60. maandag 22 juni 2009

BinnensteBuiten

De afdeling Kust mag dan nauwelijks zichtbaar zijn aan de kust – het merendeel van het werk wordt verricht achter de tekentafels in het hoofdbu-reau in Oostende - toch kennen de medewerkers hun werkter-rein - de Vlaamse zee en de 67 kilometer kuststrook die eraan vasthangt - als geen ander.

Zo maken de medewerkers van de Vlaamse Hydrografie aan de hand van peilingen zeer gedetailleerde zeekaarten waarop onder meer alle zand-banken minutieus staan aan-gegeven. Het zijn onmisbare instrumenten voor loodsen om schepen veilig de havens in te brengen. De dienst is ook ge-specialiseerd in het lokaliseren van scheepswrakken.

De weerkundigen van het Oceanografisch Meteorolo-gisch Station (OMS) maken elke dag een zeer betrouw-baar ‘Kustweerbericht’ voor de scheepvaart. Tegelijkertijd wordt ook voor de duizenden toeristen een zeer bruikbare versie gedistilleerd.

De activiteiten van het team Ontwikkeling Kust vallen allicht het meest op. Ieder jaar laat de dienst kwetsbare zones aan de Vlaamse stranden op-spuiten met nieuw zand. Twee vliegen in een klap: de kustlijn wordt beschermd tegen ge-vaarlijke stormen en de toerist kan genieten van een groot en proper strand.

Het team Ontwikkeling Kust beheert de vier jachtha-vens aan de kust. Niet voor de mooie ogen van de Onassissen van deze wereld maar om ‘Jan met een boot’ zijn sport te la-ten beoefenen.

Afdeling kustSamenleven met de zee

Oostende 0 Met 100 mensen in de weer om onze kust te ontwikkelen en te beschermen

Overheidsdiensten in de kijkerIn de reeks Binnenstebuiten nemen we een overheidsdienst on-

der de loep. We gaan op zoek naar mensen, verhalen en anekdo-tes. Vandaag is de afdeling Kust van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust aan de beurt.

“Geen Monaco in “Natuurlijk hebben een aantal prominente Belgen een jacht aan onze kust”, zegt Steve Timmermans, expert Jacht- en Vissershavens. “Maar Monacotoestanden tref je hier niet aan. Integendeel, we ijveren ervoor dat ook Jan met de pet zijn hobby hier kan beoefenen.”

“In Monaco liggen de miljonairs met hun boten van meer dan 30 me-ter lang”, zegt Steve Timmermans. “Voor dergelijke jachten is onze ha-veninfrastructuur te klein. Hier kun-nen maar boten van maximum 15 meter terecht. Bovendien hebben we ook die ambitie niet. We mikken op de actieve beoefenaars van water-sport en willen dat er effectief geva-ren wordt. Dat is belangrijker dan te

0

Steve Timmermans aan de jachthaven van Oostende. foto geert de rycke

“Vroeger was de zee onze vijand waartegen we moesten vechten.”, zegt Tina Mertens, projectingenieur bij het team Ontwikkeling Kust. “Vandaag streven we naar een samenleven met de zee.” Elk jaar wordt voor het onderhoud van de zeewering duizenden kubieke meter strand opgespoten. Niet alleen om de zonnebader bij een nieuwe zomer een vers en proper zandbed aan te bieden maar ook om een natuurlijke barrière te maken tussen de zee en de bewoonde wereld.

“Om ons te beschermen te-gen het geweld van de zee werd vroeger uitsluitend harde zee-wering - dijken en strandhoof-

0

ProfielVorig jaar liet de afdeling Kust maar liefst 550.000 kubieke meter zand aanrukken om de stranden te her-stellen. In de toekomst zal er nog veel meer zand nodig zijn om de hele kust te beschermen. Het meest geschik-te zand vindt men 20 kilometer ver in zee en wordt met boten aange-voerd. “Niet ieder- een is tevreden met het nieuwe zand. Toe-risten klagen wel eens dat het te grof is. Maar wij moeten ervoor zorgen dat het blijft liggen.” Eenmaal aan land wordt het nieuwe zand niet zomaar lukraak over het oude strand gespoten. “We leggen het zand in een afhellend profiel”, zegt Tina Mer-

tens. “Als een strand afhelt, wordt het water gestaag ondieper zodat ook de golven geleidelijk aan klei-ner worden. Een hoog strand houdt het water tegen en een mooie helling breekt de golven. Hierdoor zal er bij een storm niet veel water meer over de dijken slaan.”

Zwakke plekkenDe afdeling Kust kent vandaag per-fect de zwakke plekken langs de Vlaamse kuststrook. “Zo dient bij-voorbeeld elk punt dat uit de kust-strook vooruitspringt extra be-schermd te worden”, zegt Tina Mer-tens. “Oostende centrum, maar ook de strook tussen Raversijde en Ma-riakerke, is zo’n kwetsbare zone. Bijna iedere kustgemeente kent een aantal zwakke plaatsen. In totaal vormt ongeveer een derde van de kust een gevaarzone. Ook de havengebieden zijn kritiek omdat ze vaak te laag gelegen zijn. Hier kun-nen we door bijvoorbeeld de bouw van muurtjes rondom de haven-geul de veiligheid al veel ver-hogen. De meest kritieke badzones pakken we nu al jaarlijks aan, vaak met kleine hoeveelhe-

“De zwakke plekken van de kust zijn bekend”

den - aangelegd”, vertelt Tina Mer-tens. “Onze dijken zijn meer dan hon-derd jaar oud en hebben zeker hun nut bewezen. Zonder dijken hadden we wellicht niet aan de kust kunnen wonen. Maar sinds de jaren zeventig is daarin een ommekeer gekomen. Vandaag willen we de natuur respec-teren. Het strand en de duinen wor-den ingezet als natuurlijke ‘zachte’ zeewering.”

Strand hervoedenHet strand vormt een eerste natuur-lijke buffer tussen de zee en het hin-terland. Maar elk jaar knaagt de zee aan dit zandtapijt. “Vooral tijdens de winter verdwijnt er zand in de zee”, zegt Tina Mertens. “De krach-tige winden nemen het zand mee de zee in. In de zomer komt er wel een gedeelte terug maar niet overal vol-doende om het strand te herstellen. Daarom is het nodig dat we het strand ‘hervoeden’ met nieuw zand.”

De afdeling Kust is een entiteit van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust en stelt ruim honderd mensen tewerk. Bij het uittekenen van hun projecten wordt gestreefd naar een evenwicht tussen kustveiligheid en recreatie.

kunnen uitpakken met vier masto-donten die nauwelijks uitvaren.”

ClubsHet team Ontwikkeling Kust beheert de vier jachthavens die onze Vlaam-se kust rijk is: Nieuwpoort, Blanken-berge, Oostende en Zeebrugge. “Wij zorgen ervoor dat de havens toegan-kelijk zijn en laten daarvoor jaarlijks baggerwerken uitvoeren”, zegt Ste-ve Timmermans. “Ook moeten de havens veilig zijn voor overstromin-gen vanuit zee. Daarom moeten de oevers goed onderhouden worden. We maken de havens ook toeganke-lijk voor andersvaliden. In plaats van trappen leggen we hellingen naar de steigers aan.” De exploitatie van de havens is dan weer in handen van jachtclubs. “Die

maandag 22 juni 2009 .61

Elke dag leveren de medewer-kers van het Oceanografisch Mete-orologisch Station (OMS) een ui-terst betrouwbaar kustweerbericht af, hoofdzakelijk bestemd voor de scheepvaart van en naar zee. In een moeite door wordt ook voor de zon-neklopper op het strand een internet-versie geleverd.

“Er is zelfs een verschil in het weer tussen de west- en de oostkust”, be-weert Guido Dumon. “Hoe dich-ter je bij de Franse kust komt, hoe meer kans je hebt op zonneschijn. Dat komt door de nabijheid van En-geland. Die aanwezigheid werkt als een ‘paraplu’ die de regenbuien te-genhoudt.”

Frisse luchtMaar hoe sterk verschilt het weer

in De Panne met dat van Zichen-Zus-sen-Bolder? “Globaal gezien is er meer zon aan de kust,” zegt Guido Dumon. “Toch zijn in de zomer de temperaturen hier iets lager. Zit je in Brussel te puffen op de trein dan geniet je bij je aankomst in Oostende van frisse lucht. In de winter is het klimaat dan weer wat milder, met minder sneeuw en vorst. Er staat dan ook meer wind wat zorgt voor een heldere lucht met minder bewol-king. In de zomer is er soms een zee-mist. Vooral de zeebries is moeilijk te voorspellen. Om die als meteoroloog te kunnen inschatten, moet je jaren studeren.”

