HOVO Utrecht-Hoger Onderwijs voor 50+

De landelijke

belangen van

alle HOVO-

instellingen worden

behartigd door HOVO

Nederland. HOVO Utrecht is

een initiatief van de Universiteit

Utrecht, Hogeschool Utrecht,

Hogeschool Utrecht-Amersfoort,

Universiteit van Tilburg-Faculteit

Katholieke Theologie (locatie

Utrecht) en de Universiteit voor

Humanistiek Utrecht. HOVO

Utrecht maakt gebruik van de

expertise van (oud-)hoogleraren/

docenten en de faciliteiten van

de genoemde instellingen.

FacuLteit KathoLieKe theoLogie

Colleges waar je voor terugkomt!

■ HOGER ONDERWIJS■ 50+■ AANGENAME SFEER■ GEEN TENTAMENS

VOORJAAR 2015

HOVO UtrechtPostbus 80125, 3508 TC UtrechtT 030 253 3197E [email protected] www.hovoutrecht.nl

OP DE COVER:

De bibliotheek van de Universiteit Utrecht in de Uithof telt 4,2 miljoen boeken. Het gebouw is ontworpen door de Nederlandse architect Wiel Arets. De buitenbeglazing van de bibliotheekis gezeefdrukt met een afbeelding van bamboe, gemaakt door de fotograaf Kim Zwarts.

Kazuyo Sejima van SANAA (een bekend architectenbureau uit Tokio) zei erover: ‘Het gebouw is fascinerend op vele manieren, maar het meest van alles treft me het warme humanisme ervan. Binnen de scherpe zwarte envelop heeft Wiel Arets een arsenaal aan verschillende ruimtes gesneden: hier een enkele laag, daar hoog of breed, sommige samengeperst, andere ruim, helder of donker. Dit is een gebouw dat nooit verveelt. Het biedt een moment voor iedereen.’

FOTO COVER: Nationale Beeldbank

HOVO Utrecht op Facebook

Direct naar de Website vanHOVO Utrecht

https://www.facebook.com/pages/HOVO-Utrecht/498449123560249?ref=hl

http://www.hovoutrecht.nl

Beste lezer,

Voor u ligt de gids voor het eerste kwartaal 2015. Wij hebben opnieuw een zeer gevarieerd cursusaanbod, waarmee u uw bestaande kennis kunt verdiepen of nieuwe kennis kunt vergaren.

Misschien denkt u bij voorjaar aan de lente? Zo lang hoeft u echter niet te wachten, want de cursussen beginnen al in januari en u kunt zich vanaf nu inschrijven. Let op, u treft geen aanmeldingsformulieren meer aan in de gids.

Wij hebben gemerkt dat de meesten van u zich al digitaal aanmelden en het leek ons daarom een goed moment, om vanaf nu alle aanmeldingen volledig te digitaliseren. U krijgt hierdoor sneller bevestiging over uw aanmelding, het milieu wordt minder belast doordat er geen papier meer geprint en verstuurd wordt, en het bespaart ons veel tijd. Deze tijd kunnen wij weer besteden aan de ontwikkeling van nieuw aanbod.

Graag laat ik u hierbij weten dat ik sinds juli 2014 de nieuwe directeur van HOVO Utrecht ben. Ik vind het een prachtige organisatie met een prima team. Zoals altijd zullen wij ons volledig inzetten om u ook in de toekomst een boeiend cursusprogramma te kunnen aanbieden. Ik hoop u binnenkort ook persoonlijk te ontmoeten en wens u alvast veel plezier bij het kiezen van een cursus, lezing of studiereis.

Michaëla Coenraads MSc MBAdirecteur HOVO Utrecht

VOORWOORD

Voorwoord 1

Aanbod HOVO Utrecht 3

Aanbod voorjaar 2015 4

Leergangen 2015 6

Docenten voorjaar 2015 7

Cursussen ingedeeld op dag 8

Algemene informatie

Bestuur 60

Programmacommissies 60

HOVO Nederland 60

Links naar de partners van HOVO Utrecht 60

Algemene voorwaarden 61

Aanmelden en betalen 61

Over- of onderinschrijving 61

Annuleren 61

Cursusprijs 61

Uitval cursusbijeenkomst(en) 61

Cursuslocaties en cursustijden 61

Studiemateriaal 62

Cursuscontactpersonen 62

Evaluatie cursussen 62

Voorwaarden van de excursies 62

Voorwaarden studiereizen 62

Hoe komt u naar de belangrijkste cursuslocaties? 63

Stichting Vrienden van HOVO 64

Het bureau (binnenflap achterzijde)

INHOUDSOPGAVE

HOVO Utrecht stelt deze cursusgids met grote zorg samen. Toch kunnen er na het verschijnen van de gids wijzi-gingen in het cursusaanbod voorkomen. Aan de informatie in deze gids kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. Raadpleeg naast deze gids ook regelmatig de website van HOVO Utrecht (www.hovoutrecht.nl).

Volledige cursusinformatie 12

3

HOVO verzorgt een gevarieerd aanbod aan cursussen, leergangen, lezingen en studie-reizen op hoger onderwijsniveau, waar u nieuwe kennis kunt vergaren of oude kennis kunt opfrissen. Het niveau en de studie-belasting van de cursussen zijn ongeveer gelijk aan die van de colleges in het reguliere hoger onderwijs. Voor het volgen van een

tenzij dat bij de beschrijving is aangegeven.

CURSUSSENEen cursus bestaat in het algemeen uit zes of acht colleges van tweemaal drie kwartier, met tussendoor een pauze. Bij enkele cursus-sen zijn facultatieve excursies opgenomen. De meeste cursussen houden het midden tussen een hoor- en een werkcollege: de docent geeft inhoudelijke informatie en er is ruim gelegenheid voor discussie en het stellen van vragen.

LEERGANGENLeergangen zijn een serie cursussen die verspreid over meerdere semesters of cursus-jaren gegeven worden, rond een thema of

die deel uitmaakt van een leergang echter ook als losse cursus volgen.

LEZINGENVoorbeelden zijn de lezingen tijdens de Opening van het Cursusjaar en de Zomer-academie.

STUDIEREIZENHet aanbod omvat ook enkele studiereizen. Deze zijn gekoppeld aan een voorafgaande cursus (soms op locatie). Zie verder de

de studiereizen.

HET AANBOD VAN HOVO UTRECHT

4

CURSUSSEN

� ARCHITECTUUR

De geschiedenis van de architectuur 2A5 101 12

� FILMWETENSCH AP (CURSUS EN FILM )Film en dictatuur in Latijns-Amerika 3F5 102 13

- heden (deel 2) 2F5 103 14

� GESCHIEDENIS

Op zoek naar een koningsgraf 1G5 104 16

Griekse goden en helden in een nieuw perspectief 1G5 105 17

Het Ottomaanse Rijk en Europa 1G5 106 18

Lodewijk XIV, XVI en Napoleon 1G5 107 19

Ons bier 1G5 108 20

Een geschiedenis van de archeologie 1G5 109 21

De middeleeuwse buurten van Utrecht 1G5 110 22

De Vrede van Utrecht 2G5 111 23

Italië, wat nu? 3G5 112 24

Waarom eigenlijk, twee eeuwen koninkrijk? 3G5 113 25

Ontdek 2000 jaar Domplein in Utrecht 3G5 114 26

� KUNST , KUNST GESCHIEDENIS EN MUZIE K

Jeroen Bosch en Pieter Bruegel 1K5 115 27

Spaanse meesters 1K5 116 28

Le Concert Spirituel 2K5 117 29

20e-eeuwse kunstwerken met een verhaal 2K5 118 30

Beroemde opera’s uit de 20e eeuw 2K5 119 31

De kunst van de ‘duistere’ middeleeuwen (5e tot 11e eeuw) 3K5 120 32

� L ETTEREN EN TALEN

Romananalyse 2L5 121 33

Inleiding in de literatuurwetenschap 2L5 122 34

3L5 123 35

Purgatorio: reis over Dantes louteringsberg (deel II) 3L5 124 36

Bijbel en Literatuur 5L5 125 37

� M ENS - EN M AATSCH APPIJWETENSCH APPEN

De bewakers bewaakt 1M5 126 38

Kunnen mensen zonder religie? 2M5 127 39

Het religieuze spectrum van Suriname 3M5 128 40

De ‘China Dream’: visioen of werkelijkheid? 3M5 129 41

AANBOD VOORJAAR 2015

ARCHITECTUUR

GESCHIEDENIS

FILMWETENSCHAP (CURSUS EN FILM

KUNST, KUNSTGESCHIEDENIS EN MUZIEK

LETTEREN EN TALEN

MENS- EN MAA TSCHAPPIJWETENSCHAPPEN

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?page=architectuur&menu_key=1&cat_key=0&categorie=architectuur

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?page=geschiedenis&menu_key=1&cat_key=3&categorie=geschiedenis

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?page=filmwetenschap&menu_key=1&cat_key=2&categorie=filmwetenschap

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?page=kunst_en_muziek&menu_key=1&cat_key=5&categorie=kunst_en_muziek

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?page=letteren_en_talen&menu_key=1&cat_key=6&categorie=letteren_en_talen

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?page=mens_en_maatschappij&menu_key=1&cat_key=7&categorie=mens_en_maatschappij

5

� NATUURWETENSCH APPEN EN GENEES KUNDE

Introductie in de kwantummechanica 3N5 130 42

De baas in je brein 3N5 131 43

Geologische geschiedenis van het Middellandse Zeegebied 3N5 132 44

Schizofrenie, meer dan dopamine 3N5 133 45

Hoe speelt die plant dat klaar? 3N5 134 46

Medische colleges 3N5 135 47

� W IJSBE GEERTE

Naastenliefde in de spiegel van het boeddhisme 1W5 136 48

Kunst en onze werkelijkheid 2W5 137 49

Filosoferen en wandelen 2W5 138 50

De ‘machinemens’ in de geneeskunde 3W5 139 51

STUDIEREIZEN7-daagse studiereis naar New York 2S5 140 52

16-daagse studiereis naar Suriname 3S5 141 54

19-daagse studiereis naar China met cursus op locatie 3S5 142 56

N.B.De blauwe markeringen zijn Hyperlinks naar de desbetreffende rubriek op de Website van HOVO Utrecht.Volg de aanwijzingen op de Website om in te schrijven.

NATUURWETENSCHAPPEN EN GENEESKUNDE

WIJSBEGEERTE

STUDIEREIZEN

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?page=natuurwetenschappen&menu_key=1&cat_key=8&categorie=natuurwetenschappen

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?page=wijsbegeerte&menu_key=1&cat_key=10&categorie=wijsbegeerte

http://www.hovoutrecht.nl/list_cursus.phtml?&username=vua_guest&password=9999&groups=HOVOUT&subcategorie=studiereizen&menu_key=3

6

� FILM‘Filmgeschiedenis’ – tweedelig | Dhr. drs. J. Salden: woensdag 11.00 - 14.00 uur. (5)Okt-nov 2014 Deel 1: De filmgeschiedenis van 1896 - 1959Febr-mrt 2015 Deel 2: De filmgeschiedenis van ’60 - heden

� KUNST , KUNST GESCHIEDENIS EN MUZIE K‘Klassieke Griekse mythologie’ – tweedeligMw. drs. S.E. Lenselink: woensdag 11.00 - 13.00 uur. (8)Sept-okt-nov 2014 Deel 1: Griekse mythologie in beeld. Jan-febr-mrt 2015 Deel 2: Griekse goden en helden in nieuw perspectief.

‘Kunst- en Cultuurgeschiedenis’ – achtdeligMw. dr. K.A. Nieuwenhuisen: Vrijdag 11.00 - 12.45 uur. (5)Jan-feb-mrt 2014 Deel 1 en 2: Van grotten tot catacomben (ca. 35.000 v.Chr. - 400 n.Chr.). Jan-feb-mrt 2015 Deel 3: De kunst van de ‘duistere’ middeleeuwen (5e tot 11e eeuw)Sept-okt-nov 2015 Deel 4: De kunst van de heersers: kerk, adel en vermogende burgers

(11e tot 15e eeuw)Jan-feb-mrt 2016 Deel 5: Het toppunt bereikt (16e eeuw)Sept-okt-nov 2016 Deel 6: Crisis in de kunst (16e en 17e eeuw)Jan-feb-mrt 2017 Deel 7: Macht, overwinning en rede (17e en 18e eeuw)Sept-okt-nov 2017 Deel 8: Een breuk met de traditie (19e en 20e eeuw)

� L ETTEREN‘Dante’s Divina Commedia’ – tweedeligMw. dr. J.A.A.M. van der Helm: donderdag 13.15-15.00 uur. (4)Oktober 2014 Deel 1: Inferno: reis door Dantes helMaart 2015 Deel 2: Purgatorio: reis door Dantes louteringsberg

� M ENS - EN M AATSCH APPIJWETENSCH APPEN‘Politiek, filosofie & journalistiek’ – driedeligDhr. drs. R. van Broekhoven: donderdag 10.30 - 12.30 uur. (8)Febr-mrt-apr 2015 Deel 1: De bewakers bewaakt Voorjaar 2016 Deel 2: Politieke filosofieVoorjaar 2017 Deel 3: Goed denken over kwaad

� NATUURWETENSCH APPEN EN GENEES KUNDE‘Medische colleges van topspecialisten’ – meerdeligDhr. prof. dr. D. Bär: Leergang (van steeds andere topspecialisten), woensdag 15.15 - 17.00 uur. (5)Maart 2014 Deel 5: Medische colleges Maart 2015 Deel 6: Medische colleges

� W IJSBE GEERTE‘Filosoferen en wandelen’ – tweedelig | Dhr. drs. E. Brinckmann: vrijdag 10.00 - 12.00 uur. (4)Sept-okt 2014 Deel 1: Filosoferen en wandelen, landschapsfilosofie deel 1April 2015 Deel 2: Filosoferen en wandelen, landschapsfilosofie deel 2

LEERGANGEN 2014-2015De cursussen van een leergang kunnen ook los gevolgd worden.

