FMT 6-7/12

FMT gezondheidszorg 3

I N H O U DV O O R W O O R D

Challange Tomorrow

Samen met de Technische Universiteit Eind-

hoven is FMT het initiatief Challenge Tomor-

row gestart, Challenge Tomorrow is het ver-

volg op de Nationale Brainstormsessie waar-

van de eerste editie in 2007 is gehouden en

die bezocht werd door ruim 400 deelnemers.

Challenge Tomorrow kiest voor een zelfde

verfrissende aanpak als de Nationale Brain-

stormsessie. Het eerste kennisdebat van de

ambitieuze organisatie heeft als onderwerp

zorgtechnologie en huisvesting en staat ge-

pland voor 4 december 2012 in het Audito-

rium van de Technische Universiteit Eindho-

ven.

De doelstelling van Challenge Tomorrow is

wetenschap en bedrijfsleven te inspireren in-

novatieve facilitaire voorzieningen te ontwik-

kelen en te realiseren die bijdragen aan het

voor iedereen beschikbaar stellen en houden

van kwalitatief goede zorg en zorghuisvesting.

Challenge Tomorrow wil deze doelstelling re-

aliseren door middel van het organiseren van

congressen, debatten en workshops. Daar-

naast zal de organisatie een (wetenschappe-

lijk) tijdschrift uitgeven.

Kennisoverdracht zal ook plaatsvinden via de

website www.challengetomorrow.org.

Een belangrijke activiteit voor de organisatie

wordt de uitreiking van de Challenge Tomor-

row Award; een prijs die door een (internati-

onale) jury wordt toegekend aan een product,

project of dienst passend binnen de doelstel-

ling van Challenge Tomorrow.

Op dit moment zijn diverse organisaties uit

de wetenschap, overheid en het bedrijfsleven

op inhoudelijke basis betrokken bij Challenge

Tomorrow.

Uiteraard houden we u de komende maanden

op de hoogte van de ontwikkelingen. Voor

meer informatie over Challenge Tomorrow

kunt u vanaf 1 juli terecht op de website

www.challengetomorrow.org.

Cor van Litsenburg

hoofdredacteur FMT Gezondheidszorg

14

25

44

I N D E Z E U I T G A V E

17

Eerste indruk: Eerste indruk van Antonius Abt in Terheijden 4

Vastgoedbeheer: Huren als vorm van risicomanagement 8

Innovatief ontwerpen: Fable Hospital: Een business case 10

Hedy d’Anconaprijs: ACTA en Ronald McDonald Centre

winnen Hedy d’Anconaprijs 2012 14

Hobart Nederland: Bespaar door efficiënter afwassen 16

Internationaal: Congres IFHE 2012 Noorwegen 17

Huisvesting: Máxima Medisch Centrum Veldhoven;

Flexibel en toekomstgericht bouwen 20

De Jong Gortemaker Algra: Máxima zet de trend 23

VCM Medical: VCM Medical distributeur van Nihon

Kohden neurologie 24

Innovatie in huisvesting: Het nieuwe verpleeghuis 25

Brandveiligheid: Ziekenhuizen verminderd brandveilig 28

Tijdelijke voorzieningen: Bussman realiseert tijdelijke

OK-afdeling St. Anna Ziekenhuis 31

Grootkeukeninrichting: Waarheen met de keukens

in de gezondheidszorg? 34

Kort Nieuws 38

NVTG Info 40

Regeer Grootkeukentechniek: No nonsens aanpak voor

innovatieve grootkeukeninrichtingen 41

BRITA Professional: Uw partner voor individuele

optimalisering van water 42

Medische technologie: Medisch technologische gevaren:

een top tien 44

Bedrijvenindex 48

Agenda 50

Advertentie-index 50

ACTA en Ronald McDonald Center winnen Hedy d’Anconaprijs

TDVTDV

E E R S T E I N D R U K

Eerste indruk van Antonius Abt in Terheijden

In deze editie van FMT de eerste indruk van woonzorgcen-trum van Antonius Abt midden in de historische kern van Terheijden.

DOOR: COR VAN LITSENBURG

FMT Gezondheidszorg4

FMT Gezondheidszorg 5

Surplus Zorg biedt mensen in West- en Mid-

den-Brabant een gevarieerd aanbod op het

gebied van zorg, wonen en welzijn. Wie bij Sur-

plus Zorg aanklopt kan rekenen op een zorgar-

rangement op maat. Zo lezen we op de website.

De eerste indruk die we van Antonius Abt krij-

gen via de website van Surplus Zorg is tweeledig.

De site biedt uitgebreid informatie en is duidelijk,

maar biedt niet zoveel visuele kwaliteiten.

OP LOCATIE

Hoe anders ervaren we Antonius Abt als we in

Terheijden arriveren. Aan een pleintje vlakbij

een groot, beeldbepalend historisch kerkgebouw

zien we het nieuwe woonzorgcentrum. Een mo-

dern gebouw (van luijten smeulders architecten,

lezen we elders) dat gekenmerkt wordt door een

gevel in verschillende tinten (stucwerk

en bakstenen), veel glas en een boeiend

lijnenspel. De beeldkwaliteit van dit ge-

bouw draagt bij aan de dorpskern. Met

slechts twee verdiepingen integreert

het gebouw goed in de historische omgeving. We

kunnen hier spreken van een gebouw dat qua

schaalgrootte een menselijke maat uitstraalt.

Parkeren is geen probleem op het moment dat

wij Antonius Abt bezoeken (rond 13.00 uur). Dit

kan wellicht op andere tijden problematischer

zijn door de directe nabijheid van winkels, waar-

onder een Lidl. De ingang van Antonius Abt ligt

aan het pleintje. Het gebouw naderend zien we

in een hoekruimte een fitness met daarin diverse

toestellen. Een goede uitstraling voor een zorgin-

stelling die op de website meldt dat de facilitaire

voorzieningen zoals de winkel, kapsalon en het

bruin café ook bedoeld zijn voor mensen uit de

omgeving.

LEVENDIGE SFEER

Vanuit het pleintje zien we door de grote raam-

partijen dat het druk is in het restaurant. Direct

bij binnenkomst wordt dat bevestigd. Aan de lin-

kerzijde van de hal is zonder afscheiding het res-

taurant gehuisvest. Aan de rechterzijde zien we

een receptie, achterin een leestafel en een kapsa-

lon. Er hangt een gezellige, levendige sfeer. Achter

in het restaurant zien we tegen de ramen shirtjes

van diverse sportverenigingen hangen. Een grap-

pig accent tussen de stijlelementen van het inte-

rieur. De keuken staat in open verbinding met

het bezoekersgedeelte. Voor het buffet is donker

houtmateriaal gebruikt. In het restaurant is het

zo druk dat we een plaatsje moeten zoeken aan de

leestafel in de centrale hal, waar tevens een com-

puterhoek en twee displays met informatiebro-

chures zijn te vinden. Bij de receptie, met aan de

achterzijde een rode muur met een bloemschil-

dering, is het een drukte van belang. We hebben

er begrip voor de receptiemedewerker het bezoek

van FMT niet opmerkt. Dat doen wel de nodige

bewoners met wie we een praatje maken.

INRICHTING

Op de vloer van de centrale hal en het restaurant

liggen grote grijze tegels. In de hal is er sprake

van twee kleuren grijs. In het restaurant is onder

diverse tafels kleurig tapijt verwerkt.

Slim. Het draagt bij aan een huiselijke,

warm beeld in deze ruimte, terwijl de

voordelen van de tegelvloer behouden

blijven. Mooi vinden we ook het meu-

bilair. Donker bruin houtmateriaal met een ei-

gentijds karakter, hetgeen ook geldt voor de com-

fortabele stoelen met een (kunst)lederen zitting.

Aan de muren zien we fotografische kunst. Rela-

ties tussen de beelden en de regio halen we er niet

We kunnen hier spreken van een gebouw dat qua schaalgrootte een menselijke

maat uitstraalt.


E E R S T E I N D R U K

uit. Op diverse plaatsen zien we mooie planten.

Ook fraai zijn de bewegwijzeringbordjes. Uiter-

mate netjes zijn de toiletten, jammer is wel dat de

zeepdispenser leeg is.

Naast de leestafel, achterin de hal is een ruimte

gecreëerd voor rollators en rolstoelen. Naast deze

ruimte is een flauw oplopende hellingbaan naar

een woonafdeling in het aangrenzende gereno-

veerde gebouw. De verlichting door daglichtlam-

pen met op enkele plaatsen extra bijverlichting

door spotjes is niet alleen goed, je kunt makkelijk

de krant lezen aan de leestafel, maar ook sfeervol.

CONCLUSIE

Antonius Abt is een eigentijds gebouw met een

prima uitstraling. Zowel aan de buiten- als bin-

nenzijde. Het is een gebouw dat niet snel geda-

teerd zal raken. Door de schaal heeft het een men-

selijke maat. De eerste indruk is dat Antonius Abt

een fijn gebouw zal zijn om in te wonen, te ver-

blijven en te werken

Eerder in deze rubriek verschenen:

Ter Reede In Vlissingen

Lemborgh in Sittard

Dommelhoef in Eindhoven

Malderburch in Malden

Huis Ter Leede in Leerdam

Q

Door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen in de zorg zijn

verbouwingen, renovaties en uitbreidingen aan de orde van de dag. De Meeuw

biedt tijdelijke en permanente oplossingen voor uw huisvestingsvraag.

Of het nu gaat om een extra vleugel bij een ziekenhuis, een compleet woon-,

zorgcomplex of een poliklinische ruimte. Dankzij de jarenlange ervaring in de

zorgsector levert De Meeuw huisvesting die in dienst staat van zorgverlening

op het allerhoogste niveau.

www.demeeuw.com/zorg

www.demeeuw.com

Ruimte voor de beste zorgflexibele huisvestingsoplossingen op maat

T +31 (0)499 57 20 24 Postbus 18 5688 ZG Oirschot


V A S T G O E D B E H E E R

Huren als vorm van risicomanagementWoonZorgcentra Haaglanden (WZH) kiest bij nieuwbouwpro-jecten voor haar cliënten liever voor huur dan voor bouwen in eigendom. Het doet dit overeenkomstig het uitgangspunt dat andere partijen beter geëquipeerd zijn tot het uitonder-handelen van die bouwzaken en dat het zelf primair verstand heeft van zorg. Maar WZH is wel nadrukkelijk betrokken bij hoe de opzet van het gebouw achter de buitenmuren wordt vormgegeven.

