nr. 2 2012het magazine voor Elektrocracks

een initiatief van

STAP IN JETOEKOMST!

nr. 2 2012

INH

OU

D

2

4

8

11

6Een niet zo jonge leerjongen

Euroskills 2012: Zet hem op, Pierre-Olivier!

dE school

VTI Zandhoven

hEt bEroEp

Nautisch elektrotechnisch installateur

ColofonWATT’s UP? Is EEN UITgAVE VAN

sTrOOm-OPWAArTs, EEN

CAmPAgNE VAN VOrmElEk Om

jONgErEN WArm TE mAkEN VOOr

ElEkTrOTEChNIsChE OPlEIdINgEN

EN bErOEPEN.

stroom-Opwaarts

Vormelek vzw

marlylaan 15/8 bus 2

1120 brussel

Tel. 02 476 16 76

Fax 02 476 17 76

www.stroomopwaarts.be

info@stroomopwaarts.be

stroom-Opwaarts is een campagne die Vormelek voert op initiatief van zijn sociale partners, zijnde de werknemersorganisaties ACV-CsC mETEA, AbVV-metaal en mWb-FgTb en de werkgeversorganisaties FEdElEC, FEE, lVmEb en NElECTrA. de campagne heeft tot doel de instroom van arbeiders in de elektrotechnische sector te verhogen en richt zich behalve naar jongeren en hun ouders, ook naar werkgevers, scholen en opleidingscentra.

Verantwoordelijk uitgever: hilde de WandelerConcept en realisatie: link Inc (www.linkinc.be)redactie: link Inclay-out: Zeppo (www.zeppo.be)Fotografie: sven Van baarle

Heb je zelf een interessant project? Laat het ons weten via

info@stroomopwaarts.be

3

INhoUd

15

20 22

24

18

op stap mEt…

technicus brand-beveiliging

EN toEN sproNg

dE voNk ovEr!

brEINbrEkEr

NEws

Elektriciens houden mechanica draaiend

EEN NIET zO JONgE LEErJONgENZijn werkdagen (vier per week) brengt hij hoofdzakelijk door op locatie, bij bedrijven als sunparks Vielsalm waar Newelec verantwoor-delijk is voor de branddetectie, of bij Cockerill, in het kader van een nieuw gebouw, waar hij kabelgoten heeft moeten monteren, contactdozen en schakelaars heeft moeten aansluiten en de stuurkast heeft moeten plaat-sen en aansluiten. hij werkt ook in het atelier, voor klanten die verdeel- en stuurborden bestellen, zoals de Opéra royal (koninklijke Opera) van Wallonië.

de vijfde dag volgt hij theorielessen aan het IFAPmE, wat vergelijkbaar is met de syntra-opleidingen in Vlaanderen.

de ploegbaas geeft hem feedback over het gereedschap dat hij het beste kan gebruiken in bepaalde gevallen of over een te verbeteren werkwijze. Een keer per jaar komen de leerkrachten en zijn ploegbaas ter plekke bijeen om onder andere zijn motivatie en leergierigheid te evalueren.

“Op menselijk vlak zijn de verantwoordelijkheden het moeilijkst, het leren communiceren en het vinden van je plaats in het bedrijf.”

“Op technisch vlak gaat het eerder om de benaming van de componenten en materialen, die anders kan zijn dan je hebt geleerd, en ook om het begrijpen van de instructies.”

het belangrijkste project waar-

aan sébastien heeft meegewerkt, is de nieuwe controleruimte in de cokesoven van seraing. Vanuit een centrale plek in de fabriek hebben de operators nu een overzicht op de fabriek waar motoren en kleppen aangestuurd worden door PlC’s.

het doel was de verschillende operators, die verspreid waren over de fabriek, op één plaats samen te brengen, zodat ze de honderdveer-tig units van de cokesoven konden zien. Naast de elektrische instal-latie op zich, moesten de gegevens worden verzameld en terug inge-voerd om de servers weer te kunnen opstarten.

“Het was mijn eerste langetermijnproject. Ik vond het boeiend dat er zoveel verschillende aspecten aan waren en het gaf veel voldoening om er van a tot z aan mee te werken.”

“Wat me bevalt aan dit bedrijf, is de goede sfeer op de werkvloer, de toegankelijkheid van de bazen en ik leer hier elke dag bij… ook al zou ik soms nog wat sneller vooruit willen komen.”

SébASTIEN DEPONT, 22 JAAr, LEErJONgErE bIJ NEwELEc.

4

cHrISTOPHE LEcLErcq, DIrEcTEur vAN HET bEDrIJf:

“Het aannemen van een leerjongere berustte op toeval. Sébastien is onze eerste leerjongere, maar we zullen er zeker nog meer aanwerven nu we contacten hebben gelegd met het IFAPME.”

In tegenstelling tot residentiële elektriciteit is voor industriële elektriciteit een langere en spe-cifiekere opleiding vereist, maar het is die diversiteit aan taken die de leerjongeren ook motiveert: ze krijgen hier zeker niet enkel de ondankbare klusjes toegeschoven, maar krijgen de kans om met alles in aanraking te komen.

hij wordt behandeld als elk ander personeelslid. hij krijgt opleiding en informatie met betrekking tot de veiligheid en neemt deel aan alle vergaderingen waar de andere werknemers voor worden uitge-nodigd.

