Hmasawnna Thar Thar/2019/July/HT-09-07-2019...keithler pek bakah MLA hi insuoktir loin an dang. Mr....

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 thlahmur (July) 09, 2019 thawleni (tuesday) Hmasawnna Thar Vol - 34/262 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI ADMISSION OPEN Get trained with 15 years experienced trainer to become airline employees 1. Diploma in Cabin Crew- 8 months 2. Certificate in Ground Staff - 6 months 3. Pilot- 12 months & above BRIGHT STAR AVIATION Rengkai Road, near Sugnu bus parking, Churachandpur (M) 6909581279 / 6909652908 Officer sin hmu thar CCPur: Miss Rohlupui Riengsate, d/o Chhunga Riengsate of Diphu, Karbi Anglong District, Assam chu Ministry of Foreign Af- fairs, Australia Embassy-ah Visa officer Grade-B sin a hmu thar. A sin hmu hi ei chanchinbu chun a lawm- pui hle. Miss Rohlupui Riengsate hi Delhi-a Ethio- pian Airlines-a Ground Ex- ecutive sin thaw lai, hlasak thiem em em le nunghak fel tak, hnam thil thawnahai ngaipawimaw hlak mi a nih. GAS NEWS BUNGMUAL INDANE GV Booking: 4 July only Delivery: 9/7/2019 Time: 10am - 12pm Stock: 280 Sangbiaklal Indane Booking 25 May 2019 to 1July 2019. Delivery: 8th July 2019. Time 10am to 1pm. ni 6 sung aw ding reduction sale an \an CCPur: Synod Book room, CCPur Branch chun ni 6 sung aw ding July 8, 2019, 9AM a inthawk khan IB Road, CcPur-a Synod Book room-ah Reduction Sale an \an. Reduction Sale hi July 13, 2019 chen aw ding a ni a, hun hawngnain Rev. Lalhmingsanga, Area Sup- dt., Manipur Area in \awng\ainain a hawng a, hi zo hin reduction sale \an a ni a, Rev. Nicky Lalrem- mawia chu lekhabu inchaw hmasa tak a nih. Reduction Sale hi kum dang khawm an lo nei hlak hrim a ni a, reduction sale a hin Bible chi tum tum bakah gift a pek thei ding chi thil chi tum tum, nau- pang tiem nuom ding a lim le um Bible a mi ropui hai chanchin inziekna hai a um bawk. AES/JE thuah media briefing nei A damdawi a umnaw leiin inveng a pawimaw tak: Dr Ngahneikim CCPUR: Assam rama Acute Enchephalitis Syn- drome (AES)/Japanese Enchephalitis (JE) natna leia mi 49 le Uttar Pradesh ah mi 160 zetin thina an tuok pha mek ta le inza- wma hieng natna hai laka mipui hai him ding ditnain July 8, 2019, 1:00PM khan Integrated Disease Surveil- lance Programme (IDSP), CCPur chun CMO Office chamber-ah media briefing neiin, inveng dan mipui hriet dingin an puong. Dr Vumchinpau Tons- ing, CMO/Dist. Mission Director, NHM, CC- Pur chun IDSP team hai inhmelhriettirna neiin, Thokang a inthawka in\an Assam le UP haia AES le JE natna leia mi tam takin thina an tuok pha ta leia eini lai khawm hung tlung nawk thei a ni leia mipui hai him theina dinga media briefing nei a ni thu a hril. Kum 2016 khan CCPur-ah mi 10 chuong district hos- pital-a enkawl an ni hnun- gin Imphal tieng refer an ni a, sienkhawm damzo loin an thi a nih tiin a hril. IDSP team a inthawk Dr Ngahneikim, MD, DNO, IDSP, CCPur chun, AES hi Japanese Encephalitis, thluok natna le khawsik chikhat a ni thu hrilin, kum 15 hnuoitieng han an in- vawi nuom bik a, Japan rama hmusuok hmasa tak a ni leiin a natna hming khawm Japan hminchawia phuok a ni thu a hril. India le Manipur \han- gin South East Asia khaw- muolpui sungah hi natna hi an lar hle a, JE natna invawi hai hi khawsik, taksa chau, tasa pum na ti hai a ni a, naupang lai chun luoksuok le awmna angin an lang a, hi natna enkawlna ding damdawi a la umnaw leiin inveng a pawimaw tak a nih tiin a hril. A hril peinaah, mi tua- manih khawsik le inluok an um chun inrang taka hospital panpui ding a nih tiin a hril a, JE natna >> sunzawmna phek 2-ah Phaitong-ah RCH Outreach Camp& ROTA Virus vaccine launching Parliament in Aadhaar Bill a passed; Lok Sabha-ah Bills 8 phar a nih new delhi: Parliament session fe mekah Thaw\ anni khan Aadhaar and Oth- er Laws (Amendment) Bill, 2019 chu Rajya Sabha-ah passed in a pawmpui ta leiin Parliament in a passed tah. Bill hi Lok Sabha in a lo passed tasa a ni a. Aadhaar (Targeted Delivery of Fi- nancial and Other Subsidies, Benefits and Services) Act, 2016 le Indian Telegraph Act, 1885 le Prevention of Money Laundering Act, 2002 siem\hatna ding bill a nih. Bill dungzui hin nau- pang in kum 18 a tling hnungah biometric ID pro- gramme-a inthawk an hnuk- dawk nuom chun a suok theina ding a \hang bakah Bank Account hawngna ding le Mobile phone Connection application-ah mani nuom le nuomnaw thua hmang le hmanglo thei (voluntary) a ni bawk ding a nih. Law Minister Ravi Shankar Prasad chun, sawrkarin Data Protec- tion Bill parliament-ah a hung phar vat ta ding thu bill chungchang hriltlangna huna a hril bawk. Hi thu hi Congress lead- er Abhishek Mani Singhvi chun bill hi dodalin, Aad- haar hi service le subsidy a ding chau a ni a, thil danga hmang ding a ni nawh tia a hril bakah Data Protection Law sawrkarin la pharsuok naw zing nasan an dawn le inzawma Mr Prasad in hi thu hi a hril a ni a. Direct Benefit Scheme le welfare scheme dang danga privacy thuah Supreme Court thut- lukna leia Aadhar and Oth- er laws hi siem\hat \ul a nih tiin Prasad chun Aadhar Bill thlawpnain a hril. Bill thu hril huna hin CPI a inthawk Binoy Vishwam khawmin a dodal a, debate a \hang dang BJP a intahwk Rajeev Chandrasekhar le Shiv Pratap Shukla han an thlawp. Anni baka hin AAP a inthawk Sanjay Singh; TMC a inthawk Sukhendu Shekhar Roy le SP a in- thawk Prakash Verma hai khawm an \hang. Hieng laizing hin sawrkar chun Thaw\anni khan darkar khat sung chauin Lok Sabha-ah Bills 8 zet a phar. >> sunzawmna phek 2-ah IAS Officers Transfer and posting 1. shyam lal Poonia, IAS, DC, CCPur as Jt. Secy. (DP/AR/Economics & Statistics/ACR) and OSD/LRC 2. dr harmit singh Pahuja, IAS, DC Ukhrul as Jt. Secy (Relief & DM/Director (R & DM) 3. hngyo worshang, IAS, Dc, Noney as DC Tamenglong 4. Joseph Pauline Kamson, IAS, Jt. Secy. (Relief & DM/Director (R&DM) and Director (Tribal Affairs & Hills) as DC, Noney 5. n. Bandana devi, IAS, Jt. SEcy. (health & FW) as Jt. Secy (Relief 7 DM/ Director (R&DM) and CEO/ State Health Agency in addition 6. neeta arambam, IAs, Jt. SEcy (DP/AR/Economics & Statistics/ACR) and OSD/LRC as DC, Bishnupur 7. Pawan yadav, IAs, DC, Bishnupur as DC, CCPur 8. ravinder singh, IAS, DC, Tamenglong as DC Ukhrul 9. arambam Valentina, IAS, Jt. Secy. (Tribal Affairs & Hills) & CEO, State Health Agency as Jt. Secy. (Tribal Affairs & Hills) and Director (Tribal Affairs 7 Hills) in addition. CCPur in DC thar a nei ding CCPUR: Manipur sawrkar chun July 8, 2019 khan IAS Officers \henkhat hai transfer order thar an suo a. Hi dungzui hn Bishnu- pur Deputy Commissioner ni lai mek Pawan Yadav, IAS chu Deputy Commis- sioner, CCPur dinga ruot/ hung sawn a nih. DC, CCPur ni lai Shy- am Lal Poonia, IAS chu Jt. Secy. (DP/AR/Econom- ics & Statistics/ACR) and OSD/LRC dinga sawn a nih. Mr Pawan hi B.Tech, Mechanical Engineering (IIT, Roorkee) niin 2014 batch IAS Officer a nih. Civil Service a lut hma hin ONGC ah Asst. Executive Engineer sin a lo chel tah. Sinzawl PHC siem\hat dingin an ngen CCPur: V. Vumlun- mang, IAS, Principal Secy. Govt. of Manipur chun In- rinni khan Sinzawl PHC a sir a. Hi huna hin PHC siem\hat ding, staff quarter siem\hat ding, PHC panna lampui pucca road a siem ding, electric umnaw lei- in solar a inthawk power back-up siem pek dinga ngenna an lo pek. aB-PmJay le Cmht mass enrolment CCPUR: State Health Agency (SHA), District Ad- ministration le Team CT Lian hai \hangruola huoihawtnain July 8, 2019, zingkar 9AM a inthawk khan Aron and Sa- sha Building, Damkam Ba- zar, CCPur-ah AB-PMJAY le CMHT Mass Enrolment camp \an a nih. Enrolment Camp hi S. Khaikhopau Ngaihte, MCS, AC to DC, CCPur in a hawng. Mass Enrolment Camp hi ni 5 sung aw ding a ni a, Health card dit mihriem an tam leiin nitin zing dar 9 a inthawka \an hlak dinga ti nisienkhawm vawituk a inthawk chun Zing dar 7 a inthawk \an ni dingin thu dawngna chun a hril. HYA Khawmawi in thingkak an phun CCPUR: Hmar Youth As- sociation (HYA) Khawmawi Branch chun July 8, 2019 zingkar 6AM khan Thang- kak 120 vel an phun. Hi huna hin Khaw- mawi HYAmembers 70 vel an \hang a, thingkak an phun hai hi a tlangpuiin May Par ( Gulmohar) an ni tawl. Thingkak petu For- est Department, RWUS le HYA GHQ hai chungah HYA Khawmawi Branch chun lawmthu an hril. Khawvel boruok lum- na zuolkai pei dona dinga thingkak phun insukhmu dingin mitin an fiel bawk. Thingkak phuna um hai hi Pastor Michael Hrangchal in Pathien kuoma \awng\aina in an hlan. Varak 40 lai a se hlum nawk CCPUR: July 7, 2019 zan khan ramsa ni dinga ringhla chun Mr Hmingthangluoi varak 40 zet a se hlum nawk. Varak se hlumtu ni dinga ring ke hniek hmu theiin a um a, Ui ke hniek nekin a lien lem. Pi Ramthienghlim le Pu John Joute of Rengkai hai varak se hlumtu tho kha a ni ring a um. District Ad- ministration in hi thil tlung hi ngaivenin ran neituhai hi zangnadawmna pe thei sienla chu thil \ha le law- mum ning a tih. Opium kg 13 leh nuhmei pahni man imPhal: Narcotic and Affairs of Border (NAB), Imphal, Manipur chun thu an dawng le inzawmin In- rinni khan Nachou Lam- khai, Bishnupur a dappui an thawnaah nuhmei pahni hai chu inruithei Opium kg. 13 leh an man. Mana um hai chu Kikim Haokip (50), w/o Heliry Ha- okip le Hevah Haokip (49), w/o Henthang Haokip of Pangmol Village, Sapermei- na, Kangpokpi district hai an nih. NAB, Imphal Police sta- tion chun case registered in investigation an thaw mek. JaC member han mla inbanna lekha an keithler imPhal: Khurai Sajor Leikai hmuna MLA in bul laia bomb sukpuok a ni le inzawma indin JAC chun MLA L. Susindro in inbana tum le inzawma dangnain a In tuolah \hungbuma nuo- rna an la sunzawm pei a. Zani 11am vel khan MLA Susindro hin MLA a nina a inthawk inbanna lekha pe dingin suok a tum a, sienkhawm JAC member han dangin, inbanna le- kha a ziek chu lapekin an keithler pek bakah MLA hi insuoktir loin an dang. Mr. Susindro, Yaima ti a hrietlar chun mipui haiin an mi dit tanaw leiin MLA ka nina a inthawk ka tawp ta ding ti a a lo hril sa a nih. A thutlukna hi mipui chun \ha an ti naw a, a biel Khu- rai sunga mipui hai fekhaw- min MLA in bula bomb suokpuok an ditnaw zie suklangna protest an nei bawk a nih. July 6 a pub- lic meeting an huna khan mipui hai chun an dit hmel tanaw nia a hriet lei bakah hmelhrietlo han a in bul ah bomb an sukpuok bawk lei hin mipuiin an dit tanaw nia ngaiin MLA Susindro hin inban a tum thu a lo hril a nih. MLA in bula bomb suk- puok ditnaw leia JAC indin hai chun sawrkar kuoma hun tiemchin an pek a. Chu- ong lai zing chun MLA an ban tum lei hin an ban ding ditnaw suklangna le an ban ding vengin protest an nei sunzawm pei a nih. JAC chun CAF & PD Minister Karam Shyam chu a nina a inthawk inban ding le CAF & PD contrac- tor mipui ta ding lapeng hlaktuhai chu hrem dingin sawrkar an ngen sa bawk. CCPUR: July 8, 2019 khan District Health Soci- ety (DHS), Pherzawl huoi- hawtnain Pherzawl district sunga Phaitong khuo ah RCH Outreach Camp & Rotavirus Vaccine launch- ing programme hmang a ni a, V. Vumlunmang, IAS, Principal Secretary, Health & FW, Govt. of Manipur in programme hi a hawng a. Hun hman- gna hi Dr Phirthanglien Buhril, CMO, District Mis- sions Director, District Ma- laria Officer Pherzawl; Dr Jamthianlal, DFWO/DIO Pherzawl; V Vumlunmang IAS Principal Secretary, Health & Family Welfare, Mannuamching, IAS, DC/ Pherzawl; Rajeev Elang- bam, State Program Man- ager, State Health society NHM Manipur le midang dangin an uop. Dr Phirthanglien Buhril, CMO/DMD, DMO Pherzawl chun, Pher- zawl district mipui hai hriselna ngaipawimaw leia sawrkarin hiengang Health camp a buotsai chu lawmum a ti thu hrilin, thawktu hai khawm mani thawkna hmun senga um dingin an fui. Dr Jamthianlal, DFWO/ DIP Pherzawl chun, Rota- virus hi sungkhaw vengna dmdawi a ni a, CCPur le Imphal haiah a hausa han drop 5 inchawkna din- gin Rs. 1500 vel an seng a, mirethei hai ta dinga inchawk zo ruol a ninaw leiin sawrkar \hatna leiin a thlawna indawntir ding a ni thu a hril. V. Vumlunmang chun, damna dinga pawimaw chu damdawi a ni a, chu neka pawimaw chu hriselna din- gin iengtin am hringnun hmang ding ti ngaituo a pawimaw tiin a hril a. Tuta hma le tekhiin khawsakgna nasa takin a changkang ta a, hringnun hung awl- sam pei hi a hmang dan ei thiemnaw chun ei hriselna ta digna sietna intlun thei a ni a. Hi lei hn fak le dawn insum a, ei khawsak dan (style of living) hi hriselna dingin a \ha am ti hai ei en- KCP-MC in Dawr hluo man pe lo dingin imPhal: Helpawl KCP MC hai chun thusuok si- emin, Manipur People’s Party (MPP) buoina chu MPP fund indiklo taka hmang a ni lei a nih tiin, MPP complex a dawr thaw hai chun July a inthawk hi thu thar in hriet nawk hma po dawr hluo man pe lo dingin an hriettir. An thusuok a chun, MPP office bearer hai chu bank a inthawk pawisa ladawk ta lo dingin an inhriettir a. MPP secretary in MP election a candidate pakhat \hangpuina dingin nuoi 2 a lakdawk a, chun MP candidate bawk chun MPP account a inthawk nuoi 17-25 bawr vel a lak- dawk a nih tiin an inrum. KCP chun fund \ha taka hmang a ni le ninaw enfel a tih tiin thusuok chun a hril. nawn rawp a \ul tiin a hril. Fak le dawn el chau ni loin, electric meivar, movile phone hai lei azan sawt tak- tak menga, imu khawp lo hai hi natna tam tak insiem theina a ni leiin ching lo ding a nih tiin a hril bawk. Hun hmang sung hin Reproductive & child health medical camp nei a ni a, General Medicine, >> sunzawmna phek 2-ah ne university hai nad hmang \angkai dingin an fiel imPhal: July 8, 2019 khan Manipur University ah NAD (National Aca- demic Depository), na- tional review meeting nei a ni a. Manipur le Naga- land sunga University dang danga inthawk aiawtuhai le University Grants Commis- sion (UGC) le National Se- curities Depository Limited hai fekhawmin NAD a in zieklut dan ding le a rem- changna hai an hriltlang. Dr Nikhil Kumar, Edu- cation Officer, UGC chun, NAD hi India sawrkar hnuoia academic reform um theina dinga indin a ni a. Darkar 24 online store house niin academic cer- tificate, diploma, degree le mark sheet digitalized le academic institution in an thun a nih. Hi thil in awl- sam lem bakah a him tawk a nih tiin a hril. Expert haiin an hril dan chun student hai chun sin zawng dinga hmun dang dang an fe chang original certificate le marksheet hai an chawi a \ul ta naw ding thu an hril a. Chu lei chun hieng University hai hi hmatieng hung pana NAD a \hatna le a remchangna hi hmang ve dingin fielna an siem. Meeting hi Adminis- trator (VC), Manipur Uni- versity Sh. Jarnail Singh inrawina le UGC / MHRD thupek dungzuia nei a nih. Hi huna hin Nagaland le Manipur a inthawk Uni- versity aiawtu mi 30 neka tam an \hang a, Manipur University, Nagaland Uni- versity, Central Agricul- tural University, Imphal, Dhanamanjuri University, Directorate of Education >> sunzawmna phek 2-ah

