9

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

2015

10 - ELEKTRONICA BEPAALT AGRITECHNICA 22 - DIJKDOORBRAAK DOOR CUMELA BEDRIJF 32 - PRAKTIJKRIT DEUTZ 9340 48 - HOBELMAN MINIGRAVER 58 - KENTEKEN EN LEGAAL 40 KM/H

JohnDeere.nl

ONTVANG MEERKies voor John Deere en u investeert in meer dan een machine van wereldklasse. U wordt lid van een team. Een team dat u service en ondersteuning van wereldklasse biedt om u non-stop te laten hakselen.Maar dat is nog niet alles…

■ MEER BETROUWBAARHEID. Gebouwd voor meer vermogen.

■ INTELLIGENT ONTWERP. 6% meer brandstofbesparing*

■ MINDER ONDERHOUD. Meer bedrijfszekerheid.

■ BETERE GRIP. MEER CONTROLE. ProDrive zorgt voor automatisch schakelen binnen twee vooraf ingestelde snelheidsgroepen.

■ BETERE RUWVOERKWALITEIT. Gebouwd voor intelligent ruwvoerbeheer.

■ NAUWKEURIGE GEWASANALYSE. HarvestLab is gemonteerd op de pijp en meet zowel het vocht als de voerderwaardecomponenten in real time.

■ GEÏNTEGREERDE GEWASDOSERING. Verhoogde voedingswaarde.

■ MY JOHNDEERE.COM. Uw bedrijfsactiviteiten binnen handbereik.

■ JOHN DEERE FARMSIGHT. Winst door kennis. * In vergelijking met het gelijkwaardige 7080-serie model.

GEWOON HAKSELEN

JOHNDEERE.NL/SPFHCALC

BEREKEN UW VOORDEEL:

BESLIS NU!

Vroegboek programma: Neem nu contact op met uw dealer!

HYUNDAI HL 960

www.vanderspek.nl SNELWEG NAAR SERVICE EN SUPPORT

DE NIEUWE HYUNDAI HL-SERIE Tier 4 final motoren Zuinig Keyless startsysteem Comfort Hi-mate volgsysteem Rendement Smart Eco systeem Duurzaam Ruime, stille cabine Comfort Eco pedaal Duurzaam Lage onderhoudskosten Rendement Scherpe aanschafprijs Rendement Nieuwsgierig naar de nieuwe Hyundai HL-serie? Neem contact op met één van onze vertegenwoordigers. Hij komt graag bij u alle mogelijkheden van de nieuwe HL-serie doornemen in een persoonlijk gesprek.

www.vanderspek.nl SNELWEG NAAR SERVICE EN SUPPORT

GRONDIG 9 20154

Maand 2014

Redactie GrondigToon, Gert en Marijke

Back to the FutureIn deel twee van Back to the Future reisden Marty McFly en Doc Brown dertig jaar voor-uit, naar 21 oktober 2015. Met in 2015 uiteraard een aantal zaken waar we destijds nog smakelijk om moesten lachen. Toch is twee derde daarvan uitgekomen. Om er een paar te noemen: weersvoorspellingen, flatscreens, flinterdunne fototoestellen, Google Glass, Skype en FaceTime. Ook enkele niet, zoals automatisch veterstrikken en de vliegende auto. De boodschap is niet anders: het is goed het heden even te verlaten, afstand te nemen van de drukte van vandaag, goed om je heen kijken en te filosoferen over over-morgen. Als je dat niet doet, kun je de boot missen. Dat werd ook opgemerkt tijdens de BedrijfsautoRAI. Volgens onderzoekers mist een aantal transporteurs de slag doordat ze vooral bezig zijn met vandaag en onvoldoende oog hebben voor nieuwe distributienet-werken die versneld op ons af komen. De Agritechnica is ook zo’n moment. Natuurlijk als altijd ‘back to’ het grootse en mooiste, maar accenten verschuiven snel, dus daar is het vooral ook richting ‘the future’ denken. Een paar voorbeelden: in plaats van een grotere hakselaar toont New Holland het eco-hakselen, in plaats van een grotere bunker laat Holmer een uitgekiend onderstel voor lagere bodemdrukken zien en in plaats van een nog imposantere spuit komt Agrifac met apps voor beter en gerichter spuiten. De digitale snelweg komt razendsnel op ons af. De informatietechnologie is de sleutel voor de toekomst. Ook al zijn we nu nog bezig de onderdelen met elkaar te verbinden, die ontwikkeling zal doorzetten. De automati-sche trekker hebben we al, een bijrijdcombinatie aansturen vanuit de combine kunnen we ook. Drones voor gewasscans zijn er ook al, dus daar hoeven we niet meer over te dag dromen. Waarover dan wel? Een paar voorzetten: geen monoakkers meer, maar gewassen in een onkruidomgeving die selectief moeten worden geoogst. Geen zware machines meer, maar oog voor bodembescherming en bodemleven van de schaarse landbouwgrond. Nieuwe waterbeheersystemen omdat goed water schaars wordt. Geen mest met water verplaatsen, geen papiergeld, geen papieren administratie. En - auw - geen fijnstof en stikstofoxiden uitstotende diesels meer, maar hopelijk nog wel mooie, vette machines; als het niet voor het werk is, dan voor de hobby. En dus zullen fabrikanten hun nieuwste machines op de Agritechnica weer groots presenteren in de wetenschap dat het gesprek over de minder zichtbare digitale snelweg en de daaraan gekoppelde service en dienstverlening steeds belangrijker wordt. Misschien wel een mooi begin om je bij alles wat je daar ziet af te vragen of het er over dertig jaar nog is. Veel ‘future’ denken gewenst in Hannover.

REDACTIONEELColofon

Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland. U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel.

Adres CUMELA NederlandPostbus 1156, 3860 BD Nijkerktel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01www.cumela.nl

CUMELA-infolijn(033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl

Grondig / CUMELA Communicatietel. (033) 247 49 50 / www.grondig.comgrondig@cumela.nl / @Grondig

BladmanagerMichiel Pouwels

RedactieToon van der Stok (hoofdredacteur),Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn,Ton Herbrink (eindredacteur)

VormgevingPracticum Grafimedia Groep BV, Soest

VoorplaatCUMELA Communicatie

AdvertentiewervingLisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl

DrukSMGB, Doetinchem

AbonnementenEen abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

Kosten abonnementNederland € 86,- per jaar / Buitenland € 121,- per jaar.Collectieve abonnementen: op aanvraag

© Stichting CUMELA Communicatie, NijkerkHet geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260

Lidmaatschap CUMELA NederlandLid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

GRONDIG 9 2015 5

INHOUD

Ondernemen metmensen

Ondernemen metvaktechniek

Ondernemen metcumela

6 In Actie: Jos Scholman Groen BV9 Commentaar10 Isobus plus AEF werkt14 Vent & Visie: Peter van der Vlugt18 Sterk Werk: Maatschap Hoekstra

22 Profileren: Gebr. Van der Poel28 Grondig.com30 Slimme app voor planning en registratie32 Praktijktest Deutz-Fahr 9340 TTV36 New Holland FR550-hakselaar40 Vooruitblik Agritechnica46 Terugblik BedrijfsautoRAI48 Hooby GT 85 Gradertronic52 Wacker Neuson-mini’s55 Economie55 In kort bestek

56 Cumelaria57 Gekruid58 Kentekens voor (land)bouwvoertuigen59 Recht(t)erzijde60 Provinciaal bestuur: Limburg62 Cumela.nl63 Voorzitter66 Toolbox: T-rijbewijs69 CUMELA Inspiratiedagen 201670 Drones rukken op72 Grondvervoer zonder monster74 Bedrijvig

Grondig 10 ontvangt u vrijdag 19 december!

GRONDIG 9 20156

ondernemen met mensen BEDRIJF IN ACTIE

GRONDIG 9 2015 7

Bomen verwennen Midden in Utrecht hebben de medewerkers van Jos Scholman uit Nieuwegein net een mooi project afgerond. De Breedstraat, 218 meter lang, is helemaal opnieuw bestraat. Bijzonder is de zorg voor de bomen die langs de route staan: 22 beeldbepalen-de bomen die allemaal moesten blijven staan en niet beschadigd mochten raken. Sterker, het werk moest zo worden gemaakt dat niet binnen enkele jaren wortels het nieuwe wegdek opnieuw zouden opduwen tot irritante fietsdrempels.De truc om te voorkomen dat wortels het straatwerk weer om-hoog duwen, is om ze flink te verwennen, vertelt uitvoerder Bart van Eimeren. “Dat doen we door de wortels zestig centimeter diep vrij te zuigen en in een granulaatbed te leggen met daarin veel voedingsstoffen. Ze hebben het dan zo goed, dat ze gaan groeien in het granulaatbed en niet in de gebieden daarbuiten om nieuwe voedingsstoffen te vinden. Dat remmen we extra af door op het granulaat een laag zand aan te brengen. Hoog lig-gende wortels snoeien we of duwen we naar onderen.”Een mooie aanpak, maar voordat je het granulaat rondom de wortels kunt aanbrengen, moet wel eerst alle andere grond worden verwijderd. Dat was in het verleden een combinatie van mechanisch graven en vooral veel handwerk. “En nog had je dan vaak veel beschadigingen en was het moeilijk schoon te krijgen”, weet Van Eimeren. Scholman vond een praktische oplossing in de mobiele zuigu-nit van Nimatech. Deze unit kan aan een mobiele kraan worden gehangen en wordt hydraulisch aangedreven. Een kraan met aansluitingen voor een sorteergrijper en een drukloze retour zijn feitelijk voldoende. In Utrecht hing Scholman de unit in een Liebherr 900, een mobiele veertientons kraan. “Dat werkte pri-ma”, stelt Van Eimeren vast. “Je bent flexibel en hebt voldoende vermogen om de unit aan te drijven. Rond de wortels werkt het prachtig. Wat voor grond het ook is, de zuigkracht is ruim vol-doende om alles weg te krijgen.”De unit, die een inhoud heeft van ongeveer 750 liter, bleek ook voldoende groot om vlot door te kunnen werken. “Dat komt vooral doordat het legen in een paar seconden is gebeurd. Wij konden de grond tussen de bomen storten waar geen wortels zaten en dus was het legen en weer verder.” Daar zit volgens hem ook het grote verschil met een zuigauto, die ook wel eens is ingezet. “Daarmee ben je minder flexibel en moet je vaak een eind rijden als je hem wilt legen. Nu kun je overal storten waar je wilt.” Ook financieel is dit volgens hem aantrekkelijk. “In zo’n sys-teem koop je een dure auto om te kunnen zuigen. Heb je geen werk, dan heb je er niets aan. Nu hebben we alleen een zuigunit waar we werk voor moeten vinden. Dat gaat vanzelf, merken we, want als mensen dit zien, ontstaan er vanzelf weer ideeën. Wij verwachten er daarom volop werk mee te krijgen.”

TEKST: Toon van der StokFOTO’S: Jos Scholman

Wij weten wat we verzekeren!

website: www.cumelaverzekeringen.nl | e-mail: verzekeringen@cumela.nl | telefoon: (033) 247 49 60

De verzekeringsspecialist in de cumelasectorAls dochter van brancheorganisatie CUMELA Nederland weten we als geen ander waar u als ondernemer mee te maken heeft, met welk materieel u werkt en welke risico’s u daarbij loopt. Ons advies en onze voorwaarden zijn daar dan ook volledig op afgestemd.

Onze voordelenü Persoonlijk contact met onze specialistenü Gemak en uitgebreide serviceü Kennis van de cumelasectorü Uitstekende prijs-kwaliteitsverhoudingü Soepele afwikkeling bij schade

“Een verzekering die past bij uw activiteiten is altijd goedkoper dan een verzekering die te weinig dekking geeft.”Paul Konings, verzekeringsadviseur

Printcampagne 2015.indd 6 26-10-2015 13:18:32

GRONDIG 9 2015 9

ondernemen met mensen

IJzersterk naar morgen“Dat zal nog een heel taaie klus worden”,

mailt een collega die deel uitmaakt van de selectiecommissie die de achttien inzendin-

gen voor de verkiezing van de CUMELA Onder-neming van het Jaar 2016 zal terugbrengen naar

drie nominaties. Over deze drie wordt op 13 januari - tijdens de Inspiratiedagen - door een vakkundige jury een oor-

deel geveld, waarna de winnaar bekend wordt gemaakt.

Met hulp van vakspecialisten nemen we deze weken de inzendingen aandach-tig door, controleren we informatie, checken we sociale media, jaarverslagen en andere zakelijke informatie en op die manier vormen we een beeld. Alleen op die manier komen we namelijk tot de keuze voor drie genomineerden, die in de volgende editie van Grondig aan u worden voorgesteld.

Groot, middelgroot en klein, allrounders en specialisten, actief in groen, grond en/of infra, ze zitten er allemaal bij. En inderdaad, het kiezen van de genomi-neerden is een heel taaie klus, omdat er zoveel moois voorbij komt. Zoveel waaruit weer eens blijkt wat voor een mooie sector we met elkaar vormen. Het merendeel van de inzendingen is van een hoog niveau en dat maakt dat je wel zes bedrijven zou willen nomineren. Of tien. Allemaal zijn het namelijk bedrijven die zichzelf ‘ijzersterk naar morgen’ vinden, omdat het modernste materieel en de nieuwste methodes worden ingezet, omdat ze keuzes hebben gemaakt om te groeien of juist om zich te specialiseren op een activiteit of een marktgebied. Of omdat ze doelgericht toewerken naar strategische keuzes voor de komende jaren. Elke inzender heeft zijn eigen, unieke verhaal.

Natuurlijk hoop ik dat u op 13 januari ook in de zaal bent om mee te maken welk bedrijf door de jury wordt gekozen tot Onderneming van het Jaar. Eigen-lijk is het gewoon een must dat u daar bij bent. Immers op de CUMELA Inspira-tiedagen - 12 en 13 januari - wilt u inspiratie opdoen, nieuwe ideeën horen, col-lega’s ontmoeten en vol ideeën de thuisreis aanvaarden. Met een to-do-lijstje met onderwerpen in het hoofd en handen die jeuken om het aan te pakken. Zaken die u direct kunt inpassen in uw bedrijfsvoering (“Waarom heb ik daar nooit aan gedacht?”) en goede voorbeelden van collega’s die het wiel al voor u hebben uitgevonden.

Terwijl de selectiecommissie vordert met haar werkzaamheden, moet deze Grondig al naar de drukker om op tijd bij u in de bus te vallen. Gelukkig maar, want zo blijven de namen van de genomineerden nog even bewaard en voe-ren we de spanning lekker op.

COMMENTAAR

Michiel Pouwels, Directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

GRONDIG 9 201510

ondernemen met mensen

Fabrikanten leren elektronica combineren

De Duitse professor Auernhammer bedacht al in de jaren negentig dat er een standaard moest komen voor het elektronisch

verbinden van trekkers en werktuigen. Het leverde Isobus op, dat in theorie een goede standaard was, maar het idee van aan-

sluiten en werken bleek vaak ver te zoeken. Met de oprichting van de AEF in 2008 ontstond een netwerk dat er wel in slaagde om

het ideaal van plug and play te realiseren. Het is nu aan de markt om de standaard te omarmen en ermee verder te gaan. Zeven

redenen waarom het systeem nu wel een succes kan worden. En drie reden waarom het toch mis zou kunnen gaan.

Waarom het een succes wordt

1. De basis is goedHet was al in de jaren negentig van de vorige eeuw dat de Duitse professor Auernhammer voorzag dat er in de land-bouw een heel nieuwe technologische ontwikkeling aan-kwam. Zijn tekening van een trekker met daaromheen aller-lei werktuigen die elektronisch zijn gekoppeld, is nog steeds

actueel. Zelfs het beeld dat dit moest il-lustreren, komt overeen met de huidige trekker-en-werktuigcombinaties. Hoe vooruitziend hij was, blijkt wel dat nu pas, ruim twintig jaar later, het moment nadert dat er inderdaad een probleem-loze koppeling komt tussen trekkers en

werktuigen. Met de bekende Isobus-stekker als herkenbaar voorbeeld, met daarachter een boekwerk aan afspraken hoe gegevens moeten worden uitgewisseld. Via het draadje van de stekker zou het op die manier mogelijk moeten zijn om werktuigen probleemloos aan een trekker te koppelen. Het systeem kwam er en al in 2001 waren tijdens de Agri-technica op de stand van de DLG de eerste trekkers met een Isobus-stekker te zien. In 2005 was die al massaal aanwezig.

Toch bleek het systeem vaak te falen. Niet gedacht was aan het verschil van kilogram per hectare of kilogram per afgelegde meter. Simpele verschillen in interpretatie bij fabrikanten, maar die een grote frustratie opleverden. Het re-sultaat was dat machines op zichzelf bleven staan en vooral eigen bedieningsschermen kregen, met als gevolg cabines vol met schermen bij gecombineerde werkzaamheden. Toch was de basis goed, want iedereen gebruikte wel de Isobus-stekker om elektronisch te communiceren.

2. Elektronica jaagt de industrie aanInmiddels is de elektronica een onmisbaar onderdeel van zowel trekkers als werktuigen. Sterker, het is momenteel de grote aanjager van veel vernieuwingen. Elektronische rege-lingen zorgen voor een betere verdeling van middelen en kunstmest, zorgen dat nergens overbodig wordt gezaaid en - last but nog least - spelen een grote rol bij de precisieland-bouw. Juist die nieuwe rol van de elektronica heeft geleid tot een groot aantal innovaties en machines die het aantrekkelijk maken om te investeren. Die investeringen zetten echter zo-wel trekker- als machinefabrikanten onder druk, want niets is zo vervelend als machines die toch niet blijken te luisteren naar het signaal van de trekker, of andersom. Of waarbij in het scherm van de trekker toch niet de informatie komt die werd verwacht. Het meest vervelend is dan het zoeken naar oplossingen, want waar zit de fout? En vooral: wie gaat het probleem oplossen. Als er iets is waar klanten gefrustreerd over zijn, dan is dat het wel: twee fabrikanten die vooral naar elkaar wijzen en een dealer die er tus-senin zit.

3. Misverstanden zijn opgelostHet niet werken van koppelingen tussen machines en werktuigen heeft in elk ge-val gezorgd voor een nieuwe drive om problemen op te lossen. Dit is begonnen met de start van de AEF op 28 oktober 2008. Het was een bijeenkomst van drie gro-te trekkerbouwers, verschillende grote machinefabrikanten en

HOOFDARTIKELIsobus plus AEF werkt

In het kistje zit alle elektronica van een Kuhn pers. Door deze aan te sluiten op de trekkersoft-ware kunnen de ingenieurs bekijken of alles werkt.

GRONDIG 9 2015 11

een aantal samenwerkende fabrikanten, waarop werd besloten om een eigen federatie op te richten. Zij besloten om machi-nes vooraf te gaan testen op de werking achter een trekker. Dit resulteerde nog datzelfde jaar in het eerste zogenaamde AEF-plugfest, waar niet alleen bedrijven uit Duitsland, maar uit heel Europa en uit Amerika aan meededen. Op deze bijeenkomst zitten de trekkerfabrikanten met de elektronica van de trekker klaar aan een tafeltje, waar de machinefabrikanten voorbij ko-men met het elektronische deel van hun machine. Dat wordt ter plaatse gekoppeld en daarna wordt met behulp van simu-latiemodellen gekeken of de combinatie werkt. Vooral in de beginjaren waren er veel combinaties die helemaal niet sa-menwerkten, maar het voordeel was dat de technische ontwik-kelaars van beide partijen visitekaartjes hadden uitgewisseld. Zij konden nu vanaf hun eigen ontwikkelingsafdeling met de ander communiceren om de problemen op te lossen. Tegelijk kwamen er ook veel misverstanden boven tafel. Die resulteren

door de vele onderlinge contacten ook in aanpassingen van de Isobus-norm. Zodat het oude ideaal, een goede stan-daard voor de uitwisseling van elektro-nische gegevens, steeds dichterbij komt.

4. Samenwerking in de industrie is uniekBijzonder hoopgevend voor de ontwikkeling van Isobus en alles wat daarmee samenhangt, is de goede samenwerking tussen alle partijen die is ontstaan in de AEF. Al deze bedrijven conformeren zich aan de standaard die gezamenlijk wordt ontworpen. Opvallend is dat ook de grote trekkerfabrikan-ten zich hierachter scharen, ondanks hun verschillende visies op sommige ontwikkelingen. Neem de nieuwe standaard die is ontworpen voor de aansluiting van werktuigen die met hoge elektrische spanning gaan werken. Het gaat daarbij om vermogens tot 150 kW die uiteindelijk door de kabel en stekker moeten. In de discussie geldt daarbij de vraag: gaan we vanuit de trekker gelijkstroom of wisselstroom naar het werktuig sturen? John Deere zet daarbij al lange tijd in op het gebruik van wisselstroom aan de stekker, vooruitlopend op de ontwikkeling die gaande is, waarbij nu op sommige werktuigen een omvormer is gebouwd die de stroom omzet van gelijkstroon in wisselstroom. John Deere heeft het idee: dat doen we wel op de trekker, want dat spaart kosten als je meerdere werktuigen hebt. De andere trekkerfabrikanten willen daar nog niet aan en houden vast aan gelijkstroom. Aan die discussie is een eind gemaakt door een stekker te maken die beide stroomsoorten aan kan.

5. Testen gaat nu voor producerenEen belangrijke stap voorwaarts die dankzij de AEF is gezet, is het testen voordat de machines in productie gaan. Het bete-kent dat fabrikanten nu al met prototypen van machines naar het plugfest gaan en deze daar al aan de verschillende trek-kers en liefst ook nog verschillende generaties van trekkers-oftware hangen. En nog belangrijker: dat de fabrikanten nog voor de nulserie het veld in gaat naar één van de vijf officiële AEF Test Labs gaan om de uiteindelijke AEF-certificering te verkrijgen. Op het plugfest afgelopen maand in Duitsland was het mooi om te zien hoe fabrikan-ten met karretjes en kratten door de ruimte gaan om hun software en bestu-ring van de nieuwe machine te testen. Vooral bij nieuwe machines zal de kans dat een koppeling tus-sen trekker en werktuig niet lukt een stuk kleiner zijn.

6. AEF is wereldplatform gewordenWie beweert dat de AEF alleen maar werkt met Duitse pro-ducten heeft het mis, al is wel veertig procent van de leden afkomstig uit Duitsland. Dat komt echter vooral doordat daar de meeste machinefabrikanten gevestigd zijn. Veel belang-rijker is dat ook Amerika volop meedoet en ook Amerikaan-se fabrikanten meewerken aan het formuleren van nieuwe normen en het harmoniseren van de huidige, inclusief het maken van afspraken voor de uitvoering van nieuwe stan-daarden. Naast Amerika en Europa is er ook elders belang-stelling voor deze organisatie. In Azië is Kubota een belang-

rijke speler, die inmiddels ook tot de deelnemers behoort. Ongetwijfeld is die fabrikant daarbij gestimuleerd door de drijvende krachten bij Kverneland in Nieuw-Vennep, die al jaren werken aan een standaard en altijd zoeken naar een

Isobus plus AEF werkt

Trekkers en machines met deze sticker zijn ISOBUS gecertificeerd. In een database is dan terug te vinden voor welke programma’s.

ondernemen met mensen

GRONDIG 9 201512

probleemloze koppeling tussen trekker en werktuig. Inmiddels is binnen Kubota en Kverneland afgesproken dat alle ma-chines die nu nieuw de markt op gaan Isobus-gecertificeerd moeten zijn.

7. Normen gaan voor ontwikkelingEen belangrijk neveneffect van de samenwerking van nage-noeg alle fabrikanten in de AEF is dat nu vooraf veel meer wordt nagedacht over een gezamenlijke ontwikkeling. Het is zelfs zover dat in sommige gevallen er eerst normen wor-den opgesteld voor de daadwerkelijke praktijkontwikkeling volgt. Een voorbeeld is de high-voltage-stekker, maar nog

duidelijker is dat bij de nieuwe normen voor de high-speed-Isobus. Nu de fa-brikanten merken dat de huidige band-breedte te klein wordt om de data van trekker naar werktuig of omgekeerd vlot te zenden en te verwerken, wordt er na-

gedacht over een nieuwe standaard. Dat maakt dat er ver-trouwen is dat er in de toekomst werkelijk sprake kan zijn van plug en play en dat machines en werktuigen probleemloos zijn te koppelen. Daarmee zal het ideaal van het idee na on-geveer 25 jaar toch verwezenlijkt zijn.

Waarom het mis kan gaan

1. Kleine fabrikanten vinden certificering te duurDe geheel nieuwe opzet van Isobus draait om de certificering, waarbij klanten de garantie krijgen dat een combinatie werkt volgens de standaard-testprotocollen. Een mooie opzet met inmiddels vijf verschillende onafhankelijke instituten die de certificering voor AEF verrichten. Een probleem is dat nu nog maar beperkt machines zijn gecertificeerd. Dat zal snel moeten veranderen om klanten aan het gebruik van de database te krij-

gen. Gebeurt dat niet, dan zullen de klan-ten zich er ook snel van afkeren.Een andere bedreiging zijn de kosten voor certificering. Met name voor klei-ne bedrijven of voor kleine series kan dat een belemmering zijn. Toch zal dit

noodzakelijk zijn om een breed gedra-gen systeem te krijgen waarin klanten voldoende vertrouwen hebben. Het is dus aan alle 200 AEF-deelnemers om hier aan te werken.

2. Rechtrijsystemen, hebben geen Isobus-standaard

Een extra probleem dat de laatste jaren is ontstaan, is het ontbreken van een standaard voor de rechtrijsystemen. Elke fabrikant werkt nu met zijn eigen niet-gestandaardiseerde systeem. Het gevolg is dat deze allemaal op hun eigen ma-nier de data verwerken. Een enorme gemiste kans van de industrie, want doordat er nu zoveel systemen zijn, zal het moeilijk zijn deze weer op één lijn te krijgen. Bij elk systeem hoort straks dus weer een eigen koppeling naar de machi-negegevens, met als gevolg weer veel frustratie. Er is wel ge-probeerd dit binnen Isobus te krijgen, maar door het grote aantal aanbieders is dat mislukt. Een enorme gemiste kans.

3. Klanten gebruiken het niet Alles valt of staat natuurlijk met de acceptatie door klanten. Voor hen blijft het lastig dat ze niet direct kunnen zien of een combina-tie werkt of niet. Daarvoor zullen ze op een website of via een app moeten onderzoeken of de gekozen com-binatie samenwerkt. Daarbij moet voor elk onderdeel, dus oppervlaktemeting of sec-tiecontrole, worden gekeken in hoeverre de trekker bij het werktuig past. Klanten zelf zullen die moeite waarschijnlijk niet nemen, maar vertegenwoordigers hopelijk des te meer. Zij kunnen met gebruik van de app aan de verkooptafel laten zien dat een com-binatie werkt op bijvoorbeeld de aanwezige trekker. Lukt dat en zijn de resultaten goed, dan kan dit de missing link zijn. Blijkt het niet te werken, dan kan een universele data-uitwisseling tussen machine en trekker weer erg ver weg zijn. Dan blijft de machine-gebonden tablet of monitor met eigen besturing. De komende jaren zal uitwijzen of dit de oplossing is.

TEKST: Toon van der StokFOTO’S: Toon van der Stok en fabrikanten

Verklarende woordenlijst

IsobusStandaardsysteem voor het aansluiten van een werktuig op de trekker. De stek-ker is er niet alleen voor dataoverdracht, maar ook voor de stroomvoorziening en simpele aan-uitschakelingen. Voor data-overdracht zijn al in 1995 afspra-ken gemaakt met welke standaarden wordt gewerkt. De officiële norm is ISO-11783, die is verdeeld over veertien sub-

delen. ISO staat hierbij voor Internatio-nale Organisatie voor Standaardisatie.

AEFSamenwerkingsverband van bijna 200 fabrikanten om te zorgen dat machines en trekkers inderdaad probleemloos samenwerken. Dat is ook bedoeld om onvolkomenheden in het datasysteem op te lossen. Onder de AEF zijn inmid-dels meer dan tien werkgroepen actief om op onderdelen overeenstemming

te bereiken. Bijzonder is dat niemand in dienst is bij de AEF. De werkgroepvoor-zitters en leden krijgen van hun werkge-ver tijd om dit werk te doen.

AEF-certifiedLogo dat aangeeft dat een trekker of werktuig voldoet aan de Isobus-stan-daard conform de AEF-testprotocollen. Wel opletten dat al voor delen van de automatisering een certificaat wordt verleend. Welke dat zijn, moet worden

opgezocht in de database. Zie het vol-gende punt.

Isobus-app en AEF-databaseIn een apart databestand is vastgelegd welk werktuig probleemloos met welke trekker samenwerkt. Opzoeken kan vanaf trekkertype of vanaf machine. De database wordt continu up-to-date ge-houden. Wel opletten dat per jaargang en per type er weer verschillende combi-natiemogelijkheden zijn.

7250 TTV: € 7.380/JAARZUINIGER DAN HET

GEMIDDELDE.

