Hmasawnna Thar Thar/2018/December/HT-04-12... · 2018-12-20 · ga awlsam lemna dinga K. Kabib,...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 34/61 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy MiMtukthla (deceMber) 04, 2018 thawleni (tuesday) GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: 2nd. sept., 2018 to 7th. Oct., 2018 delivery :04-12-2018 (tUe) Time : 9:3-AM - ll stock Stock : 306 @ ` 928 19 & 5kg available NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 Devotional message hawng ding ccPur: Pastor M Thang- boi Zou in a ziek Devotion- al Message 2019 ( Hinna Tanghou) chu Dec. 5, 2018, 10:30AM khin MELC Compound, Zomi Colony- ah Lawrence Kapkhen- mang Munluo, MPS in khuolliena \hangin hawng a tih. Hi huna hin M. Kham- suanhang Zou, SO, PWD le Chinsianlam Taithul, SO, PWD hai guest of honour le functional president in \hang an tih. First Pherzawl Dis- trict level Sikpui Ruoi- SHC celebration ccPur: December 4, 2018 a inthawk hin Pherza- wl khuo, Pherzawl District- ah Ni 2 sung aw ding 1st Pherzawl District Level Sik- pui Ruoi- 2018 -cum- Sin- lung Hills Council Celebra- tion, 2018 hmang ning a tih. Urlawk zan Dev. 4, 2018, 5:30PM (Opening Nite) hin L. Sanga Hmar, JMG-UPF; Pu Vanlalhlun Hrangchal, DGM, MSPD- CL, Govt. of Manipur le Pu TS Haokip, Co-Convenor, Political Dialogue, UPF & KNO & Defence Secy., KNO hai chief Guest, func- tional president le Guest of honour in \hang an tih. Sikpui Ruoi nipui ni hin Prof. Vanlalnghak, NEHU Sikpui Pa ning a ta, V. Hangkhanlian, Min- ister (Agri. Vety. & AH) khuollien dinga ti a ni a, Dr Chaltonlien Amo, Chair- ma, Tipaimukh Pi Mannu- amching, IAS, DC, Pherza- wl le Pu Joseph Lalrothang, President, HI GHQ hai functional president, guest of honour le chief host in \hang an ta, item hran hran um bawk a tih. Dec. 5, 2018 5:30PM a chun Sinlung Hill Council (SHC) lawmna hun hmang ning a ta, hi huna hin Upa Lal\halien, CEM, SHC, Mizoram Chief Guest ning a ta, Pu L.T. Hmar, Chair- man, SHC, Mizoram; Pu Lalbiakthanga, Dy. Chair- man, SHC, Mizoram hai functional president le Guest of honour in \hang an ta, Special Guests in EMs le Member, SHC, Mizoram hai \hang an tih. Hun hmang sung hin hla tiengpangah Hossan- mawi Songate; Christina Shakum, Lalengvar Sinate, Gladys Lalparzo Sanate, Jaijai Singsit, Christina Khawbung, Mizoram-a inthawk artistes le Sinlung Express han mipui inawi an tih. CCTV inbuk le inreg- istered 88 an um tah ccPur: Rukru le misuol laka invengna ding le dan le thupek enkawlna kawn- ga awlsam lemna dinga K. Kabib, IPS, Sr. SP, CCPur in khawpui sunga Dawr, inchuknain, Bank, Pharma- cy le mimal tum tum hai CCTV inbuk seng dinga an hriettir dungzuiin tuchena hin CCTV inbuk mi 88 an um ta a, December, 2018 thla tawp chena chun 140 bekin CCTV an inbuk hman beisei a ni thu SP, CCPur chun a hril a. CCTV inbuk hai hi SP Office-ah an in registered-a, Police in an enkaipui a nih. CCTV camera a in- thawk ringhla ringhla thil um hai chu District Police Control Room & Police Station (Contact No. +916909161233 & +918132837005) haiah inhriettir dingin SP/CC- pur chun mitin a ngen. Transfer & Posting 1. th Gopen Meitei, IAS, Commissioner (Adult Edu- cation) chu Commissioner (Adult Education/Eco. & Sta- tistics) a ruot a nih. 2. Mr rajkumar singh, IAS Under Secretary (Home) chu a Grade pay-a ADC, Moreh dinga ruot a nih. 3. ng. roben singh, MCS, Jt Secretary (GAD/Edn- S) & Director, Printing & Stationary) chu Joint Secretary (GAD/EDn-S) dinga ruot a nih. 4. l nandakumar singh, MCS, ASPD & RMSA & e/o Jt.Secretary (Edn-S) chu ASPD/RMSA & e/o Jt. Sec- retary (Edn-S) & Director (lotteries) dinga ruot a nih. 5. dr k.shyamsundar singh, MCS, Under order of Transfer as ADC, Churachandpur chu Director, Planning/ Printing & Stationary chel dinga ruot a nih. 6. lalramsang infimate, Mcs, Under order of Trans- fer as PD/DRDA, Churachandpur chu ADC, Churachand- pur & PD/DRDA, Chuarchandpur dinga ruot a nih. 7. n.bankim singh, Mcs, ADC, Moreh chu Deputy Secreatry (MAHUD) dinga ruot a nih. A chunga transfer & Posting Order hi zanita Dr J.Suresh Babu, Chief Secretary (DP), Govt. of Manipur in an suo a nih. LPG man Rs.134/- in a tla hnuoi ccPur: Zanita inthawk khan LPG Cylinder (14Kg) pakhat man chu Rs.134/- in a tla hnuoi a, LPG Cylinder pakhat man chu Rs.928/- a ni tah. A hma chun LPG Cylinder pakhat man hi Rs.1062/- zet a tling phak ta a nih. Petrol, diesel, LPG man hi khawvela thautui man a kaisang le tla hnuoi dungzuia a man (rate) hi suksang le sukhnuoia um hlak a nih. SSUM-in Entrance Test hun Sawn ngen iMPhal: Socialist Stu- dents’ Union Manipur (SSUM) chun, Manipur University thuneituhai kuomah, Center for Human Rights and Duties Education hnuoia One Year Diploma Course 2018-19 lakna ding Entrance Test, Dec. 12 a nei ding ti chu Nupi Lan day leh an mil leiin cancell or sawn pek dingin an ngen. State TB Hospital thar Chief Minister-in a hawng Kum 2025 chena chu TB Sukbo ni tang a tih: Health Minister iMPhal: State TB Hos- pital, kha hmaa Ching- meirong, Imphal-a um, 2015 a inthawka Keirao Wangkhem, Imphal East-a sawn, Rs. 8.74 crore senga bawl thar chu zani khan Chief Minister Mr N. Biren Singh-in a hawng. State TB Hospital thar ah hin Medical Superin- tendent pakhat, doctor 7 le staff thawktu mi 62 an um a. A building bawlna tak chu, Special Plan As- sistance (SPA) 2008-09 hnuoiah Rs.5 crore le state share Rs.3.74 crore a in- thawka 2010 a bawl \an a ni a. A bawltu chu Mani- pur Police Housing Corpo- ration (MPHC) a nih. A hawng zova thu hri- lin, Chief Minister chun, TB sukdamna ding le treatment thawna dinga hlawtlingna ding chun awareness pek dan le a natna tak treatment ei thaw dan pattern hai hi thlak- thleng an \ul tah tiin a hril. “TB natna dang theina \ha tak chu mass awareness thaaw a nih a. Mass aware- ness thawa natna indar pei ding veng le dang chu ei renga ei mawphurna a nih” tiin a hril a. Inhrilhriet- naa ding chun tlangramah Kohran le phairam ah lo- cal club le civil society hai sawrkar hmalakna thlawptu ding chun an \ha tak ding thu a hril. TB chu mi tamtak thi- na a la nih zing thu hrilin, Revised National TB Con- trol Program (RNTBC) hnuoiah Regime hran hran um tain, TB natna dangna ding le sukdamna ding hin a damdawi fak el hlak ang kha chu a effecitve tawk ta naw leiin counselling dam nei sain a effective ta em niin a hril. Chanchinbumihai le an inpawl hunah, tulaia Mani- pur-a ramsa mak tak hriet ngai lovin ina ran vai (do- mestic animals) hai, pawi tawk lo um \awk \awkhai a sawisaka a \hat \eu \euna thu ah, mipuihai chu lo thlaphang lo ding le \ithawng lo dingin a hril a. Wildlife Institute of India (WII), Dehradun a inthawkin mithiemhai an hung ta a. A manna ding hmanguo le hmu theina dingin CCTV hai an inbuk fel vawng ta leiin sawt- nawteah chu an man thei tah beisei a um thu a hril. “Hmun tinah, ran vaina le hi ramsa hin a thaw nu- omna dinga ringnahai ah CCTV le camera thingkunga hai khitde vawng an ni a. A nina indiktak chu la hre suok tho tho ei tih” tiin a hril. Chief Minister chun, ramsahai chengna le tuol lengna, bu le fak ding an za- wnga, ramhai ei vat kawl a, ei rawsiet pek a, an bu ding a um ta naw leiin mihriem lai fak ding an hung zawng an ta hih. Vir khawm hin >>sunzawmna phek 4-ah intl. day of Pwds hmang a nih ccPur: December 3, 2018 khan District Admin- istration, CCPur; People Advance in Social Service (PASS), Centre for Com- munity Initiative, CCPur District Disbaled Union, District Social Welfare officer, CCPur; Mercy Home le SSA-CCPur hai le \hangruola huoihawtnain Public Ground, CCPur-ah ‘Empowering Persons With Disabilities and Ensuring Inclusiveness and Equality’ ti thupui hmangin Interna- tional Day With Disabili- ties- 2018 hmang a nih. Hun hmangna hi Shy- am Lal Poonia, IAS, DC, CCPur; K. Kabib, IPS, Sr, SP, CCPur le DLOs han an uop a, Disable hai ta dinga sports chu T. Kammuanlal Simte, CEO, ADCC in a kick-off Hun hmang sung hin EVM-VVPAT familiariza- tion drive khawm nei a ni a, naupang 200 chuong le an nu le pa hai le midang dangin Day hmangna hi an uop a. Game item chi tum tum inhnelna haia lawm- man semna hun hmang ng- hal a ni bawk. CSC Lientlangpui chawimawina inhlan ccPur: Churachandpur le Pherzawl district sunga VLEs (Village Level En- trepreneurs) laia mipui AB-PMJAY(Ayushman Bharat-Pradhan Man- tri Jan Arogya Yojana) card siem pêk rawn tak Chawimawina-in Shri. Vumlunmang Vualnum IAS, Principal Health Secretary, Manipur chun CSC Lientlângpui Propri- etor Joseph D Joute chu thîra siem banner frame a’n hlân. Hi hun hi Direc- torate of Health Services, Meeting Hall-ah hmang niin Manipur sunga AB- PMJAY sukhrâtna dinga mi pawimaw tak tak haiin an uop bawk. CSC Lientlângpui Pro- prietor chun AB-PMJAY card siemna kawnga mipui hmakhuo ngaia chanchin hrilhrietna le puongzârnaa hmalatu nitin chanchinbu suok Hmasawnna Thar enkawltu hai chunga lun- gril takin lawmthu a hril. Chun, AB-PMJAY card hi siem zing a nia. A siem nuom hai chun ration card le aadhaar card chawia siem thei zing a nih. Tuivai leilak Two-wheeler hai tlankai thei dinga siem zo a ni tah ParbunG: Liemtah In- rinni 1 Dec 2018 khan Hmarkhawpui (Manipur) le New Vervek (Mizoram) inkar infepawna Tuivai leilak chu mi \hahnemngai hai sum thawlawm hmangin mipuiin Social Work Camp neiin an siem \ha. HSA Hmarram JHQ le YMA Tuisual Group hai inrawina hnuoia leilak siem\hatna sin hi thaw a ni a, leilak siem\hatnaa hin mipui 200 vel fekhawma sin thaw a ni a. Leilak siemnaa hin Hmarram-a khuo hran hran Hmarkhawpui, Lungthulien le Parbung haia inthawk le Mizoram Tuisuoral –a in thawkin New Vervek, Lungsum, Sakawrdai, Vai- tin le Khawpuor haia in- thawk khawmin mipui an hung \hang a, zing dar 10 a inthawk \anin zantieng dar 4 in leilak siem\hatna sin hi zo a nih. Leilak hi a \uong thing- phek a \hat nawna hai po a thara thleng a ni bakah a \uong kal le a dai thirhrui- hai khawm a thara thleng a ni a, tuhin Two-wheeler hai khawm tlan kai thei ta din- ga ngai a nih a. Sin thawa \hang han zantieng bu an faktlang nghal. Leilak siem\hatna sin- thawa um le inzawm hin HSA Hmarram JHQ chun >>sunzawmna phek 2-ah JAC Police Constable hai Dec. 5 ah Nuor tum Social Welfare Minister Pi Nemcha Kipgen-in IDPD a hawng iMPhal: Zani khan khawvel pumpui ah pieng- kena ruol banlo, pieng dan- glamhai hrietzingna ni, In- ternational Day of Persons with Disabilities (IDPD) inser a ni a. Manipur ah khawm “Empowering per- sons with disabilities and ensuring inclusiveness and equality” ti thupui hmangin Kangsang, Khuman Lam- pak ah social welfare min- ister Pi Nemcha Kipgen-in a hawng. Social welfare Minster- in State Level Observation a hawng lai hin a vawikhat- na dingin district tinah hi Ni hi ngai pawimaw takin NGO le civil society hran hran han Social Welfare Department le \hangruolin an inser tawl a. Pieng dan- glamhai kuomah thilpekhai an inhlan. Pi Nemcha chun, “Pieng danglamhai hin eini mi pan- gngai hai ang bawkin soci- ety ah \angkaina an nei thei ti hriet a hun tah hle a nih” tiin a hril a. Eini ang thovin, inang charin, inthlukpuiin ei en ding a nih a tih. “Differently-abled tia hril khawm hin, theina le thiemna danglam bik an nei ti a chieng a. Chuleiin, thlir liem el tah lovin, ngaisak tak taka ngaisaka siemlien ding an nih tiin a hril. >>sunzawmna phek 2-ah Activa le Tata Magic inbaw; pakhat hliem ccPur: December 3, 2018 zantieng 4:30PM vel khan Muolvaiphei-a Boys Home bul lai Acti- va MN02A/0712 le Tata Magic MN01W/6619 an inbawtuo a, Activa khaltu Chaoba (57), s/o Khunung- jao of Tuibong a hliem a, Hospital panpui a nih. Tata Magic hi Kh. Ro- hit @ Naocha (31), s/o Kubir of L. Muncham, Sangaikot Sub-division in a khal a ni a, L. Muncham khuo pana tlan a nih. Tata Magic a hin mi 5 an chuong. KWOHR GHQ in an dem ccPur: November 29, 2018, 10:50PM vela Iroisemba Zoo a inthawk Game Village tieng pana fe Mr Henmin- lun Vaiphei le a nuhmei Lamneingah Vaiphei hai pasal 6 in an sawisak bakah an thil nei hai an lakpekna chu Kuki Women Organisation for Human Rights (KWOHR) GHQ chun an dem thu December 3, 2018 khan an puong. Mi sawisaktu hai inrang taka Police han an man ng- halna thuah KWOHR chun lawmum a ti a, mana um hai chu an phutawk hremna pe ngei dingin an phut a, chuong a ninaw chun KWOHR chun a enliem mei mei naw ding thu an hril. Hi thil tlunga mana um mi 4 hai chu- Laiphrakpam Romananda Singh (31), s/o L. Takhellei Singh of Lam- deng Makha Leikai, Khundrakpam Jayentakumar Singh (22) s/o Kh. Dhananjoy Singh of Lamdeng Makha Lei- kail; Heirangkhongjam Sachinkumar Singh (30), s/o H. Heramot Singh of Lamdeng Makha Leika le Chingang- bam Chittaranjan Meitei (28), s/o Ch. Joy Singh of Lam- deng Mayai Leikai hai an nih. iMPhal: Joint Action Committee (JAC) 2013 Police Constable Rejected Candidate of Manipur Po- lice Constable 2013 Batch hai chun December 5 che- nah sawrkarin an thil ngen a sukpuitlingpek naw chun nuorna nei an tum thu an puong. Committee chun, con- stable 3,052 hai Recruitment Test fe thleng vawng tah ap- pointment ding kum 5 lai ng- hak tahai sawrkarin a reject nawk vawngna chu reject lo dingin an ngen a nih. Zani ta Manipur Press Club-a Mr Y. Kiran Singh, joint secretary, JAC-in a hril dan chun, kum 5 zet an >>sunzawmna phek 2-ah Lampui siemna an enfel ccPur: Zani zantieng 1:00PM khan Paite Tribe Council (PTC) GHQ \huoitu hai le CCPur- Singngat inkar lampui siemtu National Highway & Infrastructure Develop- ment Corporation Limited (NHIDCL) official han lampui siema um mek an enfel a. Black topping thaw zona Panglian chen an enfel a, lampui sad an le lien dan hai an en tak a nih. Inspection thawa fe PTC GHQ le NHIDCL of- ficial hai chun tuchena sin zona poa chun sin thaw da- nah lungawi um an ti thu an hril.