Om zijn weersvoorspellingen aan de kust te kunnen doen, kan de me-teorologische dienst rekenen op een eigen meetnet dat is uitgezet in volle zee. “Het bestaat uit meetpalen en boeien die ons iedere dag een schat aan informatie doorseinen”, zegt Guido Dumon. “We hebben kleine

0

“Het weer is hier duidelijk anders dan in de Kempen”

Guido Dumon. Foto geert de rycke

“Natuurlijk heeft de kust recht op een eigen weerbericht”, zegt Guido Dumon, directeur van de Vlaamse Hydrografie, kordaat. “Het weer aan zee is toch duidelijk anders dan in de Kempen of de Ardennen.”

gele boeien die meedeinen op de golven, de sensoren daarin spelen gegevens door over golfhoogten en stroomrichtingen. De meetpalen bezorgen ons inlichtingen over de windrichting, de temperatuur van het water en de lucht. We voegen die samen met de gegevens van de klassieke weerbronnen en krijgen zo een eigen weerbericht.”

ScheepvaartDe gegevens die Dumon en zijn

medewerkers verzamelen, zijn voor-al van groot belang voor de profes-sionele scheepvaart. “Langs de kust varen constant schepen af en aan naar Antwerpen”, zegt Dumon. “Voor de loodsen is het belangrijk om te weten wanneer het hoogwater is of hoe sterk de golven zijn. Daarmee kunnen ze het ideale tijdstip bepalen voor de doorsteek naar de haven.”

Het kustweerbericht bestaat al bij-na een kwarteeuw. In die 25 jaar zijn Dumon geen opmerkelijke weerfe-nomenen opgevallen, mogelijk ver-oorzaakt door de opwarming van de aarde. “De ijskappen smelten feno-menaal maar dat heeft alsnog geen versnelde invloed op de stijging van onze zeespiegel. Onze prognoses voor de kustbescherming gaan al tot 2050 en die situatie is controleer-baar. Maar hoe de toestand over 150 jaar gaat zijn, weten we ook niet”.

“Geen Monaco in onze jachthavens.” Elke dag distilleren de

weerkundigen van de Vlaam-se Hydrografie uit het weer-bericht voor de scheepvaart een praktisch weerbericht voor de toeristen. Als je surft naar www.kustweerbericht.be krijg je in vier talen informatie over het Vlaamse strandweer: over de temperatuur van het zeewater, de windkracht, de UV-index of de kans op regen. Het weerbericht is niet alleen nuttig voor zonnekloppers maar ook voor surfers, zeilers en hobbyvissers. Driemaal per dag wordt het geactualiseerd. De voorspellers wagen zich ook aan een weerprognose voor de komende vijf dagen.

Kustweerbericht op internet

zorgen voor het sanitair en de aan-wezigheid van onder meer elektrici-teit en water aan de ligplaatsen. Het leven op een jachthaven is een echt clubgebeuren met eigen wedstrijden en jeugdopleidingen. De leden han-gen erg sterk aan elkaar.”

WachtlijstDe vier jachthavens zijn samen goed voor 3.500 ligplaatsen. Nieuwpoort is met zijn bijna 2.000 ligplaatsen ver-uit de grootste. “Dat aantal is onvol-doende om aan alle aanvragen voor ligplaatsen te kunnen voldoen”, zegt Steve Timmermans. “Daarom zijn de jachtclubs genoodzaakt te werken met wachtlijsten. Ondanks de eco-nomische crisis zijn onze havens voor 100 procent bezet. Er zijn wel concre-te plannen om Nieuwpoort met 600

plaatsen uit te breiden, maar dat zal pas tegen 2020 gerealiseerd zijn. De andere havens liggen te zeer ingeslo-ten en kunnen nog maar zeer beperkt uitbreiden.”

TroefSteve en zijn medewerkers beheren niet alleen de havens maar zorgen ook voor het onderhoud van de we-gen, fiets- en wandelpaden. “Jacht-havens zijn er niet alleen voor bootei-genaars, ze vormen ook een belang-rijke toeristische troef voor een kust-gemeente”, zegt Steve Timmermans. “Elk seizoen trekken ze duizenden bezoekers aan die naar het binnen- of uitvaren van de boten komen kij-ken. Ze worden dan ook in elke toe-ristische brochure vermeld.”

Nieuwe veerbotenDe twee veerboten in Nieuwpoort en Oostende die de voetganger of fietser van de ene naar de andere kant van de vaargeul brengen, vallen ook on-der de verantwoordelijkheid van het team Ontwikkeling Kust. Vandaag gebeurt het overzetten nog door klei-ne bootjes die per vaarbeurt maar 10 personen kunnen meenemen. Tegen het seizoen 2010 moeten ze vervan-gen zijn door boten met een capaci-teit van 50 personen en 20 fietsers. Daarvoor is ook de bouw van nieu-we aanlegsteigers nodig. De veerbo-ten maken deel uit van zeer populai-re fietsroutes. De veerdiensten blij-ven gratis.

teksten:stijn janssen

den zand, hoewel we liever een groot werk zouden doen. We doen dit in hoofdzaak voor de veiligheid van de kustbewoner. Maar je creëert hier-door natuurlijk ook een mooi strand voor de toeristen. Dat noem je een win-winsituatie.”Om de hele kust een hoger bescher-mingsniveau te geven, moet de vol-gende jaren nog veel werk verricht worden. Temeer omdat er rekening wordt gehouden met een stijgende zeespiegel. Afdeling Kust wenst deze werken in de periode 2010-2015 uit te voeren.”

Tina Mertens op de trappen van de nieuw aangelegde dijk van Oostende.#

Foto geert de rycke

Een erg bruikbaar boek-je dat de Vlaamse Hydrogra-fie jaarlijks uitbrengt, bevat de Getijtafels voor vier kustge-meenten: Nieuwpoort, Oost-ende, Blankenberge en Zee-brugge. Daarin wordt per dag aangeven wanneer het eb of vloed wordt. Handig om je ac-tiviteiten aan het strand te plannen. Wandelaars hebben graag een breed strand bij eb. Joggers lopen liever op hard strand tussen eb en vloed. Kinderen bouwen graag een zandkasteel als het hoogwa-ter nog moet komen. Maar wil je je kinderen beter in het oog houden, dan is een klein strand bij vloed veiliger.

Superstorm!?Het is even schrikken als

je terechtkomt op de website van afdeling Kust. Onmiddel-lijk word je gewaarschuwd voor een superstorm: 4000 mensen zouden in Vlaande-ren door het water verzwol-gen worden. Tina Mertens stelt ons gerust. “Niemand die vandaag leeft, heeft al zo’n superstorm meege-maakt. Misschien heeft er zich ooit één in de middel-eeuwen voorgedaan. Bij zo’n superstorm stijgt het zeeni-veau tot meer dan 3 meter en krijg je golven van enke-le meters hoog. We gebrui-ken die superstorm als voor-beeld omdat we op het ergst denkbare voorbereid wil-len zijn. Maar natuurlijk blij-ven we ook realistisch. Je kan moeilijk over heel de kust een metershoge muur bou-wen. Voor ons is de referen-tie de storm van 1953 – nog net geen superstorm - die toen zeer lelijk heeft huisge-houden in Nederland. Maar ook in Oostende zijn toen doden gevallen.”

Boekje met getijtafels

40dinsdag 23 juni 2009

Waarom een Kustactieplan. Er komt zo toch ook al volk ge-noeg?Greet Vandenrijt: De kust zit na-tuurlijk vol op piekmomenten wan-neer de zon schijnt. Maar dat mag ons niet in slaap wiegen. Voor de toeristische sector is het belangrijk dat je over het hele jaar een sprei-ding kent. Bovendien zijn de toeris-

BinnensteBuiten

De kusttoerist staat er zelden of nooit bij stil, maar achter zijn vakantie schuilt soms een heus Kustactieplan of investeringen in Toeristisch Recreatieve Projecten. U zegt? Gelukkig lopen er bij Toerisme Vlaanderen enkele personen rond die één en ander in simpele mensentaal kunnen uitleggen.

Vakantie is er voor iedereen. Daarom moeten ook men-sen met een handicap en kans-armen hun weg naar de kust kunnen vinden. Toerisme Vlaanderen doet er alles aan om die betrachting voor elkaar te krijgen. “We vinden het be-langrijk dat iedereen naar de kust kan blijven gaan, daarom moeten we zorgen voor een grote toegankelijkheid.”Greet Vandenrijt: Er is niet al-leen een vergrijzing van de maatschappij, de kust is so-

Ook kansarmen krijgen kans“Sommige mensen hebben de zee nooit gezien”

Toerisme Vlaanderen0 De kust moet voor iedereen zijn

Overheidsdiensten in de kijkerIn de reeks Binnenstebuiten nemen we een overheidsdienst on-

der de loep. We gaan op zoek naar mensen, verhalen en anekdotes. Deze week is Toerisme Vlaanderen aan de beurt. Vandaag nemen we u mee naar de kust.

