HMC 2019 2019 EINDRAPPORTAGE KOERS OMSL...HMC Eindrapportage I Informatiebijeenkomsten en...

HMC AntoniushoveBezoekadresBurgemeester Banninglaan 12262 BA LeidschendamTelefoon: 088 979 79 00Fax: 070 312 53 35

HMC BronovoBezoekadresBronovolaan 52597 AX Den HaagTelefoon: 088 979 79 00Fax: 070 312 53 35

HMC WesteindeBezoekadresLijnbaan 322512 VA Den HaagTelefoon: 088 979 79 00Fax: 070 312 53 35

HM

C

Eindrapportage I HM

C kiest koers: D

e juiste zorg op de juiste plek Septem

ber 2019

Eindrapportage

Informatiebijeenkomsten en Dialoogtafels

September 2019

We doen het samen

Hallo Toekomst

Concept en eindredactieWendy Eelsing en Désirée Valten

TekstenDésirée Valten, Wendy Eelsing,

Maja Landeweer en Nita Pleune

FotografieEsther Hessing, Rob Vissers, Pim Ras

OntwerpBC Uitgevers BV - Hannique de Jong

UitgeverBC Uitgevers B.V., Sneek

telefoon 0515 429 429

DrukScholma Druk BV, Bedum

Bedankt: alle deelnemers aan de bijeenkomsten,

geïnterviewden en medewerkers van HMC,

in het bijzonder de medewerkers van de

afdeling Communicatie

Meer weten? Kijk op www.haaglandenmc.nl/toekomst

HMC Eindrapportage I Informatiebijeenkomsten en Dialoogtafels 1

Pagina 22 en 23Bezoek SER

Pagina 24 en 25Interview met Wendy Eelsingen Désirée Valten

Pagina 26 en 27Een paar do’s

Pagina 28, 29, 30 en 31Informatiebijeenkomsten

Pagina 32 en 33 Interview met Daan Rooijmans

Pagina 34 en 35Buurttafels

Pagina 36 en 37Interview met Kavita Parbhudayal

Pagina 38 en 39 Zorgtafels

Pagina 40 en 41Interview met Maaike Lunstroot

Pagina 42 en 43Zorgtafels

Pagina 44 en 45Interview met Chance Pennington de Jongh


Pagina 48 en 49Communicatie over het waarom, wat en hoe

Pagina 50 en 51Interview met Wouter Bongers

inhoud

Pagina 52 en 53 Zorgtafels

Pagina 54 en 55Interview met Annemiek Overboom

Pagina 56, 57 en 58FactCheck

Pagina 59Interview met Pieter Jöbsis en Barbara Kamp


Pagina 62 en 63Interview met Juliette Bouw


Pagina 66 en 67Interview met Inge Zweerts de Jongh en Nanning Mol

Pagina 68Het laatste woord

Pagina 2 en 3Voorwoord

Pagina 4 en 5HMC kiest koers

Pagina 6 Visie van minister Bruno Bruins op het medisch zorglandschap

Pagina 7Activiteitenoverzicht

Pagina 8, 9, 10, 11, 12, 13 en 14

Bevindingen en aanbevelingen

Pagina 15, 16, 17 en 18 Informeren, luisteren, verbinden en leren

Pagina 19 Druk schema HMC-bestuurders

Pagina 20 en 21Interview met Bastiaan Sorgdrager

en Theo de Rooij

Zorg in de toekomst: dichtbij

waar het kan, in het ziekenhuis waar nodig

voorwoord

Om de zorg goed en betaalbaar te houden, ziet de zorg er in de toekomst anders uit.

Meer in de wijken. Meer bij de mensen thuis. Met meer gebruik van e-health-

toepassingen. Met meer aandacht voor preventie. Met meer verbinding tussen

gezondheidszorg en welzijn. En met minder ziekenhuiszorg. Want dat is beter

voor de patiënt én het houdt de zorg betaalbaar.

Een ziekenhuis is goed in de ‘technische’ kant van de gezondheidszorg. Simpel gezegd: we repareren wat kapot is. Andere organisaties zijn beter in zorg en preventie. Het is belangrijk dat de zorgketen - van preventie tot herstel tot nazorg - sluitend is. Met de patiënt als begin- en eindpunt voor de manier waarop professionals de zorg organiseren. Dat is en blijft een enorme uitdaging, zeker als je de zorg-keten oprekt en naast de gezondheidszorg ook het welzijn van mensen erbij betrekt.

De bestaande manier van financiering ondersteunt zo’n integrale aanpak niet; als je geld verdeelt in hokjes, gaan mensen ook in hokjes werken, zo leert de ervaring. Gelukkig onderkent minister Bruins dit ook in zijn onlangsuitgebrachte zorgvisie. Hij heeft het over multidisciplinair samenwerken in netwerken óver de domeinen heen; de noodzaak hiertoe is ook opgemerkt tijdens de door ons georganiseerde Zorgtafels. We zitten dus op één lijn.

De minister geeft aan dat hij hier een belangrijke rol voor zichzelf ziet. Dat is essentieel. Wij zien daarnaast ook een

belangrijke regierol voor gemeenten. Hun belang is immers dat het goed gaat met hun inwoners. Bovendien hebben ze nu al diverse wettelijke taken op het gebied van publieke gezondheid en welzijn. We kunnen ons voorstellen dat gemeenten, zeker de kleinere, hier tegenop zien. Wellicht biedt een regioregisseur onder verantwoordelijkheid van de gemeenten en met financiële steun van het ministerie uitkomst. De zorgverzekeraars hebben dan weer hun eigen verantwoordelijkheid in dit proces, als (financieel) aanjager van innovatie. En wat betreft de huisartsen en thuiszorgmedewerkers: ze worden meer dan ooit de spil in de zorg. Met elkaar staan we aan de lat om ook in de toekomst goede zorg te bieden aan de inwoners van Haaglanden. Waarbij wij als ziekenhuiseen bescheiden rol spelen.

De afgelopen maanden hebben wij met de uitvoering van ons kortetermijnherstructureringsplan een belangrijke stap gezet richting de toekomst. Al na één maand merken we dat de sluiting van de Spoedeisende Hulp (SEH) in HMC Bronovo groot effect heeft op het aantal ‘zelfverwijzers’.

Norbert Hoefsmit

Lid raad van bestuur a.i.

Haaglanden Medisch Centrum

Intensief half jaar als opmaat naar

‘living lab’ voor zorgtransformatie

2


We zien hen ook niet terug in het aantal verwijzingen door huisartsen. Een SEH ‘om de hoek’ stimuleert dus het gebruik ervan. Dat werpt de vraag op in hoeverre zulk ‘consumentisme’ de kosten voor de zorg opdrijft; de moeite van het uitzoeken waard wat ons betreft.

We hebben tijdens de zeven informatiebijeenkomsten, negen Dialoogtafels en drie werkbezoeken heel veel mensen ontmoet. We hebben met hen goede, en lang niet altijd even gemakkelijke, gesprekken gevoerd. We hebben vragen kunnen beantwoorden, ideeën opgetekend en veel, maar zeker niet alle twijfels kunnen wegnemen. We maakten kennis met voor ons nieuwe zorgprofessionals, politici, ambtenaren en met mensen die zich bezighouden met welzijn, sport, ouderen, mantelzorg en vrijwilligers. Ook leerden we op een andere manier onze - potentiële - patiënten kennen en de omwonenden van onze locaties. Zo kregen we meer inzicht in de belangen en zorgen van inwoners en andere partijen. Hun suggesties staan op onze website; ze krijgen een passende plek in ons lange-termijnherstructureringsplan. Op welke manier? Dat is aan de nieuwe raad van bestuur van HMC, maar de basis is gelegd.

We horen van veel deelnemers dat zij het bijzonder en dapper vinden dat een ziekenhuis het initiatief neemt tot dialoog. Dat ze de Zorgtafels als informatief hebben ervaren. Dat ze elkaar nu beter kunnen vinden, beter begrijpen en geïnspireerd zijn. Hier past ons bescheidenheid; we waren slechts aanjager van het gesprek en we zijn veel dank verschuldigd aan iedereen die een bijdrage heeft geleverd. We zijn blij dat veel mensen de achtergronden van onze koers nu beter begrijpen en zien wat dit voor hen kan gaan betekenen. En dat zij stappen nemen. Tijdens de laatste Zorgtafel besluiten zorgprofessionals om in twee werk-groepen voor Haagse Hout/Scheveningen en voor Wassenaar innovatieve zorgconcepten te gaan ontwikkelen.

De waarde van dialoog is onbetwist, maar het organiseren ervan blijkt zeer intensief. Over het algemeen ervaren we steun en draagvlak voor onze koers, maar er leven ook nog de nodige vragen; vooral over de zorg in z’n algemeenheid. Wij hebben het gesprek op gang gebracht en nu hebben we de hulp van anderen nodig om te kar te trekken. Om bewustzijn te creëren dat de zorg in de toekomst verandert. Om samenwerking te stimuleren. Haaglanden als ‘living lab’ voor zorgtransformatie? Wij doen mee!

“Door de dialoog kregen we meer inzicht in de belangen en zorgen van inwoners en andere partijen”

2

HMC kiest koers

De aanleiding en de eerste stappen

HMC kiest koers: de juiste zorg op de juiste plek

Deze tijd kent voor ziekenhuizen een aantal uitdagingen. Zo is er te weinig

gespecialiseerd zorgpersoneel. De bevolking groeit. Mensen worden weliswaar steeds

gezonder - waardoor het bezoek aan het ziekenhuis afneemt -, maar als mensen

eenmaal in het ziekenhuis zijn, is hun zorgvraag complexer. En dus duurder.

Digitalisering, innovaties en technologische vernieuwingen bieden telkens nieuwe - en

vaak kostbare - mogelijkheden voor de beste zorg op de juiste plek.

Tegelijkertijd geldt er een landelijke afspraak dat ziekenhuizen niet meer mogen

groeien (het zogenoemde Hoofdlijnenakkoord).

We moeten kritisch naar onze kosten kijken, omdat we enerzijds willen blijven investeren in technologische ontwikkeling en anderzijds minder - maar ‘duurdere’ - patiënten krijgen, die bovendien korter in onze ziekenhuizen verblijven. HMC is een financieel gezond ziekenhuis, dat zorg van goede kwaliteit levert. Om dit in de toekomst zo te houden, moeten we inspelen op alle relevante veranderingen in de zorg en in de maatschappij.

Daarnaast vragen onze drie ziekenhuizen om investeringen in nieuwbouw of ingrijpende renovatie. En ten slotte: mensen willen het liefst zelf regie voeren over hun leven en zorg en willen de zorg dicht bij huis of thuis.

Dit alles maakt dat we in september 2018 een herijking zijn gestart, met hulp van velen binnen en buiten onze organisatie. Deze koers voor de toekomst is gepresenteerd op 24 januari 2019 en verder concreet gemaakt in een korte- en langetermijnherstructureringsplan. Doel was en is te komen tot een nieuwe inrichting van de zorg: dichtbij waar het kan, in het ziekenhuis waar nodig.

Personeelstekort Bevolkingsgroei Vergrijzing Digitalisering en Beperkt technologische ontwikkeling budget

Koersin steekwoorden

Kwalitatief hoogwaardige zorg voor alle inwoners van de regio Haaglanden: nu en in de toekomst

• Centraal wat moet (complexe zorg, Intensive Care, Moeder Kind Zorg) Decentraal wat kan (thuiszorg, huisartsen(post), Gezondheidscentrum)

• Onderscheid acute en planbare zorg

4


WASSENAAR

HMC Bronovo

HMC Gezondheidscentrum Wassenaar

ELFTWESTLAND

RIJSWIJK

‘S GRAVENHAGE

LEIDSCHENDAM

HMC Bronovo

Weekziekenhuis: planbare zorg die wel nodig is, maar geen directe haast heeft

• Geplande operaties • Poliklinische zorg, bijvoorbeeld: controle

zwangerschap of controle bij uw specialist • Prikpunt (bv. bloed en urine) • Alle radiologische onderzoeken

Open: van maandag tot en met vrijdag, zaterdag en zondag gesloten

HMC Westeinde

HMC WesteindeAcute zorg en complexe behandelingen

• Acute en complexe behandelingen • Voor bevallingen en bij spoedeisende

problemen tijdens de zwangerschap • Poliklinische zorg • Prikpunt (bv. bloed en urine) • Alle radiologisch onderzoek • Huisartsenpost

Open: 24 uur per dag, 7 dagen per week

HMC GezondheidscentrumWassenaar

Huisartsen en poliklinische zorg van HMC

• Poliklinische zorg van HMC op de volgende gebieden: Reumatologie, Cardiologie, Kinder-geneeskunde, Interne Geneeskunde, Neurologie, Diabetesverpleegkundige, Verloskunde, KNO, Gynaecologie, Urologie, Orthopedie & Plastische Chirurgie

• Prikpunt (bv. bloed en urine) • Röntgen en echografie (radiologisch onderzoek)

HMC Antoniushove

HMC AntoniushovePoliklinische en oncologische zorgen Huisartsenpost

• Universitair Kanker Centrum Leiden | Den Haag

• Poliklinische zorg • Prikpunt (bv. bloed en urine) • Alle radiologische onderzoeken • Huisartsenpost

Open: 24 uur per dag, 7 dagen per week

Open: van maandag tot en met vrijdag,

zaterdag en zondag gesloten

Samen met huisartsen en thuiszorgorganisaties organiseren we de zorg wijkgerichter en gaan we meer gebruik maken van e-health-toepassingen. Over drie tot vijf jaar bieden we de klinische zorg aan vanuit de locaties HMC Antoniushove en HMC Westeinde. En we gaan onderscheid maken tussen acute en planbare zorg om de kwaliteit van onze zorg verder te verbeteren, de wachttijden te verkorten en kosten te besparen.

Om daar te komen, hebben we in de eerste helft van 2019 ons kortetermijnherstructureringsplan uitgevoerd: het omvormen van HMC Bronovo tot een weekziekenhuis en de verhuizing van de Spoedeisende Hulp en verloskunde van HMC Bronovo naar HMC Westeinde. Hiermee concentreren we de acute zorg op één locatie. Daarnaast verplaatst Hadoks de Huisartsenpost van HMC Bronovo naar HMC Antoniushove. We hebben onze patiënten, inwoners en ketenpartners geïnformeerd over deze veranderingen via verschillende communicatiemiddelen en in gesprekken, overleggen, informatiebijeenkomsten en Dialoogtafels.

De Dialoogtafels hebben input geleverd voor ons lange-termijnherstructureringsplan. Ze bieden een uitgelezen kans om beter inzicht te krijgen in de behoeften van (potentiële) patiënten en zorgprofessionals in de breedstezin van het woord. De deelnemers aan de Dialoogtafels hebben niet alleen ons, maar ook hun (potentiële) cliënten en andere zorgaanbieders (beter) leren kennen. Zo vormen de Dialoogtafels een mooie start om samen te werken aan goede zorg die aansluit bij de wensen en behoeften van de mensen om wie het gaat.

We hebben die gesprekken gevoerd vanuit de overtuiging dat ze onze besluitvorming verbeteren en het draagvlak voor onze koers versterken. Ook voldoen we hiermee aan de opdracht van de minister voor Medische Zorg en Sport; hij heeft in januari aangegeven dat we bij onze besluit-vorming inzichtelijk moeten maken hoe de belangen, zorgen en suggesties van de inwoners en andere partijen zijn meegewogen.

4

visie van

Uit: Brief van de minister voor Medische Zorg

en Sport Bruno Bruins aan de Tweede Kamer,

d.d. 12 juli 2019

Visie van minister Bruno Bruins op het medisch zorglandschap

Zorgvisievan minister

voor Medische Zorg en Sport

Bruno Bruins

Patiënt coördineert gezondheid

24x7 monitoring analyse ondersteuning

Gepersonaliseerde diagnose behandeling

Basiszorg in de wijk praktijk thuis

Specialistische zorg geconcentreerd

Sterke samenwerking chronische zorgketen

De vraag naar zorg stijgt voortdurend. Het aantal ouderen zal de komende jaren fors toenemen

en mensen worden steeds ouder. De snelle

technologische vooruitgang en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en behandelingen leiden tot hoogwaardiger zorg, we kunnen hierdoor steeds meer. Daarbij verandertde aard van de zorgvraag. Steeds meer mensen hebben chronische aandoeningen, vaak meerdere tegelijkertijd. En dat is niet alleen leeftijdsafhankelijk, ook leefstijl-veranderingen van alle leeftijdsgroepenspelen hierin een rol.

Deze ontwikkelingen vragen om een andere organisatie van de zorg, waarin multidisciplinaire samenwerking en samenwerking in netwerken steeds belangrijker worden. Zodat de juiste zorg op het juiste moment op de juiste plek kan worden gegeven, met als doel dat mensen zoveel mogelijk kunnen

blijven functioneren; of dit nu het voltooien van een studie, het vervullen van een baan of het voortzetten van een zelfstandig huishouden op hogere leeftijd is. Hierbij zijn twee randvoorwaarden heel belangrijk: de zorg moet betaalbaar blijven en er moeten voldoende juist gekwalificeerde zorgprofessionals zijn om deze zorg te kunnen leveren. Dit alles vergt veranderingen in de wijze waarop we de zorg vormgeven. Veranderingen zijn nodig om te garanderen dat mensen altijd de juiste zorg kunnen blijven krijgen.

6


activiteitenoverzicht

24 januari Bekendmaking koers aan onze medewerkers en de rest van Nederland (onder meer door middel van een persconferentie)

30 januari Informatiebijeenkomsten voor bewoners in HMC Bronovo over het waarom en hoe van de koers

31 januari Toelichting op de toekomstplannen door Paul Doop, voorzitter van de raad van bestuur (rvb) van HMC, in de gemeenteraad van Den Haag

1 februari Informatiebijeenkomsten voor bewoners in HMC Antoniushove over het waarom en hoe van de koers

4 februari Informatiebijeenkomsten voor bewoners in HMC Westeinde over het waarom en hoe van de koers

6 februari Toelichting op de toekomstplannen door bestuursvoorzitter Paul Doop in de gemeenteraad van Wassenaar

12 februari Toelichting op de toekomstplannen door bestuursvoorzitter Paul Doop in de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg

28 februari Toekomst-nieuwsbrief #1

8 maart Buurttafel voor omwonenden HMC Westeinde over bouw tijdelijk parkeerdek, tijdelijk Moeder- en Kindcentrum en logistiek plein

28 maart Werkbezoek politici aan Gezondheidscentrum Wassenaar over het waarom en hoe van de koers en de plek van het Gezondheidscentrum daarin

28 maart Informatiebijeenkomst voor bewoners Wassenaar over het waarom en hoe van de koers (in samenwerking met Vrienden van Wassenaar)

2 april Dialoogtafel voor vertegenwoordigers bewoners Haagse Hout/Scheveningen en diverse andere stakeholders ter voorbereiding op Zorgtafel 15 mei

16 april Zorgtafel voor verwijzers (in samenwerking met Hadoks) over veranderingen op korte termijn

1 mei Toekomst-nieuwsbrief #3

15 mei Zorgtafel voor zorgprofessionals Haagse Hout/Scheveningen over toekomst van de zorg

20 mei Buurttafel voor omwonenden HMC Westeinde over bouwwerkzaamheden, parkeren en bereikbaarheid

1 juni Toekomst-nieuwsbrief #4

13 juni Zorgtafel voor bewoners en zorgprofessionals Leidschendam/Voorburg over toekomst van de zorg

19 juni Zorgtafel voor bewoners en zorgprofessionals Wassenaar/Voorschoten (in samenwerking met de gemeente Wassenaar) over toekomst van de (gezondheids)zorg

1 juli Toekomst-nieuwsbrief #5

10 juli Zorgtafel voor bewoners Haagse Hout/Scheveningen over toekomst van de zorg

11 juli Zorgtafel voor zorgprofessionals over veranderingen op lange(re) termijn: innovatieve zorgconcepten Haagse Hout/Scheveningen en Gezondheidscentrum Wassenaar

1 augustus Toekomst-nieuwsbrief #6

Overzicht activiteiten 24 januari t/m 1 augustus 2019

6

bevindingen en aanbevelingen

Op 24 januari 2019 maken we onze koers voor de toekomst bekend.

’s Ochtends aan onze medewerkers, ’s middags aan ‘de rest van de wereld’ via

de media. Een kleine week later geven we twee keer in een vol auditorium van

HMC Bronovo uitleg aan de bewoners van de wijk Benoordenhout

over het waarom en hoe van onze koers.