Transcript of Hmasawnna Thar Thar/2018/December/HT-04-12... · 2018-12-20 · ga awlsam lemna dinga K. Kabib,...

Page 1: Hmasawnna Thar Thar/2018/December/HT-04-12... · 2018-12-20 · ga awlsam lemna dinga K. Kabib, IPS, Sr. SP, CCPur in khawpui sunga Dawr, inchuknain, Bank, Pharma-cy le mimal tum

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

Hmasawnna Thar Vol - 34/61 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

MiMtukthla (deceMber) 04, 2018 thawleni (tuesday)

GAS NEWSAgency : KIM JOEBooking : 2nd. sept., 2018 to 7th. Oct., 2018 delivery :04-12-2018 (tUe) Time :9:3-AM-tillstockStock : 306 @ ` 92819 & 5kg available

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

Devotional message hawng ding

ccPur: Pastor M Thang-boi Zou in a ziek Devotion-al Message 2019 ( Hinna Tanghou) chu Dec. 5, 2018, 10:30AM khin MELC Compound, Zomi Colony-ah Lawrence Kapkhen-mang Munluo, MPS in khuolliena \hangin hawng a tih. Hi huna hin M. Kham-suanhang Zou, SO, PWD le Chinsianlam Taithul, SO, PWD hai guest of honour le functional president in \hang an tih.

First Pherzawl Dis-trict level Sikpui Ruoi-

SHC celebrationccPur: December 4, 2018 a inthawk hin Pherza-wl khuo, Pherzawl District-ah Ni 2 sung aw ding 1st Pherzawl District Level Sik-pui Ruoi- 2018 -cum- Sin-lung Hills Council Celebra-tion, 2018 hmang ning a tih. Urlawk zan Dev. 4, 2018, 5:30PM (Opening Nite) hin L. Sanga Hmar, JMG-UPF; Pu Vanlalhlun Hrangchal, DGM, MSPD-CL, Govt. of Manipur le Pu TS Haokip, Co-Convenor, Political Dialogue, UPF & KNO & Defence Secy., KNO hai chief Guest, func-tional president le Guest of honour in \hang an tih. Sikpui Ruoi nipui ni hin Prof. Vanlalnghak, NEHU Sikpui Pa ning a ta, V. Hangkhanlian, Min-ister (Agri. Vety. & AH) khuollien dinga ti a ni a, Dr Chaltonlien Amo, Chair-ma, Tipaimukh Pi Mannu-amching, IAS, DC, Pherza-wl le Pu Joseph Lalrothang,

President, HI GHQ hai functional president, guest of honour le chief host in \hang an ta, item hran hran um bawk a tih. Dec. 5, 2018 5:30PM a chun Sinlung Hill Council (SHC) lawmna hun hmang ning a ta, hi huna hin Upa Lal\halien, CEM, SHC, Mizoram Chief Guest ning a ta, Pu L.T. Hmar, Chair-man, SHC, Mizoram; Pu Lalbiakthanga, Dy. Chair-man, SHC, Mizoram hai functional president le Guest of honour in \hang an ta, Special Guests in EMs le Member, SHC, Mizoram hai \hang an tih. Hun hmang sung hin hla tiengpangah Hossan-mawi Songate; Christina Shakum, Lalengvar Sinate, Gladys Lalparzo Sanate, Jaijai Singsit, Christina Khawbung, Mizoram-a inthawk artistes le Sinlung Express han mipui inawi an tih.

CCTV inbuk le inreg-istered 88 an um tahccPur: Rukru le misuol laka invengna ding le dan le thupek enkawlna kawn-ga awlsam lemna dinga K. Kabib, IPS, Sr. SP, CCPur in khawpui sunga Dawr, inchuknain, Bank, Pharma-cy le mimal tum tum hai CCTV inbuk seng dinga an hriettir dungzuiin tuchena hin CCTV inbuk mi 88 an um ta a, December, 2018 thla tawp chena chun 140 bekin CCTV an inbuk hman beisei a ni thu SP, CCPur chun a hril a. CCTV inbuk hai hi SP Office-ah an in registered-a, Police in an enkaipui a nih. CCTV camera a in-thawk ringhla ringhla thil um hai chu District Police Control Room & Police Station (Contact No. +916909161233 & +918132837005) haiah inhriettir dingin SP/CC-pur chun mitin a ngen.

Transfer & Posting 1. th Gopen Meitei, IAS, Commissioner (Adult Edu-cation) chu Commissioner (Adult Education/Eco. & Sta-tistics) a ruot a nih. 2. Mr rajkumar singh, IAS Under Secretary (Home) chu a Grade pay-a ADC, Moreh dinga ruot a nih. 3. ng. roben singh, MCS, Jt Secretary (GAD/Edn-S) & Director, Printing & Stationary) chu Joint Secretary (GAD/EDn-S) dinga ruot a nih. 4. l nandakumar singh, MCS, ASPD & RMSA & e/o Jt.Secretary (Edn-S) chu ASPD/RMSA & e/o Jt. Sec-retary (Edn-S) & Director (lotteries) dinga ruot a nih. 5. dr k.shyamsundar singh, MCS, Under order of Transfer as ADC, Churachandpur chu Director, Planning/Printing & Stationary chel dinga ruot a nih. 6. lalramsang infimate, Mcs, Under order of Trans-fer as PD/DRDA, Churachandpur chu ADC, Churachand-pur & PD/DRDA, Chuarchandpur dinga ruot a nih. 7. n.bankim singh, Mcs, ADC, Moreh chu Deputy Secreatry (MAHUD) dinga ruot a nih.A chunga transfer & Posting Order hi zanita Dr J.Suresh Babu, Chief Secretary (DP), Govt. of Manipur in an suo a nih.

LPG man Rs.134/- in a tla hnuoi

ccPur: Zanita inthawk khan LPG Cylinder (14Kg) pakhat man chu Rs.134/- in a tla hnuoi a, LPG Cylinder pakhat man chu Rs.928/- a ni tah. A hma chun LPG Cylinder pakhat man hi Rs.1062/- zet a tling phak ta a nih. Petrol, diesel, LPG man hi khawvela thautui man a kaisang le tla hnuoi dungzuia a man (rate) hi suksang le sukhnuoia um hlak a nih.

SSUM-in Entrance Test hun Sawn ngeniMPhal: Socialist Stu-dents’ Union Manipur (SSUM) chun, Manipur University thuneituhai kuomah, Center for Human Rights and Duties Education

hnuoia One Year Diploma Course 2018-19 lakna ding Entrance Test, Dec. 12 a nei ding ti chu Nupi Lan day leh an mil leiin cancell or sawn pek dingin an ngen.

State TB Hospital thar Chief Minister-in a hawngKum 2025 chena chu TB Sukbo ni tang a tih: Health Minister

iMPhal: State TB Hos-pital, kha hmaa Ching-meirong, Imphal-a um, 2015 a inthawka Keirao Wangkhem, Imphal East-a sawn, Rs. 8.74 crore senga bawl thar chu zani khan Chief Minister Mr N. Biren Singh-in a hawng. State TB Hospital thar ah hin Medical Superin-tendent pakhat, doctor 7 le staff thawktu mi 62 an um a. A building bawlna tak chu, Special Plan As-sistance (SPA) 2008-09 hnuoiah Rs.5 crore le state share Rs.3.74 crore a in-thawka 2010 a bawl \an a ni a. A bawltu chu Mani-pur Police Housing Corpo-ration (MPHC) a nih. A hawng zova thu hri-

lin, Chief Minister chun, TB sukdamna ding le treatment thawna dinga hlawtlingna ding chun awareness pek dan le a natna tak treatment ei thaw dan pattern hai hi thlak-thleng an \ul tah tiin a hril. “TB natna dang theina \ha tak chu mass awareness thaaw a nih a. Mass aware-ness thawa natna indar pei

ding veng le dang chu ei renga ei mawphurna a nih” tiin a hril a. Inhrilhriet-naa ding chun tlangramah Kohran le phairam ah lo-cal club le civil society hai sawrkar hmalakna thlawptu ding chun an \ha tak ding thu a hril. TB chu mi tamtak thi-na a la nih zing thu hrilin,

Revised National TB Con-trol Program (RNTBC) hnuoiah Regime hran hran um tain, TB natna dangna ding le sukdamna ding hin a damdawi fak el hlak ang kha chu a effecitve tawk ta naw leiin counselling dam nei sain a effective ta em niin a hril. Chanchinbumihai le an

inpawl hunah, tulaia Mani-pur-a ramsa mak tak hriet ngai lovin ina ran vai (do-mestic animals) hai, pawi tawk lo um \awk \awkhai a sawisaka a \hat \eu \euna thu ah, mipuihai chu lo thlaphang lo ding le \ithawng lo dingin a hril a. Wildlife Institute of India (WII), Dehradun a

inthawkin mithiemhai an hung ta a. A manna ding hmanguo le hmu theina dingin CCTV hai an inbuk fel vawng ta leiin sawt-nawteah chu an man thei tah beisei a um thu a hril. “Hmun tinah, ran vaina le hi ramsa hin a thaw nu-omna dinga ringnahai ah CCTV le camera thingkunga hai khitde vawng an ni a. A nina indiktak chu la hre suok tho tho ei tih” tiin a hril. Chief Minister chun, ramsahai chengna le tuol lengna, bu le fak ding an za-wnga, ramhai ei vat kawl a, ei rawsiet pek a, an bu ding a um ta naw leiin mihriem lai fak ding an hung zawng an ta hih. Vir khawm hin >>sunzawmna phek 4-ah

intl. day of Pwds hmang a nih

ccPur: December 3, 2018 khan District Admin-istration, CCPur; People Advance in Social Service (PASS), Centre for Com-munity Initiative, CCPur District Disbaled Union, District Social Welfare officer, CCPur; Mercy Home le SSA-CCPur hai le \hangruola huoihawtnain Public Ground, CCPur-ah

‘Empowering Persons With Disabilities and Ensuring Inclusiveness and Equality’ ti thupui hmangin Interna-tional Day With Disabili-ties- 2018 hmang a nih. Hun hmangna hi Shy-am Lal Poonia, IAS, DC, CCPur; K. Kabib, IPS, Sr, SP, CCPur le DLOs han an uop a, Disable hai ta dinga sports chu T. Kammuanlal

Simte, CEO, ADCC in a kick-off Hun hmang sung hin EVM-VVPAT familiariza-tion drive khawm nei a ni a, naupang 200 chuong le an nu le pa hai le midang dangin Day hmangna hi an uop a. Game item chi tum tum inhnelna haia lawm-man semna hun hmang ng-hal a ni bawk.