MENS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN

NATUURWETENSCHAPPEN EN GENEESKUNDE

WIJSBEGEERTE

KUNST, KUNSTGESCHIEDENIS EN MUZIEK

7

ADhr. L.G. Alberts (1G5 108, pag. 20)

BDhr. dr. F. Bakker (3M5 128, pag. 40)Dhr. prof. dr. D. Bär (3N5 135, pag. 47)Dhr. prof. dr. P. Beentjes (5L5 125, pag. 37)Dhr. dr. M.J. van Bergen (3N5 132, pag. 44)Dhr. dr. F. Bienfait (3N5 134, pag. 46)Mw drs. L. le Blanc (2S5 140 , pag. 52)Mw dr. L.C.J.J. Bogaers (1G5 110/1K5 115, pag. 22/27)Dhr. drs. J. Borchert (3M5 129/3S5 142, pag. 41/56)Mw. L. Borghuis (3S5 141, pag. 53)Dhr. drs. E. Brinckmann (2W5 138, pag. 50)Dhr. dr. M. Brinkman (2G5 111, pag. 23)Dhr. drs. R. van Broekhoven (1M5 126, pag. 38)Dhr. prof. dr. C. Brunia (3N5 131, pag. 43)Mw. prof. dr. I. Bulhof (1W5 136, pag. 48)

CMw. dr. L. Coenen (3L4-331, pag 49)Dhr. mr. drs. C.J.A. Crasborn (3E4-305, pag 22)

DDhr. dr. A. Doedens (3G5 113, pag. 25)Dhr. prof. dr. P. Doevendans (3N5 135, pag. 47)Mw. prof. dr. S. Durston (3N5 135, pag. 47)

EDhr. drs. T. Erogluer (1G5 106, pag. 18)

GDhr. dr. R. van Gerwen (2W5 137, pag. 49)Dhr. dr. L. v Grunsven (3M5 129/3S5 142, pag. 41/ 56)Dhr. prof. dr. W.H. Gispen (3G5 114, pag. 26)

HMw. dr. P.J. van den Haak (3W5 139, pag. 51)Mw. dr. J.A.M. van der Helm (3L5 124, pag. 36)Mw. dr. R. Hoefte (3M5 128, pag. 40)Mw. B.D.L.M. Hölsgens MA (3L5 123, pag. 35)Dhr. dr. W. Hoogbergen (3M5 128, pag. 40)

KDhr. F. Kaiser (3G5 114, pag. 26)Dhr. drs. R. de Kam (3G5 114, pag. 26)Dhr. dr. G. Koekoek (3N5 130, pag. 42)Dhr. prof. dr. M. Kon (3N5 135, pag. 47)

LMw. drs. S.E. Lenselink-van Dijk (1G5 105, pag. 17)

MDhr. prof. dr. F.L. Moll (3N5 135, pag. 47)Dhr. dr. P.Th. Meier (3N5 132, pag. 44)

NMw. dr. K.A. Nieuwenhuisen (3K5 120, pag. 32)Dhr. drs. J. Nuchelmans (2K5 117, pag. 29)

PMw. dr. Y. van der Pijl (3M5 128, pag. 40)Dhr. drs. T. Polimé (3M5 128/3S5 141, pag. 40/54)Dhr. drs. H.J. Pragt (1G5 104, pag. 16)

RDhr. dr. H. Ramsoedh (3M5 128, pag. 40)Mw. drs. A. van der Ree (2L5 121, pag. 33)Mw. drs. S.W. van Roosmalen (1K5 116, pag. 28)

SDhr. J. Salden (2F5 103, pag. 14)Dhr. dr. T. van Schaik (3G5 114, pag. 26)Dhr. drs. H.M.G. Schrijnemakers (3G5 112, pag. 24)Mw. prof. dr. I. Sommer (3N5 133, pag. 45)Dhr. prof.dr. A. van Stipriaan (3M5 128, pag. 40)Dhr. dr. J.J.M. v Stralen (2L5 122, pag. 34)

TMw. dr. M. de Theije (3M5 128, pag. 40)Dhr. prof. dr. B. Thoden van Velzen (3M5 128, pag. 40)Mw. drs. W.T.M. Tiemes (2A5 101, pag. 12)

VDhr. drs. D. van der Veen (1G5 107, pag. 19)Dhr. drs. C. Verhamme (2K5 119, pag. 31)Dhr. drs. J. Versteegh (2K5 118, pag. 30)Mw. dr. M. van de Vrugt (3G5 113, pag. 25)

WDhr. drs. B. Wagemakers (1G5 109, pag. 21)Dhr. dr K.S. Wellinga (3F5 102, pag. 13)Dhr. Th. van Wijk (3G5 114, pag. 26)Dhr. dr. P. Winkelaar (2M5 127, pag. 39)Dhr. prof. dr. M.J.R. Wortel (3N5 132, pag. 44)Dhr. drs. H. Wynia (3G5 114, pag. 26)

ALLE DOCENTEN VAN HET VOORJAAR 2015

8

DE CURSUSSEN VAN HET VOORJAAR 2015 INGEDEELD OP DAG

MaandagochtendEen geschiedenis van de archeologie (hele dag + wo) 30 maart-1 april 21

Le Concert Spirituel 2-23 maart 29

Maandagmiddag Op zoek naar een koningsgraf 19 januari-9 februari 16

De baas in je brein 2 februari-23 maart 43

Schizofrenie, meer dan dopamine (+ wo) 9-11 februari 45

DinsdagochtendDe middeleeuwse buurten van Utrecht 7-28 april 22

Waarom eigenlijk, twee eeuwen koninkrijk? 3 februari-24 maart 25

Jeroen Bosch en Pieter Bruegel 27 januari-24 maart 27

De ‘China Dream’: visioen of werkelijkheid? 27 januari-31 maart 41

Hoe speelt die plant dat klaar? 3 maart-7 april 46

DinsdagmiddagItalië, wat nu? 3 februari-17 maart 24

WoensdagochtendEen geschiedenis van de archeologie (hele dag + ma) 30 maart-1 april 21

25 februari-25 maart 13

Griekse goden en helden in een nieuw perspectief 4 februari-25 maart 17

Het Ottomaanse Rijk en Europa 4 maart-15 april 18

Romananalyse 14 januari-11 februari 33

WoensdagmiddagDe geschiedenis van de architectuur 11 maart -29 april 12

De vrede van Utrecht 4 februari-11 maart 23

Twintigste-eeuwse kunstwerken met een verhaal 11 maart-29 april 30

4 februari-15 april 35

Kunnen mensen zonder religie? 14 januari-18 februari 39

Geologische geschiedenis van het Middellandse Zeegebied 4 februari-25 maart 44

Schizofrenie, meer dan dopamine (+ ma) 9-11 februari 45

Medische colleges 4 maart-1 april 47

Kunst en onze werkelijkheid 21 januari-1 april 49

9

DonderdagochtendSpaanse meesters 5 maart-2 april 28

De bewakers bewaakt 5 februari-2 april 38

Het religieuze spectrum van Suriname 8 januari-26 februari 40

Naastenliefde in de spiegel van het boeddhisme 12 februari-26 maart 48

DonderdagmiddagLodewijk XIV, XVI en Napoleon 5 maart-9 april 19

Purgatorio: reis over Dantes louteringsberg 5-26 maart 36

Bijbel en Literatuur 8 januari-19 maart 37

Introductie in de Kwantummechanica 29 januari-5 maart 42

De ‘machinemens’ in de geneeskunde 5 februari-12 maart 51

VrijdagochtendOntdek 2000 jaar Domplein in Utrecht 6 maart-24 april 26

Beroemde opera’s uit de twintigste eeuw (+ middag) 10 april-1 mei 31

De kunst van de ‘duistere’ middeleeuwen 23 januari-6 maart 32

Inleiding in de literatuurwetenschap 13 februari-10 april 34

Filosoferen en wandelen (hele dag) 3 april-24april 50

VrijdagmiddagOns bier 6 maart-17 april 20

ZaterdagochtendFilm en dictatuur in Latijns-Amerika 7 februari-14 maart 14-15

cursussen

VOORJAAR 2015

(en studiereizen)

12

De geschiedenis van de architectuurToegelicht aan de hand van bouwstijlen in Amersfoort

2A5 101Hogeschool Utrecht-Amersfoort

docent: Mw. drs. W.T.M. Tiemes is kunsthistoricus. Zij studeerde begin jaren negentig Geschiedenis en begin eenentwintigste eeuw Kunstgeschiedenis in Utrecht. Ze is in het bedrijfsleven actief geweest voor Unilever. Website: www.wiltiemes.nl

cursusdata: 11, 18, 25 maart; 1, 8, 15, 22, 29 april 2015 (8).tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.

De stadswandelingen op 1 en 29 april 2015 duren langer.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort.studiemateriaal: Voor belangstellenden is er achteraf een samenvatting à € 10,- beschikbaar.cursusprijs: € 195,-

Een chronologisch overzicht van de westerse architectuur-geschiedenis kan prima plaats-vinden in Amersfoort: alle bouwstijlen zijn hier vertegen-woordigd, soms zelfs met unieke overblijfselen. Vanaf het moment dat de bisschop van Utrecht zijn

en strategisch belangrijke punt werd er gebouwd in Amersfoort. Aanvankelijk was de kerk de motor, maar al gauw namen de stad en zijn burgers het initiatief.

De veranderende behoeften van de samenleving maakten de ontwikkeling van verschillende soorten gebouwen nodig. Het resultaat is een veelvoud aan stijlen. In de middeleeuwen waren dat de handelshallen en koopmanshuizen, in de negentiende eeuw onder meer stationsgebouwen, concertzalen en industriële complexen. Door de eeuwen heen is een bouwopdracht - of dat nu een kerk, stadhuis of woonhuis is - een maatschappelijk gebeuren. Sociale, politieke en religieuze ontwikkelingen oefenen grote invloed uit op opdrachtgever, bouwmeester/architect en publiek. Het resultaat moet laten zien wie ‘we’ zijn.

Over smaak valt dus te ‘twisten’ en dat doen we graag tijdens zes theorielessen en twee stadswandelingen. Eerst drie bijeenkomsten en een stadswandeling over de oude architectuur, dan drie bijeenkomsten en een stadswandeling over de nieuwe architectuur. Het is echt leuk om met eigen ogen de verschillende stijlen te leren herkennen.

M. Withoos, Gezicht op Amersfoort, 1672, Museum Flehite

13

2F5 102Hogeschool Utrecht-Amersfoort

Festen

docent: Dhr. J. Salden is docent Filmtheorie en Geschiedenis op de Academie van Beeldende Kunsten Maastricht en al jaren actief als inleider en cursusgever.

cursusdata: 25 februari; 4, 11, 18, 25 maart 2015 (5).tijd: Woensdag 11.00 - 14.00 (kan uitlopen).plaats: Theater De Lieve Vrouw, De Lieve Vrouwestraat 13, Amersfoort.studiemateriaal: Er wordt bij aanvang een reader uitgedeeld.cursusprijs: € 150,- (inclusief filmkaartjes)

makers per periode. Eerst een college van ruim een uur, na

Europees intellectualisme, Wirtschaftswunder, seksuele revolutie, Afro-Amerikaanse emancipatie, Neorealisme, spaghettiwestern. � namen: Pasolini, Antonioni, Buñuel,

�

Vietnamoorlog, Watergateschandaal, Europees linksradicalisme, martial � namen

Spielberg, Coppola, Scorcese, Bertolucci, Fassbinder, Bruce Lee, � : Dirty Harry, Turks Fruit, Jaws, Novecento.

Reaganisme, yuppietijd, europanisering, postmodernisme. � namenArnold Schwarzenegger. � : Rambo I, Dekalog, Die Hard, Ran.

Globalisering, eco-bewustzijn. � namen: Quentin Tarantino,

�

� namen�

Film als kind van zijn tijd

Deze cursus

is een vervolg

van de cursus

in het najaar

2014 maar kan

ook los gevolgd

worden.

1414

Dictatoriale regimes hebben de geschiedenis van Latijns-Amerika getekend. In de negentiende eeuw waren het de zogenaamde caudillos, in de eerste helft van de twintigste eeuw de – vaak kleurrijke – dictators die van hun land een brute politiestaat maakten. Na de Tweede Wereldoorlog waren het veelal militaire dictaturen die probeerden, in de context van de Koude Oorlog en met steun van de VS, om alles wat in hun ogen de christelijke, westerse beschaving bedreigde te vernietigen. Eén van de weinige positieve gevolgen van deze militaire dictaturen was dat ze een schat aan romans over het fenomeen dictatuur hebben opgeleverd van grote auteurs als García Márquez, Roa Bastos en

gesproken werd van een nieuw genre: de zogenaamde ‘dictatorromans’. Daar staan we in de cursus ook bij stil, net als bij de achtergronden van de Latijns-Amerikaanse dictaturen en de betrokkenheid

Films over het fenomeen dictatuur – het centrale thema van de cursus – zijn meestal van na het herstel van de democratie, want onder de militaire regimes

Chili, État de Siège en Missing,

gemaakt zijn na het herstel van de democratie aldaar.

� État de Siège van Costa-� Missing van Costa-� La Frontera� � Garage Olimpo� Crónica de una Fuga

Film en dictatuur in Latijns-AmerikaLevensvragen verhelderd door film en filosofie

Missing van Costa-Gavras (1982)

1515

3F5 103Universiteit Utrecht

La Historia Oficial van Luis Puenzo

(1985)

docent: Dhr. dr. K. S. Wellinga is oud-docent Latijns-Amerikaanse cultuur en gastdocent aan de faculteit Geesteswetenschappen, Universiteit Utrecht. Van zijn hand zijn diverse artikelen en boeken verschenen over Latijns-Amerika.

cursusdata: 7, 14, 21, 28 februari; 7, 14 maart 2015 (6). tijd: Zaterdag 11.00 - ca. 14.00 uur: college van 11.00 - 11.45 uur,

pauze, film vanaf 12.00 uur, nagesprek. Einde ca. 14.00 (afhankelijk van filmlengte).

plaats: Filmtheater ’t Hoogt, Hoogt 4, Utrecht; Filmzaal 1 boven (alleen bereikbaar via trappen).

studiemateriaal: Ter plaatse verkrijgbaar: reader met twee artikelen van K.S. Wellinga (1993) Militairen en cultuur: Het Chileense voorbeeld en (2007): Iets nieuws onder de Argentijnse zon? Aanbevolen: Michael T. Martin, ed. (1997) New Latin American cinema. Detroit, Wayne State University Press.

cursusprijs: € 180,- (inclusief filmkaartjes)

16

De Thebaanse heuvels

1G5 104Hogeschool Utrecht

docent: Dhr. drs. H.J. Pragt is egyptoloog en schrijver. Hij is gespeciali-seerd in het geven van cursussen en lezingen en het begeleiden van reizen naar en excursies over Egypte.

cursusdata: 19, 26 januari; 2, 9 februari 2015 (4).tijd: Maandag 13.30 - 15.30 uur. plaats: Hogeschool Utrecht. studiemateriaal: Syllabus ‘Op zoek naar een koningsgraf’, geschreven door Huub Pragt

(niet inbegrepen in de cursusprijs).cursusprijs: € 100,-

Direct na de dood van Ramses XI, de laatste farao van het Nieuwe Rijk, valt de heer-schappij over Egypte uiteen in twee koninkrijken. In de Nijldelta was het de lokale gouwvorst die zichzelf als farao beschouwde. In het zuiden van Egypte namen de Hogepriesters van Amon de macht in handen.Mencheperra was een van die farao’s. Om grafrovers in het Dal der Koningen voor te zijn, werden

tijdens zijn regering de mummies van de farao’s uit hun graven gehaald. De koningsmummies werden zonder kostbaarheden in nieuw linnen gewikkeld en bijgezet in geheime cachetten. Een deel van de gouden en zilveren graf-voorwerpen die bij deze operatie aan het licht kwamen, zijn teruggevonden in de Nijldelta, in het graf van de broer van Mencheperra. Deze broer regeerde in de zelfde periode als koning over het noorden van Egypte.In deze cursus legt Huub Pragt uit waarom hij ervan overtuigd is geraakt dat de koning van het zuiden zichzelf niet zal zijn vergeten. Ergens in de

koningsgraf van Mencheperra op ontdekking te wachten. Het is zijn ambitie om binnen een paar jaar een wetenschappelijke expeditie in Egypte te

Op zoek naar een koningsgrafWaar ligt de verborgen tombe van Mencheperra?

17


Leergang ‘Klassieke Griekse Mythologie’

docent: Mw. drs. S.E. Lenselink-van Dijk is oud-hogeschooldocent Antieke Cultuur, Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie.

voorkennis: Basiskennis van de Griekse goden.cursusdata: 4, 11, (niet 18, 25), februari; 4, 11, 18, 25 maart 2015 (6).tijd: Woensdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht. studiemateriaal: Aan het begin van de cursus wordt tegen kostprijs een reader verstrekt.cursusprijs: € 150,-

Twee vechtersbazen onder een boom: rotsblok versus zwaard. Daar valt vast nog wel wat meer over te zeggen! In deze cursus gaan we met andere ogen kijken naar Griekse mythen: wat hebben deze nog meer te vertellen, afgezien van een spannend verhaal? We zullen zien dat – afhankelijk van de gekozen theoretische benadering – de verhalen onvermoede informatie prijsgeven. Met betrekking tot volwassenwording bijvoorbeeld:

wat minder ideale dochters: wat was er toch met Atalanta? Ook in het bekende verhaal van Odysseus bij de cycloop blijkt nog van alles te ontdekken, maar we lezen er meestal

overheen. Dit geldt ook voor die vreemde verhalen van de centauren, die half man-half paard waren.

Tijdens de bijeenkomsten zullen zowel de nieuwe benaderings wijzen van mythen als de verhalen zelf aan de orde komen. Met behulp van bronnenteksten in een reader zullen we een aantal mythen zo nauwkeurig mogelijk uitpluizen. Deze cursus kan gezien worden als verdieping van de cursus Griekse Mythologie in Beeld, maar kan ook los gevolgd worden als men basiskennis van de Griekse goden heeft.

Griekse goden en helden in een nieuw perspectief

Theseus tegen Sinis. Attisch,

Deze cursus is een herhaling van

die uit najaar 2010.