Bevindingen en aanbevelingen

8


“We willen van begin af aan

over de koers in gesprek”

Er volgen nog veel bijeenkomsten en gesprekken. Eerst vooral aan inwoners over de toekomst van onze ziekenhuizen en waar patiënten terechtkunnen voor hun zorg. Later, nadat we onze plannen tot in detail hebben uitgelegd, breiden we onze boodschap én onze doelgroep uit. De gesprekken gaan steeds vaker over de toekomst van de (gezondheids)zorg in Haaglanden, samen met professionals uit de zorg én welzijn.

Een maand eerder, in de kerstvakantie, lekt ons koers-document uit. Omdat al onze gremia - medische staf, ondernemingsraad, cliëntenraad, verpleegkundige adviesraad - zich nog moeten verhouden tot de koers, kan onze raad van bestuur niet ingaan op alle geruchten die de ronde doen. Waardoor er veel onjuistheden worden verspreid. Pas vanaf 24 januari kunnen we het juiste verhaal gaan vertellen. Door die maand onzeker-heid beginnen we met een achterstand, zowel bij onze medewerkers als bij de inwoners, zorgprofessionals en politiek.

Het uitgangspunt van onze koers is helder. Om de zorg in Haaglanden in de toekomst haalbaar en betaalbaar te houden, moeten we nu ingrijpen. We weten dat dit weerstand zal oproepen. We willen van begin af aan over de koers in gesprek met bewoners, zorgprofessionals en andere stakeholders. Natuurlijk om onze keuzes toe te lichten, maar vooral ook om de kwaliteit van onze besluit-vorming te versterken. Minister Bruno Bruins spoort ons hiertoe bovendien aan.

Ik heb het HMC nadrukkelijk gevraagd om bij de verkenning en de daaruit voortvloeiende besluiten - naast patiënten, de medezeggenschap, medewerkers en de medische staf- óók bewoners, gemeenten, huis-artsen en verloskundigen, ambulancedienst, andere ziekenhuizen en ROAZ heel actief te informeren en te betrekken. Niet alleen na besluitvorming, maar juist ook vóór besluitvorming. (..)Als de Raad van Bestuur uiteindelijk een beslissing neemt, zal hij daarbij inzichtelijk moeten maken op welke wijze hij de belangen van de inwoners en andere partijen, alsmede hun zorgen en suggesties, heeft meegewogen in zijn beslissing. Uiteindelijk zijn de Raad van Bestuur en de verzekeraars verantwoordelijk voor hun keuzes.

Uit: Brief van de minister voor Medische Zorg en Sport Bruno Bruins

aan de Tweede Kamer d.d. 14 januari 2019

Info

rmat

ieb

ijee

nk

om

sten

8

10


Bevindingen ZorgtafelsEr is een groep inwoners die in de (social) media en tijdens sommige bijeenkomsten blijft herhalen dat het Bronovo-ziekenhuis in zijn huidige vorm moet blijven bestaan. Op onze uitleg waarom dit onmogelijk is, reageren ze met diverse argumenten. Soms gevoed door wantrouwen: ‘De leden van de raad van bestuur zijn zakkenvullers’. Soms zijn er zorgen over de bereikbaarheid: ‘Ben ik in een acuut geval wel op tijd op de Spoedeisende Hulp?’ en ‘Hoe kom ik in Westeinde of Antoniushove; het OV is zo slecht’. Immers: ‘Bronovo is dichtbij, ik kan met m’n kind op de fiets naar de Spoedeisende Hulp’ en ‘Een Spoedeisende Hulp in de wijk is handig met al die sportvelden hier’. Ook hebben ze een emotionele band met Bronovo: ‘Mijn kinderen zijn hier geboren’. En het is niet zomaar een ziekenhuis: ‘Bronovo is een Koninklijk ziekenhuis’. Maar ook: ‘Ik voel me niet thuis in een ziekenhuis (HMC Westeinde, red.) waar veel mensen met een niet-Westerse cultuur zijn’.

Maar we kweken ook begrip. En na de informatie-bijeenkomsten blijkt dat de meeste bewoners - en zorg-professionals - vooral geïnteresseerd zijn in de toekomst van de zorg in brede zin. ‘Als je arm of eenzaam bent, is dat slecht voor je gezondheid.’ En ook: ‘Besteed meer geld aan preventie!’ Gemeenten, zorgprofessionals en zorg-verzekeraars zijn het hiermee eens. Mede op advies van bewonersverenigingen gaat het in de Zorgtafels niet primair over de toekomst van HMC, maar over die van de zorg. Daarom nodigen we ook professionals op het gebied van welzijn uit voor de Zorgtafels. Voor deze bijeenkomsten maken we gebruik van een onafhankelijk voorzitter: Lea Bouwmeester. Dit komt de kwaliteit van het gesprek ten goede.

De transformatie van zorg die gaande is heeft echter niet alleen betrekking op de zorg in ziekenhuizen maar ook op de medische zorgverlening daarbuiten (...). Deze verschillende zorgvormen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, wat vraagt om samenwerking en verbinding.

(...) Daarbij kan medische zorg niet los gezien worden van het sociale domein en de langdurige zorg. Het is zaak de silo’s te verlaten en de domeinoverstijgende samenwerking op te zoeken. Daar zullen de toezicht-houders en ik voortdurend op toezien, om zo de toegankelijkheid en de kwaliteit van de medische zorg voor iedere Nederlander te waarborgen.

Uit: Brief van de minister voor Medische Zorg en Sport Bruno Bruins

aan de Tweede Kamer, d.d. 12 juli 2019

De deelnemers aan de Zorgtafels willen weten hoe al die bij zorg betrokken partijen - van ziekenhuis tot huisarts, van welzijnswerker tot mantelzorger - samen goede zorg gaan regelen. Wie neemt het voortouw? De deelnemers aan de bijeenkomsten wijzen de gemeente en de zorgverzekeraars aan. De gemeente omdat zij overzicht heeft, staat voor het belang van haar inwoners, al wettelijk verantwoordelijk is voor publieke gezondheid en welzijn (Wmo, Participatiewet, Jeugdwet, armoedebestrijding…) en voor de bereikbaarheid van de stad. Haar rol: regie voeren en aanjagen, afstemmen van gezondheidszorg en welzijn, financiën, preventie, vertalen van behoeften van inwoners naar de landelijke

Tijdens de Zorgtafels zien zorgprofessionals belemmeringen, maar ook kansen

Zo

rgta

fel


politiek, bereikbaarheid organiseren van - en parkeren bij - de ziekenhuizen. De zorgverzekeraars staan dan aan de lat voor innovatie, geld voor preventie en het flexibel inzetten van budgetten.

De overheid heeft bij de transformatie van zorg een belangrijke rol. Niet alleen door bestuurlijke afspraken te maken, maar ook door regels te stellen, ontwikkelingenop gang te brengen, partijen samen te brengen en (internationale) samenwerking te bevorderen. Daarnaast zoeken zorgaanbieders en professionals samen met zorgverzekeraars naar wegen om hier handen en voeten aan te geven, waarbij ook inwoners en patiënten goed betrokken dienen te worden.

Uit: Brief van de minister, d.d. 12 juli 2019

Inwoners vinden bereikbaarheid van het ziekenhuis belang-rijk. Maar bij doorvragen blijkt dat ze nog liever zorg thuis of dicht bij huis willen. Een centrale plek in de wijk waar zorg en wonen worden gecombineerd, dat lijkt ideaal. Een woongemeenschap voor ouderen wellicht. Een zorghotel, misschien zelfs een hospice.

De huisarts, thuiszorg en mantelzorgers zijn de spil in de zorg. Er zijn zorgen of zij niet in tijdnood komen: ‘Als ik mijn huisarts bel, kan ik pas een paar dagen later naar hem toe’, of: ‘de thuiszorg heeft te maken met veel te veel regels, administratie, dat gaat ten koste van handen aan het bed’ en ‘Ik ben mantelzorger, maar word zelf ook een dagje ouder. Ik kan het bijna niet meer aan’.

Tijdens de Zorgtafels zien zorgprofessionals belemmeringen(tekort aan kennis en ervaring met projectmanagement, weinig tijd, ruimtetekort), maar ook kansen (anderhalvelijns-zorg, e-health-toepassingen, laagdrempelige netwerkzorg en eenvoudige diagnostiek in de wijk, avondopenstellingen, meer aandacht voor preventie, armoede, eenzaamheid). Tijdens de laatste Zorgtafel besluiten ze om in twee werkgroepen nog dit jaar te starten met het ontwikkelen van innovatieve zorgconcepten voor Haagse Hout/Scheveningen en voor Wassenaar.

Er zullen keuzes gemaakt moeten worden in de regio. Dat betekent niet dat er minder zorg nodig is of geleverd gaat worden, het gebeurt alleen op een andere plek dan in een ziekenhuis, vaak dichter bij huis. Hierbij is samenwerken in netwerken en samenwerking over de domeinen heen cruciaal.


Met enige regelmaat komt in de gesprekken ook de markt-werking in de zorg langs. Geld en zorg; het blijkt en blijft een ongemakkelijke combinatie. Maar er is ook begrip dat de bomen niet tot in de hemel groeien. Dat zorg op afstand, door middel van e-health, kostenbesparend kan werken en misschien zelfs met een beter resultaat. Toch is lang niet iedereen overtuigd; kunnen ouderen wel goed met ICT omgaan? Dat wellicht familieleden, vrienden of buren hierbij kunnen helpen, stelt hen onvoldoende gerust. Verdere vereenzaming is een bijkomend argument tegen (ICT-ondersteunde) zorg thuis.

Ik vind het belangrijk dat de continuïteit van zowel de electieve als de acute zorg te allen tijde geborgd is. Dit kan door laagcomplexe zorg dichtbij of thuis aan te bieden met behulp van slimme zorg en nieuwe technologie en door niet alles wat wel in een ziekenhuis moet gebeuren in ieder ziekenhuis te laten gebeuren. Zorgaanbieders en professionals geven hier, samen met inwoners en patiënten, handen en voeten aan. Zorgverzekeraars hebben een cruciale rol om via de inkoop deze transformatie te ondersteunen.


Sommige oudere deelnemers aan de Zorgtafels vragen om niet uitsluitend digitale communicatiemiddelen te gebruiken. En ze hebben behoefte aan een duidelijk overzicht met welke zorgvraag je waarheen moet; het zorglandschap is ingewikkeld. Als in een brief staat dat de Huisartsenpost verhuist, kan bij de (oudere) lezer zomaar de gedachte ontstaan dat de eigen huisarts verhuist. Medische terminologie is voor veel mensen ook onbekend, wat is bijvoorbeeld ‘acute zorg’?

In Haagse Hout en Wassenaar vragen de deelnemers extra aandacht voor expats. Zij spreken meestal geen Nederlands en ze zijn gewend om bij klachten meteen naar een ziekenhuis te rijden. Dat je in Nederland over het algemeeneerst naar een huisarts gaat, dat weten ze niet. Het is volgens de deelnemers belangrijk om de expats over ons ‘zorglandschap’ te informeren. Al sinds jaren kent HMC Bronovo intensief en warm contact met expats. Onze expat-coördinator onderhoudt al jaren nauwe banden met verschillende ambassades en belangenverenigingen van expats. Door middel van presentaties zijn zij bijgepraat over de ontwikkelingen binnen HMC.

Inwoners en zorgprofessionals stellen het op prijs dat HMC met de zorgtafels het initiatief neemt tot dialoog. Het is bijzonder dat HMC in de discussie rond de toekomst van de zorg als ziekenhuis het voortouw neemt, omdat ziekenhuizen een relatief klein deel van de behoefte aan zorg afdekken. Maar natuurlijk kan het altijd beter en zijn er mensen die zich afvragen of we hun inbreng wel serieus nemen. Voor de duidelijkheid: dat doen we.

12


Bevindingen BuurttafelsNaast Zorgtafels hebben we in het voorjaar ook twee Buurttafels georganiseerd voor omwonenden van HMC Westeinde. Zij krijgen immers dagelijks te maken met de bouw en verbouw van die locatie. Ook zijn er problemen met parkeren en met de doorstroming van het verkeer.We geven toelichting op de plannen, luisteren en doen ideeën op hoe we eventueel overlast kunnen minimaliseren en de bestaande situatie kunnen verbeteren. Zo nemen we maatregelen om de overlast van het logistiek plein (waar alle goederen voor HMC Westeinde worden afgeleverd) terug te dringen door de installatie van een nieuwe compressor, die minder geluid maakt, en door ervoor te zorgen dat toeleveranciers pas na zevenen arriveren. Als we gaan bouwen, gebruiken we een geluidsarme methodiek en bouwen we snel met geprefabriceerde units. Verder zetten we verkeersregelaars op het bezoekers-parkeerterrein voor een goede doorstroming. Ons plan voor een tijdelijk parkeerdek gaat de bewoners te ver; we geven uitleg hoe ze bij de gemeente hiertegen bezwaar kunnen maken. We voeren aanpassingen door om de lichtinval in de aanpalende ateliers minder te belemmeren.Ook zijn er vraagstukken waar wij als ziekenhuis geen invloedop hebben. Bijvoorbeeld de onduidelijke verkeerssituatie op de kruising Lijnbaan-Westeinde. Natuurlijk brengen wij deze zorgen wel over en en vertelt de gemeente - op onze uitnodiging - wat de plannen hiermee zijn.

De resultaten van alle bijeenkomsten, de meestgestelde vragen, de nieuwsbrieven en kennisdossiers staan op www.haaglandenmc.nl/toekomst.

Aanbevelingen

1. Gemeente in regierolWil de toegang tot en de kwaliteit van zorg in Haaglanden gegarandeerd zijn, dan is verandering noodzakelijk. Wij anticiperen hierop door onze zorg anders te organiseren: dichtbij waar het kan, in het ziekenhuis waar nodig. Maar dat kunnen en willen we niet alleen; daarom zoeken we naar samenwerking.

Transformatie van de zorg vraagt om daadwerkelijk partner-schap van alle betrokkenen. En om regie. Die rol komt de gemeente toe, immers zij dient het belang van alle inwoners. En ze is ook al wettelijk verantwoordelijk voor publieke gezondheid en welzijn (Wmo, Participatiewet, armoede-beleid), waar gezondheidszorg zo nauw mee samenhangt.

We kunnen ons voorstellen dat zeker de kleinere gemeenten hier tegenop zien. Misschien biedt een regio-regisseur onder verantwoordelijkheid van de gemeenten en met (financiële) steun van het ministerie soelaas. Wellicht ondersteund door de LUMC-Campus Den Haag. Daar lopen op dit moment meer dan twintig onderzoeksprojecten die de gezondheid van de (Haagse) bevolking moeten bevorderen. De LUMC-Campus Den Haag vervult hierin ook een netwerkfunctie. Specialisten uit verschillende disciplines kunnen elkaar via de Campus vinden en gebruik-maken van elkaars expertise.

Wij adviseren de minister voor Medische Zorg hierin het voortouw te nemen.

gemeente

12 HMC Eindrapportage I Informatiebijeenkomsten en Dialoogtafels 13

Om beide processen, zowel het verplaatsen van zorg dichter bij de patiënt als de concentratie van zorg, succesvol te laten verlopen is samenwerking tussen alle betrokken partijen, op basis van een gezamenlijk beeld van de opgave in de regio, van groot belang. (...)

De betrokkenheid van patiënten is belangrijk omdat de uitkomst van de juiste zorg op de juiste plek moet zijn dat dit het functioneren van mensen in brede zin ondersteunt. De samenwerking tussen partijen in de regio vraagt om elkaar aanspreken op elkaars verantwoordelijkheid, de vrijblijvendheid voorbij.


2. Haaglanden als national living lab voor zorgtransformatie Regie alleen is onvoldoende om tot succes te komen. Ook nodig zijn noodzaak en inspiratie, een heldere visie op de toekomst, een breed gedragen gevoel van gemeenschappelijk en - hardop uitgesproken - eigenbelang (missie en visie van de deelnemers), (financiële) experimenteerruimte en doorzettingvermogen.

Haaglanden kan een national living lab zijn waar de deelnemers via ‘actieleren’ werken aan toekomstbestendige zorg. Met de vragen van inwoners als uitgangspunt waarop organisaties antwoorden geven. Een procesbegeleider (regioregisseur) met mandaat enthousiasmeert, jaagt aan en verbindt. De LUMC-Campus Den Haag ondersteunt het lab met onderzoek, zodat geleerde lessen hun weg kunnen vinden naar de rest van Nederland.

Cruciaal is het enthousiasme van zorgprofessionals. Ze verdienen alle ruimte, kennis, geld (VWS, zorgverzekeraars, gemeente, zorgkantoren) en ondersteuning, bijvoorbeeld projectleiders voor het (door)ontwikkelen van innovatieve (woon)zorgconcepten. Onze nieuwe raad van bestuur zal zich buigen over de rol van HMC in dit lab.

Wij adviseren de minister van Medische Zorg, de zorg-wethouders van de Haaglanden-gemeenten en de zorg-verzekeraars deze aanpak te omarmen en financieel mogelijk te maken.

In ieder geval start HMC zelf na de zomer met twee pilots. We beginnen klein, doen zo ervaring op, maken best practices en gaan verbreden. En we doen - vanuit ons project Zorg Dichtbij en onze rol in het Gezondheids-centrum Wassenaar - mee in de werkgroepen die in Haagse Hout/Scheveningen en in Wassenaar innovatieve zorg-concepten gaan (door)ontwikkelen.

Het gaat (...) vooral om het handen en voeten geven aan samenwerking tussen verschillende zorgverleners in de eerste lijn, maar ook om de samenwerking over domeingrenzen heen goed te organiseren. Dat kan zo nodig worden gefaciliteerd door regelgeving en door aanpassing in de bekostiging. Ook is het belangrijk dat de professionals goede zorg kunnen blijven verlenen en voldoende tijd voor de patiënt hebben en houden, gegeven de capaciteit die er is in de eerste lijn. Daarbij passen initiatieven om zorg te verschuiven (taakherschikking) en om samenwerking tussen huis-artsen, wijkverpleegkundigen en paramedici te bevorderen.


3. Onderzoeken consumptiegedrag in de zorgTot nu toe gaan we ervan uit dat de zorgconsumptie voornamelijk stijgt door bevolkingsaanwas, vergrijzing en technologische vernieuwing. De vraag is of dit klopt. Wellicht speelt ook mentaliteit een rol; mensen vinden dat ze recht hebben op zorg, overal en altijd.

Wij adviseren de minister om nader onderzoek te doen naar dit aspect van de zorgconsumptie en, indien de uitkomsten daartoe aanleiding geven, nieuwe interventiestrategieën te ontwikkelen. Ook de zorgverzekeraars spelen hierbij een belangrijke rol.

4. Verbinden, inspireren en samenwerkenHet gebeurt al: partijen van binnen en buiten de zorg werken samen aan zorgconcepten. Maar dit kan vaker, sneller en met meer partijen. Soms is hiervoor maar een klein zetje nodig. In de vorm van het organiseren van ontmoetingen, het aanbieden van faciliteiten, de inbreng van expertise, een financiële bijdrage. Wij bieden graag onze kennis en kunde aan en zoeken de samenwerking op.Ondernemers uit de stad (groot en klein), (gezondheids)onderwijs van vmbo tot wo, preventie en welzijn kunnen samen nieuwe initiatieven opzetten die bijdragen aan het doel: goede zorg dichtbij voor inwoners van de regio Haaglanden, nu en in de toekomst.

Wij adviseren de Haaglanden-gemeenten om dit te stimuleren.

14


5. Tijdig, begrijpelijk en volledig informerenAfgelopen half jaar hebben we vol ingezet op communicatie. In de vorm van zowel bijeenkomsten als communicatiemiddelen. En dat loont. Er ontstaat begrip. Tegelijkertijd horen en zien we dat het zorglandschap en de medische terminologie voor veel mensen ingewikkeld is. Mensen met een hulpvraag willen weten bij wie ze waarvoor terecht kunnen. Zo’n overzicht is een uitdaging voor alle zorgprofessionals tezamen.

Wij werken hier graag aan mee; een eerste stap is de geplande campagne van Hadoks, de coöperatieve huis-artsenverenging regio Haaglanden. Die geeft uitleg over wat mensen moeten doen als ze een dokter nodig hebben (triage). Samen met het HagaZiekenhuis ondersteunen we dit initiatief van Hadoks.

Wij adviseren om het lab de opdracht te geven om een (begrijpelijk) triage-overzicht samen te stellen, up-to-date te houden en bekend te maken.

6. In gesprek blijven en waar zinvol en mogelijk samen optrekkenIn Zorgtafels leren mensen elkaar kennen en werken ze ideeën uit tot plannen die in pilots vorm krijgen. Cliënten-raden en bewonersverenigingen kunnen plannen en besluiten beter maken, door hun kennis van de behoeften van inwoners. Gesprekken blijven ‘hangen’ door ze te ondersteunen met communicatiemiddelen en (klein-schalige, gerichte) campagnes. On- en offline. Elke organisatie heeft hierin een eigen verantwoordelijk-heid, maar samenwerken is ook hiervoor wel zo efficiënt en effectief. De gemeente kan hierin de regie nemen.

