Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

28
GEZONDHEID EN WELZIJN VANUIT ISLAMITISCH PERSPECTIEF Vzw Caleidoscopia

description

Lezing van Khadija Aznag in het kader van "De geest van de wet: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief" (15/04/12, De Centrale, Gent)

Transcript of Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Page 1: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

GEZONDHEID EN WELZIJN VANUIT ISLAMITISCH PERSPECTIEF

Vzw Caleidoscopia

Page 2: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Islamitisch perspectief?

1. Wat is “welzijn” binnen de islam?2. Wat is “welzijn” voor een moslim? Islamitisch identiteit en welbevinden

van een moslim in Vlaanderen? Hulpvragen van moslims? Vraag om rekening te houden met

islamitisch identiteit binnen reguliere voorzieningen?

Page 3: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

WEL“ZIJN” wie zijn we ?

geest ziel lichaam

Page 4: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Geest (ruh) is het onstoffelijke onsterfelijke reine ‘adem’ dat ingeblazen wordt in het lichaam en zo ontstond ‘er tussen geest en lichaam de ziel(nafs/levensadem)

Geest wordt vaak gezien als “het on(der)bewust zijn”

geest lichaam ziel

Page 5: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Ziel (nafs/psyche) is het onstoffelijke, onsterfelijke morele en intellectueel essentieel deel van de mens

lichaam

ziel

Lichaam is de tijdelijke uitwendige tastbare omhulsel dat in functie staat van de ziel

DE Mens/Individu:

Page 6: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Identiteit(en) van individu

Rokken van de ajuin; Jouw identificatie met de tijd (identiteitsontplooiing) en invloed van buiten (cultuur)

Page 7: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Geest vormt en temt de zielZiel vormt en temt het lichaamLichaam is functionele vertaler van geest en ziel

“Al ‘aql” (het verstand ) maakt onderdeel van ons ziel en wordt uitgevoerd door ons lichaam

“Al Aql” heeft een superieure gradatie gezien *het ‘de basis’ moet zijn van elke verplichting*het constant gestimuleerd moet worden om te zoeken naar ‘de juiste overtuiging’ en om tot ‘het goddelijke oordeling te komen (al igtihad)”

“Al Aql” is de ordening/logica van handelen van de individu tav zijn Schepper, zijn lichaam en zijn medemensen.

Page 8: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

lichaam

ziel

ziel temt lichaam

Page 9: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Gelovige (mede)mens

ziel lichaam

Mekkaanse openbaringen

Geloof /overgave aan God

Leidraad om een goede gelovige te worden

Medinenzische openbaringen

Organisatie (van Umma) Liedraad om een goede

(mede)mens te worden

Page 10: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

IMAAN GeloofsleerIHSAAN Uitmuntend gelovenIBADAT 5 disciplines/zuilen:

1. Credo overtuiging “asshahada”2. Ontrekken lichaam van wereldse /materiële

“assalaat”3. Lusten/driften onder controle houden “assawm”4. Aalmoes (af)geven/ “azzakat al fitr 5. Pelgrimstocht in Samenhorigheid en in

Gelijkwaardigheid “al hagg”

Page 11: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

1. Ziel2. Lichaam

Welk hulpvraag heeft de moslim vandaag in Vlaanderen?Rond psychologisch

welzijn/gezondheidRond fysisch welzijn /gezondheid

Page 12: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Persoonlijke werkervaring: aantal scheidingen aantal abortussen aantal dossiers BJZ aantal in vluchthuizen en crisiscentra aantal in gevangenissen aantal CentraGGZ (drugs, zelfdoding, stress,

depressie,…) aantal leerlingen met leerachterstand,

spijbelaars en uit school gezet aantal werklozen’Opmerking! ‘Aantal’ op basis van nationaliteit en keuze van

ideologie:‘islamitisch’

Page 13: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Alles hangt samen …

Sociaal-economische factoren Migratie Scholing Erkenning & respect van ‘de

samenleving’ Macht en dominantie Traditie(s) Onwetendheid …

Page 14: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Uitdagingen? Moslim pleegezinnen Projecten/acties/campagnes vanuit

moskee en islamitische gemeenschap tegen ‘schooldropout’ en nadruk op belang van onderwijs en cultuur