Deze cursus is de tweede van

de Leergang Klassieke Griekse

Mythologie.

18


Deze cursus is een herhaling van die

uit voorjaar 2014.

docent: Dhr. drs. T. Erogluer is docent geschiedenis aan Hogeschool Utrecht, gespecialiseerd in de geschiedenis van de islam en in het bijzonder het Ottomaanse Rijk.

cursusdata: 4, 11, 18, 25 maart; 1, 8, 15 april 2015 (7).tijd: Woensdag 10.00 - 12.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: H. Inalcik, The Ottoman Empire, the classical age; B. Lewis, Istanbul

en de wereld van het Ottomaanse Rijk; C. Imber The Ottoman Empire; T. Erogluer, Groot machten, het Ottomaanse Rijk

cursusprijs: € 175,-

In de westerse geschiedschrijving wordt er nauwelijks tot geen aandacht besteed aan de invloed van het Ottomaanse Rijk op het verloop van de Europese geschiedenis. Als we een historische kaart zouden raadplegen is daarentegen in één oogopslag te zien dat deze voorstelling van de geschiedenis te beperkt is.Het enorme rijk hield vanaf de zestiende eeuw een groot deel van Zuidoost Europa tot en met Hongarije, Anatolië, Irak (Mesopotamië), Syrië, Palestina, Egypte

en de gehele Noord-Afrikaanse kust tot aan Marokko onder zijn heerschappij. Het oefende ook grote macht uit op de Middellandse Zee en heeft grote invloed gehad op de ontwikkelingen in Europa. De bestudering van de geschiedenis van vroegmodern Europa zonder het Ottomaanse Rijk is te vergelijken met de bestudering van Europa in de twintigste eeuw zonder de Verenigde Staten daarbij te betrekken.In deze cursus zullen we kijken naar het ontstaan en de ontwikkeling van het Ottomaanse Rijk. Gebruikmakend van beeldmateriaal van en uit Istanbul, de hoofdstad van het rijk, behandelen we de hoogtijdagen van deze beschaving en de invloed die de Ottomanen hebben gehad in Europa.

Het Ottomaanse Rijk en EuropaDe invloed van een vergeten grootmacht

Ambassadeur Calkoen op audiëntie bij sultan Achmed III, 1727.

19


docent: Dhr. drs. D. van der Veen is historicus en lerarenopleider bij de vakgroep Geschiedenis van de Faculteit Educatie van de Hogeschool Utrecht.

voorkennis: Kennis van de basisprincipes van lettervormen en afkortingen.cursusdata: 5, 12, 19, 26 maart; 2, 9 april 2015 (6).tijd: Donderdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de bijeenkomsten wordt aanbevolen literatuur aangereikt.cursusprijs: € 150,-

Drie Franse monarchen hebben een grote stempel gedrukt op de Franse geschiedenis en de positie van Frankrijk in Europa. Lodewijk XIV versterkte de Franse monarchie als absoluut vorst; hij liet het paleis in Versailles bouwen en organiseerde daar zijn hof op een indruk-wekkende wijze. In de wetenschappelijke literatuur wordt nog altijd gediscussieerd over de vraag of hij een succesvol vorst was, of juist de basis legde voor de latere revolutie. Lodewijk XVI en Marie-

Antoinette wisten de monarchie niet te redden en gingen uiteindelijk ten onder in de Franse Revolutie. Napoleon wist Frankrijk te reorganiseren en ook internationaal weer sterk op de kaart te zetten, totdat ook hij uiteindelijk letterlijk zijn Waterloo vond. De door hem geïnitieerde veranderingen zijn na zijn dood grotendeels gecontinueerd.In deze cursus staan de verschillende onderdelen van de geschiedenis van deze Franse monarchen centraal: de politiek-militaire veranderingen (die ook de geschiedenis van Nederland regelmatig raken), de invloed die deze monarchen hadden op kunst en cultuur, en de rol van vrouwen in hun persoonlijk leven.

Bij voldoende belangstelling wordt bekeken of er een excursie georganiseerd kan worden naar het paleis van Versailles.

Lodewijk XIV, XVI en NapoleonDe geschiedenis van drie Franse monarchen

Jean Nocret, mythologisch portret van Lodewijk de XIV en zijn familie, 1670

20


docent: Dhr. L.G. Alberts is docent Middeleeuwse Geschiedenis bij de leraren opleiding van Hogeschool Utrecht. Hij hoopt in 2014 als buiten promovendus aan de Universiteit van Leiden te promoveren.

cursusdata: 6, 13, 20, 27 maart; (niet 3), 10, 17 april 2015 (6). Excursies op

tijd: Vrijdag 15.00 - 17.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: Raymond van Uytven (2007), De geschiedenis van de dorst. Twintig

eeuwen drinken in de Lage Landen. Leuven: Davidsfonds. R. Kistemaker en V.T. van Vilsteren (red.) (1994), Bier! Geschiedenis van een volksdrank. Amsterdam: Bataafsche Leeuw.

cursusprijs: € 150,-. Voor de proeverijen tijdens de cursus en excursies wordt éénmalig apart een bedrag van € 25,- berekend.

In vroegere eeuwen nam het bier een centrale plaats in binnen ons voedingspakket. Jong en oud dronk bier vanwege het gebrek aan andere houdbare of betaalbare dranken. Rijke huishoudens onderscheidden zich van de arme door de consumptie van exclusieve merken uit binnen- en buiten-land. Het bier doorstroomde de gehele Nederlandse samen-leving. Rond evenementen als jaarmarkten, gildemaaltijden, processies en Vastenavond was de hoeveelheid drank een graadmeter voor vermaak. Steden schonken hun ambtenaren en voorname gasten kannen wijn of bier als blijk van waar-dering en sociale cohesie. Voor de overheden was de belasting op bier de spil van

fundamenteel belang. Het brouwersvak was een van de belangrijkste bedrijfstakken in een stad en de export naar andere gewesten en landen nam een belangrijke plaats in. Vrouwen speelden in de bierproductie en bierhandel een opvallend actieve rol. In deze cursus volgen we de geschiedenis van de biercultuur vanaf de middeleeuwse aarde werken kannen, langs de pasglazen uit de pruikentijd tot aan de moderne sixpacks. We beschouwen zowel de kunst van het brouwen als het brouwen in de kunst. We zullen de biergeschiedenis letterlijk proeven en brengen twee bezoeken aan belangrijke historische brouwcentra.

Ons bierDe geschiedenis van een cultuurdrank


die uit voorjaar 2014.

In verband met de excursies geldt

voor deze cursus een maximum

Boerenherberg (1634), Andries Both (1612-1641) Collectie Centraal Museum Utrecht.

21


docent: Dhr. drs. B. Wagemakers is docent en onderzoeker aan de leraren-opleiding Geschiedenis van de Hogeschool Utrecht. Tevens is hij curator van de Leo Boer Archive en editor van Archaeology in the ‘Land of Tells and Ruins’: A History of Excavations in the Holy Land Inspired by the Photographs and Accounts of Leo Boer (Oxford 2014).

cursusdata: 30, 31 maart; 1 april 2015 (5).tijd: Maandag 10.30 - 12.30 uur en 13.30 - 15.30 uur. Dinsdag 10.30 - 12.30 uur.

Woensdag 10.30 - 12.30 uur en 13.30 - 15.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht.studiemateriaal: B. Wagemakers (ed.) (2014), Archaeology in the ‘Land of Tells and Ruins’:

A History of Excavations in the Holy Land Inspired by the Photographs and . Oxford: Oxbow Books.


Archeologische vondsten behoren tot een van de belangrijkste bronnen voor de oudste geschiedenis van het gebied dat met de Bijbel wordt geassocieerd. Desondanks blijft de rol van archeologie vaak onderbelicht als de geschiedenis van dit gebied ter sprake komt. En dat is onterecht! Dankzij de talrijke archeologische expedities die in de afgelopen eeuw naar de Levant zijn ondernomen, is de materiële neerslag van de oude culturen voor ons zichtbaar geworden en zelfs tastbaar gemaakt. Kennis verkregen uit geschreven

bronnen wordt daarmee aangevuld of van nieuwe invalshoeken voorzien. Deze cursus geeft inzicht in de geschiedenis van de archeologie in de Levant. Aan de orde komen de spraakmakende campagnes die hier ooit zijn georganiseerd en de archeologische methoden die daarbij door de jaren heen zijn toegepast. We bespreken de verschillende opvattingen die de archeologische discipline in dit gebied hebben gedomineerd. Ook komen hedendaagse issues binnen de archeologie in het Bijbelse Land aan de orde,

politiek en de rol van de natuurwetenschap in de archeologie. Bij voldoende belangstelling zal een excursie naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden worden georganiseerd.

Een geschiedenis van de archeologieGraven in de Levant, het ‘Land van de Bijbel’

De opgraving te Khirbet Qumran. Op een steenworp afstand werd in 1947 een van de voornaamste archeologische vondsten in de twintigste eeuw gedaan: de Dode Zeerollen (foto: Leo Boer,

22


docent: Mw. dr. L.C.J.J. Bogaers is cultuurhistorica en directeur van Levend Verleden Utrecht (zie levendverledenutrecht.nl). Zij promoveerde in 2008 op een cultuurhistorisch onderzoek naar de sociale samenhang in laatmiddeleeuws Utrecht. Zij combineert minutieus archiefonderzoek met kennis van de oude binnenstad en respect voor religie.

cursusdata: 7, 14, 21, 28 april 2015 (4).tijd: Dinsdag 10.30 - 12.15 uur.plaats: Diverse locaties in de binnenstad van Utrecht.cursusprijs: € 100,-

Deze rondleidingen brengen ons in de periferie van de oude binnenstad. We verkennen de omgeving van de vier middel-eeuwse parochiekerken: de Buurkerk in het centrum, de Jacobikerk in de noordelijke binnenstad, de Nicolaaskerk in de zuidoosthoek en de Geerte-kerk in de zuidwesthoek. Deze serie rondleidingen brengt ons in contact met de oude woonkernen van de binnen-stad. Zij zijn heel verschil-lend van karakter. Dit heeft

alles te maken met hun ligging aan water- en landwegen, hun economische functie en de daarmee corresponderende welvaart van hun bewoners. We onderzoeken de ontwik-kelingen die de wijken hebben doorgemaakt en krijgen een inkijkje in het dagelijks leven van de mensen die hier woon-den, van de middeleeuwen tot op de dag van vandaag.Omdat er behoorlijk wat gelopen wordt is deze serie alleen geschikt voor mensen die goed ter been zijn. Rolstoelers zijn welkom, mits zij er rekening mee houden dat de groep op bepaalde momenten een werftrap afgaat of beneden langs

De middeleeuwse buurten van UtrechtWandelingen door vier parochies

De docent in haar Utrecht.

Dit is een nieuwe serie rondleidingen

maximum aantal deelnemers is 20.

23

2G5 111Hogeschool Utrecht-Amersfoort

docent: Dhr. dr. M. Brinkman studeerde Geschiedenis in Utrecht. Hij promo-veerde op een onderzoek naar het partijpolitieke leven van Willem Drees, werkt als onderzoeksmedewerker Stadsgeschiedenis bij het Centraal Museum Utrecht en was medesamensteller van de ten-toonstelling In Vredesnaam. De Vrede van Utrecht 1713 in 2013.

cursusdata: 4, 11, 18 (niet 25) februari; 4, 11 maart 2015 (5).tijd: Woensdag 13.15 - 15.15 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort.studiemateriaal: Aanbevolen: David Onnekink en Renger de Bruin (2013), De Vrede van Utrecht

(1713). Hilversum: Verloren.cursusprijs: € 125,-

niet alleen een einde aan de Spaanse Successie oorlog, maar ook aan een periode van zo’n tweehonderd jaar van oorlogen over godsdienst en macht in Europa. Dit vredes verdrag was een keerpunt in de wereld geschiedenis en is uitgangspunt voor deze cursus. Daarnaast wordt de voor geschiedenis behandeld en zullen enkele vredesverdragen met ‘Utrecht’ worden vergeleken.De Reformatie in de zestiende eeuw en de pogingen van de Habsburgers om de eenheid te herstellen leidden tot een reeks oorlogen, waaronder de Tachtigjarige

aanvaardbaar compromis, maar hield door het optreden van de Franse koning Lodewijk XIV niet lang stand. Na Lodewijks laatste en meest omvangrijke oorlog, de Spaanse Successieoorlog, volgden onderhandelingen in Utrecht. Deze vredesbesprekingen, waarbij wederzijds respect werd betracht en vernedering van de verliezer zoveel mogelijk werd vermeden, resulteerden in een machts-

Na de expansionistische oorlogen van Napoleon werd er op het Congres van - -

Wereldoorlog zouden leiden, bepaalden de overwinnaars de gang van zaken.

De Vrede van UtrechtKeerpunt in de wereldgeschiedenis

Allegorie op de Vrede van Utrecht-Rastatt, naar Paolo de Matteis, 1714-1718, collectie Centraal Museum Utrecht.

24

docent: Dhr. drs. H. Schrijnemakers is gepensioneerd docent Universiteit Utrecht en voormalig algemeen coördinator HOVO Utrecht. Hij heeft onderzoek gedaan in archieven en bibliotheken in Italië, zoals het Vaticaans Archief en de Vaticaanse Bibliotheek. Hij geeft HOVO-cursussen over de Italiaanse geschiedenis, kunst-geschiedenis en kerkgeschiedenis en leidde reizen naar Italië, onder meer voor HOVO Utrecht.

cursusdata: 3, 10, 17, (niet 24) februari; 3, 10, 17 maart 2015 (6).tijd: Dinsdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: David Gilmour (2011) The Pursuit of Italy. A History of a Land, its Regions

and their Peoples. London etc.: Penguin Books; Christopher Duggan (2008) The Force of Destiny. A History of Italy since 1796 [tot ca. 1980], London etc.: Penguin Books; Jaap van Osta (2008) Een geschiedenis van het moderne Italië, Amsterdam: Wereld-bibliotheek. Een reader wordt ter college aangeboden tegen kostprijs.


3G5 112Universiteit Utrecht

“Eeuwenlang zijn wij vertrapt en bespot omdat we niet één volk zijn. Laat één vlag, één hoop ons verenigen.” Zo luidt het nog steeds in het Italiaanse volks-

werd uitgeroepen. Maar waar waren de Italianen? ‘Fatta l ’Italia, bisogna fare gli Italiani.’ De Italianen moesten nog gemaakt worden.Hoe stabiel was het nieuwe vaderland? Alleen al de eeuwenlange verdeeldheid zat de modernisering van Italië in de weg. Dat is nog steeds zo, vanwege het cynisme van de Italianen over hun staat, met zijn

eindeloze politieke en sociaal-economische problemen. Deze cursus behandelt een aantal factoren uit de Italiaanse geschiedenis die nog steeds invloed hebben op de instabiliteit van de staat:� het moeizame proces van risorgimento – herrijzenis – in de negentiende eeuw �� de Eerste Wereldoorlog, met een vergeten Italiaans-Oostenrijks front

in de bergen� de staat van Mussolini, die niet hetzelfde was als een fascistische staat� -

het moderne Italië� de corruptie waaraan Silvio Berlusconi beloofde een einde te maken.