In september 2019 start de LUMC-Campus Den Haag met een onderzoek naar activiteiten gericht op patiënt- en burgerparticipatie; wij dragen graag onze kennis en ervaring van het afgelopen half jaar over.

Wij adviseren om dit initiatief in te brengen in het lab.

Er is draagvlak voor onze koers, maar we moeten onze stakeholders keer op keer (in begrijpelijke taal, on- en offline) blijven informeren over wat we wanneer waarom doen. En we moeten in gesprek blijven over belang-wekkende ontwikkelingen, zoals de herbestemming van het Bronovo-terrein.Deze ‘opdracht’ tot dialoog voeren we serieus uit, nu en straks. Bijvoorbeeld in de vorm van Buurttafels voor omwonenden van HMC Westeinde, die we een paar keer per jaar organiseren. We blijven in gesprek met de inwoners van Den Haag over onze langetermijnplannen, onder meer voor het aanbieden van zorg vanuit twee locaties: HMC Antoniushove en HMC Westeinde. Daarnaast verschijnt de digitale Toekomst-nieuwsbrief elke twee

maanden en houden we de Toekomst-website actueel. Ook gaan we nader onderzoeken op welke manier we welke boodschappen met/door wie het meest efficiënt en effectief kunnen overbrengen. Vooralsnog zullen wij niet weer het initiatief nemen om Dialoogtafels over de toekomst van de zorg te organiseren; als we toegevoegde waarde hebben, sluiten we hierbij natuurlijk wel aan.

Uiteindelijk zijn het bestuurders van zorgorganisaties die besluiten over de zorg die zij aanbieden en verzekeraars over de zorg die zij inkopen voor hun verzekerden. Daarbij moeten zij wel alle argumenten en belangen van alle betrokkenen serieus meewegen in dat besluit. En vervolgens ook aanspreekbaar zijn over hoe de argumenten en belangen zijn gewogen en wat de resultaten zijn. Ingrijpende beslissingen over veranderingen in het zorgaanbod dienen in samen-spraak met alle betrokkenen genomen te worden.


“Ik ben onder de indruk van de manier waarop jullie gedurende dit half jaar veel inzet hebben gepleegd om mensen en organisaties op de hoogte te houden en te betrekken. Jullie hebben echt geluisterd naar stakeholders, zoals bewoners uit het verzorgingsgebied, professionals et cetera. De Zorgtafels zijn een unieke manier om kennis, wensen, zorgen en ideeën op te halen. Om daadwerkelijk samen antwoord te kunnen geven op toekomstige uitdagingen. Juist doordat bestuur en medische staf van HMC zich open en kwetsbaar hebben opgesteld, heeft de samenwerking tijdens de avonden met de stakeholders absolute meerwaarde opgeleverd voor deze fase. En zijn er bouwstenen ontstaan voor de toekomst.”

Lea Bouwmeester

Inwoner Haagse Hout en onafhankelijk voorzitter Zorgtafels

14

informeren, luisteren, verbinden en leren

Bij de bekendmaking van onze koers op 24 januari hebben we aangeven dat naast de

formele interne medezeggenschapsorganen ook andere directbetrokkenen de ruimte

krijgen om hun suggesties en zorgen te uiten. We zien nu het resultaat hiervan:

betere kwaliteit van onze besluitvorming, steun en een krachtig draagvlak voor onze

koers en meer begrip over de toekomst van de zorg.

Informeren, luisteren, verbinden en leren

Gekozen strategieOnze strategie voor het voeren van deze dialoog is drieledig: informeren, luisteren en verbinden. Tijdens bijeenkomsten en Dialoogtafels, in gesprekken en in overleggen. En in onze digitale Toekomst-nieuwsbrief en op de Toekomst-website. Bijeenkomsten en Dialoogtafels kondigen we aan via huis-aan-huis-flyers, in onze nieuws-brief en op de website; we nodigen mensen uit via e-mail en via wijken bewonersverenigingen en VvE’s. Een verslag van onze activiteiten staat op onze website en deelnemers ontvangen dit, als ze dit bij ons aangeven, ook via de mail - of per post als iemand geen PC, iPad of smartphoneheeft. Iedereen kan met ons in contact komen via [email protected]. We ontvangen dan ook zeer regelmatig vragen, ideeën en zorgen op dit mailadres.

We geven altijd snel en volledig antwoord. Via de mail, per brief en telefonisch.

In de aanloop naar de verplaatsing van de zorg binnen HMC communiceren we veelvuldig en in de breedte over het waarom, wat en hoe van de veranderingen. Hoe dichter bij 2 juli, hoe meer communicatiemiddelen we inzetten, met de nadruk op het handelingsperspectief. Zo plaatsen we grote informatieborden bij de ingang van het Bronovo-terrein, zodat mensen weten waar ze naartoe moeten in geval van spoed. En in de advertenties in huis-aan-huis-bladen en in de 277.274 brieven die we naar onze (oud-) patiënten sturen, schrijven we in welk HMC-ziekenhuis ze welke zorg kunnen krijgen.


16


We maken maandelijks een digitale Toekomst-nieuwsbrief. Deze voortgangscommunicatie sturen we naar meer dan 700 mensen (d.d. 1 augustus 2019) die zelf hebben aangegeven dat ze de nieuwsbrief willen ontvangen.

Omwonenden 601

Huisarts, apotheken en collega’s 41

Zorg en welzijn 17

Gemeentes 34

Zorgverzekeraars 13

Op de Toekomst-website, een subsite van www.haaglandenmc.nl, staan nieuws en achtergrond-informatie over de koers. In het eerste half jaar worden Toekomst-webpagina’s in totaal 22.587 bekeken in 17.608 sessies. De gemiddelde tijd besteed op een paginais 01:47 minuten. Naast de startpagina (4.356 unieke paginabezoeken) is vooral het algemene nieuwsbericht over onze koers favoriet (3.325 unieke paginabezoeken met een gemiddelde tijd van 03:21 minuten). Vooral direct na 24 januari tot en met de eerste week van februari zien we een piek in het aantal bezoekers. De pagina over de veelgestelde vragen (888 unieke paginabezoeken) en de bijeenkomsten (851 unieke paginabezoeken) scoren ook goed.

In totaal bezoeken 655 mensen een van de zeven informatiebijeenkomsten. We organiseren twee Buurttafels, een Dialoogtafel, zes Zorgtafels en twee werkbezoeken.Aan de Buurttafels doen 75 inwoners mee; de afdeling Service en Huisvesting organiseert deze bijeenkomsten.Voor de Dialoog- en Zorgtafels maken we gebruik van een onafhankelijk voorzitter. De Dialoogtafel en vier van de zes Zorgtafels hebben betrekking op het gebied rondom HMC Bronovo. Drie hiervan zijn, op advies van de deel-nemers aan de Dialoogtafel op 2 april, specifiek bedoeld voor zorgprofessionals. 315 Inwoners en andere stakeholdersdoen mee aan een of meerdere van deze tafels; onze cliëntenraad is vaste bezoeker.Sprekers zijn over het algemeen de voorzitter van de raad van bestuur en een lid van het stafbestuur van HMC. Bij de zorgprofessionals verzorgt bijzonder hoogleraar Telemedicine Leonard Witkamp tot tweemaal toe een bijdrage. Bij de Zorgtafel over de veranderingen op de korte termijn werken we samen met Hadoks. De Zorgtafels voor Leidschendam/Voorburg en Wassenaar/Voorschotenbereiden we voor met de betreffende wethouders. De wet-houders Zorg en een huisarts geven een presentatie tijdens de Zorgtafel Wassenaar/Voorschoten. De wethouder uit Wassenaar spreekt ook tijdens de informatiebijeenkomst in haar gemeente, evenals de plaatsvervangend voorzitter van Vrienden van Wassenaar.

Zeven informatiebijeenkomstenDe bijeenkomsten kennen een plenair gedeelte over het waarom, hoe en wanneer van onze koers. Hierna is er alle ruimte voor het stellen van vragen en het uiten van zorgen en van ideeën. In totaal wonen 655 mensen een informatiebijeenkomst bij.

Op 30 januari, 1 februari en 4 februari organiseren we in totaal zes informatiebijeenkomsten voor omwonenden van de drie ziekenhuislocaties. We maken de bijeen-komsten bekend via een huis-aan-huis-mailing en een bericht op de Toekomst-website. De Wassenaarders nodigen we voor 28 maart uit via Sociaal Kontakt, Vrienden van Wassenaar, de gemeente Wassenaar en een oproep in de Wassenaarse Krant en op de Toekomst-website.

Aantal uitnodigingen voor informatiebijeenkomsten huis-aan-huis verspreid

Omgeving HMC Bronovo 8.381

Omgeving HMC Antoniushove 2.876

Omgeving HMC Westeinde 12.612

Aantal deelnemers aan de informatiebijeenkomsten

30 januari HMC Bronovo 306

1 februari HMC Antoniushove 147

4 februari HMC Westeinde 98

28 maart Wassenaar 104

Dialoogtafels: twee soortenWe richten de dialoog in langs twee lijnen:

1. Zorgtafel = continuïteit van zorg (acute zorg, aanrijtijden bij spoed, specialisten, Huisartsenpost, apotheek), patiënt centraal (bereikbaarheid en toegankelijkheid, service, sfeer) en Zorg dichtbij

2. Buurttafel = bereikbaarheid met auto en ov, parkeren, overlast ambulances, hinder (ver)bouw en fijnstof, buitenkant HMC Westeinde en HMC Antoniushove, toekomst gebouw/grond Bronovo


Dialoogtafel ter voorbereiding van ZorgtafelVoor Haagse Hout/Scheveningen organiseren we op 2 april een Dialoogtafel om te komen tot een ontwerp voor de Zorgtafel voor dit gebied. Er zijn twintig deelnemers, waaronder twaalf vertegenwoordigers van acht bewoners-verenigingen, de wethouder Zorg en directeur Zorg van de gemeente Den Haag en een beleidsadviseur, de directeur van stadsdeel Haagse Hout, HWW Zorg, een huisarts, een HMC-specialist, een zorgverzekeraar en onze cliëntenraad. Er blijken vooral vragen te leven over de zorg in de toekomst en niet zozeer over onze koers.

Twee BuurttafelsVoor bewoners die in de buurt van HMC Westeinde wonen, organiseren we tweemaal een Buurttafel over het tijdelijk Moeder- en Kindcentrum, het logistiek plein, parkeren en de verkeerscirculatie rondom het ziekenhuis. Bijna alle vragen gaan over bereikbaarheid en parkeren. Voor de eerste Buurt-tafel nodigen we de deelnemers uit via ons Nieuwsbrief-bestand en via wijken bewonersverenigingen en VvE’s.

Voor de tweede Buurttafel verspreiden we in aanvulling hierop 1.150 flyers huis-aan-huis. In totaal komen 75 omwonenden naar ons ziekenhuis: 30 op 8 maart en 45 op 20 mei.

Zes ZorgtafelsOp 16 april organiseren we, samen met Hadoks, speciaal voor huisartsen, verloskundigen, apothekers en fysio-therapeuten een Zorgtafel over de veranderingen die in de zomer plaatsvinden. Er komen 33 zorgprofessionals op af.Als resultaat van de Dialoogtafel op 2 april organiseren we 15 mei een Zorgtafel over de toekomst van de zorg. De nadruk ligt op de zorg voor oudere inwoners en chronisch zieken in Haagse Hout/Scheveningen. Er komen dertig zorgprofessionals, van thuis- tot verpleegzorg, van huis-arts, welzijnswerker tot lid raad van bestuur. Tijdens de avond verzorgt bijzonder hoogleraar Telemedicine Leonard Witkamp een bijdrage over (ziekenhuis)zorg in de toekomst met de titel: ‘Zijn er nog ziekenhuizen in 2030?’. De uitkomst van deze Zorgtafel is input voor de Zorgtafel voor inwoners van Haagse Hout/Scheveningen op 10 juli. Hier komen zestig buurtbewoners op af.

De Zorgtafel Leidschendam/Voorburg op 13 juni kondigenwe aan via een e-mail, de Toekomst-nieuwsbrief, op de Toekomst-website en op de website van de gemeente. Er komen meer dan vijftig deelnemers op de bijeenkomst af. Er zijn veel inwoners en ook raadsleden en zorg-professionals. Na een plenair gedeelte praten ze met elkaar en met ons verder aan tafels. Aan het eind van de avond presenteren ze aan elkaar hun belangrijkste bevindingen.

De Wassenaarders nodigen we uit voor de Zorgtafel op 19 juni via een e-mail, Sociaal Kontakt, Vrienden van Wassenaar, de website van de gemeente Wassenaar en een oproep in de Wassenaarse Krant en de Toekomst-website. Hier nemen de Zorgwethouders van Wassenaar en Voorschoten en een huisarts, werkzaam in het

Tijdens de Buurttafel gaan bijna alle vragen over bereikbaarheiden parkeren

18


Gezondheidscentrum Wassenaar, een deel van de presentatie voor hun rekening. De circa zestig aanwezigen spreken aan tafels met elkaar en met ons over de toekomst van de zorg. Ze delen aan het eind van de avond plenair de uitkomsten van hun gesprekken.

De laatste Zorgtafel is op 11 juli. Ongeveer zestig zorg-professionals uit Haagse Hout/Scheveningen en Wassenaarspreken in drie groepen over het doorontwikkelen van Gezondheidscentrum Wassenaar en over een innovatief zorgconcept voor Haagse Hout en Scheveningen. Ze maken afspraken hoe ze samen hierin concrete stappen gaan zetten. En wij doen met ze mee.

WerkbezoekenDe wethouder Zorg en woordvoerders van de fracties van de gemeente Wassenaar brengen 28 maart een werkbezoek aan Gezondheidscentrum Wassenaar.Achttien leden van de commissie ‘Sociale Zekerheid en Gezondheidszorg’ van de Sociaal-Economische Raad (SER) brengen dinsdag 23 april een werkbezoek aan HMC Westeinde.Op 17 juli brengt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd een niet aangekondigd bezoek aan HMC Bronovo en HMC Westeinde.

Deelnemers Datum Wat voor wie

20 2 april Dialoogtafel ter voorbereiding van Zorgtafels Haagse Hout en Scheveningen

33 16 april Zorgtafel voor verwijzers over veranderingen op korte termijn

30 15 mei Zorgtafel zorgprofessionals Haagse Hout en Scheveningen over kwetsbare ouderen en chronisch zieken

52 13 juni Zorgtafel Leidschendam-Voorburg voor inwoners en zorgprofessionals

60 19 juni Zorgtafel Wassenaar-Voorschoten voor inwoners en zorgprofessionals

60 10 juli Zorgtafel Haagse Hout en Scheveningen voor inwoners

60 11 juli Zorgtafel Haagse Hout en Scheveningen voor zorgprofessionals

Bez

oek

SE

R


Druk schema HMC-bestuurders

Afgelopen half jaar hebben onze bestuurders met grote regelmaat overlegd met verschillende partijen over onze koers en het proces daar naartoe. Ze wonen informatiebijeenkomsten bij, Dialoog-, Buurt- en Zorgtafels. Een overzicht:

Datum Met wie

9 januari Minister Bruins

9 januari Gemeente Den Haag en GGD

9 januari Wijkvereniging Benoordenhout

9 januari Zorgwethouders Leidschendam/Voorburg/Wassenaar/Den Haag

22 januari Vakbonden

24 januari Bekendmaking koers voor de toekomst (interne medewerkersbijeenkomst + persconferentie)

25 januari Minister Bruins 28 januari Wethouder Den Haag

30 januari Informatiebijeenkomst HMC Bronovo

31 januari Raadscommissie samenleving gemeente Den Haag 1 februari Informatiebijeenkomst HMC Antoniushove

4 februari Wethouders Den Haag/Wassenaar/Voorschoten/GGD

4 februari Informatiebijeenkomst HMC Westeinde

6 februari Commissievergadering gemeente Wassenaar

12 februari Gemeenteraad Leidschendam-Voorburg

14 februari HWW Zorg

14 februari Zilveren Kruis

6 maart Zorgverzekeraars

6 maart Bewonersorganisaties Scheveningen

8 maart Buurttafel omwonenden HMC Westeinde 11 maart DSW 13 maart Respect, wonen zorg en welzijn 25 maart ROAZ

28 maart Werkbezoek Gezondheidscentrum Wassenaar fracties politieke partijen

28 maart Informatiebijeenkomst Wassenaar 2 april Wethouders Den Haag

2 april Dialoogtafel Haagse Hout/Scheveningen

3 april VGZ

4 april IGJ/NZA

4 april Wethouder Den Haag

16 april Zorgtafel zorgprofessionals veranderingen korte termijn

23 april Bezoek van de SER

15 mei Zorgtafel (zorg)professionals Haagse Hout/Scheveningen

20 mei Wethouder Den Haag

23 mei Minister Bruins

24 mei Wethouder Leidschendam 3 juni Wethouder Wassenaar

12 juni Stadsdeelkantoor Scheveningen

12 juni Den Haag Moerwijk 13 juni Zorgtafel Leidschendam-Voorburg

18 juni Burgemeester en wethouders Den Haag

19 juni Zorgtafel Wassenaar/Voorschoten 1 juli Hadoks

3 juli D-Café Benoordenhout/Scheveningen

10 juli Zorgtafel Haagse Hout/Scheveningen

11 juli Zorgtafel zorgprofessionals

15 juli Overleg ROAZ

20

interview

Die Zorgtafels zijn heel goed, een positieve

ervaring, vinden specialisten Theo de Rooij

en Bastiaan Sorgdrager. Het is goed om op het

podium te staan, om HMC een gezicht

te geven. Om ook als medicus uitleg te

geven over de toekomstplannen van HMC.

En je spreekt op een heel andere manier

met mensen dan in het ziekenhuis.

Theo de Rooijradioloog en voorzitter

van het MedischSpecialistisch

Bedrijf

BastiaanSorgdrager

(Interventie)cardioloog en voorzitter Vereniging

Medische Staf

Bastiaan Sorgdrager en Theo de Rooij (specialisten HMC):

“Het gesprek was goed en nu gaan we het doen”


“Wij hebben vaak korte, vrij technische gesprekken met patiënten. Het is ook voor ons waardevol om de brede behoeften van mensen te horen. Met name ook omdat we als ziekenhuis samen met andere zorgverleners meer de wijken in zullen gaan”, aldus Theo de Rooij. Bastiaan Sorgdrager vult aan: “Vooral de Zorgtafels met zorgverleners geven veel concrete aangrijpingspunten voor innovatie en verbetering.”

Samen kunnen we beterTheo de Rooij: “Als ziekenhuis kúnnen we ook beter. We kunnen patiënt-vriendelijker zijn en meer met zorg-paden en ‘one stop shop’ gaan werken.Het verwezenlijken van sommige tijdens de Zorgtafels geopperde ideeën ligt iets gecompliceerder, maar gaan we niet uit de weg. Denk aan het realiseren van zorgpaden over alle organisaties heen. Dit is noodzakelijk om op te pakken, als we ook in de toekomst samen goede zorg aan alle Haaglanders willen bieden.”

Broos vertrouwenHij vervolgt: “De gesprekken waren goed, heel belangrijk, er ontstond vertrouwen. Maar dit vertrouwen is broos, zeker richting ziekenhuis. Veel zorgprofessionals zien ons als een machtsblok dat vooral met zichzelf bezig is. We moeten het vertrouwen nu waarmaken, bewijzen dat we écht willen samenwerken in netwerken rond de patiënt.” “De toekomst vraagt om een andere inrichting van de zorg. Daarin spelen we allemaal, zeker ook HMC, een rol. Iedereen moet hier verantwoordelijk-heid voor nemen”, aldus Bastiaan Sorgdrager.

Aan de slag“Ik denk dat we door de keten heen werkgroepen gaan opzetten met daarin sleutelfiguren uit zorg, welzijn én patiënten. Die zetten een stip op de horizon, gaan inventariseren wat nodigis om daar te komen en zetten stappen.Onder regie van de gemeente bijvoorbeeld. Aan ons de taak om hier vol aan mee te doen. Netwerken bouwen en naar buiten kijken is onze plicht: zo maken we met ons allen de zorg beter.” Theo de Rooij benadrukt dat dit ook beschreven staat in onze koers.