Profi tractortest 09/2014: Te mooi om waar te zijn? Met 243 g/kWh bij nominaal toerental en slechts 229 g/kWh bij maximaal vermogen speelt de 7250 TTV in zijn klasse aan de top, en overtreft de concurrentie, zelfs wanneer men de 20 g/kWh AdBlue optelt bij deze cijfers. Nog beter vergaat het de testkandidaat bij de PowerMix: 264 g/kWh (+ 24,2 g/kWh AdBlue). Dit is een zeer goed resultaat, en meer dan 10% minder dan het gemiddelde test resultaat van alle eerder geteste tractoren. En tijdens transport? Ook hier presteert de 7250 TTV zeer goed. Bij 40 km/u is het brandstofverbruik 514 g/kWh, meer dan 12% zuiniger dan het gemiddelde van alle kandidaten. Zelfs met 50 km/u is het verschil nog 3% gunstiger dan het gemiddelde. De Profi DLG PowerMix test van 09/2014 laat zien dat met 264 g/kWh de 7250 TTV 30 g/kWh efficienter dan gemiddeld (294 g/kWh) is. U bespaart 6.2 l/u. Met een dieselprijs van bijvoorbeeld € 1,19 betekend dit € 7,38 per uur. Bij 1.000 uur per jaar bespaart u € 7.380 of € 73.800,- in 10 jaar!

DEUTZ-FAHR is een merk van

DEUTZ-FAHRLUBRICANTS

deutz-fahr.com Het gebruik van originele koel- en smeermiddelen wordt aanbevolen.

7250 TTVg/kWh

ten opzichte

van het gemiddelde

Ubespaart

of

264

6.200 l/JAAR

7.380”/PER JAAR

ADV_7250_TTV_PowerMix_230x297_NL.indd 1 07/07/15 10.12

GRONDIG 9 201514

ondernemen met mensen

AEF maakt Isobus werkendPeter van der Vlugt, Kverneland Group Mechatronics

Het is de grootste vrijwilligersclub binnen de leveranciers van agrarische machines: de AEF. Gezamenlijk proberen de fabrikanten

hier te zorgen dat de elektronica werkt en dat aansluiten op een trekker echt plug and play is. Uniek is het volgens AEF-voorzitter

Peter van der Vlugt van Kverneland Group Mechatronics dat alle grote fabrikanten meedoen. “Ik ken geen andere industrie waar

concurrenten zo nauw samenwerken aan standaarden.”

Staand bij de wand met verschillende zogenaamde Isobus-schermen van Kverneland, maar ook van alle andere grote fabrikanten van werk-tuigen en trekkers, schetst Peter van der Vlugt, hoofd technologie van Kverneland Group Mechatronics, het dilemma waar de industrie nu voor staat. “Wij zijn continu bezig met vernieuwing en zo ook met de volgende generatie van onze schermen. Tegelijk zitten we midden in de discussie of dat weer een eigen scherm wordt of dat de technologie zich beweegt naar tablet-achtige consumentenoplossingen, zoals een iPad. We zien nu dat fabrikanten voor hun eigen machinegebonden scherm soms al voor die oplossing gaan, zoals Väderstad of Bogballe. Daarmee laten ze dus het Isobus-principe los. Daarbij is dan ook nog een apart stuk hardware nodig om draadloos en veilig met de machine te com-municeren. Nu gaat ook Claas echter die weg op en zijn er geluiden dat er meer gaan volgen. Het is wederom een uitdaging om dit als industrie in goede banen te leiden en daar via de AEF duidelijke afspraken over te maken. Eén ding is namelijk zeker: de boer of loonwerker zit er niet op te wachten dat deze tablets en apps onderling weer niet communiceren.”

De vraag ‘tablet of eigen terminal?’ die nu opdoemt, geeft direct aan hoe snel zaken ook in de digitale wereld van agrarische machines kun-nen veranderen. Terwijl Van der Vlugt nu net zo blij is dat via de AEF veel problemen zijn opgelost. Hij is nu bijna vier jaar voorzitter van dit gezel-schap en bezig aan zijn laatste jaar. In die periode is de AEF, die werd op-gericht door een aantal grote bedrijven die wilden komen tot een betere afstemming van de elektronica tussen machine en trekker, uitgegroeid tot een organisatie met bijna 200 leden. Daaronder zijn nu alle grote fa-brikanten van trekkers en landbouwmachines, maar ook heel veel kleine leveranciers. Bijna allemaal zijn ze twee keer per jaar aanwezig op het zogenaamde Plugfest, te vertalen als stekkerfeest. Dit stekkerfeest is wel het grote succes van de AEF, benadrukt Van der Vlugt. “Ik ken geen enkele andere industrie waar zoveel fabrikanten en concurrenten samen komen om gezamenlijk te testen of hun combinatie werkt voordat ze naar een officiële certificering gaan”, zegt hij. Het is om die reden dat hij verwacht dat met de stappen die de afgelopen periode zijn gezet, waarbij machines die aan de Isobus-voorwaarden voldoen een certificaat krijgen, er echt een doorbraak komt in het gebruik van elektro-nica. “Als iets is opgenomen in de database voor bepaalde eigenschap-pen, zoals een koppeling met sectiebesturing of variabele dosering,

hoeven gebruikers ook geen angst te hebben dat iets niet functioneert. Dat is juist wat er de afgelopen jaren aan ontbrak. Wij beloofden via de universele stekker wel dat het zou werken, maar in de praktijk bleken er nog veel losse eindjes, waardoor het niet functioneerde.”

Nu de basis op orde is, begint voor de AEF een nieuwe fase. De laatste jaren zijn nieuwe werkgroepen opgericht die zich bezig houden met de nieuwe ontwikkelingen op elektronicagebied. Zo is er nu een werkgroep rond het vraagstuk van het aansturen van de trekker door de machine, bijvoorbeeld bij een rondebalenpers waarbij de pers afhankelijk van de invoer de snelheid regelt. Dit zogenaamde Tractor Implement Manage-ment (TIM) is nu in opkomst. “Mede door de eerste standaardregels die al door de AEF zijn gezet”, vertelt Van der Vlugt. “Maar er is ook nog veel niet opgelost. Zo vinden nog steeds discussies plaats over hoe je kunt regelen dat de aansturing tussen een John Deere-pers en een Case IH-trekker goed verloopt. Het gaat dan vooral om de verantwoordelijkheid en de veiligheid, want stel dat de trekker door een communicatiefout plotseling de sloot inrijdt. Of dat een onbekende machinefabrikant of een dealer iets opbouwt wat zich voordoet als elektronica van een ge-certificeerde fabrikant om de boel te hacken of na te bootsen? Wie is dan verantwoordelijk en hoe weet je zeker dat dit niet kan gebeuren? Het zijn zaken waarin vooral John Deere een grote rol speelt. Die fabrikant is hier-in zelf al ver, maar je merkt dat die deze kwesties ook goed overdenkt. Onze werkgroep is daarom nog bezig om een soort veilig elektronisch certificaat op te stellen dat garandeert dat een machine bij een trekker past. Het idee is dat ze dit samen moeten hebben uitgewisseld voor ze kunnen samenwerken. Denk aan het internetbankieren. Daar worden ook dergelijke certificaten ter beveiliging gebruikt.”Tot het zover is, zal het volgens Van der Vlugt op dit gebied vooral een

merkgebonden combinatie blijven. “We zullen dus zien dat rood met rood en groen met groen samenwerkt, zoals je nu op de Agritechnica zult zien dat een Case IH-pers een Case IH-trekker en een John Deere-pers een John Deere-trekker aanstuurt. Dat kan veilig, omdat trekker en machine op elkaar zijn afgestemd. En we hebben wel een Pöttinger en een John Deere gezien, maar heb jij die al zien rijden? Dat komt er zeker, maar dan moeten we wel eerst een goed protocol hebben om er zeker van te zijn dat er niets misgaat.”

VENT EN VISIE

“De boer of loonwerker zit niet te wachten op tablets die onderling weer niet communiceren.”

“De aansturing van de trekker door het werktuig blijft voorlopig merkgebonden.”

GRONDIG 9 2015 15

Naast deze TIM-toepassing werkt de AEF inmiddels aan een aantal grote nieuwe projecten, zoals een nieuwe standaard voor snellere datacommunicatie tussen trekker en machine. Door het toegenomen aantal functies kan de huidige Isobus-standaard dat in de toekomst niet meer aan, dus wordt er nu nagedacht over een nieuwe snelle vorm om de commu-nicatiekracht van nieuwe computers te kunnen benutten. Vergelijkbaar is de discussie over een nieuwe stekker om met hogere voltages te kunnen gaan werken. Nu machines meer door elektromotoren aangedreven onderdelen krijgen, moet er ook meer stroom naar toe. De huidige 12-volt-kabel is daar-voor niet toereikend, dus moet er wat nieuws komen. Som-mige fabrikanten zoeken dat nu in een eigen, door de aftakas aangedreven generator (Väderstad), maar binnen de AEF is er een werkgroep die direct met een nieuwe standaard wil komen. Als tussenstap verwacht Van der Vlugt daarbij eerst een overstap naar systemen met 48 volt. “Je ziet dat al in de automotive-industrie en van daaruit kun je eenvoudig ook nog naar 12 of 24 volt. Belangrijk is wel dat met een dergelijke uitbreiding alles compatibel blijft met de bestaande Isobus-systemen. Pas verder weg in de toekomst zullen de echte hoog-voltagesystemen met 750 volt komen.”

Nu het gebruik van elektra een nieuwe fase in gaat, verwacht Van der Vlugt ook een andere benadering van de markt bij het inzetten van de elektronica. “De komende jaren zullen we ongetwijfeld een verschuiving zien naar een model waarbij gebruikers een jaarlijks abonnement krijgen en minder be-talen voor de aanschaf. Op die manier ontvangen de leve-ranciers ook een bedrag waaruit ze het onderhoud en - nog belangrijker - updates kunnen verzorgen. Door het toegeno-men gebruik krijgen bedrijven steeds meer behoefte aan het up-to-date houden. Voor het oplossen van kleine problemen, maar ook voor het implementeren van nieuwe handigheidjes. Daarvoor moet nu nog iemand met een laptop langs de trek-ker of het werktuig, maar ook daar gaan de ontwikkelingen heel rap. De duurdere machines worden wel al uitgerust met internetverbindingen en dus zullen er ook andere update-scenario’s ontstaan.”Of het straks helemaal afgelopen is met alle schermen in de cabine en alles via één scherm verloopt, betwijfelt hij. “Je ziet nu wel schermen die groot genoeg zijn, maar dan nog willen we zoveel regelen dat het toch niet allemaal past of overzich-telijk blijft. Je ziet dat nu ook bij sommige trekkerfabrikanten die werken met een klein scherm voor de trekker en een gro-ter voor de werktuigen. Het alternatief waarbij het trekkers-cherm alle trekkergebonden functies regelt en het tweede scherm alle machine-instellingen zal ook wel blijven. Dat is niet erg, als je dan maar zeker weet dat op dat tweede scherm ook alle machines kunnen worden bediend. Dat dit nu lukt, is het succes van de AEF.”

TEKST: Toon van der StokFOTO: Duas

VOLUMEKIPPER TMK , BULL EN TDK JUMBO

HOOG NUTTIG LAADVERMOGENExtreem stabiel, hoog belastbaar, robuust

De Nr 1 van de

landbouwaan-

hanwagens in

Europa

Schakel om naar vol vermogen

✆ : +32 477 504 236 * ludopauwels@skynet.be www.fl iegl.com

De beste in het veld

• Deutz 12 liter V6 AdBlue motor 330kW-450PK• Traploos hydraulisch-mechanische aandrijving• Cabine met joy-stick & touchscreen bediening• 19.500 Liter polyester tank• 9000 Liter/min. mestpomp met 8” of 10”

zuigarm met turbopomp• Laagste gewicht per wiel met beste gewichtsverdeling• 2 wiel-, 4 wiel- en hondegang besturing• 3,00m breed met 1050/50R32 banden,

alle wielen aangedreven en te sperren.

Optie: mechanisch aangedreven Tebbe strooier

Vredo Trac VT4546

Verkoop Nederland: André de Waard +31 (0) 6 53 43 73 11 of adwaard@vredo.nl

www.vredo.nl

MestTracs Zodenbemesters Snijfilter Doorzaaimachine Kommunaal Trac

Laagste gewicht per wiel

De Stenenmaat 15, 7071 ED, Ulft (Gld), Tel. 0315-695470

Caesar 1500-serie (10 t.) Caesar, de multifunctionele krachtpatser!

140 en 175pk John Deere motoren,

hydraulische en mechanische aandrijving, grote trekkracht, tot 40% brandstofbesparing, grote banden, lage bodemdruk, compact, hoge

hydraulische capaciteit, hoge rijsnelheid.

Caesar 2500-serie (14 t.)

Berm- en slootonderhoud, landschapsonderhoud,

bosbouw en grondverzet

w w w . w e l l i n k c a e s a r . n l

Nijemirdum | Tel.: 0514 - 57 18 26 | www.buma.com | info@buma.com

Groen, grond eninfra producten

SLEEP- EN TRANSPORTSLANG

gemaakt voor de zwaarste omstandigheden

Lange sleutels Klem voor mestslangStorz koppelingmet boutvergrendeling

ondernemen met mensen

18 GRONDIG 9 2015

Meestal meerwaarde en vaker maatwerkMaatschap Hoekstra, Hantumhuizen

Inspelend op de vraag van een grote klant met veel hectares op afstand zette Jan Hoekstra dit jaar de grootste 50-kuubs Pöt-

tinger Jumbo-drieasser in. De wagen blijkt juist ook meerwaarde te leveren bij percelen dicht bij de inkuilplek. Met deze wagen

kan Hoekstra daardoor bij veel klanten beter maatwerk afleveren en dus is de wagen een blijver.

Een klant van Hoekstra had land geruild met een akkerbou-wer, met als gevolg dat de veehouder 25 hectare op circa vijf tot tien kilometer van de boerderij had liggen. Hoekstra ging om tafel om te bespreken wat de beste oplossing was om het gras bij de boerderij te krijgen. De keuze was óf drie Pöttin-ger Jumbo’s heen en weer laten rijden, óf op de kopakker los-sen, met een mobiele kraan overladen en dan met de contai-nervrachtwagen transporteren. Dat laatste zag Jan Hoekstra niet zitten, omdat de afstand daarvoor te kort is. Je bespaart een combinatie in het veld, maar moet wel een vrachtwa-

gencombinatie en een mobiele kraan inzetten. Dus kwam hij op het idee op een extra grote wagen in te zetten. Importeur Duport levert de grootste Jumbo Combiliner-drieasser met 50 kuub bakinhoud en circa 100 kuub los gestort en wilde wel zo’n wagen in Nederland hebben draaien. Er werd een overeenkomst aangegaan om de wagen dit jaar te huren om te kijken of die voldoende meerwaarde levert. Zo verscheen dit voorjaar de grootste Pöttinger Jumbo 10010 met onge-veer een derde meer inhoud dan de eigen 37-kuubs tandem-Jumbo Combiliners waarmee Hoekstra rijdt.

STERK WERK

GRONDIG 9 2015 19

VoorrijdenIn de buurt van Hantumhuizen zijn veel grootschalige boe-renbedrijven met ruime percelen. Je verwacht dan weinig beperkingen. Ook al zijn de opritten vaak nog nauw, dat moet kunnen. Op de erven is echter niet altijd even veel ruimte. Veel stallen zijn wel vergroot, maar de kuilplaten en sleufsilo’s zijn lang niet altijd aangepast. De ruimte ervoor is vaak krap en er moet achterwaarts tegen de kuilhoop op worden gelost. Overrijden is niet altijd aan de orde. Hoekstra ging hierover het gesprek aan met boeren en bij twijfel reed hij eerst een keer leeg voor om te kijken of het kon. Grootte zit namelijk voor een deel tussen de oren. De wagen is met twaalf meter lengte iets meer dan twee meter langer dan een 6610-tandemasser. Daarbij zwaait ‘de kont” amper meer uit, omdat het draaipunt verder naar achteren ligt. Verder is de wagen dertig centimeter breder, maar niet hoger. Hoekstra bevestigt dat dit voorrijden helpt. “Natuurlijk zijn er boeren waar je niet terecht kunt, maar dat zijn er maar een paar. Het gaat dan vooral om krapte voor de kuil in combinatie met gladde kuilplaten en verharding. Als het glad is, moet je er recht voor kunnen rijden, anders krijg je zo’n zware drieas-ser niet tegen de kuilhoop op gereden. Dat is de enige echte beperking.”

Dichtbij ookHoekstra benutte dit seizoen door de wagen bij zoveel mo-gelijk klanten in te zetten. Hij verwachtte te scoren, omdat bij de reguliere inzet van twee 37-kuubs combinaties de shovel vaak de beperkende factor is en je bij de inzet van een en-kele 37-kuubs wagen capaciteit te kort komt. Dat pakte goed uit. Jan: “Een grote wagen past bij percelen aan huis beter dan twee 37-kuubs. De grote wagen kan de shovel goed bij-houden, er is op de kuil meer rust en de grotere partij is in de regel snel verdeeld. Per saldo krijgt de boer het zo beter aangereden en is hij per hectare ook nog goedkoper uit”, al-dus Hoekstra. Hij rekent dit eenvoudig voor. “Voor de grote wagen rekenen wij ongeveer een derde meer, gelijk aan de extra capaciteit. Dus de boer bespaart per uur twee derde wagen. De capaciteit is nagenoeg gelijk en de kuilkwaliteit neem toe door meer rust op de kuil.”

Voor verderaf kijkt Hoekstra naar de situatie. “Voor dat stuk op afstand rijden we normaal met drie 37-kuubs wagens, nu met één grote en één kleine. Dat bleek goed te passen”, aldus de ondernemer. Daartussen is natuurlijk een middengebied. “Er zijn ook klanten die de percelen deels op afstand hebben liggen. Dan passen twee gewone wagens weer beter.

Maatschap HoekstraMaatschap Hoekstra in het Friese Hantum-huizen is een gecombineerd loon- en me-chanisatiebedrijf, gerund door Jan Hoek-stra. Broer Frans is mede-vennoot en werkt dagelijks mee. De mechanisatietak is ge-heel ondergebracht bij medewerker Gerard Wiersma. Deze tak werkt zelfstandig. Wel is er uitwisseling van diensten en mankracht voor een betere arbeidsfilm. Hoekstra is een puur agrarisch loonbedrijf met voorname-lijk veehouderijwerk en wat akkerbouw-werk. Het bedrijf verricht ook grondverzet-werkzaamheden, vooral bij boerenklanten. Sloten schonen is ook een belangrijke klus. Bij Hoekstra werken twaalf personen, van wie vijf bij de mechanisatietak. Voor meer informatie: www.maatschaphoekstra.nl.

Mechanisatie belangrijkDe mechanisatietak met McCormick als hoofdmerk werkt geheel zelfstandig. De meerwaarde voor Hoekstra is het contact met de klanten en de uitwisseling van diensten. In drukke tijden werken de monteurs mee met de jongens in het loonwerk en omgekeerd ook. Voor de klanten werkt Hoekstra ook hier laagdrempelig; geen ge-likte showroom en geen erf vol inruilers. Gewoon achterom komen, ongeacht merk of status, en als er echt wat aan de hand is, dan er met de servicebus naar toe. Hoekstra geeft aan dat vertrouwen on-derling en elkaar wat gunnen hierin belangrijke factoren zijn.

GRONDIG 9 201520

Of we pakken dan toch één grote en één kleine, waarbij met de grote de percelen op afstand worden gepakt.” Daar zit de kern. Jan Hoekstra kan zo met drie wagens - één grote en twee kleinere - beter inspelen op de situatie bij de klant. Het aantal keren dat de grote mee gaat, is dermate groot dat Jan Hoekstra van plan is de wagen definitief aan te schaffen. “Bij ongeveer zeventig procent van mijn klanten kan ik deze wagen efficiënt inzetten”, zegt hij. Een tweede ziet hij zo nog niet zitten. “Twee grote past zelden, de mix van twee kleinere en één grote is voor mij het best.”

Hakselaar blijftHoekstra gaat het gesprek over dit onderwerp met de boe-ren aan. Op basis van die gesprekken verwacht hij geen toe-name van het oprapen versus hakselen. “De wagen zal voor de boer goedkoper zijn, maar wij zien dat die nu scherper let op kuilkwaliteit om zo veel mogelijk melk uit een kilogram gras te halen. Wij hakselen ongeveer veertig procent, dat zal zeker zo blijven. In nattere omstandigheden, bij de eerste twee snedes, blijven boeren om de hakselaar vragen.”

Hoekstra geeft aan dat de wagen een prima snijkwaliteit le-vert. “Wij rijden normaal met de helft van de messen. Moch-ten we niet kunnen hakselen - omdat we vol zitten - en toch met de wagen komen, dan monteren we alle messen”, ver-telt hij. Ook gaat hij het gesprek aan over zelf wiersen of uit-besteden. “De Pöttinger heeft hier weer een plus, omdat er een bredere pickup van 2,15 meter op zit. Je kunt dan breder wiersen en dat geeft een betere vulling van de wagen.”

Gelijk vermogenVoor de 37-kuubs Jumbo’s staat normaal een 154 kW (210 pk) McCormick 7680. Deze staat ook voor de grote Jumbo 10010. Jan: “Geen probleem, de invoer vraagt hetzelfde vermogen en de gevraagde trekkracht in het veld is vanwege de tridem zeker niet hoger, maar eerder lager, evenals de insporing. En dankzij het hydraulisch geveerde tandemonderstel loopt de wagen rustiger. Ook op de weg zijn er geen problemen. Wij zien geen reden er een trekker met meer vermogen voor te zetten.”

Hoekstra geeft aan dat het brandstofverbruik vergelijkbaar is. En dan komt het totaalplaatje voor hem ook goed uit. “De wagen is met bruto circa € 170.000,- natuurlijk ruim de helft duurder, maar de operationele kosten - trekker en man - zijn gelijkwaardig. In het uurtarief zit de hogere aanschafprijs verwerkt, dus kan het voor ons ook uit”, concludeert hij. Het enige is dat je voor het tegen de bult opduwen wel wat meer trekkermassa kunt gebruiken. “Voor die paar gevallen alleen ga je geen zwaardere trekker kopen”, zegt de ondernemer. En dus is de 10010 bij Hoekstra een blijver.

TEKST: Gert VreemannFOTO’S: Vreemann, Pekkeriet

Slotenwerk is een belangrijke neventak, die goed past in de arbeidsfilm. Grondverzet wordt vooral uitgevoerd bij agrarische klanten.

Gras hakselen is duurder, maar is een blijver omdat de boeren van mening zijn dat je dan een hogere voederwaarde in de kuil krijgt. Dat is voor hen belangrijker.

Door het gesprek met de veehouders aan te gaan, is het aandeel harken bij Hoekstra sterk gestegen. Hij harkt nu zo’n 1500 hectare met twee middenafleggers.

GRONDIG 9 201522

ondernemen met vaktechniek

DijkdoorbraakGebr. Van der Poel laat dijk doorbreken

PROFILEREN

De hele wetenschappelijke waterwereld keek de afgelopen maand mee bij de laatste fase

van een ontgraving van een polder door Gebr. Van der Poel. In een polder die wordt terug-

gegeven aan de natuur werd een echte dijkdoorbraak geforceerd. De resultaten moeten

uitwijzen of de huidige modellen voor de berekening van de stevigheid van dijken klop-

pen. Voor Van der Poel was het vooral bijzonder om met zoveel instituten samen te werken.

GRONDIG 9 2015 23

Om half zeven in de ochtend van 14 oktober is het dan zover. Plotseling begint de dijk te bewegen en binnen enkele seconden neemt het water een stuk dijkli-chaam van bijna dertig meter mee. Rietkragen spoelen weg en liggen later tegen de opgeworpen nooddijk. In het weggespoelde gat liggen buizen en kabels die laten zien dat hier niet zomaar een dijkdoorbraak optreedt, maar dat het een groot wetenschappelijk experiment is. Dat is bedoeld om te bepalen hoe sterk een veen-dijk nu werkelijk is en in hoeverre deze moeten worden versterkt om een sterke stijging van de waterstand door heftige regenval met als gevolg volle boezems te kunnen opvangen. Belangrijk, want alleen al van deze veendijken ligt in Ne-derland meer dan 3000 kilometer. Als daar op onderhoud kan worden bezuinigd, levert dat alle water- en dijkbeheerders groot voordeel op.Het experiment wordt uitgevoerd door een aantal verschillende instanties. Lei-dend is de Technische Universiteit Delft, die hier de meeste meetapparatuur heeft geplaatst. De TU doet dit samen met Deltares (onderzoeksinstituut voor water-beheer), Stowa (kenniscentrum voor waterbeheer) en het Hoogheemraadschap Rijnland (eigenaar van de polder). Allemaal stonden ze in de laatste fase klaar om de medewerkers van Loon- aannemersbedrijf Van der Poel aanwijzingen te geven. Projectleider Dennis de Jong merkt dat vooral als het spannend wordt iedereen zijn eigen idee heeft. “Dat is wel eens lastig, want dan wordt er verwacht dat je per direct voor hen klaar staat. Terwijl we onze mensen echt moeten inroosteren, want we hebben het hartstikke druk. Ze vonden het soms maar moeilijk te begrijpen dat wij niet even een machinist konden vrijmaken.”

Dat was extra moeilijk omdat in het veiligheidsplan was opgenomen dat bij elke graafbeweging waarbij de dijk zou kunnen doorbreken ook een duikersploeg pa-raat zou staan. “Dat moet je dus nakomen, anders krijg je daar een reprimande over. Maar die duikers hebben ook gewoon hun eigen werk en planning.”Veiligheid stond voor Hoogheemraadschap Rijnland hoog in het vaandel bij het gunnen van het project. Dankzij het plan van aanpak haalde Van der Poel hierbij het hoogste aantal punten, wat mooi aantelde in dit EMVI-bestek. Zelfs iedereen die met het bootje over voer naar de polder moest dus een zwemvest aan. Ook tijdens het werk was iedereen, inclusief bezoekers, verplicht een zwemvest te dra-gen. Een regel waarop streng werd toegezien, volgens eigenaar Dammie van der Poel. “Terecht, want dat spreek je af.”

De dijkdoorbraak was de laatste fase van een project dat al dit voorjaar startte. Toen werd begonnen met het afgraven van een zes hectare groot poldertje. Dat is nu als vervangend waterobject toegevoegd aan de uitlopers van de Kagerplassen. Tot vorig jaar was dit landbouwgrond, waar gras werd ingekuild en waar soms wat vee liep.

Project: Herinrichting Leendert de Boer-polderOpdrachtgever: Hoogheemraadschap RijnlandAannemer: Gebr. Van der Poel, Oud AdeLooptijd: april 2015 tot en met december 2015Aanneemsom: € 450.000,-Projectgegevens: • Totaal grondverzet circa 25.000 kubieke meter• 730 meter golfbreker bestaande uit een palenrij met wilgentenen• 310 meter golfbreker bestaande uit een aaneengesloten palenrijWerkzaamheden: de eerste en tweede fase besloegen het verwijderen van één meter teellaag, het ophogen van de oosthoek en paaiplaats en het versterken van de huidige dijk. Daarbij ook het aanleggen van een nooddijk rond de doorbraak, die in de derde fase was gepland. De derde fase was het faciliteren van het onderzoek en uitvoeren van werkzaamheden om de dijk te ondergraven. Na de dijkdoorbraak het afwerken van het hele project volgens plan.

Voor projectleider Dennis de Jong was de proef zeer leerzaam, zowel qua uitvoering en alles wat daarbij komt kijken als qua samenwerking met de verschillende instanties die erbij betrokken waren.

GRONDIG 9 201524

In de eerste fase van het project is overal ongeveer één meter grond afgegraven. Dit is met rupsdumpers naar een hoek van de polder gebracht, waar een verhoging werd aangebracht. Naast het uitgraven van de polder moest met de vrijkomende grond ook de kade die om de polder liep worden verzwaard. “Die kade moet namelijk blijven om aan de achterkant ook natuurontwikkeling te krijgen. Aan het begin is een stuk van de nieuwe plas ondieper, omdat daar een paaiplaats voor snoeken is ingericht”, aldus De Jong. Om die natuurontwikkeling te stimuleren, is enkele meters voor de kade met een rij palen met wilgentenen daartussen een golfbreker aangebracht. Op de dag van de dijkdoorbraak is het effect goed te zien. Terwijl op de plas flinke golfjes ontstaan, blijft het water achter de wilgendijk stil. “Dat is ideaal om natuur de kans te geven een eigen rietzone te ontwikkelen. Je ziet nu al hoe gevarieerd dat is, want alles wat er staat, is natuurlijk opgekomen”, wijst De Jong.Behalve afbreken moest Van der Poel in het werk ook een dijk aanleggen. Deze nooddijk is aangelegd ongeveer dertig meter achter het stuk dijk dat nu is doorgebroken en was opgenomen in het ontwerp

om te voorkomen dat de polder in één keer helemaal vol zou stromen, met als gevolg een forse verlaging van de waterstand in de omliggende boezem. “Er werd gevreesd dat een snelle daling van het waterniveau de dijken aan de andere kant weer onstabiel zouden maken”, vertelt Van der Poel. Deze dijk wordt nu weggegraven en gebruikt om het gat in de kade deels weer te dichten, maar vooral om de sleuf die achter de dijk is gegraven weer op te vullen. Dat is een flink gat, want om de dijkdoorbraak te krijgen, werd hier een teensloot van negen meter diep en tweeënhalve meter diep gegraven. In de nacht voor de doorbraak werd dit gat langzaam leeggepompt om druk op de dijk te krijgen. “Eerder hadden we het peil ook al verlaagd. Toen begon de dijk wel iets te bewegen, maar door het water weer te laten stijgen, bleef alles toch op zijn plaats. Pas toen het water echt op diepte kwam, schoof de dijk en werd hij omver geduwd. Mooi om te zien, zelfs op film, maar het was in een paar minuten gebeurd.”