Italië, wat nu? De instabiliteit van Italië in historisch perspectief

Cappuccino Italiano

25


docent: Dhr. dr. A. Doedens was docent Nieuwe Geschiedenis bij de Vrije Leergangen/Vrije Universiteit Amsterdam en het Nutsseminarium van de Universiteit van Amsterdam. Mw. dr. M. van de Vrugt was senior-onderzoeker aan de faculteit Rechten van de Universiteit Utrecht.

cursusdata: 3, 10, 17, 24 februari; 3, 10, 17, 24 maart 2015 (8).tijd: Dinsdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: dr. A. Doedens, drs. Y.E. Kortlever en Liek Mulder (2014)

Geschiedenis van Nederland, van prehistorie tot nu. Zutphencursusprijs: € 195,-

koninkrijk. Waarom eigenlijk? In

in de tussenliggende periode dat de moeite waard is om te weten? In deze cursus zetten we de veranderingen van twee eeuwen in perspectief. Welke zijn dat? De groei van een verlicht-despotische staat naar een represen-tatieve democratie; de overgang van een agrarische handelsstaat naar een moderne economie binnen Europa; het

veranderend landschap en de manier waarop we daarmee omgaan; niet zonder en niet met: België; de groei van standen- naar klassenland; de ontwikkeling van een verzuilde samenleving naar een natie van individuen.Doedens en Van de Vrugt behandelen in deze reeks colleges samen boven-genoemde vragen. Van de Vrugt gaat vooral in op staatsrechtelijke aspecten en het ontstaan en de geschiedenis van politieke bewegingen. Doedens gaat in op de rol van Nederland in Europa en in de wereld en op de sociaal-economische en culturele ontwikkelingen.

geleden dat het Verenigd Koninkrijk, toen bestaande uit Nederland, België en

Waarom eigenlijk, twee eeuwen koninkrijk?

De landing op het strand van Scheveningen en de komst van de latere koning Willem I in 1813.

26

docent: Dhr. prof. W.H. Gispen, oud-rector Universiteit Utrecht; dhr. drs. H. Wynia, archeoloog; dhr. F. Kaiser, medewerker project Domplein; dhr. drs. R. de Kam, historicus; dhr. dr. T. van Schaik, kerkhistori-cus; dhr. Th. van Wijk, projectleider Domplein; Team Initiatief Dom-plein.

cursusdata: 6, 13, 20, 27 maart; (niet 3), 10, 17, 24 april 2015 (7).tijd: Vrijdag 10.30 - 12.30 uur.plaats: DOM under, Domplein 4, Utrecht. studiemateriaal: Aanbevolen: Zoeken naar Utrechtse schatten. Initiatief Domplein 2013. cursusprijs: € 175,-


Naar aanleiding van de huidige opgravingen presenteert Initiatief Domplein de geschiedenis

� Drs. Wynia: . De Romei-nen bouwen het castellum. Willibrord onderneemt de kerstening; onderzoek in Leidsche Rijn geeft verrassende inzichten!

� Dhr. Kaiser: . Bisschop Balderik bouwt in de herstelde burcht de eerste Romaanse Domkerk. De bisschoppen werden vooral bestuurders; wat zijn de verhalen daarover?

� Drs. de Kam: . Bisschop pelijk Utrecht is op het hoogtepunt van zijn macht: de Romaanse Dom maakt plaats voor een grootse Gotische Dom. De bouw van de Dom is een geschiedenis op zich.

� Dr. van Schaik: De reformatie en de tornado slaan een gat in de ziel van Utrecht: het Domplein is een puinhoop. Midden achttiende eeuw laaide er ook een storm op van veroordelingen van homoseksuelen.

� Prof. Gispen: hopen zijn opgeruimd. De Universiteit wordt het kloppend hart van de stad.

� Dhr. van Wijk: Heden en ToekomstDomplein. Hoe maak je die aanraakbaar en beleefbaar?

� Team van Initiatief Domplein ‘Excursie: DOM under, een ondergrondse ontdekking’.

Ontdek 2000 jaar Domplein in UtrechtHistorische ontwikkeling in zeven perioden

Eerste ondergrondse ruimte onder het Domplein (2010); foto van Erik Bär

27

1K5 115Hogeschool Utrecht

Wie kent niet de buitenissige taferelen in de schilderijen van Jeroen

-voor een raadsel. Toch werden zijn werken door tijd genoten begrepen en

slaapkamer zelfs en de vier uitersten hangen. Wat dreef Jeroen Bosch en waarin raakte hij

-heeft als geen ander de dilemma’s van de zestiende eeuw uitgedrukt. In

zijn schilderijen en tekeningen hield hij de toeschouwer een milde spiegel voor. Zijn schilderijen hebben een sterk symbolische lading die in metaforen en parabels is verpakt.Kunsthistorici worstelen met de interpretatie van Bosch en Bruegel. Vanuit artistiek perspectief alleen is hun werk niet te begrijpen. De historische context dient te worden meegewogen. In deze cursus is aandacht voor de religieuze en moralistische lading van hun werk in relatie tot maat-schappelijke ontwikkelingen die zij meemaakten. We duiken eerst in de belevingswereld van Bosch, vervolgens in die van Bruegel en komen uiteindelijk tot een synthese.

Jeroen Bosch en Pieter BruegelVisionaire schilders op de drempel van de nieuwe tijd

Jeroen Bosch en Pieter Bruegel

Het maximum aantal

deel nemers is 30.

docent: Mw. dr. L.C.J.J. Bogaers is cultuurhistorica en directeur van Levend Verleden Utrecht (zie www.levendverledenutrecht.nl). Zij promoveerde in 2008 op een cultuurhistorisch onderzoek naar de sociale samenhang in laatmiddeleeuws Utrecht. De schilders Bosch en Bruegel hebben haar bijzondere belangstelling, omdat zij van binnenuit een inkijkje geven in de religieuze en maatschappelijke vraagstukken van hun tijd.

cursusdata: 27 januari; 3, 10, 17, (niet 24) februari; 3, 10, 17, 24 maart 2015 (8).tijd: Dinsdag 10.30 - 12.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht.studiemateriaal: Tegen kostprijs wordt een reader verstrekt.cursusprijs: € 195,-

28

docent: Mw. drs. S.W. van Roosmalen is docent aan de lerarenopleiding Geschiedenis van Hogeschool Utrecht. Zij studeerde geschiedenis in Utrecht, Cambridge en Rome.

cursusdata: 5, 12, 19, 26 maart; 2 april 2015 (5).tijd: Donderdag 10.00 - 12.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht.studiemateriaal: De docent deelt een samenvatting uit. cursusprijs: € 125,-

1K5 116Hogeschool Utrecht

In deze cursus wordt het leven en werk van drie Spaanse meesters belicht tegen de achtergrond van drie eeuwen Spaanse geschiedenis. De van oorsprong Griekse

bracht een groot deel van zijn leven door in Toledo, waar hij ‘El Greco’ werd genoemd. Kenmerkend voor zijn werk zijn de langge-

vroege modernisten in de negentiende eeuw lieten zich door El Greco inspireren. Met zijn losse penseelvoering en levendig realisme behoort Velázquez tot de grootste schilders aller tijden. Deze tijdgenoot van Rembrandt maakte furore aan het hof van de Habsburgse

Een eeuw later raakte Goya in de ban van zijn werk. Goya bewonderde de psycholo-

gische diepte in Velázquez’ portretten. Goya wordt wel de eerste moderne kunstenaar genoemd. Goya probeerde zijn persoonlijke ervaring en zijn visie op het menszijn op het doek of in etsen weer te geven. Hierin was hij zijn tijd ver vooruit. In de beroemde serie etsen ‘Los Desastres de la Guerra’ (tijdens de Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog) laat Goya op indringende wijze zien waartoe een mens in oorlogstijd in staat is. In de cursus kijken we ook naar de invloed van de Spaanse meesters op latere kunstenaars zoals Manet, Cézanne, Picasso en Kokoschka.

Spaanse meestersEl Greco, Velázquez en Goya

Diego Velázquez, Las Meninas, 1656

29

2K5 117 Hogeschool Utrecht-Amersfoort

docent: Dhr. drs. J. Nuchelmans studeerde muziekwetenschap in Utrecht en is sinds 1982 als docent muziekcultuurgeschiedenis verbon-den aan het conservatorium van Amsterdam. Van 1995 tot 2002 was hij hoofd van de afdeling Oude Muziek aan het Conservatoire National Superieur de Musique et de Danse in Parijs. Van 2002 tot 2004 was hij bijzonder hoogleraar op de Anton van Duinkerken-wisselleerstoel voor Kunst en Cultuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is artistiek leider van het Bachfestival Dordrecht, dat in september 2013 zijn derde editie beleefde.

cursusdata: 2, 9, 16, 23 maart 2015 (4).tijd: Maandag 11.00 - 13.00 uur.plaats: SOVA Railzicht, Stationsplein 299, 3818 LE, Amersfoort (5 minuten lopen van

station Amersfoort CS)studiemateriaal: Wordt later bekend gemaakt.cursusprijs: € 100,-

Tegenwoordig kan een muziekliefhebber kiezen uit een internationaal panorama van componisten en uit-voerenden dat nauwelijks beperkingen kent en allerlei genres en stijlen bestrijkt. Dat was heel vroeger wel anders: concerten waren alleen toegankelijk voor de directe omgeving van de vorst of edelman die zijn huis-

in. Eén van de plaatsen waar dat mooi zichtbaar is, is de Salle des Suisses in de Parijse Tuilerieën waar de

privilege van de Franse koning – openbare concerten gaat organiseren. Het initiatief slaat aan en zal tot vlak na de revolutie leven in de Franse brouwerij brengen. Door buitenlandse componisten worden deze concerts spirituels gebruikt als springplank naar de Franse muziekwereld. Dan prijken op de

de namen van Vivaldi, Pergolesi, Paisiello en Cimarosa uit Italië, Haydn, Mozart en Gluck uit Oostenrijk en Gossec en Gretry uit de Zuidelijke Nederlanden.In een viertal colleges maken deze grootheden hun opwachting voor het publiek van de Lichtstad en de HOVO. Beeld en geluid vormen een belang-rijk bestanddeel in deze internationale ontdekkingstocht langs groot en klein

-eeuwse Parijs.

Le Concert SpirituelHet Europese muziekleven van 1725 tot 1790, gezien door Parijse ogen

30

2K5 118Hogeschool Utrecht-Amersfoort

Waarom is een bepaald kunstwerk gemaakt, hoe is het ontstaan, wat vertelt het kunstwerk over het leven van de kunstenaar en hoe wordt de waarde van het werk in de kunsthandel bepaald? Tijdens deze cursus, bestaande uit zeven bijeen-komsten, gaat kunsthistoricus en kunst handelaar

naar de verschillende achtergrondverhalen van een aantal bijzondere kunstwerken uit de twintigste eeuw.

De ene keer betreft het een beroemd schilderij uit het Louvre, de andere keer een bekend Nederlands gebouw. Maar hij neemt ook een kunstwerk uit zijn eigen verzameling mee, dat hij samen met de cursisten aan een onderzoek onderwerpt. Alle achtergrondverhalen bij elkaar geven een verfrissend nieuwe kijk op de kunst en cultuur van de twintigste eeuw, waarbinnen zowel

onmisbare rol spelen.

Twintigste-eeuwse kunstwerken met een verhaalKunst bekeken vanuit diverse invalshoeken

docent: Dhr. drs. J. Versteegh is kunsthistoricus en beeldend kunstenaar. Hij was werkzaam als docent Tekenen en Vormgeving aan de Hogeschool van Utrecht en als docent Kunstgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. Nu werkt hij als kunsthandelaar binnen Pygmalion Beeldende Kunst te Maarssen en als publicist (o.a. Collect/Kunst & Antiek Journaal). Hij schreef diverse kunstboeken, veelal over Nederlandse kunst uit de periode 1880-1940.

cursusdata: 11, 18, 25 maart; 1, 8, 15, 22, 29 april 2015 (8).tijd: Woensdag 13.30 - 15.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort.studiemateriaal: Digitaal lesmateriaal wordt opgestuurd, en evt. korte essaybundel is desgewenst

tijdens de cursus te koop.cursusprijs: € 195,-

31

2K5 119Hogeschool Utrecht-Amersfoort

De twintigste eeuw was amper tien jaar oud toen zeker vijf nieuwe opera’s voor een schok zorgden: Pelléas et MélisandeDebussy, Jenůfa Salomé

Elektraen Erwartunggedurende de daarop volgende decennia werden regelmatig opera’s gecomponeerd die opschudding veroorzaakten, mede als gevolg van de drang naar vernieuwing en avontuur

die zich ook elders in de maatschappij voordeed. De twintigste eeuw leverde een overvloed aan nieuwe opera’s op. Sommige zijn tijdgebonden, andere hebben niets aan actualiteit ingeboet. De nieuwe muzikale stromingen die zich in deze eeuw voor-deden zijn terug te horen in de meest uiteenlopende en vaak uiterst boeiende composities. Deze cursus heeft de intentie u kennis te laten maken met uiteenlo-pende beroemde opera’s uit verschillende landen en van bekende en minder bekende componisten. Naast de bovengenoemde zijn dat in chronologische volgorde onder meer: Blauwbaards Burcht van Bartók, Wozzeck van Berg, Die Dreigroschenoper van Weill, Mzensk van Sjostakovitsj, Peter Grimes van Britten, van Stravinsky, Dialogues des Carmélites van Poulenc, Die Soldaten van Zimmermann, Le Grand Macabre van Ligeti, Lear

van Adams.

Beroemde opera’s uit de twintigste eeuw

docent: Dhr. drs. C. Verhamme gaf in de voorbije jaren bij HOVO cursus-sen over voornamelijk opera en kerkmuziek, in het bijzonder de vocale muziek van Bach.

cursusdata: 10, 17, 24 april; 1 mei 2015 (8).tijd: Vrijdag 10.30 - 1300 en 13.45 - 15.45 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21,

Amersfoort.studiemateriaal: Voor deze cursus wordt een speciale reader samengesteld met daarin onder meer

de teksten van de operafragmenten die in de cursus worden behandeld. In de wel-komstbrief zal de prijs ervan worden meegedeeld.


32

docent: Mw. dr. K.A. Nieuwenhuisen doceert Kunstgeschiedenis aan verschillende universiteiten en HOVO-instellingen en werd door studenten Kunstgeschiedenis genomineerd voor de Onderwijsprijs 2011-2012 van de Universiteit Utrecht. In 2013 heeft zij het kunsten cultuurhistorisch bureau art+context in Amsterdam opgericht. (www.artcontext.nl)

voorkennis: Passieve kennis van het Engels is gewenst.cursusdata: 23, 30 januari; 6, 13, 20 (niet 27), februari; 6 maart (museumexcursie) 2015 (6).tijd: Vrijdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: Lawrence Nees (2002) Early Medieval Art, Oxford: Oxford Univer-

sity Press.cursusprijs: € 150,-

3K5 120Universiteit UtrechtLeergang ‘Kunst- en Cultuurgeschiedenis’

Rome af en laat zich kronen tot rex Italia. Hiermee eindigt traditiegetrouw de antieke beschaving, beginnen de middel-eeuwen en vervalt Europa tot barbarij en duisternis. Dat is althans de opvatting. Maar klopt dat beeld?Roerig is het wel. Tijdens de eerste eeuwen van de mid-deleeuwen trekken op drift geraakte Goten, Vandalen, Angelen, Saksen en Franken door Europa. Vervolgens stuwen Hunnen en Slaven hen vanuit het oosten westwaarts. Arabieren vestigen zich in Spanje, terwijl Noormannen huishouden langs kusten waar ze zich steeds vaker vestigen. Deze migratiestromen brengen diepgaande veranderingen teweeg en maken dat wat er aan Romeinse beschaving nog rest met de grond gelijk. Zo is vaak de gedachte. Maar behoeft dat beeld geen nuancering? Kunstvoorwerpen werpen namelijk een ander licht op de zaak. Nieuwe ideeën en religieuze opvattingen blijken de verschillende volkeren vaak tot grote artistieke prestaties te drijven. Prestaties die, nadat de grootste onrust is geluwd, zullen samensmelten tot dat wat we de romaanse kunst noemen.Aan de hand van de kunst die zogenaamde barbaren en islamieten hebben voortgebracht rekenen we af met het vooroordeel dat de vroege middeleeuwen geen tot weinig artistieke hoogtepunten kennen en slechts ‘duister’ zijn.

De kunst van de ‘duistere’ middeleeuwenEen periode van chaos, vernieuwing en licht (400-1000)

Het Lothariuskruis, ca. 1000

Deze cursus is deel drie van de

achtdelige Leergang Kunst- en

Cultuur geschiedenis, maar is ook

goed los te volgen.