Transcript of Hmasawnna Thar Thar/2019/July/HT-09-07-2019...keithler pek bakah MLA hi insuoktir loin an dang. Mr....

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

thlahmur (July) 09, 2019 thawleni (tuesday)

Hmasawnna Thar Vol - 34/262 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

ADMISSION OPENGet trained with 15 years experienced trainer to become airline employees

1. Diploma in Cabin Crew- 8 months 2. Certificate in Ground Staff - 6 months3. Pilot- 12 months & above

BRIGHT STAR AVIATIONRengkai Road, near Sugnu bus parking, Churachandpur

(M) 6909581279 / 6909652908

Officer sin hmu tharCCPur: Miss Rohlupui Riengsate, d/o Chhunga Riengsate of Diphu, Karbi Anglong District, Assam chu Ministry of Foreign Af-fairs, Australia Embassy-ah Visa officer Grade-B sin a hmu thar. A sin hmu hi ei chanchinbu chun a lawm-pui hle. Miss Rohlupui Riengsate hi Delhi-a Ethio-pian Airlines-a Ground Ex-ecutive sin thaw lai, hlasak thiem em em le nunghak fel tak, hnam thil thawnahai ngaipawimaw hlak mi a nih.

GAS NEWS

BUNGMUAL INDANE GV Booking: 4 July only Delivery: 9/7/2019 Time: 10am - 12pm Stock: 280

Sangbiaklal IndaneBooking 25 May 2019 to 1July 2019.Delivery: 8th July 2019.Time 10am to 1pm.

ni 6 sung aw ding reduction sale an \anCCPur: Synod Book room, CCPur Branch chun ni 6 sung aw ding July 8, 2019, 9AM a inthawk khan IB Road, CcPur-a Synod Book room-ah Reduction Sale an \an. Reduction Sale hi July 13, 2019 chen aw ding a

ni a, hun hawngnain Rev. Lalhmingsanga, Area Sup-dt., Manipur Area in \awng\ainain a hawng a, hi zo hin reduction sale \an a ni a, Rev. Nicky Lalrem-mawia chu lekhabu inchaw hmasa tak a nih. Reduction Sale hi kum

dang khawm an lo nei hlak hrim a ni a, reduction sale a hin Bible chi tum tum bakah gift a pek thei ding chi thil chi tum tum, nau-pang tiem nuom ding a lim le um Bible a mi ropui hai chanchin inziekna hai a um bawk.

AES/JE thuah media briefing nei

A damdawi a umnaw leiin inveng a pawimaw tak: Dr NgahneikimCCPur: Assam rama Acute Enchephalitis Syn-drome (AES)/Japanese Enchephalitis (JE) natna leia mi 49 le Uttar Pradesh ah mi 160 zetin thina an tuok pha mek ta le inza-wma hieng natna hai laka mipui hai him ding ditnain July 8, 2019, 1:00PM khan Integrated Disease Surveil-lance Programme (IDSP), CCPur chun CMO Office chamber-ah media briefing neiin, inveng dan mipui hriet dingin an puong. Dr Vumchinpau Tons-ing, CMO/Dist. Mission Director, NHM, CC-Pur chun IDSP team hai inhmelhriettirna neiin, Thokang a inthawka in\an Assam le UP haia AES le JE natna leia mi tam takin thina an tuok pha ta leia eini lai khawm hung tlung nawk thei a ni leia mipui hai him theina dinga media briefing nei a ni thu a hril.

Kum 2016 khan CCPur-ah mi 10 chuong district hos-pital-a enkawl an ni hnun-gin Imphal tieng refer an ni a, sienkhawm damzo loin an thi a nih tiin a hril. IDSP team a inthawk Dr Ngahneikim, MD, DNO, IDSP, CCPur chun, AES hi Japanese Encephalitis, thluok natna le khawsik chikhat a ni thu hrilin, kum

15 hnuoitieng han an in-vawi nuom bik a, Japan rama hmusuok hmasa tak a ni leiin a natna hming khawm Japan hminchawia phuok a ni thu a hril. India le Manipur \han-gin South East Asia khaw-muolpui sungah hi natna hi an lar hle a, JE natna invawi hai hi khawsik, taksa chau, tasa pum na ti hai a ni a,

naupang lai chun luoksuok le awmna angin an lang a, hi natna enkawlna ding damdawi a la umnaw leiin inveng a pawimaw tak a nih tiin a hril. A hril peinaah, mi tua-manih khawsik le inluok an um chun inrang taka hospital panpui ding a nih tiin a hril a, JE natna >> sunzawmna phek 2-ah

Phaitong-ah RcH Outreach camp& ROTA Virus vaccine launching

Parliament in Aadhaar Bill a passed; Lok Sabha-ah Bills 8 phar a nihnew delhi: Parliament session fe mekah Thaw\anni khan Aadhaar and Oth-er Laws (Amendment) Bill, 2019 chu Rajya Sabha-ah passed in a pawmpui ta leiin Parliament in a passed tah. Bill hi Lok Sabha in a lo passed tasa a ni a. Aadhaar (Targeted Delivery of Fi-nancial and Other Subsidies, Benefits and Services) Act, 2016 le Indian Telegraph Act, 1885 le Prevention of Money Laundering Act, 2002 siem\hatna ding bill a nih. Bill dungzui hin nau-pang in kum 18 a tling hnungah biometric ID pro-gramme-a inthawk an hnuk-dawk nuom chun a suok theina ding a \hang bakah

Bank Account hawngna ding le Mobile phone Connection application-ah mani nuom le nuomnaw thua hmang le hmanglo thei (voluntary) a ni bawk ding a nih. Law Minister Ravi Shankar Prasad chun, sawrkarin Data Protec-tion Bill parliament-ah a hung phar vat ta ding thu bill chungchang hriltlangna huna a hril bawk.

