft. Mis-schien besefte ze dat haar situatie er alleen maarslechter op zou worden als ze daarover zou praten.Zou Elkana er wel iets aan kunnen veranderen? Mis-schien zou Peninna nog meer op Hanna gaan neer-kijken en zouden haar kinderen en bedienden haarvoorbeeld gaan volgen. Dan zou Hanna zich steedsmeer verstoten voelen in haar eigen huis.� Hoewel het verslag zegt dat Jehovah ’Hanna’s moederschoot toe-

gesloten had’, blijkt nergens uit dat God deze nederige en gelovigevrouw niet goedkeurde (1 Sam. 1:5). De Bijbel schrijft soms gebeur-tenissen aan God toe die hij gewoon een tijdlang heeft toegelaten.ZE STORTTE HAAR HART BIJ GOD UIT 93

8 Of Elkana nu wel of niet wist hoe gemeen Penin-na was, Jehovah God zag alles. Zijn Woord verteltprecies hoe het zat, en dat is een duidelijke waarschu-wing voor iedereen die het leuk vindt om jaloerse ofkwetsende opmerkingen te maken die zogenaamd on-schuldig zijn. Maar voor de slachtoffers is het eentroost te weten dat de God van gerechtigheid alles opzijn manier en op zijn tijd rechtzet. (Lees Deuterono-mium 32:4.) Misschien wist Hanna dat ook, want zeging bij Jehovah hulp zoeken.

„Geen bezorgdheid meer”9 ’s Ochtends vroeg was het een en al bedrijvigheid

in het gezin. Iedereen maakte zich klaar voor de tochtnaar Silo, ook de kinderen. Het was een reis van ruimdertig kilometer door de heuvels van Efraım.� Te voetzou de tocht een dag of twee duren. Hanna wist hoePeninna zich zou gedragen, maar ze bleef niet thuis.Daarmee is Hanna een mooi voorbeeld voor aanbid-ders van God in deze tijd. Het is niet goed onze aan-� Bij het berekenen van de afstand is ervan uitgegaan dat Elkana’s

woonplaats, Rama, de plaats was die in Jezus’ tijd Arimathea heette.8. Waarom is het een troost te weten dat Jehovah de God van gerech-tigheid is?9. Wat leren we van Hanna’s bereidheid om mee te gaan naar Silo?94 VOLG HUN GELOOF NA � HANNA

bidding van God te laten belemmeren door het slech-te gedrag van anderen. Dan zouden we de zegeningenmislopen die ons juist de kracht geven om te volhar-den.

10 Na een lange dag over de slingerende bergwegengelopen te hebben, kwam het grote gezin eindelijk inde buurt van Silo, dat op een heuvel lag die bijna he-lemaal omringd was door hogere heuvels. Terwijl zedichterbij kwamen, dacht Hanna waarschijnlijk voor-al aan wat ze in gebed tegen Jehovah wilde zeggen.Nadat ze waren aangekomen ging het gezin sameneten. Daarna ging Hanna zo snel mogelijk naar de ta-bernakel van Jehovah. De hogepriester Eli zat bij deingang. Maar Hanna was in haar gedachten zo methaar gebed bezig, dat ze hem niet zag. Ze was vol ver-trouwen dat er hier in de tabernakel naar haar geluis-terd zou worden. Niemand anders kon haar trieste si-tuatie helemaal begrijpen, alleen haar Vader in dehemel. Overweldigd door verdriet begon ze te huilen.

11 Terwijl haar lichaam schokte van het snikken,sprak Hanna in stilte tot Jehovah. Haar lippen trilden10, 11. (a) Waarom ging Hanna zo snel mogelijk naar de tabernakel?(b) Hoe stortte Hanna in gebed haar hart voor haar hemelse Vader uit?ZE STORTTE HAAR HART BIJ GOD UIT 95

terwijl ze in zichzelf de woorden formuleerde omhaar verdriet te uiten. Ze bad lang en stortte haarhart bij haar Vader uit. Ze vroeg of hij haar grotewens om een kind te krijgen, wilde verhoren. Maar zedeed meer. Ze wilde niet alleen heel graag dat Godhaar zou zegenen, ze wilde ook iets aan hem geven.Daarom deed ze een gelofte. Ze zei dat als ze eenzoon kreeg, ze het kind aan Jehovah zou geven: hijzou zijn hele leven voor Jehovah’s dienst gebruiken(1 Sam. 1:9-11).

12 Zo gaf Hanna al Gods aanbidders een goed voor-beeld wat bidden betreft. Jehovah wil dat we vrijuitmet hem praten en onze zorgen aan hem voorleggenzoals een kind dat vol vertrouwen bij een lieve vaderof moeder zou doen. (Lees Psalm 62:8; 1 Thessalonicen-zen 5:17.) Petrus schreef onder inspiratie deze ver-troostende woorden over het gebed: ’Werp al uw be-zorgdheid op hem, want hij zorgt voor u’ (1 Petr. 5:7).

13 Mensen zijn helaas niet zo begrijpend en mee-levend als Jehovah. Terwijl Hanna huilend aan hetbidden was, hoorde ze ineens een stem. Het was Eli,12. Wat leert Hanna’s voorbeeld ons over bidden?13, 14. (a) Welke verkeerde conclusie trok Eli? (b) Waarom is Han-na’s reactie een mooi voorbeeld van geloof?96 VOLG HUN GELOOF NA � HANNA

de hogepriester, die haar in de gaten had gehouden.Hij zei: „Hoe lang zult gij u nog als een beschonkenegedragen? Doe uw wijn van u weg.” Eli had geziendat Hanna’s lippen trilden en dat ze heel emotioneelwas. In plaats van te vragen wat er aan de hand was,trok hij meteen de conclusie dat ze dronken was(1 Sam. 1:12-14).

14 Het moet Hanna veel pijn hebben gedaan om opdat verdrietige moment zo’n onterechte beschuldigingnaar haar hoofd geslingerd te krijgen, en nog wel vaneen man in zo’n eervolle positie! Toch gaf ze weer eenschitterend voorbeeld van geloof. Ze liet haar aan-bidding van Jehovah niet belemmeren door de onvol-maaktheden van een mens. Ze reageerde respectvolen legde Eli haar situatie uit. Toen zei hij, misschienop zachtere toon: „Ga in vrede, en moge de God vanIsrael uw bede inwilligen, die gij van hem gevraagdhebt” (1 Sam. 1:15-17).

15 Hoe voelde Hanna zich nadat ze haar hart bij Je-hovah had uitgestort en hem daar in zijn tabernakelhad aanbeden? Het verslag zegt: „Toen ging de vrouw15, 16. (a) Welke uitwerking had het op Hanna dat ze haar hart bij Je-hovah had uitgestort? (b) Wat hebben we aan Hanna’s voorbeeld alswe last hebben van negatieve emoties?ZE STORTTE HAAR HART BIJ GOD UIT 97

heen en at, en haar gezicht toonde geen bezorgdheidmeer” (1 Sam. 1:18). Hanna voelde zich opgelucht.Het was alsof ze haar zware last bij iemand had neer-gelegd die veel sterker was dan zij, haar hemelse Va-der. (Lees Psalm 55:22.) Zijn er problemen die tezwaar voor hem zijn? Nee, toen niet, nu niet, nooit!

16 Als wij ontmoedigd zijn of gebukt gaan onderverdriet, kunnen we Hanna’s voorbeeld volgen en onshart uitstorten bij Jehovah, die in de Bijbel de „Hoor-der van het gebed” wordt genoemd (Ps. 65:2). Als wedat in geloof doen, merken ook wij misschien dat onsverdriet plaatsmaakt voor „de vrede van God, die allegedachte te boven gaat” (Fil. 4:6, 7).

„Er is geen rots als onze God”17 De volgende ochtend ging Hanna met Elkana

naar de tabernakel terug. Ze had hem waarschijnlijkverteld over haar verzoek en haar gelofte, want vol-gens de Wet van Mozes had een man het recht eengelofte die zijn vrouw zonder zijn toestemming hadgedaan, ongeldig te verklaren (Num. 30:10-15). MaarElkana deed dat niet. Hij en Hanna gingen Jehovah17, 18. (a) Hoe liet Elkana zien dat hij achter Hanna’s gelofte stond?(b) Welke invloed verloor Peninna?98 VOLG HUN GELOOF NA � HANNA

samen in de tabernakel aanbidden voordat ze weernaar huis gingen.

18 Wanneer precies besefte Peninna dat het haarniet meer lukte om Hanna van streek te maken? Datzegt het verslag niet, maar de uitdrukking „geen be-zorgdheid meer” doet vermoeden dat Hanna vanaftoen opgewekter was. In elk geval merkte Peninna dathaar hatelijke gedrag geen effect meer had. De Bijbelzegt verder niets meer over haar.

19 Er gingen maanden voorbij, en Hanna’s gevoelvan innerlijke vrede groeide uit tot een enorm geluk:ze was in verwachting! Hoewel Hanna heel blij was,vergat ze geen moment aan wie ze dat te danken had.Toen het kind geboren werd, noemde ze hem Samu-el. Dat betekent „Naam van God” en slaat blijkbaarop het aanroepen van Gods naam, zoals Hanna hadgedaan. Dat jaar ging ze niet met Elkana en het ge-zin naar Silo. Ze bleef drie jaar met de jongen thuis,totdat hij geen borstvoeding meer kreeg. Toen bereid-de ze zich emotioneel voor op de dag waarop ze af-scheid zou moeten nemen van haar zoon.19. Hoe werd Hanna gezegend, en hoe liet ze zien dat ze begreep aanwie ze dat te danken had?ZE STORTTE HAAR HART BIJ GOD UIT 99

Hanna’s twee gebeden, die in 1 Samuel 1:11 en 2:1-10staan, hebben een aantal opvallende kenmerken. Bij-voorbeeld:˙ Hanna richtte het eerste gebed tot „Jehovah der le-gerscharen”. Ze is de eerste persoon van wie in de Bij-bel gezegd wordt dat ze die titel gebruikt. De uitdruk-king komt in totaal 285 keer in de Bijbel voor en slaatop Gods autoriteit over een reusachtig aantal engelen.˙ Het is interessant dat Hanna het tweede gebed nietuitsprak toen haar zoon geboren werd, maar toen zijen Elkana hem naar Silo brachten om daar dienst voorGod te gaan verrichten. De reden voor Hanna’s groteblijdschap was dus niet dat ze de gemene Peninna de

Twee bijzondere gebeden

20 Het afscheid zal niet makkelijk zijn geweest. Na-tuurlijk wist Hanna dat er in Silo goed voor Samuelgezorgd zou worden, misschien door sommigen vande vrouwen die in de tabernakel dienden. Maar hijwas nog zo klein, en welke moeder wil niet graag bijhaar kind zijn? Toch brachten Hanna en Elkana dejongen naar de tabernakel, niet met tegenzin maar voldankbaarheid. Nadat ze offers in Gods huis hadden20. Hoe hielden Hanna en Elkana zich aan de belofte die ze aan Je-hovah hadden gedaan?100 VOLG HUN GELOOF NA � HANNA

gebracht, droegen ze Samuel over aan Eli en herin-nerden ze hem aan de gelofte die Hanna een paar jaardaarvoor gedaan had.

21 Vervolgens sprak Hanna een gebed uit dat Godzo bijzonder vond dat hij het in zijn Woord liet op-nemen. Als je dat gebed in 1 Samuel 2:1-10 leest, zulje in elke regel de diepte van haar geloof proeven. Zeloofde Jehovah om de schitterende manier waarop hij21. Hoe laat Hanna’s gebed de diepte van haar geloof zien? (Zie ookhet kader „Twee bijzondere gebeden”.)ZE STORTTE HAAR HART BIJ GOD UIT 101

mond had gesnoerd maar dat ze door Jehovah geze-gend was.˙ Toen Hanna zei: „Mijn hoorn is waarlijk verhoogdin Jehovah”, kan ze aan een os hebben gedacht, eenkrachtig lastdier met sterke hoorns (1 Sam. 2:1). Han-na zei eigenlijk: „Jehovah, u maakt me sterk.”˙ Hanna’s woorden over Gods „gezalfde” worden alsprofetisch beschouwd. De term die ze hier gebruikt,wordt ook met „messias” weergegeven, en Hanna is deeerste in het Bijbelverslag die deze term voor een toe-komstige gezalfde koning gebruikt (1 Sam. 2:10).˙ ToenMaria (Jezus’ moeder) Jehovah zo’n duizendjaarlater loofde, gebruikte zeuitdrukkingen die doen denkenaan die van Hanna (Luk. 1:46-55). (Zie hoofdstuk 17.)

zijn macht gebruikt — zijn ongeevenaarde vermogenom hoogmoedige mensen te vernederen, verdruktemensen te zegenen en iemand te doden of zelfs vande dood te redden. Ze loofde haar Vader om zijn unie-ke heiligheid, zijn rechtvaardigheid en zijn trouw. Te-recht kon Hanna zeggen: „Er is geen rots als onzeGod.” Jehovah is absoluut betrouwbaar en onveran-derlijk, een toevlucht voor alle onderdrukte mensendie zijn hulp vragen.

22 De kleine Samuel had echt een geweldige moeder,die een bijzonder groot geloof in Jehovah had. Hoe-wel hij haar vast gemist heeft toen hij opgroeide,voelde hij zich nooit vergeten. Ieder jaar kwam Han-na naar Silo en bracht ze een schoudermantel voorhem mee voor zijn dienst in de tabernakel. Elk steek-je was een bewijs van haar liefde en zorg voor haarzoon. (Lees 1 Samuel 2:19.) Zie je het al voor je hoeze de jongen het nieuwe manteltje aandeed, het glad-streek en met veel genegenheid naar hem keek terwijlze lieve dingen tegen hem zei om hem moed in te22, 23. (a) Waarom moet Samuel toen hij opgroeide geweten hebbendat zijn ouders van hem hielden? (b) Hoe zegende Jehovah Hanna ver-der?102 VOLG HUN GELOOF NA � HANNA

spreken? Samuel moet heel blij zijn geweest met zo’nmoeder, en later was hij een zegen voor zijn oudersen voor heel Israel.

23 Hanna werd ook niet vergeten. Jehovah zegendehaar met vruchtbaarheid en zij en Elkana kregen nogvijf kinderen (1 Sam. 2:21). Maar misschien was Han-na’s grootste zegen wel haar band met haar Vader, Je-hovah, die door de jaren heen steeds sterker werd. Alsje het geloof van Hanna navolgt, kun je ook zo’nhechte band met Jehovah hebben.

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe toonde Hanna geloof ondanks tegenstand?˙ Hoe blijkt Hanna’s geloof uit haar gebeden?˙ Waarom is Jehovah heel blij met aanbidderszoals Hanna?

˙ Op welke manieren wil je Hanna’s geloofnavolgen?

ZE STORTTE HAAR HART BIJ GOD UIT 103

SAMU¨EL, die nu tientallen jaren als profeet en rech-

ter diende, keek naar al die gezichten voor hem. Hijhad het hele volk naar de stad Gilgal laten komen.Het was mei of juni volgens onze kalender; het drogeseizoen was al begonnen. De akkers in het gebiedkleurden goud van de tarwe die geoogst kon worden.De menigte viel stil. Hoe kon Samuel hun hart berei-ken?

2 Het volk begreep niet hoe ernstig de situatie was.Ze hadden erop gestaan dat er voortaan een mens alskoning over hen zou regeren. Ze beseften niet dat zedaarmee een groot gebrek aan respect voor hun Goden zijn profeet toonden. Eigenlijk verwierpen ze Je-hovah als hun Koning! Hoe kon Samuel ze tot berouwbrengen?

3 Samuel nam het woord. „Ik ben oud en grijs ge-1, 2. In welke setting sprak Samuel het volk Israel toe, en waarommoest hij ze tot berouw brengen?3, 4. (a) Waarom had Samuel het over zijn jeugd? (b) Waarom hebbenwij iets aan Samuels voorbeeld van geloof?

HOOFDSTUK ZEVEN

’Hij groeide op bij Jehovah’

104 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU¨EL

worden”, zei hij tegen de menigte. Dat grijze haar gafzijn woorden meer autoriteit. Hij zei verder: „Ik hebvan mijn jeugd af tot op deze dag voor uw aangezichtgewandeld” (1 Sam. 11:14, 15; 12:2). Samuel was weloud, maar hij was zijn jeugd niet vergeten. Hij hadnog levendige herinneringen aan die tijd. Door de be-slissingen die hij had genomen toen hij opgroeide,had hij een leven geleid van geloof en toewijding aanzijn God, Jehovah.

4 Samuel had er constant aan moeten werken zijngeloof sterk te houden, want veel mensen om hemheen hadden geen geloof en waren niet trouw aanGod. In deze tijd is het net zo moeilijk om geloof teontwikkelen, want we leven in een ongelovige enslechte wereld. (Lees Lukas 18:8.) Laten we eens kij-ken wat we van Samuel kunnen leren, te beginnen bijde tijd dat hij nog klein was.

Hij dient Jehovah als kleine jongen5 Samuel had een ongewone jeugd. Toen hij geen

borstvoeding meer kreeg — hij was toen misschien5, 6. Wat was er ongewoon aan Samuels jeugd, en waarom waren zijnouders er zeker van dat er goed voor hem gezorgd werd?’HIJ GROEIDE OP BIJ JEHOVAH’ 105

drie jaar of iets ouder — begon zijn leven van dienstin de heilige tabernakel van Jehovah in Silo, zo’n der-tig kilometer van zijn ouderlijk huis in Rama. Zijnouders, Elkana en Hanna, droegen hun zoon aan Je-hovah op voor een speciale vorm van dienst: hij werdeen nazireeer voor het leven.� Wilde dat zeggen datSamuel werd verstoten, dat zijn ouders niet van hemhielden?

6 Absoluut niet! Ze wisten dat hij in Silo niets te-kort zou komen. De hogepriester Eli zou daar vastvoor zorgen, want Samuel werkte veel met hem sa-men. Er waren ook een aantal vrouwen die dienstdeden bij de tabernakel, blijkbaar in georganiseerdverband (Ex. 38:8; Recht. 11:34-40).

7 Hanna en Elkana zouden hun eerste kind nooitvergeten; zijn geboorte was een verhoring van een ge-bed. Hanna had God om een zoon gevraagd, en ze� Nazireeers stonden onder een gelofte die onder andere inhield

dat ze geen alcohol mochten drinken en hun haar niet mochtenknippen. De meeste nazireeers legden die gelofte voor een bepaal-de periode af, maar sommige waren nazireeers voor het leven, zoalsSimson, Samuel en Johannes de Doper.7, 8. (a) Hoe steunden Samuels ouders hem elk jaar? (b) Wat kunnenouders in deze tijd van Samuels ouders leren?106 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

had beloofd de jongen aan hem op te dragen voor eenleven van heilige dienst. Elk jaar bracht Hanna als zeSamuel bezocht een nieuwe, zelfgemaakte schouder-mantel voor hem mee voor zijn dienst in de taberna-kel. De kleine Samuel zal zeker van die bezoeken ge-noten hebben. Hij moet veel hebben gehad aan deadviezen en steun van zijn lieve ouders. Ze leerdenhem wat een voorrecht het was Jehovah op die unie-ke plek te dienen.

8 Ouders in deze tijd kunnen heel wat van Hannaen Elkana leren. Vaak concentreren ouders zich bijhet opvoeden van hun kinderen helemaal op het ma-teriele en vergeten ze hun geestelijke behoeften. Maarvoor Samuels ouders kwamen geestelijke dingen opde eerste plaats, en dat was van grote invloed op deontwikkeling van hun zoon. (Lees Spreuken 22:6.)

9 We kunnen ons voorstellen dat Samuel toen hijopgroeide de heuvels rond Silo ging verkennen. Be-neden zag hij dan de stad en het dal dat zich aan een9, 10. (a) Hoe zag de tabernakel eruit, en hoe moet de jonge Samuelover die heilige plaats hebben gedacht? (Zie ook de voetnoot.) (b) Wel-ke taken kan Samuel hebben gehad, en hoe zouden jongeren zijnvoorbeeld kunnen volgen?’HIJ GROEIDE OP BIJ JEHOVAH’ 107

kant ervan uitstrekte, en als hij naar Jehovah’s taber-nakel keek, werd hij waarschijnlijk helemaal blij entrots. Die tabernakel was echt een heilige plaats.� Hijwas bijna vierhonderd jaar daarvoor gebouwd onderleiding van Mozes zelf en was het enige centrum voorde zuivere aanbidding van Jehovah op de hele we-reld.

10 Samuel ging van de tabernakel houden. Laterschreef hij: „Samuel diende voor het aangezicht vanJehovah, als een jongen, omgord met een linnen efod”(1 Sam. 2:18). Dat eenvoudige mouwloze kledingstukwas kennelijk een teken dat hij de priesters in de ta-bernakel assisteerde. Hoewel Samuel niet tot de pries-terklasse behoorde, had hij taken zoals ’s morgens dedeuren naar het voorhof van de tabernakel openen ende bejaarde Eli helpen. Hij genoot echt van die voor-rechten, maar hij begon zich na een tijd toch wel zor-� Het heiligdom was een rechthoekig bouwwerk, eigenlijk een gro-

te tent op een houten geraamte. Maar het was van de beste materia-len gemaakt: robbenvellen, prachtig geborduurde kleden en kostbarehoutsoorten bekleed met zilver en goud. Het bevond zich binnen eenrechthoekig voorhof waar een indrukwekkend offeraltaar stond. Inde loop van de tijd werden er blijkbaar aan de lange zijden van detabernakel vertrekken gebouwd die de priesters gebruikten. Waar-schijnlijk sliep Samuel in zo’n vertrek.108 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

gen te maken. Er was iets heel erg mis in Jehovah’shuis.

Hij laat zich niet beınvloeden door alle slechtheid11 Samuel zag op jonge leeftijd enorm slechte en

verdorven dingen gebeuren. Eli had twee zonen, Hof-ni en Pinehas. Samuels verslag zegt: „De zonen vanEli nu waren nietswaardige mannen; zij erkenden Je-hovah niet” (1 Sam. 2:12). De twee gedachten in ditvers hebben veel met elkaar te maken. Hofni en Pine-has waren „nietswaardige mannen” (letterlijk „zonenvan waardeloosheid”) omdat ze geen respect voor Je-hovah hadden. Ze keken neer op zijn rechtvaardigenormen en vereisten. Dat was de oorzaak van al hunandere zonden.

12 Gods Wet gaf een gedetailleerde beschrijving vande taken van de priesters en de manier waarop ze of-fers in zijn tabernakel moesten brengen. En terecht!Die offers vertegenwoordigden Gods voorzieningenom zonden te vergeven, zodat mensen in zijn ogenrein konden zijn en in aanmerking konden komen11, 12. (a) Wat was de oorzaak van de zonden van Hofni en Pinehas?(b) Wat voor slechte en verdorven dingen deden Hofni en Pinehas inde tabernakel? (Zie ook de voetnoot.)’HIJ GROEIDE OP BIJ JEHOVAH’ 109

voor zijn zegen en leiding. Maar Hofni en Pinehasbrachten de andere priesters ertoe heel respectloosmet de offers om te gaan.�

13 Je kunt je wel voorstellen hoe de jonge Samuelmet grote ogen heeft staan kijken naar die schanda-lige toestanden, waar niets aan gedaan werd. Hoeveelarme en onderdrukte mensen zal hij naar die hei-lige tabernakel hebben zien komen in de hoop ertroost en kracht te krijgen, om vervolgens teleurge-steld, gekwetst of vernederd weer te vertrekken? Enhoe zal hij zich gevoeld hebben toen hij erachterkwam dat Hofni en Pinehas ook Jehovah’s wettenover seksuele moraal negeerden door seks te hebbenmet vrouwen die bij de tabernakel dienden? (1 Sam.� In het verslag staan twee voorbeelden. Om te beginnen vermeld-

de de Wet specifiek welke stukken van een offerdier voor de pries-ters waren (Deut. 18:3). Maar de goddeloze priesters hadden in detabernakel een heel andere gewoonte ingevoerd. Ze lieten hun be-dienden gewoon een grote vork in de pot steken waarin het vleeskookte en er mooie stukken uit halen! En wanneer mensen hun of-fers brachten om die op het altaar te laten verbranden, moest eenbediende hen intimideren en rauw vlees van het offer opeisen nogvoordat het vet ervan aan Jehovah was geofferd (Lev. 3:3-5; 1 Sam.2:13-17).13, 14. (a) In welk opzicht zullen oprechte mensen de dupe zijn geweestvan de wantoestanden in de tabernakel? (b) Hoe faalde Eli als vaderen als hogepriester?110 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

2:22) Misschien hoopte hij dat Eli er iets aan zoudoen.

14 Eli was de aangewezen persoon om het groeien-de probleem aan te pakken. Als hogepriester was hijverantwoordelijk voor wat er in de tabernakel gebeur-de. En als vader had hij de plicht zijn zonen te corri-geren — wat ze deden was niet alleen schadelijk voorhenzelf, maar ook voor veel anderen in het land.Maar Eli faalde op beide vlakken, als vader en als ho-gepriester. Hij gaf zijn zonen alleen een vriendelijke,zwakke berisping. (Lees 1 Samuel 2:23-25.) Maar zijnzonen hadden veel krachtiger correctie nodig. Ze be-gingen zonden waar de doodstraf op stond!

15 De zaken liepen zo uit de hand dat Jehovah „eenman Gods” (een profeet van wie de naam niet wordtgenoemd) naar Eli stuurde met een krachtige oor-deelsboodschap. Jehovah zei tegen Eli: „Gij [blijft] uwzonen meer eren dan mij.” God voorzei daarom datEli’s goddeloze zonen allebei op dezelfde dag zoudensterven en dat Eli’s familie het zwaar zou krijgen enzelfs hun bevoorrechte positie in de priesterklasse15. Welke krachtige boodschap had Jehovah voor Eli, en hoe reageer-de Eli’s familie daarop?’HIJ GROEIDE OP BIJ JEHOVAH’ 111

zou verliezen. Veranderde er door die krachtige waar-schuwing iets in die familie? Uit het verslag blijkt nietdat ze tot inkeer kwamen (1 Sam. 2:27–3:1).

16 Welke invloed had al die slechtheid op Samuel?Af en toe is er in dit sombere verslag een lichtpunt-je, goed nieuws over Samuels groei en ontwikkeling.In 1 Samuel 2:18 lazen we dat Samuel „als een jon-gen” trouw voor het aangezicht van Jehovah diende.Als kind al stelde hij zijn dienst voor God centraal inzijn leven. In vers 21 van hetzelfde hoofdstuk staatiets wat nog hartverwarmender is: „Intussen groeidede jongen Samuel bij Jehovah op.” Zijn band met zijnhemelse Vader werd steeds sterker. Zo’n hechte per-soonlijke band met Jehovah is de veiligste bescher-ming tegen elke vorm van slechtheid.

17 Samuel had makkelijk kunnen redeneren dat alsde hogepriester en zijn zonen aan zonde toegaven, hijook zou kunnen doen waar hij zin in had. Maar hetslechte gedrag van anderen, ook van personen in ge-zagsposities, is nooit een excuus om te zondigen. In16. (a) Wat vertelt het verslag over de ontwikkeling van Samuel?(b) Waarom zijn zulke berichten hartverwarmend?17, 18. (a) Hoe kunnen jongeren Samuels voorbeeld volgen? (b) Waar-uit blijkt dat Samuel de juiste keus maakte?112 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

deze tijd volgen veel christelijke jongeren Samuelsvoorbeeld door ’bij Jehovah op te groeien’, zelfs alssommigen in hun omgeving geen goed voorbeeld ge-ven.

18 Had die instelling voordelen voor Samuel? Hetverslag zegt: „Al die tijd werd de jongen Samuelsteeds groter en steeds meer geliefd, zowel van Jeho-vah’s standpunt als van dat der mensen uit bezien”(1 Sam. 2:26). Samuel was dus geliefd, op z’n minstbij degenen van wie de mening ertoe deed. Jehovahzelf was heel erg op de jongen gesteld vanwege zijntrouw. En Samuel wist natuurlijk dat zijn God ietszou doen aan al het slechte dat er in Silo gebeurde,maar wanneer?

„Spreek, want uw knecht luistert”19 Het was nacht. Het liep al tegen de ochtend maar

het was nog donker; het flikkerende licht van de gro-te lamp in de tent brandde nog. De stilte werd ver-broken door een stem die Samuel bij zijn naam riep.Hij dacht dat het Eli was, die intussen heel oud enbijna blind was. Samuel stond op en „liep terstond19, 20. (a) Wat gebeurde er toen Samuel lag te slapen? (b) Hoe kwamSamuel erachter van wie de stem was, en hoe gedroeg Samuel zich te-genover Eli?’HIJ GROEIDE OP BIJ JEHOVAH’ 113

snel” naar de oude man. Zie je het voor je hoe de jon-gen op blote voeten naar Eli rende om te kijken wathij voor hem kon doen? Het is mooi te zien dat Sa-muel Eli respectvol en vriendelijk behandelde. On-danks al zijn zonden was Eli nog steeds Jehovah’s ho-gepriester (1 Sam. 3:2-5).

20 Samuel maakte Eli wakker en zei: „Hier ben ik,want gij hebt mij geroepen.” Maar Eli zei dat hij nietgeroepen had en stuurde hem weer naar bed. Dit ge-beurde nog twee keer. Uiteindelijk besefte Eli wat eraan de hand was. Het gebeurde niet vaak meer dat Je-hovah zijn volk een profetische boodschap of een vi-sioen stuurde, en dat is te begrijpen. Het was voor Eliduidelijk dat Jehovah weer sprak, en nu tegen dezejongen! Eli zei tegen Samuel dat hij weer naar bedmoest gaan en vertelde hem hoe hij moest reageren.Samuel gehoorzaamde. Al snel hoorde hij de stemroepen: „Samuel, Samuel!” Hij antwoordde: „Spreek,want uw knecht luistert” (1 Sam. 3:1, 5-10).

21 Eindelijk had Jehovah een knecht in Silo die naarhem luisterde. En Samuel bleef dat de rest van zijn21. Hoe kunnen we in deze tijd naar Jehovah luisteren, en waarom isdat de moeite waard?114 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

leven doen. Doe jij dat ook? Wij hoeven niet te wach-ten tot we ’s nachts een bovennatuurlijke stem horen.In deze tijd is Gods stem er eigenlijk altijd voor ons:in zijn Woord, de Bijbel. Hoe beter we naar God luis-teren en op zijn woorden reageren, hoe groter ons ge-loof zal worden. Zo ging het ook bij Samuel.

22 Die nacht in Silo was een mijlpaal in Samuels le-ven, want toen kwam hij in een speciale relatie tot Je-hovah te staan: hij werd Gods eigen profeet en woord-voerder. Eerst was de jongen bang om Jehovah’sboodschap aan Eli door te geven, want het was eenbevestiging dat de profetie tegen Eli’s familie snel zouuitkomen. Maar Samuel raapte al zijn moed bij el-kaar, en Eli legde zich nederig bij Gods oordeel neer.Het duurde niet lang of alles wat Jehovah had gezegd,kwam uit: in een oorlog tegen de Filistijnen kwamenHofni en Pinehas op dezelfde dag om het leven, enEli stierf toen hij hoorde dat Jehovah’s heilige Arkwas buitgemaakt (1 Sam. 3:10-18; 4:1-18).

23 Samuels reputatie als getrouwe profeet bleef groei-en. „Jehovah zelf bleek met hem te zijn”, zegt het22, 23. (a) Hoe kwam de boodschap die Samuel moest overbrengen uit?(b) Waardoor bleef Samuels reputatie groeien?’HIJ GROEIDE OP BIJ JEHOVAH’ 115

verslag, en het voegt eraan toe dat Jehovah al Samuelsprofetieen liet uitkomen. (Lees 1 Samuel 3:19.)

„Toen riep Samuel tot Jehovah”24 Volgden de Israelieten Samuels leiding en werden

ze een geestelijk ingesteld, getrouw volk? Nee. Na ver-loop van tijd waren ze niet meer tevreden met alleeneen profeet als rechter over hen. Ze besloten dat ze netals andere volken een mens als koning wilden. Onderleiding van Jehovah voldeed Samuel aan hun verzoek.Maar hij moest Israel wel duidelijk maken hoe ernstighun zonde was. Ze verwierpen niet een mens maar Je-hovah zelf! Dus liet Samuel het volk naar Gilgal komen.

25 Laten we even teruggaan naar dat spannende mo-ment waarop de bejaarde Samuel het volk in Gilgaltoesprak. Hij herinnerde Israel aan zijn bericht vangetrouwheid. Daarna riep hij tot Jehovah en vroegom een zwaar onweer (1 Sam. 12:17, 18).

26 Onweer? In het droge seizoen? Dat was nog nooitgebeurd! Sommigen waren misschien wel sceptisch of24. Wat besloten de Israelieten na verloop van tijd, en waarom was dateen ernstige zonde?25, 26. Hoe ging het volk bij Gilgal eindelijk beseffen dat hun zondetegen Jehovah heel ernstig was?116 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

lachten Samuel uit, maar dat duurde niet lang. Plot-seling betrok de lucht. Zware windstoten rukten aande tarwehalmen op de akkers. Er klonken oorverdo-vende donderslagen en het begon te regenen. Wat washet effect? ’Het volk werd zeer bevreesd voor Jeho-vah en voor Samuel.’ Eindelijk beseften ze hoe ern-stig ze hadden gezondigd (1 Sam. 12:18, 19).

27 Niet Samuel maar Jehovah had hun opstandigehart bereikt. Vanaf zijn jeugd tot op hoge leeftijd stel-de Samuel geloof in zijn God. En Jehovah beloondehem. Jehovah is niet veranderd. Hij helpt nog steedsiedereen die het geloof van Samuel navolgt.27. Hoe denkt Jehovah over personen die het geloof van Samuel navol-gen?

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe kon Samuels geloof in zijn jeugd groeien?˙ Hoe hielp Samuels geloof hem om slechteinvloeden te weerstaan?

˙ Hoe hielp Samuels geloof hem om angstte overwinnen?

˙ Hoe ben je van plan het geloof van Samuelna te volgen?

’HIJ GROEIDE OP BIJ JEHOVAH’ 117

SAMU¨EL kon het verdriet in Silo voelen. Het leek

wel of de stad baadde in tranen. Hoeveel vrouwen enkinderen rouwden er wel niet om het verlies van hunman, hun vader, hun zonen of hun broers? Israel hadzo’n 30.000 soldaten verloren in een veldslag tegen deFilistijnen, terwijl er kort daarvoor ook al 4000 sol-daten waren gesneuveld (1 Sam. 4:1, 2, 10).

2 En dat was niet de enige tragedie. Hofni en Pine-has, de twee slechte zonen van de hogepriester Eli,waren uit Silo vertrokken met de heilige ark van hetverbond. Die kostbare kist was een symbool dat Jeho-vah bij zijn volk was en stond meestal in de heiligsteafdeling van de tabernakel, een tent die voor aanbid-ding werd gebruikt. Het volk had de Ark meegeno-men in de strijd; ze waren zo dom te denken dat heteen soort talisman was die hun de overwinning zougeven. Maar de Filistijnen maakten de Ark buit endoodden Hofni en Pinehas (1 Sam. 4:3-11).1. Waarom werd er in Silo gerouwd?2, 3. Welke reeks tragedies bracht schande over Silo?

HOOFDSTUK ACHT

Hij volhardde ondanks teleurstellingen

118 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU¨EL

3 De Ark had eeuwenlang in Silo in de tabernakelgestaan, maar was nu weg. Toen de 98-jarige Eli dathoorde, viel hij achterover van zijn stoel en stierf. Enzijn schoondochter, die hoogzwanger was en op diedag weduwe was geworden, stierf toen haar kind ge-boren werd. Vlak voordat ze overleed, zei ze: „Deheerlijkheid is uit Israel weggevoerd in ballingschap.”Silo zou nooit meer hetzelfde zijn (1 Sam. 4:12-22).

4 Hoe zou Samuel met die hevige teleurstellingenomgaan? Zou zijn geloof sterk genoeg zijn om eenvolk te helpen dat Jehovah’s bescherming en goedkeu-ring verloren had? We kunnen allemaal voor groteproblemen en teleurstellingen komen te staan die eenbeproeving op ons geloof vormen, dus laten we eenskijken wat we nog meer van Samuel kunnen leren.

Hij ’bewerkte rechtvaardigheid’5 Het Bijbelverslag verlegt op dit punt de aandacht

van Samuel naar de heilige Ark. Het laat zien welkeellende de Filistijnen over zich heen kregen omdat zede Ark meegenomen hadden, en dat ze zich gedwon-gen voelden de Ark terug te brengen. Als we weer bij4. Waar gaan we het in dit hoofdstuk over hebben?5, 6. Wat vertelt het Bijbelverslag over de volgende twintig jaar, en watheeft Samuel in die periode gedaan?HIJ VOLHARDDE ONDANKS TELEURSTELLINGEN 119

Samuel belanden, is het twintig jaar later (1 Sam.7:2). Wat heeft hij al die jaren gedaan?

6 De Bijbel zegt dat voordat die periode begon,’het woord van Samuel tot heel Israel bleef komen’(1 Sam. 4:1). Verderop, na deze periode, vertelt hetverslag dat Samuel de gewoonte had elk jaar in eenkring drie steden in Israel te bezoeken. Hij behandel-de dan geschillen en loste problemen op, waarnahij weer naar zijn woonplaats Rama ging (1 Sam.7:15-17). Het is duidelijk dat Samuel de hele tijd drukbezig was en in die tussenliggende periode van twin-tig jaar veel te doen had.

7 Door de immoraliteit en slechtheid van Eli’s zo-nen was het geloof van het volk verzwakt. Blijkbaarwaren velen als gevolg daarvan afgoden gaan aanbid-den. Maar na twintig jaar van hard werken maakteSamuel de volgende boodschap aan het volk bekend:„Indien gij met geheel uw hart tot Jehovah terug-keert, doet dan de buitenlandse goden uit uw middenweg en ook de Astorethbeelden, en richt uw hart on-wankelbaar op Jehovah en dient hem alleen, en hij zal7, 8. (a) Welke boodschap maakte Samuel aan het volk bekend?(b) Hoe reageerde het volk?120 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

u uit de hand van de Filistijnen bevrijden” (1 Sam.7:3).

8 „De hand van de Filistijnen” drukte zwaar op hetvolk. Nu Israels leger praktisch verslagen was, dach-ten de Filistijnen dat ze Gods volk ongestraft kondenonderdrukken. Maar Samuel verzekerde het volk datdaar verandering in zou komen als ze tot Jehovah te-rugkeerden. Waren ze bereid dat te doen? Het moetSamuel goed hebben gedaan te zien dat ze hun afgo-den wegdeden en ’nu alleen Jehovah dienden’. Sa-muel belegde een vergadering in Mizpa, een stad inhet berggebied ten noorden van Jeruzalem. Het volkkwam bijeen, vastte en toonde berouw van al hunzondige afgoderij. (Lees 1 Samuel 7:4-6.)

9 Maar de Filistijnen hoorden van die grote bijeen-komst en zagen dit als een kans om die aanbiddersvan Jehovah aan te vallen. Ze stuurden hun leger naarMizpa. Toen de Israelieten hoorden van het dreigen-de gevaar, waren ze doodsbang en vroegen ze Samuelom voor hen te bidden. Dat deed hij, en hij brachtook een brandoffer. Tijdens die heilige plechtigheid9. Van welke gelegenheid maakten de Filistijnen gebruik, en hoe rea-geerde Gods volk?HIJ VOLHARDDE ONDANKS TELEURSTELLINGEN 121

zette het Filistijnse leger de aanval in. Toen verhoor-de Jehovah Samuels gebed. Jehovah brulde als hetware van woede. Hij „liet het nu op die dag met luidgeraas tegen de Filistijnen donderen” (1 Sam. 7:7-10).

10 Moeten we ons nu voorstellen dat die Filistijnennet kleine kinderen waren die bang achter hun moe-der wegkruipen als ze een donderslag horen? Nee, hetwaren stoere, geharde soldaten. Die donder moet ietszijn geweest wat ze nog nooit hadden meegemaakt.Kwam dat puur door het volume van dat „luid ge-raas”? Kwam het uit een helderblauwe hemel, ofweerkaatste het oorverdovend tegen de berghellingen?Hoe dan ook, ze waren helemaal in de war en doods-bang. In hun paniek werden ze in plaats van aanval-lers al snel het doelwit. De mannen van Israel storm-den Mizpa uit, versloegen hen en achtervolgden henkilometers ver, tot ergens ten zuidwesten van Jeruza-lem (1 Sam. 7:11).

11 Die strijd was een keerpunt. De rest van Samuelsperiode als rechter trokken de Filistijnen zich steeds10, 11. (a) Waarom moet de donder tegen het Filistijnse leger iets on-gewoons zijn geweest? (b) Hoe eindigde de strijd die in Mizpabegonnen was?122 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

verder terug. De ene stad na de andere kwam weer inhanden van Gods volk (1 Sam. 7:13, 14).

12 Eeuwen later noemde Paulus Samuel in een rijtjevan getrouwe rechters en profeten die „rechtvaardig-heid bewerkten” (Hebr. 11:32, 33). Samuel deed watgoed en juist was in Gods ogen en moedigde anderenaan hetzelfde te doen. Hij bleef succesvol omdat hijgeduldig op Jehovah wachtte en ondanks teleurstel-lingen trouw doorging met zijn werk. Hij had ookeen dankbare instelling. Na de overwinning bij Miz-pa liet hij een monument oprichten om te herden-ken hoe Jehovah zijn volk geholpen had (1 Sam.7:12).

13 Wil jij ook ’rechtvaardigheid bewerken’? Dat kandoor een voorbeeld te nemen aan Samuels geduld enzijn nederige, dankbare instelling. (Lees 1 Petrus 5:6.)Eigenlijk hebben we allemaal die eigenschappen no-dig. Het was goed dat Samuel zulke eigenschappenontwikkelde toen hij nog redelijk jong was, want op12. Hoe heeft Samuel ’rechtvaardigheid bewerkt’, en dankzij welkeeigenschappen kon hij succesvol blijven?13. Welke eigenschappen hebben we nodig om Samuel te kunnen navol-gen, en wanneer kunnen we het beste beginnen met het ontwikkelendaarvan?HIJ VOLHARDDE ONDANKS TELEURSTELLINGEN 123

latere leeftijd kwam hij voor zwaardere teleurstellin-gen te staan.

„Uw eigen zonen hebben uw wegen niet bewandeld”14 De volgende keer dat we over Samuel lezen, is hij

„oud geworden”. Samuel had tegen die tijd twee vol-wassen zonen, Joel en Abia, en hij gaf ze de verant-woordelijkheid hem bij de rechtspraak te helpen. He-laas was zijn vertrouwen misplaatst. Terwijl Samueleerlijk en rechtvaardig was, maakten zijn zonen mis-bruik van hun positie. Ze verdraaiden het recht en na-men steekpenningen aan (1 Sam. 8:1-3).

15 Op een dag kwamen de oudere mannen van Israelbij de bejaarde profeet klagen: „Uw eigen zonen heb-ben uw wegen niet bewandeld” (1 Sam. 8:4, 5). WasSamuel hiervan op de hoogte? Dat zegt het verslagniet. Maar in tegenstelling tot Eli was Samuel abso-luut geen nalatige vader. Jehovah had Eli berispt engestraft omdat hij de slechtheid van zijn zonen nietgecorrigeerd had en omdat hij zijn zonen meer eerdedan God (1 Sam. 2:27-29). Dat had Jehovah bij Sa-muel nooit geconstateerd.14, 15. (a) Met welke zware teleurstelling kreeg Samuel te maken toenhij oud geworden was? (b) Was Samuel net als Eli een nalatige vader?Leg dit uit.124 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

16 Het verslag zegt er niets over hoe beschaamd, be-zorgd, teleurgesteld of verdrietig Samuel moet zijn ge-weest toen hij hoorde dat zijn zonen zich zo slechtgedroegen. Maar veel ouders kunnen zich zijn gevoe-lens heel goed voorstellen. In deze moeilijke tijd ko-men veel kinderen in opstand tegen het gezag en decorrectie van hun ouders. (Lees 2 Timotheus 3:1-5.) Sa-muels voorbeeld kan ouders die met dat soort ver-driet te maken hebben, troost en leiding geven. Hijliet zijn eigen doen en laten totaal niet beınvloedendoor het slechte gedrag van zijn zonen. Vergeet nietdat zelfs als woorden en correctie geen effect hebben,een verhard hart misschien toch nog bereikt wordtdoor het voorbeeld dat de ouders geven. En ouderszijn altijd in de gelegenheid om net als Samuel huneigen Vader, Jehovah God, blij te maken.