Waar is de zorg nodig en wat voor zorg

moet dat dan zijn? Op basis van deze

kernvraag kijkt WZH naar zijn verzorgingsgebied

en naar mogelijke uitbreiding daarvan. En op ba-

sis hiervan kwam WZH bijvoorbeeld aan tafel bij

woningcorporatie WoonInvest, om te spreken

over de ontwikkeling van zorgaanbod binnen de

gemeente Zoetermeer. De gemeente Zoetermeer

is zoals bekend opgebouwd uit meerdere stads-

wijken en in een van die stadswijken, de locatie

Oosterheem, ontstond behoefte aan een woon-

zorgcentrum. WoonInvest is de opdrachtgever,

Bureau voor Stedebouw en Architectuur Wim de

Bruijn is de architect en Bouwcombinatie Cam-

pus VOF (gevormd door Ballast Nedam en Era

Contour) is de aannemer. En WZH is de huurder

die de zorg gaat leveren. De bouw van het zorg-

centrum is al gestart, in het tweede kwartaal van

2011, en naar verwachting zal die bouw in het

vierde kwartaal van dit jaar worden afgerond.

WERKEN VANUIT DE KETENGEDACHTE

Maar WZH gaat meer doen dan alleen zorg bie-

den in de nieuwbouwlocatie die aan het einde

van dit jaar in Oosterheem haar deuren zal ope-

nen. Locatiemanager Gharty Filemon legt uit:

‘We willen als organisatie vanuit de ketengedach-

te de opbouw maken naar de zorglocatie. Dit be-

tekent dat we beginnen met zorg thuis en van

daaruit de volgende stap zetten naar dagverple-

ging in een ontmoetingshuis of met hulp van een

ambulant geriatrisch team. Op basis van deze ge-

dachte zijn we op zoek gegaan naar partners met

dezelfde visie en drijfveren. Thuiszorg bieden we

zelf, aanbod in het ontmoetingshuis ook. In Zoe-

termeer is al Stichting Piëszo actief, een welzijns-

en participatie-organisatie voor mensen van nul

tot zestig jaar, daaraan zijn wij complementair.

Daarnaast speelt de gemeente voor ons natuur-

lijk een belangrijke rol, want we zijn nieuwkomer

als zorgaanbieder in Zoetermeer en we creëren

zorg waaraan behoefte bestaat en we zorgen voor

werkgelegenheid.’

Die behoefte aan zorg in Zoetermeer is niet he-

lemaal nieuw. WZH en de gemeente Zoetermeer

zijn al geruime tijd met elkaar in gesprek over het

ontwikkelen van een zorgaanbod voor een spe-

cifieke groep inwoners van de gemeente: oude-

ren met dementie. ‘De eerste gesprekken hierover

dateren al van tien jaar geleden’, zegt Filemon.

‘Zo lang duren bouwen ontwikkeltrajecten in

de zorg nu eenmaal. Inmiddels hebben we geen

Bouwcollege meer dat voorwaarden schetst waar-

aan we moeten voldoen, maar we hebben wel te

maken met een gemeente die vragen op het ge-

bied van de omgevings- en huisvestingscompo-

DOOR: FRANK VAN WYCK


nent beantwoord moet zien voordat daadwer-

kelijk stappen in het proces kunnen worden ge-

zet.’ De eerste verkenning werd overigens verricht

door een collega van Filemon, die als kwartier-

maker optrad voor het in kaart brengen van de

behoefte en de mogelijkheden in Zoetermeer. Fi-

lemon nam het stokje over toen die behoefte en

mogelijkheden duidelijk waren en aan de invul-

ling van het concept kon worden begonnen.

LEEFGEMEENSCHAP VOOR INTENSIEVE ZORG

Wat nu gebouwd wordt, is een woonvoorziening

in een leefgemeenschap voor 114 bewoners in

de categorie intensieve zorg. ‘Deze mensen ko-

men te wonen in woongroepen die ieder zes, ze-

ven of acht personen tellen’, vertelt Filemon. ‘In

die woongroepen willen we de randvoorwaarden

creëren die ervoor zorgen dat mensen zich uitge-

nodigd voelen om mee te doen. In iedere woon-

groep wordt bijvoorbeeld gekookt en familiele-

den en naasten van de bewoners kunnen daarin

participeren. Omdat het bouwkundig nodig is

rekening te houden met de veiligheid van de be-

woners, werken we met tags op liften en trappen.

In de inrichting van de zorggroepen willen we

natuurelementen zoals aardetinten en de kleur

groen gebruiken om binnen en buiten met elkaar

te verbinden. We hebben Studio Linse ingehuurd

voor de inrichting en vormgeving. De uitstraling

moet warm en modern zijn. Studio Linse creëert

harmonie in het gebouw, zodat mensen er pret-

tiger werken en bewoners een beter welzijn erva-

ren. In het kader van dit laatste willen we voor de

styling elementen als bloemprinten of afbeeldin-

gen van dieren gebruiken, basaal en herkenbaar

zodat ze de bewoners rust en herkenning geven.

Ook gaan we natuurkamers inrichten met bos-

elementen, een volière en aquarium, en met dy-

namische verlichting voor een natuurlijk dag-/

nachtritme. De individuele kamers van de bewo-

ners meten inclusief de huiskamer en eigen sa-

nitair 33 m!. De bewoners krijgen de ruimte om

deze kamers naar eigen inzicht in te richten.’ In-

dien de oplevering in december plaatsvindt, is

het de bedoeling – omdat december een drukke

familiemaand is – de eerste bewoners in januari

2013 een plek te geven in deze nieuwe locatie.

VERBINDING MET DE WIJK

Natuurlijk kent Zoetermeer al andere zorgvoor-

zieningen, maar het familie- en wijkconcept dat

WZH hanteert is volgens Filemon uniek voor de

gemeente. ‘Het gebouw komt in een jonge wijk

te staan en we willen ook zorgen voor verbin-

ding met die wijk’, zegt ze. ‘Hiertoe voorzien we

bijvoorbeeld in een grand café/kooktheater, waar

mensen uit huis kunnen eten en dat ook men-

sen uit de wijk moet trekken. In het pand komt

verder ook een voorziening voor fysio- en ergo-

therapie. En in de directe omgeving ervan bevin-

den zich veel winkels. Voor een plaats middenin

de wijk is bewust gekozen. Het was de gemeente

die deze beslissing heeft genomen.’

Voor WZH is de gemeente dus een belangrijke

speler. Filemon bevestigt dit: ‘Ze heeft ons wel-

kom geheten en heeft ons middels een eenmali-

ge subsidie ondersteund in het opzetten van het

ontmoetingshuis. Die dagvoorziening is ontwik-

keld in een flat van de woningcorporatie waarin

focuswoningen voorzien zijn voor jongeren met

een handicap en waarin ook redelijk veel senio-

ren wonen. Deze voorziening is gericht op men-

sen die de zorg nog niet heel goed weten te vinden

en is toegankelijk voor de verschillende culturele

en etnische achtergronden die de gemeente Zoe-

termeer kent. We willen immers niet verdelen,

maar mensen juist in verbinding brengen met el-

kaar.’

LIEVER HUREN DAN ZELF BOUWEN

Waarom heeft de gemeente de keus op WZH la-

ten vallen? Volgens Filemon heeft dit veel te ma-

ken met de proactieve houding van WZH. ‘We

willen bewegen’, zegt ze, ‘we hebben ook in de ge-

meente Den Haag al de stap naar buiten – uit de

zorggebouwen en de wijk in – gedaan. En mis-

schien heeft de gemeente ook gedacht dat het

toelaten van een nieuwkomer de bestaande aan-

bieders uitdaagt om hun zorgconcepten weer

eens kritisch tegen het licht te houden en om na

te denken over mogelijkheden voor innovatie.’

Dat WZH voor de woonvoorziening huurt van

WoonInvest in plaats van zelf te investeren in

bouw, vindt Filemon logisch. ‘We doen dat voor

alle nieuwe zorgvoorzieningen die we ontwikke-

len’, zegt ze, ‘en dat sluit ook aan bij de tendens

in de zorg. We zijn zorgaanbieder, geen woning-

corporatie. Bouwen is een ingewikkeld traject en

woningcorporaties zijn daarin simpelweg beter

ingevoerd dan zorgaanbieders. Als je niet zorg-

vuldig bent en je wilt na goedkeuring van je pro-

gramma van eisen nog extra’s, dan kost dat ook

extra geld. Dat deel van het proces laten we dus

liever aan WoonInvest over. Het is een kwestie

van risicomanagement. En het beperkt ons niet in

het zorgaanbod dat we willen ontwikkelen, want

WoonInvest zorgt voor het gebouw, maar wij be-

palen de invulling van de functionaliteit. En als

je daar in een vroeg stadium bij betrokken bent

– en dat waren we dus – kun je op basis van dat

uitgangspunt mooie resultaten bereiken. Onze fa-

cilitaire dienst, die verantwoordelijk was voor de

uitwerking van de plannen, heeft bij die uitwer-

king onder andere gekeken naar het nieuwe wer-

ken. Een groot deel van het gebouw heeft Wifi. De

zorgprofessionals kunnen dus in de huiskamers

ook het administratieve deel van hun werk doen,

zonder dat dit ten koste gaat van het toezicht op

de bewoners en zonder een vaste werkplek te heb-

ben. Ook is gekeken naar de opties voor onom-

keerbaar bouwen. Je moet immers geen last krij-

gen van de infrastructuur als je op een gegeven

moment een andere gebruiksbestemming aan het

gebouw wilt geven.’

Ondertussen gaan de bouwplannen van WZH

gewoon door. Momenteel werkt het ook in de

wijk Transvaal in Den Haag aan een huis voor in-

tensieve zorg. De eerste paal van die nieuwbouw

gaat in 2013 de grond in.

Q


I N N O V A T I E F O N T W E R P E N

Fable Hospital:

Een business case Veranderingen in de architectuur, het ontwerp en de inrich-ting van ziekenhuizen, kunnen de patiëntenzorg aantoon-baar verbeteren. Maar dat niet alleen. Op de lange termijn kunnen deze veranderingen zorgen voor aanzienlijk minder kosten. En dat is in een tijd waarin de zorgkosten blijven stij-gen, een interessante plus. Er is al veel gezegd en geschreven over Evidence Based De-sign (EDB). Recente ontwikkelingen maken het desondanks interessant om nog eens te kijken naar het zogeheten Fable Hospital. De 2.0-versie welteverstaan.