“In dit familiebedrijf kan het aannemen van leerjongeren een manier van rekruteren worden, als de persoon in kwestie tenminste over goede technische en sociale vaardigheden beschikt. We geven de jongeren alle kansen om ons vak te leren en een contract van onbepaalde duur te krijgen.

Maar om competitief te blijven op het gebied van elektriciteit, kan er geen sprake zijn van enkel teren op kennis en ervaring. Ons bedrijf legt dus ook de nadruk op permanente opleiding van de medewerkers gedurende hun gehele carrière.

In dit kader hebben we regelmatig contact met Vormelek, een organisatie die bedrijven helpt om steeds de meest geschikte opleiding te vinden.

De opleidingsadviseur van Vormelek, Luc Dechany, brengt één keer per jaar een bezoek aan ons bedrijf om informatie in te winnen over het vak, opleidingsprogramma’s aan te bieden en nieuwigheden voor te stellen.

Newelec is een familiebedrijf dat op dit moment ongeveer 25 kantoorbedienden en een honderdtal arbeiders telt. De belangrijkste activiteit is het ontwerpen, realiseren en onderhouden van elektrische installaties in de industriële sector (caterpillar, Inbev, carmeuse, Tihange, …) en de tertiaire sector (ziekenhuizen, rusthuizen). Het bedrijf beschikt eveneens over een atelier voor bordenbouw en een afdeling automatisering en industriële netwerken.

“De relatie met Vormelek is uitstekend en het contact verloopt heel vlot. Vormelek oriënteert zich naar de KMO's, maar ook naar grotere elektriciteits-bedrijven zoals Newelec."

5

dE lEErjoNgErE

EurOSKILLS: wat is het?het doel van de organisatoren van dit evenement is om technische beroepen bekend te maken bij een breder publiek. Zij doen dit door wedstrijden op een hoog niveau te organiseren. Ook streven zij er-naar om wereldwijd het imago van Europa te verbeteren door actue-lere opleidingen binnen Europa te stimuleren. Euroskills wil vooral 3 concepten met elkaar verbinden: “zien, doen, en informeren”. Euroskills is dus méér dan alleen een Europese versie van het wereld-kampioenschap Wordskills. Tijdens de wedstrijd kunnen bezoekers ver-schillende demonstraties bijwonen en ook zelf sommige technieken eens proberen onder begeleiding van echte professionals.

EurOSKILLS, de wedstrijd

Euroskills is voor ie-dereen toegankelijk: alle

kandidaten worden beoor-deeld op basis van hun in-

dividuele prestaties, waarbij ook belang gehecht wordt aan

werken in teamverband. geduren-de drie dagen zullen de 460 deel-nemers die in spa-Francorchamps verwacht worden met elkaar strijden voor een gouden, zilveren of bron-zen medaille of een medaille voor excellent vakmanschap.

EurOSKILLS, de beroepenNiet minder dan 44 beroepen zul-len dit jaar vertegenwoordigd zijn, onderverdeeld in 5 categorieën: Creative arts & fashion, Transpor-tation & logistics, manufacturing & engineering technology, Informa-tion & communication technology, social, personal & hospitality servi-ces en natuurlijk ook Construction & building.In de praktijk betekent dit dat de deelnemers van beroep bloemist, steenhouwer, autotechnicus, lasser, automonteur, computergraficus, kok, verpleeghulp of elektricien zullen zijn.

EurOSKILLS, de voorrondesElk land vaardigt de beste technici af om zijn kleuren te verdedigen. In belgië werden de beste kandidaten geselecteerd via skillsbelgium. In de categorie elektrisch installateur zijn na 3-daagse voorrondes 3 finalisten uit de bus gekomen: remi jossa, sébastien de maere d’Aertrycke en Pierre-Olivier Van Isacker. slechts één van hen zal de belgische driekleur in spa gaan verdedigen: Pierre-Olivier van Isacker (20 jaar) winnaar van de gouden medaille tijdens de nationale voorrondes.

zET HEM OP, PIErrE-OLIvIEr!

6

Het Europees kampioenschap voor technische beroepen wordt om de twee jaar gehouden, afwisselend met het wereldkampioenschap wOrLDSKILLS. In 2010 was Lissabon aan de beurt, in 2014 wordt het rijsel, maar nu is EurOSKILLS te gast in Spa-francorchamps.

EurOSKILLS 2012

EurOSKILLS 2012, DE cIJfErS

27 landen

44 beroepen

460 deelnemers

18 televisieomroepen

500 vrijwilligers

meer dan 40.000 bezoekers

Meer informatie vind je op

zie ook NEWS achteraan!

spa-Francorchamps,

4 – 6 oktober 2012.

Toegang gratis!

PIErrE-OLIvIEr, HOE bEN JE IN DE ELEKTrIcITEIT TErEcHT gEKOMEN?

“Eerlijk gezegd, puur toeval want mijn ouders werken in de medische en paramedische branche. In het derde middel-baar was ik nogal schoolmoe en mijn vader had toen een originele straf bedacht. Ik moest van hem drie weken gaan werken: één week in een slagerij, één week bij een druk-ker en één week bij een elektricien. Zo heb ik de weg naar elektriciteit gevonden.”

KuN JE IN HET KOrT vErTELLEN HOE HET DAArNA IS gEgAAN?