Hi thu hi Congress lead-er Abhishek Mani Singhvi chun bill hi dodalin, Aad-haar hi service le subsidy a ding chau a ni a, thil danga hmang ding a ni nawh tia a hril bakah Data Protection Law sawrkarin la pharsuok naw zing nasan an dawn le inzawma Mr Prasad in hi thu hi a hril a ni a. Direct Benefit Scheme le welfare scheme dang danga privacy

thuah Supreme Court thut-lukna leia Aadhar and Oth-er laws hi siem\hat \ul a nih tiin Prasad chun Aadhar Bill thlawpnain a hril. Bill thu hril huna hin CPI a inthawk Binoy Vishwam khawmin a dodal a, debate a \hang dang BJP a intahwk Rajeev Chandrasekhar le Shiv Pratap Shukla han an thlawp. Anni baka hin AAP a inthawk Sanjay Singh; TMC a inthawk Sukhendu Shekhar Roy le SP a in-thawk Prakash Verma hai khawm an \hang. Hieng laizing hin sawrkar chun Thaw\anni khan darkar khat sung chauin Lok Sabha-ah Bills 8 zet a phar. >> sunzawmna phek 2-ah

IAS Officers Transfer and posting1. shyam lal Poonia, IAS, DC, CCPur as Jt. Secy. (DP/AR/Economics & Statistics/ACR) and OSD/LRC2. dr harmit singh Pahuja, IAS, DC Ukhrul as Jt. Secy (Relief & DM/Director (R & DM)3. hngyo worshang, IAS, Dc, Noney as DC Tamenglong4. Joseph Pauline Kamson, IAS, Jt. Secy. (Relief & DM/Director (R&DM) and Director (Tribal Affairs & Hills) as DC, Noney5. n. Bandana devi, IAS, Jt. SEcy. (health & FW) as Jt. Secy (Relief 7 DM/ Director (R&DM) and CEO/ State Health Agency in addition6. neeta arambam, IAs, Jt. SEcy (DP/AR/Economics & Statistics/ACR) and OSD/LRC as DC, Bishnupur7. Pawan yadav, IAs, DC, Bishnupur as DC, CCPur8. ravinder singh, IAS, DC, Tamenglong as DC Ukhrul9. arambam Valentina, IAS, Jt. Secy. (Tribal Affairs & Hills) & CEO, State Health Agency as Jt. Secy. (Tribal Affairs & Hills) and Director (Tribal Affairs 7 Hills) in addition.

CCPur in DC thar a nei ding

CCPur: Manipur sawrkar chun July 8, 2019 khan IAS Officers \henkhat hai transfer order thar an suo a. Hi dungzui hn Bishnu-pur Deputy Commissioner ni lai mek Pawan Yadav, IAS chu Deputy Commis-sioner, CCPur dinga ruot/hung sawn a nih. DC, CCPur ni lai Shy-am Lal Poonia, IAS chu Jt. Secy. (DP/AR/Econom-ics & Statistics/ACR) and OSD/LRC dinga sawn a nih. Mr Pawan hi B.Tech, Mechanical Engineering (IIT, Roorkee) niin 2014 batch IAS Officer a nih. Civil Service a lut hma hin ONGC ah Asst. Executive Engineer sin a lo chel tah.

Sinzawl PHC siem\hat dingin an ngen

CCPur: V. Vumlun-mang, IAS, Principal Secy. Govt. of Manipur chun In-rinni khan Sinzawl PHC a sir a. Hi huna hin PHC siem\hat ding, staff quarter siem\hat ding, PHC panna lampui pucca road a siem ding, electric umnaw lei-in solar a inthawk power back-up siem pek dinga ngenna an lo pek.

aB-PmJay le Cmht mass enrolment CCPur: State Health Agency (SHA), District Ad-ministration le Team CT Lian hai \hangruola huoihawtnain July 8, 2019, zingkar 9AM a inthawk khan Aron and Sa-sha Building, Damkam Ba-zar, CCPur-ah AB-PMJAY le CMHT Mass Enrolment camp \an a nih. Enrolment Camp hi S. Khaikhopau Ngaihte, MCS, AC to DC, CCPur in a hawng. Mass Enrolment Camp

hi ni 5 sung aw ding a ni a, Health card dit mihriem an tam leiin nitin zing dar 9 a inthawka \an hlak dinga

ti nisienkhawm vawituk a inthawk chun Zing dar 7 a inthawk \an ni dingin thu dawngna chun a hril.

HYA Khawmawi in thingkak an phun

CCPur: Hmar Youth As-sociation (HYA) Khawmawi Branch chun July 8, 2019 zingkar 6AM khan Thang-kak 120 vel an phun. Hi huna hin Khaw-mawi HYAmembers 70 vel an \hang a, thingkak an phun hai hi a tlangpuiin May Par ( Gulmohar) an ni tawl. Thingkak petu For-est Department, RWUS le

HYA GHQ hai chungah HYA Khawmawi Branch chun lawmthu an hril. Khawvel boruok lum-na zuolkai pei dona dinga thingkak phun insukhmu dingin mitin an fiel bawk. Thingkak phuna um hai hi Pastor Michael Hrangchal in Pathien kuoma \awng\aina in an hlan.

Varak 40 lai a se hlum nawk

CCPur: July 7, 2019 zan khan ramsa ni dinga ringhla chun Mr Hmingthangluoi varak 40 zet a se hlum nawk. Varak se hlumtu ni dinga ring ke hniek hmu theiin a um a, Ui ke hniek nekin a lien lem. Pi Ramthienghlim

le Pu John Joute of Rengkai hai varak se hlumtu tho kha a ni ring a um. District Ad-ministration in hi thil tlung hi ngaivenin ran neituhai hi zangnadawmna pe thei sienla chu thil \ha le law-mum ning a tih.

Opium kg 13 leh nuhmei pahni man

imPhal: Narcotic and Affairs of Border (NAB), Imphal, Manipur chun thu an dawng le inzawmin In-rinni khan Nachou Lam-khai, Bishnupur a dappui an thawnaah nuhmei pahni hai chu inruithei Opium kg. 13 leh an man. Mana um hai chu Kikim Haokip (50), w/o Heliry Ha-okip le Hevah Haokip (49), w/o Henthang Haokip of Pangmol Village, Sapermei-na, Kangpokpi district hai an nih. NAB, Imphal Police sta-tion chun case registered in investigation an thaw mek.

JaC member han mla inbanna lekha an keithler imPhal: Khurai Sajor Leikai hmuna MLA in bul laia bomb sukpuok a ni le inzawma indin JAC chun MLA L. Susindro in inbana tum le inzawma dangnain a In tuolah \hungbuma nuo-rna an la sunzawm pei a.Zani 11am vel khan MLA Susindro hin MLA a nina a inthawk inbanna lekha pe dingin suok a tum a, sienkhawm JAC member han dangin, inbanna le-kha a ziek chu lapekin an keithler pek bakah MLA hi insuoktir loin an dang. Mr. Susindro, Yaima ti a hrietlar chun mipui haiin

an mi dit tanaw leiin MLA ka nina a inthawk ka tawp ta ding ti a a lo hril sa a nih.A thutlukna hi mipui chun \ha an ti naw a, a biel Khu-rai sunga mipui hai fekhaw-min MLA in bula bomb suokpuok an ditnaw zie

suklangna protest an nei bawk a nih. July 6 a pub-lic meeting an huna khan mipui hai chun an dit hmel tanaw nia a hriet lei bakah hmelhrietlo han a in bul ah bomb an sukpuok bawk lei hin mipuiin an dit tanaw

nia ngaiin MLA Susindro hin inban a tum thu a lo hril a nih. MLA in bula bomb suk-puok ditnaw leia JAC indin hai chun sawrkar kuoma hun tiemchin an pek a. Chu-ong lai zing chun MLA an ban tum lei hin an ban ding ditnaw suklangna le an ban ding vengin protest an nei sunzawm pei a nih. JAC chun CAF & PD Minister Karam Shyam chu a nina a inthawk inban ding le CAF & PD contrac-tor mipui ta ding lapeng hlaktuhai chu hrem dingin sawrkar an ngen sa bawk.

CCPur: July 8, 2019 khan District Health Soci-ety (DHS), Pherzawl huoi-hawtnain Pherzawl district sunga Phaitong khuo ah RCH Outreach Camp & Rotavirus Vaccine launch-ing programme hmang a ni a, V. Vumlunmang, IAS, Principal Secretary, Health & FW, Govt. of Manipur in programme hi a hawng a. Hun hman-gna hi Dr Phirthanglien Buhril, CMO, District Mis-sions Director, District Ma-laria Officer Pherzawl; Dr Jamthianlal, DFWO/DIO Pherzawl; V Vumlunmang IAS Principal Secretary, Health & Family Welfare, Mannuamching, IAS, DC/Pherzawl; Rajeev Elang-bam, State Program Man-ager, State Health society NHM Manipur le midang dangin an uop. Dr Phirthanglien Buhril, CMO/DMD, DMO Pherzawl chun, Pher-zawl district mipui hai hriselna ngaipawimaw leia sawrkarin hiengang Health camp a buotsai chu lawmum a ti thu hrilin, thawktu hai khawm mani thawkna hmun senga um dingin an fui. Dr Jamthianlal, DFWO/DIP Pherzawl chun, Rota-

virus hi sungkhaw vengna dmdawi a ni a, CCPur le Imphal haiah a hausa han drop 5 inchawkna din-gin Rs. 1500 vel an seng a, mirethei hai ta dinga inchawk zo ruol a ninaw leiin sawrkar \hatna leiin a thlawna indawntir ding a ni thu a hril. V. Vumlunmang chun, damna dinga pawimaw chu damdawi a ni a, chu neka pawimaw chu hriselna din-gin iengtin am hringnun hmang ding ti ngaituo a pawimaw tiin a hril a. Tuta hma le tekhiin khawsakgna nasa takin a changkang ta a, hringnun hung awl-sam pei hi a hmang dan ei thiemnaw chun ei hriselna ta digna sietna intlun thei a ni a. Hi lei hn fak le dawn insum a, ei khawsak dan (style of living) hi hriselna dingin a \ha am ti hai ei en-

KcP-Mc in Dawr hluo man pe lo dingin imPhal: Helpawl KCP MC hai chun thusuok si-emin, Manipur People’s Party (MPP) buoina chu MPP fund indiklo taka hmang a ni lei a nih tiin, MPP complex a dawr thaw hai chun July a inthawk hi thu thar in hriet nawk hma po dawr hluo man pe lo dingin an hriettir. An thusuok a chun, MPP office bearer hai chu

bank a inthawk pawisa ladawk ta lo dingin an inhriettir a. MPP secretary in MP election a candidate pakhat \hangpuina dingin nuoi 2 a lakdawk a, chun MP candidate bawk chun MPP account a inthawk nuoi 17-25 bawr vel a lak-dawk a nih tiin an inrum. KCP chun fund \ha taka hmang a ni le ninaw enfel a tih tiin thusuok chun a hril.

nawn rawp a \ul tiin a hril. Fak le dawn el chau ni loin, electric meivar, movile phone hai lei azan sawt tak-tak menga, imu khawp lo hai hi natna tam tak insiem theina a ni leiin ching lo ding a nih tiin a hril bawk. Hun hmang sung hin Reproductive & child health medical camp nei a ni a, General Medicine, >> sunzawmna phek 2-ah

ne university hai nad hmang \angkai dingin an fiel

imPhal: July 8, 2019 khan Manipur University ah NAD (National Aca-demic Depository), na-tional review meeting nei a ni a. Manipur le Naga-land sunga University dang danga inthawk aiawtuhai le University Grants Commis-sion (UGC) le National Se-curities Depository Limited hai fekhawmin NAD a in zieklut dan ding le a rem-changna hai an hriltlang. Dr Nikhil Kumar, Edu-cation Officer, UGC chun, NAD hi India sawrkar hnuoia academic reform um theina dinga indin a ni a. Darkar 24 online store house niin academic cer-tificate, diploma, degree le mark sheet digitalized le academic institution in an thun a nih. Hi thil in awl-sam lem bakah a him tawk a nih tiin a hril.

Expert haiin an hril dan chun student hai chun sin zawng dinga hmun dang dang an fe chang original certificate le marksheet hai an chawi a \ul ta naw ding thu an hril a. Chu lei chun hieng University hai hi hmatieng hung pana NAD a \hatna le a remchangna hi hmang ve dingin fielna an siem. Meeting hi Adminis-trator (VC), Manipur Uni-versity Sh. Jarnail Singh inrawina le UGC / MHRD thupek dungzuia nei a nih. Hi huna hin Nagaland le Manipur a inthawk Uni-versity aiawtu mi 30 neka tam an \hang a, Manipur University, Nagaland Uni-versity, Central Agricul-tural University, Imphal, Dhanamanjuri University, Directorate of Education >> sunzawmna phek 2-ah

Hmasawnna Thar2 thlahmur (July) 09, 2019thawleni (tuesday) artiCle/health & emPlOyment news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor : Co-Editor Joshua l. Amo: Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

SUNZAWMNAVAWISUN THUPUIPathien chun sin tinreng chu a rorelnaah a hung lak lut ding a ni si a, thil inthuphai po po le, a \ha khawm a \ha naw khawm chu.

