grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf ·...

98
gu rmiq pRkwS 1 nvMbr 2015

Transcript of grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf ·...

Page 1: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 1 nvMbr 2015

Page 2: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 2 nvMbr 2015

Page 3: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 3 nvMbr 2015

< siqgur pRswid]siqgur pRswid]siqgur pRswid]siqgur pRswid]

gurmiq swcI swcw vIcwru]gurmiq swcI swcw vIcwru]gurmiq swcI swcw vIcwru]gurmiq swcI swcw vIcwru]

(Drm pRcwr kmytI dw mwisk-p`qr)(Drm pRcwr kmytI dw mwisk-p`qr)(Drm pRcwr kmytI dw mwisk-p`qr)(Drm pRcwr kmytI dw mwisk-p`qr)k`qk-m`Gr, sMmq nwnkSwhI 547 nvMbr 2015

sMpwdksMpwdksMpwdksMpwdkismrjIq isMGismrjIq isMGismrjIq isMGismrjIq isMG

Approved for School libraries by the Director of Public Instructions Punjab

Vide Circular No. 4580-2/25-58-B-49154 Dated Oct. 1958

ijld 59 AMk 8ijld 59 AMk 8ijld 59 AMk 8ijld 59 AMk 8

cMdwcMdwcMdwcMdwpRqI kwpI (dyS)pRqI kwpI (dyS)pRqI kwpI (dyS)pRqI kwpI (dyS) ` 5 5 5 5swlwnw (dyS)swlwnw (dyS)swlwnw (dyS)swlwnw (dyS) ` 50 50 50 50pMj swl (dyS)pMj swl (dyS)pMj swl (dyS)pMj swl (dyS) ` 250 250 250 250lweI& (dyS)lweI& (dyS)lweI& (dyS)lweI& (dyS) ` 500 500 500 500swlwnw ivdySswlwnw ivdySswlwnw ivdySswlwnw ivdyS ` 1250 1250 1250 1250pMj swl (ivdyS)pMj swl (ivdyS)pMj swl (ivdyS)pMj swl (ivdyS) ` 5000 5000 5000 5000lweI& ivdySlweI& ivdySlweI& ivdySlweI& ivdyS ` 10000 10000 10000 10000

cMdw Byjx dw pqwcMdw Byjx dw pqwcMdw Byjx dw pqwcMdw Byjx dw pqwsk`qrsk`qrsk`qrsk`qr Secretary

Drm pRcwr kmytIDrm pRcwr kmytIDrm pRcwr kmytIDrm pRcwr kmytI Dharam Parchar Committee

(SRomxI gu: pR: kmytI)(SRomxI gu: pR: kmytI)(SRomxI gu: pR: kmytI)(SRomxI gu: pR: kmytI) (S.G.P.C.)

sRI AMimRqsr-143006sRI AMimRqsr-143006sRI AMimRqsr-143006sRI AMimRqsr-143006 Sri Amritsar-143006

> >

Pon : 0183-2553956-59 AYks 304 PYks : 0183-2553919website : www.sgpc.net

e-mail :[email protected],

[email protected]

fwk rwhIN ‘gurmiq pRkwS’ nw pujx bwry auprokq Pon nMbr imlw ky

ieMcwrj gurmiq pRkwS nwl AYks: 303 ’qy sMprk kro jI[

ISSN 2394-8507

Page 4: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 4 nvMbr 2015

qqkrw

gurbwxI ivcwr 5

sMpwdkI 6

sRI gurU nwnk dyv jI dI klm ƒ isjdw -s. joigMdr isMG 8

dyhurw sRI gurU nwnk dyv jI -fw. SmSyr isMG 11

byby nwnkI jI -bIbI mnmohn kOr 14

bMdI CoV sRI gurU hirgoibMd swihb jI -fw. AmrjIq kOr 25

ShId krqwr isMG srwBw -ismrjIq isMG 29

ieiqhwisk ivSvwsGwq -sRI. AY~s blvMq 35

nvMbr 84 dy is`K . . . -s. jsvMq isMG eIsyvwl 49

iSvngr (vYSwlI ibhwr) dy is`K -s. jgmohn isMG 59

gwgr ’c swgr--56 -fw. ieMdrjIq isMG gogoAwxI 65

. . . mhwn jrnYl jrnl hrbKS isMG -pRo. ikrpwl isMG bfUMgr 67

pwvn gurbwxI ivc ‘rhwau’ pd dw mh`qv -ig. joigMdr isMG 75

. . . mwnvI irSiqAW dw sMklp -fw. gulzwr isMG 82

igAwnI krqwr isMG koml jI -igAwnI surjIq isMG bwdl 89

^brnwmw 95

Drm pRcwr kmytI dIAW pRcwr srgmIAW 97

Page 5: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 5 nvMbr 2015

gurbwxI ivcwr:

guxvMqI gux rvy . . .guxvMqI gux rvy . . .guxvMqI gux rvy . . .guxvMqI gux rvy . . .mMGr mwhu Blw hir gux AMik smwvey]guxvMqI gux rvY mY ipru inhclu Bwvey]inhclu cquru sujwxu ibDwqw cMclu jgqu sbwieAw]igAwnu iDAwnu gux AMik smwxy pRB Bwxy qw BwieAw]gIq nwd kivq kvy suix rwm nwim duKu BwgY]nwnk sw Dn nwh ipAwrI AB BgqI ipr AwgY] (pMnw 1109)

pihly pwqSwh sRI gurU nwnk dyv jI bwrh mwhw quKwrI dIAW ienHW pwvnpMkqIAW duAwrw mnu`KI jIvn dy iek pVwA rUpI m`Gr dy mhIny AMdr jIv-iesqrI ƒ rUhwnI guxW nwl pRBU-nwm ismrn qy icMqn duAwrw mwlw-mwlkridAW ies mnu`Kw jnm ƒ sPl krn dw gwfI rwh drswauNdy hn[

gurU pwqSwh jI PurmwauNdy hn ik m`Gr dw mhInw aus sUrq, aus AvsQw’c Blw hY jdoN jIv-iesqrI dy ihrdy ivc pRBU-nwm dw vwsw ho jWdw hY[ rUhwnIguxW ƒ sdw hI gRihx krn vwsqy XqnSIl suBwgI jIv-iesqrI m`Gr dy (sIqvwly) mhIny ƒ pRBU-nwm dy Awsry AQvw in`G krky im`Tw qy suKwvW bxwaux ’csPl rihMdI hY Bwv auh PzUl dy sMswrk JMjtW-JmyilAW Aqy ivkwrW dI sIq/srdI qoN nwm dI Et hox krky bcI rihMdI hY[ suBwgI jIv-iesqrI m`Gr dwmhInw prmwqmw dy guxW ƒ cyqy kridAW sPl krdI hY Aqy auh sdw kwiemrihx vwlw ipAwrw aus ƒ cMgw l`gdw hY[ aus ƒ BlI-BWq ies vwsqivkqw dwAihsws ho jWdw hY ik sdw siQr auh suGV jugqW bxwaux vwlw ivDwqwprmwqmw Awp hI hY, hor swrw sMswr AsiQrqw vwlw hY[ pRBU dI sdw sdIvIsiQrqw Aqy jgq dI Aswrqw, nwSmwnqw, AsiQrqw dw igAwn Aqy pRBU-nwm’c surqI dw gux jIv-iesqrI Awpxy in`j-XqnW dw koeI ih`sw nw mMndI hoeIies dw krqw-Drqw aus pRBU ƒ hI mMndI hY ikauN jo auh krqwr hI sB kuJkrn kwrn hY; inmwxy-inqwxy ienswn dy v`s qW kuJ vI nhIN hY[

isAwxI jIv-iesqrI jdoN jIvn dy m`Gr mhIny rUpI pVwA ivc pRBU dIs`cI vifAweI dIAW hI au~cIAW-su`cIAW sMgIqk AwvwzW, aus dy guxW dy hI gIqWƒ suxdI hY AQvw sMswrk kMn rs dI cwh nhIN r`KdI qW prmwqmw dw nwm auhdyihrdy AMdr v`s jWdw hY Aqy sMswrk du`KW dy pRBwv qoN auh au~pr au~T jWdI hY[ sRIgurU nwnk dyv jI Purmwn krdy hn ik AYsI jIv-iesqrI Awpxy s`cy mwlk dyipAwr dI pwqr bx jWdI hY[ aus dw ihrdw Awpxy sdw-sdIvI s`cy pqI-prmwqmw dy ibhbl ipAwr ’c lIn ho jWdw hY[

Page 6: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 6 nvMbr 2015

koJIAW cwlW qoN swvDwn hox dI loVkoJIAW cwlW qoN swvDwn hox dI loVkoJIAW cwlW qoN swvDwn hox dI loVkoJIAW cwlW qoN swvDwn hox dI loVSurU qoN hI sMswr ivc Aijhy mnu`KW dI bhuigxqI rhI hY jo Awpxy

suAwrQI suBwA kwrn dUijAW dw h`k mwrdy Awey hn[ ieiqhws AijhIAWkrqUqW dIAW khwxIAW nwl BirAw ipAw hY[ pihlW pihl mnu`K ny pSUAW ƒAwpxy v`s ivc kr ky aunHW qoN kMm lYxw SurU kIqw qy jdoN auh vfyrI aumr dwho ky kMm dyx qoN mzbUr huMdw qW aus ƒ sVkW ’qy t`krW Kwx leI C`f id`qwjWdw[ qwkqvr mnu`K Awpxy qoN kmzor mn`uKW ƒ Zulwm bxw ky aunHW qoNAwpxI syvw krvwauNdw irhw[ Aijhw krn dw kwrn AwriQk KuShwlI AqymOj-msqI dw jIvn bqIq krnw sI[ Pyr bhuq swry qwkqvrW ny rl ky POjWkwiem kr leIAW[ aunHW ny kmzorW ƒ Awpxy ADIn kr ky Awpxy-AwpxyielwikAW dIAW sImwvW vDwauxIAW SurU kr id`qIAW[ prMqU mnu`K dI mwniskBu`K kdy vI nhIN imt skI[ keIAW ny swrI dunIAw ’qy hI AwpxI hkUmqkwiem krn dI socI[ ies kwrj leI aunHW ny AnykW bygunwihAW dw ^UnvhwieAw qy cwry-pwsy hnHyr-grdI mcw id`qI[ Aijhy hI smyN ivc pihlypwqSwh swihb sRI gurU nwnk dyv jI Bu`ly-BtikAW ƒ s`c dw rwh idKwauxleI pRgt hoey[ BweI gurdws jI iesy idRStWq pRqI ilKdy hn- ‘siqgurunwnku pRgitAw imtI DuMDu jig cwnxu hoAw’[ iek dUjy dw h`k mwrn pRqIgurbwxI dw Purmwn hY- ‘hku prwieAw nwnkw ausu sUAr ausu gwie’[ sRI gurUnwnk dyv jI ny Awpxy rsqy qoN Btk cu`kI lokweI Aqy aunHW dy AwgUAW ƒ QW-pur-QW jw ky s`c dw rsqw idKwieAw Aqy dIn dunIAw dy Bly ivc lgwieAw[iesy lVHI ƒ A`gy qoridAW dUsry gurU swihbwn ny lokweI dI BlweI leI s`c ’qypihrw dyx vwlw iek vrg KVw kr ilAw[ lwlcI qy dunIAw ’qy hnyHr-grdIPYlwaux vwly lokW dIAW nzrW ivc ieh ryq vWg rVkx l`g pey[ ies dy is`tyv`joN sRI gurU Arjn dyv jI ƒ A`q dy qsIhy J`lidAW ShIdI pRwpq krnIpeI[ auprMq CyvyN pwqSwh sRI gurU hirgoibMd swihb jI ny h`k-s`c dI rwKIleI iek sMq-ispwhI dI loV ƒ mihsUs kridAW SsqrDwrI is`KW ƒ hoNdivc ilAWdw[ hux s`c dI rwKI leI mr-imtx vwly isKW dI POj iqAwr hogeI[ dUsry pwsy AwpxI rwj-s`qw dy nSy ivc dUsrIAW kOmW ƒ AwpxI kOm dyZulwm bxwaux dw pRclx vI vDdw igAw[ sqwDwrIAW ny qlvwr dy zor nwlaunHW qoN Axcwhy tYks augrwh ky AwriQk qOr ’qy kmzor kr ky Awpxy Drmivc imlw ky Zulwm bxwauxw SurU kr id`qw sI[ nOvyN pwqSwh swihb sRI gurUqyg bhwdr jI ny aunHW dy ies zwlmwnw rv`eIey ivru`D zordwr Avwz bulMdkIqI[ is`ty vjoN gurU jI ƒ id`lI dy cWdnI cONk ivc ShIdI dyxI peI[ gurU jI

sMpwdkI...

Page 7: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 7 nvMbr 2015

dI ShIdI ny rMg ilAWdw[ dsvyN pwqSwh swihb sRI gurU goibMd isMG jI nyKwlsy dI swjnw kIqI[ gurU swihb dI swjI Kwlsw POj zulm dy ivru`D f`tgeI Aqy bwbw bMdw isMG bhwdr dI jQydwrI hyT hlymI rwj kwiem ho igAw[ieh iensw& psMd lokW dI ij`q sI[ iesy qrHW Kwlsw POjW ny A`q dy qsIhyJ`lidAW lokW dy Awpxy rwj dy rUp ivc is`K rwj kwiem kIqw[ prMqU koJIibrqI dy lokW ƒ ieh rwj kdoN suuKWdw sI[ aunHW ny AwpxIAW lUMbV cwlW c`lky ies rwj ivc Pu`t pw ky ies ƒ Kqm kr id`qw[ Bwrq vwsI iPr qoN ivdySIhwkmW (AMgryzW) dy Zulwm ho gey[ pr sRI gurU nwnk dyv jI dI s`c dy rwhc`lx dI id`qI guVqI ienHW pMjwbI lokW dIAW rgW ivc smwA cu`kI sI[ iehokwrn hY ik iek`ly pMjwb leI hI nhIN blik swry Bwrq dy lokW dI AzwdIleI sB qoN v`D kurbwnIAW pMjwbI sUrbIrW ny hI id`qIAW[ smyN dy nwl-nwllwlc ibrqI vwly lokW dI lwlcI mwniskqw Pyr qoN vDx l`gI[ v`D igxqIBweIcwry dy lokW ny Gt igxqIAW ƒ dbwA ky r`Kx dI glq PihmI mn ivcpwl leI[ is`ty vjoN nvMbr 1984 eI: ivc dyS dI rwjDwnI id`lI ivc iekiPrky dy lokW v`loN srkwr dI Sih ’qy G`t igxqI iPrky ƒ lu`itAw, ku`itAw qymwirAw igAw[ glW ivc twier pw ky bydrdI nwl swiVAw igAw[ DIAW-BYxW dI byp`qI kIqI geI[ ies smyN bhuq swry Aijhy Bly purS vI sn ijnHWny Ajy gurU swihbwn dIAW is`iKAwvW ƒ ivswirAW nhIN sI[ ienHW Bly purSWny ies ibKVy smyN ivc ienHW musIbq mwirAW dI mdd vI kIqI[ A`j dy dOrivc Pyr qoN AMqr-Jwq mwrn dI loV hY[ mnu`K AwpxI haumY ADIn dUsirAWƒ Zulwm bxwauNdw-bxwauNdw kudrq ƒ hI AwpxI Zulwm bxwaux l`g ipAwhY[ BU-mwPIAw, nSw-mwPIAw, dyh-ivaupwr dy A`fy, mn`uKI-smgilMg,irSvqKorI Aqy hor vI ikMny hI pRkwr dy mwPIey hoNd ivc Aw gey hn[ iesvrqwry nwl BwvyN mn`uK ny AwpxIAW iqjOrIAW Br ky QoVy smyN leI KuS PihmIqW hwsl kr leI hY pr nwl hI swrI dunIAw ƒ nwSvwnqw v`l vI D`k id`qwhY[ AwpxI AwriQk qr`kI dI AwV ivc ij`Qy mnu`K v`loN PslW ’qy kIqy geybyloVy zihr dy pRXog ny bhuq v`fy ielwky ƒ kYNsr pIVq ielwkw hox dw srwpidvw id`qw hY, au~Qy mihMgy Aqy nklI kItnwSkW dI vrqoN ny izMmIdwrI ƒdUhrI mwr mwridAW ausdw l`k hI qoV idqw hY[ ienHW swrIAW AlwmqW qoNCutkwrw pw ky hI AsIN A`j cMgw smwj isrj skdy hW ijs leI gurbwxIswfy leI rwh dsyrw hY[ gurbwxI swƒ srb-sWJIvwlqw dw sMdyS idMdI hY[pr kuJ SrwrqI AnsrW ƒ ieh vI mnzUr nhIN Aqy aunHW ny hux gurbwxI dIbyAdbI kr ky Awpxy koJy mnsUibAW ƒ AMjwm dyxw SurU kr id`qw hY[ iespRqI swƒ swvDwn hox dI loV hY[ AwE! gurbwxI dI roSnI dI AgvweI lY kyAsIN Brw-mwrU jMMg qoN bcIey[

Page 8: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 8 nvMbr 2015

sRI gurU nwnk dyv jI dI klm ƒ isjdwsRI gurU nwnk dyv jI dI klm ƒ isjdwsRI gurU nwnk dyv jI dI klm ƒ isjdwsRI gurU nwnk dyv jI dI klm ƒ isjdw

-s. joigMdr isMG*sMswr dIAW do pRis`D pusqkW ‘gulsqW’ Aqy ‘bosqW’ dw rcyqw Sy^

swAdI SIrwzI klm dw mh`qv drswauNdy hoey ies qrHW ilKdw hY:-“klm goied ik mn Swhy jhwnm[”

(Bwv klm, kwnI jW lyKxI kihMdI ey ik mYN hW smucI kwienwq dI rwxI)swgrW dI gihrweI qoN lY ky AMbrW dI aucweI qk ies dI prvwz[ mwx

hY ies ƒ AwpxI gu&qwr Aqy r&qwr ’qy[ s`c jwxo, klm qW auh hI hY jolokW dy idlW dI jwxy, aunHW dy du`K-s`uK dw cMgw rs mwxy Aqy smyN dIAW loVWAqy r`bI-rihmqW ƒ pihcwxy[

DMnqw dI pwqr hY sRI gurU nwnk dyv jI dI klm[ sRI gurU nwnk dyv jIdI klm ny nw kyvl Bu`lI-BtkI Aqy kurwhy peI lokweI ƒ mwnvqw dw rwhivKwieAw hY sgoN aUc-nIc Aqy jwq-pwq dy Byd-Bwv ƒ imtwauNdy hoey, r`bIieksurqw dw rwj smJwieAw hY[

sgoN dsW nhuMAW dI ikrq krn dw hk-hlwl dI burkI Kwx dw,AiqAwcwr dy ivru`D Avwz auTwaux dw Aqy eykqw, smwnqw, inrvYrqw qyinmrqw dw mhq`v vI drswieAw hY[ Dur kI bwxI gwauNidAW sRI gurU nwnkdyv jI dI klm ny hr sur k`FI hY, hr qrz bxweI hY Aqy hr rwg AlwipAwhY[ sRI gurU nwnk dI klm dI hr Adw v`KrI Aqy inrwlI hY[

jy ieh nIvIN ho ky vih qury qW mnuK ƒ inmrqw ijhI vfmulI dwq nwl invwjky, guxW pKoN Dnvwn bxw idMdI hY[ sRI gurU nwnk dyv jI dI lyKxI dI nzr ’c dMB-rihq Aqy pKMf-rihq inmrqw vwlw jIvn hI mulvwn, guxvwn Aqy blvwn hY:

sBu ko invY Awp kau pr kau invY n koie]Dir qwrwjU qolIAY invY su gaurw hoie] (pMnw 470)

jy sRI gurU nwnk dyv jI dI lyKxI swvIN pDrI Aqy iekswr ho ky qurI qWieh prwey h`k dI inKyDI krdI hoeI, mnu`K ƒ ‘hrwm’ Aqy ‘hlwl’ dw PrksmJwauNdI hoeI, mnu`K ƒ inAWSIl Aqy inrp`K hox dw s`dw dy geI:

hku prwieAw nwnkw ausu sUAr ausu gwie] (pMnw 141)vyKo, sRI gurU nwnk dyv jI dI klm dw cmqkwr sMprdwiek vMf-

ivqkirAW ƒ ikvyN kos Aqy iqRskwr rhI hY:jwiq jnmu nh pUCIAY sc Gru lyhu bqwie]

Swhwbwd mwrkMfw, hirAwxw mo: +9190506-80370

Page 9: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 9 nvMbr 2015

sw jwiq sw piq hY jyhy krm kmwie] (pMnw 1330)^udHw ie`k hY[ srbSkqImwn hY[ srb ivAwpI hY[ Akwl mUrq hY[

Ajr Aqy Amr hY[pihly muZl bwdSwh bwbr dw 1526 ’c sYdpur (AYmnwbwd) ’qy

iBAMkr hmlw, aulIkdw ey mzlUm iesqrIAW Aqy bygunwh lokW dI lhU-iBjIdwsqW kurlw au~TI[ sRI gurU nwnk dyv jI dI klm ny drd-BrI cIK rwhINlokW dy idlW dw swVvW syk ies qrHW k`iFAw:

-ijn isir sohin ptIAw mWgI pwie sMDUru]sy isr kwqI muMnIAin@ gl ivic AwvY DUiV]. . . bwbrvwxI iPir geI kuieru n rotI Kwie] (pMnw 417)

sqwey hoey, duKI Aqy pIVq lokW dIAW hUkW Aqy cIsW dI pukwr r`b qkphuMcwaux leI sRI gurU nwnk dyv jI dI klm, kwdr ƒ inhorw dyxoN vI nhIN tlI:

eyqI mwr peI krlwxy qYN kI drdu n AwieAw] (pMnw 360)kuV dI pRDwnqw ƒ vyK ky, scI-sucIAW smwijk kImqW ƒ lupq huMidAW

vyK ky Aqy Dwrimk pRivrqIAW ƒ rswql dy toieAW ’c if`gidAW vyK ky sRIgurU nwnk dyv jI dI klm ny by^O& ho ky s`c dy ngwry ’qy cot lwauNidAWqwjSwhIAW ƒ ieauN llkwirAw:

-kUVu rwjw kUVu prjw kUVu sBu sMswru] (pMnw 468)-srmu Drmu duie Cip Kloey kUVu iPrY prDwnu vy lwlo] (pMnw 722)

gurU jI dI s`c dI ijq dy h`k ’c lweI bulMd Avwz A`j vI ggn mMflW’c gUMj rhI hY:

kUV inKuty nwnkw EVik sic rhI] (pMnw 953)sc jwxo!, ByKDwrIAW, TgW, rwKSW Aqy jrvwixAW ƒ aunHW dw AslI ichrw Aqy

vwsqivk rUp ivKwaux leI sRI gurU nwnk dyv jI dI klm ny qnz Aqy ktwKS dy GwqkbwxW rwhIN aunHW ƒ cMgI qrHW ivMinHAW Aqy suDwrk lIhW ’qy qorn dw auprwlw kIqw:

aujlu kYhw iclkxw Goitm kwlVI msu]DoiqAw jUiT n auqrY jy sau Dovw iqsu] (pMnw 729)

sMswr dI nwSmwnqw ƒ muK rKidAW, gurU jI CotI AvsQw ’c hI hYrwn sn ikbMdy rb dI Xwd pKoN qgwPul (lwpRvwh) ikauN hoey bYTy hn? sRI gurU nwnk dyv jI dIklm mOlvI ƒ AzrweIl PirSqy dI Awmd dw Aihsws ies qrHW krw rhI hY:

dunIAw mukwmy PwnI qhkIk idl dwnI]mm sr mUie AjrweIl igrPqh idl hyic n dwnI] (pMnw 721)

Bwv- mOlvI jI! ieh gl cMgI qrHW smJ lvo ik ieh sMswr nwSvwn hY[myry vwl mOq dw PirSqw PVI bYTw ey Aqy qusIN ies bwry kuJ vI nhIN jwxdy[

gurU jI dI klm kih rhI hY Aqy swrQk aupdyS dy rhI hY ik auh hI

Page 10: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 10 nvMbr 2015

sMgq sRyST hY ij`Qy pRBU dI mihmw dw gwien hY:sqsMgiq kYsI jwxIAY] ijQY eyko nwmu vKwxIAY] (pMnw 72)

ihMdU Drm dI jugqI smJwauNidAW jdoN swlg rwm pMfq sRI gurU nwnkdyv jI ƒ jnyaU pwaux dw mh`qv drswaux l`gw qW gurU jI dI klm ny pKMfW,vihmW Aqy BrmW dy ivru`D ies qrHW duhweI idqI:

dieAw kpwh sMqoKu sUqu jqu gMFI squ vtu]eyhu jnyaU jIA kw heI q pwfy Gqu] (pMnw 471)

iesqrI jo kudrq dw srb-syRST Swhkwr hY Aqy ijs qoN smwj dI joq jgdIhY, ƒ pYr dI juqI smiJAw jWdw sI, AlHw-mIAW dI gaU, ivhuM dI gMdl Aqy aus ƒ aussmyN iqRskwr dI JMbxI nwl JMibAw jWdw sI, zbHw kIqw jWdw sI, inrwdr dI brCInwl Aqy Bog-ivlws dI iqRpqI leI hvs dI iSkwr bxwieAw jWdw sI[ gurU jI nyies AinAwie rUpI DWdlI ivruD, iesqrI dy hk ’c prcm lihrwauNdy hoey, au~cIAwvwz ’c AwpxI klm dI bZwvq rUpI grj ies qrHW suxweI:

so ikau mMdw AwKIAY ijqu jMmih rwjwn] (pMnw 473)jy sRI gurU nwnk dyv jI dI klm ny ggn mMflW qk pRvwz kIqI qW aunHW

ny kudrq ’c ho rhI ‘AwrqI’ dw mh`qv jgnnwQ purI dy pMifqW ƒ ies qrHWsmJwieAw:

ggn mY Qwlu riv cMdu dIpk bny qwirkw mMfl jnk moqI]DUpu mlAwnlo pvxu cvro kry sgl bnrwie PUlµq joqI] (pMnw 13)

gurU jI vifAweI Kory nhIN[ AhMkwrI nhIN, AiBmwnI nhIN[ vyKo, gurU jI dIklm, ieho ijhI inrvYr S^sIAq ƒ ikvyN nIc, dws, jn jW syvk drsw rhI hY:

mMdw jwxY Awp kau Avru Blw sMswru] (pMnw 991)jy gurU jI dI klm ny bolW-rUpI dvwq ’coN imTws dw gUVHw fobw ilAw ey

qW imTws dI SIrnI bu`kW Br-Br ky ies qrHW vrqweI:imTqu nIvI nwnkw gux cMigAweIAw qqu] (pMnw 470)

sRI gurU nwnk dyv jI dI klm ƒ iP`ky bolW dI dvwq ’coN iP`kw fobw lYxgvwrw nhIN:

nwnk iPkY boilAY qnu mnu iPkw hoie] (pMnw 473)kOVI krvt smyN vyKo, gurU jI dI klm dI kVvwht:

rwjy sIh mukdm kuqy] (pMnw 1288)jW iPr

kwjIAw bwmxw kI gl QkI Agdu pVY sYqwnu vy lwlo] (pMnw 722)gurU jI! qyry qoN vD ky iksy vI klmkwr dw nhIN ho skdw Aijhw AwdyS,

aupdyS Aqy sMdyS, Ardws dy SbdW ’c vI pRBwvI gUMj ey, quhwfI klm dI!nwnk nwm cVHdI klw qyry Bwxy srb`q dw Blw[

Page 11: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 11 nvMbr 2015

dyhurw sRI gurU nwnk dyv jIdyhurw sRI gurU nwnk dyv jIdyhurw sRI gurU nwnk dyv jIdyhurw sRI gurU nwnk dyv jI

-fw. SmSyr isMG*sRI gurU nwnk dyv jI (1469-1539) dy jIvn dI hr iek

Gtnw aupdyS qy sMdyS dyx vwlI hY[ 1498 eI. qoN 1522 eI: qklMbIAW audwsIAW (XwqrwvW) kr ky lokW ƒ jIvn AwdrS dI sPlqwleI r`bI klwm idMdy hoey, krqwrpur Aw itkwxw kIqw[ aunHW krqwrpurswihb ivKy jIvn dy AMqm 18 swl ibqwey[ ismrn, nwm-dwn(lMgr) ieSnwn srIr qy ivvhwr dI piv`qrqw, iqMny isDWq-is`KsyvkW ƒ idRVH krwaux ih`q inqwpRqI, nwm-ismrn, kQw-vwrqw,vcn-pRvcn c`ldy Aqy nwl-nwl ikrq vI auqnI hI mh`qvpUrn sI[BweI gurdws jI dw kQn hY-

iPir bwbw AwieAw krqwrpuir ByKu audwsI sgl auqwrw[(vwr 1:38)gurU jI ny swrI lokweI ƒ siqnwm dy mMqr duAwrw qwr id`qw[ sRI

gurU nwnk dyv jI ny mwnvqw ƒ siq, sMqoK, dieAw Drm sWJIvwlqw,smwnqw dw aupdyS dy ky mwnv qoN syRSt mwnv (sicAwry) bxwieAw[piqqW ƒ piv`qr kIqw, T`gW ƒ swD (sRyst purS) bxwieAw, hMkwrIAWqy ivkwrI mnuKW ƒ ienswn bxwieAw, lqwVy, pCwVy qy iqRskwry lokWƒ ipAwr qy siqkwr id`qw[ BweI gurdws jI ny gurU jI ƒ ‘isMG’ qy‘sUrj’ nwl aupmw id`qI hY[ Bwv, isMG dy bukx nwl, Coty-moty jwnvrn`s jWdy hn[ sUrj dy inklx nwl qwry idsdy nhIN Bwv mq-mqWqrWdw Asr G`t jWdw hY[ krqwrpur rwvI dy aus pwr (pwiksqwn) qyfyrw bwbw nwnk rwvI dy ies pwr (Bwrq) ivc hY[ ieiqhwskwrW dwkQn hY ik gurU jI rwvI dy ies pwr kdI kdweIN AwauNdy rihMdy qymuslmwn PkIr nwl ipAwr hox krky kuJ ivcwr krdy rihMdy sn[ies dy nwl hI ieh vI kQn hY ik AwpxIAW lMbIAW rcnwvW ijnHW ƒAMqm rUp krqwrpur swihb Aw ky id`qw, aunHW ƒ ilKqI rUp dyx leIies pwsy v`l AwauNdy rihMdy sn[ krqwrpur swihb dI mrXwdw BweI*H. No-133, Long Street, Sheikhupura, P.O. Punjabi University, Patiala-

147002; M-+9198884-38157

Page 12: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 12 nvMbr 2015

gurdws jI ny ies pRkwr dsI hY:sodru AwrqI gwvIAY AMimRq vyly jwpu aucwrw[gurmuiK Bwir AQrbix qwrw] (vwr 1:38)

fyrw bwbw nwnk bwry ‘mhwn koS’ ivcly kQn AnuswrW gurdwspurizlHy dI qihsIl btwlw, rwvI dy dKxI iknwry ies ngr dI sQwpnwgurU jI dy smyN qoN hI hY[ ies sQwn ’qy gurU jI joqI joq smwey[ iekvwr rwvI dy hVH nwl ieh ngr Kqm ho igAw[ sRI gurU nwnk dyv jIdy puqr bwbw sRI cMd jI ny fyrw bwbw nwnk bxwieAw[ rwvI dirAwies ƒ Pyr vhw ky lY igAw[ bwbw lKmI dws jI dy pu`qr Drm cMd nyiPr qoN ieh AsQwn bxwieAw[

gurU jI dI AOlwd- ny smyN dI hkUmq pws PirAwd kIqI qW iesdI syvw mhwrwjw rxjIq isMG, srdwr suD isMG qy sMgq dy rlvyNau~dm nwl hoeI, ‘mhwn koS’ dy krqw BweI kwnH isMG nwBw Anuswr jojwgIrW id`qIAW geIAW aunHW dw vyrvw ies pRkwr hY:-

ipMf nQU isMG qoN swlwnw Awmdn - 1400 rupeyipMf kmwlpur qoN swlwnw Awmdn - 825 rupeyipMf qwlpur qoN swlwnw Awmdn - 710 rupeyfyry dy nwm zmIn 1050 Gumw qy 70 Gumw hor ipMf qoN hY[ dukwnW

Awid hn, ivswKI dw mylw l`gdw hY[‘dyhurw bwbw nwnk’ sRI AMimRqsr qoN vyrkw rylvy lwien dw stySn

hY[ ieh AsQwn sRI AMimRqsr qoN 34 mIl hY[ bwbw lKmI dws dy poqymyhr cMd ny ijhVw AsQwn bxwieAw sI aus ƒ cMdU lwl hYdrwbwdI dycwcy nwnk cMd ny Dn Krc kr ky suMdr bxwieAw sI[

gurU jI ny krqwrpur 1579 sMmq (1522 eI:) ƒ vswieAw[22 sqMbr, 1539 eI: ƒ joqI joq smwey[ ies smyN gurU jI aumr70 swl 4 mhIny 3 idn sI[

vyeIN ndI (sulqwnpur loDI) 1498 eI: qoN 1522 eI: rwvI(krqwrpur) qk dw smW dyS-pRdyS dIAW audwsIAW kr ky ijhVwmwnvqw ƒ r`bI aupdyS id`qw, dy PlsrUp sB DrmW dy lok sRI gurUnwnk dyv jI ƒ gurU mMndy sn[

sRI gurU nwnk dyv jI jgq-gurU prMqU dYvI joq sn[ dyv dy ArQ

Page 13: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 13 nvMbr 2015

hn-- roSnI dyx vwlw[ gurU jI dYvI igAwn (Divine Light) nwlBrpUr r`bI nUr sn, nwnk inrMkwrI sn, pMj BUqk srIr qoN pry sn[gurU jI ‘bwbw’ sn Bwv dwqW dyx vwly sn[ ‘nwQ’ (isAwxp dy BMfwr)sn, gurU jI r`bI nwd sn, Sbd ijhVw kdI mrdw nhIN sgoN izMdgIdyx vwlw Anhd nwd hY, gurU jI AnuBvI sMgIqkwr (FwfI) sn, ijnHWqIrQW KwngwhW, mTW, qpobnW, mMdrW, izAwrq dy kyNdrW au~qy jw kyr`bI sunyhw id`qw[

BweI lihxy isK ƒ g`dI dy ky-gwfI rwh clwieAw[ BweI mnIisMG jI dI ‘jnm swKI’ dy Sbd hn, “bwby kihAw AMgd Aswƒdrgwh dw sdw AwieAw hY, Ar ieh srIr imtI dI Fyr vq hY[”

BweI gurdws jI dw kQn hY:scu smwxw scu ivic gwfI rwhu swDsMig vhxw[bwbwxY Gir cwnxu lihxw]6] (vwr 24:6)

pMifq qwrw isMG nroqm dw ‘gur qIrQ sMgRih’, sPw. 4 AnuswrkQn hY, “pihly dyhurw krqwrpur myN bnw Qw[ pICy jb rwvI ky prvwhmYN vhu Qwn vhny lgw qb auhw sy icqw Bsm kI gwgr inkwl rwvI kyaurly pwr Qwpn kr dyhurw bnwieAw[ eIhw sy hI jhW khw vydIswihbjwdy PYly[”

sRI gurU nwnk dyv jI dy srIr dy AMqm sMskwr bwry sp`St hY ikvihm-Brm mUlk krm-kWf nhIN krny cwhIdy[ BweI mnI isMG jIdI jnm swKI ivc AMkq hY:-

“myrw sunyhw dyvxw ik qusI jo myrw pMc BUqk srIrdyKdy sI[ so quhwfI BwvnI kir idRSt gocrAwvdw sI[ mYN srIr nhIN sI DwirAw[” (swKI nM. 584)

gurU jI ny AwpxI bwxI Aqy krqvW rwhIN swrI mwnvqw ƒ vihmWBrmW krm-kWfW, PzUl rsmW qoN vrijAw[ gurU jI ny lokW ƒ Drm,Dwrimk jIvn Aqy jIvn AwdrS kI hY? bwry bhuq sMjIdgI nwlsmJwieAw[ ip`qr pUjw, imrqk sMskwr jo pRcilq sn, aunHW bwrys B ƒ qr k vwdI FMg nwl nk wir A w[

Page 14: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 14 nvMbr 2015

byby nwnkI jIbyby nwnkI jIbyby nwnkI jIbyby nwnkI jI

-bIbI mnmohn kOr*is`K Drm ivc iesqrI Aqy purS ƒ ivcwrk Aqy bOiDk p`KoN

brwbrI dw ruqbw id`qw igAw hY[ is`K ieiqhws dI auswrI ivc is`KiesqrIAW dy Xogdwn ƒ driknwr nhIN kIqw jw skdw hY[ iesqrIAWny hmySW hI ivSyS Aqy SlwGwXog rol inBwauNidAW isK Drm dy ivkwsAqy inkws ivc ingr BUimkw inBweI hY[ sB qoN pihlW ijs isKiesqrI ny AwpxI isAwpx, sUJ-bUJ Aqy idRVHqw dI Cwp is`Kieiqhws ’qy CfI, auh hY byby nwnkI jI[ kyvl qy kyvl byby nwnkIjI auh BwgWvwlI siqkwrq S^sIAq hn, ijnHW ny sB qoN pihlW vIrnwnk ivc gurU nwnk dw rUp vyK inrMkwr nwnk Agy sIs invwieAw[byby nwnkI jI Awpxy jIvn dw hr rol bwKUbI inBwieAw hY; BwvyN auhmwqw iqRpqw Aqy mihqw kwlU jI dI spuqrI dw, BwvyN auh vIr gurUnwnk jI dI BYx dw sI, BwvyN BweI jY rwm jI dI supqnI dw hovy AqyBwvyN bIbI sulKxI jI dI nnwx dw[ gurU nwnk swihb jI dy jIvn ivcAwp jI dw rol bhuq hI mh`qvpUrn nzr AwauNdw hY[ aunHW qoN pMj swlv`fy hox kwrn Awp jI ny aunHW dy bcpn ivc aunHW dI iKfwvI dy qOr’qy, bcpn dy swQI dy qOr ’qy, vfI BYx dy AiDkwr vjoN mwipAW vWgmwnisk Aqy srIirk sur`iKAw dyx dy qOr ’qy bhuq hI SlwGwXogBUimkw inBweI[ Awp jI dI BUimkw gurU nwnk swihb dy jIvn ivchmySW hI iek kyNdrI Dury vjoN rhI[ ieiqhws ƒ pVHidAW AsIN dyKdyhW ik mwqw iqRpqw jI, ipqw mihqw kwlU jI, BrjweI bIbI sul`KxIjI, bIbI cMdo jI Aqy aus dy pqI mUl cMd jI Awid swrIAW S^sIAqWAqy gurU nwnk swihb drimAwn byby nwnkI jI ny hmySW hI iek mzbUqpul vWg BUimkw inBweI hY[

AijhI au~cI Aqy mzbUq S^sIAq byby nwnkI jI dy ipqw dw nwmmihqw kwlU jI Aqy mwqw dw nwm iqRpqw jI hY[ mihqw kwlU jI rwieBoie dy ngr qlvMfI dy ptvwrI sn[ ieiqhwisk sRoq d`sdy hn ikqlvMfI dw ieh ngr rwie bulwr dy ipqw rwieBoie ny vswieAw sI[

*8363, glI nM: 2, gurU rwm dws ngr, sulqwnivMf rof, AMimRqsr[

Page 15: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 15 nvMbr 2015

ies ipMf dI zmIn aus ƒ sXd sulqwnw Aqy loDI SwskW dy smyNjwgIr vjoN imlI sI[ sulqwnpur loDI dw hwkm dOlq KW loDI rwieBoiedw jvweI sI, ijs ny ieh zmIn rwieBoie ƒ jwgIr vjoN id`qI sI[rwieBoie ny ies zmIn dI dyKBwl leI leI BweI rwm nwrwiex bydIdy puqr BweI iSvrwm jI ƒ ptvwrI inXukq kr idqw[ mihqw kwlUjI iesy iSvrwm jI dy pu`qr sn[ ieiqhwisk sRoq dsdy hn ik BweIrwm nwrwiex bydI Aqy aunHW dy vfyry aus vkq ipMf pTyivMf izlHw sRIAMimRqsr, qihsIl qrnqwrn dy vsnIk sn[ BweI iSv rwm jIAwpxI pqnI bnwrsI dyvI, pu`qr mihqw kwlU jI Aqy ƒh iqRpqw jInwl qlvMfI ivKy Aw v`sy sn[ BweI iSv rwm jI dy idhWq mgroNmihqw kwlU jI ny rwie Boie dy ptvwrI vjoN kMm sMBwl ilAw[ mihqwkwlU jI dw ielwky ivc bhuq mwx-snmwn sI[ ielwky dy hwkmrwieBoie nwl ienHW dI prvwirk sWJ vI sI[

mwqw iqRpqw jI dw jnm ipMf cwhl jo lwhOr (pwiksqwn) qoN 15iklomItr dUr d`Kx-pUrb vl siQq hY, ivKy ipqw BweI rwmw jI Aqymwqw BrweI jI dy Gr hoieAw[ ieiqhwisk sRoqW qoN pqw c`ldw hY ikmwqw iqRpqw jI dw iek Brw ikRSn jI Aqy iek BYx lKo jI sn[ivAwhux Xog hox ’qy mwqw iqRpqw jI dI SwdI, mwqw bnwrsI jI AqysRI iSv rwm jI dy spu`qr mihqw kwlU jI nwl hoeI jo aus vkq rwieBoie kI qlvMfI ivKy rihMdy sn[ rwie Boie kI qlvMfI nMU AjklHnnkwxw swihb dy nW nwl jwixAw jWdw hY[ ‘sRI gur nwnk pRkwS-pUrbwbrD’ Anuswr qlvMfI dy vwsI sRI iSvrwm Aqy bIbI bnwrsI nyAwpxy v`fy puqr kwlU jI dw ivAwh lwhOr dy ipMf cwhl dy vsnIk BweIrwmw jI Aqy mwqw iBrweI jI dI suGV, isAwxI, suSIl Aqy guxvwnspuqrI iqRpqw jI nwl kr id`qw:-

suq kwlU ipK ipq iSvrwmU[ pwn gRhn ikX kIriq DwmU[iqX piqbrqw guxiniD soaU[ iqh suSIlqw kihsk koaU ?]56]ivAwh auprMq lok pRis`D khwvq ‘soeI nwr sulKxI ijs pihlW

jweI lCmI’ Anuswr mwqw iqRpqw jI dI kuKoN sMn 1464 eI. (sMmq1521 ibkRmI) iek p`uqrI dw jnm mwqw iqRpqw jI dy pyky ipMf cwhlivKy hoieAw[ ies jgHw ’qy AjklH gurduAwrw fyhrw swihb jnmAsQwn byby nwnk jI suSoiBq hY[ nwnky ipMf ivc pYdw hox kwrn AqynwnikAW dI lwflI hox kwrn aus dw nwm ‘nwnkI’ pRis`D hoieAw[