Het Fable Hospital (2004) was een eerste po-

ging om de economische impact van het

ontwerpen en bouwen van het optimale zieken-

huis te analyseren. Een denkbeeldig amalgaam

van de beste designinnovaties die tot dan toe

door vooruitstrevende organisaties waren geïm-

plementeerd en geëvalueerd. Fable Hospital be-

vatte ontwerpinnovaties die weliswaar in eer-

ste instantie kostbaar leken maar de meerkosten

bleken binnen een jaar terugverdiend te kunnen

worden door het gunstige effect op de operatio-

nele kosten. Managers in de zorg en architecten

vonden in de publicatie een stimulans om anders

te gaan denken over eenmalige bouwkosten en

het effect daarvan op de operationele kosten. Er

was ook scepsis en een roep om meer bewijs.

Dat bewijs is er nu. Tegenwoordig is het Fable

Hospital geen fabeltje meer. De afgelopen jaren

zijn er in en binnen- en buitenland ziekenhuizen

geweest die veel aspecten van het idee hebben ge-

implementeerd en de impact van die veranderin-

gen hebben geëvalueerd. Pionierorganisaties die

de stap hebben gemaakt naar maatregelen zoals

grote(re) eenpersoonskamers, ruimere en toe-

gankelijke badkamers, verbeterde luchtkwaliteit,

effectievere verlichting en meer hydraulische til-

liften. Zo maar wat voorbeelden die hun vruch-

ten afwerpen. Aanleiding voor een frisse kijk op

Fable Hospital.

FABLE HOSPITAL 2.0: DE BUSINESS CASE

Net als zijn voorganger uit 2004 is ook Fable 2.0

een denkbeeldig ziekenhuis in een middelgrote

stad in De VS. Een compleet nieuw regionaal me-

disch centrum met 300 bedden, gebouwd om een

vijftig jaar oud gebouw te vervangen. Het zieken-

huis biedt een scala aan zowel klinische als ambu-

lante diensten. Fable 2.0 is ongeveer 56.000 vier-

kante meter groot (186 vierkante meter per bed)

en kost 350 miljoen dollar (2011) om te bouwen.

Die kosten liggen nu een stuk hoger dan in 2004.

Het gebouw staat op een stuk grond dat gedo-

neerd is.

Bij het opstellen van Fabel Hospital 2.0 werden

zorgbestuurders, medisch personeel, manage-

ment en architecten actief betrokken. De meer-

kosten van de voorgestelde innovaties worden

geschat op 7,2% van het totaal. Dat lijkt veel, en

de economische voordelen van deze evidente ver-

beteringen variëren, maar uit berekeningen blijkt

dat die meerkosten binnen drie jaar zijn terugver-

diend. En daarna beginnen ze geld op te leveren.

DOOR: FLOOR SCHOLTEN

Atrium met binnentuin.


BEWEZEN INNOVATIES

De business case voor het bouwen van betere fa-

ciliteiten is nu nog krachtiger dan in 2004. De de-

signprincipes en innovaties die in Fable Hospital

2.0 worden beschreven, hebben zich de afgelopen

jaren stuk voor stuk bewezen. Uit diverse onder-

zoeken en publicaties, maar ook en vooral uit de

praktijk blijkt dat deze toepassingen daadwerke-

lijk tot optimale zorg leiden en bovenal hun in-

vestering ruimschoots terugverdienen.

IEDERE PATIËNT EEN EIGEN KAMER

In steeds meer nieuwbouwziekenhuizen is de

eenpersoonskamer meer standaard dan uitzon-

dering. En terecht. Eenpersoonskamers zijn zeer

effectief en dragen bij aan betere klinische resul-

taten. Patiënten met een eigen kamer herstellen

sneller. Daarnaast dragen eenpersoonskamers bij

aan het voorkomen van ziekenhuisinfecties, me-

dicatiefouten, ongelukken en diagnostische fou-

ten.

Ongelukken kunnen onder meer worden voorko-

men door een grotere, goed toegankelijke badka-

mer op de kamer. Verplegend personeel kan dan

gemakkelijker helpen. Dat geldt ook voor aan het

plafond gemonteerde tilliften. Die zorgen niet

alleen voor minder ongelukken maar ook voor

minder uitval van personeel door overbelasting

en ziekte. Kortom: kostenbesparing.

MINDER TRANSFERS, MEER MONITOREN

Diagnostische fouten en infectierisico’s kunnen

worden gereduceerd door minder patiënttrans-

fers. Dat vergt wel aanpassingen aan de inrichting

van de kamers. Door die zo in te richten dat ze

aan te passen zijn aan de veranderende toestand

van de patiënt (acuity-adjustable). Een patiënt

kan dan gedurende de hele opname op dezelfde

kamer verblijven. Iedere kamer uitrusten met

monitoring-apparatuur is weliswaar kostbaar,

maar leidt tot minder transfers.

Een elektronische intensive care unit kan een

oplossing bieden. Het mobiele e-ICU systeem is

een high-tech bewakingssysteem met real-time

elektronische verbindingen naar de IC’s. Zelfs

vitale functies kunnen ermee worden gemoni-

tord. Artsen kunnen met behulp van dit systeem

meerdere patiënten tegelijk monitoren en effec-

tief communiceren met personeel en patiënt.

In diverse ziekenhuizen is al gebleken dat mobiele

ICU-systemen aantoonbaar bijdragen aan een la-

ger overlijdensrisico. Daarnaast wordt de gemid-

delde verblijftijd op de IC ingekort. En ook dat

drukt de kosten.

Ziekenhuizen werken traditioneel met een cen-

trale post en één verpleegunit per verdieping.

In Fable 2.0 zijn er meerdere units en decentrale

posten zodat verpleegkundigen beter zicht heb-

ben op de patiënt en sneller kunnen reageren bij

problemen. Daardoor gebeuren er minder onge-

lukken en heeft verplegend personeel meer direct

contact met de patiënt.

LICHT, GELUID, ENERGIE, WATER EN LUCHT

Geluid

Lawaai is storend voor zowel patiënten en per-

soneel. Gevolg: slaaptekort, langzamer herstel en

meer stress. Daarom zijn innovaties zoals akoes-

tische plafondtegels, vloerbedekking, een geluids-

absorberende afwerking, goed geïsoleerde techni-

sche ruimtes, draadloze communicatie en stillere

alarmfuncties een goede investering. In ruimtes

en op plekken waar medicatie wordt toegediend

is vooral verlichting heel belangrijk. Goede ver-

Bestralingskamer met healing art.

Healing environment.


I N N O V A T I E F O N T W E R P E N

circuleren maar slechts eenmalig te gebruiken.

Kunst

Kunst in publieke ruimtes en op patiëntkamers

heeft een gunstig effect op de gezondheid. Kal-

merende afbeeldingen reduceren angst, nervosi-

teit en versnellen de genezing. Dat geldt ook voor

kalmerende muziek. Goed ontworpen binnen-

en buitentuinen hebben soortgelijke effecten: een

kortere verblijfsduur, minder stress, minder de-

pressieve gevoelens en een snellere genezing.

HET VERANDERENDE ZORGLANDSCHAP

Een paar belangrijke trends in de gezondheids-

zorg zijn de moeite waard om te benoemen bij

lichting voorkomt fouten omdat medische perso-

neel secuurder kan werken.

Milieu

Milieumaatregelen, daar ontkomt niemand meer

aan. Minder aanspraak maken op fossiele brand-

stoffen is in de huidige tijd een must en bespaart

operationeel kapitaal. Daarnaast verlaagt het de

CO2-uitstoot. Een efficiënte gebouwschil met

goede beglazing, energiebesparende mechanische

apparatuur en systemen voor warmteterugwin-

ning zijn voorbeelden van goede maatregelen.

Water

Op het vlak van waterverbruik valt er in zieken-

huizen nog veel te winnen. Ziekenhuizen zijn nu

eenmaal grootgebruikers van water maar kun-

nen kosten besparen met het opvangen van re-

genwater, met intelligente kranen (low-flow) en

waterbesparende foodservice-systemen. Minder

watergebruik moet echter niet ten koste gaan van

hygiëne. Goede handhygiëne is een van de be-

langrijkste maatregelen voor het voorkomen van

verspreiding van ziekteverwekkers. En daarbij is

water wel nodig evenals goed sanitaire voorzie-

ningen op elke kamer.

Lucht

Een goede luchtkwaliteit draagt bij aan minder

infecties. HEPA-filtratie is 99,97% effectief in het

verwijderen van schadelijke deeltjes en verlaagt

het aantal ziekenhuisgerelateerde infecties. Daar-

naast is het verstandig om buitenlucht niet te re-

de business case voor Fable Hospital 2.0: de op-

komst van Evidence Based Design, de toegeno-

men vraag om veiligheid en kwaliteit, hogere ei-

sen van de cliënt, oplopende zorgkosten en de fo-

cus op groen en duurzaam.

Patiënten worden kritischer. Ziekenhuizen spelen

hierop in door de omgeving vriendelijker te ma-

ken zodat patiënten zich sneller thuis voelen. Ook

is er meer aandacht voor de kwaliteit van zieken-

huizen. Er is nogal wat negatieve publiciteit ge-

weest omtrent bacteriën (MRSA), medische fou-

ten en kruisinfecties. Dit plaatst de aandacht op

het functioneren van de zorg en de architectoni-

sche kwaliteit van de zorgomgeving. Duurzaam-

heid en oog voor milieu in ontwerp, bouw en be-

drijfsvoering is meer praktijk dan uitzondering.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is

trending topic en dat zal alleen maar toenemen.

En tot slot: de oplopende kosten van de zorg. Ie-

dereen zoekt manieren de kosten van de zorg te

verlagen, zonder op kwaliteit te hoeven inleveren.

CONCLUSIE: EEN BEWEZEN BUSINESS CASE

Er is steeds meer aantoonbaar bewijs dat de ge-

noemde designinnovaties betere zorginstellin-

gen opleveren. Vanzelfsprekend zullen de kosten

en baten verschillen per land, regio en patiënten-

populatie. Het concept is vooral bedoeld om het

gesprek te verschuiven van een exclusieve focus

op kosten naar een meer holistische benadering

waarin ook operationele besparingen worden

meegenomen. Kortom: bouwen aan een betere

zorgverlenende omgeving.

Waarom zouden we niet de beste kennis en erva-

ringen gebruiken om ziekenhuizen te bouwen die

betere service verlenen en daarbij nog besparen

op de operationele kosten ook?

Tot slot: implementeren van innovatieve design

oplossingen is niet het enige. De gedachten, na-

melijk superieure klinische kwaliteit, veiligheid,

patiëntgerichte zorg, vriendelijkheid, persone-

le ondersteuning, efficiency, gemeenschappelijk

verantwoordelijkheid en duurzaamheid vragen

om een cultuurverandering. Anders denken is

een must voor het welslagen van het idee.