„Stel nu toch een koning voor ons aan”17 Samuels zonen hebben vast nooit kunnen ver-

moeden dat hun hebzucht en egoısme zulke grote ge-volgen zouden hebben. De oudere mannen van Is-rael zeiden namelijk tegen Samuel: „Stel nu toch een16. Hoe voelen veel ouders met opstandige kinderen zich, en hoe kanhet voorbeeld van Samuel een hulp zijn?17. Wat eisten de oudere mannen van Samuel, en hoe reageerde hij?HIJ VOLHARDDE ONDANKS TELEURSTELLINGEN 125

koning voor ons aan om ons te richten, zoals alle na-tien hebben.” Kwam dit op Samuel over als een afwij-zing? Hij had tenslotte tientallen jaren uit naam vanJehovah rechtgesproken over dit volk. Nu wilden zeeen koning als rechter en niet de een of andere pro-feet zoals Samuel. De volken om hen heen hadden ko-ningen, en de Israelieten wilden ook een koning! Hoereageerde Samuel? „Deze zaak was kwaad” in zijnogen (1 Sam. 8:5, 6).

18 Let eens op hoe Jehovah reageerde toen Samuelde kwestie in gebed aan hem voorlegde: „Luister naarde stem van het volk met betrekking tot alles wat zijtot u zeggen; want niet u hebben zij verworpen, maarmij hebben zij verworpen, dat ik geen koning over henzou zijn.” Dat was echt een troost voor Samuel, maarhet volk had de almachtige God vreselijk beledigd! Je-hovah vertelde zijn profeet dat hij de Israelieten moestwaarschuwen voor de hoge prijs die ze zouden moe-ten betalen voor een menselijke koning. Toen Samueldat deed, bleven ze erbij: „Neen, maar een koning zaler over ons komen.” Omdat Samuel altijd gehoorzaam18. Hoe troostte Jehovah Samuel en hoe liet hij zien dat de zonde vanIsrael heel serieus was?126 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

was aan zijn God, ging hij vervolgens de koning zal-ven die door Jehovah werd uitgekozen (1 Sam. 8:7-19).

19 Maar hoe gehoorzaamde Samuel? Deed hij datboos en plichtmatig? Liet hij zijn hart vergiftigen doorteleurstelling en raakte hij verbitterd? Veel mensenzouden zo gereageerd hebben, maar Samuel niet. Hijzalfde Saul en erkende dat Jehovah zelf Saul had uit-gekozen. Hij kuste Saul, waarmee hij liet zien dat hijhem als nieuwe koning aanvaardde en zich aan hemonderwierp. En hij zei tegen het volk: „Hebt gij dege-ne gezien die door Jehovah gekozen is, dat er niemandis als hij onder heel het volk?” — 1 Sam. 10:1, 24.

20 Samuel concentreerde zich niet op de tekortkomin-gen maar op het goede in de man die door Jehovahwas uitgekozen. Ook vond hij zijn eigen reputatie vantrouw aan God belangrijker dan de goedkeuring vanwispelturige mensen (1 Sam. 12:1-4). En hij kweet zichtrouw van zijn eigen taak: hij waarschuwde Gods volkvoor geestelijke gevaren en moedigde hen aan Jeho-vah trouw te blijven. Zijn raad bereikte hun hart, enhet volk smeekte Samuel om voor ze te bidden. Zijn19, 20. (a) Hoe gehoorzaamde Samuel? (b) Hoe bleef Samuel Jeho-vah’s volk helpen?HIJ VOLHARDDE ONDANKS TELEURSTELLINGEN 127

prachtige antwoord luidde: „Het is ondenkbaar vanmijn zijde dat ik tegen Jehovah zou zondigen door opte houden ten behoeve van u te bidden; en ik moetu in de goede en rechte weg onderrichten” (1 Sam.12:21-24).

21 Ben je ooit teleurgesteld geweest als iemand an-ders voor een bepaalde positie of een voorrecht werdgekozen? Samuels voorbeeld is een krachtige waar-schuwing om nooit toe te laten dat we jaloers of ver-bitterd worden. (Lees Spreuken 14:30.) God heeft ge-noeg lonend en voldoening gevend werk voor elketrouwe aanbidder van hem.

„Hoe lang zult gij nog rouw dragen over Saul?”22 Samuel zag terecht iets goeds in Saul; het was een

bijzondere man. Hij was lang en zag er indrukwek-kend uit. Hij was moedig en vindingrijk, en in het be-gin ook bescheiden en pretentieloos (1 Sam. 10:22,23, 27). Behalve die goede eigenschappen had hij dekostbare gave van een vrije wil: het vermogen zijnweg in het leven te kiezen en zelf beslissingen te ne-men (Deut. 30:19). Gebruikte hij die gave goed?21. Hoe kan Samuels voorbeeld je helpen als je teleurgesteld bent om-dat iemand anders een voorrecht heeft gekregen?22. Waarom was het terecht dat Samuel iets goeds in Saul zag?128 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

23 Jammer genoeg is bescheidenheid vaak de eersteeigenschap die verdwijnt als iemand macht krijgt. Hetduurde niet lang of Saul werd arrogant. Hij koos er-voor om Jehovah’s bevelen, die hij via Samuel kreeg,niet op te volgen. Een keer werd Saul ongeduldig enbracht hij een slachtoffer dat Samuel zou gaan bren-gen. Samuel moest hem streng corrigeren en voorzeidat het koningschap niet in Sauls familie zou blijven.In plaats dat Saul iets van de correctie leerde, deedhij vervolgens dingen die nog ernstiger waren (1 Sam.13:8, 9, 13, 14).

24 Via Samuel gaf Jehovah Saul opdracht oorlog tevoeren tegen de Amalekieten. Een van Jehovah’s in-structies was het bevel om hun slechte koning, Agag,te doden. Maar Saul spaarde Agag en ook het bestevan de buit, die vernietigd moest worden. Toen Sa-muel kwam om hem te corrigeren, bleek hoe erg Saulveranderd was. In plaats van bescheiden de correctiete accepteren, ging hij zich verdedigen, excuses ver-zinnen en zijn daden rechtvaardigen; hij probeerde23. Welke kostbare eigenschap verloor Saul als eerste, en waaruitblijkt dat hij steeds arroganter werd?24. (a) Hoe was Saul Jehovah ongehoorzaam in de oorlog tegen deAmalekieten? (b) Hoe reageerde Saul op de correctie, en wat was Je-hovah’s besluit?HIJ VOLHARDDE ONDANKS TELEURSTELLINGEN 129

zich er makkelijk van af te maken en de schuld ophet volk te schuiven. Toen Saul de correctie probeer-de te bagatelliseren door te beweren dat het de be-doeling was een deel van de buit aan Jehovah teofferen, sprak Samuel de bekende woorden: „Zie!Gehoorzamen is beter dan een slachtoffer.” Samuelberispte Saul moedig en vertelde hem wat Jehovah’sbesluit was: het koningschap zou van Saul afgenomenworden en aan een ander worden gegeven, iemand diebeter was dan hij (1 Sam. 15:1-33).�

25 Samuel was erg van streek door Sauls fouten. Dehele nacht bad hij hierover tot Jehovah. Hij ging zelfsrouwen om Saul. Samuel had zo veel potentieel inSaul gezien, zo veel goeds! En nu was die hoop hele-maal verdwenen. De man die hij ooit had gekend, wasveranderd: hij was zijn mooiste eigenschappen kwijt-geraakt en had zich tegen Jehovah gekeerd. Samuel� Samuel bracht zelf Agag ter dood. Die slechte koning en ook

zijn familie verdienden geen genade. Eeuwen later was er blijkbaarnog een afstammeling van Agag, „Haman, de Agagiet”. Hij probeer-de heel Gods volk uit te roeien (Esth. 8:3; zie hoofdstuk 15 en 16van dit boek).25, 26. (a) Waarom rouwde Samuel om Saul, en hoe corrigeerde Jeho-vah Samuel vriendelijk? (b) Welke les leerde Samuel toen hij naar hethuis van Isaı ging?130 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU

¨EL

weigerde Saul ooit nog te zien. Na verloop van tijdcorrigeerde Jehovah Samuel vriendelijk met de woor-den: „Hoe lang zult gij nog rouw dragen over Saul,terwijl ik hem daarentegen heb verworpen, zodat hijniet meer als koning over Israel zal regeren? Vul uwhoorn met olie en ga heen. Ik zal u naar Isaı, deBethlehemiet, zenden, want onder zijn zonen heb ikmij een koning uitgezocht” (1 Sam. 15:34, 35; 16:1).

26 Jehovah’s voornemen is niet afhankelijk van on-volmaakte mensen, die hem niet altijd trouw zijn. Alsiemand ontrouw wordt, zal Jehovah iemand anderszoeken om zijn wil uit te voeren. De bejaarde Samuelzette dus zijn verdriet over Saul van zich af. In op-dracht van Jehovah ging Samuel naar het huis vanIsaı in Bethlehem, waar hij kennismaakte met eenaantal van zijn zonen, die er indrukwekkend uitzagen.Maar Jehovah waarschuwde Samuel om verder te kij-ken dan het uiterlijk. (Lees 1 Samuel 16:7.) Uiteinde-lijk maakte Samuel kennis met de jongste zoon, endat was Jehovah’s keus: David!

27 In Samuels laatste levensjaren werd het hem steeds27. (a) Waardoor werd het geloof van Samuel steeds groter? (b) Watvind je van het voorbeeld van Samuel?HIJ VOLHARDDE ONDANKS TELEURSTELLINGEN 131

duidelijker dat Jehovah’s besluit om Saul door Davidte vervangen juist was geweest. Saul verviel tot moord-zuchtige jaloezie en afval. Maar David bleek schitte-rende eigenschappen te bezitten: moed, integriteit,geloof en trouw. Samuels geloof werd alleen maar ster-ker. Hij besefte dat Jehovah elke teleurstelling, hoegroot die ook is, kan verzachten, kan wegnemen ofzelfs in een zegen kan veranderen. Ten slotte stierf Sa-muel toen hij bijna honderd jaar was; hij had een bij-zonder leven geleid van trouwe dienst aan Jehovah.Heel Israel rouwde om het verlies, en terecht! Aanbid-ders van Jehovah doen er goed aan zich af te vragen:volg ik Samuels geloof na?

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe ging Samuel om met de tragedieswaardoor Silo getroffen werd?

˙ Hoe kon Samuel volharden ondanksde opstand van zijn zonen?

˙ Hoe kwam Samuel de teleurstellingen overkoning Saul te boven?

˙ Op welke manieren zou je het geloof vanSamuel willen navolgen?

132 VOLG HUN GELOOF NA � SAMU¨EL

ABIGA¨IL zag de paniek in de ogen van de jonge man.

Hij was doodsbang, en terecht. Er dreigde een grootgevaar. Ongeveer vierhonderd strijders waren op wegom alle mannen van het huis van Nabal, Abigaılsman, te doden. Wat was er gebeurd?

2 Het was allemaal Nabals schuld. Hij had zichwreed en lomp gedragen, zoals gewoonlijk. Maar ditkeer had hij de verkeerde man beledigd: de geliefdeaanvoerder van een trouwe en goedgetrainde groepstrijders. Een van Nabals jonge werkers, misschieneen herder, was naar Abigaıl gekomen in de hoop datzij een plan zou verzinnen om hen te redden. Maarwat kon een vrouw beginnen tegen een heel leger?

3 Laten we het eerst eens over deze bijzonderevrouw zelf hebben. Wie was Abigaıl? Hoe was dezecrisis ontstaan? En wat kunnen we leren van haarvoorbeeld van geloof?1-3. (a) Hoe kwam het dat het huis van Abigaıl in gevaar was? (b) Watgaan we over deze bijzondere vrouw bespreken?

HOOFDSTUK NEGEN

Ze was een verstandige vrouw

ZE WAS EEN VERSTANDIGE VROUW 133

Ze was verstandig en mooi4 Abigaıl en Nabal pasten absoluut niet bij elkaar.

Nabal had geen betere vrouw kunnen kiezen, terwijlAbigaıl het eigenlijk niet slechter had kunnen treffen.Het is waar, de man had geld. Hij vond zichzelf daar-om heel belangrijk, maar hoe dachten anderen overhem? Het is moeilijk een Bijbelse persoon te vindenover wie met nog meer verachting wordt gesproken.Neem alleen al zijn naam: die betekent „Onverstan-dig” of „Verstandeloos”. We weten niet of zijn oudershem die naam bij zijn geboorte hebben gegeven of dathet een bijnaam was die hij later kreeg. In elk gevaldeed hij zijn naam eer aan. Nabal „was hardvochtigen zijn praktijken waren slecht”. Hij was een verve-lende man en een dronkaard, en hij werd door ieder-een gevreesd en gehaat (1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25).

5 Abigaıl was totaal anders dan Nabal. Haar naambetekent „Mijn vader heeft zich verheugd”. De mees-te vaders zijn trots als ze een knappe dochter hebben,maar een verstandige vader is nog veel gelukkiger alshij ziet dat zijn kind vanbinnen mooi is. Mensen met4. Wat voor iemand was Nabal?5, 6. (a) Wat vind je het aantrekkelijkst aan Abigaıl? (b) Waarom zouAbigaıl met zo’n nietsnut zijn getrouwd?134 VOLG HUN GELOOF NA � ABIGA

¨IL

een heel knap uiterlijk zien er vaak niet de noodzaakvan in eigenschappen als verstandigheid, wijsheid,moed en geloof te ontwikkelen. Dat gold niet voorAbigaıl. De Bijbel prijst haar om haar verstand en omhaar schoonheid. (Lees 1 Samuel 25:3.)

6 Sommigen in deze tijd vragen zich misschien afwaarom zo’n intelligente jonge vrouw met zo’n niets-nut trouwde. Vergeet niet dat veel huwelijken in Bij-belse tijden werden gearrangeerd. Ook als dat niet zowas, was de toestemming van de ouders nog steedsheel belangrijk. Waren de ouders van Abigaıl voor-standers van dit huwelijk of hadden ze het zelfs ge-arrangeerd omdat ze onder de indruk waren van Na-bals rijkdom en aanzien? Werden ze er door armoedetoe gedwongen? In ieder geval maakte Nabals geldhem niet tot een goede echtgenoot.

7 Verstandige ouders zorgen ervoor dat ze hun kin-deren een goede kijk op het huwelijk meegeven. Zemoedigen ze niet aan om voor het geld te trouwen enpushen ze ook niet om verkering te nemen als ze nogte jong zijn voor de taken en verantwoordelijkheden7. (a) Wat moeten ouders vermijden als ze hun kinderen een goede kijkop het huwelijk willen meegeven? (b) Wat was Abigaıl vastbesloten tedoen?ZE WAS EEN VERSTANDIGE VROUW 135

van een volwassene (1 Kor. 7:36). Maar voor Abigaılwas het te laat om over die dingen na te denken. Zewas, om wat voor reden dan ook, met Nabal getrouwden ze was vastbesloten er het beste van te maken.

„Hij is tegen hen uitgevaren”8 Nabal had Abigaıl in een bijzonder moeilijk par-

ket gebracht. De man die hij beledigd had, was nie-mand minder dan David, een trouwe dienaar van Je-hovah. Hij was door de profeet Samuel gezalfd alsteken dat God hem had uitgekozen om Saul als ko-ning op te volgen (1 Sam. 16:1, 2, 11-13). David ver-bleef met zijn zeshonderd loyale strijders in de woes-tijn omdat hij op de vlucht was voor de jaloerse enmoordzuchtige koning Saul.

9 Nabal woonde in Maon maar had zijn bedrijf inKarmel�, waar hij waarschijnlijk grond bezat. Detwee steden lagen bij elkaar in de buurt en hadden� Dit was niet de beroemde berg Karmel helemaal in het noorden,

waar later een krachtmeting werd gehouden tussen de profeet Eliaen de profeten van Baal. (Zie hoofdstuk 10.) In dit geval was Kar-mel een stad aan de rand van de zuidelijke woestijn.8. Wie had Nabal beledigd, en waarom was dat heel onverstandig?9, 10. (a) In wat voor situatie probeerden David en zijn mannen te over-leven? (b) Waarom had Nabal dankbaar moeten zijn voor wat David enzijn mannen deden? (Zie ook de voetnoot bij paragraaf 10.)136 VOLG HUN GELOOF NA � ABIGA

¨IL

grazig heuvelland dat ideaal was voor het houden vanschapen; Nabal had er wel drieduizend. Maar het helegebied eromheen was woest. In het zuiden lag de uit-gestrekte woestijn van Paran. In het oosten liep deroute naar de Zoutzee door een verlaten, onbewoon-baar gebied vol ravijnen en grotten. In dat gebiedvoerden David en zijn mannen een verbeten strijd omte overleven. Waarschijnlijk jaagden ze op voedsel enleden ze heel wat ontberingen. Ze kwamen vaak dejonge herders tegen die voor de rijke Nabal werkten.

10 Hoe behandelden die soldaten de herders? Ze had-den een hard bestaan en hadden makkelijk af en toeeen schaap kunnen stelen, maar dat deden ze niet. Zebeschermden juist de kudden en de knechten van Na-bal. (Lees 1 Samuel 25:15, 16.) Schapen en herders ston-den aan heel wat gevaren bloot. Er waren veel roof-dieren, en het gebied lag zo dicht bij de zuidgrens vanIsrael dat ze geregeld door buitenlandse roversbendenen plunderaars werden aangevallen.�� Waarschijnlijk bezag David het beschermen van de plaatselijke

landeigenaars en hun kudden als iets wat hij voor Jehovah deed. Indie tijd was het Jehovah’s wil dat de nakomelingen van Abraham,Isaak en Jakob in dat land woonden. Het beschermen van het landtegen buitenlandse invallers en roversbenden was daarom een vormvan heilige dienst.ZE WAS EEN VERSTANDIGE VROUW 137

11 Het moet een hele klus zijn geweest om ervoor tezorgen dat al die mannen in de woestijn te eten had-den. Dus stuurde David op een dag tien boden naarNabal om zijn hulp in te roepen. David had een goedmoment uitgekozen. Het was de tijd dat de schapenwerden geschoren, een tijd waarin mensen altijd gulwaren en er veel werd gefeest. David koos ook zijnwoorden zorgvuldig en gebruikte beleefde taal. Hijnoemde zich zelfs „uw zoon David”, misschien uitrespect voor het feit dat Nabal ouder was. Hoe rea-geerde Nabal? — 1 Sam. 25:5-8.

12 Hij was razend! De jonge man die aan Abigaıl be-schreef wat er was gebeurd, vertelde: „Hij is tegen henuitgevaren.” De gierige Nabal liep te klagen over zijnkostbare brood, water en vlees. Hij maakte David be-lachelijk door hem af te schilderen als een onbelang-rijk persoon en vergeleek hem met een weggelopenknecht. Het kan zijn dat Nabal net zo over hem dachtals Saul, die David haatte. Geen van beide mannenhad Jehovah’s kijk. God hield van David en bezag11, 12. (a) Hoe toonde David tact en respect in zijn boodschap voorNabal? (b) Wat was er verkeerd aan de manier waarop Nabal rea-geerde?138 VOLG HUN GELOOF NA � ABIGA

¨IL

hem niet als een opstandige slaaf maar als de toekom-stige koning van Israel (1 Sam. 25:10, 11, 14).

13 Toen de boden verslag bij David uitbrachten,werd hij woedend. „Gordt ieder uw zwaard aan!”, be-val hij. Nadat hij zich ook bewapend had, vertrok hijmet vierhonderd van zijn mannen. Hij zwoer dat hijalle mannen van Nabals huis zou ombrengen (1 Sam.25:12, 13, 21, 22). Davids woede was begrijpelijk,maar de manier waarop hij die uitte, was verkeerd.De Bijbel zegt: „De gramschap van een man bewerktniet Gods rechtvaardigheid” (Jak. 1:20). Hoe zou Abi-gaıl haar huisgezin kunnen redden?

„Gezegend zij uw verstandigheid”14 In het begin van dit hoofdstuk zagen we al hoe

Abigaıl eigenlijk de eerste stap deed om dit verschrik-kelijke onrecht te herstellen. Ze was, in tegenstellingtot Nabal, wel bereid te luisteren. De jonge knechtlegde uit waarom hij niet naar Nabal was gegaan: ’Hijis een te grote nietsnut om tot hem te spreken’13. (a) Hoe reageerde David op Nabals belediging? (b) Wat leert hetprincipe in Jakobus 1:20 ons over Davids reactie?14. (a) In welk opzicht deed Abigaıl de eerste stap om het onrecht teherstellen? (b) Welke praktische les zouden we kunnen leren van hetverschil tussen Nabal en Abigaıl? (Zie ook de voetnoot.)ZE WAS EEN VERSTANDIGE VROUW 139

(1 Sam. 25:17).� Helaas had Nabal zo’n hoge dunkvan zichzelf dat hij niet naar anderen wilde luisteren.Zo’n arrogantie zien we ook in deze tijd heel vaak.Maar de knecht wist dat Abigaıl niet zo was. Dat wasongetwijfeld de reden waarom hij met zijn probleembij haar kwam.

15 Abigaıl dacht snel na en kwam meteen in actie.„Terstond haastte Abigaıl zich”, wordt er gezegd. Vierkeer wordt in dit verslag het werkwoord ’haasten’ inverband met haar gebruikt. Ze maakte een royaal ge-schenk voor David en zijn mannen klaar. Het bestondonder andere uit brood, wijn, schapenvlees, geroos-terd koren, rozijnenkoeken en vijgenkoeken. Het isduidelijk dat Abigaıl de leiding had over de huishou-ding en precies wist wat ze allemaal in huis had, netals de bekwame vrouw die later in het boek Spreukenwerd beschreven (Spr. 31:10-31). Ze stuurde een paarvan haar knechten met de levensmiddelen vooruit en� De uitdrukking die met „nietsnut” is vertaald, betekent letterlijk

„zoon van belial (waardeloosheid)”. Andere Bijbelvertalingen be-schrijven Nabal hier verder als een man „die zich niets laat zeggen”of bevatten de conclusie „er valt niet met hem te praten”.15, 16. (a) Hoe liet Abigaıl zien dat ze als de bekwame vrouw in hetboek Spreuken was? (b) Waarom kunnen we niet zeggen dat Abigaıltegen het gezag van haar man in opstand kwam?140 VOLG HUN GELOOF NA � ABIGA

¨IL

vertrok zelf kort daarna. „Maar”, zo staat er, „zij ver-telde niets aan haar man Nabal” (1 Sam. 25:18, 19).

16 Betekende dit dat Abigaıl tegen het gezag vanhaar man als hoofd in opstand kwam? Nee. Vergeetniet dat Nabal een gezalfde dienstknecht van Jehovahslecht behandeld had, wat de dood van veel onschul-dige leden van zijn huisgezin tot gevolg zou kunnenhebben. Als Abigaıl niets deed, zou ze weleens mede-schuldig kunnen worden. Ze moest haar onderwor-penheid aan God zwaarder laten wegen dan haar on-derworpenheid aan haar man.

17 Niet veel later trof ze David en zijn mannen.Weer haastte ze zich, ditmaal om van de ezel af te stij-gen en diep voor David te buigen (1 Sam. 25:20, 23).Daarna stortte ze haar hart uit: ze pleitte vurig ombarmhartigheid voor haar man en haar huisgezin.Wat maakte haar pleidooi effectief?

18 Ze nam de schuld voor het probleem op zich envroeg David haar persoonlijk te vergeven. Ze gaf rea-listisch toe dat haar man echt zo dom was als zijnnaam deed vermoeden, misschien om aan te geven dat17, 18. Wat deed en zei Abigaıl toen ze David tegenkwam, en waar-door was haar pleidooi effectief?ZE WAS EEN VERSTANDIGE VROUW 141

het beneden Davids waardigheid zou zijn om zo’nman te straffen. Ze uitte haar vertrouwen in Davidals Jehovah’s vertegenwoordiger door te erkennen dathij „de oorlogen van Jehovah” voerde. Ze liet ookmerken dat ze wist van Jehovah’s belofte in verbandmet David en zijn koningschap, want ze zei dat Jeho-vah hem ’stellig tot leider over Israel zou aanstellen’.Bovendien drong ze er bij David op aan niets te doenwaarmee hij bloedschuld op zich zou laden of wat la-ter een „struikelblok” zou kunnen worden, waarmeeze blijkbaar een slecht geweten bedoelde. (Lees 1 Sa-muel 25:24-31.) Haar woorden waren echt vriendelijken ontroerend!

19 Hoe reageerde David? Hij aanvaardde de geschen-ken die Abigaıl had meegebracht en zei: „Gezegendzij Jehovah, de God van Israel, die u deze dag gezon-den heeft om mij te ontmoeten! En gezegend zij uwverstandigheid, en gezegend zijt gij, die mij deze dagervan afgehouden hebt in bloedschuld te geraken.”David prees haar omdat ze zo moedig was geweestzich naar hem toe te haasten, en hij erkende dat zehem ervan had weerhouden bloedschuld op zich te la-19. Hoe reageerde David, en waarom prees hij Abigaıl?142 VOLG HUN GELOOF NA � ABIGA

¨IL

den. „Ga in vrede op naar uw huis”, zei hij tegen haar,en hij voegde er nederig aan toe: „Ik heb naar uwstem geluisterd” (1 Sam. 25:32-35).

„Hier hebt gij uw slavin”20 Toen Abigaıl weer naar huis ging, zal ze vast nog

hebben nagedacht over die ontmoeting. Het contrasttussen de trouwe, vriendelijke David en de gemeneman met wie ze getrouwd was, moest haar wel zijnopgevallen. Maar ze bleef niet lang bij zulke gedach-ten stilstaan. De Bijbel zegt: „Later kwam Abigaıl bijNabal.” Ze was nog steeds vastbesloten om een goe-de echtgenote te zijn en ging terug naar haar man. Zemoest hem vertellen over het geschenk dat ze Daviden zijn mannen gegeven had. Hij had er recht op datte weten. Ze moest hem ook vertellen over de rampdie was voorkomen — voordat hij het van iemand an-ders zou horen. Dat zou een nog grotere schande zijn.Maar hij bleek niet aanspreekbaar. Hij was aan hetfeesten en was stomdronken (1 Sam. 25:36).

21 Ze liet opnieuw zien dat ze moedig en verstan-dig was door te wachten tot de volgende ochtend,20, 21. (a) Waarom is het te bewonderen dat Abigaıl bereid was naarhaar man terug te gaan? (b) Hoe liet Abigaıl opnieuw zien dat ze moe-dig en verstandig was?ZE WAS EEN VERSTANDIGE VROUW 143

wanneer de wijn uitgewerkt zou zijn. Hij zou dannuchter genoeg zijn om te begrijpen wat ze te vertel-len had, maar hij kon ook gevaarlijker zijn omdat hijeen slecht humeur zou hebben. Toch ging ze naarhem toe en vertelde ze het hele verhaal. Ze verwacht-te waarschijnlijk dat hij in woede zou uitbarsten enmisschien zelfs gewelddadig zou worden. Maar hij zatdaar gewoon en bewoog niet eens (1 Sam. 25:37).

22 Wat was er met hem aan de hand? „Zijn hart be-stierf het in zijn binnenste, en hijzelf werd als eensteen.” Misschien had hij een beroerte gekregen. Maarhij stierf pas een dag of tien later, en niet puur ommedische redenen. Het verslag zegt: ’Jehovah sloegNabal, zodat hij stierf’ (1 Sam. 25:38). Met die ver-diende terechtstelling kwam er een eind aan de langenachtmerrie van Abigaıls huwelijk. Hoewel Jehovahnu niet ingrijpt door personen op een miraculeuzemanier ter dood te brengen, herinnert dit verslag onser wel aan dat geweld of tirannie in het gezin hemnooit ontgaat. Op zijn tijd zal hij de zaken altijd recht-zetten. (Lees Lukas 8:17.)22. Wat gebeurde er met Nabal, en wat leren we daardoor over Jeho-vah?144 VOLG HUN GELOOF NA � ABIGA

¨IL

23 Abigaıl was niet alleen verlost van een slecht hu-welijk; er stond haar nog een zegen te wachten. ToenDavid hoorde dat Nabal gestorven was, stuurde hijboden om haar ten huwelijk te vragen. „Hier hebt gijuw slavin tot dienstmaagd,” antwoordde ze, „om devoeten van de knechten van mijn heer te wassen.” Zeging duidelijk niet meer van zichzelf denken nu zeDavids vrouw kon worden. Ze bood zelfs aan eendienstmeisje te worden van zijn knechten! Daarna le-zen we weer dat ze zich haastte, ditmaal om zichklaar te maken om naar David toe te gaan (1 Sam.25:39-42).

24 De geschiedenis eindigde niet als een sprookje:Abigaıls leven met David zou niet altijd over rozengaan. David was al getrouwd met Ahinoam, en hoe-wel God polygamie toeliet, was zo’n situatie voor ge-lovige vrouwen in die tijd absoluut niet makkelijk. EnDavid was nog geen koning; er moesten nog heel wathindernissen en moeilijkheden overwonnen wordenvoordat hij Jehovah in die functie zou gaan dienen.23. Hoe werd Abigaıl nog meer gezegend, en hoe liet ze zien dat zeniet veranderd was?24. Met welke moeilijkheden had Abigaıl in haar nieuwe leven te ma-ken, maar hoe dachten haar man en haar God over haar?ZE WAS EEN VERSTANDIGE VROUW 145

Maar terwijl Abigaıl een hulp en een steun voor Da-vid bleef — ze kregen samen ook een zoon — kwamze er steeds meer achter dat ze een man had die haarwaardeerde en beschermde. Bij een gelegenheid be-vrijdde hij haar zelfs van kidnappers! (1 Sam. 30:1-19)Zo volgde David Jehovah God na, die liefde en waar-dering heeft voor zulke verstandige, moedige en gelo-vige vrouwen.

OM OVER NATE DENKEN˙ Wat kunnen we leren van de moeilijkehuwelijkssituatie van Abigaıl?

˙ Hoe liet Abigaıl zien dat ze moedig enverstandig was toen Nabal David beledigd had?

˙ Op wat voor verstandige en overtuigendemanier sprak Abigaıl met David?

˙ Op welke manieren zou je het geloof vanAbigaıl willen navolgen?

146 VOLG HUN GELOOF NA � ABIGA¨IL

ELIA keek uit over de menigte die moeizaam de hel-lingen van de Karmel beklom. Zelfs in de ochtend-schemer was duidelijk te zien dat deze mensen gebuktgingen onder armoede en honger. Drieenhalf jaardroogte had zijn sporen achtergelaten.

2 Tussen hen in liepen trots de 450 profeten vanBaal, vol haat tegen Elia, Jehovah’s profeet. KoninginIzebel had al heel wat aanbidders van Jehovah omge-bracht, maar deze man hield nog steeds stand tegen deBaalaanbidding. Hoe lang zou hij dat nog volhouden?Misschien redeneerden die priesters dat een enkeleman nooit tegen hen allemaal op zou kunnen (1 Kon.18:4, 19, 20). Koning Achab was ook gekomen, in zijnkoninklijke wagen. Hij had net als die priesters een he-kel aan Elia.

3 De profeet had een dag vol dramatische gebeurte-nissen voor de boeg. Terwijl hij toekeek, werd het1, 2. (a) Hoe stond het er met Elia’s volk voor? (b) Tegenover wie stondElia op de Karmel?3, 4. (a) Waarom was Elia aan het begin van die belangrijke dag mis-schien bang? (b) Welke vragen gaan we bespreken?

HOOFDSTUK TIEN

Hij kwam op voor de ware aanbidding

HIJ KWAM OP VOOR DE WARE AANBIDDING 147

toneel in gereedheid gebracht voor een van de meestspectaculaire confrontaties tussen goed en kwaad waar-van de wereld ooit getuige is geweest. Hoe voelde hijzich nu die dag was aangebroken en hij daar in z’n een-tje stond? Hij was niet immuun voor angst, want hijwas „een mens met dezelfde gevoelens als wij”. (LeesJakobus 5:17.) Van een ding kunnen we zeker zijn: om-ringd door het ontrouwe volk, hun afvallige koning endie moordlustige priesters was Elia zich er sterk vanbewust dat hij helemaal alleen was (1 Kon. 18:22).

4 Maar hoe was Israel in die crisis verzeild geraakt?En wat hebben wij aan dit verslag? Laten we eens stil-staan bij Elia’s voorbeeld van geloof en welke prakti-sche lessen we daaruit kunnen halen.

De climax van een lange strijd5 Een groot deel van zijn leven had Elia machteloos

moeten toekijken hoe iets wat uniek was aan zijn volken zijn land, werd verwaarloosd en onderdrukt. Israelwas namelijk al lange tijd in een strijd gewikkeld, eenoorlog tussen ware en valse religie, tussen de aanbiddingvan Jehovah God en de afgoderij van de omliggende vol-ken. In Elia’s tijd leek de afgoderij het te gaan winnen.5, 6. (a) In welke strijd was Israel gewikkeld? (b) Hoe had koningAchab Jehovah diep gekwetst?148 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

6 Koning Achab had Jehovah diep gekwetst. Hij wasgetrouwd met Izebel, de dochter van de koning van Si-don. Izebel was vastbesloten de Baalaanbidding inheel Israel te verspreiden en de aanbidding van Jeho-vah uit te roeien. Achab bezweek al snel voor haar in-vloed. Hij bouwde een tempel en een altaar voor Baalen nam de leiding in de aanbidding van die heidensegod (1 Kon. 16:30-33).

7 Wat maakte de Baalaanbidding zo verschrikkelijk?De Israelieten werden erdoor verleid en velen werdenvan de ware God weggelokt. Het was ook een walge-lijke en wrede religie. Denk maar aan de tempelpros-titutie door mannen en vrouwen, de seksorgieen enzelfs het offeren van kinderen. Jehovah reageerdedaarop door Elia naar Achab te sturen om een droog-te aan te kondigen, die zou duren totdat Gods profeetzou zeggen dat die voorbij was (1 Kon. 17:1). Er gin-gen verschillende jaren voorbij voordat Elia weer naarAchab ging en zei dat hij het volk en de Baalsprofe-ten op de Karmel bijeen moest brengen.�� Zie het kader „Hoe lang duurde de droogte in de tijd van Elia?”

7. (a) Wat was er zo vreselijk aan de Baalaanbidding? (b) Waarom kun-nen we er zeker van zijn dat de Bijbel niet tegenstrijdig is over de duurvan de droogte in Elia’s tijd? (Zie ook het kader.)HIJ KWAM OP VOOR DE WARE AANBIDDING 149

8 Maar wat betekent die strijd voor ons? Sommigenzouden kunnen denken dat we in deze tijd niets heb-ben aan een verhaal over Baalaanbidding, omdat wegeen tempels en altaren voor Baal om ons heen zien.Maar dit verslag is niet alleen oude geschiedenis (Rom.15:4). Het woord Baal betekent „eigenaar” of „mees-ter”. Jehovah zei tegen zijn volk dat ze voor hem moes-ten kiezen als hun ’baal’ of „echtgenoot-eigenaar” (Jes.54:5). In deze tijd dienen mensen nog steeds allerleimeesters in plaats van de almachtige God. Of mensenhun leven nu laten draaien om geld, carriere, ontspan-ning, seksueel genot of een van de vele goden diein plaats van Jehovah aanbeden worden, ze kiezen eenmeester (Matth. 6:24; lees Romeinen 6:16). In zekere zinzijn de belangrijkste aspecten van de Baalaanbiddingnog altijd overal te zien. De krachtmeting op de Kar-mel tussen Jehovah en Baal kan ons helpen de juistemeester te kiezen.

’Ze hinkten op twee gedachten’9 De top van de Karmel bood een weids uitzicht: van

8. Wat hebben we in deze tijd aan het verslag over de Baalaanbidding?9. (a) Waarom was de Karmel een ideale locatie om de Baalaanbiddingaan de kaak te stellen? (Zie ook de voetnoot.) (b) Wat zei Elia tegenhet volk?150 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

het stroomdal van de Kison beneden tot de Grote Zee(de Middellandse Zee) vlakbij en tot het Libanon-gebergte aan de verre noordelijke horizon.� Maar toenop deze beslissende dag de zon opkwam, was het uit-zicht allesbehalve aantrekkelijk. Het vruchtbare landdat Jehovah aan de afstammelingen van Abraham hadgegeven, lag er doods bij. Het was nu een land dat he-lemaal uitgedroogd was door de genadeloze zon, ge-ruıneerd door de dwaasheid van Gods eigen volk! Eliazei tegen de menigte die zich had verzameld: „Hoe langzult gij nog op twee verschillende gedachten hinken?Indien Jehovah de ware God is, gaat hem volgen; maaris het Baal, gaat hem volgen” (1 Kon. 18:21).

10 Wat bedoelde Elia met de uitdrukking „op twee ver-schillende gedachten hinken”? Deze mensen beseftenniet dat ze moesten kiezen tussen de aanbidding vanJehovah en de aanbidding van Baal. Ze dachten dat zevan twee walletjes konden eten: Baal gunstig stemmen� De Karmel is meestal weelderig groen, omdat vochtige lucht van

de zee langs de hellingen opstijgt en dan vaak voor regens en over-vloedige dauw zorgt. Omdat van Baal werd gezegd dat hij regenbracht, was deze berg kennelijk een belangrijke plek voor de Baal-aanbidding. Een dorre, droge Karmel was dus een ideale locatie omte bewijzen dat de Baalaanbidding bedrog was.10. In welk opzicht hinkte Elia’s volk op twee gedachten, en welke fun-damentele waarheid waren ze vergeten?HIJ KWAM OP VOOR DE WARE AANBIDDING 151

152 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

Jehovah’s profeet Elia zei tegen koning Achab dat ersnel een eind zou komen aan de lange droogte. Dat ge-beurde „in het derde jaar”, kennelijk gerekend vanaf dedag dat Elia de droogte had aangekondigd (1 Kon.18:1). Kort nadat Elia het einde van de droogte voor-speld had, liet Jehovah het regenen. Sommigen zoudenkunnen concluderen dat de droogte eindigde in de loopvan het derde jaar en dus geen drie jaar heeft geduurd.Maar Jezus en Jakobus zeiden allebei dat de droogte„drie jaar en zes maanden” aanhield (Luk. 4:25; Jak.5:17). Spreekt de Bijbel zichzelf hier tegen?Absoluut niet. Het is namelijk zo dat het droge seizoenin het oude Israel heel lang duurde, soms wel zes maan-den. Elia is ongetwijfeld naar Achab gegaan om dedroogte aan te kondigen toen het droge seizoen al on-gewoon lang en hevig bleek te zijn. Eigenlijk was dedroogte al bijna een halfjaar daarvoor begonnen. ToenElia dus „in het derde jaar” vanaf zijn vorige bekend-making het einde van de droogte aankondigde, had dedroogte al bijna drieenhalf jaar geduurd. Tegen de tijddat het hele volk bijeenkwam om getuige te zijn van degrote proef op de berg Karmel, waren de volle „driejaar en zes maanden” verstreken.Sta nu eens stil bij de timing van Elia’s eerste bezoekaan Achab. Het volk geloofde dat Baal „de wolkenbe-

Hoe lang duurde de droogte in de tijd van Elia?

met hun afschuwelijke riten en tegelijkertijd JehovahGod om hulp vragen. Misschien redeneerden ze datBaal hun gewassen en vee zou zegenen, terwijl „Jeho-vah der legerscharen” hen in de strijd zou beschermen(1 Sam. 17:45). Ze waren een fundamentele waarheidvergeten, een waarheid die nog steeds veel mensen ont-gaat. Jehovah deelt zijn aanbidding met niemand. Hijeist exclusieve toewijding en is die ook waard. Elke aan-bidding van hem die vermengd is met een andere vormvan aanbidding is onaanvaardbaar voor hem. Hij vindtdat zelfs walgelijk! (Lees Exodus 20:5.)

11 Die Israelieten ’hinkten’ dus als een man die pro-beert twee paden tegelijk te volgen. Veel mensen indeze tijd maken dezelfde fout door toe te laten dat an-dere ’baals’ hun leven binnensluipen en de aanbidding11. Hoe kan Elia’s toespraak op de Karmel ons helpen?HIJ KWAM OP VOOR DE WARE AANBIDDING 153

rijder” was, de god die regens zou brengen om een eindte maken aan het droge seizoen. Als het droge seizoenongewoon lang duurde, vroegen ze zich waarschijnlijkaf: Waar is Baal? Wanneer zal hij het laten regenen?Elia’s aankondiging dat er geen dauw of regen zou val-len voordat hij er het bevel toe gaf, moet verschrikke-lijk geweest zijn voor die Baalaanbidders (1 Kon. 17:1).

van God verdringen. Elia’s luide en duidelijke oproepom niet langer op twee gedachten te hinken, kan onshelpen onze eigen prioriteiten en aanbidding nog eensonder de loep te nemen.

Een beslissende proef12 Elia stelde vervolgens een proef voor. Eenvoudi-

ger kon het niet: de Baalspriesters moesten een altaarbouwen en er een offer op leggen; dan moesten ze bid-den of hun god het in brand wilde steken. Elia zouhetzelfde doen. Hij zei dat de „God die door vuur ant-woordt, de ware God is”. Elia wist heel goed wie deware God was. Zijn geloof was zo sterk dat hij nietaarzelde zijn tegenstanders in elk opzicht in het voor-deel te laten. Hij liet de Baalsprofeten eerst aan debeurt. Ze kozen een stier uit om te offeren en gingenBaal aanroepen (1 Kon. 18:24, 25).�

13 Wij leven niet meer in een tijd van wonderen.Maar Jehovah is niet veranderd. We kunnen net zo� Het is interessant dat Elia tegen ze zei: ’Gij moogt geen vuur bij

het offer doen.’ Sommige geleerden zeggen dat zulke afgodenaan-bidders soms altaren gebruikten met een geheime ruimte eronderzodat het was alsof er op een bovennatuurlijke manier vuur werdaangestoken.12, 13. (a) Welke proef stelde Elia voor? (b) Hoe kunnen we laten ziendat we net zo veel vertrouwen hebben als Elia?154 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

veel vertrouwen in hem hebben als Elia. Als anderenhet bijvoorbeeld niet eens zijn met wat de Bijbel leert,hoeven we niet bang te zijn hen als eerste aan hetwoord te laten. Net als Elia kunnen we het aan deware God overlaten om de zaak te beslissen. Dat doenwe door niet op onszelf te vertrouwen maar op zijngeınspireerde Woord, dat bedoeld is om „dingen rechtte zetten” (2 Tim. 3:16).

14 De Baalsprofeten gingen hun offer gereedmakenen hun god aanroepen. „O Baal, antwoord ons!”, rie-pen ze steeds weer. Dat bleven ze doen terwijl de mi-nuten en vervolgens de uren voorbijgingen. „Maar erwas geen stem en niemand antwoordde”, zegt de Bij-bel. Rond het middaguur begon Elia ze belachelijk temaken. Hij zei sarcastisch dat Baal het wel te drukzou hebben om ze te antwoorden, dat hij in afzonde-ring zijn behoefte aan het doen was, of dat hij sliepen iemand hem wakker moest maken. „Roept met lui-der stem”, spoorde Elia de bedriegers aan. Het wasduidelijk dat hij de Baalaanbidding als belachelijke be-driegerij bezag, en hij wilde dat Gods volk besefte dathet allemaal nep was (1 Kon. 18:26, 27).14. Hoe maakte Elia de Baalsprofeten belachelijk, en waarom?HIJ KWAM OP VOOR DE WARE AANBIDDING 155

15 Dat maakte de Baalspriesters nog fanatieker. Ze rie-pen „met luider stem en maakten zich naar hun gewoon-te insnijdingen met dolken en met lansen, totdat zij dro-pen van het bloed”. Maar het had geen enkel effect! ’Erwas geen stem en er antwoordde niemand en er werdgeen aandacht geschonken’ (1 Kon. 18:28, 29). Baal be-stond gewoon niet! Hij was een uitvinding van Satanom mensen bij Jehovah weg te lokken. De keus voor eenandere meester dan Jehovah leidt gewoon altijd tot te-leurstelling, zelfs tot schande. (Lees Psalm 25:3; 115:4-8.)