CSC Lientlangpui chawimawina inhlan

ccPur: Churachandpur le Pherzawl district sunga VLEs (Village Level En-trepreneurs) laia mipui AB-PMJAY(Ayushman Bharat-Pradhan Man-tri Jan Arogya Yojana) card siem pêk rawn tak

Chawimawina-in Shri. Vumlunmang Vualnum IAS, Principal Health Secretary, Manipur chun CSC Lientlângpui Propri-etor Joseph D Joute chu thîra siem banner frame a’n hlân. Hi hun hi Direc-

torate of Health Services, Meeting Hall-ah hmang niin Manipur sunga AB-PMJAY sukhrâtna dinga mi pawimaw tak tak haiin an uop bawk. CSC Lientlângpui Pro-prietor chun AB-PMJAY card siemna kawnga mipui hmakhuo ngaia chanchin hrilhrietna le puongzârnaa hmalatu nitin chanchinbu suok Hmasawnna Thar enkawltu hai chunga lun-gril takin lawmthu a hril. Chun, AB-PMJAY card hi siem zing a nia. A siem nuom hai chun ration card le aadhaar card chawia siem thei zing a nih.

Tuivai leilak Two-wheeler hai tlankai thei dinga siem zo a ni tahParbunG: Liemtah In-rinni 1 Dec 2018 khan Hmarkhawpui (Manipur) le New Vervek (Mizoram) inkar infepawna Tuivai leilak chu mi \hahnemngai hai sum thawlawm hmangin mipuiin Social Work Camp neiin an siem \ha. HSA Hmarram JHQ le YMA Tuisual Group hai inrawina hnuoia leilak siem\hatna sin hi thaw a ni a, leilak siem\hatnaa hin mipui 200 vel fekhawma sin thaw a ni a. Leilak siemnaa hin Hmarram-a khuo hran hran Hmarkhawpui, Lungthulien le Parbung haia inthawk le Mizoram Tuisuoral –a in thawkin New Vervek, Lungsum, Sakawrdai, Vai-

tin le Khawpuor haia in-thawk khawmin mipui an hung \hang a, zing dar 10 a inthawk \anin zantieng dar 4 in leilak siem\hatna sin hi

zo a nih. Leilak hi a \uong thing-phek a \hat nawna hai po a thara thleng a ni bakah a \uong kal le a dai thirhrui-

hai khawm a thara thleng a ni a, tuhin Two-wheeler hai khawm tlan kai thei ta din-ga ngai a nih a. Sin thawa \hang han zantieng bu an

faktlang nghal. Leilak siem\hatna sin-thawa um le inzawm hin HSA Hmarram JHQ chun >>sunzawmna phek 2-ah

JAC Police Constable hai Dec. 5 ah Nuor tum

Social Welfare Minister Pi Nemcha Kipgen-in IDPD a hawngiMPhal: Zani khan khawvel pumpui ah pieng-kena ruol banlo, pieng dan-glamhai hrietzingna ni, In-ternational Day of Persons with Disabilities (IDPD) inser a ni a. Manipur ah khawm “Empowering per-sons with disabilities and ensuring inclusiveness and equality” ti thupui hmangin Kangsang, Khuman Lam-pak ah social welfare min-ister Pi Nemcha Kipgen-in a hawng. Social welfare Minster-in State Level Observation

a hawng lai hin a vawikhat-na dingin district tinah hi Ni hi ngai pawimaw takin NGO le civil society hran

hran han Social Welfare Department le \hangruolin an inser tawl a. Pieng dan-glamhai kuomah thilpekhai

an inhlan. Pi Nemcha chun, “Pieng danglamhai hin eini mi pan-gngai hai ang bawkin soci-ety ah \angkaina an nei thei ti hriet a hun tah hle a nih” tiin a hril a. Eini ang thovin, inang charin, inthlukpuiin ei en ding a nih a tih. “Differently-abled tia hril khawm hin, theina le thiemna danglam bik an nei ti a chieng a. Chuleiin, thlir liem el tah lovin, ngaisak tak taka ngaisaka siemlien ding an nih tiin a hril.>>sunzawmna phek 2-ah

Activa le Tata Magic inbaw; pakhat hliem

ccPur: December 3, 2018 zantieng 4:30PM vel khan Muolvaiphei-a Boys Home bul lai Acti-va MN02A/0712 le Tata Magic MN01W/6619 an inbawtuo a, Activa khaltu Chaoba (57), s/o Khunung-jao of Tuibong a hliem a,

Hospital panpui a nih. Tata Magic hi Kh. Ro-hit @ Naocha (31), s/o Kubir of L. Muncham, Sangaikot Sub-division in a khal a ni a, L. Muncham khuo pana tlan a nih. Tata Magic a hin mi 5 an chuong.

KWOHR GHQ in an demccPur: November 29, 2018, 10:50PM vela Iroisemba Zoo a inthawk Game Village tieng pana fe Mr Henmin-lun Vaiphei le a nuhmei Lamneingah Vaiphei hai pasal 6 in an sawisak bakah an thil nei hai an lakpekna chu Kuki Women Organisation for Human Rights (KWOHR) GHQ chun an dem thu December 3, 2018 khan an puong. Mi sawisaktu hai inrang taka Police han an man ng-halna thuah KWOHR chun lawmum a ti a, mana um hai chu an phutawk hremna pe ngei dingin an phut a, chuong a ninaw chun KWOHR chun a enliem mei mei naw ding thu an hril. Hi thil tlunga mana um mi 4 hai chu- Laiphrakpam Romananda Singh (31), s/o L. Takhellei Singh of Lam-deng Makha Leikai, Khundrakpam Jayentakumar Singh (22) s/o Kh. Dhananjoy Singh of Lamdeng Makha Lei-kail; Heirangkhongjam Sachinkumar Singh (30), s/o H. Heramot Singh of Lamdeng Makha Leika le Chingang-bam Chittaranjan Meitei (28), s/o Ch. Joy Singh of Lam-deng Mayai Leikai hai an nih.

iMPhal: Joint Action Committee (JAC) 2013 Police Constable Rejected Candidate of Manipur Po-lice Constable 2013 Batch hai chun December 5 che-nah sawrkarin an thil ngen a sukpuitlingpek naw chun nuorna nei an tum thu an puong. Committee chun, con-

stable 3,052 hai Recruitment Test fe thleng vawng tah ap-pointment ding kum 5 lai ng-hak tahai sawrkarin a reject nawk vawngna chu reject lo dingin an ngen a nih. Zani ta Manipur Press Club-a Mr Y. Kiran Singh, joint secretary, JAC-in a hril dan chun, kum 5 zet an >>sunzawmna phek 2-ah

Lampui siemna an enfel

ccPur: Zani zantieng 1:00PM khan Paite Tribe Council (PTC) GHQ \huoitu hai le CCPur-Singngat inkar lampui siemtu National Highway & Infrastructure Develop-ment Corporation Limited (NHIDCL) official han lampui siema um mek

an enfel a. Black topping thaw zona Panglian chen an enfel a, lampui sad an le lien dan hai an en tak a nih. Inspection thawa fe PTC GHQ le NHIDCL of-ficial hai chun tuchena sin zona poa chun sin thaw da-nah lungawi um an ti thu an hril.

Page 2: Hmasawnna Thar Thar/2018/December/HT-04-12... · 2018-12-20 · ga awlsam lemna dinga K. Kabib, IPS, Sr. SP, CCPur in khawpui sunga Dawr, inchuknain, Bank, Pharma-cy le mimal tum

Hmasawnna Thar2 MiMtukthla (deceMber) 04, 2018 thawleni (tuesday) article/health & eMPlOyMent news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

SUNZAWMNA

Mihriem hi a humhal tu ding ei nih

VAWISUN THUPUIChun nangni pahai, in nauhai suklungsen naw unla, Lalpa thununna le kawkna chun enkawl lem ro.

-ePhesi 6: 4

Pathien thil siemhai lai po pova a chunghnung tak le thuneitu tak chu mihriemhai hi ei nih. Khawvelah hin humhal ding thil hi a tam hle a, a humhaltu ding chu mihriemhai hi ei nih. Humhal ti chu venghim, enkawl le san tina a nih. Thil humhal ding chun, mani ta anga nei a, mani ta cheia chei le enkawl a ngai hlak. Thei chi hran hran a um a, thei chu a hmin hmapo chun a thur, a phak, a hier, a kha le a dawng a um hlak. A thur chi ti lo phawt chu a hmin huna chun a thlumin an hnik hlak. Thei thlum le thei inhnik nei ding chun a dawng laia humhal \hat a \ul hlak. Hi lei hin thei inhnik le thum ei dit leiin a dawng laia lo ei phal ngai nawh. Sap thuvar khawma “Forbidden Fruits are sweet” a lo ti a nih. Mihriem han nitina ei mamaw, a bova ei um thei der lo tui khawm hi umhal a \ul a nih. Tui tlasam lova ei umna ding chun tui hnar humhal a \ul. Tui hnar humhalna ding chun ramngaw humhal a \ul a, ramn-gaw humhalna chang ei hriet naw leiin ei tui hnar hai a kangchat rawp hlak. |hal hun ei hmang \an mek a, tui hnar ei nei \ha naw leiin tuta inthawka hun sawtnawte hnungah vadungte le ei well hai hung kang a ta, tui harsatna nasa tak ei hung tuok nawk ngei ding a nih. Tui hnar nei \hat a \ul leiin ramngaw humhalna kawn-gah \hang ei lak nasa a ngai a nih. Ei chengna bul hnaia ruom le vadungte hai khawm humhal lova ei hmunhnawk le thil pawrche dehawnnaa ei hmang leiin ruom le vadungte tuihai chu dawntlak lo le hmangtlak lovin ei siem vawng ta a nih. Tuta hma khan chu Chiengkawn Vadung tui khawm hmangtlak a ni hlak a, tu ruok hin chu a pawrche ta leiin in bawlna ding chauin ei hmang nuom \awk chau tah. Thil hum-halna chang ei hriet naw leiin ei ta dinga thil \ha tam tak hmangtlak der lovin ei insuo ta a nih. harsatna ei tuok \henkhat hi chu ei ni rawi siemfawm a nih. Ei rama Vadung, a lien le a chin hai khawm hum-halna chang ei hriet naw a, vadung sunga um thilhring chi tum tum hai chu an bo zo \ep tah. Nga, chengkawl. Ai, Kaikuong man ding nekin a mantu ding ei tam lem tah. Humhal chu hril lo, humhal nekin suonmawng ro-rel an tipo ei thaw a, bomb, tur, electric le solar power hai hmangin ei man a, chi thlatu ding khawm ei hla ta nawh. Vadunga changpan fatu ding khawm an um naw a, ei vadiunghai chu a ap bawr bawr a, an nal bawk leiin vadunga fe khawm intawl thluk inlau um tak el a nitah. Hnam varhai chun Nga, ai, Kaikuong etc han tui (egg) an pai laiin an man ngai naw bakah a manna dingin tur an hmang ngai der nawh. Bomb, tur, electric le solar power hai hmanga Nga man ei ching leiin a tesi chenin ei that vawng a, Nga dang hung insieng le lien nawkna dingin hun sawt tak a ngai hlak. A manna chang chau hrie lovin a humhal-na chang ei hriet a, ei humhal hi a hun ta takzet a nih. Mizoramah chun Vadung le a sunga thil um hai YMA le khawtlang \hangruolin an humhal a, Vadung Nga inhnik man ding le hme ding an la neizing thei a, en-tawn chi tak an nih. humhalna sin hi ei thaw naw chun ei ram hi iengkhawm um lo, ram ruokin ei la siem ding a nih. Mitinin humhalna sin thaw hi ngaipawimaw seng ei tiu. Ram le hnam ei hmangai tak tak a ni chun humhalna sin hi ei ngaipawimaw a \ul a nih. Ramngaw ei humhal naw leiin ei ram chu, ram pawn an chang mek a, nghatna tieng tieng a kawl vek vuk a, thing le ruo umsun hai khawm hmangtlak ni lo an ni tawl tah. Tienlai khan chu khawtinin in hman-gruo lakna ding reserve forest \ha tak ei nei seng a, tulai ruok hin chu thing le ruo hai humhal le duotna chang ei hriet naw leiin khawtlangin reserve forest ei nei haiah khawm hmangruo dinga laktlak a um ta meu nawh. Hi lei hin thingtlangah khawm in bawl a harsa hle tah. Ramsa le vate chi hran hran hai hlak chun an mi \insan zo tah. Ei ramin a mawina le a hlutna an hmangzo ta a nih. Ramngaw, ramsa le vate hai hum-halna kawngah ei \hanghar a hun ta takzet a nih. Mihriemhai hi ramngaw le a sunga um, thing le ruo, ramsa, vate le thilhring chi tinrenghai humhaltu ding ei ni a. Amiruokchu, humhal neka thata fak pei ei ching leiin a umsun hai khawm an damna ding le an himna ding zawngin ramngaw umna hmun haiah an min pemsan zo ta a nih. Tulaia ei ran vaihai se hliem-tu, thattu le fatuhai khawm hi, ramhnuoiah fak ding an hmuzo tanaw leia mihriem inzana le \itna khawm nei thei ta lova, ei ran vaihai chunga an hung che el ta khawm hi thil ni thei a nih. Ei pi le pu hai sulhnung, an hmangruo, an incheina le thil hluihai humhalna chang ei hriet naw leiin mu-seum a sie ding tak ngiel khawm ei invai ta a nih. Ei va sie thei sun hai khawm ei siemfawm dam a ni tawl tah. Mani culture humhal zo lo hai chu hnam bohmang an ni pei ta a nih. Culture hran nei inti tawl inlakhawm, ei culture hmu ding a um naw chun mi han ring thei ngai naw nihai. Lekhathiem le hausak ringawt hi hnam hmasawnna, changkangna le damna a ni naw a, hnam a dam ding chun ei culture ei humhal a \ul a nih.