“Ik heb toen besloten om de opleiding voor elektricien te volgen bij het IfAPME (= deeltijds leren). daarna heb ik ook een opleiding bedrijfsbeheer gevolgd. Vervolgens heb ik een jaar in de bouw gewerkt en nu werk ik sinds een paar maanden bij OrEs, een fantastisch bedrijf, waar ik mijn toekomst zie en hoop mezelf verder te kunnen opwerken.

STEuNT DEzE ONDErNEMINg JE bIJ DEzE wEDSTrIJD?“Ze staan 100 % achter me, ze beginnen het zelfs al een beetje gewoon te vinden omdat ik vorig jaar al voor belgië ben uitgekomen tijdens worldSkills in londen. mijn baas heeft me steeds carte blanche gegeven en gezorgd dat ik me helemaal op de wedstrijd kan richten. dat is natuurlijk goed voor mij, maar ook goed voor het bedrijf.”

Pierre-Olivier van isacker, het interview

www.euroskills2012.be

7

EUroskIlls

Het einde van het schooljaar nadert. voor de laatstejaars in het voltijds onderwijs betekent dat gIP-tijd! Koen en Lander van het vTI zandhoven zijn al sinds september bezig aan hun eindwerk: een energiestand bouwen voor de T² Techno Trailer.

8

DE TEcHNO TrAILEr: EEN gIP

ALS EEN ANDEr?

DE T² TEcHNO TrAILEr

de opdracht voor deze gIP komt vanuit de organisatie achter Techno Trailer en wordt ook door hen gefinancierd.

wAT? de T² Techno Trailer is een trekker met oplegger die techniek op het allerhoogste niveau brengt naar het jonge volkje van het basisonderwijs. de leerlingen van het 5e en 6e leerjaar maken er onder deskundige be-geleiding kennis met techniek, technologie en chemie via proefopstellingen, interac-tieve robots en verschillende activiteiten. Er horen ook tips en materiaal bij voor op school en voor ouders.

DOOr wIE? de T² TechnoTrailer is een samenwerkings-verband tussen Vormelek (elektricitieit), Essencia Vlaanderen (chemie), FTmA (metaalsector), VTI Zandhoven, rTC Antwerpen en de provincie Antwerpen. het project geniet ook de steun van de Vlaamse Overheid.

wIE? koen en lander van het zesde jaar Elektrische Installatietechnieken van het VTI Zandhoven.

wAT? Energiestand voor de T² Techno Trailer

wAArOM?

“Een project van a tot z uitwerken: het klonk als een hele uitdaging!”

Aangezien koen en lander goeie vrienden zijn, in elkaars buurt wonen en gedreven zijn, gingen ze de uitdaging samen aan.

TEcHNIScH ADVISEur rOgEr VErbErgT (VTI ZANDHOVEN): “We zijn heel trots op deze gIP. De T² Techno Trailer is mede door een oud-leerkracht van onze school ontstaan. Op 5 en 6 mei was de energiestand van Koen en Lander al in de Techno Trailer te zien.”

9

dE school

maar het meest trots zijn koen en lander op hun PLc-kast (zie kader), het hart van hun gIP. “In deze kast worden alle waarden verwerkt. 3 weerstanden die overeenkomen met de verschillende vermogens van de verbruikers, simuleren het verbruik van de huishoudtoestellen.” het plaatsen van alle compo-nenten in de kast en het PlC-programma schrijven zijn volgens koen en lander de grootste uitdagin-gen. koen en lander mochten de nieuwe PlC-borden die de school bestelde, als eerste uittesten. schuilt er een automatisatietechnicus in deze heren? “Eerst deze klus tot een goed einde brengen!”

DE PLc-KASTPlC of Programmable logic Controller is een elektronisch apparaat met een micropro-cessor dat op basis van de informatie dat het krijgt van zijn diverse ingangen, zijn uitgangen aanstuurt.In de industrie worden machines over het algemeen aangestuurd met PlC’s. Ze zijn het belangrijkste onder-deel in de automatisering. hoe de PlC zijn gegevens precies leest, hangt af van de geïnstalleerde interfacekaar-ten en van de veldbusnet-werken waarlangs verschil-lende apparaten met elkaar gegevens uitwisselen.

bENIEuwD wAT EEN AuTOMATISATIE-TEcHNIcuS DOET? bekijk het beroepenfilmpje op

HET HArT vAN DE gIP

www.stroomopwaarts.be/leerlingen/beroepen

fIETSEN, wAAIEN Of zONNEN koen en lander steken enthousiast van wal. “We maakten een paneel waarop jongeren experimenteren met energieverbruik. bij dit paneel horen drie hernieuwbare stroombron-nen: een fietsgenerator, een windmolen en zonnepanelen.

Het principe is simpel: jongeren schakelen op het paneel één of meer verbruikers in. Ze kiezen uit ledlampjes, spaarlampen en gloeilampen, een koelkast, tv, pc, …. Om deze verbruikers te laten werken, moeten ze voldoende stroom opwekken. dat kan door te fietsen, de windmo-len te laten draaien of de zonnepanelen, euhm, in het zonlicht te zetten. Zo brengen ze het verbruik en de opgewekte stroom in balans. Als je weet dat de fiets ‘maar’ 250 watt kan opwek-ken, kun je de koelkast en de tv niet tegelijk inschakelen. jongeren kunnen het verbruik en het vermo-gen aflezen op een touchscreen in het paneel. bij overbelasting klinkt er een alarmsignaal en krijgen ze 5 seconden om meer stroom op te wekken of verbruikers uit te schakelen. Als dat niet lukt, valt de hele boel uit.”