TEKST: TOON VAN DER STOKFOTO’S: TOON VAN DER STOK, GEBR. VAN DER POEL

1 Nog nooit moest Van der Poel in een werk met zoveel officiële instanties samenwerken. Een uitdaging, want iedereen plant graag zijn eigen vlaggetje. Als aannemer mocht ook de vlag van Van der Poel tussen de andere wapperen. Al werd zijn naam juist niet vermeld, zoals in een uitvoerig verslag in De Volkskrant.

2 De waterkering van wilgentenen moet golfslag tegen de waterlijn voorkomen. Het werkt zoals hier te zien is. Dit zorgt voor een meer gevarieerde plantengroei langs de oever.

3 De succesvolle dijkdoorbraak wordt gevierd met champagne voor alle medewerkers aan de proef. Vooral in de laatste fase was het een komen en gaan van onderzoekers om mee te kijken naar het experiment.

1 2

3 4

GRONDIG 9 2015 25

4 Gedurende drie weken stond er continu een aantal camera’s gericht op het stuk dijk dat moest breken. Het leverde samen met alle sensoren een woud van kabels op de dijk op. Onderdeel van het werk was ook weer het opruimen van alle proefvoorzieningen.

5 Speciaal voor dit werk schafte Van der Poel een Waterking aan om veilig de dijk te kunnen ondermijnen. Na het onderlopen van de polder bleek deze net te drijven. Na het werk in deze polder gaat de Waterking ander nat werk in.

6 In de eerste fase is met behulp van GPS een teellaag van ongeveer één meter ontgraven om op de juiste diepte te komen. Met rupsdumpers is de grond naar een hoek van de polder gebracht.

7 De graskades zijn na de aanleg weer ingezaaid met een op afstand bestuurbaar rupsvoertuig.

8 Een overzichtsfoto van de Leendert de Boer-polder. Rechtsmidden is het nieuwe minipoldertje te zien dat achter de ondermijnde dijk is aangelegd.

8

5

6 7

Nieuwe ISO-normen 9001 en 14001 Bent u er al klaar voor?

CUMELA Advies helpt uw systeem up-to-date te krijgen

Belangrijkste wijzigingen:

WorkshopNeem deel aan de workshop “Thuis in de nieuwe ISO Normen 9001 en 14001”. In twee dagdelen krijgt u zicht op de belangrijkste wijzigingen. Tevens gaat u samen met collegaondernemers aan de slag om thuis te raken in uw nieuwe managementsyteem. Kijk voor meer informatie op www.cumela.nl/cursussen.

Voor vragen of meer informatie belt u naar (033) 247 49 40 of stuur een e-mail naar advies@cumela.nl.

> Opzet volgens de HLS (High Level Structure). Deze sluit goed aan op het handboek van CUMELA Advies> Meer aandacht voor het begrijpen van eisen/verwachtigingen van uw stakeholders> Bredere kijk op risicomanagement en omgaan met kansen> Minder verplichte documenten

15-09 ISO normen.indd 1 29-10-2015 10:06:04

Zwaar en licht tegelijk? Ja, dat is mogelijk met de nieuwe TM1000 High Power banden van Trelleborg. Deze banden beschikken over een extra breed contactoppervlak, waardoor de Zwaar en licht tegelijk? Ja, dat is mogelijk met de nieuwe TM1000 High Power banden van Trelleborg. Deze banden beschikken over een extra breed contactoppervlak, waardoor de Zwaar en licht tegelijk? Ja, dat is mogelijk met de nieuwe TM1000 High Power banden van

bodemdruk nog verder wordt verminderd, zodat uw productiviteit en de gewasopbrengsten stijgen. Bovendien rollen de banden zo gemakkelijk, dat het brandstofverbruik en de uitstoot omlaag gaan, om zo een bijdrage te leveren aan een duurzame productie.stijgen. Bovendien rollen de banden zo gemakkelijk, dat het brandstofverbruik en de uitstoot omlaag gaan, om zo een bijdrage te leveren aan een duurzame productie.stijgen. Bovendien rollen de banden zo gemakkelijk, dat het brandstofverbruik en de

www.trelleborg.com/wheelsystems/nluitstoot omlaag gaan, om zo een bijdrage te leveren aan een duurzame productie.www.trelleborg.com/wheelsystems/nluitstoot omlaag gaan, om zo een bijdrage te leveren aan een duurzame productie.

De nieuwe FR Forage Cruiser legt de lat hoger. Door verder te bouwen op de vermaarde New Holland-functies bieden we u de hakselaar van de nieuwe generatie. Aangedreven door nieuwe krachtbronnen: de Tier 4B-conforme Cursor 13 en de ECOBlue™ HI-eSCR Cursor 16 ‘Motor van het Jaar 2014’. In de nieuwe ultracomfortabele cabine bedient u alles met de vingertoppen. Het nieuwe verlichtingspakket laat u de klok rond werken en zowel overdag als ‘s nachts hakselen.

De nieuwe PowerCruise™ met Ecostand doet u brandstof besparen door het toerental automatisch te verlagen wanneer het tempo zakt, op de wendakker of in lichte gewassen. De nieuwe Forage Cruiser levert u 5% meer capaciteit met 21% minder brandstof*. De beste hakselkwaliteit in zijn klasse.

*Nieuwe FR650 vs. vorige FR700

GEAVANCEERDE MOTOREN, HOGERE PRODUCTIVITEIT, MINDER BRANDSTOF: HAKSELEN VOLGENS NIEUWE REGELS.

NEW HOLLAND TOP SERVICE 00800 64 111 111

0,5 LITER/TONgraan 8 mm haksellengte

FR650: BESTE VAN ZIJN KLASSE BRANDSTOFEFFICIËNTIE

Brandstofverbruik en doorvoer in graan

BIJ AANKOOP VAN DE NIEUWE FR VERWENNEN WE U MET EEN LUXEWEEKEND IN BRUGGE!

Ga snel naar uw New Holland dealer!

De nieuwe FR

VERANDERT DE SPELREGELS

Adv_NewFR_230x297_NL.indd 1 28/10/15 15:33

ondernemen met vaktechniek

GRONDIG 9 201528

GRONDIG.COMKOBELCO OP AFSTAND BESTUURBAARKemp heeft voor een veertientons rupskraan een speciale afstandsbediening gemaakt. Hiermee kan de machinist van grondverzetbedrijf Cor de Jong uit Oosthuizen nu naast de machine staand het werk uitvoeren. Cor de Jong is gespecialiseerd in het plaat-sen van damwanden op plaatsen waar de ruimte be-perkt is. Dankzij het nieuwe hydraulische systeem en de extra Eco-modus is het brandstofverbruik tot 22 procent lager dan bij het vorige model.

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

NIEUWE KNIKMOPSEN EN NIEUW STEUNPUNT Op de open dagen van De Schans zijn nieuwe Knikmopsen geïntro-duceerd. Het gaat om de 130 en de 100TE. Daarnaast toonde De Schans Knikmopsen in de onbe-kende ‘hoge kop’-variant voor een hogere hefhoogte, maar ook telescoopvarianten. Hans Zijp in De Goorn is aangesteld als steun-punt voor het noorden van het land. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het repareren van allerlei graaf-machines. Het is ook mogelijk om bij Hans Zijp een Knikmops met aanbouwdelen te huren.

VEEL NIEUWS OP OPEN DAGEN AHLMANNAhlmann zal op de open dagen van 11 tot en met 13 december uiteraard de nieuwe zwenklader AZ 150f in definitieve uitvoe-ring tonen. Verder wordt de vernieuwde AX geïntroduceerd. Van Mecalac staan de nieu-we 12MTX-multi-grondverzetmachine (New Generation) en 10MCR-rupsgraafmachine in de schijnwerpers. Daarnaast zijn er nog di-verse andere knik- en zwenkladers van Ahl-mann en multigrondverzet- en hydraulische graafmachines van Mecalac met een grote diversiteit aan uitrustingsstukken te zien.

PIEK-KEUR QUIETTRUCK-CERTIFICAAT VOOR SCANIAScania ontving van Stichting Piek-Keur het QuietTruck-certificaat voor zijn Euro 6-trucks met gas-motoren en de nieuwe Scania Hybrid P320. Het certificaat biedt de transportondernemer ruimere mogelijkheden om in stedelijke gebieden buiten venstertijden winkels en supermarkten te be-voorraden. Deze trucks moeten voldoen aan de geluidsnorm van 72 dB(A) en zijn daarmee aanzien-lijk stiller.

VOLVO FM 500 10X4 MET 365-TONMETER-KRAAN Louis Huys Speciaaltransport en Kraanverhuur heeft een Europese primeur met de nieuwe Volvo FM 500 10x4 die is voorzien van een 365-tonmeter-autolaadkraan-opbouw van Erkin World Po-wer. De luchtgeveerde Volvo 10x4 heeft drie gestuurde en twee aangedreven assen. Met de hoofdmast kan de kraan maximaal 72 ton hijsen. De hijshoogte is 53 meter. Extra ballast en een fly-jib worden op een aanhanger vervoerd. De truck heeft twee extra zwa-re stempels aan de achterzijde.

JCB AGRI-VERREIKERS IN VAMIL-REGELINGAlle JCB Agri-verreikers met motorvermogens van 81, 93 en 108 kW (109, 125 en 145 pk) zullen vanaf oktober worden uitgeleverd met de nieuwe JCB Ecomax-Stage IV-motoren. Deze komen in aanmerking voor de Vamil/MIA-regeling en zijn opgenomen op de positieve lijst B 3411. Tevens wordt een nieuwe armleuning met een servo-joystick geïntro-duceerd. Op deze machines is een high-flow-hydrauliekaansluiting met een opbrengst van 105 liter per minuut bij 190 bar leverbaar.

Vestiging MaarheezeDen Engelsman 26026 RB Maarheeze (NL)Tel.: +31 495 59 66 66

Vestiging ZeewoldeOogstweg 153899 BJ Zeewolde (NL)Tel.: +31 36 522 99 55

Vestiging NinoveNederwijk Oost 2789400 Ninove (B)Tel.: +32 54 33 81 11

THUIS OP ELKTERREIN

Vestiging Maarheeze Vestiging Zeewolde

VERHOEVEN... ERVARING MET ALLE MERKEN MACHINES

Bel of mail nu: +31 (0)495 - 59 66 66 | rijwerk@verhoevenbv.com | www.verhoevenbv.com

REVISIEREVISIEwanneer het u uitkomt!wanneer het u uitkomt!wanneer het u uitkomt!

REVISIEwanneer het u uitkomt!wanneer het u uitkomt!

REVISIEREVISIEwanneer het u uitkomt!

REVISIEWANNEER HET U UITKOMT!

REVISIEREVISIEREVISIEREVISIEWANNEER HET U UITKOMT!wanneer het u uitkomt!WANNEER HET U UITKOMT!wanneer het u uitkomt!

GRONDIG 9 2015 29

advertentie

DE SMERIGSTE TREKKER VAN NEDERLAND SCHOONHet wisselvallige weer en de oogstactivi-teiten in het najaar inspireerden Kärcher tot een ludieke actie. Van 8 oktober tot en met 30 november 2015 loopt namelijk de unieke zoektocht naar ‘De smerigste trek-ker van Nederland’. Kärcher beloont de mooiste ’smerige plaatjes’ met prijzen. Om misverstanden te voorkomen: deze actie is bedoeld om mensen te stimuleren om het materieel na afloop van het werk goed te reinigen.

ROOD TIJDENS ZEVENTIG JAAR ZETOR De introductie van de nieuwe zescilin-der-Crystal-modellen met 107 kW en 120 kW (144 en 163 pk) Deutz-motoren vormt het hoogtepunt voor Zetor op de Agritechnica. Zetor gaat sterk inzet-ten op het zeventigjarig bestaan. Vanaf november zullen alle trekkers met rode velgen worden uitgerust. Naast de nieuwe Crystal-modellen zien we op de Agritechnica een terugblik op zeventig jaar Zetor en een speciale jubileumka-lender met uiteraard de oude Crystal.

VSE KOMT MET CITY STEERING VSE introduceert City Steering. Dat is een gestuurde as onder een citytrai-ler die deze de wendbaarheid geeft van een bakwagen voor stadsdistri-butie. Een wendbare citytrailer kan bijna twee bakwagens vervangen. Het bedrijf levert aan trailerbouwers een stuursysteem inclusief de as- en asophanging. Het systeem kent geen draaikransen of andere smeerpun-ten. Het werkt op basis van een op-nemer bij de kingpin in combinatie met een stuurcilinder bij de wielen.

DE KROON INVESTEERT IN VEILIGHEIDJack de Kroon van J. de Kroon Agra-risch Loonbedrijf uit Oirschot is de discussie met handhavers graag voor en heeft daarom deze onlangs aangeschafte kipper gelijk laten uitrusten met dakluiken. Daarnaast heeft hij de trekker voorzien van een onderrijbeveiliging. Dat heeft hij op eigen initiatief gedaan en niet vanwege een verplichting van een opdrachtgever of vanuit de wet. Een mooi voorbeeld van hoe onze sector anticipeert.

GRONDIG 9 201530

ondernemen met vaktechniek SOFTWARE

Hoe kom je als volledig onbekende in de sector plotse-ling met een app om de planning en urenregistratie te automatiseren. Het antwoord is volgens Jim Koele-man, eigenaar van app-bouwer Crafter, simpel. “Heel veel kleine MKB-bedrijven lijken uiteindelijk op elkaar. Nadat ik dit systeem had ontwikkeld voor een bouw-bedrijf ben ik gaan kijken waar het nog meer toepas-baar zou kunnen zijn. Alle bedrijven hebben namelijk allemaal de behoefte om snel opdrachten te kunnen verstrekken met daaraan gekoppeld een goede re-gistratie van de uren per project of opdrachtgever en daarbij een overzicht van de gebruikte machines en goederen. Het maakt daarbij niet uit of het om een bouwvakker gaat of om een medewerker van een cu-melabedrijf.” Het resultaat is inmiddels aan een aantal bedrijven voorgelegd en op basis daarvan doorontwikkeld. Begin oktober leverde dat een app op die prima lijkt aan te sluiten bij de behoefte van veel cumelabedrij-ven. De basis is een planningmodule voor op kantoor. Deze is zo opgezet dat een planner alle ruimte heeft om zelf zijn keuzes te maken en mensen en machines op zijn eigen wijze aan een opdracht toe te wijzen. Het systeem werkt met kleurcodes, die aangeven in welke status een opdracht is. Het begint bij rood voor het in-plannen en eindigt met donkergroen als op het eind de planner of andere eindverantwoordelijke de uren en werkzaamheden defi nitief heeft vastgelegd.De planningmodule kenmerkt zich door een grote mate van vrijheid. Er is goed gekeken naar de manier waarop bedrijven nu plannen. Daarbij gaat het óf om mensen, óf om machines die leidend zijn. In verschil-lende dropdownmenu’s (de gegevens onder het pijl-tje) kan een planner zo een opdracht invoeren en in de planning zetten. Onderliggend zijn de database waarin bijvoorbeeld alle gegevens van klanten, machines en medewerkers zijn opgenomen. In aparte velden kun-nen bijzonderheden worden genoteerd, zoals de te

bewerken percelen of de hulpmiddelen die nodig zijn. De tweede fase uit de module is het produceren van de werkbon. Daarvoor zijn er twee mogelijkheden bij Crafter. In de uitgebreide versie werkt het bedrijf met iPads waarop een werknemer een werkbon krijgt. Deze werkbon is voor veel werknemers heel herken-baar, want die heeft dezelfde vorm als een gewone werkbon. Op de iPad kan daarna stap voor stap een werkdag worden ingevuld. De tweede mogelijkheid die net is ontwikkeld, is het versturen van de werkbon via een app naar een smart-phone. Daarbij krijgt de werknemer op zijn smartpho-ne een overzicht van de opdrachten, de machines en de overige zaken die nodig zijn, zoals hulpstukken of gewasbeschermingsmiddelen.

GebruikVoor werknemers betekent dit systeem dat ze ’s morgens beginnen met het openen van de tablet of smartphone om te zien wat hen te doen staat. Aan het werkadres is daarbij een automatische routeplanner gekoppeld die ze daar direct naar toe leidt. Aangeko-men op de locatie kan de werknemer dan ‘Start werk-zaamheden’ invoeren. Wordt dit vergeten, dan kan dat altijd achteraf nog. Datzelfde geldt voor de eindtijd. Ook dat is een kwestie van een druk op de knop om dit vast te leggen. Belangrijk daarbij is dat de afronding altijd door het bedrijf zelf is in te stellen. Na deze han-deling ziet de werknemer wat de volgende opdracht is en kan hij opnieuw op reis. Wijzigingen kunnen al-tijd tussendoor worden gestuurd, omdat deze dan automatisch in het systeem komen. Tegelijk krijgt de werknemer bericht van de wijziging. Tijdens het werk kan de werknemer in zijn smartphone of tablet direct opmerkingen bij de klus plaatsen of bijvoorbeeld za-ken met een foto vastleggen.Zodra een klus is afgerond, wordt dit bericht onmid-dellijk naar het plansysteem teruggestuurd. Daar ziet de planner dus direct of alles volgens schema ver-loopt. Mooi aan het programma is dat de planner of eindverantwoordelijke alles kan controleren, maar ook wijzigen. Moet er bijvoorbeeld reistijd in de werk-

➲ Overzicht hoe een werknemer een opdracht kan invoeren en vastleggen.

Slimme app voor planning en registratie

Standaard en aanpasbaar Het aanbod van slimme apps voor planning en registratie van gewerkte uren groeit. Deze maand komt het relatief jonge bedrijf

Crafter op de markt met een app die is doorontwikkeld vanuit de bouw. Kenmerkend zijn de eenvoud en de mogelijkheid om

binnen een standaardomgeving toch een eigen gezicht voor het bedrijf te creëren.

GRONDIG 9 2015 31

tijd worden verwerkt, dan kan dat. Ook in de auto-matische tariefstelling zijn alle gewenste vrijheden aanwezig. Zo kan werk per uur of per hectare wor-den vastgelegd. Kortingen kunnen via een aparte prijsstelling of handmatig worden verwerkt. Voor aangenomen werk bestaat de mogelijkheid om het uitgevoerde werk direct aan deze kostenplaats te koppelen.De nieuwste aanvulling die Crafter heeft gemaakt, is een module om ook direct een factuur te kunnen opstellen. Dat geeft de mogelijkheid om direct vanuit de planning al een rekening te maken, stelt Kuil. Hij beseft dat Crafter hiermee op de grens zit tussen wat planning is en wat boekhouding. “Ver-der dan dit willen we ook zeker niet gaan, maar we merkten dat hieraan behoefte was om snel te kun-nen factureren.”Voor gebruik in de cumelasector is Crafter er in-middels in geslaagd om een overeenkomst te slui-ten met Agro-IT, waardoor de app direct aan het programma is te koppelen en ook vanuit de plan-ningmodule is aan te sturen. Door de opzet als cloudprogramma kan elk bedrijf er echter zonder problemen mee werken en kan het ook worden gekoppeld aan standaardboekhoudpakketten, zoals die van Bever of WerkExpert.

PrijsstellingOpvallend is de prijsstelling van het nieuwe pak-ket. Het opzetten van een systeem kost een bedrijf maar € 299,- tot maximaal rond de € 900,-. Daar-naast komt er een licentie per gebruiker. Voor de-genen die werken op een iPad zal deze rond de € 30,- per maand liggen. Wie kiest voor de smart-phone moet rekenen op € 20,- per maand per ge-bruiker. Binnen dat systeem valt ook de planning-module, waarvoor één licentie nodig is, voor ook € 20,- of € 30,- per maand. Zelfs aan de inzet van zzp’ers is gedacht. Zij kunnen de app op hun tele-foon zetten en kunnen dan per periode dat ze aan het werk zijn toegang krijgen. Zodra hun overeen-komst weer is afgelopen, kan de toegang worden

afgesloten en hoeft er ook niet meer te worden betaald. Door het werken in de cloud kan een up-date ook snel worden uitgevoerd. Gebruikers heb-ben dus altijd de beschikking over de nieuwste versie van de software.Alhoewel in de cumelasector nog niemand met het programma werkt, lijkt het een prima alternatief naast de huidige systemen en vooral de papieren oplossing. Sterk is de modulaire opzet met de mogelijkheid om het uiterlijk aan te passen aan het eigen bedrijf met bedrijfskleuren en logo. Een pluspunt is ook de mogelijkheid om het uiterlijk zo in te richten dat het aansluit bij de huidige manier van werken.Een nadeel is dat er geen bedrijven zijn met erva-ring met deze app, alhoewel 350 gebruikers bui-ten de sector natuurlijk wel een goed signaal zijn. Op papier ziet het er goed uit, maar het is afwach-ten of het lukt om snel voldoende aansluiting te krijgen. Ook het ontbreken van de mogelijkheid om werkzaamheden te koppelen (zoals een hak-seltrein), is iets om op te lossen. Voor bedrijven die op zoek zijn naar automatisering van de werkad-ministratie is het echter een prima alternatief naast de huidige apps die al zijn ontwikkeld.

TEKST: Toon van der StokILLUSTRATIES: Crafter

CrafterCrafter is twee jaar geleden ontstaan en heeft een brede groep investeerders achter zich. Momenteel werken er vijf mensen voor het bedrijf. In totaal zijn er nu in veel verschillende sectoren 350 gebruikers van het planning- en urenregistratiesysteem. Voor gebruik op cumelabedrijven wordt het nu gereed gemaakt. Tot de nieuwe module behoort de mogelijkheid om bijvoorbeeld Klic-gegevens direct via de werkbon mee te sturen. Ook kunnen direct in het werk metingen worden gedaan om uitgevoerd werk vast te leggen. Meer informatie over het programma en een voorbeeld van de werking is te vinden op www.craftersoftware.nl.

Planningscherm met daarvoor een scherm voor het invullen van een nieuwe opdracht.

Voorbeeld van een afgeronde werkbon zoals deze kan worden gemaakt. De opzet is volkomen vrij.

Overzicht van de opdrachten die werk-nemer in zijn scherm kan krijgen. Door erop te klikken, krijgt hij meer informatie.

GRONDIG 8 201532

ondernemen met vaktechniek STUREN MET NIEUWE DEUTZ-FAHR 9340 TTV

Toegankelijk kanonMet zijn futuristische neus en zijn imposante afmetingen verwacht je van de 9340 TTV fl ink wat anders. Eenmaal ingestapt blijkt

eerder het tegendeel waar. Het is een toegankelijke Deutz-Fahr, die als vanouds aanvoelt en rijdt. We ondervonden weinig hin-

der van de imposante afmetingen en ontdekten dat met de nieuwkomer heerlijk zuinig ‘onderin’ te rijden is.

Zo direct na de Werktuigendagen in Oudenaarde was de nieuwe TTV 9340 nog een dag beschikbaar. Het betreft één van de eerste echte trekkers van de Deutz-Fahr TTV 9-serie, die dit najaar in productie gaat, en wel het grootste model met maximaal 247 kW (336 pk) onder de kap. We mochten bij loonbedrijf T’jampens in het Belgische Vinderhoute, een Deutz-gebruiker van het eerste uur, wel even meedraaien tij-dens het maïshakselen. Joskin had de nieuwste Drakkar voor ons beschikbaar. Dubbele turboEerst natuurlijk even de trekker bekijken. Die heeft een impo-sante nieuwe neus, waarbij de motorkap via een drukknop bij de cabine eenvoudig hydraulisch opent. Daar ligt een 7,8-liter-Deutz Stage IV-motor. Deze haalt de emissie-eisen met AdBlue en een roetfi lter. Het roetfi lter reinigt zichzelf door de motortemperatuur even te laten oplopen. Liever

Drie modellenDe nieuwe TTV 9-serie omvat drie modellen, met vermogens van maximaal 217, 229 en 247 kW (295, 312 en 336 pk) bij 1900 toeren. Alle modellen zijn uitgerust met een 7,8-liter-Deutz Stage IV-motor met AdBlue en een dieselpartikelfi lter. Het maximum koppel ligt bij 1500 motortoeren. Standaard liggen er 650/65R34- en 710/70R42-banden onder bij een wielbasis van 3,14 meter. De trekker is dan 2,75 meter breed. De traploze ZF-transmissie heeft een lamellengroepenschakeling om in zowel het werk- als in het transportgebied een hoog mechanisch aandeel te hebben. De trekker is leverbaar in versies met 40, 50 en 60 km/u. De 40 km/u haalt hij bij 1300 motortoeren. Het hydraulisch systeem heeft een maximale druk van 210 bar en een opbrengst van 80 liter per minuut. Er zijn maximaal acht dubbel-werkende aansluitingen. Achter zien we een 540/1000- en een 1000E-aftakas, de frontaftakas is 1000/1000E. De achterhef tilt maximaal twaalf ton, de fronthef vijf ton. De trekker weegt zelf kaal tien tot twaalf ton, afhankelijk van de uitvoering. De TTV 9-serie gaat eind dit jaar in productie.

GRONDIG 8 2015 33

STUREN MET NIEUWE DEUTZ-FAHR 9340 TTV

hadden we geen roetfilter gehad, maar zo heb je er weinig mee van doen. Belangrijk is de dubbele turbo. Eentje is er voor het lage-toerengebied en de tweede met een flinke waste-gate is voor bovenin. Dankzij die dubbele turbo heeft de krachtbron al negentig procent van het maximum kop-pel beschikbaar bij 1000 toeren per minuut. Dat willen we. Verder zien we gemakkelijk uitklapbare radiatoren en een nieuwe fronthef- en voorasunit met de fronthef mooi kort voor de vooras gebouwd. De trekker heeft veel hydrauliek beschikbaar en heeft bovendien een 1000/1000E-frontafta-kas. De nieuwe Dana-vooras wordt door hydrauliekcilinders afgesteund en is lastafhankelijk geveerd. Er is mooie led-ver-lichting gemonteerd en de neus is dik, maar behoort qua sty-ling tot de modernste in trekkerland. Voor de zwaarste had-den we meer vermogen verwacht, omdat andere merken al de 294 kW (400 pk) als grens aanhouden. Het is bekend dat Deutz-Fahr werkt aan een serie tot 331 kW (450 pk), maar dat duurt nog even, omdat eerst de fabriek klaar moet zijn. Aan de achterkant zien we de zware ZF-as en tot acht dubbelwer-kende hydrauliekaansluitingen en verder alles wat je wenst: een drietoerige aftakas, een Isobus-aansluiting, een stekker voor een extra camera en een luchtremaansluiting. Het zorgt ook daar voor een vertrouwd gevoel.

Bekende cabineAls we via de vijf treden zijn ingestapt, is het futuristische ‘andere’ gevoel weg. Het is de vertrouwde Deutz-Fahr-cabine met de al even vertrouwde bediening. Dat maakt de trekker meteen heel toegankelijk. Natuurlijk zijn er wat zaken gewij-zigd, zoals het nieuwe dashboard, de verbeterde portierslui-ting, een extra frontheffunctie op de multihendel en nieuwe parallelgeleide ruitenwissers. Met deze wijzigingen wordt de cabine aangeduid met Maxivision 2. Deze trekker had de gro-te iMonitor met geïntegreerde RTK-navigatie Agrosky. Daar swipe je zo door. Voor wie dat niet wil, kan met het kleine display aan de rechter cabinevoorstijl ook prima uit de voe-ten. Contactsleutel helemaal naar rechts draaien en je rijdt er echt zo mee weg: met de joystick even het snelheidsbereik kiezen (in dit geval snel met behulp van de knop achter op de hendel versneld naar 0-40 km/u), de omkeer links onder het stuur naar voren en gaan. De agressiviteit van de traploze ZF-transmissie kun je in vijf stappen instellen via het display. Simpel. Dan ‘gasgeven’ met het rijpedaal en op weg naar Na-zareth (België). De neus is dik, maar je kunt er toch voldoende

Vertrouwd van bin-nen en daardoor toegankelijk voor Deutz-Fahr (TTV)-rijders. Natuurlijk zijn er wel detailwij-zigingen, zoals een extra fronthefbe-diening op de arm-leuningbediening.