tlawMnGaina~ RK Darngawn

Hi thumal sawmpakhat(11) infinkhawm, lamrîk ringawt khawm a mi hne em em tu hnam dang ha’n eini ang charin thumal hlawm felfai thlapin an nei ve ṭhakloa in lang. A umzie hlak an ril em em a, hringnun chawmtu le a taka midanghai tadinga malsawmna inthluntu. Mirethei le Hausa, pasal le nuhmei, naupang le puitling, mihâng leh mi ngo, chi le kuong, hnam dang khawm thlierbîk lo. A mamawtu taphawt hai ta iengtiklai khawmma hmangruo ṭangkai a nih. Tlawmngaina hi khawvel hnam dang hai pakhat khawm a umzie le a tlukpui diktak an nei ve lo a nih. Grik ṭawng le Latin am, Hebrai ṭawng khawm’n thumal hlawm fel fai chu an nei bîk kher naw el thei. Ei hriet phâk ve chin a khawm Sâp ṭawng le Hindi-a khawm a um lêm chuong nawh. Sâp ṭawng Dictionary-a kan hmu phak ve china chun Tlawmngaina hi “(n) unselfishness, self sacrifice, self denial perseverance” tiin hrilfie a ni a, a umzie diktak a phawk phâk chie naw baka thumal hlawm felfai tak, a tlukpui ding a umnaw niin ei hriet thei a nih. Hindi khawmin Tlawmngaina hi “Aatmabalidan a mani Aatmatyag tiin an hrilhfie ve el a, hieng ang hrilfiena hi Hmar ṭawnga chun “Mani inpumpêk a mani Mani inphat” tina ni thei a tih. “Tlawmngaina” ti thumal ang chi hi chu an nei naw a ngai thei a nih. Chuongang bawkin Sâp ṭawnga hrilfiena khawm khin a umzie diktak chu a paw chuong naw niin a’n lang. Zohnathlak zie ei unau ṭawng zierâng dáng dang hmanghai khawmin a tlukpui an nei chuong naw. A bîkin ei unau Mara-hai khawm hin an ṭawng-a a tlukpui an nei chuong naw leiin ei ṭawng lam dân’n an lam ve el a nih. Tlawmngaina hi khawlaia inthawka einei am ti hi ei ngaitu a ngai a nih? Vawisunni chenna mi tamtakin HYA sersuok a mani ti’n an thuhrilnaa hai khawm an hriel hlak. HYA sersuok ni lovin Hmar hnam umtîra inthawk Pathien thilthlawn pêk, Hmar hnamziea kawp tlat lem a nih. HYA umhma Hmar haiin Tlawmngaina le a tawngkam hi ei neita a ni a, HYA hi a chawisangtu a ni ti kan hriet zing a pawimaw. HYA chawisangna zârin vawisunni chen hin Tlawmngaina hi eini lai mawitakin a la pârvul zing am a ni ti tak hi chu ei pawm thiem a pawimaw hle. Tlawmngaina hlutak ei nei leiin Hmar ni an hawi em em a, harsat ni, lungngai ni, siet ni,ṭhat nia a taka kan Tlawmngaina ei hmang/suklang leiin phairama chenghai nêk chun ei ngîrhmun an ruolkhai bawk a, hausa le rethei inthlierhranna khawm a la nêp hle ti an hriet thei a lawm a va hai um lawm lawm de! Hi lei hin hnamdang hai khawm eini laia khawsa khawm inhawi an ti a, eini lai in le lo nghêt taka bêngbel ve an châk hle hlak. Vai in bâwl mistiri le helper chenin

inhawi an ti em em a, khauphâr thawveng tak’n an thawveng a, khawlaia leng kuol inhawi an ti hle ti an hriet thei. Thingbuk hnuoia ei inbâwl dân le ei insawmdâwl dân hai hi an hmuin mak an ti ruol ruolin ṭha an tia, an dît ve hle el a.Tuithaphai/Hmarram Vêng pakhata mithiina Australia sâp pakhat lengve chun ei inbawl dân a hmuhin a dit em em a, video camera-in a lak char char a, “Kan rama chîng ve dinga zirtir dingin ka dit takzet a nih,” a ti hiel a nih. Vai Mistiri helper (\hangpuitu) pakhat khawmin, “Hmar ni hi nuom a va um vang vang de aw, Kristiena inleta Hmar nunghak nuhmeia neia damsunga um ka châk,” a ti ngat a nih. Tlawmngaina ei chel tlat leiin khieng khawp khin hnam dang hai khawmin eini laia um le Hmar ni an châk pha lawp lawp el a nih, an mi entawn a, an mi suizui(study) zing hlak a ni ti hi kan hriet a pawimaw. Sienkhawm, ei lengna tlâng an dang phât phât ei tlawmngaina a’n danga, ei hnam nunphung le mizie hai an dang pei el ta hi a pawi thei ngei maw! Pu Thangsawihmang’n, ‘ Pu L Keivom chu a tar deu deu a Hmar hai ta dinga a thil sâksuok a thlum deu deu’ a ti ang el in. Ei phak hla khawm in/ ei lengna an dang khawm in ei ni khawm ei hnam nunzie hi thlum deu deu sin ka va nuom ngei de aw Hmar nau hai!!! Khawvel hnam dang le ram dang hai nei ve lo,”TLAWMNGAINA THU(word)NEI” Tlawmngaina hi a tak tak ngei’n ei nei chie am ti chu tuta ei ngîrhmun hi ei bichieng a ngai ta. Ṭhenkhat hlak chun HYA hmalakna kher naw chun mirethei,thangpuingai hai sawmdâwl ei tum ta naw niin an lang. Local channel,Hornbill,ISTV cable news le Media dang dang (whatapp,Facebook etc) puong suok le suklang beisei leiin tlawmngai suklang châk khawm ei tam ta niin a’n lang. Khawlaihmuna khawm um inla tlawmngaina hi suklang a ngai ti hi hre nawn mawl ei tiu.Tuithaphai/Hmarram khuo/ vêng ṭhenkhata hin mirethei le hausa ei thlier ṭan an ta naw maw ti hi eiin enlêt a ṭul ta hle a nih. Tlawmngaina hin chu tukhawm a thlier ve naw a. A rul nâwk beiseina hi Hmar tlawmngaina’n a tum a ni naw. Hieng ang mihriem hai chu Pharisai hai’n an thaw ve hlak si a! Chuleiin, a rul nâwk beisei leiin tu chunga khawm tlawmngaina inlangtir tumna hi chîng zawngsak lo ṭha hlêng a tih.Chun, tlawmngaina hin thlierbîk a nei ngai naw a, mi danghai thaw dinga sie ding a ni bawk nawh. A hnunga hmingthang, mawina,beisei leiin tlawmngaina hi ei thaw ding a ni nawh. Ṭhangpuingaihai an mamawna ang ang a thil ei thawpêk le ei thilthawa a dawnlêtna/phutlêt beisei nei lova mi ei ṭhangpui hi tlawmngaina indiktak chu a nih.

Date: Thlaphal 23, 2018 Bungkhawpui

Ka pa rama inthawk tukhawmin mi hnawtdawk theinaw nih: Owaisi

hyderabad: Majlis-e-Ittehadul Muslimeen (MIM) president Asa-duddin Owaisi chun, In-dia chu ka pa ram a ni a, tukhawmin ka pa rama in-thawk thawluina hmangin mi hnawtdawk theinaw nihai tiin a hril. Uttar Pradesh Chief Minister Yogi Adityanath in ‘Telangana-ah BJP in sawrkarna an hung siem chun Owaisi tlanhmang el a tih’ tia Pathienni-a a hril dawnletnaa hi thu hi Mr Owaisi in a hril a nih. Mr Yogi hin Pathi-

enni khan Tandur hmunah election rally-ah thu a hril a, chu taka chun, Telan-gana-ah BJP in sawrkarna an hung siem chun Nizam in Hyderabad a suoksan ang khan Owaisi khawm tlanhmang el a tih tiin a hril a nih. Hi thua hi Owaisi chun UP CM chu Nizam history a hrietnaw lei nia hrilin, Nizam Mir Osman Ali Khan kha a tlanhmang naw a, ‘Raj Pramukh’ a ruot a ni a, China le indo a tlung huna khan India kuomah rangkachak a pek a nih tiin

Owaisi chun a hril. Hienganga Yogi thuhril le propaganda hin a suk\ithawngnaw thu hrilin, hriltu chu Yogi nisienkhawm a \awng hmang le ngaidan chu Prime Miniter Narendra Modi a nih tiin a hril. Mr Yogi chu CM a nina anga a office inza-umna humhim dinga fim-khur dingin a hril a, a constituency-ah kum tin Encephalitis leia naupang 150 vel an thi zie chu ngaipawimaw dingin a hril.

AP-ah NDFB (S) cadre 9 ralthuom leh man an nihitanaGar: Arunachal Pradesh-a chun Pathi-enni zan khan Jairampur hmuna National Demo-cratic Front of Bodoland (Songbijit) [NDFB (S)] faction cadre 9 ralthuom leh security forces han an man. Indian Army, Assam Rifles le Jairampur police \hangruol han dappui a thaw huna NDFB (S) helpawl hai hi an man an ni a, Myanmar-a training camp-a training zo, India ram hung lut an tum mek

laia man an nih tiin Di-rector General of Police SBK Singh chun a hril. NDFB (S) helpawl mana um haia inthawk hin AK-47 le AK-56 rifles

\hangin Pistols le silaimu iemanizat man a nih. Security forces han thla hni vel liemtaa in-thawk khan Myanmar-a training camp-a inthawk

training zo NDFB cadre \henkhat India ram hung lut an tum ti report an dawng leia ramri-a veng-himna sukkhau-a dappui hi an thaw a nih. September thla khan NDFB(S) cadre pahni hai chu kum 4 liemtaa Son-itpur district, Assam-a mi paruk thatna le inzawmin thi dinga an chungthu rel a lo nita bakah NIA chun NDFB (S) cadre dang pahni hai chu damsung lungin intang dingin a lo rel ta a nih.