Zorgtafels 2.0We houden als ziekenhuis natuurlijk patiënttevredenheidsonderzoeken, maar een Zorgtafel heeft echt toegevoegde waarde, vindt Theo de Rooij: “Naast die werkgroepen waar Bastiaan het over heeft, kunnen we bijvoorbeeld eens per twee jaar per wijk in gesprek gaan met een afspiegeling van bewoners. Samen met andere zorgen welzijnsorganisaties, de gemeente en zorgverzekeraars. Alleen al om te horen of we op de juiste weg zijn met elkaar. En natuurlijk om ideeën op te doen. Het is wel wat georganiseer, maar dat moeten we als keten kunnen regelen.”

Geen arrogantieHij vervolgt: “Tijdens de bijeenkomsten proef ik soms uit - boze - woorden dat mensen HMC arrogant vinden. Dat komt volgens mij mede doordat voor de kerstvakantie ons koers-document was uitgelekt. Omdat al onze gremia - raad van toezicht, medische staf, ondernemingsraad, cliëntenraad, verpleegkundige adviesraad - hier nog iets van moesten vinden, kon onze raad van bestuur gewoonweg niet ingaan op deze geruchten. Dat was pas mogelijk op 24 januari. In die tussenliggende maand deden veel onjuiste verhalen de ronde. Die onzekerheid heeft veel kwaad gedaan. Ik hoop dat de mensen met onze Zorgtafels hebben ervaren dat we juist wél openstaan voor hun ideeën over hoe we de zorg kunnen verbeteren en toekomstbestendig kunnen maken. Ik heb ervaren dat er begrip ontstaat als we goed uitleggen waarom we wat doen.”

Naam: Theo de Rooij

Functie: Radioloog en voorzitter van het

Medisch Specialistisch Bedrijf

Informatiebijeenkomst: 1 februari HMC Antoniushove

Zorgtafel: 19 juni en 10 juli

Naam: Bastiaan Sorgdrager

Functie: (Interventie)cardioloog en

voorzitter Vereniging

Medische Staf

Informatiebijeenkomst: 30 januari HMC Bronovo,

4 februari HMC Westeinde en

28 maart Wassenaar

Dialoogtafel: 2 april

Werkbezoek: 28 maart Wassenaar

Zorgtafel: 11 juli

“Ik heb ervarendat er begrip

ontstaat als we goed uitleggen waarom we wat doen”

inte

rvie

w

bezoek SER

Achttien leden van de commissie ‘Sociale Zekerheid en Gezondheidszorg’ van de

Sociaal-Economische Raad (SER) zijn dinsdag 23 april bij ons op bezoek.

Ze komen kijken hoe wij en onze Haagse partners gestalte geven aan ‘de juiste

zorg op de juiste plek’.

SER bezoekt HMC

2222


De SER-commissie ‘Sociale Zekerheid en Gezondheidszorg’ adviseert de regering en het parlement over de vraag hoe Nederland de komende jaren kan voldoen aan de vraag naar zorg en hoe de kosten beheersbaar kunnen blijven. Om een goed beeld te krijgen van de huidige en toekomstige omstandigheden in de zorg, brengen de leden van deze commissie geregeld werkbezoeken aan zorg-instanties en andere betrokken partijen.

HMC verwelkomt samen met vertegenwoordigers van de gemeente Den Haag, LUMC-Campus Den Haag en enkele huisartsen SER-voorzitter Mariëtte Hamer, commissie-voorzitter Romke van der Veen, een aantal kroonleden (onafhankelijke deskundigen op diverse gebieden, zoals zorg en economie) en SER-leden die aanwezig zijn namens werkgeversorganisaties, vakbonden en ministeries.

Bestuursvoorzitter Paul Doop vertelt hoe HMC samen met verschillende Haagse partners invulling geeft aan de toekomst van de zorg, wat dat betekent voor de inwoners van Haaglanden en wat de gevolgen zijn voor HMC en onze medewerkers. “In dialoog met alle betrokken partijen willen wij de kwaliteit van de zorg waarborgen, de zorg dicht bij de mensen houden of brengen, waarbij de zorg tegelijkertijd betaalbaar moet blijven.”Peter den Hollander, Chief Medical Information Officer voor HMC en orthopeed, noemt het proefproject waarbij orthopeden consulten verzorgen in de huisartsenpraktijk in plaats van in het ziekenhuis. Dit blijkt een succesvol experiment, waarbij patiënten aangeven heel tevreden te zijn, terwijl hierdoor het ziekenhuisbezoek voor orthopedie substantieel afneemt.

Er ontstaat een levendig gesprek, waarin de SER-leden vragen stellen aan de aanwezige vertegenwoordigers van HMC, huisartsen, thuiszorg, welzijn en de gemeente. Die vragen gaan onder meer over het effect van keuzes in de zorg op de kwaliteit van die zorg, patiënten, medewerkers en andere betrokken partijen. Over hoe de gemeente en zorginstanties de zorgkosten willen beperken en welke rol ICT zou kunnen spelen. En over hoe zij privacy waarborgen in een online omgeving en in hoeverre bestaande wetgeving in de toekomst nog voldoet.Commissievoorzitter Romke van der Veen vatte de ontmoeting samen als “een inspirerende bijeenkomst, met een grote uitdaging voor de toekomst”.

Op 17 juli brengt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) een onaangekondigd bezoek aan de afdelingen Emma, Margriet, Irene en Willem-Alexander in HMC Bronovo en aan de Spoedeisende Hulp (SEH) en de Verloskundeafdeling in HMC Westeinde.

De toetsing door de IGJ bestaat voornamelijk uit het spreken met een aantal (senior) verpleegkundigen, zorgmanagers en medisch specialisten van de genoemde afdelingen. De IGJ heeft de prospectieve risico-inventarisaties (gemaakt als voorbereiding op de verplaatsing én op het zorgbeleidsplan van HMC Bronovo) als referentiekader gehanteerd. Gekeken is onder andere naar de beschikbare capaciteit, het uniformeren van werkwijzen, de invulling van het spoedinterventieteam, de aanwezigheid van kinderartsen bij dagbehandeling en de doorlooptijd op de SEH.

Aan het einde van de toetsing geeft de IGJ een mondelinge terugkoppeling. Voorlopige conclusie van de IGJ: de plannen zijn goed doordacht en geïmplementeerd in de dagelijkse praktijk. “De uitvoering van de plannen is behoorlijk tot goed, medewerkers hebben er weer zin in na een moeilijke periode en uiten hun trots”, aldus de IGJ. Over een aantal maanden doen ze nog een toetsing van de transitie.

Mooi resultaat onaangekondigd bezoek IGJ aan HMC Bronovo en HMC Westeinde

“Een inspirerendebijeenkomst,

met een grote uitdaging voor de

toekomst”2222

24

interview

Ze voelden zich in de steek gelaten,

teleurgesteld. Dat ‘hun’ ziekenhuis

dichtgaat, roept bij omwonenden

van HMC Bronovo in eerste instantie

vooral boosheid op. En verdriet.

Wendy Eelsingmanager afdeling

Communicatie HMC

Désirée Valten

organisator Dialoogtafels

Wendy Eelsing en Désirée Valten (afdeling communicatie HMC):

“We zijn het eerste ziekenhuis dat dit zo heeft gedaan”


Dat je niet minder zorg krijgt, je ‘gewoon’ bij je vertrouwde zorgverlenerterechtkunt, maar deze zorg in de toekomst wel op andere plekken gaat krijgen, is voor veel mensen moeilijk te begrijpen. De emotie overheerst en ga dan maar eens uitleggen hoe het zit.

Grote uitdagingVoor communicatiemanager Wendy Eelsing en adviseur verander-communicatie Désirée Valten lag er dus een grote uitdaging. Ze besloten om ‘Dialoogtafels’ op te zetten ofwel: het ziekenhuis ging het gesprek aan met de omgeving. Dat is een compleet nieuw fenomeen in de ziekenhuis-wereld, want waar inspraakrondes en informatiebijeenkomsten in het DNA van gemeenten zit, hadden ziekenhuizen daar tot nu toe weinig belang bij. Geen urgentie, geen nood-zaak. Nu de zorg de komende jaren sterk gaat veranderen, ligt het meer voor de hand om actief in gesprek te gaan met je omgeving en met de mensen om wie het gaat.

FrameWendy Eelsing: “De timing van onze aankondiging was ongelukkig. Het Slotervaartziekenhuis en de IJsselmeerziekenhuizen waren net omgevallen. Mensen dachten: daar heb je de volgende. Ook al was ons verhaal wezenlijk anders. In Amsterdamzaten patiënten midden in een behandeling en konden ineens niet meer terecht bij hun behandelaar. Daar is bij ons geen sprake van, maar het ‘frame’ was gezet.”

Gebruik onze denkkrachtHet idee voor de sessies met de bewoners was HMC aan de hand gedaan door de voorzitter van de wijkvereniging in Benoordenhout, de wijk waar Bronovo in ligt. Wendy Eelsing: “Voordat we het plan wereldkundig maakten, hebben we hem gesproken en laten weten dat er een grote verandering in ‘zijn’ wijk op stapel stond. Hij zei toen: er zit hier veel denkkracht. Gebruik die.”

Twee stappen“We merkten dat er veel onjuiste beelden bestonden over onze koers voor de toekomst”, vertelt Désirée Valten. “Daarom besloten we het

proces op te knippen in twee delen: eerst informeren - om iedereen op hetzelfde informatieniveau te krijgen - en daarna de dialoog aangaan.Dat hielp. En we zijn een maandelijkse digitale nieuwsbrief gaan maken en een up-to-date website. Dat hielp ook. Nadat de eerste woede was gezakt, bleken veel mensen open te staan voor ons verhaal en gingen ze meedenken aan de Dialoogtafels. Aan die tafels ging het al snel niet meer over de sluiting van één ziekenhuis, maar over de toekomst van de zorg in de regio, inclusief welzijn dus. Daarom zijn ook mensen uit de verpleeg- en thuiszorg, het vrijwilligerswerk, mantel-zorg en welzijnswerk voor de Dialoog-tafels uitgenodigd. Ik vond het echt mooi om die ontmoetingen te zien.”

PionierenDe Dialoogtafels hebben ‘supergoede ideeën’ opgeleverd. HMC heeft, al pionierend, de eerste aanzet gedaan. Maar we staan nog aan het begin, stellen beide communicatieadviseurs vast. De ‘keten’, zoals dat heet, van huisarts en welzijn tot thuiszorg en ziekenhuis, moet veel nauwer gaan samenwerken. In dialoog: niet alleen met elkaar, maar vooral ook met de patiënt en de omgeving.

Bouw relatiesWat is het belangrijkste advies dat het tweetal wil meegeven aan andere ziekenhuizen die straks ook moeten veranderen? Désirée Valten: “Heb aandacht voor de mensen die van zich laten horen, maar vergeet al die ‘stille’ mensen niet. Meer dan eens spraken deelnemers, na afloop van een luid-ruchtige bijeenkomst, complimenten en steun uit voor onze koers en gaven ze mij een getypt vel vol met ideeën.” Haar collega vult aan: “En ga nu al in gesprek met je omgeving. Ook voor zorginstellingen die denken: bij ons verandert er nu nog niet zoveel. De zorg verandert de komende jaren. En snel. Ga nu al in gesprek. Ja, het kost energie, geld en tijd, maar daar krijg je heel veel voor terug. Je moet elkaar kennen en begrijpen, alleen dan kom je samen verder.”

Naam: Wendy Eelsing

Functie: Manager afdeling

Communicatie HMC


1 februari HMC Antoniushove,


28 maart Wassenaar



Zorgtafel: 16 april, 15 mei, 13 en 19 juni,

10 en 11 juli

Buurttafel: 20 mei

Naam: Désirée Valten

Functie: Organisator Dialoogtafels


1 februari HMC Antoniushove,


28 maart Wassenaar


Zorgtafel: 16 april, 15 mei, 13 en 19 juni,

10 en 11 juli

Buurttafel: 20 mei

inte

rvie

w

een paar do’s

Een paardo’s

Het bereiken van je doelgroep:

+ Zet een mix aan on- en off line communicatiemiddelen in. Veel brievenbussen hebben een nee-nee-sticker. Je mag niet zomaar geadresseerde post versturen. Lang niet alle mensen kijken regelmatig in hun brievenbus, lezen een huis-aan-huisblad of de krant of gebruiken social media

+ Zet intermediairs in; dit vergroot de opkomst van je bijeenkomsten. Wij hebben bijvoorbeeld contact gezocht met bewoners- en wijkverenigingen, VvE’s en gemeenten. Lever wijkbladen kant-en-klare kopij met beeld aan

+ Blijf altijd rechtstreeks contact zoeken met je doelgroep; intermediairs zijn lang niet altijd een volledige representatieve afspiegeling

+ Zorg voor een goed mail-adressenbestand voor de follow-up van alle activiteiten en om te gebruiken voor bijvoorbeeld een uitnodiging of een digitale nieuwsbrief

+ Blijf ook bereikbaar voor ‘digibeten’

26


De boodschap:

+ Boze en verdrietige mensen zijn niet ontvankelijk voor argumenten en komen soms alleen naar bijeenkomsten om hun boosheid te uiten. Boosheid staat voor betrokkenheid; neem het serieus, geef ruimte voor het uiten hiervan, maar blijf er niet in hangen

+ Blijf je belangrijkste boodschappen telkens weer herhalen, op verschillende manieren; mensen lezen en luisteren selectief. Gebruik ook begrijpelijke taal; vermijd jargon

+ Het herhalen van boodschappen kan goed geïnformeerde mensen gaan irriteren. Als je de tijd hebt, maak dan twee sporen. Bijvoorbeeld bijeenkomsten met een meer algemeen informatief karakter en expertsessies voor ‘meedenkers’.

+ Waardeer de mensen die de moeite nemen naar je bijeenkomst te komen, die meedenken. Oprechte aandacht, zorgvuldigheid en het serieus nemen van inbreng is de hoogste waardering

+ Ondersteun je boodschappen met (snel communicerend) beeld, zoals bijvoorbeeld ons ‘stempel’. De ontvanger van de boodschap weet dan meteen waar het over gaat.

26

informatiebijeenkomsten

Woensdag 30 januari, vrijdag 1 en maandag 4 februari hebben we informatie-

bijeenkomsten georganiseerd voor omwonenden van HMC Bronovo,

HMC Antoniushove en HMC Westeinde. En op 28 maart voor inwoners van

Wassenaar.

De avonden zijn drukbezocht. HMC belicht eerst de koers, daarna kunnen de aanwezigen vragen stellen. Alle vragen, en de antwoorden, staan op de Toekomst-website.

Veel belangstelling voor informatiebijeenkomsten

2828


“Vorige week hebben we de koers van de toekomst van HMC bekend gemaakt. Wij willen graag in gesprek blijven en luisteren naar de zorgen of suggesties van alle betrokkenen. Daarom zijn wij direct van start gegaan met het organiseren van informatiebijeenkomsten voor de omwonenden van alle HMC-locaties”, aldus bestuurs-voorzitter Paul Doop die samen met de voorzitter van de medische staf, Bastiaan Sorgdrager, deze avond aanwezig is voor het geven van uitleg en het beantwoorden van vragen.

Uw behandelteam verandert nietVeel vragen van de Benoordenhouters gaan over het inrichten van HMC Bronovo als weekziekenhuis en de gevolgen voor de zorg in hun wijk als het gebouw van

HMC Bronovo in de toekomst wordt gesloten. “Voor alle zorg die u nu in HMC krijgt, kunt u straks ook nog gewoon bij ons terecht”, benadrukt Bastiaan Sorgdrager. “Bij uw vertrouwde arts en behandelteam. Wel kan het zijn dat u in de toekomst zorg op een andere HMC-locatie gaat krijgen. Wij informeren u daar dan op tijd over”.

In dialoog met elkaarPaul Doop: “Vanavond is voor ons een avond van luisteren. Wij realiseren ons dat onze antwoorden niet altijd even bevredigend zijn, maar wij willen weten wat er speelt. Adviezen en suggesties die uit informatie-bijeenkomsten en Dialoogtafels komen, zullen we zorg-vuldig meewegen in de definitieve besluitvorming over de koers van HMC”.

Eerste informatiebijeenkomstin HMC Bronovo

2828

informatiebijeenkomsten

Bewoners van Wassenaar krijgen 28 maart uitleg over onze toekomstplannen en wat

dit voor hen betekent. Hieraan voorafgaand is er een gesprek met de Wassenaarse

politiek over het Gezondheidscentrum Wassenaar en de mogelijkheden

voor de toekomst.

Informatiebijeenkomst Wassenaar trekt veel publiek

3030


De bewonersbijeenkomst trekt ruim honderd belang-stellenden. Bewoners willen vooral weten waar ze straks naartoe kunnen met kleine, maar acute letsels.

Wat betekenen de veranderingen?HMC heeft in Wassenaar een gezondheidscentrum, waar onder meer huisartsen en fysiotherapeuten zitten. Ook houden medisch specialisten van het ziekenhuis hier spreekuren. HMC Bronovo is voor Wassenaarders de dichtstbijzijnde ziekenhuislocatie. Die locatie is vanaf 2 juli een weekziekenhuis zonder Spoedeisende Hulp. Inwoners van Wassenaar willen graag weten wat dat concreet voor hen betekent.

Geen zorgenOver de opvang bij ernstige letsels maakt de Wassenaarse zorgwethouder Inge Zweerts de Jong zich geen zorgen: ”Ik denk dat we heel goede zorg hier in de buurt hebben. We worden omringd door ziekenhuizen in Den Haag, Leiden en Zoetermeer.” Waar haar zorg wel zit, is bij de hulp in het geval van kleine, acute letsels, zoals sportblessures in het

weekend. “Daarvoor bel je niet altijd een ambulance, maar is wel een dokter nodig, want die zere enkel zou wel eens gebroken kunnen zijn.”

Bereikbaarheid HMC WesteindeVoor dit soort kwetsuren is er goede opvang, maakt cardioloog Bastiaan Sorgdrager duidelijk, voorzitter van de medische staf bij HMC. “Hiermee kunt u naar HMC Antoniushove. Die locatie krijgt (weer) een Huis-artsenpost. Bij grote spoed gaat u naar HMC Westeinde. Over het algemeen zal dat per ambulance zijn. Ambulances hebben geen last van verkeersdrukte; die rijden overal doorheen.” Versterking Gezondheidscentrum Wassenaar“Daarbij blijft het Gezondheidscentrum Wassenaar gewoon bestaan en wordt het ‘versterkt’”, aldus HMC-bestuurs-voorzitter Paul Doop. “Nu al houden medisch specialisten van HMC hier consult. Die zorg gaan we in overleg met huisartsen en bewoners uitbreiden.”

3030

Bewoners willen vooral weten waar

ze straks naartoe kunnen met kleine, maar

acute letsels

32

interview

“Als zorgverzekeraar hebben we een

stimulerende en faciliterende rol

in de huidige ontwikkelingen in de zorg.

Wij kunnen ziekenhuizen het comfort

bieden om maatschappelijk wenselijke en

ingrijpende veranderingen door te voeren,

zonder dat ze daarbij meteen het risico

lopen failliet te gaan.”

Daan Rooijmansseniormanager

zorginkoop

Daan Rooijmans (seniormanager zorginkoop CZ):

“Dapper dat HMC deze stap neemt”


“Vroeger spraken we per jaar af welke zorg een ziekenhuis voor welk bedrag mocht leveren. Kort gezegd: hoe meer patiënten, hoe meer inkomsten. Die prikkel is er nu uit. Nu maken we meerjarenafspraken. Met een andere prikkel: hoe kun je mensen op een andere manier helpen. Soms buiten het ziekenhuis. Ziekenhuizen hebben investeringen gedaan met het oog op groei en met het Hoofdlijnenakkoord mogen ze niet meer groeien. Ze hebben tijd nodig om zich aan te passen.”

Moeilijke keuze“Zo betekenen de drie locaties voor HMC veel dure vierkante meters. Dat in combinatie met de andere opgaven in de zorg, maakte dat HMC een moeilijke keuze moest maken. HMC heeft een visie geschetst en het besluit genomen om op korte termijn de Spoedeisende Hulp van HMC Bronovo te sluiten en op langere termijn HMC Bronovo als ziekenhuis. Wij als zorgverzekeraar bieden HMC de ruimte om die ambitie door te voeren. HMC wil en moet daarbij rekening houden met de wensen van patiënten en medisch specialisten en dat is best lastig. Het is heel dapper dat HMC heeft gezegd: en toch gaan we het doen!”

Beste acute zorg “Voor CZ is het belangrijk dat onze verzekerden ook na de veranderingen toegang hebben tot de beste acute zorg. En ja, voor veel mensen is het een plus als die zorg dichtbij is, maar voor écht complexe acute zorg ging je toch al niet naar HMC Bronovo. Het is niet leuk, en dat snappen we, maar medisch inhoudelijk zijn de argumenten voor de sluiting van dat ziekenhuis niet te weerleggen.”