Page 16: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 16 nvMbr 2015

BweI sMqoK isMG jI ‘sRI gur nwnk pRkwS-pUrbwbrD’ ivc izkrkrdy hn ik sRI mihqw kwlU Aqy bIbI iqRpqw jI dI ies suBwg joVIny sRySt sMqwn dI pRwpqI leI bVy lMmy smyN qk pRBU dI ArwDnwkridAW bqIq kIqw[ ienHW dy igRh ivKy suSIl sRySt buDI vwlI kMinAwny jnm ilAw:

As ibiD iblsiq Aink iblwsw[ dMpiq aur DirhI suq Awsw[swDÍI grB Drn pun kInw[ jnmI qinXw sumiq pRbInw]59]ihm igr mYnw ky Gr mWhI[ pwrbqI jnmI ijv AwhI[BweI suSIlw siB gux KwnI[ mnhuˆ Bgiq Dir dyih suhwnI]60]byby nwnkI jI jdoN pMj ku swl dy hoey qW mihqw kwlU jI dI pqnI

iqRpqw jI dy Gr sMmq 1526 ƒ sRI gurU nwnk dyv jI ny Avqwr ilAwqW cwry pwsy suhwvxw qy rmxIk vwqwvrn pYdw ho igAw:

duiqX grB ko Dwrn kInw[ piqbRq Drm jwsu mn lInw[ijauN duqIAw ko ibR`Diq cMdU[ iqh sm grB rUp suKkMdU]62]sMbq nO Kt shs CbIsw[ Bo Avqwr pRgt jgdISw[BXo Acwnk siBin auCwhw[ ibn kwrn mn liK n skwhw]71]vIr nwnk dy jnm lYx dI ijMnI KuSI byby nwnkI ƒ hoeI, ies dw

Anumwn vI nhIN lgwieAw jw skdw[ byby nwnkI jI swrw idn AwpxyvIr ƒ godI ivc iKfwauNdI Aqy lorIAW idMdI rihMdI[ aus dI hr duK-qklIP dw iKAwl r`KdI[ bwl nwnk jI vI AwpxI BYx byby nwnkI jIdy hQW ivc hI KuS rihMdy[ BYx-Brw dw bcpn dw ieh ipAwr swrIaumr bVy inG nwl inBdw irhw[ ij`Qy byby nwnkI jI ny keI vwr vIrnwnk jI ƒ ipqw mihqw kwlU jI dIAW iJVkW qoN bcwieAw, au~Qy vIrnwnk jI ny vI hmySW byby nwnkI jI dI hr ie`Cw isr mQy mMnI Aqy kdIvI koeI vI gl nhIN moVI[

byby nwnkI jI Awpxy swry jIvn-kwl ivc inrMkwr rUp AwpxyvIr gurU nwnk swihb dy imSn ƒ smripq rhy[ ieQoN qk ik Awp jIny gurU nwnk swihb ƒ vI aunHW dIAW Drm pRcwrk XwqrwvW ivcsihXog dyx ivc mh`qvpUrn BUimkw inBweI[ gurU nwnk swihb jIdIAW swrIAW prvwirk izMmyvwrIAW Awp jI ny bhuq hI idRVHqw qyqndyhI nwl inBweIAW[

iesy kwrn BweI kwnH isMG nwBw ny ‘mhwn koS’ ivc izkr kIqwhY ik sB qoN pihlW byby nwnkI jI ny sRI gurU nwnk swihb jI dy Drm

Page 17: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 17 nvMbr 2015

ƒ Dwrn kIqw sI[ ieiqhwisk swKIAW vI ies g`l dI vwr-vwrgvwhI BrdIAW hn ik byby nwnkI jI ny hmySW gurU nwnk swihb ivcprm ipqw prmySvr ƒ hI dyiKAw[ kvI cUVwmix BweI sMqoK isMG jIv I ‘ s RI g ur U nwnk pRk wS’ ivc a upr ok q qQW dI pRoVqw k r dy hn[

j d s RI mihqw k wl U j I ny 20 r upey dy k y nwnk j I ƒ vpwr k r n

l eI Byi j A w A qy g ur U nwnk j I a unHW pYis A W nwl BuKy s wDUA W ƒ pr Swdw

Ck w k y s c w s Odw k r k y ipMf oN bwhr j w ibr wj dy hn qW A s IN dyKdy hW

ik a us vk q v I mwqw iqRpqw j I ik s qr HW A wpx y puqr ƒ mihqw k wl U

dy g us y qoN bc wa ux dIA W k oiSSW k r dy hn, ieQoN qk ik a uh A wpx I byt I

byby nwnk I j I ƒ mihqw k wl U j I dy ipCy Byj dy hn qW j o a uh g ur U nwnk

s wihb ƒ mihqw k wl U j I dy g us y qoN bc w s k x :

qurq qbih qinXw ko Byjw[ piq irs qy auiT Drk kryjw[bhuro dwsI dws pTwey[ ihq iblokny lok isDwey]23]mihqw kwlU jI dy gu`sy qoN bcwaux leI BYx nwnkI jI qurMq hI gurU

nwnk swihb pws phuMc geI[ aus ny gusy nwl Bry-pIqy ipqw jI dwAwpxy vIr ƒ mwrn leI au~iTAw h`Q PV ilAw:

ikDoN huqoN AklMk mXMkw[ imRgCwlw qy BXo suAMkw[phuMcI inkt nwnkI qUrn[ ipq kr ghXo, ju irs mYN pUrn]30]jd mihqw kwlU jI Aqy iqRpqw jI AwpxI pu`qrI dy ivAwh leI

Xog vr dI Bwl krn lgy qW aunHW ny AwpxI ieh ie`Cw rwie bulwr nwlsWJI kIqI[ aus vkq suulqwnpur loDI dy nvwb dOlq KW loDI dy mwlmihkmy ivc kpUrQlw dy vsnIk BweI prmwnMd ptvwrI jI dy spu`qrBweI jY rwm jI dIvwn dy Ahudy ’qy nOkrI kr rhy sn, jo ik keI vwrqlvMfI rwey Boie ivKy zmInW dI pYmwieS Aqy mwmly Awid augrwhuxdy islisly ivc AwieAw krdw sI[ rwie bulwr ij`Qy BweI jY rwm jIƒ bhuq psMd krdw sI, au~Qy byby nwnkI jI ƒ vI AwpxI pu`qrI smwnsmJdy sn[ ies leI aus ny mihqw kwlU jI dI sihmqI nwl bybynwnkI jI dI sgweI sulqwnpur loDI dy KqrI BweI jY rwm jI nwlkrvw id`qI:

suqw nwnkI jo huqI Dwm kwlU[ gunM Kwn mwno srUpM ibswlU[suqw ky smwnM lKXo qWih rweI[ Bly Qwn kInI suqw kI sgweI]2]sulqwn purY jY rwm huqo[ br bwhj bMs ibsu`D mqo[snbMD BXo iqh sMg BlM[ iek swr imly br nwir klM]3]

Page 18: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 18 nvMbr 2015

sulqwnpur qoN BweI jY rwm jI, byby nwnkI jI ƒ ivAwhux leIbrwq lY ky Awey[ swrI hI jM\ hwQI-GoiVAW nwl sj-vj ky shuirAWdI ngrI phuMcI[ kvI BweI sMqoK isMG jI Anuswr bydIAW dy Gr KuSIdy ngwry v`j rhy sn[ lwvW qoN bwAd bRwhmxW ƒ dwn id`qy gey[iesqrIAW KuSI dy gIq gw rhIAW sn:

sij swij brwq BlI sgrI[ ikX Awn Fukwau susU ngrI[ilX sMg mqMg qurMgn ky[ pt SoBiq hYN bhurMgn ky]8]...bwjiq ngwry bhu bydXn AKwryhoiq kOqk inhwry mn rhy hYN luBwiekY[pwiekY indys ko brwq nY invys kIno,AQey idnyS ko huqwsn jwgiekY[BwvrY ko lyX siB id`jn ko dwn dyX AMgnwsunwie gwir gIqn ko gwiekY[doaU kul rIiq kIn dwiej bhuq dInvfo jsu lIn siB rhy hrKwiekY]6]

ivAwh hox auprMq BweI jY rwm jI, byby nwnkI jI nwl Awpxy Grsulqwnpur prq gey[ kuJ idnW bwAd ipqw mihqw kwlU jI ny sRI gurUnwnk swihb jI ƒ sulqwnpur loDI ivKy byby nwnkI ƒ lY ky Awaux leIByjxw cwihAw[ rwey bulwr v`loN vI gurU swihb ƒ pRyirq kIqw igAw ikquhwfw AwpxI BYx bIbI nwnkI ƒ qlvMfI ivKy lY ky Awauxw bxdw hY[qusIN sulqwnpur loDI jwE, ies qrHW krn nwl quhwƒ mwnisk KuSIimlygI[ auprMq sRI gurU nwnk swihb ny BYx byby nwnkI jI ƒ nyg dyxleI Xog vsqW GroN lY leIAW[ ies smyN mwqw iqRpqw jI ny bhuq hIsnyh nwl gurU nwnk swihb ƒ bIbI nwnkI v`l qoirAw :

kIno aupbwh AiBrwm XON jrwm pun gXoinj Dwm mn AwnMd bFwiekY[bwsur ibqIqy kuC nwnk soN kwlU khY‘BgnI ko Awin sulqwnpuir jwiekY[...rwie ByjXo dws ko bulwie suK rws rUp,swdr bswie pws pRym ky pRkwS soN[mwQy pr hwQ Pyr, gwQw ihq swQ kih“eyk vwr j`XY susw AwnIey Avws soN[dUjy qhW jwie rho irdY suK pwie Aho kwlU kI klwih imt jwie AnwXws soN[

Page 19: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 19 nvMbr 2015

sihj suBwie qb hIey jo suhwie kro jwvnoN auicq qumY Ab susw pws so”]8]...AwiekY inkyq lIn bydI-kulkyq nyg,mwqw kir hyq ibdw kIn hir jwpny]9]

BYx nwnkI jI dy Gr phuMcx ’qy BweI jY rwm jI ny prvwr smyqbhuq hI KuSI mnweI[ Awp jI dw bhuq izAwdw Awdr-mwx kIqw[iek idn ie`Qy rihx auprMq gurU nwnk swihb jI ny BYx nwnkI smyqvwps jwxw cwihAw qW BweI jY rwm jI ny Awp jI ƒ kuJ idn horTihrx leI bynqI kIqI[ aus smyN bzurgW ny BweI jY rwm jI ƒsmJwieAw ik ies vkq ienHW ƒ ivdw krnw hI bxdw hY, ikauNikienHW ƒ mwqw-ipqw ny BYx nwnkI jI ƒ ivAwh auprMq pyky ilAwauxleI ByijAw hY[ ieh iPr kdI swfy kol Aw ky rih pYxgy[ ies qrHWaunHW ny BYx nwnkI jI ƒ aus dy vIr sRI gurU nwnk swihb nwl ivdw krid`qw[ kvI BweI sMqoK isMG jI Anuswr ijs smyN sRI gurU nwnk swihb,BYx nwnkI jI ƒ lY ky qlvMfI phuMcy qW mwqw iqRpqw KuSI nwl PulI nhINsI smw rhI:

sodrI sdn gey kml bdn pun bMDn kdn jWky nwm lyiq hoiq hYN[...eyk idn rhy, ibdw lyin ihq bYn khy,suinkY jY rwm snmwnY rUp joiq hY[“myry Dwm rho, syvw kroN joaU kho qum,sMq rUp dyKy qy klKu duK Koiq hYN”]12]prmwnMd jnk jrwm ko bKwny bYn“ibdw dyhu Abky bhur puir AwveIN[BgnI ko lyin mwqw ipqw nY pTwey eyh,jwno jog jwno Ab, nhIN pun jwveI”[Xw ibiD ivcwr kIin siBin ko ibdw dIin cly qlvMfI mg suMdr suhwveI[bydI kul kyq Awey susw ky smyq inj pRivSy inkyq mwq AMg mYN n mwveI]13]

kuJ idnW auprMq BweI jY rwm jI, byby nwnkI jI ƒ vwps lY kyAwaux leI qlvMfI phuMcy[ ijs dw pqw l`gx ’qy rwie bulwr ny vIqurMq byby nwnkI jI dy pqI BweI jY rwm jI ƒ Awpxy Gr bulwieAw Aqymwx-snmwn kIqw[ auprMq s`s-suhry ƒ nmskwr kr, gurU nwnkswihb ƒ imlx auprMq byby nwnkI jI ƒ folI ivc ibTw Awpxy nwlsulqwnpur loDI c`l pey[ rsqy ivc dovyN BweI jY rwm jI Aqy bybynwnkI jI sRI gurU nwnk swihb dI aupmw krdy-krdy Gr phuMc gey[

Page 20: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 20 nvMbr 2015

bhuro jY rwm cil AwXo ssurwr Dwm,jWko AiBrwm byK, lyny ihq nwnkI[suinkY bulwr nY bulwie pTw qwqkwl Awie imlXo BlI rIiq krI snmwn kI[...lIin Bwrjw swQ, foly mihˆ ciFvwie kir[iml SRI nwnk swQ, sws ssur ko nmo kir]23]sny sny pRsQwn, Xuq dwsn kY, Gr gXo[ismriq squiq bKwn, SRI nwnk ko dMpqI]24]

BweI jY rwm jI AwpxI supqnI byby nwnkI jI dw bhuq hI mwx-siqkwr krdy sn[ auh aunHW dI khI koeI vI gl nhIN moVdy sn[AwpxI pqnI hox kwrn qW auh aunHW dw siqkwr krdy hI sn pr nwlhI gurU nwnk swihb dI BYx hox kwrn vI aunHW dw drjw BweI jY rwmjI dIAW nzrW ivc bhuq au~cw sI[ ieiqhwisk sRoqW ivc vI ies g`ldw izkr ies qrHW imldw hY,

“bhU jI! qUM nwnk dI BYx hYN[ qYƒ vI ies dw koeI Asr hY AqyAsIN eIvyN Brm ivc Btkdy hW[ DMn prmySr jI hY Aqy DMn nwnkI jIhY Aqy qUM vI DMn hYN jo ies dI BYx hYN Aqy QoVHy-QoVHy AsIN DMn hW jo qyrynwl swfw sMjog hY[”

ipqw mihqw kwlU jI, sRI gurU nwnk swihb ƒ duinAwvI kMm-DMidAW ƒ isKwaux ivc AsPl rihx auprMq rwie bulwr kol gey[rwie bulwr ƒ ieh soJI sI ik byby nwnkI jI Aqy BweI jY rwm jI dovyNhI sRI gurU nwnk swihb dw bhuq hI ipAwr siqkwr krdy hn, iesleI sRI gurU nwnk swihb jI ƒ duinAwvI kwr-ivhwr isKwaux dIkoiSS ivc sulqwnpur loDI byby nwnkI jI dy Gr BweI jY rwm jI kolByjx dw PYslw kIqw igAw[ auprMq rwie bulwr jI ny BweI jY rwm jIƒ ic`TI ilK ByjI ik sRI gurU nwnk dyv jI ƒ quhwfy kol ByijAw jw irhwhY, ies ƒ Awpxy v`fy Bwg jwnxw:

ieh ibiD kir kir rwie, pwqI ilKI jrwm ko[“nwnk qum iFg Awie, Bwg vfy inj jwnIey]40]

sRI gurU nwnk swihb, sulqwnpur loDI ivKy KuSI-KuSI smW bqIqkrn lgy[ iek idn auh byby nwnkI jI Aqy BweI jY rwm jI nwl Grivc bYTy hoey sn ik aunHW ny byby nwnkI jI ƒ ikhw ik, koeI vI AijhIikrq jo quhwƒ BwauNdI hY, dso:

...kwl ibqwvihˆ dXwlu mhW sulqwn pury suK soN iPirhIN[

Page 21: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 21 nvMbr 2015

qwrn jW Avqwr DrXo, kilky nr mMd mhW jirhhIN[bwsur eyk suswpiq so BgnI imil bYsiq By Gr hI]2]pMkj nYn pRBU gun AYn Bny muK bYn “suno mm bwnI[kwr ibhIn bly nihˆ cIn, khYN prbIn, sBY jg jwnI[hY jg rIiq krYN siB pRIq su kXoN ivprIq krON mn mwnI[dyhu bqwie juaU mnBwie ibqwieˆ smW prcwn ju pRwnI”]3]

gurU nwnk swihb dI auprokq g`l suxn auprMq BYx nwnkI jI nyjvwb id`qw, “qusIN qW jgq dy mwlk ho, quhwfw qW mn igAwn-iDAwn dIAW g`lW ivc hI l`gw rihMdw hY[ qusIN qW sMswr dy sB jIAWƒ dwqW dyx vwly ho[ ieQoN qk ik Gr ivc jo kuJ vI hY, auh quhwfIhI ikRpw krky hY, quhwfI jo vI ie`Cw hY, lY ky Krcdy rho:

suinkY BgnI pun bYn Bny “mn gXwn suno gun qo prcw[jgkMq mqo icq sMq ibAMq kro imil sMqn soN crcw[nr nwir crwcr dyin dqwr surwsur ibRMd krYN Arcw[Dn Dwn pdwrQ jo Gr mYN, krunw qv, lyX kro Krcw”]

byby nwnkI jI dw jvwb sux ky sRI gurU nwnk swihb jI ny ikhw,BYxy! h`QIN ikrq krn vwly mn`uKW dw jIvn hI sPl huMdw hY[ jo Awpkmw ky dUsirAW ƒ KvwauNdy hn, aunHW dw hI au~Dwr huMdw hY, AijhyivAkqI Bv-swgr dy c`krW ivc K`jl nhIN huMdy:

pun pMkj nYn Bny muK bYn “susw suin byd bKwniq jYsy[kr soN kir kwr Ahwr krYN, ikrqwrQ dyih krYN nr AYsy[Dn Awp kmwie KvwiekY Kwviq Bojn Cwdn swDn dY sy[krunw kir sMq auDwr krYN Bv BIqr Pyr n Awviq kYsy”]6]

BweI jY rwm jI, hmySW hI AwpxI supqnI nwnkI jI dI slwhivc cldy sn ikauNik nwnkI jI hmySW hI nyk Aqy TIk slwh idMdysn[ jdoN vIr nwnk jI leI ikrq l`Bx dI g`l hoeI qW nwnkI jIny Awpxy pqI BweI jY rwm jI ƒ ikhw ik aunHW dy vIr leI koeI iehoijhw kMm l`iBAw jwvy jo ikrq dy nwl-nwl mwx-siqkwr vwlw hovy[BweI jY rwm jI ny nvwb dOlq KW nwl ies sMbMDI gl krn auprMq gurUnwnk swihb ƒ ikhw ik jykr qusIN kr skdy ho qW nvwb dOlq KW dymodIKwny dw kMm sMBwl lvo:

“dOlq Kwn nvwb ko modIKwnw lyhu[qum qy hoie inbwih jy kro kwj suB eyhu”]8]

Page 22: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 22 nvMbr 2015

ies qrHW gurU jI ny modIKwny ivc kMm krnw SurU kr id`qw[ bybynwnkI qoN AwigAw lY ky rucI Anuswr auh Awpxy Kwx-pIx dw pRbMD vIkrn lg pey:

Awiesu lykir susw kI Kwn pwn ibiD joie[Awpn ApnI mihˆ kriq ijm ruic icq mihˆ hoie]12]

gurU jI ƒ modIKwny dy kMm ivc idlcspI lYNdy dyK byby nwnkI jIAqy BweI jY rwm jI bhuq pRsMn hoey[ byby nwnkI jI ny BweI jY rwm jIƒ ikhw ik hux myrw Brw ivAwh leI Dn kmw lvygw[ ies leI ipqwmihqw kwlU jI dI KuSI Anuswr ienHW leI Xog Gr iml jwvy qW ienHWdw ivAwh kr dyeIey:

Xw ibiD dyiK ibsyK AnMdiq dMpiq sMpiq BUr Bey qy[nwnkI bYn khY piqso “Ab BRwq rKY Dn bXwih key qy[torhu ko Gr, cwih rKo aur, hoie brobr jo imley qy[kwlU ipqw hrKY siB BWiqin qW mn cwih BI eIhW Aeyqy”]14]

gurU nwnk swihb jI dI dwn-puMn krn dI soBw sulqwnpur loDIqoN huMdI hoeI qlvMfI qk phuMc geI[ sRI gurU nwnk swihb dI soBw suxrwey bulwr Aqy ipqw mihqw kwlU bhuq hI KuS hoey[ aunHW soicAw ikpu`qr ƒ imlx jwxw cwhIdw hY[ jd mihqw kwlU ny rwey bulwr koloNsulqwnpur loDI jwx leI AwigAw mMgI qW aunHW gurU nwnk swihb ƒmMdw nw bolx dI qwkId kIqI:

kIriq ko suin rwiebulwr AnMdiq pRwpq ijauN suKrwsw[soc ibmocn swrs locn rUp iblokn cwhiq pwsw]33]SROn myN kwlU sunI suq kI nuiq ic`q lKI-ibq lyih kmweI]q`dip BUr audwr Ay Dn rwKn kI miq qWih n AweI[hON Ab jwieky dyauN isAwnp AwinhON jyqo kIE iekTweI[AYsy ivcwir kY qXwr BXo imlny ihq jwviq Bw iFg rweI]34]“hON sulqwn pury suD lyvx Awiesu dyhu kroN gvnw”[rwie khy “ihq so imlIey, n kubol Bno muK qy kvnw[

rwie bulwr koloN AwigAw lY ipqw mihqw kwlU jI sulqwnpurI loDIphuMcx auprMq is`Dw gurU nwnk swihb kol modIKwny cly gey[ au~Qy jwky jdoN aunHW dyiKAw ik gurU nwnk swihb ny koeI vI duinAwvI mwieAw(pYsw) nhIN joVI qW gurU nwnk swihb au~pr bhuq kRoiDq hoey[ auprMqAwpxI pu`qrI byby nwnkI ƒ imlx aus dy shury Gr cly gey[ kuJ smW

Page 23: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 23 nvMbr 2015

suK-sWd pu`Cx auprMq byby nwnkI jI Aqy BweI jY rwm jI ƒ vI aunHWny gusy ivc aulHwmw id`qw, ik quhwfy kol puqr gurU nwnk ƒ ByijAw sIik auh koeI duinAwvI kwr-ivhwr is`Kygw[ pr qusIN vI ausƒ koeI vIduinAwvI kwr-ivhwr krnw nhIN isKwieAw:

imlXo jwiekY nwnkI mn kir AiDk snyh[Asn bsn AwnXo huqo dXo bYs kir gRyh]2]imil ril bYsw[ kuSl buJysw] bc qb kwlU] kiq auqwlU]4]“suq mm AwXo[ nihˆ smJwXo] kriq kukwrw[ sdn aujwrw]5]suiD nihˆ lIno[ qum kXw kIno? suriq ibswrw[ ikh Dn fwrw]6]

ipqw jI dI gl suxn auprMq byby nwnkI jI vIr-ipAwr ivciB`jI vIr dy h`k ivc kihMdI hY ik ipqw jI”! myrw vIr nwnk ie`QyAw ky kMm-kwr qW krn lg hI ipAw hY[ ies ny ieQy Aw ky quhwfw qWkuJ nhIN guAwieAw[ jykr ies ny kuJ suAwirAw jW ivgwiVAw hY qWieh ausdI AwpxI kmweI hY[ ausy vkq BweI jY rwm jI, ipqw mihqwkwlU jI ƒ d`sdy hn ik AsIN gurU nwnk swihb dy ivAwh leI Xqnkr rhy hW:

khY nwnkI bYn “qwqM! sunIjY[ lgXo kwr BRwqw Bly hI jnIjY[huvY hY ikqy QWie vYsy sgweI[ audwsIn XWko lKIjY suBweI]9]iehW Awin qyro kCU nWih KoeI[ svwrY ivgwrY injM kwr soweI”[Bny bYn jY rwm qWso sunweI[ “BXo hY AbY soD XWkI sgweI”]10]

BweI jY rwm jI, ipqw jI ƒ d`sdy hn ik “rMDwvy ipMf dy ptvwrIAqy cOxw goq dy mUlw nwm dy cMgy suKI pirvwr dI lVkI dw irSqwdyiKAw jw irhw hY[ ipqw mihqw kwlU jI jvwb dyNdy hn ik quhwfI AqymyrI iek hI ie`zq hY, quhwƒ ijvyN cMgw l`gdw hY, auvyN hI kr lvo[ijs qrHW myrI pu`qrI nwnkI Awpxy Gr suKI v`sdI hY, ijs kwrn myrwmn KuS hY, ausy qrHW mYƒ Awpxy pu`qr ƒ vI suKI vyKx dI lwlsw hY:

BwKiq jY rwm “coxw goq mUlw nwm iqn qnujw hYDwm so rMDwvy ptvwrIAw[Blo hY iTkwno cwih kIin mYN Kujwno jwno hoie snbMD,suK swno so inhwrIAw[“mor qor eyk lwj, jwnY jYsy kro kwj,Awp qUM sXwno” bYn kwlU XoN aucwrIAw[“jYsy suK qinXw kO sIql su nYn myry

Page 24: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 24 nvMbr 2015

qYsy ipKoN nwnk kO lwlsw hmwrIAw”]12]mihqw kwlU jI Agy kihMdy hn ik jdoN vI nwnk jI dI sgweI qYA

ho jwvygI qW mYƒ bulvw lYxw, mYN qurMq Aw jwvWgw[ pr qusIN myry pu`qrnwnk ƒ is`iKAw idMdy rihxw ik auh Dn dI brbwdI nw kry[ mYƒ qWiesdI hI icMqw rihMdI hY:

hoie jy sgweI lyhu spd bulweI moih,kIjY n iblMb qoih AOr hON khiq hON[rwKo rKvwrI suq krY n KuAwrI Dn,dIjY miq Awp, qWkI icMqw mYN rihq hON”]14]

ipqw mihqw kwlU jI ƒ icMqq dyK byby nwnkI jI kihMdI hY ikipqw jI! qusIN hmySW iehI kihMdy ho ik ieh myrw Dn nSt krdw hY,pr hux qW auh AwpxI kmweI kr irhw hY[ auh BwvyN aus ƒ sWBy BwvyNivgwVy[ qusIN inSicMq irhw kro[ jykr ieh koeI mwVw krm krygw qWhI aus qoN rokxw swfw Prz hY:

nwnkI Bniq “sun bYn my jnk!qum BwKiq sdIv Dn Koiq inq morIAw[AwpnI kriq ikRq, Koie ikDoN rwKY ibq,rhIey inicMq icq, lyiq nihˆ qorIAw[BUKy ko Asn pun bsn ngn dwnI,puMnvwn rUp, krY jwrI nihˆ corIAw[krY jy kukrm, invwrn Drm qWko,lgY jy sukrm, ADrm qWih horIAw]15]

byby nwnkI jI ipqw mihqw kwlU jI ƒ kihMdy hn ik qusIN hI iehg`l smJ jwvo ik vIr nwnk jI dw ieh suBwA hI hY[ ienHW dy AMdrkoeI loB-lwlc nhIN hY[ jdoN vIr nwnk jI ivAwihAw jwvygw qW iPrieh Dn AjweIN nhIN gvwieAw krygw:

jwnhu qwq! iehY giq BRwqih[ dyiq PkIr Kvwie jhW qihˆ[loB nhI iqˆh ky aur AMqr[ dwnibKY miq jwin inrMqr]16]...jb hovih nwnk bXwhw[ nihˆ Kovih drb AjweI]35]

cldw . . .cldw . . .cldw . . .cldw . . .

Page 25: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 25 nvMbr 2015

bMdI CoV sRI gurU hirgoibMd swihb jIbMdI CoV sRI gurU hirgoibMd swihb jIbMdI CoV sRI gurU hirgoibMd swihb jIbMdI CoV sRI gurU hirgoibMd swihb jI

-fw. AmrjIq kOr*pMjwbI ivc AKwx hY, “dwl rotI Gr dI, dIvwlI AMbrsr dI”

so gurU swihbwn dy simAW qoN lY ky hux qk isK BwvyN dunIAw ivc ikqyvI vs irhw hovy, aus dI KwihS huMdI hY ik auh dIvwlI vwly idn sRIhirmMdr swihb, sRI AMimRqsr jI dy drSn kry, pwvn srovr ivcieSnwn kry Aqy sRI hirmMdr swihb ivKy huMdI ielwhI dIpmwlw dydrSn kry[

ihMdusqwn ivc ieh iqauhwr hzwrW swlW qoN mnwieAw jw irhwhY[ is`K ieiqhws Anuswr ies idn ƒ bMdI CoV idvs dy rUp ivcmnwieAw jWdw hY[ ies idn CyvyN pwqSwh swihb sRI gurU hirgoibMdswihb jI gvwlIAr dy iklHy ivcoN bivMjw rwijAW, rweIsW ƒ jo kYd k`trhy sn, Cufvw ky, sRI AMimRqsr swihb Awey sn Aqy sRI AMimRqsrinvwsIAW ny KuSI ivc sRI hirmMdr swihb Aqy swry Sihr ivcdIpmwlw kIqI sI[

CTm pIr, vf joDw, bhupraupkwrI swihb sRI gurU hirgoibMdswihb jI dw jnm ShIdW dy isrqwj pMcm pwqSwh sRI gurU Arjn dyvjI dy Gr mwqw gMgw jI dI ku`KoN gurU kI vfwlI (nyVy sRI AMimRqsr) ivKyhoieAw[ jnm dI KuSI ivc ipqw ny Cy mwhlW vwlw (Cyhrtw) vfAwkwrI KUh lgvwieAw[ sRI (gurU) hirgoibMd swihb jI Cy swl dy hoeyqW bwbw bu`Fw jI dI dyK-ryK hyT Awp jI ƒ Ssqr qy Swsqr dIisKlweI id`qI geI[

bwl hirgoibMd swihb jI Ajy kyvl igAwrHW swlW dy sn jdoN auhAwpxy ShId hoey ipqw jI dI gdI ’qy bYTy[ smyN dI loV ƒ vyKidAWaunHW dy ipqw jI ny bwbw bu`Fw jI ƒ kih id`qw sI ik aunHW dy puqr ƒsMq-ispwhI bxw id`qw jwey[

gurg`dI au~qy bYTx smyN gurU jI ny bwbw buFw jI ƒ ikhw, “bwbw

ipMf qy fwk: ie`bx klW, izlHw sRI AMimRqsr mo: +9197806-35197

Page 26: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 26 nvMbr 2015

jI qusIN mYƒ do ikrpwnW Dwrn krvwE[” bwbw jI ieh sux ky bhuqKuS hoey Aqy gurU jI dy isr ’qy suMdr dsqwr Aqy SwhI vsqr pihnwky, do ikrpwnW pihnw ky, bwkI dy vI swry Ssqr pihnw idqy[ doikrpwnW-- iek mIrI dI iek pIrI dI, jo gurU jI dy Awqimk p`KAqy sMswirk p`K ƒ drswauNdI hY[ pMcm pwqSwh jI dI ShIdI auprMqis`KW ƒ inScw ho igAw sI ik jykr aunHW ny jIauxw hY qW hiQAwrbMdhoxw pYxw hY[ so gurU jI ny AwpxIAW is`K-sMgqW dy nwm hukmnwmy Byjyik auh cMgy Ssqr qy cMgy GoVy Bytw ilAwaux[

sRI hirmMdr swihb dy swhmxy 100 mItr dI dUrI ’qy sRI AkwlqKq swihb dI rcnw kIqI[ qKq bxwaux smyN iksy hor rwj imsqrIjW mzdUr ƒ nhIN lwieAw igAw, kyvl qy kyvl Akwl purK v`loNpRvwinq iqMn AkwlI ivAkqIAW ny qKq dw QVHw iqAwr kIqw:

iksI rwj nih hwQ lgwXo[bu`Fy AO gurdws bnwXo[Kcq ryKqw qKq Akwr[bnwXo kCuku aUc inrDwr[ (gur iblws pwqSwhI CyvIN)

ieh qKq muZlW dy qKq qoN svw h`Q au~cw bxwieAw igAw[ gurUjI ny vyK ky bcn kIqw:

pwie smw iehu bny Apwrw[suMdr sÍrn bfI Cib pwvY[dyK nwk bYkuMT ljwvY] (gur iblws pwqSwhI CyvIN)

hwV dsvIN vwly idn sRI gurU hirgoibMd swihb jI ny bhuq suMdrpIly rMg dI SwhI puSwk pihnI Aqy pIly rMg dI suMdr iq`ly vwlIdsqwr sjweI:

pIq puSwk DrI suKswgr AO klgI gur sIs suhwvY[AO BujAMgd sohq hY, Puin pIT pY crm DrI Cib pwvY[do Ais lY BgvMq qbY, gur ky gr fwr dIey hrKwvY[mIrI kI mIr AOr pIrI kI pIr, so doaU DrI BgvMq AlwvY[

(gur iblws pwqSwhI CyvIN)ies idn byAMq sMgqW dUr-durwfy qoN pu`jIAW[ gurU-Gr nwl

sMbMiDq S^sIAqW bwbw mohx jI, bwbw mohrI jI, BweI dwqU jI, bwbw

Page 27: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 27 nvMbr 2015

sRI cMd jI Aqy hor swry pu`jy[ byAMq hI cVHwvw ciVAw[ bIr rsI vwrWgwaux leI ipMf sur isMG qoN FwfI BweI n`Qw qy Abdulw pu`jy[ aus smyNsurisMG dy n`Qy qy Abduly ny jo vwr gweI aus dy kuJ ku AMS auplb`Dhn:

do qlvwrW bDIAW, iek mIr dI iek pIr dI[iek Azmq dI, iek rwj dI, iek rwKI kry vzIr dI[ihMmq bwhW kot gVH, drvwjw blK bKIr dI[ktk ispwhI nIl n`l, mwr duStW kry qgIr dI[pg qyrI, kI jhWgIr dI[

AKIrlI pMkqI ivc fwFI sohxI p`g dI isPq krdw hoieAwFwfI kihMdw hY ik qyrI p`g eyfI sohxI hY ik qyrI p`g dy mukwblyjhWgIr dI p`g vI kI hY?

gurU jI ny Awpxy bivMjw AMg-r`iKAk vI r`K ley[ rozwnw POjImSkW hox lgIAW[ POjW dI BrqI kIqI jwx l`g peI sI[ ienHWkwrvweIAW qoN bwdSwh jhWgIr ƒ lgwqwr jwxU krvwieAw jw irhwsI[ bwdSwh jhWgIr ny gurU jI ƒ id`lI sidAw Aqy imstr AYm. ey.mYkwilP Anuswr gurU jI dIAW jhWgIr nwl mulwkwqW KuSgvwr mwhOlivc huMdIAW rhIAW iPr joqSI dw bhwnw bxw ky ik joqSI ny ikhw hYik bwdSwh dy gRih bVy Bwry c`l rhy hn jykr koeI mhWpurK iklyH ivcqp kry qW kSt tl skdw hY[ . . . aus ny gurU jI ƒ jdoN disAw qygurU jI sB POjW C`f ky kyvl pMj isK nwl lY ky gvwlIAr dy iklHy ivccly gey[ gurU jI ƒ bMdI bxw ilAw igAw[ ies bMdI ipCy hor vI keIkwrn d`sy jWdy hn ijvyN- cMdU ƒ mu`K kwrn mMinAw jWdw hY[ pr v`fwkwrn gurU swihb dI vDdI POjI SkqI ikhw jw skdw hY jo jhWgIrƒ brdwSq nhIN sI[ pRq`K qOr ’qy muZl bwdSwh ienHW iqAwrIAW qoNfr igAw Aqy gurU jI ƒ Awpxy pws bulwieAw[ aunHW ƒ SwhI kYdI dIhYsIAq ivc gvwlIAr dy iklHy ivc Byj id`qw igAw, ijQy hor rwjy vIAwpxIAW szwvW dIAW imAwdW Bugq rhy sn[ gurU jI ny auh cMgw BojnijhVw aunHW ƒ jylH ivc idqw igAw, Ckx qoN nWh kr id`qI Aqy aussDwrn Kurwk au~qy guzwrw krnw psMd kIqw, ijhVI aunHW dy is`K BweIiprwxw jI Aqy BweI jyTw jI iklHy qoN bwhr lohy-l`kV dw kMm kr ky

Page 28: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 28 nvMbr 2015

sKq Gwl kr ky ilAwauNdy sn[gurU jI dy iklHy ivc jwx nwl mhOl KuSnumw ho igAw[ iklHydwr

hrIdws gurU jI dw syvk bx igAw[ QoVy smyN bwAd hI jhWgIr ny iehmihsUs kIqw jW sWeIN mIAW mIr jI vrgy mhWpurKW ny bwdSwh ƒAihsws krvw ikqw ik aus ny sRI gurU nwnk dyv jI dI joq ƒ kYd krky cMgw kMm nhIN kIqw[ bwdSwh ny qurMq irhweI dw sMdyS ByijAw prgurU jI ny irhwA hox qoN nWh kr id`qI ik auh audoN qk irhwA nhINhoxgy jdoN qk ie`Qy pihlW szw Bugq rhy rwijAW ƒ irhwA nhIN kIqwjWdw[ bwdSwh jhWgIr ny ikhw, ik “TIk hY, mYN gurU jI dI ie`CwAnuswr rwijAW ƒ bMdI mukq krdw hW pr mYN ieh rwjy gurU jI ƒspurd krWgw ik gurU jI aunHW dy rwj Bgq ivhwr dI jwmnI Brn[”jdoN ieh sMdyS vzIr lY ky pujw qW gurU jI ny swry rwijAW dIAW byVIAWktvweIAW sn ik muV sMdyS AwieAw ik ijMny gurU jI dy coly dIAWkMnIAW PV ky jw skx, auh irhwA kr id`qy jwxgy[ gurU jI nyiklHydwr hrIdws ƒ ikhw ik aunHW ƒ bivMjw klIAW dIAW lMmIAWkMnIAW vwlw colw bxw ky dyvy[ so iesy qrHW hoieAw[ gvwlIAr dy iklHyivc kYd k`t rhy ihMdusqwn dy kul bivMjw rwijAW ƒ gurU jI ny iek-iek kMnI PVw ky iklHy iv`coN bwhr ilAw ky suqMqr krvwieAw[ id`lIpu`jx ’qy bwdSwh jhWgIr ny gurU jI dw BrvW suAwgq kIqw[ is`K-sMgqW jo gurU jI joN ibnHW bhuq vYrwgvwn sn qy ijhVIAW iklHy dIAWkMDW ƒ cuMm-cuMm ky vwps muVdIAW sn jdoN aunHW ƒ gurU jI dy Awauxdw pqw l`gw qW huMm-huMmw ky gurU jI dy pws puj geIAW Aqy nwl hI sRIAMimRqsr v`l qur peIAW[

gurU jI is`KW smyq dIvwlI vwly idn sRI AMimRqsr pu`jy[ gurU jIdy ie`Qy pu`jx dI KuSI ivc swry Sihr ivc Aqy sRI hirmMdr swihb ivcdIpmwlw kIqI geI[ rwijAW ny gurU jI ƒ bMdI CoV scw pwqSwhikhw[ so aus idn qoN lY ky hux qk ieh ‘bMdI CoV idvs’ pUry jwh-E-jlwl nwl mnwieAw jWdw hY[ sMgqW BwrI igxqI ivc hwzrIBrdIAW hn[ is`K ieiqhws ivc ies dw v`fw mh`qv hY[

Page 29: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 29 nvMbr 2015

100vyN ShIdI idvs ƒ smripq

ShId krqwr isMG srwBwShId krqwr isMG srwBwShId krqwr isMG srwBwShId krqwr isMG srwBw

-ismrjIq isMG*izlHw luiDAwxw ivKy ‘srwBw’ nW dw iek ipMf hY[ ieh ipMf luiDAwxw-

pKovwl sVk ’qy siQq hY[ rylvy stySn luiDAwxw ies ipMf qoN 16 iklomItrdUr hY[ ies ipMf ivc gryvwl bMs nwl sMbMiDq jtW dw invws hY[ ies bMs dylok 1469 eI: dy nyVy pMjwb ivc Awey sn[ ienHW ny pMjwb ivc Aw ky sB qoNpihlW pirmwl, llqoN qy gujrvwl Awid ipMf Abwd kIqy sn[ cMdyl rwjw dIpIVHI ivcoN rwjw bYrsI hoieAw hY ijs dI sqwrHvIN pIVHI dy cODrI gujr ny 1469eI: ivc ihswr dy ielwky ’coN Aw ky gujrvwl ipMf dI mohVI gfI sI Aqy iesielwky dI 54 hzwr ivGy zmIn ’qy kbzw kIqw sI[ gujrvwl ipMf ivcoN iesbMs dy lok Agy iklHw rweypur, lohgVH, Plyvwl, mihmw isMG vwlw qy nwrMgvwlivc Abwd ho gey[ ies ielwky ivc ienHW ny 64 ipMf Abwd kIqy[ sMn 1631eI: ivc CyvyN pwqSwh sRI gurU hirgoibMd swihb jI ny gujrvwl ipMf ivc Awpxypivqr crn pwey[ gurU jI dIAW isiKAwvW qoN pRBwivq ho ky ienHW ny isKI Dwrnkr leI[ ies bMs dy lokW dw ielwky ivc bhuq mwn-snmwn hY[ ielwky ivcieh khwvq Awm hY “itkw DwlIvwlW dw, cODr gryvwlW dI, bzurgI iglW ƒ”[Bwrq dI AzwdI dy mhwn ShId s. krqwr isMG srwBw vI iesy bMs ivcoN hn[

s. krqwr isMG srwBw dw jnm ipMf srwBw ivKy s. mMgl isMG dy Grmwqw swihb kOr dI ku`KoN 24 meI, 1896 eI: ƒ r`jy-pu`jy Gr ivc hoieAw[Awp qoN CotI Awp jI dI iek BYx sI ijs dw nW DMn kOr sI[ Awp jI pwsvwhI Xog cMgI zmIn sI ijs ’qy s. mMgl isMG KyqI krdw sI[ Awp jI dwiek cwcw auVIsw ivc mihkmw jMglwq dy srkwrI APsr sn[ dUjw cwcwXU.pI. ivc ieMspYktr sI[ Awp CotI aumr dy hI sn jdoN Awp jI dy ipqw jIdw idhWq ho igAw[ Awp jI dw pwlx-poSx Awp jI dy dwdw s. bdn isMGdI dyK-ryK hyT hoieAw[ pRwiemrI qk dI isiKAw Awp ny ipMf dy skUl qoN hIpRwpq kIqI[ mwlvw Kwlsw hweI skUl qoN nOvIN pws kr leI[ dsvIN dIis~iKAw leI Awp ny Awpxy cwcw jI pws auVIsw ivKy dwKlw lY ilAw[ ienHWidnW ivc auVIsw Aqy bMgwl ivc AzwdI leI sMGrS dIAW gqIivDIAW cwlUho cu`kIAW sn[ dyS ivdyS ivc vwpr rhIAW GtnwvW AMgryzI AKbwrW rwhIN*sMpwdk, gurmiq pRkwS Aqy gurmiq igAwn

Page 30: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 30 nvMbr 2015

s. krqwr isMG srwBw dy idl ’qy vI dsqk dyx lg peIAW sn[ ieQy hI s.krqwr isMG srwBw ƒ AgWhvDU swihq, rwjnIqI Aqy ieiqhws nwl sMbMiDqikqwbW pVHx dw mOkw imilAw[ ieQy ienHW ny pMjwbI BwSw dy nwl-nwl ihMdI,aurdU Aqy AMgryzI ’qy cMgI pkV hwsl kr leI[ dsvIN pws krn qoN bwAdAwp ƒ au~cyrI is`iKAw leI AmrIkw Byjx dI Xojnw bxweI geI[

s. krqwr isMG srwBw is`iKAw pRwpq krn dy mMqv nwl Bwrq qoN c`lky AmrIkw dI swnPRWissko bMdrgwh ’qy 1 jnvrI, 1912 eI: ƒ phuMcigAw[ ie`Qy srkwr ny Bwrq qoN Awey ihMdosqwnIAW ƒ jhwz ’coN auqrn dIAwigAw nw id`qI[ ie`Qy ihMdusqnIAW nwl huMdy mwVy slUk ƒ dyK ky Awp dIAwqmw kMb au~TI[ iemIgRySn APsr ny s. krqwr isMG srwBw qoN pu`iCAw:

‘qyrw nW kI hY?’‘krqwr isMG srwBw[’‘qMU ieQy kI krn AwieAw hY?’‘mYN ie`Qy iv`idAw pRwpq krn leI AwieAw hW[’‘kI ihMdosqwn ivc pVHx leI koeI QW nhIN sI?’