Pasal pakhatin a pa a kap hlumMuzaffarnaGar: Thaw\anni khan Muzaffar-nagar-a chun sungkuo thila inselbuoinaah pasal kum 20 mi Govinda an ti chun a piengna pa Ajaypal a kap hlum. A pa kap hlumtu Govinda hi a tlan hmang leiin Police chun man dingin an zawng mek.

employment newsJN Institute of Medical Sciences Porompat, Imphal hn-uoiah Artist Post 1 (UR); Photographer post 1 (UR); Dental Technician/Dental Mechanic Post 4 (UR-3, ST-1); Driver Light post 2 (UR-2); Sweeper Post 9 (UR-4, ST-3, SC-1 OBC-MP 1); Attendant post 6 (UR-4, ST-1, OBC-M-1) le Chowkidar Post 1 (UR-1) a ruok. Thu chieng lem JN Institute of Medical Sciences –ah Dec. 13, 14 le 15, 2018 haiah Vacancy Assistant contact ding a nih.

Engine bo Train hmasa tak trial run hlawtling taka neinew delhi: India rama Rel engine bo (engine less-train) hmas tak ‘Train 18’ chu ensinna dinga trial run hlawtling taka nei a ni a, tuta India rama Train hrat tak Gatimaan Express chu darkar khatah km. 160 a hrata tlan niin, tuta Train 18 trial rund huna hin darkar khatah km. 180 neka hla a tlan tlung hman leiin Gatimaan Express record a khumkhel zak a nih. Train 18 hi Kota –Sawai Madhopur section –a trial run inneitir a ni a, a service India rama Rel tlan hrat tak a hung ni ding a nih.

Hi Train siemtu Inte-gral Coach Factory (ICF)-a General Manager, S. Mani chun, tuchenah technical thilah harsatna lientham iengkhawm a la um naw thu a hril a. Indi-

an Railways Officials hai chun Signal system izirin Train 18 hi darkar khatah km. 200 a hratin a tlan thei ding thu an hril. Major trial run zo a nita a, January, 2019 a

inthawk commercial run a \an thei beisei a nih tiin railway official thusuok chun a hril. Hi Train 18 hi October 29, 2018 a kha Railway Board Chairman Ashwani Lohani in a lo vailiem tah niin high-tech, energy-ef-ficient, self-propelled (en-gine-less) a ni a. Shatabdi Express in passenger a phur thei ang zat tho phur theiin coaches 16 a nei ding a nih. Integral Coach Factory (ICF), Chennai in ‘Make in India’ initiative hnuoia Rs. 100 crore senga Rel hi an siem a nih.

lawmthu hrilna in Pu Thanglura, President, YMA Tuisual Group le Pu Lalfakzuala, VCP, Sakawrdai hai Hmarpuon an hlan. Pu PC Vice Prez YMA TG, Pu Lalfakzuala VCP Sakawrdai, Pu Thanglura Prez YMA TG le Pu Lalchan-sang Prez HSA Hmarram JHQ hai khawmin thuhrilna hun an hmang. Mizoram le Manipur tienga inthawk leilak siem\hatna sinthawa fekhawm hai chun inunauna le inngainatna inen-tirnain Manipur tiengpang \ieuphoah hnachang hna pha thlap chungah hmai intawnin ruoi an kiltlang a nih. VCP Sakawrdai chun, Tuivai vadung hin mi kardan sienkhawm ei culture, tradition le ei mizie thuhmun a nih tiin a hril a, vawisuna joint social work camp “Together We Can Make the Solution” ti thupuia hmanga ei tlawmngaina hai hi ram le hnam ta dinga hmasawnna intluntu a hung ni ngei a besei thu a hril. Hi Leilak siem\hatna ding hin mi tlawmngai han Rs. 63,501.00 an thaw lawm a. Thawlawm petu hai chu Pu RP Varte, Pu James A Songate, Pu Malsawmthang Keivom IFS, Pu VK Pakhuongte, Pu Darsuothang, Pi Sherry Lalthangzo, Pu P Chonzik, Pu Alfred LS Hmar @ Sawrtui Magazine, Pu Sumlamrawn, Pu Samuel Lalropar, NHIDCL hai an nih. Ziek hmei pal dam a um chun HSA Hmarram JHQ in ngaid-am an hni nghal a, thawlawm petu hai popo chungah HSA Hmarram JHQ chun lawmthu chanchinbu fethlengin a hril. Chun, 33 A/R Parbung Post in bufai 1 bags le thing-pui fe packet 2; CHC Parbung First Aid, Rate tlawm lema motor hmanghai, Pu Ramsan, Pu Hrilsomlien le Tv Lal-remruot hai chungah khawm lawmthu an hril a, a bikin Sipuikawn VA, HYA le HSA han an hmangruo nei ang ang bakah In tina inthawk mi pakhat an hung \hang leiin lawmthu an hril bawk. (Lalruotlien Hmar)

Tuivai leilak zo a ni tah

Chun, hieng ang mihai hi hmusit ding an ni nawzie a hril a. India mi ropui hmingthang iemanizat hieng, Sudha Chandran, music director, Ravindra Jain, badminton play-er, Girish Sharma, cricket player, Shekar Naik, journalist le H. Ramakrishnan hai khawm pieng danglam an nih tiin a hril. Pi Nemcha Kipgen chun, Social Welfare Department, Manipur chu nodal department niin, welfare programmes hran hran, education, academics le skill development, fak an hmua an intodel theina dingin a siempek thu a hril a. A department khawm hieng scheme hai hi a neka hrat lema phur suok vat vat dingin a hril bawk. (DIPR)

Social Welfare Minister in hawng

nghak tah hnunga sawrkarin an hlawtlingna a hung re-jected nawk hi an ngai thei naw hle a, nasatakin an dem thu a hril. Y. Kiran chun, “Police recruitment thilah chen politics mi khelpek naw ro. Recruitment Test lo fe thleng tahai hnawla an um chu kan pawm thei nawh” tiin a hril. Chief Minister Mr N. Biren Singh kuomah, Selection Committee chairman lo nih hlak, tuta Education Minister nih tah Th Tadheshyam le board members, candidate hai lo \huoi suoltuhai chungah action la dingin an ngen a. An thil ngen hi Dec. 5 chena a puitling naw chun nasataka nuorna an nei ding thu an puong. (PNS)

JAC Police Constable hai

Police Officer \hangin mi 2 an thi

lucknOw: Uttar Pradesh-a chun Thaw\anni khan Bulandshahr hmuna dan kala Bawng thata intumna le inzawma dodalna/protest nasa tak a um a, Protest a \hang han Police station an hlukhum naah Police Inspector pakhat \hangin mi pahniin thina an tuok bakah pro-

test a \hang han Police Van an rawsiet bawk. Police Officer thina tuok chu In-spector Subodh Verma a nih. District Magistrate thu-suokin a hril danin, hi lai biela cheng han Lo lai Bawng thisa an hmu a, chu taka inthawk protest \anin lampui an dang a. Lampui

danga um report an hriet le inzawma Police team han lampui hawng dinga an fe hunah mi \henkha-tin Police team hi lunga dengin an lo bei a. Police han mipui hnawtdarna dinga silai an kap hnungah mipui lungsen sosang chun Police station an hlukhum a, chu huna Inspector hi lunga deng hlum a nih. Hi thil tlunga thina tuok dang pakhat chu tuol-sung mi Sumit a ni a, hos-pital panpui a ni hnungin a hliemna tuorzo loin a thi a nih. Police chun tu kap an ti an suizui mek.

shyamkumar-in blanket a Pek

iMPhal: Minister Mr. Thounaojam Shyamkumar chun zani khan Handi-capped Welfare Associa-tion Manipur State Head Office, Yairipok Top Ch-ingtha Imphal East hai buot-sai, World Disable Day chu Khuthabi Ground, Yairipok Top Chingtha, Andro Con-stituency, Imphal East ah hmangin Blanket 180 a sem. Pieng danglamhai hri-etzingna ni, World Disable Day or International Day of Disabled Persons hi tu kum

thupui chu, “Empowering persons with disabilities and ensuring inclusiveness and equality” ti a nih a. Kum tinin December 3 hi 1992 a inthawk khan UNO chn hieng anga hmang din-gin a lo rel tah a nih. Minister Th. Shyam-kumar chun, Pathienin a mi siem dan ang tak chu ei pawm seng a \ul thu a hril a. Pathienin mi a siem dan ang chu tukhawma ei hmusit thei nawh tiin a hril bawk. (DIPR)

Page 3: Hmasawnna Thar Thar/2018/December/HT-04-12... · 2018-12-20 · ga awlsam lemna dinga K. Kabib, IPS, Sr. SP, CCPur in khawpui sunga Dawr, inchuknain, Bank, Pharma-cy le mimal tum

laktawi

3MiMtukthla (deceMber) 04, 2018 thawleni (tuesday) natiOnal/internatiOnal & advertiseMent Hmasawnna Thar

F I E L N AKan naunu Miss deborah lalromawi le Mr david lamlunlal, s/o (L) Thongzakap of Tuaitengphai hai chu December 7, 2018 sun dar 12 khin Manipur Lu-theran Church, Tuaitengphai-ah Kohran dan thiengh-limin an innei ding a ni a. Hi le inzawm hin December 6, 2018, 1:00PM ah kan naunu pasal nei ding inthlana programme kan In hmunah kan siem a, hi huna hung \hang seng dingin sung le kuo, ruol\ha le laina hai bakah Hmasawnna Thar tiemtuhai po po ngaina takin kan hung fiel cheu.

Fieltuhai, elder dr rosangzuol khawlum le Mrs lal\hahnieng Hmarveng, Churachandpur, Manipur.(4,5,6)

Pawisa that hnungin election huna pawisa man a tam lem: OP Rawat

new delhi: Demon-etisation ( pawisa that) kha election huna pawisa thah-ratna hmangsuolna sukt-lawmna ni dinga ngai a ni a, sienkhawm a lo ni nawh tiin kar hmasaa Chief Election Commissioner (CEC) a inthawka pension tah OP Rawat chun a hril. Mr Rawat chun, de-

monetisation thawa um khan election huna pawisa hmangsuolna a suktlawm ring a lo ni a, sienkhawm an dik taka chun a ni nawh, demonetisation thaw hma nekin thaw a ni hnunga elec-tion hun haia pawisa man a tam lem dai a nih tiin States 5 haia Assembly Election process fe mek le inzawmin

Mr Rawat chun a hril. Demonetisation kha black money annawleh tax pekloa thupruk dangna ding tia sawrkarin a hung thaw a ni a, sienkhawm Economy in nasa takin a tuor pha bakah tuchen hin Banking sector-ah harsatna a la um zing a. Congress le Opposi-tion party dang dang hai chun thla hmasa khan Demonetisation thaw ni champha chu Black Day in an hmang a. Chuonglaiz-ing chun Finance Minister Arun Jaitley chun pawisa note that (note ban) khan tax complaint society an tlung bakah economy mumal lem an tlun pha a nih tiin a hril thung a nih.

Kerala Assembly in\hung sukchawl nawk

thiruvananthaPuraM: Congress inrawi Opposi-tion UDF han Sabarmila Temple chungthu Assem-bly-a hriltlang dinga phut-naa protest nasa tak an nei leia Assembly in\hung rorel thei loa a um nawk leiin Thaw\anni-a Kerala Assembly in\hung chu za-nita dingin sukchawl nawk a nih. Session \an hlima in-thawk Opposition party hai chun Sabarmila tem-ple chungchang le temple town-a prohibitory orders hlip a ni theina dinga ques-

tion hour suktawpa hrilt-lang dingin ngenna nasa tak an \an nghal a. Assembly Speaker chun question hour hun debating session-a hmang thei a ni nawh tia a hril leiin Opposition MLAs hai chu lungsenin Speaker \hungna hmatieng fein slo-gan inring takin an khekpui a. Rorel thei a ninaw leiin Speaker P. Sreeramkrish-nan chun Assem-bly in\hung hi a sukchawl nawk a nih. A zawna ni 4 zet Assembly in\hung rorel thei loa sukchawla a umna a nitah.

BJP Youth wing lead-er hlui kap hlum

G h a z i a b a d : Thaw-\anni zingkar inhma tak khan Ghaziabad-a loni hmuna chun Chirori town-a zawr dinga bawngnene laa fe Bharatiya Janata Yuva Morcha (BJYM) district vice president hlui Bhagat Singh Khari (30) chu bike-a chuong pasal pathum han an kap hlum. Mr Khari hin nitina a thaw dan pangngai anga zawr sawng ding Bawng-nene laa a fe naah a cheng-naina inthawk metres 200 vela hlaah hmelhrietlo hai hin an kap hlum a nih tiin senior Superintendent of Police Upendra Agarwal chun a hril. Khari hi inrang takin Mohan Nagar hospital pan-pui a ni a, sienkhawm doc-tor han an san thei ta chu-ong naw a nih. A taksaah silaimu 9 zet a lut a nih. Hi thil tlung dodalnain Chirori town a chun zan-ikhan dawr le bazar hai khar an ni bakah lampui hai dang a nih.