35.000 mobilhomes

“We hebben pas een nieuw kampeerauto-terrein gebouwd in Westende. Op reis met de mobilhome, dat is echt een trend.”

www.campersite.be/staanpl/staanplaatsen.phpi

DieDerik De Bruycker

Toerisme Vlaanderen

wieso populair bij senioren. Dus moet de infrastructuur erg toe-gankelijk zijn. Niet te veel trap-pen bij de toegang naar het strand bijvoorbeeld. Ook de ho-tels moeten over een aange-paste accommodatie beschik-ken met de nodige liften. Daarop werken we sterk via het toeken-nen van subsidies of het uitrei-ken van toegankelijkheidslabels. En er is het project ‘Zon, zee, zor-geloos’ dat op minder mobie-le mensen is gericht. Daarbij zijn strandmatten voorzien voor rol-

“We moeten blijven investeren”

ten kritisch. De kust mag niet verou-deren en moet blijven voldoen aan een bepaalde kwaliteit. Bedenk ook dat er trends zijn in de manier waar-op mensen hun vakantie doorbren-gen. Wie niets doet en teert op het succes, gaat meestal achteruit. Dus moeten we in de kust blijven investe-ren, blijven innoveren ook.

Gaat dat niet moeilijk met al die plaatselijke overheden?Els Brouwers: Dat is niet altijd sim-pel, nee. Vaak is de mentaliteit: iede-re kustplaats voor zich. Terwijl het de bedoeling is om ‘bovenlokale’ projec-ten te ondersteunen die interessant kunnen zijn voor de hele kust.

Kunt u een voorbeeld geven van zo’n Toeristisch Recreatief Pro-ject?

Een van de troeven van Vlaanderen is natuurlijk de kust. Het lijkt niet moeilijk om er toeristen heen te lokken, maar het is wel een kunst om het evenwicht te bewaern tussen cultuur en natuur, activiteiten voor jong en oud.

De kust

De vernieuwde pier van Blankenberge. foTo PeTer maenhoudT

stoelen of aangepast sanitair op het strand. Op verschillende pun-ten zijn er ook strandrolstoelen te huur waarmee je tot bij het wa-ter kan geraken. Dat is niet alleen interessant voor mensen met een handicap of voor senioren, maar ook voor een moeder met een kinderwagen of voor een vader die strandstoelen en speelgoed moet sjouwen.

Een belangrijk luik richt zich tot kansarmen.Marianne Schapmans (coördina-tor Steunpunt Vakantiepartici-

patie): Klopt, gezinnen die in ar-moede leven, willen ook graag op vakantie. Daarom hebben we een aanbod ontwikkeld dat zich naar kansarmen richt in heel Vlaanderen. Daarbij vragen we aan de toeristische partners, bij-voorbeeld de uitbaters van lo-gies en attracties, om hun tarie-ven te verlagen voor deze doel-groep. We rekenen daarvoor op hun sociaal engagement. Er zijn voor hen meerdere argumenten om hieraan deel te nemen. Want iets verhuren aan een lager ta-rief is nog altijd beter dan een tijdelijke leegstand. Het is ook een beetje klantenbinding. Als die mensen een fijne tijd bele-ven, komen ze misschien wel te-

Greet Vandenrijt: We werken op ver-schillende terreinen. Het kan om ver-nieuwing van het openbaar domein gaan, zoals de pier van Blankenber-ge. Of denk aan de herinrichting van oude pleinen waar daarna allerlei evenementen kunnen plaatsvinden. De vernieuwing van de casino’s van Oostende en Koksijde is nog een voor-beeld van een groot project. En wat op stapel staat, is de vernieuwing van het bezoekerscentrum van het Zwin. We zien dat de bezoekersaantallen daar achteruitgaan. Het Zwin moet daar-om een nieuwe dynamiek krijgen.Diederik De Bruycker: Die projecten hangen meestal samen met overheids-subsidies waarbij Toerisme Vlaande-ren meer ondersteunend werkt. Maar we lanceren ook eigen projecten. Zo hebben we pas een nieuw kampeer-autoterrein gebouwd in Westende.

Op reis met de mobilhome, dat is echt een trend. Er zijn nu 35.000 geregi-streerde mobilhomes in Belgie, die moeten ergens naartoe. Dus hebben we ingespeeld op die nieuwe trend. Tegelijk maken we komaf met een fac-tor als wildparkeren en doen we aan milieuzorg. Want op zo’n terrein zijn speciale voorzieningen, bijvoorbeeld voor het lozen van afvalwater.Els Brouwers: Knelpunten proberen op te lossen waar ter plaatse weinig of niets aan wordt gedaan, is voor ons in-derdaad erg belangrijk.

Lijkt niet simpel. Op de toerist die in Knokke of Blankenberge zit, valt toch geen duidelijk etiket te plak-ken?Greet Vandenrijt: Kwaliteit en ver-nieuwing zijn belangrijke aspecten. Maar je mag de beleving niet uit het oog

Een strandrolstoel. foTo manehoudT

Marianne Schapmans. foTo lebeau

41dinsdag 23 juni 2009

De vier festivals zijn ‘Dranouter aan zee’, dat in april al in De Panne passeerde. ‘Woosha’ heeft van 15 tot 18 juli op het sportstrand van Oost-ende plaats. Van 14 tot 16 augustus staan de spots op ‘Polé Polé Beach’ in Zeebrugge. ‘Leffingeleuren’ sluit van 18 tot 20 september in Middelkerke het seizoen af.

Pieter Koten: De festivalorgani-satoren zijn zelf naar Westtoer geko-men. Het is echt een overkoepelen-de campagne geworden. Toerisme Vlaanderen heeft hiervoor subsidies gegeven in het kader van het Kustac-tieplan. Maar we willen meer dan al-leen die festivals promoten. Vandaar de oprichting van de website www.kustze.be. Die moet een soort plat-form zijn waar jongeren alle nodige informatie over de kust kunnen vin-den. De informatie is gericht naar al-les wat jongeren kan interesseren: allerlei andere evenementen, wa-tersport, noem maar op. Daarnaast communiceren we ook via de sociale media die nu zeer in trek zijn bij jon-geren zoals Facebook en Netlog.

Met uiteraard als doel om zoveel mogelijk jongeren met hun tentje naar de kust te lokken.

0

Duidelijke boodschap aan jongeren: Kust ze!

Strandfestival in Zeebrugge. Foto Belga

Ook jongeren moeten hun weg vinden naar de Vlaamse kust. Vandaar de campagne ‘Kust Ze’ waarbij vier muziekfestivals als lokmiddel dienen. Pieter Koten, regiomanager Kust bij Westtoer, geeft een woordje uitleg.

Pieter Koten: Ja, aan die jongeren bieden we pakketjes aan met logeer-mogelijkheden. Dan gaat het voor-al om campings of jeugdherbergen. Dat is een aspect dat we aan het ont-wikkelen zijn. Het is nog een beetje te vroeg om dat nu al te evalueren. Ik heb wel gezien dat er bij ‘Dranouter aan zee’ meer jongeren waren dan tijdens de vorige edities. Ook omdat de festivalorganisatoren worden ge-stimuleerd om groepen te boeken die jongeren fel aanspreken. Daarom staat Daan bijvoorbeeld op ‘Woo-sha’. En de media zijn nu mee. We hebben dankzij ‘Kust Ze’ een contract kunnen afsluiten met Studio Brussel. Dat was vroeger nooit gelukt. Er is voor jongeren altijd wel veel te doen geweest aan de kust. Het probleem was dat bijna niemand het wist.’Kust Ze’ heeft duidelijk een nieuwe dyna-miek teweeggebracht. Dat was erg belangrijk. Daarom betrekken we er alle kustgemeenten bij.

Dus de tijd van de kustshows met Vlaamse vedetten is voorbij?

Pieter Koten: Die zijn er nog na-tuurlijk. Maar het is wel aan het ver-anderen. Zo pakt het muziekcafé Charlatan uit Gent nu ook uit met een beachvariant in Middelkerke. De kust wordt blijkbaar aantrekkelij-ker voor die initiatieven. Natuurlijk moeten we het evenwicht bewaren. Er moeten voldoende gezinnen en ouderen naar de kust willen komen. Maar ik denk dat zo’n evenwicht per-fect mogelijk is.

www.kustze.bei

rug wanneer het wat beter met hen gaat.

Hoe verloopt dat project?We hebben aan een aantal men-sen gevraagd hoe belangrijk het is om op vakantie te kun-nen gaan. Het bleek niet zo evi-dent voor die mensen om ergens naartoe te gaan. We komen vaak mensen tegen die nog nooit de zee hebben gezien. Mensen die niet eens zo ver van de zee wo-nen, in Oost- of West-Vlaanderen bijvoorbeeld. We zorgen er dan voor dat ze een daguitstap of een korte vakantie kunnen beleven.

Hoe geraakt Toerisme Vlaande-ren tot bij die mensen?