-THUHRILTU 12: 14

Pathien thil siem hai laia a ropui tak le a chungh-nung tak chu mihriemhai hi ei nih. Mihriemhai hin uongna hi ei piengpui seng ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh. Mi invet ei tihai khawm hin an invet chanpuihai hi an hmusitin an hnuoisie hle hlak. Mi invet inpawl ngei em em hi hmu ding an la um nawh. Ralkhata inthawk an in deusaw hlak. Mi invethai chau an ni naw a, mi pangngaihai khawm hi invethai ang tho hin ei inhmusit hlak. A lang a changin ei inhmusitna hi ei suklang ngai naw mei mei a nih. Hi taka inthawk hin mihriemhai hi mi uongthuong ei nizie an lang chieng hle a nih. Mi hmelsie takhai khawm hi an dit ang tawka an hang inchei hin chu mawi le nal intina rieu an nei hlak. Hi thil hi mi-hriemhai hin chapona le uongna lungril ei put le ei piengpui lei a nih. Chapona le uongna lungril; ei piengpui leiin midang han iengtin am an mi ngai ding ti ngaituo der lovin, mani tawka inla lien ve tak, mani le mani inngaisang le mani le mani inhmu \ha hi ei tam. Hi thil hi pawm nuom naw inlakhawm ei nina a nih. Mani le mani \ha le var tawkah ei inngai tawl leiin ei thu ei dit hle hlak. Mani ngaidan le dit dan Com-mittee huna a fe thleng naw pha chun ei intum bur a, nuorna ding, chierna ding le sawisel ding inzen ei zawng hlak. Hi thil khawm hin mani le mani \ha le var ei inti tawkzie a suklang. Mi \ha le mi var tak hai ruok chun mi tam lem ngaidan le \ha ti dan an pawmpui hlak. Mani thu dit hai hi mani le mani inngaisang, amani le mani inhmu lien, mani le mani intivar, mi-hai hmu inhnuoi lem, mi chapo le uongthuong an ni hlak. Hiengang mi hi tulaia \hangtharhai lai hin an tam em em el a nih. khawsak harsa lo tawk chauva um thei, sunghai thawsuok sa ringa um ni si, mani tawka insie sang hi ei tam ta a nih. Mani thu dit em em hai hi mi pawl inhawi tak an ni ngai nawh. A ruk taka mi hnam le theida an ni hlak, Ei \awngbau, ei chet dan, ei nungchang haia inthawkin mi han an min khi hlak ti hriet a, mi thiem lem le mani neka upa lem hai rawn a, an zai ngai hlak ding a nih. Mani le mani hi inngai pawimaw lo ding, inngaisang lo ding, chapo lo ding, uong lo ding, intithei lo ding le insie hnuoi lem ding a nih. Mihriem hringnuna pawimaw tak chu MANI hi a nih. Mani hmelma lien tak khawm MANI hi a nih. Mani le mani inngaisang, mani le mani insuk-lien, mani le mani insukropui hin kawk a nei ngai nawh. Tulaia \hangtharhai lai hin mani le mani in-tipawimaw khawm ei bo bik nawh. Hieng mihai hi mi han an hnungtieng an nuisaw hlak. Mani le mani insuklien, mani le mani inngaipawimaw le mani le mani insuklien hi derena a nih ti hriet a, ching ngai lo ding a nih. Mi pawimaw chin, mi ngaisang um le mi-lien chin hai hi chu tlang hriet an ni hlak, An ta din-gin a hranpaa insuk pawimaw le insuklien a \ul hran nawh. Mani le mani inngaisang, insuk pawimaw le insuk ropuina hai hin thil tam tak a vuok siet hlak. Mani nina hi hriet chieng a pawimaw em em el a nih. Mani nina anga um le mani nina hriechienghai hi mihai ngaisang le inza an ni hlak. Mihriem hringnuna pawimaw tak chu mani seng hi ei nih. Mani damlai hringnun Lawng khaltu seng ei nih. Ei hringnun Lawng hi ei khal \ha chun mi hlawtling, mi inhnar um, mi ngaisang um le mi inza um ngirhmunah ei um ding a nih. Unau seng seng khawm officer lien tak le iengkhawm ni der lo an um hlak. Hi thil hin mani seng hi ei pawimaw a nih ti a suklang chieng hle. Officer, milien le milal ni ei nuom ve a ni chun ei damlai hringnun hmang \hat el ding a nih. Vanram inkai kep a thei naw ding ang bawkin officer nina dingin tukhawm lekha ei inchuk kep thei nawh. An chuk taima, a tumru le a toursel han thiemna an hung nei a, officer lien tak an hung ni hlak a nih. Harsatna dam, lungngaina dam, beidawngna dam, thina leia lusunna dam ei hringnunah hin tuok hlak ei tih. Hi huna hai hin beiseina nei lo hai ang ela indawmkun zing ding ei ni nawh. Beidawnga in-dawmkunin hlawkna a nei naw a, ei na ting el hlak a nih. Hieng huna pawimaw tak chu mani tho ei nih. Hi lei hin mania ei harsuok a, hmatieng beiseina neia kalpen suok hlak ding ei nih. Ei hringnun fe meka hin mani inhmu lien hlur ding a ni naw a, midanghai thurawn lak ding a nih. Mani thu chau ei dit pha pha leh thil hi a fe tluong thei ngai naw a, buoina le har-satna neu neu ei tuok hlak a nih.

Mani

assam -ah biometric track-ing system hmang a tum

Guwahati: Assam sawrkar chun Union Home Ministry le \hangruolin, illegal immigrants ring-hla hai hriet le mansuokna dingin “biometric-based real-time” tracking system hmang a tum. Tracking system hi Rs.

99 crore e-Foreigners’ Tri-bunal project hnuoia thaw ding a ni a, hi thil hi dan kala ram sunga um hai kuomah sawrkarin identity proof hieng passports, driv-ing licences, PAN Card etc hai a pek ding dangna din-ga hmang a ni ding a nih.

Bengal ah mi 390 case siem khum; Bomb tam tak manKOlKata: Bengal po-lice source in a hril danin Pathienni khan Bomb 112, silai 8 le mi 390 hai chu Birbhum district sunga hmun dang dang ah po-litical violence um le inza-wma dappui an thawna a chun an man. Bomb hai hi Labhpur, Sadaipur le Parui a hai Pa-thienni tuka kha dapdawk le man an nih. Birbhum district po-lice superintendent Shyam Singh in a hril dan chun mana um hai lai hin tam tak chu criminal record nei sa an nih a. Dan lo a silai

kawl le bomb hai man din-gin dappui hi thaw zawm pei kan tih tiin a hril. Hi dappui a \hangve police officer pakhatin a hril dan chun Bomb hai hi Darbarpur area a Labhpur a man a ni a, hi lai hmuna hin ni 3 liemtah khan in pakhat hluo ta lo chu bomb hrat tak hmanga bomb chim a lo ni tah tiin a hril a. Chun, Sattor area, Parui a khawm Bomb hi man sa a ni bawk. Police haiin hi lai hmun hi an tlungin mis-uol \henkhatin bomb in an lo deng tiin a hril. BJP Bengal Unit

President chun hi dappui hi hming\hatna dinga an thaw mei mei a nih tiin a hril. Hi lai hmuna hin kan supporter tam tak that le sawisak an ni tah. Khang hun sung po po khan Po-lice hai hin iem an thaw tiin President chun zawna a siem. Kolkata a BJP MP le MLA hai meeting huna thu a hrilna a chun state party president chun party work-er hai ruong chunga par ka sie pha hin ka lungril an thiem ngai nawh. Tam tak ei chan tah tiin a hnuk ul pumin a hril a nih.

invawi enkawlna chu chawlhadam a ni a. Taksa in tui a pawimaw leiin ORS le Glu-cose khai ding a ni a, luna le khawsik enkawlna dinga damdawi pek thei umsun chu Paracetamol ani a, damdawi dang nat-sawkna hai chu a natna le inaihal a nih tiin a hril. Hi natna laka invengna dinga sawrkar-in naupang le puitling hai damdawi kapna programme a siem a, chu ti lo invengna \ha tak chu Thokang se lo dinga Thosi-len \ha tak sunga zal ding, kekawr tlu-on le zakuo ban tluon hak, thokang hlo hmang, Vawkin le kar hlat thei anga um le thokang intuit theina In kawl le kieng a tuihawk intlingtirlo ding a ni a, Nula hai Khawnvartui buokkhuma Thokang tui hai suksiet ding a nih tiin a hril. Eini laia an lar tak chu JE angpui AES hi a ni a, a natna hi khawsik insang le khaw hre lo le sikhning te hai chu a hriet awl-sam dan an ni a, hi natna laka him theina dingin thienghlimna a pawimaw a, fak le dawn bakah taksa sukthienglim ding a ni a, thokang laka inveng bakah an vengna damdawi inkap a pawimaw tiin a hril. John Baite, Epidemiologist, IDSP, CCPur chun, kum 2014 khan CCPur-ah Dengue natna nasa takin a hung inlang a, kha huna khan khawpui sung popo a tuom a. 2015 le 2016 khan Dengue le 2017 khan Dengue le JE natna hmusuok a ni a, 2018 le 2019 a chun hmu a la ni hri naw a. 2017 khan Dengue positive 83 le JE 48

hmusuok a ni a; kum 2018 khan Dengue positive 2 le 2019 khan JE positive 1 le Dengue positive 2 hmu a nih tiin a hril. Angelyn H. Vaiphei, District Data Manager, IDSP, CCPur chun, hi natna a um ti puong a ni hnungah IDSP chun Early Warning Signal form ah zieklut a ni a, chu dungzui chun laboratory test thawin posi-tive a ni chun homve visit, house survey, patient visit neiin midang kaisawng nawna dinga hma an lak hlak a ni thu a hril. Dr Ngaineikim chun, JE or Dengue vengna damdawi inkap hin a venghim hmak a ninaw a, vawikhat inkap hin 70-80 percent vel a veng thei ti chau a ni a, second dose in 80-90 percent inkar a veng thei a, booster dose chenah a venghim vawng a, sienkhawm kum khatah hnungah chun a venghim ta chuong nawh tiin zawna dawnin a hril. Lalramjaua, Assistant Malaria Officer, NVBDCP, CCPur chun, natna phurtu thokang hi Culex Mosquito tia ko, zan-tieng thimbut huna thokang lien tak tak hai le inangna nei hai sienkhawm a phurtu tak chu a eng (yellowish) an nih tiin a hril. Sun hunah umnaw hai sienkhawm zantieng hin an um \an hlak a. Mihriem le mihriem inkaisawng theinaw sienkhawm Vawk, VArak le rama um Vate hai fethlenga kaisawng thei a nih tiin a hril. Hi lei hin Thokang leka himna dingin taksa inkhum vawng thuom inbel ding a him tak tiin a hril.

AES/JE thuah media briefing nei

Zanita sawrkarin Lok Sabha-a Bill a phar 8 hai chu- The DNA Technology (Use and Application) Regulation Bill, 2019; The Unlawful Activities (Prevention) Amend-ment Bill, 2019; The National Investigation Agency (Amendment) Bill, 2019; The Pro-tection of Human Rights (Amendment) Bill, 2019; The Consumer Protection Bill, 2019; The Public Premises (Eviction of Unauthor-ized Occupants) Amendment Bill, 2019; The Jallianwala Bagh National Memorial (Amendment) Bill, 2019; le The Central Universities (Amendment) Bill, 2019 hai an nih. Minister of state (i/c) Kiren Rijiju chun, Ministry of Youth Affairs & Sports chun Imphal, Manipur-ah National Sports

University (NSU) an din mek a. Tu hri hin Ministry in Sports University indin dinga rawtna le ngaituo a nei nawh tiin zanita Ra-jya Sabha hmuna indawnna dawnin a hril. A hril peinaah, Ministry chun tuhin Institutions paruk haiah Post graduates programme \an theina dingin a \hangpui mek a, chuonghai chu- Guru Nanak Dev University, Amritsar (Punjab); Lakshmibai National Institute of Physical Education, Gwalior (Madhya Pradesh); National Insti-tute of Nutrition, Hyderabad (Telangana); Annamalai University, Annamalainagar (Tamil Nadu); Central University of Rajas-than, Ajmer (Rajasthan) le University of Calcutta, Kolkata (West Bengal) hai an nih tiin a hril.