Emoties“Overigens hebben we van onze verzekerden weinig vragen gekregen over deze sluiting. HMC heeft de sluiting van de Spoedeisende Hulp goed voorbereid. Tijdens de Zorgtafels hebben bewoners hun emoties geuit; HMC heeft die niet weggewuifd. Dat vond ik heel netjes. Dat laat onverlet dat het een moeilijke ontwikkeling is voor mensen die een band hebben met het ziekenhuis.”

Rust “Er staan nog meer veranderingen voor de regio op stapel. In de verdeling van complexe zorg bijvoorbeeld. Maar ook in de verplaatsing van zorg naar huisartsen. Als zorgverzekeraar kunnen wij een rol spelen in het stimuleren van deze samenwerking, door gesprekken aan te gaan maar ook door te voorzien in financiering. Laat ik bescheiden zijn over wat er als zorgverzekeraar in onze macht ligt. Maar wat we wel kunnen, is het bieden van randvoorwaarden voor de moeilijke keuzes. Meerjarenafspraken geven de rust om de zorg beter in te richten op het nu.”

Naam: Daan Rooijmans

Functie: Seniormanager zorginkoop CZ

Over CZ: CZ is de grootste zorgverzekeraar

in de regio Haaglanden. Binnen

de meerjarenafspraken die HMC

en CZ hebben gemaakt voor de

periode 2018-2021 werken we

samen aan kwalitatief goede en

betaalbare ziekenhuiszorg voor nu

en in de toekomst, voor iedereen

in de regio Haaglanden


Zorgtafel: 15 mei

inte

rvie

w

“HMC heeft deemoties van

de bewoners over de sluiting van de Spoedeisende Hulp niet weggewuifd. Dat vond ik heel netjes.”

Buurttafels

Omwonenden van HMC Westeinde praten op 8 maart in het ziekenhuis mee over

de toekomstplannen. Zij zijn hier op persoonlijke uitnodiging om hun vragen,

zorgen en ideeën te uiten.

Deze eerste Buurttafel gaat over het tijdelijk Moeder- en Kindcentrum en de tijdelijke parkeervoorziening. Het eerste half uur van de bijeenkomst gaat over de plannen en wat die in de praktijk betekenen voor de omwonenden.

In het uur daarna kunnen omwonenden hun vragen, zorgen en ideeën kwijt aan de aanwezige HMC-medewerkers. Ideeën, suggesties en vragen die tijdens deze Buurttafel naar voren komen, krijgen een plek in de

verdere planontwikkeling.

Eerste Buurttafel met omwonenden van HMC Westeinde

34


Na een korte terugblik op de bijeenkomst van 8 maart, gaat het over de huidige de stand van zaken. Over het verbeteren van de doorstroming op de Lijnbaan en over parkeren. Er zijn veel vragen, zorgen en ideeën.

Verbeteren doorstromingDe inrichting van de stad en het verkeer is in handen van de gemeente Den Haag. Hoofd Service en Huisvesting bijHMC, John Heijstek: “Als HMC zijn we continu in gesprek met de gemeente over de bereikbaarheid van onze locaties. Maar uiteraard kunt u ook zelf signalen afgeven bij de gemeente Den Haag over de verkeersafwikkeling. Wij gaan de doorstroming verbeteren door de inzet van parkeer-wachten, betere bewegwijzering en een andere oprit.”“Misschien is een rotonde een goed idee?”, oppert een bewoner. Een van de aanwezige ambtenaren geeft aan dat de gemeente nog deze zomer start met de herinrichting van het kruispunt Lijnbaan/Westeinde. “Er zijn nu drie rijbanen. De rechterrijbaan, die nu ook voor doorgaand verkeer is, is dan alleen nog bestemd voor afslaand verkeer naar HMC Westeinde.”

Zorgen over tijdelijk parkeerdekAan de tafels blijkt dat de omwonenden zich vooral zorgen maken over het tijdelijke parkeerdek. “Automobilisten kijken dan zo mijn tuin en huis in. En dan heb ik het nog niet eens over fijnstof, geluidsoverlast, de grotere kans op inbraak en het wegnemen van daglicht. Dat laatste is vooral problematisch omdat er twaalf atelierwoningen aan de kant van het parkeerdek grenzen. Ik denk dat wij bezwaar gaan aantekenen tegen de bouw van de tijdelijke parkeer-voorziening.”

Parkeren voor medewerkersJohn Heijstek: “We verwachten zeer beperkt extra verkeer richting HMC Westeinde, maar we willen wel meer parkeer-plaatsen. Voor onze patiënten en bezoekers en voor onze medewerkers.” Een omwonende suggereert om medewerkerste verbieden om met de auto naar het werk te komen. “We ontmoedigen wel, maar verbieden kan niet. En dat willen we ook niet. Goede bereikbaarheid is ook voor medewerkerserg belangrijk en kan een van de redenen zijn om wel of niet bij ons te werken. We huren voor medewerkers parkeerplaatsen in de omgeving”, aldus John Heijstek.

Korte- en langetermijnoplossingVoor de korte termijn, de komende vijf jaar, willen we dus een tijdelijk parkeerdek bouwen. In die vijf jaar wordt een plan gemaakt voor een definitieve parkeeroplossing. “Het kan ook zo zijn dat er minder parkeerbehoefte ontstaat”, zegt sectormanager Services HMC Sander van den Berg. “Bijvoorbeeld door verplaatsing van een deel van de poliklinische en klinische zorg naar HMC Antoniushove. Of omdat meer mensen thuis of bij de huisarts zorg van ons krijgen en niet naar HMC Westeinde hoeven. Dan is wellicht geen uitbreiding van de parkeerruimte noodzakelijk. Op dit moment weten wij nog niet precies wat de toekomst brengt, vandaar dat we nu voor een tijdelijke parkeeroplossing kiezen in de vorm van een parkeerdek.”

Waarom niet de grond in?Maar waarom komt er een parkeerdek; waarom ga je niet de grond in? “Dat kost zeker 1,5 jaar en we kunnen niet zolang die parkeerruimte missen. We hebben voldoende parkeer-plekken nodig voor onze patiënten, die vaak slecht ter been zijn”, antwoordt Jaimy Dijkshoorn, sectormanager Bouw HMC. “Daarnaast brengt een ondergrondse parkeergarage te veel extra kosten met zich mee.”

Spaar de bomenOok blijken er zorgen over de bomen die voor het Hofje staan en op en rond de parkeerplaats. Voor de tijdelijke parkeervoorziening worden geen bomen gekapt. John Heijstek: “We willen juist vergroenen, want dat is fijn voor de buurt. We zijn in overleg met het Hofje om de tuin te herstellen. En er komt een Westeinde-tuin.”

Liever geen parkeerdekAls iedereen het érgens over eens is: liever geen parkeer-dek! Bestuursvoorzitter Paul Doop: “Als het niet nodig is, dan bouwen we het ook niet. Wij besteden geld liever aan zorg dan aan parkeerplaatsen.”

Op 20 mei organiseren we voor de tweede maal een Buurttafel voor

omwonenden van HMC Westeinde.

Veel belangstelling voor tweede Buurttafel HMC Westeinde

“Wij weten wij nog niet precies wat

de toekomst brengt, vandaar dat we nu voor een tijdelijke parkeer-

oplossing kiezen”34

36

interview

De zorg moet veranderen, zegt de Haagse zorgwethouder Kavita Parbhudayal.

Gebeurt dat niet, dan ‘gaat de rekening uiteindelijk naar de mensen’.

Vraag je mensen wat ze in de toekomstnodig hebben aan zorg, dan tellen vooral de kleine dingen, constateert wethouder Parbhudayal na afloop van de Dialoogtafel die ze 2 april bijwoonde. “Heb ik straks nog wel een apotheek in de buurt, kan ik mijn medicijnen laten bezorgen? Dat is waar het voor mensen om draait.”

Besef dat zorg verandertDe nieuwe koers van HMC - de zorg bundelen door van drie locaties terug te gaan naar twee - vormde de aanleiding voor het Dialoogtafel-

gesprek. Kavita Parbhudayal: “HMC had al informatiebijeenkomsten georganiseerd, maar ging nu voor het eerst in discussie over de veranderingen. Best spannend.” Al snel ging het over de héle zorg in plaats van alleen over HMC en de sluiting van HMC Bronovo. De wethouder noemt de opbrengst van het gesprek ‘echt heel waardevol’. “Als je in Groningen woont, is het heel normaal dat je vijftig kilometer moet reizen voor gespecialiseerde zorg. Hier vinden we het al snel ver en eng. Tijdens de bijeenkomst kwamen allerlei

voorbeelden voorbij van hoe het nu al gaat, dat bepaalde hoogcomplexe behandelingen niet meer op elke locatie worden aangeboden. Het is heel goed om de bewoners van Den Haag daarvan op de hoogte te stellen. Zo beseffen mensen dat de toekomst van de zorg er anders uit zal zien.”

Meer preventieDe bijeenkomst maakte duidelijk dat we ‘meer aan de voorkant’ moeten zitten, dat we meer aan preventie moeten doen, vindt de Haagse wet-houder. We moeten ingrijpen vóórdat

Kavita Parbhudayal

wethouder Zorg gemeenteDen Haag

Kavita Parbhudayal (wethouder Zorg Den Haag):

“We moeten het met elkaar anders organiseren”

“Mijn grootste zorg zit bij de mensen

die in hun eentje thuis zitten

te verpieteren”


Dialoogtafel ontmoetingen

mensen zo ziek zijn dat ze in het ziekenhuis belanden. “Mijn grootste zorg zit bij de mensen die in hun eentje thuis zitten te verpieteren. Hier zetten we in Den Haag stevig op in met een actieplan en een campagne tegen eenzaamheid. We moeten daarbij samen optrekken met professionals die bij de mensen thuis komen. De thuiszorg kan alarm slaan als ze zien dat het niet goed gaat. Wij kunnen dan regelen dat er iemand langskomt voor een praatje.”

De burger betaaltZelf gelooft Kavita Parbhudayal ‘heel sterk’ in de ontwikkeling die gaande is. Die is nodig om goede zorg toegankelijk te houden. “We willen minimaal de huidige kwaliteit van zorg houden. Tegelijk neemt de zorgvraag toe door de vergrijzing en de bevolkingsgroei. Dan heb je meer geld nodig, maar dat is er niet. Uiteindelijk betaalt de burger, via de eigen bijdrage, de rekening.”

Gemeente doet het samenOm dat te voorkomen, moet er meer zorg in de buurt komen. Alleen als het écht nodig is, ga je in toekomst nog naar een (duur) ziekenhuis. “We moeten het anders organiseren en de gemeente gaat hier samen met zorgpartijen de komende jaren een rol in spelen. Daar beginnen we nu mee. Sinds kort zit de gemeente bijvoorbeeld in het samenwerkings-verband ‘Gezond en gelukkig Den Haag’.” HMC heeft in die ontwikkeling het voortouw genomen door partijen bij elkaar te brengen in de Dialoogtafels. Dat is ‘goed gelukt’, constateert de wethouder.

Naam: Kavita Parbhudayal

Functie: Wethouder Zorg gemeente

Den Haag


inte

rvie

w

“HMC, zorgverzekeraars en gemeente: organiseer

de komende maanden Zorgtafels waarin vertegen-

woordigers van alle belanghebbenden samen

nadenken over een vernieuwend, innovatief

zorgconcept. Presenteer vervolgens de uitkomst

hiervan aan bewoners van het verzorgingsgebied

van HMC Bronovo. De resultaten kunnen

dan - óók - een plek krijgen in de lange

termijnplannen van HMC.”

Dit is kortweg het resultaat van de Dialoogtafel op 2 april. Aanwezig zijn twaalf vertegenwoordigers van bewonersverenigingen uit het Haagse verzorgingsgebied van HMC Bronovo. Andere deelnemers aan het gesprek: de Haagse wethouder Zorg, Jeugd en Volksgezondheid, de directeur Zorg van de gemeente en zijn beleidsmedewerker en de directeur van stadsdeel Haagse Hout. Ook de huisartsen, onze medisch specialisten en HWW Zorg zijn vertegenwoordigd, evenals de zorgverzekeraars en leden van onze cliëntenraad.

Dialoogtafel: Goede zorg alleen mogelijk als we samenwerken

Woensdagavond 15 mei is er een Zorgtafel over de toekomst van de zorg.

Met nadruk op de zorg voor oudere inwoners en chronisch zieken in

Haagse Hout/Scheveningen.

Inspirerende Zorgtafel met zorgprofessionals

Zorgtafels

38


Zorgprofessionals (van thuis- tot verpleegzorg, van huisarts, welzijnswerker tot lid raad van bestuur) laten zich inspireren, stellen vragen, delen zorgen en wisselen ideeën uit. De uitkomst van deze Zorgtafel wordt gebruikt voor een Zorgtafel voor inwoners van Haagse Hout/Scheveningen op 10 juli.

Wens van bewonersDeze Zorgtafel is het resultaat van de Dialoogtafel op 2 april.Een deel van de toen aanwezige acht bewonersverenigingenuit het Haagse verzorgingsgebied van HMC Bronovo is nu ook aanwezig. De bewoners willen graag dat de keten van zorgprofessionals nadenkt over de toekomst van de zorg (in hun wijken). Hierbij benadrukken zij het belang van het wijkteam en de welzijnsorganisaties.

Zorginnovatie loontNa een korte inleiding over de stand van zaken door HMC-bestuursvoorzitter Paul Doop en HMC-specialist Marieke Overbeek is het woord aan arts, zorginnovator en bijzonder hoogleraar Telemedicine Leonard Witkamp. Hij vertelt hoe zijn digitale ziekenhuis al jarenlang functioneert tot tevredenheid van patiënten en zorg-professionals. Kortere of helemaal geen wachttijden, snelle diagnose en behandeling en dat alles tegen lagere kosten.

Oogprobleem? Naar de brillenwinkel!Leonard Witkamp: “In Rotterdam gaan mensen die last van hun ogen hebben, naar de brillenwinkel. Daar onderzoeken gecertificeerde optometristen hen aan de hand van een striktprotocol, dat zij samen met oogartsen hebben gemaakt. Indien nodig verwijzen zij de patiënten door naar de oogarts.Deze ziet zo veel minder patiënten - ongeveer 90% vande klachten is zonder de arts te verhelpen - en de wacht-tijden voor de mensen met ingewikkelder oogproblemen daalt zo sterk. Evenals de kosten voor behandeling. Een win-win-win-situatie dus.”

Aan de slagNa de lezing noteren de aanwezigen hun vragen, zorgen en ideeën. Die bespreken we plenair. De rode draad is: leg meer nadruk op preventie, we kunnen beter samenwerken, zowel binnen de (gezondheids)zorg als met welzijn. Het verzorgingshuis vindt het fijn als specialisten bij hen langs komen. De verloskundige geeft aan dat zij, tegen lagere kosten, op het gebied van gynaecologie taken kan overnemen. De zorgverzekeraars beamen dat er meer nadruk op preventie moet komen te liggen, wat gevolgen zal hebben voor de kostenstructuur.

Praat met ons!De aanwezige inwoners roepen HMC, gemeente en zorgverzekeraars op om hen meer te betrekken bij de veranderingen: “Praat mét ons, niet alleen óver ons!”

“De rode draad is: leg meer nadruk op

preventie, we kunnen beter

samenwerken”

40

interview

“Ik denk dat we nooit zo goed hebben

samengewerkt als nu. Het is leuk

en zinvol om met elkaar kijken hoe

we de zorg beter kunnen maken én

betaalbaar houden. Onder specialisten

merk je dat ook; ze zijn nieuwsgierig

naar het samenwerken.”

Maaike Lunstroot

huisarts gevestigd in Hubertusduinop het Bronovo-

terrein

Maaike Lunstroot (huisarts Hubertusduin):

“De zorgconsumptie moet omlaag”


“Maar ik heb wel het idee dat we heel erg bezig zijn met de achterdeur en dat we zo voorbijlopen aan de voordeur: waarom is transitie nodig?” De huisarts constateert dat de vraag naar zorg enorm toeneemt: er zijn veel meer telefoontjes, meer aanlopen, meer afspraken. De gangbare gedachte is dat deze groei het resultaat is van een populatie die ouder en zieker wordt. Maar klopt deze aanname?

Taak voor het Rijk“In ons gezondheidscentrum hebbenwe gekeken of de praktijken zijn gegroeid, verouderd en of de patiënten zieker zijn geworden. Dit lijkt bij ons niet het geval. En toch neemt de zorgvraag toe. Het lijkt alsof de patiënten vaker en laagdrempeliger met hun huisarts contact opnemen. Hoe dit komt: door groeiende internetkennis, minder ruimte voor vragen bij andere instanties, markt-werking, onduidelijkheid over met welke problemen je naar de dokter gaat of elders moet zijn? Ik weet het niet precies. Ik denk dat er vanuit de overheid meer aandacht moet komen voor het ‘voordeurbeleid’, zoals dat heet.”

Mentaliteitsprobleem“We hebben langzaamaan met elkaar een 24-uurs mentaliteit gecreëerd. Maar we realiseren ons te weinig dat dit hele kostbare zorg is. We willen

per direct geholpen worden aan sportblessures of een verstopte neus, terwijl er niets verkeerd gaat als we er mee wachten tot de volgende ochtend of maandag. Toen ik een dienst deed in een klein dorp bij Eindhoven, was ik echt verbaasd dat patiënten met een gebroken voet of pols niet op zaterdag ‘helemaal naar Eindhoven’ wilden voor een foto en gips. Ze wilden liever tot maandag wachten en vroegen of dat kwaad zou kunnen. En natuurlijk kunnen ze zolang wachten als ze maar niet op die voet gaan staan en de pols rust geven. Na deze dienst realiseerde ik me het grote verschil in mentaliteit tussen dorp en stad. Dit wordt natuurlijk gevoed door beschikbaarheid, maar we moeten ons meer beseffen dat die beschik-baarheid veel kosten met zich mee brengt.”

AnderhalvelijnszorgAnderhalvelijnszorg vindt Maaike Lunstroot leuk en interessant, maar ze is ook kritisch en vraagt zich af of dat echt een oplossing is. “Er gaat voor de eerste lijn heel veel tijd zitten in het organiseren van een meekijkconsult. Voor de patiënt is deze zorg dichtbij heel fijn, maar is het ook echt beter voor de patiënt? De tweede lijn is op deze manier ook wel heel makkelijk voorhanden, gaan we er dan niet te veel gebruik van maken? En is het toegankelijk voor alle huisartsen?Want niet iedereen heeft de ruimte in zijn praktijk om een specialist te huis-vesten.”

Veel ideeën voor de toekomstHet is voor de huisarts heel belangrijk wat er straks met het Bronovo-terrein gebeurt, omdat haar praktijk daar zit. “Ik hoop dat ons centrum zo mooi blijft als het is en dat wij hier de zorg voor onze patiënten kunnen blijven leveren. Dat we hier specialisten blijven zien; niet alleen voor anderhalvelijnszorg, maar ook met poli’s. Ik loop nu met enige regelmaat binnen bij bijvoor-beeld een ouderenspecialist voor advies of ik ga naar de cardioloog om een ECG te laten beoordelen. En ik hoop ook dat als Bronovo over drie tot vijf jaar als ziekenhuislocatie sluit, we hier dan toch nog wat diagnostiek houden, zoals lab-, echo- en röntgen-onderzoek.”

Naam: Maaike Lunstroot

Functie: Huisarts gevestigd in

Hubertusduin op het

Bronovo-terrein


Zorgtafel: 16 april

15 mei

11 juli

inte

rvie

w

“Het lijkt alsof de patiënten vaker en laag-drempeliger met hun huisarts contact opnemen”

42

Zo’n zestig mensen hebben op 10 juli de Zorgtafel over de toekomst van de zorg in

Haagse Hout en Scheveningen bezocht. Het eerste uur gaat het vooral over de

noodzaak van de veranderingen en over het besluitvormingsproces.

Zorgtafel: Samen voor goede zorg

Zorgtafels

42


Voorbereidingen op toekomst Bronovo-terrein

Na het eerste uur van de bijeenkomst is er nog voldoende tijd om met elkaar na te denken over een nieuwe bestemming van het Bronovo-terrein en over de vraag hoe de zorg er daar dan zou kunnen uitzien. Het gaat ook over de rol van digitalisering in de zorg en over de vraag hoe de diverse zorgverleners in de keten kunnen samenwerken in de wijken en bij mensen thuis.