We werken samen met zo’n 1.100 lokale organisaties die actief zijn rond armoedebestrijding en OCMW’s. Zij selecteren die men-sen en doen de aanvraag voor een verblijf op maat. Het is een discreet initiatief, dat is erg be-langrijk. De bedoeling is dat nie-mand in het hotel ziet dat die mensen minder hebben betaald. Vaak weet enkel de administra-tie van het hotel dat. Die mensen worden niet anders behandeld. Ze kunnen zich in dat toeristisch verhaal perfect integreren.

Wat als zo’n gezin op de dijk dure mosselen wil gaan eten? De lokale organisaties begelei-den hun mensen in een spaar-

plan en bereiden hen voor. Sommige gezinnen moeten heel lang sparen voor een kust-vakantie die drie dagen duurt. We geven wel tickets mee voor de kusttram, want gewoon het openbaar vervoer nemen is voor hen niet vanzelfsprekend. Zij krijgen via ons ook kortingen bij grote attracties zoals Plopsa-land of voor een boottocht op zee. De dienst bestaat nu sinds 2001. De zee is bij deze kans-armen zeer geliefd. Het strand en het water is voor hen al ge-noeg. Consumeren hoeft daar even niet.

www.toegankelijkreizen.be, www.vakantieparticipatie.be of bel gratis 1700

i

verliezen. Mensen willen aan de kust iets meemaken. En die beleving moet er zijn voor een heel breed publiek. Want de ene wil cultuur, de andere wil ge-woon naar het strand. Op al die wen-sen proberen we in te spelen. Zo zijn er investeringen geweest op het vlak van fiets- en wandelnetwerken. Of we on-dersteunen evenementen als Beaufort 03 (kunst in openlucht, red.), dat toch een ander publiek naar de kust brengt. We mikken ook op de jeugd. Want de kust heeft een wat oud imago. Daarom gaan er subsidies naar verblijfscentra voor jongeren, gecombineerd met de beleving van kustfestivalletjes of het ac-tieve strandgebeuren.

En wat met de kust wanneer het weer niet meezit?Diederik De Bruycker: Daarom zijn er veel investeringen gebeurd op het

vlak van ‘all weather-infrastructuur’. Denk aan SeaSens in Oostende, een relaxruimte ingericht in de laad-ruimte van een vrachtschip. Nog in Oostende was er de renovatie en de opening van het Fort Napoleon. En in Oostduinkerke kwam er een uit-breiding van het Visserijmuseum. De kust is meer dan het strand alleen.

“De ene wil cultuur, de andere gewoon strand. Op al die wensen proberen we in te spelen.”greet vandenrijt

40% 28

27

72

1 1

Logies: €28 (42%)Eten en drinken: €27 (41%)Attracties en ontspanning: €2 (2%)Shopping: €7 (11%)Transport ter plaatse: €1 (2%)Andere uitgaven: €1 (1%)

KUSTTOERIST GEEFT 65 EURO PER DAG UITWaaraan wordt dat geld besteed? (in euro)

Bron: Toerisme Vlaanderen en Westtoer, Kustonderzoek 2005

Greet Vandenrijt. Foto philippe

leBeau

17,6%

6,8%

12,6%

11,0%3,9%3,6%

22,7%

21,6%

HERKOMST VANKUSTTOERISTENin commerciële overnachtingen

Bron: Toerisme Vlaanderen en Westtoer, Kustonderzoek 2005

Antwerpen: 1.887.293 17,6%Limburg: 727.605 6,8%Oost-Vlaanderen: 1.350.500 12,6%Vlaams-Brabant: 1.177.684 11,0%West-Vlaanderen: 422.785 3,9%Brussel: 388.280 3,6%Wallonië: 2.436.716 22,7%Buitenland: 2.313.174 21,6%

46. woensdag 24 juni 2009

“Het is een droomjob”, zegt Mer-tens. Vlaanderen verkoopt zichzelf. Je moet het alleen goed en origineel verpakken.”

Vlaanderen promoten in Neder-land, komt daar een speciale tac-tiek bij kijken?We richten ons op drie doelgroe-pen. De consument is altijd onze

eindklant. Ook de Nederland-

“Leuk, lekker, hartstikke gezellig!” Wie deze kreten ergens op een Vlaams terras opvangt, herkent de buren meteen. Misschien is het team van Dirk Mertens wel verantwoordelijk voor die Hollandse invasie. Hij is in Den Haag de directeur van de Nederlandse afdeling van Toerisme Vlaanderen.

BinnensteBuiten

Promotie0 Zowel aandacht voor zakenlui als toeristen van ver en dichtbij

Overheidsdiensten in de kijkerIn de reeks Binnenstebuiten nemen we een overheidsdienst on-

der de loep. We gaan op zoek naar mensen, verhalen en anekdotes. Deze week is Toerisme Vlaanderen aan de beurt. Vandaag leren we hoe de dienst buitenlanders naar onze regio lokt.

Nederlanders kennen ons al, nu nog de Chinezen

se media vormen voor ons een erg goede partner. En de touroperators of reisorganisatoren zien we als een belangrijke derde partij. Vlaande-ren promoten is marketing, dat is een vak. Dat betekent dat we Vlaanderen zeer belevings- en klantgericht in de markt zetten.

Met succes?We doen het erg goed. De cijfers van de overnachtingen door Nederlan-ders zijn alweer gestegen. Het ging om 3.550.000 overnachtingen in 2008. 27% van alle buitenland-se overnachtingen komt uit Neder-land. Daar reken ik dagtoerisme niet eens bij. En het gaat enkel om offi-cieel geregistreerde, commerciële overnachtingen.

Vreemd dat jullie in Den Haag zit-ten. Dat ligt toch vlakbij de Neder-landse kust. Om daar dan de Vlaam-se kust te gaan promoten…Je mag de aantrekkingskracht van onze kust niet onderschatten. Onze locatie is trouwens op zich niet zo be-langrijk. De tijd dat mensen ons kan-

toor bezochten, is stilaan voorbij. Er is een andere manier van communi-ceren gekomen. Goed, je kan onze kust niet vergelijken met de Neder-landse. Onze kust heeft een speci-fieke ambiance, Bourgondisch ge-nieten, weet je wel… Of denk aan de tram die de hele kustlijn verbindt. In Nederland gaat het meer om apar-te badplaatsjes waar alles zich voor-al rond strandpaviljoenen afspeelt. Bij ons is er veel meer ambiance op de dijk en daarachter. Het is dezelf-de zee, maar een andere kust. Daar-om spelen wij vooral in op die onder-scheidende elementen.

U haalde dat Bourgondische ge-nieten net even aan. Daarop ligt wellicht de focus.Klopt, dat is de saus waarmee we onze communicatie telkens over-gieten. Elke dag moet ik horen hoe Bourgondisch wij wel zijn. Eens de grens over, voelen de Nederlanders dat het hier allemaal wat rustiger, ge-zelliger en bezadigder is. Wij kunnen genieten van het goede leven zonder daar spijt van te hebben. Dat bewon-dert de Nederlander in ons. Wij zijn graag gezien in Nederland.

Zetten jullie soms minder voor de hand liggende regio’s in de kijker? De Voerstreek bijvoorbeeld. Absoluut. Alle Vlaamse regio’s en as-pecten kan je in Nederland verkopen. De manier waarop is heel belangrijk. Vaak is een thematische invalshoek

“Flikken heeft voor de promotie van Gent heel wat betekend in Nederland.”dirk mertens

Toerisme Vlaanderen probeert zo veel mogelijk buitenlanders naar onze regio te lokken. Daarvoor zijn er de kantoren in het buitenland, de persdienst en de dienst die zakenlui moet aantrekken.

Flikkendag in Gent. De tv-serie heeft veel Nederlan-ders naar Vlaanderen gelokt. foto belga

efficiënter. Uitpakken met de naam van een onbekende regio, dat zegt niets. Wel wanneer je uitpakt met: ‘kom fiet-sen en wandelen in het groen van de Voerstreek’. Zo kan je pakweg ook het Meetjesland verkopen. Zoiets pakken we echt erg marketinggericht aan.

Uw baan is de jongste tijd overge-nomen door tv. Niet alleen door Vlaanderen Vakantieland. Een reeks als Flikken promoot duidelijk Gent. Voel je die impact?Zeker. Flikken heeft voor Gent heel wat betekend in Nederland. Die stad staat daar nu definitief op de kaart. Belang-rijk is dat zo’n serie op een Nederland-se zender verschijnt. Flikken heeft bij-voorbeeld veel meer impact dan De smaak van De Keyser dat enkel op één te zien was.

