Grondig Boeren met Maïs

Duurzamer telen van mais

8 maart 2017, John Verhoeven

Tel: 0320-291349

e-mail: john.verhoeven@wur.nl

Grondig boeren met mais Drenthe

▪ Speerpunten:

● Bodem / Organische stof (balans)

● Mineralen balans

● Saldo/voederwaarde

● Gewasbescherming

▪ Kennisoverdracht

● Bijeenkomsten (centraal en satellietbedrijven)

● Gras en mais manifestatie

● www.grondigboerenmetmais.nl

Jaarcyclus kennisoverdracht

NOORD Kooijenburg Standaard teeltsysteem

Organische stof /bodemleven mineralen uit kringlopen

vruchtwisseling / 2 oogsten per jaar / minimale grondbewerking Eiwitgewassen

stroken b=45;L=50 meter

maximale aanvoer organische stof

mest wordt verwerkt met restproducten wordt bemest

Jaar rond: bodem bedekt met productief gewas

combinatie mais met eiwit gewassen

vruchtwisseling Continu mais Continu mais met geslaagde rogge

continu mais mais - gras/rode klaver - mais mais met veldboon

mais met erwt

mais met

lupine

mais met stokboon

basis bemesting 40 m3 RDM bouwland injecteur

30 m3 RDM bouwland injecteur/ 20 m3 Compost of maisstro (verhouding

afhankelijk van plaatsingsruimte/gehaltes

)

bouwlandinjecteur machine slootsmid

producten uit mestscheiding, vergisting of luchtwassen. Een mix

samenstellen. RijenToepassing met GPS

onder/naast maisrij

40 m3 RDM / GPS onder mais rij injecteur

40m3 RDM bouwland injecteur

eventueel schijveneg bij zware snede rogge

Compost Maisstro mest

gras in voorjaar eventueel klepelen als snede zwaar

is en inwerken

gras/klaver of rogge erwt bij zware snede klepelen

hoofdgrondbewerking ploegen met vorenpakker

zware snede

rogge eerst klepelen.

Niet kerend Smaragd

ploegen niet kerend: oppervlakkig

Smaragd

niet kerend, ca 30 cm Limburgs systeem. Diep +

oppervlakkig

geen; zaaien strokenfrees in gras/klaver og rogge erwt zode

machine Henk Pol of Klooster bv (2013 en daarna)

Ploegen met vorenpakker

kunstmest P en K Kali (100kg/ha) Kali aanvullen (100kg/ha) Kali aanvullen (100 kg) Kali aanvullen (100 kg) Kalk als schuimaarde

P afh van toestand bodem en

plaatsingsruimte

P afh van toestand bodem

P afh van toestand bodem P afh van toestand bodem P afh van toestand bodem

pH streefwaarde 5 bekalken (pH streefwaarde 5,3)

pH streefwaarde 5 pH streefwaarde 5,3

ras vroeg ras hoogste (VEM) opbrengst

zeer vroeg KKM (krachtvoermais)

vroeg zeer vroeg KKM (kort?) zeer vroeg ras (kort) NMB 1101

zaaitijd zaaiwijze 75 cm rijafstand/ 100.000 zaden/ha

75 cm rijafstand

ras Ambition: 100.000

pl/ha

75 cm rijafstand ras: NMB

1101 150.000

pl/ha

75 cm rij 100.000 pl/ha GPS zaai mais op plaats

rijentoepassing mest

75 cm 120.000 pl/ha bij lupinen erwt veldboon afwisselend rijen mais

eiwitgewas; bij stokboon mais stokboon gemengd in 1 rij

rijenbemesting rijenbemesting 150 kg (27-10) 40 kg N 15 kg

rijen bemesting: 150 kg (27-10)

geen mais zaaien boven mest (GPS) geen

Zelf aan de slag

Maatregelen voor betere bodemkwaliteit

en verhoging maisrendement!

▪ Aanvoer organische stof (groenbemesters)

▪ Teeltvervroeging / juiste ras en teeltwijze

▪ Plaatsing van meststoffen

▪ Grondbewerking kerend, niet kerend, minimaal

▪ Twee oogsten per jaar

▪ Vruchtwisseling

Organische stof

▪Organische stof balans snijmais Negatief

➢Afvoer: - 2500 kg eos/ha (2000-3000)

➢Aanvoer:

● Mest 35m3RDM: +1750 (25m3VDM +500)

● Stoppel: + 650

● Tekort tot 600 kg eos/ha

● Organische stof gehalte! Compost > RDM > VDM

Zaaitijdstip – N opname – N nalevering

Zaaigroenbemester

N-opname (kg N/ha)

N-nalevering (kg N/ha)

Gescheurd gras (2jaar)

100

Gescheurd gras (1jaar)

50

15 aug – 1 sept 90 (80-100) 45

1-15 sept 60 (45-75) 30

15 sept-1 okt 30 (20-40) 15

1-15 okt 10 (5-10) 5

Na 15 okt 5 (0-10) 0

4 voorbeeld systemen naast gangbaar

▪ Aanvoer van organische stof:

● Deels compost ipv drijfmest, groenbemester onderzaai, hoge stoppel. Grondbewerking (n.k.)

▪ Mineralen uit kringloop en plaatsing meststoffen

● Dunne fractie in rij (GPS), geen kunstmest N,P grasgroenbemester onderzaai, grondbewerking (n.k.)

▪ Twee oogsten:

● Grasgroenbemester oogsten voor zaai mais, ras uv, stroken bewerking en mest. Najaar spitten zaaien.

▪ Afwisseling 2 jaar gras – 2 j gras:

● Hoge aanvoer org stof na 2 jaar gras.