33

02L5 121Hogeschool Utrecht-Amersfoort

docent: Mw. drs. A. van der Ree-Siebelink studeerde Vergelijkende Literatuurwetenschappen aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Sinds 1993 geeft zij cursussen op dat gebied aan HOVO Utrecht.

cursusdata: 14, (niet 21), 28 januari; (niet 4), 11 februari 2015 (3).tijd: Woensdag 10.45 - 12.45 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort.studiemateriaal: J.M.Coetzee Wereld en wandel van Michael K. Londen 1983. Weesp 1984 Cossee

2006. J.M.Coetzee In ongenade Londen 1999 Amsterdam 1999. Cossee 2003. J.M.Coetzee De kinderjaren van Jezus. New York 2013, Amsterdam 2013 Cossee.


De schrijver Coetzee heeft in de nadagen van de apartheid wel het verwijt gekregen, dat hij onvoldoende stelling nam in de politieke situatie. Later is deze kritiek veelal teruggenomen, deels omdat men een beter begrip kreeg van zijn werk. Immers, ‘Apartheid’ in bredere zin, tot uitdrukking komend in de tegenstelling meester – knecht, onderdrukker – onderdrukte, of

abstracter in macht - onmacht, is in bijna al zijn werken als belangrijk thema aanwezig; soms expliciet, soms als achtergrond van bepaalde situaties. Coetzee gaat niet uit van een van tevoren ingenomen standpunt of oordeel. Hij beschrijft verhoudingen tussen mensen in verschillende posities, onderzoekt wat het betekent om aan de kant van de macht te staan, wel of geen zeggenschap te hebben, hoe anders het is om ‘er bij te horen’ of buitenstaander te zijn. Hij toont in zijn personages hoe verschillende posities doorwerken in hun denken en handelen en hoe ver zij en hun nakomelingen de gevolgen daarvan dragen.In de cursus lezen en bespreken we drie van zijn romans met deze thematiek, uit verschillende periodes van zijn schrijverschap. We hebben met name oog voor de literaire verwerking en vormgeving ervan en de stellingname die daaruit af te leiden is.

Romananalyse Enkele romans van J.M. Coetzee

34

docent: Dhr. dr. J.J-M. Van Stralen is docent/onderzoeker Literatuur-wetenschap, Departement Letteren, faculteit Geestes-wetenschappen, Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij promoveerde in 1990 in de Letteren op het modernisme en in 2009 in de Theologie op bekeringsverhalen.

en in 2012 Denken over duiden, een inleiding in de hermeneutiek. cursusdata: 13, 20 februari; 6, 13, 20, 27 maart; (niet 3), 10, 17 april 2015 (8).tijd: Vrijdag 11.00 - 13.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort.studiemateriaal: K. Brillenburg en A. Rigney: De kracht van literatuur. P. Zeeman (red.) Literatuur en

context.cursusprijs: € 195,-

2L5 122Hogeschool Utrecht-Amersfoort

De literatuurwetenschap is een discipline die literatuur bestudeert in al haar varianten en binnen een historisch perspectief op supranationaal niveau. Het uitgangspunt daarbij is dat literatuur pas binnen een bredere context gestalte krijgt. Daarnaast onderzoekt zij het literaire werk in samenhang met

theologie, psychologie en sociologie. Ook legt ze relaties met andere kunsten,

Deze cursus geeft een overzicht van de belangrijkste onderwerpen binnen de literatuurwetenschap. Allereerst stellen we haar plaats binnen de cultuur- en geesteswetenschap vast: in hoeverre kan deze discipline als wetenschappelijk gelden en wat zou dan haar doelstelling moeten zijn? Vervolgens bespreken we de status van het literaire werk: wat is eigenlijk literatuur en hoe werd daar door de eeuwen heen over gedacht? We houden ons bezig met de interpretatie theorie: het denken over een goede duiding van de literaire tekst. Daarnaast richten we ons op de theorievorming rond poëzie en proza en de functies van periodisering en canonisering. Mensen hebben immers altijd weer bepaalde teksten een hogere status willen geven. Waarom wilden ze dat, en vanuit welke maatstaven? Ten slotte schenken we aandacht aan de diverse methoden die de literatuurwetenschap vanaf haar ontstaan tot heden gehanteerd heeft.

Inleiding in de literatuurwetenschap

Studiemateriaal

35

3L5 123Universiteit Utrecht

docent: Mw. B.D.L.M. Hölsgens MA is docente Filosofie & Duitse taal- en letterkunde bij Duitse Taal en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarnaast geeft zij HOVO-cursussen bij Hovo Rotterdam en Alkmaar. Voor meer informatie en contact: www.art-weise.nl.

cursusdata: tijd: Woensdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Thomas Mann, Der Zauberberg (in diverse Duitse uitgaven verkrijgbaar) of de nieuwe

Nederlandse vertaling De Toverberg door Hans Driessen (de Arbeiderspers) of de oudere vertaling van Pé Hawinkels (alleen antiquarisch verkrijgbaar).


De Toverbergberoemdste werken, spreekt meteen tot de verbeelding. In Duitsland staat het werk in bijna elke boekenkast

De jonge, onbevooroordeelde Hans Castorp, afkomstig uit Hamburg, bezoekt op een mooie dag zijn neef die noodgedwongen in een sanatorium verblijft. Al gauw raakt Castorp, door onze ironische verteller als ‘tabula rasa’ betiteld, gefascineerd en bedwelmd door de sfeer van geestelijke verhevenheid die heerst in dit frisse

bergoord… Castorp lijkt te concluderen dat juist ziekte en de aanwezigheid van

Al gauw maakt hij kennis met de humanist Settembrini, die hem tegen deze ‘lebensfeindliche’ sentimenten probeert te beschermen. Als echter de Russische Madame Chauchat ten tonele wordt gevoerd, lijkt Castorp het gezonde leven,

laten. De roman ontplooit zich verder wanneer de Jezuïet en scherpe geest Naphta verschijnt en, met Castorp als getuige, het (intellectuele) duel aangaat met Settembrini.

De Toverberg

Sanatorium te Davos rond 1900

36

docent: Mw. dr. J.A.M. van der Helm is universitair docent bij de opleiding Italiaanse taal en cultuur, Universiteit Utrecht.

cursusdata: 5, 12, 19, 26 maart 2015 (4).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: een vertaling van de Divina Commedia van Dante,

bijvoorbeeld: Dante Alighieri (1987 of later), De goddelijke komedie. Baarn & Amsterdam: Ambo. Of: De goddelijke komedie (2000 of later). Amsterdam: Athe-neum/Polak & van Gennep.


03L5 124Universiteit UtrechtLeergang ‘Dante’s Divina Commedia ’

In La Divina Commedia doet Dante Alighieri verslag van een tocht door het hier zou hebben. Dante is tegelijkertijd verteller en hoofdpersoon. Hij maakt je als lezer deelgenoot van zijn reis door de trechter van de hel, een oord van angst en verschrikking waar zondaars eeuwig verblijven (boek I); langs de louteringsberg, waar zielen zich ontdoen van aardse smetten (boek II); door de negen hemelsferen, vol gelukzalige zielen,

om uiteindelijk het volmaakte goddelijke te aanschouwen

In deze cursus maken we kennis met het tweede boek van de Divina Commedia, de louteringsberg. Dit rijk, waar ‘uitverkoren zielen’ tijdelijk verblijven, wordt gevormd door een hoge berg op het zuidelijk halfrond van de aardbol, ooit ontstaan door de aardmassa die vrijkwam na de inslag van de aartsengel Lucifer. Na de duistere afdaling door de hel komen Dante en zijn gids aan op het strand van de louterings berg waar de ochtend eindelijk aanbreekt.Aan de hand van de tekst van de Commedia zelf en later beeldmateriaal gaan wij met Dante via zeven terrassen mee richting top, waar het aards paradijs ligt. Purgatorio – met zijn zeven, nog steeds actuele hoofdzonden – is de moeite van het bestijgen waard!

Purgatorio: reis over Dantes louteringsbergDeel II

De louteringsberg in een zestiende-eeuwse gravure.

Deze cursus is Deel II van de

Tweedelige Leergang over Dante’s

‘Divina Commedia’. Deel I vond

plaats in najaar 2014. Deze cursus

kan ook goed los worden gevolgd.

37

5L5 125Universiteit van Tilburg - Faculteit Katholieke Theologie (locatie Utrecht)

docent: Dhr. prof. dr. P. Beentjes is emeritus hoogleraar aan de Faculteit Katholieke Theologie, Tilburg University.

cursusdata: 8, 22 januari, 5, 19 februari; 5, 19 maart 2015 (6).tijd: Donderdag om de week 14.00 - 16.00 uur. plaats: Faculteit Katholieke Theologie, Nieuwegracht 65, 3512 LG Utrecht studiemateriaal: Voor iedere bijeenkomst lezen van het betreffende boek. cursusprijs: € 150,-

Op allerlei terreinen kom je – soms ongemerkt – de Bijbel tegen. Een groot deel van onze westerse cultuur is zelfs niet te begrijpen zonder enige kennis van dit eeuwenoude boek. Dat geldt in hoge mate voor de beeldende kunsten, de literatuur en de muziek uit de voorbije eeuwen.

makers, cabaretiers en theaterproducenten grijpen herhaal-delijk op de bijbelse geschriften terug. Geen wonder, want de Bijbel zelf is een leerschool in dramaturgie, poëzie, pole-miek en psychologie. Bijbelse verhalen en personen maken deel uit van ons collectief geheugen en klinken daarom door in latere literaire werken en andere kunstuitingen. Ook in de moderne literatuur blijft de Bijbel ondanks – of juist dankzij? – de toenemende ontkerkelijking en secularisatie een inspirerende rol spelen. In deze nieuwe serie van zes bijeenkomsten zal dit nader worden geanalyseerd en toegelicht aan de hand van een aan-tal moderne romans. Na een korte inleiding zal in elk geval aandacht worden besteed aan: � Tommy Wieringa Dit zijn de namen� Jan Siebelink Knielen op een bed violen� Kaïn en Abel in de literatuur (aan de hand van auteurs als

Steinbeck, Baudelaire, Achterberg)� Job in de literatuur� Hugo Claus Het verlangen� Karl Ove Knausgård Engelen vallen langzaam.

Bijbel en LiteratuurGevallen engelen en kapotte knieën

Deze cursus staat ook open

voor studenten van de Faculteit

Katholieke Theologie.

38

docent: Dhr. drs. R. van Broekhoven is politiek filosoof, schrijver en docent aan de School voor Journalistiek van Hogeschool Utrecht.

cursusdata: 5, 12, 19, (niet 26) februari; 5, 12, 19, 26 maart; 2 april 2015 (8).tijd: Donderdag 10.30 - 12.30 uur.plaats: Hogeschool Utrecht. studiemateriaal: Tegen kostprijs worden tijdens de colleges cruciale teksten en

een lijst met aanbevolen literatuur uitgereikt.cursusprijs: € 195,-

1M5 126Hogeschool UtrechtLeergang ‘Politiek, filosofie & journalistiek’

“Wie bewaakt de bewakers?” Deze vraag stelde de dichter Juvenalis ten tijde van het Oude Rome, maar de achterliggende problematiek is ook vandaag de dag nog actueel. Bijvoorbeeld als het gaat om degenen die ons dienen te beschermen en te besturen: politieke leiders. En daarmee geldt hij ook voor de politieke journalistiek, die politici de maat neemt en zegt te controleren.In deze cursus verkennen we de relatie tussen politiek leiderschap en politieke journalistiek. Onderwerpen die in de cursus

aan bod komen zijn politieke marketing, (media)populisme, ‘tabloidisering’ van de journalistiek, ‘personalisering’ van de politiek en meer in het bijzonder de rol van charisma daarbij. Ook aan bod komt het gebruik van nieuwe sociale media door politici, journalisten en burgers. Concrete en actuele voorbeelden uit politiek en media worden behandeld aan de hand van theorieën uit verschillende wetenschappelijke disciplines.

relatie tussen journalisten en politici en van de wijze waarop beide partijen u als burger beïnvloeden.

De bewakers bewaaktLeiderschap en politieke journalistiek

Maxime Verhagen omringd door journalisten.


die uit voorjaar 2013. Deze cursus is

de eerste van de Leergang Politiek,

filosofie & journalistiek. Het maxi-

mum aantal cursisten is 24.

39

2M5 127Hogeschool Utrecht-Amersfoort

docent: Dhr. dr. P. Winkelaar studeerde filosofie, theologie en andragogie, werkte in jeugdzorg, pastoraat en samenlevingsopbouw en was jarenlang actief bij de sociale academie c.q. hogeschool de Horst in Driebergen. Hij publiceerde onder meer Zingeving en wereldbe-schouwing (2000, 2009), Bouwstenen voor filosofie (2001, 2014), Anders dan we denken (2004) en Syncretisme (2011).

cursusdata: 14, 21, 28 januari; 4, 11, 18 februari 2015 (6)tijd: Woensdag 14.00 - 16.00 uur.plaats: De Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, 3812 PA Amersfoort.studiemateriaal: Wordt tijdens de cursus aangegeven waarbij enkele hoofdstukken uit Zingeving en

wereldbeschouwing en Anders dan we denken aan bod komen. cursusprijs: € 150,-

Cultuur en religie zijn nauw met elkaar verweven en aanvankelijk niet van elkaar te onderscheiden. Babyloniërs, vroege Egyptenaren en Grieken ken-den de woorden cultuur en religie niet eens, laat staan het onderscheid. Pas in de Romeinse tijd ontstaat de religio, nauw verbonden met cultura. Het woord is afgeleid van het Latijnse religere dat hernemen of herlezen betekent, het nauwgezet in acht nemen van voorschriften en gebruiken. Men

herleidt religie ook wel tot religare dat binden, opnieuw verenigen betekent. Dit verwijst naar zich verbonden weten, één worden met wat meer omvat dan de stam, het volk of het zelf. In deze dubbele verklaring ligt ook wel de twee-ledigheid of zelfs ambiguïteit van religie besloten.‘Kunnen we zonder religie’ is een intrigerende vraag. Het antwoord erop is vaak afhankelijk van de eigen opvoeding en ervaring, maar ook van de mogelijkheid om een beetje over de muren van de eigen tijd te kunnen heenkijken. In deze cursus gaan we in op wat we onder religie en godsdienst verstaan, wat de verschillen zijn tussen polytheïsme en monotheïsme (vormen boeddhisme en humanisme een religie?), op verschillen tussen monotheïstische joden, christenen en moslims, maar ook of we zonder religie of godsdienst een zingevend bestaan beleven.

Kunnen mensen zonder religie?

40

docenten: Dhr. drs. T. Polimé, antropoloog en cursusleider; dhr. dr. F. Bakker, Godsdienstwetenschappen, Universiteit Utrecht; mw. dr. R. Hoefte, historica, KITLV, Universiteit Leiden; dhr. dr. W. Hoogbergen en mw. dr. Y. van der Pijl, beiden (senior-) onderzoeker/docent Culturele Antropologie Universiteit Utrecht; dhr. dr. H. Ramsoedh, historicus, Hogeschool HAN; dhr. prof. dr. A. van Stipriaan, conservator Latijns Amerika/Caraïbisch gebied, Tropenmuseum en hoogleraar Caraïbisch geschiedenis, Erasmus Universiteit; mw. dr. M. de Theije, Sociale en Culturele Antropologie, VU Amsterdam; dhr. prof. dr. H.U.E. Thoden van Velzen, emeritus hoogleraar Culturele Antropologie, Universiteit van Amsterdam.

cursusdata: 8, 15, 22, 29 januari; 5, 12, 19, 26 februari 2015 (8). Wanneer u mee op reis wilt, kunt u zich opgeven bij de reiscoördinator drs. Thomas Polimé, via zijn e-mail: [email protected].

tijd: Donderdag 9.45 - 12.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht, tropische serre van de Botanische Tuinen, De Uithof, Utrecht.studiemateriaal: Aan het begin van de cursus wordt tegen kostprijs een reader aangeboden met

een thematische literatuurlijst (zie ook www.san-reizen.com).cursusprijs: € 195,-

3M5 128Universiteit Utrecht

In deze cursus laten Suriname-experts u kennismaken met de diversiteit aan bevolkingsgroepen en hun religies in Suriname. Gestart wordt met een inleidend college over Suriname, haar geschiedenis, cultuur en bevolking. De andere colleges staan in het teken van de diverse religies.Jodendom gaan in op de geschiedenis van het jodendom in Suriname en de verschillende synagogen in Paramaribo.De christenen De zendelingen uit onder meer Nederland en Duitsland hebben het christelijk geloof in Suriname verspreid.