Het antwoord16 Laat in de middag was Elia aan de beurt. Hij her-

stelde een altaar voor Jehovah dat omvergehaald was,ongetwijfeld door vijanden van de ware aanbidding. Hijgebruikte twaalf stenen. Dat herinnerde velen in hettienstammenrijk Israel er misschien aan dat de Wet dieaan al de twaalf stammen was gegeven, nog steeds voorze gold. Daarna maakte hij zijn offer klaar en liet al-les overgieten met water, dat waarschijnlijk uit denabijgelegen Middellandse Zee gehaald werd. Hij liet15. Hoe werd duidelijk dat het dom is om voor een andere meester danJehovah te kiezen?16. (a) Waaraan moesten de Israelieten misschien denken toen Elia hetaltaar voor Jehovah herstelde? (b) Hoe liet Elia verder zien dat hij opzijn God vertrouwde?156 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

zelfs een geul rond het altaar graven, die hij met wa-ter vulde. Terwijl hij de profeten van Baal in elk op-zicht in het voordeel had gelaten, liet hij Jehovah inelk opzicht in het nadeel — zo groot was zijn vertrou-wen in zijn God (1 Kon. 18:30-35).

17 Toen alles klaar was, zond Elia een gebed op. Hetwas effectief in zijn eenvoud en liet duidelijk zien waarElia’s prioriteiten lagen. Allereerst wilde hij dat be-kend werd dat Jehovah, en niet Baal, ’God in Israel’was. Verder wilde hij dat iedereen wist dat hij gewooneen knecht van Jehovah was; alle heerlijkheid en eerkwam God toe. Tot slot maakte hij duidelijk dat hijnog steeds om zijn volk gaf, want hij wilde heelgraag zien dat ’Jehovah hun hart terugbracht’ (1 Kon.18:36, 37). Ondanks alle ellende die ze door hun on-trouw hadden veroorzaakt, hield Elia nog steeds vanze. Kunnen wij in onze eigen gebeden tot God ook la-ten zien dat we nederig zijn, bezorgd zijn om Godsnaam en meeleven met mensen die hulp nodig hebben?

18 Voordat Elia gebeden had, kan de menigte zich17. Hoe maakte Elia’s gebed duidelijk wat zijn prioriteiten waren, enhoe kunnen we in onze gebeden zijn voorbeeld volgen?18, 19. (a) Hoe beantwoordde Jehovah Elia’s gebed? (b) Welke op-dracht gaf Elia aan het volk, en waarom verdienden de Baalspriestersgeen barmhartigheid?HIJ KWAM OP VOOR DE WARE AANBIDDING 157

nog afgevraagd hebben of Jehovah net als Baal eenleugen zou zijn. Maar na het gebed was er geen tijdmeer om zich iets af te vragen. Het verslag zegt:„Daarop viel het vuur van Jehovah neer en verteerdevoorts het brandoffer en de stukken hout en de stenenen het stof, en het water dat in de geul was, lekte hetop” (1 Kon. 18:38). Wat een spectaculair antwoord! Enhoe reageerde het volk?

19 „Jehovah is de ware God! Jehovah is de wareGod!”, riep het hele volk (1 Kon. 18:39). Eindelijkdrong de waarheid tot ze door. Maar ze hadden nogniet laten zien dat ze geloof hadden. Toegeven dat Je-hovah de ware God is nadat je vuur uit de hemel hebtzien komen als antwoord op een gebed, is natuur-lijk geen indrukwekkende demonstratie van geloof.Daarom verwachtte Elia meer van ze. Hij vroeg hunte doen wat ze al vele jaren eerder hadden moe-ten doen: Jehovah’s Wet gehoorzamen. Volgens dieWet moesten valse profeten en afgodenaanbidders terdood gebracht worden (Deut. 13:5-9). Deze Baalspries-ters waren verstokte vijanden van Jehovah God enwerkten zijn voornemens opzettelijk tegen. Verdien-den ze barmhartigheid? Waren ze zelf barmhartig ge-158 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

weest voor al die onschuldige kinderen die levend ver-brand waren als slachtoffers aan Baal? (Jer. 19:5) Dezemannen hadden absoluut geen recht op barmhartig-heid! (Lees Spreuken 21:13.) Daarom gaf Elia bevelze terecht te stellen, en dat gebeurde ook (1 Kon.18:40).

20 Sommigen hebben veel kritiek op het slot vandeze krachtmeting op de Karmel. Ze maken zich mis-schien zorgen dat fanatici het zullen gebruiken om ge-welddadige uitingen van religieuze onverdraagzaam-heid te rechtvaardigen. En helaas zijn er tegenwoordigveel gewelddadige religieuze fanatici. Maar Elia wasgeen fanaticus. Hij trad namens Jehovah op, en de te-rechtstelling was rechtvaardig. Bovendien weten warechristenen dat ze hierin Elia’s voorbeeld niet kunnenvolgen en goddeloze mensen niet mogen doden. Zevolgen de norm die voor alle volgelingen van Jezusgeldt en die blijkt uit wat hij tegen Petrus zei: „Steekuw zwaard weer op zijn plaats, want allen die naarhet zwaard grijpen, zullen door het zwaard vergaan”(Matth. 26:52). In de toekomst zal Jehovah via zijnZoon voor gerechtigheid zorgen.20. Welke kritiek hebben sommigen, en waarom is die onterecht?HIJ KWAM OP VOOR DE WARE AANBIDDING 159

21 Een ware christen heeft de verantwoordelijkheidgeloof te tonen door de manier waarop hij leeft (Joh.3:16). Dat kan onder andere door het voorbeeld vangetrouwe mannen zoals Elia te volgen. Hij gaf Jeho-vah exclusieve aanbidding en spoorde anderen aan datook te doen. Moedig bewees hij dat de godsdienst dieSatan gebruikte om mensen van Jehovah weg te lok-ken, bedrog was. En hij vertrouwde erop dat Jehovahde zaken recht zou zetten in plaats van op zijn eigenbekwaamheden en wil te vertrouwen. Elia kwam opvoor de ware aanbidding. Laten we allemaal zijn ge-loof navolgen!21. Waarom is Elia een goed voorbeeld voor ware christenen in dezetijd?

OM OVER NATE DENKEN˙ Wat leren we van Elia over exclusieveaanbidding van Jehovah?

˙ Hoe kunnen we Elia navolgen als we pratenmet mensen die het niet eens zijn met watde Bijbel leert?

˙ Wat leren we van Elia’s gebed op de Karmel?˙ Op welke manieren zou je het geloof van Eliawillen navolgen?

160 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

ELIA wilde heel graag alleen zijn met zijn hemelseVader. Maar de menigte om hem heen had net geziendat deze ware profeet vuur uit de hemel had latenneerdalen, en velen van hen wilden ongetwijfeld bijhem in de gunst komen. Voordat Elia de top van deKarmel kon beklimmen en persoonlijk tot JehovahGod kon bidden, stond hij nog voor een onplezierigetaak. Hij moest met koning Achab praten.

2 Deze twee mannen waren echt elkaars tegenpolen.Achab ging gekleed in prachtige koninklijke gewaden,en hij was een hebzuchtige afvallige zonder ruggen-graat. Elia droeg het ambtskleed van een profeet: eeneenvoudig, grof gewaad, mogelijk van dierenhuid ofvan geweven kameel- of geitenhaar. Hij was een bij-zonder moedig, integer en gelovig man. De dag dienu bijna voorbij was, had veel duidelijk gemaakt overhet karakter van beide mannen.1, 2. Voor welke taak stond Elia, en hoe verschilden hij en Achab vanelkaar?

HOOFDSTUK ELF

Hij was waakzaam en hij wachtte

HIJ WAS WAAKZAAM EN HIJ WACHTTE 161

3 Het was een slechte dag geweest voor Achab enandere Baalaanbidders. De heidense godsdienst dieAchab en zijn vrouw, koningin Izebel, in het tienstam-menrijk Israel hadden bevorderd, was een verschrik-kelijke slag toegebracht. Baal was ontmaskerd als eenbedrieger. Het was die levenloze god niet gelukt eensimpel vuur aan te steken als antwoord op de fana-tieke smeekbeden, het dansen en het rituele bloed-vergieten van zijn profeten. Baal had die 450 mannenniet kunnen beschermen tegen hun verdiende terecht-stelling. Maar de valse god had in nog iets gefaald.Ruim drie jaar hadden de Baalsprofeten hun god ge-smeekt een eind te maken aan de droogte die het landteisterde, maar Baal was daar niet in geslaagd. Nuzou Jehovah zelf gaan bewijzen dat hij de ware Godwas door een eind te maken aan de droogte (1 Kon.16:30–17:1; 18:1-40).

4 Maar wanneer zou Jehovah daarvoor zorgen? Watzou Elia in de tussentijd doen? En wat kunnen wij vandeze gelovige man leren? Laten we ons eens wat ver-der in dit verslag verdiepen. (Lees 1 Koningen 18:41-46.)3, 4. (a) Waarom was het een slechte dag geweest voor Achab en an-dere Baalaanbidders? (b) Welke vragen gaan we bespreken?162 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

Hij gaat in gebed5 Elia ging naar Achab toe en zei: „Ga op, eet en

drink; want daar is het geluid van het gedruis van eenstortregen.” Had deze slechte koning iets geleerd vanwat er die dag was gebeurd? Het verslag gaat daarniet specifiek op in, maar we lezen hier geen uitingvan berouw en ook geen verzoek of de profeet hemwilde helpen Jehovah om vergeving te vragen. Erstaat gewoon: „Toen ging Achab op om te eten en tedrinken” (1 Kon. 18:41-46). En wat deed Elia?

6 „Wat Elia betreft, hij klom naar de top van deKarmel en hurkte toen ter aarde neer en hield zijn ge-zicht tussen zijn knieen gestoken.” Toen Achab weg-ging om zijn maag te vullen, had Elia een gelegenheidom tot zijn hemelse Vader te bidden. Let eens op zijnnederige houding: Elia had zijn hoofd zo diep naar degrond gebogen dat zijn gezicht zich ter hoogte vanzijn knieen bevond. Wat deed hij? We vinden een aan-wijzing in Jakobus 5:18, waar staat dat Elia om heteinde van de droogte bad. Dat gebed heeft hij waar-schijnlijk daar op de top van de Karmel opgezonden.5. Wat moest Achab van Elia doen, en had Achab iets geleerd van water die dag was gebeurd?6, 7. Waar bad Elia om, en waarom?HIJ WAS WAAKZAAM EN HIJ WACHTTE 163

7 Eerder had Jehovah gezegd: ’Ik ben van plan re-gen te geven op de oppervlakte van de aardbodem’(1 Kon. 18:1). Elia bad dus of Jehovah’s wil uitge-voerd mocht worden, ongeveer zoals Jezus zijn volge-lingen zo’n duizend jaar later leerde bidden (Matth.6:9, 10).

8 Elia’s voorbeeld leert ons veel over bidden. VoorElia was Gods wil het allerbelangrijkste. Wanneer webidden, is het goed om in gedachte te houden dat „on-geacht wat wij vragen overeenkomstig [Gods] wil, hijons hoort” (1 Joh. 5:14). Als we willen dat onze ge-beden aanvaardbaar zijn, moeten we dus weten watGods wil is. Dat is een goede reden om elke dag tijdte maken voor Bijbelstudie. Maar Elia wilde ook dater een eind kwam aan de droogte omdat de mensenin zijn land er zwaar onder leden. Hij was waarschijn-lijk heel dankbaar na het wonder dat hij Jehovah diedag had zien doen. Ook uit onze gebeden moet blij-ken dat we Jehovah oprecht dankbaar zijn en bezorgdzijn voor het welzijn van anderen. (Lees 2 Korinthiers1:11; Filippenzen 4:6.)8. Wat leert Elia’s voorbeeld ons over gebed?164 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

Vol vertrouwen en waakzaam9 Elia was er zeker van dat Jehovah een eind aan de

droogte zou maken, maar hij wist niet zeker wanneerJehovah dat zou doen. Wat deed hij dus in die tussen-tijd? Let eens op wat het verslag zegt: „Hij [zei] totzijn bediende: ’Klim omhoog alstublieft. Kijk in derichting van de zee.’ Hij klom dus omhoog en keek enzei toen: ’Er is helemaal niets.’ Vervolgens zei hij: ’Gaterug’, tot zevenmaal toe” (1 Kon. 18:43). Hier is Eliain minstens twee dingen een voorbeeld voor ons: zijnvertrouwen in Jehovah en zijn waakzaamheid.

10 Omdat Elia op Jehovah’s belofte vertrouwde,bleef hij uitkijken naar aanwijzingen dat Jehovah inactie zou komen. Hij stuurde zijn bediende naar eenhoog uitkijkpunt om de horizon af te speuren naartekenen dat het ging regenen. Toen de bediende terug-kwam, was hij allesbehalve enthousiast: „Er is hele-maal niets.” De lucht was strakblauw en er was blijk-baar geen wolk te bekennen. Is je iets ongewoons9. Welke opdracht gaf Elia aan zijn bediende, en over welke twee eigen-schappen gaan we het hebben?10, 11. (a) Hoe toonde Elia vertrouwen in Jehovah’s belofte? (b) Waar-om kunnen wij net zo’n vertrouwen hebben?HIJ WAS WAAKZAAM EN HIJ WACHTTE 165

opgevallen? Elia had net tegen koning Achab gezegd:„Daar is het geluid van het gedruis van een stort-regen.” Hoe kon de profeet zoiets zeggen terwijl ergeen regenwolk te zien was?

11 Elia kende Jehovah’s belofte. Als Jehovah’s pro-feet en vertegenwoordiger was hij er zeker van dat zijnGod zich aan Zijn woord zou houden. Elia had daarzo veel vertrouwen in dat het was alsof hij de stort-regen al kon horen. Misschien doet dat je denken aanwat de Bijbel over Mozes zegt: „Hij bleef standvastigals zag hij de Onzichtbare.” Is God net zo reeel voorjou? Hij geeft ons genoeg redenen om zo’n geloof inhem en zijn beloften te hebben (Hebr. 11:1, 27).

12 Elia was ook heel waakzaam. Hij stuurde zijn be-diende niet een of twee keer terug, maar zeven keer!We kunnen ons wel voorstellen dat de bediende datbeu werd, maar Elia bleef gespannen uitzien naar eenteken en gaf het niet op. Eindelijk, na de zevendekeer, kwam de bediende terug met het bericht: „Zie!Een wolkje als de handpalm van een man stijgt uit dezee op.” Zie je al voor je hoe de bediende zijn arm12. Hoe liet Elia zien dat hij waakzaam was, en hoe reageerde hij ophet nieuws van een wolkje?166 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

uitstrekt en met zijn handpalm aangeeft hoe klein hetene wolkje is dat aan de horizon van de Grote Zeeopstijgt? Misschien was de bediende niet bepaald on-der de indruk. Maar voor Elia zei dat wolkje genoeg.Hij gaf zijn bediende de dringende instructies: „Gaop, zeg tot Achab: ’Span in! En daal af, opdat de stort-regen u niet ophoudt!’ ” — 1 Kon. 18:44.

13 Opnieuw gaf Elia een mooi voorbeeld. Ook wijleven in een tijd waarin God op het punt staat in ac-tie te komen om zijn voornemen met de aarde uit tevoeren. Elia wachtte op het einde van een periode vandroogte; Gods aanbidders in deze tijd wachten op heteinde van een slechte wereld (1 Joh. 2:17). Totdat Je-hovah ingrijpt, moeten we waakzaam blijven, net alsElia. Gods eigen Zoon, Jezus, gaf zijn volgelingen deraad: „Waakt daarom voortdurend, want gij weet nietop welke dag uw Heer komt” (Matth. 24:42). Bedoel-de hij daarmee dat zijn volgelingen totaal niet zoudenweten wanneer het einde zou komen? Nee, want hijvertelde uitgebreid hoe de wereld eruit zou zien in de13, 14. (a) Waarom moeten we net als Elia waakzaam zijn? (b) Welkeredenen hebben we om ons werk met een gevoel van dringendheid tedoen?HIJ WAS WAAKZAAM EN HIJ WACHTTE 167

periode voor het einde. We kunnen allemaal dat ge-detailleerde teken van „het besluit van het samenstelvan dingen” zien. (Lees Mattheus 24:3-7.)

14 Elk onderdeel van dat teken vormt een krachtig,overtuigend bewijs. Zijn die bewijzen voor ons vol-doende om Jehovah met een gevoel van dringendheidte dienen? Een klein wolkje dat aan de horizon op-steeg, was voor Elia voldoende om hem ervan te over-tuigen dat Jehovah op het punt stond in actie te ko-men. Werd hij teleurgesteld?

Jehovah brengt verlichting en zegeningen15 Het verslag zegt: „Nu gebeurde het ondertussen

dat de hemel zelf zwart werd van wolken en wind, entoen kwam er een zware stortregen. En Achab reedvoort en ging heen naar Jizreel” (1 Kon. 18:45). In-eens ging alles heel snel. Terwijl Elia’s bediende deboodschap aan Achab overbracht, groeide het wolkjeuit tot een wolkenmassa die de hemel bedekte en ver-duisterde. Het begon hard te waaien. Eindelijk, nadrieenhalf jaar, viel er regen op Israels bodem. Deuitgedroogde grond zoog de druppels op. Terwijl de15, 16. Welke gebeurtenissen volgden zich nu snel op, en wat kan Eliazich hebben afgevraagd over Achab?168 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

regen een stortbui werd, begon het water in de Kisonte stijgen, waardoor het bloed van de terechtgesteldeBaalsprofeten ongetwijfeld werd weggespoeld. Ook deeigenzinnige Israelieten kregen de kans om de ver-schrikkelijke smet weg te spoelen die de Baalaanbid-ding op het land had geworpen.

16 Daar zal Elia zeker op gehoopt hebben! Misschienvroeg hij zich af hoe Achab zou reageren op dezespectaculaire gebeurtenissen. Zou hij berouw hebbenen de afvallige Baalaanbidding de rug toekeren? Water die dag was gebeurd, gaf hem daar voldoende rede-nen voor. Natuurlijk weten we niet wat er op dat mo-ment in Achab omging. Het verslag vertelt ons gewoondat de koning ’voortreed en naar Jizreel ging’. Had hijer iets van geleerd? Had hij besloten zijn leven te ver-anderen? Latere gebeurtenissen wijzen erop dat datniet het geval was. Maar de dag was nog niet voorbijvoor Achab, en ook voor Elia niet.

17 Elia vertrok net als Achab naar Jizreel. Er wacht-te hem een lange, donkere en natte tocht. Maar toengebeurde er iets ongewoons.17, 18. (a) Wat gebeurde er met Elia op weg naar Jizreel? (b) Waar-om was het zo bijzonder dat Elia van de Karmel naar Jizreel rende?(Zie ook de voetnoot.)HIJ WAS WAAKZAAM EN HIJ WACHTTE 169

18 „De hand van Jehovah nu bleek op Elia te zijn,zodat hij zijn heupen omgordde en vervolgens voorAchab uit snelde, heel de weg naar Jizreel” (1 Kon.18:46). Het is duidelijk dat „de hand van Jehovah” eenbovennatuurlijke uitwerking op Elia had. Jizreel lagzo’n dertig kilometer verderop, en Elia was niet jongmeer.� Probeer je eens voor te stellen hoe hij zijn lan-ge kleren optrok en om zijn heupen bond zodat hijzich ongehinderd kon bewegen, en hoe hij daarnaover die natte weg rende — zo snel dat hij de konink-lijke wagen inhaalde en achter zich liet!

19 Wat moet het voor Elia geweldig zijn geweest omzich zo sterk, vitaal en energiek te voelen — mis-schien nog meer dan hij zich ooit in zijn jeugd hadgevoeld! Dat doet ons denken aan de profetieen overeen volmaakte gezondheid en vitaliteit voor getrouwemensen in het komende paradijs op aarde (lees Jesaja35:6; Luk. 23:43). Toen Elia over die weg naar Jizreel� Kort daarna zou Jehovah Elia opdragen om Elisa op te leiden,

die bekend zou komen te staan als degene „die water uitgoot overde handen van Elia” (2 Kon. 3:11). Elisa was Elia’s bediende enbood de oudere man blijkbaar praktische hulp.19. (a) Aan welke profetieen doet de energie die Elia van God kreeg,ons denken? (b) Wat wist Elia heel zeker toen hij naar Jizreel rende?170 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

rende, wist hij zeker dat hij de goedkeuring had vanzijn Vader, de enige ware God, Jehovah!

20 Jehovah wil ons heel graag zegenen. Laten we eralles aan doen om die zegeningen te ontvangen; zezijn echt de moeite waard. We moeten net als Eliawaakzaam zijn en de duidelijke bewijzen evaluerenwaaruit blijkt dat we in een gevaarlijke en dringendetijd leven en dat Jehovah binnenkort in actie gaat ko-men. Net als Elia hebben we echt reden om alle ver-trouwen te hebben in de beloften van Jehovah, „deGod der waarheid” (Ps. 31:5).20. Wat moeten we doen om Jehovah’s zegeningen te ontvangen?

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe liet Elia zien dat bidden belangrijk voorhem was?

˙ Waaruit bleek dat Elia op Jehovah’s beloftevertrouwde?

˙ Welk voorbeeld van waakzaamheid gaf Elia?˙ Wat wil je gaan doen om Elia’s geloof nate volgen?

HIJ WAS WAAKZAAM EN HIJ WACHTTE 171

ELIA rende door de regen terwijl het steeds donker-der werd. Het was nog ver naar Jizreel, en hij was nietmeer de jongste. Toch rende hij onvermoeibaar door,want „de hand van Jehovah” was op hem. De energiedie door zijn lichaam stroomde had hij nooit eerdergevoeld. Hij had zelfs net de paarden ingehaald die dewagen van koning Achab trokken! (Lees 1 Koningen18:46.)

2 Nu had hij de weg voor zichzelf. Probeer je Eliaeens voor te stellen terwijl de regen van zijn gezichtafdruipt en hij nadenkt over de meest enerverendedag van zijn leven. Het was zonder twijfel een schit-terende overwinning voor zijn God, Jehovah, en voorde ware aanbidding. De winderige toppen van hetKarmelgebergte, waar Jehovah hem had gebruikt omde Baalaanbidding door een wonder een enorme slagtoe te brengen, lagen ver achter hem, onzichtbaardoor de stortregen. Honderden Baalsprofeten waren1, 2. Wat was er op de meest enerverende dag van Elia’s leven gebeurd?

HOOFDSTUK TWAALF

Hij vond troost bij zijn God

172 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

als gemene bedriegers ontmaskerd en terecht ter doodgebracht. Daarna had Elia Jehovah gevraagd een eindaan de droogte te maken die het land al drieenhalfjaar in zijn greep had. En het was gaan regenen!— 1 Kon. 18:18-45.

3 Terwijl Elia in de stromende regen de dertig kilo-meter naar Jizreel rende, kan hij grote verwachtingenhebben gehad. Hij dacht misschien dat er eindelijkeen keerpunt was gekomen. Achab zou moeten veran-deren! Na wat hij allemaal had gezien, moest hij deBaalaanbidding wel opgeven. Hij moest zijn vrouw,koningin Izebel, tot de orde roepen en een eind ma-ken aan de vervolging van Jehovah’s aanbidders.

4 Als alles mee lijkt te zitten, is het logisch dat jemeer hoop krijgt. Je denkt dan misschien dat hetsteeds beter zal gaan en dat het ergste eindelijk ach-ter de rug is. Het zou niet vreemd zijn als Elia ookzo dacht, want hij „was een mens met dezelfde gevoe-lens als wij” (Jak. 5:17). Maar Elia’s problemen warennog lang niet voorbij. Een paar uur later zou hij zobang zijn en zo diep in de put zitten dat hij zou willen3, 4. (a) Waarom kan Elia grote verwachtingen hebben gehad toen hijnaar Jizreel rende? (b) Welke vragen gaan we beantwoorden?HIJ VOND TROOST BIJ ZIJN GOD 173

sterven. Wat gebeurde er, en hoe hielp Jehovah hemom zijn geloof en zijn moed terug te krijgen?

Een onverwachte keer in de gebeurtenissen5 Was Achab toen hij in zijn paleis in Jizreel kwam,

een ander mens geworden? Het verslag zegt: „Toenvertelde Achab aan Izebel wat Elia allemaal gedaanhad, ja alles, ook hoe hij al de profeten met hetzwaard had gedood” (1 Kon. 19:1). In Achabs versievan wat er die dag gebeurd was, kwam Jehovah, Elia’sGod, dus helemaal niet voor. Achab was niet geeste-lijk ingesteld en bezag de wonderen puur menselijk,als iets „wat Elia allemaal gedaan had”. Het is duide-lijk dat hij geen respect voor Jehovah had gekregen.En hoe reageerde zijn haatdragende vrouw?

6 Izebel was razend! Ze stuurde Elia de boodschap:„Zo mogen de goden doen, en zo mogen zij daaraantoevoegen, indien ik morgen om deze tijd uw ziel nietgelijk zal maken aan de ziel van elk van hen!” (1 Kon.19:2) Dat was een doodsbedreiging van de ergstesoort. Eigenlijk zwoer Izebel dat ze zelf zou moeten5. Had Achab meer respect voor Jehovah gekregen, en hoe weten wedit?6. Welke boodschap stuurde Izebel Elia, en wat hield die in?174 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

sterven als ze Elia niet binnen een dag kon laten do-den om haar Baalsprofeten te wreken. Zie je al voorje hoe Elia in een eenvoudig onderkomen in Jizreeltijdens dat noodweer wakker wordt gemaakt en dezevreselijke boodschap krijgt? Wat deed dat met hem?

Overmand door ontmoediging en angst7 Als Elia dacht dat de oorlog tegen de Baalaanbid-

ding bijna afgelopen was, werd zijn hoop op dat mo-ment de bodem ingeslagen. Izebel liet zich niet af-schrikken. Ze had al heel wat getrouwe collega’s vanElia laten terechtstellen, en nu leek hij de volgende teworden. Welk effect had die bedreiging op Elia? DeBijbel zegt: „Hij werd bevreesd.” Zag Elia de afschu-welijke dood die Izebel voor hem in gedachten had alhelemaal voor zich? Als hij daarover is blijven naden-ken, is het geen wonder dat hij alle moed verloor. Inieder geval ’ging hij heen ter wille van zijn ziel’: hijvluchtte voor zijn leven (1 Kon. 18:4; 19:3).

8 Elia was niet de enige gelovige man die weleensdoor angst overmand werd. Veel later had Petrus ook7. Welk effect had Izebels bedreiging op Elia, en wat deed hij?8. (a) Hoe leek Petrus’ probleem op dat van Elia? (b) Welke les kun-nen we leren van Elia en Petrus?HIJ VOND TROOST BIJ ZIJN GOD 175

dat probleem. Toen Jezus hem bijvoorbeeld over hetwater liet lopen, begon hij ’naar de storm te kijken’.Hij werd bang en begon te zinken. (Lees Mattheus14:30.) We leren een belangrijke les van Elia en vanPetrus. Als we moedig willen zijn, moeten we nietblijven nadenken over de gevaren die ons bang ma-ken. We moeten ons concentreren op de Bron vanonze hoop en kracht.

„Het is genoeg!”9 In paniek vluchtte Elia zo’n 150 kilometer in zuid-

westelijke richting naar Berseba, bij de zuidgrens vanJuda. Daar liet hij zijn bediende achter en ging hij inz’n eentje de woestijn in. Het verslag zegt dat hij „eendagreis ver” ging, dus waarschijnlijk vertrok hij bijzonsopgang, blijkbaar zonder eten of drinken mee tenemen. Ontmoedigd en nog steeds in paniek kwamhij in de brandende hitte maar amper vooruit op hetslecht begaanbare terrein. Terwijl de zon langzaamrood kleurde en onderging, begonnen Elia’s krachtenhet te begeven. Uitgeput viel hij neer onder een brem-struik, het enige dat nog een beetje beschutting gafin dat dorre landschap (1 Kon. 19:4).9. Beschrijf Elia’s vlucht en hoe hij zich voelde.176 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

10 In zijn wanhoop bad Elia of hij mocht sterven. Hijzei: „Ik ben niet beter dan mijn voorvaders.” Hij wistdat zijn voorvaders tot stof waren vergaan en voor nie-mand nog iets konden betekenen (Pred. 9:10). Eliavoelde zich net zo nutteloos. Vandaar zijn uitroep:„Het is genoeg!” Waarom zou hij nog verder leven?

11 Is het schokkend dat een profeet zo diep in de putkon zitten? Niet per se. Er zijn meer gelovige mannenen vrouwen in de Bijbel die zich op een bepaald mo-ment zo ongelukkig voelden dat ze dood wilden, bij-voorbeeld Rebekka, Jakob, Mozes en Job (Gen. 25:22;37:35; Num. 11:13-15; Job 14:13).

12 We leven nu in ’kritieke tijden, die moeilijk zijndoor te komen’. Het is dus niet zo vreemd dat heelwat mensen, zelfs trouwe aanbidders van God, zichsoms down voelen (2 Tim. 3:1). Als jij het ooit zomoeilijk hebt, volg dan Elia’s voorbeeld en stort jehart bij Jehovah uit. Hij is tenslotte de „God van allevertroosting”. (Lees 2 Korinthiers 1:3, 4.) Troostte hijElia?10, 11. (a) Wat vroeg Elia aan Jehovah? (b) Beschrijf aan de hand vande genoemde Bijbelteksten de gevoelens van andere aanbidders die diepin de put zaten.12. Hoe kun je Elia’s voorbeeld volgen als je je down voelt?HIJ VOND TROOST BIJ ZIJN GOD 177

Jehovah helpt zijn profeet13 Hoe denk je dat Jehovah zich voelde toen hij van-

uit de hemel zijn geliefde profeet in de woestijn on-der die struik zag liggen en hem hoorde smeken ofhij mocht sterven? Hij stuurde een engel naar hemtoe. Die maakte Elia, die in slaap was gevallen, wak-ker door hem zachtjes aan te raken en hij zei: „Staop, eet.” Dat deed Elia. De engel had een eenvoudigemaaltijd voor hem neergezet: vers, warm brood enwater. Bedankte Elia de engel? Het verslag zegt alleendat hij at en dronk en weer ging slapen. Was hij temoedeloos om iets te zeggen? Hoe het ook zij, de en-gel maakte hem nog een keer wakker, misschien te-gen de ochtend. Weer zei hij tegen Elia: „Sta op, eet.”En hij voegde eraan toe: „Want de reis is te veel vooru” (1 Kon. 19:5-7).

14 God had de engel laten weten waar Elia heen zougaan. De engel wist ook dat Elia die reis niet op eigenkracht kon maken. Wat is het geruststellend een Godte dienen die onze doelen en beperkingen beter kent13, 14. (a) Hoe toonde Jehovah via een engel bezorgdheid voor zijnprofeet? (b) Waarom vind je het vertroostend dat Jehovah alles van onsweet, ook wat onze beperkingen zijn?178 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

dan wijzelf! (Lees Psalm 103:13, 14.) Hoeveel krachtgaf die maaltijd Elia?

15 Het verslag zegt: „Hij stond derhalve op en at endronk, en hij ging in de kracht van dat voedsel veer-tig dagen en veertig nachten voort, tot aan de bergvan de ware God, de Horeb” (1 Kon. 19:8). Net alsMozes zo’n zes eeuwen eerder en Jezus bijna tien eeu-wen later, vastte Elia veertig dagen en veertig nach-ten (Ex. 34:28; Luk. 4:1, 2). Die ene maaltijd nam nietal zijn problemen weg maar gaf hem wel bijzonderekracht. Stel je eens voor hoe die oudere man dagen-lang, wekenlang, bijna anderhalve maand, door de on-gebaande woestijn ploeterde!

16 Jehovah helpt zijn aanbidders ook in deze tijd.Hij geeft ze niet door een wonder een letterlijke maal-tijd maar voedt ze op een veel belangrijker manier:hij zorgt in geestelijk opzicht voor ze (Matth. 4:4).Als we meer over hem leren via zijn Woord en lees-materiaal dat daarop gebaseerd is, blijven we geeste-lijk sterk. Zulk geestelijk voedsel neemt misschien15, 16. (a) Wat kon Elia doen dankzij de maaltijd die hij van Jehovahkreeg? (b) Waarom moeten we dankbaar zijn voor de manier waaropJehovah zijn aanbidders in deze tijd helpt?HIJ VOND TROOST BIJ ZIJN GOD 179

niet al onze problemen weg maar kan ons wel helpente doorstaan wat anders ondraaglijk zou zijn. Ookleidt het tot „eeuwig leven” (Joh. 17:3).

17 Elia liep bijna 320 kilometer, tot hij uiteindelijkbij de Horeb (de Sinaı) kwam. Die plek had een bij-zondere betekenis, want daar was Jehovah lang daar-voor, via een engel, in de brandende doornstruik aanMozes verschenen en daar had Jehovah later hetWetsverbond met Israel gesloten. Elia vond beschut-ting in een grot.

Hoe Jehovah zijn profeet troost en sterkt18 Bij de Horeb stelde Jehovah’s „woord”, blijkbaar

overgebracht via een engel, deze eenvoudige vraag:„Wat hebt gij hier te doen, Elia?” De vraag werd ken-nelijk op een vriendelijke manier gesteld, want Eliavatte het op als een uitnodiging om zijn hart uit testorten. En dat deed hij! Hij zei: „Ik ben absoluut ja-loers geweest ten opzichte van Jehovah, de God derlegerscharen; want de zonen van Israel hebben uwverbond verlaten, uw altaren hebben zij omverge-17. Waar ging Elia naartoe, en waarom was dat een bijzondere plek?18, 19. (a) Welke vraag stelde Jehovah’s engel, en hoe reageerde Elia?(b) Welke drie redenen voor Elia’s moedeloosheid zijn uit zijn ant-woord op te maken?180 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

haald en uw profeten hebben zij met het zwaard ge-dood, zodat ik alleen ben overgebleven; en nu zoekenzij mijn ziel, om die weg te nemen” (1 Kon. 19:9, 10).Hieruit zijn minstens drie redenen voor Elia’s moede-loosheid op te maken.

19 Ten eerste dacht Elia dat zijn werk voor niets wasgeweest. Hij was „absoluut jaloers geweest ten op-zichte van Jehovah”; hij had Jehovah jarenlang ijve-rig gediend en Zijn heilige naam en aanbidding altijdvoor laten gaan. Maar de situatie was alleen maar er-ger geworden. Nog steeds had het volk een gebrek aangeloof en waren ze opstandig, en de valse aanbiddingbreidde zich uit. Ten tweede voelde Elia zich alleen.„Ik ben alleen overgebleven”, zei hij, alsof hij in hetland de laatste was die Jehovah nog diende. Ten der-de was Elia bang. Veel andere profeten waren al ge-dood, en hij wist zeker dat hij nu aan de beurt was.Het was voor hem misschien niet makkelijk te erken-nen dat hij zich zo voelde, maar hij liet zich niet doortrots of schaamte tegenhouden. Hij vertelde Godin gebed alles wat er in hem omging, en daarmeegaf hij al Gods aanbidders een goed voorbeeld (Ps.62:8).HIJ VOND TROOST BIJ ZIJN GOD 181

20 Hoe reageerde Jehovah op Elia’s angst en be-zorgdheid? De engel vroeg Elia in de opening van degrot te gaan staan. Dat deed hij, zonder te weten water ging gebeuren. Ineens kwam er een sterke wind op-zetten! Dat moet een oorverdovend lawaai gegevenhebben, want het waaide zo hard dat bergen spletenen rotsen aan stukken sloegen. Stel je eens voor hoeElia zijn ogen probeerde te beschermen en tegelijkzijn grove haren mantel vasthield waar de wind aanrukte. Daarna moest hij zijn best doen om overeindte blijven, want de grond onder zijn voeten begon tebewegen: een aardbeving! Daar was hij nog maar netvan bekomen toen er een groot vuur voorbijkwam,dat hem dwong een paar stappen achteruit te doen,de grot in (1 Kon. 19:11, 12).

21 In alle drie de gevallen zegt het verslag dat Jeho-vah niet in deze spectaculaire demonstraties van na-tuurkracht te vinden was. Elia wist dat Jehovah nietde een of andere mythische natuurgod was zoals Baal,die door zijn misleide aanbidders geprezen werd alsde wolkenberijder, of brenger van regen. Jehovah is20, 21. (a) Beschrijf wat Elia zag toen hij in de opening van de grotstond. (b) Wat leerde Elia toen hij zag hoe machtig Jehovah was?182 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

de echte Bron van alle enorme krachten in de natuur,maar hij is ook veel groter dan alles wat hij gemaaktheeft. Zelfs de stoffelijke hemel kan hem niet bevat-ten! (1 Kon. 8:27) Hoe werd Elia hierdoor geholpen?Denk nog eens aan zijn angst. Met een God als Jeho-vah aan zijn kant, een God die al die enorme krach-ten kan gebruiken, hoefde Elia echt niet bang te zijnvoor Achab en Izebel! (Lees Psalm 118:6.)

22 Toen het vuur weg was, werd het stil en hoordeElia „een rustige, zachte stem”�. Die vroeg hem op-nieuw zich te uiten, en dat deed Elia: hij vertelde voorde tweede keer waar hij mee zat. Dat kan hem ver-der opgelucht hebben. Maar ongetwijfeld vond Eliameer troost in wat de „rustige, zachte stem” daarnazei. Jehovah verzekerde hem dat hij helemaal niet� Deze „rustige, zachte stem” kan van dezelfde engel geweest zijn

die gebruikt werd om „Jehovah’s woord” over te brengen dat in1 Koningen 19:9 wordt genoemd. In vers 15 wordt deze engel als„Jehovah” aangeduid. Dat kan ons doen denken aan de engel vanwie Jehovah zich bediende om Israel te leiden in de woestijn, enover wie hij zei: ’Mijn naam is in hem’ (Ex. 23:21). We kunnen hiernatuurlijk niet dogmatisch over zijn, maar het is wel opmerkelijkdat Jezus voordat hij naar de aarde kwam, als „het Woord” optrad:Jehovah’s speciale Woordvoerder voor zijn aanbidders (Joh. 1:1).22. (a) Hoe verzekerde de „rustige, zachte stem” Elia ervan dat hij he-lemaal niet nutteloos was? (b) Van wie kan de „rustige, zachte stem”geweest zijn? (Zie de voetnoot.)HIJ VOND TROOST BIJ ZIJN GOD 183

nutteloos was. Waarom niet? God vertelde dat Hij inde oorlog tegen de Baalaanbidding nog van alles gingdoen. Elia’s werk was duidelijk niet voor niets ge-weest, want wat God van plan was, kon niemand te-genhouden. En Elia speelde daar nog steeds een rolin, want Jehovah gaf hem specifieke instructies; Eliamoest weer aan het werk (1 Kon. 19:12-17).

23 Hoe zat het met Elia’s eenzaamheid? Jehovahdeed daar twee dingen aan. Ten eerste gaf hij Elia deopdracht om Elisa te zalven als de profeet die hemuiteindelijk zou opvolgen. Deze jongere man zou eenpaar jaar Elia’s metgezel en helper zijn. Dat was eenvooruitzicht waar hij echt iets aan had! Ten tweedekwam Jehovah met geweldig nieuws: „Ik heb er ze-venduizend in Israel overgelaten, alle knieen die zichniet voor Baal hebben gebogen, en elke mond die hemniet heeft gekust” (1 Kon. 19:18). Elia was helemaalniet alleen. Het moet hartverwarmend voor hem zijngeweest te horen dat er nog duizenden anderen warendie weigerden Baal te aanbidden. Ze hadden Elia no-dig. Hij moest doorgaan met zijn trouwe dienst om23. Op welke twee manieren deed Jehovah iets aan Elia’s eenzaam-heid?184 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

in die moeilijke tijd een voorbeeld voor ze te zijn inrotsvaste loyaliteit aan Jehovah. Elia moet diep ge-raakt zijn door die „rustige, zachte stem” van zijnGod, de woorden van Jehovah’s boodschapper.

24 Net als Elia zijn ook wij misschien onder de in-druk van de enorme krachten in de natuur, en terecht.De schepping is een levendig bewijs van de krachtvan de Schepper (Rom. 1:20). Jehovah gebruikt zijngrenzeloze kracht nog steeds heel graag om zijn trou-we aanbidders te helpen (2 Kron. 16:9). Maar hijspreekt vooral tot ons via zijn Woord, de Bijbel. (LeesJesaja 30:21.) Als we ons erdoor laten leiden, kan deBijbel als een „rustige, zachte stem” zijn. Jehovah ge-bruikt zijn kostbare Woord om ons te corrigeren, testerken en te verzekeren van zijn liefde.

25 Liet Elia zich op de Horeb door Jehovah troos-ten? Zeker! Hij was al snel weer aan het werk als demoedige, trouwe profeet die tegen de verdorven valseaanbidding streed. Als ook wij luisteren naar Godswoorden, naar „de vertroosting uit de Schriften”, kun-nen we Elia’s geloof navolgen (Rom. 15:4).24, 25. (a) Hoe kunnen wij in deze tijd naar Jehovah’s „rustige, zach-te stem” luisteren? (b) Waarom weten we zeker dat Elia zich doorJehovah liet troosten?HIJ VOND TROOST BIJ ZIJN GOD 185

OM OVER NATE DENKEN˙ Door welke gebeurtenissen kwam Elia diepin de put te zitten?

˙ Welke gevoelens verergerden Elia’smoedeloosheid?

˙ Hoe troostte Jehovah Elia?˙ Hoe ga je Elia navolgen als je ooit ontmoedigdbent?

186 VOLG HUN GELOOF NA � ELIA

JONA wilde dat hij zich kon afsluiten voor die ver-schrikkelijke geluiden. Het was niet alleen de fellewind die door het touwwerk van het schip floot. Enhet waren ook niet alleen de torenhoge golven diemet een donderend geluid tegen de wanden van hetschip beukten, zodat het kraakte in zijn voegen. Hetwas vooral het geschreeuw van de kapitein en zijn be-manning, die uit alle macht probeerden het schipdrijvend te houden. Jona was ervan overtuigd dat diemannen zouden omkomen, allemaal door zijn schuld!

2 Hoe kwam het dat hij in zo’n moeilijke situatiezat? Hij had de grote fout begaan ongehoorzaam tezijn aan zijn God, Jehovah. Wat had hij dan gedaan?Was het nog wel goed te maken? Het antwoord opdie vragen kan ons veel leren. Jona’s verhaal helptons bijvoorbeeld te zien hoe zelfs mensen met op-recht geloof fouten kunnen maken, en hoe ze dieweer recht kunnen zetten.1, 2. (a) Welke situatie was er door Jona’s schuld ontstaan? (b) Wathebben wij aan het verhaal van Jona?

HOOFDSTUK DERTIEN

Hij leerde van zijn fouten

HIJ LEERDE VAN ZIJN FOUTEN 187

Een profeet uit Galilea3 Als mensen aan Jona denken, concentreren ze zich

vaak op negatieve punten, zoals de keren dat hij on-gehoorzaam of koppig was. Maar er valt veel meerover hem te zeggen. Vergeet niet dat Jona werd uit-gekozen om een profeet van Jehovah God te zijn.Jehovah zou hem niet voor zo’n zware verantwoorde-lijkheid gekozen hebben als hij ontrouw of onrecht-vaardig was.

4 In de Bijbel komen we een paar dingen te wetenover Jona’s achtergrond. (Lees 2 Koningen 14:25.) Hijkwam uit Gath-Hefer, zo’n vier kilometer van Naza-reth, waar ongeveer acht eeuwen later Jezus Christuszou opgroeien.� Hij was profeet tijdens de regeringvan koning Jerobeam II van het tienstammenrijk Is-� Dat Jona uit een Galilese stad kwam, is interessant omdat de fa-

rizeeen toen ze het over Jezus hadden, arrogant zeiden: „Onderzoeken zie dat uit Galilea geen enkele profeet wordt verwekt” (Joh.7:52). Veel vertalers en onderzoekers veronderstellen dat de farizee-en hier generaliseerden en beweerden dat er uit het eenvoudigeGalilea nooit een profeet was voortgekomen of zou kunnen voort-komen. Als dat zo is, dan negeerden ze niet alleen de profetieenmaar ook de geschiedenis (Jes. 9:1, 2).3-5. (a) Waar concentreren mensen zich vaak op als ze aan Jona den-ken? (b) Wat weten we over Jona’s achtergrond? (Zie ook de voetnoot.)(c) Waardoor had Jona het als profeet niet makkelijk?188 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

rael. De tijd van Elia lag ver in het verleden; zijn op-volger, Elisa, was tijdens de regering van Jerobeamsvader gestorven. Jehovah had die profeten gebruiktom de Baalaanbidding uit te roeien, maar Israel gingbewust opnieuw het verkeerde pad op. Het landstond nu onder invloed van een koning die „bleefdoen wat kwaad was in Jehovah’s ogen” (2 Kon.14:24). Jona zal het dus niet makkelijk hebben gehad.Toch deed hij trouw zijn werk als profeet.

