Ethiek in de zorg(-relatie)

Voorop in ZorgPsychiatrisch Centrum

Sint-Amedeus

Werkgroepen ethiek in PC Sint-Amedeus

Lokale stuurgroep ethiek

Doelstellingen• Formuleren van adviezen bij

individuele casussen.• Implementeren van ethische

zorgadviezen. • Nemen van initiatieven om de

ethische reflectie in de eigen voorziening te stimuleren.

SamenstellingEvi Bosmans, Marie-Anne De Wachter, Yvan Hens, Dries Lecluyse, Koen Van Camp, Nicole Van Gorp, Erik Van Tilburg.

Lokale toetsingscommissie ethiek

Doelstelling• Adviezen formuleren bij onderzoeks-

protocollen.

SamenstellingHerman Evens, Dr. Luc Lancelot, Dr. Marc Leysen, Erik Van Tilburg.

Supportgroep euthanasie

Doelstelling• Ondersteuning bieden bij het proces

dat bij een euthanasievraag hoort.

SamenstellingJan Bogaerts, Dries Lecluyse, Sieglinde Meganck, Dr. Erik Vandoolaeghe, Hugo Van Noyen, Jeff Van Roie, Erik Van Tilburg.

“Is dit wel rechtvaardig?”“Wat met de wilsbekwaamheid?”“Laten we iemand aan zijn lot over?”“Hebben/nemen we voldoende tijd voor de zorgvrager?”

Met dergelijke vragen worden we vaak geconfronteerd in de zorgverlening. Bovendien vraagt de huidige maatschappij meer objectivering in de zorg. Hierdoor worden onze waarden vaak op de proef gesteld.

Ethiek is de kunst van het goede leven. In de zorgrelatie vertaalt dit zich in de kunst van het goede samenleven. Het doel van ethiek in de zorg is dit goede samenleven uit te drukken of er naar te streven. Het Praktisch Ethisch Model van Axel Liégeois biedt een overlegmodel dat ons in deze doelstellingen kan ondersteunen.

Het Praktisch Ethisch Model (PEM)

Het PEM is een overlegmodel gebaseerd op de Relationeel Personalistische Ethiek van Axel Liégeois.1 Het model helpt ons bij het uitspreken en toetsen van onze beleving met betrekking tot de zorgrelatie. Het helpt ons ook de normen en waarden die hierbij een rol spelen te verduidelijken en te evalueren.Het PEM biedt dus een kader voor ethische reflectie.

Voorstelling van het model Het uitgangspunt van het PEM is dialoog tussen zorgverlener, zorgvrager en naastbetrokkenen. Hierbij wordt een concrete situatie belicht vanuit verschillende perspectieven.Om tot een goede ethische reflectie te komen, moet de zorgverlener vertrekken vanuit juiste grondhoudingen, rekening houdend met de fundamentele waarden in de zorg(-relatie).

1. A. Liégeois, Waarden in dialoog. Ethiek in de zorg, Leuven, LannooCampus, herziene editie, 2014, 208 p.

Het PEM stelt volgend stappenplan voor

1. Welke info hebben we over de situatie (analyse)?

2. Welke verschillende (alternatieve) handelingsmogelijkheden zijn er in deze situatie?

3. Welke (persoonlijke) motieven spelen hier een rol?

4. Wat zijn de mogelijke effecten bij de verschillende keuzes die men kan maken?

5. Wat zegt ons persoonlijk aanvoelen/intuïtie?

6. Welke normen (objectief, van buiten opgelegd) spelen hier een rol?

7. Tenslotte is er de evaluatie van waarden die naar voren komen in onze morele intuïties en normen met betrekking tot de handeling/gebeurtenis. Dit is de kern van het ethisch reflecteren. Er dient een redelijke verhouding te zijn tussen de waarden die het goede samenleven bevorderen.

Grondhoudingen in zorgrelatie

AandachtErkenningIntegriteitMildheidOntvankelijkheidResponsabiliseringWaarachtigheidWijsheidZelfreflectie

Fundamentele waarden

AutonomieBeschermwaardigheidLevenskwaliteitParticipatiePrivacyRechtvaardigheidSolidariteitVertrouwenZorgverlening

Het Praktisch Ethisch Model (PEM)