Aan de fietsgenerator zijn lampen verbonden die gaan branden wanneer je trapt. met een spanningsmeter en stroommeter wordt het vermogen berekend. de generator bestelden ze in de Vs. Want alleen bij dit type zat een spanningsregelaar die zorgt voor constante spanning.

bij de windturbine (gewoonlijk gebruikt op zeilboten) kozen ze voor het laatste nieuwe model, dat nog meer energie kan opwekken.

Voor de zonnepanelen wonnen ze bij de leve-rancier advies in over het meest geschikte type.

10

dE school

TIPs VAN dE jUry

de enthousiaste jury gaf nog deze

raad mee aan koen en lander:

Breng het technisch dossier

goed in orde!

Toon aan dat jullie hebben

samengewerkt met andere

schoolafdelingen (bv. de houtaf-

deling voor het maken van het

paneel).

KLAAr vOOr DE vAArT

AbDuL MOzAfArIVan Stappen & cada Scheepselektro NV

hEt bEroEp

NaUtIsch ElEktrotEchNIsch INstallatEUr

11

De wind in de zeilen, meer had een schip vroeger niet nodig om het ruime sop te kiezen. Lang vervlogen tijden, en gelukkig maar. vandaag zitten schepen net als auto’s vol met elektronica om ze een behouden vaart te verzekeren. De installatie en het onderhoud daarvan is specialistenwerk. De officiële naam van zo’n ‘scheepselektricien’: nautisch elektrotechnisch installateur.

We bellen Abdul wanneer hij in de auto op weg is naar een volgende op-dracht. Twee uur later is de klus geklaard en beant-woordt hij met plezier al onze vragen. de belang-rijkste om te beginnen: hoe word je dat, nautisch elek-trotechnisch installateur?

“heel simpel, door ogen en oren open te houden en veel te leren van ervaren collega’s. Na mijn algeme-ne opleiding elektriciteit kwam ik tien jaar geleden bij Van stappen & Cada in dienst, een bedrijf in de Antwerpse haven. Al wat specifiek is voor scheeps-elektro heb ik in het bedrijf zelf van oudere collega’s geleerd.”

KAN JE ENKELE vOOrbEELDEN gEvEN vAN wAT JuLLIE cONcrEET DOEN?“radars plaatsen bijvoorbeeld. dan kan de schip-per op een beeldscherm in zijn stuurcabine de vaarroute van andere schepen in detail bekijken. heel belangrijk, zeker als het donker of mistig is. Of werken aan de elektrische bedrading van de auto-matische piloot, de hoofdbesturing van schepen. die moeten perfect werken, anders vaart het schip niet recht. soms installe-ren we ook gps-systemen, werken we aan de elektri-sche componenten van de hydraulische systemen of plaatsen we camera’s, zo-dat de schipper vanuit zijn stuurcabine een overzicht heeft van heel zijn schip.”

NaUtIsch ElEktrotEchNIsch INstallatEUr

12

wAT IS Er zO SPEcIfIEK AAN DE ELEKTrIScHE INSTALLATIES vAN ScHEPEN? “dat ze bestand moeten zijn tegen water. daarom moet al het materiaal een heel hoge IP-waarde hebben en worden draden soms vertind om ze te beschermen tegen oxydatie of roest. het zeewater mag de elektri-sche installaties nooit kunnen aantasten. daar-naast werken we op olietankers soms met mate-riaal dat extra beveiligd is tegen explosies.”

wAT IS HET LEuKSTE AAN DE JOb?“Zonder twijfel de afwis-seling. Elke opdracht is een nieuwe uitdaging. Telkens opnieuw moe-ten we op zoek naar de oplossing voor het pro-bleem met één doel voor ogen: het schip weer

klaar krijgen voor de vaart. Als we aan nieuwe schepen werken gaat het vaak om grote werken en opereren we in team. maar voor herstellingen aan oude schepen ga ik regelmatig alleen op pad. dan heb ik een grote verantwoordelijkheid. Onlangs was ik voor twee dagen in Frankrijk, voor een boot die al twee jaar aan de ketting had gele-gen. samen met de schipper heb ik alles weer aan de praat gekregen. dan mag je best fier zijn op je werk, vind ik.”

KrIJg JE SOMS OOK DE KANS OM zELf MEE TE vArEN?“soms wel. Wanneer we bijvoorbeeld aan de pilootbesturing gewerkt hebben, is het belangrijk om een proefvaart te maken om na te kijken of het schip wel helemaal recht vaart. dan mogen we een eindje mee de schelde op.”

wIL JE AbDuL IN AcTIE zIEN? bEKIJK HET fILMPJE OP

www.stroomopwaarts.be/leerlingen/beroepen

hEt bEroEpNaUtIsch ElEktrotEchNIsch INstallatEUr

13

wat doe je precies?

Je bekijkt welk materiaal het meest geschikt is en zoekt de beste plaats voor de bekabeling en de componenten.

Je leest de schema’s, zoekt het materiaal bij elkaar en gaat aan boord van het schip.

Je installeert kabels, kabelgoten, detectoren, schakelaars, kasten, transformatoren en andere componenten. Bij herstellingen spoor je problemen op en vervang je onderdelen indien nodig.

Je sluit alles aan en test of de installatie werkt. Je voert eventueel bijkomende testen uit rond de veiligheid en de isolatie van het materiaal.