‘ihMdosqwn ivc XUnIvristIAW qW hn pr mYƒ pqw lgw hY ik AmrIkwiek Awzwd dyS hY qy AmrIkw ivc bhuq cMgIAW XUnIvristIAW hn ijnHWivc keI dySW dy ividAwrQI Aw ky pVHdy hn[ mY vI ie`QoN pVHxw cwhuMdw hW qykuJ bxnw cwhuMdw hW[’

‘jy qYƒ ieQy auqrn nw idqw jwvy Aqy vwps moV idqw jwvy qW kI kryNgw?’‘ieh qW bVI byienswPI dI gl hovygI[ AmrIkw vrgy Awzwd dyS ivc

vI jy ividAwrQIAW ƒ rokW pweIAW jwxgIAW qW sMswr dI au~nqI ikvyNhovygI? ies krky myrI bynqI hY ik mYƒ nw roikAw jwvy[ kI pqw mYN ie`QoNividAw pRwpq kr ky sMswr dy Bly dw koeI mhwn kMm kr skW ijs nwlihMdosqwn dI hI nhIN AmrIkw dI vI ie`zq v`D sky[’

ieh sux ky iemIgRySn APsr KuS ho igAw qy aus ny s. krqwr isMGsrwBw ƒ snPRWissko auqrn dI AwigAw dy idqI[ bMdrgwh qoN auqr ky AwpXUlokWauntI cly gey[ ieQy Awp pMjwbIAW dy KyqW Aqy bwgW ivc Pl qoVn dwkMm krn l`gy[ ie`Qy Awp ny sKq imhnq kr ky kuJ pYsy vI jmW kr ley[

sMn 1912 eI: ivc Awp ny brkly ivKy kYlIPornIAw XUnIvristI ivcrswiex ivigAwn dI pVHweI leI dwKlw lY ilAw[ ieQy 30 dy lgBg BwrqIividAwrQI isiKAw pRwpq kr rhy sn[ ividAwrQI do DiVAW ivc vMfy hoeysn[ pMjwbI ividAwrQI dyS iv`coN AMgRyzI rwj ƒ Kqm krn leI hiQAwrW dw

Page 31: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 31 nvMbr 2015

iesqymwl krnw cwhuMdy sn[ gYr-pMjwbI ividAwrQI AihMsw Aqy fMg tpwaUFMg ivc ivSvws rKdy sn[ s. krqwr isMG srwBw ny bcpn qoN hI isKieiqhws ivc ShIdW dIAW swKIAW Aqy gurU swihbwn dy kurbwnI Bry kwrnwmysuxy hoey sn[ s. krqwr isMG srwBw dyS dI AwzwdI leI hr qrHW dI kurbwnIkrn vwly DVy nwl sn[ ieQy Awp dw sMbMD sMn 1913 eI: ivc gdr lihrnwl hoieAw[ Awp ieQy gdr lihr dI pRY~s ivc kMm krn lg pey[ ijs prcydI ijMmyvwrI Awp ƒ sONpI geI aus dw pihlw nwm ‘ihMd AYsosIeySn Aw&pYisi&k kost’ sI bwAd ivc ies dw nW bdl ky ‘Zdr lihr’ riKAw igAw[‘Zdr’ dw pihlw prcw aurdU ivc kiFAw igAw[ ies dw pMjwbI pRkwSn 8dsMbr, 1913 qoN SurU hoieAw[ kuJ smW bwAd ieh ihMdI Aqy AMgRyzI ivcCpxw SurU ho igAw[ pMjwbI prcy dI swrI dyK-ryK s. krqwr isMG srwBw vloNhI kIqI jWdI sI[ Awp ies ivc joSIlIAW kivqwvW ilK ky Cwpx lgy[

ivSv XuD iCV igAw ijs kwrn Awp ƒ Bwrq vwps prqnw ipAw[ Awp15 sMqbr, 1914 eI: ƒ Bwrq vwps Aw gey[ Bwrq Aw ky Awp ny lwhOr ivKyZdr pwrtI dw kMm SurU kr idqw[ pwrtI dy audyS dI sPlqw leI ividAwrQIAWAqy POjIAW ƒ iekTy krnw SurU kr idqw[ POjIAW ƒ bgwvq leI auqSwihqkIqw[ lwhOr ivc Zdr pwrtI ƒ srgrm krn leI hornW pRwqW qo vI kRWqIkwrIAwauNdy Aqy XojnwvW iqAwr krdy rihMdy sn[ ienHW ny bnwrs jw ky rws ibhwrIbos nwl vI rwbqw kwiem kIqw[ ‘Zdr’ prcy ivc 10 PrvrI, 1914 eI: ƒiek ieSiqhwr CwipAw igAw[ ijs dI iebrq sI— zrUrq hY zrUrq hY-infrAqy bhwdr ispwhIAW dI, ihMdosqwn ivc Zdr mcwaux vwsqy[ qnKwh-mOqienwm-ShIdI pYnSn-AwzwdI mukwm-mYdwn-ey-jMg-ihMdosqwn[

hiQAwrbMd lVweI leI cMgy hiQAwrW Aqy isKlweI dI zrUrq sI[ies leI AwzwdI GulwtIAW ƒ AmrIkw siQq keI kyNdrW ivc ByijAwigAw[ s. krqwr isMG srwBw ƒ vI hvweI jhwz clwaux Aqy murMmq krndI isiKAw lYx leI inaUXwrk ByijAw igAw[ krqwr isMG srwBw ny 6 mhInydI isKlweI isrP 4 mhIinAW ivc pRwpq kr leI[

jdoN Zdr dIAw ieh iqAwrIAW c`l hI rhIAw sn qW kwmwgwtwmwrUjhwz dI Gtnw vwpr geI[

16-17 AkqUbr, 1914 eI: ivc s. krqwr isMG srwBw ny AMimRqsrivKy BweI nwnk isMG dy Gr iek mIitMg kIqI[ ies ivc PYsly kIqy gey ik:

-sudyS prqx vwly ZdrIAw dIAW sUcIAW iqAwr kIqIAW jwx[-lihr dy pRogrwmW ƒ clwaux leI PMf Aqy hiQAwr iek`Ty kIqy jwx[

Page 32: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 32 nvMbr 2015

-lihr dy pRogrwmW ƒ AmlI rUp dyx leI POjI CwauxIAw nwl sMprkkIqw jwvy Aqy Zdr dI qwrIK inSicq kIqI jwvy qW ik AMgRyz dyS C`f jwxleI mjbUr ho jwx[

hiQAwr iekTy krn leI pYsy dI loV sI[ ies zrUrq ƒ pUrw krn leIs. krqwr isMG srwBw ny luiDAwxw izlyH dy ngr swhnyvwl Aqy mnsUrW ivcfwky mwry[ POjI CwauxIAW iv`coN vI hiQAwr lu`tx dI vI Xojnw bxweI geI[s. krqwr isMG srwBw iProjpur Aqy mIAW mIr dIAW CwauxIAW ivc POjIAWƒ iqAwr krn dy Xqn krn l`gy[ Zdr dy pRogrwm ƒ AMiqm CohW dyx leInvMbr 1914 eI: ivc keI mIitMgW kIqIAW geIAW[ pihlI mIitMg 2nMvbr, 1914 ƒ nnkwxw swihb ivKy hoeI[ kuJ idnW bwAd dUsrI mIitMgKwsw (AMimRqsr) ivKy kIqI geI[ qIsrI mIitMg lwfovwl (luiDAwxw) ivKy23 nvMbr ƒ kIqI geI[ iesy idn iek hor mIitMg JwV swihb (qrnqwrn)ivKy vI hoeI[ ies mIitMg ivc ieh PYslw hoieAw ik sB qoN pihlW prK dyqOr ’qy 26 nvMbr ƒ mIAW mIr dI CwauxI ’qy hmlw kIqw jwvy[ s. krqwrisMG srwBw swDU, PkIr Aqy sPweI krmcwrI dy rUp ivc keI idn POjICwauxIAW dw jwiezw lYNdw irhw[ hmly vwly idn aunHW POjIAw dI ifaUtI bdlidqI geI ijnHW ny sihXog krnw sI[ hiQAwrW dI vI Gwt mihsUs kIqI geI,ijs kwrn ieh pRogrwm A`gy pw id`qw igAw[

25 jnvrI, 1915 ƒ rws ibhwrI bos bMgwl qoN pMjwb phuMc gey[ rwsibhwrI bos dy Aw jwx kwrn Zdr lihr dw muK dPqr lwhOr bdl idqwigAw[ 19 PrvrI 1915 eI: dI ADI rwq ƒ bgwvq dw smW inSicq kIqwigAw[ iek muKbr ikrpwl isMG dI muKbrI kwrn ieh swrw Byd KulH igAw[ies Xojnw Anuswr hI s. krqwr isMG srwBw aus rwq ƒ iProjpur phuMicAwsI[ 19 PrvrI ƒ hI BweI rxDIr isMG jI dw jQw vI au~Qy phuMc cuikAw sI[srkwr dy coks ho jwx kwrn ieh bgwvq nw ho skI[ bhuq swry ZdrI PVygey[ krqwr isMG srwBw bc ky lwhOr phuMc gey[ ieh s. hrnwm isMG tuMfIlwtAqy s. jgq isMG nwl rl ky au~qrI-pCmI srhd rwhIN Bwrq qoN bwhr clygey[ kuJ dyr bwAd Awp Bwrq vwps Aw gey[ ieQy ienHW ny AwpxIAwkRWqIkwrI kwrvweIAW SurU kr idqIAW[ iek idn Awp Blovwl ipMf mwstrdlIp isMG dy Gr Awey[ mwstr jI Awpxy nwl do BYx Brw ividAwrQIgurdrSn isMG Aqy rGbIr kOr aurP bIrI ƒ nwl lY Awey[ ieh dovy BYx BrwizlHw jyhlm dI qihsIl dwdn KW dy ipMf hrnpur soFIAW dy vsnIk sn[ ienHWdy ipqw s. suKdyv isMG (soFI) au~c kotI dy kQw vwck sn[ suKdyv isMG dI

Page 33: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 33 nvMbr 2015

pqnI dw idhWq ho igAw sI[ s. suKdyv isMG ny dovW bicAW ƒ pVHn pw idqw[rGbIr kOr qW ipMf dy hI gRMQI pws pVHn jWdI pr gurdrSn isMG ipMf Blovwldy srkwrI skUl ivc pVHn jWdw sI[ skUloN Aw ky gurdrSn isMG AwpxI BYxƒ vI pVwauNdw[ Blovwl dy skUl ivc rwjnIiqk glW krn dI sKq mnwhIsI[ pr ividAwrQI mOkw qwV ky AMgryz srkwr dy i^lwP glw kr lYdy[ iesyskUl ivc mwstr dlIp isMG pVHwauNdy sn[ ienHW pws ‘A^bwr Zdr dI gUMj’AwieAw krdw sI[ gurdrSn isMG jI mwstr jI qoN A^bwr lY ky corI iCpy pVHlYNdw sI Aqy rGbIr kOr ƒ vI pVHw idMdw[ mwstr jI dy Gr Blovwl ipMf Awky jdoN dovy BYx Brw s. krqwr isMG srwBw ƒ imly qW ienHW dI KuSI dw koeIitkwxw nhIN irhw[ s. krqwr isMG srwBy nwl s. hrnwm isMG Aqy s. jgqisMG vI sn[ ieQy s. krqwr isMG srwBy ny rGbIr kOr ƒ ikhw ik mYƒ mwstrjI ny quhwfy bwry disAw hY[ AsIN qYƒ pwrtI dw iek kMm sopxw hY mYƒ XkIn hYik qusIN aus ƒ nypry cwV skdy ho[ s. krqwr isMG srwBy ny rGbIr kOr ƒsmJwieAw ik aus dy nwnky ipMf FuifAwl ivKy fw. mQurw isMG dy Gr Asly dwBMfwr hY ijs dI jwxkwrI aus dI puqrI ƒ hI hY[ ieh Aslw aus qoN pRwpqkrky dsy pqy ’qy phuMcwauxw hY[ srwBy ny rGbIr kOr ƒ iek psqOl qy kuJkwrqUs vI ies kwrj ƒ isry cwVn leI idqy[ dovy BYx Brw iezwjq lY kyvwips ipMf hrnpur Aw gey[ s. krqwr isMG srwBw Aqy aus dy swQIAW nyAslw pRwpq krn leI rswldwr gMfw isMG nwl gl krn leI ikhw[ mwstrjI ny rswldwr dy ArdlI s. bUV isMG rwhIN gl kIqI qW aus ny Brosw dy idqwik dyS dI AzwdI leI ijnHW mrjI Aslw lY jwvo[ mwstr jI ny swrI g`l s.krqwr isMG srwBw Aqy aunHW dy swQIAW ƒ dsI[ prMqU QoVI dyr bwAd hImwstr jI dy Gr ƒ puils ny Gyrw pw ilAw Aqy iqMnW swQIAW ƒ hQkVIAW ivcjkV ilAw[ ienHW dyS BgqW ny AMgRyz srkwr ivruD jordwr nwAry lgwey[mwstr dI dUsry idn hrnpur phuMc gey Aqy dovy BYx BrwvW ƒ krqwr isMG AqyaunHW dy swQIAW dy PVHy jwx bwry disAw Aqy FuifAwl nw jwx bwry ikhw[mwstr jI ny disAw ik s. krqwr isMG srwBw sMkyq BwSw ivc smJw gey snik nwnI ƒ ikho nwnky nw jwvy Aqy gurdrSn isMG leI sunyhw hY ik hY~fkuAwtrqy jw ky pwrtI dw kMm sMBwly[

s. krqwr isMG srwBw Aqy ienHW dy swQIAW ivruD bgwvq dw mukdmwclwieAw igAw[ 13 sMqbr 1915 eI: ƒ s. krqwr isMG srwBw Aqy ienHW dyCy hor swQIAW--SRI ivSƒ gxyS ipMgly, s. bKSIS isMG, s. surYx isMG iglvwlI(AMimRqsr), s. surwiex isMG, s. jgq isMG sur isMG Aqy BweI hrnwm isMG

Page 34: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 34 nvMbr 2015

isAwlkotI ƒ mOq dI szw suxweI geI[ 15 nvMbr 1915 eI: ƒ rGbIr kOriksy nw iksy qrHW s. krqwr isMG srwBw dI mulwkwq leI phuMc geI[ s.krqwr isMG srwBw aus ƒ dyK ky hYrwn rih igAw[ rGbIr kOr ny disAw ikauh jylH dy drogy ƒ s. krqwr isMG srwBy dI pqnI ds ky mulwkwq leI smW lYky AweI hW mulwkwq dw smW Kqm hox qy rGbIr kOr ivCVn lgy au~cI Awvwzivc ikhw “dyKxw PWsI dy qKqy ’qy fol nw jwxw[ 16 nvMbr 1915 eI: ƒrGbIr kOr ipMf Blovwl dy ck nMbr 5 dy srkwrI Pwrm ’qy phuMc geI[ aus nyjWdI ny hI rswldwr gMfw isMG dI ih`k ivc golIAW mwr ky ikhw “ ieh hYZdwrw qyrw iqMn muribAW dw ienwm[” Pyr rGbIr kOr ny AwpxI knptI qyipsqOl rK ky iek golI clw ky ShId ho geI[

16 nvMbr 1915 eI: ƒ svyry 20 swl dI aumr ivc lwhOr dI sYNtrljylH ivc s. krqwr isMG srwBw ƒ swQIAW smyq PWsI lgw id`qw igAw[

PWsI ’qy cVHn vyly Awp ny drogy ƒ ikhw, ik myry mrn qoN bwAd myry lhUdI hr iek bUMd qoN Anyk krqwr isMG pYdw ho ky AzwdI pRwpqI leI sMGrSkrdy rihxgy[ PWsI cVHx qoN iek idn pihlW Awp ny dyS vwsIAW dy nW‘Zdr’ prcy leI iek kivqw ilKI—

dyS vwsIE r`Kxw Xwd swƒ, ikqy idlW ’coN nw Bulw jwxw[Kwqr vqn leI hI lgy hW cVn PWsI swƒ vyK ky nw Gbrw jwxw[Awp dI Xwd ivc luiDAwxw ivc iek buq sQwipq kIqw igAw hY[ Awp

jI dy nW ’qy srwBw ipMf ivc ShId krqwr isMG srwBw sInIAr sYkMfrIskUl vI kwiem kIqw igAw[ ShId krqwr isMG srwBw s. Bgq isMG leIpRyrxw sRoq bixAw[ jdoN s. Bgq isMG ƒ igRPqwr kIqw igAw qW aus dI jybivcoN ShId krqwr isMG srwBw dI qsvIr pRwpq hoeI ijs ƒ auh hr smyNAwpxy pws r`iKAw krdy sn[ s. Bgq isMG AwpxI iek ilKq ivc izkrkrdy hn ik “19 swl dI aumr ivc auhdy kIqy bhwdrI dy kwrnwimAW bwrysoc ky fwFI hYrwnI huMdI hY[ eynw hOslw, eynw Awqm ivSvws qy eynI lgn ikqyG`t hI vyKx ivc AweI hY[ Bwrq ny Aijhy look QoVHy hI pYdw kIqy hn ijhVySbd dy scy ArQW ivc eyny vfy bwZI sn[ Ajyhy igxqI dy lokW dI sUcI ivckrqwr isMG dw nwm sB qoN pihlW AwauNdw hY[ ienklwb aus dy lhU ivc sI[auh ienklwb leI jIivAw qy eysy leI mirAw[”

Page 35: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 35 nvMbr 2015

ieiqhwisk ivSvwsGwqieiqhwisk ivSvwsGwqieiqhwisk ivSvwsGwqieiqhwisk ivSvwsGwq

-sRI. AY~s blvMq*Kwlsw Sbd dw mqlb Kwls qoN hY[ XwxI SuD, ipaUr[ ies dy hor

mgrly Bwv hn . . . jo scw hovy . . . jo AMD ivSvws ’c nw pYNdw hovy . . . joipCwKVI ivcwrW dw Zulwm nw hovy . . . jo lweIlg nw hovy . . . jo smucI mnuKqwƒ klwvy ivc lYNdI sWJIvwlqw dw pRqIk hovy, jW ies qrHW dy hor keI ivcwr[kul imlw ky bhwdr hovy! pr 1984 eI: dy aunHW cwr idnW ivc qW ies qrHWlgw ik isK dI pg qW ijvyN koeI lIr hovy[ kpVy dw tukVw hovy[ ies mwhOl ’cpg qW hvw ivc sV rhI sI . . . qy mgroN lgw ijvyN swrIAW pgW sV jw guAwcgeIAW hox . . . pg nW dI cIz kdy huMdI hI nw hovy[ idlI ivcoN pg vwlw bMdwqW dUr-dUr qk gwieb ho cukw sI . . .! pihloN qW mihsUs hoieAw ik is`KW ƒies qrHW Bj ky isK BweIcwry dI iezq ƒ dwg nhIN lgwauxw cwhIdw, pr audoNhI Aihsws hoieAw ik bhwdrI dw vI audoN hI kMm hY jdoN ies dI loV hovy! ijQyAYnw vfw DoKw hoieAw hovy, ijQy vwV hI Kyq ƒ Kwx lg peI hovy, au~Qy mOky dInzwkq dw jwiezw lY ky aus Anuswr clxw cwhIdw hY[

rwjnIiqk ivigAwn dy ivdvwn pRo&Ysr rxDIr isMMG, auh SKs sn,ijs ƒ id`lI XUnIvristI ny bulw ky bgYr pI. AYc. fI. dy pRo&Ysr dI aupwDInwl snmwinq kIqw[ jdoN auh pVHwauNdy qW ividAwrQI qW kI cMgy-cMgyAiDAwpk vI aunHW dI klws ’c Aw bYTdy sn, kuJ is`Kx leI[ auh myrybzurg qW sn hI, pr myry nwl aunHW dw irSqw dosq vwlw vDyry sI[ auhjwq-pwq ivc ivSvws nhIN sn r`Kdy[ is`KW dy Gr pYdwieS hox krky p`gbMnHdy sn[ 1984 eI: ivc auh idlI dy ptyl ngr ivc rihMdy sn[ aunHW nwljd vI ies kql-ey-Awm bwry g`l hoeI, qW incoV ieh inkilAw ik “AsINswrI aumr klws AYnylwiss krdy rhy hW . . . pr 1984 eI: ivc isrP dohI klwsW rih geIAW sn . . . iek pg vwlI qy dUjI bgYr pg vwlI . . .!”

auNJ ieh vI ikhw jWdw ik id`lI bhuq vwr au~jVI hY[ pr suxn qyAihsws krn dw Prk 1984 eI: ’c A`KIN dyK ky hI hoieAw ik swhmxy KVHImOq dw KOP kI huMdw? mOq dy qWfv-nwc bwry ikqwbW ’c hI piVHAw sI, pries ƒ A`KIN dyK qy mihsUs krky ies drd dw pqw lgw[ mOq bwry bhuq lok

*8 Coleshill Street, Fazeley, Tamworth B78 3RA, Ph: 0044 7450211512

Page 36: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 36 nvMbr 2015

g`lW krdy suxy, pr mOq ƒ c`K ky iksy nhIN d`isAw[ mOq dy mUMhoN bc ky mYNzrUr d`s skdw ik ieh ikMnI iBAwnk qy drdnwk huMdI hovygI[ swh jdoNivCVx ’qy AwauNdy qW ikMnw qklIPdyh huMdw[ qy ienHW swry drdW qoN vI fMUGwauh drd huMdw jdoN koeI iksy dy Brosy ’qy hovy qy Brosw dyx vwlw hI hr hd pwrkr ky aus dI mOq dw sOdwgr bx jwvy[

prjw dI riKAw krnw hkUmq dw kMm hY[ ies dI imswl 2005 ivclMfn ivc dyKI sI[ lMfn ’c bMb Dmwky hoey qW lMfn dw myAr isMgwpur ’cElMipk KyfW ƒ brqwnIAw ’c sdw dyx dI ivF idMdw-idMdw ivcy Cf vwps muVAwieAw[ pRDwn mMqrI tonI blyAr AmrIkw dy rwStrpqI, Bwrq dy pRDwn mMqrIqy hor dySW dy muKIAW nwl AwpxI glbwq ivcy Cf vwps lMfn Bj AwieAw[ikqy glqI nw kr bYTx, ikauNik kuJ GMitAW (Swied ‘dI gwrfIAn’ muqwbk doGMty) ivc hI ieslwimk kONsl AwP gRyt ibRtyn dy d&qr vIh hzwr eI-mylWmuslmwnW ƒ AibaUz krdIAW phuMcIAW hn[ ijnHW ivc ABdr BwSw vI vrqIhoeI sI[ lMfn phuMcdy hI myAr ny ibAwn dy ky brqwnIAw dy lokW ƒ ApIl kIqIik bMb clwaux vwilAW ƒ fwkU kih lE . . . kwql kih lE . . . pr muslmwnnw kho . . . ikauNik ieh kuJ cuxy hoey lokW dw kMm hY pUry BweIcwry dw nhIN qy iesiek ibAwn ny lokW dI soc ƒ bdl idqw[ pr 1984 eI: vyly jd ieh ikhw ikik “mwro ienko!” qW aus dw Asr vI ies qrHW ivAwpk hoieAw[ jdoN koeI pUrwBweIcwrw hI gmzdw hovy qW aunHW ƒ vrglw ky Awpxy mu&wd leI vrqxw bhuqsOKw ho jWdw[ qy iehI hoieAw idlI ivc 1984 eI: dy smyN!

iek`qI AkqUbr ƒ myry ipqw jd vwl iKlwr ky swDUAW vrgw Bys bxwmwl gfI dy fby ’c bYT myry Coty Brw dy Gr jw rhy sn qW rwh ’c aunHW dy igty’c moc Aw geI[ audoN auh ausy kol hI rhy[ aus dy AWF-guAWF ’c bVI eykqwsI[ aus dy Gr muhry KUb AwvwjweI sI[ swirAW slwh kr ky sVk dy dohINpwsIN nwkw lw idqw qy au~QoN Awm trYiPk ƒ vwps Byjxw SurU kr idqw[ do-cwrvwrI dMgweI Awey vI qy GcwnI dy ky lMGx dI koiSS vI kIqI, pr ijhVy nOjuAwnau~Qy qYnwq sn auh kwPI cqur sn[ aunHW ny dMgweIAW dI iek nw clx idqI[au~Qy iesy krky SWqI rhI[ pr mgroN myrw Brw myry ipqw ƒ myry kol Cf igAw[aunHW dy myry kol Awaux dI dyr sI ik swry lokW ’c kwnw-PUsI SurU ho geI[ “AbyXh srdwr khW sy Aw igAw hmwry muhly myN?” . . . “Xh srdwr kOn hY? . . .“Aby isKoN kw koeI jwsUs qoN nhIN?” . . . ies qrHW dy qy hor jumly bxny SurU hogey[ AKIr sB ƒ pqw lg igAw ik auh myry ipqw hn . . . qW myry ’qykcIcIAW vF hox lgIAW . . . kuJ lok mYƒ dyKdy qW ieMJ GUrdy ijvyN kih rhy

Page 37: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 37 nvMbr 2015

hox . . . “puq bc qW qUM igAW . . . CfWgy Pyr vI nhIN!” . . .pr mYN Awpxy lihzy ivc ivcrdw irhw[ sB nwl BweIcwrw auhI riKAw[

pr myry AMdroN dihSq Kqm nw hoeI[ ausy Gr dy Awsy-pwsy kuJ cMgy lok vI sn,myrw bhuq iKAwl rKdy[ pr dihSq ivc mYN auh Gr Cf suiqMdr isMG nUr dyielwky ’c iSPt krn dI socI[ jdoN swry Sihr ƒ Ag lgI hoeI sI qW iek ivjYngr hI AYsw ielwkw sI ijQy ihMdU-isK mMjIAW fwh bYTy qwS Kyfdy vyKy sn mYN[

mn ivc duibDw vI sI ik jy huxy Gr bdilAw qW Srmw jI jW hor lokkI socxgy? . . . “AsIN ies ƒ bcwauNdy rih gey qy ieh mqlb inkilAw qWqurdw hoieAw?” KYr ieh duibDw kwPI sqwauNdI rhI[ pr ies dy nwl hI iehmjbUrI vI sI ik bicAW ƒ koeI cMgI kMpnI nhIN sI iml rhI ikauNik jy au~QyhI rihMdw qW myry b`icAW dy hwsy guAwcx dw fr vI sqw irhw sI[ so AsINivjY ngr dI isMgl storI ivc iek Gr dyK au~Qy isPt krn dw mn bxwilAw[ Gr cMgw vI sI qy Ku`lHw vI[ swhmxy pwrk pYNdw sI[ pr jd frdy-frdy Srmw jI ƒ Awpxw mn d`isAw qW pihlW qW auh myry nwl KUb gusy hoey[iPr socW ivc pY gey[ mYƒ hor auqsukqw ho geI ik ikqy hux ieQy pMgw nw pYjwvy qy mYƒ Gr dw swmwn cu`kx ivc AOiKAweI hovy[ pr myry sB AMdwzy glqinkly[ Srmw jI qy aunHW dI pqnI ny ud myrw swmwn pYk krwieAw qy Awpnwl jw ky myrw Gr sY~t krwieAw[

mYƒ cMgI qrHW cyqy hY jdoN ieh Gr mYN ilAw sI[ ikrwieAw dyx mgroNjd mYN dyKx igAw sW ik sPydI vgYrw TIk Twk ho geI hY qW Srmw jI ny mYƒikrwieAw vwps kr id`qw[ kihMdy jdoN mYN ikrwieAw PiVHAw sI qW mYƒ pqwhI nhIN sI quhwfy bwry, ikauNik quhwfI ihMdI ieMnI KUbsUrq hY ik pqw hI nhINlgdw ik qusIN pMjwbI ho[

KYr, myry ivSvws idvwaux ’qy aunHW hW kr id`qI qy jd mYN auh GrCifAw qW AWFIAW-guAWFIAW dIAW A`KW ig`lIAW sn[

auNJ vI jy koeI Srmw jI koloN pMjwbIAW bwry puCy qW auh myrI hI imswl idMdy hn[bcpn ’c skUlI ikqwb ’c piVHAw sI ik idlI ’qy ivdySI DwVvIAW ny

keI hmly kr ky lokW dw kql-ey-Awm kIqw[ 1984 eI: ’c ieh swrwmMzr myry swhmxy sI[ b`icAW dy iblKx qy iesqrIAW dIAW cIkW Awsmwn’c gUMj rhIAW sn[ A`g dI lwlI ’c ienswnI ijsmW dy sVn dI sVWd sI,AMbr kwlK nwl Br igAw sI[ nOjuAwnW dI bybsI dyKI nhIN sI jWdI[ ienHWcwr idnW dI id`lI ny ienswnIAq qy dunIAw ƒ ihlw id`qw sI[ iksy ivdySIhmlwvr vWg q`qkwlI gRih mMqrI nrisMmHw rwE ny qW 31 AkqUbr dI Swm ƒ

Page 38: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 38 nvMbr 2015

hI tYlIvIzn au~pr ieMdrw gWDI dI mOq dI br idMidAW ieh kih idqw sI ik“srkwr ny pMjwb dy swry bwrfr sIl kr id`qy hn[ qW ik koeI AxsuKwvINGtnw nw vwpr sky[” pr bwAd ’c smJ AweI ik ieh bwrfr bwhroNAwaux vwilAW leI nhIN blik id`lI qoN bwhr jwx jW bwhr ieqlwh dyxvwilAW leI bMd kIqy gey sn ikauNik bwrfr qW rwqIN sIl kIqy gey sn qypihlI nvMbr ƒ qVky hI swry dy swry tYlI&on vI bMd kr id`qy gey qW ik koeIieh d`s hI nw sky ik bUhw bMd kr ky Gotxw kox Pyr irhw[ qy is`KW ƒ C`fid`qw igAw sI qmwSbInW qy guMfy hzUmW dy rihm-E-krm ’qy[

id`lI bwry jd Koj kIqI qW pqW l`gw ies dI hoNd dw izkr qWmhWBwrq ivc ieMdrwpRsQw dy nW nwl vI drj hY, ij`QoN kurUkSyqr dy mhwXu`DdI nINh r`KI geI sI[ ies muqwbk A`j dw purwxw iklHw aus ieMdrpRsQw dInINh huMdw sI[ iesy dy Awsy-pwsy smyN-smyN A`T id`lIAW hor v`sIAW, ijnHW ƒlwl kot, sRI dInpnwh, iklw rwie, ipQorw, PIrozwbwd, jhWpnHW, Swhjhwnwbwddy nWvW nwl pukwirAw igAw[ pr Xmunw dy kMiFEN lMGidAW A`j dI id`lI dwqs`vur muZl bwdSwh Swhjhwn ny hI kIqw sI qy mgroN AMgryzW ny ies ƒAwDuink jwmw pihnwaux ivc koeI ksr nw CfI, ijs dI imswl Aj pwrlImYNt,ieMfIAw gyt, knwt plys vrgIAW QWvW hn[ Swhjhwn ny idlI dw nkSw kuJies qrHW iqAwr krvwieAw sI ik audoN id`lI ksbw iek bhuq KUbsUrq Sihrbx ky au~BirAw[ lwl iklHw jW hwkm dw Gr Xmunw kMFy bxwauxw cuixAwigAw qW ik TMFI qy qwzI hvw ’c swh imlx dy nwl nwl mOsm dy au~prlypwry qoN vI bicAw jw sky[ Sihr dy cwroN pwsy au~cI kMD krvw hwkmIsuriKAw dy swry pRbMD kIqy gey[ lwl iklHy dI bwhr-dIvwrI dy nwl-nwl fUMGInihr KudvweI geI ijs ivc hmySW pwxI rihMdw qW ik koeI bwgI jW hmlwvriklHy au~pr cVH AMdr dw^l nw ho sky[ iklHy dy au~pr guMbdW ’qy hiQAwrbMdPOjI qYnwq kIqy gey qW ik hr Awaux jwx vwly ’qy nzr vI r`KI jw sky qymunwsb smyN hmlwvr ƒ KdyiVAw jw sky[ id`lI dw vwsI hox dy sbUq qoNibnHW idlI ’c dw^l hox leI pwbMdI sI, ijs krky ies ivc dw^l hox leIid`lI dI cwrdIvwrI ivc v`fy-v`fy drvwzy vI bxvwey gey, ijnHW dI hoNd A`jvI dyKI jw skdI hY[ ienHW ivc id`lI gyt, kSmIrI gyt, AjmyrI gyt jWlwhOrI gyt dy KMfr A`j vI dyKy jw skdy hn[ 1206 eI: ’c id`lI slqnqdw mu`F vI ieQoN b`Jw qy AMgryzW dI Awmd qW BwvyN 1803 eI: ivc ho geI sIpr aunHW 1911 eI: qk id`lI Awaux qoN pihlW AwpxI rwjDwnI klk`qy hIr`KI ikauNik au~QoN vpwrk idRStI qoN smuMdrI AwvwjweI dI shUlq muh`eIAw ho

Page 39: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 39 nvMbr 2015

skdI sI[ 1947 eI: ’c Bwrq Awzwd hoieAw qW id`lI ƒ Pyr mzHbI PswdWny jPw pw ilAw qy bySumwr jwnW dw Gwx hoieAw[ pr ies swry ieiqhws ivciek vI imswl AijhI nhIN imldI jdoN ud dI hkUmq smyN lokW dIAW jwnW dynwl-nwl aunHW dy ivSvws dw Un vI hoieAw hovy[

ieh isrP 1984 eI: ’c hI hoieAw, jdoN rwjIv gWDI AwrzI pRDwn mMqrIsn qy nrisMmHw rwE gRih mMqrI[ ho skdw mYN glq hovW, myrI jwcy rwjIv gWDI,nrisMmHw rwE vrgy qjurbykwr rwjnIqI dy iKfwrIAW ’qy bhuq inrBr sn[

1984 eI: dI idlI dy cwr idn vKry hI sn[ ieiqhwskwr ies ƒ ikvyNqroV-mroV ky pyS krngy, ieh qW vkq hI dsygw, pr AKIN dyKI gl ieho hY ikaudoN koeI ivdySI DwVvI nhIN sI AwieAw[ AwpixAW ƒ hI BVkw ky AwpixAWdy vYrI bxw idqw igAw sI[ pIVHI-dr-pIVHI rotI-bytI dI sWJ rKx vwilAWdI pCwx isrP pg vwlw qy bgYr pg vwlw rih geI sI[ hwkmW kol muhqbrlok jw-jw iptdy vI rhy pr hkUmq ny ijvyN ‘qoqw-rt’ lweI hoeI hovy, sB kuJkMtrol ’c hY!” bySumwr isrkF isKW ƒ KuPIAw qrIky nwl GroN gwieb hoxwipAw sI[ Gr dI kwrpY~t ’c lpyt ho ky, kwr dI ifkI ivc luk ky, kysW dwkql krw ky, XwnI hr nw-mwkUl rwh Awpxw ky jwn bcwauxI peI[ ijnHWPOjIAW ny jwnW vwr-vwr dyS dI Kwqr Awpxw jW Awpxy prvwr dy jIAW dwlhU foilHAw, aunHW ƒ vI jylHW dyKxIAW peIAW[ aunHW cwr idnW dOrwn jdoN vI Cq’qy cVH ky dyiKAw, qW hr pwsy Ag dIAW lptW qy DUMeyN dy bdl hI idsy[ hvwivc ADsVIAW lwSW dI bdbU Swiml ho hor PYldI jw rhI sI[ lutyirAW dyGrW vl Jwq mwrdy qW auh lut dy swmwn nwl qUVy hoey idsdy sn[

ieMdrw gWDI dy dyh-sskwr vwly idn kriPaU htw idqw igAw sI[ prlgdw sI ies kriPaU dI iFl vI srkwr vloN BIV iekTI krn leI hI cuikAwigAw iek kdm hovy, ikauNik dyh-sskwr hox mgroN vI kql-ey-Awm cl irhwsI[ rukx dw nW hI nhIN sI lY irhw[ sgoN keI isK ies krky vI mwry gey ikauNikkriPaU ht igAw dy BulyKy ivc hI auh bwhr Aw gey sn[ aunHW soicAw ik SwiedkriPaU audoN hI htdw huMdY jdoN SWqI huMdI hY[ pr ieh aunHW dw BulyKw hI sI[

audoN hI myrw iek pulIs ieMspYktr dosq pUrI vrdI pweI myry Gr myrw hwlpuCx AwieAw[ auh qW hwl-puC ky clw igAw pr myry AWF-guAWF dy lokW nydMdW hyT auNglW dbw leIAW[ keIAW puiCAw ik auh ikauN AwieAw sI? keIAW dymn ivc ieh KdSw ik mYƒ igR&qwr krn AwieAw! . . . keI socx mYN iSkwieqlgweI hY ik lutx ivc kOx kOx Swiml sI[ koeI kuJ puCy qy koeI kuJ[ KYr!

nvMbr dy pihly hPqy dI AKIr sI jW dUjy dI SurUAwq[ dwinSvr lokW

Page 40: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 40 nvMbr 2015

Awps ’c iml ies bwry crcw SurU kr id`qI[ s. siqMdr isMG nUr dw sunyhwimilAw ik mMfI hwaUs c`lxw hY[ AsIN donoN gey[ swihq AkwdmI dy bwhrlyGwh ’qy kuJ lok bYTxy SurU ho gey[ ienHW ivc bhuqy ihMdI swihq nwl vwsqwr`Kx vwly sn[ Swied pMMjwbI dI mShUr lyiKkw AjIq kOr vI sI aunHW ivc[pRo&Ysr hrBjn isMG dw pu`qr mdn gopwl isMG vI sI[ swirAW Awpo Awpxyielwky ivc kI hoieAw dw izkr kIqw[ bhuq iBAwnk sI[ sux sux rONgty KVHyhox[ mqy pws kIqy gey[ kYNpW ’c jw ky mdd dw PYslw hoieAw[ swry lokies dI iqAwrI dy joS ivc au~Ty qy qur gey[ mdn gopwl isMG myry h`Q v`ldyKdw irhw[ myry K`by h`Q ’qy ikqy bcpn ’c ilKwieAw “<>” dyK mdngopwl isMG kihMdw “Brwvw srjrI krw ky ies inSwn ƒ luhw dy nhIN qW iksyny h`Q hI v`F ky lY jwxw!”

aus dI ies iek in`kI ijhI g`l ny myry AMdr qUPwnI suAwl lY AWdy . .. ijnHW dw au~qr mYN A`j qIk qlwS irhW[

ies mgroN AsIN nyVy hI ‘iqRvyxI’ hwl ’c jwxw sI[ au~Qy id`lI dymuhqbr is`KW ny ivcwr-vtWdry leI mIitMg bulweI hoeI sI[ au~Qy phuMcdyiKAw, styj ’qy POj dy swbkw jrnl jgjIq isMG (AroVw), (ijnHW muhrybMglwdyS bxn smyN pwiksqwnI POjIAW vloN vfI igxqI ivc hiQAwr suty geysn), mShUr ihMdI lyKk fw. mhIp isMG qy kuJ hor is`K nyqw vI styj ’qy bYTysn[ hwl ivc Kcw-K`c is`K Bry hoey sn[ kuJ lok KVHy vI sn[ mIitMg SurUhoeI[ kwPI BwSx hoey[

mhIp isMG ijvyN npy-quly lPzW ’c boldy hn, AwpxI gl rKI . . . mgroNhor lok vI boly . . . qy sB ny ies bybsI ’qy iPkr jqwieAw[ lokW dy bolx qoNbwAd jnrl jgjIq isMG au~Ty qW aunHW swry hwlwq dw jwiezw lYx auprMq lokWƒ ieh kih ky Fwrs idqw ik swry isK SWqI rKx, auh glbwq krngy[

AKIr ’c iek bIbI zbrdsqI au~TI qy is`DI mYƒ sMboiDq hoeI, “is`KIƒ piqq krky vyK ilAw hwl? . . . mYN bynqI nhIN krnI . . . hukm krdI AW. . . ik jo lok piqq ho gey sn jW guMmrwh ho gey sn, auh vwps is`KI ivcprq Awaux . . . nwly mYN iPr cyqw krwaunIN AW jo mYN vwr vwr kihMdI AweI hW. . . ik is`Ko . . . drjx-drjx inAwxy jMmo jy bdlw lYxw qW!”