We schenken aandacht aan de geschiedenis van de Hernhutterzending en de katholieke missionarissen en aan de evangelische kerken waar zich tegen-woordig veel mensen bij aan sluiten.Moslims en hindoestanen Hier gaan we in op de achtergronden van de komst van veel Brits-Indische en ook Javaanse arbeidscontractanten naar Suriname. Van hen is een groot deel hindoe, anderen zijn toegewijd aan de islam. We gaan hier dieper in op de context en beleving van het hindoeïsme en de islam in Suriname.De Afro-Surinaamse religie Een (groot) deel van de Creolen en Marrons (naza-ten van gevluchte slaven) koesteren de religie van hun Afrikaanse roots. We kijken speciaal naar het ontstaan van deze religie en haar uitingsvormen.

Het religieuze spectrum van SurinameEen kennismaking met de diversiteit aan godsdiensten van de verschillende bevolkingsgroepen

Binnenstad Paramaribo

Deze cursus geeft een

goede voorbereiding op

de 16-daagse studie-

reis naar Suriname in

-

ven zonder dat u mee op

41

3M5 129Universiteit Utrecht

docenten : Dhr. dr. L. van Grunsven (cursuscoördinator) doceert Geografie en Economie van Zuidoost- en Oost-Azië aan de faculteit Geoweten-schappen, Universiteit Utrecht; dhr. drs. J. Borchert is voormalig senior docent-onderzoeker Stadsgeografie bij dezelfde faculteit.

cursusdata: 27 januari; (niet 3), 10, (niet 17), 24 februari; 3, (niet 10), 17, (niet 24), 31 maart 2015 (6).

tijd: Dinsdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: Lemos, G. (2013) The end of the Chinese Dream.

Why Chinese People fear the Future. New Haven: Yale University Press; J. van der Putten (2011) Verbijsterend China. Wereldmacht van een andere soort. Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers.


Chinese burgers zijn nog dagelijks bezig om hun kleine dromen te verwezenlijken. Maar de ambitie van het nieuwe leiderschap van China, president Xi Jinping voorop, reikt verder. Overal in het land maken billboards gewag van de ‘China Dream’: een samenleving die tegen

rechtvaardig en duurzaam zal zijn en waarin consumptie de motor van economische groei is. In deze cursus houden we de Chinese Droom

-groei die de afgelopen decennia op tal van terreinen is ontstaan. Vanuit de gestelde doelen heeft het land al een nieuwe transitie in gang gezet. Maar de verwezenlijking van de Chinese Droom is een weg vol hindernissen en uit-dagingen. In de cursus kijken we naar de volgende thema’s: bevolkings ontwikkeling voorbij de één-kind politiek, arm en rijk, stad en platteland, de consumptiemaatschappij, hulp-bronnen en duurzaamheid, milieu en gezonde steden. Hoe is het gesteld met de visie en daadkracht rond deze thema’s? De Chinese Communistische Partij wil de Chinese Droom verwezenlijken binnen het huidige politieke bestel. Zal de Partij nu slagen waar zij eerder faalde en daarmee haar positie kunnen blijven legitimeren? Of zal het politieke bestel steeds meer een obstakel blijken te zijn?

De ‘China Dream’: visioen of werkelijkheid?

Voorbijgangers (met mondkapje tegen de luchtvervuiling!) lopen in Beijing langs een ‘Chinese Droom’ billboard

Deze cursus is in deze vorm nog

niet eerder aangeboden en bestaat

uit twee delen. Dit eerste deel gaat

vooraf aan de studiereis naar China in

mei 2015 (zie pagina 56). Het tweede

deel van de cursus wordt ‘op locatie’

gegeven voor deelnemers aan de

studiereis. Dit eerste deel is ook

goed los te volgen.

42

docent: Dhr. dr. G. Koekoek is gepromoveerd aan de Vrije Universiteit van Amsterdam op sterbewegingen bij zwarte gaten en docent natuur-kunde aan HOVO-instellingen, de Universiteit Leiden en op een middelbare school in Amsterdam-Zuid.

voorkennis: Wis- en natuurkunde op VWO-eindexamenniveau.cursusdata: 29 januari; 5, 12, 19, 26 februari; 5 maart 2015 (6).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Syllabus Introductie Quantum Mechanica door G. Koekoek. Deze syllabus is voor


3N5 130Universiteit Utrecht

De wetten van Newton beschrijven met groot succes de beweging van alledaagse dingen. Op de schaal van atomen en kleiner blijkt de klassieke natuurkunde echter op geen enkele manier het gedrag van materie weer te kunnen geven. Op haar kleinste schaal heeft de natuur bijzondere verrassingen voor ons in petto. Licht gedraagt zich daar als deeltjes en materie als golven, atomen dansen met licht, energie ver-schijnt en verdwijnt in het niets en een fundamentele onvoorspelbaar heid van de natuur blijkt aan alles ten grondslag te liggen. Deze vreemde wereld wordt beschreven door de elegante en wonderlijke theorie van de kwantum-mechanica, die de basis vormt van alle moderne natuurkunde. Zij beschrijft met ongeëvenaarde precisie

de eigenschappen van de natuur op haar allerkleinste schaal, verklaart alle scheikunde en daarmee het leven en de kosmos, en vormt de theoretische grondslag van alle moderne technologie.In deze cursus geven we een introductie in de kwantummechanica. De onderwerpen die aan bod komen zijn: onzekerheidsrelatie van Heisenberg, de golfvergelijking van Schrödinger, atomen en hun kenmerken, fotonen, de interactie van materie met licht, de plaats van kwantummechanica in de

Introductie in de Kwantummechanica

Een atoom zoals beschreven door de kwantummechanica.

43


docent: Dhr. prof. dr. C.H.M. Brunia is emeritus hoogleraar Fysiologische Psychologie aan de Universiteit van Tilburg, zenuwarts en psycholoog.

cursusdata: 2, 9, 16, 23 februari; 2, 9, 16, 23 maart 2015 (8).tijd: Maandag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: In de herfst van 2014 komt Brunia’s boek uit met wellicht dezelfde

titel als deze cursus; u wordt daar nog over geïnformeerd. Verder krijgt u van de docent hand-outs van PowerPoint presentaties.


U hebt een brein en ik ook; er zitten meer zenuwcellen in dan er mensen op aarde leven, maar er zitten geen gedachten in, geen gevoelens, geen herinneringen. Mijn brein is een machine, die nodig is om te denken, te voelen, me iets te herinneren, me ergens bewust van te zijn. Dat brein produceert ook het IK, dat virtuele centrum, dat de baas lijkt van mijn gedrag. Sommige hersengebieden zijn meer betrokken bij het sturen van ons gedrag dan andere. In deze cursus zien we het verschil tussen wat een neurowetenschapper weet over mijn brein en hoe IK mijn gedrag ervaar. Het waaide gisteren behoorlijk. Witte schuim-koppen op de groene golven van de Oosterschelde.

zonder één enkele vleugelslag. Witte en grijze wolken schoven voorbij, onderbroken door bundels zonlicht. Met wapperende haren in de wind snoven we het zoute water op: heerlijk, wat een weer! Ik zag de beweging en kleur van golven, wolken en vogels, ik voelde de wind, rook het zout en voelde dat die ander dat ook voelde. De hersenprocessen die nodig zijn voor het zien van kleur en beweging en het herkennen van een vogel-silhouet begrijpen we steeds beter, maar het IK blijft ongrijpbaar als de wind.

De baas in je brein

Het brein en IK

44

docenten: Dhr. prof. dr. M.J.R. Wortel is hoogleraar Geofysica, met als specialisme Tektonofysica; dhr. dr. M.J. van Bergen is universitair hoofddocent Petrologie, met als specialisme Vulkanologie;

-men Paleo-oceanografie en Tektonofysica. Alle docenten zijn verbonden aan de faculteit Geowetenschappen, departement Aard wetenschappen, Universiteit Utrecht.

cursusdata: 4, 11, 18, 25 februari; 4, 11, 18, 25 maart 2015 (8). tijd: Woensdag 14.00 - 15.45 uur.plaats: University College, Dining Hall-Lounge, Maupertuusplein 1, 3584 EE Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen (niet verplicht): J. Grotzinger en T. Jordan (2014) Understanding Earth,

New York: W.H. Freeman and Company.cursusprijs: € 195,-


Het Middellandse Zeegebied is door zijn complexe geologische ontwikkeling al sinds de beginjaren van de geologische wetenschappen een prominent onder-zoeksgebied; gebergtegordels en vulkanisme staan hierin centraal. Daarnaast heeft het via de Griekse en Romeinse cultuur in de ontwikkeling van onze westerse cultuur de rol van bakermat vervuld. In deze cursus wordt verkend hoe het eerste onderwerp een rol heeft gespeeld in het tweede. We bespreken de invloed die de geologische geschie-denis en gesteldheid van het gebied hebben gehad op de vorming van het landschap, de verspreiding van

de bevolking en op verschillende cultuuruitingen.De cursus heeft twee geïntegreerde componenten. De eerste behandelt de geodynamische ontwikkeling van het gebied op basis van recent, deels eigen, onderzoek. Speciale aandacht wordt besteed aan vorming van kustgebieden en eilanden en aan de Middellandse Zee als sedimentair bekken, waarin grote zeespiegelvariaties zijn opgetreden (o.a. Messinien zoutcrisis). De tweede component omvat de behandeling van geologische factoren (o.a. vulkanische activiteit) die migratiestromen in de vroege bevolking en mogelijk zelfs van hominiden (‘Out of Africa’) hebben beïnvloed en de beschikbaarheid van natuurlijke grond-archeologie worden zeespiegelveranderingen, aardbevingen, vulkanisme en tsunami’s en de destructie van gebouwen en bevolkingscentra besproken.

Geologische geschiedenis van het Middellandse Zeegebied Invloeden op landschap, bevolking en cultuur

Satellietbeeld van het Middellandse Zeegebied (Bron: NASA)

Deze cursus is een

geactualiseerde

herhaling van die uit

voorjaar 2014.

45


docent: Mw. prof. dr. I. Sommer is psychiater in het UMC Utrecht en hoofd van de Stemmenpoli.

cursusdata: 9 en 11 februari 2015.tijd: Maandag en woensdag 13.15 - 15.00 uur (2).plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Aanbevolen: I. Sommer (2011) Stemmen horen,

Amsterdam: Balans.cursusprijs: € 50,-

Schizofrenie bestaat uit een mix van hallucinaties, waanovertuigingen, formele denk stoornissen, apathie, cognitieve stoornissen en een gebrekkig ziekte-inzicht. Er is niet één onder liggend mechanisme dat al deze symptomen kan verklaren. Zo weten we dat de hersenen meer dopamine aanmaken tijdens een psychose. Anti-psychotische medicijnen kunnen dit bij de meeste patiënten

De laatste hebben eerder te maken met verstoringen in de glutamaat- en GABA-signalering. Toch valt er voor-alsnog weinig succes te melden van middelen die op deze neuro transmitters aangrijpen. Misschien worden ze te laat ingezet; als het brein al ‘hard-Daarnaast is bij schizofrenie het immuunsysteem in een hogere staat van paraatheid. Dit kan weefselverlies en daarmee cognitieve en negatieve symptomen veroorzaken. Ontstekings remmende middelen zouden de symptomen kunnen verbeteren en weefselverlies voorkomen. Van aspirine – en NAC (N-acetylcysteïne) – is inderdaad een

Ook oestrogeen heeft een positieve invloed op de symptomen van schizo frenie. Last but not least is fysieke inspanning een mogelijke factor om hersen weefsel verlies

SchizofrenieMeer dan dopamine

Behandeling van schizofrenie met duiveluitdrijving enkele eeuwen geleden. Nog steeds denken veel patiënten dat een duivel of kwade geest bezit van hen heeft genomen

46

docent: Dhr. dr. F. Bienfait, plantenfysioloog, oud-medewerker Universiteit van Amsterdam, Rijksuniversiteit Gent en Instituut voor Toepassing van Atoomenergie in de Landbouw (ITAL) in Wageningen. Hij is nu verbonden aan de Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht.

voorkennis: Wie kamerplanten heeft en weet dat die nu en dan een scheutje water nodig hebben, heeft voor deze cursus voldoende voorkennis. Maar waarom gietert u eigenlijk? Tegen het uitdrogen? En heeft het zin om tegen ze te praten tijdens dat gieteren?

cursusdata: 3, 10, 17, 24, 31 maart; 7 april 2015 (6).tijd: Dinsdag 11.00 - 12.45 uur.plaats: Wachendorffzaal in het kassencomplex van de Botanische Tuinen, Universiteit

Utrecht, Utrecht.studiemateriaal: Tijdens de cursus wordt voor € 15,- een klapper met lesmateriaal uitgereikt.cursusprijs: € 150,-


Wij mensen kunnen niet leven zonder huis met gas, elek-tra, verwarming, stoelen en tafels, en telkens moeten we de deur uit om elders boodschappen te doen, dokters, pillen enzovoorts. Een plant of boom wordt buiten geboren, besluit zelfstandig te kiemen om vervolgens zijn hele verdere leven, vaak langer dan het onze, op dezelfde plek te blijven staan en op te groeien. ‘Boodschappen’ worden ter plekke gedaan in steeds dezelfde grond en in de langsstromende lucht,

en bloei, zonder enige hulp van buiten. Vorst, hitte, ziekten, parasieten: de plant heeft daarop een antwoord - soms zelfs sneller dan wij een jas kunnen aantrekken. Hoe die plant dat allemaal voor elkaar krijgt is het onderwerp van deze cursus.

zitten mooie maar riskante proefopstellingen bij die nu worden getest. De Botanische Tuinen is ook de plek van deze cursus en de planten en bomen in de proef-opstellingen zullen diverse cursusthema’s illustreren (Zie www.uu.nl/nl/botanischetuinen/Pages/default.aspx).

Hoe speelt die plant dat klaar?

Sapstroommeting aan een boom in de Botanische Tuinen, Universiteit Utrecht

Deze cursus is deels een

herhaling van die uit 2011.

47

docenten: Dhr. prof. dr. P.R. Bär is opleidingsdirecteur Biomedische Weten-schappen en cursuscoördinator; dhr. prof. dr. F.L. Moll is hoog leraar Vaatchirurgie; mw. prof. dr. S. Durston is hoogleraar Ontwikkelings-

-leraar Medische Microbiologie; dhr. prof. dr. M. Kon is emeritus

-leraar Cardiologie; allen werkzaam bij UMC Utrecht.

cursusdata: 4, 11, 18, 25 maart; 1 april 2015 (5).tijd: Woensdag 15.15 - 17.00 uur.plaats: UMC Utrecht, De Uithof, Utrecht. studiemateriaal: Tijdens de colleges wordt studiemateriaal uitgereikt. cursusprijs: € 125,-


Leergang ‘Medische Colleges van topspecialisten’

In deze cursus geven weer vijf vooraanstaande medische topspecialisten van het UMC Utrecht voor HOVO Utrecht een college over nieuwe ontwikkelingen in hun vak. Het zijn:� Slagaders aan de binnenkant

opereren. Wat kunnen we al, wat zit er aan te komen en is het wel zo duurzaam als een klassieke operatie?

� ADHD: In de hersenen of tussen de oren? Vroeger hoorde je nooit iemand over ADHD,

� Is het ziekenhuis gevaarlijk? Over infecties en resistente superbacteriën. Hoe groot zijn de risico’s om een infectie in het ziekenhuis op te lopen? En hoe groot is de kans dat zo’n infectie door een onbehandelbare bacterie wordt veroorzaakt?

�

chirurgie; over wat wij wel en niet in deze wereld accepteren.

� Regeneratie van het hart. Net als in sommige andere species heeft ook het menselijk hart beperkte capaciteit tot regeneratie via stamcellen. Kunnen we daar gebruik van maken bij hartfalen of infarct?