Dec. 7 Rajasthan Election zoah BJP Opposition-ah in\hung an

tih: Hardik

udaiPur: December 7, 2018 a Rajasthan Assem-bly Election zoa chun Bharatiya Janata party (BJP) chu Opposition par-ty-ah in\hung tang an tih, tiin Patidar leader Har-dik Patel chun Thaw\anni khan a hril. Hi thu hi Udaipur hmu-na an zin huna a hril a ni a, BJP chun Rajasthan mipui, a bikin \halai hai sin pek dingin a tiem a, sienkhawm an phatsan ta a nih tiin Mr

Hardik Patel chun a hril. Rajasthan-a khuo tum tum haiah mipui ngaidan lakhawm dingin meeting ka neipui tawl a, Rajast-han mipui chun inthlakth-lengna an dit a nih. State sawrkar-ah sin ruok tam tak a um a, sin thar lak a ninaw bawk a, \halai hai sin pek dinga an tiemna a sukpuitling naw a, an phat-san a nih tiin Patel chun a hril. Hi lei hin BJP hai ta dinga hmun \ha tak chu Opposition a nih tiin a hril a, Congress candidate hai ta dinga campaign khawm a ninaw a, Kisan Kranti Sena hminga mipui hai inhmupui a ni thu a hril.

Gujarat constable exam paper leaked thua man hai lai BJP leader pahni \hang

ahMedabad: Gujarat –a chun Police Constable lakna dinga recruitment exam-ah question paper a leaked nia hril leia exam cancel a ni hnungin Thaw\anni khan BJP leader pahni \hangin mi 4 hai chu question paper leaked-naah inrawlna neia intum leiin Police han an man. BJP leader mana um hai chu Mukesh Chaudhary le Manohar Patel hai an ni a, man an ni le inzawm hin party a inthawk hnawtdawk nghal an nih. Mana um dang hai chu Sub-Inspector PV. Patel, Vadodara Municipal

Corporration thawktu Yas-hpal Solanki hai an nih. Constable recruitment Exam hi Lok Rakshak Dal (LRD) hnuoia Pathienni-a kha nei dinga ti a ni a, sienkhawm social media-ah question leaked lei hin exam

\anna ding darkar tlawmte chau um tain \hul a nih. Post lak ding hi 9,713 a ni a, hi taka ding hin candi-dates 8.75 lakh zet an um a nih. Chief Minister Vijay Rupani chun Home Depart-

ment chu inrang taka action la nghal dingin thu a pek a, sienkhawm Opposition Congress chun High Court Judge inrawi hi thil suizuitu dinga SIT indin dingin an phut a, hi thil hi sawrkarna siemtu party sunga mi hai thilthaw leia tlung a nih tiin an intum. Hi sin lakna dinga exam huoihawttu Lok Rakshak Recruitment Board (LRRB) Chairman le Additional Director General of Police Vikas Sahay chun exam hi thlakhat sunga nei nawk hman dinga hma lak a ni ding thu a hril.

SC in Zakia Jafri ngenna January-a

hearing dingin a sawnnew delhi: February 28, 2002 a Ahmedabad khawpuia Gulberg Soci-ety mipui pungkhawm han an hlukhum huna that Congress leader Ehsan Jafri nuhmei Zakia Jafri in hi case-a kha huna chief Min-ister Narendra Modi SIT in thiem inchangtir-a case a suktawp a khingletna chu Thaw\anni khan hearing nei nawk a ni a. Janu-ary chawlkar thumna velah Ms Zakia Jafri petition hi hearing nei nawk dingin Supreme Court chun a rel.

PRC sukdanglam tumna a um nawh:

MalikJaMMu: Jammu and Kashmir Governor Satya Pal Malik chun, a state-a Permanent Resident Certif-icate (PRC) pekdan suk-danglam tumna a um naw a, Jammu and Kashmir le-gal structure le dan sukdan-glam tumna iengkhawm a um nawh tiin a hril. Hi thu hi PRC lakna kawnga applicant \henkha-tin harsatna an tuok leia sukdanglam dinga rawtna um nia hril le inzawma hril-fiena a siem a nih.

Lok Sabha election le inruolin AP, Odisha, Sikkim le Arunachal Pradesh han election an nei el theinew delhi: Election Commission (EC) chun kum 2019 a Lok Sabha Election hung um ding le inruol khin state 4, Andhra Pradesh, Odisha, Sikkim le Arunachal Pradesh haiah Assembly Election a huoi-hawt el thei niin Election Commission thusuok chun a hril. Hieng states 4 haia As-sembly fe mek chu May le June, 2019 haia tawp ding a ni a, hi lei hin Elec-tion Commission chun Lok Sabha Election le inruola inthlangna nei dingin riru-ongna a nei mek bakah tu-lai hnai ela Assembly \hiek (dissolved) a um Jammu and Kashmir a khawm Lok

Sabha election le inruol hin Assembly Election nei ni el theia hril a ni bawk. Jammu and Kashmir Assembly hi \hiek a nita leiin thla 6 sungin Elec-tion Commission chun a tharin an hnu takah May thla chenah a huoihawt

ngei a \ul ding a ni a, hi lei hin Commission chun Lok Sabha Election le inruolin J&K Assembly Election hi a huoihawt el thei bakah a hma khawmin huoihawt a ni el thei tiin EC functionary chun a hril. Jammu and Kashmir

Assembly (kum 6 term) tulai hnaia dissolved-a um ta kha term tawp hun ding chu March 16, 2021 dai a ni a, Governor Malik in a dis-solved a nih. Lok Sabha Election dig le inzawma state haia se-curity forces hai tirlut an ni lai Assembly election leh a ruola nei chun kawng tam takah awlsamna a um leiin election Commision chun a ruola election nei dinga ngaidan hi a nei a nih. Sikkim Assembly fe mek hi May, 2019-a tawp ding a ni a, Andhra Pradesh, Odisha le Arunachal Pradesh Assembly fe mek hai hi June 18, June 11 le June 1, 2019 haia tawp ding a nih.

Hieng laizing hin Oc-tober le November, 2019 a Assembly term tawp ding Maharashtra le Haryana Assembly haia khawm Lok Sabha le states 4 le inruolin Assembly Election nei thei nisien chu kum 2019 sung chu election dang huoihawt a \ul naw ding thu Election Commission official pakhat chun a hril bawk. Hieng State Pahni hai hi BJP sawrkarna ve ve an ni leiin BJP in LS election le inruola hieng state pahni haia election nei nuomna lungril a nei chun Assembly dissolved in Lok Sabha le states 4 hai le a ruola Elec-tion nei theiin a hung um bawk ding a nih.

Loneitu pakhatin protest-nain PM Modi kuomah pawisa a thawn

MuMbai: Maharashtra –a Purun chingtu (onion-grow-er) Sanjay Sathe of Niphad Tehsil, Nashik District chun a Purun tharsuok in man a neinaw taluo leia protest-nain a purun tharsuok kg. 750 zawrnaa a sum hmu-suok Rs. 1,064 chu Prime Minister Office (PMO) a Di-saster Relief Fund a dingin a thawn. Mr Sanjay Sathe hi

kum 2010-a kha huna US President Barack Obama India ram a hung inzin huna inhmupui dinga Union Agri-culture Ministry in ‘Progres-sive farmers’ a thlangsuok mi tlawmte hai laia mi a nih. Mr Sathe chun, tu-kum hin Purun kg. 750 a tharsuok a, kar hmasa khan Niphad wholesale market-ah a purun tharsuok hai hi kg. 1-ah Rs. 1.40 beka

zawr tumin \hang a lak a, sienkhawm a theinaw leiin kg. 1-ah Rs. 1 rate in a zawr thei chau leia lungawinaw lei le protest nain a purun zaw-rnaa pawisa a hmusuok Rs. 1,064 chu PMO ah Disaster Relief Fund a pek dingin thutlukna a siem niin a hril a, Money order-a thawn man Rs. 54 a la seng belsa niin Sathe chun a hril. Ieng political party aia-wa hi thil hi thaw ka ninaw a, sawrkarin an harsatna a ngaitha leia a thaw a ni thu hrilin, November 29, 2018 khan Niphad Office-a in-thawk India Post in Money Order a thawn niin a hril. A money order hi “Narendra Modi, Prime Minister of In-dia” ti address-a a thawn a nih.

LTTE Han Rajiv Gandhi Thina le Inzawmna An Nei Naw Thu HrilcOlOMbO: Khawvelin a hriet dan chun Sri Lanka rama helpawl Liberation Tigers of Tamil Eelam (LTTE) chu India Prime Minister hlui Rajiv Gandhi thattu an nih a. Amiruokchu, tu la i hnaia LTTE han thusuok an siema chun, Rajiv Gandhi thina thua khan LTTE han iengkhawm inrawlna an nei naw niin an hril. LTTE Political Wing representative Mr Kurburan Guruswami le Legal Wing representative Mr Lathan

Chandralingam hai chun, ‘May 1991 a India Prime Minister Rajiv Gandhi thatna (assassination) ah khan inrawlna iengkhawm kan nei nawh, tiin an hril. An pawl LTTE chu “by the people, for the people and of the people of Tamil Eelam,” niin, vawi tamtak Rajiv Gandhi thatna ah kan \hang naw thu kan hril tah a. Mi \henkhatin mi sukhmingsiet tuma an min tum mei mei a nih” tiin an hril. “LTTE chun Ind ia

sukbuoi a tum ngai nawh a, run a tum bawk nawh. Sri Lanka a na kan tum chu, Sri Lanka mi nih lo chungah kan silai kan tin ngai nawh a. Sri Lanka mi ni lo chungah kut kan thlak ngai bawk nawh” tiin an hril bawk. “Kawng khata chu Rajiv Gandhi thatna kha Tamil mipuihai le India sawkar inhmelmakna dinga mi \henkhat thu phierruk a nih. India sawrkar le Tamil mipuihai kar thu sukbuoi tumna a nih” tiin a hril bawk. (PTI)

Kensington Palace-in Kate-Meghan Thu Hrilfie

lOndOn: Tulai hnai hin media house hran hranin Duchess of Cambridge, Kate le Duchess of Sussex Meghan Markle hai kar thu a buoi a. Duchess of Cambridge-in Meghan a hmu pei naw ti thu le inzawmin Kensington Palace chun hrilfiena siemin, chuong ang thu reng reng chu iengkhawm a um naw

thu a hril. `Kar hmasak khan The Sun chun Harry le Meghan chu nau an nei tah ding a nih bawk leh an umna Kensington Palace a inthawkin Frogmore Palace ah an insawn tah ding. Kate le Meghan kar thu a buoi leiin an inhrietthiem naw nia hril a nih, tiin a ziek a.

Hi thua hin Kensington Palace chun E! News kuom ah, The Sun ziek hi an dik nawh a. Kate le Meghan han inhrietthiem nawna iengkhawm an nei nawh tiin a hrilfie. A hril dan chun, Kate le Meghan hi May thlaa Meghan le Harry innei a inthawk khan an inhmu khat em em a. Kate hlak a naute Louis enkawl a buoi bawk, an kar thu a \ha hle nia hril chu an kar thu a \hat nawna iengkhawm a um naw thu a hril. H i e n g l a i z i n g h i n Kensington Palace chun, Pr ince Will iam, Kate , Prince Harry, Meghan hai chu an rengin Christmas Kensington Palace ah an hmang seng ding niin a hril bawk.

Donald Trump-in Kim Jong Un Ditzawng Thawpek An Huom: SKh O n G k O n G : U S President Donald Trump chun, North Korea President Kim Jong Un ditzawng, an ram chungah economic sanction US-in a puong UNO-in a thlawp chu hlip nisien ti chu \ha a tipui a. Amiruokchu, an inremna anga Nuclear bomb hai a suksiet vawng pha leh thaw pek an tiem niin South Korea President Moon Jae-in chun a hril. President Moon-in G-20 summit zova New Zealand tieng pan dinga a fe tawmin Y o n h a p n e w s a g e n c y kuomah, “President Trump chun Kim Jong Un chu \ha taka inbiekpuia sinthawpui khawm a nuom a. An ram siem puitlingpui khawm a nuom a nih. Amiruokchu,

ama (Kim) khawmin thaw dinga an tiemna angin thaw ve phawt sien a nuom a nih” tiin a hril. President Trump chun, kum thar 2019 vel khin Kim Jong Un le inbiekna a thar nei a nuom thu a hril a. Hi thu le inzawm hin follow-up meeting neia hriltlang khawm a nuom thu a hril bawk a. Press han hi thua hin North Korea President leh US ah ngei meeting nei

nuom i ti?” ti a indawn a. Trump chun, “Aw, nuom e. Iengtik ni am a nih chu la nei kan tih” tiin a hril. Hriet tah angin, US President Donald Trump le North Korea President Kim Jong Un hai chu June 12 khan Singapore ah Summit neiin nuclear bomb po po sukbo vawng dingin an inrem a. Amiruokchu, iengtinam? iengtik hun am? tihai felfai taka ziek/hrilna a um naw

leiin vawisun chenin North Korea khawmin iengkhawm a la thaw nawh. US State chun North Korea-in a nuclear bomb po po Korean Peninsula laia inthawka a sukbo vawng phaleh economic sanction hlip vawng ding tiin a hril a. North Korea-in ama khata a nuclear sukbo hmasa a \ul bik el chu a ngai thei naw deu a. Iemani bek chu US khawmin a thaw ve a \ul a nih, tiin a hril. Hienglai zing hin North le South chu an inbiek zawm pei a. An ramri laia land mines (bomb) chang an kamhai lak suok dinga an inremna dungzuiin an lak suok \an a. Infepawna khawm sukhar nawkin. Rel hai an tlanlut tir tah bawk.