BwSn qW mgroN hor vI bhuq hoey[ jrnl jgjIq isMG dy kihx ’qy ikis`KW ƒ ienswP zrUr imlygw, lokW ƒ bhuq aumId vI b`JI sI . . . au~Qy bYTysB lok Swied ieh soc rhy sn ik ieMnw vfw jrnYl ivSvws duAw irhw hY qWzrUr kuJ nw kuJ qW inklygw hI?

Page 41: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 41 nvMbr 2015

pr AslIAq iehI lgdI hY ik ieDr Awm pIVq qW D`ky hI KWdwirhw, pr jrnYl swihb AYm. pI. nwmzd ho gey[ . . . pr g`fw qW hwly vIic`kV ivc hI PisAw hoieAw[

ieMdrw gWDI dy AMqm sskwr mgroN lokW dw bwhr Awauxw jwxw SurU hoirhw sI[ mYN vI qorw Pyrw SurU kr id`qw[ Awzwd mwrkIt koloN lMGidAWdyiKAw, iPlimsqwn isnymw dy kol twierW dI mwrkIt sV ky suAwh ho c`ukIsI[ Awzwd mwrkIt ’qy bwVw ihMdU rwE ivckwrlw gurduAwrw kwPI qoN v`DsiVAw nzr Aw irhw sI[ pqw lgw ik BIV jdoN ies gurduAwry ƒ A`g lwauxAweI qW gurduAwrw swihb dy BweI swihb ny ikrpwn kF ky BIV ƒ llkwirAw[BIV kwPI qwdwd ivc sI qy aus ƒ BweI swihb ’qy kwbU pwaux ’c dyr nwlgI[ aunHW lokW kol imtI dy qyl dw pRbMD sI[ aunHW auhI qyl gurduAwrw swihbdy BweI swihb au~pr foilHAw qy Zl ivc mwrkIt ’coN ilAWdw twier pw kyau~Qy hI PVH ky A`g lgw id`qI[ BweI jI qVPdw hoieAw ‘qur’ igAw[

idlI hor swry pwsy ikiqEN nw ikiqEN JulsI hoeI sI, pr dyKx mgroNmihsUs hoieAw ik knwt plys ’c Swied ts qoN ms nhIN sI hoeI[ myry leI iehvI socx vwlI gl sI[ hr gl ’c grIb AwdmI qW inSwny ’qy huMdw hI hY pr kIdMgweIAW ƒ ieh ielwkw nzr nhIN sI AwieAw? jW ieh ies krky bicAw irhwik ieh AmIrW dw ielwkw hY qy dMgweIAW ƒ ieQy Awaux qoN mnwhI sI?

vI. sI. Awr., rMgdwr tI. vI., gIzr, pMj-pMj sO rupY ’c ivk rhy sn[vYsy qW id`lI dy swry gurduAwrw swihbwn isK prvwrW dI irhwieSgwh

bxy hoey sn, pr Xmunw pwr ijQy mYN pihlW igAw, auh vzIrwbwd ’c pYNdw sI[khwxIkwr s. gulzwr isMG (sMDU) dy kuJ irSqydwr au~Qy Psy hoey sn[ ausy dykihx ’qy aunHW dw pqw krn igAw sW[ ieh gurduAwrw swihb isK prvwrW nwlnko-nk BirAw hoieAw sI[ mYN s. guljwr isMG hurW dy swk-sbMDIAW dw pqwkrky ik auh TIk-Twk hn, qy aunHW ƒ qslI dy ies qoN Agy Bjnpurw clwigAw[ ieQy myrw ikqwbW dw godwm sI[ auh qW guAWFIAW dy db-dby krkyTIk-Twk hI irhw[ SrwrqI lok au~Qy vI Awey sn, Ag lwaux leI prguAWFIAW ny Bjw idqy[ ho skdw hY ik guAWFIAW ny ieh ies krky vI kIqw hovyik jy myry godwm ƒ Ag lgI qW ikqwbW dI Ag ny swrw guAWF lUh dyxw sI[

jWdy jWdy sVk ’qy keI kwrW, tYNpU jW trk sV ky suAwh hoey pey idsy[ie`QoN hI mYN ikRSn ngr jwxw sI[ QW-QW ieho hwl sI[ ikqy Gr DuAWKy peysn[ ikqy suAwh hoey[ tr`k, b`sW, kwrW, jW hor AwvwjweI jW swmwn FoxvwlIAW motrW QW-QW A`g dI ByNt cVH suAwh hoeIAW peIAW sn[ ies swry

Page 42: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 42 nvMbr 2015

ielwky ’co lMGdw ieh idRS dyKdw dihldw-dihldw, jd mYN ikRSnw ngrAwpxy bhuq purwxy dosq mulK rwj kol phuMicAw qW auh myry Zl lg iPrDwhW mwrn lg ipAw[ myrw vI mn BirAw qW pihlW hI hoieAw sI, myrIAWAKW vI vih qurIAW[ bhuq dyr AsIN iek dUjy nwl g`l nw kr sky[ koeISbd hI mUMhoN kFx dI nhIN sI suJ rhI[ lok ipRMtr vwlw blvMq isMG qy mulKrwj myry bhuq purwxy im`qr sn[ jd aus ny blvMq isMG dy prvwr ƒ jIaUNdyswVn dI qPsIl iek vyr iPr dsI qW myrw idl hor dihl igAw[ mulK rwjds irhw sI, “mYN swry dy swry jIAW ƒ iek`qI AkqUbr dI rwq hI Awpxy GrlY AwieAw sW. . . rotI pwxI dw ieMqzwm qy aunHW dw sOx-rihx dw ieMqzwm mYNGry hI kIqw hoieAw sI[ bs, GroN bwhr jwx leI mnwhI sI[ kI pqw kIvwpr jwvy? kriPaU vwly idn qk qW sB TIk sI[ . . . ausy idn auh izd krky jwx leI kwhlw pY igAw . . . mYN bhuq smJwieAw. . . auh izd krn lgw!. . . kihMdw hux qW kriPaU ht igAw . . . Awpxw dyS hY . . . AYnI DWdlI qWnhIN ik Awpxy dyS ’c vI isr cu`k ky nhIN qur skdy? auh iesy ivSvws qyBolypn ’c Awpxy prvwr dy swry jIA lY Awpxy Gr v`l qur ipAw[ auhdy Grqk dw rsqw vI auNJ pYdl vwlw hI sI[”

mulK rwj Bu`bW mwr-mwr d`s irhw sI[ “auh clw qW igAw . . . prmyrw idl nw mMny . . .!. . . kuJ icr ’c hI soicAw pqw kr AwvW, Gr vIphuMicAw ik nhIN? b`s ieMny ’c hI bhuq dyr ho cukI sI . . .!. . . iek QW A`gdw BWbV m`icAw hoieAw sI . . . kol iek dukwndwr ny d`isAw. . . kihMdwqyrw dosq qW nhIN l`Bxw . . . TMFI hox qy swry jIAW dI suAwh lY jwvIN! . .. qy mYN aus dy prvwr ƒ sVdy dyKdw irhw!”

ieMdrw gWDI dI mOq qoN bwAd pwrlImYNt BMg kr idqI geI sI qy rwjIvgWDI ƒ kyAr-tykr pRDwn mMqrI Qwp id`qw igAw sI[ mgroN coxW dw AYlwnhoieAw qW KlblI ijhI mc geI[ rwjIv gWDI ny cox pRcwr leI AwrgynweIzkIqI sB qoN pihlI rYlI ’c hI ieh stytmYNt dy ky BVQU pw idqw ik “jd koeIvfw ruK ifgdw hY qW DrqI ihldI hI hY!” iesdw mqlb buDIjIvIAW ieh vIk`Fxw SurU kr id`qw ik ijvyN rwjIv gWDI ny ies kql-ey-Awm ƒ jwiezTihrwieAw hovy qy jy auh ijq igAw qW is`KW leI Aijhw qrw hmySw bixAwrhygw[ ies ibAwn ny is`KW ƒ hor qMg kr id`qw[ is`K prvwr qW pihlW hIluky hoey sn pr ies gl ny aunHW ƒ hor A`gy qIk lukoeI r`iKAw[ lgBg hrykprvwr ny Awpo-AwpxI irhwieSgwh vycxI lgw id`qI[ hOlI hOlI swry ienHWielwikAW coN plwien krdy aunHW ielwikAW ivc jwxy SurU ho gey ijQy bhuigxqI

Page 43: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 43 nvMbr 2015

is`K rihMdy sn[ keI swry lok pMjwb jW cMfIgVH vI qur gey[ kWgrsIaumIdvwrW dI iek cwh ieh vI sI ik coxW ’c isK ih`sw nw lYx ikauNik idlIivc is`KW dI vot bhuq mh`qv rKdI sI[ qy hoieAw vI Aijhw hI[ is`KW nyaus cox ’c id`lI ivc votW pwaux smyN gYr-hwzrI hI r`KI[

myrIAW dovyN DIAW snyh qy rwjI k`d ivc bcpn qoN hI KUb lMmIAW sn[mYƒ cyqy hY ik iek vwrI mYN snyh ƒ ibmwr hox ’qy idlI bs ivc ilAwieAw sW,qW swry rsqy aus ƒ ptW ’qy hI sulweI ilAWdw[ auh myry ptW qoN vwr-vwr ifgpYNdI sI[ pr ienHW dMigAW ny snyh qy rwjI dy mnW ’c ieMnw KOP Br idqw ik auhausy kd ’qy hI rukIAW rhIAW[ dUjy pwsy myrw bytw Aimq iek pbilk skUl ’cpVHdw sI[ dMigAW qoN pihloN hI ieh skUl SwlImwr bwg clw igAw[ swfy GrqoN dUr hox dy bwvjUd AsIN aus dw skUl nw bdilAw ikauNik pVHweI ivc iehskUl kwPI ACw sI[ jdoN dMgy Kqm hoey qy skUl KulyH qW Aimq vI pihlW vWgskUl jwx lg ipAw[ pr vwps msoisAw ijhw AwieAw kry[ myry puCx ’qyauh BubW mwr ro ipAw[ kihMdw “fYf iek idn myry skUl clo qy ipRMsIpl ƒiSkwieq kro ik ieh bcy mYƒ puTy-puTy SbdW dI vrqoN kr ky qMg krdy hn[kdy kihMdy “isKVw”, kdy “frpok” kdy kuJ hor qy kdy kuJ hor, kih ky qMgkrdy hn!” pihlW mYN soicAw ik skUl jw ky iSkwieq krW, pr dUjy pl mYƒlgw ik jy mYN Aj iSkwieq kIqI qy aunHW ƒ fWt puAweI qW auh k`l ƒ Pyr qMgkrngy[ mYN Aimq ƒ smJwieAw qW auh kihMdw, “mYN isDy qW kr idAW prquhwfy qoN fr lgdw ik khogy pVHn jWdy ho jW guMfwgrdI krn?” mYN aus ƒhlw-SyrI idqI qy ikhw “hwr ky nw AweIN . . . kut ky ijMny mrzI Aw . . . ! bsdUjy idn auh hwkI lY igAw qy ijhVw vI swhmxy AwieAw aus ny PuMf qw! . . .ies nwl aus dw fr vI inkl igAw qy Aj myry qoN vI do ieMc vfw kd hY[ . . .qy audoN auhI muMfy jo aus ƒ CyVdy sn aus dy dosq bx gey[

kwnHpur myrI CotI BYx bljIq kOr (iF`loN) rihMdI sI[ Awpxy h`QIN folIqorI sI aus dI[ aus dy shuirAW dw swrw prvwr kwnHpur dy Awrmwpuriestyt ivc rihMdw sI[ aus ielwky ivc ies prvwr dw kwPI dbdbw sI[au~Qy gurduAwrw swihb bxwaux ivc vI ies prvwr dw kwPI h`Q sI[ myrwjIjw jgpwl isMG (iF`loN) bhuq imlxswr sI qy lokW ’c hrmn ipAwrw vIbhuq[ bljIq kOr dw shurw gMn PYktrI ivc PormYn sI[ Aksr auh PYktrIdIAW bMdUkW TIk krn leI Gr vI lY AwauNdw[

aunHW idnHW ivc myrw Cotw Brw hrBjn (tItU) vI au~Qy hI igAw hoieAwsI[ auh vI bcpn qoN monw (piqq) hI sI[ bwhr hwhwkwr m`cI hoeI sI qy

Page 44: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 44 nvMbr 2015

ieh swry AMdr dubk ky bYTy sn[ hryk dy mn ivc kdy koeI iKAwl Awvy qykdy koeI[ bcy vI BYBIq hoey sn[ bhuq lok puCx vI AwauNdy[ mdd dI AwPrvI krdy[ pr bzurg ieh kih ky twl idMdw ik Awpxw dyS hY[ srkwrI nOkrhW qy auh vI POjI swmwn bxwaux dy mihkmy ivc? mYƒ iksy ny kI kihxw?

jgpwl isMG iv`coN iv`coN Sihr dI sUh lYx bwhr inkl jWdw[ pr iekidn auh vI idl C`f igAw[ audws Gr muiVAw[ Gr ivc b`cy vI sn[iesqrIAW vI[ hux aunHW dy Gr ivc bs tItU hI sI jo monw sI[ swirAW dIrwie nwl slwh ieh bxI ik AweI. AweI. tI. ivc bljIq kOr dI vfI nxwndI iek muslmwn shylI pRo&Ysr Prhq dy Gr jwieAw jwvy[ auh iek qWkYNps ivc rihMdI sI[ dUsrw auh myrI BYx dI nxwn pyRmjIq kOr dI bhuq guVHIshylI sI[ kYNps ivc vYsy vI sikaUrtI bhuq huMdI hY[

so tItU dI ifaUtI l`gI ik auh pihloN b`icAW ƒ gu`qw krw ky kuVIAW dyBys ivc kYNps phuMcwvy[ iPr lyfIz ƒ[ jdoN tItU ny XU. pI. stwiel kuVqwpjwmw pwieAw[ Zl ’c mPlr cVHwieAw qy qur ipAw ies imSn ’qy[ jdoNaus qIjw gyVw lwieAw qW pulIs vwilAW ny aus ƒ Sk krky rok ilAw[ kwPIqMg kIqw aus ƒ pr tItU kol ies nW dI iek AweI. fI. sI jo aus ny idlI qoNbxvweI sI[ auh vyKI qW pulIs vwilAW dI qslI hoeI ik tItU gYr-is`K hY[

jdoN auh AweI. AweI. tI. phuMicAW qW aus ny hux iek hor Bys bdlx dIsocI[ ies vwrI aus ƒ Awpxw Bys bdlx leI iksy nwtkkwr koloN imltrIpihrwvw mMgxw ipAw[ Gr jw ky imltrI dI frY~s pweI qW ikqy jw ky auhlyfIz ƒ v`Ko-vK rsiqAW rwhIN phuMcwax ivc kwmXwb hoieAw[ qy bMidAW ƒiljwx leI aunHW ƒ hspqwl vwlI AYNbUlYNs dw iesqymwl krnw ipAw, ijsdw pRbMD iksy fwktr ny kr ky id`qw[

hwly auh pRoPYsr Prhq dy Gr phuMcy hI sn ik iek do cIzW ilAwauxtItU ƒ iPr ByijAw igAw[ pr auhdy Gr phuMcx qoN pihlW hI pulIs vwilAWny dMgweIAW ƒ ieqlwh dy idqI sI ik “mYdwn KwlI hY!” jdoN tItU skUtr ’qyau~Qy phuMicAW qW A`iDE v`D Gr KwlI ho cu`kw sI[ tItU kr qW kuJ nhIN sIskdw pr AwpxI BYx dw Gr lu`t huMdw dyKdw irhw[ sB qoN AKIrlw lutyrwies Gr dy sB qoN Coty b`cy dI k`CI iljw irhw sI qy tItU aus v`l g`fI nzrnwl dyKx qoN ibnHW hor kuJ nhIN sI kr skdw[

ienHW Sukr sI ik swry jIA TIk-Twk bc gey sn[ tItU dy DMnvwdI vIsn swry ikauNik auh au~Qy nw huMdw qW iksy dw vI GroN inklxw AOKw sI qy ausGr ’c rihMdy kuJ vI ho skdw sI[

Page 45: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 45 nvMbr 2015

ieh swrw kuJ lutw ky vI bljIq kOr dy duK nw muky[ jdoN SWqI ho geI qyvwps Gr muVy qW swrw kuJ hI nvyN isirEN KrIdxw sI[ hOlI-hOlI izMdgI qurnISurU ho geI[ PYktrI ’c bhuq lok puCdy . . . koeI qmwSbInI leI qy kuJ scy duKnwl[ pr idl dy dwg qW ausy qrHW qyz CurI dy vwr vWg idl ’coN irs rhy sn[

jgpwl isMG Awpxy purwxy AwVIAW kol jWdw, pr auh kuJ mihsUs nwkrdw jo pihlW krdw huMdw sI[ aus ƒ lgdw ijvyN hr gl ausy ’qy itkw itkwky vwps moVI hovy[ auh kwPI audws rihx lg ipAw[ aus ny qW kI kdy iksyhor ny soicAw vI nhIN hoxw ik is`K hox dw ieMnw KimAwzw Bugqxw pvygw?jgpwl isMG jd Awpxy h`QIN bxwey gurduAwrw swihb igAw qW pqw l`gw ikdMgweIAW ny gurduAwrw swihb ’coN drIAW, ibsqry, cWdrw, qy ieQoN qk ik sRIgurU gMRQ swihb dIAW swrIAW bIVW ƒ swry swmwn au~qy r`K ky A`g lgw id`qIjo kuJ hI icr ’c suAwh ho igAw sI[ jgpwl isMG ƒ ies g`l ny bhuq duKIkIqw[ auh ies byAdbI ƒ shwr nw sikAw[ bhuq vwr roieAw sI, auh iessB kuJ bwry soc soc ky[ jgpwl isMG ny ies sB kuJ ƒ idl ’qy lw ilAw[aus ƒ ieh Zm burI qrHW sqwaux lgw qy AKIr auh hOlI-hOlI idl C`f igAwqy Br juAwnI ’c iek swl AMdr dunIAw qoN ivdw lY igAw[ auh do Coty-Cotyb`cy qnU qy su`KI bljIq kOr dI JolI ’c C`f ies dunIAw qoN qur igAw[

kI koeI ds skdw hY ik ies mOq dI igxqI ikhVy ihMdisAW ’c qy ikvyNjoVI jwvygI?

g`l ie`Qy vI nhIN mu`kI[ hux aus ielwky ivc aunHW ƒ hr smyN dihSqhuMdI[ lokW dw suBwA, aumrW dw BweIcwrw kuJ idnW ’c hI mu`k igAw sI[bljIq kOr audoN vwtr pilaUSn ivBwg ’c nOkrI krdI sI[ isK prvwrW ’cAsur`iKAw dw Aihsws Awaux krky krIb-krIb kwPI lok au~QoN plwienkrn dI socx l`gy[ bljIq kOr ƒ vI AwpxI bdlI kwnHpur qoN gwzIAwbwdkrwaux leI mzbUr hoxw ipAw[ gwzIAwbwd dw ieh Pwiedw sI ik auh swfykol rih b`cy pwl AglI izMdgI jIaUx bwry soc skdI sI[ gwzIAwbwd vIbdlI ies krky krvwauxI peI ik iehI iek Sihr swfy Gr qoN bhuq nyVy sI[styt dw rUl sI ik styt ivc hI ikqy bdlI ho skdI hY[

KYr! DIAW-BYxW leI mwipAW-BrwvW dy dr hmySW Ku`lHy hI rihMdy hn[bljIq kOr kuJ icr qW gwzIAwbwd jWdI rhI pr lgwqwr roz ieMnw sPrkrnw AOKw sI[ iesy qrHW aus ƒ pMjwb srkwr dy iesy ivBwg ’c nOkrI imlgeI qy auh kuJ icr pitAwly rih luiDAwxy clI geI[ Aqy AKIr swDnbxdy-bxdy auh vlwieq phuMc geI ijQy aus ny eySIAn brweIfl myk-Ap dw

Page 46: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 46 nvMbr 2015

kMm SurU kIqw[ imhnq kr ky kwmXwbI aus dy kdm cuMmdI geI[ bljIq kOrvlwieq ’c auh pihlI kuVI sI ijs ny eySIAn dulhnW ƒ szw shury Gr ivdwkrn ivc Xogdwn pwieAw[ swlW-swl dIAW buikMgz hox lgIAW[ bI.bI.sI.ny qW aus ’qy keI vwrI pRogrwm kIqy[ bI.bI.sI qW aus dw nWA lY lY Qk geIik ieh kuVI vlwieq ivc brweIfl myk-Ap dI pweInIAr hY[ ies pihl nyeySIAn kuVIAW ivc iek nvyN ik`qy dI rwh KolH id`qI qy aus dI bytI qƒ qoN“hwrf kOr” bx geI[ ijs ƒ ivlwieq dI pMjwbI rYp isMigMg ’c pweInIArhox dw ruqbw ieQoN dw mIfIAw kihMidAW nhIN sI Q`kdw[ su`KI vI pihlW qƒdy nwl juiVAw irhw, pr hux auh Awpxw kwrobwr krdw[ qƒ A`jkl bMbeIrih iPlm ieMfsrI qy sMgIq dy hor kMmW ivc KUb nwmxw K`t rhI hY qy A`jauhI lok jo audoN aus dI qRwsdI ’qy mKOlW krdy sn, hux aus dy SOA dyK kyqwVIAW vjwauNdy nhIN Q`kdy[

kql-ey-Awm qoN mgroN iek idn myry iek dosq dw kwnHpur qoN &onAwieAw[ aus disAw ik aunHW dw swrw prvwr bhuq fr igAw sI qy aus fr’coN hwly qIk nhIN sI inkl pwieAw[ myrw dosq qy aus dw prvwr au~Qy sB kuJau~jV jwx bwAd luiDAwxy cly gey sn[ pr mW nhIN sI mMnI, aunHW nwl jwxƒ[ aus ƒ ivSvws sI ik 1984 qW AYvyN iek hvw dw bulw hI sI, hwlwq qWpihly vrgy Pyr ho hI jwxy hn[ pr aus dy swry AMdwzy glq hoey[ bcpn qoN lYky ijnHW lokW nwl auh KyfdI huMdI sI, aunHW ieMJ AKW PyrIAW ik ijvyN ikqy Awpsivc jwxdy hI nw hox[ kuJ icr rih ky aus ƒ Aihsws hoieAw ik auh Awpxypuq nwl hI clI jWdI[ pr mjbUrI ieh vI sI ik swrI aumr dI kmweI qW ieQyhI sI[ aus ny hOlI-hOlI auh swrw kuJ kofIAW dy BwA roVH idqw jo aus dy pqIny bhuq rIJ nwl bxwieAw sI[ sB kuJ qoN surKrU qW auh ho geI, pr kwnpur’c aus dw ijvyN idl hI tut igAw hovy[ kql-ey-Awm qoN bwAd smwijk qOr’qy hwlwq bhuq Krwb huMdy jw rhy sn[ ijQy auh isr au~cw cuk ky qurdy huMdy sn,au~Qy Aj A`KW JukwA ky lMGxw pYNdw sI[ iezq-mwx nW dI koeI cIz hI nhINrhI[ jo lok bhuq qpwk nwl bulwauNdy huMdy sn auh AKW curWdy nzr AwauNdy[hux lokIN koeI nw koeI AwFHw kF DY- GusYN dI BwSw bolx lg pey sn[ myry iesdosq dI mW ies smyN ivc ieMnI fr geI sI ik KVI KVI kMbx lg pYNdI sI[ mWvloN dsy gey mgroN dy hwlwq qy aus dy ud dy nvMbr dy kql-ey-Awm smyN peyAMdrly fr krky aus ny kwnpur Aw ky lY jwx qoN mnHW kr idqw sI[ aus ny mYƒdisAw ik kwnpur qoN aus dI mW ƒ gfI ivc ibTwaux dw ieMqzwm aus ny krilAw, qy mYN stySn qoN aus ƒ lY luiDAwxy dI bs ’qy cVHw dyvW[

Page 47: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 47 nvMbr 2015

mYN aus ƒ Brosw id`qw ik mYN aus ƒ lY AwvWgw qy b`s ’qy TIk-Twk cVHwidAWgw[

jdoN mYN aus ƒ nvIN idlI rylvy stySn lYx igAw qW auh gfI dy fby ivc hIiek KUMjy fOr-BOr hoeI bYTI sI[ jd mYN g`fI ’c vVH aus dw hQ jw PiVHAw qWpihlW qw auh qRBkI, iPr aus mYƒ isAwx ilAw qy AKW ivc iek cmk AwgeI[[ mYƒ jPI pw au~cI-au~cI rox lg peI[ “vy puq mYƒ Cf ky nw jweIN! .. . mYN mr jwvWgI! . . . sB ny swQ Cf idqw! . . . pr qUM nw CfIN!” bhuq roeIsI auh stySn ’qy hI[ AKIr mYN aus ƒ cup krw mUMh DuAwieAw[ pwxI iplwieAwqy Gr lY AwieAw[ auh iPr vI frI jwvy, “vy puq . . . ieQy qW koeI nhIN Awjwvygw mYƒ mwrn leI?” aus dy mn ivc fr qW iedW Ds igAw sI ik ijvyN auhAD-pwgl ho geI hovy[ mYN bhuq Fwrs idqw aus ƒ[ A`DI rwq qIk kol bYTwirhw[ AKIr jdoN mYƒ lgw auh sON geI qW mYN au~QoN ihilAw[ pr myry au~T ky jwxauprMq auh kuJ icr ’c hI iPr au~T geI qy DwhW mwr-mwr iPr rox lgI[ . .. AKIr mYƒ pqw ik ikvyN mYN aus ƒ AwpxIAW bwhW ’c lY swrI rwq ktI sI[mwVI ijhI ikiqEN Awvwz vI AwauNdI qW auh qRBk ky AKW KolH lYNdI qy iPr ausƒ SWq krwaux ivc kwPI smW lgdw[

Aj vI jd auh idRS myry mn ivc au~krdw qW mYN ^ud kMb jWdw[ iPrsocdw ieh ikhVy vkIl. . . j`j . . . jW hor ihaUmYn rweIts dy pqvMqy, iehoijhy pIVq lokW dy Kwh-m-Kwh pRqIinD bxy hoey hn? . . . kql ho igAw. . .sbUq ilAwE- PWsI duAwE! Plwxw kMm kIqw . . . PlwxI szw duAwE[ priksy kwƒndwnI ny jW ieho ijhy lokW dI pYrvI krn vwilAW ny kdy ies mwnvImwniskqw bwry soicAw? . . .

mYN aus mW dI gl kr irhw sW jo audws hY[ ijs ƒ KVkw sux ky hI frl`gx l`g pYNdw hY[ ie`Qy ieh g`l nhIN ik auh kmzor hY. . . ieh vI nhIN ikauh Awpxy su`qy pu`q ƒ jgw nhIN skdI[ pr auh mW hY[ ij`Qy hkUmq ƒ dImkl`gI hovy au~Qy pu`qW dw Gwx nw krwauxw hI smJdwrI hY[

KYr! rwq lMG geI[ svyry aus ƒ nuhwaux . . . iqAwr krn ’c jsbIrkOr ny shwieqw kIqI[ Kwxw vI KwDw aus ny . . . pr jo OP aus dy AMdr D`scu`kw sI auh nw mYN k`F sikAw qy nw jsbIr kOr[

AKIr mYN aus ƒ bs A`fy iljw luiDAwxy dI bs ’c ibTw idqw[ pr ausqd qIk myrw h`Q nw C`ifAw jd qIk b`s nw qurI[ iehI khI jwvy, “kwkwmYƒ C`f ky nw jwvIN . . . qyry jWidAW hI ienHW mYƒ bs ’coN lwh lYxw . . . kwkwnw C`fIN mYƒ . . .!”

Page 48: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 48 nvMbr 2015

AKIr auh b`s ’c bYTI myry v`l qy mYN aus v`l qd qIk dyKdy rhy jdqIk AsIN iek dUjy qoN Ehly nhIN ho gey[

kql-ey-Awm ho ky hitAw hI sI[ Swied coxW vI ho cukIAW jw hoxvwlIAW sn[

iek idn rwq dw vkq sI[ Swied 10:30-11:00 vjy hoxy hn[ mYNGroN koeI cIz KrIdx inkilAw qW swhmxy brCy leI do inhMg KVHy sn[ mYNhYrwn rih igAw ik ieQy qW koeI p`g vwlw vI nhIN idsdw qy ieh inhMg ik`QoNAw gey? auh vI A`DI rwq ƒ? mYN zrw ku AgWh viDAw qW aunHW inhMgW ny myryv`loN mUMh htw ky dUjy pwsy kr ilAw[ pr kol ho ky dyiKAw ik auh aunHW kwqlWivcoN hI do sn ikhVy lu`t-mwr kr rhy sn[ qy smJidAW dyr nw l`gI iehbwxw aunHW pulIs ƒ JkwnI dyx leI hI pwieAw hoieAw sI[ Swied auh ikqykoeI vwrdwq krn cly sn qy ies bwxy ivc koeI nhIN sI pihcwx skdw aunHWdI Skl ƒ . . . Swied ieh Awm g`l ho geI sI ik jo vI kWf huMdw auh iehoijhI frY~s pw ky huMdw qW ik pulIs ieh ibAwn dyvy ik ieh kwrw is`KW nykIqw[ ies nwl AslI mujrm qW Prwr huMdy hI sn, pr nwl dy nwl iehqrIkw is`KW ƒ bdnwm krn leI vI kwPI sI[

iesy qrHW iek vwrI mYN eyArport qoN vwps Aw irhw sW ik myrI tYksI ƒpulIs v`loN do vwr roikAw igAw[ aunHW dy kihx ’qy mYN swmwn KolH ky idKwauxdI QW aunHW ƒ sgoN suAwl kIqw ik AYnIAW mSInW ’coN lMG ky AwieAw smwnhY, jy au~Qy kuJ nhIN inkilAw qW qusIN kI k`F lYxw?

Agy jw ky dMgweIAW ny hI pulIs dI vrdI pw ky nwkw lwieAw hoieAwsI[ ienHW iv`coN jo nklI pulIs bx ky KVy sn, pCwx ho jwx dy fr qoN mYƒdyKidAW hI au~QoN iKsk gey[

rwjnIiqk pwrtIAW dy dwhvy vI Poky hI inkly, pr g`fw qW hwly vIic`kV ivc auvyN hI PisAw hoieAw[

ienswP qW kI Aj iek`qI swl ho cu`ky hn, ijs kuVI dy swhmxy 1984eI: ivc aus dy mW-bwp bldI Ag ivc suty gey sn, auh hux cONqI swlW dI hocukI hovygI[

Sihr dIAW hor vI bhuq swrIAW brW mgroN hI pqw l`gIAW[ 1984bwry qW g`lW sdw cldIAW rihxIAW ikauNik ieh ieiqhws ’qy ik AYsw Dbw hYjo iksy cIz nwl nhIN Do ho skdw[ ies ƒ dunIAw dw sB qoN vfw “ieiqhwiskivSvwsGwq” vI ikhw jw skdw hY[

(DMnvwd sihq ‘hux’ ’coN)

Page 49: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 49 nvMbr 2015

nvMbr 84 dy isK ShIdW dI kruxwmeI dwsqwnnvMbr 84 dy isK ShIdW dI kruxwmeI dwsqwnnvMbr 84 dy isK ShIdW dI kruxwmeI dwsqwnnvMbr 84 dy isK ShIdW dI kruxwmeI dwsqwn

-s. jsvMq isMG eIsyvwl*15 jUn, 2014 ƒ svyry 5:00 vjy b`s rwhIN mYN Aqy myrw poqrw

krmjIq isMG sRI AMimRqsr qoN jMmU ƒ c`ly[ sRI AMimRqsr qoN c`lI b`sqkrIbn 10:30 vjy jMmU phuMcI[ AsIN rwq gurduAwrw isMG sBw irhwVIcONk ivc Tihry[ rwq ƒ kdI ibjlI Aw jwvy, kdI clI jwvy[ bhuq prySwnIivc rwq ktI[ 16 jUn svyry 6:00 vjy AsIN jMmU bs A`fy qoN irAwsI ƒ jwxvwlI b`s ivc bYTy[ 10:00 ku vjy AsIN irAwsI phuMcy[ ies qoN A`gy imMnIbs ivc svwr ho ky qlvwVw kwlonI ivc 11:00 vjy phuMcy[ qlvwVw kwlonIjwx vwly swry lok aurHW auqr gey[ kMfktr ny mYƒ pu`iCAw ik bwpU jI, qusINgurduAwrw swihb jwxW? mYN ikhw, hW jI[ aus ny mYƒ ikhw ik qusIN bYTy rho[iPr AsIN gurduAwrw isMG sBw, qlvwVw ivKy phuMcy[ cwry pwsy suMnswn sI[iPr mYN pOVI cVH ky Avwz idqI, BweI swihb jI! iek nOjvwn bwhr AwieAw,jo ik iek gRMQI isMG sI[ AsIN aus ƒ puiCAw ik quhwfw ipMf ikhVw hY? A`goNaunHW ny disAw ik myrw ipMf nOSihrw hY, ie`Qy CTm pwqSwh jI dw ieiqhwiskgurduAwrw hY, jo ik kSmIr ivc hY[ iPr aus ny s. iqrlocn isMG qy s.mnjIq isMG nwl &on ’qy sMprk kIqw qy bulwieAw, jo ik aus gurduAwrwswihb dw pRbMD clwauNdy hn[ auh dovyN hI 1997 eI: ivc ie`Qy Awey hn[bhuq jwxkwrI nhIN sI iml skI[ iPr mYN pu`iCAw ik ieh gurduAwrw swihbqW sV cukw sI[ ies dI muV-auswrI ikvyN hoeI? auh kihMdy 1987 eI: ivcie`QoN dy pRbMDkW ny pqw nhIN ieh sB ikvyN bxwieAw? 1997 eI: ivc ie`QyAwey hW[ iPr AsIN gRMQI isMG ƒ ieSwrw kr ky puiCAw ik ieh ipCy kI hY? kIauh puils mulwzmW dy kuAwtr hn? auh kihMdy nhIN ieh iek srkwrI skUlhY[ ies smyN grmI dIAW CutIAW hoeIAW hn[ ienHW kuAwtrW ivc kuJ isK qyihMdU prvwr rihMdy hn[ ieh hI mYƒ augrwhI kr ky qnKwh idMdy hn, Swm ƒdo-cwr b`cy Aw ky rhrwis swihb dw pwT sux lYNdy hn[ pr svyr dy smyN mYNiek`lw hI huMdw hW[ ienHW sB g`lW qoN mihsUs hoieAw ik au~Qy sQwnk is`K qWkoeI nhIN, bs aunHW mulwzmW krky hI ies gurduAwrw swihb dw pRbMD cl irhwhY[ AsIN s. srbjIq isMG pqrkwr nwl sMprk kIqw, aunHW koloN swrI Gtnw*260, glI nM-5, inaU ShId aUDm isMG ngr, sRI AMimRqsr-143001[ mo: +9188721-17500

Page 50: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 50 nvMbr 2015

bwry pu`C-ig`C kIqI[ aunHW mYƒ d`isAw ik 1984 eI drdnwk Gtnw iqMngurduAwrw swihbwn ivc vwprI sI[

1. gu: isMG sBw qlvwVw2. gu: isMG sBw joqIpurw (nzdIk qlvwVw)3. gu: isMG sBw (irhwieSI bzwr)sRI gu: isMG sBw qlvwVw v`l b`s ’qy irhwieSI bzwr qoN gey aus

gurduAwrw swihb ivc ij`Qy 16 isMG Gyr-Gyr ky swVy gey sn, gurduAwrwswihb ƒ vI A`g dIAW lptW ny svwh dy Fyr ivc bdl id`qw sI[

iPr AsIN s. iqrlocn isMG Aqy s. mnjIq isMG ƒ imly[ ienHW dovWisMGW ny suxIAW-suxweIAW khwxIAW swƒ d`sIAW[ pr A&sos ik koeIcSmdId gvwh swƒ nhIN imilAw[ s. mnjIq isMG dI aumr CotI sI[ s.mnjIq isMG mYƒ motrsweIkl ’qy aus fYm ’qy lY ky gey ij`Qy swry isMG kMmkrdy sn[ au~QoN iPr AsIN b`s A`fy v`l gey[ b`s nw imlI[ kwPI icraufIkx mgroN s. mnjIq isMG au~Qy Awey qy kihx lgy ik quhwƒ iek irhwieSISihr ivc gurduAwry lY ky c`ldw hW jo ik A`j vI siVAw hoieAw hY[ au~Qy jwky dyiKAw ik siVAw mlbw-lkVW iek pwsy nu`kr ivc peIAW sn[ ijnHWau~qy Gwh PUs au~igAw hoieAw hY[ inSwn swihb dy Coty ijhy QVHy ’qy iek gmlwriKAw hoieAw sI[ aus smyN iek ihMdU prvwr ny hI sRI gurU gRMQ swihb jI ƒ lYky Awpxy Gr riKAw[ hux qW 1984 eI: qoN bwAd au~Qy Swied sRI gurU gRMQswihb jI dw pRkwS nhIN hoieAw[ ij`Qy Swied 1984 eI: ivc aus smyN gRMQIswihbwn dI irhwieS huMdI sI, au~Qy hux iek ihMdU prvwr rihMdw hY[ gurduAwrwswihb dy drvwzy qW sV cu`ky hn[ pr cwdrW vgYrw lgw ky prdw kIqwhoieAw sI[ AMdr sQwnk srkwr v`loN iek bwlvwVI skUl KoilHAw igAw hY[aus ihMdU lVky dI aumr Swied 25-26 swl hovygI[ aus ny mYƒ dyK ky hYrwnIpRgt kIqI pr myry gofIN hQ lwieAw[ mYN aus dI ip`T ’qy QwpI idqI[ aus ƒSwied mihsUs ho irhw sI ik ieh pMjwb qoN Awey hn, myrI irhwieS Kohxgy[aus dy ichry qoN l`gdw sI ik ies dy idl ivc bhuq svwl hn[ mYƒ smJ qWnhIN AweI ik ies gurduAwrw swihb dI muV-auswrI ikauN nhIN hoeI? lgdw hYik au~QoN dy sQwnk lok Aj vI sihmy hoey hn[ s. mnjIq isMG kihMdy ik ieQyiek sQwnk kmytI vI bxI hY[ aunHW Anuswr ies gurduAwrw swihb dI jgHwbwhr KulI QW ’qy iek nvyN gurduAwrw swihb dI auswrI krnI hY[ jy vwihgurUikrpw kry qW jldI hI ieh mukMml vI ho jwvygw[ aunHW ƒ mYN puiCAw ik koeI