Wie heeft regie?“Wij bouwen geen zorg af als die niet opgepakt kan worden door een ander in de zorgketen”, aldus Norbert Hoefsmit vande raad van bestuur van HMC. “Ziekenhuiszorg is trouwens een relatief klein stukje van die keten. Vooral huisartsen spelen een centrale rol in de kwaliteit van zorg en welzijn. Dat gebeurt steeds meer samen met de wijkverpleging, thuis-zorg, mantelzorg, vrijwilligers, fysiotherapeuten, apothekers, verpleegzorg en niet te vergeten: de gemeente.” Samen zorgen we voor goede zorg in de toekomst, was tot nu toe de conclusie van elke Zorgtafel. Wat voor de aanwezigen de vraag oproept: ‘Wie heeft de regie?’ Norbert Hoefsmit: “Multidisciplinair samenwerken in netwerken óver de domeinen heen gaat niet vanzelf. Ik denk dat de gemeente de aangewezen partij is om hierin het voortouw te nemen. Wij dragen hieraan graag ons steentje bij.”

Wij moeten ook beterSpecialist Theo de Rooij steekt de hand in eigen boezem: “We moeten onze HMC-locaties Westeinde en Antonius-hove verder renoveren en onze processen optimaliseren. Wat mij betreft, is de patiënt koning. Uw agenda is leidend. De bakker werkt ook in het weekend; waarom specialisten niet? Hierover praten we in de maatschap. Ik weet dat niet al m’n collega’s hierom staan te springen; deze verandering kost tijd. Ik weet ook dat ik collega’s heb, die vooral interessehebben in hoogcomplexe zorg. Tegelijkertijd vraagt u - en terecht! - aandacht voor de kwaliteit van ‘eenvoudige’ zorg. Voor die, vanuit de zorgverlener bezien, vaak routinematige behandelingen is een ziekenhuis eigenlijk te duur. Een patiënt die naar ons toekomt en plaatsneemt in onze wachtkamer heeft HMC op dat moment al 90 euro gekost. En dan heeft diegene nog geen arts gezien.”

Bronovo open als weekziekenhuis Sinds 2 juli is het Bronovo open als weekziekenhuis; uiterlijk in 2024 zal het als ziekenhuislocatie sluiten. Norbert: “Ik verwacht dat hier iets terugkomt, dat wonen en zorg combineert, want daaraan hebben veel ouderen in deze omgeving behoefte. Ik verwacht ook dat Hubertusduin blijft bestaan en dat op het terrein veelgevraagde poliklinische zorg zal blijven, naast allerlei andere aanbieders van zorg. Of dit gebouw blijft, weet ik niet. Dat hangt af van degene die hier gaat ontwikkelen. Voor de duidelijkheid: we zijn nu niet bezig met de verkoop van deze grond! Trouwens, dat kunnen en willen we ook niet zelfstandig beslissen.” HMC en de gemeente Den Haag beginnen na de zomer-vakantie met het maken van een Planuitwerkingskader (PUK). Hierin stelt de gemeente kaders vast voor een initiatiefnemer die een plan heeft met Bronovo. “Belang-hebbenden zoals u kunnen dan meedenken over de toekomst van het Bronovo-terrein”, besluit de HMC-bestuurder.

Cliëntenraad steunt koersDe cliëntenraad is nauw betrokken geweest bij de totstand-koming van de toekomstplannen en staat er pal voor. Pieter Jöbses: “HMC moet veranderen om goede zorg te kunnenblijven leveren. We zijn ook groot voorstander van de Zorgtafels, want goede zorg kan alleen als de hele keten betrokken is. Verder blijkt ook vanavond weer dat we moeten blijven praten over wat we willen bereiken en wat we daarvoor moeten doen en laten. Communiceren doe je nooit te veel. Wat me ook opvalt is dat hier vanavond mensen zijn die negatief over HMC Westeinde spreken. Als er daar dingen niet goed gaan, moeten we die aanpakken. En als dat negatieve beeld niet klopt met de werkelijkheid, dan moeten we dat samen rechtzetten.”

HMC Bronovo is nu een weekziekenhuis. Ergens tussen 2022 en 2024 zal de ziekenhuislocatie sluiten. Ter voorbereiding hierop organiseren we Zorgtafels om na te denken over innovatieve zorgconcepten voor bewoners van Haagse Hout/Scheveningen. En hebben we overleg met de gemeente over het maken van een Planuitwerkingskader (PUK). Een PUK is een document waarin de gemeente kaders vaststelt voor een initiatiefnemer die een plan heeft voor een locatie. De gemeente heeft ons toestemming gegeven en gaat aan de PUK meewerken.

Bij een PUK gaat het vooral over de stedenbouw-kundige randvoorwaarden voor het toekomstig gebruik van een locatie. Voor het Bronovo-terrein komen hierbij ook de functionaliteiten ‘zorg’ en ‘wonen’ aan de orde. Een ‘schetsontwerp’ voorzien van randvoorwaarden is onderdeel van een PUK. Burgemeester en wethouders van Den Haag stellen het PUK vast, waarna initiatief-nemer HMC een projectdocument en vervolgens een projectplan kan maken. Hierbij zijn allerlei gremia (bijvoorbeeld de welstandscommissie) betrokken en is inspraak mogelijk.

In het najaar van 2019 zal het PUK-proces starten. Er komt een PUK-werkgroep met de gemeente en er is regelmatig contact met het College Sanering Zorginstellingen. Daarnaast is er ruimte voor belang-hebbenden om mee te praten en denken over de toekomst van het Bronovo-terrein.

44

interview

Hij is een van de trouwste bezoekers

van de Dialoogtafels: Chance Pennington

de Jongh, voorzitter wijkvereniging

Benoordenhout. Terugblikkend is hij

‘heel blij’ met het initiatief.

Chance Pennington de Jongh

voorzitter wijkverenigingBenoordenhout

Chance Pennington de Jongh (voorzitter wijkvereniging Benoordenhout):

“De zorg verandert razendsnel. Waarom richt je

geen buurtpanel op?”


De wijkvoorzitter wil eerst een vooroordeel uit de weg ruimen: “Namelijk dat elke Benoordenhouter zo’n beetje drie auto’s voor de deur heeft staan en dat het wegvallen van publieke voorzieningen hem niet treft. Dat is niet zo. In deze wijk, met Bronovo in het midden, wonen bijvoorbeeld veel ouderen, van wie een groot deel gepensioneerde ambtenaren die zijn aangewezen op het openbaar vervoer. Er wordt gedacht: die mensen redden zich wel. Ten onrechte.”

Zorg moet bereikbaar blijvenJuist daarom is hij ook zo blij dat HMC de buurt heeft meegenomen in de plannen. “Want buurtbewoners worden geraakt door de toekomstige sluiting van het Bronovo-ziekenhuis”, weet hij. Als voorbeeld noemt hij Uilennest. “In deze buurt staan kleinere woningen waar veel ouderen zonder auto wonen. Voor deze mensen is het belangrijk om heel goed te kijken of de zorg voor hen nog steeds bereikbaar is als we die anders inrichten.”

Ons ziekenhuisDe wijk Benoordenhout was opvallendaanwezig in de discussie rond de transformatie van HMC Bronovo tot ‘weekziekenhuis’ dat geen spoedzorg meer doet en zich richt op planbare zorg. Dat is logisch gezien de ligging; Bronovo ligt in ‘hun’ wijk, maar het zit ook in de aard van de Benoorden-houter om van zich te laten horen. “Het zijn over het algemeen mondige mensen, die vragen stellen, die het naadje van de kous willen weten”, zegt Chance Pennington de Jongh. “Ze kunnen een vraag heel scherp insteken, maar als je het goed uitlegt, begrijpen ze het ook. Het zijn redelijk rationele mensen.”

Meer begripHet idee om als ziekenhuis in gesprek te gaan met de buurt komt van zijn wijkvereniging. “Wij willen betrokken worden. Wij zitten ook aan tafel bij Shell en de ANWB, grote bedrijven die kantoor houden in onze wijk. Dat noemen we klankbordgroepen. HMC heeft dat vertaald naar Dialoogtafels.” De wijkvoorzitter vindt het ‘heel erg leuk’ dat gehoor is gegeven aan het advies. De Dialoogtafels hebben voor meer begrip gezorgd in de wijk, daar

is hij van overtuigd. Al blijft een kleine groep fel tegenstander van de plannen. “Je krijgt nooit iedereen mee, al moet je dat wel blijven proberen.”

Extra laagZelf is Chance Pennington de Jongh voorstander van het plan om in Benoordenhout ‘een innovatief zorgconcept’ - een gezondheids-centrum 2.0 - neer te zetten, waar de wijkbewoners zonder dat ze verhoeven te reizen, zorg kunnen krijgen als het net iets te complex is voor de huisarts. “Als een extra laag tussen de huisarts en het ziekenhuis.”

Open en eerlijkDe voorzitter vindt het belangrijk dat HMC ook in de toekomst de buurt blijft betrekken bij de ontwikkelingen. Daarbij is het belangrijk dat het ziekenhuis zich kwetsbaar opstelt, vindt hij. “Laat zien wat de consequenties zijn van de keuzes die HMC maakt. Vertel dat open en eerlijk. Dan kweek je begrip. Wijk-bewoners willen weten: waar moet ik naartoe, wat is de maximale aanrij-tijd, de maximale wachttijd et cetera? Het helpt als je weet wat je moet doen en wat je te wachten staat.” Dat geldt wat hem betreft ook voor het ontwikkelen van innovatieve zorgconcepten voor de wijk: “De organisaties die dit gaan oppakken moeten duidelijk aangeven wat ze kunnen gaan betekenen voor welke patiënten.”Een laatste tip die hij wil meegeven aan HMC: “Blijf communiceren met de buurt, ook als het huidige plan is uitgevoerd. De zorg verandert razendsnel. Waarom richt je geen buurtpanel op, dat je regelmatig om advies vraagt? Er zijn in deze buurt genoeg mensen die het leuk vinden om dat te doen.”

ComplimentTot slot wil de wijkvoorzitter zorg-minister Bruno Bruins complimenteren: “Heel goed dat de minister een vinger aan de pols houdt bij de ziekenhuizen en ze vraagt om de buurt te betrekken bij veranderplannen.” HMC heeft hier in Nederland nu het voortouw in genomen.

Naam: Chance Pennington de Jongh

Functie: Voorzitter wijkvereniging

Benoordenhout

Informatiebijeenkomst: 31 januari HMC Bronovo


Zorgtafel: 15 mei, 10 en 11 juli

inte

rvie

w

Speciaal voor verwijzers (huisartsen, verloskundigen, apothekers, fysiotherapeuten…)

is er op 16 april een Zorgtafel georganiseerd over de veranderingen die in

de zomer plaatsvinden.

Zorgtafel: Met verwijzers in gesprek over veranderingen deze zomer

Zorgtafels

4646


Cees Sterk (raad van bestuur HMC), Robert Jansen (raad van bestuur Hadoks) en de HMC-specialisten Marieke Overbeek en Jasmijn van Campen vertellen over de plannen en beantwoorden vragen.

Veranderingen deze zomerHMC Bronovo verandert op 2 april in een weekziekenhuis. De Spoedeisende Hulp (SEH), en dus ook de bevallingen, verhuizen van HMC Bronovo naar HMC Westeinde. Daarom komen er in HMC Westeinde tachtig bedden bij en breiden we de tijdelijke parkeervoorziening uit met honderd extra plekken voor bezoekers en verwijzers. De Huisartsen-post (HAP) verhuist op 2 juli van HMC Bronovo naar HMC Antoniushove.

Verloskunde naar HMC WesteindeVanaf deze zomer tot aan de oplevering van het nieuwe Moeder- en Kindcentrum (begin 2020) vinden bevallingen in het kliniekgebouw van HMC Westeinde plaats en komen de afdelingen verloskunde, neonatologie en kindergeneeskunde op respectievelijk de 13e, 12e en 3e verdieping. Cees Sterk: “Met de ingebruikname van

het nieuwe Moeder- en Kindcentrum op het terrein van HMC Westeinde komen dan de etages leeg om het kliniek-gebouw van HMC Westeinde de komende jaren grondig te renoveren. We gaan gevels moderniseren en maken vooral eenpersoonskamers. Op HMC Westeinde staan altijd een gynaecoloog, kinder-arts, anesthesioloog en OK-medewerkers paraat om alle bevallingen goed en veilig te laten verlopen.”

Huisartsenpost naar HMC AntoniushoveRobert Jansen: “Er zijn nu drie HAP’s in de regio: in het HagaZiekenhuis, HMC Westeinde en HMC Bronovo. We willen de HAP’s goed gespreid houden over de regio. Dit gaat ons lukken doordat HMC Antoniushove, dat weliswaar geen SEH heeft, de HAP goed gaat ondersteunen met radiologie, laboratorium en cardiologie. Tot half 1 ’s nachts toegang hebben tot de spoedapotheek is een nadrukkelijke wens. Hierover voeren we momenteel gesprekken. Verder begeleiden we de verpleegkundig specialisten in hun deskundigheidsbevordering zodat ze ook laagcomplexe zorg kunnen overnemen van de SEH’s.”

4646

communicatie over het waarom, wat en hoe

In de aanloop naar de verplaatsing van de zorg binnen HMC hebben we veelvuldig

en in de breedte gecommuniceerd over het waarom, wat en hoe van de

veranderingen. In gesprekken, via informatiebijeenkomsten, werkbezoeken,

Dialoogtafels, de Toekomst-website, de digitale Toekomst-nieuwsbrief en de

VanArtsTotArts (VATA)-nieuwsbrief (voor verwijzers). Hoe dichter bij 2 juli,

hoe meer communicatiemiddelen we inzetten, met de nadruk op het

handelingsperspectief (wat te doen bij….).

In de week van 24 juni staat in de huis-aan-huiskranten in Den Haag, Wassenaar, Voorschoten, Leidschendam en Voorburg een paginagrote advertentie om te informeren over de verplaatsingen in de zorg als HMC Bronovo per 2 juli een weekziekenhuis is. Daarnaast ontvangt iedereen die in 2018 of 2019 in HMC patiënt is (geweest), een brief in de bus met daarin informatie over de veranderingen per 2 juli. In totaal verstuurden we 277.274 brieven. Alle sportverenigingen in een ruime straal rondom HMC Bronovo zijn aangeschreven, evenals de hotels, de taxicentrales, de VVV en de reddingsbrigades. In de brief staat nauwkeurig wat te doen bij spoed. Bewoners-verenigingen krijgen ook materiaal aangeleverd om hun achterban te informeren.

Verder zijn er factsheets, infoborden, posters en banners en een tekenfilmpje. En een infographic die zichtbaar maakt welke HMC-ziekenhuislocatie welke zorg levert vanaf 2 juli. Tot slot zal HMC samen met de Hadoks (Haagse Huis-artsen) en het HagaZiekenhuis in het najaar een brede campagne starten over wat te doen bij spoed.

Veel communicatie over veranderingen per 2 juli

4848

Ban

ner


Overzicht ingezette communicatiemiddelen over de veranderingen op 2 juli 2019• Algemene flyers over toekomst HMC (Nederlands en Engels)• Whiteboardfilmpje over het waarom van de koers op de website en op de narrowcasting• Flyer bereikbaarheid HMC• Specifieke flyers over veranderingen HMC Bronovo (Nederlands en Engels)• Informatiebord aan de voorkant van HMC Bronovo (Nederlands en Engels)• Posters bij de ingangen en op de buitenzuilen en banners in de centrale hal van HMC Bronovo • Poster over veranderingen HMC Bronovo• Advertorial met uitleg over de nieuwe situatie en wat te doen bij spoed in de Posthoorn, Scheveningse Krant, Wassenaarse krant, Groot Voorschoten, het krantje Leidschendam en Het Krantje.• Idem in advertorial in Holland Times• Brief (per post) naar alle 277.274 patiënten die in 2018 of 2019 het HMC bezocht hebben• Brief naar zorgpartners in koepels• Brief naar alle sportverenigingen in Scheveningen, Benoordenhout, Bezuidenhout en het grootste gedeelte van Wassenaar en Leidschendam-Voorburg. Hierin staat wat te doen bij spoed• Mail naar VVV • Alle taxicentrales en alle hotels in Den Haag hebben een brief gehad met daarin informatie over de nieuwe situatie en een tekst voor in hun informatiemappen/taxi’s• De posten van de reddingsbrigades hebben een brief ontvangen met daarin informatie over de nieuwe situatie en wat te doen bij spoed

4848

In een tekenfilmpje wordt uitgelegd wat de veranderingen

zijn

Whiteboardfilmpje

Informatiebord

Toekomst-website

50

“Ik was aanwezig bij de informatie-

bijeenkomst, een werkbezoek aan

ons centrum en bij twee Zorgtafels.

Vooral die tweede Zorgtafel vond ik heel

fijn, nuttig. Maar nu moeten we spijkers

met koppen slaan; wie gaat zich

hier tegenaan bemoeien?”

WouterBongers

huisarts in Gezondheidscentrum

Wassenaar

Wouter Bongers (huisarts Gezondheidscentrum Wassenaar):

“Het voelt nog te weinig als samen”


Wouter ziet de huisarts als spin in het web: “Tegelijkertijd heb ik het gevoel dat wij huisartsen van alles moeten, simpelweg omdat de ziekenhuizen niet meer geld krijgen.”

Faciliteer ons“Wij zien als huisartsen dat een vorm van transitie van de tweede naar de eerste lijn onvermijdelijk is. We willen ons graag hiervoor inzetten en zelfs als voorbeeld voor heel Nederland dienen, alleen hebben we het liever zó dat we mogen meebeslissen. Faciliteer ons; jullie zitten regelmatig met zorg-verzekeraars om tafel. Zorg dan dat we voor de extra taken een vergoeding krijgen - en medewerkers. En geef duidelijkheid over onze locatie.”

Gemeenschappelijke vijand“Wij zijn een knettergretige groep jongehuisartsen. Wij staan te trappelen, maar geef ons de faciliteiten. We willen graag samen optrekken; ik denk dat dat top is. Samen strijden tegen een gemeenschappelijke vijand: detoenemende vergrijzing, complexer wordende zorg en daarmee de stijgende kosten. Dat moeten we met ons allen aanpakken. Wij willen daarin vol meedoen.”

Naam: Wouter Bongers

Functie: Huisarts in Gezondheidscentrum

Wassenaar

Informatiebijeenkomst: 28 maart Wassenaar


Zorgtafel: 19 juni en 11 juli

inte

rvie

w“Wij zijn een knettergretige groep jonge huisartsen. Wij staan te trappelen, maar geef ons defaciliteiten.”

“We hebben ons kortetermijnherstructureringsplan uitgevoerd. Locatie Bronovo is

sinds 2 juli een weekziekenhuis en de Spoedeisende Hulp is geconcentreerd

op locatie Westeinde. Nu is het tijd om met elkaar aan de slag te gaan voor het

langetermijnherstructureringsplan”, aldus Bastiaan Sorgdrager, voorzitter

medische staf en specialist van HMC.

Zorgtafel: Zorgprofessionals maken toekomstplannen

Zorgtafels

5252


Norbert Hoefsmit van de raad van bestuur: “De contouren liggen vast: centraal wat moet, decentraal wat kan én de scheiding van acute en planbare zorg. In de toekomst werken we naar twee klinische locaties. De invulling van zorg dichtbij ligt echter nog niet vast. We hebben nog geen keuze gemaakt voor de poliklinische locaties. En we hebben nog helemaal niets verkocht. We kunnen de toekomst van de zorg in Haaglanden samen vormgeven.”

Dat laten de zestig zorgprofessionals zich niet twee keer zeggen. In drie groepen spreken ze over het door-ontwikkelen van Gezondheidscentrum Wassenaar en over een innovatief zorgconcept voor Haagse Hout en Scheveningen. Waarna ze plenair hun ideeën delen.

Doorontwikkeling Gezondheids- centrum WassenaarHuisarts Wouter Bongers, werkzaam in het gezondheids-centrum, vertelt kort het resultaat van de brainstorm in zijn multidisciplinaire groep: “De neuzen staan dezelfde kant op. Onze missie: niemand hoeft Wassenaar uit voor zorg, behalve voor complexe zorg. De patiënt staat centraal, met een zorgteam om hem heen. We willen optimaal gebruik maken van de ruimte die we nu hebben en kijken hoe we digitalisering kunnen inzetten in ons werk. Wat hiervoor nodig is? Samenwerking, communicatie en wellicht ook meer ruimte.” De praktische eerste stap bestaat uit het maken van een multidisciplinaire werkgroep en het ontwikkelen van een visie. Bongers: “Dat kunnen we niet alleen; daar zijn we niet voor opgeleid. We hebben iemand nodig die kan ondersteunen bij de verandering, die ons brengt van idee naar plan.” Norbert Hoefsmit zegt toe dat HMC hierbij maximaal gaat ondersteunen.