5 Maar op een dag kwam Jona’s leven helemaal opz’n kop te staan. Hij kreeg een opdracht van Jehovahdie hij ongelofelijk moeilijk vond. Wat vroeg Jehovahvan hem?

„Sta op, ga naar Nineve”6 Jehovah zei tegen Jona: „Sta op, ga naar Nineve,

de grote stad, en kondig tegen haar af dat hun slecht-heid voor mijn aangezicht is opgestegen” (Jona 1:2).Het is niet moeilijk te begrijpen waarom deze op-dracht intimiderend kan hebben geleken. Nineve lagzo’n achthonderd kilometer naar het oosten; te voetzou je er waarschijnlijk ongeveer een maand over6. Welke opdracht gaf Jehovah aan Jona, en waarom kan die intimi-derend hebben geleken?HIJ LEERDE VAN ZIJN FOUTEN 189

doen. Maar er was iets waar Jona zich misschien nogveel meer zorgen om maakte dan om de lange enzware reis. In Nineve moest Jona Jehovah’s oordeels-boodschap bekendmaken aan de Assyriers, die de re-putatie hadden heel gewelddadig en zelfs barbaars tezijn. Als Jona van Gods volk al niet veel responskreeg, wat kon hij dan van die heidenen verwach-ten? Hoe zou het aflopen met die ene aanbiddervan Jehovah in het grote Nineve, dat later „de stadvan bloedvergieten” genoemd zou worden? — Nah.3:1, 7.

7 We weten niet of zulke gedachten door Jona’shoofd hebben gespookt. Wat we wel weten is dat hijervandoor ging. Jehovah had gezegd dat hij naar hetoosten moest gaan, maar Jona ging naar het westen,zo ver als hij kon. Hij ging naar de kust, naar een ha-venstad met de naam Joppe, waar hij aan boord gingvan een schip met Tarsis als bestemming. Volgenssommige geleerden lag Tarsis in Spanje. Als dat zowas, dan ging Jona op weg naar een plek die onge-veer 3500 kilometer van Nineve vandaan lag. Zo’n7, 8. (a) Hoe vastbesloten was Jona om te ontkomen aan de opdrachtvan Jehovah? (b) Waarom mogen we Jona geen lafaard noemen?190 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

reis naar het andere eind van de Grote Zee kon weleen jaar duren. Maar dat had hij ervoor over; zo vast-besloten was hij om te ontkomen aan de opdracht dieJehovah hem had gegeven! (Lees Jona 1:3.)

8 Wil dat zeggen dat Jona een lafaard was? We moe-ten hem niet te snel veroordelen. Zoals we zullenzien, was hij iemand die bijzonder moedig kon zijn.Maar net als wij allemaal was Jona een onvolmaaktmens die tegen veel zwakheden moest vechten (Ps.51:5). En we zijn allemaal weleens bang.

9 Soms kan iets wat God vraagt, voor ons moei-lijk of zelfs onmogelijk lijken. Misschien zien we erenorm tegen op om het goede nieuws van Gods Ko-ninkrijk te prediken, zoals van christenen wordt ver-wacht (Matth. 24:14). We kunnen maar al te makke-lijk de belangrijke waarheid vergeten dat ’bij God alledingen mogelijk zijn’ (Mark. 10:27). Omdat we datzelf misschien weleens uit het oog verliezen, kunnenwe begrijpen dat Jona het moeilijk had. Maar watwaren de gevolgen van Jona’s beslissing om te vluch-ten?9. Hoe zouden we soms kunnen denken over iets wat Jehovah van onsvraagt, en wat moeten we dan in gedachte houden?HIJ LEERDE VAN ZIJN FOUTEN 191

Jehovah corrigeert zijn eigenzinnige profeet10 Probeer je eens voor te stellen hoe Jona zich in-

stalleerde op het schip, waarschijnlijk een Fenicischvrachtschip. Hij keek toe hoe de kapitein en zijn be-manning druk in de weer waren om het schip klaarte maken voor vertrek. Nadat ze de haven waren uit-gevaren en de kustlijn langzaam uit het zicht ver-dween, hoopte Jona misschien dat hij ontsnapt wasaan het gevaar waar hij zo bang voor was. Maar toensloeg het weer om.

11 Een krachtige wind zweepte de zee op. De golvenwaren zo hoog dat zelfs schepen van nu er nietig bijzouden lijken. Hoe lang zou deze houten boot het uit-houden in die watermassa van torenhoge golven? WistJona op dat moment wat hij later schreef, namelijk dat’Jehovah zelf een hevige wind op de zee slingerde’?Dat is moeilijk te zeggen. Maar hij zag wel dat de be-manning tot hun goden ging roepen, en hij wist dat eruit die hoek geen hulp zou komen (Lev. 19:4). Hijschreef: „Wat het schip betreft, het dreigde schipbreukte lijden” (Jona 1:4). En Jona kon natuurlijk niet gaanbidden tot de God voor wie hij op de vlucht was!10, 11. (a) Wat kan Jona gehoopt hebben toen het vrachtschip de ha-ven verliet? (b) Welk gevaar ontstond er op zee?192 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

12 Jona voelde zich machteloos. Hij ging naar bene-den en vond in het ruim een plek waar hij kon liggen.Daar viel hij in een diepe slaap.� De kapitein vondhem, maakte hem wakker en zei dat hij net als de resttot zijn God moest bidden. De zeelui waren ervanovertuigd dat dit een bovennatuurlijke storm was, endaarom wierpen ze het lot om te zien wie van de men-sen aan boord de oorzaak van de ellende was. Jonamoet flink in de rats hebben gezeten toen de een nade ander door het lot werd afgewezen. Al gauw werdhet duidelijk: Jehovah had het maar op een man ge-munt. Het lot viel op Jona! (Lees Jona 1:5-7.)

13 Jona vertelde de zeelui alles. Hij was een aanbid-der van de almachtige God, Jehovah. Dat was de Godvoor wie hij op de vlucht was en tegen wie hij hadgezondigd, waardoor ze nu allemaal in levensgevaar� De Septuaginta beklemtoont hoe diep Jona’s slaap was door er-

aan toe te voegen dat hij snurkte. Toch hoeft Jona’s slaap geenteken van onverschilligheid te zijn, want soms hebben mensen dieheel down zijn een grote drang om te slapen. Tijdens Jezus’ moei-lijke uren in de hof van Gethsemane vond hij Petrus, Jakobus enJohannes „sluimerend van droefheid” (Luk. 22:45).12. (a) Waarom moeten we Jona niet te snel veroordelen omdat hij tij-dens de storm ging slapen? (Zie ook de voetnoot.) (b) Hoe maakteJehovah duidelijk wie de oorzaak van de ellende was?13. (a) Wat bekende Jona aan de zeelui? (b) Waar drong Jona op aan,en waarom?HIJ LEERDE VAN ZIJN FOUTEN 193

waren. De mannen waren geschokt; Jona zag de angstin hun ogen. Ze vroegen wat ze met hem moestendoen om het schip en hun leven te redden. Wat zouJona zeggen? Hij moest er niet aan denken in die kou-de, woeste zee te verdrinken. Maar hij kon al diemannen toch niet laten sterven als hij wist dat hij zekon redden? Dus drong hij erop aan: „Neemt mij open werpt mij in zee, en de zee zal voor u tot rust ko-men; want ik weet dat wegens mıj deze zware stormover u gekomen is” (Jona 1:12).

14 Dat zijn absoluut geen woorden van een lafaard!Het moet Jehovah heel blij hebben gemaakt dat Jonaop dit moeilijke moment moedig was en bereid waszich op te offeren. Jona laat hier zien dat hij eengroot geloof had. Wij kunnen zijn geloof navolgendoor het welzijn van anderen voorrang te geven bo-ven dat van ons (Joh. 13:34, 35). Als we zien datiemand het moeilijk heeft, of dat nu lichamelijk,emotioneel of geestelijk is, doen we dan alles wat wekunnen om hem te helpen? Daar zal Jehovah zekerblij mee zijn!14, 15. (a) Hoe kunnen we Jona’s geloof navolgen? (b) Hoe reageer-den de zeelui op wat Jona vroeg?194 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

15 Misschien waren ook de zeelui geraakt door watJona zei, want eerst weigerden ze te doen wat hijvroeg! Ze deden alles wat ze konden om weer aanland te komen, maar het had geen zin. De storm werdalleen maar heviger. Uiteindelijk zagen ze in dat zegeen andere keus hadden. Ze riepen tot Jona’s God,Jehovah, om hun barmhartig te zijn, en toen til-den ze Jona op en gooiden hem overboord (Jona1:13-15).

Jehovah is barmhartig en bevrijdt Jona16 Jona kwam in de woeste zee terecht. Misschien

worstelde en spartelde hij nog even, terwijl hij de af-stand tussen hem en het schip snel groter zag wor-den. Maar de enorme golven sloegen over hem heenen sleurden hem naar beneden. Hij zonk dieper endieper, en hij dacht dat alle hoop verloren was.

17 Later beschreef Jona hoe hij zich op dat momentvoelde. Er schoten een heleboel beelden door zijnhoofd. Hij bedacht droevig dat hij de mooie tempelvan Jehovah in Jeruzalem nooit meer zou zien. Hijhad het gevoel dat hij in het diepst van de zee16, 17. Beschrijf wat er met Jona gebeurde nadat hij overboord wasgegooid. (Zie ook de plaatjes in de standaardeditie.)HIJ LEERDE VAN ZIJN FOUTEN 195

neerdaalde, „tot de grondvesten van de bergen”, waarhij vast kwam te zitten in het zeewier. Dit, zo leek het,zou zijn „kuil” worden, zijn graf. (Lees Jona 2:2-6.)

18 Maar wacht! Vlak bij hem bewoog er iets: eenreusachtige, donkere gedaante, een levend wezen. Hetkwam dreigend dichterbij en viel hem aan. Een enor-me bek opende zich, sloot zich over hem heen enslokte hem op!

19 Nu is het afgelopen, dacht Jona. Maar tot zijnverbazing merkte hij dat hij nog leefde! Hij was nietvermorzeld of verteerd; hij was zelfs niet gestikt. Hijademde nog steeds, ook al bevond hij zich in wat nor-maal gesproken zijn graf zou zijn geworden. Lang-zaam werd Jona met ontzag vervuld. Er was geentwijfel mogelijk: zijn God, Jehovah, had ervoor ge-zorgd dat „een grote vis”� Jona opslokte (Jona 1:17).� Toen deze passage in het Grieks werd vertaald, werd het Hebreeuw-

se woord voor „vis” weergegeven met een woord dat „zeemonster” of„reusachtige vis” betekent. Hoewel we niet precies kunnen vaststel-len om wat voor zeedier het ging, zijn er in de Middellandse Zeehaaien waargenomen die groot genoeg zijn om een mens in zijn ge-heel in te slikken. Op andere plaatsen komen veel grotere haaienvoor; de walvishaai kan wel vijftien meter lang worden, en mogelijknog langer!18, 19. Wat gebeurde er met Jona diep in de zee, en wie zat achter al-les wat er gebeurde? (Zie ook de voetnoot.)196 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

20 Er gingen minuten voorbij, en die minuten wer-den uren. Daar, in de diepste duisternis die hij ooithad gekend, zette Jona zijn gedachten op een rij enbad hij tot Jehovah God. Zijn gebed, dat in Jonahoofdstuk 2 staat, leert ons veel over hem. Het laatzien dat Jona de Schriften goed kende, want erzijn veel gedeelten uit de Psalmen in te herkennen.Er blijkt ook een hartverwarmende eigenschap uit:dankbaarheid. Jona besloot met de woorden: „Watmij betreft, met de stem van dankzegging wil ik uslachtoffers brengen. Wat ik plechtig beloofd heb, wilik betalen. Redding behoort Jehovah toe” (Jona 2:9).

21 Op de meest onwaarschijnlijke plek, „in de in-wendige delen van de vis”, leerde Jona dat Jehovahiedereen kan redden, altijd en overal. Zelfs daar indie vis had Jehovah zijn gekwelde aanbidder ge-vonden en gered (Jona 1:17). Alleen Jehovah kaneen mens drie dagen en drie nachten in de buik vaneen grote vis in leven houden. Het is goed om ook indeze tijd in gedachte te houden dat Jehovah ’de God20. Wat vertelt Jona’s gebed in de vis ons over hem?21. Wat leerde Jona over redding, en welke waardevolle les mogen weniet vergeten?HIJ LEERDE VAN ZIJN FOUTEN 197

is in wiens hand onze adem is’ (Dan. 5:23). We heb-ben elke ademtocht, ons hele bestaan, aan hem tedanken. Zijn we daar dankbaar voor? Dat kunnen wetonen door hem te gehoorzamen.

22 En Jona? Leerde hij om zijn dankbaarheid te to-nen door Jehovah gehoorzaam te zijn? Absoluut. Nadrie dagen en drie nachten bracht de vis Jona hele-maal naar de kust en ’braakte hem uit op het drogeland’ (Jona 2:10). Stel je voor, na dat alles hoefdeJona niet eens naar de kust te zwemmen! Natuurlijkmoest hij wel vanaf dat strand, waar het ook was,zijn weg zien te vinden. Al snel kreeg hij de kans omte bewijzen dat hij echt dankbaar was. Jona 3:1, 2zegt: „Het woord van Jehovah kwam nu voor detweede maal tot Jona en luidde: ’Sta op, ga naar Ni-neve, de grote stad, en doe haar de afkondiging toe-komen die ik tot u spreek.’ ” Wat zou Jona doen?

23 Hij aarzelde niet. Het verslag zegt: „Toen stondJona op en ging naar Nineve, overeenkomstig hetwoord van Jehovah” (Jona 3:3). Hij gehoorzaamdedus. Hij had duidelijk van zijn fouten geleerd. Ook22, 23. (a) Hoe kreeg Jona de kans om zijn dankbaarheid te bewijzen?(b) Wat leren we van Jona als het gaat om de fouten die we maken?198 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

hierin moeten we Jona’s geloof navolgen. We zondi-gen allemaal; we maken allemaal fouten (Rom. 3:23).Maar geven we het op, of leren we van onze foutenen gaan we God weer gehoorzaam dienen?

24 Heeft Jehovah Jona beloond voor zijn gehoor-zaamheid? Zeker. Een beloning was waarschijnlijkdat Jona uiteindelijk te weten kwam dat de zeelui dereis hadden overleefd. Meteen nadat Jona zich hadopgeofferd, ging de storm liggen. De zeelui werden„door grote vrees voor Jehovah bevangen” en brach-ten een offer aan Jehovah in plaats van aan hun val-se goden (Jona 1:15, 16).

25 Veel later volgde er een nog grotere beloning. Je-zus gebruikte de periode dat Jona zich in de vis be-vond, als een profetisch beeld van de periode dat hij-zelf in het graf (Sjeool) was. (Lees Mattheus 12:38-40.)Wat zal Jona het geweldig vinden dat te horen wan-neer hij op aarde een opstanding krijgt! (Joh. 5:28, 29)Jehovah wil jou ook graag belonen. Zul je net als Jonavan je fouten leren en een gehoorzame en zelfopoffe-rende instelling hebben?24, 25. (a) Hoe werd Jona uiteindelijk tijdens zijn leven beloond?(b) Welke zegen wacht Jona in de toekomst?HIJ LEERDE VAN ZIJN FOUTEN 199

OM OVER NATE DENKEN˙ Heb je je net als Jona weleens laten afschrikkendoor een opdracht van Jehovah?

˙ Hoe liet Jehovah zien dat hij geduldig enbarmhartig was toen hij Jona leerde omgehoorzaam te zijn?

˙ Hoe liet Jona zien dat hij van zijn fouten hadgeleerd?

˙ Op welke manieren zou je het geloof van Jonawillen navolgen?

200 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

JONA zou veel tijd hebben om na te denken. Hij hadeen reis van meer dan achthonderd kilometer voor deboeg, een tocht over land die hem ongeveer eenmaand zou kosten, misschien zelfs langer. Om te be-ginnen moest hij kiezen of hij de kortere routes of delangere en veiliger routes zou nemen, en vervolgensmoest hij geleidelijk zijn weg zoeken door een hele-boel dalen en over ontelbare bergpassen. Hij moestwaarschijnlijk om de uitgestrekte Syrische Woestijnheen trekken, rivieren oversteken zoals de machtigeEufraat, en onderdak zoeken bij vreemden in de ste-den en dorpen van Syrie, Mesopotamie en Assyrie.Onderweg kon hij nadenken over de bestemming waarhij zo bang voor was, de stad die met elke stap dich-terbij kwam — Nineve.

2 Een ding wist Jona zeker: hij kon niet omkeren envan deze opdracht weglopen. Dat had hij al een keergeprobeerd. Zoals we in het vorige hoofdstuk hebben1. Voor welke reis stond Jona, en hoe dacht hij over zijn bestemming?2. Hoe had Jona geleerd dat hij niet van zijn toewijzing kon weglopen?

HOOFDSTUK VEERTIEN

Hij leerde barmhartig te zijn

HIJ LEERDE BARMHARTIG TE ZIJN 201

gezien, leerde Jehovah hem geduldig een les met eenzware storm op zee en een miraculeuze redding dooreen grote vis. Na drie dagen werd hij levend uitge-braakt op een strand. Die ervaring had een diepe in-druk op Jona achtergelaten en had hem volgzamer ennederiger gemaakt (Jona hfst. 1, 2).

3 Toen Jehovah Jona voor de tweede keer opdroegnaar Nineve te gaan, begon de profeet gehoorzaamaan de lange reis naar het oosten. (Lees Jona 3:1-3.)Maar had hij zijn houding echt helemaal veranderdnadat Jehovah hem gecorrigeerd had? Jehovah wasbarmhartig voor hem geweest door hem van de ver-drinkingsdood te redden, hem niet te straffen voorzijn opstandigheid en hem een tweede kans te gevenom zijn opdracht uit te voeren. Had Jona na dit allesbarmhartigheid geleerd? Dat is iets wat voor onvol-maakte mensen vaak moeilijk is. Laten we eens zienwat wij van Jona’s strijd kunnen leren.

Een oordeelsboodschap en een verrassende reactie4 Jona zag Nineve niet zoals Jehovah het zag. De

3. Hoe had Jehovah Jona behandeld, en welke vraag roept dat op?4, 5. Waarom noemde Jehovah Nineve „de grote stad”, en wat verteltons dat over hem?202 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

Bijbel zegt: „Nineve nu bleek een voor God grote stadte zijn” (Jona 3:3). Jehovah noemde Nineve in hetverslag van Jona drie keer „de grote stad” (Jona 1:2;3:2; 4:11). Waarom was die stad groot, of belangrijk,voor Jehovah?

5 Nineve was een oude stad: een van de eerste ste-den die Nimrod na de zondvloed bouwde. Blijkbaarwas het een agglomeratie van steden die een enormgebied besloeg, want het kostte drie dagen om vanhet ene eind naar het andere te lopen (Gen. 10:11;Jona 3:3). Nineve was een indrukwekkende stad metstatige tempels, sterke muren en andere bouwwerken.Maar dat was niet wat de stad voor Jehovah belang-rijk maakte. Het waren de mensen die hem interes-seerden. Nineve had een reusachtige bevolking voordie tijd. Ondanks hun slechtheid gaf Jehovah om hen.Hij vindt het leven van mensen waardevol en weet datiedereen het potentieel heeft om berouw te hebbenen het goede te leren doen.

6 Toen Jona uiteindelijk in Nineve aankwam, werdzijn angst misschien alleen nog maar groter door de6. (a) Waarom kan Nineve intimiderend zijn geweest voor Jona? (Zieook de voetnoot.) (b) Wat leert Jona’s prediking ons over hem?HIJ LEERDE BARMHARTIG TE ZIJN 203

enorme bevolking van meer dan 120.000 mensen.� Hijliep een hele dag door, steeds dieper die bruisendemetropool in, misschien op zoek naar een geschikte,centrale plek om zijn boodschap bekend te maken.Hoe communiceerde hij met die mensen? Had hij deAssyrische taal geleerd? Of liet Jehovah hem door eenwonder die taal spreken? We weten het niet. Het kanzijn dat Jona in het Hebreeuws (zijn moedertaal) pre-dikte en dat hij een tolk gebruikte. In ieder geval waszijn boodschap eenvoudig en zou hij er niet populairdoor worden: „Nog maar veertig dagen en Nineve zalondersteboven worden gekeerd” (Jona 3:4). Dat bleefhij dapper bekendmaken. Zo toonde hij bijzonderveel moed en geloof, eigenschappen die christenen indeze tijd heel hard nodig hebben.

7 De boodschap van Jona trok de aandacht van deNinevieten. Jona zal zich ongetwijfeld hebben voor-bereid op een vijandige en gewelddadige reactie. Maar� Samaria, de hoofdstad van het tienstammenrijk Israel, kan in Jo-

na’s tijd zo’n twintig- tot dertigduizend inwoners hebben gehad.Dat is nog geen kwart van de bevolking van Nineve, dat in zijnbloeitijd misschien wel de grootste stad van de wereld was.7, 8. (a) Hoe reageerden de Ninevieten op Jona’s boodschap? (b) Watdeed de koning van Nineve als reactie op Jona’s prediking?204 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

er gebeurde iets opmerkelijks: de mensen luisterden!Zijn onheilsvoorspelling verspreidde zich als een lo-pend vuurtje. Het duurde niet lang of de hele stadpraatte erover. (Lees Jona 3:5.) Rijk en arm, jong enoud, iedereen had berouw en ging vasten. Al gauwhoorde de koning ervan.

8 Ook de koning reageerde positief op Jona’s bood-schap. Uit vrees voor God stond hij op van zijn troon,deed zijn prachtige koninklijke kleding uit, bedektezich net als zijn volk met een zak en ging zelfs „in deas zitten”. Met „zijn groten”, zijn edelen, vaardigde hijeen decreet uit waarmee de spontane actie van hetvolk om te gaan vasten, veranderd werd in een offi-cieel staatsbesluit. Hij zei dat iedereen een zak aanmoest hebben, zelfs de huisdieren.� Nederig erkendehij dat zijn volk zich schuldig had gemaakt aan slecht-heid en geweld. Hij sprak de hoop uit dat de ware Godbarmhartig zou zijn als hij hun berouw zag: „Wie weetof de ware God (...) zich zal afkeren van zijn branden-de toorn, zodat wij niet vergaan?” — Jona 3:6-9.� Dit lijkt misschien vreemd, maar zoiets kwam in de oudheid wel

vaker voor. De Griekse geschiedschrijver Herodotus schreef dattoen de oude Perzen om de dood van een geliefde generaal rouw-den, ze ook hun dieren bij de rouwgebruiken betrokken.HIJ LEERDE BARMHARTIG TE ZIJN 205

9 Sommige critici twijfelen eraan of de Ninevietenzo snel tot inkeer konden komen. Maar Bijbelgeleer-den hebben opgemerkt dat zo’n verandering niet echtvreemd is als je denkt aan de bijgelovige en wispel-turige aard van de mensen in die oude culturen. Enwe weten dat zulke critici het mis hebben, omdat Je-zus Christus zelf later zei dat de Ninevieten berouwhadden. (Lees Mattheus 12:41.) En hij kon het weten,want hij heeft die gebeurtenissen vanuit de hemelkunnen zien (Joh. 8:57, 58). Eigenlijk mogen we ernooit van uitgaan dat het onmogelijk is dat mensenberouw hebben, hoe wreed of gemeen ze ook lijken.Alleen Jehovah kan het hart lezen.

Gods barmhartigheid tegenover menselijke starheid10 Hoe reageerde Jehovah op het berouw van de Ni-

nevieten? Jona schreef later: „De ware God dan zaghun werken, dat zij zich van hun slechte weg haddenafgekeerd; en dus gevoelde de ware God spijt over derampspoed die hij gezegd had hun te zullen aandoen;en hij deed het niet” (Jona 3:10).9. Waaraan twijfelen critici, maar hoe weten we dat ze het mis hebben?10, 11. (a) Hoe reageerde Jehovah op het berouw van de Ninevieten?(b) Waarom kunnen we er zeker van zijn dat Jehovah’s oordeel geenvergissing was?206 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

11 Wil dat zeggen dat Jehovah tot de conclusiekwam dat zijn eigen oordeel over Nineve een vergis-sing was geweest? Nee, want de Bijbel legt uit dat Je-hovah’s gerechtigheid volmaakt is. (Lees Deuterono-mium 32:4.) Jehovah was terecht woedend geweest opde Ninevieten, maar dat was nu niet meer nodig. Hijzag dat die mensen waren veranderd en wist dat destraf die hij over ze had willen brengen, niet langergepast zou zijn. Dit was een gelegenheid om barm-hartigheid te tonen.

12 Jehovah is geen starre, gevoelloze of zelfs wredeGod, zoals hij vaak door religieuze leiders wordt af-geschilderd. Hij is juist redelijk, flexibel en barm-hartig. Als hij besluit slechte mensen te straffen, ge-bruikt hij eerst zijn vertegenwoordigers op aarde omze te waarschuwen, want hij wil heel graag dat ze netals de Ninevieten berouw hebben en hun gedrag ver-anderen (Ezech. 33:11). Jehovah zei tegen zijn profeetJeremia: „Op welk moment maar ook ik een uitspraakmocht doen over een natie en over een koninkrijk omze uit te rukken en af te breken en te verdelgen, en12, 13. (a) Hoe laat Jehovah zien dat hij redelijk, flexibel en barmhar-tig is? (b) Waarom had Jona geen valse voorspelling gedaan?HIJ LEERDE BARMHARTIG TE ZIJN 207

die natie keert zich werkelijk af van haar slechtheidwaartegen ik gesproken heb, dan zal ik stellig spijt ge-voelen over de rampspoed die ik gedacht had aanhaar te voltrekken” (Jer. 18:7, 8).

13 Had Jona een valse voorspelling gedaan? Nee,want mensen werden door zijn profetie gewaar-schuwd, zoals Jehovah het had bedoeld. Die waar-schuwing was gebaseerd op het slechte gedrag van deNinevieten, waar ze vervolgens mee stopten. Als deNinevieten weer in hun slechte gedrag zouden verval-len, dan zou Gods oordeel alsnog over ze komen. Datis precies wat er later is gebeurd (Zef. 2:13-15).

14 Wat was Jona’s reactie toen Nineve niet werd ver-woest op het moment dat hij het had verwacht? Vol-gens het verslag vond Jona dat helemaal niks en werdhij woedend (Jona 4:1). Hij bad tot God, maar op zo’nmanier dat het leek alsof hij de almachtige God terverantwoording riep! Jona zei dat hij beter thuis hadkunnen blijven, ’op zijn eigen bodem’. Hij beweerdedat hij al die tijd had geweten dat Jehovah Nineveniet zou verwoesten, en hij gebruikte dat zelfs als ex-14. Hoe reageerde Jona op Jehovah’s barmhartigheid?208 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

cuus voor zijn vlucht naar Tarsis. Toen vroeg hij ofhij mocht sterven, want hij vond dat de dood beterzou zijn dan het leven. (Lees Jona 4:2, 3.)

15 Wat zat Jona dwars? We weten niet wat er alle-maal in Jona’s hoofd omging, maar we weten wel dathij al die mensen had verteld dat Nineve verwoest zouworden. Ze hadden hem geloofd. En nu kwam die ver-woesting niet. Was hij bang dat hij uitgelachen zouworden of dat ze hem een valse profeet zouden noe-men? Hij was in elk geval niet blij met het berouwvan het volk, en ook niet met Jehovah’s barmhartig-heid. Het lijkt wel alsof hij in een neerwaartse spiraalvan verbittering, zelfmedelijden en gekrenkte trots te-recht was gekomen. Maar blijkbaar zag Jona’s barm-hartige God nog steeds iets goeds in hem. In plaatsvan Jona te straffen voor zijn oneerbiedige houding,stelde Jehovah hem gewoon een vriendelijke, indrin-gende vraag: „Zijt gij met recht in toorn ontbrand?”(Jona 4:4) Gaf Jona antwoord? Daar zegt het verslagniets over.15. (a) Wat kan de reden geweest zijn dat Jona in een neerwaartse spi-raal terechtkwam? (b) Hoe ging Jehovah met Jona om?HIJ LEERDE BARMHARTIG TE ZIJN 209

16 We zouden Jona makkelijk kunnen veroordelen,maar het is goed in gedachte te houden dat onvol-maakte mensen het wel vaker oneens zijn met God.Sommigen vinden misschien dat hij een tragedie hadmoeten voorkomen, dat hij slechte mensen meteenhad moeten straffen of zelfs dat hij al eerder een eindaan deze wereld had moeten maken. Het voorbeeldvan Jona herinnert ons eraan dat als we het niet metJehovah eens zijn, het altijd onze kijk is die bijgesteldmoet worden, nooit die van hem.

Hoe Jehovah Jona een les leert17 De moedeloze profeet ging weg uit Nineve; hij

ging niet naar huis maar naar het oosten, naar de ber-gen die uitzicht gaven over het gebied. Hij bouwdeeen hutje en ging zitten wachten, terwijl hij Nineve inde gaten hield. Misschien hoopte hij nog steeds datde stad verwoest werd. Hoe zou Jehovah deze onge-voelige man barmhartigheid leren?

18 Jehovah liet ’s nachts een fleskalebasplant op-schieten. Toen Jona wakker werd, zag hij de weelde-16. Wanneer zouden we het oneens kunnen zijn met God, en wat lerenwe van het voorbeeld van Jona?17, 18. (a) Wat deed Jona toen hij uit Nineve wegging? (b) Welk ef-fect hadden Jehovah’s wonderen op Jona?210 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

rige plant, met grote bladeren die veel meer schaduwgaven dan zijn zielige hutje. Daar werd hij vrolijkvan. „Jona dan verheugde zich zeer” over de plant, enmisschien zag hij het plotselinge verschijnen ervan alseen teken van Gods zegen en goedkeuring. Maar Je-hovah wilde meer voor Jona doen dan hem gewoonvan de hitte en van zijn slechte humeur verlossen. Hijwilde Jona’s hart bereiken. Daarom deed hij nog eenpaar wonderen. Hij liet de plant door een worm aan-vreten, zodat die verdorde. Toen liet hij een „ver-schroeiende oostenwind” waaien, en Jona werd doorde hitte bevangen. Hij zag het niet meer zitten envroeg God opnieuw of hij mocht sterven (Jona 4:6-8).

19 Weer vroeg Jehovah aan Jona of hij terecht zoboos was, dit keer over de dood van de fleskalebas-plant. In plaats van berouw te hebben, ging Jona inde verdediging: „Ik ben met recht in toorn ontbrand,ten dode toe.” Nu was het tijd om Jona de les duide-lijk te maken (Jona 4:9).

20 Jehovah ging met Jona redeneren. Hij zei datJona een simpele plant had willen sparen die in eennacht was opgeschoten en die Jona niet had geplant19, 20. Hoe redeneerde Jehovah met Jona over de fleskalebasplant?HIJ LEERDE BARMHARTIG TE ZIJN 211

of had laten groeien. Daarna besloot Jehovah: „Moestik, van mijn kant, geen deernis gevoelen met Nineve,de grote stad, waarin meer dan honderd twintig dui-zend mensen zijn die volstrekt het verschil niet wetentussen hun rechterhand en hun linker, benevens veelhuisdieren?” — Jona 4:10, 11.�

21 Begrijp je wat Jehovah met dit praktische voor-beeld wilde overbrengen? Jona had helemaal niets ge-daan om voor die plant te zorgen. In tegenstellingdaarmee was Jehovah de Bron van het leven van dieNinevieten en had hij voor ze gezorgd, net als vooralle schepselen op aarde. Hoe kon Jona een enkeleplant belangrijker vinden dan het leven van 120.000mensen, met ook nog al hun dieren? Kwam dat nietdoordat Jona egoıstisch was gaan denken? De enigereden dat hij het jammer vond van die plant was dathij er zelf iets aan had gehad. En dat hij boos wasover Nineve, had ook met egoısme te maken: hij wastrots en wilde zijn gezicht redden en gelijk krijgen.� Gods opmerking dat die mensen het verschil niet wisten tussen

rechts en links slaat op hun kinderlijke onwetendheid over zijn nor-men.21. (a) Welke praktische les leerde Jehovah Jona? (b) Hoe kan het ver-slag over Jona ons helpen om eerlijk naar onszelf te kijken?212 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

Het voorbeeld van Jona kan ons helpen eens eerlijknaar onszelf te kijken. Niemand is tenslotte immuunvoor egoıstische neigingen. We moeten dankbaar zijndat Jehovah ons geduldig leert om minder aan ons-zelf te denken en meelevender en barmhartiger tezijn, net als hij!

22 Maar heeft Jona er iets van geleerd? Het boek datzijn naam draagt, eindigt met Jehovah’s vraag, die on-beantwoord blijft en als het ware nog steeds in delucht hangt. Sommige critici maken er misschien aan-merkingen op dat Jona geen antwoord geeft. Maareigenlijk hebben we zijn antwoord wel. Dat is hetboek zelf. Alles wijst er namelijk op dat Jona hetboek dat zijn naam draagt zelf heeft geschreven. Stelje eens voor hoe die profeet, eenmaal veilig terug inzijn eigen land, dit verslag schrijft. We zien het bijnavoor ons: een man die ouder, wijzer en nederiger isgeworden en die treurig zijn hoofd schudt terwijl hijschrijft over zijn eigen fouten, zijn opstandigheid enzijn koppige weigering om barmhartig te zijn. Het isduidelijk dat Jona een belangrijke les heeft geleerd22. (a) Welk effect had Jehovah’s wijze les over barmhartigheid blijk-baar op Jona? (b) Welke les moeten we allemaal leren?HIJ LEERDE BARMHARTIG TE ZIJN 213

van Jehovah’s wijze correcties. Hij leerde barmhartigte zijn. En wij? (Lees Mattheus 5:7.)

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe toonde Jona moed en geloof toen hij inNineve predikte?

˙ Wat kunnen we leren van het berouw vande Ninevieten?

˙ Wat leren we van Jona’s reactie op het berouwvan de Ninevieten?

˙ Op welke manieren zou je het geloof van Jonawillen navolgen als je gecorrigeerd wordt?

214 VOLG HUN GELOOF NA � JONA

ESTHER probeerde haar zenuwen in bedwang te hou-den terwijl ze naar het voorhof van het paleis in Su-san liep. Dat was niet makkelijk. Alles aan het paleiswas bedoeld om indruk te maken: de veelkleurige re-liefs van geglazuurd metselwerk met gevleugelde stie-ren, boogschutters en leeuwen, de gegroefde zuilen, deimposante beelden en zelfs de hoge ligging dicht bijde sneeuwtoppen van het Zagrosgebergte, met uitzichtop het heldere water van de Choaspes. Dat allesmoest bezoekers herinneren aan de enorme macht vande vorst naar wie Esther op weg was, de vorst die zich-zelf „de grote koning” noemde. Hij was ook haar man.

2 Haar man! Ahasveros was niet bepaald de manmet wie een gelovig Joods meisje misschien had ver-wacht te trouwen!� Hij nam geen voorbeeld aan man-nen als Abraham, die nederig Gods raad opvolgde om� Algemeen wordt aangenomen dat Ahasveros koning Xerxes I

was, die in het begin van de vijfde eeuw v.Chr. over het PerzischeRijk regeerde.1-3. (a) Waarom was Esther misschien bang om naar haar man tegaan? (b) Welke vragen over Esther gaan we bespreken?

HOOFDSTUK VIJFTIEN

Ze kwam op voor Gods volk

ZE KWAM OP VOOR GODS VOLK 215

naar zijn vrouw Sara te luisteren (Gen. 21:12). De ko-ning wist weinig of niets van Esthers God, Jehovah,of van Zijn Wet. Maar hij kende wel de Perzische wetdie verbood wat Esther op het punt stond te doen.Die wet zei namelijk dat iedereen die ongevraagd voorde Perzische monarch verscheen, de dood verdiende.Esther was niet gevraagd te komen, maar ze gingtoch. Terwijl ze dichter bij het binnenste voorhofkwam, waar hij haar vanaf zijn troon zou kunnenzien, kan ze het gevoel gehad hebben dat ze haardood tegemoet liep. (Lees Esther 4:11; 5:1.)

3 Waarom nam ze dat risico? En wat kunnen we le-ren van het geloof van deze bijzondere vrouw? Latenwe eerst eens zien hoe het kwam dat een gewoonmeisje zoals Esther koningin van Perzie werd.

Esthers achtergrond4 Esther was een wees. We weten heel weinig van

haar ouders, die haar de naam Hadassa hadden gege-ven. Dat is een Hebreeuws woord voor mirte, eenmooie struik met witte bloemen. Toen Esthers oudersstierven, trok een van haar familieleden, de vriende-lijke Mordechai, zich haar lot aan. Hij was haar neef,4. Wat was Esthers achtergrond, en waarom woonde ze bij haar neef?216 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

maar hij was veel ouder. Hij nam haar in huis en be-handelde haar als zijn eigen dochter (Esth. 2:5-7, 15).

5 Mordechai en Esther woonden als Joodse ballin-gen in de Perzische hoofdstad, waar er waarschijnlijkop ze werd neergekeken vanwege hun godsdienst ende Wet waar ze zich aan probeerden te houden. Es-ther raakte ongetwijfeld steeds meer aan haar neef ge-hecht. Hij onderwees haar over Jehovah, de barmhar-tige God die Zijn volk al heel vaak had gered — endie dat weer zou doen (Lev. 26:44, 45). Er groeide eenhechte band tussen Esther en Mordechai.

6 Mordechai werkte blijkbaar als beambte in deburcht Susan, want hij zat regelmatig samen met an-dere dienaren van de koning in de poort (Esth. 2:19,21; 3:3). Hoe Esther als jong meisje haar tijd door-bracht weten we niet, maar we kunnen ervan uitgaandat ze goed voor haar oudere neef zorgde en zijn huisschoonhield, dat waarschijnlijk in de armere wijkenaan de overkant van de rivier lag. Misschien ging zegraag naar de markt in Susan, waar goud- en zilver-smeden en andere handelaars hun koopwaar uitstal-den. Esther had er geen idee van dat die luxe later5, 6. (a) Hoe werd Esther door Mordechai opgevoed? (b) Beschrijf hetleven van Esther en Mordechai in Susan.ZE KWAM OP VOOR GODS VOLK 217

iets heel gewoons voor haar zou worden; ze wist nogniet wat de toekomst zou gaan brengen.

„Schoon van uiterlijk”7 Op een dag gonsde het in Susan van de geruchten

over problemen aan het hof. Ahasveros had een grootfeest voor zijn edelen gegeven met uitgebreide maal-tijden en veel wijn. Toen hij zijn mooie koningin,Vasthi, wilde laten komen, die een eigen feest had metde vrouwen, had ze geweigerd. Boos en vernederd hadde koning zijn adviseurs gevraagd hoe Vasthi gestraftmoest worden. Het gevolg was dat ze was afgezet alskoningin. De dienaren van de koning gingen nu in hethele land mooie jonge vrouwen zoeken; uit hen zoude koning een nieuwe koningin kiezen (Esth. 1:1–2:4).

8 We kunnen ons voorstellen hoe Mordechai af entoe vol genegenheid naar Esther keek en met een men-geling van trots en bezorgdheid zag dat zijn nichtjeeen bijzonder mooie vrouw was geworden. „De jongevrouw was fraai van gestalte en schoon van uiterlijk”,7. Waarom werd Vasthi afgezet als koningin, en wat gebeurde erdaarna?8. (a) Waarom was Mordechai misschien een beetje bezorgd toen Esthervolwassen was geworden? (b) Hoe zouden we de evenwichtige Bijbelsekijk op schoonheid kunnen toepassen? (Zie ook Spreuken 31:30.)218 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

lezen we in Esther 2:7. De Bijbel geeft een evenwich-tig beeld van uiterlijke schoonheid: het is iets prach-tigs, maar het moet samengaan met wijsheid en nede-righeid. Anders kan het tot arrogantie, trots en anderevervelende trekjes leiden. (Lees Spreuken 11:22.) Hebje zoiets weleens zien gebeuren? Hoe zou dat met Es-ther gaan? Zou haar schoonheid een hulp of juist eenhandicap zijn? De tijd zou het leren.

9 De dienaren van de koning zagen ook dat Estherheel mooi was. Ze haalden haar bij Mordechai weg ennamen haar mee naar het grote paleis aan de overkantvan de rivier (Esth. 2:8). Het moet een moeilijk af-scheid zijn geweest, want Mordechai was als een vadervoor haar. Hij had vast niet gewild dat zijn pleegdoch-ter met een niet-Jood zou trouwen, ook al was dat eenkoning, maar hij was machteloos.� Wat zal Esther goedgeluisterd hebben naar de laatste adviezen die Morde-chai nog gaf! Onderweg naar de burcht Susan zat zevol vragen. Wat voor leven ging ze tegemoet?� Zie het kader „Vragen over Esther” in hoofdstuk 16.

9. (a) Wat gebeurde er toen de dienaren van de koning Esther zagen,en waarom moet het moeilijk voor haar zijn geweest om afscheid te ne-men van Mordechai? (b) Waarom liet Mordechai Esther met een niet-Jood trouwen? (Zie ook het kader.)ZE KWAM OP VOOR GODS VOLK 219

Ze wordt geliefd bij iedereen die haar ziet10 Esther kwam in een wereld terecht die compleet

nieuw en vreemd voor haar was. Ze was een van devele jonge vrouwen die uit alle hoeken van het Perzi-sche Rijk waren gehaald. Ze hadden waarschijnlijk al-lemaal hun eigen gewoonten, taal en opvattingen. On-der toezicht van de beambte Hegai zouden ze een jaarlang een uitgebreide schoonheidsbehandeling krijgenvan massages met geurige olien (Esth. 2:8, 12). Zo’nomgeving en leefstijl kon bij die jonge vrouwen mak-kelijk leiden tot een obsessie met hun uiterlijk, en totarrogantie en wedijver. Werd Esther er ook door be-invloed?

11 Niemand kan zich meer zorgen om Esther heb-ben gemaakt dan Mordechai. De Bijbel zegt dat hijelke dag zo dicht mogelijk bij het vrouwenhuis kwamom te weten hoe het met Esther ging (Esth. 2:11). Ter-wijl hij af en toe iets over haar hoorde, misschien viabehulpzame bedienden aan het hof, moet hij enormtrots op haar zijn geweest. Waarom?10, 11. (a) Hoe had Esther makkelijk beınvloed kunnen worden doorhaar nieuwe omgeving? (b) Hoe liet Mordechai zien dat hij bezorgdwas om Esther?220 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

12 Esther maakte zo veel indruk op Hegai dat hijhaar extra vriendelijk behandelde. Hij gaf haar zevendienstmeisjes en de beste plaats in het vrouwenhuis.Het verslag zegt zelfs: „Al die tijd verwierf Esthervoortdurend gunst in de ogen van iedereen die haarzag” (Esth. 2:9, 15). Zou alleen haar schoonheid zo’ndiepe indruk op iedereen hebben gemaakt? Nee, Es-ther had meer.

13 Er staat bijvoorbeeld: „Esther had niets over haarvolk of over haar bloedverwanten verteld, want Mor-dechai zelf had haar het gebod opgelegd dit niet tevertellen” (Esth. 2:10). Mordechai had dus gezegd datze niet over haar Joodse achtergrond moest praten;hij wist ongetwijfeld dat er aan het Perzische hof veelvooroordeel tegen zijn volk bestond. Wat was hij blijte horen dat Esther, ook nu ze niet meer bij hemwoonde, nog even verstandig en gehoorzaam was!

14 Zo kunnen ook jongeren in deze tijd hun oudersof pleegouders blij maken. Als hun ouders niet in debuurt zijn, en zelfs als ze mensen om zich heen12, 13. (a) Wat voor indruk maakte Esther op de mensen om haarheen? (b) Waarom zal Mordechai blij zijn geweest dat Esther niets overhaar Joodse achtergrond had verteld?14. Hoe kunnen jongeren in deze tijd het voorbeeld van Esther volgen?ZE KWAM OP VOOR GODS VOLK 221

hebben die oppervlakkig, immoreel of gemeen zijn,kunnen ze slechte invloeden weerstaan en vasthoudenaan de normen waarvan ze weten dat die goed zijn.Als ze dat doen, maken ze net als Esther hun hemel-se Vader blij. (Lees Spreuken 27:11.)