Resultaten systemendemo

11 juli 2017

Resultaten: Opbrengst maïs

10

Gangbaar: 2012 14.7; 2013 15.2; 2014 16.2; 2015 13.5; 2016 15.4

Gras opbr. Dubbelteelt: 2013 2.0; 2014 2.4; 2015 1.6; 2016 5.1

Dubbelteelt ontbreekt grasopbrengst

Resultaten: O.S. Balans

11Gemiddeld 2012-2016

Resultaten: Kosten

12

Resultaten: Gewasbescherming

13

Conclusie/Discussie

▪ Verandering van teeltsysteem = investeren

▪ Aandacht voor organische stof lijkt meer opbrengst te geven

▪ Organische stof systeem en vruchtwisseling laat vitalere mais zien met snellere beginontwikkeling

▪ Verlaging milieubelasting gewasbeschermingsmiddelen is mogelijk

PPS Ruwvoer & Bodem

Plantverband

Herbiciden

Plantverband, N-bemesting, plantdichtheid en rastype

Opzet

a. Teeltmethoden

• Rijafstand 75 cm + bouwlandinjectie

• Ruitzaai (37,5 cm) + bouwland injectie

• Rijafstand 75 cm + drijfmestrijenbemesting

b. N-niveaus

• 30 m3 rdm + 25 kg kunstmest-N

• 30 m3 rdm + 80 kg kunstmest-N

c. Plantaantallen (80.000 en 110.000 pl/ha)

d. Rastype (open en dicht)

13 april: Bouwlandinjectie voor ploegen 19 april: Rijeninjectie na ploegen

21 april: Zaaien Stand 24 mei

Plantverband, N-bemesting, plantdichtheid en rastype

22 juni

Plantverband, N-bemesting, plantdichtheid en rastype

• Oogst 21 september

Teeltsyteem

Standaard Ruitzaai Drmrijenbem

Ds% 42.1ab 41.6a 43.2b

Ds-opbr. (ton/ha) 21.1b 21.1b 19.9a

Zetmeel (g/kg ds) 390b 370a 406b

VEM (/kg ds) 1004 1000 1010

Standaard Ruitzaai Drmrijenbem

Dicht 22.1 21.9 20.1

Open 20.1 20.3 19.7

Interactie Teeltsysteem * Rastype

Zetmeelopbr(ton/ha)

8.3 7.8 8.0

Lagere ds-opbrengst bij drijfmestrijenbemesting veroorzaakt door “Open rastype”

N-niveau Plantdichtheid Rastype

100N 160N 8 11 Dicht Open

42.7 42 41.9 42.7 42.3 42.3

20.1a 21.2b 19.8a 21.6b 21.3b 20.0a

387 390 388 389 407b 370a

1002 1007 1012b 997a 998a 1011b

Plantverband, N-bemesting, plantdichtheid en

rastype

Conclusies/discussie

20

• Ruitzaai 2016 geen meeropbrengsto Ander proef in 2016 met 8 rastypen i.k.v. ontwikkeling

onderzaai 1 ton ds/ha hoger opbrengst (vooral late typen)

• Drijfmestrijenbemesting ruim 1 ton ds/ha lagere opbrengsto Gem. 14 proeven in het verleden 0,75 ton ds/ha

hogere opbrengst aspecten teeltwijze, structuurschade

• Proef in 2017 voortgezet met alle behandelingen op dezelfde locatie

Selectiviteitsproef herbiciden

• Proef in Lelystad

• Behandelingen

A. Praktijk laat; 1 x spuiten 6-8 blad

B. Bodemherbicide VO + LDS 4-6 blad

C. LDS: 2-3 blad + 4-6 blad

D. ”Cross compliance”; eggen + LDS naspuiten

E. Mechanisch

• Twee veredelingslijnen

Selectiviteitsproef herbiciden

• Zaaidatum: 18 mei• Onkruidbestrijding

A. 24 juni: 2 Laudis + 2 Akris + 0,5 Kart + 0,4 Samson 6% OD

B. 26 mei: 70 Merlin + 0,7 Frontier16 juni: 0,7 Laudis + 0,7 Akris + 0,5 Kart

C. 6 juni: 0,7 Laudis + 0,7 Akris + 0,5 Kart + 0,15 Samson 6% OD16 juni: 0,7 Laudis + 0,7 Akris + 0,5 Kart + 0,15 Samson 6% OD

D. 26 + 27 + 30 mei: eggen16 juni: 0,7 Laudis + 0,7 Akris + 0,5 Kart + 0,15 Samson 6% OD

E. 26 + 27 + 30 mei: eggen9 + 16 juni: schoffelen + vingerwieden

Selectiviteitsproef herbicidenActieve stof (a.s.) en milieubelastingpunten (MBP)

Praktijk laat: 1245 g a.s. per ha

Obj. Omschrijving % besparing t.o.v. A (a.s.)

MBPopp.water

MBPbodem

MBPgrondwater

A Praktijk laat 0 296 167 729

B Bodemherbicide + LDS 46% (58%) 180 97 308

C LDS 2x 16% (22%) 233 188 540

D Eggen + LDS 58% (61%) 116 94 271

E Mechanisch/onbehandeld 100% 0 0 0

Een impressie

DS-opbrengst 28 sept

Conclusies/indicaties

• Behandeling “Praktijk” rond 4 blad stadium (30-40 cm) gespoten met schoon resultaat.

• Getoetste (chemische) behandelingen allemaal schoon met middelbesparing van 16-60%.

• Tijdige inzet i.cm. lagere dosering zorgde voor besparing op middel en hogere opbrengst

• Geen interactie met beide veredelingslijnen

Samen werken aan een vernieuwd teeltsysteem