Bron: de informatie in dit artikel is gebaseerd op

een artikel dat gepubliceerd werd in The Hasting

Center Report. Op www.hastingcenter.org is meer

informatie te vinden, inclusief referenties naar we-

tenschappelijk onderzoek en cijfers. The Hasting

Center is een onafhankelijk onderzoeksinstituut.

Q

Eenpersoonskamers.

Een mooi voorbeeld van een Nederlands ziekenhuis dat veel designprincipes uit het Fable Hospital heeft geïncorporeerd in de nieuwbouw is het Erasmus MC in Rotterdam. De nieuwbouw is nog in volle gang en wordt in 2017 opgeleverd. Opvallende, naast de in het artikel genoemde toepassingen, zijn principes als de impact van verlichting op patiënt, medewer-ker en veiligheid en stressverminderende principes zoals verbeterde wayfinding en aandacht-afleidende Sky-ceilings op afdelingen als radiologie en radio-therapie.Meer informatie over de nieuwbouw is in bijgaande illustraties verbeeld en eveneens te vinden in het artikel van EGM architecten ‘ De architectuur van het ontwerpproces’ en navolgende artikelen die ver-schenen in FMT Magazine 11, december 2011.

adviseurs

advertentie FMT 2012-6.indd 1 6/12/2012 9:02:08 AM


H E D Y D ’ A N C O N A P R I J S

ACTA en Ronald McDonald Centre winnen Hedy d’Anconaprijs 2012Vrijdagmiddag 1 juni 2012 ontvingen de winnaars, Ben-them Crouwel Architekten, Fact Architects en opdrachtge-vers Vrije Universiteit en Stichting Ronald McDonald, de ge-deelde prijs van elk 10.000 euro uit handen van mevrouw Hedy d’Ancona.

De jury onder leiding van architect Koen

van Velsen selecteerde de winnaars uit zes

genomineerde projecten. De jury, die alle geno-

mineerde projecten heeft bezocht, noemt ‘beide

projecten in hoge mate excellent, zij het op ver-

schillende vlakken. Waar het ene project de uit-

komst is van een bewonderenswaardige en unieke

ontdekkingsreis, daar is het andere project het ge-

polijste resultaat van een zeer nauwgezet en pro-

fessioneel uitgewerkt idee. De projecten beslaan

samen de breedte van de discussie die draait om

betrokkenheid en professionele houding van zo-

wel opdrachtgevers als architecten van gebouwen

voor zorgfuncties.’

UIT HET JURYRAPPORT:

Het ACTA is volgens de jury exceptioneel goed

uitgewerkte architectuur; een gebouw van inter-

nationale allure. Tot in de kleinste details is het

thema, een gestroomlijnde omgeving voor zorg,

onderwijs en onderzoek, doorgevoerd. Het ge-

bouw imponeert direct bij binnenkomst en dat is

volgens de jury precies wat patiënten, studenten

en onderzoekers vertrouwen geeft in het hoog-

staande vak tandheelkunde dat in het gebouw

wordt uitgevoerd, onderwezen en onderzocht.

Van het Ronald McDonald Centre gaat volgens

de jury een sterke voorbeeldfunctie uit.

‘Het sportcomplex voor gehandicapte kinderen

laat zien hoe de droom van één persoon kan uit-

groeien tot een indrukwekkend en origineel ge-

bouw. Het valt te prijzen dat het gebouw een plek

is waar kinderen met veel plezier komen om re-

creatief en competitief te sporten, zonder dat het

een zorgfunctie uitstraalt. De totstandkoming

van het Ronald McDonald Centre acht de jury op

alle vlakken uitmuntend.’

INITIATIEF EN DOELSTELLING

De Hedy d’Anconaprijs is een gezamenlijk initia-

tief van het Stimuleringsfonds voor Architectuur

(SfA) en TNO. Atelier Rijksbouwmeester en het

ministerie van VWS ondersteunen het initiatief.

De prijs en de eraan gekoppelde communicatie

en publiciteit beogen de kwaliteit van zorggebou-

DOOR DE REDACTIE

Ronald MCDonald Centre (foto: Lukk Kramer).



wen in alle facetten te verbeteren. De prijs is geen

doel maar een middel om:

1. Voorbeeldige architectuur in de zorgsector be-

kendheid te geven bij alle betrokken partijen

(opdrachtgevers, architecten, zorgprofessio-

nals, overheden, gebruikers en ontwerponder-

wijs);

2. Kennis te verzamelen en delen over de tot-

standkoming van de genomineerde projecten.

Tweede editie

De Hedy d’Anconaprijs voor excellente zorgar-

chitectuur gaat niet over een mooi gebouw zon-

der meer. Professioneel opdrachtgeverschap, visi-

onaire architectuur, gevarieerde interieurs en in-

novatieve zorgconcepten zijn noodzakelijk voor

een volgende generatie zorggebouwen. Uit de 101

inzendingen blijkt dat bouwen met respect voor

de patiënt, cliënt, medewerker en familie, en met

een meerwaarde voor de wijk en het omringende

landschap, geen eenvoudige opgave is. Niettemin

laat deze tweede editie van de prijs zien, dat de

variatie aan oplossingen toeneemt. Slechts en-

kele bijzondere projecten zijn voorbeeldstellend

en inspirerend. Bovendien maken medici, zorg-

professionals en architecten nog veel te weinig

gebruik van elkaars expertise. De tweede ronde

van de Hedy d’Anconaprijs toont aan dat streven

naar kwaliteitsverbetering in de zorgarchitectuur

nodig blijft.

Q

Acta (foto: Jannes Linders).





H O B A R T N E D E R L A N D

Bespaar door efficiënter afwassenIn de grootkeuken wilt u aan het afwassen zo min mogelijk tijd en geld besteden. Afwassen is tenslotte niet uw ‘core business’. Wat kunt u doen om zo efficiënt mogelijk af te wassen? Onderstaand treft u vijf handvatten aan, waarmee u veel tijd en geld kunt besparen.

1. SORTEER DE VAAT

De meest efficiënte manier om een vaatwasma-

chine te beladen, is door verschillende types vaat

te verzamelen en deze per soort te reinigen. Sor-

teren is hierbij het toverwoord. Als de vuile vaat

binnenkomt in de spoelkeuken, dan is het ver-

standig om een locatie in te richten als sorteer-

ruimte. Hier kan de vaat worden verzameld, ont-

kliekt en vervolgens worden gesorteerd. Een ef-

ficiënte belading zorgt voor minder wasbeurten

en/of een lager aantal draaiuren van de vaatwas-

machine.

2. SELECTEER EEN VAATWASMACHINE MET DE

JUISTE CAPACITEIT

De vaat is gesorteerd en staat klaar om in de vaat-

wasmachine te worden gezet. Het komt nu aan op

de tijd waarin de vaatwasmachine de gesorteerde

vaat kan reinigen, zodat u het gewenste wasresul-

taat behaalt. Er zijn verschillende modellen pro-

fessionele vaatwasmachines; van voorladers tot

geautomatiseerde transportband vaatwasmachi-

nes. Voor een goed wasresultaat dient de vaat een

bepaalde tijd in contact te komen met het waswa-

ter. Kies in ieder geval een vaatwasmachine die de

juiste capaciteit heeft om uw vaat te reinigen met

het normale wasprogramma.

3. SELECTEER EEN VAATWASMACHINE MET

EEN ZO LAAG MOGELIJKE ‘TOTAL COSTS OF

OWNERSHIP’

De nieuwste vaatwasmachines verbruiken al een

stuk minder water. Echter het kan altijd beter.

Vaatwasmachinefabrikant Hobart gaat zelfs voor

het ultieme doel; wassen zonder water! Belang-

rijk omdat een lager waterverbruik automatisch

het verbruik van energie en vaatwasmiddelen

reduceert. Er hoeft minder waswater te worden

opgewarmd en er wordt minder vaatwasmiddel

gebruikt. (Dit wordt gedo-

seerd met aantal gram per

liter water) Aan u de vraag:

“Weet u wat u per jaar be-

taalt aan exploitatiekos-

ten zoals energie, water en

vaatwasmiddelen?”

Uit ervaring blijkt dat in

de ‘total cost of ownership’

de exploitatiekosten vele

malen hoger liggen dan de

aanschafprijs. Gaat u een

nieuwe vaatwasmachine aanschaffen? Kijk dan

vooral naar de ‘total cost of ownership’!

Uit vergelijkingen blijken de nieuwste PREMAX

vaatwasmachines de meest zuinige vaatwasma-

chines op de markt. Dit resulteert tot besparin-

gen die wel kunnen oplopen tot 30% op uw ex-

ploitatiekosten. Besparingen tot wel duizenden

euro’s per jaar!

Een voorbeeld van een PREMAX techniek is de

vaatdetectie op de transportbandvaatwasmachi-

ne. De machine herkent automatisch het soort

vaat en de mate van vervuiling en past hier het

waterverbruik op aan. Zo verbruikt u nooit meer

water dan noodzakelijk. De PREMAX vaatwas-

technologie bestaat uit een pakket verschillende

gepatenteerde technieken. Elk model vaatwasma-

chine van Hobart heeft een PREMAX uitvoering.

4. ZORG VOOR REGELMATIG ONDERHOUD

Een vaatwasmachine draait meerdere keren per

dag. Net als bij andere machines kunnen onder-

delen door slijtage minder goed gaan presteren.

Een minder functionerend onderdeel kan gevol-

gen hebben voor: het uiteindelijke wasresultaat,

storingen of voor uitval van andere (soms dure)

onderdelen. Regelmatig onderhoud houdt de

machine in optimale conditie, het geeft extra be-

drijfszekerheid en u heeft minder dure reparaties.

5. ONTZORG UZELF!

Zoals eerder vermeld, vaatwassen is niet uw ‘core

business’. Vaatwasmachinefabrikant Hobart heeft

daarom voor u het customer care programma

opgesteld. Hierin analyseren productspecialisten

uw spoelkeuken en brengen ze de knelpunten in

kaart. Daarna begeleiden zij u in het maken van

de juiste keuzes met betrekking tot het sorteren

van de vaat en het selecteren van de juiste vaat-

wasmachine. Daarna kunt u kiezen voor een on-

derhoudsovereenkomst, zodat de monteurs pro-

actief zorgen voor een optimale conditie van uw

machine. Zo hoeft u zich minder bezig te houden

met de afwas en kunt u profiteren van enorme

besparingen.