15 Toen Esther aan de beurt was om bij de koning tekomen, mocht ze alles uitkiezen wat ze nodig dacht tehebben, misschien om zich nog mooier te maken. Maarbescheiden vroeg ze niets meer dan wat Hegai opnoem-de (Esth. 2:15). Ze besefte waarschijnlijk dat schoon-heid alleen het hart van de koning niet zou winnen;een bescheiden en nederige instelling zou aan het hofmeer indruk maken. Had ze gelijk?

16 Het verslag zegt: „De koning kreeg Esther meerlief dan alle andere vrouwen, zodat zij meer gunst enliefderijke goedheid voor zijn aangezicht verwierf danalle andere maagden. En hij zette haar voorts de ko-ninklijke hoofdtooi op het hoofd en maakte haar ko-ningin in de plaats van Vasthi” (Esth. 2:17). Het moetvoor dit eenvoudige Joodse meisje moeilijk zijn ge-weest om zich aan te passen aan deze verandering: ze15, 16. (a) Hoe kon Esther de koning voor zich winnen? (b) Waar-om waren de veranderingen in Esthers leven waarschijnlijk niet mak-kelijk?222 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

was de nieuwe koningin, de vrouw van de machtigstemonarch op aarde! Steeg die nieuwe positie haar naarhet hoofd? Absoluut niet!

17 Esther bleef gehoorzaam aan haar pleegvader,Mordechai. Ze hield haar band met het Joodse volkgeheim. En toen Mordechai een complot ontdekte omAhasveros te vermoorden, gaf Esther dat gehoorzaamaan de koning door, waardoor de aanslag werd voor-komen (Esth. 2:20-23). Ook liet ze door haar nederigeen gehoorzame instelling zien dat ze nog steeds in haarGod geloofde. Het is echt nodig om in deze tijd hetvoorbeeld van Esther te volgen, want de meeste men-sen zien gehoorzaamheid niet als een goede eigenschap;het is juist heel normaal om ongehoorzaam en opstan-dig te zijn. Maar mensen die oprecht in God geloven,vinden gehoorzaamheid belangrijk, net als Esther.

Esthers geloof wordt op de proef gesteld18 Er was een man die steeds belangrijker werd aan

het hof van Ahasveros. Hij heette Haman. De koning17. (a) Hoe bleef Esther gehoorzaam aan haar pleegvader? (b) Waar-om is het belangrijk het voorbeeld van Esther na te volgen?18. (a) Wat kan de reden zijn geweest dat Mordechai niet voor Hamanwilde buigen? (Zie ook de voetnoot.) (b) Hoe volgen gelovige mannenen vrouwen in deze tijd het voorbeeld van Mordechai?ZE KWAM OP VOOR GODS VOLK 223

stelde hem als eerste minister aan, zodat hij zijn be-langrijkste adviseur en de tweede in het rijk werd. Dekoning bepaalde zelfs dat iedereen die Haman tegen-kwam, voor hem moest buigen (Esth. 3:1-4). Dat wasvoor Mordechai een probleem. Hij was bereid de ko-ning te gehoorzamen, maar niet als hij daarmee tegenGods wil inging. Haman was namelijk een Agagiet.Dat betekende kennelijk dat hij afstamde van Agag,de Amalekitische koning die door Gods profeet Sa-muel was terechtgesteld (1 Sam. 15:33). De Amalekie-ten waren zo slecht dat ze zich tot vijanden van Je-hovah en van Israel hadden gemaakt. Als volk warende Amalekieten door God veroordeeld (Deut. 25:19).�Hoe kon een trouwe Jood voor een Amalekiet bui-gen? Dat kon Mordechai niet. En hij hield voet bijstuk. Ook nu nog hebben gelovige mannen en vrou-wen hun leven geriskeerd om zich te houden aan hetprincipe: „Wij moeten God als regeerder meer ge-hoorzamen dan mensen” (Hand. 5:29).

19 Haman was woedend. Maar hij vond het niet ge-� Haman was misschien een van de allerlaatste Amalekieten, want

„het overblijfsel” van hen was in de tijd van koning Hizkia al ge-dood (1 Kron. 4:43).19. Wat wilde Haman, en wat deed hij om de koning aan zijn kant tekrijgen?224 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

noeg om alleen Mordechai te doden. Hij wilde heelMordechais volk uitroeien! Hij probeerde de koningaan zijn kant te krijgen door een negatief beeld vande Joden te schilderen. Zonder ze bij naam te noe-men, suggereerde hij dat ze een onbelangrijk volk wa-ren, „verstrooid en afgezonderd onder de volken”. Er-ger nog, hij zei dat ze zich niet aan de wetten van dekoning hielden en dus gevaarlijke opstandelingen wa-ren. Hij vertelde dat hij een enorm geldbedrag aan deschatkamer van de koning wilde schenken om alle Jo-den in het rijk af te slachten.� Ahasveros gaf zijneigen zegelring aan Haman waarmee hij elk bevel dathij in gedachten had kon bekrachtigen (Esth. 3:5-10).

20 Al gauw haastten ruiters zich naar elke uithoekvan het enorme rijk met brieven waarin het doodvon-nis tegen het Joodse volk, want daar kwam het opneer, werd bekendgemaakt. Stel je eens voor hoe die� Haman bood 10.000 talenten zilver aan, wat nu honderden mil-

joenen euro’s waard zou zijn. Als Ahasveros inderdaad Xerxes Iwas, kan dat geld Hamans voorstel aantrekkelijker hebben gemaakt.Xerxes had een enorm bedrag nodig omdat hij al heel lang van planwas een oorlog tegen Griekenland te beginnen. Die oorlog zou uit-eindelijk op een ramp uitlopen.20, 21. (a) Wat voor effect had Hamans bevel op Mordechai en op deandere Joden in heel het Perzische Rijk? (b) Wat smeekte MordechaiEsther te doen?ZE KWAM OP VOOR GODS VOLK 225

boodschap aankwam in het verre Jeruzalem, waar eengroep Joden die uit ballingschap in Babylon waren te-ruggekeerd met veel moeite een stad aan het her-bouwen waren die nog geen verdedigingsmuur had.Misschien dacht Mordechai aan hen toen hij het vre-selijke nieuws hoorde, en ook aan zijn vrienden en fa-milieleden in Susan. Radeloos scheurde hij zijn kle-ren en liep hij in zak en as huilend door de stad.Haman zat ondertussen met de koning te drinken,niet onder de indruk van het verdriet dat hij had ver-oorzaakt onder de vele Joden en hun vrienden in Su-san. (Lees Esther 3:12–4:1.)

21 Mordechai wist dat hij iets moest doen. Maarwat? Esther hoorde dat hij helemaal van streek wasen stuurde hem kleren, maar hij weigerde zich te la-ten troosten. Hij had zich misschien al heel lang af-gevraagd waarom zijn God had toegelaten dat Estherbij hem werd weggehaald om met een heidense ko-ning te trouwen. Nu leek het antwoord duidelijk teworden. Mordechai stuurde Esther een boodschapwaarin hij haar smeekte bij de koning te bemiddelenen „voor haar eigen volk” op te komen (Esth. 4:4-8).226 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

22 Die boodschap moet Esther de stuipen op het lijfhebben gejaagd. Dit was een enorme beproeving ophaar geloof. Ze was bang, en dat liet ze Mordechaieerlijk weten. Ze herinnerde hem aan de wet van dekoning. Ongevraagd voor hem verschijnen betekendede doodstraf. Alleen als hij zijn gouden scepter uit-stak zou de overtreder gespaard blijven. En had Es-ther reden om dat te verwachten, vooral na wat ermet Vasthi was gebeurd toen ze had geweigerd voorde koning te verschijnen? Esther vertelde Mordechaidat de koning haar al dertig dagen niet had geroepen!Dat gaf haar genoeg reden om zich af te vragen of zebij de grillige koning uit de gunst was geraakt (Esth.4:9-11).�� Xerxes I stond erom bekend dat hij wispelturig en opvliegend

was. De Griekse geschiedschrijver Herodotus noemde daar een paarvoorbeelden van uit de tijd van Xerxes’ oorlog tegen Griekenland.De koning gaf bevel een pontonbrug van schepen over de Helles-pont (een zeestraat) te bouwen. Toen de brug door een storm werdvernield, beval Xerxes dat de ontwerpers onthoofd moesten worden,en hij liet zijn mannen zelfs de Hellespont ’straffen’ door het waterzweepslagen te geven terwijl er een beledigende tekst werd voorge-lezen. Tijdens diezelfde veldtocht smeekte een rijke man of zijn zoonvrijgesteld mocht worden van de strijd. Xerxes liet de zoon door-midden snijden en stelde het lichaam tentoon als een waarschuwing.22. Waarom was Esther bang om voor haar man te verschijnen? (Zieook de voetnoot.)ZE KWAM OP VOOR GODS VOLK 227

23 Mordechai gaf een resoluut antwoord om Esthersgeloof te versterken. Hij verzekerde haar ervan dat alszij niets deed, de bevrijding van de Joden wel uit eenandere hoek zou komen. Maar hoe kon ze verwachtengespaard te blijven als de vervolging heviger werd?Mordechai liet zien dat hij een sterk geloof had in Je-hovah, die nooit zou toelaten dat Zijn volk uitgeroeidwerd en Zijn beloften altijd zou nakomen (Joz. 23:14).Daarna vroeg hij aan Esther: „Wie weet, of gij nietjuist voor een tijd als deze tot de koninklijke waar-digheid gekomen zijt?” (Esth. 4:12-14) Mordechai iseen schitterend voorbeeld voor ons. Hij vertrouwdevolledig op Jehovah. Doe jij dat ook? — Spr. 3:5, 6.

Geloof dat sterker is dan angst voor de dood24 Esther nam een beslissing. Ze vroeg of Mordechai

haar volksgenoten opdracht wilde geven om net alszij drie dagen te vasten. Ze besloot haar boodschapmet woorden van geloof en moed die door hun een-voud nog steeds indruk maken: „Ingeval ik moet om-komen, moet ik omkomen” (Esth. 4:15-17). Ze zal die23. (a) Wat zei Mordechai om Esthers geloof te versterken? (b) Waar-om is Mordechai een schitterend voorbeeld voor ons?24. Hoe toonde Esther geloof en moed?228 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

drie dagen meer hebben gebeden dan ooit. Uiteinde-lijk was het zover. Ze trok haar mooiste koninklijkekleren aan en deed alles wat ze kon om bij de koningin de smaak te vallen. Toen ging ze.

25 Zoals aan het begin van dit hoofdstuk werd ge-zegd, liep Esther naar het hof van de koning. We kun-nen ons wel voorstellen dat ze zich grote zorgenmaakte en heel veel tot Jehovah gebeden heeft. Zekwam het voorhof in, waar ze haar man op zijn troonkon zien zitten. Misschien probeerde ze van zijn ge-zicht af te lezen hoe zijn stemming was. Als ze heeftmoeten wachten, moet het een eeuwigheid gelekenhebben. Maar toen zag Ahasveros haar. Hij was na-tuurlijk verbaasd, maar al gauw werd zijn blik mil-der. Hij stak zijn gouden scepter uit! — Esth. 5:1, 2.

26 Esther kreeg audientie: de koning wilde naar haarluisteren. Ze had haar standpunt ingenomen voorhaar God en haar volk, waardoor ze al Gods aanbid-ders tot in deze tijd een prachtig voorbeeld van ge-loof gaf. Voor ware christenen zijn zulke voorbeelden25. Wat gebeurde er toen Esther voor de koning verscheen?26. Waarom hebben ware christenen in deze tijd moed nodig, en waar-om was wat Esther die dag had gedaan nog maar het begin?ZE KWAM OP VOOR GODS VOLK 229

heel waardevol. Jezus zei dat zijn echte volgelingen teherkennen zouden zijn aan zelfopofferende liefde.(Lees Johannes 13:34, 35.) Vaak heb je net als Esthermoed nodig om die liefde te tonen. Esther was die dagvoor Gods volk opgekomen, maar dat was nog maarhet begin. Hoe kon ze de koning ervan overtuigen datzijn favoriete adviseur, Haman, een gemene samen-zweerder was? Hoe kon ze haar volk redden? Die vra-gen worden in het volgende hoofdstuk besproken.

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe liet Esther zien dat ze nederig engehoorzaam was?

˙ Hoe hielp Mordechai Esther om haar geloofte tonen?

˙ Waaruit blijkt dat Esther moedig was?˙ Op welke manieren zou je het geloof vanEsther willen navolgen?

230 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

ESTHER liep met bonzend hart langzaam naar detroon. Er viel een stilte in de grote troonzaal in hetPerzische paleis in Susan; Esther kon haar eigen voet-stappen en het ruisen van haar koninklijke kleren ho-ren. Ze mocht zich niet laten afleiden door de prachtvan het koninklijke hof, de sierlijke zuilen, het schit-terend bewerkte plafond van cederhout uit de verre Li-banon. Ze richtte al haar aandacht op de man die opde troon zat, de man die haar leven in zijn handen had.

2 De koning hield zijn blik aandachtig op Esther ge-richt terwijl hij zijn gouden scepter uitgestoken hield.Dat was een simpel gebaar, maar het betekende Es-thers leven, want daarmee vergaf hij haar de overtre-ding die ze net had begaan door ongevraagd voor hemte verschijnen. Toen ze bij de troon was, stak ze haarhand uit en raakte dankbaar de punt van de scepteraan (Esth. 5:1, 2).1-3. (a) Hoe moet het voor Esther zijn geweest om naar haar man tegaan? (b) Hoe reageerde de koning op Esthers bezoek?

HOOFDSTUK ZESTIEN

Ze was verstandig, moedigen cijferde zich weg

ZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 231

3 Alles aan koning Ahasveros straalde immense rijk-dom en macht uit. Het koninklijke gewaad van de Per-zische monarchen uit die tijd zou nu naar verluidthonderden miljoenen euro’s kosten. Toch zag Estheriets van genegenheid in de ogen van haar man; op zijnmanier hield hij wel van haar. Hij zei: „Wat hebt gij,o koningin Esther, en wat is uw verzoek? Tot de helftvan het koningschap — ja, het worde u gegeven!”— Esth. 5:3.

4 Esther had al veel geloof en moed getoond: ze wasnaar de koning gekomen om haar volk tegen uit-roeiing te beschermen. Tot nu toe ging alles goed,maar het moeilijkste moest nog komen. Ze moestdeze trotse koning ervan overtuigen dat zijn belang-rijkste adviseur een slechte man was die hem met eenlist zover had gekregen dat hij Esthers volk ter doodhad veroordeeld. Hoe zou ze hem dat duidelijk ma-ken, en wat kunnen wij van haar geloof leren?

Ze kiest verstandig de „tijd om te spreken”5 Zou Esther het probleem aan de koning moeten

vertellen waar zijn hele hofhouding bij was? Dat zou4. Voor welke moeilijke taak stond Esther?5, 6. (a) Hoe paste Esther het principe in Prediker 3:1, 7 toe?(b) Waarom was Esthers aanpak verstandig?232 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

vernederend voor hem zijn en Haman de tijd gevenhaar beschuldigingen aan te vechten. Dus wat deedEsther? Eeuwen eerder schreef de wijze koning Salo-mo onder inspiratie van God: „Voor alles is er eenvastgestelde tijd, (...) een tijd om zich stil te houdenen een tijd om te spreken” (Pred. 3:1, 7). Estherspleegvader, de gelovige Mordechai, zal haar zulkeprincipes vast wel hebben bijgebracht. Esther begreepdus hoe belangrijk het was het juiste moment te kie-zen om iets te zeggen.

6 Esther zei: „Indien het de koning werkelijk goed-dunkt, laat de koning dan vandaag met Haman op hetfeestmaal komen dat ik voor hem heb bereid” (Esth.5:4). Dat vond de koning goed en hij gaf bevel omHaman te halen. Wat een verstandige aanpak van Es-ther! Ze liet haar man in zijn waarde en zorgde vooreen geschiktere setting om haar probleem aan hemvoor te leggen. (Lees Spreuken 10:19.)

7 Esther heeft dat feestmaal vast heel goed voorbe-reid, zodat het helemaal bij haar man in de smaakzou vallen. Er was goede wijn om voor een opgewek-te stemming te zorgen (Ps. 104:15). Ahasveros had het7, 8. Wat voor feestmaal organiseerde Esther, maar waarom zei ze nogniets tegen de koning?ZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 233

234 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

Waarom liet Mordechai Esther met een niet-Jood trouwen?Er is geen basis voor het idee van sommige Bijbelge-leerden dat Mordechai een opportunist was die wildedat Esther met de koning trouwde omdat hij dan zelfmeer aanzien zou krijgen. Als gelovige Jood zou hijnooit positief tegenover een huwelijk met een heidenhebben gestaan (Deut. 7:3). Volgens oude Joodse over-leveringen heeft Mordechai geprobeerd het huwelijktegen te houden. Maar hij en Esther zullen niet veelkeus hebben gehad. Ze waren buitenlanders in een landmet een koning die onbeperkte macht had en als eengod werd bezien. Na verloop van tijd werd duidelijkdat Jehovah het huwelijk van Esther gebruikte om zijnvolk te beschermen (Esth. 4:14).Waarom komt Gods naam in het boek Esther niet voor?Mordechai was blijkbaar degene die het boek onder in-spiratie schreef. Misschien werd het bij officiele Perzi-sche documenten bewaard voordat het werd meege-nomen naar Jeruzalem. Als Jehovah’s naam erin hadgestaan, hadden aanbidders van Perzische goden hetboek misschienwel vernietigd. Toch is het duidelijk datJehovah de gebeurtenissen in het boek heeft beınvloed.Het is interessant dat Gods naam in de oorspronkelij-ke Hebreeuwse tekst voorkomt in acrostichons, waar-bij de woorden expres zo gerangschikt zijn dat de eer-

Vragen over Esther

naar zijn zin, en hij vroeg Esther opnieuw wat ze wil-de. Was het nu de tijd om te spreken?

8 Esther vond van niet. Ze nodigde de koning en Ha-man uit voor een tweede feestmaal, de volgende dag(Esth. 5:7, 8). Waarom zei ze nog niets? Vergeet nietdat Esthers hele volk door een decreet van de koningin levensgevaar was. Omdat er zo veel op het spelstond, moest Esther er zeker van zijn dat ze het juis-te moment koos. Dus wachtte ze en zorgde ze voorZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 235

ste of de laatste letters van opeenvolgende woordenGods naam vormen (Esth. 1:20, vtn.).Is het boek Esther historisch gezien onnauwkeurig?Dat is wat critici beweren. Maar volgens sommige Bij-belgeleerden had de schrijver van het boek een bijzon-der gedetailleerde kennis van het koninklijke huis, dearchitectuur en de gebruiken van Perzie. Het is waardat nog bestaande wereldlijke documenten geen mel-ding maken van koningin Esther, maar zij zou niet heteerste lid van een koninklijke familie zijn dat uit offi-ciele documenten is gewist. Wereldlijke verslagen noe-men wel ene Marduka, een Perzische variant van denaam Mordechai, die in Susan als hofbeambte diendein de tijd waarin het boek zich afspeelt.

nog een gelegenheid om haar man te laten zien hoe-veel respect ze voor hem had.

9 Geduld is een zeldzame en kostbare eigenschap.Hoewel Esther bezorgd was en graag wilde vertellenwat ze op haar hart had, wachtte ze geduldig het juis-te moment af. We kunnen veel van haar leren, wantwe zien allemaal weleens dingen die we recht zoudenwillen zetten. Als we iemand met autoriteit ertoe wil-len brengen een probleem aan te pakken, moeten wemisschien net als Esther geduld hebben. Spreuken25:15 zegt: „Door geduld laat een aanvoerder zichoverreden, en een zachte tong — die kan het gebeen-te breken.” Als we geduldig het juiste moment af-wachten en vriendelijk blijven, zoals Esther deed, kanzelfs sterke tegenstand ’gebroken’ worden. ZegendeJehovah Esthers geduld en wijsheid?

Geduld maakt de weg vrij voor gerechtigheid10 Esthers geduld maakte de weg vrij voor een bij-

zondere reeks gebeurtenissen. Haman ging na het eer-ste feestmaal opgewekt naar huis, „verheugd en vro-9. Wat maakt geduld zo waardevol, en hoe kunnen we Esther hierin na-volgen?10, 11. Waardoor veranderde Hamans humeur na het eerste feestmaal,en wat stelden zijn vrouw en vrienden voor?236 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

lijk van hart” dat de koning en koningin hem zo graagmochten. Maar toen hij de poort uitging, viel zijn oogop Mordechai, die Jood die nog steeds weigerde hemspeciale eer te geven. Zoals we in het vorige hoofd-stuk hebben gezien, had dat niets te maken met eengebrek aan respect, maar met Mordechais geweten enzijn band met Jehovah God. Toch werd Haman „on-middellijk met woede (...) vervuld” (Esth. 5:9).

11 Toen Haman zijn vrouw en vrienden vertelde overdeze vernedering, zeiden ze dat hij een grote paalmoest maken, wel meer dan twintig meter hoog, endan toestemming van de koning moest vragen omMordechai eraan op te hangen. Haman vond het eengoed idee en liet de paal meteen maken (Esth. 5:12-14).

12 Ondertussen had de koning een ongewone nacht.Hij kon niet slapen, dus liet hij de officiele staats-archieven voorlezen. Daar stond ook een verslag invan een complot om hem te vermoorden. Hij kon zichdat nog herinneren: de samenzweerders waren gepakten terechtgesteld. Maar hoe zat het met Mordechai,die het complot aan het licht had gebracht? Ineens12. Waarom liet de koning de staatsarchieven voorlezen, en wat kwamhij daardoor te weten?ZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 237

klaarwakker vroeg de koning wat voor beloning Mor-dechai had gekregen. Het antwoord? Er was nietsvoor hem gedaan. (Lees Esther 6:1-3.)

13 Geırriteerd vroeg de koning of er een hofbeamb-te in de buurt was die hem kon helpen dit recht tezetten. Uitgerekend Haman was in het voorhof; hijwas schijnbaar vroeg gekomen om toestemming tevragen voor Mordechais terechtstelling. Maar voor-dat hij iets kon zeggen, vroeg de koning hem wat erhet beste gedaan kon worden als de koning iemandeer wilde bewijzen. Haman nam aan dat het over hemging. Dus bedacht hij iets heel bijzonders: trek deman een koninklijk gewaad aan en laat hem op hetpaard van de koning door Susan rijden, terwijl eenhoge beambte voor hem uit loopt en hardop zijn lofverkondigt. We kunnen ons wel voorstellen hoe Ha-man gekeken heeft toen hij hoorde dat Mordechai dieman was! En wie moest voor Mordechai uit lopen?Haman! — Esth. 6:4-10.

14 Haman deed wat van hem gevraagd werd, maarhij vond het verschrikkelijk. Daarna ging hij snel naar13, 14. (a) Hoe begon het voor Haman verkeerd te lopen? (b) Wat zei-den Hamans vrouw en vrienden tegen hem?238 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

huis, helemaal overstuur. Zijn vrouw en vrienden zei-den dat deze wending een slecht voorteken was; hijzou zijn strijd tegen de Jood Mordechai verliezen(Esth. 6:12, 13).

15 Omdat Esther geduldig was en nog een dag wacht-te met haar verzoek aan de koning, kreeg Haman detijd om de basis te leggen voor zijn eigen ondergang.En de slapeloosheid van de koning kan heel goed hetwerk van Jehovah zijn geweest (Spr. 21:1). Gods Woordzegt niet voor niets dat we „een wachtende houding”moeten hebben! (Lees Micha 7:7.) Als we op God wach-ten, zouden we er best weleens achter kunnen komendat zijn oplossingen voor onze problemen veel beterzijn dan alles wat we zelf misschien bedacht hadden.

Moedig vertelt ze alles16 Esther durfde het geduld van de koning niet lan-

ger op de proef te stellen; bij het tweede feestmaalmoest ze alles vertellen. Maar hoe? De koning maak-te het haar makkelijk door opnieuw te vragen wat zewilde (Esth. 7:2). Nu was het de tijd om te spreken.15. (a) Wat was het resultaat van Esthers geduld? (b) Waarom is hetgoed om „een wachtende houding” te hebben?16, 17. (a) Wanneer was het voor Esther de tijd om te spreken? (b) Inwelk opzicht was Esther anders dan Vasthi?ZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 239

17 Misschien heeft Esther wel in zichzelf tot haarGod gebeden voordat ze zei: „Indien ik gunst gevon-den heb in uw ogen, o koning, en indien het de ko-ning werkelijk goeddunkt, dan worde mij mijn eigenziel gegeven op mijn bede en mijn volk op mijn ver-zoek” (Esth. 7:3). Ze verzekerde de koning dus dat zezijn oordeel respecteerde. Ze was echt heel andersdan Vasthi, de vorige vrouw van de koning, die hemexpres had vernederd (Esth. 1:10-12). Ook verweet zede koning niet dat hij zo onverstandig was geweestHaman te vertrouwen. In plaats daarvan smeekte zehem of hij haar leven wilde beschermen.

18 Natuurlijk was de koning verbaasd over dit ver-zoek, en het moet hem ook geraakt hebben. Wie durf-de zijn koningin in gevaar te brengen? Esther legdeuit: „Wij zijn verkocht, ik en mijn volk, om verdelgd,gedood en omgebracht te worden. Indien wij nu lou-ter als slaven en louter als dienstmaagden verkochtwaren, zou ik het stilzwijgen hebben bewaard. Maarde nood is niet passend wanneer die gepaard gaat metschade voor de koning” (Esth. 7:4). Esther verteldeduidelijk wat het probleem was. Ze zei er wel bij dat18. Hoe vertelde Esther het probleem aan de koning?240 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

ze er niet over begonnen zou zijn als ze alleen slavendreigden te worden. Maar omdat door deze genocideook de koning getroffen zou worden, kon ze niet zwij-gen.

19 We kunnen van Esther veel leren over overredings-kunst. Als je ooit een ernstig probleem moet bespre-ken met iemand van wie je houdt of iemand met een19. Wat leren we van Esther over overredingskunst?ZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 241

Er ging een oude Bijbelprofetie in vervulling doordatEsther en Mordechai voor Gods volk streden. Meerdan 1200 jaar eerder had Jehovah de patriarch Jakobgeınspireerd om over een van zijn zonen te voor-spellen: „Benjamin zal blijven verscheuren als eenwolf. ’s Morgens zal hij het vermeesterde dier eten en’s avonds zal hij buit verdelen” (Gen. 49:27). In de’morgen’ van het koninkrijk Israel streden machtigemannen die van Benjamin afstamden voor Jehovah’svolk, bijvoorbeeld koning Saul. In de ’avond’ van hetkoninkrijk, toen de zon al was ondergegaan over dekoninklijke geslachtslijn, streden Esther en Morde-chai, allebei uit de stam Benjamin, met succes tegenJehovah’s vijanden. In zekere zin verdeelden ze ookbuit, want ze kregen al Hamans bezittingen.

Een profetie komt uit

hoge positie, kan een combinatie van geduld, respecten openheid een grote hulp zijn (Spr. 16:21, 23).

20 Ahasveros wilde meteen weten wie het in zijnhoofd had durven halen zoiets te doen. Esther weesnaar Haman en zei: „De man, de tegenstander envijand, is deze slechte Haman.” Dat was een zwarebeschuldiging. De schrik sloeg Haman om het hart.En misschien liep het gezicht van de wispelturige ko-ning wel rood aan toen het tot hem doordrong datzijn vertrouwde adviseur hem een bevel had laten on-dertekenen waardoor zijn eigen geliefde vrouw ge-dood zou worden! De koning stormde naar buiten, detuin in, om wat af te koelen (Esth. 7:5-7).

21 Ontmaskerd als een laffe samenzweerder viel Ha-man voor de koningin op zijn knieen. Toen de koningterugkwam en zag dat Haman zich smekend op Es-thers rustbed had laten neervallen, beschuldigde hijHaman woedend van een poging tot verkrachting inzijn eigen huis. Dat betekende de dood voor Haman.Zijn gezicht werd bedekt en hij werd weggevoerd. Eenvan de beambten van de koning zei dat Haman een20, 21. (a) Hoe ontmaskerde Esther Haman, en wat was de reactie vande koning? (b) Wat deed Haman nadat hij als een laffe samenzweer-der ontmaskerd was?242 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

grote paal voor Mordechai had laten maken. Ahasve-ros gaf onmiddellijk het bevel dat Haman daar zelfaan opgehangen moest worden (Esth. 7:8-10).

22 In deze onrechtvaardige wereld zouden we mak-kelijk kunnen gaan denken dat er nooit een eind komtaan onrecht. Heb jij dat weleens gedacht? Esther gafde hoop nooit op, werd nooit cynisch en verloor nooithaar geloof. Toen het juiste moment was aangebro-ken, kwam ze moedig op voor het goede, en ze ver-trouwde erop dat Jehovah de rest zou doen. Wat eenmooi voorbeeld om na te volgen! Jehovah is sinds detijd van Esther niet veranderd. Het is nog steeds geenprobleem voor hem om slechte en gemene mensen inhun eigen val te laten lopen, net zoals hij met Hamandeed. (Lees Psalm 7:11-16.)

Ze cijfert zich weg voor Jehovah en zijn volk23 Eindelijk wist de koning dat Mordechai niet alleen

de loyale onderdaan was die hem tegen een moord-aanslag had beschermd, maar ook Esthers pleegvader.22. Hoe leert het voorbeeld van Esther ons om nooit de hoop op te ge-ven of ons geloof te verliezen?23. (a) Hoe beloonde de koning Mordechai en Esther? (b) Hoe kwamJakobs sterfbedprofetie over Benjamin uit? (Zie het kader „Een pro-fetie komt uit”.)ZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 243

Ahasveros gaf Hamans positie van eerste ministeraan Mordechai. Hamans huis, inclusief zijn enormevermogen, gaf hij aan Esther, en zij stelde Mordechaials hoofd erover aan (Esth. 8:1, 2).

24 Kon Esther het rustig aan gaan doen nu zij enMordechai geen gevaar meer liepen? Dat zou wel heelegoıstisch zijn geweest. Hamans decreet om alle Jo-den te doden werd op dat moment naar elke uithoekvan het rijk gebracht. Haman had het Poer (het lot)geworpen, blijkbaar een vorm van spiritisme, om tebepalen wat de beste dag voor zijn gemene aanval was(Esth. 9:24-26). Die dag lag nog maanden in de toe-komst, maar kwam snel dichterbij. Kon de ramp nogvoorkomen worden?

25 Opnieuw riskeerde Esther haar leven voor haarvolk door zonder officiele uitnodiging voor de koningte verschijnen. Dit keer huilde ze om haar volk; zesmeekte haar man om het vreselijke edict ongedaante maken. Maar een wet die door de Perzische mo-narch was goedgekeurd, kon niet ingetrokken worden(Dan. 6:12, 15). Dus gaf de koning Esther en Morde-chai toestemming om een nieuwe wet te maken. Er24, 25. (a) Waarom kon Esther het niet rustig aan gaan doen? (b) Hoeriskeerde Esther nog een keer haar leven?244 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

werd een tweede aankondiging opgesteld, waarmee deJoden het recht kregen zich te verdedigen. Ruitershaastten zich naar alle delen van het rijk en brachtende Joden het goede nieuws. Nu kregen ze weer hoop(Esth. 8:3-16). Zie je het al voor je hoe de Joden over-al in dat enorme rijk zich bewapenden en zich voor-bereidden op de strijd? Zonder die nieuwe wet haddat nooit gekund. Maar zou „Jehovah der legerscha-ren” zijn volk helpen? — 1 Sam. 17:45.

26 Toen de dag eindelijk aanbrak, was Gods volk erklaar voor. Zelfs veel Perzische beambten stonden nuaan hun kant, want het nieuws over de nieuwe eersteminister, de Jood Mordechai, was overal doorgedron-gen. Jehovah gaf zijn volk een grote overwinning.Hij zorgde ervoor dat hun vijanden compleet versla-gen werden, ongetwijfeld om te voorkomen dat zijnvolk met vreselijke wraakacties te maken zou krijgen(Esth. 9:1-6).�� De koning gaf de Joden een dag extra om hun overwinning af

te maken (Esth. 9:12-14). De Joden herdenken die overwinning nogsteeds elk jaar in de maand Adar (februari/maart). Dat feest wordtPoerim genoemd, naar het lot dat Haman wierp bij zijn plan Israelte vernietigen.26, 27. (a) Hoe grondig was de overwinning die Jehovah zijn volk gaf?(b) Welke profetie kwam uit toen Hamans zonen werden gedood?ZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 245

27 Ook de tien zonen van Haman werden gedood.Anders zou het voor Mordechai nooit veilig zijn omaan het hoofd van Hamans huis te staan (Esth.9:7-10). Daarmee kwam een Bijbelprofetie uit, wantGod had voorspeld dat de Amalekieten, die gemenevijanden van zijn volk waren, volledig uitgeroeid zou-den worden (Deut. 25:17-19). De zonen van Hamankunnen heel goed de allerlaatsten van dat veroordeel-de volk zijn geweest.

28 Esther kreeg al jong met heel wat moeilijke kwes-ties te maken, bijvoorbeeld met koninklijke besluitenover oorlog en terechtstellingen. Dat is vast niet mak-kelijk geweest. Maar het volk Israel moest beschermdworden, omdat Jehovah had bepaald dat de beloofdeMessias, de enige hoop voor alle mensen, uit dat volkzou komen (Gen. 22:18). Aanbidders van God zijn blijdat die Messias, Jezus, zijn volgelingen later verboodnog deel te nemen aan letterlijke oorlogen (Matth.26:52).

29 Maar christenen voeren wel een geestelijke oor-28, 29. (a) Waarom wilde Jehovah dat Esther en haar volk aan een oor-log deelnamen? (b) Waarom kunnen we blij zijn met het voorbeeld vanEsther?246 VOLG HUN GELOOF NA � ESTHER

log; Satan is er meer dan ooit op uit ons geloof in Je-hovah te verwoesten. (Lees 2 Korinthiers 10:3, 4.) Wehebben echt heel veel aan het voorbeeld van Esther!Laten we haar geloof navolgen door moedig te zijn,op een verstandige en geduldige manier overredings-kunst te gebruiken en op te komen voor Gods volk.

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe koos Esther verstandig de „tijd omte spreken”?

˙ Wat voor goede resultaten had Esthers geduld?˙ Hoe liet Esther zien dat ze moedig was en zichwegcijferde?

˙ Op welke manieren ben je van plan het geloofvan Esther na te volgen?

ZE WAS VERSTANDIG, MOEDIG EN CIJFERDE ZICH WEG 247

MARIA keek met grote ogen op toen de bezoekerhaar huis binnenstapte. Hij vroeg niet naar haar va-der of haar moeder. Hij kwam voor haar! Hij kwamniet uit Nazareth, dat wist ze zeker. In zo’n kleineplaats vielen vreemden meteen op. En deze bezoekerzou overal opvallen. Hij begroette haar op een welheel ongewone manier: „Goedendag, hooglijk begun-stigde, Jehovah is met u.” (Lees Lukas 1:26-28.)

2 Zo laat de Bijbel ons kennismaken met Maria, dedochter van Eli, uit Nazareth in Galilea. Dit was eenbelangrijk moment in haar leven. Ze was verloofd metde timmerman Jozef, geen rijke man maar wel iemandmet een groot geloof. Het kan dus geleken hebben ofhaar leven keurig voor haar uitgestippeld lag: eeneenvoudig leven waarin ze een steun zou zijn voorhaar man Jozef en samen met hem een gezin zougrootbrengen. Maar nu stond ze plotseling oog in oogmet deze bezoeker die haar kwam vertellen dat God1, 2. (a) Hoe werd Maria door een vreemdeling begroet? (b) Waaromwas dit een belangrijk moment in het leven van Maria?

HOOFDSTUK ZEVENTIEN

„Zie! Jehovah’s slavin!”

248 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

een speciale taak voor haar had, een verantwoorde-lijkheid die haar leven zou veranderen.

3 Veel mensen zijn verbaasd dat de Bijbel niet veelover Maria vertelt. Er staat weinig in over haar ach-tergrond, nog minder over haar persoonlijkheid, enhelemaal niets over haar uiterlijk. Maar wat er welover haar wordt verteld, is veelzeggend.

4 Om Maria te leren kennen, moeten we ons nietblindstaren op veel denkbeelden die in verschillendegodsdiensten over haar bestaan. Laten we dus de velereligieuze beelden en afbeeldingen vergeten die erooit van haar gemaakt zijn. Laten we ook het in-gewikkelde dogma negeren waardoor deze nederigevrouw verheven titels als „Moeder van God” en „Ko-ningin van de hemel” heeft gekregen. We zullen onsin plaats daarvan concentreren op wat de Bijbel echtover haar vertelt. Dat geeft ons belangrijke informa-tie over haar geloof en hoe we het kunnen navolgen.

Bezoek van een engel5 Maria’s bezoeker was geen mens. Het was de engel

3, 4. Wat moeten we negeren om Maria te leren kennen, en waar moe-ten we ons op concentreren?5. (a) Wat leren we over Maria uit haar reactie op Gabriels begroe-ting? (b) Welke belangrijke les leren we van Maria?„ZIE! JEHOVAH’S SLAVIN!” 249

Gabriel. Toen hij Maria „hooglijk begunstigde” noem-de, was ze „diep verontrust” door zijn woorden envroeg ze zich af wat die ongewone begroeting te bete-kenen had (Luk. 1:29). Hooglijk begunstigd door wie?Maria verwachtte niet hooglijk begunstigd te wordendoor mensen. Maar de engel had het over de gunst ofgoedkeuring van Jehovah God. Dat vond ze belang-rijk. Toch ging ze er niet trots van uit dat ze Godsgoedkeuring had. We leren een belangrijke les van dejonge Maria: we moeten echt ons best doen om Godsgoedkeuring te krijgen en nooit trots denken dat wedie al hebben. God keert zich tegen de hoogmoedigen,maar hij houdt van nederige en bescheiden mensen ensteunt hen (Jak. 4:6).

6 Maria zou die nederigheid nodig hebben, want deengel had het over een heel speciaal voorrecht: ze zoueen kind krijgen dat de belangrijkste van alle mensenzou worden. Gabriel legde uit: „Jehovah God zal hemde troon van zijn vader David geven, en hij zal vooreeuwig als koning over het huis van Jakob regerenen aan zijn koninkrijk zal geen einde zijn” (Luk.1:32, 33). Maria kende natuurlijk de belofte die God6. Welk voorrecht zou Maria krijgen?250 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

ruim duizend jaar daarvoor aan David had gedaan,namelijk dat een van zijn afstammelingen eeuwig zouregeren (2 Sam. 7:12, 13). Haar zoon zou dus deMessias zijn op wie Gods volk eeuwenlang had ge-hoopt!

7 Bovendien vertelde de engel dat haar zoon „deZoon van de Allerhoogste” genoemd zou worden.Hoe kon een vrouw, een mens, Gods Zoon ter wereldbrengen? En hoe kon Maria uberhaupt een kind krij-gen? Ze was verloofd met Jozef maar nog niet methem getrouwd. Maria bracht die vraag heel open on-der woorden: „Hoe zal dit geschieden, daar ik geengemeenschap heb met een man?” (Luk. 1:34) Dit laatzien dat Maria zich er helemaal niet voor schaamdedat ze nog maagd was. Ze was er juist trots op. Te-genwoordig willen veel jongeren graag van hun maag-delijkheid af en spotten ze met jongeren die daaranders over denken. De wereld is veranderd, maar Je-hovah niet (Mal. 3:6). Net als in Maria’s tijd heeft hijveel waardering voor personen die zich aan zijn mo-rele normen houden. (Lees Hebreeen 13:4.)7. (a) Wat kunnen we afleiden uit Maria’s vraag? (b) Wat kunnen jon-geren in deze tijd van Maria leren?„ZIE! JEHOVAH’S SLAVIN!” 251

8 Hoewel Maria een trouwe aanbidster van Godwas, was ze onvolmaakt. Hoe kon ze dan een vol-maakt kind krijgen, de Zoon van God? Gabriel legdeuit: „Heilige geest zal over u komen en kracht van deAllerhoogste zal u overschaduwen. Daarom ook zalhetgeen wordt geboren, heilig, Gods Zoon, worden ge-noemd” (Luk. 1:35). Heilig betekent „rein”, „zuiver”.Normaal gesproken geven mensen hun onreine, zon-dige toestand aan hun kinderen door. Maar in dit ge-val zou Jehovah een uniek wonder doen. Hij zou hetleven van zijn Zoon vanuit de hemel naar de baar-moeder van Maria overbrengen. Vervolgens zou hijzijn heilige geest, zijn kracht in actie, gebruiken omMaria te „overschaduwen”, zodat het kind tegen elkspoortje van zonde zou worden beschermd. GeloofdeMaria de belofte van de engel? Hoe reageerde ze?

Maria’s reactie9 Sceptici, onder wie sommige theologen uit de

christenheid, vinden het moeilijk te geloven dat eenmaagd een kind kreeg. Ondanks al hun geleerdheid8. Hoe kon Maria als onvolmaakte vrouw een volmaakt kind krijgen?9. (a) Waarom is het onterecht dat sceptici aan het verslag over Mariatwijfelen? (b) Hoe versterkte Gabriel het geloof van Maria?252 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

ontgaat hun een simpele waarheid. Gabriel verwoord-de die als volgt: „Bij God zal geen verklaring een on-mogelijkheid zijn” (Luk. 1:37). Maria twijfelde nietaan Gabriels woorden, want ze had een groot geloof.Toch was ze niet lichtgelovig. Zoals iedereen die zijngezonde verstand gebruikt, had Maria bewijzen nodigals basis voor haar geloof. Gabriel was bereid nog ietstoe te voegen aan de bewijzen die ze al had. Hij ver-telde haar over haar familielid Elisabeth, die al opleeftijd was en van wie bekend was dat ze onvrucht-baar was. God had het door een wonder mogelijk ge-maakt dat ze zwanger werd!

10 Wat zou Maria doen? Ze wist wat haar taak wasen ze had bewijzen dat God alles ging doen wat Ga-briel gezegd had. Maar hoewel het een voorrecht wasom Gods Zoon ter wereld te brengen, was dit geenmakkelijke situatie voor haar. Zo moest ze denkenaan haar verloving met Jozef. Zou hij nog wel methaar trouwen als bleek dat ze zwanger was? Boven-dien kan de taak op zich overweldigend hebben gele-ken. Ze moest het leven dragen van degene die voorGod het meest dierbaar was: zijn eigen geliefde Zoon!10. Waarom was Maria’s situatie niet makkelijk?„ZIE! JEHOVAH’S SLAVIN!” 253

Ze zou hem als hulpeloze baby moeten verzorgen enhem in een slechte wereld moeten beschermen. Wateen zware verantwoordelijkheid!

11 De Bijbel laat zien dat zelfs sterke, getrouwemannen soms geaarzeld hebben moeilijke taken vanGod te aanvaarden. Mozes protesteerde dat hij nietvlot genoeg sprak om Gods woordvoerder te zijn (Ex.4:10). Jeremia kwam met het argument dat hij „nogmaar een jongen” was, te jong om de taak uit te voe-ren die God hem gegeven had (Jer. 1:6). En Jona liepweg voor zijn toewijzing! (Jona 1:3) Wat zou Mariadoen?

12 Haar nederige en gehoorzame antwoord maaktzelfs in deze tijd nog veel indruk op gelovige mensen.Ze zei tegen Gabriel: „Zie! Jehovah’s slavin! Mij ge-schiede naar uw verklaring” (Luk. 1:38). Een slavinwas de laagste bediende; haar leven lag helemaal inde handen van haar meester. Zo dacht Maria overhaar Meester, Jehovah. Ze wist dat ze bij hem veiligwas, dat hij loyaal is tegenover degenen die loyaal zijnaan hem, en dat hij haar zou zegenen als ze zich zo11, 12. (a) Hoe hebben zelfs getrouwe mannen soms gereageerd opmoeilijke taken van God? (b) Wat vertelt Maria’s antwoord ons overhaar?254 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

goed mogelijk van die moeilijke taak zou kwijten (Ps.18:25).

13 Soms vraagt God ons iets te doen wat in onzeogen misschien moeilijk of zelfs onmogelijk lijkt.Maar in zijn Woord geeft hij ons genoeg redenen omhem te vertrouwen en net als Maria ons leven in zijnhanden te leggen (Spr. 3:5, 6). Doen we dat? Dan zalhij ons belonen, wat ons geloof in hem alleen maarsterker zal maken.