Projecten van ‘moslim oudergroepen’ rond thema opvoedingsondersteuning

Dringend nood aan deskundige (moslim) therapeuten , hulpverleners, artsen,leerkrachten … met een open houding

Page 15: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Fysische gezondheid

Voeding en medische dieet gerelateerde problemen (traditie)

Gevolgen van het vasten voor zieken en ouderen

Preventie bemoeilijkt door taboes : bijvoorbeeld prostaatkanker - en baarmoederhalskankerpreventie

Palliatieve zorg en euthanasie… onduidelijkheid Afstaan organen …

Page 16: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Uitdaging en/of evaluatie ? Islamitische rusthuizen

Islamitische begraafplaatsen Islamitische moederhuizen Islamitische ziekenhuizen Islamitische scholen Islamitische welzijnswerk Islamitische CGGZ Islamitische kinderopvang Islamitische culturele centra …Kan dit bijdragen tot het welbevinden van een

moslim?

Page 17: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Ja, onder voorwaarde dat:

Kwaliteit Haalbaarheid Gedragenheid Gelijkwaardigheid

Page 18: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Reguliere voorzieningen vandaag

Allergie voor alles wat levensbeschouwelijke zingeving kan zijn bij cliënt/patiënt

Onvoldoende, selectief of geen ‘open houding’ bij hulpverleners

Introductie van “uitsluitingsmechanisme” onder de mom van emancipatie/integratie

Omwille van bedreiging – onzekerheid - angst?

Page 19: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Veranderingsmanagment binnen onderwijs en de hulp-en zorgverlening is een must gezien het feit dat: Bevolkingspopulatie (diversiteit) is in

het algemeen sterk veranderd en vraagt vandaag een andere aanpak

Allochtone moslim gemeenschap behoort (nog) tot de meest kwetsbare kansarme groep binnen de bevolking

Page 20: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

‘Verandering aanvaarden’ afdwingbaar… ? Gezien ‘de noodzaak’ : instroom,

populatie, vergrijzing, … en groei Europese islamitische gemeenschap

Westerse individualistische samenleving; elk individu heeft recht om met zijn aspecten van identiteiten naar buiten te komen … dus ook zijn religieuze identiteit

Bestaande hulpmethode ‘kunnen in vraag stellen’ gezien het niet (goed) werkt naar moslims met een migratieverleden

Page 21: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Voorbeeld:

Bevrijding van macho dominante cultuur als moslim

Aanwezigheid van ‘vader’ bij de opvoeding

“Held” vinden /zich (mogen) toekennen

Erkenning van de islamitische identiteit naast andere identiteiten

Page 22: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Dochter drager

Zoonsoldaat

Dochter drager

Macho dominante cultuur:EER staat centraal

AFWEZIGE VADER

Page 23: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

VADERFIGUUR/ positie Redouane Ben

Driss

Westerse model Mediterrane model

Oedipuscomplex Abraham verhaal/mythe

vader

moederzoon

moeder

zoonvader

Page 24: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Groeiproces ajuin

HELD

Page 25: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

SPRINGPLANKENParticipatie !

Page 26: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

MOSLIMS GELUK(T)

Page 27: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

IK ben als moslim geluk(t)kig als ik:

bewust zelf kan beslissen (‘aql) welke

keuzes ik wil maken (om lichaam en ziel ‘tot rust’ te brengen) op basis van de islamitische waarden en normen die voor mij een leidraad zijn in het leven (disciplines)

gezond leef loyaliteit vind bij een groep die me

(onvoorwaardelijk) geborgenheid, liefde en bescherming kan geven

bevrijd ben van onrecht

Page 28: Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief

Mijn wens : Dat moslims via hun geloof de sterkte en moed zoeken en vinden om ‘de juiste keuzes’ te maken om gelukkig te kunnen leven; door zichzelf te mogen zijn , omringd door mensen die hen minstens erkennen en respecteren als moslim.

Assalaamu ‘alaykum wa Rahmatu Allahi wa Barakatuhu!