Driver Extended EyesOp de Agritechnica lanceert Deutz-Fahr de Driver Extended Eyes. Het betreft ‘extra ogen’ voor in de neus van de trekker om zo vanaf dat punt bijna volledig zicht te hebben voor de neus. Eentje zit er centraal voor het zicht voor de neus en twee aan de zijkanten voor maximaal zicht opzij. Via de iMonitor 2.0 is de dode hoek voor de trekker zo vrijwel volledig verdwenen. Deutz-Fahr gaat hierin nog een stap verder. Zolang er zich personen in het zichtbereik van de camera bevinden, kun je met TTV-trekkers niet wegrijden. Lees: hij blijft in actieve stilstand. Zodra er personen in het zichtbereik komen, zie je het niet alleen op de camera, maar gaat er ook een signaal af. Ook ideaal voor het oprijden van de weg en voor zicht in het verkeer.

Ook Deutz-Fahr gaat naar led-verlichting, niet alleen in de neus, maar ook hier. De cabine is op details verbeterd. Denk onder andere aan nieuwe parallel-geleide ruitenwis-sers en een betere portiersluiting.

GRONDIG 8 201534

langs kijken. Dankzij de hoge zit kun je relatief kort voor de trekker kijken. Je hebt niet het gevoel dat de trekker zo groot is. Uiteraard hebben we op de cruisecontrol gereden. Stop-pen kan heel simpel via de Power Zero-functie. Je hoeft dan alleen het rijpedaal los te laten. De trekker remt automatisch en komt dan in de actieve-stilstandmodus. De motor regelt bij transport keurig terug naar circa 1500 motortoeren. Daar hoef je niets voor in te stellen. De agressiviteit kun je met de ecoknop op de multi-armleuning regelen. In dit geval rijden we met een lege kipper op volledig eco. Gasgeven is dan maximaal 1500 toeren. Zo hoort dat. De trekker rijdt dank-zij de lange wielbasis mooi rustig, zo ervaren we daarna ook met volle vracht. Diezelfde agressiviteitsprogrammering is er voor de omkeer (vijf stappen) en voor de koppelingsfunctie. Wat je niet merkt, is dat de voorwielaandrijving automatisch wordt geschakeld, afhankelijk van de stuuruitslag en de snel-heid. Dat scheelt tijdens het transport ongemerkt slijtage en wringen. Naast deze functie kunnen vierwielaandrijving en differentieelslot natuurlijk ook permanent worden gescha-keld of gekoppeld aan het kopakkermanagement, net zoals je snelheden en motortoerentallen kunt programmeren. In dit geval pak je twee snelheden. En om het verhaal af te ma-ken: er is ook een aparte afwurgmodus voor de aftakas. Als de motor het ingestelde percentage toerentaldaling over-schrijdt, regelt de transmissie terug.

Geen lastige massaDe trekker weegt met Agribumper 13,6 ton. Daar komt dan nog de flinke Joskin Drakkar-drieasser bij plus ongeveer 40 kuub verse maïs. Dankzij het vermogen merk je daar maar weinig van. Zo’n drieasser loopt toch al fijner dan een tande-masser en de trekker heeft genoeg power en massa om de wagen goed aan te kunnen. Bij de boerderij is het erg krap. He valt ons mee hoe je met zo’n combinatie dan toch uit de voeten kunt. De aanslag van de dissel is de beperking, de stuuruitslag van vijftig graden maakt de trekker wendbaar genoeg voor zo’n kanon, al is het natuurlijk geen D7206. Geen aanloop hier, maar direct haaks om, de overrijdkuil op. Eén keer steken en we zijn er. Wat een genot, zo’n schuifwa-gen op de kuil. Dan gaat het retour voor de volgende vracht. Eigenlijk hebben we tijdens dat ritje al niet eens meer door dat we met die geheel nieuwe Deutz-Fahr met die futuris-tische smoel rijden. De trekker is toegankelijk en voelt als vanouds Deutz-Fahr-vertrouwd aan, al zullen de schakelaars onder u natuurlijk wel even moeten wennen aan het traploze TTV-genot. De loonwerker genoot duidelijk van de primeur bij hem op het bedrijf. Op de vraag of hij zo’n combinatie wil, liet hij doorschemeren dat het er op termijn vast van zal komen, maar ook dat hij nog vele bedrijven als klant heeft waar het net zo krap is. Voorlopig blijft hij bij zijn tweeassers met aangedreven assen. Dan kan een trekker met een paar peekaatjes minder onder de kap de lastigste overrijdkuilen en percelen prima handelen.

TEKST EN FOTO'S: Gert Vreemann

De motorkap kun je via drukknoppen simpel openen. De 7,8-liter- Deutz-Stage IV-motor met zelfreinigend roetfilter heeft dankzij een dubbele turbo al negentig procent van het koppel beschikbaar bij 1000 toeren.

De nieuwe fronthef-voorasunit met nieuwe lastafhankelijk geveerde Dana-as is zo compact mogelijk gebouwd. De stuuruitslag is met 50 graden voor 650/65R34-banden netjes voor zo’n kanon.

Deutz-Fahr heeft bij de zware ZF-achteras alle denkbare aansluitingen standaard aange-bracht, waaronder acht dubbelwerkende hydrauliekaansluitingen, maar ook een Isobus- en een extra camera-aansluiting.

Koop nu capaciteit en profi teer!

0% rente op 4 jaar*

*Vraag uw Kverneland dealer naar de voorwaarden. Actie geldig tot 31 december 2015

Kverneland Benelux Finance

Hambakenwetering 4

’s Hertogenbosch

T 073 - 6399242

Kverneland Optima 12 rijen maïszaaimachine met fronttank• 9 meter werkbreedte

• Elektrisch aangestuurde zaai-elementen

• GPS sectiebesturing via ISOBUS

• ISOBUS fronttank voor vloeibare- of

vaste kunstmest toepassing

www.kverneland.nl

0% rente op 4 jaar*0% rente op 4 jaar*

*Vraag uw Kverneland dealer naar de voorwaarden. Actie geldig tot 31 december 2015www.kverneland.nl

Mekos Schagerbrug BVTel. 0224-571555 www.mekos.net

Mekos 3D leveler: 3-Dimensionaal profileren van zand en korrelbanen met een total station.

Mekos levelers: Volautomatisch werkende machine’ s, ook met traploos instelbare ronding. Voorzien van automatisering door middel van laser techniek, total station of gps. De Mekos machines zijn uniek, sterk en duurzaam, geschikt voor zand en korrelbanen.

(op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

ondernemen met vaktechniek

GRONDIG 9 201536

NEW HOLLAND FR550 FORAGE CRUISERondernemen met vaktechniek

Je ziet meteen dat de New Holland de FR een update heeft gegeven. De cabine heeft het bekende dak van de maaidor-sers met meer halogeenlampen en de styling is aangepast. De achterbumper heeft dunnere gewichten, is voorzien van twee gereedschapskisten en ook de accu’s plus massaslot zitten daar. Als de kap is geopend, zien we dat de uitlaatunit nu op een apart frame rust, zodat er meer ruimte is tussen motor en uitlaatunit voor een betere warmtehuishouding.

Er zit standaard een halogeenwerklamp onder die kap. De dieseltank is met 1200 liter flink groter en de machine is voor-bereid op een bandenspanningsregeling. Een kijkje vooraan en binnenin leert ons dat het hakselaggregaat niet is gewij-zigd: dezelfde invoer, dezelfde hakseltrommel en dezelfde blazer, maar wel verstevigd. De pijp is voorzien van meer en betere slijtplaten. Wel kun je nu met een druk op de knop in de cabine de ‘deur’ van de invoer openen. Ingestapt zien we een vernieuwd interieur, met een beter dempende vloer. De twee voetpedalen links voor de pijp zijn weg en de zijcon-sole lijkt sterker op die van de maaidorserserie. Verder zien we dat de bekende rijhendel anders is uitgevoerd. De in- en uitschakelknop van de kooi zijn omgedraaid en de cabine is bekleed met een goed afneembare stof. Maar er is meer aan de hand. New Holland heeft zich gericht op het met lagere motortoerentallen hakselen om brandstof te besparen. De fabrikant claimt gemiddeld ongeveer 12,5 tot 22 procent brandstofbesparing. Dat geloof je eigenlijk niet, dus reden we mee met de demomachine, een FR550 met achtrijige bek die op dat moment bij Loonbedrijf Dekker in Vriezenveen draaide. Dekker hakselt vrij fijn en wil de korrels goed ge-kneusd hebben, dus werd de haksellengte op 6,5 millimeter ingesteld en de korrelkneuzeropening op 1,5 millimeter.

Op de display zie je op het motor-eidiagram waar waar je zit in belasting en toeren. De verticale lijn is 1700 toeren. De kromme lijn bovenin is de koppelkromme, lees 100 procent belasting. Het icoontje (blauwe rondje met kruis) geeft aan waar je zit in belasting en toeren. Het ideale punt is bij de koppel-kromme en bij 1700 toeren. Daar zit hij nu vlak tegenaan.

Eco-hakselen

New Holland heeft de FR-serie bij de overstap naar Stage IV een flinke update gegeven. Niet alleen zijn de motoren een emissie-

klasse schoner, maar ook zijn de machines op veel details aangepakt. Het meest opvallende is het rijden in Eco-mode met eventu-

eel de Power Cruise-functie. Je moet tussen de oren even een knop omzetten, maar dan heb je ook wat.

GRONDIG 9 2015 37

Eco-hakselenHet Eco-rijden kent drie standen. Eco Low Range regelt de motor terug tot 1700 toeren met een maximum van 1850 motortoren, Eco High Range regelt de motor terug naar 1950 toeren met een maximum van 2100 toeren en in Eco Off houdt de motor 2050 tot 2100 toeren aan. In alle Eco-stan-den houdt de machine 1700 motortoeren aan bij uitgeheven bek. Op de weg regelt de New Holland het motortoerental altijd automatisch terug naar 1400 toeren, ook bij 40 km/u. Deze Eco-standen zijn mogelijk doordat de Iveco-motor dankzij een nieuwe karakteristiek echt constant vermogen heeft tussen 1900 en 1700 motortoeren.In maïs kun je altijd in Eco Low rijden. Wij reden gewoon weg op de hendel en de motor gaat dan automatisch terug naar die 1700 toeren. Op het scherm is het motor-eidiagram zicht-baar, met daarin de motorbelasting en koppelkromme met in kleur het brandstofverbruik. Rood is ongunstig, groen is gunstig. Het meest zuinig is de motor bij het maximum kop-pel en dan op die 1700 motortoeren. Aan het icoontje zie je de belasting en zolang deze niet maximaal is (niet bovenaan, bereiken van de koppelkromme), heb je nog rek. De motor zal continu proberen die 1700 toeren vast te houden. Als het zwaarder gaat, zakt het motortoerental. De snelheid wordt niet teruggeregeld. Dat moet je zelf doen. In de praktijk rij je echter meestal gewoon op de hendel. Dan kun je met het nieuwe schermpje de motor mooi op die 1700 toeren hou-den en de belasting zo maximaal mogelijk. Dan hakselt de nieuwe FR het zuinigst.

Power Cruise Power Cruise is de volgende stap. Dat is een uitbreiding van de Eco-mode. In Power Cruise is de snelheidsautomatiek wel aanwezig. Dan leg je de rijsnelheid vast, meestal zeg maar één of een paar kilometer te hoog om een bovengrens in snelheid te creëren voor erg lichte stukken, en dan regelt de

hakselaar de rijsnelheid zo dat de motor continu vol wordt belast tot de maximaal ingestelde snelheid. Dat kan dus in alle Eco-standen zijn. Ook hier zul je in de praktijk echter vaak op de rijhendel rijden.Eco High en Eco Off zijn voor gras. Off is daarbij voor de echt zware omstandigheden met lastige proppen, al zal Eco High in de meeste gevallen genoeg rek geven en een lager brandstofverbruik dan volgas in Eco Off draaien. New Hol-land claimt zeven procent zuiniger in Eco High en vijftien procent in Eco Low. Je moet er wel even aan wennen. Als je het zo hoort, zeker als je erbij loopt, heb je het gevoel dat de machine in Eco Low continu wat onder zijn toeren draait, maar neem van ons aan: zuiniger went snel. Zeker als je dan een hand vol gehakselde maïs uit de wagen pakt en ziet dat de hakselkwaliteit dik in orde is. Aan het eind even het ge-middelde verbruik genoteerd. Na zeven hectare hakselen in het veld stond de teller op 34 liter per hectare. Transport niet meegerekend, want dat was er niet bij deze velddemo.

TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

Het hakselaggregaat is niet gewijzigd. Wel zijn detailverbeteringen doorge-voerd, zoals meer ruimte tussen motor en uitlaat en deze nieuwe achterpartij.

De range De nieuwe Stage IV-FR is flink gewijzigd. Er zijn nu vijf modellen, de FR850, FR780, FR650, FR550 en FR480. De grootste heeft een Iveco Vector 20-V8 , de twee mid-delste modellen een Cursor 16 en de twee kleinste modellen de Cursor 13-mo-tor. De typeaanduiding geeft afgerond het vermogen weer. Dat betekent dat de FR500 en FR600 zijn vervallen en dat daar nu de FR550 voor is gekomen. De FR700 met Caterpillar-motor is geschrapt. De vervanger is de FR650 met minder vermogen bij nominaal toerental, maar dankzij het constantere vermogen vol-gens New Holland met meer koppel. In een officiële DLG-vergelijkingstest scoor de nieuwe FR650 vijf procent meer capaciteit bij een 21 procent lager brandstof-verbruik dan de FR700.

Het interieur is vernieuwd, evenals de zijconsole. Ook de bediening is op punten gewijzigd, zoals het omwisselen van het in- en uitschakelen van de kooi.

www.atgtire.com6 CONTINENTEN. MEER DAN 120 LANDEN. DE WERELDLEIDER IN OFF-HIGHWAY BANDEN.

Alliance biedt een totaal gamma landbouwbanden aan van Agriflex/+ (IF /VF), AgriStar XL en AgriStar (65 serie). Deze moderne radiaalbanden van Alliance beschermen de bodem buitengewoon goed, hebben een hoger vermogen en een uitstekende tractie waardoor een hogere productiviteit is verzekerd.

Meer dan 50 jaar aan innovatie en marktleider in ontwerp en productie van off- Highway banden zijn Alliance banden ontworpen om buitengewone prestaties te kunnen leveren in de meest uiteenlopende toepassingen, wat Alliance tot de beste keuze maakt.

372 AGRIFLEX 378 AGRISTAR XL 365 AGRISTARIncreased Flexion (IF)Very High Flexion (VF)

Groot volume serie Tractoren van meer dan 180 PK

65 serieTractoren tot 180 PK

High Performance Banden voor Moderne Tractoren

Hall 04 Stand C20benelux@atgtire.com

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

GRONDIG-Alliance Base-AgriTractorRadial_Agritechnica_print.pdf 1 09.09.15 12:40

Meer opbrengsten van eigen bodemBetere bodemstructuur | Betere benutting meststoffen

Hal 11 - Stand C05

www.eversagro.nlmeer dan 50 jaar ervaring

AGRITECHNICAHal 26 - Stand F21

WERKBREEDTES 0.42-9.00 MTel. 0487 592944 E-mail perfect@vanwamel.nl www.vanwamel.nl

www.MFpaktuit.nl

Bij een nieuwe MF-tractor* of verreiker krij gt u tij delij k vij f

EXTRA cadeaus. Variërend van EXTRA gratis opties naar

keuze, EXTRA fi nancieel voordeel, EXTRA uitgebreide

garantie en zekerheid, een gratis onderhoudsbeurt én

originele MF-kleding.

Vol verwachting klopt uw hart? Pak snel uw cadeaus uit op:

*Kij k op de website voor alle modellen waarvoor de actie geldt en voor de actievoorwaarden.

DE CADEAUS ZIJN VROEG DIT JAAR.

DE CADEAUS DE CADEAUS DE CADEAUS DE CADEAUS DE CADEAUS

1 2 3 4 5

GRONDIG 9 201540

ondernemen met vaktechniek AGRITECHNICA 2015

Beurs vol elektronicaWie de lijst met medailles voor beloonde innovaties op de komende Agritechnica bekijkt, ziet al snel de rode lijn. Een groot deel

heeft direct of indirect te maken met het gebruik van elektronica. Van 9 tot en met 14 november zal in Hannover veel draaien

om de mogelijkheid die te benutten. Daarom staat dit Agritechnica-nummer van Grondig grotendeels in het teken van de nieu-

we trekker- en werktuigcombinaties. Met natuurlijk ook een blik op het overige mechanisatienieuws uit binnen- en buitenland.

Als er iets is dat de nieuwe trend in de land-bouwtechniek illustreert, dan zijn het wel de gouden medailles die op elke Agritechnica worden uitgereikt. Dit zijn volgens de jury de meest revolutionaire vernieuwingen die op de beurs te zien zijn. Goud krijgen dit jaar vier innovaties en - heel opvallend - slechts in één geval betreft het een nieuwe machine, de pers voor stropellets van Krone. De drie andere prijswinnende vernieuwingen gaan allemaal om toepassing van elektronica of een combi-natie van elektronica en een nieuwe mechani-sche ontwikkeling (Fendt Variogrip).

Ook in de lijst van zilveren medailles waarin opvallende doorontwikkelingen worden be-loond, is veel nieuwe elektronica of aansturing in combinatie met elektronica te vinden. Het geeft aan dat door de inzet van sensoren om te meten, elektriciteit voor de aandrijving en een combinatie voor de aansturing veel vernieu-wingen hun plaats krijgen. Nu de industrie ook hard werkt aan de probleemloze communica-tie tussen trekker en werktuig kan dit de inzet van dit soort systemen sterk gaan vergroten. Waarbij ook al de volgende uitdaging wacht: hoe ga ik ook elektronisch communiceren met mijn mensen en machines in het veld. Ook daarvoor zijn al verschillende mogelijkheden. Ongetwijfeld zullen er ook voor dit stukje backoffi ce op de beurs veel oplossingen te vinden zijn. Het zal de dag of dagen voor ie-dereen weer meer dan vol maken. Op deze pa-gina’s een kort overzicht van een groot aantal innovaties waarbij de elektronica een grote rol speelt. En daaromheen kort ook nog wat op-vallende andere noviteiten uit Nederland en ver daarbuiten. Want de medailles mogen dan gelden als de belangrijkste beursprimeurs, de Greenbot uit Nederland is de ultieme combi-natie van techniek en mechanica en luidt on-getwijfeld een nieuwe fase in de landbouw-techniek in.

Rondje Agritechnica Dit jaar zijn er weer twee nieuwe hallen in gebruik genomen bij de Agritechnica en dat bete-kent dat de bezoeker een echt rondje Agritechnica kan maken. Door de ingebruikname van de nieuwe hallen zijn ook een fl ink aantal standhouders naar een andere plaats verhuisd. Meest opvallende is de Agco-groep, die van hal 9 naar hal 20 is verhuisd. De hallen 15, 16 en 17 op het middenterrein zijn nu helemaal gereserveerd voor componenten en hernieuwbare energie. Een deel van de vaste standhouders hier is nu te vinden in hal 9.Om gemakkelijk de weg te vinden op de beurs is er een speciale Agritechnica-app. Op deze app is een plattegrond te vinden en kun je ook eenvoudig per hal alle standhouders opzoeken.

GRONDIG 9 2015 41

Greenbot debuteertGeen medaille voor de Greenbot, want daarvoor was hij niet aange-meld, maar waarschijnlijk wel één van de opvallendste en meest vernieuwende beursprimeurs is de Greenbot. Deze door de Ne-derlandse Dutch Power Company gebouwde robottrekker is wel het absolute hoogtepunt als het gaat om de combinatie van elektronica en mechanisch vernuft. Op de beurs presenteert DPC het eerste productierijpe model. Deze heeft een 3,4-liter-Perkins- of FPT-motor aan boord van maximaal 74 kW (100 pk). De trekker is uitgerust met een frontaftakas die 750 kilo-gram kan tillen en tilt achter ruim 1500 kilogram. De bodemvrijheid is slechts 35 centimeter, wat hem wel een laag zwaartepunt geeft. Dankzij de vierwielbesturing is de Greenbot zeer wendbaar en kan hij gemakkelijk onder zware om-standigheden presteren. De trek-ker is verder zo minimaal mogelijk ontworpen om kosten te bespa-ren, maar vooral om het onder-houd te beperken. Voor kopers zal de Greenbot wel even wennen zijn, constateert directeur Allard

Martinet. “Een trekker koop je met het hart, een Greenbot met je ver-stand.” Nu de robottrekker prak-tijkrijp is, inclusief een prijskaartje van € 120.000,-, zal snel duidelijk worden waar de slimme gebrui-kers deze weten in te zetten.DPC: Hal 26

Traploze aftakasMet vijf mooie innovaties heeft Zuidberg de bezoekers wat te to-nen. De zilveren medaille krijgt de fabrikant voor zijn traploze fron-taftakas. Deze is niet meer direct gekoppeld aan de motor, maar krijgt een eigen aandrijving. Daar-door kan het toerental van de af-takas veel gemakkelijker aan het werk worden aangepast.

Het bedrijf presenteert verder samen met Vredo een eigen CVT-transmissie. Dit is de transmis-sie die Vredo voor zijn nieuwe trac heeft ontwikkeld en nu door Zuidberg verder wordt ontwik-keld en ook geschikt wordt ge-maakt voor andere fabrikanten. Andere noviteiten zijn een hoge-efficiëntie-frontaftakas die geheel los te koppelen is om brandstof te besparen, een nieuwe rupsaan-drijving voor snelheden tot 40 km/u en een nieuw concept voor de fronthef dat echt op de Agri-technica wordt onthuld.Zuidberg: Hal 17 en hal 3

Opklapbare achterwielenNu transportbreedte op de weg steeds belangrijker wordt, heeft Peecon een oplossing bedacht voor het probleem met dubbele

montage op de weg. Het bedrijf presenteert een hydraulisch sys-teem waarmee de wielen tijdens het transport achter de trekker worden geklapt. Op het veld wor-den ze met een automatische koppeling aan de vaste wielen verbonden. Het futuristische con-cept heeft een zilveren medaille gekregen.Peecon: Hal 25

SlijpautomaatSnel en automatisch kunnen slij-pen van messen is in tegenwoor-dig. Schuitemaker presenteert op de Agritechnica de Rapidsharp

om een set Rapide-messen snel te kunnen slijpen. Daarvoor is een slijpbox ontwikkeld waarin tot 45 messen kunnen worden gelegd, waarna een soort robotarm deze langs de slijpsteen haalt. In een uur tijd is het zo mogelijk een vol-ledige set automatisch te slijpen. Schuitemaker: Hal 27

HOLLANDSE OOGST

Fendt (en Mitas) VariogripFendt scoort op deze Agritech-nica met het samen met Mitas ontwikkelde Variogrip. Dit is een systeem om de bandenspanning snel te kunnen aanpassen aan het werk. Het gaat dan vooral om het oppompen bij de overgang van veld naar weg.

Daarvoor is in de band een extra luchtkamer gecreëerd die onder hoge spanning wordt gebracht. Een groot elektronisch gestuurd ventiel zorgt ervoor dat de band snel op spanning is. Verder kan tijdens het werk de bandenspan-ning zo nodig snel worden aange-past aan de slip. Fendt en Mitas: Hal 20

Spuiten en sparenVergelijkbaar aan het programma om de mesttoediening te opti-maliseren, heeft John Deere sa-men met Basf en diverse Duitse onderzoeksinstituten een ap-plicatie voor gewasbescherming ontwikkeld. In dit programma zijn alle wettelijke voorschriften vast-gelegd en de werking van mid-delen onder verschillende om-standigheden. Het programma combineert deze gegevens met bijvoorbeeeld de weersomstan-digheden en de gewasgroei. Op basis van al deze gegevens wordt er een spuitadvies gegeven inclu-sief dosering. Bijzonder is dat dit een open programma is, waarbij gebruikers ook andere adviseurs toegang kunnen geven om hun advies erin te verwerken.John Deere: Hal 15

GOUDEN MEDAILLES

GRONDIG 9 201542

ondernemen met vaktechniek

Toedieningsprogramma voor (kunst)mest In een brede samenwerking heb-ben John Deere, Landdata, Eu-rosoft, Vista, Rauch en Sulky een programma ontwikkeld om een perceel optimaal te bemesten. Op basis van bodemkaarten en histo-rische opbrengstgegevens rekent het programma per perceelsge-deelte uit hoeveel stikstof, fosfaat, kali en vele andere meststoffen nodig zijn. Het programma re-gistreert de gift aan organische mest, regelt ook hier de afgifte en berekent daarna wat er nog nodig is aan meststoffen. Via de strooi-ers van Rauch en Sulky kunnen die dan exact op maat worden toegediend.Te zien in: Hal 13, 15, 9 en 11

StrobrokjesSnel gaat het niet, maar het resul-taat is verbluffend. Direct op het land weet de Krone Premos stro te persen tot pellets. Geschikt als brandstof voor houtkachels, maar ook te gebruiken als voer voor vee en strooisel in stallen. Krone ziet de pers als een ideale machine voor loonwerkers die hiermee de hele winter aan het werk kunnen om balen stro te verwerken tot

pellets. Daarvoor heeft de pers naast de gewone invoer voor het verwerken van stro op het veld ook een losse invoertafel om ba-len in te voeren en te persen. Op het veld kan de Premos ongeveer 5000 kilogram stro per uur ver-werken. In vergelijking met een vierkantebalenpers is dat weinig, in vergelijking met de huidige stationaire persinstallaties enorm, want dan is deze drie tot vijf keer sneller.Krone: Hal 27

ScherptecontroleDe derde gouden medaille ont-vangt John Deere voor een sys-teem om de scherpte van de messen op de hakselaar te con-troleren. Dit gebeurt door de af-stand tussen het mes en het con-trames continu te meten. Zodra deze door slijtage te groot wordt, krijgt de chauffeur een seintje dat het tijd is om de messen te slijpen. Bijzonder is dat dit per mes op de trommel wordt beoordeeld. Af-hankelijk van de slijtage kan dan

het contrames iets dichter op de trommel worden gebracht of kun-nen de messen worden geslepen. John Deere: Hal 13

MedaillekampioenJohn Deere is de medaillekam-pioen van deze Agritechnica. Naast drie keer goud is er ook nog acht keer zilver. Ook veel van deze medailles zijn gebaseerd op elektronische vernieuwingen. Zo presenteert de fabrikant een automatische koppeling voor de vierwielaandrijving. Bij veel wiel-slip wordt deze automatisch in-geschakeld. Neemt de slip af of is de snelheid te hoog, dan schakelt het systeem de aandrijving auto-matisch weer uit.Bijzonder handig kon wel eens het automatische kopakkerma-nagmentsysteem zijn. Dit hoef je niet meer zelf in te stellen, maar na drie keer dezelfde hande-ling op de kopakker bedenkt de boordcomputer zelf dat dit een herhalende reeks van handelin-gen is. De chauffeur krijgt dan de vraag of dit als kopakkerpro-gramma mag worden vastgelegd. Na accepteren is een druk op de knop voldoende om dit program-ma in te schakelen. Ook goed voor zilver.Lekker ouderwets mechanisch is de oplossing die John Deere be-dacht voor het aanbrengen van extra gewicht op de achteras. In plaats van gewicht in de wielen of water in de banden heeft het

merk nu een gewichtsblok dat hydraulisch onder de trekker kan worden gehangen.Puur elektronisch is dan weer de oplossing die John Deere bedacht voor het instellen van grondbewerkingswerktuigen via de boordcomputer. Via de TruSet-werktuigcontrole is het mogelijk om voor bijvoorbeeld een culti-vator met meerdere secties deze vanaf de Isobus-terminal allemaal in te stellen. Na het ingeven van de waarde voor de eerste sectie wordt die automatisch overge-zet naar alle andere. Het systeem werkt ook met bijvoorbeeld zaai- en spuitmachines.

Echt iets voor de beurs is de laat-ste innovatie waarmee John Dee-re is gelauerd. Ongetwijfeld zal de combine-simulator een trekker op de stand zijn. Die is ontwik-keld om machinisten al voor het seizoen te kunnen trainen op een nieuw model combine.

Een andere medaille heeft het be-drijf voor het automatisch instel-len van de gewenste graankwali-teit op de combine. Hierbij geeft de chauffeur aan welke kwaliteit graan en hoeveel kaf er in de tank mag komen. Als dit via een came-ra is vastgelegd, gaat de machine automatisch monitoren en instel-lingen aanpassen om deze dors-kwaliteit weer te halen. Om de meting van de opbrengst nauwkeuriger te maken, heeft John Deere weegsensoren onder de graantank gemaakt. Deze wor-den gebruikt om de opbrengst-sensor continu te ijken, zodat er echt een nauwkeurige opbrengst-meting mogelijk is. Het past bij de norm van precisielandbouw.John Deere: Hal 13

ZILVEREN MEDAILLES

GRONDIG 9 201544

ondernemen met vaktechniek

Eindelijk een oplossingEen probleem waar nog geen en-kele ploegfabrikant een oplossing voor had gevonden, is het centre-ren van de treklijn van de ploeg. Nu Lemken daarvoor een hydrau-lische oplossing heeft gevonden, oogst de fabrikant daarmee zilver voor deze innovatie. Het idee is vrij simpel. Door de aanspanning hydraulisch iets te verstellen, is de treklijn precies in het midden van de achteras te brengen, met als resultaat geen afwijking naar links of rechts meer en dus geen nood-zaak om tegen te sturen.