Page 51: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 51 nvMbr 2015

cSmdId ivAkqI nhIN imlygw? aunHW disAw ik 30 swl ho gey pr Aj qkiksy ivAkqI ny koeI ibAwn nhIN idqw[ pr aus ihMdU ivAkqI dw ibAwn XU-itaUb Justice For Sikh ’qy hY[ ies ’qy aus &irSqy dI zubwn irkwrf hY[ hux mYNaunHW prvwrW ƒ imlx dy Xqn ivc hW ijnHW nwl ieh duKdweI Gtnw vwprI hY[

nvMbr 1984 dy jMmU ivKy ShId isMGW dy prvwrW dw koeI Qhu-pqw nwimilAw[ ‘pMjwbI itRibaUn’ 2 nvMbr, 2013 dI A^bwr ivc Cpy kuJ is`KWdy kuJ AYfrY~s Zlq sn[ iPr vI AsIN Awpxy Xqn nhIN C`fy[ mYN AwpxyDrm-pu`qr s. kulbIr isMG dy lVky s. rmndIp isMG ƒ lY ky 10 sqMbr,2014 ƒ gurdwspur igAw[ au~QoN kwhƒvwn dI bs lY ky bbyhwlI dI nihr dwpul lMG ky krIb 9:30 vjy AsIN nvW ipMf phuMcy[ Gr dw pqw nw hox krkyAsIN au~QoN kwPI A`gy cly gey[ au~Qy A`gy 80 ku swl dI mwqw AwpxIAW m`JWƒ svwr ky aunHW dw gohw-kUVw kr ky aunHW dw QW su`kw kr rhI sI[ sUrj dIitkI Asmwn v`l ƒ Aw rhI sI[ rmn ny aus bIbI ƒ ikhw, AsIN sRIAMimRqsr qoN Awey hW, AsIN aunHW dy prvwr ƒ imlxw hY jo nvMbr, 1984 ivcjMmU ivc ShId ho gey sn[ auh D`up qoN A`KW ’qy h`Q nwl auhlw kr ky AwKxlgI “vy puq! aunHW dI koTI ipCy rih geI[ auh pihlI koTI aunHW dI hI hY[”g`l sux, aus dw DMnvwd kIqw qy ip`Cy v`l muV gey[ AsIN aus koTI kol phuMcyqW koeI GMtI nhIN sI[ AsIN gyt KVkwieAw[ keI vwr BweI swihb AwK kyAvwzW vI id`qIAW[ iPr d`bdy pYrIN AsIN A`gy ƒ hoey qW dubwrw Avwz id`qI,BweI swihb! Gr koeI hYgw? trYktr nwl bMinHAw kuqw BONkx l`gw[ aus kuqydI Avwz sux ky AMdroN 20-25 swl dI nOjuAwn lVkI bwhr AweI[ mYN siqsRI Akwl bulw ky pu`iCAw ik ShId s. sqnwm isMG dw Gr iehI hY, jo nvMbr1984 jMmU ivc ShId hoey sn[ aus ny hW jI AwK ky ikhw, Aw jwE! lMGAwau[ swƒ aus ny TMfw iplwieAw[ mYN pu`iCAw, pu`q! Gr ivc koeI v`fw hYgwjo aunHW dI ShIdI bwry jwxkwrI dy sky? aus ny d`isAw ik, “ShId s.sqnwm isMG dy dwdI jI d`s skdy hn ies bwry[ pr auh ies smyN iksy dImrg ’qy Awpxy mwieky (pyky) gey gn[ auh hI kuJ ds skdy hn[ iPr mYN qyrmn ibnW koeI gl kIiqAW aunHW dI koTI qoN bwhr Awey[ bwhr AwauNidAW hIShId s. sqnwm isMG dy v`fy Brw jI imly[ mYN Piqh sWJI kr ky pu`iCAw,qusIN s. sqnwm isMG dy Brw ho? aunHW ny AwiKAw, hW jI[ ies qoN pihlW ikmYN kuJ pu`Cdw auh lVkI kihMdI, “qusIN kwhly nw pvo[ AsIN slwh kr kyquhwƒ sB kuJ d`sWgy[” mYN aunHW nwl hor koeI g`l nw kIqI[ lwDUpur jwx dw

Page 52: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 52 nvMbr 2015

rsqw pu`iCAw qW aunHW dy d`sx Anuswr AsIN ijs QW b`s iv`coN auqry sI, au~QoNhI lwDUpur jwx leI b`s imlxI sI[ mYN DMnvwd krky qur ipAw[

iPr lwDUpur jwx vwlI bs ivc bYT ky mYN iehI socdw irhw ik ies bcIƒ kI pqw ik jUn, 1984 qy nvMbr, 1984 dw drd kI hY? ieh qW auhIjwx skdy hn ijnHW ny ieh sMqwp Awpxy ipMfy ’qy hMFwieAw hY, ijnHW ƒ golIAWnwl BuMinAw igAw, ijaUNidAW hI A`g lw ky swV id`qw igAw[ jy koeI A`g qoNbcdw bwhr inkldw qW duSmxW v`loN p`Qr mwr-mwr ky QWeyN hI aus dIizMdgI dw s&r qm kr id`qw igAw[ iehI socW dI auDyV-bux huMdI rhI[

lwDUpur phuMc ky iek bIbI ƒ pu`iCAw, “BYx jI ie`Qy sv: mnjIq isMGspu`qr sohx isMG dw Gr ikhVw hY jo nvMbr 1984 ivc jMmU ShId hoey sn?auh kihMdy, “auh swhmxy glI dy AKIr ivc aunHW dw Gr hY[ aunHW dw Gr bxirhw hY[ ies smyN mkwn A`D FihAw hoieAw hY[ auh imsqrI isMG ny[” mYN‘DMnvwd’ AwK ky glI v`l ho quirAw[

AsIN au~Qy phuMcy qW aunHW dy mkwn bxwaux leI lybr lgI hoeI sI[ au~Qyiek bzurg AOrq qy A`DKV aumr dw Swied aus dw puqr kMm krvw rhy sn[mYN qy rmn ny siq sRI Akwl bulw ky Awpxy Awaux dw mnorQ d`isAw[ iPrpuCx ’qy pqw lgw ik auh bzurg AOrq s. mnjIq isMG dI mW hY ijs dw nwmbIbI krqwr kOr hY[ auh A`DKV aumr dw s. mnjIq isMG dw Brw hY--mihMdr isMG[ mYN aunHW ƒ puiCAw ik aus drdnwk vyly dw koeI cSmdId gvwhjW s. mnjIq isMG dI pqnI jW koeI hor jo ies smyN swfy nwl koeI g`l krsky[ auh kihMdy, beI pqnI qW ausy vyly hI ieQoN clI geI sI[ Awpxw swrwihswb-ikqwb mukw ilAw aus ny[ myry pu`Cx ’qy aunHW d`isAw ik aus dw nwmrxjIq kOr hY[ bIbI krqwr kOr iek haukw ijhw Br ky kihMdI ik “vIr jI,kI d`sW? jy auh swfy kol rih jWdI qW poqy-poqIAW nwl idl qW lgwrihMdw[ XwdW Bu`l jwxIAW sn mnjIq dIAW[ pr cMdrI ny qW Gr vI vMfwilAw[bs! hr Adwlq ivc swfy i^lwP ibAwn idMdI rhI[ Awpxy PrzW qoNAvyslI auh sB kuJ Bu`l geI[” ieMnw AwK ky g`lW krdI bIbI mYƒ pu`CxlgI, vIr jI! prSwdw Ckxw hoxw qusI? mYN ikhw DMnvwd quhwfw bhuq-bhuq,AsIN Awpxw prSwdw nwl ilAwey hW[ aunHW dy bhuqw zor lwaux ’qy mYN mMnigAw[ prSwdw Ckdy-Ckdy aus bIbI ny AwpxIAW hMJUAW BrIAW A`KW ƒkeI vwr pUMiJAw[ prSwdw-pwxI Ck ky mYN iPr Awpxw Aglw svwl bIbI qoNpuiCAw ik koeI srkwr vloN shwieqw imlI? auh kihMdI, mnjIq dI pqnI dy

Page 53: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 53 nvMbr 2015

nwm ’qy 2 lK rupey dw cY~k AwieAw sI[ aus iv`coN PYslw hoieAw ik 40hzwr mwqw-ipqw ƒ id`qw jwvygw[ zmIn Awid dI kwgzI kwrvweI mgroN30 ku hzwr rupey swƒ imly[ mYN aunHW ƒ hOslw idqw[ aus dI duK BrI khwxI^qm nhIN ho rhI sI[ pr swƒ AglI mMizl leI kwhlI sI[ iPr mYN qy rmnny Piqh sWJI kr ky DMnvwd kIqw qy musqPwpur jwx dw rwh pu`iCAw[ s.mihMdr isMG swƒ Awpxy motrsweIkl ’qy ibTw ky jI. tI. rof ’qy C`fAwieAw[ aus ny AwiKAw, bwpU jI gurdwspur qoN hI musqPwpur dI bs imlxIhY[ mYN aus ƒ iPr ‘SukrIAw’ ikhw qy au~QoN musqPwpur jwx dI b`s dI aufIkkrn l`gw[ kuJ icr mgroN hI b`s Aw rukI Aqy AsIN b`s ivc svwr ho gey[mYƒ hYrwnI hoeI ik A^bwrW ivc musqPwpur ipMf dw nwm ‘msqUAwxw’iliKAw hoieAw hY[ Yr! iesy BulyKy kwrn AsIN vfwlw bWgr jwx dI bjweyiek A`fw ipCy msqUAwxw hI bs ivcoN auqr gey[ au~Qy kwPI puC-igC qy jdo-jihd mgroN iek isMG imilAw qW auh dsx l`gw, bwpU jI ieQy iksy 1984 dyShId dw prvwr nhIN hY[ kuJ icr bwAd aus ny Awpxw &on k`iFAw Awpxyiksy jwxU ƒ nMbr imlwieAw qy g`l kIqI ik quhwfy ipMf koeI s. rqn isMGnwm dy ShId dw prvwr rihMdw hY? A`goN aunHW jvwb id`qw ik hW[ iPr ausisMG ny swƒ smJwieAw ik bwpU jI, qusIN Agly ipMf jwE[ au~Qy ShId s.rqn isMG spu`qr s. cyqn isMG PormYn dw prvwr rihMdw hY[ mYN aus dwDMnvwd kIqw Aqy Agly A`fy leI b`s ivc bYT igAw[

fwkKwnw vfwlw bWgr musqPwpur phuMc ky AsIN ShId rqn isMG dwGr pu`iCAw qW pqw lgw ik glI ivc pihlw mkwn C`f ky dUjw Gr ShIdrqn isMG dy prvwr dw hY[ AsIN CotI ijhI kirAwny dI dukwn dyKI qy vfy gytau~qy ‘ShId rqn isMG’ dy nwm dw p`Qr ligAw sI[ AsIN gyt KVkwieAw qWAMdroN 18-19 swl dw lVkw bwhr AwieAw[ aus ny swƒ AMdr Awaux leIikhw, mYN puiCAw, puq, Gr ivc koeI vfw hYgw ijs koloN mYƒ nvMbr 1984 dIjwxkwrI pRwpq ho sky? auh kihx lgw, hW jI, myry nwnI jI Gr hn[ mYN aunHWƒ bulwauNdw hW[ auh ShId s. rqn isMG dI pqnI ƒ bulw ky ilAwieAw[ mYƒpqw l`gw ik auh lVkw ShId rqn isMG dw dohqrw hY[ mYN aunHW dI pqnIbIbI joigMdr kOr nwl glbwq SurU kIqI[ ieMny ƒ aunHW dw bytw s. gurmuK isMGvI Aw igAw[ mYN Awpxy mMqv Anuswr g`lbwq jwrI r`KI qy pu`iCAw ik iesswrI Gtnw ƒ qusIN AKIN dyiKAw? aus ny A`KW bMd kr leIAW[ iPr bolI “hWBwA jI! sB kuJ mYN Awpxy A`KIN dyiKAw hY[ swfy mkwn gurduAwry dy swhmxy

Page 54: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 54 nvMbr 2015

hI sn[” aus ny A`KW KolHIAW[ ibnHW ruky kihx l`gI ik, “bhuqI mMdBwgIGVI sI auh[” mYN pu`iCAw ik Awm crcw hY ik sRI gurU nwnk dyv jI dy pRkwSpurb ƒ mnwaux leI sMgq dw iek`T kwPI sI gurduAwrw swihb ivc[ auhswrI sMgq gurduAwrw swihb dy AMdr Gyr leI geI[ aus ny AwiKAw, “vIrjI! au~Qy AYs.fI.AYm AwieAw qy kihx lgw, gurduAwrw swihb ’qy hmlw hoxvwlw hY[ mYN soc rhI sI ik AYs.fI.AYm. ƒ prmwqmw ny dyvqw rUp kr kyByijAw hY[ pr auh qW jmdUqW dw numwieMdw ho ky is`KW leI mOq dw pYZwmilAwieAw sI[ kihMdy, gurduAwrw swihb iv`coN swmwn k`F lE[ ies leIAsIN sRI gurU gMRQ swihb dw suK-Awsx kr ky mrXwdw Anuswr vwk lYx lgysI ik ieMny ƒ hI hjUm Aw igAw[ hjUm ƒ dyK ky AMdr jo is`K sn, aunHWgurduAwrw swihb dw drvwzw bMd kr ilAw[” mYN aunHW dI g`l qoVidAWpuiCAw ik AMdr ku`l ikMny is`K sn, aunHW au~qr id`qw, ku`l 18 is`K AMdrmOjUd sn[ drvwzw bMd dyK ky hjUm ny bwrI qoV ky A`g lwaux vwlw pwaUfrAMdr su`itAw[ iPr bldI A`g AMdr vgwh mwrI[ zihrIlw DUMAW AMdr PYligAw[ keIAW dy k`pVy sV gey[ qVPidAW ny gyt KoilHAw qy bwhr inkly[auDroN hjUm ny ie`tW-p`QrW dI brswq kr id`qI[ aunHW d`isAw ik au~Qy nyVlylok vI hjUm nwl rl gey[ fWgW-soitAW nwl mwr-mwr ky 16 is`K ShId kridqy[ aunHW iv`coN bs do is`K hI cMgI iksmq nwl bc sky[ mYN pu`iCAw ik jo doisK bcy sn mYN aunHW ƒ imlxw cwhuMdw hW[ koeI AYfrYs jW &on nMbr hYgw? auhkihMdI, nhIN jI, mYƒ aunHW bwry kuJ nhIN pqw[ aunHW dy d`sx Anuswr aus qoNbwAd kriPau lg igAw sI[ ies leI koeI Gr qoN bwhr nhIN inkldw sI[mYN pu`iCAw ik koeI Bog dI rsm kIqI iksy ny? aunHW d`isAw ik AsIN 25 kuqwrI^ dy krIb pMjwb Awpxy ipMf Aw gey sI[ koeI vI Bog jW AMiqm ArdwsnhIN kIqI geI[ AsIN hux swl bwAd Gr ivc hI brsI mnwauNdy hW[ mYN iPrsvwl pu`iCAw ik sQwnk srkwr v`loN koeI nkdI shwieqw imlI sI? aunHWikhw ik srkwr vloN shwieqw imlI sI 3 lK rupey dI[ swfw grIn kwrf vIbixAw hoieAw hY[ aus vyly SoRmxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ny vI swfI mddkIqI sI[ iPr mYN QoVHI dyr ruk ky pu`iCAw ik ShId bIr isMG pu`qr sUrIAwipMf qy fwkKwnw glgwlVI, izlHw gurdwspur dw p`kw pqw iml skdw hY?aunHW au~qr idMidAw ikhw ik aunHW dy prvwr dw au~Qy koeI nhIN jo quhwƒjwxkwrI dyvy[ s. suirMdr isMG pu`qr pRIqm isMG bwry aunHW ƒ pu`iCAw[ aunHWikhw ik auh qW pMjwb qoN bwhr rihMdy hn[ aunHW dw koeI Aqw-pqw nhIN[

Page 55: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 55 nvMbr 2015

TIk hY vIr jI idlI vI swfy BYx BrwvW nwl bhuq kuJ vwpirAw[ aunHW nwl vIhmdrdI hY[ AsIN vfwlw bWgr qoN Awaux jwx dw irkSw kIqw sI[ mYN qyrmn irkSy ’qy svwr ho ky vwps vfwlw bWgr phuMcy qy btwlw jwx vwlI b`sPVI qy iPr au~QoN btwly phuMc ky sRI AMimRqsr Awaux vwlI b`s ivc svwr hogey[ qkrIbn 7:30 ku vjy mYN Gr phuMc igAw[

ShId hIrw isMG pu`qr muKqwr isMG ƒ Cpy AYfrYs Anuswr l`Bx dwbhuq Xqn kIqw[ pr gur nwnk pury dI bjwey A^bwr ivc gurnwm purwCipAw sI[ iesy qrHW glI kyAwvw vwlI dI QW glI syKvW vwlI iliKAw sI[do-iqMn vwr gyVy mwrn qoN bwAd AsIN gurdwspur izlHy ivc kuJ prvwrW ƒimlx gey[ s. rqn isMG dy GroN swƒ pqw ligAw ik Asl ivc aus ngr dwnW gur nwnk purw hY, gurnwm purw nhIN[ iPr AsIN imqI 28 sqMbr, 2014ƒ svyr 11:30 vjy au~Qy phuMcy[ au~QoN mYN iek nOjvwn ƒ pu`iCAw, bytw glIsyKvW vwlI ik`Qy hY? aus ny ikhw, glI syKvW vwlI nhIN bwpU jI ie`Qy glIkyAwvW vwlI hY[ kol bYTy bzurg ny Awpxy swQI ƒ pu`iCAw, “pMifq jI, ijnHWbwry ieh pu`C-ig`C kr rhy hn, auh quhwfI glI dy hn?” aus pMifq nypihlW swfy v`l vyiKAw[ iPr d`sx lgw, hW jI auh swhmxy glI ivc pMjvWGr ShId hIrw isMG hurW dw hY[ AsIN DMnvwd kih ky glI v`l ƒ qur pey[

Gr mUhry phuMcy qW bwhrlw drvwzw qW Ku`lHw sI[ myry Avwz dyx mgroNiek BweI swihb bwhr Awey[ mYN Piqh sWJI kr ky aunHW ƒ Awpxy Awaux dwkwrn d`isAw[ aunHW ny swƒ AMdr Awaux leI ikhw, ibTwieAw[ iPr cwh-pwxI iplwieAw[ g`lW-bwqW SurU hoeIAW[ pqw l`gw ik aunHW dw nwm s.kuldIp isMG hY Aqy auh ShId hIrw isMG dy Brw hn[ mYN aunHW ƒ ikhw ik mYƒivsQwrpUrvk jwxkwrI cwhIdI hY, aunHW dI ShIdI bwry . . .[ ieMny ƒ ShIdhIrw isMG dI supqnI AweI qy siq sRI Akwl kih ky bYT geI[ mYN aunHW dIpqnI bIbI AmrjIq kOr ƒ puiCAw ik hIrw isMG dI ShIdI ikvyN hoeI? auhik`Qy sn? auh Ajy kuJ boly vI nhIN sn ik BweI kuldIp isMG jI AwKx l`gy,“BwbI jI, qusIN rihx idE, qusIN jldI Bwvuk ho jWdy ho!” auh kihMdy, bwpUjI, sB qoN pihlW AY~s. fI. AYm AwieAw[ mYN puiCAw AY~s. fI. AYm. kOx sI?muslmwn jW ihMdU? kihMdy Skl qoN bMgwlI lgdw sI[ sRI gurU nwnk dyv jI dypRkwS gurpurb hox krky kuJ sMgq pihlW hI gurduAwrw swihb dy AMdr sI[hor vI Aws-pws dy is`K gurduAwrw swihb ivc Aw gey[ Ajy suK-Awsxkrn qoN pihlW vwk lYx l`gy sI[ ieMny ƒ hjUm Aw igAw[ jdoN ieh hmlwvr

Page 56: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 56 nvMbr 2015

Awey aus smyN mYN Aqy myry ipqw s. muKqwr isMG jI kuAwtrW qoN bwhr sI[rOlw sux ky AsIN vI gurduAwrw swihb v`l ƒ dOVy[ pr moV ’qy phuMcidAW hIau~Qy dukwndwrW ny swƒ ikhw, “ ieh quhwƒ vI mwr dyxgy, qusIN Bj jwE ieQoN,cly jwE jldI[” mYN qy ipqw jI au~QoN vwps kuAwtrW v`l dOVy qy au~pr jw kygurduAwrw swihb v`l dyKx l`gy[ jdoN AsIN kuAwtrW v`l Aw rhy sI swƒpQr-ietW mwry gey[ myry Un vih irhw sI[ gurduAwrw swihb ivc bcy ro-kurlw rhy sn[ hjUm ny drvwzw BMinAw[ pr koeI pyS nw jWdI vyK ky aunHW nyiek iKVkI qoN Ag lgw ky cuAwqI AMdr sut idqI[ gurduAwrw swihb dI C`qqoVn leI bMb dI vrqoN vI kIqI geI, pr ivArQ[ AMdr A`g PYl rhI sI[iPr isMGW slwh kIqI ik AwpW lMgr vwly bwlty, kVwhIAW, pqIly Awidisr ’qy rK ky bwhr inkl jWdy hW[ pr ieh vI nwmumikn sI[ iPr kuJ smyNipCoN AMdroN swry isK vwro-vwrI hQ KVHy kr ky bwhr vl ƒ Awey[ aunHW dy hQKVHy dw mqlb sI ik swfy kol koeI hiQAwr nhIN[ AsIN mukwblw nhIN krnw[iPr swirAW ƒ gurduAwrw swihb dy ivhVy ivc ibTw ilAw igAw[ ietW, pQr,srIey, rwfW Awid nwl kut-mwr kIqI geI[ cIk-ichwVw pY irhw sI[ iksy ƒkuJ smJ nhIN Aw irhw sI ik kI ho irhw hY? QoVHI hI dyr ivc gurduAwrw swihbdw ivhVw lwSW dy Fyr ivc bdl igAw[ myrI qW aumr aus vyly CotI sI, mYNibtr-ibtr Jwk irhw sI nwly roeI jwvW[ myry ipqw jI vwr-vwr gurduAwrwswihb jwx ƒ kwhly pYx pr mYN aunHW dIAW lqW ƒ icMbVI jwvW ik ipqw jI, nwjwieE, jy quhwƒ kuJ ho igAw qW swfw kI bxygw? auDr swry isKW ƒ mOq dy Gwtauqwrn mgroN hjUm ny BMgVw pwieAw[ AwpxI KuSI zwihr kIqI[ pQr mwr-mwr ky 3-4 vjy qk inSwn swihb vI qoV id`qw igAw, ieh swrw kuJ svyr11:30 vjy qoN lY ky Swm 6:00 vjy qk cldw irhw[

iPr mYN kuldIp isMG ƒ puiCAw, beI au~Qy iksy ny mdd nhIN kIqI? iksyny hwA dw nwArw mwirAw ik nhIN? aunHW AwiKAw, “nw bwpU jI, sgoN sQwnklok vI rl gey sI nwl[ iksy ny koeI hwA dw nwArw nhIN mwirAw[ sB cup-cpIqy dyKI gey[ aus smyN iek Pwier ibRgyf dI g`fI vI sI hjUm nwl[gurduAwrw swihb ivc Ag lgI sI pr Pwier ibRgyf vwly swhmxy Awrwm nwlbYTy sn[ mYƒ qW l`gdw hY ik ieh Pwier ibRgyf hjUm dI rwKI leI hI nwlAweI sI[” mYN Awpxw Aglw pRSn aunHW ƒ puiCAw, AMdr kul ikMny isK sn?aunHW 18 isMGW ivcoN 2 bcy sn[ mYN aunHW ƒ vI imlxw cwhuMdw hW[ koeI AYfrY~siml skdw hY? aunHW d`isAw bwpU jI iek aunHW iv`coN myrw hI Cotw Brw sI, aus

Page 57: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 57 nvMbr 2015

dw nwm s. bIr isMG hY[ aus dy pt ’qy golI lgI sI[ bhuq Un vih cukw sI[golIAW mwr-mwr ky P`tV kr id`qw sI[ bIr isMG ƒ hspqwl iljwx leIijs fYm ’qy auh kMm krdw sI, au~QoN hI g`fI mMg ky ilAWdI sI[ Swm 6:00vjy qoN bwAd hI aus ƒ hspqwl lY ky gey[ 2-3 mhIny ielwj c`ldw irhw[auh hux flhOzI kMm krdw hY[ Swm 8 vjy kriPaU lg igAw sI[ ipqw jI ƒhspqwl qoN vwpsI vyly POjIAW ny Gyr ilAw[ sB kuJ d`sx ’qy aunHW POjIAWny kriPaU kwrf bxw id`qw qW ik Awaux-jwx sOKw ho sky[ qkrIbn 12 GMtykriPaU l`gw irhw[ gurduAwrw swihb ivc jo isMG ShId hoey aunHW dy imRqksrIr sB POj lY geI[ iksy vI prvwr ƒ lwS nhIN id`qI geI[ AMiqmsskwr dw qW kuJ pqw nhIN, bs Pu`l hI id`qy gey ku`ijAW ivc pw ky[ kuJicr ip`CoN iPr kuldIp isMG kihx l`gy, “jo isMG kvwtrW ivc rihMdy sn,aunHW ƒ mwrn leI vI hjUm ny pwxI vwlI myn tYNkI ivc zihr imlw idqw[ prlokW dy rOlw pwaux ’qy pqw lgw, AsIN iksy ny vI pwxI nhIN pIqw[ auh pwxInw vriqAw igAw[ bs bwpU jI iPr 15-16 idnW bwAd AsIN pMjwb Awgey[ iqMn swl ikrwey ’qy rhy[ irSqydwrW dI shwieqw nwl Awpxw Gr vIbxw ilAw[” iPr mYN puiCAw ik auQoN dI srkwr ny koeI shwieqw kIqI? koeImdd imlI sI? aus ikhw “hW jI 8 ku swl bwAd iksy ny kys kIqw qW 3 lKrupey imly sI[ bwpU jI 1984 eI: vyly hwlwq bhuq ^rwb sn[ swfw lwlkwrf vI bixAw pr Ajy koeI muAwvzw nhIN imilAw[ hW s`c . . . auh dUjwisK jo izMdw bicAw sI, aus smyN aus dw nwm Kjwn isMG sI[ auh reIAw, sRIAMimRqsr dw rihx vwlw sI[ aus dy isr ’qy gihrI s`t v`jx kwrn aus dIXwd-SkqI clI geI[ do-FweI swl qk idmwZI ielwj c`ldw irhw[ TIkhox mgroN kMm-kwr SurU kIqw[ pr A&sos! iek hwdsy ivc aus dI mOq hogeI[ bwpU jI! aus smyN gurduAwry ivc iek Cotw b`cw vI sI[ aus dw nwmBuipMdr isMG spuqr s. jsvMq isMG bwrwmUlw kSmIr dw rihx vwlw sI[ ausivcwry ’qy vI iksy ny qrs nw kIqw[ aus dw vI kql kr id`qw igAw sI[swƒ bIr isMG ny d`isAw ik aus smyN hjUm iv`coN iek bMdw sB lwSW dIAWnbzW vI cY~k krdw sI ik koeI bicAw qW nhIN[ ieh sB kuJ suxidAW-d`sidAW rUh kMb jWdI hY[” mYN soc irhw sI ik swfy sux ky hI lUM-kMfy KVHy horhy hn pr ijnHW ’qy ieh sB vwpirAw auh qW prmwqmw hI jwx skdw hY, kIbIqI hovygI? iksy vI dirMdy ny rox-kurlwaux dI Awvwz nhIN suxI[ iksy ƒvI ieh SYqwnI Kyf-KyfidAW fr nw l`gw[

jMmU dy ShId prvwrW ƒ imlx leI mYN Aqy myrw poqrw gurdwspur izlHy

Page 58: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 58 nvMbr 2015

ivc imqI 14 AkqUbr, 2014 ƒ gey[ AsIN ShId rqn isMG spu`qr lwlisMG iDAwnpur, fwkKwnw nrUlw ƒ imlx dw Xqn kIqw[ A^bwr ivc iesnwl koeI izlHw nhIN sI iliKAw igAw[ AsIN BweI gurmuK isMG spu`qr s.rqn isMG qoN pqw kIqw ik ieh prvwr dwixAWvwlI ipMf dy hn[ aunHW ikhwik ieh ipMf gurdwspur Aqy btwly dy ivckwr hY[ AsIN gurdwspur jw kyimMnI b`s dy iek kMfktr ƒ pu`iCAw ik AsIN dwixAWvwlI ipMf jwxw hY . . .ik`Dr ƒ pYNdw hY? auh kihMdw, beI bwpU jI dwixAWvwlI ƒ jwx vwlI koeIis`DI b`s nhIN imldI[ aus dy d`sx Anuswr pihlW siTAwlI ipMf phuMc kydUsrI b`s btwly jwx vwlI b`s ’qy bYT ky rsqy ivc ipMf phuMcy[

bu`Fw kot jdoN AsIN b`s iv`coN auqry qW swhmxy hI iek ShId POjI dIXwd ivc gyt bixAw sI qy aus au~pr iliKAw vI hoieAw sI[ A`Dw kuiklomItr A`gy gey qW iek ikswn pwxI lw irhw sI[ AsIN aus ƒ puiCAw ikAsIN ShId rqn isMG dy Gr jwxw hY[ auh kihMdw ik pqw nhIN p`kw ik aunHWdw prvwr ieQy rihMdw hY jW nhIN[ pr qusIN s. jrnYl isMG tWgyvwlw (jYlw)bwry pu`iCE iksy ƒ[ Swied koeI shwieqw iml sky[ A`gy qur ky kuJ dUrI ’qykuJ bzurg zmIn ’qy prnw ivCw ky qwS Kyf rhy sn[ mYN aunHW ƒ jYly bwrypuiCAw[ aunHW d`isAw ik ie`QoN K`by h`Q ƒ moV muV ky jYlw tWgyvwly ijs ƒmrzI pu`C ilE[ au~Qy iek kirAwny vwlI dukwn ’qy pu`iCAw qW pqw l`gw ikau~Qy kol bYTw hI bzurg jrnYl isMG tWgyvwlw hY[ auh 80 ku swl dw bzurgsI[ QoVHw-QoVHw mINh pY irhw sI[ ies krky aus ny bMd gly vwlw svYtrpihinAw sI[ h`Q ivc iek sotI vI sI[ myry d`sx mgroN aunHW au~qr id`qw ikmYN nhIN jwxdw aunHW ƒ pr mYN quhwƒ aunHW dw mobweIl nMbr idvw skdw hW[auh sotI dy shwry au~T KVoqw qy qurn l`gw[ mYN soicAw ik Swied ieh AwpxypoqirAW jW hor iksy irSqydwr qoN nW-pqw pu`C ky d`s dyx[ pr auh swƒAwpxy guAWFI s. mihMdr isMG dy Gr lY gey[ AwKx lgy ik ienHW nwl rqnisMG dy prvwr dI g`fI sWJI hY[ ie`QoN quhwƒ jwxkwrI iml skdI hY[ aunHW qoNpqw l`gw ik ShId rqn isMG dw prvwr qW ihmwcl pRdyS ivc rihMdw hYikauNik aunHW dI ivDvw pqnI au~Qy nOkrI krdI hY[ aunHW dw nwm bIbI bIr kOrhY[ mYƒ ShId rqn isMG dy spu`qr s. ieMdrjIq isMG dw mobweIl nMbr vIid`qw igAw[ mgroN mYN jdoN sRI AMimRqsr Aw ky sMprk kIqw qW myrI g`l bIbIbIr kOr nwl vI hoeI[ pr aunHW ny mYƒ koeI vI gl d`sx qoN Awnw-kwnI kIqI[aunHW ny spSt rUp ivc koeI vI jvwb nhIN idqw[ kihx qoN Bwv sihXog nhINid`qw[ pr ShIdW dy prvwrW ƒ l`Bx dy myry Xqn jwrI rihxgy[

Page 59: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 59 nvMbr 2015

iSvngr (vYSwlI ibhwr) dy is`KiSvngr (vYSwlI ibhwr) dy is`KiSvngr (vYSwlI ibhwr) dy is`KiSvngr (vYSwlI ibhwr) dy is`K

-s. jgmohn isMG*vYSwlI izlHy ivc pYNdw iSvngr qKq sRI ptnw swihb qoN 52

iklomItr dI dUrI ’qy hY[ ptnw swihb qoN gMgw ndI ’qy bixAwmhwqmw gWDI syqU pwr krn mgroN AsIN hwjIpur phuMcdy hW[ iPrAsIN ipCly zmwny ivc gMDk ndI dy iknwry Kws AMqrrwStrI bMdrgwhlwlgMj v`l vDdy hW[ lwlgMj jl-mwrg rwhIN nypwl, Fwkw Aqyklk`qw bMdrgwhW nwl juiVAw hoieAw sI[ AMqrrwStrI vpwr leIies dw joV rMgUn, XUrp Aqy dunIAw dy hor dySW nwl vI sI[ cwr-pMjiklomItr Agy jw ky ie`k sw&-suQry vwqwvrn ’c v`isAw SWq ipMfiSvngr AwauNdw hY[ iesy izlHy ivc pYNdy vYSwlI puils stySn ADInmwDopur rwm post Awi&s hyT ieh ipMf AwauNdw hY[ ies izlHy dw mu`Kd&qr hwzIpur ivKy pYNdw hY[ jdoN AsIN vYSwlI nyVy mtwieAw pMcwieqhyTW AwauNdy ies gumnwm ipMf ivc phuMcy qW swfy mn ivc iek AjIbhlcl jI hox l`gI[

ies ipMf ivc isK BweIcwry nwl sMbMiDq pYNqI qoN cwlI Gr hn,ijs dI AbwdI qkrIbn iqMn sO lokW dI hY[ nIlI, hrI, lwl, sMqrIqy hor rMgW dIAW dsqwrW nwl sjy ienHW ivc kuJ is`K pMj kkwrW dyDwrnI vI hn[ aunHW ivc keI KyqIbwVI dy vK-v`K ikiqAW ivc ru`Jynzr Aw jWdy hn[ auh ie`QoN dy mMny-pRmMny ikswn hn[ KyqI ƒ smripqhox kwrn sQwnk vsnIkW leI ieh imswl hn[ iSvngr dI mh`qqwmyrI nzr ’c audoN AweI jdoN ptnw swihb dy syvwdwrW dy nwl-nwlpUrbI Bwrq dy SihrW-- durgwpur, Awsnsol, brnpur Awid dy gurduAwrwswihbwn dy syvwdwrW nwl myrI AwpxI jwx-pCwx hox lgI[ mYƒ lMbIKojbIn Aqy pUrbI Bwrq Kwskr ibhwr dy is`KW nwl vDyry myl-imlwpkwrn ibhwr dy vK-vK ielwikAW dy vMn-suvMnqw vwly ipCokV dIQoVI-bhuqI smJ Awaux lg peI sI[ aunHW dIAW glW sux ky swfwmwx vD jWdw hY[ ie`Qy phuMc ky mYN Awpxy smwj dy zrUrI ih`sy koloN aunHWdy Awpxy AMdr smoeIAW purwxIAW XwdW nwl juVy jubwnI ik`sy iek`Ty

*13/3 (Gill Apartment) Mall Road, Kolkata-700080; M: 098310-59675

Page 60: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 60 nvMbr 2015

krny SurU kr idqy[ ienHW smUihk XwdW dw tIcw purwxy Aqy vrqmwnivc inrMqrqw sQwipq krnw hY[ Awpxy ies BweIcwry ƒ BivK ivcdunIAw dy is`K BweIcwry nwl joVnw zrUrI hY[

auh dsdy hn ik auh KyqIbwVI krn vwly kurmI vrg nwl sMbMDr`Kdy hn[ aunHW dI jwxkwrI muqwibk aunHW dy vfyry vpwr krn leIgujrwq bwrfr nwl l`gdy isMD qoN Awey sn[ do Brw- s. su`Kw isMG Aqys. mohr isMG 18vIN sdI dy A`D qoN bwAd ie`Qy Aw ky vsy sn[ s. su`KwisMG dy AOlwd nhIN sI[ ies leI A`j dy is`K s. mohr isMG dy vMSjiv`coN AwKy jWdy hn[ aunHW dw bMswvlI dw KrVw d`sdw hY ik nO qoN dspIVIAW qoN auh ie`Qy v`s rhy hn[ ieh ho skdw hY ik s. mohr isMGjW aunHW dy auqrwiDkwirAW ny kurmI vrg dIAW iesqrIAW nwlivAwhk sMbMD sQwipq kIqy hox[ aunHW Anuswr auh gMDk ndI qoN do-iqMn iklomItr dUr v`sy ipMf ieimRqpur qoN Awey sn[ ieh pqw SoRmxIgurduAwrw pRbMDk kmytI (sRI AMimRqsr) nwl cwlHI swl purwxw sMprkp`qr-ivhwr 960 kRm Anuswr drj hY[ AsIN gurduAwrw swihb qoNkeI is`K BweIcwry dy GrW qk dI sYr dw bhuq AnMd mwixAw[ AsINie`Qy Aw ky KuS sI[ ieh kihxw glq nhIN ik purwxI is`KI vsyibAWdI Koj ny swfy AMdr KuSI dI lihr pYdw kr id`qI[s. su`Kw isMG qy not :-s. su`Kw isMG qy not :-s. su`Kw isMG qy not :-s. su`Kw isMG qy not :- ijnHW lokW nwl mYN gl kIqI aunHW ny disAwik s. suKw isMG aus smyN ptnw swihb dy mhMq sn[ igAwnI POjw isMGdw 1969 eI: ivc ‘gurmiq pRkwS’ ivc CipAw iek lyK vI BweI suKwisMG bwry jwxkwrI idMdw hY[ ijs ivc iSv ngr dw nwm nhIN hY, prs. suKw isMG dw muzPrngr nwl sMbMD disAw igAw hY[ jy ieh sc hYqW ieh ho skdw hY ik ieh auhI mhwn Aqy au~Gy isK ivdvwn igAwnIsuKw isMG hn ijnHW ny sRI gurU goibMd isMG jI dy izMdgI dy sPr bwryiliKAw hY, ijs dw nwm hY ‘guriblws pwqSwhI dsvIN’[ BweI kwnHisMG nwBw muqwbk BweI suKw isMG qKq sRI ptnw swihb ivKy gMRQI sn[aunHW ny ‘suKmxy Cky’ ƒ iekTw kr ky dsm gRMQ ivc joiVAw[ ies ƒ‘Kws bIV’ jW ‘srbloh’ dy nwm nwl jwixAw jWdw hY[ pMifq qwrw isMGAnuswr ‘srbloh’ ptnw swihb dy gMRQI BweI suKw isMG dI hI rcnw hY[aunHW ny mMinAw hY ik sRI gurU goibMd isMG dy jIvn au~pr ieh gRMQ iksyaudwsI swD qoN jgnnwQ dy jMgl qoN imilAw hY (ieh jgnnwQ dy jMglbwry gl spSt nhIN hY, ho skdw ieh jMgl jgnnwQ pUrI dy Aws-pws

Page 61: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 61 nvMbr 2015

hovy)[ ies dI rcnw dw AMdwzw sMn 1719 eI: jW sMmq 1776 ibkRmIikhw jWdw hY[ pMjwbI XUnIvristI pitAwlw vloN CwpI iensweIklopIfIAwAw& isK iriljIAn AYNf klcr qoN pqw cldw hY ik BweI suKw isMGny ‘dsm gRMQ’ dw nvW aulQw kIqw[ ies ƒ ‘nvIN bIV’ ikhw jWdw hY,pr ieh mMinAw jWdw hY ik ieh pRmwixk nhIN hY[

isK ivSv koS ivBwg pMjwbI XUnIvristI pitAwlw vloN CpI Aqys. hrbMs isMG vloN sMpwidq iensweIklopIifAw Aw& isKIzm (dUsrwBwg) ny BweI suKw isMG ptnw swihb Aqy kysgVH vwly ƒ iek hI S^sIAqdisAw hY[ ieQy iliKAw hY ik, “suKw isMG ny gurU goibMd isMG dI izMdgIdw vrxn ‘gurU iblws pwqSwhI dsvIN’ ivc kwiv rUp ivc kIqw hY[

1768 eI: ivc sRI AnMdpur swihb ivKy AKOqI nweI jwq ivcjnmy ieh mhwn kvI ny isK Drm ApxwieAw Aqy isrP 29 swl dIaumr ivc 1797 eI: ivc ieh kMm pUrn kIqw[ ienHW dI kivqwpMjwbI nwloN ibRj BwSw ivc vDyry hY, pr ilKq gurmuKI ivc hY[ iesdI rcnw bwry BweI su`Kw isMG ƒ qKq sRI ptnw swihb ivc syvw krdyhoey supnw AwieAw sI[ aunHW idnW ivc auh rozwnw sMgqW ƒ Drm dwiviKAwn idAw krdy sn[ jldI hI aunHW ny ptnw swihb Cf id`qwAqy sRI AnMdpur swihb rihx lgy[ au~Qy hI aunHW ny ‘gurU iblws’mukMml kIqw Aqy 1838 eI: ivc auh Akwl clwxw kr gey[ BweIsu`Kw isMG dy ‘gurU iblws pwqSwhI dsvIN’ rwhIN aus vkq dy drpySrwjnIiqk Aqy ieKlwk dy vrqwry dI bVI fUMGweI nwl Koj kIqI hY[aunHW hwlwqW qoN jwxU krvwieAw hY ijnHW krky sRI gurU goibMd isMG jIƒ jbr Aqy zulm dy i^lw& qyg cu`kx dI loV peI[ aunHW ny ies ivcsRI gurU goibMd isMG jI v`loN 1699 eI: vwlI vYswKI ’qy kIqI ‘KwlsydI swjnw’ ‘KMfy dI pwhul’ Aqy Kwlsy BweIcwry v`loN sMklp dISurUAwq vyrvy pUrvk jwxkwrI idqI hY[ gurU jI dy nWdyV swihb ivKyAKIrly idnW dw ivsQwr nwl vrxn vI imldw hY[vYSwlI Aqy lwlgMj dw muFlw ieiqhws:-vYSwlI Aqy lwlgMj dw muFlw ieiqhws:-vYSwlI Aqy lwlgMj dw muFlw ieiqhws:-vYSwlI Aqy lwlgMj dw muFlw ieiqhws:- vYSwlI purwqn vyly qoNieiqhwisk mh`qv vwlw mMinAw hoieAw Sihr sI[ ieh A`j au~jiVAwhoieAw hY[ ies mhwn Sihr ’qy dunIAw dy do purwqn DrmW (jYn Aqybu`D) dw bVw v`fw pRBwv sI[ vYSwlI ivc siQq kolUAw ivKy mhwqmwbu`D ny Drm dy AKIrly aupdyS id`qy sn[ ies Gtnw ƒ Xwdgwrbxwaux leI bwdSwh ASok ny qIsrI sdI ivc Awpxy mShUr Syr rUpI