Maria bezoekt Elisabeth14 Wat Gabriel over Elisabeth vertelde, betekende

veel voor Maria. Wie van alle vrouwen in de we-reld zou haar situatie beter kunnen begrijpen? Mariahaastte zich naar het bergland van Juda, een tochtvan misschien wel drie of vier dagen. Toen ze het huisvan Elisabeth en de priester Zacharias binnenging,beloonde Jehovah haar met nog een duidelijk bewijswaardoor haar geloof versterkt zou worden. Elisabethhoorde Maria’s begroeting en voelde meteen de baby13. Wat hebben we aan Maria’s voorbeeld als God iets moeilijks vanons vraagt?14, 15. (a) Hoe beloonde Jehovah Maria toen ze Elisabeth en Zacha-rias bezocht? (b) Wat leren Maria’s woorden in Lukas 1:46-55 onsover haar?„ZIE! JEHOVAH’S SLAVIN!” 255

in haar buik van vreugde opspringen. Ze werd metheilige geest vervuld en noemde Maria „de moedervan mijn Heer”. God had Elisabeth duidelijk gemaaktdat Maria’s zoon haar Heer, de Messias, zou worden.Bovendien prees ze Maria onder inspiratie om haartrouwe gehoorzaamheid: „Gelukkig is ook zij dieheeft geloofd” (Luk. 1:39-45). Alles wat Jehovah aanMaria beloofd had, zou uitkomen!

15 Nu nam Maria het woord. Wat ze zei is zorg-vuldig in de Bijbel bewaard gebleven. (Lees Lukas1:46-55.) Het is verreweg het langste citaat van Mariain het Bijbelverslag en het vertelt ons veel over haar.Het laat zien dat ze een dankbare instelling had, wantze loofde Jehovah omdat hij haar had gezegend methet voorrecht de moeder van de Messias te worden.Het laat ook de diepte van haar geloof zien, want zezei dat Jehovah de hoogmoedigen en machtigen ver-nedert en de geringen en armen die hem willen die-nen helpt. Het zegt ook iets over hoeveel kennis zebezat. Volgens een schatting verwees ze meer dantwintig keer naar de Hebreeuwse Geschriften!�� Blijkbaar citeerde Maria onder andere Hanna, die ook door Je-

hovah was gezegend met een kind. (Zie het kader „Twee bijzonderegebeden” in hoofdstuk 6.)256 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

16 Het is duidelijk dat Maria diep nadacht overGods Woord. Maar ze bleef nederig en gaf er de voor-keur aan de bewoordingen van de Schrift te gebrui-ken in plaats van haar gedachten zelf onder woordente brengen. Het kind dat in haar groeide, zou net zonederig zijn. Hij zei later namelijk: „Wat ik leer, isniet van mij, maar behoort hem toe die mij heeft ge-zonden” (Joh. 7:16). We doen er goed aan ons af tevragen: Toon ik net zo’n respect en eerbied voor GodsWoord? Of geef ik de voorkeur aan mijn eigen ideeenen leringen? Maria had absoluut een goede instelling.

17 Ze bleef ongeveer drie maanden bij Elisabeth enongetwijfeld waren ze een grote aanmoediging voorelkaar (Luk. 1:56). Dit hartverwarmende verslag overMaria en Elisabeth laat zien dat vriendschap een gro-te zegen kan zijn. Als we vrienden zoeken die echt vanJehovah houden, zullen we zeker geestelijk groeien eneen hechtere band met hem krijgen (Spr. 13:20). Uit-eindelijk was het voor Maria tijd om weer naar huiste gaan. Wat zou Jozef zeggen als hij hoorde dat zezwanger was?16, 17. (a) Welke houding van Maria en haar zoon moeten we navol-gen? (b) Wat laat het verslag over Maria en Elisabeth zien?„ZIE! JEHOVAH’S SLAVIN!” 257

Maria en Jozef18 Maria heeft waarschijnlijk meteen aan Jozef ver-

teld dat ze zwanger was en niet gewacht tot het dui-delijk te zien was. Ze moet zich afgevraagd hebbenhoe die fatsoenlijke, godvrezende man zou reagerenop wat ze hem te vertellen had. In elk geval ging zenaar hem toe en vertelde hem alles wat haar overko-men was. Je kunt je wel voorstellen dat Jozef ge-schokt was. Hij wilde haar best geloven, maar allesleek erop te wijzen dat ze hem ontrouw was geweest.Er wordt niet gezegd wat er allemaal door hem heenging of hoe hij redeneerde. De Bijbel zegt wel dat hijbesloot zich van haar te laten scheiden, want verloof-de paren werden in die tijd als getrouwd bezien. Maaromdat hij haar een schandaal wilde besparen, koos hijervoor zich in het geheim van haar te laten scheiden(Matth. 1:18, 19). Het moet Maria verdriet gedaanhebben te zien dat Jozef het er zo moeilijk mee had.Maar Maria raakte niet verbitterd.

19 Jehovah hielp Jozef om de juiste beslissing te ne-men. In een droom vertelde Gods engel hem dat Ma-18. Wat vertelde Maria aan Jozef, en hoe reageerde hij?19. Hoe hielp Jehovah Jozef om het juiste te doen?258 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

ria’s zwangerschap inderdaad een wonder was. Datmoet een hele opluchting zijn geweest! Jozef deed nuwat Maria ook had gedaan: hij volgde Jehovah’s lei-ding. Hij trouwde met Maria en bereidde zich voorop de unieke verantwoordelijkheid om voor Jehovah’sZoon te zorgen (Matth. 1:20-24).

20 Echtparen, en ook personen die een huwelijkoverwegen, kunnen een voorbeeld nemen aan dit jon-ge stel dat tweeduizend jaar geleden leefde. Toen Jo-zef later zag dat zijn jonge vrouw zo’n goede moederwas, was hij vast blij dat Jehovah’s engel hem had ge-zegd wat hij moest doen. Daardoor moet Jozef heb-ben ingezien hoe belangrijk het is bij het nemen vanmoeilijke beslissingen op Jehovah te vertrouwen (Ps.37:5; Spr. 18:13). Hij is ongetwijfeld altijd zorgzaamen vriendelijk gebleven wanneer hij als gezinshoofdbeslissingen moest nemen.

21 Maar wat kunnen we opmaken uit Maria’s bereid-heid om ondanks Jozefs twijfels toch met hem te trou-wen? Hoewel hij haar verhaal misschien eerst moeilijkte begrijpen vond, liet ze hem beslissen wat er verder20, 21. Wat kunnen echtparen en personen die een huwelijk overwegenvan Maria en Jozef leren?„ZIE! JEHOVAH’S SLAVIN!” 259

moest gebeuren, want hij zou uiteindelijk het gezins-hoofd zijn. Dat is een goede les voor christelijke vrou-wen in deze tijd. Waarschijnlijk hebben zowel Jozef alsMaria hierdoor veel geleerd over de waarde van eer-lijke en open communicatie. (Lees Spreuken 15:22.)

22 Het huwelijk van dit jonge paar had absoluut eengoede basis. Ze hielden allebei in de eerste plaats vanJehovah en wilden hem blij maken door verstandige,zorgzame ouders te zijn. Natuurlijk stonden hun noggrotere zegeningen te wachten, maar ook grotere pro-blemen. Ze hadden het vooruitzicht Jezus op te voe-den, die de grootste mens zou worden die de wereldooit heeft gekend.22. Wat was de basis voor het huwelijk van Jozef en Maria, en welkvooruitzicht hadden ze?

OM OVER NATE DENKEN˙ Wat leren we van Maria over nederigheid?˙ Hoe was Maria een voorbeeld vangehoorzaamheid?

˙ Hoe versterkte Maria haar geloof?˙ Op welke manieren zou je het geloof van Mariawillen navolgen?

260 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

MARIA ging op het kleine lastdier moeizaam in eenandere houding zitten. Ze waren nu al uren onderweg.Vlak voor haar liep Jozef. Hij leidde hen langs de wegdie helemaal naar Bethlehem ging. Maria voelde debaby in haar buik weer bewegen.

2 Ze was nu bijna uitgerekend. De Bijbel zegt dat ze„hoogzwanger” was (Luk. 2:5). Terwijl het echtpaarhet ene veld na het andere passeerde, kregen ze mis-schien vreemde blikken van boeren die aan het ploe-gen of zaaien waren en zich afvroegen waarom eenvrouw in haar toestand op reis was gegaan. Wat deedMaria zo ver van huis?

3 Het was allemaal maanden daarvoor begonnen,toen deze jonge Joodse vrouw een taak had gekregendie uniek was in de menselijke geschiedenis. Ze zoumoeder worden van het kind dat de Messias, de Zoonvan God, zou worden! (Luk. 1:35) Toen de tijd voor1, 2. Wat voor reis maakte Maria en onder welke omstandigheden?3. Welke taak had Maria gekregen, en wat gaan we over haar leren?

HOOFDSTUK ACHTTIEN

Ze maakte „in haar hartgevolgtrekkingen”

ZE MAAKTE „IN HAAR HART GEVOLGTREKKINGEN” 261

de geboorte dichterbij kwam, moesten ze opeens dezereis maken. Tijdens de reis werd Maria’s geloof meer-dere keren op de proef gesteld. Laten we eens zienwat haar hielp geestelijk sterk te blijven.

De tocht naar Bethlehem4 Jozef en Maria waren niet de enigen die onderweg

waren. Caesar Augustus had kort daarvoor bepaalddat er in het hele land een inschrijving zou plaatsvin-den, en mensen moesten naar de stad van hun voor-ouders gaan om zich daar te laten inschrijven. Hoereageerde Jozef? Het verslag zegt: „Natuurlijk trokook Jozef op van Galilea, uit de stad Nazareth, naarJudea, naar Davids stad, welke Bethlehem wordt ge-noemd, omdat hij een lid van het huis en de familievan David was” (Luk. 2:1-4).

5 Het was geen toeval dat Caesar zijn bevel juist opdat tijdstip uitvaardigde. Een profetie die zo’n zeveneeuwen daarvoor was opgeschreven, had voorspelddat de Messias in Bethlehem geboren zou worden. Erlag een plaats die Bethlehem heette op iets meer dantien kilometer van Nazareth. Maar de profetie zei4, 5. (a) Waarom waren Jozef en Maria op weg naar Bethlehem?(b) Welke profetie ging door het bevel van Caesar in vervulling?262 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

specifiek dat de Messias uit „Bethlehem Efratha” zouvoortkomen. (Lees Micha 5:2.) De reis vanuit Naza-reth naar dat dorpje was via Samaria een tocht vanzo’n 130 kilometer over heuvelig terrein. Jozef moestzich in die plaats laten inschrijven, omdat dat de ge-boorteplaats van koning David was. En Jozef en zijnvrouw kwamen allebei uit Davids familie.

6 Stond Maria achter Jozefs beslissing? Ze wist ui-teraard dat het voor haar een zware tocht zou wor-den. Het was waarschijnlijk vroeg in de herfst, duskon het lichtjes gaan regenen omdat het droge sei-zoen bijna voorbij was. Ook staat er niet voor nietsdat Jozef ’van Galilea optrok’. Bethlehem lag op eenheuvel, ruim 750 meter boven de zeespiegel: het laat-ste deel van hun reis van meerdere dagen zou dus nogeen zware klim worden. En de reis zou weleens lan-ger kunnen duren dan normaal, want vanwege Ma-ria’s conditie zouden ze waarschijnlijk vaker moetenrusten. Een hoogzwangere vrouw zou juist het liefstdicht bij huis blijven, waar haar familie en vriendenklaar zouden staan om haar te helpen als de weeen6, 7. (a) Waarom zou een tocht naar Bethlehem zwaar zijn voor Ma-ria? (b) Wat voor invloed had het op Maria’s beslissingen dat ze numet Jozef getrouwd was? (Zie ook de voetnoot.)ZE MAAKTE „IN HAAR HART GEVOLGTREKKINGEN” 263

begonnen. Er was ongetwijfeld moed nodig om aandie tocht te beginnen.

7 Toch zegt Lukas dat Jozef zich liet „inschrijven sa-men met Maria”. Hij vermeldt ook dat Maria onder-tussen aan Jozef „ten huwelijk was gegeven” (Luk.2:4, 5). Dat ze Jozefs vrouw was, had veel invloed ophaar beslissingen. Maria bezag haar man als haarhoofd. Ze wilde zijn beslissingen ondersteunen en zoeen hulp voor hem zijn, de rol die God aan de vrouwhad gegeven.� Ze was bereid haar man te gehoorza-men, en op die manier toonde ze geloof.

8 Wat kan voor Maria nog een motivatie zijn ge-weest om te gehoorzamen? Kende ze de profetie diezei dat de Messias in Bethlehem geboren zou worden?De Bijbel zegt daar niets over. Maar het zou bestkunnen, want blijkbaar was die profetie bij religieuzeleiders en zelfs bij het gewone volk bekend (Matth.� Let eens op het verschil tussen dit gedeelte en de beschrijving

van een eerdere reis, waar staat dat ’Maria opstond’ om Elisabethte bezoeken (Luk. 1:39). Toen was Maria, die wel verloofd maar nogniet getrouwd was, misschien op reis gegaan zonder dat met Jozefte bespreken. Maar uit het verslag blijkt dat toen ze getrouwd wa-ren, Jozef degene was die de beslissing nam om de reis te maken,niet Maria.8. (a) Wat kan Maria nog meer gemotiveerd hebben om met Jozef meete gaan? (b) In welk opzicht is Maria een goed voorbeeld voor ons?264 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

2:1-7; Joh. 7:40-42). Maria kende de Schriften goed(Luk. 1:46-55). Hoe het ook zij, of Maria nu beslootmee te gaan uit gehoorzaamheid aan haar man, aaneen regeringsbesluit of aan een profetie van Jehovahzelf — of een combinatie daarvan — ze gaf een ge-weldig voorbeeld. Jehovah heeft veel waardering vooreen nederige en gehoorzame instelling, zowel bij man-nen als bij vrouwen. Maria is een aanmoedigend voor-beeld voor ons omdat veel mensen in deze tijd nietvinden dat ze onderworpen moeten zijn.

De geboorte van Christus9 Wat moet Maria opgelucht zijn geweest toen ze in

de verte Bethlehem zag liggen! Terwijl zij en Jozef deheuvels beklommen en langs olijfgaarden liepen (olij-ven waren een van de laatste vruchten die geoogst wer-den), hebben ze misschien wel nagedacht over de ge-schiedenis van dit dorpje. Het was te onbeduidend omtot de steden van Juda gerekend te worden, precieszoals de profeet Micha had gezegd, maar het was welde geboorteplaats van Boaz, Naomi en later ook vanDavid, allemaal meer dan duizend jaar voor hun tijd.9, 10. (a) Waar hebben Maria en Jozef misschien over nagedacht toenze in de buurt van Bethlehem kwamen? (b) Waar brachten Jozef enMaria de nacht door, en waarom?ZE MAAKTE „IN HAAR HART GEVOLGTREKKINGEN” 265

10 Het was druk in het dorp. Er waren al zo veelmensen aangekomen om zich te laten inschrijven dater voor Maria en Jozef in het gastenverblijf geenplaats meer was.� Er zat niets anders op dan de nachtin een stal door te brengen. We kunnen ons indenkenhoe bezorgd Jozef was toen hij zag dat zijn vrouw eenongewone aanval van pijn kreeg. De aanvallen wer-den daarna alleen maar heviger. Uitgerekend hier be-gonnen de weeen.

11 Vrouwen van over de hele wereld kunnen met Ma-ria meeleven. Zo’n vierduizend jaar daarvoor had Je-hovah voorzegd dat vrouwen als gevolg van de over-geerfde zonde voortaan pijn zouden hebben bij debevalling (Gen. 3:16). Er zijn geen aanwijzingen datMaria daarop een uitzondering was. Lukas’ verslagzegt niets over de pijn die ze had maar zegt eenvou-dig: „Zij baarde haar zoon, de eerstgeborene” (Luk.2:7). Hij was inderdaad haar „eerstgeborene”, de eer-ste van op z’n minst zeven kinderen (Mark. 6:3). Maar� In die tijd stelde elke stad of plaats een gemeenschappelijke

ruimte ter beschikking om reizigers en voorbijtrekkende karavanenonderdak te bieden.11. (a) Waarom kunnen vrouwen van over de hele wereld met Mariameeleven? (b) In welke opzichten was Jezus een eerstgeborene?266 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

dit kind zou anders zijn dan de rest. Hij was niet al-leen Maria’s eerstgeborene, hij was ook Jehovah’s„eerstgeborene van heel de schepping”, de eniggebo-ren Zoon van God! — Kol. 1:15.

12 Op dit punt voegt het verslag een beroemd detailtoe: „Zij (...) bond hem in windsels van doeken en leg-de hem in een kribbe” (Luk. 2:7). In kerstspelen, opschilderijen en in kerststallen over de hele wereldwordt dit tafereel geromantiseerd. Maar de realiteitwas helemaal niet zo romantisch. Een kribbe is eenvoederbak voor dieren. Het gezin logeerde in een stal,een plek die niet echt bekendstaat om zijn gezondelucht of goede hygiene, nu niet en toen niet. Geen en-kele ouder zou zo’n plek voor een bevalling uitkiezenals er nog andere mogelijkheden waren! De meesteouders willen het beste voor hun kinderen. En datwilden Maria en Jozef zeker voor de Zoon van God!

13 Hoewel de omstandigheden absoluut niet ideaalwaren, probeerden ze er toch het beste van te maken.12. Waar legde Maria de baby, en hoe verschilde de realiteit van hetromantische beeld dat veel mensen ervan hebben?13. (a) Hoe maakten Maria en Jozef het beste van hun situatie?(b) Hoe kunnen ouders in deze tijd het voorbeeld van Maria en Jozefvolgen?ZE MAAKTE „IN HAAR HART GEVOLGTREKKINGEN” 267

Maria zorgde bijvoorbeeld goed voor haar baby doorhem stevig in doeken te wikkelen en hem daarna voor-zichtig in de voederbak te slapen te leggen. Zo zouhij warm en veilig zijn. Wat Maria zeker niet wilde,was zich zo druk maken om haar eigen situatie dat zeniet goed voor haar kind zou zorgen. Bovendien wis-ten zij en Jozef allebei dat het vooral belangrijk wasdat ze in geestelijk opzicht voor dit kind zorgden.(Lees Deuteronomium 6:6-8.) Verstandige ouders indeze tijd stellen dezelfde prioriteiten bij de opvoedingvan hun kinderen in deze geestelijk verarmde wereld.

Opbouwend bezoek14 Het rustige tafereel werd plotseling verstoord

toen er herders binnenstormden die het gezin en voor-al de baby wilden zien. De mannen liepen over vanenthousiasme en hun gezichten straalden van blijd-schap. Ze hadden zich hierheen gehaast vanuit deheuvels waar ze met hun kudden verbleven.� Ze ver-telden de verbaasde ouders over de fantastische erva-� Dat die herders op dat tijdstip met hun kudden buiten verble-

ven, bevestigt wat de Bijbelse chronologie te kennen geeft: Christuswerd niet geboren in december, wanneer de kudden dichter bij huisde nacht doorbrachten, maar ergens begin oktober.14, 15. (a) Waarom wilden de herders het kind zo graag zien? (b) Watdeden de herders nadat ze Jezus hadden gezien?268 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

ring die ze vlak daarvoor hadden gehad. Midden in denacht was er op de heuvel opeens een engel aan zeverschenen. ’Jehovah’s heerlijkheid had hen omsche-nen’, en de engel had hun verteld dat de Christus ofMessias zojuist in Bethlehem geboren was. Ze zoudenhet kind daar in doeken gewikkeld in een voederbakaantreffen. Daarna was er iets nog spectaculairdersgebeurd: er was een grote menigte engelen verschenendie Jehovah loofde! — Luk. 2:8-14.

15 Geen wonder dat die herders zich naar Bethlehemhadden gehaast! Ze moeten enthousiast zijn geweesttoen ze daar een pasgeboren baby precies zo aantrof-fen als de engel had beschreven. Ze hielden dat goe-de nieuws niet voor zichzelf: „Toen zij hem zagen,maakten zij het woord bekend (...) En allen die hethoorden, stonden verwonderd over hetgeen hun doorde herders werd verteld” (Luk. 2:17, 18). Hoewel dereligieuze leiders van die tijd waarschijnlijk neer-keken op herders, had Jehovah duidelijk waarderingvoor die nederige, gelovige mannen. Maar welke uit-werking had dit bezoek op Maria?

16 Maria moet nog uitgeput zijn geweest van de16. Hoe liet Maria zien dat ze diep over dingen nadacht, en hoe heeftze haar geloof sterk gehouden?ZE MAAKTE „IN HAAR HART GEVOLGTREKKINGEN” 269

bevalling, maar ze luisterde aandachtig naar alles water werd gezegd. En ze deed meer: „Maria bewaardevoorts al deze woorden, terwijl zij in haar hart gevolg-trekkingen maakte” (Luk. 2:19). Ze was echt iemanddie diep over dingen nadacht. Ze wist dat de bood-schap van de engel van groot belang was. Haar God,Jehovah, wilde dat ze de identiteit van haar zoon ken-de en besefte hoe belangrijk hij was. Ze luisterde dusniet alleen, maar bewaarde de woorden in haar hart,zodat ze er in de komende maanden en jaren steedsweer over kon nadenken. Dat is een belangrijke ma-nier waarop Maria haar geloof haar hele leven zosterk heeft gehouden. (Lees Hebreeen 11:1.)

17 Zul je Maria’s voorbeeld volgen? Jehovah heeftin de Bijbel belangrijke geestelijke waarheden latenopschrijven. Maar daar hebben we pas iets aan als weweten wat die waarheden zijn. Daarvoor moeten wegeregeld de Bijbel lezen, niet gewoon als een literairmeesterwerk maar als het geınspireerde Woord vanGod (2 Tim. 3:16). Vervolgens moeten we die woor-den net als Maria in ons hart bewaren en ’gevolgtrek-kingen maken’. Als we mediteren over wat we in de17. Hoe kunnen we het voorbeeld van Maria volgen?270 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

Bijbel lezen en nadenken over manieren om Jehovah’sraad nog beter toe te passen, geven we ons geloof devoeding die het nodig heeft om te groeien.

Nog meer woorden om te bewaren18 Toen de baby acht dagen oud was, lieten Maria en

Jozef hem besnijden, wat de Wet van Mozes voor-schreef. En zoals de engel hun gezegd had, noemdenze hem Jezus (Luk. 1:31). Later, op de veertigste dag,brachten ze hem vanuit Bethlehem naar de tempel inJeruzalem, ongeveer tien kilometer verderop. Daarboden ze een reinigingsoffer aan: twee tortelduiven oftwee jonge duiven. Dat was het offer dat armere men-sen volgens de Wet mochten brengen in plaats vaneen ram en een tortelduif. Zelfs al zouden ze zichhebben geschaamd omdat ze minder gaven dan ande-re ouders, ze gehoorzaamden nog steeds zo goed alsze konden de Wet. Ze werden in ieder geval enormopgebouwd terwijl ze daar waren (Luk. 2:21-24).

19 Simeon, een bejaarde man, kwam naar ze toe en18. (a) Hoe hielden Maria en Jozef zich aan de Wet van Mozes?(b) Wat vertelt het offer van Maria en Jozef ons over hun financielesituatie?19. (a) Welke woorden van Simeon kon Maria in haar hart bewaren?(b) Wat was Anna’s reactie toen ze Jezus zag?ZE MAAKTE „IN HAAR HART GEVOLGTREKKINGEN” 271

sprak nog meer woorden die Maria in haar hart konbewaren. Er was hem beloofd dat hij voor zijn doodde Messias zou zien, en Jehovah’s heilige geest hadhem duidelijk gemaakt dat de kleine Jezus de voorzeg-de Redder was. Ook waarschuwde Simeon Maria voorde pijn die ze op een dag te verduren zou krijgen. Hijzei dat het zou voelen alsof een lang zwaard haardoorboorde (Luk. 2:25-35). Hoewel die woorden ietsvreselijks voorspelden, kunnen ze Maria geholpenhebben te volharden toen die moeilijke periode inhaar leven ruim dertig jaar later aanbrak. Na Simeonkreeg een profetes, Anna, de kleine Jezus in het oog,en ze begon over hem te praten tegen iedereen die opJeruzalems bevrijding hoopte. (Lees Lukas 2:36-38.)

20 Jozef en Maria hadden duidelijk een goede beslis-sing genomen toen ze met hun baby naar Jehovah’shuis in Jeruzalem gingen! Daarmee gaven ze hunzoon een goede start: hij is de rest van zijn leventrouw Jehovah’s tempel blijven bezoeken. In de tem-pel gaven ze Jehovah het beste wat ze hadden en kre-gen ze instructies en woorden van aanmoediging. Ma-ria verliet de tempel die dag ongetwijfeld met een20. Waarom was het een goede beslissing om met Jezus naar de tem-pel te gaan?272 VOLG HUN GELOOF NA � MARIA

sterker geloof en met een hart vol geestelijke waarhe-den om over te mediteren en aan anderen te vertellen.

21 Wat is het mooi te zien dat ouders in deze tijddat voorbeeld volgen en hun kinderen trouw meene-men naar de vergaderingen. Ze doen wat ze kunnenin Jehovah’s dienst en moedigen hun broeders en zus-ters aan. Ze gaan opgebouwd en gesterkt weer naarhuis, en hebben veel goede dingen geleerd om aan an-deren te vertellen. Het is geweldig zulke gezinnen inde gemeente te hebben! Als we met onze geloofsgeno-ten bijeenkomen, zal ons geloof, net als dat van Ma-ria, steeds sterker worden.21. Hoe kun je ervoor zorgen dat je geloof steeds sterker wordt?

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe was Maria een voorbeeld inonderworpenheid en gehoorzaamheid?

˙ Wat leren we van de manier waarop Maria metarmoede omging?

˙ Waaruit blijkt dat Maria geestelijk ingesteldwas en diep over dingen nadacht?

˙ Op welke manieren ben je van plan het geloofvan Maria na te volgen?

ZE MAAKTE „IN HAAR HART GEVOLGTREKKINGEN” 273

JOZEF legde nog een lading op de ezel. Het was don-ker in Bethlehem. Hij keek om zich heen en klopteop de rug van het sterke lastdier. Hij dacht aan delange reis die ze gingen maken. Egypte! Andere men-sen, een andere taal, andere gewoonten — hoe zouzijn gezinnetje aan al die dingen kunnen wennen?

2 Het was voor Jozef niet makkelijk geweest om hetslechte nieuws te vertellen aan zijn vrouw, Maria,maar hij had al zijn moed bij elkaar geraapt en haarover zijn droom verteld. Daarin had een engel eenboodschap van God overgebracht: de koning, Herodes,wilde hun zoontje dood hebben! Ze moesten meteenvertrekken. (Lees Mattheus 2:13, 14.) Maria was hele-maal van streek. Waarom zou iemand haar onschuldi-ge kind willen vermoorden? Maria en Jozef konden ermet hun verstand niet bij. Maar ze vertrouwden op Je-hovah en maakten zich klaar voor de reis.1, 2. (a) Voor welke veranderingen stonden Jozef en zijn gezin?(b) Welk slechte nieuws had Jozef aan zijn vrouw moeten vertellen?

HOOFDSTUK NEGENTIEN

Een zorgzame vadermet een belangrijke taak

274 VOLG HUN GELOOF NA � JOZEF

3 Heel Bethlehem sliep nog terwijl Jozef en Mariain het donker met Jezus het dorp uit slopen. Terwijlze richting het zuiden gingen en de lucht in het oos-ten al lichter begon te worden, vroeg Jozef zich waar-schijnlijk af wat hun te wachten stond. Hoe zou eeneenvoudige timmerman zijn vrouw en kind tegen zo’nmachtige heerser kunnen beschermen? Zou hij welvoor zijn gezin kunnen zorgen? Zou hij de zware taakaankunnen die Jehovah hem had gegeven: het groot-brengen van dit unieke kind? Jozef stond voor enor-me uitdagingen. Laten we eens kijken hoe hij dat al-lemaal voor elkaar kreeg. Dan zullen we zien waaromvaders in deze tijd, en eigenlijk wij allemaal, het ge-loof van Jozef moeten navolgen.

Jozef beschermt zijn gezin4 Jozefs leven was een tijd daarvoor helemaal veran-

derd. Hij woonde in Nazareth en was verloofd metMaria, de dochter van Eli. Hij kende haar als een fat-soenlijke, gelovige vrouw. Maar toen bleek ineens datze zwanger was! Hij was van plan in het geheim van3. Beschrijf het vertrek van Jozef en zijn gezin uit Bethlehem. (Zieook het plaatje in de standaardeditie.)4, 5. (a) Hoe was Jozefs leven helemaal veranderd? (b) Hoe had eenengel Jozef gerustgesteld?EEN ZORGZAME VADER MET EEN BELANGRIJKE TAAK 275

haar te scheiden om haar een schandaal te besparen.�Maar een engel legde hem in een droom uit dat Ma-ria zwanger was door Jehovah’s heilige geest. De en-gel zei ook dat de zoon die ze zou krijgen „zijn volkvan hun zonden [zou] redden”. Hij stelde Jozef gerustmet de woorden: „Wees niet bevreesd Maria, uwvrouw, mee naar huis te nemen” (Matth. 1:18-21).

5 En dat deed Jozef, want hij was rechtvaardig engehoorzaam. Hij aanvaardde de enorm zware taak omeen zoon groot te brengen die niet van hem was maardie voor God heel kostbaar was. Later gingen Jozefen zijn zwangere vrouw naar Bethlehem vanwege eenbevel van de keizer om zich te laten inschrijven. Daarwerd de baby geboren.

6 Jozef ging met zijn gezin niet terug naar Nazareth.Ze bleven in Bethlehem wonen, slechts een paar ki-lometer bij Jeruzalem vandaan. Ze waren arm, maarJozef deed zijn uiterste best om te voorkomen datMaria en Jezus ook maar iets tekortkwamen. Na een� In die tijd werd een verloving bijna even serieus genomen als een

huwelijk.6-8. (a) Wat veroorzaakte weer een verandering in het leven van Jozefen zijn gezin? (b) Waarom moet de ’ster’ door Satan zijn gestuurd?(Zie ook de voetnoot.)276 VOLG HUN GELOOF NA � JOZEF

tijdje gingen ze in een eenvoudig huis wonen. ToenJezus geen baby’tje meer was maar misschien al eenkind van ruim een jaar gebeurde er iets waardoor hunleven weer op z’n kop kwam te staan.

7 Er kwamen een paar astrologen uit het oosten,waarschijnlijk helemaal uit Babylon. Ze hadden een’ster’ gevolgd tot aan het huis van Jozef en Maria enwaren op zoek naar een kind dat koning van de Jo-den zou worden. De mannen waren heel respectvol.

8 Of de astrologen het nu wisten of niet, ze brach-ten Jezus in groot gevaar. De ster had ze namelijkniet rechtstreeks naar Bethlehem geleid, maar eerstnaar Jeruzalem.� Daar hadden ze de slechte koningHerodes verteld dat ze op zoek waren naar een kinddat koning van de Joden zou worden. Dat maaktehem vreselijk jaloers.

9 Maar gelukkig was er een sterkere macht aan hetwerk, zoals we zullen zien. Toen de bezoekers bij het� Deze ster was geen natuurlijk astronomisch verschijnsel. Ook

was de ster niet door God gestuurd. Het is duidelijk dat dit boven-natuurlijke verschijnsel een onderdeel was van Satans gemene planom Jezus te doden.9-11. (a) Hoe was er een sterkere macht aan het werk? (b) In welk op-zicht was de reis naar Egypte anders dan het beeld dat apocriefe mythenschetsen?EEN ZORGZAME VADER MET EEN BELANGRIJKE TAAK 277

huis kwamen en Jezus en zijn moeder zagen, gaven zehun allerlei cadeaus. Ineens bezaten Jozef en Maria„goud en geurige hars en mirre”, dingen die veel geldwaard waren! De astrologen waren van plan terug tegaan naar koning Herodes en hem te vertellen waarze het kind precies hadden gevonden. Maar Jehovahkwam tussenbeide! In een droom zei hij tegen de as-trologen dat ze via een andere route naar huis moes-ten gaan. (Lees Mattheus 2:1-12.)

10 Kort nadat de astrologen waren vertrokken, kreegJozef via een engel deze waarschuwing van Jehovah:„Sta op, neem het jonge kind en zijn moeder envlucht naar Egypte, en blijf daar totdat ik het u zeg,want Herodes staat op het punt het jonge kind te zoe-ken ten einde het om te brengen” (Matth. 2:13). Zoalswe in het begin hebben gezien, gehoorzaamde Jozefmeteen. De veiligheid van zijn kind was voor hem hetbelangrijkste. De kostbare cadeaus die de heidense as-trologen hadden meegebracht, zouden Jozef kunnenhelpen om het verblijf in Egypte te bekostigen.

11 Apocriefe mythen en legenden hebben deze reisnaar Egypte later geromantiseerd: de kleine Jezus zoude reis door een wonder hebben verkort, rovers heb-278 VOLG HUN GELOOF NA � JOZEF

ben uitgeschakeld en er zelfs voor hebben gezorgd datdadelpalmen naar beneden bogen zodat zijn moederbij de dadels kon.� Maar het was natuurlijk gewooneen lange, zware tocht naar het onbekende.

12 Ouders kunnen veel van Jozef leren. Hij was be-reid zijn werk opzij te schuiven en zich weg te cijfe-ren om zijn gezin te beschermen. Hij bezag zijn gezinduidelijk als iets heiligs dat Jehovah hem had toever-trouwd. Ouders in deze tijd moeten hun kinderen op-voeden in een gevaarlijke wereld vol schadelijke in-vloeden die zelfs hun leven kunnen verwoesten. Hetis echt te prijzen als vaders en moeders net als Jozefresoluut optreden en veel moeite doen om hun kin-deren tegen zulke invloeden te beschermen!

Jozef zorgt voor zijn gezin13 Het lijkt erop dat het gezin niet lang in Egypte

bleef, want al gauw liet de engel Jozef weten dat He-rodes dood was. Jozef ging met zijn gezin terugnaar hun vaderland. Hierdoor speelde hij een rol� De Bijbel laat duidelijk zien dat Jezus pas na zijn doop zijn eer-

ste wonder deed, „het begin van zijn tekenen” (Joh. 2:1-11).12. Wat kunnen ouders in deze tijd van Jozef leren?13, 14. Waarom gingen Jozef en Maria uiteindelijk in Nazareth wo-nen?EEN ZORGZAME VADER MET EEN BELANGRIJKE TAAK 279

bij de vervulling van een oude profetie. Die had voor-speld dat Jehovah zijn Zoon „uit Egypte” zou roepen(Matth. 2:15). Maar waar zouden ze gaan wonen?

14 Jozef was voorzichtig. Hij was terecht bang voorHerodes’ opvolger, Archelaus, die al net zo gemeenen moordlustig was. Onder leiding van God trok Jo-zef met zijn gezin naar het noorden, weg van Jeruza-lem met al zijn intriges. Hij ging naar Nazareth inGalilea, waar hij vroeger had gewoond. Daar brach-ten hij en Maria hun gezin groot. (Lees Mattheus2:19-23.)

15 Ze leidden een eenvoudig maar geen makkelijk le-ven. De Bijbel noemt Jozef de timmerman en ge-bruikt daarvoor een woord dat slaat op iemand dieop veel manieren met hout werkte (Matth. 13:55). Hethout moest bijvoorbeeld gehakt, versleept en ge-droogd worden zodat het gebruikt kon worden voorhuizen, boten, bruggetjes, karren, wielen, jukken enallerlei landbouwwerktuigen. Het was zwaar werk. Indie tijd werkte een timmerman vaak bij de ingang vanzijn bescheiden huis of in een werkplaats ernaast.15, 16. Wat hield Jozefs werk in, en welk gereedschap kan hij hebbengebruikt?280 VOLG HUN GELOOF NA � JOZEF

16 Jozef gebruikte allerlei gereedschap, dat mis-schien nog van zijn vader was geweest. Hij kan ge-werkt hebben met een winkelhaak, een schietlood,een smetlijn, een handbijl, een zaag, een dissel, ha-mers, beitels, een boor die hij aandreef door een boogheen en weer te bewegen, verschillende lijmsoortenen misschien wat spijkers, hoewel die duur waren.

17 We kunnen ons goed voorstellen hoe Jezus alskleine jongen stond te kijken terwijl zijn adoptievaderaan het werk was. Met grote ogen volgde hij al zijnbewegingen; hij had vast bewondering voor de krachtin zijn brede schouders en gespierde armen, de vak-kundigheid van zijn handen en de intelligentie in zijnogen. Misschien begon Jozef hem toen al eenvoudigeklusjes te leren, zoals hout gladschuren met gedroog-de vissenhuid. Waarschijnlijk liet hij Jezus de ver-schillen zien tussen de houtsoorten die hij gebruikte,bijvoorbeeld sycomoren-, eiken- of olijfhout.

18 Jezus wist dat die sterke man die bomen omhak-te, balken maakte en houtverbindingen aanklopte,ook heel lief kon zijn voor hem, zijn moeder en zijn17, 18. (a) Wat leerde Jezus van zijn adoptievader? (b) Waarom moestJozef steeds harder werken?EEN ZORGZAME VADER MET EEN BELANGRIJKE TAAK 281

broertjes en zusjes. Jozef en Maria hadden een grootgezin: ze kregen naast Jezus nog minstens zes kinde-ren (Matth. 13:55, 56). Jozef moest steeds harder wer-ken om dat grote gezin te onderhouden.

19 Maar Jozef wist dat de geestelijke behoeften vanzijn gezin veel belangrijker waren. Dus maakte hij tijdvrij om zijn kinderen over Jehovah God en Zijn wet-ten te leren. Hij en Maria namen ze geregeld mee naarde plaatselijke synagoge, waar de Wet werd voorge-lezen en uitgelegd. Misschien zat Jezus daarna wel volvragen, en dan deed Jozef zijn best om die te beant-woorden. Jozef nam zijn gezin ook mee naar religieu-ze feesten in Jeruzalem. Dat was een afstand vanongeveer 120 kilometer. Het jaarlijkse paschafeest bij-voorbeeld kan Jozef alles bij elkaar (de heen- en te-rugreis en het feest zelf) wel twee weken hebben ge-kost.

20 Christelijke gezinshoofden in deze tijd hebbenook zo’n routine. Ze cijferen zich weg voor hun kin-deren en vinden hun geestelijke opleiding belangrijkerdan materiele dingen of wat maar ook. Ze doen heel19. Hoe zorgde Jozef voor de geestelijke behoeften van zijn gezin?20. Hoe kunnen gezinshoofden het voorbeeld van Jozef volgen?282 VOLG HUN GELOOF NA � JOZEF

veel moeite om thuis de gezinsaanbidding te leiden enhun kinderen mee te nemen naar vergaderingen encongressen. Net als Jozef beseffen ze dat dit de bes-te investering is die ze voor hun kinderen kunnendoen.

„In doodsangst”21 Toen Jezus twaalf was, ging Jozef zoals altijd met

zijn gezin naar Jeruzalem om het paschafeest te vie-ren. Het was lente en families trokken in grote groe-pen door het platteland, waar alles nu in bloei stond.Toen ze in de buurt kwamen van het ruigere gebiedrond het hooggelegen Jeruzalem, zongen veel mensende bekende psalmen der opgangen (Ps. 120-134). Hetwas druk in de stad: er waren misschien wel honderd-duizenden mensen. Na het feest gingen de familiesweer op weg naar huis. Jozef en Maria, die natuurlijkop van alles moesten letten, dachten dat Jezus metanderen meereisde, met familieleden of zo. Pas toenze al een hele dag op weg waren, drong de afschuwe-lijke waarheid tot ze door: Jezus was nergens te be-kennen! — Luk. 2:41-44.21. (a) Hoe vierde Jozefs gezin altijd het paschafeest? (b) Wanneerkwamen Jozef en Maria erachter dat Jezus niet bij hen was?EEN ZORGZAME VADER MET EEN BELANGRIJKE TAAK 283

22 In paniek gingen ze langs dezelfde weg terug, totze weer in Jeruzalem kwamen. De stad moet vreemdleeg geleken hebben toen ze door de straten liepen enJezus’ naam riepen. Waar kon hij toch zijn? Op dederde dag hadden ze hem nog steeds niet gevonden.Begon Jozef zich af te vragen of hij verschrikkelijkhad gefaald in de belangrijke taak die hij van Jeho-vah had gekregen? Uiteindelijk gingen ze in de tem-pel zoeken. Daar kwamen ze in een ruimte met veelgeleerde mannen, die alles van de Wet af wisten— en Jezus zat daar ook! We kunnen ons wel voor-stellen hoe opgelucht Jozef en Maria waren (Luk.2:45, 46).

23 Jezus zat naar die mannen te luisteren en steldenieuwsgierig allerlei vragen. De mannen waren onderde indruk van zijn begrip en van de antwoorden diehij gaf. Maar Maria en Jozef waren geschokt. In hetBijbelverslag zegt Jozef niets, maar Maria’s woordenzeggen genoeg: „Kind, waarom hebt gij ons dit aan-gedaan? Denk eens aan, uw vader en ik hebben indoodsangst naar u gezocht” (Luk. 2:47, 48).22, 23. Wat deden Jozef en Maria toen ze Jezus nergens zagen, en watzei Maria toen ze hem eindelijk gevonden hadden?284 VOLG HUN GELOOF NA � JOZEF

24 Zo schetst Gods Woord in een paar zinnen eenrealistisch beeld van het ouderschap. Het kan veelstress veroorzaken, zelfs als het kind volmaakt is! Hetopvoeden van kinderen in deze gevaarlijke wereld kanvoor heel wat „doodsangst” zorgen, maar het besefdat de Bijbel erkent hoe moeilijk het is, kan voorouders een grote troost zijn.

25 Jezus was al die tijd in de tempel geweest, de plekop aarde waar hij zich het dichtst bij zijn hemelse Va-der Jehovah voelde en waar hij zo veel mogelijk pro-beerde te leren. Hij zei in alle oprechtheid tegen zijnouders: „Waarom moest gij naar mij gaan zoeken?Wist gij niet dat ik in het huis van mijn Vader moetzijn?” — Luk. 2:49.

26 Jozef heeft vast nog vaak over die woorden nage-dacht. Misschien gaven ze hem wel een trots gevoel.Hij had tenslotte zijn best gedaan om zijn pleegzoonte leren Jehovah God als zijn vader te zien. Jezus hadtoen al een warm gevoel bij het woord ’vader’, een ge-voel dat voornamelijk gevormd was door hoe Jozefmet hem omging.24. Welk realistisch beeld schetst de Bijbel van het ouderschap?25, 26. Wat zei Jezus tegen zijn ouders, en wat kan Jozef daarvan ge-vonden hebben?EEN ZORGZAME VADER MET EEN BELANGRIJKE TAAK 285

27 Als je een vader bent, besef je dan hoe bijzonderhet is dat je je kinderen kunt helpen zich een beeldte vormen van wat een lieve, beschermende vader is?Ook als je stief- of pleegkinderen hebt, is het goedom aan Jozefs voorbeeld te denken en elk kind alsuniek en kostbaar te behandelen. Help ze een hechteband te krijgen met hun hemelse Vader, Jehovah God.(Lees Efeziers 6:4.)

Jozef blijft een goede vader28 De Bijbel zegt verder niet veel meer over Jozef.

Toch kunnen we nog een paar dingen over hem te we-ten komen. Over Jezus wordt gezegd: „Hij bleef aanhen [zijn ouders] onderworpen.” Er staat ook dat „Je-zus bleef toenemen in wijsheid en in fysieke groei enin gunst bij God en de mensen”. (Lees Lukas 2:51, 52.)Wat zegt dat over Jozef? Onder andere dat hij de lei-ding bleef nemen in zijn gezin, want zijn volmaaktezoon respecteerde zijn gezag.