Je informeert de schipper over de werking van de installatie.

Je gaat mee op proefvaart om de goede werking van de geïnstalleerde systemen na te gaan.

Johnny van Stappen heeft acht techniekers zoals Abdul in dienst en bevestigt wat wij al vermoedden: dat er heel wat kansen liggen voor iedereen die na zijn algemene opleiding elektriciteit op schepen aan de slag wil. vanzelfsprekend zijn de meeste bedrijven in deze sector in de buurt van havens te vinden.

gEzOcHT: NAuTIScH ELEKTrOTEcHNIScH INSTALLATEur (M/v)

benieuwd naar nog meer beroepen? Surf naar www.stroomopwaarts.be en bekijk de beroepenfilmpjes!

14

NaUtIsch ElEktrotEchNIsch INstallatEUr

DE OrANJE EN DE rODEwATT’S uP HEEfT EEN AfSPrAAK.waar? In de Overpoortstraat in gent, een straat vol studentencafés.wanneer? Kort na de middag. De meeste cafés zijn nog leeg. Met? Pieter Himpe, volop bezig met de installatie van een branddetectiecentrale in een studentenkot.

15

op stap mEt…NaUtIsch ElEktrotEchNIsch INstallatEUr

fIrST THINgS fIrST. HOE bEN JE HIEr bELAND?

Vorig jaar zat ik nog op de school-banken, in het zevende jaar stuur- & beveiligingstechnieken. daarnaast volgde ik bij syntra West een reeks opleidingen rond het plaatsen van veiligheidsinstallaties. daardoor heb ik nu de nodige diploma’s en ben ik erkend installateur. sinds septem-ber werk ik deels in het bedrijf van mijn vader en deels als zelfstandige, met die erkenning op mijn naam. meestal plaats ik elektronische inbraakalarmsystemen bij bedrijven. maar in appartementen of zoals hier in studentenkoten gaat het om branddetectie-installaties.

MOET IEDErEEN EEN brANDDETEcTOr IN zIJN HuIS HANgEN?

In een gewoon huis ben je niet ver-plicht, al is het wel aan te raden. met brand kan je niet voorzichtig genoeg zijn. maar iemand die zijn huis wil verbouwen en verhuren aan studen-ten, is in de meeste gemeenten wel verplicht om het gebouw behalve met een veilige, gekeurde elektri-sche installatie ook uit te rusten met rookmelders en een brandmeldcen-trale.

recent besliste het Vlaams Parle-ment trouwens dat vanaf 1 januari 2013 ook alle huurwoningen moe-ten voorzien zijn van een rookmel-der.

rOOKMELDErS HANg JE AAN HET PLAfOND?

Inderdaad. Wist je trouwens dat het grootste gevaar bij een brand niet de vlammen zijn, maar de giftige rook? je stikt vooraleer de vlammen je bereiken. Want rook is lichter dan lucht, stijgt naar het plafond en vult de ruimte van boven naar beneden. Om tijdig de rook te ontdekken, moet een rookmelder zo hoog mo-gelijk gehangen worden, aan de pla-fonds van traphallen en kamers. Er zijn rookdetectoren op batterijen die 5 of 10 jaar meegaan en die gewoon gemonteerd, maar niet aangesloten moeten worden. maar in situaties zoals deze is het verplicht om te werken met detectoren die aange-sloten zijn op een alarminstallatie.

IK zIE rODE EN OrANJE KAbELS?rood is de kleur van kabels die ge-trokken worden voor branddetectie-installaties. Wij plaatsen hier opti-sche rookmelders. Als de laserstraal

door de rook onderbroken wordt, gaat een signaal naar de alarmcen-trale beneden in de trappenhal. Eerst is er een ‘vooralarm’, enkel in de centrale. bewoners kunnen dit vooralarm afzetten, wij programme-ren hoe lang het duurt. maar in een groot huis zoals dit met veel ver-diepingen moeten we verschillende sirenes plaatsen. Wanneer niemand op het vooralarm reageert, begin-nen die lawaai te maken. de leidin-gen naar die sirenes zijn brandver-tragende, oranje kabels. die moeten een uur kunnen weerstaan aan de vlammen.

DIT IS ONgETwIJfELD EEN JOb MET TOEKOMST?

Ik ben natuurlijk nog maar net aan de slag, maar ik denk het wel, ja. de vraag naar inbraakbeveiliging zal niet dalen en de wetgeving rond brandveiligheid zal ongetwijfeld nog strenger worden. het is een toffe job, want uiteindelijk geef je mensen een veilig gevoel. En het is ideaal samenwerken met mijn vader. Zijn team de bekabeling, ik de veilig-heidsinstallatie!

we slalommen tussen werkbakken vol slijpschijven door de smalle traphal. Overal ligt stof van net geplaatste gipswanden. In alle kamers priemen grijze, oranje en rode elektriciteitskabels uit plafonds en muren. Het team in actie is dat van Elektro Himpe uit waregem. Pieter leidt ons rond in zijn vakgebied: dat van de oranje en de rode kabels.