Voor de zaaimachines heeft Lemken een automatische af-draaiproef ontworpen. Via een by-pass gaat het zaad hierbij van de verdeler naar een weegcel en vervolgens terug naar de tank. Op basis van deze weging kan de gewenste hoeveelheid worden ingesteld. Groot voordeel: tijdens de afdraaiproef kan de chauffeur de rest van de machine controle-ren of de zaadtank bijvullen.Lemken: Hal 1

Superlichte mesttankEen zelfdragende tank van met glasvezel versterkte kunststof le-

vert Zunhammer ook een zilveren medaille op. Door het ontbreken van een frame is de combinatie veertig procent lichter dan een vergelijkbare tank van metaal. Dankzij de reductie van het ge-wicht kan op dezelfde assen nu tot negentien procent meer mest worden meegenomen, terwijl er minder vermogen nodig is.Zunhammer: Hal 22

Anders aandrijvenOm de verliezen in de aandrijflijn verder te beperken, heeft Fendt een nieuw concept bedacht waarbij de voorwielen een eigen Vario-aandrijving hebben. Door de directe koppeling aan de hy-dromotor van beide Vario-aan-drijvingen wordt op beide de slip tot een minimum beperkt. Door een onafhankelijke aandrijving van beide voorwielen ontstaat er ook een kleinere draaicirkel. Goed voor zilver. Zilver is er ook voor de Fendt VarioGrip-assistent.

Dit is een computerprogramma dat tijdens het werk de chauffeur direct kan aangeven wat bij de ge-kozen banden de beste banden-spanning is om slip tegen te gaan. Fendt: Hal 20

Bodem lezenZelfs op grondbewerkingswerk-tuigen, normaal vooral veel staal,

kun je tegenwoordig veel elek-tronisch regelen. Väderstad heeft een systeem bedacht met eigen boordcomputer die op basis van de positie van het werktuig dat ten opzichte van de grond continu vlakstelt. Ook wordt de weerstand gemeten en daarop de diepte geregeld, zodat altijd de-zelfde hoeveelheid grond wordt verplaatst. Wanneer er bodem-kaarten beschikbaar zijn, kan ook per grondsoort de bewerking worden ingesteld.Väderstad: Hal 12

Nog minder overlapOm ook het laatste beetje overlap bij het zaaien te voorkomen, heeft Amazone het GPS-Switch- en Au-toPoint-programma ontwikkeld. Een sensor aan het einde van de zaaipijp registreert daarbij wan-neer een zaadje de grond bereikt. De tijd tussen openen van de zaadtoevoer en het bereiken van de grond wordt daarmee bere-kend en dat wordt weer gebruikt om op kopakkers precies op tijd de zaadtoevoer af te sluiten of weer te openen.Op de grond van de stand zul-len ook enkele testmatten liggen waarmee voor centrifugaalstrooi-ers het strooibeeld is te bepalen. Deze matten worden normaal in het veld gelegd, waarna een strooigang wordt gemaakt. Daar-na moet met een smartphone een

foto van de mat worden gemaakt en ingeladen in een speciale app. Deze berekent op basis van deze gegevens direct het strooibeeld.Amazone: Hal 9

OmgevingsscannerHorsch heeft een nieuw systeem ontwikkeld voor de instelling van de spuitboomhoogte. Een lasers-canner op het dak van de cabine brengt daarbij de omgeving rond de spuit in beeld. Op basis daar-van wordt dan de spuitboom-hoogte geregeld. Dat gaat nauw-keuriger dan de huidige systemen op de spuitboom, want die laten zich foppen door spuitpaden, plukken gras of open plekken.Horsch: Hal 12

Bosbouw-systeemtrekkerToch nog een nieuw type trekker op de Agritechnica. Pfanzelt komt naar Hannover met een speciale systeemtrekker voor de bosbouw, met een ruime panoramische ca-bine waarin de stoel 340 graden kan draaien. Achter de cabine ligt een speciaal chassis waarop aanhangers en werktuigen direct kunnen worden gekoppeld. De vering is hydraulisch om deze ook automatisch te kunnen vastzetten als er extra stabiliteit nodig is.Pfanzelt: Middenterrein bij hal 21

GRONDIG 9 2015 45

Jos Scholman

josscholman.nlVOLG ONS OOK OP:

We zijn actief in de grond-, weg- en waterbouw en sport- en cultuurtechniek. Al 40 jaar lang, met nu zo’n 200 medewerkers in vaste dienst en we groeien door! Vandaar dat we op zoek zijn naar:

• Logistiek planner• Uitvoerder Groenvoorziening• Uitvoerder GWW• Voorman(nen) GWW• Machinist(en) mobiele kraan• Allround trekkerchauffeur(s) Sport- en cultuurtechniek

Kijk snel op www.josscholman.nl/vacatures voor de complete functieomschrijvingen en stuur ons je motivatie + CV.

Jos Scholman zoekt aanvullend talent m/v

Tijd voor verandering?

www.josscholman.nl/vacatures

Automatisch maximaal belastenNa John Deere is Claas het bedrijf met de meeste medailles. Vijf keer zilver geeft aan dat ook hier de in-genieurs slimme gedachten heb-ben gehad.

Een mooie is die voor het auto-matisch maximaal belasten van de dorslijn in de combine. Via een groot aantal sensoren wordt over-al gemeten in hoeverre een on-derdeel wordt belast. De boord-computer berekent op basis daarvan de maximale belasting en past de rijsnelheid aan.

Andere medailles zijn er voor het automatisch vlakstellen op een helling, een systeem om op basis van de oppervlakte van een veld de ideale route te plannen en een systeem om op de balenpers de dichtheid en de knopers te con-troleren.Op hakselgebied is Claas beloond voor het inbouwen van een nieuw type kneuzer. Deze maakt het mo-gelijk om langer te hakselen en toch intensief te kneuzen, waarbij ook de stengeldelen worden be-werkt. Dat geeft niet alleen een betere conservering, maar moet ook de opname door het vee ver-beteren.Claas: Hal 13

Non-stop-balenwikkelaarVoor het wikkelen van vierkante en ronde balen heeft Kuhn een nieuwe wikkelaar, die geheel au-tomatisch werkt en tijdens het rijden een baal kan oppakken en weer lossen. Daarvoor meet deze zelf de lengte van de baal en past de wikkelinstelling daarop aan.Kuhn: Hal 12

Schoon vullenDit voorjaar lieten we er al wat van zien: het EasyFlow-systeem van Agrotop. Hiermee kunnen middelen eenvoudig en precies worden gedoseerd zonder dat de gebruiker ermee in aanraking komt. Nu goed voor zilver.Agrotop: Hal 8

TEKST: Toon van der StokFOTO'S: Fabrikanten en DLG

ONTDEK HET NU ZELF:BLAUW WERKT!

lemken.com

Hallo, wat kunnen wij doen voor u? Netjes dat we dit vragen toch, vindt u niet? Voor ons is dit vanzelfsprekend! Bij LEMKEN neemt u als landbouwer een heel bijzondere plaats in. Wij zijn geïnteresseerd in uw mening en staan open voor suggesties en wensen! Juist daarom zijn onze landbouwmachines zoals ze nu zijn: efficiënt, veelzijdig en hoogwaardig. Overtuig uzelf! En ontdek wat veel land-bouwers al lang weten: Blauw werkt!

AGRITECHNICA

HAL 11, STAND B42

JAAR INNOVATIE

JCB BELGIUM N.V. || T: +32 89 69 50 50 | E: INFO@JCB.BE || WWW.JCB.COM || J.C. BAMFORD N.V. || T: +31 418 654 654 | E: INFO@JCB.NL

ondernemen met vaktechniekondernemen met vaktechniek

GRONDIG 9 201546

In het teken van herstel en groeiWeer groeicijfers na moeilijke jaren en tekenen van herstel dankzij een aantrekkende economie. Dat was de sfeer op de Bedrijfs-

autoRAI 2015. De beurs is ten opzichte van de vorige keer gegroeid en kon dankzij het goede moment - het niet-IAA-jaar - toch

een aantal primeurs presenteren. Met uiteraard als rode draad efficiënter, groener, stiller en veiliger.

Mooi, deze Agrifac Condor heel prominent in beeld op de Be-drijfsautoRAI in Amsterdam. Natuurlijk trekt deze zelfrijder in de transportbranche aandacht, maar het gaat natuurlijk om wat er-onder zit. In dit geval is dat een twintigtons schamelwagen van Trias Trailers uit Apeldoorn met een verlaagbaar diepbed. Dat bed is verstelbaar, zodat het ook vlak op wielkasthoogte kan worden gezet. Er is een gieksleuf en de eerste meter oprijplaat is standaard (opgeklapt) aanwezig. Dit deel, met standaard ver-lichting en dergelijke, kan worden uitgeklapt voor een meter ex-tra laadlengte en zo zijn de rijplaten ook korter. Details waarom u naar de BedrijfsautoRAI gaat. Zo waren er tal van vernuftige maatoplossingen aanwezig. Om een paar voorbeelden te noe-men: het PowerSheet-afdeksysteem voor schuifvloerkippers of aardappeltrailers bij Knapen Trailers, het Novatio Savetyseal Easy Balance-balanceersysteem van truckbanden, het gecombineerd via een blaas- en losband lossen van meerdere containers in een oplegger bij Van der Peet, de Hybrid PTO bij Wierda Voer-tuigtechniek, een weegbrug bij Welvaarts die je zonder stellen op een niet vlakke en niet waterpas liggende ondergrond kunt leggen tot een aan de rechter achterzijde gemonteerd Shield+-dodehoekdetectiesysteem dat waarschuwt zodra er zich een fietser of voetganger in de dode hoek bevindt. En niet te verge-ten de Kraker-Veldhuizen CF Agri-oplegger, die prominent voor het beursgebouw stond. Veldhuizen was genomineerd voor de Innovatie Award, maar die ging naar de Nooteboom Manoovr-semi-dieplader met twaalf ton aslast en een zeer geringe laad-vloerhoogte.

Positieve stemmingSteven van Eijck, voorzitter van RAI Vereniging, benadrukte tij-dens de opening dat de markt aantrekt en weer op het oude niveau van 2008 zit. Standhouders wijzen ook op een aantrek-kende markt vanwege de economische groei. Onderzoek van TLN geeft aan dat de bedrijvigheid in het tweede kwartaal van 2015 zowel op kwartaal- als op jaarbasis flink toenam. Van alle ondernemers meldt 45 procent een hogere, 40 procent een ge-lijke en vijftien procent een lagere bedrijvigheid ten opzichte van het tweede kwartaal van vorig jaar. Uit de perspresentatie van DAF blijkt dat ook. Volgens Harrie Schippers, president van DAF Nederland, is dit het beste jaar voor de truckmarkt in Europa sinds 2008. DAF heeft de productie het afgelopen jaar meerdere keren verhoogd. De fabrikant verwacht dit jaar 260.000 trucks

TERUGBLIK BEDRIJFSAUTORAI 2015

GRONDIG 9 2015 47

af te zetten. ING komt met cijfers die aansluiten bij de positieve beursstem-ming. De terugkeer van de volumegroei in het wegtransport heeft volgens de bank transporteurs in beweging gezet. Het aantal registraties stijgt dit jaar naar verwachting tot 13.000. Dat is ruim dertig procent meer dan vorig jaar en het hoog-ste niveau sinds 2008. Ook na correctie van de Euro 6-dip van begin 2014 blijft er naar verwachting nog een stijging van elf procent over voor de trucks. Volgend jaar doet de afzet door afloop van inhaalvraag een stapje terug (min vijf procent), maar dat is gezien de groei van dit jaar volgens ING toch nog winst ten opzichte van de afgelopen jaren. Green DealOp de RAI was ook te zien dat het belang van CO2-reductie, stiller en veiliger sterk doorzet. Passend in deze trend is de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek (ZES), gestart in 2014. Op de Bedrijfs-autoRAI tekenden acht nieuwe partijen voor de inzet voor emissievrije steden in 2025, waarmee het totaal nu al op ruim zeventig participanten komt. Het uitein-delijke doel van Green Deal ZES is om schadelijke emissies (CO2 , NOx en fijn-stof ) en geluid als gevolg van stadslo-gistiek te reduceren tot nul. Op de Be-drijfsautoRAI waren de eerste resultaten tastbaar. Iveco toonde een trekker-op-leggercombinatie met een LNG-trekker en een CNG-oplegger. Ginaf toonde de Durable, een volledig elektrisch rijdende truck. Voor stille trucks is er nu het Piek-Keur-certificaat. Om dat te krijgen, moet de truck onder de 72 dB(A) blijven. Daar-mee kan dan in piektijden en ‘s nachts worden gedistribueerd. Scania kreeg het Piek-Keur-certificaat toegekend voor zijn Euro 6-gasmotoren en voor de nieu-we geïntroduceerde hybride truck. DAF toonde een soortgelijk Silent Truck-con-cept, waarvoor het merk ook 72 DB(A) claimt. Verder was er uiteraard veel aan-dacht voor elektrisch rijden, hybrides en rijden op gas. Zo toonde Nissan zijn elek-trische bestelauto E NV 200, Fiat de Du-cato op groengas of CNG en Volkswagen de Caddy op CNG. Shell vroeg aandacht voor GTL-brandstof (Gas to Liquid) die is gemaakt uit aardgas en gaat de distribu-tie uitbreiden.

TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

Scania had een wereldprimeur met de P320, een hybride truck (Euro 6) voor stadsdistributie. Bij optrekken en afrem-men wordt de hybride-unit benut, zodat de motor altijd lage toerentallen kan draaien. In zero-emission-ruimtes en -gebieden kan op de hybride-unit worden gereden. De truck kan op biodiesel rijden.

DAF toonde de Euro 6-CF in drieassige uitvoering met dertientons achteras en 7,5-tons sleepas of gestuurde naloopas met enkele montage voor een netto laadvermogen van krap negentien ton. De fabrikant zette ook stevig in met een studie-concept van een extra lichte en stille CF. Die blijft binnen de 72 dB(A) en is dus Piek-Keur-waardig.

Shell geeft aan dat voertuigen op GTL-brandstof dankzij een flinke uitstootreductie ten opzichte van dieselolie (EN 590) zonder ingrepen aan hogere milieueisen kunnen vol-doen als opdrachtgevers die vragen. Shell gaat het aantal tankstations uitbreiden naar zeventien stuks.

Wierda toonde een PTO-hybride-unit voor diverse toepassingen. Die werd buiten getoond bij een knij-perauto en binnen bij een betonmolen. De hybride kan de PTO-functies aandrijven bij stilstaande motor, maar is ook te combineren met een draaiende motor.

Renault had een echte wereldprimeur met deze Alaskan Concept. Het betreft een pick-up met één ton laadvermo-gen die serieus op de planning staat voor een release in 2017. Deze pick-up wordt gebouwd op hetzelfde platform als de Nissan Navara.

Nooteboom won de Innovatie Award met deze Manoovr met twaalf ton aslast, 78 centimeter laadvloerhoogte en 50 centimeter hoogteslag in combinatie met een speciale asophanging met een stuuruitslag van 70 graden.

Ginaf verraste vooral met de Durawtruck-hybride en elektri-sche stadsdistributietrucks. De fabrikant toonde voor onze sector deze geheel vernieuwde 4446 TS 8x8. Als basis voor deze nieuwkomer dient een volledig nieuw ontwikkeld chas-sis dat zonder hulpchassis geschikt is voor een bakopbouw.

Eye-catchers horen ook bij een beurs, zoals deze zeer luxe uitgevoerde MAN TGX 100 Special Edition ter ere van honderd jaar MAN. Uiteraard met 15,2-liter-D38-motor. Wie er nog één wil, moet snel zijn, want het jaar is bijna om. MAN presenteerde verder een verbeterde noodremassistent.

ondernemen met vaktechniek

GRONDIG 9 201548

ondernemen met vaktechniek GEBRUIKERSERVARING

De machine maakt het werkIn de praktijk: Hooby GT 85 Gradertronic

Dankzij de functies Gradertronic, Automatic Control en diverse instelmogelijkheden kun je met enkele joystickbewegingen

naadloos precies afwerken en in profi el leggen. Bij deze functies worden de bak, lepelsteel en tweedelige giek volledig automa-

tisch aangestuurd. Deze intelligente techniek zit op de nieuw 8,5-tons Hooby GT 85 Gradertronic. Een opstap naar een nieuwe

generatie intelligente Hooby-graafmachines.

Misschien wel het meest sprekend is een anekdote over de bekende Hooby voor het slotenwerk op een beurs. Die machine was uitgerust met Faunatronic, de basis voor de nieuwe graaftechniek in deze nieuwe Hooby GT 85-midigraafmachine. Een voor een fi rma aandacht trekkend charmant model dat wat rond liep te paraderen, wilde wel eens in de cabine plaatsnemen en aan de hendels trekken. Dat had ze nooit eerder gedaan. Na wat instructies trok ze op de beurs in Venray vorig najaar in no time een spiegelglad en waterpas bed. Volgens omstanders was het doorgestoken kaart. Dat dit niet zo was, merkten ze zelf als ze instapten en tot hun eigen verbazing hetzelfde kunststukje moeiteloos konden uithalen. Dat ontdekten we zelf ook bij een graafklus voor het water-schap Groot Salland bij het districtskantoor Grafhorst. Het waterschap is één van de klanten die gaat proefdraaien met de nieuwkomer.

De bronDe treff end geschetste gang van zaken op beurzen en de grote aandacht in de grondverzetsector voor de voordelen van Faunatronic vormden de bron voor deze nieuwe Hooby GT 85 Gradertronic van Hobelman in Halle. De basistechniek komt natuurlijk uit de bekende gespecialiseerde Hooby’s met het geautomatiseerde Faunatronic-aansturingssysteem voor het maaien van watergangen. We hebben daar in Grondig eerder aandacht aan besteed. Deze techniek werkt ook goed voor het uitvlak-ken in de grondverzetsector, alleen wil een ondernemer voor het pure grondverzet geen Faunatronic, maar maatwerkoplossingen. Faunatronic is niet op maat gemaakt voor de grondverzettoepassingen afwerken en in profi el leggen. Reden voor Hobelman om op deze vraag in te spelen. De fabrikant kocht daarvoor bij Verhoeven een 8,5-tons Takeuchi, haalde

GRONDIG 9 2015 49

Werken is een kwestie van een referentiepunt aantikken, Grader-tronic activeren en het hoogteverschil invoeren. Daarna werkt de Hooby au-tomatisch waterpas op de ingestelde diepte af.

De pedalen kunnen worden geprogram-meerd en hebben een omkeerschake-ling, zodat je onge-acht de stand van de onderwagen de voet altijd vooruit kunt bewegen.

eruit wat hij niet nodig had en ontwikkelde de machine door tot deze eigen Hooby GT 85. Hobelman heeft gekozen voor een bestaande machine als basis omdat hij niet van plan was het wiel opnieuw uit te vinden. De meerwaarde van de Hooby GT 85 zit hem in de aansturing van de graaf- en rijfuncties, niet in een cabine, motor of onderwagen. De onderscheidende aansturing is volledig elektronisch aangestuurd om tot een nieuwe manier van graven te komen. Je geeft in feite met de joysticks de opdracht en de machine voert die dan automa-tisch goed uit. Bak en giekdelen reageren automatisch goed, je hoeft ze niet allemaal meer te bedienen. Hobelman koos voor Takeuchi omdat Verhoeven al een goede partner is en omdat Takeuchi in de basis een goed product is. Hobelman wilde als uitgangspunt een kwaliteitsmachine.

GradertronicWe zijn even zelf ingestapt om te ervaren hoe het werkt. In eerste instantie is er niets geactiveerd. De bak, de giek, het zwenken en het rijden reageren alsof je met een normale ser-vohydraulisch gestuurde machine werkt. Je merkt niet dat de hydrauliekventielen elektronisch worden aangestuurd. Als we even willen uitschudden, doet hij dat niet. Dat is namelijk niet meer nodig, omdat je voor het afwerken en egaliseren in Gradertronic-functie werkt en dat jutteren past niet met de automatisch gedempte cilinders die Hobelman monteert.Nu het nieuwe Gradertronic. Je strekt de giek en brengt de bak in afwerkpositie naar de gewenste afwerkhoogte. Je ac-tiveert dan met een knop op de joystick Gradertronic, waar-mee deze hoogte in de gekozen positie is vastgelegd. Daarna trek je alleen de linker joystick naar je toe. De bak beweegt dan automatisch waterpas naar je toe. Je ziet de lepel en giekcilinders werken, terwijl je maar aan één hendel trekt. Als de lepelsteel recht staat, trek je de bak vol en kun je als vanouds heffen, zwenken en leegstorten. Alles kan, maar al-tijd tot de ingestelde diepte. Onafhankelijk van de stand van de bak is dat de ondermaat. Bij de volgende baantje ernaast pak hij automatisch exact dezelfde diepte. En dus trek je in no time een supervlak bed. U snapt nu ook dat strooien niet meer nodig is. Kwestie van meteen grond voor de bak en dan in één keer strak trekken. Automatic ControlJe vlakt normaal gesproken tot de lepelsteel recht staat. Bij zo’n midi is het bereik circa 2,50 meter en dan moet je weer verrijden of je moet daarna zelf spelen met de tweedelige verstelgiek. Elke machinist weet hoe lastig dit is. Daarvoor is er de Automa-tic Control-functie. Als je die aantikt, verstellen de giekdelen en de lepelsteel zich automatisch, zodat je de hele slag - van ge-heel gestrekt tot aan het schuifblad - in één keer vlak kunt trek-ken. We hoeven niet uit te leggen wat voor een efficiëntieslag dat in de praktijk geeft: in één keer ongeveer vijf meter pakken met een 8,5-tons machine en in een paar bewegingen over de gehele breedte het terrein uitvlakken, zoals hier.

Het hart: de eigen Hooby-touchscreen-computer met alle instelmogelijkheden voor Gradertronic, Automatic Control en diverse bakfuncties.

De tweedelige giek is door Hobelman gebouwd en voorzien van eigen hydrauliekcomponenten voor de benodigde precisie.

Naast afwerk functies is er ook een automatische heffunctie om in geheel ingetrokken stand toch loodrecht uit te kunnen heffen.

Hobelman heeft in de cabine een luxe luchtgeveerde stoel gezet met de nieuwe elektronische bedieningshendels. Je merkt bij normaal graafwerk geen verschil.

GRONDIG 9 201550

Oké, denkt u dan, dit zal gaan als de graafmachine mooi vlak waterpas staat. Dus even half tegen de net gebrachte vracht vulzand op gereden. Aantikken voor de hoogtebepa-ling, Gradertronic activeren en de machine werkt ondanks de scheve stand automatisch weer exact waterpas af. De stand van de kantelbak past zich ook aan. Dan nog hat laatste heikele punt: helemaal ingetrokken zit je altijd met het uitheffen, omdat het onderste giekdeel in de uiterste stand zit. Hier komt de nieuwe automatiek weer om de hoek kijken. Je geeft het commando heffen en dan regelt de machine het zelf. In dit geval strekt het tweede giekdeel zich eerst en past de lepelsteel zich aan om de bak niet ver-der naar voren te bewegen. Eenmaal boven kun je normaal strekken en lossen.

BakautomatiekJe vlakt in ons landje lang niet altijd waterpas. Daarvoor zijn bakfuncties ontwikkeld. Je kunt de bak in drie standen

scheefstelling programmeren. Voor bijvoorbeeld het bol leg-gen van een weg scheefstand voor links, vlakstand voor het midden en scheefstand voor rechts. Met het scrollwieltje op de linker joystick kies je welke van de drie je benut en dan stelt de bak zich automatisch op de ingestelde waarde in. Met het wieltje kun je snel switchen, zonder dat je tijdens het werk iets op het computerscherm hoeft te doen. De scheef-stand stel je in graden in via het computerscherm, waarbij het midden van de bak de nulwaarde is. Wil je hierop corri-geren of de hoogte (nulwaarde) wat corrigeren (bijvoorbeeld de buitenkant van de scheefgestelde bak), dan kan dat sim-pel met het rechter scrollwieltje. Hiermee kun je de dieptebe-grenzing per tik per centimeter aanpassen. Wil je een ander referentiepunt, zoals een piketpaaltje of stoeprand, dan kan dat ook. Kwestie van aantikken en dan in de computer het hoogteverschil invoeren. Er is ook nog een functie waarmee je de vlakstand van de bak kunt instellen, zodat het mes continu precies horizontaal beweegt voor zo weinig mogelijk weerstand en zo efficiënt mogelijk graafwerk. Ook dat is simpel te activeren door de functie ‘Bak’ aan te tikken op het computerscherm. De bak beweegt automatisch waterpas bij het voltrekken. Aan het eind kun je hem normaal uitscheppen.

Diverse nevenfuncties Voor het graven hebben we hiermee de belangrijkste nieuwe intelligentie gehad, maar Hobelman gaat nog verder. Voor het werken in qua hoogte begrensde ruimtes is de minimale doorrijhoogte instelbaar. Voor het werken met de palletvork komt er een palletvorkfunctie die je met het rechter scroll-wieltje bedient. Geactiveerd steekt hij automatisch recht en op dezelfde hoogte in bij het strekken van de giek. Verder zijn de settings van de snelheid van de verschillende cilinders via de computer instelbaar. De rijpedalen zijn ook program-meerbaar. Bij omkeer- of dwars werken kun je bijvoorbeeld op het linker rijpedaal sturen en op het rechter rijpedaal de rijrichting bepalen. Sturen en rijrichting zijn dan altijd dezelf-de voetbeweging. Verder wil Hobelman nog een kipperlaad-functie integreren, een lastmomentbeveiliging invoeren en voor wie er sloten mee wil schonen, is ook de Faunatronic-functie beschikbaar. Een lang verhaal voor een stukje tech-niek dat je toch echt zelf moet ervaren. Het gebeurt allemaal vanuit de basisgedachte dat je als machinist de opdracht geeft en de machine die automatisch zo goed en efficiënt mogelijk uitvoert; niet meer, maar ook niet minder. Je blijft de machinist, die zelf bepaalt wat er gebeurt. Dat is volgens Hobelman het nieuwe graven. Het is dan de machine die het werk maakt. Voor ons ook kinderspel. Je hebt het in een mum van tijd in de vingers. En daarom begrijpen we nu goed waarom het strakke model op die beurs in Venray ook strak graafwerk kon afleveren.

TEKSTS & FOTO’S: Gert Vreemann

De techniek Hobelman in Halle heeft nu deze eerste 8,5-tons Hooby G 85 Gradertronic gebouwd. Basis is een 8,5-tons Takeuchi. De cabine, de onderwagen en de motor zijn hetzelfde gebleven. De verstelbare loadsensing-oliepomp is ook gehandhaafd. Hobelman heeft na de oliepomp zelf de bediening en de aansturing volgens het Hooby-concept ingebouwd. De joysticks sturen via Canbus elektronisch de hydrauliekventielen aan. De giek is aangepast en er zijn Hooby-hydrauliekcilinders gemonteerd. De reikwijdte en de graafkracht zijn ongewijzigd gebleven. Hobelman heeft als vertrekpunt voor een 8,5-tons machine gekozen, omdat deze overeenkomt met de huidige Hooby’s. Deze machine is klaar voor het demonstratiewerk. Wie denkt dat de machine er ge-compliceerder door is geworden, heeft het mis. Door de directe elektronische aanstu-ring bevat deze Hooby minder onderdelen dan de originele Takeuchi.Hobelman gaat nu een nulserie bouwen om uit te zetten onder serieus geïnteres-seerde Nederlandse bedrijven. Op termijn wil Hobelman opschalen naar een com-plete serie tot twintig ton. Naast rupsgraafmachines komen er mogelijk ook mo-biele graafmachines, omdat voor deze machines de nieuwe techniek erg passend is. In deze klasse is 3D-GPS nog niet aan de orde, maar Hobelman geeft aan dat dit relatief eenvoudig aan te koppelen is. De prijzen zijn nog niet bekend, maar ga er maar van uit dat de machine duurder wordt dan een standaard Takeuchi.

U vindt alle New Holland acties op www.newhollandaction.nl

INTENSIEF WERKEN, EXCLUSIEF ONTSPANNEN.

Actie geldig t.e.m. 31 december 2015

Met een krachtige New Holland oogstmachine of trekker kunt u de meest intensieve landbouwactiviteiten aan. Maar de boog kan niet altijd gespannen staan. Daarom verwennen wij u met een exclusief weekend Brugge, inclusief verblijf in een sterrenhotel en gastronomisch diner.