Hobart Nederland BV

Pompmolenlaan 12, 3447 GK Woerden

T: 0348 - 462602

[email protected]

www.hobartnederland.nl

Q

DOOR: HOBART NEDERLAND BV


I N T E R N A T I O N A A L

DOOR: P.G. KAMP EN A.W. BOEKE Het IFHE (International Federation of Hospital Engineering) congres in Noorwegen richtte zich op de interactie tussen verschillende professi-onals werkzaam in de bouw, gebouwtechniek en facilitair management van ziekenhuizen. Speciale aandacht werd gegeven aan architectuur.

Congres IFHE 2012 Noorwegen

Op het congres was een delegatie van bestuursleden van

de NVTG aanwezig, die het voor elkaar hebben gekre-

gen om het internationale congres in 2016 naar Nederland

te halen. Dit is heel bijzonder te noemen mede vanwege de

enigszins teleurstellende omstandigheid dat er in Noorwe-

gen geen enkele bijdrage vanuit Nederland is geweest. Dat

moet in 2016 en liefst ook al in 2014 (Buenos Aires) anders!

PLAATS EN BETEKENIS VAN HET IFHE

Voor sommige landen is ‘Hospital Engineering’ een facet

van ziekenhuis(-gebouw) architectuur. Voor andere lan-

den is de ziekenhuistechniek de geïntegreerde kennis en

aandacht voor medisch technische apparatuur en gebou-

winstallaties. Voor weer andere landen is de ziekenhuis-

techniek een onderdeel van facilitair management (FM).

Waar specifiek medische apparatuur veelal intrinsiek veilig is

ontworpen en bovendien tegenwoordig veel extra aandacht

krijgt (o.m. de Leidraad van de OMS van 2008), groeit het in-

zicht dat ook de ziekenhuisgebouwtechniek een belangrijke

impact heeft op de veiligheid en de kwaliteit van het medisch

functioneren. Dit heeft ertoe geleid dat er in sommige lan-

den specifieke scholing op academisch niveau voor bestaat.

Noorwegen, Duitsland en Denemarken exporteren FM

(met inbegrip van de specifieke kennis van gebouwtech-

niek) op wetenschappelijk niveau naar andere landen (Iran,

Slovenië).

Scholing op academisch niveau krijgt onder meer vorm en

betekenis bij het geïntegreerd interpreteren en omgaan met

normen op basis van het gezag van wetenschappelijk on-

derzoek. Hierdoor zouden bijvoorbeeld onevenwichtig gro-

te investeringen gericht op het vermijden van één specifiek

risico (bijv. brand) kunnen worden vermeden door samen-

hang aan te brengen met maatregelen tegen risico’s binnen

andere domeinen.


I N T E R N A T I O N A A L

HUIDIGE SITUATIE WERELDWIJD

Uit de verschillende presentaties blijkt dat er een wereldwij-

de tendens is van groei van de ziektekosten.

Als vuistregel kan worden gesteld dat 20% van de zieken-

huiskosten zijn toe te rekenen aan facilitair management en

daarvan is de helft voor rekening van het vastgoedbeheer

met de daarin opgenomen installaties die, direct dan wel in-

direct, kritisch zijn voor de kernprocessen van het zieken-

huis. Het ziekenhuis is als gebouw in toenemende mate één

groot medisch instrument.

Technologie in de gezondheidszorg, in het bijzonder in zie-

kenhuizen, groeit sterk en is ook nodig. Deels betreft het

nieuwe medische technieken, maar het betreft voor een an-

der deel ook technieken die zich richten op het verminderen

van de personele lasten en de (energie-) kosten. Ondertus-

sen kan techniek soms ook een onnodig grote kostenveroor-

zaker zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor sommige medische

technieken als onevenredig hoge kosten gemoeid zijn met

het beperken van slecht beoordeelde patiëntenrisico’s. Als

voorbeeld werd de ruggenprik genoemd: Voorheen werd die

nooit onder ultrasound geleiding gegeven, terwijl dit tegen-

woordig vaak wel het geval is, zonder dat hiermee evenre-

dig grote voordelen worden bereikt. Kostenreductie wordt

vooral daar bereikt waar de techniek wordt ingezet om vroe-

ge diagnoses te kunnen stellen en waar de techniek goed ge-

integreerd wordt ingezet.

SITUATIE NOORWEGEN

In Noorwegen waren de ziekenhuizen tot 2006 in handen

van de gemeenten. Het beleid was zeer versnippert en er

werd eigenlijk over de gehele linie verlies geleden. In 2006

is besloten de ziekenhuizen in handen van de staat te geven.

In de regio noord heeft dit er toe geleid dat de ziekenhui-

zen na een aanloopperiode van drie jaar weer winstgevend

zijn geworden. De noordelijke regio kenmerkt zich door een

zeer lage bevolkingsdichtheid (9,5% van de bevolking leeft

op 45% van het oppervlak van Noorwegen). Dit resulteert

in kleine ziekenhuizen van vaak minder dan 100 bedden.

Voor de kosten geldt dat vooral de salariskosten in de toe-

komst niet houdbaar lijken. Dit leidt tot een sterke focus op

personeelsbesparende technieken.

ARCHITECTUUR

Tijdens het congres hebben verscheidene architecten ont-

werpen van ziekenhuisgebouwen laten zien. Terugkerende

onderwerpen in alle ontwerpen waren energieverbruik en

patiëntbeleving.

De gebouwen worden in koude gebieden heel compact ge-

bouwd en in warme gebieden juist meer open. Beide met de

filosofie om energie te besparen, op de verwarming, dan wel

koeling van het gebouw. Zeker in de koudere gebieden was

er ook veel aandacht voor de oriëntatie van het gebouw ten

opzichte van de zon om zo veel mogelijk daglicht en instra-

lingswarmte toe te laten.

Lange(re) loopafstanden door gangen zijn vaak onvermijde-

lijk maar de beleving (van medewerkers en patiënten) van

afstand kan door afwisselingen en verspringende wanden

worden beperkt. Het gevoel voor de menselijke maat wordt

verder verbeterd door de techniek buiten het zicht van de

patiënten te houden. Eén van de architecten koos er ook be-

wust voor om de stromen van patiënten en medewerkers

niet te scheiden. Op die manier ontstond er een vorm van

informeel contact tussen patiënten en medisch personeel.

ONTWERPEN MET BIM

BIM staat voor Building information Modelling.

Hierbij worden 3D-tekeningen gemaakt van een te ont-

werpen gebouw en al zijn installaties. Mogelijke knelpun-

ten kunnen zo al voor de daadwerkelijke realisatie worden

opgespoord en aangepakt. Bovendien kunnen de klanten

en gebruikers al voor de bouw een idee krijgen van hoe een

ruimte er uit komt te zien en of deze aan de verwachtin-

gen voldoet. Een ander groot voordeel van het werken met

BIM is dat alle partijen met de zelfde tekeningenset werken.

Dus veranderingen worden meteen bij alle partijen inzich-

telijk. Ruimtenummers en namen, oppervlaktes en inrich-

ting worden telkens gesynchroniseerd. Ook is het mogelijk

om aan de hand van het model energieberekeningen uit te

voeren.

Het (digitale) model kan vervolgens de bouwplanning, de

ingebruikname (commissioning) en het onderhoud en be-

heer geïntegreerd ondersteunen. Hierdoor wordt enorm op

faalkosten bespaard evenals op onderhouds- en beheerskos-

ten. De kosten en investeringen aan manuren die in BIM

worden gestoken blijken daardoor royaal terug te worden

verdiend.

Het werken met BIM vereist wel vanaf het eerste prille begin

van een project strikte werkafspraken waar alle betrokken

partijen zich nauwkeurig moeten houden. De verdiensten

van het werken met BIM zitten hem niet direct in een kos-

tenbesparing bij de bouw, maar in een verhoging van de ge-

leverde kwaliteit. Des te meer verschillende disciplines deel-

nemen, des te groter de toegevoegde waarde van een BIM

project is. Momenteel wordt er in opdracht van de ZGT te

Hengelo een nieuw laboratorium gebouwd volgens deze

methode.

Het werken met BIM brengt grote databestanden met zich

mee, tegelijkertijd dient er door de multidisciplinaire sa-

menwerking door verschillende partijen gelijktijdig aan ge-

werkt te kunnen worden. Dit betekent dat er een oplossing

gevonden moet worden om grote bestanden te kunnen de-

len, iets wat in het begin van het project geregeld dient te

worden.

Uiteindelijk kan de klant “zien” wat hij krijgt opgeleverd

voordat het daadwerkelijk is gerealiseerd. Des te complexer

het project des te meer winst valt er te behalen met BIM.


GEBOUWBEHEER

Momenteel heeft de (technisch) facilitair manager in het

algemeen geen goed overzicht en een gebrek aan geaggre-

geerde en evenwichtige (technische) managementinforma-

tie over de gebouwen. De verwachting is dat hier winst te

behalen valt. Door strategisch om te gaan met de gebouwen

kan een kostenreductie en een efficiëntieverbetering van de

zorg worden gerealiseerd.

Voorwaarden voor deze verbeteringen zijn goede communi-

catie met en begrip van de core business en een uitgebreide

analyse van de gebouwen.

Bij het opzetten van life cycle beheer voor (ziekenhuis-) ge-

bouwen blijken deze gebouwen geschaald te kunnen wor-

den op hun bruikbaarheid en hun aanpasbaarheid. Hiermee

kan bepaald worden hoe de gebouwen in de toekomst inge-

zet zullen worden en hoe onderhoudsplannen hier op afge-

stemd kunnen worden.

In Noorwegen blijkt 40% van de gebouwen in de gezond-

heidszorg niet te voldoen aan de eisen die er aan gesteld

worden.

Bij het Facility Management ligt de focus vaak te eenzijdig

op kosten en efficiency terwijl de afdeling FM nauwelijks in-

zicht heeft in de feitelijke behoeften van de “klant”, dat wil

zeggen, de core business van het ziekenhuis.

In toenemende mate is er inzicht in de waarde en voorde-

len van life cycle beheer in relatie met lange termijn huis-

vestings- / onderhoudsplanning (LTHP/LTOP; Programma

Multimap van Larssen (Multiconsult)). Interessant is ook de

presentatie van Jensen over de MI (staat voor ‘management

index’): Hiermee beoordeelt men de procurement costs*)

als percentage van het onder beheer staande wagenpark,

waarbij men de inspanningen voor het bijhouden van his-

torische aanschafkosten en indexering kan worden verme-

den. Wat betreft onderhoud is het Priorita project van de

Fin Pietarinen interessant en ook LCCweb van Multicon-

sult (Listerud Integratie van normen op basis van gezag we-

tenschappelijk onderzoek: geen eenzijdige investeringen ter

vermijding van één risico terwijl dat binnen andere domei-

nen andere risico’s vergroot).