16

tEchNIcUs braNdbEvEIlIgINgssystEmEN

17

Pieter HimPe

Uit Waregem

Bijna 20

exPert in Brand- en inBraakinstallaties

op stap mEt…

Ronald Vanderborght, hoofd van de werkplaats van de afdeling Resi-dentiële Elektriciteit op het Collège Technique Saint-Jean in Waver, leidt ons door zijn afdeling: “Dit is de werkplaats waar onze leerlingen gewoonlijk werken. Het gaat hoofd-zakelijk om houten wanden waarop ze contactdozen, schakelaars en dergelijke plaatsen. De lagere jaren installeren opbouwmateriaal, terwijl de vijfdejaars met inbouwmateriaal werken. Ze bedraden er ook scha-kelkasten.”

Een werkplaats dus, ja, maar wel een lege werkplaats. Blijkbaar kun-nen we de leerlingen aan de andere kant van de straat vinden, in de… werkplaats mechanica!

maxime, bryan, sébastien, kévin en jonathan, alle vijf vijfdejaars resi-dentiële Elektriciteit, zijn bezig op een ‘echte’ werf in hun eigen school. bedoeling is om de verouderde lo-kalen van de werkplaats mechanica weer aan de voorschriften te laten voldoen. Na de werkzaamheden moet de elektriciteit op alle punten overeenstemmen met de voorschrif-ten van het ArEI (Algemeen regle-ment op de Elektrische Installaties).

Concreet betekent dit de bestaande installatie gedeeltelijk demonte-ren, wat niet waterpas is waterpas maken, kabels opnieuw aansluiten, bevestigingsbeugels op de juiste afstand monteren…

Er moeten ook nieuwe kringen worden toegevoegd, en nieuwe be-veiligingen voor elke kring. Overbo-

dige onderdelen, zoals aftakdozen, worden verwijderd om de installatie eenvoudiger te maken.

maxime en bryan werken aan de verdeelkast, die ook vervangen moet worden, want de aarding was doorgeknipt. En de zekeringen wor-den vervangen door automaten.

sébastien plaatst kabels met be-hulp van een laserwaterpas, terwijl kévin en jonathan kabels trekken in buizen die de twee delen van de werkplaats verbinden.

MAxIME bOITcHuK, 19 jAAr: “Er zaten stopcontacten

en verlichting op dezelfde zekering, dus moesten

we alles scheiden om de installatie opnieuw te kunnen

dimensioneren.“

bryAN DuMOuLIN, 18 jAAr:“Vroeger moest de zekering worden vervangen wanneer die sprong. Tegenwoordig, met de automaten, hoef je de schakelaar alleen maar weer aan te zetten. Het is een beveiliging tegen kortsluiting en overbelasting.”

18

wANNEEr ELEKTrIcIENS OOK MEcHANIcA DrAAIENDE HOuDEN

KEVIN rENIEr, 18 jAAr:“Wat me bevalt aan elektriciteit, is de theorie achter elke handeling.”

jONATHAN rENDEZ, 17 jAAr:“Ik hou van de praktische kant: boren, de kabels trekken, buizen plaatsen.“

Elektriciteitswerkzaamheden kunnen niet worden uitgevoerd zonder es-sentiële veiligheidsregels te volgen. Er zijn de basisveiligheidsregels, zo-als de Pbm’s (Persoonlijke bescher-mingsmiddelen), dat wil zeggen dat in sommige omstandigheden een helm, een veiligheidsbril of veilig-heidsschoenen gedragen moeten worden.

daarnaast zijn er ook de veiligheids-voorschriften die afhankelijk zijn van de aard van de werkzaamheden.Alle kleine werkzaamheden op hoogte moeten bijvoorbeeld worden uitgevoerd op een ladder of een trapladder… niet op een krukje dat op een stoel staat die op een tafel is gezet…Tijdens het werken op een stelling mag je bijvoorbeeld niet boven een bepaalde hoogte gaan zonder een veiligheidsharnas te dragen.

mENEEr ANdré, lEErkrAChT ElEk-TrOTEChNIEk IN dE dErdE grAAdTijdens het werken aan een elektrische installatie, moet uiteraard allereerst de spanning worden uitgezet, wat te controleren is met een multimeter. daarna wordt het werk uitgevoerd en vervolgens wordt de installatie weer in werking gesteld. We hebben nog nooit een ‘elektrisch’ ongeval gehad. maar kleine verwondingen, snijwonden, dat gebeurt al eens.

wANNEEr DE LEErKrAcHTEN TErugKErEN NAAr DE ScHOOL-bANKEN… Om de kennis op peil te houden, volgen de leerkrachten permanent bijscholing, bijvoorbeeld over nieuwe technolo-gieën, zoals domotica. het gaat om niet verplichte opleidingen in groepen met maximaal 10-12 deelnemers.daarnaast bestaan er tweejaarlijkse ver-plichte opleidingen. het kan gaan om informatica, hulp bij het bijhouden van elektronische cijferlijsten of ondersteu-ning bij CAd (computer-aided design).

SébASTIEN MODAVE, 19 jAAr: “Een laserwaterpas is een

apparaat dat bevestigd is op een statief en dat dient om

onderdelen op één lijn te brengen, om de dingen recht te

zetten, zoals buizen of dozen. Wanneer de luchtbel zich in het midden bevindt, wil dat

zeggen dat de laser recht is. Er verschijnt dan een licht op het plafond of op de muur en het volstaat de door de laser

aangegeven lijn te volgen en op dezelfde plaats een streep te

trekken. Datgene wat je daarna monteert op de streep, is dan

recht.“

EN DE STAgES? de leerlingen volgen in het zesde jaar gedurende drie korte weken een stage.