Samen met ons ontdekt u de mooiste plekjes van het ‘Venetië van het Noorden’ en bezoekt u ons Center of Excellence in Zedelgem. Wilt u in de lente van 2016 ook intens genieten van een luxeweekend voor twee in Brugge? Ga snel langs bij uw New Holland dealer!

KOOP EEN NEW HOLLAND MAAIDORSER, HAKSELAAR, BIG BALER, T7 HEAVY DUTY OF T8 EN GENIET INTENS VAN EEN LUXEWEEKEND VOOR TWEE IN BRUGGE

Adv_joint brugge_230x297_NL.indd 1 28/10/15 15:29

ondernemen met vaktechniek

GRONDIG 9 201552

WACKER NEUSON VERNIEUWT MINI’S

Aandrijving op hoog niveau

In de klasse van vijf- tot tientons machines komt Wacker Neuson met een nieuwe serie die een aantal opvallende veranderingen

en innovaties in zich bergt. Zo is er bij de modellen met een wielonderstel een apart circuit voor de aandrijving. Het voorkomt

het onnodig rondpompen van olie en draagt zo bij aan een brandstofbesparing van twintig procent ten opzichte van de oude

modellen.

Wie de mini’s van Wacker Neuson kent, zal direct zien dat iets van het eigenzinnige aan de machines is ver-dwenen. Niet langer staat de giek midden voor de cabine, maar is deze verplaatst naar de positie rechts van de cabine, daar waar deze bij bijna alle fabrikan-ten te vinden is. Het is bij Wacker Neuson nu mogelijk doordat de motor van de zijkant is verhuisd naar de achterzijde. De krachtbron ligt nu achter de cabine met direct daarnaast de oliepomp voor de aandrij-ving van de loadsensing-hydrauliek en de rijaandrij-ving. Een mooie vernieuwing is de aparte aandrijving voor de rijmotoren, waarbij er geen olie meer richting het hydraulisch circuit gaat. Dit voorkomt onnodig rondpompen van olie en draagt daarmee bij aan een besparing op het brandstofverbruik. Mede dankzij deze aandrijving haalt de machine een topsnelheid van 30 km/u.

Sterke lijn elektrisch aangedreven werktuigenIn het complete segment van compacte machines en werktuigen is Wacker Neuson bezig met het bedenken van elektrisch aangedreven werktuigen. Een sterk voorbeeld is de tweetons wiellader die we in Grondig 7 al heb-ben voorgesteld. Daarnaast zijn er ook elektrische stampers en een graaf-machine die aan een losse generator wordt gekoppeld, die door middel van een lange olieleiding voor de bediening zorgt. Een speciale oplossing voor gesloten ruimten.

GRONDIG 9 2015 53

Machines ervarenDe nieuwe serie werd eind september in Duits-land voorgesteld tijdens het Wacker Neuson Universe, een bijzonder spektakel, waarvoor uit vele landen klanten waren uitgenodigd. Niet om passief de machines te bekijken, maar om ze echt te ervaren. Daarvoor was in diverse stations met verschillende machines een par-cours uitgezet waarop iedereen door middel van een opdracht de machine kon testen. Een leuke vondst om bezoekers actief op de ma-chine te krijgen. In dat circuit zaten ook de nieuwe mini’s van Wacker Neuson. Daarmee moest met de bak een bal over een brug van vijf meter hoog wor-den getransporteerd. Een mooie manier om te laten zien hoe de nieuwe kinematiek van de bak ervoor zorgt dat er ook bij geheel gehe-ven giek geen verlies van lading hoeft te zijn. De bak kan namelijk een slag van 200 graden maken. Bij het graven is dat voldoende om op maximale diepte de bak nog volledig horizon-taal te houden om zo diep mogelijk te kunnen werken. Het geheim is het ophangen van de bak in een driehoekssteun. Wacker Neuson is hiermee niet de eerste, want het idee werd eerder al getoond door JCB. In de test was goed te ervaren hoe soepel het hydraulisch systeem werkt. De machine luistert nauwkeurig naar de bewegingen van de joystick en werkt heel gecontroleerd. Dat-zelfde merk je bij het graven of afwerken. Ver-schillende gelijktijdige bewegingen worden probleemloos verwerkt en het is mogelijk om een strakke lijn over het oppervlak te trekken. Het is te danken aan de loadsensing-pomp in combinatie met de lastonafhankelijke door-stroomregeling, die ervoor zorgt dat de werk-snelheid bij elk motortoerental en bij elke be-lasting hetzelfde is.

Beter zichtBehalve door de verplaatsing van de verstel-giek heeft de machinist ook door de nieuwe uitvoering van de hele machine meer zicht rondom. Door het verplaatsen van de motor is de machine aan de rechterzijde verlaagd. Aan de achterzijde blijft het zicht goed, doordat de motor enigszins onder de stoel ligt. Nieuw is

ook de airco, die nu achter in het overstekende cabinedak ligt. Door deze weg te halen uit de buurt van de motor is deze ook energiezui-niger, doordat de werkomgeving koeler is. Dankzij deze oplossing en de aanpassing van de giek is de totale hoogte van de machine met twintig centimeter verlaagd tot onder de 2,50 meter. Aangezien de machine ook nog geen twee meter breed is, geldt deze als mooi compact.In de cabine zelf valt het 3,5 inch grote scherm op dat standaard is en dat op drie modellen - de ET 65 EW 65 en ET 90 - kan worden vergroot naar zeven inch. Op deze modellen kan dan ook een achteruitrijcamera worden geplaatst. De voorruit is in twee delen opklapbaar, waar-bij elk deel tot onder het cabinedak kan wor-den geschoven. Voor het multifunctionele gebruik dat vaak bij deze machines hoort, is er de mogelijkheid om voor vijf verschillende hulpstukken alle instellingen op te slaan. Deze kunnen volgens een zogenaamd Jog Dial-sys-teem (draai- en drukknop) worden opgeroe-pen. Uiteraard kunnen deze ook eenvoudig weer worden bijgesteld. Juist vanwege de vele aanbouwdelen die vaak worden gebruikt, is het mogelijk de machine uit te rusten met vijf hydrauliekaansluitingen. Alle maatregelen samen resulteren volgens Wacker Neuson in een machine die tegen de twintig procent zuiniger is dan zijn voorgan-gers. Voor het bedrijf reden om deze machines uit te rusten met het Eco-label, een toevoe-ging die Wacker Neuson plakt op machines die volgens het bedrijf hoog scoren in duurzaam-heid en kostenefficiëntie. Wat dat waard is, zal de praktijk straks moeten uitwijzen.

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

Door de motor naar de achterzijde te verplaat-sen, kan Wacker Neuson nu ook de giek rechts naast de cabine plaatsen.

ModellenreeksType Gewicht UitvoeringET 65 6,5 ton rups EW 65 6,5 ton mobielET 90 10 ton rupsEW 90 10 ton mobiel

De bakkinematiek met dubbel draaipunt

In de cabine is er een nieuw bedieningsscherm met in de armleuning een draaiknop om door het menu te manoeuvreren.

Wacker Neuson maakt ook kleine dumpers. Nieuw is deze DW 90, die ook met cabine leverbaar is.

Maishakselaars op rupsen i.c.m. rupsdumpers met hoogkiepbakken door heel NL. Ideaal om in con-tainers of kippers te storten, extra kraan niet nodig! Oogstzeker en behoud van bodemstructuur.

Ruim 15 jaar ervaring met maishakselen op rupsen, laat ons u ontzorgen.

Verhuur van rupsdumpers 1 tot 12m3 bakinhoud.

Verhuur van graafmachines (3DGPS) en trekkers + toebehoren.

Voor meer info bel 06-47150205 of info@oussoren.nl

Buurtweg 42 6971 KM Oeken tel. 0575 476 555

Omgekeerd

de beste !

www.hissink-oeken.nl

GRONDIG 9 2015 55

Past PerformanceBeste Jan,Onze opdrachtgever is voornemens volgend jaar bij aanbestedin-gen Past Performance te gaan toepassen. Wat is dat en hoe kan ik mij daarop voorbereiden?

Beste aannemer,Opdrachtgevers willen, naast een voordelige inschrijving, de beste aannemer voor hun opdracht. Bij aanbestedingen worden daarom vakbekwaamheidseisen gesteld en referenties gevraagd. De Aan-bestedingswet schrijft voor dat de uitvraag eenduidig en transpa-rant is. Als opdrachtgever wil je echter ook bij de oplevering open en transparant zijn als het gaat om de beoordeling van de aanne-mer. Criteria kunnen dan zijn: is het werk op tijd en naar behoren opgeleverd, heeft de aannemer voldoende rekening gehouden met zijn omgeving, heeft hij goed gecommuniceerd, kwam hij bij onverwachte omstandigheden zelf in actie? Allemaal zachte aspec-ten van een werkproces. Als aannemers vinden we het ook prettig om ons op een positieve manier te kunnen onderscheiden; ook wij willen graag samen de klus klaren. En dingen in één keer goed doen, levert alleen maar winst op.Om een aannemer op die meer zachte aspecten te kunnen beoor-delen, is de Past Performance- systematiek van CROW ontwikkeld. Aan de hand van een multiple-choice-vragenlijst geeft elke op-drachtgever zijn mening over het gelopen proces. De beoordeling is op de volgende onderdelen: planmatig werken, pro-activiteit en samenwerking, deskundigheid en kwaliteit, programma van eisen, veiligheid en gezondheid, omgevingsmanagement en tot slot op-levering en revisie. Belangrijk daarbij is dat het een objectieve me-thode is. Er is ruimte voor nuances, maar ook ruimte voor de aan-nemer om zijn mening te geven.Aannemer, uw opdrachtgever is dan misschien nog niet zo ver, maar u kunt zich er al wel op voorbereiden. Vraag bij CROW die vragenlijst en de toelichting alvast op. Het is handig om uw bedrijfsprocessen nu al tegen het licht van de vragen te houden en eventuele verbe-terpunten op te pakken, ook al wordt u nu nog niet beoordeeld.Mogelijk werkt u regelmatig in onderaanneming. Waar u nu al mee te maken kunt krijgen, is dat uw hoofdaannemer wordt beoordeeld op basis van Past Performance. De meting in het kader daarvan is onder meer bedoeld voor aanscherping van de verantwoordelijk-heden van de hoofdaannemer met betrekking tot de continuïteits-risico’s van de onderaannemer. Het is van belang dat u alert bent; bij een negatieve beoordeling wil de hoofd-aannemer nog wel eens de oorzaak bij de onderaannemer leggen. Zorg door contact te leggen met de op-drachtgever dat uw visie ook in de beoordeling wordt meegenomen.

Jan van der LeijBeleidsmedewerker GWW

ECONOMIE

CUMELA-Kompas Analyse:

Goede resultaten Ook de cumelasector heeft de afgelopen veertien jaar te maken gehad met de no-dige ups en downs, zoals blijkt uit deze grafiek. Dit geldt voor zowel de grondverzet-bedrijven, de gemengde bedrijven als de agrarische loonbedrijven. Positief is dat de afgelopen jaren de resultaten weer duidelijk zijn verbeterd.

Na een kleinere crisis in 2003-2004 steeg het bedrijfseconomisch rendement naar gemiddeld 2,7 procent in 2007. Ook 2008 was nog een goed jaar, maar daarna kreeg de cumelasector te maken met de gevolgen van de economische crisis. De laatste twee jaar gaat het weer beter met het rendement in de sector, waarbij 2014 mede door goede weersomstandigheden een positieve uitschieter is. Dit zien we terug in de gestegen omzet met voor elke sector positieve bedrijfseconomische resultaten.Wat opvalt, is dat het verschil in rendement tussen de verschillende typen bedrijven de afgelopen jaren kleiner is geworden. Bedrijven die buiten de landbouw actief zijn, hebben de laatste jaren duidelijk meer last van de economische crisis. Dit zien we terug in het rendement.

Via de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse zijn veel gegevens over de periode 2001-2014 beschikbaar, waarmee de bedrijfseconomische trends in de cumelasector kunnen worden vastgesteld. De gegevens zijn per jaar afkomstig van verschillende bedrijven. Met name in de periode voor 2005 ligt het aantal deelne-mers met 100 deelnemers per jaar een stuk lager dan de periode erna.Voor het bedrijfseconomisch rendement wordt een berekende vergoeding voor de niet betaalde ondernemer en het eigen vermogen meegenomen. Incidentele baten en lasten en overige opbrengsten worden buiten beschouwing gelaten.

Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op telefoonnummer (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

IN KORT BESTEKondernemen met vaktechniek

-8,0%

-6,0%

-4,0%

-2,0%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Rend

emen

t

Bedrijfseconomisch rendement per bruto marge (%)

Grondverzet Gemengd Agrarisch

CUMELARIA

N-H DAMES ‘VERZEKERD’ VAN KNOFLOOKGEURRuim twintig belangstellende dames bezochten op 24 september de tweede Damesdag Noord-Holland. Op het bedrijf van Huiberts BV in Katwoude was er eerst een workshop van Lars Flaton met als titel ‘Hoe goed bent u verzekerd?’. Er kwamen heel sprekende voor-beelden uit de praktijk aan de orde. Na voldoende te zijn bijgepraat over de verzekeringen van onroerende en roerende goederen en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen volgden er een presentatie en een rondleiding op het bedrijf van Huiberts. Aan het eind van de middag vertrok het gezelschap naar het nabijgelegen Dorpshuis Het Hart van Katwoude om daar met elkaar diverse gerechten van de Spaanse keuken te bereiden en de zelfgemaakte tapasgerechten te eten. Aan het eind van de middag ging iedereen ‘verzekerd’ van een knoflookgeur en goedgemutst naar huis.

TUINBOUW 2020-UITJE IN DEN HAAGOnlangs vond weer de jaarlijkse meeting van de Tuinbouw Loonwerkers plaats. Dit keer was de organisatie in handen van de familie Baatje uit Monster. Anders dan bij andere edities werd er niet voor een technisch onderwerp gekozen, maar werden de circa vijftig ondernemers en hun partners in een bus door Den Haag gereden. Dit gebeurde onder de bezielende leiding van twee echte Hagenezen ‘Johnny & Co’, die op onevenaarbare wijze met een vette knipoog vertelden over de ins en outs van deze stad. Er is waarschijnlijk bij een CUMELA-uitje nog nooit zoveel gela-chen. Aansluitend werd er gezellig en goed gedineerd in Monster.

JUBILEUM-OKTOBERFEST BIJ KOPER Het Oktoberfest bij J. Koper en Zn. BV op vrijdag 23 oktober, dat werd gegeven ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan, was een groot succes. Veel van de genodigden hadden ook de dresscode gevolgd. Het Oktoberfest en het zestigjarig jubileum vormden de kroon op het werk van de eerste generatie Jan en Tinie Koper, een opsteker voor de tweede generatie, Dick en Astrid, Karel en Helma Koper, plus een stimulans voor het aanstormend talent. Bedrijvenadviseur Ada Kieft sprak de ondernemers en de familie toe en gaf de CUMELA-slogan “IJzersterk naar morgen!” mee. Jan en Tinie, Dick en Karel Koper ontvingen gouden spelden en een gouden ketting en samen met het bestuurslid van Noord-Holland Kees Huiberts zette Ada de ondernemers in de bloemetjes.

BARBECUE OVERIJSSEL BIJ DEKKEROnder het genot van een kop koffie of thee en koek werden de le-den van Overijssel op zaterdag 12 september 2015 gastvrij ontvan-gen bij Loonbedrijf Dekker BV in Vriezenveen. Ongeveer 36 leden waren aanwezig in de feestelijk aangeklede grote werkplaats. Na het openingswoord door voorzitter Jan Nico Reimink werd er een Po-werpoint-bedrijfspresentatie verzorgd door gastheer Henry Dekker. In deze interessante bedrijfspresentatie schetste hij de stormachtige ontwikkeling die zijn bedrijf heeft doorgemaakt vanaf de oprichting in 1999, zijn visie en zijn plannen voor de toekomst. Vervolgens stond de barbecue klaar en was het een gezellig samenzijn.

GRONDIG 9 201556

ondernemen met cumela

MOOISTE MAÏSPAPARAZZO-FOTO’S Rijden we de proefrit met de nieuwe Deutz-Fahr TTV 9340 , zie je ineens een auto opduiken, raampje naar beneden, één of andere paparazzo knipt en is weer weg. Tegelijkertijd zien we ondanks de oogstdrukte tal van mooie maïsoogstfoto’s op internet. Het idee: de mooiste paparaz-zo-foto’s op de Facebook-pagina van Grondig. Voor de mooiste hebben we twee kaarten beschikbaar voor het komende ‘after the maïsoogst’-party Høken en Hakselen 13 november bij Lunenburg in Loosbroek. Kunnen we op de Facebook-pagina Grondig met z’n allen nagenieten van de maïsoogst 2015. Als voorproefje onze Deutz-paparazzo-foto. U heeft vast mooiere…

Onmogelijk beveiligenVorige keer vertelde ik over een graafmachine waarbij tijdens een feestje op zaterdag werd ontdekt dat de brandstoftank was leegge-haald. Toen leek het mee te vallen, maar de daders hadden blijkbaar de smaak te pakken. De dinsdagochtend erna had ik om kwart voor zeven dezelfde machinist namelijk alweer aan de telefoon: weer de brandstoftank losgehaald, weer brandstof gestolen, weer de politie erbij. Nu stond de kraan echter in het lange gras en konden er geen voetsporen worden waargenomen. Dus opnieuw geen onderzoek. Daarmee werd het voor ons wel de vraag hoe we dit probleem nu kunnen oplossen. Het werk is nog lang niet klaar en het probleem wordt steeds groter. Camera’s op locatie? Het werk is twee kilometer lang, hoeveel camera’s zijn we dan wel niet nodig? Of misschien één camera en dan speciaal gericht op de machine. Maar ja, dan weten we nog niets. We willen toch minimaal een kenteken in beeld; men-sen met een muts op zeggen ons niets. De politie vindt het geen goed plan. We zijn dan in overtreding, zeker als we ook maar een klein stukje van de openbare weg meenemen in de opnames. Pri-vacy... Dergelijke beelden kunnen bij een eventuele rechtszaak niet worden gebruikt. De ene machine midden in een baggerdepot la-ten staan, is blijkbaar de oplossing…Helaas, een dag later om kwart voor zeven weer een telefoontje van een machinist op hetzelfde werk: ook diefstal van brandstof, dit-maal weer volop sporen rondom de rupskraan. Nu werd er echter ook ingebroken in de schaftkeet en in de materiaalcontainer. Hoe-wel de shovelmachinist de bak voor de container had geplaatst, zijn de dieven toch bezig geweest om de deuren iets los te krijgen, maar tevergeefs. Uit de keet is een koffiezetapparaat meegenomen. Uit de rupskraan was weer brandstof gestolen. Ook dit keer werd weer de politie ingeschakeld, ook dit keer werden weer foto’s gemaakt van de voetafdrukken, ook dit keer weer van een voetballiefhebber. Hoe nu verder? Drie inbraken in één week is in elk geval voldoende voor de politie om de toezegging te doen om regelmatig te contro-leren. Zelfs was de sterke arm bereid om te gaan posten tussen het onkruid op de gronddepots, maar of dat werkelijk afschrok? Uitein-delijk hebben we met onze medewerkers op vrijdagmiddag samen met een track & trace-leverancier een oplossing bedacht en later gemonteerd. Of het daardoor kwam, weet ik niet, maar gelukkig hebben we daarna geen last meer gehad.

GEKRUID

Herman van LentheCumelaondernemer in Dalfsen

JUBILARISSEN GEHULDIGD BIJ VAN DUNTijdens het jaarlijkse personeelsfeest van Loonbedrijf Van Dun BV in Rutten en Espel zijn twee personeelsleden in het zonnetje gezet. Mar-cel Gerards (links op de foto) kreeg een zilveren CUMELA-speld omdat hij 25 jaar werkzaam is in het loonwerk. Hij begon bij loonbedrijf Riet-kerk in Blokzijl en werkt vanaf 2004 bij Van Dun, dat de werkzaam-heden vanaf toen heeft overgenomen. Chiel van Andel (op de foto rechts) werd in het zonnetje gezet omdat hij veertig jaar werkzaam is in het loonwerk. Hij begon bij zijn ouders, bij loonbedrijf M. van Andel. In 2001 werd dit bedrijf overgenomen door Van Dun. Tijdens de feestavond werd hem als bietenrooierspecialist van het eerste uur een prachtige oorkonde uitgereikt.

GRONDIG 9 2015 57

KABINET WIL KENTEKENS VOOR (LAND) BOUWVOERTUIGENondernemen met cumela

GRONDIG 9 201558

Kentekens en hogere snelheidDe ministerraad heeft ingestemd met de invoering van kentekens voor landbouwtrekkers, mobiele machines en hun aanhang-

wagens die op de openbare weg rijden. Tegelijkertijd wordt de maximum snelheid voor (land)bouwvoertuigen verhoogd van

25 naar 40 km/u. De planning is om de kentekens vanaf 2017 in te voeren.

De ministerraad heeft op 16 oktober 2015 ingestemd met het voorstel van minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu voor de invoering van de kenteken-plicht voor trekkers en mobiele machines. Hiermee geeft het kabinet uitvoering aan de motie van de Tweede Kamer van 13 februari 2013. Alleen voertuigen waarvoor de bestuurders geen T-rijbewijs nodig heeft, zijn uitgezonderd van een ken-teken. Dit zijn voertuigen die tijdens het transport niet bre-der zijn dan 1,30 meter en met de volgende functionaliteit: maaien, vegen, uitwerpselen opzuigen, sneeuw verwijderen, strooien op wegen tegen gladheid, onkruid bestrijden of een hefinrichting aan de voorzijde. Ook voertuigen met een maximumconstructiesnelheid van 6 km/u zijn uitgezonderd van de kentekenplicht, bijvoorbeeld een hoogwerker of een asfaltspreidmachine.

Door de invoering van de kentekenplicht zal de voertuigca-tegorie motorrijtuigen met beperkte snelheid verdwijnen en worden vervangen door de categorie mobiele machines. On-der mobiele machines gaan straks alle zelfrijdende werktui-gen vallen. Dit om deze voertuigen als categorie duidelijker te kunnen onderscheiden dan nu met de definitie motorrij-tuigen met beperkte snelheid het geval is. Het sluit ook beter aan bij Europese definities van mobiele machines. Duidelijk is al wel dat voertuigen ingericht voor het vervoer van per-sonen of goederen niet onder de definitie van mobiele ma-chines vallen.

VerkeersveiligheidCUMELA Nederland is verheugd dat het kabinet heeft be-sloten tot de invoering van kentekens voor (land)bouw-voertuigen. Wij verwachten dat het kenteken voor (land)bouwvoertuigen zal bijdragen aan de verbetering van de verkeersveiligheid. Het kenteken is namelijk een voorwaarde om de snelheid te kunnen verhogen van 25 naar 40 km/h. De hogere snelheid maakt het straks mogelijk om de (land)bouwvoertuigen een veiliger positie op de weg te geven.Tegelijkertijd krijgt de koper van nieuwe voertuigen de ze-kerheid dat een trekker of mobiele machine voldoet aan de voertuigeisen. Nieuwe (land)bouwvoertuigen krijgen van de RDW alleen een kenteken als ze voldoen aan de wettelijke voertuigeisen. Ook kunnen de veiligheidseisen voor nieuwe

Verdere procedure Het wetsvoorstel ligt nu voor advies bij de Raad van State voor juridisch-tech-nische beoordeling. Na verwerking van de opmerkingen van de Raad van State stuurt het ministerie van Infrastructuur en Milieu het wetsvoorstel voor behan-deling naar de Tweede Kamer. De Tweede Kamer zal vervolgens stemmen over de invoering van kentekens voor landbouwtrekkers en mobiele machines. De verwachting is dat de Tweede Kamer in het voorjaar van 2016 zal stemmen. Tot slot moet de Eerste Kamer nog met het wetsvoorstel instemmen.

De overheid rekent

erop dat het aanvra-

gen en monteren in

arbeidstijd ongeveer

€ 20,- zal kosten.

KABINET WIL KENTEKENS VOOR (LAND) BOUWVOERTUIGEN

GRONDIG 9 2015 59

RECHT(T)ERZIJDE

Moet de directeur altijd de contracten tekenen?Zeker in het midden- en kleinbedrijf komt het zeer regelmatig voor: werknemers die contracten sluiten namens het bedrijf zonder dat zij bij de Kamer van Koophandel bekend zijn als tekenbevoegd persoon. Denk aan het aankopen van briefpapier of het kopen van een nieuwe printer. Hoofdregel uit de wet is dat een bedrijf alleen kan worden gebonden aan contracten als een bevoegd vertegenwoordiger van dat bedrijf het akkoord heeft gegeven. Een gewone werknemer is niet bevoegd en mag dat dus niet.De praktijk is echter anders. Werknemers bestellen artikelen, tanken machines af, kopen veiligheidsschoenen, graszaad enzo-voorts van derden. Als dat allemaal achteraf door de directeur ongeldig te verklaren zou zijn, zou dat buitengewoon onhandig en bovendien niet redelijk zijn. De wet kent dan ook een uitzon-deringsregeling. In artikel 3:61 lid 2 BW staat dat een ‘rechtshan-deling’ (zoals een aankoop of contractsluiting) van een werkne-mer bindend is op een bedrijf als er een ‘verklaring of gedraging’ van de werkgever was die de indruk wekte dat de werknemer bevoegd was dit te doen. Letterlijk dat de leverancier “onder de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mocht aannemen dat een toereikende volmacht was verleend”.Wanneer een werknemer bijvoorbeeld een machine aftankt en daarbij de bedrijfscreditcard gebruikt, mag je er als verkoper van uitgaan dat het bedrijf dat wil. Anders had die werknemer die creditcard toch niet gehad? Maar het hoeft niet een betaling te zijn. Iemand kan door zijn functie ook een bepaalde indruk wekken. Wie ‘bedrijfsleider’ heet, mag vast grotere contracten afsluiten.Blijkt dat de uitzondering opgaat, dan zit het bedrijf dus vast aan de aanschaf, terwijl het dat misschien niet had gewild. De werknemer is daar als privépersoon echter niet snel op aan te spreken. Iets kopen terwijl dat niet mocht, is ‘gewoon’ een fout bij het werk en voor zulke fouten bestaat geen werknemersaan-sprakelijkheid.Wil je als bedrijf voorkomen dat dit soort situaties ontstaan, maak dan goede afspraken met je mensen. Je kunt ze expliciet mach-tigen, een e-mailtje is daarvoor al ge-noeg. Dat kan per contract (“Teken jij even”) of in het algemeen (“Tot 500 euro vind ik alles best”). Uiteindelijk is en blijft het echter een kwestie van vertrouwen.

Sander van MeerAdvocaat CUMELA Advies

voertuigen worden verhoogd, omdat door een kenteken bestaande voer-tuigen van nieuwe voertuigen kunnen worden onderscheiden.Met het kenteken wordt ook de handhaving vereenvoudigd. De politie kan aan de hand van het kenteken beter optreden bij gevaarlijk rijgedrag, controleren of het voertuig verzekerd is, wat het maximum laadvermo-gen is en of de trekker een ontheffing heeft om op een bepaalde weg te mogen rijden.

Eigen kentekenDe kentekenplicht geldt alleen voor (land)bouwvoertuigen die op de openbare weg rijden. De inschatting is dat ongeveer 270.000 landbouw-trekkers, 130.000 motorrijtuigen met beperkte snelheid, 10.000 voertui-gen in de bedrijfsvoorraad van dealers en importeurs, 20.000 voertuigen met een GV-kenteken en 150.000 aanhangwagens straks een kenteken moeten voeren. Bij aanvraag van een kenteken voor een aanhangwagens zal de eigenaar moeten verklaren dat aanhangwagen is voorzien van remmen. Zelfstandig gekentekende voertuigen mogen dan maximaal 40 km/u rijden. De kentekenplicht geldt nadrukkelijk ook voor alle grondver-zetmachines die op de openbare weg rijden.

Witte volgplaatOngeveer 150.000 aanhangwagens zullen naar verwachting geen zelf-standig kenteken krijgen, maar een witte volgplaat. Deze volgplaat hoeft niet overeen te komen met het kenteken van het trekkende voertuig. Wel moet het kenteken gelijk zijn aan dat van een andere landbouwtrekker of mobiele machine van dezelfde eigenaar. Dit voorkomt dat de witte volg-plaat steeds moet worden gewisseld. Met een aanhangwagen met witte volgplaat mag er maximaal 25 km/u worden gereden, omdat er geen check is gedaan op de aanwezigheid van remmen.

ZZ-kenteken(Land)bouwvoertuigen die niet voldoen aan de maximale afmetingen of massa’s krijgen een zogenaamd ZZ-kenteken. Deze voertuigen hebben dan wel een ontheffing nodig om op de openbare weg te rijden. Dit betekent dat de ontheffingverlening ook moet worden gestroomlijnd. Het aanvra-gen van deze ontheffingen bij individuele wegbeheerders gaat niet wer-ken, zoals de huidige praktijk voor breedteontheffingen al uitwijst. CUMELA Nederland pleit dan ook voor de invoering van een centrale ontheffingver-lening voor (land)bouwvoertuigen bij de RDW afdeling Ontheffingen.De uitgaven voor de tenaamstelling en een kentekenplaat bedragen on-geveer € 35,- per voertuig. De berekende kosten voor de benodigde tijd voor de aanvraag en het monteren van de kentekenplaat zijn ongeveer € 20,- per voertuig.