Medische collegesVooraanstaande medische specialisten over steeds nieuwe ontwikkelingen in hun vakgebied

Vasculair systeem

Deze cursus is het zesde deel

van de doorlopende Leergang

Medische Colleges van top-

specialisten. Dit deel volgt op het

vijfde deel van voorjaar 2014. De

48

01W 136Hogeschool Utrecht

docent: Mw. prof. dr. I.N. Bulhof is emerita hoogleraar Wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden en was universitair hoofddocent Geschie-denis van de Wijsbegeerte aan de faculteit Katholieke Theologie In Utrecht en de Universiteit Utrecht. Behalve boeken over Niet-zsche, Darwin en Freud publiceerde zij Van inhoud naar houding. Een nieuwe visie op filosoferen in een pluralistische cultuur (1995). Verder schreef zij artikelen over de relatie tussen filosofie en spiritualiteit en ge-schiedkundige en wetenschapsfilosofische onderwerpen.

cursusdata: 12, 19, (niet 26) februari; 5, 12, 19, 26 maart 2015 (6).tijd: Donderdag 10.30 - 12.30 uur.plaats: Domstad, Koningsbergerstraat 9, 3531 AJ Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: R. Janssen (2007), Aldus sprak de Boeddha. Aanbevolen: H.F. de

Wit (2008), Open veld van de ervaring. K. Neff (2013 / Engelse editie 2011), Zelf-compassie.


In de westerse wereld is naastenliefde – zorg voor de kwetsbare ander – een belangrijke pijler van de ethiek; bijvoorbeeld in de zorgsector of in het ontwikkelingswerk en in lijn met de middeleeuwse ‘werken van barmhartig-heid’. ‘Zorg voor zelf ’ is in onze cultuur een minder bekend, om niet te zeggen verdacht fenomeen. Het bestond in de klassieke oudheid, maar is sindsdien vervangen door het eenzijdig helpen van anderen.In het boeddhisme is ‘zorg voor zelf ’ het fundament voor alle zorgrelaties. Je moet eerst zorgen dat je eigen innerlijke huishouding op orde is voor je begint met zorgen voor een ander. In de boeddhistische beoefening van ‘liefdevolle vriendelijkheid’ (metta) cultiveer je eerst het bewustzijn van je eigen fundamentele goedheid. Vervolgens verruim je in de metta je vermogen tot vriend-zijn: niet alleen met betrekking tot jezelf, maar tot alle mensen en alle levende wezens. Het verschil tussen binnen en buiten verdwijnt. In deze cursus gaan we na of ons denken over het fenomeen ‘zorg’ aangevuld kan worden met het boeddhistische inzicht dat zorg voor zelf de basis is van zorg voor anderen, en wat ‘transcendentie’ in het boeddhisme kan betekenen.

Naastenliefde in de spiegel van het boeddhismeZorg voor jezelf of zorg voor de ander: een tegenstelling?

Deze cursus is een herhaling

van die uit voorjaar 2014. Het

maximum aantal deelnemers is 25.

49

2W5 137Hogeschool Utrecht-Amersfoortt

docent: Dhr. dr. R. van Gerwen, Wijsbegeerte, Universiteit Utrecht. Docent en onderzoeker bij Wijsbegeerte (faculteit Geesteswetenschappen) en aan University College van Universiteit Utrecht. Hij is verbonden aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag en de Hogeschool der Kunsten te Utrecht en doceert aan de HOVO’s van Nijmegen, Utrecht en Brabant. Hij heeft een eigen bedrijf: Consilium Philosophicum. Website: www.consiliumphilosophicum.nl/2015/amersfoort_kwh

voorkennis: nee (wel interesse in kunst en eventueel in filosofie)cursusdata: 21, 28 januari; 4, 11, 18 (niet 25) februari; 4, 11, 18, 25 maart; 1 april 2015 (10).tijd: Woensdag 15.00 - 17.00 uur.plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort.studiemateriaal: Rob van Gerwen: Kunst en onze werkelijkheid, manuscript, pre-publicatie 2014.

Wordt als reader verkocht wanneer er teksten uit gelezen moeten worden ter voorbereiding van de cursus.


Ook al roepen bepaalde kunstwerken bij mensen irritatie op, er zijn genoeg mensen die kunst als een vorm van onderzoek opvatten, vergelijkbaar met wetenschap en

van om in kunstwerken een diepgaand contact te ervaren, of gewoon op het ver-keerde been gezet te worden.Kunst is geweldig. Waarom eigenlijk? Wat gebeurt er met u als u een kunstwerk beleeft? Wat doet het met iemand, wat vertelt het aan u, en hoe werkt dat dan? Beleven we

schilderijen kijken? En wat is daar zo geweldig aan?

vragen. We beginnen met enkele kunstenaars waarvan het werk ons bij die kern brengt. We bespreken het kwaad dat door een vervalsing wordt aangericht en gaan dieper in op onze ideeën over authenticiteit. We kijken naar de ver schillen tussen taal en afbeeldingen en vragen ons hardop af hoe een kunstwerk emoties kan uitdrukken. Bij dat alles vergelijken we de verschillende kunstvormen met elkaar en onderzoeken we hoe nieuwe kunst-

Kunst en onze werkelijkheidEen filosofische benadering

50

docent: Dhr. drs. E. Brinckmann studeerde Rechten en Filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, is als docent Arbeids- en organisatie filosofie verbonden geweest aan Hogeschool de Horst, de Academie voor Architectuur en Stedenbouw, Tilburg en als gastdocent aan de Universiteit voor Humanistiek. Hij werkt in landschaps projecten voor Wageningen Universiteit/PRI en is mede beheerder van landgoed het Lankheet in Twente.

voorkennis: Dit is een vervolg op eerdere cursussen Landschapsfilosofie, maar instappen is geen probleem.

cursusdata: 27 maart; (niet 3), 10, 17, 24 april 2015 (4).tijd: College: vrijdag 27 maart, 10.00 - 12.00 uur op de Hogeschool Utrecht-Amersfoort,

De Nieuwe Poort 21, Amersfoort. Wandelingen: vrijdag 10, 17 en 24 april, 10.00 - ca. 16.00 uur. We reizen gezamenlijk: per trein naar makkelijk bereikbare locaties en per auto naar andere locaties, af te spreken op de startbijeenkomst. Benodigd: wandelschoenen, wandel/regenkleding, dagrugzak en eigen proviand. Routes: wisselend terrein, afstanden ca. 10 km.

plaats: Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21, Amersfoort.studiemateriaal: Wandelboek over landschapsfilosofie, KNNV, in voorbereiding, Eric Brinckmann.cursusprijs: € 175,-

2W5 138Hogeschool Utrecht-Amersfoort

Er is in de afgelopen eeuw een grote afstand ontstaan tussen de comfortabele binnensferen en ‘het buiten’ (Sloterdijk). Hoewel de thema’s natuur en landschap meer dan ooit in de belangstelling staan, is het buiten feitelijk een voort zetting geworden van het binnen met andere middelen. Landschaps hernieuwde ‘onderdompeling’ in het landschap. In dit tweede deel van de vervolgcursus gaan we in alle delen van Nederland op zoek naar de verschillende manieren waarop in het verleden over het landschap is nagedacht. We

bezoeken de tuin van de Huygens op Hofwijck waar renaissance en moder-niteit verweven waren en gaan op zoek naar populaire locaties van de Hollandse landschapsschilderkunst in de duinen bij Haarlem. Moderniteit en de maximale beheersing van natuur en landschap laten zich goed lezen in de Oude Hollandse Waterlinie. Via de stadswallen van Utrecht belanden we in de Romantiek: de kentering van landschapsbeleving, een periode waarin we volgens sommigen nog steeds verkeren. Daarbij staan de beroemde Wodanseiken bij Wolfheze op het programma en toetsen we eigentijdse romantiek aan enkele bekende natuur monumenten. Filosofen die aan bod komen: Spinoza, Kant, Nietzsche, Benjamin, Heidegger, Plessner, Barthes, Foucault, Deleuze, Guattari, Sloterdijk.

Filosoferen en wandelen

Katwijk aan Zee, het westelijke uiteinde van de Romeinse limes.

51

3W5 139Universiteit Utrecht

docent: Mw. dr. P.J. van den Haak is filosoof. Zij heeft filosofie gedoceerd o.a. aan het VUMC te Amsterdam. In 1999 promoveerde ze op Metafoor en filosofie. Zij doet onderzoek naar metaforen op het terrein van ziekte en gezondheid en naar medische filosofie.

cursusdata: 5, 12, 19, 26 februari; 5, 12 maart 2015 (6).tijd: Donderdag 13.15 - 15.00 uur.plaats: Universiteit Utrecht.studiemateriaal: Zeer gewenst: Nel van den Haak (2013) De Machinemens. De machinemetafoor

in de geneeskunde en in het denken over ziekte en gezondheid. Delft, Eburon. Bij aanvang van de cursus tegen kostprijs verkrijgbaar of vooraf te bestellen; zie www.machinemensgeneeskunde.nl en www.eburon.nl. Aanvullend materiaal wordt digitaal aangeleverd.


Door de eeuwen heen gebruiken mensen beelden en meta-foren om het menselijk lichaam te begrijpen. De metafoor van de ‘machinemens’ werd in de geneeskunde ingezet om er achterhaalde geneeskundige benaderingen van de mens mee te kunnen weerleggen: de mens zou een machine zijn, de hersenen een complex van biologische mechanismen, de psyche een motor die ‘stoom af kon blazen’. De machine waarmee de mens is vergeleken veranderde steeds. Aanvankelijk ging het vooral om een uurwerk of klok, vervolgens om de psyche van de mens als stoom machine zoals bij Freud. Nog later kwamen het elektriciteits van de psyche en daarna de machine van de menselijke cel. Nu worden de hersenen gezien als een complex van biologische mechanismen. Hoe kwamen al deze machines en ‘mechanica’ op? En hoe werkten en werken ze in

De machinemens bepaalde de richting van het medische onderzoek. Deze metafoor zette aan tot lijkensnijdingen en experimenten. Daarmee kwamen vragen op over de ver houding tussen lichaam en geest en tussen natuur en cultuur. Ook nu is er spanning tussen mens en techniek: als patiënten als machine worden benaderd, maar ook wegens de snelle medisch-technologische ontwikkelingen.

De ‘machinemens’ De machinemetafoor in de geneeskunde en in het denken over ziekte en gezondheid

52

In het kader van de HOVO-cursus ‘Kunst na de Tweede Wereldoorlog’ wordt er van

georganiseerd naar New York. We bezoeken diverse musea:

� Het Museum of Modern Art

belangrijkste centra voor moderne kunst, met zijn fraaie beeldentuin en werken van Frida Kahlo, Brancusi,

� Roy Liechtenstein, Jackson Pollock, Jasper Johns, Matisse en Picasso. Na het bezoek staan we stil bij de architectonische juweeltjes in Midtown Manhattan.

� Het Guggenheim Museum, gebouwd door de beroemde architect

�

Tijdens een wandeltocht door de wijk Harlem bezoeken we de kerken waar de gospelmuziek ten gehore wordt gebracht.We genieten van een cruise bij maanlicht en varen langs de highlights van New

We overnachten in het zeer gunstig gelegen Washington Square Hotel in

Italy en Madison Square Garden.

Heeft u belangstelling voor deelname aan deze reis? Geeft u zich dan vóór

bovengenoemde cursus kunt u zich inschrijven, al hebben cursisten voorrang bij deze unieke kunstreis.

Kunst in New York

2S5-140Hogeschool Utrecht-Amersfoort

7-DAAGSE REIS NAAR NEW YORK

53

reisbegeleider: Begeleiding: mw. drs. L. le Blanc (www.lisetteleblanc.nl) in samenwerking met HOVO en Sophus Travel.

reisdata: 21 tot en met 27 maart 2015 (7 dagen)aantal deelnemers: Minimaal 15, maximaal 25.inleidende cursus: Kunst na de Tweede Wereldoorlog - najaar 2014reissom: € 1.985,-inbegrepen: Vlucht Amsterdam - New York v.v. (KLM)

Transfer luchthaven - hotel v.v. Entrees en cultureel programma Logies op basis van halfpension (ontbijt en diner tijdens ons verblijf) Toeslag éénpersoonskamer € 359,- U dient zelf zorg te dragen voor een annulerings- en reisverzekering.

informatie en aanmelding: Aanmelding via de docente mw. drs. L. le Blanc [email protected].

De reis is in samenwerking met Sophus Travel.

Highlights van New York

in en buiten de musea

54

Deze zestiendaagse studiereis laat u kennis maken met de diversiteit van Suriname in cultuur, natuur, bevolkings-samenstelling en de daarbij behorende religies. Het eerste gedeelte van de reis staat in het teken van de diverse religies. We maken kennis met ver-schillende voorgangers, zoals de dominee, de pastoor, de rabbijn, de pandit en de imam. Zij zullen ons ontvangen in hun

respectievelijke kerk, synagoge, hindoestaanse tempel of moskee, ons daar een rondleiding geven en ons vertellen over de achtergronden van hun geloof. Daarnaast bezoeken we Jodensavanne, een oude Joodse begraafplaats en de voormalige leprozerie Batavia aan de Coppenamerivier, waar de Nederlandse pater Peerke Donders lange tijd werkte.De tweede week staat in het teken van een kennismaking met de schitterende Surinaamse natuur en de cultuur van de Okaanse Marrons. Eerst bezoeken we de prachtig gerestaureerde plantage Frederiksdorp. Daarna steken we over naar het stadje Saint-Laurent, om van hieruit aan de zesdaagse korjaaltocht over de Marowijnerivier naar de Okanisi Marrons aan de Tapanahoni te beginnen. We overnachten in Wadaa in kleine logeerhuisjes aan het water, met een prachtig uitzicht over de rivier. Onderweg gaan we verschillende stroomversnellingen over. Bij de grootste stroomversnelling stappen we uit en lopen een stukje naar een kleinere boot, die ons naar het dorpje Moi Taki brengt. Daar maken we kennis met de mensen in het dorp die ons daar het dagelijks leven laten meebeleven.De laatste twee dagen brengen we weer in Paramaribo door, zodat iedereen ook op eigen gelegenheid de stad nog verder kan verkennen.

Een tocht door de natuur, de cultuur en het religieuze spectrum van Suriname

3S5 141Universiteit Utrecht

ZESTIENDAAGSE STUDIEREIS NAAR SURINAME

De studiereis wordt

voorafgegaan door de

HOVO-cursus ‘Het

religieuze spectrum van

Suriname’ in januari/

februari 2015 (zie pag.

40). U kunt zich ook

inschrijven zonder dat u

de cursus hebt gevolgd.

55

reisbegeleiders: Dhr. drs. Thomas Polimé is cultureel antro-poloog en organiseerde reeds diverse studie-reizen voor HOVO Utrecht naar Suriname. Linn Borghuis, de tweede reisbegeleider, woonde een half jaar in Suriname, werkte voor het Tropen museum en verrichtte in het kader hiervan museale werkzaamheden in Suriname. Ze heeft er ook ver-schillende tochten uitgezet naar de kust en naar het binnenland. Daarnaast faciliteert ze museale evenementen via haar Projectbureau Cultural Motion

reisdata: Zaterdag 7 maart tot en met zondag 22 maart 2015 (terugkeer op Schiphol) (16 dagen)

kosten: €2440,- (inclusief visum) op basis van een tweepersoonskamer. Voor een een-persoonskamer betaalt u € 225,- meer. Voor de reisvoorwaarden en het reisplan zie de website van ons reisbureau Jungletours (www.jungletours.nl)

aanmelding: Inschrijfformulier aan te vragen via de mail: [email protected]; zie hiervoor ook de website www.jungletours.nl

aantal deelnemers: Minimaal 12 en maximaal 18 deelnemers.inleidende cursus: Direct voorafgaand aan de reis wordt de HOVO-cursus ‘Het religieuze spectrum

van Suriname’ gegeven (zie pag. 40 in deze gids). Hierin zal ook verder worden ingegaan op deze reis.

literatuur: Aan het begin van de cursus of reis wordt tegen kostprijs een reader aangeboden met onder meer een thematische literatuurlijst.