Parliament in Aadhaar Bill a passed

Gynae & Obst, Paediatrics, Eye tieng hai en a nih. Dr Niangngaihlian, MO incharge PHC Sinzawl; Dr Tongzakai Haokip, Pae-diatrician; Dr Vinod Naorem, Radiologist; Dr Ginthianmung, Eye Specialist; Dr Man-biaknem le Dr Hannah Lalremmawi han mipui hai hriselna an en. Chun, Thanlon Community Hall-ah DHS hnuoia NVBDCP, Pherzawl le CDS huoihawtnain “Zero Malaria Starts With Me” ti thupui hmangin Anti Malaria Month hmang a ni a, RCH Health Camp le Thei huon Project hawngna hun hmang a nih. Hi huna khawm hin V. Vumlunmang

chief Guest in a \hang a, Anti Malaria Month , Reproductive and child health (RCH) Health Camp a hawng. Hun hman-gna hi Mannuamching, DC Pherzawl, Thangchinkhup Guite, AGM/DDM NAB-ARD CCPur & Pherzawl, Rajeev Elang-bam, State Program Manager, SHS, NHM Manipur, Ramesh Chandra, Assistant En-gineer (Civil), in-charge 415 RMPL Than-lon le Dr. Phirthanglien Buhril, CMO/DMD/DMO Pherzawl District han an uop bawk. Ms. Mannuamching, DC, Pherzawl chun Theihuon project a hawng.

Phaitong-ah RCH Outreach Camp& ROTA Virus

(School), Govt. of Manipur, Directorate of University le Higher Education, Govt of Manipur, National Sports University, Imphal, Indra Gandhi National Tribal Uni-versity, Regional Campus, Manipur, Ma-

nipur International University, National Institute of Technology, Manipur, Council of Higher Secondary Education, Manipur le DD News, Imphal. Dr. Nikhil Kumar, Education Officer UGC hai an \hang tawl.

NE University hai NAD hmang \angkai dingin

tata tripper in scooty a baw, mi 1 hliemCCPur: July 8, 2019, zantieng 1:00PM khan Tipaimukh Road, Hiangtam Lamka, CCPur-a Lamka Post office tuol lai Tata Tripper MN 01 9884 chun Scooty, Yamaha Cygnus (Alpha) MN 02B 9290 a hnungtienga inthawk a baw a, mi pakhat a hliem. Hliemna tuok hi scooty a chuong Thangkhogin a nih. Scooty khaltu hi Gou-tinsang (21), s/o Paukap of Lontang, Lhangjol a ni a, a hnungah Thangkhogin le a naunu a phur a nih.

Thangkhogin hi hospital panpui a ni hnungin doctor han Imphal tieng fepui dinga thurawn an pek dungzuiin Imphal tieng panpui a nih. Tata tripper hi STC/BSF

a leingawi thaka fe a ni a, N. Abinash (22), s/o Nongmai-them Sharat of Yairipok in a khal a nih. Motor hai hi Police han an hrentang ve ve.

robinhood a thi champha vawi 4-na inserimPhal: Nongmaiching, Imphal East a Lamjing Mera Ching (Awa Ching) hmuna Sapam Robinhood a thi cham-pha 4-na inserna huna chun inzana insang tak pek a nih. Manipur state sunga ILP zam a ni ngei theina dingin JCILPS le mipui hai chun nuorna nasatak an thaw ding thu Convenor, JCILPS Yumnamcha Dilipkumar chun hi huna thuhrilna hun a hmangna a chun a hril. Manipur Peoples’ Bill chu 2018 khan state assem-bly in a pass ta a, sienkhawm, Governor in assent a pek naw leiin President a kut ah an tang a nih. JCILPS chun bill pass a ni ngei theina din-gin a theitawp suo’ng a tih tiin a hril. Yumnamcha Dilipkumar chun JCILPS team \ha tak el, MLA \hang le \hang naw khawma an thil ngen suk-puitlingna dingin President a chengna inah zu pan ning a tih tiin a hril a. President in an ngenna a sukpuitling naw

a ni chun nuorna hrattak el thaw a ni ding thu a hrilsa. Vawisun ang hun kum 2015 a ILP zam a ni theina dinga protest nei laia hun vangduoithlak tak police haiin an nunrawngna suk-lang a Robinhood in a hringna a chan thu chu Co-convenor, JCILPS Jeetendra Ningombam chun a hril lang a. State sunga ILPS zam din-ga ngen a ni laia CAB pass tum a central in \hang a lak chu mipui haiin do a \ul tiin a hril. A hril zawm peinaa chun

President in Manipur Peo-ples’ Bill pass dinga assent a pek nuom naw a ni khawma hieng ang Bill le thuhmun tho a ram mi hai humhimna ding Bill ngen tho ning a tih tiin a hril. Joint Committee on Inner Line Permit System (JCILPS) hai chun 2015 a Manipur a ILP zam ni raw sen ti a ngenna protest an nei laia security force hai silaimu in student kaphlum a nina le inzawmin a thi champha hi inser zie a la nih.

assam-ah samak kaput mi 5 man an nihGuwahati: Assam a chun state police le forest department han Inrinni zan khan Assam-a Biswa-nath area hmuna dappui an thawnaah Nagaland mi sharpshooter \hangin Sa-mak kaput mi 5 an man. Police thusuokin a hril danin Samak kaput hai hin fur ruotui tlak hunah Kazi-ranga National Park sunga

tui a hung lien huna invak-suok Samak hai inchanin an kap hlak niin a hril. Mana um hai chu Arfan Ali, Mintu Hazarika, Tun-moni Saikia, Puniram Das le Ramkuiba hai an ni a, Ramkuiba hi Nagaland mi sharpshooter a nih. Kum 2017-18 khan Se-curity forces han Assam-ah Samak kaput mi 73 an

man a, an kuta inthawk .3-3 rifles, AK series rifles, si-lencers le thil dang dang an man a. Tukum sung ringawt khawm Samak kaput mi 17 man an nitah. KNP a Samak hai venghimtu dingin tulai hnai khan a bik taka train-ing pek member 82 umna Special Protection Force hmang \an an nih.

Pollution awareness le inzawmin nCC imphal haiin cycle rally huoihawt

imPhal: Pollution Aware-ness Fortnight le inzawmin NCC group Imphal hai chun zanikhan Mega Cycle Rally an huoihawt a. Hi huna hin cadet 360, 12 ANO/CTO, 21 PI Staff le officer 4 an \hangve. Rally hi DM college a inthawk \an a ni a. Hi huna hin Brig RS Sethi, Group

Commander chun pollution in ei hun tawng mek le ei hmatieng hun ding ah affect a nei \hat naw zie a hril a. Tui suk bawlhawl a nina le tui harsatna thu hai hrilin ruo tui siekhawl a pawimaw thu hai a hrilsa. Chu zo chun cadet hai chun pollution dona kawn-gah an ni theina chinah

awareness sunghai, ruolhai le khawtlang laia thaw zawm pei dingin thu an intiem. Rally nei a ni hin hmun pawimaw zuolna deua hai chawlin pollution hai hrim hrim suk tlawm a pawimaw thu le “going green” ti slo-gan hai chu an khekpui a. Hi an thilthaw hin mi tam tak hai lawm a hlaw hle.

ni 60 sunga khawl in\hut la dawk dingin an hrilimPhal: Shamurou khuo a local club New Young Sporting Club le Meira Paibi hai chun zanikhan meeting an nei a, an meeting huna chun Shamurou Awang Loukol thlai ch$ngna hmuna khawl in\hut a um chu ni 60 sunga ladawk dingin dead-line an pek. Hi meeting an nei hi L. Nonibala Devi in a chair a, Shamurou Awang Loukol hmuna construction fe lai mek chu suktawp \ha an ti a, hi tuolsung mihai thuthlukna

hi inza loa an sunzawm pei a ni chun thil ditumlo a tlung a ni khawma a neituhai maw-phurna ning a tih tiin an rel. Sandham Bijoykumar Singh, New Young Sporting Club in statement a sign na resolution chu Manipur CM kuoma submit ning a tih. Hi lai hmuna agricultur-al land hluo a ni hi Imphal Times in a report a. July 2 a news report a zieklang dana chun thlai ch$ngna hmuna hieng ang construction thaw hi Manipur Conservation of

Paddy Land and Wetland Act dan bawsietna le ienga ngai naw na a nih tiin an ziek a nih. Hi report dungzui hin SDO Shamurou , Yumanm Nelson chun construction fe lai mek chu suktawp a ladawk vawng dingin thu a pek. SDO in a hril dan chun a chunga dan hrillang um hai bawsietna khi a biel sungah hmun li lai a um thu a hril a. Chu le inzawm pei chun notice le warning pek an ni thu a hril.

madhya Pradesh ah mi 24 vuok “Gau mata Ki Jai” in ti tirBhOPal: Maharashtra a an-imal fair a bawng phur nia an man mi 24 hai chu Pathienni khan Uttar Pradesh Khandwa district ah bawng vengtu inti haiin an man a, an vuok zek a “gau mata ki jai” an inti tir. Hi Video en harsatak a inthawk an lang dan chun mi 15 chu an thlung kawp vawng a, lampui ah mi po po hmu le en thei dingin an inding\ha\huon tir a chu zo chun “gau mata ki jai” an inti tir a nih. Hieng an man hai hi bawng vengtu inti mi 100 hawn vel chun an lo inchan a, bawng vengtu inti hai hin an man hai hin that dingin bawng 20 vel an tawl tiin an intum a. District police superin-tendent Shivdayal Singh in a hril dan chun, a tawl tuhai hin

anni bawng a nih tiin an hrila chu an prove thei naw niin a hril. Mi 24 haiin an ni ta a ni ti a an hril prove theina ding documents le ran tawl-theina ding phalna lekha iengkhawm an nei naw leiin Madhya Pradesh Govansh

Vadh Pratishedh Adhiniyam le provisions of Prevention of Cruelty to Animals Act dung-zuia man le case siem khum an nih. Amiruokchu, a mantu le sawisaktuhai tuchena hin tukhawm man le hrentang an la ni naw a, police hai chun

intum an nina hai enfel mek a nih tiin an hril. Hieng mi 24 hai hi Khandwa, Sehore, Dewas le Harda district haia inthawk hung an ni a, an ni lai hin Muslim mi 6 an \hangsa. State assembly nei a ni hma char ni khat vel la baka hi thil hi tlung a nih. State as-sembly a hin thu dang dang ngaituo ding a ni laiin cow vigilantism le inzawma Bill phar ni dinga beisei a ni a. A fethleng a ni chun Bill dung-zui a thiemnaw chang hai chu thla 6 a inthawk kum 5 chen jail intang thei an ta, pawisa 50,000 chawi bawk an tih. Tuta cow protection regula-tion fe lai mek a hin jail term le fine iengkhawm provision a um naw a nih.

3thlahmur (July) 09, 2019thawleni (tuesday) natiOnal/internatiOnal & adVertisement Hmasawnna Thar

laKtawi

KAnGen wAter lAK tHeI dInGKangen machine annawleh Kangen water dit hai ta dingin KanGen Beau-

ty Care, tiddim road, hmarveng-ah lak thei zing a nih. Chun, fathiet, pang thak, hmai duk, facial, hliemna be etc sukbona dinga hmang chi spray bottle khawm inchawk thei a nih. demo hmu/hre nuom han

9612942453 ah contact thei ning a tih.

In le plot ZAwrnARengkai Muolhlum VET saklai In le Plot zawr a nih1. Pucca In a chung rangva2. Insawng semi-pucca, Well um3. Plot 3 inzawm- size 120 ft X 150 ftA man inbiek dan i zir ning a tih.