Page 62: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 62 nvMbr 2015

QMmW iv`coN iek QMm ie`Qy bxwieAw sI[ bu`D dy mrn qoN sO swl bwAdvYSwlI ivc dUsrI v`fI boDI sBw AwXoijq kIqI geI[ ies dI Xwdivc do sqUp sQwipq kIqy gey[ jYn Drm dw ArMB vI vYSwlI ivc hIhoieAw[ 527 bI. sI. ivc mhWvIr jYn dw jnm vI vYSwlI Sihr dybwhrI Bwg ivc hoieAw sI[ auh mu`Fly 22 swl dI aumr qk au~Qy hIrhy[ vYSwlI boDIAW Aqy jYnIAW leI qIrQ sQwn dw kyNdr bx igAw[ies leI ies ƒ Bgvwn mhWvIr dI ‘jnm BUmI’ qy Bgvwn buD dI‘krm BUmI’ ikhw jWdw hY[ ivdySI smwj leI vI ieh QW bhuqmh`qvpUrn bx cukI hY[ purwxy simAW ivc vYSwlI ilCvI gxrwj dIrwjDwnI sI[ ies ƒ vwizAn rwjsMG mhwznpd ivc qkrIbn CyvINsdI bI. sI. ivc lokqMqr dI pihlI audwhrn vjoN jwixAw jWdw hY[ies ielwky dy Awspws keI ieiqhwisk nzwry dyKx ƒ imldy hn[

lwlgMj gMDk ndI dy K`by iknwry qy siQq hY[ boDI pwlI swihqivc ies dI pCwx isMiGAw bMdrgwh vjoN hoeI hY[ ieh jmInI Aqyjl-mwrg nwl cMgI qrHW juiVAw hoieAw hY[ XUrp dy vpwrIAW ny iesielwky dI vpwrk mhq`qw ƒ smiJAw[ klk`qw dw sMsQwpk jObcwrlok lwlgMj nyVy isMiGAw ivKy nIl dw kwrKwnw KolHx ivc moFIsI[ ieh Sihr nypwl v`l jwx vwly lWGy krky Aihm bx igAw sI[18vIN sdI ivc ieh vpwr Aqy auqpwdn dy Kws kyNdr vjoN au~Brcu`ikAw sI[ ies Kyqr qoN k`pVw, Sorw, rySm, cInI, APIm, nIl,DWq vsqW, KyqI-bwVI dy AOzwr, qlvwrW, FwlW, ikSqI inrmwx, qylauqpwdn vrgIAW Kws vsqW dw auqpwdn Aqy vpwr huMdw sI[ gMgwndI nwl juiVAw hox krky ies dI AihmIAq ivc hor vI vwDwhoieAw[ lwlgMj A`j dunIAw ivc dUjy SihrW qoN keI kwrnW krkyip`CV igAw hY[ jl-mwrg rwhIN vpwr dw pqn, KyqI qy auqpwdn dyqrIikAW ivc bdlwE Aqy lokW dw kMmW ivc pUMjI nw lgwauxw AwidpCVyvyN dy muK kwrn hn[ ptnw swihb dy nyVly SihrW ijvyN hwjIpurAqy muz`Prpur dI qr`kI nwl ies dI vpwrk rwjnIiqk Aqy smwijkmh`qqw dw G`t jwxw Aqy kudrqI kihr ijvyN BUcwl, hVH vI ies ƒipCWh D`kx ivc izMmyvwr hn[

keI purwxy isK ieiqhws dy soimAW qoN pqw cldw hY ik vYSwlIizlHy dy nvyN auBrdy Sihr hwzIpur ivc ptnw swihb vloN qurdy, gMgw pwrkrdy hoey sRI gurU nwnk dyv jI ny ies ielwky dw dOrw kIqw sI[ ieh iek

Page 63: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 63 nvMbr 2015

vpwrk kyNdr bx igAw sI, jo imtI dy brqn, kpwh dIAW vsqW AqySory leI mShUr sI[ aus smyN ptnw swihb purwxy pwtlIpuqr dy Qyh ’qyKVw ipSwck Sihr sI[ hwzIpur iqrhut izlHy dw iek Kws Sihr sI[ieQy nypwl qoN Aw rhI gMDk ndI, gMgw ndI nwl imldI sI[ ptnwswihb dI iek vwr iPr bwdSwh Syr Swh sUrI Aqy Akbr dy rwj smyNmhqqw vDx lgI[ sRI gurU qyg bhwdr jI dI Xwqrw smyN ptnw swihbpwtlIpuqr vWg hI Swn nwl cmikAw Aqy Bwrq dy mMny hoey SihrW ivcoNiek bx igAw sI[ isK idRStIkox qoN iSvngr isKW dy Aihm qKq sRIptnw swihb qoN bhuq nyVy hY[ iSvngr dy Awm vsnIk vI iSvngr dygurduAwrw swihb ƒ bhuq Kws mMndy hn[ iek vwr ieQoN dy iekpwrlImYNt mYNbr ny ies gurduAwrw swihb ƒ boDI Aqy jYnI qIrQ sQwnWdy mhqvpUrn dwiery ’c Swml krn dw suJwA vI idqw sI[ ieQoN dyswry DrmW dy lok Awps ivc fMUGy BweIcwry, iekswrqw Aqy AwpsIivSvws dy sUqr ivc gMFy hox dy nmUny dI Jlk pyS krdy hn[auqpqI Aqy sQwnk vwsI ibhwrI BweIcwry nwl irSqw:-auqpqI Aqy sQwnk vwsI ibhwrI BweIcwry nwl irSqw:-auqpqI Aqy sQwnk vwsI ibhwrI BweIcwry nwl irSqw:-auqpqI Aqy sQwnk vwsI ibhwrI BweIcwry nwl irSqw:-dUsry sQwnW qoN ie`Qy Awey is`KW dw AslI smW Aqy mOkw iksy ƒ vI TIkqrHW nhIN pqw[ ijvyN pihlW crcw kr cuky hW, ieh gl iPr BweI su`KwisMG vl clI jWdI hY[ ienHW dI jIvn-SYlI pUrI ibhwrI qrIky dyAnuswr hY[ ieh sQwnk aup BwSw vwzIkw boldy hn[ ieh mYQlI AqyBojpurI BwSwvW dw imSrx hY[ vwzIkw nwm pihly simAW dy mMny hoeyvYSwlI lokqMqr dy vwzYn qoN ilAw igAw hY[ ienHW BwSwvW dy nwl auhihMdI cMgI bol lYNdy hn Aqy pMjwbI vI smJ lYNdy hn[ ienHW iv`coN keIgurbwxI dIAW gurmuKI ’c ilKIAW ilKqW ƒ cMgI qrHW pVH vI lYNdyhn[ auh mwnv ivigAwn muqwibk kurmIAW dy vDyry nyVy hn[ ieh Cotyikswn hn, jo ik sbzIAW augwauNdy hn[ aunHW dI jIvn-SYlI Aqyirvwz kurmI siBAwcwr vwly hn[ aunHW dy ivAwh Awpxy smwj dyAMdr hI huMdy hn[ jdoN iksy kurmI smwj dI lVkI dw ivAwh is`KlVky nwl hovy qW auh lVkI is`K bx jWdI hY, iesy qrHW jdoN koeI is`KlVkI dw ivAwh kurmI lVky nwl hovy qW auh ihMdU bx jWdI hY[ iesqrHW dy smwijk ruJwn keI puSqW qoN c`ldy Aw rhy hn[ ienHW is`KW AqykurmIAW ivc keI qrHW dIAW smwnqwvW hn[ mYƒ lMby smyN qoN ibhwrIsmwj ƒ nyiVEN dyKx dw mOkw imilAw hY[ Kws kr kurmI smwj nwlsMbMiDq lok bhuq Bly Aqy cMgIAW AwdqW vwly hMudy hn[ auh Awpxy

Page 64: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 64 nvMbr 2015

mwlkW pRqI bhuq iemwndwr huMdy hn[iSvngr dy sQwnk iqauhwr ijvyN gurpurb, dIvwlI Awid bhuq

auqSwh qy joS nwl iekTy ho ky mnwey jWdy hn[ gurpurb dy smyN hor DrmWnwl sMbMiDq lok bVy cwA nwl iSvngr dy gurduAwrw swihb ivc isKWdIAW Dwrimk srgmIAW ’c ihsw lYNdy hn[ lMgr dI pRQw rwhIN isKWvloN gurU swihb dy mnuKqw, brwbrqw Aqy Akwl purK dy sunyhy ƒ AwmlokW qk lY ky jwx dw Aihm zrIAw bx jWdw hY[ ienHW dy pMjwb nwlkoeI ivvwihk sMbMD nhIN hn[ pr iPr vI ieh pMjwb ƒ AwpxI jnm-BUmI mMndy hn[ ies dw kwrn hY sRI AMimRqsr ivKy sRI hirmMdr swihbAqy sRI Akwl qKq swihb dw hoxw[ ieh isKW dw sB qoN pivqr qIrQsQwn hY[ hor isKW dI qrHW auh vI sRI Akwl qKq swihb dy hukmnwmymMnx leI hmySW qqpr rihMdy hn, cwhy dunIAw dy iksy vI ihsy ivcikauN nw hox[ Awpxy gurU sRI gurU gMRQ swihb jI dI bwxI ƒ smJx leIaunHW ’c gurbwxI, gurmiq Aqy gurmuKI isKx dI ipAws hmySW rihMdIhY[ ieQoN dy isK smwijk Aqy rwjnIiqk qOr ’qy hmySW sucyq rihMdy hn[audwhrn vjoN ieMjInIAr s. iqRlok isMG mtwieAw gRwm pMcwieq dysrpMc sn[ ‘rotI bytI dI sWJ’ ƒ muK rKidAW ienHW dw sQwnkBweIcwry nwl fMUGw Aqy inGw irSqw hY[ iek pwsy rotI dI sWJ Aqy dUjypwsy isKW Aqy ihMdU bytIAW dy ivAwhW dI sWJ[ ieh vI ho skdw hY ikieQoN dy sQwnk isKW ’qy gurU swihbwn dIAW isiKAwvW dw gihrw AsrsI[ isKI dy pswry dw ihsw bx ky aunHW nw-isrP smwijk ruqby AnuswrqrkI kIqI blik smwj ’c AwpxI iezq Aqy Swn ivc vwDw vIkIqw[ aunHW Awpxw jIvn isKI isiKAwvW nwl hMFwieAw hY[ Kwlsy dIinSwnI ƒ brkrwr riKAw hY[ 1984 eI: dy kwly idn vI ies Kyqr dISWqI Aqy AwpsI BweIcwry dy qwxy-bwxy ƒ ivgwV nhIN sky[ ieQy koeImwnisk fr nhIN sI[ isK ieQy pUrI qrHW suriKAq sn[ aunHW dw guAWFnwl iksy iksm dw vYr nhIN sI[

keI isK ieQoN dy bylsr blOk ’c pYNdy ipMf nwgvw ivc rih rhy hn[aunHW dw ipCokV vI iSvngr vwilAw vWg hI sI[ iSvngr Aqy Aws-pws dy isKW dI AwpxI vKrI KwsIAq hY[ aunHW dw pwlx-poSx AqyAwly-duAwly dw pRBwv ienHW dI bxqr Aqy S^sIAq ivc idsdw hY[ ienHWvloN sjweI dsqwr ƒ sQwnk smwj ’c Brosy dw pRqIk mMinAw jWdw hY[

cldw . . .cldw . . .cldw . . .cldw . . .

Page 65: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 65 nvMbr 2015

gwgr ’c swgr-- 56

vIrvwr rwhIN gur aupdySvIrvwr rwhIN gur aupdySvIrvwr rwhIN gur aupdySvIrvwr rwhIN gur aupdyS

-fw. ieMdrjIq isMG gogoAwxI*vIrvwir vIr Brim Bulwey] pRyq BUq siB dUjY lwey]Awip aupwey kir vyKY vykw] sBnw krqy qyrI tykw]jIA jMq qyrI srxweI] so imlY ijsu lYih imlweI] (pMnw 841)

AsIN vwr sq bwxI ƒ AwDwr bxw ky siqgurW dw b^iSAw aupdyS qy lokivSvwsW dw mMQn kridAW ies dI isK siBAwcwr dI idRStI qoN ivcwr kr rhy hW[AsIN vIrvwr pRQwie siqgurW vloN bKSI isiKAw ƒ mMnxw hY Aqy Brm iqAwgxy hn[

‘mhwn koS’ Anuswr vIrvwr ƒ ibRhspiqvwr ikhw hY[ ‘sMiKAw koS’ ivcibRhspiq dI ivAwiKAw ieauN hY, “ies ƒ ArbI ivc muSqrI qy AMgryzI ivcJupiter dyviqAW dw gurU mMinAw igAw hY[ irgvyd ivc ibRhspiq auh dyvqw hY, jolokW dIAW AwhUqIAW dyviqAW ƒ phuMcwauNdw Aqy riKAw krdw hY[ iesy leI iehdyviqAW dw pRoihq mMinAw igAw hY[ iek QW ies ƒ dyviqAW dw ipqw BI vrxnkIqw igAw hY[ pOrwixk smyN ies ƒ iek irKI smJx l`g pey sn Aqy ieh nwmibRhspq qwry leI klipAw igAw[” ‘sm ArQ koS’ ivc vIrvwr dw smwnArQISbd gurvwr qy ibRhspiq hY[ auNj vIr dw ArQ bhwdr, XoDw, SUrqÍ vwlw qy BweIvI hY Aqy kivqw dy nON rsW ivcoN iek rs vI hY[

Bgq kbIr jI dI bwxI ivc vIrvwr leI Sbd ‘ibRhspiq’ hI hY[vIrvwr pRQwie Bgq jI dw aupdyS hY:

ibRhspiq ibiKAw dyie bhwie] qIin dyv eyk sMig lwie]qIin ndI qh iqRkutI mwih] Aihinis ksml Dovih nwih] (pMnw 344)

Bwv ibRhspiq (vIrvwr) ibiKAw (mwieAw) dy pRBwv ƒ mnuK pRBU dy gux gw-gw ky rohV idMdw hY qy qIin dyv (mwieAw dy iqMny dyvqy) Bwv mwieAw dy iqMn guxW ƒiek pRBU (dI Xwd) ivc lIn kr idMdw hY[ jo lok pRBU ƒ ivswr idMdy hn, auh mwieAwdIAW iqRguxI ndIAW ivc hI goqy KWdy hn qy idn rwq (Aihinis) mMd krm krdy,pwpW dI mYl qoN mukq nhIN huMdy Bwv mlIn mq ƒ pRBU isPqI nwl DoNdy nhIN hn[

hux iek pwsy vIrvwr pRQwie auprokq aupdyS hY Aqy dUjy pwsy swfy lokivSvwSW dI g`l krIey qW ‘vIrvwr’ ƒ cMgw idn nhIN smiJAw jWdw[ iesidn BYxW Awpxy Brw ƒ GroN nhIN qordIAW[ ieh vI AMD ivSvws hY ik vIrvwrdy ivCiVAW vIrW dy iPr CyqI imlwp nhIN huMdy[ ies idn irSiqAW-nwiqAW ivcjwxw vI cMgw nhIN smiJAw jWdw[ lok muhwvrw hY :

vIrvwr nw jweIey lMmy, BwvyN Gr bih rhIey inkMmy[*Kwlsw kwlj, sRI AMimRqsr[ mo: +9198159-85559

Page 66: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 66 nvMbr 2015

vIrvwr sbMDI ieh vI ivSvws hY ik ies idn d`Kx idSw v`l jwxw SuBhY[ ieh vI mnwauq hY ik vIrvwr vDIk hwdsy huMdy hn[ ieh vI Brm hY ikvIrvwr kpVy nhIN Doxy cwhIdy, ieh mYl ip`qrW ƒ jWdI hY[ vIrvwr iek BrwvwlI BYx isr nhIN DoNdI, jy Dovy qW pwxI dw iglws Br ky r`Kxw qy &ldwr pOdyƒ pw dyx nwl iehdy mMdy pRBwv qoN bcx dw klipq qrIkw vI imiQAw hY[vIrvwr ikDry APsos krn jwxw vI cMgw nhIN smiJAw jWdw[ auNj dUjy pwsy‘ibRhspq gRih’ Su`B mMinAw jWdw hY[

kuJ ielwikAW ivc vIrvwr ƒ pIrW dw vwr vI kihMdy hn[ Swied iesykrky pIrW dIAW drgwhW jW kbrW au~pr dIvy bwlx dI BrmI lokW dI prMprwhY[ keI ies idn dw vrq ibRhspqI gRih dy kRoD qoN bcx leI r`Kdy hn[ iehvI Brm hY ik vIrvwr dw vrq r`iKAW bu`DI qyz huMdI hY Aqy ies idn pIly rMgdIAW vsqUAW KwxIAW qy dwn krnIAW cMgIAW mMnIAW jWdIAW hn[ im`Q AnuswribRhspq dy r`Q dw nwm ‘nIiq GoS’ hY, ijs ƒ A`T pIly rMg dy GoVy iKcdy hn[ho skdw hY pIly rMg dIAW vsqW Kwx qy dwn krn dw Brm ie`QoN pYdw hoieAwhovy[ kuJ AMD ivSvwsI lok mnokwmnwvW dI pUrqI leI s`q vIrvwr vrq r`Kdyhn[ ibprvwdI soc Anuswr ies idn KMf, hldI, GoVw, pIlw Anwj, lUx, dwlColy, puKrwj Awid dwn krn dw vI ivDI-ivDwn hY[ ies qrHW dIAW v`K-v`KielwikAW ivc hor vI Brm-ivcwrW ho skdIAW hn[ pr is`K smwj ƒ qWsiqgurW qoN bilhwry jwxw cwhIdw hY, ijnHW ielwhI bwxI rwhIN aupdyS b^S kyswƒ idnW-vwrW dy BrmW qoN mukq kIqw hY[ jykr koeI gurU nwnk nwm lyvw AjyvI iesy iQq, vwr dy Brm ivc hY qW aus ƒ icMqn krnw cwhIdw hY[

ie`Qy swfI jo lVIvwr ivcwr hY Aqy jo qIsry pqwSwh jI ny vIrvwr rwhINaupdyS b^iSAw hY, auh gurbwxI dIAW pwvn sqrW ies inbMD dy ArMB ivcid`qIAW geIAW hn:-

“vIrvwir vIr Brim Bulwey] . . . ]”hy BweI! vIrvwr rwhIN vIr (hƒmwn Awidk) bvMjw bIrW ƒ pRBU ny

Btkxw ivc pw ky mwieAw dy moh ’c BulweI r`iKAw Aqy swry BUq-pRyq vI mwieAwdy moh ivc lwey hoey hn[ gurbwxI ivc ‘BUq’ dI sMigAw ieh vI hY :

kbIr jw Gr swD n syvIAih hir kI syvw nwih]qy Gr mrht swrKy BUq bsih iqn mwih] (pMnw 1374)

iesy qrHW gurbwxI ivc pyRq dI sMigAw ieh hY:hir Bgiq Bwv hIxM nwnk pRB ibsrq qy pRyqqh] (pMnw 706)

AglIAW pMkqIAW dy Bwv-ArQ hn ik ieh pRBU ny Awp hI pYdw kIqy qykrqy qyrI hI tyk hY[ hy pRBU! sB jIv-jMq qyrI Srn hn, auhI mnu`K qYƒ imldwhY ijs ƒ qUM Awp hI ikrpw kr ky Awpxy nwl imlWdw hY[ ies leI AsINvIrvwr dy iksy Brm ivc nhIN pYxw, sgoN gurbwxI au~pr Brosw r`Kxw hY[

Page 67: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 67 nvMbr 2015

AkqUbr 2015 dw bwkI:

20 vIN sdI dw mhwn jrnYl jrnl hrbKS isMG20 vIN sdI dw mhwn jrnYl jrnl hrbKS isMG20 vIN sdI dw mhwn jrnYl jrnl hrbKS isMG20 vIN sdI dw mhwn jrnYl jrnl hrbKS isMG

-pRo. ikrpwl isMG bfUMgr*Akwl purK ikrpw krn ik ijs kSmIr dI smisAw ƒ jrnl hrbKS

isMG h`l krnw locdy sn, swfy rwStrI nyqw ies dw koeI suKd Aqy svYmwxvwlw h`l krn qW jo dohW dySW ivckwr duSmxI Kqm hovy Aqy lokW AMdrAwpsI pRym, ipAwr, sdBwvnw Aqy BweIcwrk sWJ kwiem ho sky[ kSmIrsm`isAw dw snmwnXog h`l hI dohW dySW dy ivkws Aqy KuShwlI dw jwmn bxskdw hY[ ieho hI iek Adu`qI SrDWjlI hovygI, aunHW POjI shIdW ƒ ijnHW nyAwp qW ShIdI jwm pI ilAw (jW srIrk qOr au~qy nkwry ho gey) prMqU AwpxydyS dI gYrq, gOrv Aqy srh`dW ƒ AWc nhIN Awaux id`qI[

fw. rijMdr kOr jI ny lYPtInYNt jnrl hrbKS isMG nwl ivSyS ieMtrvIaUkIqI[ ijs bwry auh ilKdy hn ik “lYPtInYNt jnrl hrbKS isMG dwA^bwrW ivc CipAw stytmYNt jo aunHW ny jblpur is`K rYjImYNt dy juAwn jo sRIhirmMdr swihb au~qy hoeI POjI kwrvweI smyN AwpxIAW CwauxIAW qoN sRIAMimRqsr ƒ c`l pey sn[ aunHW au~qy ho rhy kort mwrSl ivc id`qw sI, auhpVH ky myrw idl kIqw ik jnrl swihb ƒ iml ky aunHW dI is`K rYjImYNt pRqIpUrI jwxkwrI lvW[ jnrl swihb ƒ lBx l`igAW bVw AOKw hoieAw[ idlIdy pMQk hlikAW ivc jnrl hrbKS isMG dw iksy ƒ AYfrYs hI nhIN pqw[pihlW iksy ny ikhw ik auh ihmwcl pRdyS cwihl gey hoey hn ijQy aunHW dw KuMBWdw Pwrm hY, auh nw lBy qW iPr ksOlI gey[ ksOlI Gr qy aunHW dw l`B ipAwpr Awp auh id`lI Awey hoey sn[ AMq srdwr KuSvMq isMG horW koloN aunHW dwpqw imilAw qy Gr vI iqMn GMty dI imhnq bwd imilAw[ Yr!”

fw. rijMdr kOr jI jnrl hrbKS isMG jI dy jIvn bwry ilKdy hn ik“jnrl hrbKS isMG jI SurU qoN A^Ir qk iek POjI jrnYl hn[ aunHW dwswdw drimAwny drjy dI SRyxI vWgUM jIvn hY[ Awp irtwier ho ky aunHW ny iksypYsy kmwaux dy DMdy ivc pY ky AwpxI jrnYlI dI Swn rolI nhIN qy AwpxysImq swDnW ivc hI Awpxw guzwrw clwauxw Xog smiJAw hY[ aunHW dI sB qoNv`fI sMpqI aunHW dIAW POjI jIvn dIAW XwdW qy aus vkq dIAW &oto qy momYNtoAwid hn[ ijnHW nwl aunHW dy bYTx dw kmrw BirAw hoieAw hY[ ies qoN ibnHW*swbkw pRDwn, SoRmxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr[ mo: +9199158-05100

Page 68: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 68 nvMbr 2015

bYTk ivc ikqwbW dI hwzrI aunHW dw pVHn dw SONk drswauNdIAW hn[ aunHW dyidl ivcoN Awpxy ispwhIAW vwsqy ipAwr Put Put inkldw hY[ ies krky auhirtwier hox qoN bwAd vI jblpur ivc is`K POjI BgOiVAW dy sbMD ivcgvwhI dyx gey sn[ kort mwrSl vwilAW ny pihlW aunHW dI gvwhI ivcrukwvt pweI sI ik auh mOky dy gvwh nhIN hn[ ies krky auh gvwhI iksqrHW dy skdy hn pr kort mwrSl dy kwƒn ivc hY ik jy koeI ivAkqI iksycIz dw mwihr hovy qW aus mwihr dI rwey kort mwrSl lY skdw hY[ jnrlswihb ny ikauN ik AwpxI izMdgI dy byhqrIn swl isK rYjImYNt nwl guzwry snies krky aunHW ƒ gvwhI dyx dw mOkw imilAw, ijs nwl shI q`q jnqw dyswhmxy Awey[ ies kort mwrSl ivc jnrl swihb cwr GMty bqOr gvwh dyboly[ ieh gvwhI zbwnI dyxI sI qy aus dI jo sMKyp rIport swƒ imlI auh‘sMq ispwhI’ dy pMinAW ivc v`KrI CwpI jw rhI hY[ jrnYl swihb dy zwqIqjrby dy AwDwr au~qy jo kuJ aunHW ny AYfItr ‘sMq ispwhI’ ƒ ikhw auh Q`lyid`qw jw irhw hY[”

suAwl: Awp POjI BgOiVAW dy islsly ivc jblpur gvwhI iks qrHWdyx gey sI qy Awp dw mUl mu`dw kI sI?

juAwb: mYN izMdgI dy byhqrIn swl is`K rYjImYNt dy juAwnW nwl guzwryhn[ mYN bqOr iek sYikMf lYPtInYNt dy is`K rYjImYNt ivc igAw sI, pUry vIhswl isK rYjImYNt dw krnl irhw hW[ ieqnw smW koeI vI ivAkqI is`KrYjImYNt dw krnl nhIN irhw[ mYN, ijqnw isK POjIAW dI mwnisk AvsQw ƒsmJdw hW auqnw koeI hor nhIN smJ skdw[ jdoN myrI gvwhI dI g`l kortmwrSl ivc c`lI qW ikhw igAw ik auh gvwhI dyx nhIN Aw skdw ikauN ikauh qy au~Qy hwizr nhIN sI pr kort mwrSl dy kwƒn ivc klwz hY ik mwihrdI rwey kort mwrSl ivc leI jw skdI hY[ mYN bqOr iek mwihr dy kortmwrSl A`gy pyS hoieAw sW[

suAwl: iPr quhwfI mwihr rwey kI hY?juAwb: iksy hwlq ivc vI &Oj drbwr swihb AMdr nhIN ByjxI cwhIdI

sI[ jy ienHW ny Pors AMdr ByjxI hI sI qW pulIs Byj idMdy[ isr& gurduAwryhI nhIN, iksy msIq jW mMdr AMdr vI &Oj nhIN ByjxI cwhIdI[ ieh TIk hYik BwrqI POj iblkul sYkulr hY pr &OjI juAwnW ƒ AsIN Awpxy Awpxy DrmWivc idRVH krdy hW[ Drm ivc idRVH krky hI AsIN lVweI ivc aunHW dI jwnlYNdy hW[ ijnHW juAwnW ƒ AsIN Drm ivc idRVH krdy hW jy aunHW dy Drm AsQwnau~qy hmlw hovygw qW auh brdwSq nhIN kr skxgy[ ikhVw isK Akwl qKq

Page 69: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 69 nvMbr 2015

swihb Fih FyrI krnw brdwSq kr skdw hY? iPr aunHW ƒ brW imlIAW ik&Oj pMjwb dy ipMf ipMf vV geI hY[ ieh auh iks qrHW brdwSq kr skdysn[ ijnHW is`KW ƒ AsIN Drm ivc prp`k krdy hW, Drm ivc prp`k krkyisK Drm dy nwm Qly aunHW dI jwn lYNdy hW[ is`K rYjImYNt dw isMbl hI ckr qyKMfw hY jo is`K Drm dw isMbl hY[ sRI gurU gRMQ swihb jI dI qwibAw auh shuMc`ukdy hn[ swfy is`K rYjImYNt dy cwr jMgI mImorIAl au~qy vI eyho KMfw c`krl`gw huMdw hY[ AsIN nOjuAwnW ƒ ApIl hI sRI gurU goibMd isMG jI qy Kwlsw pMQdI krdy hW[

suAwl: quhwfI rwey Anuswr srkwr ƒ drbwr swihb POj Byjx qoN rokxdI slwh dyxI iks dI izmyNvwrI sI?

juAwb: ieh izmyNvwrI cIP-AwP-AwrmI stwP dI sI[ ienHW rwjsIlokW ƒ kI pqw hY ik &Oj kI huMdI hY[ cIP AwP stwP ƒ sp`St SbdW ivcsrkwr ƒ smJwauxw cwhIdw sI ik drbwr swihb POj Byjx nwl myrI POjivc bgwvq auTygI[ myrI POj Krwb hovygI[ POjIAW dI Awps ivc kSIdgIvDygI[ jo &OjW drbwr swihb AMdr geIAW hn aunHW dIAW isK &OjW ivroDI hojwxgIAW[ jy koeI jurAq vwlw cIP huMdw qW aus ny srkwr ƒ TIk ies dyivruD kihxw sI[

jdoN ienHW ny drbwr swihb POj ƒ Byjx dw PYslw kr hI ilAw sI qWaunHW ny iksy is`K rYjImYNt dI XUint kmWfr btwlIAn kmWfr qy rYjImYNtkmWfr ƒ d`isAw hI nhIN[ aunHW ƒ Brosy ivc ilAw jWdw qW XUint kmWfrAwpxy Q`ly juAwnW dI iksy qrHW qs`lI krvwaux dI koiSS krdy[

suAwl: kI quhwfy ivcwr Anuswr XUint kmWfr Awpxy juAwnW dIqs`lI krvwky aunHW ƒ CwauxIAW C`f ky dOVn qoN rok skdy sn?

juAwb: POj ivc irvwj hY ik kmWfr ny drbwr lgw ky juAwnW dIAWiSkwieqW suxnIAW qy aunHW dI qs`lI krnI huMdI hY[ &OjI rvwieqW hI horhn[ &OjI APsr qy juAwn dw irSqw APsr dy mqihq vwlw nhIN huMdwmweI-bwp qy b`cy vwlw huMdw hY[ jvwn Awpxy mW-bwp vwgUM Awpxy APsr v`lhr vyly gweIfYNs leI dyKdw hY[ jvwn qy Awpxy APsrW koloN Awpxy zwqImsilAW bwry vI hr kdm au~qy slwh lYNdy hn[ bcw ikQy pVHwauxw hY, ivAwhik`Qy krnw hY Awid[ ijQy APsr isAwxy sn au~Qy aunHW hwlwq kwbU pw ilAw[isK BVky qy hr QW sn[ APsrW ny srkwr ƒ cMgw mMdw AwiKAw qy juAwnW ƒqslI idqI ik auh Awpxy juAwnW nwl hn aunHW ƒ vI bVw duK hoieAw hY[ auhAwp srkwr nwl inptxgy pr ies qrHW dOVn nwl kuJ nhIN bxnw Awid[

Page 70: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 70 nvMbr 2015

ijs qrHW vI hoieAw aunHW ny juAwnW dI qs`lI krvw leI qy hwlwq ivgVnnhIN id`qy[ pr bhuqIAW QWvW au~qy qy APsr hI dOV gey[ jy mweI-bwp hIdOV jwx Aqy jy b`cy koeI ZlqI krn qW aunHW dw ksUr hY[ rwmgVH ivc 23APsrW iv`coN 20 APsr dOV gey Aqy 10 jUn ƒ AYqvwr sI, is`K &Oj ivcAYqvwr dy AYqvwr iek`T huMdw hY auh gurduAwry hI nhIN vVy, aunHW dI ifaUtIbxdI sI ik gurduAwry Aw ky juAwnW ƒ TMfw krn dI koiSS krdy[ kortmwrSl qW ienHW APsrW dw cwhIdw hY jo AwpxIAW ifaUtIAW C`f ky dOVy[is`K jvwn qy ifaUtI C`f ky nhIN dOVy[

suAwl: ikhw jWdw hY ik rwmgVH bRgyfIAr purI POj ƒ rokx igAw qWaus ƒ POjIAW ny golI mwr id`qI sI?

juAwb: POjI juAwnW ny jwx buJ ky aus ƒ golI nhIN mwrI sI[ ieh qyglqI nwl v`j geI[ bRgyfIAr purI bVw vDIAw APsr sI[ myry Q`ly aus nybqOr sYikMf lYPtInYNt dy vI kMm kIqw sI[ auh myrw ey.fI.sI. vI irhw sI[ ausƒ is`K jzbwqW dI pUrI kdr sI[ juAwnW nwl aus dy bVy cMgy sMbMD sn[jvwn qy aus au~qy jwn idMdy sn auh qy glqI nwl mwirAw igAw[ POjI APsrjdoN dOV gey qW APvwh PYl geI ik dUjI XUint qoN POjIAW koloN aunHW (is`KW)au~qy hmlw kIqw jwvygw[ iPr auh vI AlmwrI ivcoN hiQAwr kFx lg pey[aunHW ny iek juAwn ƒ pihry au~qy KVw kr idqw[ bRgyfIAr purI AwpxI kwr lYky igAw[ juAwn ny “hlt” ikhw frweIvr ny byvkUPI kIqI aus qoN sjy pwsyg`fI moV leI[ AnwVI juAwn sI auh c`ldI kwr iv`coN bRgyfIAr ƒ pCwx nwsikAw Aqy aus ny brst mwr idqw ijs nwl bRgyfIAr purI, aus dy nwl iekhor isK APsr sI qy aus dw frweIvr jo isK sI, auh mwry gey[ jy kwr KVIkr lYNdy qy bRgyfIAr purI Awp bwhr Aw jWdw qW kdI suAwl hI nhIN auTskdw sI ik koeI juAwn aus ƒ golI mwr idMdw[ auh qy jvwnW ivc hY hI bVwnyk nwm sI[

suAwl: pr juAwnW ny AlmwrI iv`coN hiQAwr ikauN kFy?juAwb: mYN juAwnW ƒ p`uiCAw sI ik ieh hiQAwr kFx dI ikauN byvkUPI

kIqI, ies nwl qusW kI srkwr aultw lYxI sI? aunHW ikhw ik swƒ br imlIik ieMdrw gWDI ny PYslw kr ilAw hY ik swry is`K mwr dyxy hn[ nwl dIAWPOjI XUintW ny Aw ky mSIn gMnW nwl quhwƒ BuMn dyxw hY[ AsW ikhw kuiqAW dImOq ikauN mrIey, AsIN vI hiQAwr k`F leIey[ mrWgy qy lVky mrWgy[

suAwl: jy POj ƒ drbwr swihb AMdr jwx dw hukm iml igAw sI qWkI &Oj dw cIP POj ƒ drbwr swihb AMdr Byjx qoN ienkwr kr skdw sI?

Page 71: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 71 nvMbr 2015

juAwb: ikauN nhIN? ZYr-kwƒnI hukm ijs nwl dyS dI sur`iKAw ƒ^qrw pYdw ho skdw hY aus ivc rukwvt pwauxI cIP dw &rz bxdw sI[jnrl idAwl mYƒ imilAw sI qy mYN aus ƒ ikhw ik qYƒ drbwr swihb au~qyhmlw nhIN krnw cwhIdw sI[ auh kihx l`gw ik mYƒ hukm imilAw sI mYN kIkrdw? mYN aus ƒ ikhw ik qUM drbwr swihb au~qy hmlw nhIN krnw sI[ jyhVwhukm dyS dy ihqW ivc nw hovy aus qoN ienkwr krnw koeI ZYr-kwƒnI nhINhuMdw[

suAwl: jy qusIN ienHW idnW ivc cIP-AwP-stwP huMdy qW qusIN kIkrdy?

juAwb: mYN kdI drbwr swihb dy AMdr POj lY ky nhIN jwxw sI[ mYNsrkwr ƒ smJw dyxw sI ik ies dy is`ty bhuq mwVy inklxgy[

suAwl: kI swry rwjsI lIfrW ƒ POj dw koeI pqw nhIN huMdw?juAwb: ieh qy TIk hY ik swfy rwjsI lIfrW iv`coN bhuq Gt hn ijnHW ƒ

&Oj bwry pqw hY jW aunHW dy prvwrW iv`coN &OjI hn ijnHW qoN auh POj sbMDI smJskx pr keI rwjsI lIfr vI ieqny isAwxy huMdy hn ik g`l Pt smJ jWdyhn[ aunHW iv`coN iek lwl bhwdr SwSqrI sI[ mYN ikhw krdw hW Coty jyhysweIz ivc bhuq v`fw AwdmI r`b ny smyitAw hoieAw sI[ auh jdoN homminstr sI qW aus dw myry nwl vwh ipAw[ iPr jdoN 1964 ivc kSmIrivc ieMniPltrytr Awey qW mYƒ vystrn kmWf au~qy lgwieAw igAw[ mYƒikhw igAw ik mYN ienHW ieMnPltrytr dw sPwieAw krW[ mYN ikhw ik ieh myrwkMm nhIN qusIN pulIs ƒ kho, auh ieh kMm kry mYN qy ij`QoN ieh ieMniPltrytrAwauNdy hn auh rsqw bMd kr idAWgw qW ieh Awpy hI kwbU Aw jwxgy[ieMniPltrytr AwauNdy hn qy lokW dy GrW ivc vV jWdy hn POj dw ieh kMmnhIN ik GrW iv`coN ieMniPltrytr l`BdI iPry ieh pulIs dw kMm hY[ auhAwpxw kMm kry[ mYN hwjI pIr au~qy kwbU pw ilAw[ Awaux jwx dw rsqw rukigAw qy ieMnPltrytr ijQy sn au~Qy hI db gey qy pulIs ny Awpxw kMm kIqw[

suAwl: kI kdI AYsw vI hoieAw hY ik &OjI hwlwq Anuswr qusW kdIauqilAW dw hukm bdlvwieAw hovy?

juAwb: 1965 dI lVweI vyly pwiksqwn ny kSmIr dy CMB jOVIAWsYktr ivc hmlw kr id`qw[ au~Qy phwVI pozISn AYsI hY ik au~Qy swfI POjleI lVnw AOKw sI[ mYN ikhw mYN ieQy nhIN lV skdw mYƒ isDw lhOr ’qy hmlwkrn dyE qW ik pwiksqwn ƒ lwhOr bcwaux vwsqy eyQoN &Oj ip`Cy bulwauxIpvy[ mYƒ auqly kihx ik swfI ieqnI iqAwrI nhIN[ mYN ikhw ik ieh myrI

Page 72: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 72 nvMbr 2015

izmyvwrI hY ij`qxw mYN hY[ Aw^Ir lwl bhwdr SwSqrI ny ikhw ik ijs nylVHnw hY auh kihMdw hY ik mYN lwhOr ij`q skdw hW qW aus ƒ au~QoN hI lVHnidE[ myrI slwh mMnI geI qy nqIjw swirAW dy swhmxy hY[

suAwl: kI 1965 dI lVweI ivc quhwƒ srkwr v`loN ikhw igAw sI ikqusIN POjW ibAws qoN aury bulw lvo?

juAwb: nhIN srkwr v`loN mYƒ AYsw nhIN ikhw igAw sI[suAwl: srkwr v`loN nhIN qy iksy hor v`loN ikhw igAw hoxw hY?juAwb: mYN iek POjI hox dy nwqy irtwier hox qoN bwAd vI kuJ nhIN

kihxw cwhuMdw ikauN ik ieh POj dI AMdrUnI g`l hY[suAwl: ieh hux koeI Byq nhIN ieh swirAW ƒ pqw hY[ lwlw jgq

nrwiex ihMd smwcwr vwly ny mYƒ aunHW hI idnW ivc ies bwry disAw sI[ huxqusIN kyhVI g`l hY jo vwDU d`sxI hY? jyhVI g`l swirAW ƒ pqw hY auh Byq qyrih hI koeI nw igAw jo qusIN nhIN d`s skdy?

juAwb: srkwr ny mYƒ ies bwry kuJ nhIN ikhw sI[ jnrl cODrI nyikhw sI[ pr mYN ikhw ik mYN hirmMdr swihb qy qrn qwrn swihb dygurduAwry C`f ky ip`Cy Aw jwvW ieh myry koloN nhIN ho skdw[

suAwl: qusIN 1935 ivc BrqI hoey sI iPr qy kSmIr ivc jo 1947ivc lVweI hoeI sI, quhwƒ qy aus bwry vI jwxkwrI hoxI hY?

juAwb: hW! kSmIr au~qy jdoN pwiksqwnIAW ny hmlw kr id`qw sI qWsB qoN pihlW au~Qy cOQI is`K rYjImYNt geI sI[ aus qoN bwAd pitAwlw &stByjI geI sI[ is`K rYjImYNt dw pihlw kmWfr mwirAw igAw sI qY mYN aus qoNjw ky kmWf sMBwlI sI[

suAwl: qusIN is`K &Oj ivc hI rhy ho ik iksy hor &Oj dw vI quhwƒqjrbw hY?

juAwb: swfy vyly jyhVw APsr bxdw sI aus ƒ sB qoN pihlW gorw POjdI kmWf krnI pYNdI sI[ mYƒ vI pihlW skwtlYNf dy hweIlYNfr dI POj dIkmWf krnI peI sI[ mYN aunHW dI hwkI dI tIm bxweI sI[ (ijs dI aunHW ny&oto vI ivKweI) mYN kuJ dyr pMjwbI muslmwnW dI POj dI vI kmWf kIqI hY[

suAwl: isK POjIAW qy dUijAW ivc quhwƒ kI Prk mihsUs hoieAw sI?juAwb: is`K POjIAW dy mukwbly au~qy dUjy &OjI nhIN AwauNdy[ is`K Boly

Bwly huMdy hn qy quhwfy leI jwn idMdy hn[ dunIAw ivc iek isr& is`K POjI hYjo ik APsr ƒ AwKdw hY, “swihb qUM ip`Cy ht jw qYƒ golI nw l`g jwey[”myry nwl Awp hoieAw hY ik lVweI dy mYdwn ivc iek jy.sI.E. Agy ho ky kihx