InvoeringstermijnDe planning is om vanaf 1 januari 2017 alle nieuwe voertuigen direct te ken-tekenen. Voor bestaande voertuigen komt er een overgangsperiode, waarbij de kentekens kunnen worden aangevraagd bij de RDW. Deze zogenaamde conversieperiode loopt vanaf 1 februari 2017 tot en met mei 2018. Gebrui-kers van landbouwtrekkers en zelfrijdende machines hebben dus ruim vijf-tien maanden de tijd om kentekens aan te vragen. Medio mei 2018 zijn dan alle (land)bouwvoertuigen op de openbare weg voorzien van een kenteken.

TEKST & FOTO’S: Hero Dijkema, specialist verkeer en vervoer

GRONDIG 9 201560

ondernemen met cumela PROVINCIAAL BESTUUR : LIMBURG

“We willen de samenwerking stimuleren”

Het ene loonbedrijf zit in de bollen, het andere in de groen-teteelt, weer een ander heeft zich gespecialiseerd in cultuur-techniek. “Bijna elk Limburgs loonbedrijf heeft zijn eigen specialiteit”, stelt voorzitter in spe John Jenniskens, die vanaf 1 januari volgend jaar Wiel Mestrom zal opvolgen. “Omdat de diversiteit zo groot is, ben je meer op elkaar aangewe-zen. Mijn ervaring is dat samenwerking het beste rendement oplevert. Je kunt beter elkaars collega’s zijn dan elkaars con-currenten”, aldus Jenniskens. Aftredend voorzitter Wiel Mes-trom beaamt dat: “Als de één tijdelijk een klepelmaaier nodig heeft, leent hij die van een ander. Vaak is het werk niet groot genoeg om zelf in een machine te investeren die niet bij je specialiteit past. Grote percelen zijn hier schaars en de hoe-veelheid werk groeit niet, dus kun je beter samenwerken en je specialiseren.”

Dat is dan ook hetgeen waar het bestuur zich voor inzet. Door een viertal bijeenkomsten per jaar te organiseren, waaronder de algemene ledenvergadering, hoopt het bestuur op meer binding onderling. “De stoelen en tafels worden tijdens het eten op het einde van de algemene ledenvergadering niet zomaar neergezet”, vertelt Mestrom. “We stimuleren mensen rond te gaan en niet op één plek te blijven zitten. Daardoor komen ze meer met anderen in contact”, zegt hij. “Die con-tacten versterken het wederzijds begrip”, vult Jenniskens aan. “Zaken doen wordt daardoor ook weer gemakkelijker.”

Verrijking van jezelfMestrom is een bekende in de cumelawereld. Ten tijde van de FLEC en later de Boval maakte hij al deel uit van diverse bestu-ren. Nu heeft hij twaalf jaar als voorzitter van het provinciaal

Behalve het dagelijks bestuur kent CUMELA ook haar provinciale besturen, bestaande uit gedreven cumelaondernemers. Toch weten leden nog niet altijd de weg naar deze besturen te vinden, vandaar deze serie. De provinciale besturen per provincie uitgelicht.

De cumelasector in de provincie Limburg kenmerkt zich door samenwerking. “Er is hier zo’n verscheidenheid aan bedrijven

dat we elkaar nauwelijks in de weg zitten. Als provinciaal bestuur proberen we die samenwerking te stimuleren”, zeggen Wiel

Mestrom en John Jenniskens.

GRONDIG 9 2015 61

bestuur gefungeerd. Zijn tijd is om. “Het is ook wel goed ge-weest zo. Onderwerpen zie ik terugkomen. Discussieerden we twintig jaar geleden over jonge boeren die er loonwerk bij de-den, nu staat dat onderwerp weer op de agenda. Hadden we het vroeger over tarieven, nu praten we daar nog steeds over.”Bij zijn aantreden in 2003 heeft hij meteen de structuur ge-wijzigd. “Vroeger deed je als voorzitter alles; je ging naar elke bijeenkomst en elke receptie. Ik heb besloten alles samen te doen. Dus degene die het dichtst in de buurt woont van een bijeenkomst of receptie gaat erheen. Ook de verschil-lende secties en studieclubs worden onder de verschillende bestuurders verdeeld. Dat is geen specifieke taak meer van de voorzitter, want die heeft ook nog een bedrijf - of in mijn geval een coöperatie - te runnen.”Jenniskens kwam in het bestuur toen Mestrom voorzitter werd. Hij neemt vanaf 1 januari 2016 die taak over. “Een be-stuursfunctie is ook een verrijking van jezelf”, zegt hij. “Als bedrijf zit je niet op een eiland. Je bent ook bezig met de om-geving waarin je onderneemt. Het is goed om in de wereld van anderen te kijken. Dat verruimt je blik als ondernemer. Een ander voordeel is dat je als bestuurslid zaken uit de eer-ste hand hoort, waardoor je een voorsprong hebt op de rest. Daarnaast is het fijn om met collega’s bepaalde problematiek te kunnen bespreken. Omdat we in hetzelfde schuitje zitten, snappen we elkaar beter.”

VerkeerNet als in andere provincies is de verkeersveiligheid één van de belangrijkste thema’s van het bestuur. Onlangs reed gede-puteerde Antoine Janssen nog een rondje mee in een bieten-rooier over de parallelweg rondom Leudal, waar de provincie Limburg fietsers en landbouwvoertuigen op eenzelfde weg van vijf meter breed heeft gepland. Mestrom zelf zat op de fiets. “De gedeputeerde kon zo zelf ervaren hoe precair de verkeerssituatie is voor een chauffeur met fietsers om zich heen. Met een weg van vijf meter breed en laaghangende takken wordt het dan krap manoeuvreren.”Het bestuur is erg betrokken bij de provincie. Dat komt voor-al door ‘vrijwilliger’ Jeanne Hesen, die samen met haar man

een loonbedrijf heeft in Kessel-Eik en gemeenteraadslid is in Peel en Maas. “Ze doet veel voor de sector op politiek gebied. Door haar inzet zijn we nu bekend bij de provincie. Vijf jaar geleden wilde de provincie nog wel eens een wegversmal-ling van drie meter breed aanleggen, nu wordt er eerst met ons overlegd.”Ook onderwijs is een thema in Limburg. Het bestuur neemt deel aan de Keten Advies Raad. “Het doel is om voldoende gekwalificeerd personeel te behouden en dat begint bij scholing”, zegt Jenniskens. “De jongeren die van school ko-men, moeten de basisvaardigheden kennen, goed technisch onderlegd zijn en met mensen kunnen omgaan. Er zit nog wel eens een kloof tussen die theorie en de praktijk. Als be-stuur zorgen we ervoor dat we goede contacten onderhou-den met de scholen.”

StokpaardjeToch blijft samenwerking het stokpaardje van de aankomend voorzitter. “Samenwerking heeft alleen maar voordelen. Je hebt beter rendement van je machines, je kunt redelijke prij-zen behouden. Samenwerken wordt steeds belangrijker. We moeten collega’s durven vragen. Daar is ook de klant bij ge-baat, want die wil een lokale loonwerker die de situatie, de grond en de mensen kent. We kunnen straks wel tien super-bedrijven hebben, maar ik denk dat het beter is als er gewoon autonome loonbedrijven zijn die met elkaar samenwerken. Op die manier houd je de sector gezond.”De rol van het bestuur is die samenwerking faciliteren, meent hij. “Het organiseren van bijeenkomsten is daar een voor-beeld van. Alleen door met elkaar in gesprek te gaan en door goed overleg kun je blokkades weghalen. Daarbij moeten we als bestuursleden het goede voorbeeld geven, dus dat bete-kent ook voor ons samenwerken.”Mestrom gaat zich vanaf 1 januari weer richten op zijn eigen coöperatie, waarin samenwerking hoog in het vaandel staat. Wellicht gaat hij het wat rustiger aan doen, “maar je weet nooit wat erop je pad komt”.

TEKST & FOTO: Marjolein van Woerkom

BestuursledenWiel Mestrom Werktuigen Coöperatie Leudal e.o. UA Baexem (voorzitter)John Jenniskens Jenniskens tuinbouwloonbedrijf & cultuurtechniek HorstPaul Reijnders Reijnders Groenrecycling BV Kelpen-OlerPetra Jakobs Fa. Jakobs GeijsterenTon Vaessen Vaessen CV LandgraafJohn Hoedemakers Hoedemakers BV Ulestraten

Cumelabedrijven in LimburgDe afdeling Limburg heeft 119 bedrijven. Zes procent van de leden van CUMELA Nederland is gevestigd in Limburg. De gemiddelde omzet per bedrijf in deze provincie is € 1.113.000,-. Dit is 44 procent minder dan het landelijke gemiddelde.

GRONDIG 9 201562

ondernemen met cumela

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

CUMELA.NL

GREEN DEAL SPORTVELDEN

De Green Deal over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op sportvelden is op 22 oktober ondertekend. Met deze ondertekening, onder meer door CUMELA Nederland, geven de betrokken partijen aan dat ze inzetten op minder schadelijke vormen van terreinonderhoud bij onder andere onkruid- en schimmelbestrijding en dat ze ervaringen hierover met elkaar gaan delen. De partijen gaan op zoek naar alternatieven voor bestrijdingsmiddelen, waarbij ze samen zullen werken om goede voorbeelden te verzamelen en met innovatie knelpunten op te lossen.CUMELA Nederland wil een bijdrage leveren aan een gezonde groene omgeving. Het is niet altijd aan de leden van CUMELA om te bepalen hoe, maar wel om het verantwoord en professioneel te doen. Cumelaondernemers kunnen goede voor-beelden van het beheer van sportvelden zonder of met minimale inzet van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen aandragen.

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL

• Ik behoor tot de grote groep mensen die in 2005 VCA haalde. Klopt het dat ik dan in 2015 moet verlengen?

• In een bestek wordt gevraagd om bij inschrijven een bankgarantie af te geven. Mag dat?

• Mag ik een gebouw of een deel ervan zomaar slopen? • Mijn medewerker viert binnenkort zijn twaalfenhalfjarig bedrijfsjubileum. Op

welke uitkering heeft hij recht?• Elkaar passerende voertuigen. Aanrijdingen met werkmaterieel (deel 2).

VOORZITTERSWISSEL SECTIE GRONDVERZET EN CULTUURTECHNIEK

Teake de Boer is tien jaar lang het gezicht geweest van de sectie Grondverzet en Cultuurtechniek. Hij heeft de cumela-bedrijven, maar ook de CUMELA-organisatie sterk zien veran-deren. De bedrijven, die van oudsher agrarisch georiënteerd zijn, zijn steeds meer andere activiteiten gaan ontwikkelen. Het zal duidelijk zijn dat de vragen en de belangen in de loop der jaren mee zijn veranderd. Teake heeft met zijn bestuur die veranderingen op de agenda van het bestuur en de directie van CUMELA Nederland gekregen.Jan Vrij neemt tijdens de themabijeenkomst van de sectie op 12 november 2015 het stokje over van Teake. Hij zal zich gaan richten op regionale en landelijke belangenbehartiging. Daarnaast gaat hij kijken of CUMELA hierin kan samenwerken met andere brancheverenigingen. CUMELA Nederland als partner in projecten; welke keuzes maken we gezien onze beperkte mogelijkheden?Via de agenda op Cumela.nl kunt u zichzelf nog aanmelden voor de sectiebijeenkomst, met als thema ‘Gezond werken in en met verontreinigde grond.’

FRAUDEMAATREGELEN MEST BELEMMEREN VERPLICHTE MESTVERWERKING

Staatssecretaris Dijksma heeft een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over frau-demaatregelen met betrekking tot de Meststoffenwet. Hierin kondigt ze onder andere de intrekking van een aantal uitzonderingsbepalingen aan. Verder wordt een reeks maatregelen geschetst die fraude op het terrein van de wet moeten tegengaan. CUMELA Nederland is het met een deel van deze maatregelen eens, maar met andere niet. Zo leidt het intrekken van de uitzondering voor het ge-bruik van AGR/GPS bij de export van waardevolle mestproducten uit de mestver-werking er toe dat bij veel vraag uit het buitenland geen charters meer kunnen worden ingezet. De uitvoering van de verplichte mestverwerking wordt zo niet eenvoudiger. Daarnaast zal het ministerie bij elke nieuwe aanvraag voor registratie van een intermediaire onderneming de toets van de Wet bibob toepassen. Dit is te begrijpen waar het gaat om bedrijven die het oogmerk hebben om (opnieuw) te gaan frauderen, maar het belemmert het opzetten van bijvoorbeeld samen-werkingsverbanden van intermediairs met een groep boeren om gezamenlijk aan mestverwerking te beginnen.Op Cumela.nl leest u de brief van Dijksma en de schriftelijke reactie van CUMELA Nederland aan haar.

Foto: Mark David

GRONDIG 9 2015 63

CUMELA SPREEKT MET ACTAL

Onlangs bezochten leden van het Actal (het Adviescollege toetsing regeldruk) het kantoor van CUMELA Nederland voor een bespreking met bestuursleden en beleidsmedewerkers over knelpunten in de wet- en regelgeving voor on-dernemers in de cumelasector. CUMELA leverde een uitgebreide rapportage in met diverse knelpunten: van belemmerende regelgeving over werken in het buitenland en oneerlijke concurrentie door POP-subsidies tot de aanbeste-dingsregelgeving en EMVI. Actal toetst op onafhankelijke wijze nieuwe regel-geving voordat die naar de Raad van State gaat en fungeert daarbij als advies-orgaan voor ambtenaren. Het college tekent bovendien voor nazorg wanneer de regels eenmaal van kracht zijn. Actal toetst immers ook nieuwe en oude regelgeving op knelpunten voor ondernemers en branches.Uit onze bespreking neemt het adviescollege een aantal onderwerpen mee ter bestudering en als extra onderbouwing voor al eerder gesignaleerde knelpunten. De leden van het Actal-college willen snel aan de slag met de ontheffingsverle-ning voor (land)bouwverkeer. Verder hebben ze goede notie genomen van onze opmerkingen over het Besluit bodemkwaliteit, social return en EMVI.

CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN

Deze digitale Grondig-artikelen lezen leden gratis op Cumela.nl. De artikelen zijn opgemaakt als pdf, zodat u deze eenvoudig kunt downloaden en printen.• De hoogte van de vergoeding. Transitievergoeding nader bekeken (deel 3).• Dienstjaren berekenen. Transitievergoeding nader bekeken (deel 4).• Wie heeft er recht op? Transitievergoeding nader bekeken (deel 5).• Links afslaand en inhalend verkeer. Aanrijdingen met werkmaterieel (deel 1).• Elkaar passerende voertuigen. Aanrijdingen met werkmaterieel (deel 2).

VOORZITTER

SolidariteitIn één week kom ik drie keer in aanraking met het woord ‘so-lidariteit’ en aangezien ik niet zoveel met toeval heb, zal het wel de bedoeling zijn dat ik hierover schrijf. Waar staat ‘solidair’ voor? “Als je iets of iemand wilt steunen omdat je je daarmee verbonden voelt” of “aaneengesloten, eendrachtig of eensgezind”. Het eerste geval had betrekking op mijn eigen bedrijf, waarbij een aannemer zich voor mij wilde inspannen om een betaling van een onderaannemer gedaan te krijgen. Deze onderaannemer liet ons buitenspo-rig lang op ons geld wachten, waarop mijn klant als volgt reageerde: “Wim, ik sta op het punt om opnieuw twee wer-ken met deze partij te gaan maken, maar ik verzeker je: als hij jouw facturen niet snel betaalt, gaan deze werken voor hem niet door.” Hij toonde zich solidair met mij en het werkte, want binnen een dag had ik mijn geld.Het tweede geval waarin ik werd geconfronteerd met het woord was in een uitnodiging van een aanpalende branche-vereniging aan CUMELA om in gesprek te gaan over samen-werking en solidariteit in onze sector om de gezamenlijke belangen van de leden nog beter te kunnen te behartigen. Die uitnodiging nemen we binnen CUMELA graag aan om daar waar mogelijk aaneengesloten, eendrachtig of eensge-zind te zijn. Om in Brussel of Den Haag van invloed te kunnen zijn, tellen de aantallen waarvoor je opkomt, dus loont het om solidair te zijn.En het derde onderwerp waarbij het woord veelvoudig op-duikt, is de vluchtelingenproblematiek. Dit probleem is om-vangrijk en niet zomaar op te lossen. Ook lopen de emoties hoog op. Dit onderwerp vereist veel diplomatieke onder-handelingen en in mijn ogen samenwerking en solidariteit. Een passende oproep hiervoor vond ik die van een bezorgde burger, genaamd Rob Geurts, met de tekst. “Geachte heer Wilders, als u echt om Nederland geeft, wilt u dan samen-werken met anderen en niet Nederland proberen te verde-len door alleen maar te zeggen hoe het niet moet.”Zo hebben dit woord en de betekenis ervan mij bezig ge-houden. Het staat voorlopig weer op mijn netvlies en ik zal het daar waar nodig - voor u of voor me-zelf - toepassen.

Maandelijks op deze plaats een column van één van de sectievoorzitters van CUMELA Nederland. Deze maand Teake de Boer, voorzitter van de sectie Cultuurtechnische werken en grondverzet.

Wim van MourikVoorzitter CUMELA Nederland

OOK OP CUMELA.NL

• Meerdere provincies verlengen subsidieregeling ‘Asbest eraf, zonnepanelen erop’.• G-rekening vervangt WKA-depot vanaf 2016.• CO2-prestatieladder stimuleert CO2-reductie door Maatregellijst.• Schoon Water voor Brabant levert resultaat op.

advertentie

Troostwijk is hét grootste industriële online veilinghuis van Europaen draagt haar klanten al meer dan 80 jaar op handen !

Bij TROOSTWIJK WAARDERING & ADVIES B.V.kunt u terecht voor een professionele taxatie

door een Beëdigd RegisterTaxateur.

Dan is TROOSTWIJK VEILINGEN B.V. úw partner. Wij organiseren online veilingen voor een (inter)nationaalpubliek. Met kantoren door heel Europa en een uitgebreide

database bereiken wij de koper(s) voor uw machines !

www.TroostwijkAuctions.com

Wilt u de waarde weten van uw machines ?

Wilt u uw machines online verkopen ?

Voor een persoonlijk advies kunt u contact opnemen met onze specialist Stef Hooijman

06 53 54 16 31 e-mail: s.hooijman@twa.nl

T: 073-503 25 27 F: 073-503 27 04E. info@steenbergen-bouw.nl

www.steenbergen-bouw.nl

Kistenbewaring Bulkopslag Hout en beton

uw specialist in bewaringen - loodsen

adv 98 x 134.indd 1 16-12-13 13:07

BIGAB – ER IS MAAR ÈÈN DE ECHTE

BIGAB 7–10

BIGAB 17–20

BIGAB® haakarmtrailers– De marktleider in Europa

6971 KM OEKEN (Brummen)Tel. 0031 575 476 555info@hissink-oeken.nlwww.hissink-oeken.nl

Importeur voor Nederland

Fabrikant:info@forsmw.com • www.forsmw.com

BIGAB 10–14

Importeur voor Nederland

BEZOEK ONS OP AGRITECHNICA BIJ STANDNUMMER 26C19!

Dubbel- of drieassige mengmestverspreider met zelfdragende structuur ontwikkeld speciaal voor worm- en verdringerpompen

Capaciteit van 10000 tot 22500 lVolumetraNIEUW

Tel: +32 43 77 35 45

www.joskin.com

Volumetra

X-Trem

TONNEN

VOORDELEN !

L MC G ennep B VVoor oost NL.

0485 - 511 605www. lmc gennep.nl

Jam o B VVoor west NL.

0184 - 642 112www.jam o-lmb.nl

Nu ook silagevorken bij LMC Gennep BV

Gezamenlijke importeurs

www.bmwt.nl

veiligheid

kwaliteit

duurzaam

deskundig en

betrouwbaar

BMWT-Verenigingslogo

veilig werken in het grondverzet

GRONDIG 9 201566

ondernemen met cumela

ondernemen met cumela

Wees wijs met je T-rijbewijs

Sinds 1 juli 2015 is voor het besturen van een landbouwtrekker of een zelfrijdend werktuig (dus ook grond-

verzetmachines) een rijbewijs verplicht. Voor bestaande bestuurders volstaat het B-rijbewijs (mits afgegeven

vóór 1 juli 2015) of het trekkercertificaat. Iedereen die na 1 juli 2015 zestien jaar oud wordt of is geworden,

moet het T-rijbewijs halen.

Het T-rijbewijs is een officiële rijbewijscategorie, net zoals het auto- of vrachtautorijbewijs. Het hebben van een for-meel rijbewijs geeft andere verantwoordelijkheden dan een certificaat. Zo worden er eisen gesteld aan de geestelijke en lichamelijke geschiktheid van de bestuurder. Ook kan de po-

litie je rijbewijs intrekken, bijvoorbeeld vanwege gevaarlijk rijgedrag of overmatig alcoholgebruik. Bij intrekking van het rijbewijs mag je vanaf dat moment geen landbouwtrekker of zelfrijdende machine meer besturen. Dat heeft dus verstrek-kende gevolgen voor je werk. Wees zuinig op je rijbewijs!

Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting

T-RIJBEWIJS VERPLICHT T-RIJBEWIJS NIET VERPLICHT

Landbouwtrekkers. Landbouwtrekkers of motorrijtuigen met beperkte snel-heid die inclusief verwisselbaar uitrustingsstuk niet bre-der zijn dan 1,30 meter en worden gebruikt voor maaien, onkruid bestrijden, vegen, sneeuw ruimen, gladheid be-strijden of hondenpoep verzamelen. Heftrucks smaller dan 1,30 meter voor het laden en los-sen in de directe omgeving van een fabriekshal of ma-gazijn (er mag geen aanhangwagen worden getrokken).

Motorrijtuigen met beperkte snelheid, bijvoor beeld grondverzetmachines (zoals mobiele graafmachines en wielladers) en zelfrijdende landbouwwerktuigen (zoals hakselaars en maaidorsers).

VOOR WELKE VOERTUIGEN IS EEN T-RIJBEWIJS NODIG OP DE OPENBARE WEG?

TOOLBOX

67 GRONDIG 9 2015

AANTOONBAAR RIJGESCHIKTOok de bestuurder met een T-rijbewijs moet aantoonbaar geestelijk en lichamelijk in staat zijn een motorvoertuig te besturen. Dit wordt getoetst door het CBR door middel van een eigen verklaring met vragen over de gezondheid. Ook bij het omwisselen van het trekkercertificaat voor een T-rij-bewijs moet deze eigen verklaring bij de aanvraag worden overlegd. Het omwisselen van het trekkercertificaat kan tot 1 juli 2016. Hou er wel rekening mee dat een eventueel me-disch onderzoek al snel drie maanden in beslag neemt.

BIJ WELKE OVERTREDINGEN KAN IK MIJN RIJBEWIJS KWIJTRAKEN? • Rijden onder invloed, waarbij het alcoholgehalte in je

bloed meer dan 1,3 promille bedraagt. Voor beginnende bestuurders is dit 0,8 promille.

• Als je weigert mee te werken aan een alcoholonderzoek (blaastest of bloedonderzoek).

• Ernstige snelheidsovertredingen, bijvoorbeeld als je 50 ki-lometer per uur of meer te hard rijdt. Op de bromfiets geldt dit bij 30 kilometer per uur of meer te hard rijden. Stel dat je wordt gezien tijdens het rijden met je auto met een snel-heid van 135 km/u waar je 80 km/u mag, dan ben je je rijbe-wijs voor een periode kwijt en daarmee ook je T-rijbewijs.

• In gevaar brengen van de veiligheid op de weg, zoals bij het plegen van een overtreding van de Wegenverkeerswet 1994, bijvoorbeeld door roekeloos rijden waarbij er groot gevaar voor de verkeersveiligheid ontstaat.

• Bij openstaande boetes.

WAT IS HET GEVOLG ALS IK MIJN RIJBEWIJS KWIJT BEN?Bij invordering van het rijbewijs mag een bestuurder per direct niet meer rijden met een landbouwtrekker, graafma-chine enzovoort. Hij mag dus niet meer rijden met alle voer-tuigen waarvoor een rijbewijs verplicht is. Als de rechter een ontzegging van de rijbevoegdheid oplegt, mag met geen enkel motorrijtuig worden gereden.

DE GEVOLGEN VOOR HET WERKHet maakt nogal wat uit of je je rijbewijs kwijt raakt voor tien dagen of voor vijf jaar. Duidelijk is dat het verstrekkende ge-volgen heeft voor je dagelijks werk. Mogelijk kun je door het verrichten van andere werkzaamheden nog iets voor je werk-gever betekenen, maar als dat niet zo is, ligt ontslag binnen de mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan een vrachtwagen-chauffeur bij een transportbedrijf die door te veel drank en een ongeval zijn rijbewijs een jaar kwijt is. Als je geen werk-zaamheden kunt verrichten, heb je ook geen recht op loon.

TIPS EN VUISTREGELS• Wees je ervan bewust dat het maken van overtredingen

verstrekkende gevolgen kan hebben voor je werk. Als je rijbewijs wordt ingenomen, blijft er niet veel werk over dat je nog kunt doen.

• Zorg dat je weet wat de maximum snelheid is. Als je 80 km/u rijdt waar 30 km/u is toegestaan, rij je niet heel hard, maar wel veel te hard.

• Drink geen alcohol of doe dat met mate. Heb je toch te veel gedronken, rij dan niet. Let op: het duurt zes uur voordat er vier glazen bier uit je bloed zijn. Als je tot de vroege uurtjes blijft drinken en de volgende dag vroeg begint, is de kans groot dat je rijdt onder invloed.

• Kun je boetes niet betalen? Probeer tijdig actie te onder-nemen en laat het niet zover komen dat je je rijbewijs kwijt raakt! Nog beter is het om helemaal geen boete op te lo-pen.

• Rijd tijdens het werk rustig en beheerst. Haastige spoed is zelden goed. Bedenk dat gevaarlijk, onverantwoord rijden meestal weinig tijdwinst oplevert en wel een verhoogde kans op ongevallen geeft.

TEKST: Corina van Zoest-Meester, adviseur arbo

Klagen over invordering van het rijbewijsVanaf de invordering van het rijbewijs kan elke belanghebbende (dus ook bij-voorbeeld je werkgever) een klaagschrift indienen bij de griffie van de rechtbank. De raadkamer van de rechtbank behandelt dit klaagschrift dan zo spoedig mo-gelijk, waarbij de beslissing tot inhouding aan diverse normen wordt getoetst. De raadkamer zal, anders dan in de praktijk de officier van justitie doet, de per-soonlijke belangen van de belanghebbende afwegen tegen de maatschappe-lijke belangen van verkeersveiligheid.

Vestiging MaarheezeDen Engelsman 26062 RB Maarheeze (NL)Tel.: +31 495 59 66 66

Vestiging ZeewoldeOogstweg 153899 BJ Zeewolde (NL)Tel.: +31 36 522 99 55

Vestiging NinoveNederwijk Oost 2789400 Ninove (B)Tel.: +32 54 33 81 11

info@verhoevenbv.comwww.verhoevenbv.com

BEZOEK DE TAKEUCHI DEMODAGEN 2015 BEZOEK DE TAKEUCHI DEMODAGEN 2015 KIJK VOOR DATA EN LOCATIES BIJ U IN DE BUURT OP:

WWW.VERHOEVENBV.COM/TAKEUCHI-DEMODAGEN/

PRESTATIE, DUURZAAMHEID, COMFORT

TAKEUCHI TB230

PRIMEURTAKEUCHI TB230

PRIMEURTAKEUCHI TB230

PRIMEUR

DE NIEUWETAKEUCHI TB240

PRIMEUR

BEZOEK DE TAKEUCHI DEMODAGEN 2015

DE NIEUWETAKEUCHI TB240

PRIMEUR

TAKEUCHI TB210R

PRIMEURTAKEUCHI TB240

TAKEUCHI TB210R

PRIMEURTAKEUCHI TB240

TAKEUCHI TB210R

PRIMEUR

ondernemen met cumela

GRONDIG 9 2015 69

Inschrijving Inspiratiedagen 2016 geopend

Inspiratie heb je nooit genoeg! “Prachtige Inspiratiedagen gehad, trots op onze CUMELA-organisatie!” Dat schreef één van uw collega’s op Twitter na de Inspiratiedagen

2015. Deze en andere reacties maken dat wij vol enthousiasme zijn begonnen met de voorbereidingen voor de Inspiratiedagen 2016.