Contact no. 8974179409(8,9)

Maryam Nawaz chun Imran Khan inban dingin a phut

islamaBad: Pakistan Prime Minister hlui Nawaz Sharif naunu le PML-N \huoitu Maryam Nawaz chun, Judge in nawrluina le blackmailed a ni leia Nawaz Sharif thiemnaw inchangtir a ni thu a puon-

gna video a tlangzar hnun-gin Pakistan Prime Minis-ter Imran Khan chu Prime Minister a ninaa inthawk inban dingin a phut. Ms Maryam chun, a pa Nawaz Sharif indiklo taka thawluina hmanga

thiemnaw inchangtir a ni sukchiengna (evidence) pholang a nita leiin jail a intang mek a pa Sharif (69) chu jail-a um zing thei ding a ninaw thu hrilin, Sharif chu inzuo a a ni ngei ding ding thu a hril bakah a hma neka thil thaw thei lemin Prime Minister a hung ni nawk ding a nih tiin a hril. Hieng laizing hin pre-siding judge Arshad Malik chun Ms Maryam in indik-lo taka judge in thiemnaw an changtir nia a hrilna chu a hniel.

Iran chun UK in Oil tanker a hrentangna a dawnlet ngei a tumtehran: Iran defence minister Amir Hatami chun, Britain in Gibraltar tuipui kama thautui phurtu Oil tanker lawng a hren-tang chu Iran in a dosan elnaw ding thu le thunglet loin a tosan el naw ding thu a hril. Mr Amir Hatami chun, thautui phurtu lawng dang le hrentanga um hi inter-national regulations kal a nih tiin Southern Iran-a Bandar Abbas port hmuna

programme hmangnaa thu a hrilnaah a hril. Thautui phurtu Lawng (tanker) hrentanga um hi metres 330 a sei Grace-I a

ni a, thautui 2 million bar-rel phur thei chi a ni a, Nin-gani-a kha Police le Cus-tom agencies han Gibraltar hmuna an lo mantang a

nih. Gibraltar hmuna au-thorities hai chun Lawng hin sanction kalin Syria ram ta ding thautui a phur ringhla leia man a nih tiin a hril a, Iran ruok chun inter-national waters a man a nih tiin a hniel a nih. Gibraltar Supreme Court chun, tanker hi ni 14 dang hrentang thei la ni dingin Zirtawpni khan a rel tiin territory attorney gen-eral chun a hril.

Ni 3 cham dingin UAE foreign minister a

hungtlung

new delhi: United Arab Emirates (UAE) Foreign Minister Sheikh Abdullah Bin Zayed Al Na-hyan chu India rama ni 3 sung cham dingin Pathienni zantieng khan New Delhi a hungtlung. Mr Nahyan hi Min-ister for International Co-operation ni bawk a ni a, Thaw\anni khan External Affairs Minister S. Jaishan-kar an hmupui. Thawleni hin Prime Minister Narendra Modi inhmupui a ta, Indian Companies CEOs hai business roundtable inter-action neipui bawk a tih. UAE hi sumdawngna kawnga India thawpui rambung lientak pathumna a ni a, India ram ta dinga energy suppliers lientak pa-lina a ni bawk a nih.

Forced conversion dodal-nain Canada-ah protest

mississauGa: Inrinni liemta khan Canada rama a tamlem Hindu hai chun Mississauga Celebration square-ah an fekhawm a, Pakistan rama thawluina hmanga sakhuona inlettirna (force conversion) suktawp dinga hma la dinga ngen-nain protest an nei. Hi huna \hang hai chun “stop forced conversion of minor Hindu girls in Paki-stan,” “Stop persecution of religious minorities in Pakistan,” ti le a dang dang hai inziekna placard an chawi tawl.

Karnataka coalition sawrkar sanhimna dingin cM le Dy. cM ti lo po minister hai an inban vawng BanGalOre: Karna-taka-a Congress le Janata Dal – Secular \hangruol sawrkara MLA ieman-izat inban leia sawrkar tluse thei ding ngirhmuna um mek le inzawmin Thaw\anni khan Congress ministers 21 han inbanna an pek bakah JD(S) minis-ters hai khawmin sawrkar tluse ding sanhimna dingin inbanna an pek ve a. Hi lei hin Chief Minister HD Ku-maraswamy le Dy. Chief Minister G. Parameshwara hai chau an um tah. Chief Minister HD Ku-maraswamy chun cabinet a thar-a siem\hat vawng a ni ding thu twitter fethlen-gin a puong. Congress Legislature party chief Siddaramaiah chun, cabinet siem\hat a ni hunah minister ni lai

hai chu minister-a la lak-lut nawk an ni el thei thu a hril a, MLAs lungawiloa nuor le inbanna pe tuta Mumbai hotel-a in camp mek hai chu minister a lak-lut an ni ding thu a hril. Congress chun a MLA nuor 13 hai chu minister pek dingin a thlem mek a, cabinet-a laklut an ni thei-na dingin Karnataka Con-gress ministers 21 hai chu

anni thu ngeiin minister an ninaa inthawk an inban a nih tiin senior leader le CM hlui Siddaramaiah chun Bengaluru hmuna reporters hai kuomah a hril. Sawrkarna thlawptu le minister H. Nagesh in HD Kumaraswamy sawrkar thlawpna a hung hnukkir leia Congress-JD (S) a member umzat

105 chaua a hung tlahnuoi hnunga Congress minister hai hin sawrkar tluse ding humhim a ni theina dinga minister an ninaa inthawk inban an nih. Nagesh hin Thaw\anni khan HD Kumaraswamy inrawi sawrkar thlawpna an hnukdawk bakah minis-ter a nina an ban a, BJP in sawrkar siem dinga an ko chun a thlawp ding thu a puongzui a nih. Hieng laizing hin members 105 nei mek BJP chun coalition sawrkar majority an tling tanaw lei-in Governor in sawrkar thar siemna dinga hma a lak a \ul tiin a hril. Congress ministers hai hin zani zingkara Dy. CM G. Parameshwar chengna ina meeting an nei zoa in-

banna hi AICC General Secretary KC Venugopal le KPCC chief Dinesh Gundu Rao kuoma an peklut a nih. Mr Venugopal chun BJP chu sawrkar ngir lai sukthlu tuma intumin, MLAs hai sum le paiin a thlem tiin an tum. Inrinni khan Congress MLAs 9 le JD(S) MLAs 3, an rengin MLAs 13 han inbanna an pek lei khan Karnataka \hangruol sawrkar member umzat hi 106 in a hung inkhai a, a hnungah Independent MLA Nagesh a hung in-ban nawk leiin 105 chau an hung ni ta a nih. MLAs 13 hai inbanna hi Assembly Speaker in a hung pawmpek vai chun Kumaraswamy sawrkar ta ding chun chance a um tanaw ding a nih.

Fak ngeinaw leiin student 30 hospital-

ah admithyderaBad: Telanga-na a chun Thaw\anni khan Asifnagar hmuna residen-tial boys school-a students 30 hai chu fak ngeinaw (food poisoning) ni dinga ringhla leia an damnaw lei-in hospital-a admit an nih. Naupang hai hi kum 10-14 inkar an ni tawl a, an lu an hai bakah \henkhat an inluok bawk niin Telanga-na Minorities Residential Boys School a Principal TG Murali chun a hril. Niloufer Hospital-a hieng naupang hai enkawl-tu doctor chun naupang hai h an ngirhmun a \ha tiin a hril.

GoVernMent oF MAnIpUroFFICe oF tHe sUB-dIVIsIonAl oFFICer/sdM:

sAIKot,CHUrACHAndpUr

notICeSaikot, the 7th July, 2019

No.1/36/SDO(SKT)/S-D/2017: Whereas, Shri Vanlal-rem, aged 59 years, S/o Shri Darrokham, Saikot Village, within Saikot Sub-Division, P.O Saikot, P.S Churachand-pur, Churachandpur District as Vendor hai applied for registration of Un-surveyed Land Sale Deed between himself and Shri Soiminthang, aged 52 years, S/o Soik-hopao, Thingchom Village, Tuithaphai within Saikot Sub-Division, Churachandpur District, Manipur, India herein after called the Vendee.sCHedUle oF tHe lAnda) North : Saikot Reserved.b) West : Laldang’s Land.c) South : Lalsangluoi’s Land.d) East : Zothuom’s Land.It is hereby notified to all, any interest person (s) to file claims and objections, if any, in the above proposed registration in written to the undersigned within 7 (Seven) days from the date of publication of this no-tice. No further objection shall be entertained after the stipulated time.

sd/- (th. shanta singh)Sub-Registrar/SDC,

Saikot.

Yamuna Expressway a bus accident-ah mi 29 thi

new delhi: Delhi bul hnaia 6 lane Yamuna Ex-pressway a tlan Bus che-suolin feet 50 a insang lam a inthawk tlan thlain a sunga chuong mi 29 an thi a, 17 hliem an um. Km 165 a sei hi ex-pressway hin Noida le Ut-tar Pradesh a tlung a. State sawrkar bus mi 46 phurtu hi Lucknow a inthawka Delhi pana a tlan laia hieng ang accident hi a tuok niin po-lice chun an hril. Bus hi hrat taka tlanin driver hi a inlusu ni ding a ring a nih tiin Agra District Magistrate Ravi Kumar chun reporter hai a hril. Hi lai lampui hi a \ha leiin hrat tak taka tlanin driver hai an

inlusu rawp hlaka hril a nih. Bus hi a sie hne khawpel a, a chung khawm an hawk vawng a nih. Hliem hai chu hospital a \huoi an ni tawl. Uttar Pradesh Chief Minister Yogi Adityanath chun a thi hai a sun thu a hril a, thuneituhai chu mithi sunghai le hliem hai chu \hangpuina theitawp a lo suoa hma la dingin Luc-know a inthawk CM Office chun a hril. Hi le inzawm hin UP Roadways chun accident a thina tuok sunghai chu nuoi 5 pei zangnadawmna pek dingin an tiem. PM Modi khawma ac-cident a thi hai a sun thu le pawi a ti thu twitter fethlen-

gin a hril a. State sawrkar le local administration haiin theitawp an suo thu a hrilsa. Transport minister \hangsain Mr Yogi chun hi accident suitu dingin com-mittee an din nghal a. Divi-sional Commissioner le In-spector General (Agra) hai \hangin hi accident tlung nasan tak hi an suidawk tum ding a nih. An report chu darkar 24 sung ngeia pelut dingin a ti a, hmatieng ah hieng ang accident pumpel a ni theina dingin long term method ngaituo a \ul thu a hril bawk. Defence Minister Rajnath Singh khawma accident chu pawi a ti thu le thi hai a sun thu twitter fethlengin a hril ve a. Deputy Chief Minister Dinesh Sharma le Minister of State for Transport Swatantra Dev Singh hai chu a hmun tlung dingin thu a pek thu a hrilsa bawk a. Hliem hai chu an hung dam \hat nawk vat a beisei thu a hril. Rahul Gandhi khawma bus accident a thina tuok hai chu a sun thu le hliem hai chu hung dam fel vat a ditsak thu Facebook post fethlengin a hril.

india in anti – tank buster nag missile 3 hlawtling takin a ensinnew delhi: Army ah Nag anti-tank missile laklut na hun a hnai deu deu tah a. Defence Research and Development Organisation (DRDO) chun liemtah Pa-thienni khan Pokhran firing range hmun ah Nag anti – tank missile pathum hai chu hlawlting taka kapdawk sin an nih. Missile hi Pathienni sun le zan huna khan kap sin ve ve an nih a, test vawithum nei na ah an tum hai an \hel \hak naw a, hlawtling taka ensin a nih tiin DRDO of-ficial hai chun an hril. Government source in a hril dan chun missile hai chu Army ah laklut an ni hmain final stage an tlung

tah a, Army hai hin sipai motor modified ah hi mis-sile hai hi an fit ding a nih. Defence Acquisition Council chun nikum khan DRDO hai kuomah NAG Missile System (NAMIS) siemna ding hin crore 524 a lo approve a nih. Hi sys-tem hin third generation

Anti-Tank Guided Missile, NAG le Missile Carrier Vehicle (NAMICA) hai a sawm a nih. NAG missile hi third generation anti-tank guided missile a ni a, a thilthawtheina (attack) insang tak nei niin hmelma tank hai sun le zana sukse thei tu ding a induong a nih.