29 Verder bleef Jezus groeien in wijsheid. Jozef moeteen grote rol gespeeld hebben bij die groei. In een27. Welke unieke gelegenheid hebben vaders, en hoe helpt Jozefs voor-beeld daarbij?28, 29. (a) Wat leert Lukas 2:51, 52 ons over Jozef? (b) Hoe hielp Jo-zef zijn zoon in wijsheid te groeien?286 VOLG HUN GELOOF NA � JOZEF

EEN ZORGZAME VADER MET EEN BELANGRIJKE TAAK 287

We weten dat Jozef nog leefde toen Jezus twaalf was.Op die leeftijd begonnen veel Joodse jongens al hetvak van hun vader te leren, maar ze gingen pas ophun vijftiende officieel in de leer. Jozef heeft blijk-baar lang genoeg geleefd om Jezus het timmervak teleren. Leefde Jozef nog toen Jezus rond zijn dertigstemet zijn prediking begon? Hoogstwaarschijnlijk niet.Jezus’ moeder, broers en zussen komen allemaal nogin het verslag voor, maar Jozef niet. Jezus werd zelfseen keer „de zoon van Maria” genoemd, en niet dezoon van Jozef (Mark. 6:3). Over Maria wordt vertelddat ze dingen alleen deed en zelf beslissingen nam,zonder met een echtgenoot te overleggen (Joh. 2:1-5).Dat zou in Bijbelse tijden vreemd zijn geweest alshaar man nog had geleefd. En vlak voordat Jezusstierf, maakte hij duidelijk dat de apostel Johannesvoor zijn moeder moest gaan zorgen (Joh. 19:26, 27).Dat was niet nodig geweest als Jozef nog leefde.Waarschijnlijk stierf Jozef dus toen Jezus nog vrijjong was. Als oudste zoon heeft Jezus ongetwijfeldhet timmerbedrijf overgenomen en het gezin onder-houden totdat hij zich liet dopen.

Wanneer stierf Jozef?

bekend Joods gezegde uit die tijd wordt beweerd datalleen mannen met veel vrije tijd echt wijs kunnenworden, terwijl handwerkslieden zoals timmerman-nen, boeren en smeden „niet kunnen meepraten overgerechtigheid en oordeel; en ze horen niet te zijn waargelijkenissen worden verteld.” Later liet Jezus zienwat een onzin dat was. Als kind heeft hij zijn adoptie-vader, een eenvoudige timmerman, ongetwijfeld heelvaak wijze dingen horen zeggen over Jehovah’s „ge-rechtigheid en oordeel”.

30 Jozef speelde natuurlijk ook een rol bij de fysie-ke groei van Jezus. Omdat Jozef zo goed voor zijn ge-zin zorgde, groeide Jezus op tot een sterke, gezondeman. Jozef leerde zijn zoon ook een vak. Jezus stondniet alleen bekend als de zoon van de timmermanmaar ook als „de timmerman” (Mark. 6:3). Jozef hadhem dus goed opgeleid. Gezinshoofden in deze tijdmoeten net als Jozef in de fysieke behoeften van hunkinderen voorzien en ervoor zorgen dat ze dat laterzelf kunnen.

31 Het volgende dat we in de Bijbel over Jezus le-30. Welk voorbeeld gaf Jozef aan gezinshoofden in deze tijd?31. (a) Wanneer is Jozef gestorven? (Zie ook het kader.) (b) Waarinkunnen we Jozef navolgen?288 VOLG HUN GELOOF NA � JOZEF

zen, is dat hij rond zijn dertigste wordt gedoopt. Jo-zef komt dan niet meer in het verslag voor. Het lijkterop dat Maria weduwe was toen Jezus met zijn pre-diking begon. (Zie het kader „Wanneer stierf Jozef?”)Toch heeft Jozef iets moois nagelaten: een prachtigvoorbeeld van een zorgzame vader die zijn taak se-rieus nam. Elke vader, elk gezinshoofd, eigenlijk elkechristen, zou er goed aan doen het geloof van Jozefna te volgen.

OM OVER NATE DENKEN˙ Wat deed Jozef om zijn gezin te beschermen?˙ Hoe zorgde Jozef voor zijn gezin?˙ Waaruit blijkt dat Jozef een goede vader bleef?˙ Op welke manieren zou je het geloof van Jozefwillen navolgen?

EEN ZORGZAME VADER MET EEN BELANGRIJKE TAAK 289

MARTHA zag het elke keer weer voor zich: het grafvan haar broer Lazarus, een grot met een steen voorde opening. Haar verdriet was net zo koud en zwaarals die steen. Ze kon bijna niet geloven dat haar lievebroer er niet meer was. De vier dagen na zijn doodleken een grote waas van rouw, bezoekers en blijkenvan medeleven.

2 En nu stond Jezus voor haar, de man die hetmeest voor Lazarus had betekend. Ze werd zich daar-door waarschijnlijk nog pijnlijker bewust van haarverdriet, want hij was de enige ter wereld die haarbroer had kunnen redden. Toch werd ze getroostdoordat Jezus er was, hier aan de rand van het dorp-je Bethanie in de heuvels. Nu ze even met hem konpraten, voelde ze zich weer wat beter door de vrien-delijke blik in zijn ogen en zijn intense medeleven dataltijd zo hartverwarmend was. Hij stelde haar vragen1. Hoe voelde Martha zich, en waarom?2, 3. (a) Hoe heeft Martha zich waarschijnlijk gevoeld toen ze Jezuszag? (b) Wat blijkt uit Martha’s uitspraak?

HOOFDSTUK TWINTIG

„Ik heb geloofd”

290 VOLG HUN GELOOF NA � MARTHA

die haar hielpen zich te concentreren op haar geloofen haar hoop op de opstanding. Vervolgens deed zeeen van de belangrijkste uitspraken die ze ooit heeftgedaan: „Ik heb geloofd dat gij de Christus zijt, deZoon van God, Degene die in de wereld komt” (Joh.11:27).

3 Die woorden laten zien dat Martha een vrouw meteen bijzonder geloof was. Uit het weinige dat de Bij-bel over haar vertelt, leren we diepgaande lessen dieons kunnen helpen ons eigen geloof te versterken. La-ten we daarom eens teruggaan naar de eerste keer datMartha in de Bijbel wordt genoemd.

„Bezorgd en verontrust”4 Het was maanden daarvoor. Lazarus was nog he-

lemaal gezond en zou een heel belangrijke gast krij-gen: Jezus Christus. Lazarus, Martha en Maria vorm-den geen doorsnee gezin; het waren drie volwassenen(een broer en twee zussen) die kennelijk in een huiswoonden. Sommige onderzoekers denken dat Marthade oudste was, omdat zij als gastvrouw leek op te tre-den en soms als eerste wordt genoemd (Joh. 11:5). We4. In welk opzicht vormden Lazarus, Martha en Maria geen doorsneegezin, en hoe was hun relatie met Jezus?„IK HEB GELOOFD” 291

weten niet of de drie ooit getrouwd zijn geweest. Inieder geval werden ze goede vrienden van Jezus. Tij-dens zijn werk in Judea, waar hij zo veel tegenstanden vijandigheid ondervond, maakte hij hun huis inBethanie tot zijn thuisbasis. Hij was ongetwijfeld heelblij dat hij daar rust en steun kon vinden.

5 Martha deed veel aan de gezellige en gastvrijesfeer in huis. Ze was een ijverige, hardwerkendevrouw en het leek wel of ze altijd druk in de weerwas. Dat was ook het geval toen Jezus op bezoek zoukomen. Ze maakte meteen plannen voor een uitge-breide maaltijd voor haar bijzondere gast, die mis-schien ook nog wat vrienden bij zich zou hebben.Gastvrijheid was in die tijd heel belangrijk. Een gastwerd bij zijn aankomst begroet met een kus, zijn san-dalen werden uitgedaan, zijn voeten werden gewassenen zijn hoofd werd ingewreven met geurige olie. (LeesLukas 7:44-47.) Er werd alles gedaan om het hem naarzijn zin te maken.

6 Martha en Maria hadden heel wat te doen. Maria,die soms als de meer gevoelige en bedachtzame van5, 6. (a) Waarom had Martha het heel druk toen Jezus op bezoek zoukomen? (b) Wat deed Maria toen Jezus er eenmaal was?292 VOLG HUN GELOOF NA � MARTHA

de twee wordt bezien, heeft haar zus in het begin vastwel geholpen. Maar dat veranderde toen Jezus er een-maal was. Hij zag zijn bezoek als een gelegenheid omte onderwijzen, en dat deed hij ook! In tegenstellingtot de religieuze leiders van zijn tijd had Jezus res-pect voor vrouwen en onderwees hij hen graag overGods Koninkrijk, het thema van zijn prediking. En-thousiast ging Maria aan zijn voeten zitten en ze namelk woord in zich op.

7 We kunnen ons wel voorstellen dat Martha steedsnerveuzer werd. Ze moest zo veel gerechten klaar-maken en zo veel voor haar gasten doen dat ze zichsteeds meer liep op te winden. Terwijl ze heen enweer rende en zag dat haar zus daar maar zat zonderhaar te helpen, kan het heel goed zijn dat ze geergerdkeek, hoorbaar zuchtte of rood aanliep. Ze kon hettoch niet allemaal alleen doen?

8 Uiteindelijk kon Martha zich niet langer inhou-den. Ze onderbrak Jezus en flapte eruit: „Heer, laathet u onverschillig dat mijn zuster mij alleen voor al-les laat zorgen? Zeg haar daarom dat zij mij komt7, 8. Waardoor raakte Martha gespannen, en hoe uitte ze dat uitein-delijk?„IK HEB GELOOFD” 293

helpen” (Luk. 10:40). Dat waren harde woorden. An-dere vertalingen geven haar vraag als volgt weer:„Heer, kan het u niet schelen?” En dan vroeg ze Je-zus ook nog om Maria te corrigeren en te zeggen datze aan het werk moest.

9 Jezus’ antwoord heeft Martha misschien wel ver-baasd, net zoals het veel Bijbellezers later verbaasdheeft. Hij zei vriendelijk: „Martha, Martha, gij zijt be-zorgd en verontrust over veel dingen. Toch zijn maarweinig dingen nodig, of maar een. Wat Maria aangaat,zij heeft het goede deel gekozen, en het zal haar nietworden ontnomen” (Luk. 10:41, 42). Wat bedoelde Je-zus? Vond hij dat Martha te veel met materiele din-gen bezig was? Vond hij haar harde werk om een lek-kere maaltijd klaar te maken onbelangrijk?

10 Nee. Jezus zag duidelijk dat Martha het uit lief-de en met zuivere motieven deed. En hij vond royalegastvrijheid op zich niet verkeerd. Een tijdje daarvoorhad hij genoten van een „groot gastmaal” dat Mat-theus voor hem had georganiseerd (Luk. 5:29). Hetging niet om de maaltijd die Martha klaarmaakte9, 10. (a) Wat zei Jezus tegen Martha? (b) Hoe weten we dat JezusMartha’s harde werk niet onbelangrijk vond?294 VOLG HUN GELOOF NA � MARTHA

maar om haar prioriteiten. Ze liet zich zo door al hetwerk in beslag nemen dat ze het belangrijkste uit hetoog verloor. Wat was dat?

11 Jezus, de eniggeboren Zoon van Jehovah God,was in Martha’s huis om de waarheid te onderwijzen.Niets kon belangrijker zijn, ook niet haar heerlijkeeten en haar voorbereidingen. Jezus zal het vast jam-mer gevonden hebben dat ze een unieke kans misliepom haar geloof te verdiepen, en toch liet hij haar zelfkiezen.� Maar het ging te ver dat Martha hem vroegom Maria te dwingen die gelegenheid ook voorbij telaten gaan.

12 Daarom corrigeerde hij Martha vriendelijk: opsussende toon herhaalde hij haar naam om haar tekalmeren, en hij verzekerde haar dat het niet nodigwas „bezorgd en verontrust [te zijn] over veel dingen”.Een eenvoudige maaltijd van een of twee gerechtenwas genoeg, vooral als er een geestelijk feestmaalwerd opgediend. Hij zou Maria dus in geen geval „het� In de eerste-eeuwse Joodse samenleving was het niet de gewoon-

te dat er vrouwen aanwezig waren als een leraar onderwijs gaf. Hunopleiding concentreerde zich vooral op taken thuis. Het kan duszijn dat Martha het heel ongebruikelijk vond dat een vrouw aan devoeten van een geleerde zat om dingen van hem te leren.11, 12. Hoe corrigeerde Jezus Martha?„IK HEB GELOOFD” 295

goede deel” afnemen dat ze had gekozen — zijn on-derwijs!

13 Wat zich in Martha’s huis afspeelde is heel leer-zaam voor Christus’ volgelingen in deze tijd. We mo-gen nooit toelaten dat ook maar iets belangrijkerwordt dan onze geestelijke behoeften (Matth. 5:3). Wewillen Martha’s vrijgevigheid en ijver natuurlijk na-volgen, maar we mogen nooit zo „bezorgd en veront-rust” zijn over de minder belangrijke kant van gast-vrijheid dat we mislopen waar het eigenlijk om draait.Bij onze omgang met medegelovigen gaat het niet omuitgebreide maaltijden, maar vooral om wederzijdseaanmoediging en het uitwisselen van ’geestelijke ga-ven’. (Lees Romeinen 1:11, 12.) Dat kan zelfs bij eenheel eenvoudige maaltijd.

Een geliefde broer verloren en teruggekregen14 Heeft Martha Jezus’ vriendelijke raad geaccep-

teerd en heeft ze ervan geleerd? Blijkbaar wel. Deapostel Johannes zegt aan het begin van een ontroe-rend verslag over Martha’s broer: „Jezus nu had Mar-tha en haar zuster en Lazarus lief” (Joh. 11:5). Er wa-13. Wat kunnen we leren van de correctie die Martha kreeg?14. Waarom kunnen we ervan uitgaan dat Martha de raad geaccepteerdheeft?296 VOLG HUN GELOOF NA � MARTHA

ren maanden voorbijgegaan sinds Jezus’ hierbovenbeschreven bezoek aan Bethanie. Martha was duide-lijk niet verbitterd geraakt over Jezus’ liefdevolleraad. Ze had er haar voordeel mee gedaan. Ook in ditopzicht is ze voor ons een voorbeeld in geloof, wantwe hebben allemaal weleens correctie nodig.

15 Toen Martha’s broer ziek werd, nam ze waar-schijnlijk de zorg voor hem op zich. Ze deed alles watze kon om het draaglijker voor hem te maken en hemte helpen beter te worden. Toch ging Lazarus steedsverder achteruit. Zijn zussen zaten dag en nacht aanzijn bed om voor hem te zorgen. Wat zal Martha vaaknaar het uitgemergelde gezicht van haar broer heb-ben gekeken, terwijl ze terugdacht aan de vele jarenwaarin ze lief en leed hadden gedeeld!

16 Toen het ernaar uitzag dat Martha en Maria nietsmeer voor Lazarus konden doen, stuurden ze eenboodschap naar Jezus. Hij was ongeveer twee dag-reizen daarvandaan aan het prediken. Hun boodschapwas kort: „Heer, zie! degene voor wie gij genegenheidhebt, is ziek” (Joh. 11:1, 3). Ze wisten dat Jezus van15, 16. (a) Wat heeft Martha waarschijnlijk gedaan toen haar broerziek werd? (b) Waarom werd de hoop van Martha en Maria de bodemingeslagen?„IK HEB GELOOFD” 297

hun broer hield en waren ervan overtuigd dat hij al-les zou doen wat hij kon om zijn vriend te helpen.Hoopten ze nog dat Jezus zou komen voor het te laatwas? In dat geval werd hun hoop de bodem ingesla-gen; Lazarus stierf.

17 Martha en Maria rouwden samen om hun broer,troffen de voorbereidingen voor zijn begrafenis enontvingen de vele gasten uit Bethanie en omgeving.Jezus had nog altijd niets van zich laten horen. Mar-tha snapte er misschien steeds minder van. Eindelijk,vier dagen na Lazarus’ dood, hoorde ze dat Jezus er-aan kwam. Ondernemend als altijd, zelfs onder dezenare omstandigheden, rende ze zonder het aan Mariate vertellen naar Jezus toe. (Lees Johannes 11:18-20.)

18 Toen Martha haar Meester in het oog kreeg,bracht ze onder woorden wat haar en Maria al dagen-lang dwarszat: „Heer, indien gij hier waart geweest,zou mijn broer niet gestorven zijn.” Maar ze had nogsteeds hoop en geloof, want ze zei verder: „En tochweet ik op dit ogenblik dat al wat gij aan God vraagt,17. Wat was voor Martha moeilijk te begrijpen, en wat deed ze toenze hoorde dat Jezus in de buurt was?18, 19. Welke hoop had Martha, en waarom was haar geloof opmerke-lijk?298 VOLG HUN GELOOF NA � MARTHA

God u zal geven.” Meteen zei Jezus iets om haar ge-loof te versterken: „Uw broer zal opstaan” (Joh.11:21-23).

19 Martha dacht dat Jezus het over de toekomstigeopstanding had, dus zei ze: „Ik weet dat hij zal op-staan in de opstanding op de laatste dag” (Joh. 11:24).Haar geloof in die leerstelling was opmerkelijk. Som-mige religieuze leiders, de sadduceeen, ontkenden dater een opstanding zou zijn, terwijl dat duidelijk inGods Woord werd geleerd (Dan. 12:13; Mark. 12:18).Martha wist dat Jezus de opstanding onderwees enzelfs mensen had opgewekt, maar nog niemand die alzo lang dood was als Lazarus. Ze wist natuurlijk nietwat er nog ging gebeuren.

20 Toen zei Jezus iets onvergetelijks: „Ik ben de op-standing en het leven.” Jehovah heeft zijn Zoon in-derdaad de macht gegeven om in de toekomst op we-reldwijde schaal mensen tot leven te wekken. Jezusvroeg Martha: „Gelooft gij dit?” Haar antwoord staataan het begin van dit hoofdstuk. Ze geloofde dat Je-zus de Christus of Messias was, dat hij de Zoon van20. Wat betekenen Jezus’ uitspraak en Martha’s antwoord in Johan-nes 11:25-27?„IK HEB GELOOFD” 299

Jehovah God was en dat de profeten hadden voorzegddat hij in de wereld zou komen (Joh. 5:28, 29; lees Jo-hannes 11:25-27).

21 Waarderen Jehovah God en zijn Zoon, JezusChristus, zo’n geloof als dat van Martha? Wat zichdaarna voor Martha’s ogen afspeelde, is daar een heelduidelijk antwoord op. Ze ging snel haar zus halen.Vervolgens zag ze dat Jezus diep ontroerd raakte toenhij met Maria en alle anderen sprak. Ze zag de tranenin zijn ogen komen, waardoor hij openlijk zijn inten-se verdriet toonde over al het leed dat de dood ver-oorzaakt. Ze hoorde Jezus opdracht geven om desteen voor het graf van haar broer weg te rollen (Joh.11:28-39).

22 Martha, die altijd heel praktisch was, protesteer-de dat het lichaam nu wel zou stinken, omdat Laza-rus al vier dagen dood was. Maar Jezus zei: „Heb iku niet gezegd dat gij de heerlijkheid van God zoudtzien indien gij zoudt geloven?” Ze geloofde inderdaad,en ook kreeg ze de heerlijkheid van Jehovah God tezien. Op datzelfde ogenblik gaf Jehovah zijn Zoon de21, 22. (a) Hoe toonde Jezus zijn gevoelens? (b) Beschrijf de opstan-ding van Lazarus.300 VOLG HUN GELOOF NA � MARTHA

macht om Lazarus weer tot leven te brengen! Sta eensstil bij de momenten daarna, die Martha de rest vanhaar leven bijgebleven moeten zijn: Jezus’ bevel „La-zarus, kom naar buiten!”; de zwakke geluiden uit degrot toen Lazarus opstond en in zwachtels gewikkeldnaar de ingang van de grot schuifelde; Jezus’ opdracht„maakt hem los en laat hem gaan”; en natuurlijk destevige omhelzing toen Martha en Maria buiten zich-zelf van vreugde hun broer in de armen vlogen. (LeesJohannes 11:40-44.) Martha’s verdriet was voorbij!

23 Dit verslag laat zien dat de opstanding van de do-den geen sprookje is; het is een hartverwarmende Bij-belse leerstelling en een bewezen historisch feit (Job14:14, 15). Jehovah en zijn Zoon belonen graag ie-mands geloof, net zoals ze dat met Martha, Maria enLazarus deden. Ze willen ook jou graag belonen alsje een sterk geloof ontwikkelt.

„Martha bediende”24 Hierna noemt de Bijbel Martha nog maar een

keer: aan het begin van de laatste week van Jezus’ le-ven op aarde. Jezus wist heel goed wat hem te23. Wat willen Jehovah en Jezus graag voor je doen, en wat moet jijdoen?24. Wat is het laatste wat de Bijbel over Martha zegt?„IK HEB GELOOFD” 301

wachten stond, en daarom ging hij opnieuw naar zijnthuisbasis in Bethanie. Vandaar zou hij steeds de driekilometer naar Jeruzalem lopen. Als Jezus en Laza-rus bij Simon de melaatse eten, vangen we een laat-ste glimp op van onze hoofdpersoon, want we lezen:„Martha bediende” (Joh. 12:2).

25 Martha was nog steeds even ijverig! Als we haarin de Bijbel voor het eerst tegenkomen is ze aan hetwerk, en als ze voor het laatst genoemd wordt, is zeook aan het werk, druk bezig om voor anderen te zor-gen. In deze tijd zijn zusters als Martha echt een ze-gen voor een gemeente. Zulke vrouwen zijn onder-nemend en vrijgevig, en ze tonen hun geloof door zichvolledig in te zetten. Martha is daar waarschijnlijk ge-woon mee doorgegaan. Als dat zo is, was dat heel ver-standig van haar, want er stonden haar nog allerleiproblemen te wachten.

26 Een paar dagen later kreeg ze de verschrikkelijkedood van haar geliefde Meester, Jezus, te verwerken.Verder waren dezelfde moordzuchtige huichelaars diehem hadden gedood, vastbesloten ook Lazarus te do-25. Waarom zijn zusters als Martha echt een zegen voor een gemeente?26. Hoe was Martha’s geloof een hulp voor haar?302 VOLG HUN GELOOF NA � MARTHA

den, omdat zijn opstanding het geloof van veel men-sen versterkte. (Lees Johannes 12:9-11.) En natuurlijkzijn de banden van liefde tussen Martha en haar broeren zus uiteindelijk door de dood verbroken. We we-ten niet hoe of wanneer dat is gebeurd, maar van eending kunnen we zeker zijn: Martha’s kostbare geloofheeft haar geholpen tot het einde te volharden. Daar-om doen christenen in deze tijd er goed aan het ge-loof van Martha na te volgen.

OM OVER NATE DENKEN˙ Wat kunnen we leren van de raad die Jezus aanMartha gaf?

˙ Hoe liet Martha zien dat ze ijverig en gul was?˙ Hoe toonde Martha een opmerkelijk geloof?˙ Op welke manieren zou je het geloof vanMartha willen navolgen?

„IK HEB GELOOFD” 303

PETRUS trok uit alle macht aan de roeispaan en tuur-de in het donker. Zag hij daar in het oosten aan de ho-rizon echt een vage gloed? Werd het eindelijk licht?Zijn rug en schouders deden pijn van het urenlangeroeien. De wind die aan zijn haren rukte, had de Zeevan Galilea in een kolkende watermassa veranderd. Degolven beukten onophoudelijk tegen de voorsteven vande vissersboot, waardoor hij telkens een lading koudwater over zich heen kreeg. Verbeten roeide hij door.

2 Petrus en zijn reisgenoten hadden Jezus ergens opde kust alleen achtergelaten. Die dag had Jezus eenhongerige menigte van duizenden mensen te eten ge-geven met alleen een paar broden en wat vissen.Daarna wilden de mensen Jezus koning maken, maarhij weigerde zich met politiek in te laten. Hij wilde erook voor zorgen dat zijn volgelingen zulke ambitiesniet kregen. Hij had er bij ze op aangedrongen in deboot te stappen en naar de overkant te roeien om zo1-3. Wat had Petrus die dag allemaal meegemaakt, en hoe verliep denacht?

HOOFDSTUK EENENTWINTIG

Hij vocht tegen angst en twijfel

304 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

de mensenmenigte te ontlopen. Zelf ging hij in z’neentje de berg op om te bidden (Mark. 6:35-45; leesJohannes 6:14-17).

3 De maan, die bijna vol was, had hoog aan de he-mel gestaan toen de discipelen vertrokken; nu daaldedie langzaam naar de westelijke horizon. Toch warenze nog maar een paar kilometer opgeschoten. Doorde zware inspanning en het constante gebulder van dewind en de golven was het moeilijk om een gesprekte voeren. Petrus was dus waarschijnlijk diep in ge-dachten.

4 Hij had heel wat om over na te denken. Ruim tweejaar daarvoor had hij Jezus van Nazareth voor heteerst ontmoet. In die twee jaar was er veel gebeurd.Petrus had al een heleboel geleerd, maar er was nogveel meer wat hij moest leren. Door zijn bereidheidom te vechten tegen hindernissen als twijfel en angstis hij voor ons een geweldig voorbeeld. Laten we eenszien waarom.

„Wij hebben de Messias gevonden”!5 Petrus zou nooit de dag vergeten waarop hij Je-

zus had ontmoet. Zijn broer, Andreas, was met het4. Waarom is Petrus een geweldig voorbeeld om te volgen?5, 6. Hoe zag Petrus’ leven eruit?HIJ VOCHT TEGEN ANGST EN TWIJFEL 305

verrassende nieuws gekomen: „Wij hebben de Messiasgevonden.” Die woorden betekenden een veranderingin Petrus’ leven. Het zou nooit meer hetzelfde zijn(Joh. 1:41).

6 Petrus woonde in Kapernaum, een stad aan denoordelijke oever van een zoetwatermeer dat de Zeevan Galilea werd genoemd. Hij en Andreas haddensamen met Jakobus en Johannes, de zonen van Zebe-deus, een vissersbedrijf. Petrus was getrouwd, en zijnschoonmoeder en Andreas woonden bij hem in huis.Om voor zo’n huishouden de kost te verdienen metvissen, moesten de mannen hard werken en hun vakgoed beheersen. Ze zwoegden vaak nachtenlang. Zieje het voor je hoe ze hun netten tussen twee bo-ten uitzetten en vervolgens de vangst binnenhaalden,soms veel en soms weinig? Ook overdag moest erhard gewerkt worden; dan moest de vis gesorteerd enverkocht worden en moesten de netten worden gere-pareerd en schoongemaakt.

7 De Bijbel vertelt ons dat Andreas een discipel vanJohannes de Doper was. Petrus heeft vast met veelbelangstelling geluisterd naar wat zijn broer hem over7. Wat hoorde Petrus over Jezus, en waarom was dat geweldig nieuws?306 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

Johannes’ boodschap vertelde. Op een dag zag An-dreas hoe Johannes naar Jezus van Nazareth wees enzei: „Ziet, het Lam Gods!” Andreas werd direct eenvolgeling van Jezus, en hij vertelde Petrus enthousiasthet geweldige nieuws dat de Messias was gekomen!(Joh. 1:35-41) Zo’n vierduizend jaar eerder, na de op-stand in Eden, had Jehovah God beloofd dat er eenspeciaal iemand zou komen om de mensheid echtehoop te geven (Gen. 3:15). En nu had Andreas dezeRedder ontmoet, de Messias! Petrus ging meteen meeom Jezus ook te ontmoeten.

8 Tot die tijd werd Petrus altijd Simon of Simeongenoemd. Maar Jezus keek hem aan en zei: „Gij zijtSimon, de zoon van Johannes; gij zult Cefas (dat ver-taald wordt met Petrus) worden genoemd” (Joh. 1:42).Cefas is een soortnaam en betekent „steen” of „rots”.Jezus’ woorden waren blijkbaar profetisch. Hij voor-zag dat Petrus als een rots zou worden: een stabieleinvloed onder Christus’ volgelingen, standvastig enbetrouwbaar. Bezag Petrus zichzelf ook zo? Dat lijktniet waarschijnlijk. Zelfs sommige mensen die indeze tijd de evangelieverslagen lezen, vinden niet8. Wat betekent de naam die Jezus aan Petrus gaf, en waarom twijfe-len sommigen nog steeds aan die keus?HIJ VOCHT TEGEN ANGST EN TWIJFEL 307

dat Petrus stabiel overkomt en zeggen dat hij een wis-selvallige en onzekere indruk lijkt te maken.

9 Petrus had inderdaad zijn gebreken. Dat wist Je-zus ook wel. Maar hij keek net als zijn Vader, Jeho-vah, altijd naar het goede in mensen. Hij zag Petrus’capaciteiten, en hij probeerde hem te helpen die goe-de eigenschappen verder te ontplooien. Jehovah enzijn Zoon kijken ook naar het goede in ons. Mis-schien denken we zelf dat er niet veel goeds in ons tevinden is. Maar we moeten op hun oordeel afgaan ennet als Petrus bereid zijn ons te laten vormen en op-leiden. (Lees 1 Johannes 3:19, 20.)

„Wees niet langer bevreesd”10 Daarna ondernam Jezus een predikingstocht, en

waarschijnlijk ging Petrus een deel van die tocht methem mee. Misschien heeft hij dus wel Jezus’ eerste won-der gezien: Jezus veranderde op een bruiloft in Kanawater in wijn. Maar belangrijker nog, Petrus hoorde Je-zus’ schitterende, hoopgevende boodschap over het Ko-ninkrijk van God. Toch werd hij weer opgeeist door9. Waar kijken Jehovah en Jezus naar, en waarom is het goed om ophun oordeel af te gaan?10. Waar was Petrus waarschijnlijk getuige van, maar waar keerde hijnaar terug?308 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

zijn vissersbedrijf. Een paar maanden later ontmoettehij Jezus opnieuw, en dit keer nodigde Jezus hem uitom een fulltime volgeling van hem te worden.

11 Petrus had net een frustrerende nacht van werkachter de rug. De vissers hadden hun netten steedsweer neergelaten maar ze elke keer leeg omhoogge-haald. Petrus had natuurlijk al zijn ervaring en vin-dingrijkheid in de strijd geworpen en op allerlei plek-ken in het meer naar vis gezocht. Misschien heeft hij,net als veel andere vissers, vaak gedacht: kon ik maardwars door het troebele water heen de scholen viszien zitten of kon ik ze maar op de een of andere ma-nier dwingen mijn netten in te zwemmen. Dat soortgedachten maakten zijn frustratie alleen maar erger.Petrus viste niet voor zijn plezier; er waren mensenvan hem afhankelijk. Uiteindelijk kwam hij met legehanden terug. Hij was druk bezig de netten schoon temaken toen Jezus aan kwam lopen.

12 Jezus was omringd door een massa mensen, dieaan zijn lippen hingen. Omdat er zo’n grote menigtewas, stapte hij in Petrus’ boot en vroeg hij hem eeneindje het meer op te varen. Zijn stem reikte ver over11, 12. (a) Wat voor nacht had Petrus net achter de rug? (b) Wat heeftPetrus misschien gedacht terwijl hij naar Jezus luisterde?HIJ VOCHT TEGEN ANGST EN TWIJFEL 309

het water, en iedereen kon zijn onderwijs goed horen.Petrus luisterde aandachtig, net als de mensen op deoever. Hij kon er geen genoeg van krijgen Jezus te ho-ren praten over het hoofdthema van zijn prediking:het Koninkrijk van God. Wat zou het geweldig zijnde Christus te helpen deze boodschap van hoop inhet hele land te vertellen! Maar zou dat realistischzijn? Hoe zou Petrus dan zijn familie onderhouden?Misschien dacht hij terug aan de afgelopen langenacht die niets had opgeleverd (Luk. 5:1-3).

13 Nadat Jezus de menigte had toegesproken, zei hijtegen Petrus: „Steek af naar het diepe, en laat uw net-ten neer voor een vangst.” Maar Petrus was nogalsceptisch: „Onderwijzer, wij hebben de hele nacht ge-zwoegd en niets gevangen, maar op uw verzoek zal ikde netten neerlaten.” Petrus had vlak daarvoor de net-ten schoongemaakt. Hij zat er dus niet op te wachtenom ze nog een keer uit te gooien, vooral omdat devissen nu niet meer op zoek waren naar voedsel! Tochdeed hij wat Jezus vroeg, en waarschijnlijk gaf hij demannen in een andere boot een seintje om hem te vol-gen (Luk. 5:4, 5).13, 14. Welk wonder deed Jezus voor Petrus, en hoe reageerde Petrus?310 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

14 Toen Petrus aan de netten trok om ze binnen tehalen, waren ze ineens heel zwaar. Vol ongeloof trokhij harder, en al gauw zag hij gigantisch veel vissenin de netten kronkelen! Hij gebaarde wild naar demannen in de tweede boot om te komen helpen. Toenze er waren, werd al snel duidelijk dat al die vissenniet in een boot zouden passen. Dus laadden ze bei-de boten vol, maar het was zo veel dat de boten bij-na zonken door het gewicht. Petrus was stomver-baasd. Hij had Jezus al eerder geweldige dingen ziendoen, maar dit raakte hem persoonlijk. Deze man koner zelfs voor zorgen dat de vissen het net inzwommen!Petrus begon bang te worden. Hij viel op zijn knieenen zei: „Ga van mij weg, Heer, want ik ben een zon-dig man.” Hoe kon hij het ooit waard zijn met iemandom te gaan die met de kracht van God zulke dingenkon doen? (Lees Lukas 5:6-9.)

15 Jezus zei vriendelijk: „Wees niet langer bevreesd.Voortaan zult gij mensen levend vangen” (Luk. 5:10).Dit was geen tijd voor twijfel of angst. Petrus’ twij-fels over praktische dingen zoals zijn werk als visser15. Hoe leerde Jezus Petrus dat zijn twijfels en angst ongegrond wa-ren?HIJ VOCHT TEGEN ANGST EN TWIJFEL 311

waren ongegrond, net als zijn bezorgdheid om zijn ei-gen fouten en gebreken. Jezus had een groot werk tedoen, dat de toekomst van de mensheid zou verande-ren. Hij diende een God die ’rijkelijk vergeeft’ (Jes.55:7). Jehovah zou in Petrus’ behoeften voorzien, zo-wel in fysiek als in geestelijk opzicht (Matth. 6:33).

16 Petrus reageerde meteen, en Jakobus en Johannesook: ’Zij brachten de boten terug aan land en lietenalles in de steek en volgden hem’ (Luk. 5:11). Zo lietPetrus zien dat hij geloof had in Jezus en in degenedie hem gezonden had. Hij had geen betere beslissingkunnen nemen. Ook christenen in deze tijd laten ziendat ze geloof hebben door hun twijfels en angst omGod te gaan dienen, te overwinnen. Zo’n vertrouwenin Jehovah leidt nooit tot teleurstelling (Ps. 22:4, 5).

„Waarom zijt gij gaan twijfelen?”17 Zo’n twee jaar nadat Petrus Jezus had ontmoet,

roeide hij in een stormachtige nacht op de Zee vanGalilea, zoals in het begin van dit hoofdstuk werdverteld. Natuurlijk weten we niet precies wat er alle-maal door zijn hoofd ging. Hij had zo veel dingen16. Hoe reageerden Petrus, Jakobus en Johannes op Jezus’ uitnodi-ging, en waarom hadden ze geen betere beslissing kunnen nemen?17. Wat had Petrus de afgelopen twee jaar allemaal meegemaakt?312 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

meegemaakt! Jezus had Petrus’ schoonmoeder gene-zen. Hij had de Bergrede gehouden. Hij had door zijnonderwijs en zijn wonderen elke keer weer laten ziendat hij degene was die door Jehovah was uitgekozen,de Messias. In die periode had Petrus echt gewerktaan zijn zwakheden, zoals de neiging om aan angst entwijfel toe te geven. Jezus had hem zelfs uitgekozenals een van de twaalf apostelen! Toch had Petrus zijnangst en twijfel nog niet helemaal overwonnen, zoalssnel zou blijken.

18 Die nacht hield Petrus tijdens de vierde nachtwa-ke (ergens tussen drie uur ’s morgens en zonsopgang)ineens op met roeien, en hij ging recht overeind zit-ten. Daar, op de golven, bewoog iets! Was het opstui-vend water dat het maanlicht reflecteerde? Nee, hetbewoog te geleidelijk, te rechtop. Het was een mens,een man die op het water liep! Toen de gestalte dich-terbij kwam, leek het of hij de boot voorbij zoulopen. De doodsbange discipelen dachten dat heteen of andere verschijning was. Toen zei de man:„Schept moed, ik ben het; vreest niet.” Het was Jezus!— Matth. 14:25-28.18, 19. (a) Beschrijf wat Petrus op de Zee van Galilea zag. (b) Hoereageerde Jezus op Petrus’ verzoek?HIJ VOCHT TEGEN ANGST EN TWIJFEL 313

19 Petrus antwoordde: „Heer, als gij het zijt, gebiedmij dan over het water naar u toe te komen.” Die eer-ste impuls getuigde van moed. Helemaal enthousiastover dit unieke wonder wilde hij zijn geloof nog ver-der bevestigd zien. Hij wilde dat wonder zelf ervaren.Vriendelijk zei Jezus dat hij naar hem toe kon komen.Petrus klauterde over de rand van de boot en stapteop het golvende wateroppervlak. Probeer je eens voorte stellen hoe Petrus zich gevoeld moet hebben toenzijn voeten houvast vonden en hij vervolgens op hetwater stond. Hij was waarschijnlijk helemaal verbaasdterwijl hij naar Jezus toe liep. Maar al gauw voelde hijeen andere impuls opkomen. (Lees Mattheus 14:29.)

20 Petrus moest op Jezus gefocust blijven, want Je-zus was degene die er — met Jehovah’s kracht — voorzorgde dat hij niet in de wilde golven wegzonk. En Je-zus deed dat omdat Petrus in hem geloofde. Maar Pe-trus werd afgeleid: „Toen hij echter naar de storm keek,werd hij bevreesd.” Petrus keek naar de golven die te-gen de boot beukten waardoor er water en schuim om-hoogspetterden, en hij raakte in paniek. Misschien zaghij zichzelf al verdrinken. Zodra de angst kwam opzet-20. (a) Hoe verloor Petrus zijn focus, en wat was het gevolg? (b) Wel-ke les leerde Petrus?314 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

ten, nam zijn geloof af. De man die de naam „Rots”had gekregen vanwege zijn potentiele standvastigheid,begon te zinken als een baksteen omdat zijn geloofwankelde. Petrus kon goed zwemmen, maar nu ver-trouwde hij niet op zijn zwemkunst. Hij schreeuwde:„Heer, red mij!” Jezus greep zijn hand vast en trok hemomhoog. Terwijl ze daar nog steeds op het water ston-den, leerde hij Petrus een belangrijke les: „Kleingelovi-ge, waarom zijt gij gaan twijfelen?” — Matth. 14:30, 31.

21 Het is interessant dat Jezus het had over gaantwijfelen! Twijfel kan een krachtige en verwoestendeinvloed hebben. Als we eraan toegeven, kan het onsgeloof ondermijnen en ertoe leiden dat we geestelijkkopje-onder gaan. We moeten ertegen vechten! Hoe?Door ons op de juiste dingen te concentreren. Als weblijven stilstaan bij dingen die ons bang maken, onsontmoedigen of ons van Jehovah en zijn Zoon aftrek-ken, zullen we merken dat onze twijfels toenemen.Maar als we ons concentreren op Jehovah en zijnZoon, op wat ze hebben gedaan, doen en nog zullendoen voor degenen die van hen houden, zullen wegeen last hebben van knagende twijfels.21. Waarom is twijfel gevaarlijk, en hoe kunnen we ertegen vechten?HIJ VOCHT TEGEN ANGST EN TWIJFEL 315

22 Toen Petrus achter Jezus aan de boot inklom, zaghij dat de storm afnam. De Zee van Galilea kwam totrust. Petrus en de andere discipelen zeiden: „Gij zijtwerkelijk Gods Zoon” (Matth. 14:33). Terwijl de zonhaar eerste stralen op het meer wierp, moet Petrusheel dankbaar zijn geweest. Hij nam zich voor nooitmeer toe te geven aan twijfel of angst. Hij had nogwel een lange weg te gaan voordat hij de ’rots’ zouzijn die Jezus al voor zich zag. Maar hij was vastbe-sloten zijn best te blijven doen en te blijven groeien.Is dat ook jouw vaste besluit? Je zult merken dat hetde moeite waard is Petrus’ geloof na te volgen.22. Waarom is het de moeite waard om Petrus’ geloof na te volgen?

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe overwon Petrus zijn twijfels om Jezuste gaan volgen?

˙ Hoe liet Jezus zien dat hij naar het goedein Petrus keek?

˙ Wat leerde Petrus op de Zee van Galilea overtoegeven aan twijfel?

˙ Op welke manieren zou je het geloof van Petruswillen navolgen?

316 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

PETRUS keek gespannen naar de gezichten van Je-zus’ toehoorders in de synagoge van Kapernaum. Pe-trus woonde in deze stad; hij had hier zijn vissers-bedrijf, aan de noordelijke oever van de Zee vanGalilea. En veel van zijn vrienden, familieleden en za-kenrelaties woonden hier. Geen wonder dat hij hoop-te dat zijn stadsgenoten net zo over Jezus zoudengaan denken als hij en dat zij het ook geweldig zou-den vinden om van de grootste onderwijzer dingen teleren over Gods Koninkrijk. Maar dat leek die dagniet te gaan gebeuren.

2 Veel mensen luisterden al niet meer. Sommigenwaren hardop aan het mopperen en waren het nieteens met wat Jezus zei. Maar waar Petrus zich noghet meest zorgen over maakte, was de reactie vansommige volgelingen van Jezus. Aan hun gezichtenwas niet meer te zien hoe blij ze waren iets nieuws te1, 2. Waar hoopte Petrus misschien op toen Jezus in Kapernaum eentoespraak hield, maar wat gebeurde er in plaats daarvan?

HOOFDSTUK TWEE¨ENTWINTIG

Hij bleef trouw ondanks beproevingen

HIJ BLEEF TROUW ONDANKS BEPROEVINGEN 317

ontdekken en de waarheid te leren kennen. Nu kekenze geergerd, vijandig zelfs. Sommigen zeiden dat zeJezus’ toespraak aanstootgevend vonden. Ze weiger-den nog langer te luisteren en verlieten de synagoge.Ze stopten er zelfs helemaal mee Jezus te volgen.(Lees Johannes 6:60, 66.)

3 Petrus en de andere apostelen hadden het moei-lijk. Petrus begreep niet alles wat Jezus die dag zei.Hij snapte wel waarom Jezus’ woorden op het eerstegezicht aanstootgevend konden lijken. Wat zou hijdoen? Dit was niet de eerste keer dat zijn trouw aanzijn Meester op de proef werd gesteld, en het zou ookniet de laatste zijn. Laten we eens zien hoe Petrus’ ge-loof hem hielp tegen zulke problemen opgewassen tezijn en trouw te blijven.

Hij blijft trouw als anderen ontrouw worden4 Petrus stond vaak verbaasd van Jezus. Soms deed

en zei Jezus precies het tegenovergestelde van watmensen van hem verwachtten. Nog maar een dagdaarvoor had hij door een wonder duizenden mensente eten gegeven. Als reactie daarop hadden ze gepro-3. Hoe was het geloof van Petrus een hulp voor hem?4, 5. Wat had Jezus gedaan dat tegen de verwachtingen inging?318 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

beerd hem koning te maken. Maar hij verbaasde ve-len door zich terug te trekken en zijn discipelen opte dragen in een boot te stappen en naar Kapernaumte varen. Toen zijn discipelen die nacht op de Zee vanGalilea in een storm zaten, verbaasde Jezus hen op-nieuw door op het water te lopen, waarbij hij Petrusook nog een belangrijke les in geloof gaf.

5 De volgende morgen kwamen ze er al gauw ach-ter dat de menigte in bootjes was gestapt en hen hadweten te vinden. Maar in plaats dat die mensen opzoek waren naar geestelijke waarheden, wilden zeblijkbaar gewoon dat Jezus hun nog een keer dooreen wonder te eten zou geven. Jezus maakte duidelijkdat hij hun materialistische instelling afkeurde (Joh.6:25-27). Dat punt kwam opnieuw aan de orde in desynagoge van Kapernaum, waar Jezus weer tegen deverwachtingen inging omdat hij een belangrijke maarmoeilijke waarheid wilde onderwijzen.