Ontwikkeling innovatief zorgconcept Haagse Hout en ScheveningenDe terugkoppeling van huisarts Maaike Lunstroot, werkzaamin Hubertusduin, lijkt inhoudelijk sterk op die van huisarts Bongers: “We hebben tijd en ruimte nodig om ideeën uit te werken. Communiceren met elkaar en verwachtingen-management zijn essentieel. Er zitten veel belangen aan tafel, er zijn veel plannen; hoe komen we tot dat gezamen-lijke belang? Hierbij hebben we hulp nodig. Wij gaan voor

een groot gezondheidscentrum, dat meer anderhalve- en ook tweedelijnszorg kan oppakken. Zorg dichtbij, zodat wijk-bewoners zo min mogelijk naar Antoniushove of Westeinde moeten.”De groep van Annemieke Overboom (raad van bestuur Saffier) en Sanne Gooskens (relatiebeheerder verwijzers HMC) vraagt zich af of er sowieso wel een fysieke plek nodig is: “We hebben een fijnmazig netwerk in de wijken. We hebben gekeken wat in de ‘cel’ moet en wat er virtueel omheen georganiseerd moet worden. Zorg aan de patiënt is veel meer dan de specialist of huisarts. Zorg kan ook geleverd worden in de Thuiszorgwinkel of in de supermarkt bijvoorbeeld.”

En nu verderDe uitkomsten van de Zorgtafels krijgen een plek in een document dat naar de minister voor Medische Zorg en Sport en de zorgwethouders in Haaglanden gaat. Het levert input voor het langetermijnherstructureringsplan van HMC. Norbert Hoefsmit: “Na de zomer pakken we alvast twee pilots op. Denk aan de ELV-bedden (= eerstelijnsverpleeg-bedden, meestal in een verpleeghuis). We beginnen klein, doen zo ervaring op, maken best practices en gaan verbreden. Op die manier heeft veranderen de meeste kans van slagen. Verder zullen we jullie ondersteunen waar mogelijk. Zorg dichtbij, zorg op de juiste plek; gebruik onze expertise; wij gebruiken graag die van jullie. Niemand kan dit alleen. Ook wij niet. Wij zijn van ziekenhuiszorg; we zijn geen regievoerder op de inrichting van de zorg. Daar gaat de minister iets van vinden. Onze evaluatie van de Zorg-tafels gaat hem daarbij helpen.”

5252

54

interview

“Ik vind het knap dat HMC, dat in

januari met haar plannen best wel

negatief in het nieuws kwam, zo vol

enthousiasme Zorgtafels is gaan

organiseren.”

Annemiek Overboom

voorzitter raad van bestuur

Saffier

Annemiek Overboom (voorzitter raad van bestuur Saffier):

“Wij zien nu al het effect van de Zorgtafels”


“Die bijeenkomsten werken als een versneller. We zien nu al resultaten. En het is gewoon ook erg goed - en leuk - om met veel verschillende zorgpartijen in gesprek te zijn over de toekomst van de zorg in Haaglanden”, aldus Annemiek Overboom, voorzitter raad van bestuur van Saffier.

Gesprek tussen generaties“Ik spreek in onze huizen soms huis-artsen, maar niet de huisartsen die ik aan een Zorgtafel ontmoet. Hun perspectief kennen is heel verhelderend. Sommige jongeren zijn bijvoorbeeld heel erg bezig met ICT-toepassingen in hun werk, terwijl anderen nog vrij traditioneel werken. Aan zo’n Zorgtafel ontstaat dan een gesprek tussen generaties. Dat is goed, dan begrijp je elkaar beter. En het wordt hierdoor makkelijker om je eigen rol goed in te vullen.”

Eerste resultaat: anderhalvelijnszorg“Tijdens de Zorgtafel van 15 mei sprak ik met jullie specialist Marieke Overbeek. Twee weken later zat ik aan tafel met HMC-specialist Jasmijn van Campen om te praten over het vormgeven van de anderhalvelijnszorg in onze huizen. Dat is voor ons een cadeautje. Daar doen we onze bewoners veel plezier mee. Naar het ziekenhuis gaan is voor deze oudere, vaak kwetsbare, mensen een heel gedoe. Dit is echt een mooi neven-effect van de Zorgtafels. Puur omdat je elkaar ontmoet.”

Benieuwd naar plannen HMC“De Zorgtafels werken heel erg goed in de kennismakings- en oriëntatiefase. In de ‘droomfase’, zeg maar. Ze zijn inspirerend; een compliment voor de organisatie. Het inzetten van hoog-leraar Leonard Witkamp is functioneel; hij zet je meteen op het goede, andere been. Maar nu gaan we een nieuwe fase in en is het goed als iedereen weet wat HMC voor plannen heeft met het Bronovo-gebouw en -terrein. Zo’n kader helpt bij het doordenken van mogelijkheden.”

Geïnspireerd geraakt“Ik denk dat het goed is om tweemaal per jaar van dit soort Zorgtafels te organiseren over vernieuwing van de zorg in Haaglanden. Wij zijn lid van Zorgscala; misschien kunnen wij ook zo’n avond organiseren voor zorg-professionals. Ja, jullie hebben me geïnspireerd.”

Naam: Annemiek Overboom

Functie: Voorzitter raad van bestuur

Saffier

Over Saffier: Saffier ondersteunt

(ouder wordende) mensen om

zichzelf te kunnen zijn en blijven.

Of het nu thuis is of in een van

de Haagse locaties van Saffier

Zorgtafel: 15 mei en 11 juli

inte

rvie

w

“Aan zo’n Zorgtafel ontstaat dan een gesprek tussengeneraties”

FactCheck

Veranderingen leiden vaak tot onzekerheid en onzekerheid vaak tot geruchten.

Zo ook als het gaat om onze nieuwe koers. We lezen en horen de geruchten op

Facebook, in de media, in gesprekken, overleggen, brieven, mails, tijdens

bijeenkomsten. In onze Toekomst-nieuwsbrief staan we stil bij deze geruchten

met de zogenoemde FactCheck. Een paar voorbeelden.

Tegen de

geruchtenstroom in roeien

5656

5656

“Voor daadwerkelijk concrete stappen of planvorming betreffende Bronovo-terrein is het echter nog te vroeg”

“Straks moet je bevallen in bouwkeetachtige units op de parkeerplaats”Op 6 februari worden in het raadsdebat van de Gemeente Den Haag zorgen geuit over de verplaatsing van de geboortezorg van HMC Bronovo naar HMC Westeinde. AD Haagse Courant schetst in haar berichtgeving het beeld dat zwangere vrouwen bij HMC straks in ‘bouwkeetachtige units op de parkeerplaats’ zouden moeten bevallen. Daar is natuurlijk geen sprake van. De verhuizing van het Moeder- en Kindcentrum (MKC) van HMC Bronovo naar HMC Westeinde is volledig gecontroleerd en veilig uitgevoerd, in samenspraak met verloskundigen in de regio en de Inspectie voor Jeugd en Gezondheidszorg. Bij HMC Westeinde komt een volwaardig alternatief voor de huidige geboortezorg in HMC, die past binnen de capaciteitsvraag zoals afgesproken met de zorgverzekeraars. De nieuwe locatie, waar we gaan werken volgens de principes van gezinsgerichte zorg, biedt comfort en veiligheid.

“Gezondheidscentrum Wassenaar gaat sluiten”Het gerucht doet de ronde dat het Gezondheidscentrum Wassenaar gaat sluiten. Het centrum sluit natuurlijk helemaal niet. Sterker nog, het speelt juist een heel belangrijke rol in de nieuwe koers van HMC: zorg dichtbij waar het kan, in het ziekenhuis waar noodzakelijk.

“Bronovo is verkocht”In kranten en op social media staat regelmatig dat de grond van HMC Bronovo al verkocht zou zijn. Of in ieder geval dat er vergevorderde verkoopplannen zijn. De feiten liggen natuurlijk anders.

Sinds de aankondiging van onze koers voor de toekomst hebben veel mensen contact met ons opgenomen over de mogelijke ontwikkeling van HMC Bronovo en het daarbij behorende terrein. Vanzelfsprekend staan we iedereen te woord en luisteren we met belangstelling naar de ideeën en suggesties. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de initiatief-nemers van het Park Bronovo. Maar voor daadwerkelijk concrete stappen of planvorming is het echter nog te vroeg. Eerst gaan we een Planuitwerkingskader (PUK) maken.

“Bronovo gaat 2 juli dicht”De HMC-specialisten, de verpleging en de mensen aan de balie hebben regelmatig de vraag gekregen waar de patiënten naartoe moeten ‘als HMC Bronovo op 2 juli dicht gaat’.

HMC Bronovo gaat op 2 juli niet dicht. Wel verhuist op die dag de Spoedeisende Hulp (SEH) van HMC Bronovonaar HMC Westeinde. Ook bevallen is dan alleen nog mogelijk in HMC Westeinde, juist omdat daar de SEH is gevestigd.HMC Bronovo is sinds 2 juli een weekziekenhuis: open van maandag 6.00 uur tot vrijdag 18.00 uur. Voor geplande operaties. Voor bezoek aan een van de achttien poli-klinieken; van cardiologie, chirurgie en dermatologie tot aan gynaecologie, zwangerschapscontrole en ouderen-geneeskunde. Voor diagnostiek, bijvoorbeeld bloed-prikken, laboratorium- en functieonderzoek en radiologie. En met de vertrouwde artsen, verpleegkundigen en behandelteams.

“Parkeerterreinen ziekenhuizen zijn melkkoe”Dat ligt natuurlijk een stuk genuanceerder. De parkeertarieven zijn afgestemd op de parkeerkosten in de directe omgeving. Zouden deze (aanzienlijk) lager liggen dan die in de omgeving, dan zou dat een aantrekkende werking hebben. Met als resultaat dat iedereen bij het ziekenhuis zou willen parkeren en er voor patiënten en bezoekers geen parkeerplaatsen meer beschikbaar zouden zijn. Een voor alle partijen ongewenste situatie.Vanzelfsprekend komen we mensen die slecht ter been zijn tegemoet. Patiënten en bezoekers in bezit van een mindervalidenkaart kunnen bij vertrek een gratis uitrijkaart verkrijgen.Parkeren wordt bij alle HMC-locaties per dertig minuten in rekening gebracht, waarbij bij de locatie HMC Antoniushove het eerste uur gratis is.

Gezondheidszorg. Bij HMC Westeinde komt een volwaardig de balie hebben regelmatig de vraag gekregen waar de patiënten naartoe moeten ‘als HMC Bronovo op 2 juli dicht gaat’.

57HMC Eindrapportage I Informatiebijeenkomsten en Dialoogtafels

58

FactCheck

HMC heeft bij de drie locaties het parkeerterrein in eigen beheer. Dat betekent dat het ziekenhuis kosten moet maken voor het onderhoud van de parkeergelegenheid. En de nieuwe inrichting van de parkeerterreinen betalen we ook uit eigen zak.

“Door verhuizen Spoedeisende Hulp en bevallen naar HMC Westeinde ontstaat een verkeersinfarct”Dat is natuurlijk enorm overdreven.We gaan ervan uit dat het verkeer door de verhuizingen wel iets zal toenemen, maar niet spectaculair. De poli’s op HMC Bronovo blijven immers de komende jaren gewoon open.We verwachten wel een lichte toename vanwege verplaatsing van de Spoedeisende Hulp en bevallingen van HMC Bronovo naar HMC Westeinde. Om dit in goede banen te leiden, komen er verkeersregelaars, betere beweg-wijzering en huren we voor medewerkers meer parkeer-plaatsen in de omgeving van het ziekenhuis. Ambulances kunnen sowieso HMC Westeinde prima op tijd bereiken.De gemeente heeft aangegeven dat zij het kruispunt Lijnbaan/Westeinde gaat herinrichten. De rechterrijbaan, die nu ook voor doorgaand verkeer is, is dan alleen nog bestemd voor afslaand verkeer naar HMC Westeinde. Dit zal de doorstroming ten goede komen.

“De kwaliteit van zorg gaat achteruit als er minder SEH’s zijn”Het omgekeerde is natuurlijk waar: minder SEH’s leidt tot betere zorg. De concentratie van goed getrainde mensen, de beste apparatuur en spullen zorgt voor goede, veilige zorg.Bij een herseninfarct is elk half uur dat het langer duurt voordat een patiënt wordt geholpen, 10% slechter voor de patiënt. Als je de Spoedeisende Hulp (SEH) concentreert, zie je meer patiënten en wordt het team beter en sneller en win je veel tijd. Dat weegt ruim op tegen een kwartier langer reizen naar het ziekenhuis. En de behandeling begint al in de ambulance.

“Sluiting SEH Bronovo zorgt voor grote patiëntenstroom naar LUMC”In juni maakte het tv-programma Nieuwsuur een programmaover de grote drukte op de Spoedeisende Hulp van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), waardoor de patiëntenzorg in het geding komt. Daarnaast zouden medewerkers vrezen dat het aantal bezoekers van de SEH toeneemt als de SEH in HMC Bronovo de deuren sluit.Dit is een onterechte aanname. Veel inwoners uit Wassenaar bezoeken nu ook al de SEH van het LUMC, dus de verwachting is dat per saldo een handjevol mensen per dag dat nu de SEH van HMC Bronovo bezoekt, potentieel uitwijkt naar LUMC en het Alrijne Ziekenhuis. Bij alle besluitvorming rond wijzigingen in de bestaande

procedures, zoals verhuizingen, overleggen we altijd met alle relevante partijen: met ziekenhuizen in de regio, met de Spoedzorg Haaglanden (de ambulances) en met het ROAZ, het regionaal overleg acute zorg. Met als conclusie dat er geen zogenoemde ‘witte vlekken’ zijn en dat hiermee spoedzorg in de regio is geborgd. Vanzelfsprekend houden we de situatie nauwlettend in de gaten.

“HMC stuurt patiënten van het kastje naar de muur”In AD Haagse Courant staat een artikel met de strekking dat we een patiënt van het kastje naar de muur hebben gestuurd. Zo moest zij voor gips en een operatie naar drie locaties. Helemaal waar, alleen had het natuurlijk niets te maken met de nieuwe situatie bij HMC. De vrouw was in Utrecht gevallen en vanuit daar doorverwezen naar de gipskamer in locatie Bronovo. Voorafgaand aan haar operatie heeft ze een anesthesiegesprek (voorbereidingsgesprek op de operatie) gehad in locatie Antoniushove; dit was de snelste optie voor haar. Ze is geopereerd in Westeinde, want hier vinden nu eenmaal dit soort operaties plaats.

“We verwachten een lichte toename van het verkeer vanwege verplaatsing van de Spoedeisende Hulp en bevallingen van HMC Bronovo naar

HMC Westeinde”58


interview

Pieter Jöbsis en Barbara Kamp zitten in de cliëntenraad

van HMC. Vanuit het oogpunt van de patiënt – welke

vragen en zorgen leven er en waar hebben

(toekomstige) patiënten belang bij? – woonden ze

de bijeenkomsten met bewoners en Zorgtafels

met professionals bij.

Bewonersbijeenkomsten“Ik denk dat de bijeenkomsten goed zijn geweest. Het ziekenhuis heeft kunnen horen welke vragen en zorgen er bestaan bij bewoners uit verschillende delen van de stad en omliggende gemeenten. Die richten zich bijvoorbeeld op de bereikbaar-heid van en het parkeren bij HMC Westeinde, de langere reistijd naar de Spoedeisende Hulp en hoe zorg en ondersteuning in de toekomst worden vormgegeven”, aldus Barbara Kamp. “Het ziekenhuis heeft een aantal zaken kunnen toelichten. Bijvoorbeeld over de sluiting van de Spoedeisende Hulp op locatie Bronovo en dat iemand met een beroerte al naar Westeinde ging omdat deze locatie is gespecialiseerd is in deze zorg.”

Het uitnodigingsbeleid voor de bewonersbijeenkomsten kan wel beter, vindt het orgaan. Pieter Jöbsis: “Dat was vrij slordig. Daarbij vinden wij het belangrijk dat niet alles digitaal gaat, maar uitnodigingen en informatie ook op papier beschikbaar zijn. Verder hebben patiënten van HMC een brief gekregen over de veranderingen, maar potentiële patiënten niet.” Naast communicatie vindt de cliënten-raad het belangrijk dat HMC ook actie onderneemt om het negatieve imago van Westeinde aan te pakken.

Dialoogtafels met zorgprofessionalsHet tweetal juicht het initiatief van Dialoogtafels met professionals toe, maar heeft nog wel wat kritische noten. De zorg gaat anders georganiseerd worden. Het idee is dat zorgaanbieders – van ziekenhuis tot huisarts en welzijnsorganisatie – in de toekomst veel nauwer samen-werken. Straks ga je alleen nog naar het ziekenhuis als het écht nodig is. Met een eenvoudiger zorgvraag kun je in de buurt terecht. De hele zorgketen moet naadloos in elkaar overlopen om zorg dicht bij huis te realiseren. Zorg-verleners moeten samen bedenkenop welke manier dat vormgegeven kan worden. Met de Dialoogtafels heeft HMC een eerste aanzet gedaan om partijen bij elkaar te krijgen.De cliëntenraad vindt het belangrijk dat het gesprek doorgaat. Pieter Jöbsis: “Zorg in de eigen buurt is prachtig, maar hoe gaat dat gerealiseerd worden? Hoe gaan het ziekenhuis, gemeente en andere partners op het gebied van zorg en welzijn dat samen aanpakken? Wie gaat die ontwikkeling aansturen? En wat is ervoor nodig om dat met elkaar te realiseren? Daar moet dieper op doorgegaan worden. Nu bleef het nog vaak te abstract, naar mijn gevoel”.

Pieter Jöbsis en Barbara Kamp (cliëntenraad HMC):

“Het is echt noodzakelijk dat het gesprek doorgaat”

inte

rvie

w

Naam: Pieter Jöbsis en

Barbara Kamp

Functie: Leden cliëntenraad HMC

Informatie-

bijeenkomsten,

Dialoog- en

Zorgtafels: Bij zo goed als allemaal

aanwezig

58

Donderdag 13 juni in HMC Antoniushove: ruim vijftig betrokken inwoners,

raadsleden en zorgprofessionals denken mee over de toekomst van de zorg

in Leidschendam-Voorburg.

Zorgtafel: Betrokken inwoners Leidschendam-Voorburg denken mee

Zorgtafels

6060


De deelnemers zijn goed geïnformeerd én hebben een aantal vragen. Wat kunnen we doen aan het personeels-tekort in de ziekenhuizen en bij de thuiszorg? Leggen we niet een te grote druk op mantelzorgers en huisartsen? Hoe leren we digitaliseren?

Meer zorg thuis“Het is natuurlijk niet de bedoeling dat we zorg over de schutting gooien”, aldus HMC-bestuursvoorzitter Paul Doop. “Wordt er thuis meer zorg mogelijk, dan mag dit niet ten koste gaan van de gezondheid van mantelzorgers. En er moet goede, professionele ondersteuning zijn. Dat wil zeggen: thuiszorg, waar en wanneer dat nodig is, maar ook als het kan.”

Grote rol huisartsenHuisartsen zijn de spin in het web. Zo zijn er nu al specialisten die regelmatig, samen met huisartsen, consulten doen in de huisartspraktijk. Dit is de zogenoemde ‘anderhalvelijnszorg’. De aanwezigen vragen zich af of huisartsen hier wel tijd voor hebben: ’Je moet nu soms al lang wachten om een afspraak te krijgen.’ En: ‘Misschien moeten er grotere praktijken in de wijken komen, met ook andersoortige voorzieningen?’ Een huisarts reageert: “Het is fijn dat we over de toekomst van de zorg praten. Veel huisartsen zien nog veel problemen: ruimte, tijd, personeel…”

Samen oppakkenEen ouderenspecialist geeft aan dat er vooral overlegd moet worden met zowel de thuiszorg als verpleeghuizen, immers: “Ziekenhuizen zijn maar een schakel in de keten.”Paul Doop: “Hoe we dit alles met elkaar gaan regelen, daar zijn we dus nog niet uit. Dat is de uitdaging voor de komende jaren. Omdat Bronovo de komende jaren open blijft, hebben we hier ook nog de tijd voor.”

Digitalisering en persoonlijk contactDigitalisering van de zorg kan een van de stukjes van de oplossing zijn. Een video laat zien hoe bijvoorbeeld een huis-arts, fysiotherapeut en optometrist onderzoek doen. Of hoe een patiënt het zelf doet via een app op de telefoon. En alles wel volgens strikte regels van het ziekenhuis. Een specialist krijgt de resultaten van het onderzoek digitaal binnen en kijkt zo op afstand mee. Indien nodig gaat de patiënt vervolgens naar het ziekenhuis. Dit scheelt veel (wacht)tijd en kosten. En het is beter voor de zenuwen van de patiënt.