Army a NAG missile laklut a ni hin Army haiin hmelma indona motor hai beina kawngah nasatakin a \hangpui ding a nih. Army le DRDO hai chun hi missile test na hi la nei sa pei an ta, a thilthawtheina hai dam chieng nawk zuolin la en an tih. 1980 a Integrated Mis-sile Development Pro-gramme hnuoia missile \ha panga siem dinga induong ding ti hai lai NAG hi a hmasatak a nih. hi program hnuoia Missile dang hai chu Agni, Prithvi le Akash hai an nih. Hieng hai pathum hi hlawtling taka ensin vawng ni ta in Army ah laklut vawng an ni ta bawk.

tmC mP hai rajya sabha a inthawk an suok tau

new delhi: Public Sector Undertakings a Disinvestment thubuoi lei chun TMC MP hai chu Rajya Sabha rorelna inpui a inthawk suok tauin parlia-ment tuol ah protest an nei. Question Hour hmang a

ni laiin party MP Sukhendu Sekhar Ray chun hi thu hi zuk hril a tum a, amiruokchu, in-pui chair tu M. Venkaiah Nai-du in phalna a pek naw leiin lungaiwlo suklangin an suok tau a nih.

Kum 5 liemta sung sinthawa sawr naupang nuoi 3 zet sansuok

new delhi: Kum 5 liemtah sung khan naupang kut sinthawna chi dang danga sawr a um Lakh 3 le 20,000 zet sansuok an nih. Labour Minister San-tosh Kumar Gangwar in Lok Sabha a written reply a pekna a chun, sawrkar chun rampum huopa naupang

kut sinthawna a sawr chu sukbo tumin \hang a lak nasa tiin a hril. Mr Gangwar chun sawrkar chun kum 1988 a \an tah National Child La-bour Project scheme chu naupang sansuok a um hai enkawlna dingin imple-ment a thaw tiin a hril.

A hril zawmna a chun Women & Child Devel-opment Ministry chun naupang ngirhmun harsa tak tak a um hai enkawl, venghim le an umna ding hmun hai ngaituo pek a ni theina dingin Child Protec-tion Service khawm chu a implement mek niin a hril.

Nga mantu 31 an umna chin hrietloKaKdwiP/KOlKata: India nga mantu mi 31 hai chu Pathienni khan Bay of Bengal ah thuneituhai warning khawm ngai loa li inthuk tieng pan hai chu an umna chin hriet loin an bo tiin state minister chun a hril. Nga mantu dang 13 hai chu Bangladesh tui tieng len lutin vangneithlak takin Indian coast guard hai le \henum rambung Bangla-desh hai \hangruolin sanhim an nih tiin Defence official chun Kolkata hmunah a hril. Nga mantu 31 inhmang hai hi Ningani khan Nam-khana a inthawka in\an an nih tiin Sundarban De-velopment Minister Man-turam Pakhira chun a hril a. Khawmuol \hat naw le tui infawn nasa tak leiin an ni le in contact thei na po a tawp tah tiin a hrilsa. Ngamantu inhmang hai hi Kakdwip area a mi vawng an nih a. West Ben-gal Fishermen Association hai chun South 24 Parganas district thuneituhai chu mi inhmang hai zawng le san-suokna sin ko dingin ngen-na an siem. Tui infawn a nasa leiin India nga mantu lawng 100 bawr vel hai chu Bangla-desh naval ship in Harib-hanga river chen vengin a \huoi thu official report chun a hril.

BJP in Power an inrui:Priyanka

Pakistan Pm ambassador inah a tlung dingislamaBad: Pakistan Prime Minister Imran Khan chun July 21 a inthawk ni 3 sung aw ding US a zu sir huna chun Hotel man to tak tak haia tlung nekin Paki-stan ambassador in (official residence) a tlung a thlang lem thu Thaw\anni khan re-porter hai a hril. Hi thil hi an zinna seng-so nasatakin a sukhnuoi pha ding a nih tiin Dawn news chun a ziek a. A zieksa naa chun US Service hai le city

administration hai chun hi idea thar hi an lawm bek naw niin an lang. Rambung danga in-thawk a mi pawimaw lut hai hi airport an \um chara inthawk security tieng US Secret Service haiin an veng hlak a, city adminis-tration chun visit in Wash-ington traffic a chawkbuoi naw dan a lo sukfel vawng a ngai bawk a nih. Pakistan ambassador umna hi Washington diplo-

matic enclave a um a ni a, hi lai hmun a hin embassy dang dang India, Turkey le Japan hai khawm an um tawl a. Hienga rambung pakhata mi pawimaw le a lukhaitu hai an hung chang hin meeting dang dang nei hlak a ni a. Chuong thawna ding chun tuta ambassador in hi a lien tawk naw leiin Wahington traffic buoi tak kara tlanin Pakistan em-bassy ah a nei pui pei a ngai ding thu a hril.

Rajya Sabha member ni dingin Jaishankar an tiemkamnew delhi: Kar liemtah a Gujarat a inthawk Rajya Sab-ha member ni dinga thlang tling a um External Affairs Minister ni lai mek S Jais-hankar chun zani Thaw\anni khan Rajya Sabha member ni dingin intiemkamna a nei. Former top diplomat Subrahmanyam Jaishankar Krishnaswamy hi PM Modi in May 2019 a thuneina a hung chel vawihnina a khan Minister of External Affairs post in hluo tir a nih. Modi sawrkar term hma-sa lema khan Mr Jaishankar hi foreign secretary a ni a, kar liemtah khan Gujarat a inthawk Rajya Sabha mem-ber ni dinga thlang tling thar a nih.

1977-batch Indian For-eign Service (IFS) officer hin sap\awng hmangin intiem-kamna a nei a, chu zo chun inpui Chairman le mem-bers hai chibai bukna hun a hmang a nih. Hun hmasa tieng ah inpui Chairman Venkaiah Naidu in July 3 a former secretary gen-eral, Rajya Sabha, Sudarshan Agarwal a thi thu a hril zoin

ngir puma to \awkin sunna hunser hmang a ni bawk. Agarwal hi Rajya Sabha ah secretary general kum 12 sung – May 1981 a in-thawk June 1993 chen kha a chel a nih. A thawk hun le a tawnhriet in parliamentary procedure le law hai chu a hriet hne hle ding ti chu a suklang a nih tiin Mr. Naidu chun a hril.

new delhi: Congress general secretary Priyanka Gandhi Vadra chun Pathi-enni khan BJP leader \henkhatin sawrkar thawk-tu \henkhat an sin an thaw naw leiin an vuok a, chu zo chun an chunga action lak a ni di’m ti an indawn nawk a, power a inrui an nih tiin a hril. Twitter fethlenga a hrilna a chun, mi pakhatin sawrkar thawktu pakhat cricket bat hmanga a vuok laiin a dang chun silai le lathi hai hmangin toll em-ployee a lo bei nawka tiin a hril. Hi thu hi Inrinni liem-tah a BJP MP le scheduled castes commission chair-man Ram Shankar Katheria vengtu ama zuituhaiin Agra toll post a thawktu pakhat an vuok le silai an hmetpuokna le inzawma a hril a nih. BJP leader hai chu th-lang tling an ni hnungin mipui rawngbawl ding ni awm tak hai, chuong nek chun sawrkar thawktuhai an vuok lem a nih tiin Pri-yanka Gandhi chun a hril. Power a inruiin lead-er \henkhatin cricket bat hmangin thawktuhai an vuok a, a \henin silai an hmetpuok a, lathi charge hai an thaw bawk. Hieng ang mihriem hai chunga action khau tak lak theina ding chance a um khiet am tiin Hindi \awnga a tweet na chun a hril.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthlahmur (July) 09, 2019thawleni (tuesday)

United States chun Netherlands hnein Women’s World Cup an lak

Paris: FIFA Women’s World cup, 2019 chu Pathi-enni zan khan United States le Netherlands han final khe-lin a hmawr inbawk a nita a. Champion ni lai United States chun Netherlands 2-0 a hnein a vawilina dingin FIFA Women’s World Cup an lak nawk leiin Women’s World Cup History-ah world cup la rawn tak record an siem bakah 2015 champion an lo nina an humhim. Men’s World Cup tieng che bek

naw hai sienkhawm USA nuhmei team chu khawvela hlawtling tak an la ni a nih. First-half chenah a tu tieng tieng khawm goal a lut naw a, second-half minute 61 naah USA player Alex Morgan chu box sungah Netherlands player Stefanie van der Gragt in kal thluk leiin Referee chun VAR a en hnungin United States chu penalty an hlawtir a, chu chu Megan Rapinoe in a petlut leiin USA chun hma

an hung \huoi a. Penalty-a goal an thun zo sawtnawte hnung minutes 69 naah Rose Lavelle chun United States ta dingin goal a hung thun nawk a. Inkhel tawp chenah Netherlands chun an goal bat hai an thungkir tanaw leiin United States chun Netherlands hi 2-0 a hnein a vawi 4-na dingin women’s world Cup an lak ta a nih. USA ti loah women’s World cup la rawn tak chu Germany an ni a, vawihni

an lo lak vetah. FIFA women’s world cup hi kum 1991 a in-thawka khel \an niin kum 4 dan peia khel hlak a ni a, tukum world cup hi a vawi 8-na a ni a, USA hi cham-pion hmasa tak an lo ni nghe nghe a. Tuta \um a vawilina dinga world Cup an hung lak nawk lei hin Women’s football a chun USA hi a hlawtling tak an la nih. Women’s World Cup nawk a chun teams 32 a suklien

tum mek a nih. USA player Megan Rapinoe chun Golden Ball award a dawng bawk. Rapinoe hin kum 2011, 2015 le 2019 haiah Wom-en’s world Cup a khel a, Women’s world Cup histo-ry-ah nuhmei player world Cup khel rawn tak pahnina a ni bawk a nih. German player Birgit Prinz chunk um 1995, 2003 le 2007 hai khan world Cup vawithum a lo khel ve a nih.

Brazil chun Peru hnein kum 12 hnunga a vawikhatna dingin Copa America title an lak

saO PaulO: Thaw\anni zingkar khan Copa America final-ah tournament mikhuoltu Brazil chun Peru 3-1 a hnein kum 12 hnunga a hmasa takna dingin Copa America title an lak. Brazil hin kum 12 liemtah 2007 khan Copa America title an lo lak ta a, hi hnunga title an lak nawkna hmasa tak le tuchenah Copa America title an lak vawi 9-na a nih. Brazil in final-ah Peru an inkhelpui huna hin 4-2-3-1 formation hman-gin hmatawngah Roberto Firmino sie in a hnungah Philippe Coutinho an sie a. Peru khawmin 4-2-3-1 formation tho hmangin

hmatawngah Guerrero an sie a nih. First-half minute 15 naah Everton Soares chun Brazil ta dinga goal hmasa tak hung thunin

hma an \huoi a. Minutes 44 naah Peru chun pen-alty an hlawsuok hlau leiin Paolo Guerrero chun Peru ta dingin goal a hung thun ve leiin an indraw a.

Amiruokchu, first-half injury time minute 45+1 ah Gabriel Jesus in goal a hung thun leiin first-half chenah Brazil chun 2-1 in Peru hi an hne a.

Second-half inkhel nawk hnung minutes 70 naah Gabriel Jesus chuh Peru player a kal thluk leiin Referee chun Yel-low Card a pek a, a hmain yellow Card lo hmu tasa a ni leiin Referee chun Je-sus hi an suoktir a. Hi taka inthawk hin Brazil chun player kim loin Peru hi an hmasawn a, inkhel hun bo tawm minute 90 naah Peru de-fender Zambrano in box sungah Everton Soares a kal thluk leiin VAR en hnungah referee chun penalty a pek a. Richarli-son in a hung petlut nawk leiin Brazil chun inkhel tawp chenah Peru hi 3-1 a hnein Copa America, 2019 title an lak ta a nih.

Africa Cup of Nations:

Algeria le Madagascar quarterfinals an lutCairO: Africa Cup of Nations khel mekah Al-geria chun Thaw\anni zingkar (IST) khan round of 16-ah Guinea 3-0 a hnein quarterfinals an lut. Goal hmasa minute 24 naah Mohamed You-cef Belaili chun Algeria ta dingin goal a thun a, second-half hnung min-ute 57 le minute 82-na haiah Riyad Mahrez le Adam Qunas han Alge-ria ta dingin goal an hung thun belsa a. Inkhel tawp chenah Guinea chun an goal bat an thungkir tanaw leiin Algeria chun Guinea hi 3-0 a hnein quarterfinals

an lut ta a nih. Chun, Pathienni zan khan Madagascar le DR Congo han round of 16 an khel hunah full time che-nah 2-2 a an indraw leiin penalty pet a ni a, Mada-gascar chun penalty ah DR Congro hi 4-2 a hnein

quarterfinals an lut bawk. Thaw\anni zan khan Mali v/s Ivory Coast le Ghana v/s Tunisia han round of 16 tawpna an inkhel. Quarterfinals chu July 10, 2019 a inthawk inkhel \an ning a tih.