Page 73: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 73 nvMbr 2015

l`gw, “swihb ip`Cy hto, A`goN golI Aw rhI hY[” Awpxy APsr dI jwn leIjwn kurbwn kr dyxI koeI mwmUlI g`l nhIN[ pRDwn mMqrI dI r`iKAw leI rKygey kmWfo vI jdoN golI c`lI qW swry AwpxI jwn bcw ky dOV gey[ iksy iekbMdy ny A`gy ho ky Awp golI Kw ky pRDwn mMqrI ƒ bcwaux dI koiSS nhIN kIqI[isK POj dy juAwnW ƒ ipAwr nwl rKo auh quhwfy Agy ho ky golI KWdy hn[ ienHWƒ mOq qy koeI cIz hI nhIN l`gdI[ myrI rYjImYNt dw koeI juAwn jy hux vI Awjwvy mYN aus ƒ pUry ipAwr nwl imldw hW[

suAwl: kdoN qy iks iks vyly POjI PrMt qoN BgOVy hoey sn?juAwb: 1962 qy 1965 dw qy mYƒ pqw hY ikauN ik mYN aus vyly POj ivc

sW qy 1971 ivc vI suixAw hY ik POjW dOVIAW sn[ 1962 ivc cIn dIlVweI vyly qy pUrw bRgyf kmWifMg APsr nirMjn pRSwid smyq dOV igAw sI[1965 ivc qy myrI kmWf Q`ly hI bQyrIAW POjW dOVIAW sn[ myrw hux ho rhykort mwrSl vwilAW ƒ kihxw hI ieh sI ik dyS dy POjIAW leI v`Kry-v`KryimAwr nw r`Ko[ jo POjI PrMt qoN AwpxI ifaUtI C`f ky dOVy sn aunHW ƒ qy koeIszw nhIN id`qI geI sI[ ieh is`K &Oj dy juAwn qy BVky hoey jzbwqW kwrndOVy hn jdoN ik auh APsr ijnHW ƒ auh Awpxw mweI-bwp smJdy sn auhpihlW hI dOV gey sn[

suAwl: is`K POjI qy isrP AwpxIAW CwauxIAW C`f ky dOVy sn[ iesihswb isr qy aunHW dw ksUr isrP iejwzq ibnW CwauxI C`fxw (AYbsYNtivdwaUt lIv) hI hoieAw[ POjI kwƒn dI vI, koeI ikqwb hoxI hY ijs ivcPrMt au~qoN ifaUtI C`f ky dOVn vwly qy ibnW iejwzq dy CwauxI C`fx vwilAWleI szwvW mukrr hoxIAW hn?

juAwb: PrMt qoN ifaUtI C`f ky dOVn vwilAW leI qy is`Dw hI PlwieMgskueyf koloN golI nwl aufw dyxw hY[ ieh hI qy myrw kihxw hY ik aunHW BgOiVAWƒ qy iksy kuJ ikhw nhIN sI[ nirMjn pRSwd ƒ isrP pYnSn au~qy Byj id`qwsI[ dUjy POjIAW ivruD ikauN kwrvweI nhIN hoeI sI, ieh qy POjI hYf kuAwrtrvwly d`s skdy hn[ pr BgOVy is`K POjIAW au~qy bgwvq dw kys bxwieAw jwirhw hY[ ieh iek ivqkry BirAw slUk hY[ Cu`tI qoN ibnW XUnt C`f jwxwbgwvq nhIN ikhw jw skdw[ AwrmI AYkt Anuswr ies dI szw hor hY[ iehvI ikhw jw irhw hY ik kuJ jy.sI.Ez. ny ienHW ƒ BVkw ky bgwvq krvweI hY[

suAwl: ieh iks qrHW ho skdw hY?juAwb: ieh hI qy myrw kihxw hY ik hr QW POjI au~T Kloqy, iksy ny ienHW

ivckwr koeI swizS nhIN kIqI[ pr ienHW is`K POjIAW ƒ qsIhy dy ky ieh

Page 74: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 74 nvMbr 2015

AKvwieAw jw irhw hY ik Plwxy sUbydwr jW hvwldwr ny swƒ BVkwieAw[aunHW ƒ qsIhy dy ky ibAwn ilKvw ky dsKq vI krvw ley[ POjI kort mwrSlqy Awm kichrIAW ivc Prk huMdw hY[ kort mwrSl vwly isrP j`j hI nhIN,jUrI vI huMdy hn ijnHW ny mulwzm dw Blw vI socxw huMdw hY qy ienswnI nwqyPYslw dyxw huMdw hY[ pr ienHW POjIAW nwl hor hI slUk kIqw igAw hY[bgwvq dw kys ienHW ivru`D bxdw nhIN qy dUjy kys XUint ’coN Cu`tI ibnW clyjwx dI szw koeI Kws nhIN iesy krky qy mYN kihMdw hW ik ienHW POjIAW dy G`tksUr kwrn ienHW ƒ vD szw id`qI jw rhI hY[

suAwl: quhwfy ivcwr Anuswr srkwr ƒ kI krnw cwhIdw sI?jvwb: myry ivcwr Anuswr qy ies &OjI gVbV ƒ bhuqI hvw nhIN dyxI

cwhIdI sI[ AMdr AMdr hI g`l Kqm kr dyxI cwhIdI sI[ QoVIAW bhuqIAWszwvW dy ky g`l rPw dPw kr idMdy[ g`l vDwauxI dyS dy ihqW ivc nhIN sI qynw hY[

suAwl: hux kI ho skdw hY?juAwb: hux is`K g`l Bulw ky hI g`l mukw skdy hn[ is`KW ƒ Awpxy

AiDkwr lYxy cwhIdy hn qy iesy dyS ivc AwpxI g`l mnwauxI cwhIdI hY[g`lW ivswirAW hI kuJ bxnw hY nhIN qy bhuq muSkl hY[

suAwl: id`lI dy &swdW smyN qusIN eyQy hI so[ quhwfy nwl kI bIqI?juAwb: eyQy bQyry Ju`gIAW JONpVIAW vwly bdmwS iek`Ty ho ky Awey

sn[ CotIAW CotIAW sotIAW qy srIey cuky hoey, “srdwrW ko mwr do,srdwroN ko mwr do[” XwrW-XwrW, bwrW-bwrW swlW dy muMfy vI qury iPrdysn[ myry Gr dy nyVy koeI nhIN AwieAw[ myry kol kwrbweIn sI, mYN koTy’qy clw igAw qy mYN AwpxI lVkI ƒ iek pwsy qy pqnI ƒ dUjy pwsybMdUkW dy ky ibTw id`qw mYƒ bQyry &on Awey ik golI nw clwieE[ mYNsoicAw ku`qy dI mOq qy mrnw nhIN pr myry kol hI koeI nhIN AwieAw[&swdW qoN bwAd mYƒ AYskwrt vwly nMdy dw &on AwieAw ik sB qoNpihlW gurduAwry murMmq kro qW ik jo ivDvw hn auh isr qy luko skxqy aunHW ƒ lMgr iml sky[ mYN pMdrHW lK ies kMm leI dyxw hY qusINAwpxy nwl jyhVw mrzI rK lvo[ mYN iek kmytI jyhI bxw leI do ihMdUvI nwl lY ley[ AsW iek hPqy ivc pMdrW l`K ruipAw vMf id`qw[id`lI ivc 287 gurduAwry swVy gey hn[ AsW 10, 10 hzwr dy nyVyqyVy dy ky ikhw ik isr lukwaux dI qy QW bxwE[

Page 75: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 75 nvMbr 2015

AkqUbr 2015 dw bwkI:

pwvn gurbwxI ivc ‘rhwau’ pd dw mh`qvpwvn gurbwxI ivc ‘rhwau’ pd dw mh`qvpwvn gurbwxI ivc ‘rhwau’ pd dw mh`qvpwvn gurbwxI ivc ‘rhwau’ pd dw mh`qv

-ig. joigMdr isMG*ipCly AMk ivc ‘rhwau pd’ sMbMDI ivdvwnW v`loN kIqI geI smu`cI ivcwr

dw q`q swr (incoV) ieh hY ik ‘rhwau’ hr Sbd dw kyNdrI Durw huMdw hY ijs ƒgwien krn smyN AsQweI bxw ky kIrqn dw Aqy ivAwiKAw krn smyN ies qoNBwv rhwau vwlIAW qukW qoN hI kQw-ivcwr dw ArMB krnw cwhIdw hY[

ijnHW SbdW ivc do vwr rhwau Awey hn auh kyvl iqMn Sbd hn[ ienHW iqMnWSbdW iv`coN do SbdW (isrIrwgu mhlw 1 – ACl ClweI nh ClY . . . Aqy gauVIcyqI mhlw 1 – muMdRw qy Gt BIqir muMdRw......) ivc Awey iek rhwau ivc pRSn Aqyiek rhwau ivc pRSn dw au~qr hY, ijnHW dw vyrvw ies pRkwr hY:-

1.isrIrwgu mhlw 1 Gru 5]ACl ClweI nh ClY nh Gwau ktwrw kir skY]ijau swihbu rwKY iqau rhY iesu loBI kw jIau tl plY]1]ibnu qyl dIvw ikau jlY]1]rhwau]poQI purwx kmweIAY] Bau vtI iequ qin pweIAY]scu bUJxu Awix jlweIAY]2] iehu qylu dIvw ieau jlY]kir cwnxu swihb qau imlY]1]rhwau]iequ qin lwgY bwxIAw] suKu hovY syv kmwxIAw]sB dunIAw Awvx jwxIAw]3] ivic dunIAw syv kmweIAY]qw drgh bYsxu pweIAY] khu nwnk bwh lufweIAY]4]33]( pMnw 25)

ies Sbd ivc pRSn rUp ivc Awey pihly rhwau (ibnu qyl dIvw ikau jlY]1]rhwau]) ƒ AsQweI Aqy pdw nM: 1 (ACl ClweI nh ClY....]1]) ƒ AMqry dyrUp ivc gwien krnw hY[ iPr ieh AsQweI Cf ky au~qr rUp ivc Awey dUjy rhwau(iehu qylu dIvw ieau jlY ] kir cwnxu swihb qau imlY ]1] rhwau ]) ƒ AsQweIAqy pdw nM: 2,3,4 ƒ AMqry dy rUp ivc gwien krnw hY[

2.gauVI cyqI mhlw 1]muMdRw qy Gt BIqir muMdRw kWieAw kIjY iKMQwqw]pMc cyly vis kIjih rwvl iehu mnu kIjY fMfwqw]1]

*swbkw jQydwr, sRI Akwl qKq swihb Aqy cyArmYn, sRI gurU gMRQ swihb Koj kyNdr, sRI AMimRqsr[mo: +9198148-98251

Page 76: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 76 nvMbr 2015

jog jugiq iev pwvisqw]eyku sbdu dUjw horu nwsiq kMd mUil mnu lwvisqw]1]rhwau]mUMif muMfwieAY jy guru pweIAY hm guru kInI gMgwqw]iqRBvx qwrxhwru suAwmI eyku n cyqis AMDwqw]2]kir ptMbu glI mnu lwvis sMsw mUil n jwvisqw]eyksu crxI jy icqu lwvih lib loiB kI Dwvisqw]3]jpis inrMjnu rcis mnw] kwhy bolih jogI kptu Gnw]1]rhwau]kwieAw kmlI hMsu ieAwxw myrI myrI krq ibhwxIqw]pRxviq nwnku nwgI dwJY iPir pwCY pCuqwxIqw]4]3]15] (pMnw 157)

ies Sbd ivc Awey dono rhwau dI qrqIb ƒ AMikq krn smyN siqgurU jI nyAlOikk ivDI dI vrqoN kIqI hY[ ies leI ies ƒ gwien smyN Aqy ies dI ivAwiKAwkrn smyN vI bhuq swvDwnI dI loV hY ikauNik ies ivc idKwvy dy Dwrimk icMnHW duAwrwprmwqmw dw imlwp nw hox ’qy pRBU pRwpqI vwsqy gupq pRSn Aqy nsIhq dy rUp ivcAwey mgrly rhwau (jpis inrMjnu rcis mnw ] kwhy bolih jogI kptu Gnw ]1] rhwau]) ƒ AsQweI Aqy pdw nM: 4 (kwieAw kmlI hMsu ieAwxw... ....... iPir pwCYpCuqwxIqw ]4]3]15]) ƒ AMqry dy rUp ivc gwien krnw hY[ iPr ieh AsQweI Cfky au~qr rUp ivc pihlW Awey rhwau (jog jugiq iev pwvisqw ] eyku sbdu dUjw horunwsiq kMd mUil mnu lwvisqw ]1] rhwau ]) ƒ AsQweI Aqy pdw nM: 1,2,3 ƒ AMqryydy rUp ivc gwien krnw hY Aqy iesy qrqIb nwl hI ivAwiKAw krnI hY[

ivSyS not:- ies Sbd sbMDI ivdvwn s`jx SIGr hI Awpxy vfmu`lyivcwr Byjx dI ^ycl krn[

3. (do rhwau vwlw qIjw Sbd)rwmklI mhlw 1 AstpdIAw <> siqgur pRswid]soeI cMdu cVih sy qwry soeI idnIAru qpq rhY]sw DrqI so pauxu Julwry jug jIA Kyly Qwv kYsy]1]jIvn qlb invwir]hovY prvwxw krih iD|wxw kil lKx vIcwir]1]rhwau]ikqY dyis n AwieAw suxIAY qIrQ pwis n bYTw]dwqw dwnu kry qh nwhI mhl auswir n bYTw]2]jy ko squ kry so CIjY qp Gir qpu n hoeI]jy ko nwau ley bdnwvI kil ky lKx eyeI]3]ijsu iskdwrI iqsih KuAwrI cwkr kyhy frxw]jw iskdwrY pvY jMjIrI qw cwkr hQhu mrxw]4]AwKu guxw kil AweIAY]iqhu jug kyrw rihAw qpwvsu jy gux dyih q pweIAY]1]rhwau]kil klvwlI srw inbyVI kwjI ik®snw hoAw]

Page 77: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 77 nvMbr 2015

bwxI bRhmw bydu AQrbxu krxI kIriq lihAw]5]piq ivxu pUjw sq ivxu sMjmu jq ivxu kwhy jnyaU]nwvhu Dovhu iqlku cVwvhu suc ivxu soc n hoeI]6]kil prvwxu kqyb kurwxu] poQI pMifq rhy purwx]nwnk nwau BieAw rhmwxu] kir krqw qU eyko jwxu]7]nwnk nwmu imlY vifAweI eydU aupir krmu nhI]jy Gir hodY mMgix jweIAY iPir Elwmw imlY qhI]8]1] (pMnw 902)

ies Sbd ivc do AsQweIAW qy do AMqry hn[pihlI AsQweI dy rUp ivc pihlW Awey rhwau (jIvn qlb invwir ] hovY

prvwxw krih iD|wxw kil lKx vIcwir ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dyy rUpivc pdw nM: 1,2,3,4 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh pihlI AsQweI C`f ky dUjIAsQweI dy rUp ivc mgrly rhwau (AwKu guxw kil AweIAY ] iqhu jug kyrwrihAw qpwvsu jy gux dyih q pweIAY ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdwnM: 5,6,7,8, ƒ gwien krnw hY[

(3 vwr rhwau vwlw Sbd)gauVI cyqI mhlw 1]AMimRq kwieAw rhY suKwlI bwjI iehu sMswro]lbu loBu mucu kUVu kmwvih bhuqu auTwvih Bwro]qUM kwieAw mY ruldI dyKI ijau Dr aupir Cwro]1]suix suix isK hmwrI]suik®qu kIqw rhsI myry jIAVy bhuiV n AwvY vwrI]1]rhwau]hau quDu AwKw myrI kwieAw qUM suix isK hmwrI]inMdw icMdw krih prweI JUTI lwieqbwrI]vyil prweI johih jIAVy krih corI buirAwrI]hMsu cilAw qUM ipCy rhIeyih CutiV hoeIAih nwrI]2]qUM kwieAw rhIAih supnµqir quDu ikAw krm kmwieAw]kir corI mY jw ikCu lIAw qw min Blw BwieAw]hliq n soBw pliq n FoeI Aihlw jnmu gvwieAw]3]hau KrI duhylI hoeI bwbw nwnk myrI bwq n puCY koeI]1]rhwau]qwjI qurkI suienw rupw kpV kyry Bwrw]iks hI nwil n cly nwnk JiV JiV pey gvwrw]kUjw myvw mY sB ikCu cwiKAw ieku AMimRqu nwmu qumwrw]4]dy dy nIv idvwl auswrI BsmMdr kI FyrI]sMcy sMic n dyeI iks hI AMDu jwxY sB myrI]soien lµkw soien mwVI sMpY iksY n kyrI]5]suix mUrK mMn Ajwxw] hogu iqsY kw Bwxw]1]rhwau]

Page 78: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 78 nvMbr 2015

swhu hmwrw Twkuru Bwrw hm iqs ky vxjwry]jIau ipMfu sB rwis iqsY kI mwir Awpy jIvwly]6]1]13](pMnw 154)

ies Sbd ivc iqMn AsQweIAW qy iqMn hI AMqry hn[pihlI AsQweI dy rUp ivc pihlW Awey rhwau (suix suix isK hmwrI ]

suik®qu kIqw rhsI myry jIAVy bhuiV n AwvY vwrI ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dyrUp ivc pdw nM: 1,2,3 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh pihlI AsQweI Cf kydUjI AsQweI dy rUp ivc ivckwrly rhwau (hau KrI duhylI hoeI bwbw nwnk myrIbwq n puCY koeI ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 4,5 ƒ gwienkrnw hY[ iPr ieh dUjI AsQweI C`f ky qIjI AsQweI dy rUp ivc mgrly rhwau(suix mUrK mMn Ajwxw ] hogu iqsY kw Bwxw ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUpivc pdw nM: 6 ƒ gwien krnw hY[

(4 vwr rhwau vwly pMj Sbd)ienHW pMjW SbdW ivc cwr AsQweIAW qy cwr hI AMqry hn ijnHW ƒ gwien

krn dw vyrvw hryk Sbd dI smwpqI ’qy ies pRkwr AMikq hY:-1.

isrIrwgu mhlw 1]siB rs imTy mMinAY suixAY swloxy]Kt qursI muiK bolxw mwrx nwd kIey]CqIh AMimRq Bwau eyku jw kau ndir kryie]1]bwbw horu Kwxw KusI KuAwru]ijqu KwDY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr]1]rhwau]rqw pYnxu mnu rqw supydI squ dwnu]nIlI isAwhI kdw krxI pihrxu pYr iDAwnu]kmrbMdu sMqoK kw Dnu jobnu qyrw nwmu]2]bwbw horu pYnxu KusI KuAwru]ijqu pYDY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr]1]rhwau]GoVy pwKr suieny swKiq bUJxu qyrI vwt]qrks qIr kmwx sWg qygbMd gux Dwqu]vwjw nyjw piq isau prgtu krmu qyrw myrI jwiq]3]bwbw horu cVxw KusI KuAwru]ijqu ciVAY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr]1]rhwau]Gr mMdr KusI nwm kI ndir qyrI prvwru]hukmu soeI quDu BwvsI horu AwKxu bhuqu Apwru]nwnk scw pwiqswhu pUiC n kry bIcwru]4]bwbw horu sauxw KusI KuAwru]ijqu suqY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr]1]rhwau]4]7] (pMnw 16)

Page 79: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 79 nvMbr 2015

ies Sbd ivc pihlI AsQweI dy rUp ivc pihly rhwau (bwbw horu KwxwKusI KuAwru ] ijqu KwDY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr ]1] rhwau ]) ƒ AqyAMqry dy rUp ivc pdw nM: 1 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh pihlI AsQweI C`f kydUjI AsQweI dy rUp ivc dUjy rhwau (bwbw horu pYnxu KusI KuAwru ] ijqu pYDY qnupIVIAY mn mih clih ivkwr ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 2ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh dUjI AsQweI Cf ky qIjI AsQweI dy rUp ivc qIjyrhwau (bwbw horu cVxw KusI KuAwru ] ijqu ciVAY qnu pIVIAY mn mih clihivkwr ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 3 ƒ gwien krnw hY[iPr ieh qIjI AsQweI C`f ky cOQI AsQweI dy rUp ivc cOQy rhwau (bwbw horusauxw KusI KuAwru ] ijqu suqY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr ]1]rhwau]) ƒAqy AMqry dyy rUp ivc pdw nM: 4 ƒ gwien krnw hY [

2.mwJ mhlw 5 caupdy Gru 1 ]myrw mn locY gur drsn qweI] iblp kry cwiqRk kI inAweI]iqRKw n auqrY sWiq n AwvY ibnu drsn sMq ipAwry jIau]1]hau GolI jIau Goil GumweI gur drsn sMq ipAwry jIau]1]rhwau]qyrw muKu suhwvw jIau shj Duin bwxI] icru hoAw dyKy swirMgpwxI]DMnu su dysu jhw qUM visAw myry sjx mIq murwry jIau]2]hau GolI hau Goil GumweI gur sjx mIq murwry jIau]1]rhwau]iek GVI n imlqy qw kiljugu hoqw]huix kid imlIAY ipRA quDu BgvMqw]moih rYix n ivhwvY nId n AwvY ibnu dyKy gur drbwry jIau]3]hau GolI jIau Goil GumweI iqsu scy gur drbwry jIau]1]rhwau]Bwgu hoAw guir sMqu imlwieAw] pRBu AibnwsI Gr mih pwieAw]syv krI plu csw n ivCuVw jn nwnk dws qumwry jIau]4]hau GolI jIau Goil GumweI jn nwnk dws qumwry jIau]rhwau]1]8]

(pMnw 96)ies Sbd ivc pihlI AsQweI dyy rUp ivc pihly rhwau (hau GolI jIau Goil

GumweI gur drsn sMq ipAwry jIau ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 1 ƒgwien krnw hY[ iPr ieh pihlI AsQweI Cf ky dUjI AsQweI dy rUp ivc dUjy rhwau(hau GolI hau Goil GumweI gur sjx mIq murwry jIau ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUpivc pdw nM: 2 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh dUjI AsQweI Cf ky qIjI AsQweI dyy rUpivc qIjy rhwau (hau GolI jIau Goil GumweI iqsu scy gur drbwry jIau ]1] rhwau ]) ƒAqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 3 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh qIjI AsQweI Cf ky cOQIAsQweI dy rUp ivc cOQy rhwau (hau GolI jIau Goil GumweI jn nwnk dws qumwry jIau]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 4 ƒ gwien krnw hY[

Page 80: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 80 nvMbr 2015

3.Awsw mhlw 1]eyk n BrIAw gux kir Dovw] myrw shu jwgY hau inis Bir sovw]1]ieau ikau kMq ipAwrI hovw] shu jwgY hau ins Bir sovw]1]rhwau]Aws ipAwsI syjY Awvw] AwgY sh Bwvw ik n Bwvw]2]ikAw jwnw ikAw hoiegw rI mweI]hir drsn ibnu rhnu n jweI]1]rhwau]pRymu n cwiKAw myrI iqs n buJwnI] gieAw su jobnu Dn pCuqwnI]3]AjY su jwgau Aws ipAwsI] BeIly audwsI rhau inrwsI]1]rhwau]haumY Koie kry sIgwru] qau kwmix syjY rvY Bqwru]4]qau nwnk kMqY min BwvY]Coif vfweI Apxy Ksm smwvY]1]rhwau]26](pMnw 356)

ies Sbd ivc pihlI AsQweI dy rUp ivc pihly rhwau (ieau ikau kMqipAwrI hovw ] shu jwgY hau ins Bir sovw ] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivcpdw nM: 1 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh pihlI AsQweI Cf ky dUjI AsQweI dyrUp ivc dUjy rhwau (ikAw jwnw ikAw hoiegw rI mweI ] hir drsn ibnu rhnu njweI ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 2 ƒ gwien krnw hY[ iPrieh dUjI AsQweI Cf ky qIjI AsQweI dy rUp ivc qIjy rhwau (AjY su jwgau AwsipAwsI ] BeIly audwsI rhau inrwsI ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdwnM: 3 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh qIjI AsQweI C`f ky cOQI AsQweI dy rUp ivccOQy rhwau (qau nwnk kMqY min BwvY ] Coif vfweI Apxy Ksm smwvY ]1] rhwau]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 4 ƒ gwien krnw hY[

4.DnwsrI mhlw 1 Gru 1 caupdy<> siq nwmu krqw purKu inrBau inrvYru Akwl mUriq AjUnI sYBM gur

pRswid] jIau frqu hY Awpxw kY isau krI pukwr]dUK ivswrxu syivAw sdw sdw dwqwru]1]swihbu myrw nIq nvw sdw sdw dwqwru]1]rhwau]Anidnu swihbu syvIAY AMiq Cfwey soie]suix suix myrI kwmxI pwir auqwrw hoie]2]dieAwl qyrY nwim qrw] sd kurbwxY jwau]1]rhwau]srbM swcw eyku hY dUjw nwhI koie]qw kI syvw so kry jw kau ndir kry]3]quDu bwJu ipAwry kyv rhw]sw vifAweI dyih ijqu nwim qyry lwig rhW]

Page 81: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 81 nvMbr 2015

dUjw nwhI koie ijsu AwgY ipAwry jwie khw]1]rhwau]syvI swihbu Awpxw Avru n jwcMau koie]nwnku qw kw dwsu hY ibMd ibMd cuK cuK hoie]4]swihb qyry nwm ivthu ibMd ibMd cuK cuK hoie]1]rhwau]4]1](pMnw 660)

ies Sbd ivc pihlI AsQweI dy rUp ivc pihly rhwau (swihbu myrw nIqnvw sdw sdw dwqwru ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 1 ƒ gwienkrnw hY[ iPr ieh pihlI AsQweI Cf ky dUjI AsQweI dy rUp ivc dUjy rhwau(dieAwl qyrY nwim qrw ] sd kurbwxY jwau ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUpivc pdw nM: 2 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh dUjI AsQweI Cf ky qIjI AsQweIdy rUp ivc qIjy rhwau (quDu bwJu ipAwry kyv rhw ] sw vifAweI dyih ijqu nwim qyrylwig rhW ] dUjw nwhI koie ijsu AwgY ipAwry jwie khw ]1] rhwau ]) ƒ AqyAMqry dy rUp ivc pdw nM: 3 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh qIjI AsQweI C`f kycOQI AsQweI dy rUp ivc cOQy rhwau (swihb qyry nwm ivthu ibMd ibMd cuK cuK hoie]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 4 ƒ gwien krnw hY[

5.sUhI mhlw 5 ]bury kwm kau aUiT KloieAw] nwm kI bylw pY pY soieAw]1]Aausru Apnw bUJY n ieAwnw] mwieAw moh rMig lptwnw]1]rhwau]loB lhir kau ibgis PUil bYTw] swD jnw kw drsu n fITw]2]kbhU n smJY AigAwnu gvwrw] bhuir bhuir lpitE jMjwrw]1]rhwau]ibKY nwd krn suix BInw] hir jsu sunq Awlsu min kInw]3]idRsit nwhI ry pyKq AMDy] Coif jwih JUTy siB DMDy]1]rhwau]khu nwnk pRB bKs krIjY] kir ikrpw moih swDsMgu dIjY]4]qau ikCu pweIAY jau hoeIAY rynw]ijsih buJwey iqsu nwmu lYnw]1]rhwau]2]8] ( pMnw 738)

ies Sbd ivc pihlI AsQweI dy rUp ivc pihly rhwau (Aausru ApnwbUJY n ieAwnw ] mwieAw moh rMig lptwnw ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUpivc pdw nM: 1 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh pihlI AsQweI C`f ky dUjIAsQweI dy rUp ivc dUjy rhwau (kbhU n smJY AigAwnu gvwrw ] bhuir bhuirlpitE jMjwrw ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 2 ƒ gwienkrnw hY[ iPr ieh dUjI AsQweI C`f ky qIjI AsQweI dy rUp ivc qIjy rhwau(idRsit nwhI ry pyKq AMDy ] Coif jwih JUTy siB DMDy ]1] rhwau ]) ƒ Aqy AMqrydy rUp ivc pdw nM: 3 ƒ gwien krnw hY[ iPr ieh qIjI AsQweI C`f ky cOQIAsQweI dy rUp ivc cOQy rhwau (qau ikCu pweIAY jau hoeIAY rynw ] ijsih buJweyiqsu nwmu lYnw ]1] rhwau ]2]8]) ƒ Aqy AMqry dy rUp ivc pdw nM: 4 ƒ gwienkrnw hY[ cldw...cldw...cldw...cldw...

Page 82: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 82 nvMbr 2015

AkqUbr 2015 dw bwkI:

BweI gurdws jI dIAW vwrW ivcBweI gurdws jI dIAW vwrW ivcBweI gurdws jI dIAW vwrW ivcBweI gurdws jI dIAW vwrW ivcmwnvI irSiqAW dw sMklpmwnvI irSiqAW dw sMklpmwnvI irSiqAW dw sMklpmwnvI irSiqAW dw sMklp

-fw. gulzwr isMG*(A) rUhwnI irSqy:- (A) rUhwnI irSqy:- (A) rUhwnI irSqy:- (A) rUhwnI irSqy:- jIv sMswr ivc Aw ky mwieAw dy pswry

Aqy duinAwvI irSqy-nwiqAW dy jMjwl ivc ijs irSqy ƒ Bu`l jWdw hY,auh jIv dw prmwqmw nwl rUhwnI irSqw hY[ ieh irSqw nw Un dwirSqw hY, nw prvwirk irSqw hY, ies ƒ AMS qy AMSI dw irSqw ikhwjWdw hY[ ies irSqy ivc mwnv ƒ AwpxI hoNd qy hsqI dovyN imtwauxypYNdy hn[ jIv-Awqmw prmwqmw dw AMS hY pr krmW krky aus qoNivCVI hoeI hY[ aus dw AMqm mnorQ Awpxy sRoq (prmwqmw) ivcAByd hoxw hY[ ieh imlwp ievyN hY ijvyN bUMd dw smuMdr ivc iml kysmuMdr ho jwxw[ ies irSqy dy ielwhI Byd dI soJI jIv ƒ gurU rwhINswD-sMgq ivc phuMc ky imldI hY[ gurU jigAwsw pYdw krdw hY qyjigAwsw inrMqr pRIq rwhIN ismrn dw rUp DwrdI hoeI jIv AMdrimlwp dI qVp pYdw krdI hY[ BweI gurdws jI dIAW vwrW ivcpRsquq mwnvI-irSqy dw sMklp AiDAwqmk pRsMg ivc gurisK ƒ‘gurU’,‘sMgq’ qy ‘prmwqmw’ nwl kyNdirq krdw hY[

prmwqmw ƒ imlx dw mwiDAm gurU qy nwm hY[ gurU mukiq jugiqdw dwqw huMdw hY[ auh nwm dI dwq b^S ky jIv ƒ sMswrI ivkwrW qyduinAwvI irSiqAW dy jMjwl qoN mukq vI krvwauNdw hY Aqy nwm-AiBAws-kmweI rwhIN prmwqm imlwp dI jugiq vI isKwauNdw hY[ies ƒ AmlI jIvn ivc Dwrn krn leI swD-sMgq auh pwTSwlw hYij`Qy prmwrQI jIvn dw vl isiKAw jWdw hY[ gurU qy is`K dw irSqwduinAwvI grzW vwlw nhIN huMdw, ieh inrol rUhwnI irSqw huMdw hY[ gurUqy guris`K dovyN Awpxy rUhwnI vjUd ivc ie`k-dUjy dy snmuK huMdy hn[gurU qW iek duAwr hY,ijs ivc jdoN is`K pRvyS krdw hY qW vwihgurU dwdIdwr pwauNdw hY[ ies irSqy dw AwDwr pRym hY qy sMbMD sUKm hn[*sRI gurU gR MQ swihb AiDAYn kyNdr, gurU nwnk dyv XUnIvristI, sRI AMimRqsr[mo: +9191465-81292

Page 83: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 83 nvMbr 2015

iesy krky is`K rh`svwd ivc gurU ‘Sbd’ hY Aqy is`K ‘suriq’ hY qydohW dw sMbMD ‘sbd-suriq’ dw imlwp hY[ jd suriq, sbd ivcAByd ho jWdI hY qW gurU is`K Aqy is`K gurU ho inbVdw hY[ ies irSqyƒ BweI gurdws jI ieauN inrUpq krdy hn:

gur isKu isKu gur soie AlKu lKwieAw[gur dIiKAw lY isiK isKu sdwieAw[gur isK ieko hoie jo gur BwieAw[hIrw kxI proie hIru ibDwieAw[jl qrMgu Avloie sill smwieAw[joqI joiq smoie dIpu dIpwieAw[Acrj Acrju Foie cilqu bxwieAw[duDhu dhI ivloie iGau kFwieAw[ieku cwnxu iqRhu loie pRgtIAwieAw[11

gurU is`K dy rUhwnI irSqy dy ies dYvI pRsMg ƒ smJwaux leIBweI gurdws jI ies ƒ duinAwvI p`Dr ’qy lY AwauNdy hn Aqy ies ƒipE-pu`qr vwly sMbMDW ivc rUpWqirq krdy hn[ gurU qy is`K dy sMbMDjd ipE-pu`qr vwly bx jWdy hn qW is`K, gurU dI rUhwnI ivrwsq dwmwlk bx jWdw hY[ Awp sRI gurU AMgd dyv jI dw pRmwx idMdy hn[iehI Sbd-suriq dw irSqw hY qy dohW dI sWJ ABydqw dy pRsMg ivcsrguxI srUp ivc pUrn bRhm ho jwx dI hY jo Awpxy dYvI sMdrB ivc(inrgux srUp ivc) pwrbRhmqw ho inbVdI hY:

AMghu AMgu aupwieEnu gMghu jwxu qrMgu auTwieAw[gihr gMBIru ghIru guxu gurmuiK guru goibMd sdwieAw[duK suK dwqw dyixhwr duK suK smsir lypu n lwieAw[gur cylw cylw gurU guru cyly prcw prcwieAw[ibrKhu Plu Pl qy ibrKu ipau puqhu puqu ipau pqIAwieAw[pwrbRhm pUrnu bRhm sbdu suriq ilv AlK lKwieAw[bwbwxy gur AMgdu AwieAw[12

rUhwnI irSqy dIAW ieh ielwhI prqW 24vIN vwr dI pauVI nM:6,7,8,9 ivc hor ivsQwr nwl Ku`lHdIAW hn[ jykr ies rUhwnIirSqy ivc BweI lihxw jI sRI gurU nwnk dyv jI dI rUhwnI ivrwsq dwmwlk pu`qr rUp ivc bxdw hY qW sRI gurU Amrdws jI ies ivrwsq

Page 84: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 84 nvMbr 2015

ivc poqrw sI[ BweI swihb jI duinAwvI irSiqAW ƒ rUhwnI pRsMgivc ijs rUp ivc inrUpx krdy hn, auh iqVkx vwly nhIN, inrsuAwrQqy Awqimk iekimkqw vwly hn[ sRI gurU nwnk dyv jI qoN sRI gurUArjn dyv jI qk ienHW sMbMDW ƒ ipE, pu`qr, poqw, pVoqw qy pVpVoqw(nqw) rwhIN rUpmwn kIqw hY[ ijvyN:

-pIau dwdy jyvyhw pVdwdy prvwxu pVoqw[13

-ipau dwdw pVdwidAhu kul dIpku Ajrwvr nqw[14

‘gurisK lY gur isKu clMdw’ dw rUhwnI irSqw ‘Sbd gurU suriqDuin cylw’ vwlw hY[ BweI gurdws jI Sbd suriq dy rUhwnI sMbMDW ƒijnHW rUpkW rwhIN ibAwn krdy hn auh BwvyN jn-jIvn dy vrqwry ivcoNley gey hn pr ienHW dy qrk A`gy buDI mwq pY jWdI hY[ vyKo:

sbdu suriq prcwie kY cyly qy guru gur qy cylw[vwxw qwxw AwKIAY sUqu ieku huie kpVu mylwduDhu dhI vKwxIAY dhIAhu mKxu kwj suhylw[imsrI KMfu vKwxIAY jwxu kmwdhu rylw pylw[KIir KMfu iGau myil kir Aiq ivsmwdu swD rs kylw[pwn supwrI kQu imil cUny rMgu surMg suhylw[poqw prvwxIku nvylw]15

gurisK dw swD-sMgq nwl irSqw vI ipE-puq vwl huMdw hYikauNik swD-sMgq ivc prmwqmw gurU rUp ivc gur Sbd rwhIN smwieAwhuMdw hY:

pwrbRhm gur rUpu hoie swDsMgiq gur sbid smwieAw[jg Bog jog iDAwnu kir pUjw prY n drsnu pwieAw[swDsMgiq ipau puqu hoie idqw Kwie pYnHY pYnHwieAw[16

swD-sMgq rwhIN pRwpq hoeI gurU dI miq mW vWg, sMqoK qy moK dydYvI gux ipqw rUp, DIrj Drm Brw Aqy jpu, qpu, jqu, squ dy cwrgux puqrW smwn hn:

gurmuiK jnmu skwrQw swDsMgiq vis Awpu gvwieAw[jMmx mrxhu bwhry jIvn mukiq jugiq vrqwieAw[gurmiq mwqw miq hY ipqw sMqoK moK pdu pwieAw[DIrju Drmu iBrwv duie jpu qpu jqu squ puq jxwieAw[gur cylw cylw gurU purKhu purK clqu vrqwieAw[

Page 85: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 85 nvMbr 2015

gurmuiK suK Plu AlKu lKwieAw[17

gurisK dw swD-sMgq nwl irSqw Aijhw hI huMdw ijvyN sihcwrIAWdw Awps ivc huMdw hY[ ijnHW idRStWqW ƒ BweI sihb ny vriqAw hY,auh smwijk sMdrB ivc BwvyN AwpxI kmzorI krky nWh vwckqw(Negativity) dy pRqIk hn pr auh iek dUjy qoN ibnW rih nhIN skdy[ievyN hI is`K swD-sMgq qoN ibnw nhIN rih skdw:

AmlI rcin AmlIAw soPI soPI mylu krMdy[jUAwrI jUAwrIAw vykrmI vykrm rcMdy[corw corw iprhVI Tg Tg imil dys TgMdy[mskirAw imil mskry cuglw cugl aumwih imlMdy[mnqwrU mnqwrUAW qwrU qwrU qwr qrMdy[duiKAwry duiKAwirAW imil imil Awpxy duK ruvMdy[swDsMgiq gurisKu vsMdy[18

is`K gurU nwl Awpxw irSqw joV ky hir js rwhIN Awqimk pDr’qy ivcrdw hY ikauNik gurU qy isK dw irSqw ijsmwnI nhIN rUhwnI hY[27vIN vwr ivc BweI swihb AnykW pRmwx dy ky ies irSqy dy rUhwnIsrokwrW ƒ aujwgr krdy hn[ ijvyN:

nwir Bqwr ipAwru hY mW puq smHwly[pIr murIdw iprhVI Ehu inbhY nwly]19

ies vwr dI hr pauVI ivc ‘pIr murIdw iprhVI’ dI g`l kIqIhY[ dunIAw dy bwkI swry irSqy pdwrQk hox krky inBwauxy kiTn hnpr gurU qy is`K dw irSqw sihj rUp vwlw hox krky ies ƒ ‘swksuKwlw’ ikhw igAw hY[ mwnvI irSiqAW dy qwxy-bwxy (Network)

ivc gur qy is`K dy irSqy ƒ Awp ieauN ibAwn krdy hn:swhur pIhru pK qRY Gru nwnyhwlw[shurw ssu vKwxIAY swlI qY swlw[mw ipau BYxw Bwierw prvwru durwlw[nwnw nwnI mwsIAw mwmy jMjwlw[suienw rupw sMjIAY hIrw prvwlw[pIr murIdW iprhVI eyhu swku suKwlw[20

mwnvI p`Dr ’qy gurmiq ivc mnuK ƒ do kotIAW ivc vMf kyvyiKAw igAw hY-- iek gurmuK qy dUjw mnmuK[ gurmuK dw irSqw gurU

Page 86: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 86 nvMbr 2015

nwl hY Aqy mnmuK gurU qoN bymuK ho ky mn dy ip`Cy lg ky rUhwnIAq qoNivrvw hY[ gurmuK jigAwsU hY jo dieAw, Drm, siq sMqoK Aqy igAwndw DwrnI huMdw hY Aqy ivkwrW qoN pYdw hox vwly AOguxW qoN bicAw rihMdwhY[ mnmuK mn dy ip`Cy lgx krky AOguxW dy kohj nwl ilbiVAw huMdwhY[ smwijk vrqwry ivc gurmuK ƒ Awpxy sd ivvhwr krky ‘suhwgx’qy mnmuK ƒ Awpxy dur-ivvhwr krky ‘duhwgx’ dy ivroDI irSiqAWvjoN ilAw igAw hY[ BweI gurdws jI gurmuK ƒ suhwgx dy rUp ivcicqrdy pMjwbI jn-jIvn dy AnykW irSiqAW ivc aus ƒ swvIN quldIqy suK mwxdI drswieAw hY:

pyvkVY Gir lwfulI mwaU pIaU KrI ipAwrI[ivic iBrwvW BYnVI nwnk dwdk sprvwrI[lKW Krc ivAwhIAY ghxy dwju swju AiqBwrI[swhurVy Gir mMnIAY sxKqI prvwr sDwrI[suK mwxY ipru syjVI CqIh Bojn sdw sIgwrI[lok vyd guxu igAwn ivic ArD srIrI moK duAwrI[gurmuiK suK Pl inhcau nwrI]21

mnmuK ƒ drswaux leI Awp vysvw dw idRStWq idMdy hn ik ijvyNbhuqy purSW vwlI ho ky auh pwp kmwauNdI hY, lok-rIq qy dys-rIq qoNbwhr ho ky Awpxy-Awp ƒ klMikq krdI hY[auh Awp vI fu`bdI hY qyhornW dw vI nwS krdI hY[ GMfy hyVy dy imrg vWg Aqy dIpk dy pqMgyvWg Awpxy rUp qy lokW ƒ PswauNdI hY[ lok qy prlok dohW QWvW ’qy ausdw mUMh kwlw huMdw hY Aqy p`Qr dI byVI vWg sB ƒ fob lYNdI hY; iesyqrW mnmuKW dw mn AT tukVy ho ky duStW dI sMgq dy Brm ivcAslIAq ƒ Bu`l jWdw hY[ ijs qrHW vysvw dw pu`qr innwvW huMdw hY,iehI sQwn mnmuK dw gurU-Gr ivc huMdw hY:

ijau bhu imqI vysuAw siB kulKx pwp kmwvY[lokhu dyshu bwhrI iqhu pKW no AaulMgu lwvY[fubI fobY hornw mhurw imTw hoie pcwvY[GMfw hyVw imrg ijau dIpk hoie pqMg jlwvY[duhI srweI jrd rU pQr byVI pUr fubwvY[mnmuK mnu AT KMf hoie dustw sMgiq Brim BulwvY[vysuAw puqu innwau sdwvY[22

Page 87: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 87 nvMbr 2015

hor vyKo:mnmuK dUjY Bwie lig BMBlBusy Kwie BvMdy[siqgur scw pwqswh gurmuiK gwfI rwhu clMdy[lY lwhw inij Gir inbhMdy[23

gurmuK qy mnmuK ƒ smwijk irSiqAW dy sMdrB ivc ieauNicqirAw igAw hY:

gurmuiK hoie vIvwhIAY duhI vlI imil mMglcwrw[duh imil jMmY jwxIAY ipqw jwiq prvwr sDwrw[jMmidAW ruxJuMJxw vMis vDweI rux Jxkwrw[nwnk dwdk soihly ivsqIsr bhu dwn dqwrw[bhu imqI hoie vysuAw n ipau nwauN innwauN pukwrw[gurmuiK vMsI prm hMs mnmuiK Tg bg vMs hiqAwrw[sic sicAwr kUVhu kUiVAwrw[24

mnuK dw AslI irSqw prmwqmw nwl hY[ sRI gurU Arjn dyv jIprmwqmw iv`coN hI sB duinAwvI irSqy vyKdy hn qy bynqI krdy hn:

qUM myrw ipqw qUMhY myrw mwqw]qUM myrw bMDpu qUM myrw BRwqw]qMU myrw rwKw sBnI QweI qw Bau kyhw kwVw jIau] (pMnw 103)

ievyN hI BweI gurdws jI prmwqmw ƒ ivswr ky duinAwvI irSiqAWivc aulJ rhy jIv ƒ prmgqI qoN ivrvw icqwrdy hn[ gurmuKw jIvniehI hY ik dunIAw ivc ivcidAW hoieAW duinAwvI irSiqAW rwhINprmwqmw ƒ Xwd r`iKAw jwvy[ mwnvI-irSiqAW dy smwijk sMdrBivc prmwrQ ƒ kwiem r`Kxw hI jIvn ƒ skwrQ krn dw mwx hwslkrnw hY:

krqw purKu n cyiqE kIqy no krqw kir jwxY[nwir Bqwir ipAwru kir puqu poqw ipau dwdu vKwxY[DIAw BYxw mwxu kir qusin rusin swk bbwxY[swhur pIhru nwnky prvwrY swDwru iD|wxY[cj Acwr vIcwr ivic pMcw AMdir piq prvwxY[AMq kwl jm jwl ivic swQI koie n hoie is\xY[gur pUry ivxu jwie jmwxY]25

sm`ucy rUp ivc vyKIey qW BweI gurdws jI dIAW vwrW ivc

Page 88: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 88 nvMbr 2015

duinAwvI qy rUhwnI dohW irSiqAW dI gl hoeI hY[duinAwvI irSiqAWƒ inBwauidAW hoieAW rUhwnI irSqy ivc prp`k hoxw qy iPr duinAwvIPrz inBwauidAW hoieAW prmwrQI sMquln ƒ kwiem r`Kxw hI jIvnƒ s&lw krnw hY[ irSiqAW dy jMjwl qy ijlHx ivc Psxw nhIN, ienHWivc ivcridAW hoieAW AslI irSqy ƒ pCwnxw gurmiq hY[it`pxIAW qy hvwly:-it`pxIAW qy hvwly:-it`pxIAW qy hvwly:-it`pxIAW qy hvwly:-

1. vwrW BweI gurdws, SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr, pMnw- 394.