Het thema kunt u bijna raden: ‘IJzersterk naar morgen!’ Aan de hand van dit thema stellen we een ijzersterk programma samen, waarin ruimte is voor be-drijfsbezoeken, inspirerende workshops, gezelligheid, een feestje en een verkiezing. En net als vorig jaar is het een tweedaags evenement in de tweede week van januari.

BedrijfsbezoekenOp de eerste dag bezoeken we twee cumelabedrijven: Van Donkersgoed BV in Voorthuizen en Elweco-Medo BV in het Gelderse Laren. Het eerste bedrijf is ruim ne-gentig jaar geleden opgericht door de drie gebroeders Van Donkersgoed. Na de start in de landbouw kwamen de wegenbouw- en grondverzettak erbij. Nu, met ondertussen de vierde generatie aan het roer, speci-aliseert Van Donkersgoed zich steeds verder in profileerwerk met graders. Elweco-Medo is in 2014 ontstaan uit een fusie tussen de co-operaties Elweco (Laren) en Medo (Vorden). Naast het agrari-sche, grond-, sloop-, straat- en hovenierswerk is Elweco-Medo gestart met loonvoeren. Dit jaar wordt zelfs al een tweede ma-chine ingezet.

Na terugkomst van de bedrijfsbezoeken sluiten ook de deel-nemers van de Jongerendagen zich aan. Die bezoeken op dag één de Mechan Groep in Achterveld en cumelabedrijf Cultuur-techniek H.G. van Dorresteijn BV in Soest.

25 jaar mbo-onderwijs ‘Groen, Grond en Infra’Begonnen we in 1991 met negentien ‘landbouwmachinisten’, in 2015 zijn we gegroeid naar 1300 leerlingen. Er is wat ge-beurd in 25 jaar! Tijdens de Inspiratiedagen kijken we - samen met vertegenwoordigers uit het onderwijs - met trots terug op 25 jaar beroepsonderwijs Groen, Grond en Infra. Samen zien wat er is gerealiseerd, maar we willen vooral vooruitkijken om ook voor de komende jaren voldoende leerlingen goed te kunnen opleiden. Met een mooi vak binnen Groen, Grond en Infra in het vooruitzicht.

AvondprogrammaWe sluiten de dag af met een diner in

een informele sfeer. ’s Avonds is er alle gelegenheid voor gezellig

napraten en netwerken met collega’s in de bar, waar u ook

kunt snookeren en biljarten.

WorkshopsOp de tweede dag heeft u de keus uit zes verschillenden

workshops. Goed om te weten is dat twee daarvan door de jon-

geren worden georganiseerd.• De secties (Grondverzet en Cul-

tuurtechnische werken, Meststof-fendistributie en Agrarisch Loonwerk)

organiseren elk een workshop die is gerela-teerd aan het vakgebied. Aan de zesde workshop

wordt nog ‘gesleuteld’.

Onderneming van het jaarDe middag van 13 januari staat in het teken van de verkiezing van de Onderneming van het Jaar 2016. In een spannende finale kiest een onafhankelijke jury de cumelaonderneming die het meest ijzersterk op weg is naar morgen. Met alle aanmeldingen weten we één ding zeker: de jury zal het niet gemakkelijk heb-ben. Het belooft een razend spannende happening te worden!

NieuwjaarsreceptieAansluitend aan de verkiezing kunt u de winnaar feliciteren en uw collega’s en aanwezige relaties het allerbeste wensen voor een ijzersterk 2016!

Wanneer en waar?De locatie van vorig jaar is goed bevallen, vandaar dat we ook in 2016 weer voor de ‘Heerlickheijd van Ermelo’ kiezen. Aanmelden voor de Inspiratiedagen 2016 kan al! Ga naar www.cumela.nl/inspiratiedagen en meld u aan. Daar vindt u ook de contactgegevens van de Heerlickheijd van Ermelo om uw (eventuele) overnachting te boeken.

TEKST: Theo Feltenbedrijvenadviseur

Het thema kunt u bijna raden: ‘IJzersterk naar morgen!’ Aan de hand van dit thema stellen we een ijzersterk programma samen, waarin ruimte is voor be-drijfsbezoeken, inspirerende workshops, gezelligheid, een feestje en een verkiezing. En net als vorig jaar is het een tweedaags evenement in de

Op de eerste dag bezoeken we twee cumelabedrijven: Van Donkersgoed BV in Voorthuizen en Elweco-Medo BV in het Gelderse Laren. Het eerste bedrijf is ruim ne-gentig jaar geleden opgericht door de drie gebroeders Van Donkersgoed. Na de start in de landbouw kwamen de wegenbouw- en grondverzettak erbij.

AvondprogrammaWe sluiten de dag af met een diner in

een informele sfeer. ’s Avonds is er alle gelegenheid voor gezellig

napraten en netwerken met collega’s in de bar, waar u ook

kunt snookeren en biljarten.

WorkshopsOp de tweede dag heeft u de keus uit zes verschillenden

workshops. Goed om te weten is dat twee daarvan door de jon-

geren worden georganiseerd.• De secties (Grondverzet en Cul-

tuurtechnische werken, Meststof-fendistributie en Agrarisch Loonwerk)

organiseren elk een workshop die is gerela-teerd aan het vakgebied. Aan de zesde workshop

wordt nog ‘gesleuteld’.

GRONDIG 9 201570

ondernemen met cumela

Drones rukken opHelikopterview met betrekking tot de regels en de risico’s

Drone is het Engelse woord voor mannetjesbij, maar de drone als vliegtuig dankt zijn naam aan het zoemende geluid dat hij

maakt. In de cumelasector worden steeds vaker drones ingezet voor agrarische inspecties in de precisielandbouw. Dat zorgt ook

voor steeds meer vragen rondom het gebruik. Welke regels zijn er? Hoe zit het met aansprakelijkheid bij schade en wat zijn de

aandachtspunten qua verzekeringsdekking?

De Inspectie Leefomgeving en Transport maakte recent (informatieblad ABL, juni 2015) melding van een stijgende trend in het aantal incidentmeldingen met betrekking tot drones: van acht in 2012 tot 27 in 2014. De inspectie conclu-deert dat het professioneel gebruik van drones toeneemt. Het aantal overtredingen bij recreatieve gebruikers is groter dan bij beroepsmatige gebruikers. Melders van incidenten zijn met name de bemande luchtvaart en professionele dro-ne-gebruikers.Overtreders van de regels riskeren een proces-verbaal van de politie. In 2013 en 2014 werd er dertig keer een proces-verbaal opgemaakt. Het ging dan om overtredingen als vliegen zonder ontheffing, vliegen in de nacht of bij weinig zicht en vliegen boven mensen en bebouwing. Genoeg aan-leiding dus om nog eens te kijken naar de regels die er voor drones gelden.

Twee gebruiksvormenOvereenkomstig internationale afspraken onderscheidt Ne-derland twee gebruiksvormen van drones: recreatief en be-roepsmatig. Bij recreatief gebruik van drones is er sprake van modelluchtvaartuigen. Deze kunnen door iedereen worden gebruikt, mits de gebruiker zich houdt aan de Regeling mo-delvliegen. Enkele regels hieruit: alleen vliegen bij daglicht, voortdurend goed zicht houden op het modelvliegtuig en maatregelen nemen om botsingen te voorkomen. Voor een vlucht hoeft geen vliegplan te worden ingediend. Er kunnen wel speciale regels van gemeente of provincie gelden.Bij beroepsmatig gebruik vallen de onbemande luchtvaar-tuigen met een startmassa van minder dan 150 kilogram (RPAS) onder de verantwoordelijkheid van de nationale overheid. Voor deze categorie gelden de standaardregels die ook voor de bemande luchtvaart gelden. De Wet luchtvaart

is namelijk van toepassing. De belangrijkste regel uit deze wet: commercieel vliegen is verboden, tenzij er ontheffing is verleend door de Inspectie Leefomgeving en Transport. Bij beroepsmatig gebruik is een vergunning vereist.Het met een privé-drone (voor recreatief gebruik) inciden-teel tegen betaling vliegen, dus met een commercieel be-lang, wordt op basis van de regelgeving door verzekeraars gezien als beroepsmatig gebruik. Bij een particuliere aan-sprakelijkheidsverzekering zal de verzekeraar in die situatie een eventuele schadeclaim op basis van afwijkend gebruik afwijzen. Als er wel aansprakelijkheid is vastgesteld, heeft de eigenaar van de drone dus een serieus probleem.De Nederlandse overheid is overigens van plan een nieuwe categorie drones te introduceren: de mini-drone. De regels voor particuliere en beroepsmatige gebruikers van de mini-drone worden dan gelijkgetrokken. Het is de bedoeling dat de categorie mini-drones aansluit bij Europese ontwikkelin-gen. De Europese Commissie heeft opdracht gegeven om te komen tot invoering van een regelgevingskader voor het vliegen met drones. Naar verwachting ligt er eind 2015 een concept klaar. Het zal vervolgens nog wel even duren voor-dat de nieuwe Europese regelgeving met betrekking tot dro-nes van kracht wordt. Ga voor meer informatie naar www.easa.europa.eu/drones.

VerzekeringsaspectenEen belangrijk aspect voor de gebruiker van een drone is het aansprakelijkheidsrisico. Er zijn inmiddels verzekeraars die hiervoor specifieke verzekeringsoplossingen hebben. Net als bij de regelgeving voor drones zijn er op verzekeringsge-bied ook verschillen tussen recreatief en beroepsmatig ge-bruik. Zoek uit of uw verzekering schade met of door gebruik van een drone dekt en verdiep u in de verzekeringscondities.

Wat zijn drones?Er circuleren diverse benamingen, zoals UAV (unmanned aerial vehicle) en UAS (unmanned aircraft system). Volgens de International Civil Aviation Organisa-tion zijn drones remotely piloted aircraft systems (RPAS), oftewel op afstand be-stuurde luchtvaartuigen. In dit artikel wordt gesproken van drones .

Privacywetgeving Film of fotografeer met een drone alleen daar waar dit normaal ook is toegestaan. Dus niet in tuinen of boven afgesloten (bedrijven)terreinen. Zorg altijd voor toestem-ming van de eigenaar!

GRONDIG 9 2015 71

Doe dit voordat u een drone in gebruik neemt, want verzeke-ringsdekking is geen vanzelfsprekendheid.Bij recreatief gebruik is het mogelijk dat de aansprakelijkheid (schade aan derden) valt onder de aansprakelijkheidsverze-kering voor particulieren van de eigenaar van de drone. Veel verzekeraars dekken schade met of door een modelvliegtuig vaak tot een maximaal gewicht van 25 kilogram. Elke hobby-matige bestuurder van een drone doet er verstandig aan om uit te zoeken of er verzekeringsdekking is voor schade met of door een drone. Bij recreatief gebruik is er geen wettelijke verzekeringsplicht.Bij beroepsmatig gebruik is aansprakelijkheid voor schade aan derden door en met luchtvaartuigen (en dus ook schade door en met drones) veelal uitgesloten op de bedrijfsaan-sprakelijkheidsverzekering. Er zijn hiervoor specifieke ver-zekeringsoplossingen. Bedrijven moeten deze verzekering vaak verplicht afsluiten, aangezien dit één van de voorwaar-den is voor het verkrijgen van een vergunning. Ook als u als particulier of bedrijfsmatig (bijvoorbeeld bij een evenement) een ander bedrijf inhuurt dat een drone gebruikt, is het belangrijk na te gaan of dit bedrijf de verze-kering goed heeft geregeld. Eventuele schade zal niet zijn gedekt op de verzekering van de particulier of onderneming die het bedrijf met de drone heeft ingehuurd.

Drone verzekerenEen aansprakelijkheidsverzekering voor drones dekt de schade aan derden. Deze verzekering dekt materiële schade en letselschade. Een ongeval kan grote schade tot gevolg hebben, dus wees alert.Een cascoverzekering dekt de schade aan de drone zelf. Af-hankelijk van de waarde van de drone kan het lonend zijn om zo’n cascoverzekering af te sluiten. Veelal begint het ei-gen risico bij € 500,-. Bij het afsluiten van een verzekering is een juiste en volledige informatieverstrekking van belang. Als er bijvoorbeeld is aangegeven - en is vastgelegd in de

polis - dat de drone wordt gebruikt voor ‘agrarische inspec-ties’ kan de drone niet zomaar voor andere doelen worden ingezet. Afstemming met de verzekeraar is dan ook nood-zakelijk.Belangrijk is om te realiseren dat bij het gebruik van drones de wet- en regelgeving moet worden nageleefd om verzeke-ringsdekking te behouden. Veel verzekeraars sluiten schades bij vluchten na zonsondergang en bij het niet naleven van overheidsvoorschriften uit van dekking.

Meer weten?Kijk voor de volledige regelgeving op de website van de rijksoverheid (www.rijksoverheid.nl) of de Inspectie Leef-omgeving en Transport (www.ilent.nl). Neem bij vragen of twijfel over de verzekeringsdekking contact op met uw ver-zekeraar of adviseur. Ook CUMELA Verzekeringen is u graag van dienst bij al uw vragen op verzekeringsgebied.

TEKST: Marcel Elferinkadviseur CUMELA Verzekeringen

Kort nadat in Alphen aan den Rijn een zwaar ongeluk plaatsvond, werd een speciale noodverordening met betrekking tot het gebruik van drones van kracht.

Telegraaf, 3 augustus 2015

NOODVERORDENINGALPHEN AAN DEN RIJN • In Alphen aan den Rijn is een noodverordening van kracht naar aanleiding van het ongeval met twee bouwkranen. Er is een vliegverbod voor drones ingesteld in de directe omgeving van de Julianabrug, zowel op het water als op het land. Dat heeft de gemeente via Twitter laten weten.

GRONDIG 9 201572

ondernemen met cumela

Grondvervoer zonder monsterBodemkwaliteit als basis voor grondstromenbeleid

Het vervoer van grond is in de meeste gebieden van Nederland nog gebonden aan strenge regels. Om de kosten te verlagen,

werken verschillende omgevingsdiensten nu aan nieuw beleid. Grond wordt daarbij ingedeeld in kwaliteitsklassen en mag bin-

nen die klassen zelfs zonder bemonstering worden vervoerd.

Het is nu nog een regel die tot veel onbegrip leidt. Zelfs bij ver-plaatsing van grond van het ene perceel naar het andere moet de kwaliteit worden bepaald om te voorkomen dat het om verontreinigde grond gaat. Deze regels zijn vastgelegd in het Besluit bodemkwaliteit. Bedrijven moeten daarom de grond voorafgaand aan graafwerkzaamheden laten onderzoeken. Een onderzoek dat geld en tijd kost. En tijd is ook geld, zoals we allemaal weten.Soms is er zelfs al een bodemonderzoek uitgevoerd, maar dat is te oud of het mag niet worden gebruikt omdat het geen gel-dig bewijsmiddel is om de grond elders te mogen toepassen. Dat moet slimmer kunnen, dachten de bodemadviseurs van de Omgevingsdienst regio Utrecht, afgekort ODRU. Waarom zou je grond op een onverdacht perceel steeds opnieuw moeten onderzoeken? Kun je de kwaliteit niet voorspellen? En wat is daarvoor nodig? Deze gedachte is niet nieuw. Voor veel ge-meenten of regio’s is al een bodemkwaliteitskaart opgesteld. Zo’n kaart mag worden gebruikt als bewijsmiddel voor het toe-passen van grond afkomstig van onverdachte percelen.Eén van de regio’s waarvoor nu zo’n bodemkwaliteitskaart is opgesteld, is de regio Noordwest-Utrecht. Hiervoor worden onder andere de data van duizenden bij de Omgevingsdienst aanwezige bodemonderzoeksrapporten gebruikt. Uiteindelijk zijn hierdoor minder vaak partijkeuringen nodig en kan er veel geld en tijd worden bespaard.

Gebiedsgericht grondstromenbeleidDe bodemadviseurs van de ODRU gingen echter een stap ver-der. In de regio Noordwest-Utrecht past de bodemkwaliteit die je in het veld aantreft niet altijd bij de bodemkwaliteit die, ge-let op de functie die de bodem heeft, gewenst is. Dit beperkt de mogelijkheden voor hergebruik van gebiedseigen grond in deze regio behoorlijk. In sommige gebieden zou volgens de re-gels van het Besluit bodemkwaliteit alleen maar schone grond mogen worden toegepast, terwijl die niet altijd voorhanden is. Bovendien is het ook niet voor alle toepassingen nodig om schone grond te gebruiken. Op percelen met een minder risico-gevoelig bodemgebruik, zoals bijvoorbeeld bedrijfsterreinen, zou ook licht verontreinigde grond kunnen worden toegepast. Dat leidt tot veel minder afvoerkosten en een betere benutting van gebiedseigen grond. Dat is erg nodig in een regio waar bo-demdaling een groot probleem vormt vanwege de vele laag-gelegen veenweidepercelen.De regio Noordwest-Utrecht is binnen dit systeem op de bo-demkwaliteitskaart verdeeld in zones waarbinnen de gebieds-kenmerken en de verwachte bodemkwaliteit gelijk zijn. Dit worden bodemkwaliteitszones genoemd. Er is een analyse gemaakt van de milieuhygiënische risico’s van alle mogelijke grondtoepassingen. Vervolgens is per onderscheiden zone aangegeven welke toepassingen wel en welke niet zonder hu-mane risico’s mogelijk zijn met gebiedseigen grond uit dezelf-de zone. Bovendien is aangegeven tussen welke zones grond zonder milieuhygiënische risico’s kan worden uitgewisseld en welke eisen er worden gesteld aan de toepassing van grond die van buiten de regio afkomstig is. Door afspraken te maken met andere regio’s, onder andere de regio’s Zuidoost-Utrecht en Midden-Holland, is het gebied waarbinnen gronduitwisseling mogelijk is bovendien nog verder vergroot. Inmiddels hebben de vijf gemeenten in de regio Noordwest-Utrecht het gebieds-specifieke grondstromenbeleid door hun gemeenteraden la-ten vaststellen.

Grootste deel is schoonEén van de bodemadviseurs die bij de opzet is betrokken, is Mieke de Jong. Zij stelt vast dat de bodemkwaliteit in het werk-gebied sterk uiteenloopt. “Dit heeft alles te maken met de op-bouw en het gebruik van de bodem, dat nogal verschilt per gebied. In het werkgebied van onze dienst kom je zowel zand-gronden, veengronden als kleigronden tegen. In het grootste

Dankzij de nieuwe bodemkwaliteits-kaart kan het aan-tal dure grondon-derzoeken volgens Mieke de Jong en Jan Hijzelendoorn flink omlaag.

GRONDIG 9 2015 73

Omgevingsdienst regio Utrecht De Omgevingsdienst regio Utrecht (ODRU) werkt voor gemeenten, andere over-heidsinstellingen en opdrachtgevers in Midden-Nederland. Het eigenaarschap van de Omgevingsdienst ligt op dit moment bij vijftien deelnemers in de WGR-regeling: de gemeenten Bunnik, De Bilt, De Ronde Venen, Montfoort, Oudewater, Renswou-de, Rhenen, Stichtse Vecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Vianen, Wijk bij Duur-stede, Woerden, IJsselstein en Zeist.Voor meer informatie over grondverzet kunt u contact opnemen met ODRU via info@odru.nl of via telefoonnummer (088) 022 50 00. Voor het raadplegen van perceelsge-bonden bodeminformatie kunt u het Geoloket raadplegen via de website www.odru.nl.

deel van het buitengebied is de bodem schoon, maar in het noordwestelijke deel van de provincie Utrecht is de bodem over een groot oppervlak verontreinigd. Deze verontreiniging bevindt zich in de bovengrond en is lang geleden ontstaan doordat er materiaal vanuit de grote steden op de laaggele-gen veenweidepercelen is aangebracht om de draagkracht en vruchtbaarheid van de grond te verbeteren. Toepassing van dit zogeheten toemaakdekmateriaal werd zelfs voorgeschreven in oude pachtovereenkomsten”, vertelt De Jong. Mede als gevolg hiervan worden in de bovengrond van veenweidepercelen nog steeds hoge concentraties aan zware metalen gemeten. “Dit gaf voorheen beperkingen bij het hergebruik. Deze beperkin-gen zijn met het vaststellen van het nieuwe grondstromenbe-leid opgeheven. Hergebruik van dit toemaakdekmateriaal is nu - onder voorwaarden - mogelijk zonder bodemonderzoek of partijkeuring. Eén van de voorwaarden is dat de grond wordt toegepast op percelen buiten de bebouwde kom waar al toe-maakdekmateriaal aanwezig is.”“Naast de bodemkwaliteit is bij het opstellen van het nieuwe beleid ook goed gekeken naar de verschillende functies die aan de bodem zijn toegekend”, aldus Jan Hijzelendoorn, me-de-adviseur bodem bij de ODRU. “Het Besluit bodemkwaliteit maakt onderscheid in een aantal bodemfunctieklassen. Per bo-demfunctie is vastgelegd aan welke kwaliteit de grond moet voldoen. Uitgangspunt bij het opstellen van het nieuwe beleid was dat er maximale ruimte is voor hergebruik van grond, maar dat dit niet mag leiden tot onaanvaardbare risico’s voor mens en milieu. Bodemgebruik in het verleden heeft op sommige plaatsen tot bodemverontreiniging geleid. Naast de bodem-verontreinigingen in het toemaakdekgebied heeft de regio ook te kampen met de gevolgen van het gebruik van bestrij-dingsmiddelen op voormalige boomgaardpercelen. In enkele gebieden heeft dit geleid tot een verhoogd gehalte aan DDT in de bovengrond. Dit bestrijdingsmiddel werd in het verleden veel en vaak gebruikt en breekt bijna niet af in de grond”, weet Hijzelendoorn. “Voor de mens leiden de gemeten concentraties aan DDT niet snel tot een risico,” benadrukt hij, “maar voor het bodemleven in de grond wel. Het nieuwe beleid maakt herge-bruik van grond die belast is met bestrijdingsmiddelen onder voorwaarden mogelijk zonder dat er sprake is van onaanvaard-bare risico’s voor mens en milieu. Eén van de voorwaarden is dat deze grond niet in gebieden mag worden toegepast waar-voor een hoog ecologisch beschermingsniveau geldt.”

Informatie over grondstromenbeleidOm te zorgen dat de regionale bodemkwaliteitskaart niet al-leen door gemeenten, maar ook door derden goed zal worden gebruikt en om te zorgen dat een ieder die met grondverzet te maken heeft in deze regio weet welke spelregels er gelden, is door de bodemadviseurs van de ODRU een implementatieplan opgezet. Onderdeel van dit plan is voorlichting over de nieuwe spelregels.Op maandagavond 30 november organiseert de ODRU daarom samen met CUMELA Nederland een voorlichtingsbijeenkomst

over het nieuwe grondstromenbeleid en de regionale bodem-kwaliteitskaart. Ook zal er iets worden verteld over vereiste cer-tificeringen en over asbest. Alle leden van CUMELA Nederland ontvangen een uitnodiging. De bijeenkomst is op het provin-ciehuis van Utrecht, Archimedeslaan 6 in Utrecht. Via de uitno-diging kan iedereen zich digitaal aanmelden.

TEKST & BEELD: ODRU

Grond in gebieden met dezelfde kleur mag overal in een vergelijkbaar gebied worden toegepast zonder partijkeuring.

Ontgravingskaart bovengrond (0-0,5 m-mv)

Achtergrondwaardeklasse Wonenklasse Industrie

V

Regionale Nota bodembeheerNoordwest Utrecht

Ontgravingskaart bovengrond

31-7-2014

1:100.000(op A3)

ODRU

P13-07

LET OP: EERST VOORONDERZOEK CONFORM NEN 5725 UITVOEREN

GRONDIG 9 201574

ondernemen met cumela BEDRIJVIG

Actualiteiten• ROV Zuid-Holland organiseert een bijeenkomst voor ambte-

naren, bestuurders en wegbeheerders van de Zuid-Hollandse eilanden over verkeersveiligheid. CUMELA Nederland is uitge-nodigd om een inhoudelijke bijdrage te leveren.

• We merken dat de politie handhavend optreedt in geval van (dreigend) afvallende lading en gebrekkige verlichting. Weet wat de eisen zijn op het gebied van bebording, verlichting, breedtemarkering enzovoort. Alle informatie hierover vindt u in de brochure ‘Ik rij veiliger!’ Deze is te downloaden op Cu-mela.nl. Even bellen met de infolijn kan natuurlijk ook.

• De Belastingdienst heeft bij een aantal van onze leden aange-kondigd een onderzoek naar sectorindeling te willen instellen. In de brief krijgt de ondernemer mededeling van een bedrijfs-bezoek waarin het onderzoek zal plaatsvinden. Heeft u ook zo’n brief gehad? Meld dit direct bij CUMELA Nederland. Wij kunnen u hierbij terzijde staan.

Een mooie kans om je te presenterenOnlangs is in Groningen het VOMOL-project van start gegaan. Daarin werkt CUMELA met de provincie, de AOC-loonwerkopleiding en lokale cumelabedrijven samen om voorlichting te geven op basisscholen over veilig landbouw-verkeer. Alle partners in dit project zijn erg enthousiast over deze samenwerking. Ook positief is dat de overgrote meerderheid van de leden van CUMELA heel graag meewerkt aan dit soort activiteiten in de regio. Met enige regelmaat komen berichten voorbij van loonbedrijven die op eigen initiatief voorlichting geven op het gebied van landbouwverkeer. Dit soort initiatieven draagt positief bij aan het imago van de deelnemende cumelabedrijven en aan de sector.

In de voorbereiding van het project met beleidsambtenaren van de provincie en de gemeente werd regelmatig de opmerking gemaakt dat cumelabedrijven weinig doen aan het informeren van burgers over wat hun bezigheden nu eigenlijk zijn. Zelfs in plattelandsprovincies als Groningen en Drenthe hebben steeds minder mensen affiniteit met de agrarische sector of de cumelasector. Het begrip bij het publiek voor landbouwverkeer, modder op de weg en stof en lawaai van landbouwwerkzaamheden dicht bij de bebouwing staat onder

druk. De lagere overheden merken dit doordat hun inwoners steeds vaker bij hen klagen wanneer ze overlast ervaren. Ook in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen is het aan te bevelen om je als bedrijf te presenteren aan je omgeving en te laten zien wat onze mooie sector inhoudt. Denk hierbij aan het organiseren van een open dag waarbij u vooral ook uw buren en dorpsgenoten laat zien wat u allemaal in huis heeft. Ziet u daar tegenop of weet u niet goed waar te beginnen? CUMELA Nederland heeft een Opendagen-pakket voor haar leden beschikbaar. Veel gemeenten organiseren open-bedrijvendagen. Dit zijn bij uitstek gelegenheden om uw bedrijf aan een breed publiek te tonen. Haak daarbij aan!

Het creëren en behouden van begrip en draagvlak voor onze cumelasector is belangrijk. De provincie Groningen ziet dit ook en heeft CUMELA gevraagd mee te denken over manieren om de sector een gezicht te geven en zo wederzijds begrip te kweken. Een mooie uitdaging, die we graag aannemen. Uw ideeën hierover zijn altijd welkom!

Gerben Zijlstrabedrijvenadviseur

NIEUWE LEDENDe afgelopen periode hebben zich vijf bedrijven

als lid ingeschreven bij CUMELA Nederland.

• Loon- en Grondverzetbedrijf

L. Grooten & Zn. Simpelveld

• Aannemings- en verhuurbedrijf

Mulder Tollebeek

• A. de Jonge Maaiwerk en

Groenonderhoud VOF Sint-Jansklooster

• Groenprojecten Madestein Monster

• Haarsma Landbouwbedrijf BV Tjerkwerd

50-50 DEALBetaal nu maar de helft van het

aankoopbedrag van de Lely Splendimo

maaier en de andere helft betaalt u pas

op 1 maart 2017. Bovendien profi teert

u aankomende zomer al van de snelle

droging en betere voerkwaliteit door de

hoge capaciteit van de Splendimo maaiers.

Vraag uw Lely dealer naar de voorwaarden.

Oogst nu dubbel voordeel

www.lely.com innovators in agriculture

NL15143-FS-Splendimo_actie-Advertentie-236x303-JDV.indd 1 10/28/2015 10:23:30 AM

Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.eu | info@veldhuizen.eu

Bezoek ons: AGRITECHNICA Hannover / 10-14 november / stand 22C04 Oprijvrachtwagens van 7 tot 26 ton

VELDHUIZEN heeft een OPRIJ CF ontwikkeld voor transport van zware machines op smalle wegen.

Voor het snel laden van machines wordt met één knop de voor- en achterluchtvering bediend.Hierdoor zakt de oprijhoogte naar 45 cm.

De 2,30 mtr. lange oprij goten zijn gemaakt van hoge sterkte staal voor een lichte bediening.

Om ook een kraan met modder aan de rupsen veilig te kunnen laden, zitten er rupsrongen in de laadvloer en is een aanrijkoker met vangstrippen geplaatst.

Voor transport van een kraan met verlenggiek is er een gieksleuf van 50 cm diep gemaakt, zodat de transporthoogte 4 mtr. is.

17,5 ton laadvermogen

AgritechnicaBronGrondig.indd 1 27-10-2015 13:53:09