Mexico chun USA hnein CONCACAF Gold Cup an lak

ChiCaGO, illi-nOis: Thaw\anni zing-kar khan Mexico chun CONCACAF Gold Cup final-ah second-half

minute 73 naah Jonathan dos Santos goal hmanga USA 1-0 an hne leiin CONCACAF Gold Cup an lak nawk.

Mexico hin tuta \um hi Concacaf Gold Cup vawi 11 an lakna a nita a, cup an lak nuhnung tak chu kum 2015 kha a nih. Concacaf Gold Cup hi kum 1991 hma chen khan Concacaf Championship tia hriet a ni a, 1991 a inthawk khan Concacaf Gold Cup ti a hung nitah. Mexico ti loah Con-cacaf Gold Cup la rawn tak chu USA a ni a, USA nekin vawi 5 in an lakrawn lem ta a nih.

Tyson Fury chun February thlaah Deontay Wilder leh an inhnek\ha ding thu a hril

lOndOn: Britain heavw-weight champion hlui le vawikhat khawm la lost lo Tyson Fury chun Ameri-can WBC heavyweight champion Deontay Wilder leh February 22, 2020 khin an inhnek \ha (rematch) ding thu a puong. Tyson hin nikum De-cember thla khan Deontay Wilder hi US ah a lo inhnek-pui a, sienkhawm a hrat lem um loin an indraw a nih. Hi hnunga an hnek nawk hmasa takna dingin

Fury (30) chun thla hmasa khan German fighter Tom Schwarz chu round hninaah knockout in a lo hne a nih. Tyson chun, rematch

hunah Wilder hi a knock-out ngei ding thu Brad-ford’s Alhambra Theatre-a Q&A event-a thu a hrilnaah a hril. Hieng laizing hin Phil-ippines boxer Manny Pac-quiao le Keith Thurman hai chu July 20, 2019 khin MGM Grand Garden Are-na, Las Vegas hmunah an inhnek ding a nih. Tuta \um hi Manny Paccquiao in a career-a pro-fessional boxing vawi 71 a khelna ding a nih.

10th Jagran Film Festival-ah film personalities hai inzana pek dingmumBai: 10th edition Jagran Film Festival (JFF) chu July 20, 2019 khin Siri Fort Auditorium-ah hmang a ni ding a ni a, hi huna hin Bollywood sunga disciplines hrang hranga thaw hlawk hai inzana le chawimawina pek ning an tih. Hi film festival-a inza-na pek ding hai chu Kader Khan, Mrinal Sen, Veeru Devgun le Girish Karnat hai an ni a, hieng mi pali hai hi film industry a thaw hlawk em em an nih. Inzana le chawimawi-nain film festival huna hin anni hrietzingna dingin an film pahni seng insuo (screened) ning a tih. JFF hi July 18, 2019 khin kickstart ning a ta, Kanpur, Lucknow, Al-lahabad, Varanasi, Agra, Meerut, Dehradun, Hisar, Ludhiana, Patna, Ranchi, Jamshedpur, Gorakhpur, Raipur, Indore le Bhopal haiah nei pei ning a ta, September 29, 2019 khin Mumbai hmunah a tawp ding a nih.

Festival hun sung hin \awng hran hrana mi films hai insuo ning a tih.

Lee Ki Woo le Lee Chung Ah an in\heseOul: Korean actors Lee Ki Woo le Lee Chung Ah hai chu hun ieman-ichen zet an inzui hnungin 2018 khan an in\he ta niin hieng actor pahni hai agen-cies han July 7, 2019 khan an puong a. Sienkhawm ruol\ha tak angin an lan paw zing niin report chun a hril. Lee Chung Ah le Lee Ki Woo hai hi tvN’s “flower Boy Ramyun Shop” 2011 a inhmu le inhrie \an an ni a, ruol\ha hung ni peiin celebrity ski team A11 ah active mem-bers an ni a, April, 2013 khan an indate thu suk-chieng le puonglang a nih. Hun iemanichen-a in-thawk khan an in\he ta thu thuthang tam tak a um a, sienkhawm fans le mipui hai ngainat an hlaw hle lei-in an in\he thu puonglang

kawnga hin an fimkhur hle niin agencies hai thu-suok chun a hril a. Hienga hun sawt taka inthawk thu-vuongva lo um tah a ni leiin an in\he thu hi July 7, 2019 khan an agencies han an puonglang ta a nih. Lee Ki Woo hi model a inthawk actor hung ni a ni a, a film hmasa tak chu “The Classic” (2003) kha a ni a, dramas dan gdang hieng JTBC’s “ The Lady in Dignity” le “Rain of Shine” haia bakah “Fates

and Furies” haiah a lo inchang ta bawk. Lee Chung Ah film hmasa tak chu “Ressurec-tion of the Little Match Girl” niin, hi taka inthawk nasa takin a hung inlar a, “Temtation of Wolves” a hung chang zawm a, tulai hnaia an chang thar tak hai chu “Lucky Romance”, “ Because This Is My First Life” ti le Sweet and Salty Office le “Beautiful World hai an nih.

Hmar Tlangval Magician/Illusionist in Life Café ah show a nei ding

CCPur, July 8, 2019: Hmar Tlangval Ma-gician/Illusionist Robert Lalsansuok Zote @Ozaka R Magic/Ozaka Zote tia hrietlar chun hungtlung ding July 18, 2019 zan dar 6:00 PM in Life Café, JJ Plaza, Rengkai

Road, Churachandpur ah Magical Night hun ah a thiemthil live in a show ding a nih. Hi hun hlimum le hmu nuomum tak el ding hi uop dingin Team Ozaka R Magics le Youth Inspiration TV chun an fans le memberhai el baka Ozaka ngainatu mipuihai kuomah fielna an siem. Hi hun sung hin Life Café a fak le dawn tuihnai tak tak hai inchawk ding tam tak a um ding thu le hi taka a show hai hi YouTube a Youth Inspiration TV ah upload ning a ta, live ruok chun pek a ninaw ding thu an hril bawk.A show \henkhat -ht tps: / /www.youtube.com/channel /UC1PqYZd0t5Hu49CbAOrZUswhttps://youtu.be/aW45ll0_Apkhttps://youtu.be/VWt5k6UND6chttps://youtu.be/IWAw0Rrf9Pghttps://youtu.be/WON2AkJ2vMshttps://youtu.be/pGeB5VMkRxc

-LRS PuruolteManmohan Singh in MLA hai chu mipui ringzona hlaw tum dingin a hrilJaiPur: Former Prime Minister Manmohan Singh chun Rajasthan MLA hai chu leader an nina le inzaw-min mipui hai ringzo hlaw thei dinga thawk dingin Pa-thienni khan a hril. Hi thu hi Rajasthan khaw-pui Jaipur hmuna Rajast-han assembly members hai ta dinga orientation nei a ni kharna hunser hmang naa Singh hin a hril a nih. Ni tlawmte liem-tah khan academician hlawtling tak pakhatin beiseina politics chunga hin politics \ium hung hung um pal a tih. Mipui hai chun an aia roreltu hai chunga hin beiseium politics hi \ium politics in a hung hliekhu naw ngei ringin an innghat a, chu chu India khawma a mamaw a nih tiin Dr. Singh chun a hril. A hrilnaa chun ei ram (India) harsatna bulpui tak chu mi tam tak chunga fu pasietna le natna (hri) hai a nih. Roreltu in ni a angin a hmasatak ah hi hi in hriet a pawimaw. Chu lei chun, an ni hai ta dinga ringzo um taka in um le hringnun inhawi le hlim taka an khal chu in mawphurna laia pawimaw tak ah in sie ding a nih tiin a hril. Ei hmatieng hun hi rambung pakhat angin

beiseina insang tak ka nei. Democracy lampui a khuol ei inzinna a hin Pandit Jawaharlal Nehru \awng-bau hmangin, ei hmatieng hun chu lungril det tak leh mani inringzo nain sunza-wm pei ei tiu tiin Dr. Singh chun a hril. A hril zawmna a chun, roreltu (MLA) hai chun mi hai \awngbau ngaithlakna habit nei ding a nih, abikin selkaltu pawl tieng hai an ni phat tiin a hril. State \henkhat a ror-eltu hai khawsak dan a hmu chun a lungril a na thu a hril a. Parliament le state assembly hmangna tam tak hai chu live a insuo hlak an ni ta a, akarchang roreltu hai khawsak dan mawilo taka an um hlak chun a mi suk na hlak. Hieng ang thil hai hin \hang hung thar mek hai lungril ah thil indiklo a tu hlak tiin debate hai chu umzie nei tak tak a ni hlak ding thu hai thurawn a pek bawk. MLA hai chu an biel hai hma a sawn theina dingin an local area fund hai chu indik taka hmangzo hlak ding a nih tiin a hril a. Me-dia report dungzuia CAG finding besana a hrilna a chun kum 2011 a inthawk 2016 sunga a Rajasthan lo-cal area fund lien tham tak

chu hmang lo a um a ni thu a hrillang sa. Pawisa hai chu mipui tam lemin an hlawkpui thei dingin thil infrastructure le school le hospital hai bawl-na a hmang hlak ding a ni thu a hril bawk. Members hai chu pre-siding officer chunga inza-na insang tak pe ding le, an sina \ha taka thaw zawm pei an nuom a ni chun as-sembly dan le dun hai chu \ha taka zawm le zui dingin a hril. Rajasthan state chu agriculture, industrial le edcuation tienga state hma-sawn an nina chu inpakin, political leader hai quality nei \hat lei le rorelna khawl (administrative machinery) infuk lei a nih tiin a hrilsa. Chief Minister Ashok Gehlot in thu a hrilnaa chun Dr. Singh chu finance min-ister a nina le PM a nina anga ram ta dinga eco-nomic reform an tlun na hai chu a hrillang a. Rajasthan Assembly members hai ta dinga one day workshop huoihawta um a hin session dang danga \he a ni a, hi program hi Pathienni zing-kar khan Lok Sabha speak-er Om Birla in a hawng a nih.

Rambung suksuolna kawkhmu chu makmaw a nih - Shabana AzmiindOre: Veteran actor Shabana Azmi chun tulai chu sawrkar sawiseltuhai hrim hrim chu anti-national a puong khum an ni pei tah tii a hril. A hril zawmna a chun hi ramsung a mihriem hai chu tukhawm \i lo dingin a hril a, tukhawma thil sukchieng-na dingin certificate a ngai kher nawh tiin Pathienni khan a hril. Ei ram \hatlemna din-gin andik naw na le a \hat nawna ei kawkhmu hlak chu a pawimaw em em. Ei thaw naw chun iengtin am ei ngirhmun in\hang thei a ti

leh? Amiruokchu, a thu um dan chu hieng hi a nih, ei sa-wisel a ni chun anti-national a puong khum ei ni pei. |i nawng ei tiu, tukhawma cer-tificate pek a ngai nawh tiin Azmi chun Madhya Pradesh Indore hmuna hunser hman-gnaa a hril. Culture dang dang in-pawlna hmuna inthawk ei seilien tawl a. Ei ngirhmun tuok mek a hin bawkkhup loin a \hatlemna dinga thaw a ngai. India chu rambung mawi tak el a nih. India mipui hai \he tumna thil chu hi rambung ta ding hin \ha naw nih tiin a hril a. Hi huna

hin Former Madhya Pradesh Chief Minister Digvijay Singh le a nuhmei Amrita Sigh hai khawm an \hang ve. Vawisun hin Mahatma Gandhi thattu chu pasal\ha ti a inpak a ni ta a. Na-thuram Godse a statue bawl mek a nih ti report khawm a um. Hi chungthu a hin hril thei ei nei naw mawh? tiin Malegaon bomb sukpuoktu le BJP Bhopal MP Pragya Thakur hai chu an dawn. Fake news hai chu ter-rorism nekin \i a um ta a, in-remnawna le inhmelmakna nasatak a um mek ta bawk tiin a hrilsa.

hmartOB in tv. thankhum an kan

CCPur: HMARTOB chun July 8, 2019 khan a vanglaia tlangval tlawmn-gai chungchuong, taksa

bawrsawm leia tuol suok pei ta lo Tv. Thankhum kanna neiin, \hangpuinain Rs. 2,000/- an pek.