2. –auhI-, vwr 37:11, sPw- 394-95.

3. –auhI-, vwr 37:12, sPw 395.

4. –auhI-, vwr 37: 13, sPw 395.

5. –auhI-, vwr 37:24, sPw- 400.

6. –auhI-, vwr 29:11, sPw- 321.

7. –auhI-, vwr 6:8, sPw- 65.

8. –auhI-, vwr 34:21, sPw- 370.

9. -auhI-, vwr 33:6, sPw- 355.

10. –auhI-, vwr 33:9, sPw- 356.

11. –auhI-, vwr 3:11, sPw- 39.

12. –auhI-, vwr 24:5, sPw- 256.

13. –auhI-, vwr 24:15, sPw- 261.

14. –auhI-, vwr 24:19, sPw- 263.

15. –auhI-, vwr 24:10, sPw- 249.

16. –auhI-, vwr 6:2, sPw – 64.

17. –auhI-, vwr 6:5, sPw- 64.

18. –auhI-, vwr 5:4, sPw- 54.

19. –auhI-, vwr 27:4, sPw- 296.

20. –auhI-, vwr 27:7, sPw- 297.

21. –auhI-, vwr 5:16, sPw- 59.

22. –auhI-, vwr 5:17, sPw- 59-60.

23. –auhI-, vwr 5:20, sPw- 61.

24. –auhI-, vwr 30:3, sPw- 327.

25. –auhI-, vwr 15:7, sPw- 161.

Page 89: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 89 nvMbr 2015

AkqUbr 2015 dw bwkI:

igAwnI krqwr isMG koml jIigAwnI krqwr isMG koml jIigAwnI krqwr isMG koml jIigAwnI krqwr isMG koml jI

-igAwnI surjIq isMG bwdl*mhMqSwhI ivru`D qIjI vwrI qihrIk vwdI kSmIr qy izlHw

muz`Prwbwd dy bcy-Kucy qy au~jVy-pu`jVy is`K (ibnW izlHw AnMqnwg Aqyqih: bfgwm dy) jdoN sRI ngr ivKy dr-dr TokrW KW rhy sn qWgurduAwrw CyvIN pwqSwhI sRI ngr dy mhMq dI kT-puqlI syvw kmytIqy mhMq ny ienHW duKI qy prySwn isKW ƒ r`j ky hor duKI qy prySwn kIqw,sgoN qbwh qy brbwd krn ivc koeI ksr bwkI nw rKI[ jdoN SrnwrQIAWny ies ivru`D ros pRgt kIqw qW aunHW ƒ koisAw igAw Aqy SrnwrQIAwgUAW ƒ mwirAw kuitAw igAw Aqy duKI ho ky sRI klgIDr AkwlIjQw byrvw dy au~dm nwl 24 ApRYl, 1949 ƒ isK AwgU pMQ rqnigAwnI krqwr isMG koml jI dI pRDwngI hyTW SrnwrQI is`K pRqIinDkwnPrMs gu: isMG sBw AmIrwkdl sRI ngr ivKy nIAq kIqI geI,ijs ivc 500 qoN vDIk is`K pRiqinDW ny Bwg ilAw[ s. mohx isMGinrmwx jI, skqr, SoRmxI Kwlsw drbwr, jMmU-kSmIr Aqy mIqpRDwn, sRI klgIDr dyS syvk AkwlI dl, jMmU-kSmIr s. AwieAwisMG bwgI jI, jnrl sk`qr, sRI klgIDr dyS syvk, AkwlI dljMmU-kSmIr, s. kpUr isMG srwkwvwVw, s. inrml isMG jI izMdwShId, pRo. pRym isMG zzbug bfgwm, sMq gurbKS isMG jI fnw jMmU,mwstr blvMq isMG bfgwm, mwstr bcn isMG auplnw, s. prqwpisMG kwhnw isMG purw, mweI jmnw kOr jI goihnw, jQydwr aujwgrisMG pwqUsw, s. krqwr isMG jI tMgwmUlw, sk`qr, gu: CyvIN pwqSwhIbwrwmUlw, s. Twkr isMG joS, bwrwmUlw, s. bsMq isMG jI swbr,AwgU, SoRmxI Kwlsw drbwr jMmU, igAwnI qwrw isMG jI SWq, mIqpRDwn, SoRmxI Kwlsw drbwr jMmU-kSmIr Awid ny mhMqSwhI qy syvwkmytI ivru`D qkrIrW kIqIAW Aqy AMq ivc jnrl sk`qr, SRomxIKwlsw drbwr jMmU-kSmIr pRDwn jI, klgIDr dyS syvk AkwlI dljMMmU-kSmIr Aqy pRDwn, gurmiq pRcwr sBw, jMmU-kSmIr igAwnI

*bwdl hwaUs, Syr-ey-pMjwb mhwrwjw rxjIq isMG jI purw, gUl-gujrwl kYNp, jMmU-180002

Page 90: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 90 nvMbr 2015

krqwr isMG koml jI ny mhMqSwhI ivru`D qwrI^I mqw pyS kIqw[mhMqSwhI ivruD irAwsq Br dIAW sBwvW ny mqy pws kIqy[ iehlihr keI swl qk jwrI rhI[ AkwlI jQw byrvw Aqy bfgwm ny ieslihr ƒ keI swl jwrI r`iKAw[ ies qihrIk ivc s. ml isMG, s.swDU isMG rYnIpurw, s. crn isMG, kwblI jI POjIpurw byrvw s. jnkisMG ieCwhwmw, byrvw, mhMq dy kuVm s. nMd isMG bunwhwmw, s. mohxisMG bwfy bwg, AkwlI jQw byrvw idAW drjn vrkrW ny ies lihrivc h`doN v`D cMgw rol Adw kIqw[ 21 julweI, 1949 eI: dy idnmhMq buFw isMG Awpxy 32 hmwieqIAW ƒ lwTIAW, hwkIAW qy hiQAwrWnwl lYs kr ky ilAwieAw, qW jo styt dy pRis`D AkwlI AwgU igAwnIkoml jI ies pltUn ƒ dyK ky, fr ky mhMqSwhI ivru`D qkrIr nwkrn[ BwvyN igAwnI koml jI dy swQIAW ny koml jI dy Gr Aw ky aunHWƒ sMkoc nwl hI bolx dI pRyrnw hI kIqI sI, pr koml jI ny AwpxIqkrIr ivc 32 hiQAwrbMdW dw izkr krdy hoey ikhw sI ik “AsINfr ky mhMqSwhI Kqm kro dw nwArw nhIN Cfxw[” ieh suxdy hImhMq DVy ny hulVbwzI ArMB kr id`qI qy mhMq ny ikhw koml bdmwSƒ mwr dyvo, mohx isMG inrmwx ƒ Kqm kr dyvo Awid[ auh Avwzy k`sky Awpxy swQIAW dw hONslw vDwauNdw irhw[ pr igAwnI koml jI styj’qy ft ky mhMqSwhI ivru`D boldy hI rhy[ mhMq Awpxy 32 hmwieqIAWsihq SoRmxI Kwlsw drbwr jMmU-kSmIr Aqy sRI klgIDr dyS syvkAkwlI dl jMmU-kSmIr dy AxKI mYNbrW pwsoN Bwj Kw ky ns igAw[mhMq DVw kwTI drvwzy qoN iqAwr ho ky Aqy plyfIAm twkIj lwl-cONk iv`coN kumk lY ky gurduAwrw ivc mwr-ku`t ky hrwaux qy igAwnIkoml jI qy s. inrmwx jI ƒ bolx qoN bwz rKwaux leI AwieAw sI[ieh 21 julweI, 1949 eI: dy gurmiq pRcwr idvs ’qy gu: isMG sBw,sRI ngr ivKy rwq dy dIvwn ’qy Awey sn[ ies idn mhMq bu`Fw isMGƒ juqI pweI Aqy m`Qw tykx vwlI QW ’qy kuddy hoey igAwnI koml jIƒ llkwrdy dyK ky bIbI Bwg jI ny Awpxy iek mulwzm rwhIN gu: swihbqoN bwhr DUh ilAWdw qy bIr-rs lihzy ivc AwiKAw, “BweI jI zrwhoS kro, ies QW sMgq isr r`K ky m`Qw tykdI hY qy qusIN ju`qI pw ky is`KAwgU igAwnI koml jI ƒ llkwr rhy ho!” ieh gl iek ieiqhwiskGtnw hY[ bIbI Bwg kOr jI pMjwb dy pitAwlw dI jMmpl sI Aqy

Page 91: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 91 nvMbr 2015

kSmIr ivc aunHW dI SwdI hoeI sI[ bIbI Bwg kOr jI iesqrIsiqsMg sBw, kSmIr dI pRDwn vI sn[ bIbI Bwg kOr jI iesqrIsiqsMg sBw, kSmIr dIAW mYNbr bIbIAW ƒ pRyr-pRyr ky, nwl lYAkwlI AwgU igAwnI koml jI dI AgvweI ivc isK POjIAW idAWdIvwnW ivc swihq vMfx dI syvw kirAw krdy sn[ bIbI Bwg kOr jIdIAW ienHW bhwdrwnw srgrmIAW qoN icV ky mhMq DVy ny 29 Agsq,1959 ƒ gu: sRI gurU isMG sBw sRI ngr ivKy mhMqSwhI ivr`uD qkrIrkridAW bIbI Bwg kOr jI dy isr qoN duptw auqwr iljwx dI inMdnIXkrqUq kIqI? ijs qoN mhMq DVw sMgq dI inMidAw kwrn kwPISrmswr hoieAw[ Aqy bIbI Bwg kOr jI dw hOslw sgoN dugxw ho igAwqy auh dUxI qwkq nwl mhMqSwhI ivruD qn-mn nwl lVdy rhy[ bIbIBwg kOr jI AkqUbr 1958 qoN AkqUbr 1964 qk gurduAwrw suDwrAYkSn kmytI kSmIr dy srgrm mYNbr vI bxy rhy Aqy gurduAwrwpRbMDk borf kSmIr dy vrikMg mYNbr bx ky rwq-idn borf idAWmnorQW leI kMm kIqw[ pr AKIr dsMbr 1967 ƒ kuJ AYsy hwlwqpYdw ho gey ik mhMqSwhI ivru`D jUJx vwly bIbI Bwg kOr jI ƒ AwpxypqI s. Aqr isMG nwl AwpxI ipAwrI kSmIr dI suMdr DrqI ƒ sdwleI Cfxw ipAw qy Awp jI cMfIgVH jw itky[ cMfIgVH ivc auh kyNdrIsRI gurU isMG sBw, sRI AMimRqsr qy hymkuMt imSn, cMfIgVH dy mYNbr qyhor keI sBwvW dy srgrm pMQ-syvkw dy qOr ’qy kMm kr rhy hn[

igAwnI koml jI ny mhMqSwhI dy ivruD au~Ty ies auCwl dI rwsPV leI sI[ Awp ny gurduAwrw isMG sBw sRI ngr ivc ivSyShPqwvwrI dIvwnW dI iprq pw id`qI sI[ ienHW dIvwnW ivc kvI,bulwry qy nOjuvwn ividAwrQI Awaux lg pey sn[ gurmiq pRcwr dynwl nwl igAwnI koml jI mhMqI pRbMD ƒ vI nMgw krn lg pey sn[igAwnI koml jI dy iq`Ky bwxW ny mhMqW ƒ bykrwr kr id`qw sI AqymhMq prvwr dy gBrU hwkIAW lY ky isMG sBw dy brWfy ivc Aw KVoNdysn qy lokW ƒ frwauNdy sn[ gurduAwrw pRbMD suDwr lihr dy hmdrdWdI pgVI lwh dyxI mhMqW dI Kyf bx geI sI[ gurduAwrw suDwr lihrdy zor ƒ qk mhMq prvwr igAwnI koml jI dw jwnI duSmx bxdw jwirhw sI[ aunHW dw Xqn sI ik igAwnI koml jI ƒ iksy qrHW Fyr kIqwjwvy Aqy igAwnI jI dw hOslw tut jwvy Aqy ies inSwny ƒ pwaux leI

Page 92: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 92 nvMbr 2015

mhMq FwxI ny koml jI ’qy keI mukdmy kr id`qy[ AwpxI swrI qwxlw ky igAwnI koml jI ƒ hQkVIAW pvweIAW[ QwixEN-Qwxy GumwieAwAqy hvwlwq ivc rKvwieAw[ pr igAwnI koml jI dIAW ienHWprySwnIAW ny gurduAwrw suDwr lihr ƒ hor bl id`qw[ auh mukdimAW’coN brI ho ky Awpxy lokW ivc Awx Kloqy sn Aqy hor infr ho kygurduAwrw pRbMD suDwr lihr dI jQydwrI inBwauNdy rhy sn Aqy ieMJirAwsq dI gurduAwrw pRbMD suDwr lihr 1924 eI: qoN 1975 eI:qk 50 vryH dw pYNfw mukw ky AMqly pVwA ’qy Awx pu`jI sI[ ies lMMmysMGrS dI ij`q dw ishrw irAwsq dy au~Gy AkwlI AwgU pMQ-rqnigAwnI krqwr isMG koml jI, bwnI gurduAwrw suDwr lihr jMmU-kSmIr Aqy irAwsq dy isMGW, ivSyS krky kSmIr dIAW is`K sMgqWAqy s. suirMdr isMG AYm. AYl. ey., SoRmxI Kwlsw drbwr jMmU-kSmIr, sRI klgIDr dyS syvk AkwlI dl jMmU-kSmIr, XUQ AkwlIdl jMmU-kSmIr, gurmiq pRcwrk sBw jMmU-kSmIr, Kwlsw pMQkpwrtI kSmIr, gurduAwrw pRbMDk borf kSmIr, AkwlI jQw byrvwAqy bfgwm dy isr jWdw hY[ qvwrI^ dy vihx ƒ bhuqw icr plwirAwnhIN jw skdw[ 1 jUn, 1977 ƒ CyvyN gurU, sRI gurU hirgoibMd swihbjI dw pRkwS purb Aw igAw[ lok ijqy hoey sn Aqy AwpxI ij`q dypRgwtwvy qy mIrI-pIrI dy Sukrwny leI ies Avsr qoN v`D ikhVw Su`Bidn ho skdw sI[ kSmIr Br dIAW is`K sMgqW ny ngr kIrqn dy rUpivc sRI gurU hirgoibMd swihb dy dr vl mUMh kr ilAw[ ies ngrkIrqn dy rUp dI igxqI, Sbd kIrqn qy suAwgq dy pKoN swry irkwrfmwq pw idqy sn[ BKdI grmI ivc hryk mweI-BweI dw auqSwh TwTWmwr irhw sI[ gYr-isK kSmIrI QW-pr-QW Klo ky qy CbIlW lw kysMgqW ƒ KuS-AwmdId kr rhy sn[ mIlW qk lok hI lok sn[

lokW dy ies dirAw ivc igAwnI koml jI vI gd-gd ho pMJIAWvirHAW qoN bwAd sRI gurU hirgoibMd swihb dy dr ’qy dIdwr leI jw rhysn[ pMJI vryH pihlW igAwnI koml jI ny pRx kIqw sI ik mYN audoN hIsRI gurU hirgoibMd swihb dy dr ’qy hwzrI BrWgw jdoN qk kSmIrIis`KW dw mhMqSwhI qoN Cutkwrw ho jweygw[

2 jUn, 1977 eI: dw idn gurduAwrw suDwr lihr dw iekPYs l wk un idn A wiKA w j wvygw[ mhMq pul Is l Y A wey[ bs g l hQoN

Page 93: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 93 nvMbr 2015

inkl geI[ mhMqW qy aunHW dy ihmwieqIAW ny gurduAwry dI Cq qoNp`QrbwzI SurU kr id`qI[ is`K sMgq qy sRI gurU gMRQ swihb jI dI svwrIAqy hor Axigxq lok z^mI ho gey sn[ pr nOjuAwn qy bzurg vrHdyv`itAW ivc gurduAwrw swihb dy hwl ivc vVH gey sn[

mhMq dy ies hmly nwl fyF drjn qoN vI vDIk is`K z^mI hoey[igAwnI koml jI dy pYr ’qy BwrI cot lgI[

mhMqW ny s. sMqw isMG qyg jI, bwnI, pRDwn SRomxI AkwlI dl jMmU-kSmIr dI vI burI qrHW mwr-kutweI kIqI qy auh do hPqy sRI ngr ivKyhspqwl ivc dw^l rhy[ ies qoN ielwvw s. guxvMq isMG, mwstr myhrisMG jI qy s. rijMdr isMG mwn dI vI mwr-kutweI kIqI[

1970 eI: ivc isK nOjvwn AwgU vI mhMqSwhI ƒ Kqm krn dy leIAgy Awey[ isK nOjvwnW ny igAwnI krqwr isMG jI BrpUr swQ idqw[igAwnI krqwr isMG koml jI dw smwj-suDwr:igAwnI krqwr isMG koml jI dw smwj-suDwr:igAwnI krqwr isMG koml jI dw smwj-suDwr:igAwnI krqwr isMG koml jI dw smwj-suDwr: 1936 eI:ivc pMQ rqn AkwlI kOr isMG jI Aqy pMQ rqn igAwnI koml jI nyis`K smwj-suDwr sBw kSmIr kwiem kIqI[ AkwlI kOr isMG jIis`K smwj-suDwr sBw dy srpRsq sn Aqy igAwnI koml jI ies sBwdy bwnI sn[ igAwnI koml jI dy smwj suDwr bwry aulIky pRogrwm ƒbwrIkI nwl GoKx qoN pqw cldw hY ik aunHW ny kyvl kuVmweI ivAwh,dusihry jW hor smwijk smwgmW ivc gurmiq isDWqW dy AnukUlswdgI dw pRgtwvw krn ’qy zor hI nhIN id`qw sgoN mnuKI izMmyvwrIAWinBwaux leI Xog syD vI id`qI[ Awpxy ies pRogrwm ƒ lokW qkphuMcwx leI igAwnI koml jI ny Dwrimk styjW, dIvwnW ’qy smwgmWdI BrpUr vrqoN kIqI sI qy hmySW ies loVINdI smisAw v`l pRyrnwidMdy rhy[ ieh pRogrwm Awp jI ny 1940 eI: qoN jMmU-kSmIr ivcis`KW dI pihlI pRqIinD jQybMdI SoRmxI Kwlsw drbwr vloN pRkwiSqaurdU Aqy pMjwbI dy A^bwr ‘SmSyr’ dy cI& AYfItr hox qy nwqy iesA^bwr dy kwlmW rwhIN cIK-pukwr kr ky vI kIqI[ 1964 eI: ivcAwp ny A^bwr ‘krmvIr’ aurdU ArMB kr ky Awp jI ny smwj-suDwrdy pRcwr ivc qyzI ilAWdI[ ies A^bwr dy lyKW- “Kwlsw jo inrDnko pwlY”, “DwV peI Gr luitAw logw Bwxy jMJ” jW “gur rIqI pihlyjW jg rIqI” ny SlwGw Xog BUimkw inBweI[ koml jI ny keI pYNPiltWqy lyKW rwhIN vI pRcwr kIqw[ Kwlsw hweI skUl, sRI ngr dy pMjwbImwstr hox dy nwqy ividAwrQIAW ƒ smwj-suDwr dI pyRrnw idMdy rhy[

Page 94: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 94 nvMbr 2015

igAwnI koml jI ny smwj-suDwr pRogrwm ’qy Aml kr ky irAwsq dIbrwdrI ny BweIcwry ƒ pRyrnw idqI[ BwvyN irAwsq dI brwdrI BweIcwryny smyN-smyN kuJ iek`T bulwey qy PYsly vI ley pr gurmiq rhu-rIqI dyAnukUl nw hox kwrn igAwnI koml jI ny aunHW PYsilAW dI pRoVHqw nhINkIqI[ igAwnI koml jI ny Awpxy bcy-bcIAW dy ivAwhW ’qy suDwr krky kQnI dy nwl-nwl krnI dy sUry vI bxy[ Awp jI ikhw krdy sn ikAsIN Awpxy ivAwh, kuVmweI ivc auh kuJ krIey, jo brwdrI dwgrIb qoN grIb Brw vI pyRSwn qy krzdwr hox qoN ibnw kr sky[ iesyivcwr ADIn Awp ny Awpxy hr smwgm ivc smwj-suDwr kIqw qyswdy FMg nwl kwrj pUrw kr ky irAwsq dy brwdrI BweIcwry ƒ syDid`qI[

igAwnI koml jI ny Awpxy grIb BweIcwry dIAW AwriQksmisAwvW ƒ dUr krn leI ijs g`l ’qy zor id`qw auh hY-- smwj-suDwr[ auh cwhuMdy sn ik jykr AsIN Awpxw jIvn swdw bxweIey qyswry rsm-irvwzW ƒ byloVI qy PzUl-KrcI qoN dUr r`KIey qW swfIbrwdrI ivc kuJ qbdIlI sMBv ho skdI hY[ Awp jI ny smwj ƒ hlUxwidMdy ikhw ik jd qk smwijk burweIAW dw suDwr nhIN huMdw audoN qkiksy iPrky, qbky jw kOm dw suDwr nhIN ho skdw[

igAwnI koml jI 12 dsMbr, 1992 eI: ƒ svyr dy pMj vjyAwpxy Gr goibMd ngr, kSmIr ivKy 77 swl dI aumr Bog ky scKMfqur gey[ igAwnI koml jI dy qur jwx nwl iek dOr dw AMq ho igAw[hvwly:hvwly:hvwly:hvwly:1. gurmiq pRkwS, PrvrI 1977, SoRmxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr[

2. koml jI dy irkwrf iv`coN[

3. koml jI dw A^bwr- krm vIr dIAW PweIlW iv`coN[

4. igAwnI koml jI dI pusqk smwj suDwr ivcoN[

5. igAwnI koml jI dI pusqk ‘koml hulwry’ dI BUimkw ivcoN[

6. hImwl, igAwnI krqwr isMG koml jI, sYmInwr (ivSyS AMk) iv`coN

7. hImwl- pMjwbI swihq sBw, jMmU kSmIr, sRI ngr dI pusqk[

8. A^bwr ‘pMQk sMdyS’, sRI ngr- kSmIr[

9. SoRmxI Kwlsw drbwr jMmU-kSmIr dIAW PweIlW, AKbwr ‘SmSyr’ ivcoN[

Page 95: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 95 nvMbr 2015

brqwnIAw srkwr vloN isKW ƒ dsqwr sjw ky kMmbrqwnIAw srkwr vloN isKW ƒ dsqwr sjw ky kMmbrqwnIAw srkwr vloN isKW ƒ dsqwr sjw ky kMmbrqwnIAw srkwr vloN isKW ƒ dsqwr sjw ky kMmkrn dI AwigAw dyxI SlwGwXog : jQy. Avqwr isMGkrn dI AwigAw dyxI SlwGwXog : jQy. Avqwr isMGkrn dI AwigAw dyxI SlwGwXog : jQy. Avqwr isMGkrn dI AwigAw dyxI SlwGwXog : jQy. Avqwr isMGsRI AµimRqsr 2 AkqUbr- jQy:Avqwr isMG, pRDwn, SoRmxI gurduAwrwpRbMDk kmytI ny brqwnIAw srkwrvloN is`KW ƒ dsqwr sjw ky kMMm krndI AwigAw dyx ƒ SlwGwXog kdmd`isAw hY[

aunHW ikhw ik dsm ipqw sRIgurU goibMd isMG jI vloN pMj kkwrW qoNielwvw wlsw pMQ ƒ dsqwr dI dwqb^S ky iek vKrI qy inrwlI pihcwxid`qI hY[aunHW ikhw ik klgIDrdsmyS ipqw ny ij`Qy isK ƒ swbqsUrq rihx leI pRyirAw hY, au~Qy kysWdI sMBwl leI dsqwr sjwaux dw

audyS vI id`qw hY[ aunHW ikhw ik ieskwƒn ƒ lwgU krvwaux leI ieMglYNfdy is`KW ƒ BwvyN lMmw sMGrS krnwipAw, pr ieh swry isK pMQ leI bVymwx vwlI g`l hY[ ies leI ieMglYNfdy is`K vDweI dy pwqr hn[ aunHWieMglYNf dI rozgwr mMqrI pRIqI ptyldw vI dsqwr sjwaux sbMDI AYlwnkrn ’qy DMnvwd kIqw[ aunHW ikhw ikieh bhuq KuSI dI g`l hY ik huxbrqwnIAw ivc is`KW ƒ kMm vwlIAWQWvW ’qy zbrI hYlmt pwaux leI nhINikhw jwvygw qy auh dsm ipqw v`loNbKiSS dsqwr sjw ky kMm krngy[

pwvn srUp dI byAdbI krn vwly AnsrW ƒ kdwicqpwvn srUp dI byAdbI krn vwly AnsrW ƒ kdwicqpwvn srUp dI byAdbI krn vwly AnsrW ƒ kdwicqpwvn srUp dI byAdbI krn vwly AnsrW ƒ kdwicqvI bKiSAw nhIN jwvygw : jQy. Avqwr isMGvI bKiSAw nhIN jwvygw : jQy. Avqwr isMGvI bKiSAw nhIN jwvygw : jQy. Avqwr isMGvI bKiSAw nhIN jwvygw : jQy. Avqwr isMG

sRI AMimRqsr 13 AkqUbr : jQydwrAvqwr isMG, pRDwn, SRomxI gurduAwrwpRbMDk kmytI ny kuJ AxpCwqy SrwrqIAnsrW v`loN sRI gurU gRMQ swihb jI dysrUp dy pwvn-piv`qr AMg (pqry)ieiqhwisk gurduAwrw pwqSwhI dsvINbrgwVI dy Awly-duAwly iKlwrn dIsKq SbdW ’c inKyDI kIqI hY[ aunHWikhw ik SrwrqI AnsrW ny pwvn-pivqr AMg (pqry) PwV ky gurduAwrw

swihb dy Awly-duAwly, ipMf dIAWglIAW Aqy bs A`fy Awid ’qy iKlwrky Gor pwp kmwieAw hY jo kdwicqb^Sx Xog nhIN[ aunHW ikhw ik sRIgurU gRMQ swihb sB dy sWJy gurU hn,ies ivc gurU swihb qoN ielwvw swryDrmW dy BgqW Aqy BtW dI bwxI drjhY qy hr mnu`K ies A`gy Awpxw sIsJukwauNdw hY[ aunHW ikhw ik sRI gurUgRMQ swihb jI dI bwxI sWJIvwlqw qy

Page 96: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 96 nvMbr 2015

srb`q dy Bly dw sMdyS dyNdI hY, prkuJ isr iPry ivAkqI bwr-bwr gurUswihb dw Apmwn kr ky dyS dy AmnAqy SWqI ƒ lWbU lwauxw cwhuMdy hn,jo kdwicq vI brdwSq nhIN kIqwjwvygw[ aunHW ik mYN ud Gtnw auprMqSoRmxI kmytI dy mYNbrW Aqy numwieMidAWnwl ies sQwn dw dOrw kIqw hY[aunHW ikhw ik brgwVI ivc siQqIbhuq hI qxwApUrn bxI hoeI hY[

jQydwr Avqwr isMG ny ikhw ikies mMdBwgI Gtnw nwl dyS-ivdySivc bYTy smUh isK smudwey dy lokWivc ros qy roh pwieAw jw irhw hY[aunHW ny ies Gtnw dI inKyDI kridAW

pRSwsn ƒ ikhw ik auh ies Gtnw dIbwrIkI nwl jWc krdy hoey mulzmW ƒigR&qwr kry Aqy zuurm swbq hox qyaunHW ƒ kwƒn Anuswr sKq qoN sKqszw suxwey[ aunHW kyNdr srkwr ƒApIl kridAW ikhw ik jo S^s iksyDwrimk gRMQ dI byAdbI krdw hY qydyS ’c ASWqI PYlwauxw cwhuMdw hY ausdw koeI dIn-Drm nhIN huMdw, auh dySdw sB qoN v`fw duSmx hY[ ies leIsrkwr ieho ijhy zurm leI koeI sKqkwƒn bxwey ijs nwl Aijhy dirMidAWƒ nQ pweI jw sky[ aunHW smucIAWisK sMgqW ƒ AwpxI sdBwvnw bxweIrKx dI ApIl kIqI[

SRomxI kmytI dI pihl-kdmI BweI virAwm isMG dISRomxI kmytI dI pihl-kdmI BweI virAwm isMG dISRomxI kmytI dI pihl-kdmI BweI virAwm isMG dISRomxI kmytI dI pihl-kdmI BweI virAwm isMG dIirhweI leI rMg ilAweI : jQy: Avqwr isMGirhweI leI rMg ilAweI : jQy: Avqwr isMGirhweI leI rMg ilAweI : jQy: Avqwr isMGirhweI leI rMg ilAweI : jQy: Avqwr isMG

sRI AMimRqsr 13 AkqUbr :jQydwr Avqwr isMG, pRDwn, SRomxIgurduAwrw pRbMDk kmytI ny Bwrq dygRih mMqrI sRI rwjnwQ isMG vloN is`KkYdI BweI virAwm isMG ƒ irhwAkrn dy AwdyS dI SlwGw kIqI hY[

SRomxI kmytI dy bulwry qy vDIksk`qr s. idljIq isMG (bydI) nyjwxkwrI dyNidAW d`isAw ik twfwADIn aumr kYd dI szw k`t rhy 70swlw BweI virAwm isMG dI irhweIleI jQy. Avqwr isMG, pRDwn, SRomxIgurduAwrw pRbMDk kmytI do vwr XU.pI

dy gvrnr ƒ imly sn qy ies sbMDIkyNdr srkwr ƒ ilKqI ApIl vIkIqI jo BweI virAwm isMG dI irhweIleI rMg ilAweI hY[ s. bydI ny jQy.Avqwr isMG v`loN kyNdr srkwr qygRih mMqrI rwjnwQ isMG dw aucycy qOr’qy DMnvwd kridAW ikhw ik BwrqdIAW v`K-v`K jylHW ivc bMd jo kYdIAwpxI irhweI dy smyN qoN vI izAwdwsmW kYd kt cuky hn[ aunHW dI irhweIvI jld qoN jld kIqI jwvy[aunHW ikhwik BweI virAwm isMG dI irhweI kyNdrsrkwr dw cMgyrw Xqn hY[

Page 97: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 97 nvMbr 2015

Drm pRcwr kmytI dIAW pRcwr srgmIAWDrm pRcwr kmytI dIAW pRcwr srgmIAWDrm pRcwr kmytI dIAW pRcwr srgmIAWDrm pRcwr kmytI dIAW pRcwr srgmIAW

XU.pI. is`K imSn hwpuV v`loN gurmiq smwgmXU.pI. is`K imSn hwpuV v`loN gurmiq smwgmXU.pI. is`K imSn hwpuV v`loN gurmiq smwgmXU.pI. is`K imSn hwpuV v`loN gurmiq smwgmXU.pI. isK imSn hwpuV vloN isKI dy pRcwr qy pRswr vwsqy 14 ApRYl,

2015 qoN 12 Agsq 2015 qk vK-vK sQwnW ’qy gurmiq smwgm qyAMimRq-sMcwr krvwey gey[ imSn hwpuV qoN phuMcy pMjW ipAwirAW vloN KMfy-bwtydI pwhul iqAwr kr ky AMimRq-AiBlwKIAW ƒ AMimRq dI dwq idqI geI[ ienHWAMimRq-sMcwr smwgmW dOrwn kul 1352 pRwxIAW ny KMfy-bwty dI pwhul pRwpqkIqI[ Drm pRcwr kmytI, sRI AMimRqsr vloN kkwr Bytw-rihq idqy gey[ isKsMgq ny ienHW smwgmW ivc vfI igxqI ivc SmUlIAq kIqI[ ienHW smwgmWivc ivSyS qOr ’qy pujy s. suKmIq isMG kwdIAW, mYNbr, SoRmxI gurduAwrwpRbMDk kmytI qy s. ibRjpwl isMG ieMcwrj, XU. pI. isK imSn hwpuV vloN isKsMgqW ƒ gurU-Sbd nwl juVx, gurU fMm qoN dUr rihx qy isK rihq mrXwdwAnuswr jIvn bqIq krn sbMDI ivcwrW kIqIAW geIAW Aqy Aws-pws dIAWisMG sBwvW, syvw soswietIAW, pRbMDk kmytIAW dw DMnvwd kIqw igAw qypqvMqy sjxW ƒ isropwau id`qy gey[ XU. pI. isK imSn hwpuV qoN pujy pRcwrk,rwgI qy kvISrI jiQAW vloN gurU-js suxw ky sMgqW ƒ inhwl kIqw igAw[

Swhbwjpur ivKy AMimRq-sMcwrSwhbwjpur ivKy AMimRq-sMcwrSwhbwjpur ivKy AMimRq-sMcwrSwhbwjpur ivKy AMimRq-sMcwrDrm pRcwr kmytI (SoR:gu:pR:kmytI) sRI AMimRqsr vloN gu: bwbw surjn

swihb jI ipMf Swhbwjpur (qrn qwrn) ivKy imqI 20 jUn, 2015 ƒ sRI AkwlqKq swihb qoN pMj ipAwry swihbwn ny puj ky 58 pRwxIAW ƒ AMimRq-pwnkrvwieAw[ Drm pRcwr kmytI vloN kkwr Bytw-rihq idqy gey[ AMimRq sMcwr qoNpihlW BweI lKmIr isMG kkw kMifAwlw pRcwrk, gurbcn isMG klsIAW pRcwrk,hIrw isMG minhwlw pRcwrk ny AMimRq Ckx leI sMgqW ƒ pRyirAw Aqy gurmiqkQw-ivcwrW kIqIAW[ ieh AMimRq-sMcwr smwgm gurduAwrw bwbw surjn swihbdy muK pRbMDk bwbw gurmyj isMG FotI dy sihXog nwl sMpUrn hoieAw[

Awswm ivKy gurmiq isKlweI kYNpAwswm ivKy gurmiq isKlweI kYNpAwswm ivKy gurmiq isKlweI kYNpAwswm ivKy gurmiq isKlweI kYNpieiqhwisk gurduAwrw sRI gurU qyg bhwdr swihb jI, DobVI swihb

(Awswm) ivKy isK pRqIinDI borf eIstrn zon vloN pMj rozw gurmiq isKlweIkYNp imqI 12 qoN 17 julweI, 2015 qk bwbw hrbMs isMG jI kwr-syvwvwilAW dI Xwd ivc lgwieAw igAw[ ijs ivc sm`ucy au~qr-pUrbI Bwrq dy

Page 98: grmiq pRkwS 1 nvM br 2 015 - Shiromani Gurdwara …old.sgpc.net/gurmat_parkash/November_2015.pdf · grmiq pRkwS 3 nvM br 2 015 ... sr dI qoN nw m d I Et hox kr ky b cI ri hMd I h

gurmiq pRkwS 98 nvMbr 2015

is`K b`icAW ny vD-cVH ky ih`sw ilAw[ ies gurmiq is`iKAw kYNp ivcisiKAwrQIAW ƒ gurbwxI sMiQAw, is`K ieiqhws, is`K rihq mrXwdw AqygurmuKI dI jwxkwrI idqI geI[ ies mOky is`K imSn kl`kqw (pUrbI Bwrq)dy sk`qr/ieMcwrj s. jgmohn isMG, pRcwrk BweI crnjIq isMG Aqy BweIgurivMdr isMG ny sMgqW nwl gurmiq ivcwrW sWJIAW kIqIAW[ ies kYNp ivcb`icAW dy kivqw, lYkcr Aqy pRSnoqrI mukwbly vI krvwey gey[ jyqU bicAWƒ is`K pRqIinDI borf eIstrn zon v`loN pRsMsw-p`qr Aqy ienwm vMfy gey[ies is`iKAw kYNp ƒ sPl bxwaux leI is`K pRqIinDI borf eIstrn zon dymYNbr swihbwn s. AmrIk isMG pdm (jorhwt) s. rwm isMG (gohwtI), s.hrdrSn isMG (nogwE) Aqy gurduAwrw swihb dy mYnyjr s. guribMdr isMGAqy sMgqW ny ivSyS Xogdwn idqw[

isK imSn hirAwxw v`loN AMimRq-sMcwrisK imSn hirAwxw v`loN AMimRq-sMcwrisK imSn hirAwxw v`loN AMimRq-sMcwrisK imSn hirAwxw v`loN AMimRq-sMcwris`K imSn hirAwxw v`loN is`K Drm dy pRcwr qy pRswr dI lihr ƒ A`gy

qoridAW hoieAW imSn v`loN v`K-vK sQwnW ’qy krvwey gey AMimRq-sMcwrsmwgmW dy vyrvw hyT ilKy Anuswr hY:-

imqI sQwn pRwxI08/8/2015 gu: pMjoKrw swihb, 170

pwqSwhI ATvIN, AMbwlw29/8/2015 gu: bwdSwhI bwg, 20

AMbwlw Sihr06/9/2015 gu: pMjoKrw swihb, 60

pwqSwhI ATvIN, AMbwlw23/9/2015 gu: swihb fyrw kwr-syvw 63

klMdrI gyt, krnwl28/9/2015 gu: bwdSwhI bwg, 56

AMbwlw Sihr03/10/2015 gu: bwdSwhI bwg, 49

AMbwlw Sihr

golfn AwPsY~t pRY~s, rwmsr rof, sRI AMimRqsr qoN SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI leIs. idljIq isMG ipRMtr qy pbilSr ny Cpvw ky d&qr SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI sRIAMimRqsr qoN pRkwiSq kIqw[[[[ imqI 5-11-2015