6 Jezus wilde dat die mensen hem niet gewoon za-gen als een bron van letterlijk voedsel maar als eengeestelijke voorziening van God, als degene die zijnleven zou geven zodat anderen eeuwig zouden kunnen6. Welke illustratie vertelde Jezus, en hoe reageerden zijn toehoorders?HIJ BLEEF TROUW ONDANKS BEPROEVINGEN 319

leven. Daarom vergeleek hij zichzelf met manna, hetbrood dat in Mozes’ tijd uit de hemel kwam. Toensommigen bezwaar maakten, gebruikte hij de krach-tige illustratie dat ze zijn vlees moesten eten en zijnbloed moesten drinken om leven te krijgen. Toen wer-den de protesten hardnekkiger. Sommigen zeiden:„Deze rede is aanstootgevend; wie kan ernaar luiste-ren?” Veel van Jezus’ eigen discipelen besloten hemniet langer te volgen (Joh. 6:48-60, 66).�

7 Wat zou Petrus doen? Ook hij moet in de war zijngeweest door Jezus’ toespraak. Hij begreep nog nietdat Jezus moest sterven om Gods wil te kunnen doen.Kwam hij in de verleiding om Jezus net als die wis-pelturige discipelen in de steek te laten? Nee, Petrushad een belangrijke eigenschap die hem anders maak-te dan die mannen.

8 Jezus vroeg aan zijn apostelen: „Wilt ook gij nietheengaan?” (Joh. 6:67) Hij had het tegen de twaalf,maar het was Petrus die antwoord gaf. Zo ging het� Het is duidelijk dat de menigte in de synagoge heel wispelturig

was, want hun reactie op Jezus’ toespraak was totaal anders danhun commentaren nog maar een dag eerder, toen ze hem enthou-siast een profeet van God hadden genoemd (Joh. 6:14).7, 8. (a) Wat begreep Petrus nog niet over Jezus’ rol? (b) Welk ant-woord gaf Petrus op Jezus’ vraag?320 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

vaak. Misschien was hij de oudste. Hij was zeker deopenhartigste; hij leek bijna nooit te aarzelen om tezeggen wat er in hem omging. In dit geval deed hij deschitterende, gedenkwaardige uitspraak: „Heer, totwie zullen wij heengaan? Gij hebt woorden van eeu-wig leven” (Joh. 6:68).

9 Word je niet geraakt door die uitspraak? Petrus’geloof in Jezus had hem geholpen een waardevolleeigenschap te ontwikkelen: trouw. Petrus begreep heelgoed dat Jezus de enige Redder was waarin Jehovahhad voorzien, en dat Jezus’ woorden — zijn onderwijsover Gods Koninkrijk — redding betekenden. Ook alwaren er dingen die hij niet begreep, hij wist dat hijnergens anders heen kon om Gods goedkeuring eneeuwig leven te krijgen.

10 Ben jij daar ook van overtuigd? Jammer genoegzijn veel mensen die beweren van Jezus te houden,niet trouw aan hem. Als we echt trouw zijn aan Chris-tus, moeten we net zo over zijn leringen denken alsPetrus deed. We moeten ze leren kennen, de beteke-nis ervan begrijpen en ernaar leven — ook als ze ons9. Hoe liet Petrus zien dat hij trouw was aan Jezus?10. Hoe kunnen we net als Petrus trouw zijn?HIJ BLEEF TROUW ONDANKS BEPROEVINGEN 321

verbazen doordat ze tegen onze verwachtingen of per-soonlijke voorkeur ingaan. Alleen door trouw te zijnkunnen we hopen op het eeuwige leven dat Jezus onswil geven. (Lees Psalm 97:10.)

Hij blijft trouw als hij wordt gecorrigeerd11 Niet lang na die drukke tijd nam Jezus zijn apos-

telen en een paar discipelen mee op een lange tochtnaar het noorden. De besneeuwde top van de Hermon,helemaal in het noorden van het beloofde land, wassoms al vanaf de Zee van Galilea te zien. Hoe dichterze bij de berg kwamen, hoe hoger hij leek te worden.Het groepje was op weg naar de dorpen in de buurtvan Cesarea Filippi.� In die prachtige omgeving, metuitzicht op een groot deel van het beloofde land, stel-de Jezus zijn volgelingen een belangrijke vraag.

12 „Wie zeggen de scharen dat ik ben?”, wilde hij we-ten. Misschien keek Petrus Jezus aan en zag hij in� Vanaf de oever van de Zee van Galilea, ongeveer 200 meter bene-

den zeeniveau, leidde die tocht van bijna 50 kilometer het groepjedoor een gebied met prachtig natuurschoon naar zo’n 350 meterboven zeeniveau.11. Welke tocht maakte Jezus met zijn volgelingen? (Zie ook de voet-noot.)12, 13. (a) Waarom wilde Jezus weten wat de mensen van hem dach-ten? (b) Hoe blijkt uit Petrus’ antwoord dat hij oprecht geloof had?322 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

zijn ogen opnieuw zijn vriendelijkheid en scherpe ver-stand. Jezus wilde graag weten welke conclusies zijntoehoorders trokken uit wat ze zagen en hoorden.Zijn discipelen beantwoordden de vraag door enkeleverkeerde ideeen te noemen die mensen over hemhadden. Maar Jezus wilde meer weten. Maakten zijntrouwe volgelingen dezelfde fouten? „Wie zegt gij ech-ter dat ik ben?”, vroeg hij (Luk. 9:18-20).

13 Weer had Petrus snel zijn antwoord klaar. Hijvertelde in duidelijke, krachtige taal welke conclusievelen van hen in hun hart hadden getrokken: „Gij zijtde Christus, de Zoon van de levende God.” Zie je hetal voor je hoe Jezus goedkeurend glimlachte en Pe-trus een hartelijk compliment gaf? Hij herinnerde Pe-trus eraan dat God, en niet een mens, deze belangrij-ke waarheid duidelijk had gemaakt aan mensen meteen oprecht geloof. Petrus was geholpen een van degrootste waarheden te onderscheiden die Jehovah totdan toe had onthuld: de identiteit van de langbeloof-de Messias, de Christus! (Lees Mattheus 16:16, 17.)

14 Deze Christus was „de steen” die volgens een oudeprofetie door de bouwlieden verworpen zou worden14. Welke belangrijke verantwoordelijkheden gaf Jezus aan Petrus?HIJ BLEEF TROUW ONDANKS BEPROEVINGEN 323

(Ps. 118:22; Luk. 20:17). Jezus had zulke profetieen ingedachten toen hij duidelijk maakte dat Jehovah eengemeente zou stichten op die steen, die rots, die Pe-trus zojuist had geıdentificeerd. Daarna gaf hij Petrusenkele heel belangrijke voorrechten in die gemeente.Petrus kreeg geen vooraanstaande positie boven deandere apostelen, zoals sommigen geloven, maar hijkreeg verantwoordelijkheden. Jezus gaf hem „de sleu-tels van het koninkrijk” (Matth. 16:19). Petrus zou hetvoorrecht hebben om voor drie groepen mensen de ge-legenheid te openen Gods Koninkrijk binnen te gaan:eerst voor de Joden, dan voor de Samaritanen en tenslotte voor de heidenen, de niet-Joden.

15 Later zei Jezus dat personen aan wie veel wordtgegeven, meer verantwoording zouden moeten afleg-gen, en dat gold ook voor Petrus (Luk. 12:48). Jezusbleef geleidelijk aan belangrijke informatie over deMessias geven, bijvoorbeeld dat hij in Jeruzalem zoumoeten lijden en sterven. Toen Petrus dat hoorde,was hij geschokt. Hij nam Jezus apart en sprak hemstreng toe: „Wees goed voor uzelf, Heer; gij zult dezebestemming geenszins hebben” (Matth. 16:21, 22).15. Waarom sprak Petrus Jezus streng toe, en wat zei hij tegen hem?324 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

16 Petrus bedoelde het ongetwijfeld goed, dus zal hijverbaasd zijn geweest over Jezus’ reactie. Die draaidezich om, keek naar de andere discipelen — die waar-schijnlijk hetzelfde dachten — en zei: „Ga achter mij,Satan! Gij zijt een struikelblok voor mij, want gijdenkt niet Gods gedachten, maar die der mensen”(Matth. 16:23; Mark. 8:32, 33). Daar zit voor ons alle-maal een praktische les in. We kunnen heel makkelijkmenselijk gaan denken in plaats van op Gods manier.Dan zou het kunnen gebeuren dat we goedbedoeld ie-mand raad geven waarmee we ondersteunen wat Satanwil en niet wat God wil. Maar hoe reageerde Petrus?

17 Petrus wist natuurlijk dat Jezus niet bedoelde dathij letterlijk Satan de Duivel was. Jezus zei tenslotteniet tegen Petrus wat hij eerder tegen Satan had ge-zegd, namelijk: „Ga weg” (Matth. 4:10). Tegen Petruszei hij: „Ga achter mij.” Jezus wilde deze apostel inwie hij heel veel goeds zag niet afschrijven, maar hijcorrigeerde gewoon Petrus’ verkeerde manier vandenken. Jezus bedoelde dat Petrus niet steeds als eenstruikelblok voor hem moest gaan liggen, maar dat16. Hoe corrigeerde Jezus Petrus, en welke praktische les zit daarin?17. Wat bedoelde Jezus toen hij tegen Petrus zei dat hij achter hemmoest gaan?HIJ BLEEF TROUW ONDANKS BEPROEVINGEN 325

hij juist achter hem moest staan als een volgeling diehem steunde.

18 Ging Petrus in de verdediging, werd hij boos ofging hij mokken? Nee, hij aanvaardde de correctie ne-derig. Zo toonde hij opnieuw dat hij trouw was. Ie-dereen die Christus volgt, zal af en toe correctie no-dig hebben. Alleen als we die nederig aanvaarden enervan leren, kan onze band met Jezus en zijn Vader,Jehovah, steeds hechter worden. (Lees Spreuken 4:13.)

Zijn trouw wordt beloond19 Niet lang daarna deed Jezus weer een verrassen-

de uitspraak: „Voorwaar, ik zeg u dat sommigen vanhen die hier staan, geenszins de dood zullen smakenvoordat zij eerst de Zoon des mensen in zijn konink-rijk zien komen” (Matth. 16:28). Die woorden zul-len Petrus ongetwijfeld nieuwsgierig hebben gemaakt.Wat bedoelde Jezus? Misschien vroeg Petrus zich afof de strenge correctie die hij net had gekregen, bete-kende dat zulke speciale voorrechten niet voor hemwaren weggelegd.18. Hoe liet Petrus zien dat hij trouw was, en hoe kunnen we hem na-volgen?19. Welke verrassende uitspraak deed Jezus, en wat kan Petrus zichhebben afgevraagd?326 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

20 Ongeveer een week later ging Jezus samen met Ja-kobus, Johannes en Petrus „een hoge berg” op — mis-schien de Hermon, die niet al te ver weg lag. Het wasblijkbaar nacht, want de drie apostelen vochten tegende slaap. Maar terwijl Jezus bad, gebeurde er ietswaardoor ze meteen klaarwakker waren (Matth. 17:1;Luk. 9:28, 29, 32).

21 Jezus begon voor hun ogen te veranderen. Zijn ge-zicht begon te stralen, totdat het even fel was als dezon. Ook zijn kleren werden glinsterend wit. Toen ver-schenen er twee personen bij hem. De ene stelde Mo-zes voor en de andere Elia. Ze hadden het met hemover „zijn heengaan, dat hij te Jeruzalem moest ver-vullen” — blijkbaar zijn dood en opstanding. Petrushad het duidelijk bij het verkeerde eind gehad toenhij zei dat Jezus niet zou hoeven lijden en sterven!— Luk. 9:30, 31.

22 Petrus vond dat hij op de een of andere ma-nier moest deelnemen aan dit bijzondere visioen, en20, 21. (a) Beschrijf het visioen waar Petrus getuige van was. (b) Hoewerd Petrus door het visioen gecorrigeerd?22, 23. (a) Hoe liet Petrus zien dat hij enthousiast en hartelijk was?(b) Hoe werden Petrus, Johannes en Jakobus die nacht nog een keerbeloond?HIJ BLEEF TROUW ONDANKS BEPROEVINGEN 327

misschien probeerde hij het wel te rekken. Het leekerop dat Mozes en Elia weer weg zouden gaan. Daar-om zei Petrus: „Onderwijzer, het is heel goed dat wijhier zijn, laten wij daarom drie tenten opslaan, eenvoor u en een voor Mozes en een voor Elia.” Natuur-lijk hadden die twee aanbidders van Jehovah geentent nodig. Ze waren lang geleden al gestorven, en hetwas alleen een visioen! Petrus flapte er duidelijk maarwat uit. Maar door zijn enthousiasme en hartelijkheidvinden veel mensen Petrus wel een aantrekkelijk per-soon (Luk. 9:33).

23 Petrus, Jakobus en Johannes werden die nachtnog een keer beloond. Er verscheen een wolk die eenschaduw over hen wierp. Uit die wolk kwam eenstem: de stem van Jehovah God! Hij zei: „Dit is mijnZoon, degene die is uitverkoren. Luistert naar hem.”Toen was het visioen voorbij, en ze waren weer alleenmet Jezus op de berg (Luk. 9:34-36).

24 Wat een geschenk was dat visioen voor Petrus— en ook voor ons! Tientallen jaren later schreef Pe-trus over het voorrecht dat hij die nacht had gehad:24. (a) Wat deed het transfiguratievisioen met Petrus? (b) Hoe kan hetvisioen ons helpen?328 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

hij had een toekomstbeeld gekregen van Jezus als glo-rierijke hemelse Koning en was een van de „ooggetui-gen van zijn luister” geweest. Het visioen was een be-vestiging van veel Bijbelse profetieen en het sterktePetrus’ geloof, zodat hij beproevingen in de toekomstzou kunnen verduren. (Lees 2 Petrus 1:16-19.) Dit vi-sioen kan dezelfde uitwerking op ons hebben als wenet als Petrus trouw blijven aan Jezus, van hem leren,zijn correctie aanvaarden en hem elke dag nederigvolgen.

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe hielp Petrus’ geloof hem trouw te zijn toenvelen Jezus in de steek lieten?

˙ Hoe hielpen Petrus’ geloof en trouw hem omcorrectie te aanvaarden?

˙ Hoe versterkte het transfiguratievisioen Petrus’geloof?

˙ Op welke manieren zou je het geloof van Petrusnog meer willen navolgen?

HIJ BLEEF TROUW ONDANKS BEPROEVINGEN 329

PETRUS zou nooit dat vreselijke moment vergetenwaarop hun blikken elkaar kruisten. Zag hij in Jezus’ogen iets van teleurstelling of verwijt? Dat weten weniet; het geınspireerde verslag zegt alleen: „De Heerkeerde zich om en keek Petrus aan” (Luk. 22:61). Maarin die ene blik zag Petrus hoe zwaar hij tekortgescho-ten was. Hij besefte dat hij zojuist precies had gedaanwat Jezus had voorspeld en waarvan hij zelf had be-weerd dat hij het nooit zou doen: hij had zijn geliefdeMeester verloochend. Dit was een dieptepunt in Pe-trus’ leven, misschien wel het ergste wat hij ooit hadmeegemaakt.

2 Toch was nog niet alles verloren. Omdat Petrus eengroot geloof had, kon hij zijn band met Jezus nog her-stellen. Hij zou een belangrijke les van Jezus leren diete maken had met vergevingsgezindheid. Wij hebbenwatdat betreft allemaal nog wel iets te leren, dus laten weeens kijken hoe Petrus deze moeilijke les geleerd heeft.1. Wat was misschien wel het ergste wat Petrus ooit had meegemaakt?2. Wat moest Petrus leren, en wat hebben wij aan zijn verhaal?

HOOFDSTUK DRIE¨ENTWINTIG

Hij leerde te vergeven

330 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

Een man die nog veel moet leren3 Ongeveer zes maanden eerder was Petrus in zijn

woonplaats Kapernaum naar Jezus toe gegaan, en hijhad hem gevraagd: „Heer, hoeveel maal kan mijnbroeder tegen mij zondigen en moet ik hem vergeven?Tot zevenmaal toe?” Petrus vond dat blijkbaar al heelruim. De religieuze leiders in die tijd onderwezen na-melijk dat je maar drie keer hoefde te vergeven. Jezusantwoordde: „Niet tot zevenmaal toe, maar tot zeven-enzeventig maal toe” (Matth. 18:21, 22).

4 Bedoelde Jezus dat Petrus exact moest bijhoudenhoeveel keer iemand tegen hem zondigde? Nee; doorer 77 keer van te maken, liet hij zien dat het niet lief-devol is om grenzen aan vergevingsgezindheid te stel-len (1 Kor. 13:4, 5). Jezus maakte duidelijk dat Petrusbeınvloed was door de harde, onvriendelijke mentali-teit van de mensen om hem heen, die er zowat eenboekhouding van bijhielden als ze anderen vergaven.Maar mensen die God willen navolgen, moeten be-reid zijn telkens weer te vergeven. (Lees 1 Johannes1:7-9.)3, 4. (a) Wat vroeg Petrus aan Jezus, en wat heeft Petrus misschiengedacht? (b) Hoe maakte Jezus duidelijk dat Petrus beınvloed was doorde mensen om hem heen?HIJ LEERDE TE VERGEVEN 331

5 Petrus sprak Jezus niet tegen. Maar bereikte Jezus’les echt zijn hart? Soms leer je het meest over verge-ving wanneer je beseft hoe vaak je zelf vergeving no-dig hebt. Laten we dus eens kijken naar wat er vlakvoor Jezus’ dood gebeurde. In die moeilijke uren deedPetrus veel waarvoor hij de vergeving van zijn Mees-ter nodig had.

Hij maakt de ene fout na de andere6 Het was een belangrijke avond, de laatste avond

van Jezus’ aardse leven. Jezus had zijn apostelen nogveel te leren, onder andere over nederigheid. Hij gafhet voorbeeld door nederig hun voeten te wassen, eenwerk dat normaal door de laagste bediende werd ge-daan. Eerst vroeg Petrus of Jezus wel degene was diedat moest doen. Daarna weigerde hij zijn voeten te la-ten wassen. En vervolgens wilde hij per se dat Jezusniet alleen zijn voeten maar ook zijn handen en zijnhoofd waste! Jezus werd niet ongeduldig maar legderustig uit waarom hij dit deed (Joh. 13:1-17).

7 Even later stelde Petrus Jezus’ geduld nog meer op5. Wanneer leren we het meest over vergeving?6. Hoe reageerde Petrus toen Jezus een les in nederigheid probeerdete geven, maar hoe behandelde Jezus hem?7, 8. (a) Hoe stelde Petrus het geduld van Jezus nog meer op de proef?(b) Hoe bleef Jezus vriendelijk en vergevingsgezind?332 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

de proef. De apostelen begonnen ruzie te maken overwie van hen de belangrijkste was, en Petrus zal zekeraan dat belachelijke gekibbel hebben meegedaan. Tochcorrigeerde Jezus ze vriendelijk, en hij prees ze zelfsvoor wat ze goed hadden gedaan: ze waren hun Mees-ter trouw gebleven. Maar hij voorspelde dat ze hem al-lemaal in de steek zouden laten. Petrus ging hiertegenin en zei dat hij Jezus altijd trouw zou blijven, zelfs totin de dood. Jezus profeteerde dat Petrus hem nog die-zelfde nacht, voordat een haan twee keer kraaide, driekeer zou verloochenen. Vervolgens sprak Petrus Jezusniet alleen tegen maar beweerde hij zelfs dat hij trou-wer zou zijn dan alle andere apostelen! — Matth.26:31-35; Mark. 14:27-31; Luk. 22:24-28; Joh. 13:36-38.

8 Verloor Jezus zijn geduld met Petrus? Nee, zelfs indie moeilijke periode bleef hij naar het goede in zijnonvolmaakte apostelen zoeken. Hij wist dat Petrushem in de steek zou laten, en toch zei hij: „Ik heb vooru gesmeekt dat uw geloof niet zou bezwijken; en wan-neer gij eenmaal zijt teruggekeerd, versterk dan op uwbeurt uw broeders” (Luk. 22:32). Zo liet Jezus zien dathij ervan overtuigd was dat Petrus berouw zou krijgenen God trouw zou blijven dienen. Wat een vriendelij-ke, vergevingsgezinde instelling!HIJ LEERDE TE VERGEVEN 333

9 Later, in de hof van Gethsemane, moest Petrusverschillende keren gecorrigeerd worden. Jezus vroeghem, en ook Jakobus en Johannes, om te waken ter-wijl hij ging bidden. Hij had het heel moeilijk en hadbehoefte aan steun, maar Petrus en de anderen vielensteeds weer in slaap. Uit wat Jezus tegen hen zei,bleek dat hij begrip voor ze had en hen vergaf: „Degeest is natuurlijk bereidwillig, maar het vlees iszwak” (Mark. 14:32-41).

10 Niet lang daarna kwam er een groep mensen aandie fakkels bij zich hadden en gewapend waren metzwaarden en knuppels. In zo’n situatie moet je voor-zichtig en verstandig zijn. Maar Petrus kwam meteenin actie: hij haalde met zijn zwaard uit naar het hoofdvan Malchus, een slaaf van de hogepriester, en sloeghem een oor af. Kalm corrigeerde Jezus Petrus. Hijgenas de verwonding en legde uit waarom zijn vol-gelingen geen geweld gebruiken, een principe waarchristenen zich nog steeds door laten leiden (Matth.26:47-55; Luk. 22:47-51; Joh. 18:10, 11). Petrus had alvaak de vergeving van zijn Meester nodig gehad. Zijnsituatie kan ons eraan herinneren dat wij allemaal9, 10. (a) Waarom moest Petrus in de hof van Gethsemane gecorri-geerd worden? (b) Waaraan kunnen Petrus’ fouten ons herinneren?334 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

vaak zondigen en elke dag Gods vergeving nodig heb-ben. (Lees Jakobus 3:2.) Maar voor Petrus was de nachtnog lang niet voorbij. Het ergste moest nog komen.

Petrus’ ergste fout11 Jezus zei tegen de menigte dat als ze hem moesten

hebben, ze zijn apostelen konden laten gaan. Machte-loos keek Petrus toe hoe Jezus werd geboeid. Toenvluchtte hij, net als de andere apostelen.

12 Petrus en Johannes gingen uiteindelijk toch ach-ter Jezus aan en kwamen waarschijnlijk in de buurtvan het huis van de voormalige hogepriester An-nas. Daar werd Jezus in eerste instantie naartoe ge-bracht om ondervraagd te worden. Toen Jezus van-daaruit werd weggeleid, volgden Petrus en Johanneshem, maar „op een flinke afstand” (Matth. 26:58; Joh.18:12, 13). Petrus was geen lafaard. Alleen al het vol-gen van de menigte was iets waar moed voor nodigwas, want ze waren gewapend en Petrus had een vanhen verwond. Toch toont Petrus hier niet de loyaleliefde waarover hij had lopen opscheppen: de bereid-heid om zo nodig met zijn Meester te sterven (Mark.14:31).11, 12. (a) Hoe liet Petrus na Jezus’ arrestatie zien dat hij moedigwas? (b) In welk opzicht deed Petrus niet wat hij beweerd had te doen?HIJ LEERDE TE VERGEVEN 335

13 Net als Petrus willen veel mensen in deze tijdChristus „op een flinke afstand” volgen — op zo’n ma-nier dat niemand het merkt. Maar zoals Petrus laterzelf schreef, kunnen we Christus alleen maar volgendoor zo dicht mogelijk bij Hem te blijven en in allesZijn voorbeeld te volgen, wat de consequenties ookzijn. (Lees 1 Petrus 2:21.)

14 Petrus ging Jezus voorzichtig achterna totdat hijbij de poort van een imposante woning kwam. Hetwas het huis van Kajafas, de rijke, machtige hogepries-ter. Zulke woningen waren meestal rond een binnen-plaats gebouwd, met een poort aan de voorkant. ToenPetrus bij de poort kwam, mocht hij niet naar binnen.Johannes, die de hogepriester kende en al binnen was,kwam naar de poort en haalde de deurwachtster overom Petrus binnen te laten. Het lijkt erop dat Petrusniet bij Johannes in de buurt bleef, en ook probeerdehij niet het huis binnen te komen om zijn Meester testeunen. Hij bleef op de binnenplaats, waar een aan-tal slaven en bedienden de koude uren van de nachtbij een vuur doorbrachten en toekeken hoe de valsegetuigen af en aan liepen voor het verhoor van Jezus13. Wat is de enige juiste manier om Christus te volgen?14. Wat deed Petrus in de nacht dat Jezus verhoord werd?336 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

dat binnen aan de gang was (Mark. 14:54-57; Joh.18:15, 16, 18).

15 In het licht van het vuur kon het meisje dat Pe-trus had binnengelaten, hem beter zien. Ze herkendehem en zei beschuldigend: „Gij waart ook bij Jezus deGalileeer!” Totaal overrompeld zei Petrus dat hij Je-zus niet kende en zelfs niet wist waar ze het over had.Hij ging bij het poorthuis staan en probeerde niet opte vallen, maar een ander meisje zag hem en zei het-zelfde: „Deze man was bij Jezus de Nazarener.” Petruszwoer: „Ik ken de mens niet!” (Matth. 26:69-72; Mark.14:66-68) Misschien was het na deze tweede ontken-ning dat Petrus een haan hoorde kraaien, maar hij waste veel afgeleid om aan de voorspelling te denken dieJezus nog maar een paar uur eerder had gedaan.

16 Terwijl Petrus even later nog steeds wanhopig zijnbest deed om niet op te vallen, kwamen er een paarmensen op de binnenplaats naar hem toe. Een van henwas familie van Malchus, de slaaf die door Petrus ver-wond was. Hij zei tegen Petrus: „Heb ik u niet in detuin bij hem gezien?” Petrus moest en zou ze ervanovertuigen dat ze het mis hadden. Daarom begon hijte zweren en zei hij blijkbaar dat er een vloek over15, 16. Hoe kwam Jezus’ voorspelling over Petrus uit?HIJ LEERDE TE VERGEVEN 337

hem zou komen als hij loog. Dat was zijn derde ont-kenning. Hij was nog niet uitgesproken of er kraaideeen haan — de tweede die Petrus die nacht hoorde(Joh. 18:26, 27; Mark. 14:71, 72).

17 Jezus was net naar buiten gekomen op een galerijdie op de binnenplaats uitkeek. Op dat moment, dataan het begin van dit hoofdstuk werd beschreven,keek hij Petrus aan. Toen drong het tot Petrus doorhoe vreselijk hij zijn Meester in de steek had gelaten.Verpletterd door schuldgevoel verliet Petrus de bin-nenplaats. Hij liep door de straten van de stad, in hetlicht van de ondergaande volle maan. Tranen weldenin zijn ogen op. Alles duizelde om hem heen. Toenbarstte hij in huilen uit (Mark. 14:72; Luk. 22:61, 62).

18 Als iemand beseft dat hij zo’n ernstige fout heeftgemaakt, kan hij heel makkelijk gaan denken dat zijnzonde te erg is om vergeven te kunnen worden. Datheeft Petrus misschien ook gedacht. Maar was dat zo?

Is er geen vergeving meer mogelijk?19 Het is moeilijk voor te stellen hoe groot Petrus’

17, 18. (a) Hoe reageerde Petrus toen hij besefte hoe vreselijk hij zijnMeester in de steek had gelaten? (b) Wat kan Petrus gedacht hebben?19. Hoe moet Petrus zich hebben gevoeld, maar waarom kunnen wezeggen dat hij niet toegaf aan wanhoop?338 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

verdriet was toen de zon begon op te komen en de ge-beurtenissen zich verder ontwikkelden. Wat moet hijkwaad op zichzelf zijn geweest toen Jezus later diedag stierf na uren van folterende pijn! Petrus moet hetafschuwelijk hebben gevonden dat hij het Jezus nogmoeilijker had gemaakt op wat uiteindelijk de laatstedag van Zijn leven als mens was. Maar hoe diepbe-droefd Petrus ook geweest moet zijn, hij gaf niet toeaan wanhoop. Dat weten we omdat het verslag zegtdat hij al gauw weer bij zijn broeders was (Luk.24:33). Alle apostelen hadden natuurlijk spijt van demanier waarop ze zich die avond hadden gedragen, enzo konden ze een beetje troost bij elkaar vinden.

20 Petrus is hier een geweldig voorbeeld voor ons.Als een aanbidder van God valt, gaat het er niet omhoe ernstig zijn misstap was maar hoe vastberaden hijis om weer op te staan, om de dingen weer recht tezetten. (Lees Spreuken 24:16.) Petrus liet zien dat hijoprecht geloof had door ondanks zijn neerslachtigheidmet zijn broeders samen te komen. Als iemand veelverdriet of spijt heeft, is het verleidelijk zich af te zon-deren, maar dat is heel gevaarlijk (Spr. 18:1). Het is20. Welk voorbeeld geeft Petrus hier?HIJ LEERDE TE VERGEVEN 339

verstandiger om veel met geloofsgenoten om te gaanen zo weer geestelijk sterk te worden (Hebr. 10:24, 25).

21 Doordat Petrus bij zijn broeders was, kreeg hij hetschokkende nieuws te horen dat Jezus’ lichaam nietmeer in het graf lag. Petrus en Johannes renden naarhet graf waarin Jezus was gelegd en waarvan de ingangwas afgesloten met een steen. Johannes, die waar-schijnlijk jonger was, kwam als eerste aan. Toen hij zagdat het graf open was, aarzelde hij. Maar Petrus niet.Hoewel hij helemaal buiten adem was, ging hij meteennaar binnen. Het graf was leeg! — Joh. 20:3-9.

22 Geloofde Petrus dat Jezus was opgewekt? Eerstniet, ook al vertelden gelovige vrouwen dat er engelenaan ze waren verschenen om te zeggen dat Jezus uitde dood was opgestaan (Luk. 23:55–24:11). Maar aanhet eind van de dag waren bij Petrus alle sporen vanverdriet en twijfel verdwenen. Jezus leefde en was nueen machtige geest! Hij verscheen aan al zijn aposte-len. Maar Jezus deed eerst iets anders, iets persoon-lijks. De apostelen zeiden die dag: „De Heer is werke-lijk opgewekt en hij is aan Simon verschenen!” (Luk.21. Welk nieuws hoorde Petrus doordat hij bij zijn broeders was?22. Waardoor verdwenen bij Petrus alle sporen van verdriet en twijfel?340 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

24:34) Ook Paulus schreef later over die bijzonderedag waarop Jezus „aan Cefas [was] verschenen, daar-na aan de twaalf” (1 Kor. 15:5). Cefas en Simon zijnandere namen voor Petrus. Jezus is die dag aan Petrusverschenen, blijkbaar waar niemand anders bij was.

23 Wat er precies bij die aangrijpende hereniging ge-beurde, zegt de Bijbel niet. Maar we kunnen ons goedvoorstellen dat Petrus bijzonder ontroerd moet zijn ge-weest toen hij zijn geliefde Heer weer levend zag enhem kon zeggen hoeveel verdriet en spijt hij had. Hijwilde niets liever dan dat Jezus hem vergaf. We hoevener niet aan te twijfelen dat Jezus hem inderdaad heeftvergeven, en dat hij dat graag heeft gedaan. Christenendie in deze tijd ernstige fouten maken, zouden aan Pe-trus moeten denken. We mogen er nooit van uitgaandat we te ver zijn gegaan om vergeving van God te kun-nen krijgen. Jezus is een volmaakt evenbeeld van zijnVader, die ’rijkelijk vergeeft’ (Jes. 55:7).

Een verder bewijs van vergeving24 Jezus had tegen zijn apostelen gezegd dat ze naar

23. Waarom zouden christenen die ernstige fouten maken, aan Petrusmoeten denken?24, 25. (a) Hoe verliep de nacht op de Zee van Galilea? (b) Wat wasPetrus’ reactie op het wonder van Jezus?HIJ LEERDE TE VERGEVEN 341

Galilea moesten gaan, waar ze hem weer zouden ont-moeten. Toen ze daar aankwamen, besloot Petrus opde Zee van Galilea te gaan vissen. Anderen gingen methem mee. Opnieuw bevond Petrus zich op het meerwaar hij een groot deel van zijn leven had doorge-bracht. Het kraken van de boot, het kabbelen van degolven, het gevoel van de ruwe netten in zijn han-den — het moet allemaal heerlijk vertrouwd gelekenhebben. Die nacht vingen de mannen helemaal niets(Matth. 26:32; Joh. 21:1-3).

25 Maar bij zonsopgang riep er iemand vanaf hetstrand dat ze hun netten aan de andere kant van deboot moesten uitwerpen. Dat deden ze, en ze haaldeneen enorme vangst van 153 vissen binnen! Toen wistPetrus wie die persoon was. Hij sprong uit de boot enzwom naar de kant. Op het strand gaf Jezus zijn trou-we vrienden een maaltijd van vis, gebakken op eenhoutskoolvuur. Vervolgens richtte hij zich speciaal totPetrus (Joh. 21:4-14).

26 Jezus vroeg Petrus of hij zijn Heer meer liefhad„dan deze”, waarbij hij blijkbaar naar de enorme la-ding vis wees. Zou Petrus’ liefde voor het vissers-26, 27. (a) Welke gelegenheid gaf Jezus aan Petrus? (b) Hoe beweesJezus dat hij Petrus helemaal vergeven had?342 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

bedrijf groter zijn dan zijn liefde voor Jezus? Petrushad Jezus drie keer verloochend en nu gaf Jezus hemdrie keer de gelegenheid om in het bijzijn van zijnvrienden zijn liefde te bevestigen. Toen Petrus datdeed, vertelde Jezus hem hoe hij die liefde moest to-nen: door heilige dienst de belangrijkste plaats in zijnleven te geven en Christus’ kudde (zijn trouwe volge-lingen) te voeden, te versterken en te weiden (Luk.22:32; Joh. 21:15-17).

27 Zo bevestigde Jezus dat Petrus voor hem en voorzijn Vader nog steeds bruikbaar was. Onder Christus’leiding zou Petrus een waardevolle rol in de gemeentehebben. Wat een duidelijk bewijs dat Jezus hem hele-maal vergeven had! Petrus was daar vast heel dank-baar voor, en hij leerde van zijn fout.

28 Petrus kweet zich jarenlang trouw van zijn taak.Hij versterkte zijn broeders, zoals Jezus hem op deavond voor Zijn dood had opgedragen. Petrus deedvriendelijk en geduldig zijn best om Christus’ volge-lingen te weiden en te voeden. De man die Simon heet-te, ging leven naar de naam die Jezus hem had ge-geven — Petrus (Rots). Hij werd een stabiele, sterke,28. Hoe ging Petrus naar zijn naam leven?HIJ LEERDE TE VERGEVEN 343

betrouwbare kracht in de gemeente. Veel bewijzendaarvan zien we in de twee hartelijke, persoonlijkebrieven die Petrus heeft geschreven en die waardevol-le boeken van de Bijbel zijn geworden. Uit die brievenblijkt ook dat Petrus de les in vergevingsgezindheiddie hij van Jezus had geleerd, nooit is vergeten. (Lees1 Petrus 3:8, 9; 4:8.)

29 Die les is voor ons net zo belangrijk. Vraag je Goddagelijks om vergeving voor de vele fouten die jemaakt? Aanvaard je die vergeving dan ook en geloofje in de reinigende werking ervan? En vergeef je ookde mensen om je heen? Dan volg je het geloof van Pe-trus na — en de barmhartigheid van zijn Meester.29. Hoe kunnen we het geloof van Petrus en de barmhartigheid van Je-zus navolgen?

OM OVER NATE DENKEN˙ Hoe liet Petrus zien dat hij een verkeerd beeldhad van vergevingsgezindheid?

˙ Op welke manieren stelde Petrus Jezus’vergevingsgezindheid op de proef?

˙ Hoe liet Jezus zien dat hij Petrus had vergeven?˙ Op welke manieren wil je het geloof van Petrusen de barmhartigheid van Jezus navolgen?

344 VOLG HUN GELOOF NA � PETRUS

GELOOF. Dat woord staat voor een heel mooieeigenschap. Maar als we over geloof praten, is hetgoed om ook aan dringendheid te denken. Want alswe geen geloof hebben, is het dringend tijd dat wehet ontwikkelen. En als we wel geloof hebben, is hetdringend nodig dat we het beschermen en voeden.Waarom?

2 Stel je eens voor dat je door een enorme woestijnloopt. Je hebt dringend water nodig. Als je eindelijkwater vindt, moet je het beschermen tegen de zon zo-dat het niet verdampt. Maar je moet je voorraad ooksteeds weer aanvullen. In deze tijd leven we in eengeestelijke woestijn, een wereld waarin echt geloofzeldzaam is en snel kan verdwijnen; we moeten hetdus beschermen en voeden. Net zoals we niet in leven1, 2. Waarom moeten we nu geloof ontwikkelen? Illustreer dit.

Besluit’Wees navolgers van hen die door geloof en geduldde beloften beerven.’ — HEBREE

¨EN 6:12.

345

kunnen blijven zonder water, kunnen we geestelijkniet overleven zonder geloof (Rom. 1:17).

3 Jehovah weet hoe dringend we geloof nodig heb-ben, en hij weet hoe moeilijk het in deze tijd is ge-loof te ontwikkelen en sterk te houden. Daarom heefthij ons voorbeelden gegeven om na te volgen. Jeho-vah inspireerde Paulus om te schrijven: ’Wees navol-gers van hen die door geloof en geduld de beloftenbeerven’ (Hebr. 6:12). En daarom krijgen we van Je-hovah’s organisatie de aanmoediging om echt onsbest te doen zulke voorbeelden na te volgen, zoals degelovige mannen en vrouwen die we in dit boek heb-ben besproken. Maar wat moeten we nog meer doen?Twee dingen zijn belangrijk: (1) We moeten ons ge-loof steeds sterker maken; (2) we moeten onze hoopduidelijk voor ogen houden.

4 Maak je geloof steeds sterker. Geloof heeft een gro-te vijand: Satan. De heerser van de wereld heeft onzemaatschappij in een soort woestijn veranderd die fu-nest is voor geloof. Hij is veel sterker dan wij. Moe-3. Hoe helpt Jehovah ons om ons geloof te versterken, en welke tweedingen zijn belangrijk?4. Waaruit blijkt dat Satan een vijand van geloof is, maar waarom kunje je geloof toch sterk houden?

346

ten we bang zijn dat het ons niet zal lukken geloofte ontwikkelen of sterk te houden? Natuurlijk niet!Iedereen die echt geloof wil ontwikkelen, heeft Jeho-vah aan zijn kant. Hij geeft ons de verzekering datwe met zijn hulp weerstand kunnen bieden aan deDuivel en hem zelfs van ons kunnen laten wegvluch-ten! (Jak. 4:7) Je kunt je tegen hem verzetten doorelke dag je geloof te versterken. Hoe doe je dat?

5 Zoals we hebben gezien, werden de getrouwe man-nen en vrouwen uit de oudheid niet met geloof gebo-ren. Ze zijn het levende bewijs dat geloof een productis van Jehovah’s heilige geest (Gal. 5:22, 23). Ze vroe-gen Jehovah om hulp, waarna hij hun geloof elke keerweer sterker maakte. Het is goed hun voorbeeld te vol-gen en nooit te vergeten dat Jehovah zijn geest graaggeeft aan degenen die erom vragen en naar hun gebe-den leven (Luk. 11:13). Wat kun je nog meer doen?

6 In dit boek zijn maar een aantal voorbeelden vangeloof aan bod gekomen. Maar er zijn er nog veelmeer! (Lees Hebreeen 11:32.) Elk voorbeeld op zichbiedt heel wat stof voor persoonlijke studie. Als je5. Hoe hebben getrouwe mannen en vrouwen uit de oudheid geloof ont-wikkeld? Leg dit uit.6. Hoe kun je het meeste hebben aan je studie van Bijbelverhalen?

347

de verhalen over zulke voorbeelden van geloof alleenoppervlakkig leest, is dat niet genoeg om je geloof teversterken. Om er het meeste aan te hebben, moetje de tijd nemen om te graven in de context en deachtergrond ervan. Als je in gedachte houdt dat dieonvolmaakte mannen en vrouwen „dezelfde gevoe-lens als wij” hadden, wordt hun voorbeeld reeler voorje (Jak. 5:17). Je leeft dan met ze mee en je kunt jevoorstellen hoe ze zich voelden toen ze voor proble-men en uitdagingen stonden waar jij misschien ookmee te maken hebt.

7 We maken ons geloof ook sterk door onze daden,want „geloof zonder werken [is] dood” (Jak. 2:26).Stel je eens voor hoe geweldig de mannen en vrou-wen in dit boek het zouden vinden als Jehovah hunzou vragen het werk te doen dat hij ons in deze tijdte doen heeft gegeven!

8 Abraham bijvoorbeeld gebruikte simpele stenenaltaren in de woestijn om Jehovah te aanbidden. Hoezou hij zich hebben gevoeld als hij Jehovah kon aan-bidden samen met georganiseerde groepen geloofs-7-9. (a) Hoe zouden mannen en vrouwen uit de oudheid het hebben ge-vonden om Jehovah te aanbidden zoals wij dat nu doen? (b) Waarommoeten we ons geloof blijven versterken door daden?

348

genoten in comfortabele Koninkrijkszalen en op gro-te congressen, waar de beloften die hij alleen maar„van verre” zag, in detail worden besproken en uit-gelegd? (Lees Hebreeen 11:13.) En Elia moest Baals-profeten terechtstellen terwijl hij Jehovah probeerdete dienen onder een slechte, afvallige koning. Hoezou hij het hebben gevonden om in vrede naar men-sen toe te gaan en hun een boodschap van troost enhoop te brengen? Getrouwe mannen en vrouwen uitde oudheid zouden zeker enthousiast zijn geweest alsze Jehovah hadden kunnen aanbidden zoals wij datnu doen.

9 Blijf je geloof dus steeds sterker maken door jedaden. Daarmee volg je de voorbeelden van geloof inGods geınspireerde Woord na. Zoals in de inleidingwerd gezegd, zul je hen steeds meer als vrienden gaanzien. En binnenkort kunnen ze zelfs echte vriendenvan je worden.

10 Houd je hoop duidelijk voor ogen. Gelovige mannenen vrouwen hebben altijd kracht gehaald uit de hoopdie God gaf. Haal jij daar ook kracht uit? Sta er bij-voorbeeld eens bij stil hoe geweldig het zal zijn om10. Waar kunnen we naar uitkijken?

349

trouwe aanbidders van God te ontmoeten na de ’op-standing van de rechtvaardigen’. (Lees Handelingen24:15.) Wat zou je ze allemaal willen vragen?

11 Als je Abel ontmoet, zou je hem dan graag vra-gen hoe zijn ouders waren? Of misschien wil je hemwel vragen: „Heb je ooit iets gezegd tegen de cherubsdie de ingang naar Eden bewaakten? Gaven ze ant-woord?” En misschien wil je aan Noach vragen: „Benje weleens bang geweest voor de Nefilim? Hoe heb jedat jaar in de ark voor al die dieren gezorgd?” En alsje Abraham ontmoet, wil je hem misschien vragen:„Heb je ooit contact gehad met Sem? Wie heeft joudingen over Jehovah geleerd? Was het moeilijk omuit Ur weg te gaan?”

12 Denk ook eens na over vragen die je misschienaan getrouwe vrouwen wilt stellen. „Ruth, wat heeftje ertoe gebracht Jehovah te gaan aanbidden?” „Abi-gaıl, was je bang om Nabal te vertellen dat je Davidgeholpen had?” „Esther, wat is er met jou en Morde-chai gebeurd na het laatste wat er in de Bijbel overjullie gezegd wordt?”11, 12. Welke vragen zou je in de nieuwe wereld willen stellen aan(a) Abel? (b) Noach? (c) Abraham? (d) Ruth? (e) Abigaıl? (f) Esther?

350

13 Uiteraard zullen die gelovige mannen en vrou-wen jou ook van alles willen vragen. Wat zullen zehet spannend vinden je te horen vertellen over dezelaatste dagen en hoe Jehovah zijn volk in moeilijketijden heeft gezegend! Ongetwijfeld zullen ze het ont-roerend vinden te horen hoe Jehovah al zijn beloftenheeft waargemaakt. In die tijd zullen we geen moei-te meer hoeven te doen om ons een voorstelling temaken van trouwe aanbidders uit de oudheid. Ze zul-len samen met ons in het paradijs zijn! Blijf nu dusje best doen om die mensen reeel voor je te latenzijn. Blijf hun geloof navolgen. Dan zullen jullie alsgoede vrienden Jehovah voor altijd samen kunnendienen!13. (a) Wat willen mensen die een opstanding krijgen misschien aanjou vragen? (b) Wat vind je van het vooruitzicht gelovige mannen envrouwen uit de oudheid te ontmoeten?

351

Meer informatie? Ga naar www.jw.org/nlof neem contact op met Jehovah’s Getuigen.