Hoe zit het met privacy?Hoewel dit al veel in de praktijk gebeurt, zijn er wel vragen -en ook zorgen. “Om een goede diagnose te kunnen stellen, moet je ook kunnen voelen en kunnen doorvragen.” Of: “Is het met de nieuwe privacyregeling wel mogelijk om integrale zorg te leveren?” En: “Kunnen de verschillende ICT-systemen wel met elkaar werken?” Best een aantrekkelijk verhaal, “maar dat gaat niet van de een op de andere dag, je moet mensen daar goed in meenemen. Zowel patiënten als zorgverleners. Je moet voldoende tijd maken om mensen goed op te leiden”.

Ziekenhuis moet bereikbaar blijvenHet is duidelijk dat kennis en informatie meer en meer zullen ‘reizen’, in plaats van de patiënt. Desondanks blijft bereikbaarheid van het ziekenhuis een punt van aandacht. Zeker als er over een paar jaar, na de sluiting van ziekenhuis-locatie Bronovo, meer patiënten naar HMC Antoniushove komen. Natuurlijk is er de goede ov-verbinding vlak voor het ziekenhuis. En nu is er ook nog voldoende parkeer-capaciteit. Het eerste uur is gratis en houders van een gehandicaptenkaart krijgen gratis een uitrijkaart. “Is het een goed idee om dat uit te breiden naar iedereen die in het ziekenhuis moet zijn voor polibezoek, bloedafname enzovoort?”, vraagt een inwoner zich af. Dat lijkt een aantrekkelijke gedachte, alleen staat de garage dan constant vol met auto’s van dagjesmensen en forenzen die niets in het ziekenhuis te zoeken hebben. En het wordt drukker in de straten rondom Antoniushove.

Personeelstekort HMCPaul Doop vertelt dat HMC op dit moment 71 vacatures voor verpleegkundigen heeft. “We houden open dagen. We zorgen dat we meer zij-instromers krijgen. We leiden meer verpleegkundigen op. Dit kost allemaal tijd. En ja, het klopt dat er ook verpleegkundigen zijn vertrokken vanwege de veranderingen waar we mee bezig zijn. Aan de andere kant: concentratie helpt ook. Zo hoeft de Intensive Care niet meer dicht. En ons nieuwe Moeder- en Kindcentrum gaat ook meer rust en continuïteit geven. Daar worden onze collega’s beter van. En onze patiënten ook.”

6060

62

interview

Het op termijn verdwijnen van het Bronovo-ziekenhuis en de verhuizing

van de Spoedeisende Hulp op 2 juli jongstleden leeft ‘heel erg’ in haar gemeente,

zegt Juliette Bouw, zorgwethouder in Leidschendam-Voorburg. “De inwoners

hebben het gewaardeerd dat ze hun zorgen en ideeën met HMC konden delen

tijdens de Dialoogtafels.”

Juliette Bouwwethouder

Zorg gemeenteLeidschendam-

Voorburg

Juliette Bouw (wethouder Zorg Leidschendam-Voorburg):

“Inwoners konden hun zorgen kwijt aan het ziekenhuis”


In de gemeente wonen veel ouderen die zich bezorgd maken om de langere reistijd naar de Spoedeisende Hulp, verklaart de wethouder. “Als het ernstig is en je wordt met de ambulancevervoerd, dan maakt het niet uit, maar als je zelf reist met openbaar vervoer of auto, vanwege kleiner letsel, wel.”

Zorg dichtbij“In de discussie rond de veranderingenin de zorg binnen het HMC houd ik vooral de belangen van mijn eigen inwoners in de gaten.” Ze is blij met de verhuizing van de Huisartsenpost van Bronovo naar Antoniushove. “Zo hebben onze inwoners, ondanks het verdwijnen van de Spoedeisende Hulp, toch zorg dichtbij voor lichte en acute vragen in de avonduren en het weekend.” HMC Antoniushove in Leidschendam blijft open voor oncologische zorg.

InnovatieHoe ‘de innovatieve zorgconcepten’,die het verdwijnen van Bronovo moeten opvangen, er precies uit gaan zien, vindt ze nog onduidelijk. “HMC wil nauwer gaan samenwerken met huisartsen. Het ziekenhuis wil daar meer taken gaan neerleggen. Maar hoe precies?”

Denkt zij als gemeentebestuurder zelf een rol te kunnen spelen in die innovatie? “Ik zie het vooral als een taak van het ziekenhuis om dit met de huisartsen goed uit te werken. Ik zal wel aan de bel trekken als ik dat nodig vind. Ik ga er niet over, maar heb wel een mening.”

Wmo-pilotZelf is de wethouder ook bezig met het vernieuwen van de zorg waarvoor de gemeente verantwoordelijk is, zoals de Wmo (maatschappelijke ondersteuning, zoals een aanpassing inhuis of dagbesteding, red.). “We willen mensen sneller hulp bieden als er acute zorgen zijn. Als gemeente kijken we vanuit een pilot samen met huisartsen en wijkverpleegkundigen of er eerder een indicatie kan worden afgegeven voor Wmo-zorg. Na de zomer volgen de resultaten van de pilot en wordt gekeken naar vervolg-stappen.”

Sluitend zorgaanbod “Ik wil graag in gesprek blijven met de huisartsen en het ziekenhuis om samen een sluitend zorgaanbod te realiseren. Ook denk ik dat het nuttig is dat het ziekenhuis met enige regel-maat in gesprek gaat met inwoners. We gaan nu een verandering in die op papier goed is voor het ziekenhuis, maar of het ook goed is voor onze inwoners moet nog blijken.”

Naam: Juliette Bouw


Leidschendam-Voorburg

Zorgtafel: 13 juni

inte

rvie

w “In de discussie rond de veranderingen in de zorgbinnen het HMC houd ik vooral de belangen van mijn eigen inwoners in de gaten”

De opkomst is groot op 19 juni. De aanwezigen laten goed van zich horen. Ze spreken

hun zorg uit over de verhuizing van de Spoedeisende Hulp (SEH) van HMC Bronovo

naar HMC Westeinde. Over de bereikbaarheid van HMC Westeinde. En over de

toenemende ‘complexiteit van het zorglandschap’.

Vragen hebben de mensen uit Wassenaar en Voorschoten ook. Over het Gezondheidscentrum Wassenaar. Over de keuze voor HMC Westeinde voor acute zorg. En ze denken mee over de toekomst van de gezondheidszorg.

Kortom: een goede, kritische en vruchtbare avond.

Zorgtafel: Gemeenten Wassenaar/Voorschoten en huisartsen pakken handschoen op

Zorgtafels

6464


Nauwelijks gevolgen voor LUMCHMC-bestuursvoorzitter Paul Doop begint zijn presentatie met de commotie die de avond ervoor is ontstaan. “Volgens Nieuwsuur is er sprake van te hoge druk op de Spoed-eisende Hulp van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC); de patiëntenzorg zou in het geding komen. Daarnaast zouden LUMC-medewerkers vrezen dat het aantal bezoekers van hun SEH toeneemt als de SEH in HMC Bronovo de deuren sluit. Die vrees is ongegrond. Wij zijn uiteraard niet over één nacht ijs gegaan en hebben, samen met onder andere LUMC, goed onderzocht wat de effecten zijn van de verplaatsing van de SEH van Bronovo. Het aantal patiënten dat na een verplaatsing van de SEH van Bronovo naar Westeinde uitwijkt naar LUMC en het Alrijne Ziekenhuis komt neer op circa één tot twee patiënten per dag. Veel inwoners van Wassenaar gaan sowieso al naar het LUMC.”

Gezondheidscentrum wil uitbreidenHuisarts Wouter Bongers presenteert de plannen van het Gezondheidscentrum Wassenaar: “De zorg verandert. Hoe en wat weten we nog niet precies, maar we weten wel dat wij huisartsen een steeds grotere rol krijgen. Dat we meer ruimte nodig hebben. Of misschien zelfs een tweede Gezondheidscentrum.”HMC-specialist Hélène Nagel: “Er kan sowieso veel meer diagnostiek bij de huisarts. Zelf maak ik in Den Haag al echo’s in de huisartsenpraktijk. Dat soort zorg dichtbij is veel fijner voor de patiënt.”“En voor ons; wij leren veel door die meekijkconsulten, waardoor in de toekomst nog minder ziekenhuiszorg nodig zal zijn”, vult de huisarts aan.

Hoezo HMC Westeinde?Een van de aanwezigen geeft aan dat hij begrijpt dat de kwaliteit van de zorg verbetert als er sprake is van concentratie van mensen en apparatuur. Maar waarom is gekozen voor de SEH op HMC Westeinde? In zijn eigen woorden: “Dat ziekenhuis ligt toch niet handig?”“Vanuit u bezien ligt Westeinde misschien uit de buurt, maar het ligt wel heel centraal in Den Haag”, antwoordt Paul Doop. “En daar zitten de meeste van onze patiënten. Bovendien gaat de voorkeur van de ambulances ook uit naar HMC Westeinde, omdat hun ervaring is ze dat altijd kunnen bereiken. Ze kunnen kiezen uit verschillende routes.” HMC-specialist Theo de Rooij vult aan: “Als u in Westeinde geopereerd bent, wil dat niet zeggen dat u hier ook naartoe moet voor bijvoorbeeld nacontroles. Die kunnen heel vaak in HMC Antoniushove plaatsvinden.”

Veel geïnvesteerd in HMC BronovoOok is er een vraag over investeringen: “Er is zoveel geld gestopt in de renovatie van Bronovo. En nu gaat het ziekenhuis over een paar jaar dicht. Dat is toch zonde van het geld?” Volgens Paul Doop heeft HMC in alle locaties geïnvesteerd. “Ongeveer 30% van Bronovo is nu up-to-date, maar 70% niet. En de ontwikkelingen gaan heel snel. We kunnen simpelweg niet al onze locaties moderniseren. We kiezen voor het grootste ziekenhuis met de meeste voorzieningen en de meeste patiënten: Westeinde.”

Veel verandert niet“Het lijkt misschien of alles op de schop gaat, maar veel blijft hetzelfde”, nuanceert Paul Doop het beeld dat wellicht ontstaat. “U houdt uw HMC-behandelteam, het Gezond-heidscentrum Wassenaar blijft en HMC Bronovo blijft de komende jaren open als weekziekenhuis, met een ruim aanbod van specialismen op de polikliniek en voor geplande operaties. HMC Antoniushove houdt ook een ruim aanbod specialismen - polikliniek en geplande operaties - en prima oncologische zorg. U gaat naar HMC Westeinde voor acute en complexe zorg, en daar is ook een ruim aanbod van specialismen.”

Samen in een keten‘Wie voert de regie?’, is een andere vraag uit de zaal. Paul Doop: “We hebben een regionaal overleg over acute zorg. En over de Huisartsenpost en verloskunde. We stemmen heel veel af en de minister kijkt mee over onze schouder. Een vraag die nu op ons af komt, is: hoe wijkgericht gaan we werken? Met ‘we’ bedoel ik naast ziekenhuizen, de huisartsen, fysiotherapeuten, thuiszorg, verpleeghuizen, apothekers, verloskundigen, welzijnsinstellingen, de gemeente. HMC is maar een van de spelers. We staan samen aan de lat voor goede zorg nu en straks.” Waarop huisarts Bongers aangeeft dat de huisartsen, samen met de gemeente, die regie wel willen voeren.

Gemeente pakt handschoen opDe twee wethouders, Inge Zweerts de Jong en Nanning Mol, vertellen dat de gemeenten steeds meer verantwoor-delijkheid dragen voor de zorg. “In Voorschoten willen we ook een gezondheidscentrum”, vertelt wethouder Mol. “De meeste van onze inwoners gaan naar het LUMC, maar de zorg in ons hele gebied verandert. Het is goed om samen op te trekken. De zorg is van ons allemaal.”De Wassenaarse wethouder vult aan: “Ik zet sterk in op preventie, dan hoeven er minder mensen gebruik te maken van ziekenhuizen en andere zorgprofessionals. Meer bewegen, minder drinken, gezonder eten, meer aandacht voor kwetsbare ouderen, voor mensen die eenzaam zijn of in armoede leven.”

Communiceren kan je nooit genoegTijdens de gesprekken aan de tafels blijkt dat het lang niet altijd duidelijk is waar je met wat naartoe moet. Wat is een SEH? Wat is een HAP? Wat is nulde-, eerste- en tweede-lijns zorg? Wat is geplande en wat is acute zorg? En deze tip: “Geef extra aandacht aan de expats en inwoners van buitenlandse herkomst; zij gaan veelal meteen naar het ziekenhuis. Leg uit dat we hier eerst naar de huisarts gaan.”“Communiceren doe je nooit genoeg”, besluit Paul Doop. “Het is belangrijk om met elkaar te blijven praten over de toekomst van de zorg. Om kritische vragen te stellen aan de mensen en organisaties die de beslissingen nemen. Om zorgen te delen en ideeën te toetsen. Want goede zorg maken we samen.”

6464

66

interview

Ziekenhuizen zijn vaak gesloten

bolwerken. HMC heeft dat opengebroken,

zegt de Voorschotense zorgwethouder

Nanning Mol. Op deze voet moeten

we verder, vindt hij.

Inge Zweerts de Jong

wethouder Zorg gemeente

Wassenaar

Wethouders Inge Zweerts de Jongh en Nanning Mol:

“HMC heeft de discussie opengebroken”

Nanning Molwethouder

Zorg gemeenteVoorschoten


“Het is heel goed wat HMC heeft gedaan. Jullie zijn open en transparantgeweest. We kampen in de zorg met een groot dilemma, we hebben te maken met een enorm personeels-tekort. Paul Doop heeft dat heel goed uitgelegd, op een plezierige manier.”

Samen optrekken in de regio“Vanuit zijn bestuurdersrol volgt wethouder Mol de ontwikkelingen bij HMC nauwgezet. Voorschotenaren zijnmeer gericht op ziekenhuizen in Leiden,want dat is dichterbij, maar toch is het belangrijk dat zijn dorp is aangehaakt, verklaart hij. Want ook in Voorschoten verandert de zorg. “En het is belangrijk dat we in die ontwikkeling als regio samen optrekken.”

Lokale gezondheids- centraDe zorg moet anders in de Haagse regio. Zorg die niet in het ziekenhuis hóeft, kun je beter elders organiseren.Zo kunnen we het met ons allen blijvenbetalen en het is ook prettiger voor de patiënt. De wethouder heeft dat zelf ‘aan den lijve ondervonden’, vertelt Nanning Mol. “Een hartfilmpje kan ik hier in Voorschoten gewoon bij de huisarts laten maken. Ideaal.” Daar moeten we steeds meer naartoe, vindt hij. “Het is nodig. Je ziet bijvoorbeeld dat de ambulance vaker uitrukt. Door goede lokale gezondheidscentra in te richten, kun je die groei afremmen. Als je er op tijd bij bent, is die ambulance niet altijd nodig.”

Veel effect op de regio“Het helpt als je iedereen in die ontwikkeling meeneemt. Als wethouderjuich ik het toe dat HMC met de Zorgtafels de discussie heeft aangezwengeld en partijen bij elkaar heeft gebracht, zoals gemeenten, ziekenhuizen en huisartsen. Jullie beweging heeft veel effect op de regio.” Is het een goed idee als de gemeente als neutrale partij nu de regie overpakt? Hij denkt dat Voorschoten hiervoor te klein is. “We hebben de expertise niet in huis om alle ontwikkelingen in de zorg te kunnen overzien. Dit is iets wat we echt samen moeten doen.”

Te snelCollega-zorgwethouder Inge Zweerts de Jong woonde namens de gemeente Wassenaar ook een Zorgtafel bij; de gemeente was medeorganisator en zij was zelf een van de sprekers. “Ik vond het belangrijk om daarbij te zijn, want het is echt heel heftig wat er gebeurt. Veel van onze ouderen gaan naar Bronovo. Wat gebeurt er dan als de Spoedeisende Hulp daar sluit? Hoe wordt dat opgevangen door andere zorgaanbieders?” Ze vond het goed om bij elkaar te zitten: “Maar mijn zorgen nam het niet weg. De ontwikkelingen gaan te snel. Er wordt iets gesloten, maar de alternatieven zijn er nog niet. Denk aan bijvoorbeeld de ‘meekijkconsulten’, waarbij de specialist naar de patiënt toekomt in de huisartsenpraktijk. Dit gebeurt al wel bij cardiologie en orthopedie, maar nog niet bij alle disciplines.”

Inzetten op preventieDe Wassenaarse wethouder is ervan overtuigd dat we moeten inzetten op preventie: “Voorkómen dat mensen zo ziek worden dat ze naar het ziekenhuis moeten. Vorig jaar zijn we mensen via een campagne gaan waarschuwen voor de gevaren van alcohol, een groot probleem hier. Dat was voor het eerst. En we willen meer: mensen stimuleren om te bewegen, diabetespatiënten koppelen aan loopgroepjes. Maar dat gaat niet van de ene op de andere dag. Bovendien kost het geld, terwijl we er geen extra middelen voor krijgen. Daar zit mijn grote zorg.”

Naam: Inge Zweerts de Jong


Wassenaar

Werkbezoek: 28 maart

Informatiebijeenkomst: 28 maart Wassenaar

Zorgtafel: 19 juni

Naam: Nanning Mol


Voorschoten

Zorgtafel: 19 juni

inte

rvie

w

“Zorg die niet in het ziekenhuis hóeft, kun je beter elders organiseren”

68

Uitsprakengedaan door deelnemers aan diverse Zorgtafels

het laatste woord….

Heb ook aandacht voor betere eenvoudige zorg en niet alleen voor hoogcomplexe zorg

Betrek de thuiszorg meer bij het uitvoeren van eenvoudige medische behandelingen

Spreekuur ’s avonds: super!

Meer e-health-toepassingen; wat doe je met mensen die niet digitaal vaardig zijn?

Medische terminologie is ingewikkeld; houd hier rekening mee

Maak van de zorg een aantrekkelijke werkgever

Vergrijzing vraagt om andere vormen van zorg

Huisarts als spin in ‘t web en één hoofd- behandelaar in het ziekenhuis, die naar de huisarts terugkoppelt

Meer aandacht voor (effectieve) preventie

Menselijk contact (met medicus) is ook belangrijk

Bejaardentehuis (gezamenlijk wonen) moet terug, want is veel efficiënter

Een patiënt is meer dan z’n ziekte

Verbeter de overgang van ziekenhuis naar thuis

Mantelzorg is voor een oudere heel zwaar

Het voelt alsof de zorgverzekeraar (lees: geld) bepaalt wat goed is

voor een patiënt

Praat niet óver, maar mét ons!

Anderhalvelijnszorg is veelbelovend, maar wie

gaat dat betalen?

Bereikbaarheid van HMC Westeinde vanuit

Benoordenhout en Wassenaar is slecht

Verplaats nazorg naar HMC Antoniushove, zodat minder patiënten

naar Westeinde moeten

Verruim de wet Langdurige zorg

Communiceer niet alleen digitaal

Langer thuiswonen is goed, maar dan met goede, ruime mogelijkheden voor thuiszorg

Groter Gezondheidscentrum Wassenaar (one stop shop) en/of huisartsen de wijken in

We doen het samen

Hallo Toekomst

Concept en eindredactieWendy Eelsing en Désirée Valten

TekstenDésirée Valten, Wendy Eelsing,

Maja Landeweer en Nita Pleune

FotografieEsther Hessing, Rob Vissers, Pim Ras

OntwerpBC Uitgevers BV - Hannique de Jong

UitgeverBC Uitgevers B.V., Sneek

telefoon 0515 429 429

DrukScholma Druk BV, Bedum

Bedankt: alle deelnemers aan de bijeenkomsten,

geïnterviewden en medewerkers van HMC,

in het bijzonder de medewerkers van de

afdeling Communicatie

Meer weten? Kijk op www.haaglandenmc.nl/toekomst

HMC AntoniushoveBezoekadresBurgemeester Banninglaan 12262 BA LeidschendamTelefoon: 088 979 79 00Fax: 070 312 53 35

HMC BronovoBezoekadresBronovolaan 52597 AX Den HaagTelefoon: 088 979 79 00Fax: 070 312 53 35

HMC WesteindeBezoekadresLijnbaan 322512 VA Den HaagTelefoon: 088 979 79 00Fax: 070 312 53 35

HM

C

Eindrapportage I HM

C kiest koers: D

e juiste zorg op de juiste plek Septem

ber 2019

Eindrapportage

Informatiebijeenkomsten en Dialoogtafels

September 2019

HMC 2019 2019 EINDRAPPORTAGE KOERS OMSL...HMC Eindrapportage I Informatiebijeenkomsten en...

Documents

Transcript of HMC 2019 2019 EINDRAPPORTAGE KOERS OMSL...HMC Eindrapportage I Informatiebijeenkomsten en...