TOEKOMST

In 2014 wordt het IFHE congres in Buenos Aires gehouden

en in 2016 in Den Haag.

*)Totale kosten van verwerving: Uitschrijven tenders, onder-

handeling, inkoop, commissioning, contractering (ook voor

onderhoud), etc.)

Q

The viability model (adapted from Larssen and Bjørberg, 2004).

De auteursIng. Ir. P.G. Kamp is sinds 2008 werkzaam als Biomedisch tech-noloog in de ZGT. Hij is kandidaat voor de nieuw op te zetten op-leiding tot ziekenhuisingenieur.Co-auteur Drs. A.W. Boeke is ziekenhuisapotheker/farmaceu-tisch technoloog. Hij werkte van 1978 tot 2011 als ziekenhuis-apotheker in Emmen en ZGT Hengelo.


H U I S V E S T I N G

Máxima Medisch Centrum Veldhoven

Flexibel en toekomstgericht bouwen

Máxima Medisch Centrum (MMC) in Veldhoven legt medio april de laatste hand aan een forse uitbreiding. Alle patiën-ten zijn al verhuisd naar de nieuwe afdelingen, terwijl de werkzaamheden aan de back-office, de huisvesting voor de klinische genetica en de entree versterkende functies in de vrijgevallen afdelingen op de begane grond al zijn begonnen. Achter het gebouw komt de nieuwe afdeling GGZ (PAAZ) net boven het maaiveld uit. Deze moet in 2013 klaar zijn. FMT is in Veldhoven om te praten met Hans Brands, projectleider van onder meer deze nieuwbouw.

Brands, van oorsprong verpleegkundige, is

al sinds de eeuwwisseling betrokken bij de

nieuwbouw van het MMC. Na een dienstverband

van 23 jaar in het MMC, werkt hij sinds oktober

2011 als zelfstandig adviseur en projectmanager:

“Ik kom van de werkvloer en kan daardoor met

artsen praten, weet waarover ze het hebben, wat

ze nodig hebben of bedoelen. Dat scheelt een

stuk.” Zijn lessen uit 23 jaar betrokkenheid: con-

trole op de regie houden, budgetten niet over-

schrijden, continuïteit in bouwteam en organisa-

tie waarborgen en het projectmanagement in één

hand houden. “Waarbij de financiële controle let-

terlijk naast me zit, als een luis in de pels.”

De Veldhovense nieuwbouw meet 14.500 m2, bij-

na een derde van het bestaande gebouw uit 1990

en is flexibel van opzet, ingevuld in nauw over-

leg met de gebruikers. Hans Brands voegt daar

meteen een waarschuwing aan toe: “Je kunt men-

sen volop de ruimte geven maar ga nooit aan de

slag met ‘schuivende panelen’. Laat de tekeningen

DOOR: GABRIËL VAN NEERVENFOTO’S: MMC


“rusten” en houdt vast aan de grote lijn. Dat kan

wanneer je ervoor zorgt dat de plannen flexibel

genoeg zijn.”

In de nieuwe vleugel vinden onderdak: het

Vrouw Moeder Kind-centrum, Kinderpsycho-

logie, SportMáx en het Cardiologisch Centrum.

De eerste afdelingen zijn in november vorig jaar

verhuisd naar de nieuwbouw. De overige verhui-

zingen waren afgelopen april/mei en de officiële

opening volgt medio september.

UITBREIDING PRIORITEIT

Máxima Medisch Centrum is gevestigd op twee

locaties, één tegen het centrum van Eindhoven en

een tweede tussen Veldhoven en de autosnelweg.

Locatie Eindhoven richt zich daarbij op planbare

en laagcomplexe zorg, terwijl in Veldhoven com-

plexe, intensieve zorg, spoedeisende hulp, eerste

harthulp en zorg voor vrouw, moeder en kind ge-

concentreerd zijn. Beide locaties samen vormen

het grootste medisch centrum van Zuidoost-

Brabant, met ruim drieduizend medewerkers en

tweehonderd specialisten. MMC is in 2001 ont-

staan uit de fusie tussen het Diaconessenhuis in

Eindhoven en het Sint Joseph Ziekenhuis in Veld-

hoven. Terugkijkend constateert Hans Brands:

“Alle ziekenhuizen die in die periode gebouwd

zijn, zijn als gevolg van ministeriële besluiten fei-

telijk te klein. Vandaar dat uitbreiding al snel een

prioriteit werd.”

In 2006 kwam de bouwvergunning af, nog onder

het regime van het intussen opgeheven College

Bouw Ziekenhuisvoorzieningen. Nu ziekenhui-

zen in de nieuwe bekostigingsstructuur risicovol

moeten bouwen, diende de financiële kant van de

bouw overgedaan te worden en moest het MMC

met de banken aan tafel. “Dat was niet langer een

kwestie van een kop koffie drinken en een kwar-

tiertje praten om de zaken te regelen. Om van een

bank geld te lenen, moesten we een compleet lan-

getermijnhuisvestingsplan, inclusief financieel

plan, op tafel leggen. Toch hebben we de beno-

digde 75 miljoen euro kunnen lenen (53 miljoen

voor Veldhoven, 22 miljoen voor de vestiging

Eindhoven). Dit mede omdat MMC financieel

gezond is en 25 ha eigen grond in het eigen ver-

mogen heeft opgenomen.”

Andere perikelen hadden ook invloed op de

bouwplannen. Aanvankelijk zou Psychiatrie sa-

men gaan met de GGzE, maar die laatste haakte

vanwege nieuw beleid af. MMC heeft dat opge-

lost door de afdelingen in Eindhoven en Veldho-

ven te combineren tot één nieuwe afdeling GGZ

met polikliniek en dagbehandeling in Veldhoven.

“Al valt die heel wat kleiner en soberder uit dan

aanvankelijk gedacht,” zegt Brands.

SAMENWERKEN OM TE INNOVEREN

Het MMC kiest er ook voor om alle specialismen

zoveel mogelijk rond één thema te concentreren.

Zo omvat het Vrouw, Moeder en Kind-centrum

onder meer gynaecologie, verloskunde, perina-

tologie, kindergeneeskunde en alle andere zorg

voor deze doelgroep. Waarbij aanstaande moe-

ders bovendien hun eigen verloskundige mee

kunnen brengen naar een van de zestien nieuwe

kraamsuites.

Bijzonder daarbij is dat de kamers in de nieuw-

bouw voor meerdere functies inzetbaar zijn. De

technische infrastructuur is overal aanwezig,

waardoor apparatuur simpelweg kan worden

binnengereden en aangesloten. Dat garandeert

maximale flexibiliteit. “We hebben in de nieuw-

bouw alleen één- en tweepersoonskamers, die al-

lemaal qua functie uitwisselbaar zijn. Geen con-

ventionele verloskamers maar ‘suites’ die van een

woon- en slaapkamer kunnen worden omgeto-

verd in een medische behandelkamer door de be-

nodigde apparatuur naar binnen te rollen en in

te pluggen.”

Deze inrichting is en wordt ontwikkeld in nauwe

samenwerking met Philips die als partner en le-

verancier van bijna alle apparatuur in de nieuw-

bouw fungeert. “Doordat intensive zorg voor

neonaten in eenpersoonskamers plaatsvindt, kun

je zo een kamer ook benutten voor experimenten

met bijvoorbeeld verlichting of andere nieuwe

ontwikkelingen.” TU/e en MMC werken hierbij

intensief samen, bijvoorbeeld met het ontwikke-

len van een ‘smartjacket’ waardoor bewaking van

neonaten minimaal belastend is of met camera’s

die het gelaat van baby’s in een couveuse vastleg-

gen en bewaken.“Innovatie in nauwe samenwer-

king met ontwikkelaars krijgt hier daadwerkelijk

vorm,” vat Brands samen.


H U I S V E S T I N G

ten laste te brengen van de primaire zorg?” Als ge-

zegd: het MMC heeft het geluk dat het in totaal

25 hectare grond bezit die sinds 2009 op de ba-

lans mogen staan en als onderpand zorgen voor

17% van het eigen vermogen. In Eindhoven bezit

het ziekenhuis zeven hectare waarvan ongeveer

de helft nog beschikbaar is, in Veldhoven zelfs

achttien hectare waarvan ruim tien hectare ver-

markt kunnen worden. En daar is Brands al hard

mee bezig: eind dit jaar moeten de plannen voor

een Health Technolgy Park rond zijn, waarin ge-

zondheidszorg, onderzoek, onderwijs, en innova-

tie van medische apparatuur samenkomen.

ZORGCONCEPT MET UITSTRALING

De nu gerealiseerde nieuwbouw is toonaange-

vend voor het nieuwe zorgconcept van het MMC.

De basis daarvan is family centered care, oftewel

het gezin zo veel mogelijk intact laten. Dat kan

door alle functies rond vormen van zorg te cen-

traliseren. Wat weer makkelijk gemaakt wordt

door een flexibel gebouw waarin met name door

de overal aanwezige medisch-technische infra-

structuur veel functies uitwisselbaar zijn. “We

zouden zelfs de hele afdeling Cardiologie een ver-

dieping omhoog kunnen verhuizen als een ande-

re afdeling meer ruimte nodig heeft.”

De achterliggende visie vat Hans Brands als volgt

samen: “Ik ben ervan overtuigd dat ons zorgcon-

cept in combinatie met veel aandacht voor het

comfort van de patiënten succesvol zal blijken te

zijn. We zijn het aan ons zelf en aan de (Brain-

port)regio verplicht een internatonale uitstraling

te hebben. In kwaliteit, onderzoek, vernieuwing,

en aandacht voor patiënten. Een nieuw zieken-

huis trekt de eerste jaren sowieso vijf tot acht pro-

cent meer patiënten. Ons streven is die toename

Het MMC wil haar cardiologische zorg optimali-

seren door concentratie van alle kennis en kunde

op één bouwlaag/afdeling. Thematisch werken

is dan ook de boodschap van cardiologie. Deze

richt zich in de nieuwbouw niet alleen op pri-

maire hartziekten maar werkt ook nauw samen

met sportgeneeskunde, een groot specialisme

waar het MMC veel groei in verwacht. Niet alleen

voor het behandelen en voorkomen van sportlet-

sel maar ook voor bijvoorbeeld onderzoek naar

beter (sport)schoeisel of kleding.