MENEEr ANDré:"bedrijven zijn vaak verbaasd dat er niet meer stages zijn. De leerkrachten en leerlingen vragen er ook om."

Een goed verstaander…

OPgELET!

19

waarom stUdEEr jIj ElEktrIcItEIt ?

EN TOEN SPrONg DE vONK OvEr…

Soep leren maken was niets voor haar. Imke Dekeyzer (21 jaar) koos voor elektrotechniek en specialiseerde nog een jaar in stuur- en beveiligingstechnieken. ‘Ik amuseer mij vree goe’, zegt ze over haar job.

20

ALTIJD bIJLErENhet lijkt of ze een scoubidou aan het maken is, maar elektrotechnici we-ten wel beter. In de inkom van een nieuwbouwwoning staat Imke op een trapje voor de centrale kast van het beveiligingssysteem. Zorgvuldig stript en torst ze de veelkleurige draden. ‘Een beetje saai werk’, geeft ze toe. ‘maar die voorbereiding is nodig. Er komt naast het moeder-bord nog een extra module in deze kast. Nog meer reden om te zorgen dat alles netjes is.’ Eerst heeft ze de zonelijst opgesteld. Ze weet perfect welke kabeltjes bij de woonkamer en welke bij de inkom horen. Zo meteen sluit ze ze aan op de print en dan kan ze beginnen program-meren. Tot nu toe deed ze dat via de klavieren van het beveiligings-systeem, maar vandaag zal ze het met de laptop doen. daar heeft ze gisteren een hele dag opleiding over gekregen. ‘Ik leer nog voortdurend bij’, zegt Imke. ‘dat maakt mijn werk net zo boeiend.’

EEN EcHT MEISJE…‘mijn ouders zagen het eerst niet zitten dat ik voor deze richting koos’, vertelt Imke. ‘dat was niets voor meisjes.’ maar Imke zette door. In het tweede middelbaar schakelde ze over van sociaal technische naar elektrotechniek. ‘Ik wou altijd met mijn handen werken, dat vind ik leuker dan soep maken. Ik wil ook mijn eigen huis kunnen bouwen en zoveel mogelijk zelf doen.’ Imke was het enige meisje in haar klas. ‘best wel spannend’, zegt ze. ‘maar de jongens leerden al snel dat ze

niet met mijn voeten moesten spelen. Ik kan mijn mannetje staan.’ marc, Imke’s baas, komt erbij staan. ‘gelukkig is het niet zo’n meisje met roze nagellak’, grapt hij. ‘maar ze is wel een echt meisje hoor. Ons bedrijf is re-delijk bekend omdat we een meisje in dienst hebben. Imke heeft bij ons stage gelopen, we zagen meteen dat ze veel talent had. Toch hebben we even geaarzeld voor we haar in dienst namen. sommige klanten kunnen nogal macho zijn. Als Imke ergens hoog op moet klimmen om iets te installeren, willen ze het al van haar overpakken. Veel klanten staan te kijken als de elektricien die aan hun deur staat een meisje blijkt te zijn. maar het is vaak net een voordeel: meisjes verzorgen de afwerking vaak beter dan mannen.’ Imke knikt: ‘Ook al kijkt een klant in het begin wat vreemd, vaak zeg-gen ze achteraf: ik ben blij dat jij de installatie gedaan hebt.’

gOEDgEKEurD DOOr bINNENLANDSE zAKEN

‘Op mijn rug staat wat ik doe’, grapt Imke. En dat klopt. Alarmsystemen, branddetectie, toegangscontrole, camerabewaking, videoparlofonie, brandkasten staat in gele letters op de zwarte polo van Vdbs, het bedrijf waar ze voor werkt. Voor deze speci-alisatie heb je een certificaat van het ministerie van binnenlandse Zaken nodig. En je moet aan strenge eisen

voldoen. je moet mini-mum 18 jaar zijn, burger zijn van de Europese Unie, geen veroordeling hebben van langer dan 6 maanden en je mag - gek genoeg – de voor-bije 5 jaar niet bij politie hebben gewerkt. Voor de erkenning moet je een door het ministerie

uitgereikt certificaat hebben dat je kan behalen door het volgen van een zevende jaar stuur- en beveiligings-technieken en om de 5 jaar bijscho-len. marc Van den broecke heeft het niet gemakkelijk om zo’n mensen te vinden. hij heeft al een jaar lang een vacature openstaan. daarom ver-laagde hij de norm voor sollicitanten. Ook zonder de specialisatie kan je bij hem aan de slag. hij betaalt de extra opleiding die ook wettelijk verplicht is. Een aanrader! ‘Als technieker in een beveiligingsbedrijf heb je een luxeleven’, zegt marc, ‘want je hebt enorm veel vrijheid.’

DE MAx het coolste wat Imke de voorbije tijd heeft gedaan? ‘Verleden week heb-ben we in een bedrijf 19 IP-camera’s geïnstalleerd. die camera’s leveren een fantastisch beeld op. Ze zijn veel moeilijker om te installeren en te programmeren, een echte uitdaging. dat het op het einde allemaal prima werkt, is erg leuk.’

DrIE rEDENEN…

… waarom Imke haar werk geweldig graag doet:

‘Alles is voortdurend in evolu-tie. Ik werk nu een jaar en ne-gen maanden voor dit bedrijf en leer nog elke dag bij. dat is boeiend.’