Iran-in Tukhawm Rawn Lovin Mis-sile Test Sunzawm Pei A Tum

MOscOw/tehran: I ranian Armed Forces t h u p u o n g t u c h u n , t u rambung khawm rawn a \ul naw a, tukhawm rawn lovin an invenghima dinga Missile a siemna chu chawl lovin a sunzawm pei ding thu a hril. I n r i n n i k h a n , U S Secretary of State Mike Pompeo chun, Iranin, UN Security Council resolution 2231 bawsiein, Iran chun Missile a siema a ensin a nih tiin a hril a. Iran khawmin khawvel hriet ah a puong

bawk a. UN-in a khap tak Ballistic Missile a siem zing niin a hril. Hi thu le inzawm hin Iran defence thusuok chun, “Islamic Republic of Iran-in Ballistic Missile le ralthuom dang a test hai hi mani invengna ding a nih a. Kan national security issue a nih leiin hi kawnga hin chu tukhawm rawn kan \ulin kan hriet nawh a. Inbiekremna chi khawm niin kan hriet nawh” tiin a hril. Hi hma met hin US Secretary of State Mike

Pompeo in UN resolution dan a bawsiet anga a hril hi chu an dik naw thu a hril a. UNO dan iengkhawm an bawsiet naw niin a hril a. “Iran chun, tu rambung khawm rawn lovin amain a Missile siemhai a nuom dan danin ensin a tih” tiin a hril nawn. Hienga Iran-in Missile a test uolau taka a suklangna san pakhat chu US le Deal an nei US an hnukdawka a suksei nuom tah naw lei a nih a. “Tuta Missile a siem ang hin Iran chun a rukin

Missile le a dang dang a siem zinga, inremna a ti hin umzie a nei nawh” tiin US le Israel chu an \hang tlat a. Sanction hlip pek dinga a ngenna khawm an thawpek nuom naw a nih. US chun Iran le an inremna an hnukdawk el bakah economic sanction a puong khum leiin Iran thautui zawrna kawngah harsatna tamtak a tuok a. Khawvel rambunghai thautuia an sumdawng danhai chenin a danglam a nih.

Naupang kum 5 mi suollui hnungin a thi

ahMednaGar: Maha-rashtra-a Ahmednagar dis-trict-a chun Dalit mi nuh-mei naupang kum 5 mi chu suollui a ni hnungin damzo loin a thi. Hi thil hi zanita Kareg-aon village-a Dalit Organ-isation han protest an neia inthawka hrieta hung um chau a nih. Nuhmei naupang hi a unu leh Inrinni khan an sunghai inah an leng a, In an hungtlung hnungin nau-pang hi a na thut a, hospital panpui a ni hnungin damzo loin a thi a nih. Doctor hai chun nau-pang hi suollui a ni ngei an ring thu an hril a, a ser hai khawm a hliem niin an hril. Police chun case registered in an suizui mek.

Dr Rajendra Prasad piengchampha le

inzawmin inzana pek

new delhi: Thaw\anni kha India President hmasa tak Dr Rajendra Prasad piengchampha vawi 134-na a ni a. Hi le inzawm hin Vice President M. Ven-kaiah Naidu le PM Nar-endra Modi han Dr Prasad inzana an pek.

Page 4: Hmasawnna Thar Thar/2018/December/HT-04-12... · 2018-12-20 · ga awlsam lemna dinga K. Kabib, IPS, Sr. SP, CCPur in khawpui sunga Dawr, inchuknain, Bank, Pharma-cy le mimal tum

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSMiMtukthla (deceMber) 04, 2018 thawleni (tuesday)

sun ZAWMnA.......

Spanish La Liga:Barcelona hrat; Sevilla in Alaves indrawpui leiin Barcelona a chunghnung tak an ni tah

caMP nOu: Barcelona chun Pa-thienni zan khan an home Camp Nou stadium-ah Villarreal an mikhuol a, Gerrard Pique (36) le Carlers Alena (87) hai goal hmangin an mikhuol Villarreal chu 2-0 a hnein point 3 an hlawsuok a. Thaw\anni zingkar

Alaves in league hma\huoitu Sevilla an mikhuol hunah 1-1 in an indraw-pui leia point khat chau an hmu leiin Sevilla chu Barcelona in lekhelin a pahnina in an \hang tah. Barcelona chun Villarreal an hne lei hin games 14-ah point 28 hmuin

La Liga table-ah a chunghnung tak an hung ni a, sienkhawm an karah point khat char a um. Hma lo \huoitu Se-villa chu pahnina niin Games 14-ah point 27 an hmu ta a nih. Thaw\anni zingkar-a Alaves in Sevilla an mikhuol huna hin first-half minute 37-naah Jony Rodriguez chun Alaves ta dinga goal thunin hma an hung \huoi a, sienkhawm second-half minute 78 naah Wissam Ben Yeddar chun Sevilla ta dinga goal a hung thun ve leiin 1-1 in an indraw ta a nih. Chun, Pathienni zan khan Real Betis chun Real Sociedad 1-0 in an hne a, Girona le Atletico Madrid 1-1 in an indraw bawk. Zani zingkar inkhel zo chena hin Atletico Madrid chun game 14-ah point 25 hmuin pathumna an ni a, Alaves in point 24 le Real Madrid in point 23 hmuin palina le pangana an nih.

Champions League Knockout-ah VAR; UEFA in Europrean club competition thar

dublin: Tuta UEFA Champions League season fe meka hin round of 16 a nthawk Video Assistant Referee (VAR) hmang dingin UEFA Executive Commit-tee chun a pawmpui tah. UEFA hin a hma chun VAR hi season thar-a inthawk hmang \an phawt dinga a lo ti a ni a, sienkhawm tuta season round of 16 a inthawk hmang \an ta dingin a remti a nih. VAR hi Bundesliga, La Liga le Serie A haia hmang a nita a, Premier League a khawm ensin mek a ni a, season nawka inthawk chun Premier League –a khawm hmang \an a ni el thei. Russia FIFA World Cup huna khawm khan hmang a lo nita a, sawiselna um zeu zeu sienkhawm World Cup-a VAR hmanga um kha a hlawtling thawkkhat a ngai a nih. VAR sawisel pawl hai chun football hlutna a sukhnuoi tiin an hril a, sienkhawm hmang a hung ni hnung hin a dittu an hung tam ta pei leiin hmatieng peiah football competition haiah hmang vawng a la hung ni ring a nih. Tuta season fe meka hin Champions League group state-ah VAR hmang loin Cristiano Ronaldo chu Red Card pein in-suoktir a lo nita a. Ronaldo Red Card pek le insuoktir a ni dan khan sawisel khawm

a hlaw hle a nih. Kha thil kha Cristiano Ronaldo in Champions League-a Red card a hmu hmasa takna a ni nghe nghe bawk a nih. Hieng laizing hin Pathienni-a Dublin hmuna UEFA Executive Committee meet-ing chun kum 2021 a inthawk tuta Cham-pions League le Europa League format ang hin third-tier UEFA club competition thar \an dingin remtina a nei/pawmpui tah. Competition thar hi ‘UEL2’ ti ning a ta, group stage-ah teams 32 um an tih. Hieng laizing hin Europa League group stage chu teams 48 a inthawk 32 a suktlawm ning a ta, Champions League ruok chu format sukdanglam ni naw nih tiin UEFA President Alexander Caferin chun a hril.

Premier League:

Liverpool, Arsenal le Chelsea han hratna an chang sengliverPOOl: Premier League season khel meka pahnina ni mek Liverpool chun Pathienni zan khan an home Anfield stadium-ah Everton an mikhuol a, indraw thei ngirhmuna an um laiin vangneithlak ta-kin injury-time minute 90+6 ah Divock Origi chun Liverpool ta dingin hratna goal a hung thun leiin 1-0 in Everton an hne hram a. Point 3 hlawsuokin games 14 an khel ta haiah point 36 hmuin hmatieng an la pan pei a, hma\huoitu Man-chester City le an karah point 2 char a tla tah. Everton hi kum 1999 a inthawk khan Anfield sta-dium-a hin hrat hmel hmu ta lo an ni a, Pathienni zana inkhel \um khawm hin an che \ha hle a, an ball pos-session khawm 42% niin Liverpool ball possession chu 58% a ni a. Vang-neithlak takin second-half hnunga lut Divock Origi goal hmangin Liverpool

chun hratna an chang a nih. Hrat inbeisei tanaw hnunga Origi in goal a hung thun hi manager Jur-gen Klopp khawm a lawm hle ni ngei a tih pitch sun-gah tlanlutin goalkeeper Alisson a va kuo a, goal lut a lawm dana hin a hnun-gin Klopp chun inthiem-nawna neiin ngaidam an hni a. Hieng thil a thaw lei hin fine inchawitir a ni el thei bakah touchline ban a tuok el thei. Everton hin game 14-ah point 22 hmuin a parukna an ni mek a nih.

Pathienni zan inkhel dangah Arsenal chun an home Emirates Stadium-ah Tottenham an mikhuol a, Arsenal chun Tottenham hi 4-2 a hnein games 14 an khel ta haiah point 30 hmuin point 30 hmu ve tho lekhelin a palina in an \hang a, Tottenham chu a pangana an hung nitah. First-half minute 10 naah Pierre Emerick Au-bameyang chun Arsenal ta dinga goal thunin hma an \huoi a, sienkhawm min-ute 30 naah Eric Dier chun Tottenham ta dinga goal a hung thun bakah Harry

Kane chun minute 34-naah Tottenham ta dinga penalty a pelut bawk leiin first-half chena chun Tottenham hin 2-1 in Arsenal hi an hne a. Amiruokchu, second-half minute 74 le minute 77 na haiah Alexandre Lacazette le Lucas Torreira han Ar-senal ta dinga goal an hung thun leiin Arsenal chun Tottenham hi 4-2 in an hne ta a nih. Chun, Chelsea khaw-min Pathienni zan khan an home-ah Fulham 2-0 in an hne bawk. First-half min-ute 4 naah Pedro in Chelsea ta dingin goal hmasa a thun a, second-half minute 82-naah Ruben Loftus-Cheek chun Chelsea ta dingin goal a hung thun belsa leiin inkhel tawp chenah Chel-sea chun Fulham hi 2-0 in an hne ta a nih. Chelsea chun hratna an chang lei hin games 14 an khel ta haiah points 31 hmuin a pathumna an ni mek.

Munich: Dutch winger Arjen Robben chun tuta season tawpah Bayern Mu-nich a suoksan ta ding thu Pathienni khan a puong. Kum 34-a upa Rob-ben hin kum 2009 a kha Bayern Munich lo zawm tah a ni a, Club a zawm-a inthawk Bundesliga game-a vawi 198 a khel ta haiah Bayern Munich ta dingin goals 98 a thun ta a, kum 2010, 2012 le 2013 hai khan Champions League fi-nals vawithum a lo khel ta

a, a vawi thumnaah Bay-ern chu title a lakpui bakah German league titles vawi 7 a lo lak ta bawk. Ger-man titles a lak hai laia 6 hai chu a zawna a lak a ni a, German Cups vawi 4 a lak bawk. Chun, Robben hin PSV Eindhoven, Chelsea le Real Madrid haia khawm title a lo lak ta a, kum 2010 world Cup a khan Netherland squad-ah a \hang bawk. Robben chun, kum 10 sung club-ah a khel ta leiin

Arjen Robben in season tawpah Bayern Munich a suoksan ding

suoksan hun tain a hriet leia thutlukna hi a siem niin a hril a, sienkhawm football khel chawlsan tumna ruok chu a la neinaw thu a hril.