EIGEN VERMOGEN

Hoewel het MMC financieel min of meer een uit-

zondering is, kijkt Hans Brands verder om zich

heen: “Nieuwbouw van ziekenhuizen verkeert

ernstig in mineur. Wat in zekere zin een zegen is:

we moeten voortaan veel efficiënter omgaan met

onze gebouwen en vierkante meters. Deze geen

tien maar vijftien of zestien dagdelen gebruiken,

dus ook ’s avond en in weekeinden.”

“Het bestuur van MMC had als snel in de gaten

dat er op financieel gebied het een en ander stond

te gebeuren. Daarom zijn we al in 2004 begonnen

om de lange termijn huisvestingsplannen op de

rails te zetten. Tegenwoordig wordt van zieken-

huizen minstens 18% eigen vermogen gevraagd.

Welk ziekenhuis kan dat opbrengen, zonder het

vast te houden.”

Groei ziet hij met name in het aantal bevallin-

gen, dat kan stijgen van 2.500 naar 3.000 per jaar.

Brands ziet daarnaast grote kansen in de vergrij-

zing: “Onze regio trekt wat dat betreft ‘profijt’ van

de dubbele vergrijzing, die in Zuidoost-Brabant

de hoogste groei van Nederland laat zien. Alle

zorg die met vergrijzing te maken heeft, biedt dus

volop kansen.”

Het nieuwe drie verdiepingen hoge gebouw biedt

ruimte aan 171 bedden en meet per verdieping

ongeveer 4.500 m2. De investering bedraagt circa

! 40 miljoen. Voor de bouw tekenen onder meer

huisarchitect de Jong Gortemaker Algra architec-

ten die ook het oorspronkelijke gebouw tekende.

Adviseur is Deerns raadgevende ingenieurs. Met

de nieuwbouw breidde ‘Veldhoven’ ook onder

meer de warmte-koude-opslag uit en is energie-

zuiniger geworden.

In de nieuwbouw is veel aandacht geschonken

aan de inrichting. Ruime poliklinieken, warme

kleuren, leuke zithoekjes en voornamelijk één- en

enkele tweepersoonskamers. Ook aan de familie-

leden wordt gedacht. Die kunnen blijven slapen

omdat er veel mogelijkheden voor rooming in

zijn gerealiseerd.

Flexibel is een van de trefwoorden in Veldhoven

en dat geldt ook in een ander opzicht: de bouw

is zo uitgevoerd, dat daar desgewenst in de toe-

komst nog een bouwlaag bovenop kan komen.

Dat zal niet snel nodig zijn, want in de nieuwe

vleugel staat zelfs een forse ruimte leeg die la-

ter naar behoefte ingevuld kan worden. Door de

nieuwbouw wordt 3.400 m2 tijdelijke huisvesting

opgeruimd. Na alle verhuizingen zullen de af-

delingen in de bestaande bouw een ruimer jasje

kunnen krijgen.

Het MMC is hiermee nog niet uitgebouwd. De

43 jaar oude vestiging in Eindhoven wordt voor

!22 miljoen gerevitaliseerd en voor de bestaande

bouw van het ziekenhuis in Veldhoven staan nog

grotere ontwikkelingen in de steigers. Over bei-

de onderwerpen kunt u meer lezen in komende

nummers van FMT Gezondheidszorg.

Q

D E J O N G G O R T E M A K E R A L G R A

Máxima zet de trendVeldhoven biedt een Europees unicum: gezinsgerichte zorg, óók als de ernstig zieke moeder of pasgeboren baby inten-sive care nodig heeft. Het Máxima Medisch Centrum (MMC) opent in september 2012 officieel de deuren van de nieu-we vleugel die behalve het Vrouw-Moeder-Kind-centrum ook Cardiologie en Sportgeneeskunde huisvest.

Kenmerkend voor de Jong Gortemaker Algra

(dJGA) is het ontwerpen van kwalitatieve,

heldere architectuur, met oog voor innovaties in

de zorg en de wens van de patiënt. Het bureau is

al jarenlang architect van het MMC, eerst van de

nieuwbouw, later van de vele verbouwingen. Dé

reden dat MMC het architecten- en ingenieurs-

bureau bijna tien jaar geleden vroeg voor de rea-

lisatie van de nieuwbouw.

Hoe spannender de weg erheen, des te trotser

zijn alle partijen op het eindresultaat. Het Máxi-

ma Cardiologisch Centrum op de tweede ver-

dieping omvat alle disciplines rondom ‘het hart’.

Wat goed combineert met het specialisme Sport-

cardiologie, onderdeel van afdeling Sportgenees-

kunde op de derde verdieping. SportMáx speelt

in de Nederlandse eredivisie als het gaat om de

begeleiding van (top)sporters en de behandeling

van blessures.

De verpleegafdelingen van het Vrouw-Moeder-

Kind-centrum (Kindergeneeskunde, Gynaeco-

logie/Verloskunde en Perinatologie) zijn gericht

op ‘family centered care’: de zorg organiseert zich

rond het gezin in plaats van de behandelaar. De

huidige medische wetenschap onderstreept het

belang van vroege hechting. En daarbij vertaalt

een betere en snellere genezing zich weer in eco-

nomische winst, doordat de ziekenhuisopname

korter is.

REVOLUTIONAIR

Uniek voor Europa is dat de gezinsgerichte zorg

in MMC zich uitstrekt tot de ‘neonatale inten-

sive care unit’ (NICU) – voor ernstig zieke, veel te

vroeg geboren baby’s, en voor vrouwen met een

risicovolle zwangerschap of verlossing die ‘obste-

trische high care’ (OHC) behoeven. Door nauwe

samenwerking tussen de medische professionals

en dJGA zijn zowel zowel zorg en veiligheid, als

privacy en comfort voor moeder en kind gega-

randeerd. In álle stadia tussen heel ziek en ge-

zond, en met steun van de vader.

De NICU-kamers en OHC-kamers hebben de-

zelfde afmetingen als de kraamsuites en verpleeg-

kamers. Behalve voor een ziekenhuisbed en een

couveuse, is er plaats voor een bedbank. De high-

tech die in een kritieke situatie noodzakelijk is,

kan worden weggewerkt zodra het gevaar is ge-

weken. Dan oogt der ruimte weer als een gezel-

lige hotelkamer. En als een van de ernstig zieken

op de kamer opknapt, verandert diens rol van

patiënt(je) in gast.

De medische techniek is volledig ten dienste ge-

bracht van de werkprocessen en het personeel is

bijgeschoold. De vader krijgt pantry-instructies;

met zelf- en mantelzorg ontlast hij op zijn beurt

het personeel. Zo draagt ieder zijn steentje bij in

de uitvoer van een revolutionair concept.

Q

DOOR: DE JONG GORTEMAKER ALGRA



V C M M E D I C A L

VCM Medical distributeur van Nihon Kohden neurologie

VCM Medical in Leusden verkoopt en onderhoudt medische diagnostische apparaten en accessoires op het gebied van Cardiologie, Neurologie, Gastro-enterologie en Urologie.

Wij laten de apparatuur werken bij de klant.

Wij beschikken daartoe over de benodig-

de technische en functionele kennis over de ap-

paraten en de systemen; de ICT-kennis om de

apparatuur goed te laten aansluiten op de ICT-

omgeving van de klant; de gebruikerskennis om

de verpleegkundige op de juiste wijze te kunnen

adviseren.

Wij installeren alle apparaten zodanig dat sto-

ringsgevoeligheid minimaal is en dat de stabi-

liteit maximaal is. Daarnaast instrueren wij alle

betrokkenen voor langdurig en efficiënt gebruik.

Wij willen hoogstaande dienstverlening koppe-

len aan uitstekende productlijnen. Op het gebied

van neurologie zijn dat de producten van Nihon

Kohden, een toonaangevende Japanse producent

met distributeurs in vrijwel elk land van de we-

reld. De apparatuur van Nihon Kohden is bekend

door zijn kwaliteit en gebruiksgemak.

Nihon Kohden draagt actief bij aan de ontwik-

keling van de medische techniek. Researchmede-

werkers van het bedrijf hebben gepubliceerd in

vooraanstaande medische, technische en weten-

schappelijke tijdschriften.

Wij willen deze hoge standaard doorzetten naar

de klant.

Op neurologisch gebied verkopen en installeren

wij diagnostische apparaten voor:

Daarnaast leveren wij alle benodigde accessoires,

die daarbij horen.

Vanuit onze doelstelling om hoge service te bie-

den leveren wij servicecontracten, telefonische

ondersteuning en waar nodig klantenbezoek.

Vaste protocollen worden gevolgd, waardoor ga-

ranties kunnen worden afgegeven. De protocol-

len worden zorgvuldig bewaard.

VCM Medical zorgt voor state of the art kennis.

Daartoe organiseren wij samen met onze leveran-

ciers regelmatig workshops en seminars voor alle

gebruikers.

Adresgegevens VCM Medical

VCM Medical

Hamersveldseweg 135, 3833 GN Leusden

Telefoon: 033 4345060

Email: info@vcmmedical

www.vcmmedical.nl

DOOR: VCM MEDICAL


I N N O V A T I E I N H U I S V E S T I N G

Het nieuwe verpleeghuisDe discussie binnen de ouderenzorg heeft zich de laatste ja-ren vooral toegespitst op kleinschalige versus grootschalige voorzieningen. Kleinschalig wonen wordt, in ieder geval voor de doelgroep dementie, sterk gestimuleerd. Volgens som-migen is het zelfs het enige juiste model. Toch zijn er nog steeds ouderenzorgorganisaties die bewust kiezen voor het realiseren van een verpleeghuis, maar dan wel in een nieuw jasje: eenpersoonskamers en kleine groepen in een geclus-terde vorm.

TNO Centrum Zorg en Bouw denkt na over de

vraag hoe zorggebouwen in positieve zin kun-

nen bijdragen aan het welbevinden en de veilig-

heid van cliënten, medewerkers en bezoekers. Een

belangrijk middel bij het beantwoorden van die

vraag zijn gebouwevaluaties. Uit een zogenaamde

‘post occupancy evaluation’ (POE) kunnen we le-

ren wat werkt, en wat niet. De kennis die hiermee

wordt gegenereerd kan worden ingezet voor het

verbeteren van het bestaande gebouw, maar ook

voor nieuwe bouwplannen.

Zowel AxionContinu in Utrecht als Zorgcombi-

natie Zwolle waren geïnteresseerd in een evalua-

tie van hun nieuwe verpleeghuis nieuwe stijl. Bei-

de organisaties zijn innovatief en onderzoekend,

gedreven om steeds te zoeken naar manieren om

het zorgaanbod te verbeteren in een veranderen-

de omgeving. En, niet onbelangrijk, niet bang

voor de kritische blik van een buitenstaander.