“We worden door de Nederlanders echt omard.”dirk mertens

Zijn de seizoenen belangrijk?De Nederlanders weten natuurlijk dat het weer hier niet anders is. Seizoenen zijn belangrijk omdat je dan op speci-fieke zaken kan inspelen. Een stad als Brugge kan in de winter bijvoorbeeld wel wat extra publiek hebben. En de zomer blijft belangrijk voor de kust. Maar Vlaanderen blijft een bestem-ming waar de Nederlander het hele jaar door naartoe kan, vooral omdat het zo dichtbij is en dus niet te duur. Daarom hebben we van de crisis niet zo veel last. Al voelen we dat wel in het zakentoerisme.

Hebben jullie momenteel specifie-ke prioriteiten?We doen het goed. Er zijn al ontzet-tend veel overnachtingen en we groei-en nog elk jaar. Onze betrachting is om het beter te blijven doen. Bij dat succes

woensdag 24 juni 2009 .47

Hoe haal je buitenlanders uit andere continenten naar Vlaanderen? Gorik Kayaert van Toerisme Vlaanderen weet dat.

Gorik Kayaert: Ik werk voor de dienst Intercontinentale Mark-ten. We ondersteunen onze kan-toren in de Verenigde Staten,

Japan, China en India. We wer-ken ook op Rusland en de rest van de wereld en mikken dus op verschillende landen met ver-schillende culturen. De focus ligt vooral op de toeristisch sector van die landen. Bij die mensen moeten we onze bestemmin-gen beter bekendmaken. Daar-om worden touroperators uit-

genodigd om bijboorbeeld onze kunststeden te bezoeken. We nodigen ook buitenlandse jour-nalisten uit waarvoor we een ar-rangement uitwerken zodat die met mooie artikels naar huis kunnen gaan.”

En hoe zit het met de belangstel-ling vanuit dat verre buitenland?In China zijn we nog maar twee

jaar actief. De naam Vlaande-ren is er zo goed als onbekend. En wat de bekendheid van Bel-gië betreft stopt het bij Brus-sel, Manneken Pis, bier en cho-colade.

Wat zijn de meest geliefde plaat-sen?Dat verschilt per land. Brussel blijft zijn belangstelling behou-

den. Maar andere kunststeden zoals Antwerpen, Gent en Brug-ge scoren ook goed bij de nieu-we markten van Rusland, India en China. We merken iets meer belangstelling voor Brugge, maar toch is de stad nog redelijk onbekend. Ik vind dat vreemd, want Vlamingen denken dat Brugge wereldberoemd is.

“Brugge slaat aan in China”

Het zakelijk toerisme in Vlaanderen is goed voor 20% van het totale aantal toeris-ten. Brussel is de derde be-langrijkste vergaderstad ter wereld.

Cijfer

20%

Heidi Vandenbussche: Via pers-werking probeer ik het verblijfstoe-risme op zoveel mogelijke manieren in de kijker te zetten. Dus organiseer ik persreizen waarbij de journalisten zelf een overnachting kunnen mee-maken om daarna erover te kunnen schrijven. Want we merken altijd dat de mensen zelf willen beleven wat de journalist heeft ervaren. Het ruime aanbod verblijfstoerisme wordt ge-promoot via de brochure Vlaanderen Vakantieland en de website www.vlaanderen-vakantieland.be

Jullie worden wellicht flink gehol-pen door het gelijknamige tv-pro-gramma op Eén?

Er is inderdaad een samenwer-king tussen Toerisme Vlaanderen en de VRT rond het tv-programma. Maar dat we dezelfde naam dragen, is soms ook verwarrend voor de con-sument.

Veel journalisten zijn gewend aan persreizen naar exotische bestem-mingen. Hoe krijg je ze warm voor een tripje naar de Vlaamse kust?

We pakken niet alleen uit met de kust. We hebben nog de Limburgse Kempen, het Scheldeland en de Leie-

Hoe promoot je Vlaanderen in Vlaanderen?

Heidi Vandenbussche: “We wer-ken meer rond thema’s in plaats van een bepaalde streek in de kijker te zetten.” Foto PhilliPPe

lebeau

De Vlaming warm maken voor een vakantie in eigen regio. Dat probeert Heidi Vandenbussche te doen door vooral zoveel mogelijk binnenlandse pers in te schakelen. Wat is haar geheime tactiek?

streek en de kunststeden. Al werken we meer rond belevingsthema’s in plaats van een bepaalde streek in de kijker te zetten. Denk aan de cam-pagne Bubbelen en Babbelen die een aantal arrangementen rond wellness en champagne aanbood. Momenteel werken we rond Leven in de brouwe-rij. We koppelen logies en bierproe-ven, bijvoorbeeld een bezoek aan een brouwerij. Je merkt het, we zoeken dus wel de originele dingen op.”

De zakenwereld ontdekt VlaanderenVlaanderen en Brussel promoten als een prima plek voor zakelijk toerisme. Dat doet het Belgian Convention Bureau for Flanders & Brussels. MICE-manager Jan Wittouck heeft een klare kijk op dat lokken via beurzen en congressen.

En nee, dat heeft niets met muizen te maken. MICE staat voor Meetings, Incentives, Conventions en Exhibi-tions.

Jan Wittouck: “De Meetings-Indu-stry is macro-economisch een uiterst belangrijke sector voor Vlaanderen en Brussel. Het zakelijk toerisme in Vlaanderen is goed voor 20%. Maar hoe stedelijker je die percentages be-kijkt, hoe groter de impact. Wellicht belangrijker is de vaststelling dat een MICE-toerist maar liefst driemaal zo-veel besteedt als een vrijetijdstoerist. En dat MICE in Vlaanderen wel dege-lijk een rol te spelen heeft, toont het belang van Brussel aan als vergader-stad. Onze hoofdstad is de derde be-langrijkste vergaderstad ter wereld voor ‘association congressen’.

Hoe goed scoort Antwerpen bij de MICE organisatoren?

In Antwerpen zijn MICE en indivi-dueel zakentoerisme goed voor meer dan de helft van de overnachtingen. Ik verwacht veel van de renovatie van de Elisabethzaal die moet uitgroeien tot een concert- en congrescentrum. De bereikbaarheid met de trein tus-sen Brussels Airport en Antwerpen zal in de nabije toekomst sterk verbe-teren. De combinatie van een goede bereikbaarheid en een uitstekende vergaderinfrastructuur met logies op wandelafstand zullen Antwer-pen tot een topbestemming in Euro-pa maken. Daarin spelen de toeristi-sche aspecten van de stad natuurlijk een hoofdrol. De promotie van een bestemming gebeurt in samenwer-king met de lokale congresbureaus. Ook voor Antwerpen worden grote inspanningen geleverd om de stad in de kijker te plaatsen.

moet je trouwens niet alle pluimen op de hoed van Toerisme Vlaanderen ste-ken. Er zijn zoveel factoren die een rol spelen. We gaan wel verder op de in-geslagen weg om sterke merken als Antwerpen nog beter te verkopen.

Maar er zijn er al zoveel!Ja, dat hoor ik wel vaker van vrien-den. Helaas kan ik ze niet tegenhou-den. (lacht) Even serieus, sinds 1994

is het aantal verblijfstoeristen vanuit Nederland met 64% gestegen. En dat blijft maar doorgaan. We hebben nog nooit een daling gekend. Daar zit na-tuurlijk veel herhaalbezoek bij. Ne-derlanders komen meerdere keren naar Vlaanderen. Dus moet je tel-kens op zoek naar andere invalshoe-ken. En dat werkt. Ik voel het. We wor-den door de Nederlanders echt om-armd.

46. donderdag 25 juni 2009

Die opleiding is zwaarder dan wat de meeste mensen denken en eist meer dan alleen feitelijke kennis: mensenkennis en de dagdagelijk-se praktijk zijn minstens even be-langrijk. Vierhonderdveertig. Dat is het aan-tal uren dat een gids les moet vol-gen alvorens zijn felbegeerde cer-tificaat in handen te krijgen. “Die uren zijn wel verdeeld over twee jaar,” zegt Jos. “Maar dan nog, is het altijd een hele bedoening om

Jos Van Dooren (56) is coördinator en docent gidsenopleiding aan het Provinciaal Instituut voor Volwassenenonderwijs in Antwerpen.

BinnensteBuiten

Opleiding en vorming0 Toerisme Vlaanderen stelt hoge eisen aan gidsen

“Je kan in Vlaanderen op ver-schillende plaatsen en bij verschil-lende organisaties een opleiding tot gids of reisleider volgen. Om-dat die opleidingen erg divers zijn, was er vooral afstemming nodig. Samen met het departement On-derwijs en de belangrijkste oplei-dingsorganisaties hebben we in 2006 een modulair opleidings-traject uitgewerkt. De opleiding

Vlaanderen én toeristen stellen hoge eisenKatrien Van Ginderachter is het diensthoofd Vorming bij Toerisme Vlaanderen. Zij heeft de kwaliteitsgarantie voor gidsen- en reisleiders mee vorm gegeven.

tot gids of reisleider in een Cen-trum voor Volwassenenonderwijs (CVO) in een Syntracentrum of bij een socio-culturele organisatie zal dus vergelijkbaar zijn. Karavaan bijvoorbeeld vormt reisleiders voor Joker-reizen en het Centrum voor Natuur en Milieueducatie leidt na-tuurgidsen op.”