Emma Stone, British Ind-pendent Film Awards Lak

lOndOn: Oscar award winner le “La La Land’ star Emma Stone chu Pathienni khan British Independent Film Awards a \hang ve a, a mawi hle. Emma Stone hi a mimalin award a lak nawa chu a changna ‘The Favourite’ chu Best British Independent Film inhlan a nih. Emma Stone hi a ruolhai Gemma Arterton, Jodie Whitaker le Ellie Bombre hai leh an nih a, an nal thei hle. Emma Stone chun zakuo le puonbil inkawp a sen a haka, pheikhawk mettalic heels leh, a hmel \hat ngaiin a la \ha zing a nih. Gemma Arterton (32) khawm Pink Princess ang hielin a nal hle a. Mani an ringzo hmel hle bawk. Kemit chen Gown hakin high neck leh a nal dan a danglam hle. Ellie Bamber khawm Mascara tak deu leh an cheina mit la tak le inhme dingin ‘pink lip’ an nal a. A zakuo chu bra a hak nawh ti hmu theina dingin a awmlai po a tuom a. A puonbil ‘magenta Gown’ infuol duomin hnuoi a phit duor duora, Cinderalla a ang el a nih. Mimal ah Best Actor chu Joe Cole, A Prayer Before Dawn kuomah inhlan a nih a. Best Actress chu Olivia Coleman – The Favourite inhlan a nih. Award latuhai full list chu a hnuoia ang hi a nih:bifa 2018 winners in full:best british independent film The Favourite best international independent filmRoma best screenplay Deborah Davis and Tony McNamara - The Favourite best directorYorgos Lanthimos - The Favourite best british shortThe Big Day best actorJoe Cole - A Prayer Before Dawn best actressOlivia Colman - The Favouritebest supporting actorAlessandro Nivola - Disobedience best supporting actress Rachel Weisz - The Favourite nina arianda - stan & OllieMost Promising newcomerJessie Buckley - Beast richard harris awardDame Judi Dench

Adriana Lima, ‘Greatest Angel Of All Time’ A Puongnew yOrk city: |hang hlui an liema \hangthar an hung par suok pei angin modeling khawvel ah khawm a nih. Victoria’s Secret Fashion Show 2018, November 8 a inthawka \an tah chu a tawpna ni 18th na Pathienni (Dec.2) khan New York City ah nei a nih a. A ropui hle. Kum 20 lai lo catwalk tah Brazilian model Adriana Lima (37) chu a vawi (kum) 18-na ding le ama ta dinga a tawpna tak dingin a cat walked a. A hnungah \hangthar model Kendall Jenner, Gigi Hadid le Bella Hadid le Kaia Gerber han an hung zui a. Adriana chu mittui leh an sawp el a nih. November 8 a inthawka Fashion Show hi \an tah a nih a. Designer hran hran hai design chi hran hran tamtak pholar a nih a. Lingerie tieng pholartu Adriana Lima chu ‘The Greatest Angel of All Time” title pek a nih. A Title inhlan lawmpuinain hlasakthiem tamtakin hlain an inawi a. Anni lai hin Shawn Mendes, Halsey, Rita Ora le The Chainsmokers hai an \hang. A hawngna hi Leela James-in “This Is Me’ ti hla, The Greatest Showman on Earth ti track a mi hmangin a hawng a. The Chainsmokers han American pop singer Kelsea Ballerni leh The Feeling an sak bawk. Hla an sak zing laiin Adriana Lima chu Vahuong mei ang thla siemin a hung cat walked a, a lungriem mitthliin a thlaka, stage tawpah a \ap tawp a nih, lawmna mitthli leh. Adriana Lima hi 2000 khan kum 19 niin Victoria Secret a lut a. Kum 20 lai chu a \hang tah. Nau khawm pahni a nei hman a,

amiruokchu, a dung fit nga le inchi 10 chu an belsa chuong nawh. Rita Ora khawmin ama inthlana dingin “Let You Love Me” ti hlain an awi a. Bebe Rexha khawmin hnesaw takin a perform pek bawk. Victoria Secret inlarna pakhat dang chu Dream Angels Fantasy Bra hi a nih a. Hi Bra hi ‘Swarovski lab-created synthetic’ Diamond chi hran hran 2, 100 hmanga siem a nih. Topaz le Sterling silver a \hang bawk. Carat 71 nekin a tam a, a siemna dingin darkar 930 zet a lut a nih. Aman khawm USD 1 million zet a nih.

Tamara Eccestone, Rs. 2.27 Lakh Man Zakuo Hakin An Pa Leh

lOs anGeles: Formula One neitu mihausa naunu Tamara Eccestone (34) chun, nau nuhmeite kum 4 mi Sophia an nei taa chu, a pasal Jay Rutland leh an karah an inzaltira chu an nupa nun (sex life) iengkhawm a chawkbuoi naw niin a hril. Tamara hin zakuo fuol Gown sen Rs. 2.27

lakh vel man a haka, awmlai inhawng huouin a awmbawr \hat zie hmai ruol lovin an pholang a. Jay khawm coat suit dum leh Bowtie leh khakhmul dum hmarin, a sam sei zalin mansa a pur et a. Mani an ringzo tawk hmel hle. Tamara chun nau an nei tah sia an nupa nun zanah a sukbuoi ngai naw am a nih, ti an indawn a. “Kan naute khum hran khera inriektir amanih, annawleh Jay leh khum hran khera riek kan \ul nawh. Kan thaw nuom nuom chu kan thaw thei tho tiin tlang takin Fabulous Magazine a hril. “Khum chu tamtak kan nei a. Amiruokchu, nupa nun hmangna ding khera chu khum hranpa a ngai lem. Sophia kan riekpui a, a in inden pha leh Jay leh chu kan nuom nuom kan thaw el an nawm. Sex thawna dingin khum kher kher khawm a ngai chuong lem” tiin fiemthu ti tak deuvin a hril. “Jay hin ka nuom ang ang a lo nuom ve peia a mi sawisel ngai naw hi ka vangneina a nih. Khum chung kher ni lova dam a nuom ve hlaka, dan naw meta hei thaw khawm an hawi dan a danga, nupa inhmangai dan le inhmu dan khawm a danglam thei a nih” tiin a hril. Tamara hin naute nene a pek lai khan Breast feeding a thawa, a fans han an sawisel hlaka chu a naute ta ding le nu ta dinga tha a nih leiin figure siet ding veng nekin naute khawp lo ding veng a paimaw lem a tih a. Tuhin chu an hrietthiem tah a, nalna nekin hriselna a pawimaw lem ti hi a thupui a la nih zing.

Alaska Lirinhning Suksiet Ngai A Aw |ananchOraGe: Kar liem tah Zirtawpni-a lirinhning hrat tak 7.0 magnitude-in a sawina le inzawmin mithi an um nawa chu thil a lo suksiet nasa hle ti hmu a nih. Damte te’n a suksietna biel bik deu Anchorage lai chu tungding nawk mek a nih a. Building tamtak le lamlien sei tak suksiet a nih. Mithi an um nawa chu hmangruo a suksiet nasa em em a. Lamlien a suksiet sei tak chu Glenn Highway a nih a. Glenn Highway hi a kak vawng a motor tlan theina an tah nawh. Hienglai zing hin tuia inzinna Port of Anchorage ruok chu iengkhawm a ti naw leiin lawnghai khawm a ngaiin an inzin thei. Anchorage le sevela mihai chun Thaw\anni khan a sietna hai siem\hatna dingin chawl meu lain \hangpui ngaihai an \hangpui a. Inchukna hmun school hai khawm Dec. 10 chen chu chawl puongin tungding nawkna sinah inpe seng dingin sawrkarin thusuok a siem. Lirinhning thil suksiet lei hin Noorvik a Governor thlangtling thar Mike Dunleavy laklutna ding hunser khawm chawkbuoiin a um a. Lamlienhai a sie vawng leiin infepaw dan a um nawh. Alaska a 90% infepawna chu khawmuol (road) vawng a nih a. Chu po po chu Anchorage lawngchawlna hmun leh hin thlungzawm a nih. Alaska lawngchawlna

hmun hi company pahniin an chalai deu tak a. Infepawna vuongna umsun khawm hi lawngchawlna fethleng naw hin chu a fe thei nawh. Alaska mi an tlawma a ram hlak chu a lien si. Vuongna hi an hmang \angkai tak a nia chu Jet Fuel hmu an tak nawk a. Anchorage lawngchawlna hmunah bawk hin Jet fuel khawm thak lut thei a nih a. Iengkim a normal hma chu Dec 7 khin sawrkarin chawl a la puong nawk a nih. Hienglai zing hin mipuihai chun fak le dawn ding an nei ang an insem tawl a. Rambung ang an nia chu tuolbawma um khawm ang an nina khawm a um bawk leiin inhawi an tih hle a. An lan thuruol dan chu, shool building 84 um laia student 4, 000 velhai khawm chawl an puong a, an rengin an zawm el a nih.

huntawk a um. Chuleiin, rama thing le ruo-hai sat nam lovin humhal ei tiu tiin a hril bawk. Development sin thaw dan le fedan danglam takzie a hrilnaa chun, kha hma chun Minister le MLA han an biela dingin a \ha dim \ha naw ding ti khawm dawn lovin sin um um chu an lak/inchu a. Tuhin chu chuong chu an tah nawh niin a hril. “Losinthawtu (farmers) hai income a leta sukpung ding chu sawrkarin thaw ding tak chieng felfai tak a hrieta a hmu phawt chun hlawtling a tih” tiin a hril a. Sawrkar \ha chun a mihai mamaw tak le harsatna tak a hrietpui a, a bat batin a sukfel pui hlak tiin a hril. Hriselna le inzawm bawkin, Prime Minister Narendra Modi vision chun, kum 2022 chenah mi tinin dawn ding tui thienghlim ei nei seng tah ding niin a hril. Hi baka hin ringum tak le taima taka sin-thawtuhai chu sawrkarin iengtiklai khawm \hangpuina pek a nuom zing niin a hril. “Puotienga mi Nga khawm inchaw tah loin, mani district sungah mani fak tawk

ding seng Nga le bu le bal ei inthar suok phat chu, economy hrat tak state ei hung ni tah a nih” tiin a hril. Health and Family Welfare Minister Mr. L. Jayantakumar, fucntional president chun, tulai khawvela mihriemin hriselna harsatna ei tuok lientak laia pakhat chu TB a la nih tiin a hril. Hi TB natna a sukkhir zuol nawkna chu, TB treatment thaw dam theilohai Multi-Drug Registance (MDR) TB le HIV/TB co-infection hung um nawk hi a nih a, \i a um a nih, tiin a hril. Prime Minister Modi chun 2025 che-nah TB natna um tah lova sukbo vawng dingin a vision a. Chu chu ei hlawtling theina dingin ei rengin theitawp ei suo a \ul, tiin a hril.Hi hun hi Forest and Environment Min-ister, Th. Shyamkumar, MLA hai Y. Sur-chandra, N. Indrajit, Dr. Sapam Ranjan, Khashim Vashum, Th. Satyabrata, L. Ra-meshwor, Principal Secretary (Health), Vumlunmang Vualnam, MPHC Managing Director, C. Doungel le Director (Health) Dr. K. Rajo hai khawmin an uop. (DIPR)

State TB Hospital thar Chief Minister-in a hawng

Indian Super League:Mumbai city in delhi dynamos an hnedelhi: Thaw\anni zan khan Delhi Dynamos chun an home Jawaharlal Nehru Stadium-ah Mumbai City an mikhuol a, Mumbai City chun Delhi Dynamos 4-2 in an hne. Goal hmasa Lallian-zuala Chhangte in minute 3 naah Delhi Dynamos ta dinga goal thunin hma an \huoi a, second-half miute 49 naah Mumbai City chun penalty hmuin Rafael Bas-tos in a petlut leiin an hung an goal bat a hung thungkir a, hi zo minute 61 naah Marti Crespi chun Mumbai City ta dingin Own Goald a hung thun a, minute 64 naah Gianni Zuiverloon chun Delhi Dynamos ta dingin goal a hung thun ve nawk a. Amiruokchu min-

ute 69 le minute 89 na haiah Raynier Fernandes le Paulo Machado han Mumbai City ta dinga goal an hung thun nawk leiin Mumbai City chun 4-2 in Delhi Dy-namos hi an hne ta a nih. Zani zana hratna an chang lei hin Mumbai City chun game 9-ah point 17 hmuin a palina an ni a, Delhi Dynamos ruok chu

game 10-ah point 4 chau an la hmu leiin a mawngdap an nih. Dec. 4, 2018, 7:30PM hin Kerala Blasters in Jamshedpur mikhuol a tih. Kerala Blasters hin game 9 ah point 8 hmuin pasarina an ni a, Jamshedpur hin game 10-ah point 15 hmuin pangana an ni mek a nih.

Tunnu Eatary Outlet hawngccPur: December 3, 2018, khan VK Tawna College hlui, VK Tawna Building, Tiddim Road, CCPur-ah Tunnu Bakery Eatary outlet chu Langkhanpau Guite, Ex-Chairman, ADCC in a hawng a, VK Tawna Complex neitu Dimkhochiin in \awng\aia inhlanna a nei. Tunnu Bakery hi January 29, 2018 a Hmuia Veng-a hawng \an a ni a, tuchena

hin thawktu mi 36 an nei ta a, Machien hmanga Biscuit siemna bakah Biscuit dropping machine khawm an inchawkthar a, installation nei mek a nih. Tunnu Eatery outlet a hin Green Bis-cuit, Yellow Biscuit, Kerala Biscuit, Cho-co Burfee, Fruit Cake, Ice cream le a dang dang hmu thei le wedding cake hai khawm Order thei a nih.