‘het werk is heel afwisselend, nu eens zit je in een bedrijf te werken, dan weer, zoals van-daag, in een woning.’

‘Ik heb al in heel Vlaanderen gezeten. behalve limburg, maar daar gaan we volgende week heen.’

EEN ElEkTrOTEChNICUs (m/V) VErTElT OVEr hAAr PAssIE VOOr hET VAk

ImkE dEkEyZEr, 21 jAAr, INsTAllATEUr IN EEN bEVEIlIgINgsbEdrIjF:

‘Ik heb al heel wat bereikt enben nog volop aan het groeien.’

www.stroomopwaarts.be/leerlingen/beroepen

wIL JE EEN cOLLEgA vAN IMKE IN AcTIE zIEN? bEKIJK HET fILMPJE OP

> technicus inbraakbeveiligingssystemen

EN toEN sproNg dE voNk ovEr

21

Voorwaarden om in de sector als

installateur te mogen werken:

burger zijn van de Europese Unie

minimum 18 jaar zijn

geen veroordeling hebben van

langer dan 6 maanden

de laatste 5 jaar niet voor de

politie gewerkt hebben

brE

INbr

Ek

Er

“hier is het, zie.” mijn oma wijst naar de nieuwe contactdoos, die haar buurman Walter onlangs heeft geplaatst. Toen ik haar twee weken geleden belde, vertelde ze me dat de doos stuk was, maar dat Walter haar wel zou helpen. “Oma, laat mij dat doen: ik ben ge-diplomeerd elektricien”, zei ik. “maar Walter is heel handig, hoor.” Ik drong nog aan, maar oma hield voet bij stuk. Nu sta ik hier te kijken naar die gloednieuwe contactdoos. “dat heeft Walter mooi gedaan, hè.” – “ja oma, da’s netjes geïnstalleerd.” – “En het is veiliger dan vroeger. Want het is een aardige doos nu. de vorige was nog van de oude stempel, niet aardig.” – “Oma, het is geaard, met aardig heeft dit niks te maken.” – “jaja, weet ik veel hoe dat allemaal heet. maar jongen, zeg eens, wat vind je ervan? Eerlijk?”

Wat wordt mijn antwoord?

o maar hier màg helemaal geen geaarde contactdoos geplaatst worden: er is geen aardingdraad om de doos op aan te sluiten.

o goed van Walter dat hij een niet-geaarde doos vervangen heeft door een geaarde. Want wie kan er nu iets op tegen hebben dat je de situatie verbetert?

o knap, op dit type contactdoos passen alle soorten stekkers!

EEN AArDIgE cONTAcTDOOS

22

DIffErENTIEEL- INrIcHTINg

bENIEuwD NAAr DE OPLOSSINgEN?

www.stroomopwaarts.be/

leerlingen/breinbreker

Toen mijn buurman PV-panelen op zijn dak had laten leggen, kwam hij langs om toch even mijn mening te vragen. Zelf had hij horen zeggen dat hij bij de plaatsing van PV-panelen moest opletten voor zijn differentieelschakelaars. Vermits hij nu zelf energie gaat opwekken, kan het zijn dat zijn differentieelschakelaars niet meer voldoen. Toen hij de installateur van de panelen hierover aansprak, bleek dat maar een storm in een glas water. “geen probleem”, zei zijn installateur.

hoe zit dat nu eigenlijk?o de waarde van de differentieelschakelaars blijft gewoon 300mA en 30mA

zoals in het ArEI is voorgeschreven.o We moeten inderdaad de hoofddifferentieel vervangen door één van 100mA.o de gevoeligheid blijft ongewijzigd, wel is de waarde van de stroom dat dit

toestel kan uitschakelen van belang. Voorbeeld: 25A, 40A, 63A,… dit zal af-hangen van de plaats van de PV-panelen in de installatie.

o geen van de drie.

brEINbrEkEr

23

gA NAAr EurOSKILLS 2012 ! Euroskills? dat is een Europese beroepenwedstrijd die dit jaar op belgische bodem wordt georganiseerd, en wel op het beroemde racecircuit van spa-Francorchamps ! Van 4 tot 6 oktober strijden er 450 jongeren uit alle windstreken om de allerbeste in hun beroep te zijn. Er worden duizenden bezoekers verwacht. Er zijn ook workshops en een heus beroependorp om te ontdekken. Toegang is gratis. je inschrijven kan vanaf eind mei individueel of met de school via de website. kijk op www.euroskills2012.be

ELEKTrO cHALLENgE, AND THE wINNEr IS…Op 22 mei vond voor de zesde keer de finale van de Elektro Challenge plaats in ArEA 42 in brussel. Wel 129 elektrotechnische scholen en opleidingscentra uit het hele land schreven in en stuurden hun beste leerlingen naar de provinciale preselecties. daaruit kwamen 30 finalisten (residentiële en industriële elektriciteit), die het tegen elkaar mochten opnemen in state-of-the-art proeven. maar wie heeft er nu gewonnen? kijk daarvoor snel op de site www.stroomopwaarts.be/leerlingen/elektro_challenge. je vindt daar ook een fotoverslag terug van de spannende finale.

Wat vind jij van dit nummer van WATT’s Up? heb je zelf een interessant idee voor een artikel? Of wil je graag met je klas in WATT’s Up? laat het ons weten op info@stroomopwaarts.be.

NE

WS

2012

24