“De opleiding wil cursisten een brede basiskennis geven over kunst, cultuur, natuur en geschiedenis. De aankomende gidsen en reisleiders oefenen ook essentiële communi-catieve en leiderschapsvaardighe-den. In het tweede deel van de op-leiding kiest de cursist dan een spe-cialisatie gids of reisleider. “

Kwaliteit gegarandeerd

“Het unieke aan dit verhaal is dat CVO’s, Syntra’s en socio-culturele organisaties een opleiding aanbie-den volgens een gemeenschappe-lijk opleidingsprofiel maar dat elke partner eigen accenten kan leggen. Toerisme Vlaanderen ondersteunt de verschillende opleidingspart-ners en de gidsen en reisleiders om permanente kwaliteitsverbetering na te streven. We ontwikkelen bij-voorbeeld syllabi voor docenten, organiseren info- en vormingses-sies, creëren overlegfora, enz.”

Van Ginderachter: “Alleen als een opleiding geregistreerd is bij Toeris-

me Vlaanderen krijgen de gidsen en reisleiders die slagen een erkenning van Toerisme Vlaanderen. Zo’n ge-registreerde opleiding volgt dus het genoemde opleidingsprofiel, zorgt voor een evaluatie van alle compe-tenties, trekt geschikte docenten aan èn analyseert of er wel vraag is vanuit de sector naar het typegids of reisleider van de opleiding. Het zou verloren moeite zijn mensen op te leiden als expert van het Meet-jesland, als er voor volgend jaar niemand een gids voor het Meet-jesland nodig heeft. Er moet altijd een evenwicht zijn tussen vraag en aanbod.”

Toerisme Vlaanderen reikt vanaf

2010 ook een ‘excellentielabel’ of ‘toerismelabel’ uit aan opleidingen die het extra goed doen. Van Gin-derachter: “Die gaan wij belonen. We denken daarbij aan een finan-ciële ondersteuning. In het najaar start een proefproject voor dit label, vanaf volgend jaar zou het opera-tioneel moeten zijn. Ons uiteinde-lijke doel is dat alle opleidingen zo goed worden dat ze over een aan-tal jaar in aanmerking komen voor dit label.

ErkenningAls een gids of reisleider afstu-

deert, krijgt hij of zij een certificaat van de opleidingsorganisatie en een erkenning van Toerisme Vlaande-

Overheidsdiensten in de kijkerIn de reeks Binnenstebuiten nemen we een overheidsdienst on-

der de loep. We gaan op zoek naar mensen, verhalen en anekdotes. Deze week lichten we Toerisme Vlaanderen door. Vandaag hebben we het over de opleiding van de gidsen.

Jos Van Dooren op stap met een groep zeer geïnteresseerde toeristen. foto Jos van dooren

“Meer dan een wandelende encyclopedie”

Toeristen lokken is een ding, ze veilig en wel langs de mooiste en meest interessante bezienswaardigheden van Vlaanderen leiden is wat anders. Toerisme Vlaanderen zorgt voor goed opgeleide gidsen.

De GIDS

dat rond te krijgen in die tijd.” Tij-dens het eerste jaar doen de kandi-daat-gidsen vooral algemene kennis op. Zo krijgen ze vakken als algeme-ne en politieke geschiedenis, natuur -en landschapsleven en kunst - en cul-tuurbeschouwing. Daarnaast krijgen ze nog tachtig uur praktijk en veertig uur ‘voorbereidingsproces’, waarin ze onder andere oefenen in de heu-ristiek of bronnenleer.”In het tweede jaar – dat veel prakti-scher is – worden de aspirant-gid-sen verder getraind, op specifieke ‘bestemmingen’. “In het tweede jaar kiezen de studen-ten een specialisatie. Die is niet elk jaar hetzelfde. Zo hebben we vorig jaar Mechelen gehad, en dit jaar was het Antwerpen, net zoals volgend

3.200 erkende gidsen in Vlaanderen

2.155 erkende reislei-ders in Vlaanderen

Gidsen met een bestem-ming in de provincie Ant-werpen: 921

Gidsen met bestemming stad Antwerpen: 425.

Gidsen en opleidingen in cijfersGidsen in Vlaanderen: 1. 581

mannen, 1.619 vrouwen Gemiddelde leeftijd van de

mannen: 63 jaar, vrouwen: 58 jaar

Aantal reisleiders in Vlaan-deren: 1.199 mannen, 956 vrou-wen

Gemiddelde leeftijd man-nen: 53 jaar, vrouwen 46 jaar.

“Een gids moet over mensenkennis en een flinke dosis relativerings-vermogen beschikken”Jos Van Doorendocent gidsenopleiding

donderdag 25 juni 2009 .47

Katrien Van Ginderachter. Foto philippe lebeau

Foto Jos van dooren

Opleidingen voor gidsen en reisleiders in provincie

Er zijn 16 opleidingscentra in Vlaanderen waar je een ba-sisopleiding gids/reisleider kan volgen en een specialiteit tot gids of reisleider. Zes er-van liggen in Antwerpen.

PCVO AntwerpenBrialmontlei 452018 Antwerpenwww.pcvoa.be Tel. : 03 286 41 60

CVO Turnhout 1Boomgaardstraat 562300 Turnhoutwww.cvoturnhout.be Tel: 014 47 05 11

Syntra Antwerpen en Vlaams-BrabantCampus KempenKempenlaan 362300 TurnhoutTel.: 014 41 40 21www.syntra-ab.be

Karavaan (basisopleiding gids/reisleider & opleidingen reisleider)Geerdegemvaart 962800 Mechelenwww.karavaan.beTel. : 015 40 75 80

CVO HIK (Hoger Instituut der Kempen)Kleinhoefstraat 42440 Geelwww.hik.beTel.: 014 59 21 95en 014 56 23 22

Centrum voor Natuur- en Milieu-educatie (CVN)Landelijk secretariaat :Appelmansstraat 12/62018 AntwerpenTel.: 03 226 02 91www.c-v-n.be

jaar. Ze worden in tweehonderd uur opgeleid tot erkende gidsen, die kun-nen putten uit een groot arsenaal aan feiten, weetjes en opmerkelijkheden uit de geschiedenis en huidige situa-tie van de stad.”VermoeidheidHet certificaat van het PCVO is ook erkend door Toerisme Vlaanderen. “Dat is een kwaliteitslabel dat de aanvrager van een gids de garantie biedt een onderlegde en geschool-de gids te krijgen,” zegt Jos. “Je bent dan ook zeker dat je een geschikt per-soon krijgt. Want niet iedereen is ge-maakt om te gidsen: we filteren er op voorhand al een heleboel mensen uit. Zo moet je een goede stem heb-ben, die zowel binnen als buiten een goed en ver bereik heeft. Je moet te-

gen de vermoeidheid kunnen, want gidsen is wel degelijk heel vermoei-end: veel rondwandelen en onder-tussen met een luide stem praten en nadenken, je groep in de gaten hou-den. Daarnaast moet je over een flin-ke dosis mensenkennis en relative-ringsvermogen beschikken. Je moet je groep in de hand kunnen houden en kunnen verdragen dat mensen misschien eens ongeïnteresseerd wegkijken. Het is aan jou om dan de rondleiding zo boeiend mogelijk te maken!”Dat je soms ook stalen zenuwen moet hebben, bewijst een anekdo-te, die Jos niet gauw zal vergeten. “Tijdens een examen moest een stu-dent in Antwerpen een groep gid-sen. Plots kwam er een man langs

die riep: ‘Deze vrouw is de grootste leugenaar van de hele stad! En jullie geloven haar zomaar?!’ Ik wist niet waar ik het had, maar de student in kwestie heeft dat zeer goed opgelost. Ze is kalm gebleven en daarna, toen we de bewuste man tegen het lijf lie-pen, heeft ze met een glimlach ge-reageerd toen bleek dat hij gewoon de flauwe plezante had uitgehangen. Dat is er niet veel gegeven.” De meerwaarde van een certificaat van Toerisme Vlaanderen is ook dat je een bewijs krijgt dat je die oplei-ding genoten hebt. En toeristische diensten in heel Vlaanderen zul-len enkel werken met gidsen die in het bezit zijn van zo’n certificaat. De kwaliteit van de gids is ook beter en de opleiding biedt verschillende

taalmodules, zodat je je talenkennis kan aanscherpen. Volgens Jos is er nog een belangrij-ke reden waarom een erkend certifi-caat voordelig is: zonder het bewijs dat je een gids van Toerisme Vlaan-deren bent, kan je bepaalde gebou-wen in de steden niet binnen. “Iedereen kan in principe gidsen. Je moet gewoon een groepje mensen zoeken dat naar je uitleg wil luiste-ren. En veel mensen kennen ook veel van de stad. Maar het zijn geen er-kende gidsen. En die mogen bijvoor-beeld in Mechelen de Romboutsto-ren niet in. Alweer zorgt het certifi-caat hier voor een kwaliteitslabel en voor de garantie dat de informatie die je krijgt juist, objectief en kwali-tatief is.” Marjorie BloMMe

ren in de vorm van een ‘meertalige gids- en reisleiderskaart.’

