De registerpodoloog heeft een belangrijke taak in zowel de pre-ventieve als in de curatieve diabe-

tes voetzorg. In de richtlijn Diabetische Voet worden de vijf hoekstenen van pre-ventie beschreven. De registerpodoloog is een geschoold zorgverlener om de pre-ventie volgens deze vijf hoekstenen uit te voeren.

Vijf hoekstenen van preventie1. Jaarlijks onderzoek en herkenning van de voet met een verhoogd risico .2. Gericht (voet)onderzoek bij patiënten met een verhoogd risico (Simm’s ≥ I).3. Schoeisel en andere hulpmiddelen bij abnormale belasting van de voet.4. Follow-up en educatie afhankelijk van het risicoprofiel.5. Regelmatige voetzorg bij verhoogd risico.

1. Jaarlijks onderzoek en herkenningAlle diabetespatiënten moeten jaarlijks een screeningsonderzoek van de voet door een daartoe geschoolde zorgverle-ner krijgen. In dit onderzoek moet al aan-dacht zijn voor educatie en voorlichting aan de patiënt.Anamnese: - In voorgeschiedenis ulcus/amputatie of gedeformeerde voet met voetchi- rurgie; claudicatio intermittens.- Klachten van pijn, tintelingen of min- der gevoel in de voeten. Lichamelijk onderzoek:- Beoordeel huid, nagels, kleur, vorm van de voet, stand van de tenen, protec- tieve sensibiliteit, arteriële pulsaties (a. dorsalis pedis en a. tibialis poste- rior).

Indien bij dit screenende onderzoek geen afwijkingen worden vastgesteld, is er sprake van Simm’s 0. Dan volstaat een afspraak voor controle na twaalf maan-den.

2. Gericht (voet)onderzoekWanneer bij jaarlijkse screening bij anamnese of lichamelijk onderzoek een afwijking wordt vastgesteld, wordt uit-gebreider onderzoek verricht. Naast uit-gebreider onderzoek van de huid, nagels, standsafwijkingen en schoenen, moet de zorgverlener ook rekening houden met de vraag of de patiënt educatie en/of psy-chosociale ondersteuning nodig heeft. De zorgverlener moet in dit onderzoek naast de pathofysiologie ook rekening houden met effectmodificerende facto-ren zoals slechte visus en problemen met zelfonderzoek van de voet door obesitas of artrose, leefstijlfactoren zoals roken

en sociale factoren zoals alleen wonen, gebrek aan sociale contacten en lagere sociaaleconomische status.

3. Schoeisel en andere hulpmiddelenHet schoeisel van patiënten met sensibi-liteitsverlies en/of perifeer arterieel vaat-lijden (PAV) moet regelmatig (minimaal bij de voetcontroles) worden onderzocht. Vaak is de schoen de directe aanleiding of een onderhoudende factor voor een ulcus. In het onderzoek van de schoen moet gekeken worden naar de pasvorm, de binnenzijde van de schoen, de breedte van de schoen vooral ter plekke van de metatarsofalangeale gewrichten, en de hoogte van de schoen. Dit onderzoek moet plaatsvinden als de patiënt staat en bij voorkeur aan het einde van de dag.

Een siliconen teenorthese kan worden toegepast om overmatige druk op tenen,

Geïndiceerde preventieve voetzorg voor diabetespatiëntenRegisterpodologen ook opgenomen in ketenzorg

Door: Willeke de WeerdPreventie is effectief in de bestrijding van voetulcera bij diabetespatiënten.

Voetulcera vormen de hoofdoorzaak (80 tot 90%) van amputaties; bij de

meeste gevallen is een niet (meer) te bestrijden infectie de uiteindelijke reden

voor amputatie. Per 1 januari 2015 is de vernieuwde beleidsregel ‘overige

geneeskundige zorg’ van kracht. Dit betekent dat diabetespatiënten vanaf

1 januari 2015 zowel binnen als buiten de ketenzorg terecht kunnen bij

registerpodologen en podotherapeuten voor preventieve voetzorg die vanuit

de basisverzekering wordt vergoed.

De Medische Voet 42

door standsafwijkingen of prominerende botdelen te verminderen. Na amputatie van één of meer tenen kan de vrijgeko-men ruimte worden opgevuld met een siliconen teenprothese om standsafwij-kingen en drukulcera van de resterende tenen te voorkomen. Kritieke ischemie is een relatieve contra-indicatie.

4. Follow-up en educatieNaarmate het risico op het ontstaan van voetulcera toeneemt, moet een diabe-tespatiënt frequenter gezien worden. De controlefrequentie en inhoud van de zorg wordt vastgesteld aan de hand van de Simm’s classificatie en de zorgprofie-len zoals beschreven in de zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera. Educatie kan bijdragen aan de reductie van ulcera en amputaties, met name bij patiënten met een hoog risico voor het ontstaan van een ulcus. Educatie kan het begrip en de motivatie van de patiënt bevorderen zodat deze een actieve rol speelt in de preventie van complica-ties. Educatie kan in een groep of indi-vidueel worden gegeven, de educatie-momenten moeten regelmatig herhaald worden en integraal deel uitmaken van de contacten met de patiënt. Dit moet

multidisciplinair gebeuren; de verstrekte informatie moet eenduidig zijn en elkaar aanvullen. De website van Stichting LOOP (www.loop.nl) geeft concrete adviezen die in overeenstemming zijn met de Richtlijn Diabetische Voet.

5. Regelmatige voetzorgDe zorg voor de voet dient voor alle Simm’s categorieën zowel in de eerste- als in de tweedelijns gezondheidszorg te worden georganiseerd. Patiënten met een risicoprofiel worden bij voorkeur ver-wezen naar een multidisciplinair voeten-team voor consultatie en advies over pre-ventie en behandeling. •

Literatuur1. Richtlijn Diabetische Voet (2006) - Nederlandse

Internisten Vereniging (NIV) en Nederlandse Diabetes

Federatie (NDF)

Opleiding en deskundigheid registerpodoloog In de opleiding tot registerpodoloog wordt in een aparte module nadrukkelijk aan-dacht besteed aan diabetische voetzorg. In de hele opleiding worden studenten getraind in onder meer het signaleren en voorkomen van verhoogde druk op of onder de voet. Die verhoogde druk is de primaire oorzaak van voetulcera bij diabe-tespatiënten. Er wordt geoefend in voetscreening en gericht voetonderzoek met diabetespatiënten, het verstrekken van educatie, schoenkennis en schoeninspectie, en het vervaardigen van hulpmiddelen zoals zolen en orthesen. De opleiding wordt afgerond op hbo-niveau. De kwaliteit van de zorg door registerpodologen is geborgd door de brancheorganisatie van Stichting LOOP die buitengewoon lid is van de NDF.

(advertentie)

Volg uw deeltijdopleiding aan de Academie voor Podologie.

Vraag de gratis studiegids aan via 075 - 6401000.Kijk op onze website www.avp-info.nl

De registerpodoloog is een paramedische voetspecialist. De voetzorg door registerpodologen wordt door vrijwel alle zorgverzekeraars vergoed.

Registerpodologen zijn erkende behandelaars in de gezondheidszorg en zijn ingeschreven in het kwaliteitsregister van Stichting LOOP.

Voetkundigadviseur

BasisopleidingPodologie

Pedicure Podoloog Register- podoloog

Voor de Pedicure die verder wil

Word registerpodoloog in 3 etappes

Volg ons

op Twitter voor

relevant nieuws

en leuke weetjes

over voeten!

@AvP_opleiding

evoor

A5.Pedicure-ad..indd 1 21-05-14 11:04

ketenzorg