Kennis maken met de diversiteit

van Suriname

Hindoe

praktische informatie

SEIZOEN 2014-2015

60

HOVO Utrecht is een onderwijsinstelling die voor mensen vanaf 50 jaar cursussen op univer-sitair en hbo-niveau aanbiedt in Utrecht en Amersfoort. Wilt u een nieuw vakgebied ontdek-

vakgebied leren kennen of bijhouden? Dan zijn onze cursussen interessant voor u. Wij stem-men ons cursusaanbod en de onderwijsstijl af op de interesses, kennis en ervaring van ouderen, op vele wetenschappelijke en maatschappelijke gebieden en de humanistiek.

De exploitatie van HOVO is mede mogelijk doordat de samenwerkende universiteiten en ho-gescholen faciliteiten beschikbaar stellen. Wij kunnen de cursusprijzen daardoor laag houden. Het is onze missie om een ontmoetingsplaats te zijn voor 50-plussers, die willen deelnemen aan maatschappelijke debatten en die op zoek zijn naar verdieping en verbreding van hun ken-nis onder leiding van ervaren docenten.

WIE ZIJN WIJ?

HET BESTUURDhr. prof. dr. O.A.L.C. Atzema (Oedzge) namens de UU (voorzitter); mw. prof. dr. H.A. Alma (Hans) namens de UvH (lid); dhr. R. Versteegh (René) namens de HU (penningmeester); dhr. drs. H.G.J. Peeters (Harry) namens de Stichting Vrienden (lid). Het ambtelijk secretariaat van het bestuur wordt gevoerd door de directeur.

DE PROGRAMMACOMMISSIESDe coördinatoren van HOVO Utrecht worden bijgestaan door Programmacommissies.

� het aanreiken van namen van docenten die een cursus voor HOVO Utrecht willen geven� het bij de totstandkoming van het cursusaanbod beoordelen of aan de eisen van pluriformi-teit en kwaliteit van het cursusaanbod is voldaan � het gevraagd en ongevraagd advies geven met betrekking tot de kwaliteit van het cursusaanbod, mede op basis van de evaluaties.

HOVO NEDERLAND HOVO Nederland is de landelijke vereniging van HOVO-instellingen. HOVO Nederland heeft tot doel deze instellingen te ondersteunen bij het bevorderen van hoger onderwijs voor ouderen in Nederland. HOVO Nederland is lid van de Association Internationale des Univer-sités du Troisième Age (AIUTA).Zie voor de website van HOVO Nederland: www.hovonederland.nl

LINKS NAAR DE PARTNERS VAN HOVO UTRECHTwww.uu.nl; www.hu.nl; www.uvh.nl; www.uvt.nl; www.amersfoort.hu.nl;

www.vriendenhovoutrecht.nl

61

AANMELDEN EN BETALEN � online: via ‘Ons aanbod’ op onze website

cursus klikt u – onderaan de pagina – ‘toe-voegen aan mijn aanmeldingsformulier’ waar u de instructies opvolgt. U geeft een machtiging tot eenmalige automatische incasso af en u ont-vangt direct per retourmail de bevestiging van uw aanmelding. Ca. 1 week voor aanvang wordt het cursusgeld van uw rekening afgeschreven. Desgewenst kunt u op het digitale aanmel-dingsformulier aangeven dat u zelf het cursus-geld overmaakt, u bent dan pas ingeschreven zodra het cursusgeld binnen is bij HOVO.

Ter bevestiging van uw inschrijving ontvangt u binnen enkele dagen uw bewijs van deelne-ming per e-mail, met daarop uw naam en de cursus waarvoor u bent aangemeld. Met dit bewijs en een geldig legitimatiebewijs kunt u tot een jaar na inschrijving gratis toegang krijgen tot de Universiteitsbibliotheken te Utrecht. Een week voor aanvang van de cur-sus ontvangt u per e-mail de welkomstbrief, waarin ook de locatie en routebeschrijving zijn vermeld.

OVER- OF ONDERINSCHRIJVINGInschrijving vindt plaats op volgorde van binnenkomst van de betalingen. Mocht er geen plaats meer zijn in de cursus van uw keuze, dan ontvangt u daarover bericht. Wan-neer een cursus vol is geven wij dit aan op de website. Als een cursus vanwege onvoldoende belangstelling niet kan doorgaan, krijgt u hiervan uiterlijk twee weken voor aanvang van de cursus bericht. Uw afgegeven incasso wordt ingetrokken of het eventueel reeds betaalde cursusgeld wordt teruggestort. Voor nadere inlichtingen kunt u een e-mail sturen ([email protected]), of bellen met het Bureau van

HOVO Utrecht (030 - 2533197), op maandag

ANNULERENU kunt uw aanmelding tot twee weken voor aanvang van de cursus zonder opgave van redenen annuleren: door retourzending van uw bewijs van deelneming of door een e-mail te sturen naar [email protected]. Tot twee weken voor aanvang van de cursus wordt bij annulering € 15 administratiekosten in rekening gebracht. Daarna wordt de helft van het cursusgeld doorberekend. Voor HOVO-reizen gelden andere annulerings-termijnen: zie hiervoor het aanmeldings-formulier voor studie reizen.

CURSUSPRIJSDe cursusprijs is gebaseerd op de duur van de bijeenkomsten en het aantal daarvan

UITVAL CURSUSBIJEENKOMST(EN)Wanneer een cursusbijeenkomst door on-voorziene omstandigheden niet door kan gaan, maken wij dit per e-mail bekend. We raden u daarom aan om op de ochtenden van uw cursusdagen uw e-mail te raadplegen. De

tijdstip ingehaald, veelal in de week na be-eindiging van de cursus.

CURSUSLOCATIES EN CURSUSTIJDENDe meeste cursussen geven wij overdag in de onderwijsgebouwen van de universiteiten en hogescholen. De vraag van het reguliere on-derwijs naar zalen is overdag echter óók groot. De in HOVO Utrecht samenwerkende instel-lingen stellen de collegezalen daarom pas ter

ALGEMENE VOORWAARDEN

62

beschikking nadat het reguliere onderwijs is ingeroosterd. Omdat de cursusgidsen al eer-der worden gedrukt kunnen de uiteindelijke locaties en tijdstippen afwijken van die in de gidsen. Zodra de locatie bekend is, wordt dit op de website bij de cursus vermeld. Ongeveer een week voor aanvang van de cursus ontvangt u een welkomstbrief van of namens de docent, met daarin ook de exacte cursuslocatie. Achter in de gids vindt u een uitleg hoe u de belang-rijkste locaties kunt bereiken.

STUDIEMATERIAALWanneer docenten een reader gebruiken, is de prijs daarvan in het algemeen niet bij de cursusprijs inbegrepen. U kunt de reader tijdens het eerste college kopen. Sommige docenten maken gebruik van één of meerdere boeken, die u in de regel zelf moet aanschaf-fen. Meer informatie over het studiemateriaal vindt u bij de cursusbeschrijvingen in de gedrukte gids, op onze website, of later in de eerder genoemde welkomstbrief.

CURSUSCONTACTPERSONENBij veel HOVO-cursussen vervullen Vrienden van HOVO Utrecht of andere cursisten belan-geloos de functie van contactpersoon. Deze ‘cursuscontactpersonen’ zijn cursisten, die enerzijds docenten en coördinatoren van een aantal taken ontlasten en anderzijds spreek-buis voor de cursisten zijn. Taken van de cursuscontactpersoon kunnen zijn: het bieden van hulp bij het verspreiden van readers, het laten circuleren van een deelnemerslijst voor uw paraaf, en het informeren van cursisten die niet bij een bijeenkomst aanwezig kunnen zijn over eventuele wijzigingen in het programma.

EVALUATIE CURSUSSENWij hechten zeer aan de bewaking van de kwaliteit van onze cursussen. Wij vragen u daarom mee te werken aan de evaluatie, die na de laatste cursusbijeenkomst wordt toegestuurd

per e-mail. In het formulier is er ook ruimte voor het maken van bijzondere/individuele opmerkingen. De uitkomsten van de evalu-atie worden door de coördinatoren met de cursuscontactpersonen en docenten besproken.

samenvattingen van de evaluaties. Zo kunnen wij tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

VOORWAARDEN VAN DE EXCURSIESHOVO Utrecht besteedt de uiterste zorg aan haar programma’s. Toch kan het voorkomen dat er kort voor - of zelfs tijdens - de excur-sies programmawijzigingen zijn. Wij vragen om uw begrip hiervoor.Ook vraagt HOVO Utrecht de deelnemers aan excursies vooraf aan ons te melden wan-neer er eventuele beperkingen in mobiliteit zijn (traplopen/afstanden).Door deel te nemen aan de genoemde ac-tiviteiten verklaart de deelnemer om noch HOVO Utrecht, noch de organisatoren, noch de begeleiders aansprakelijk te stellen voor wijzigingen in het programma of voor ongevallen tijdens de excursies.

VOORWAARDEN STUDIEREIZENVoor de praktische organisatie van de studie-reizen werken wij meestal samen met door ons geselecteerde reisorganisaties. Een aantal docenten geeft er echter de voorkeur aan om de organisatie in eigen hand te houden. Voor het waarborgen van de kwaliteit van de studiereizen en de veiligheid van de deelne-mers heeft HOVO Utrecht een reisprotocol ontwikkeld waaraan deze reizen moeten voldoen. De organisator verstrekt dit reispro-tocol aan de (potentiële) deelnemers na aan-melding voor een studiereis.Deelnemers aan buitenlandse activiteiten van HOVO Utrecht zijn verplicht een annule-rings- en reisverzekering af te sluiten.

63

PER OPENBAAR VERVOER VANAF CENTRAAL STATION UTRECHT NAAR:� De Universiteit voor Humanistiek en de gebouwen van de Universiteit Utrecht in de

binnenstad: stadsbus 4 en 28, bushalte Stadsschouwburg.� De Hogeschool Utrecht, locaties Nijenoord en Oudenoord: stadsbus 6, 9 en 16 en regiobus

richting Maarssen, lijn 36. � De locaties van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht in De Uithof:

stadsbus 12 en 28, bestemming UMC/de Uithof.� Het Utrecht University College (ingang Prins Hendriklaan) (ca. 10 minuten lopen vanaf

de halte): stadsbus 12, bushalte De Kromme Rijn.

PER OPENBAAR VERVOER VANAF STATION AMERSFOORT NAAR HOGESCHOOL UTRECHT-AMERSFOORT, DE NIEUWE POORT 21, 3812 PA AMERSFOORT: � Via de voorzijde van het station: stadsbus 2, 3, 4 of regiobussen 74 en 103,

halte Groningerstraat/Eemplein.� Via de achterzijde van het station: rechtsaf (ca. 10 minuten lopen).

AUTO PARKEREN� In de binnenstad van Utrecht is de parkeerruimte beperkt en duur. Parkeergarages vindt u

onder andere aan de Springweg (te bereiken via de Mariaplaats) en de Kruisstraat (bij de Stadsschouwburg).

� Op de parkeerterreinen op De Uithof geldt betaald parkeren. Deze terreinen zijn tijdens de onderwijsperioden vaak vol. Er is een nieuw parkeerterrein bij de afrit 28 Utrecht-

Kosten per dag maximaal € 5,- inclusief openbaar vervoer vanaf de parkeergarage. � Op de campus van het Utrecht University College is voldoende gratis parkeerruimte.� Parkeren bij Hogeschool Utrecht-Amersfoort, De Nieuwe Poort 21 kan alleen op een

terrein met betaald parkeren (bij het gebouw van de hogeschool rechts de Eemlaan in).

HOE KOMT U NAAR DE BELANGRIJKSTE CURSUSLOCATIES?(RAADPLEEG OOK WWW.9292.NL VOOR EVENTUELE WIJZIGINGEN MBT BUSLIJNEN)

Deze cursusgids is een uitgave van HOVO Utrecht. Eindredactie: Michaëla Coenraads, Yvonne van der Valk (HOVO Utrecht).Vormgeving: Ineke Huibregtse (Studio iH, Amsterdam).Redactie: Tine van Voorst (Amsterdam).Drukwerk: ZuidamUithof Drukkerijen (Utrecht).© HOVO Utrecht 2014-2015. Alle rechten voorbehouden.

COLOFON

64

De Stichting Vrienden van HOVO Utrecht ondersteunt het werk van HOVO Utrecht en behartigt de belangen van de cursisten onder andere door: • vertegenwoordiging in het bestuur van HOVO Utrecht • deelname aan programmacommissies • assistentie bij de opening van het cursusjaar en de Zomeracademie.

Activiteiten: • in het voorjaar: een (dag-)excursie voor Vrienden en introducé(e)s: per touringcar naar een belangwekkende tentoonstelling of activiteit in Duitsland of België • in het najaar: de Vrien-denmiddag voor donateurs en vrijwilligers: een lezing over een cultureel of historisch onderwerp, gevolgd door een gezellig samenzijn.

meer) per kalenderjaar. Als Vriend van HOVO Utrecht kunt u deelnemen aan de activiteiten die de Stichting organiseert.

Aanmelding nieuwe donateurs en hernieuwing bestaande donateurs 2014: bij voorkeur via de web-site www.vriendenhovoutrecht.nl of door inzending van het onderstaande formulier.U kunt desgewenst ook een overschrijving doen naar rekening NL77 RABO 0136 1112 03 ten name van Vrienden HOVO Utrecht. Vermeld daarbij altijd doel, jaar en naam!

-2316330

AANMELDING / BETALING DONATIE 2015Ondergetekende machtigt hierbij de Stichting Vrienden van HOVO Utrecht om éénmalig een

bijdrage van

IBAN: 0LN

Dhr. Mw. Voorletters: Naam:

Adres:

Postcode: Plaats:

Telefoon: e-mail:

Datum: Handtekening:

Opsturen aan: Vrienden van HOVO Utrecht, t.a.v. dhr. J.M. Valeton, penningmeester, Van Renesselaan 36, 3703 AJ Zeist. [email protected]

STICHTING VRIENDEN VAN HOVO UTRECHT

MEDEWERKERS BUREAU:

HET BUREAU VAN HOVO UTRECHT

E-mail: [email protected]. Bezoekadres: Heidelberglaan 8, kamer 237, 3584 CS Utrecht.

Bij calamiteiten: 06-42565314.

Voor informatie over de inhoud en het niveau van een cursus kunt u terecht bij

Dhr. drs. H.J. (Henk) van Hout coördinator Universiteit van Tilburg/Faculteit Katho-

Utrecht; 030-2531882; e-mail: [email protected]

Mw. C. (Corine) de Maar coördinator Hogeschool Utrecht-Amersfoort en administratie; e-mail: [email protected]

Mw. dr. R. (Rieke) Leenderscoördinator Universiteit Utrecht; 030-2532975 (maandag en donderdag); e-

Mw. Y.C.M. (Yvonne) van der Valk coördinator bureau; e-mail: [email protected]

ALGEMENE LEIDINGMw. M.D. (Michaëla) Coenraads MSc MBA 030-2534606 (dinsdag en donderdag); e-mail: [email protected]

De landelijke

belangen van

alle HOVO-

instellingen worden

behartigd door HOVO

Nederland. HOVO Utrecht is

een initiatief van de Universiteit

Utrecht, Hogeschool Utrecht,

Hogeschool Utrecht-Amersfoort,

Universiteit van Tilburg-Faculteit

Katholieke Theologie (locatie

Utrecht) en de Universiteit voor

Humanistiek Utrecht. HOVO

Utrecht maakt gebruik van de

expertise van (oud-)hoogleraren/

docenten en de faciliteiten van

de genoemde instellingen.

FacuLteit KathoLieKe theoLogie

Colleges waar je voor terugkomt!

■ HOGER ONDERWIJS■ 50+■ AANGENAME SFEER■ GEEN TENTAMENS

VOORJAAR 2015

HOVO UtrechtPostbus 80125, 3508 TC UtrechtT 030 253 3197E [email protected] www.hovoutrecht.nl

HOVO Utrecht-Hoger Onderwijs voor 50+

Documents

Transcript of HOVO Utrecht-Hoger Onderwijs voor 50+