“Die is vijf jaar geldig,” zegt Van Ginderachter. “Wat een stimulans wil zijn voor de gidsen of reislei-ders om hun competenties te blij-ven uitdiepen. Ze kunnen hun er-kenning laten hernieuwen als ze actief blijven als gids en reisleider, bijscholing volgen en de deontolo-gische code onderschrijven. Die is opgesteld in overleg met gidsen en reisleiders, beroepsorganisaties en opdrachtgevers.

Van Ginderachter: “Toerisme Vlaanderen, maar vooral de toe-rist zelf, stelt hoge eisen aan gid-sen en reisleiders. We ondersteu-nen erkende gidsen en reisleiders daarom door bijscholing te organi-seren en door de erkenning als een kwaliteitslabel te promoten. Wij sti-

muleren organisaties bijvoorbeeld om te werken met erkende gidsen en reisleiders. Vanaf januari 2010 treedt dit systeem van erkenning in werking”.

Geen politiemanToerisme Vlaanderen heeft niet

de bedoeling om politieman te spe-len. Het wil een stimulator zijn van kwaliteit voor opleidingen en voor gidsen en reisleiders.

Van Ginderachter: “Laten we vooral het uitgangspunt van dit hele verhaal niet vergeten en dat is de toerist. Uiteindelijk willen we er via deze kwaliteitsmechanismen voor zorgen dat de toerist beter be-diend wordt, dat hij tevreden huis-waarts keert en als het over gidsen in Vlaanderen gaat, liefst ook op-nieuw op vakantie gaat in Vlaan-deren”

Zoveel uren les moet je vol-gen om je certificaat van er-kende gids in Vlaanderen in handen te krijgen. De uren worden gespreid over twee jaar.

Cijfer van de dag

440

Opleidingen gidsen en reisleiders in provincie

Er zijn 16 opleidingscentra in Vlaanderen waar je een basisopleiding gids/reisleider kan volgen en een specialiteit tot gids of reisleider. Zes ervan liggen in Antwerpen.

PCVO AntwerpenBrialmontlei 452018 Antwerpenwww.pcvoa.be Tel. : 03 286 41 60

CVO Turnhout 1Boomgaardstraat 562300 Turnhoutwww.cvoturnhout.be Tel: 014 47 05 11

Syntra Antwerpen en Vlaams-BrabantCampus KempenKempenlaan 362300 TurnhoutTel.: 014 41 40 21www.syntra-ab.be

Karavaan (basisopleiding gids/reisleider & opleidingen reisleider)Geerdegemvaart 96die riep: ‘Deze vrouw is de grootste taalmodules, zodat je je talenkennis

Zoveel uren les moet je volgen om je certificaat van erkende gids in Vlaanderen in handen te krijgen. De uren worden gespreid over twee jaar.

Cijfer

440

12. vrijdag 26 juni 2009

Het regent pijpenstelen als ik ar-riveer op het terrein van Floreal Club Kempen in Kasterlee. Joris Janssens, inspecteur bij Toerisme Vlaanderen, wacht me op onder zijn paraplu. “Onmisbaar bij deze job,” zegt hij. We wandelen naar de cafetaria, waar we met een warme kop koffie, wachten tot de bui over-gaat. Elke week bezoekt Joris twee tot drie campings, vakantieparken, kampeerautoterreinen of verblijf-parken. “Het is hard werken, maar enorm leerzaam en interessant,”

Gazet van Antwerpen ging dag op stap met een inspecteur openluchtrecreatieve verblijven van Toerisme Vlaanderen.

BinnensteBuiten

Met het nieuwe logiesde-creet wil de Vlaamse overheid vanaf 2010 de hele sector in één decreet gieten. Alle overnach-tingsmogelijkheden worden op die manier in de wetgeving on-dergebracht.

Het nieuwe decreet toeris-tische logies omvat vijf catego-rieën: hotels, gastenkamers, va-kantielogies, vakantiewonin-gen en openluchtrecreatieve terreinen.

Voor elke categorie zijn er aangepaste voorwaarden en normen om de uitbaatvergun-ning te kunnen verkrijgen. Lo-gies die geen exploitatiever-

Nieuw logiesdecreetvan kracht in 2010

Controle0 Op inspectietocht op camping Floreal Club in Kasterlee

Overheidsdiensten in de kijkerIn de reeks Binnenstebuiten nemen we een overheidsdienst on-

der de loep. We gaan op zoek naar mensen, verhalen en anekdotes. Deze week is Toerisme Vlaanderen aan de beurt, en vandaag heb-ben we het over de controle op hotels en campings.

gunning nodig hebben (bijvoor-beeld kleine B&B’s met maximum twee kamers en voor maximum acht toeristen) zullen een mel-dingsplicht hebben.

Toerisme Vlaanderen behan-delt vandaag bijna 1.300 hotel-dossiers en bijna 255 camping-dossiers in Vlaanderen.

Met het nieuwe decreet zal de classicifactie van kampeerter-reinen, kampeerverblijfparken, vakantieparken en kampeerau-toterreinen veranderen. Terwijl er vroeger misschien vaker op de kwantiteit werd gelet, zal nu worden gefocust op kwaliteit.

http://iv.vlaanderen.bei

“Wij staan de uitbaters bij met raad en daad”

zegt Joris. Terwijl we bediend wor-den in de cafetaria zie ik zijn geoe-fend oog al op van alles letten. “Het bordje ‘open’ hangt er wel, maar ei-genlijk gaan ze pas over een dik uur open.” Joris toont een inspectiefiche. Daar-op staan alle criteria waaraan een camping moet voldoen en alles waar inspecteurs op letten. Gelukkig voor de uitbaters komt een inspec-tie alleen bij een klacht onverwacht. Meestal komt er een inspectie na een vergunningsaanvraag, wanneer de uitbater veranderingen op zijn ter-rein heeft aangebracht en daar een wijziging van de vergunning voor no-dig heeft.

Streng onderzoekBij een vergunningsaanvraag moet de uitbater onder andere een plat-

tegrond van het terrein, een attest van brandveiligheid, een bewijs van goed en zedelijk gedrag, een EHBO-diploma en het huishoude-lijk reglement van het terrein voe-gen. Een maand later komt een in-specteur langs. Hij kijkt naar de lay- out van het terrein, naar de tenten-weide en of er voldoende ruimte is voor sport en spel. “Minstens 5% van het hele terrein moet voorbe-houden zijn voor recreatie,” zegt Jo-ris. En dat is in Club Floreal het ge-val: er zijn tennisvelden, petanque-banen en een grote speeltuin voor de kinderen. Over het sanitair blok van Flore-al Club Kempen is Joris op het eer-ste gezicht ook tevreden: “Het is schoon, er staan emmertjes in de vrouwentoiletten en de douches zien er goed uit. In het toilet voor

Toerisme Vlaanderen is ook verantwoordelijk voor de kwaliteit van hotels en campings. Inspecteurs doen hun ronde en kennen kwaliteitslabels en sterren toe. Zo weet de toerist altijd waar hij aan toe is.

inspectie

de mindervaliden staat de hand-greep echter in de foute hoek op de deur gemonteerd. Het toilet zelf is niet hoog genoeg en er is geen hand-greep voorzien aan de rechterkant van het toilet. “Maar dat zijn geen grote tekorten,” zegt Joris. “Het zijn allemaal dingen die snel kun-nen worden aangepast.” We wandelen verder en Joris in-specteert streng de tuinhuisjes. Ook de berghokken en plastic boxen be-doeld voor het opbergen van gas-flessen ontsnappen niet aan zijn al-ziend oog. Joris controleert ook de algemene voorzieningen. Is er een camping-winkel met basisproducten? Is er een restaurant? Kun je met krediet-kaarten betalen? Is er een fietsenstal-ling of een autowasplaats? “Alle data uit deze inspectiefiche worden uit-

eindelijk in een computersysteem in-gebracht en verwerkt. Op basis van die gegevens gaan wij onze classifi-catie bepalen,” zegt Joris. “En op ba-sis van die classificaties gaan we ster-ren uitdelen.”

Realistisch beeld?Maar krijgen inspecteurs wel een realistisch beeld van de zaak als ze de controles aangekondigd uitvoe-ren? Kan een uitbater niet nog snel, in twee weken tijd, werken uitvoe-ren om de zaak in orde te krijgen? “Meestal verschilt wat wij zien niet zo heel erg van de realiteit,” zegt Joris. “Echt grote tekorten of heel veel tekorten kunnen niet zomaar in twee weken worden opgelost. We zijn trouwens ook vaak al op voor-hand op de hoogte van de bedrijvig-heid van de uitbater. Vaak krijgen we

Joris Janssens slaat een praatje met de gasten van Floreal Club Kempen: Luc Vleugels, Gerda Broeckx en hondje Ozzy. foto hilde van geirt

Toerisme Vlaanderen zal niet stilzitten, de komende jaren. In de eerste plaats wil het Vlaanderen in-ternationaal bekender en aantrek-kelijker maken. “Voor toeristen uit het buitenland moet Vlaanderen dé citytrip-bestemming worden,” zegt Lea Winkeler, woordvoerder van Toerisme Vlaanderen. Met be-geleiding en informatie over de buitenlandse ‘markten’ wil Toeris-me Vlaanderen ervoor zorgen dat steeds meer hotels, campings en

0

gastenverblijven weten hoe ze bui-tenlandse toeristen moeten aantrek-ken.

Volgens Winkeler kan er nog wat geschaafd worden aan de zogenaam-de ‘gastvrijheidskunde’ in Vlaande-ren. “Daarmee bedoel ik niet dat het toeristisch gevormd personeel ondermaats presteert. Maar toeris-ten komen niet alleen in contact met deze goed voorbereide mensen. Ze ontmoeten ook het personeel van cafés en restaurants, taxichauffeurs, winkelpersoneel,… die zouden al-lemaal ambassadeurs van bestem-ming Vlaanderen kunnen zijn.”

Ook op cultuur wil Toerisme Vlaanderen extra inzetten. Winke-ler: “We verkopen Vlaanderen in het buitenland als een cultuurbestem-ming. Tot tien jaar geleden legden

we de nadruk op de klassieken: erf-goed, monumenten, Rubens, de Vlaamse Primitieven. Maar de laat-ste jaren spelen we meer in op he-dendaagse beleving van onze ste-den: gastronomie, lifestyle, mode, shoppen, festivals en hedendaagse architectuur.”

Tenslotte wordt de kaart van het zakelijke toerisme nog meer ge-trokken. Toerisme Vlaanderen wil Vlaanderen en vooral Brussel naar voren schuiven als een topbestem-ming voor zakelijk toerisme en in-ternationale congressen. Winkeler: “Toerisme Vlaanderen pleit daar al lang voor, maar dat vraagt midde-len natuurlijk. We zullen in ieder geval met man en macht ook deze zakelijke kant van Vlaanderen uit-spelen.”

Toerisme Vlaanderen in 2020Hoe zal het toerisme in Vlaanderen er in 2020 uitzien? Volgens Toerisme Vlaanderen ligt die datum nog te ver om concrete uitspraken over te doen. Een paar aanzetten willen ze wel geven.

vrijdag 26 juni 2009 .13

De campagne start op 27 juni op Radio 2 en MNM waar radiospotjes dagelijks in drie verschillende ver-sies te horen zullen zijn. Op de websi-te www.ikkenmijnwereld.be vind je meer info over duurzaam reizen. En er is ook een wedstrijd: als je de vra-gen goed beantwoordt én de schif-tingsvraag juist hebt, maak je kans op een korte duurzame vakantie in Vlaanderen, in een verblijf met een Groene Sleutel.” De Groene Sleutel

De Groene Sleutel is een internationaal ecolabel dat wordt uitgereikt aan logies die hun zaak op een milieuvriendelijke en duurzame manier uitbaten. Het garandeert de toerist dat zijn hotel, B&B of kampeerterrein rekening houdt met de ecologische voorwaar-den van het label. “De meeste voor-waarden gaan over energie-, water- of afvalbesparing,” zegt Griet Geu-dens. “In verblijven met een Groe-ne Sleutel kan je rekenen op onder andere duurzame mobiliteit, vlotte bereikbaarheid, groenonderhoud en

Duurzaamheid bovenFons Van Bael op zijn camping Lilse Bergen. Al drie jaar op rij verdient hij een Groene Sleutel. Foto mia uydens

“Ik ken mijn wereld is een campagne van Toerisme Vlaanderen om mensen wakker te schudden en hen de kans te geven meer over duurzaam toerisme en duurzaam reizen te weten te komen,” zegt Griet Geudens van Toerisme Vlaanderen.

het gebruik van streekproducten bij het bereiden van het eten.”

Camping Lilse Bergen krijgt derde keer op rij Groene Sleutel

Uitbater Fons Van Bael is maar wat trots. En terecht: zijn camping Lilse Bergen in Lille, hartje Kem-pen, is voor de derde keer de trotse eigenaar van het ecolabel De Groene Sleutel.

“Wij ondernemen al jaren milieu-vriendelijke acties en zetten ons al jaren in voor duurzaam beheer van deze camping. Vroeger was alles elektrisch hier. Nu draait alles op mazout. Door de verwarming beter te controleren en detectoren voor het licht te plaatsen, besparen we veel energie. Het waterverbruik is fors ge-daald door alle kranen op een maxi-mum van zes liter water per minuut in te stellen, de douches elektronisch te laten besturen en de mensen met betaalkaarten te laten douchen. Zo had ik in één jaar tijd 30% minder waterverbruik!

Onze administratie gebruikt al-leen maar gerecycleerd papier. En wij waren ook de eerste camping in België waar gescheiden afvalopha-ling gebeurde. De klant betaalt enkel voor het restafval, de andere opha-lingen zijn gratis.”

Meer info op www.groenesleutel.be. Daar vind je ook de verblijven die een Groene Sleutel hebben ontvangen en die hebben deelgenomen aan het voorbereidende begeleidingspro-gramma.

i

Strijd om de sterrenWanneer krijgen uitbaters een ster? En hoe wordt bepaald aan welke zaak een of meerdere sterren worden uitgereikt?

“Wat we promoten, moet kwa-liteit zijn”, zegt inspecteur Joris Janssens. “Hotels, campings en reisbureaus moeten aan een aantal belangrijke voorwaarden voldoen om van Toerisme Vlaan-deren een vergunning te krijgen. Deze eisen liggen vast in bepaal-de regels. De kwaliteitscontrole en de toekenning van vergun-ningen en sterren valt onder de afdeling Kwaliteitszorg.”Veeleisend

“Om sterren uit te reiken, heb-ben wij een aantal classificatie-normen. Dat zijn eisen waaraan campings moeten voldoen: het terrein, parkeerplaatsen, sani-taire voorzieningen, winkeltje, animatie enz. We letten ook op het onderhoud: alle eenheden bestemd voor verhuur en alle faciliteiten van het domein moe-ten voldoende onderhouden en schoon zijn.”

Op basis van deze classifica-tienormen krijgen de campings sterren; van één ster (basiskwa-liteit) tot vijf sterren (topkwali-teit). Het toekennen van sterren is er voor de bescherming van de consument: hij moet kunnen re-kenen op een objectief en eerlijk oordeel. Het is ook een motiva-tie voor de uitbaters om hun be-drijf regelmatig te vernieuwen en marktgericht uit te bouwen.

Tips en premiesUitbaters kunnen ook tips krij-

gen om de kwaliteit van hun zaak te verbeteren. Er bestaat ook een premiebesluit, dat bepaalt dat uitbaters over een periode van twee jaar tot maximaal 60.000 euro premie kunnen krijgen voor de verbetering van hun zaak. Deze premie bedraagt 30% van de kostprijs van de aankopen en van het uitgevoerde werk.

Uitbaters die oog hebben voor bedrijfsinterne milieuzorg, krij-gen 10% extra, weliswaar bin-nen de maximumpremie van 60.000 euro.

bij Toerisme Vlaanderen meldingen van kampeerders die zeggen dat de uitbater hen plots brieven begint te

schrijven waarin staat dat ze hun overtredingen in orde moeten bren-gen. Zo’n camping kun je het best ver-gelijken met een Gallisch dorpje, met aan de leiding ervan een hoofdman,

de uitbater, die het zowat alleen voor het zeggen heeft.”

Luisterend oorTenslotte wil Joris er nog op wij-zen dat de inspecteurs van Toeris-me Vlaanderen ook een adviseren-de rol vervullen. “Wij bieden een luisterend oor tijdens de inspecties. Voor kampeerders, die vaak niet op de hoogte zijn van de kampeerwet-geving, zijn we vaak hét aanspreek-punt bij klachten en ontevreden-heid. Maar we staan ook de uitbaters met raad en daad bij. Zo ontstaat er een wisselwerking tussen de twee: enerzijds wordt de inspecteur door de kampeeruitbater en kampeerder gezien als een boeman, anderzijds biedt hij advies en ondersteuning en zoekt hij mee naar een passende op-lossing voor beide partijen.”

“Zo’n camping kun je vergelijken met een Gallisch dorpje met aan de leiding een hoofdman”joris janssensinspecteur