Aan de feestelijke opening van een nieuw gebouw

gaan jaren van voorbereiding en hoge investerin-

gen vooraf. Dan is het spannend om te zien of de

investeringen het waard zijn geweest.

TNO heeft in De Ingelanden van AxionContinu

en in Het Zonnehuis van Zorgcombinatie Zwolle

een POE uitgevoerd. De kern van het onderzoek

bestond uit een enquête onder bewoners, familie

van bewoners met dementie, medewerkers, vrij-

willigers en bezoekers. Daarnaast zijn interviews

gehouden met managers en bestuurders en zijn

documenten en tekeningen bestudeerd. In dit ar-

tikel worden de resultaten van de onderzoeken

besproken. Hoewel de gebouwen heel verschil-

lend zijn, zowel qua opzet, omgeving en architec-

tuur, zijn er ook overeenkomsten tussen de twee

gebouwen. Er is in beide gevallen gekozen voor

kleinschalig groepswonen in een grootschalige

setting, er is gebouwd op een Vinex-locatie en er

is betonkernactivering toegepast om mee te ver-

warmen én te koelen.

KENMERKEN GEBOUWEN

In 2008 is het verpleeghuis De Ingelanden in

Leidsche Rijn in gebruik is genomen. Het gebouw

bestaat uit 5 bouwlagen, waarbij een deel van de

begane grond als parkeergarage fungeert. In het

gebouw wonen en verblijven ruim 100 mensen.

AxionContinu biedt zorg aan psychogeriatrische

bewoners, somatische bewoners en mensen die

tijdelijk in De Ingelanden verblijven voor reac-

tivering of revalidatie. Iedere bewoner heeft een

eigen kamer die binnen een groepswoning voor

7 of 8 bewoners ligt. Het sanitair wordt gedeeld.

Daarnaast wordt door een andere zorgorganisatie

een groepswoning gehuurd voor mensen met een

verstandelijke beperking. De Ingelanden heeft

ongeveer 250 medewerkers.

Het Zonnehuis is een verpleeghuis in de Zwol-

se Vinex-wijk Stadshagen dat sinds 2007 in ge-

bruik is. Het gebouw heeft 3 bouwlagen. In het

DOOR: IR. PAULINE MOURITS, ONDERZOEKER BIJ TNO CENTRUM ZORG EN BOUW


I N N O V A T I E I N H U I S V E S T I N G

de protestantse gemeente die binnendoor bereik-

baar is. In Het Zonnehuis werken ongeveer 450

mensen.

RAPPORTCIJFER

De gebouwen werden door de gebruikers goed

beoordeeld. Het gemiddelde rapportcijfer dat

werd gegeven was een 7,5. Het merendeel van

de gebruikers vindt het gebouw mooi, vindt het

goed in de omgeving passen en prettig om in te

wonen en te werken. Beide verpleeghuizen be-

schikken over een café of restaurant. Dit is een

van de meest gewaardeerde onderdelen van het

gebouw.

Het binnenklimaat (temperatuur en ventilatie)

wordt minder positief ervaren. Het zelf goed

kunnen regelen van de temperatuur en de ven-

tilatie scoort in de voorzieningen onvoldoende.

Daarnaast worden nog veel verbetermogelijkhe-

den gezien voor de buitenruimte.

KLEINSCHALIGHEID IN GROOTSCHALIGHEID

Een belangrijke overeenkomst tussen beide or-

ganisaties is dat bewust is gekozen voor het con-

cept ‘Kleinschalige zorg in een grootschalige set-

ting’. Dit concept zou de voordelen van een hui-

selijke omgeving, waar cliënten zich thuis voelen,

combineren met een veelheid aan voorzieningen.

Daarnaast is het een manier om kleinschaligheid

betaalbaar te maken en te houden. Maar worden

de groepen ook gebruikt en ervaren als ‘echte’

woningen? En wat is de meerwaarde van de voor-

zieningen in het gebouw voor de cliënten?

Gezien de hoge waardering van de gebruikers

voor de voorzieningen in zowel Het Zonnehuis

als de Ingelanden lijkt de keuze voor clustering in

een gebouw met een hoog voorzieningenniveau

een goede te zijn geweest .

Het grand café in De Ingelanden wordt door veel

gebruikers met name genoemd als onderdeel van

het gebouw dat zeker moet blijven, vooral door

de familie van de psychogeriatrische bewoners. In

een evaluatieonderzoek van kleinschalige woon-

vormen voor ouderen met dementie werd gecon-

stateerd dat bewoners in de stand-alone voorzie-

ningen in de wijk relatief het minst bezoek kre-

gen. Als mogelijke verklaring werd geopperd dat

in groepen van 8 personen. In de groepen voor

de psychogeriatrische bewoners is het sanitair op

de gang, in de andere groepen is er een badkamer

per twee bewonerskamers. In het gebouw bevindt

zich ook het behandelen expertisecentrum van

Zorgcombinatie Zwolle. Bijzonder is de kerk van

gebouw wonen ruim 100 psychogeriatrische be-

woners en wordt zorg geboden aan 70 somati-

sche cliënten waaronder revalidatie en palliatief

terminale zorg. Ook in dit verpleeghuis is geko-

zen voor kleinschalig wonen voor zowel de bewo-

ners met dementie als somatiek. Cliënten wonen

Compacte energiezuinige trafo(verdelers) voor medischelektrische scheiding in geclassificeerde ruimtenvolgens NEN1010-7/A3 en netwerkisolatoren voorscheiding van data-installaties volgens IEC60601-1

Medisch elektrische scheidingmet gezond verstand

Informatie: [email protected]

adv. 9 x 12,8 cm:advertentie 9 x 12,8 cm 12-01-2009 11:22

‘Het beste van het gebouw is de entree, lekker ruim en licht en

modern. De huiskamers zijn ook gezellig.’

Medewerkster De Ingelanden


delijke beeld. Uit onderzoek uit 2004 onder ver-

plegend en verzorgend personeel bleek dat 71%

op het werk te maken heeft met onaangename

temperaturen (te koud of te warm). Volgens 54%

is er te weinig frisse lucht (Nagelhout, Werkbe-

leving van het verplegend en verzorgend perso-

neel, 2004). Gezien de resultaten uit dit onder-

zoek lijkt de situatie in nieuwe gebouwen niet te

verbeteren. Omdat een goed binnenklimaat kan

bijdragen aan een hogere productiviteit en een

lager ziekteverzuim is nader onderzoek van be-

lang. Alle gebruikers vinden dat de temperatuur

slecht te regelen is, dit geldt ook voor de ventila-

tie. Dit kan bijdragen aan de ontevredenheid over

de ervaren temperatuur, bekend is

dat mensen graag controle willen

hebben over hun situatie, dus ook

over de fysieke omgeving.

POST OCCUPANCY EVALUATION

Een POE is een systematische evaluatie van een

gebouw na ingebruikname. Voor de organisa-

tie is een POE een middel om vast te stellen of

het gebouw voldoet aan de vooraf geformuleerde

doelstellingen en of het naar verwachting pres-

teert. Een belangrijk onderdeel van een POE is

vaststellen of het gebouw voldoet aan de behoef-

ten van de gebruikers. In de gezondheidszorg zijn

de gebruikers cliënten (patiënten of bewoners),

bezoekers, medewerkers en vrijwilligers. Bij het

ontwerpen van een nieuw gebouw wordt bijna

altijd gebruik gemaakt van gebruikerservaringen.

Door middel van een POE kunnen deze gebrui-

kerservaringen op een systematische manier wor-

den verzameld. Gebouwevaluatie zou idealiter

een vast onderdeel van het bouwproces uit moe-

ten maken. Na ingebruikname volgt de evaluatie,

waarvan de resultaten weer kunnen worden ge-

bruikt als informatie voor de initiatieffase en het

programma van eisen van een volgend bouwpro-

ject. In dit artikel zijn slechts enkele resultaten uit

de uitgevoerde onderzoeken belicht. Bij Axion-

Continu en Zorgcombinatie Zwolle hebben de

uitkomsten onder andere geleid tot aanpassin-

gen in het bestaande gebouw en andere keuzes in

nieuwe bouwprojecten. Voor TNO heeft het on-

derzoek nieuwe kennis over zorggebouwen opge-

leverd die bijvoorbeeld weer wordt gebruikt om

het OAZIS instrument aan te passen.

Zie voor OAZIS: www.tno.nl

Meer informatie over dit onderzoek?

[email protected]

Q

entreehal, het grand café en de huiskamers zijn

mooi ingericht. Maar in de gangen zou meer con-

trast mogen zijn, met bijvoorbeeld de deuren van

het sanitair in een andere kleur.

Bovendien is zowel in Het Zonnehuis als in De

Ingelanden gekozen voor kleinschalig groepswo-

nen voor zowel de bewoners met dementie als de

somatische cliënten. Uit het oogpunt van flexibi-

liteit een logische keuze. Het aantal mensen dat

lijdt aan dementie en de bijbehorende zorgvraag

zullen de komende decennia sterk stijgen, de ca-

paciteit voor deze mensen kan op deze manier

eenvoudig uitgebreid worden. Voor de revalida-

tiepatiënten heeft het kleinschalige concept waar-

schijnlijk niet zoveel meerwaarde. AxionContinu

realiseert in nieuwe projecten dan ook een zorg-

hotel voor deze doelgroep.

BETONKERNACTIVERING

Al jaren is er veel aandacht voor koeling in zor-

ginstellingen. Bij nieuwbouw wordt dan ook al-

tijd een vorm van koeling aangebracht. Beton-

kernactivering wordt steeds meer toegepast in

de gezondheidszorg, zo ook in deze twee ver-

pleeghuizen. Energiebesparing staat hierbij voor-

op maar ook het verwachte thermisch comfort

speelt een rol. Voor cliënten en personeel heeft dit

systeem als voordeel dat het koeling in de zomer

biedt. Uit deze onderzoeken blijken de gebruikers

de voordelen van het systeem nog onvoldoende te

ervaren. De medewerkers vinden het te warm, of

te koud. Dit komt overigens overeen met het lan-

in de stand-alone voorzieningen minder afleiding

voor familie is in de vorm van aparte ruimten zo-

als een activiteitenruimte, restaurant en derge-

lijke en familie dus eerder is aangewezen op de

huiskamer (Van Liempd e.a., Evaluatieonderzoek

naar de kwaliteit van de huisvesting van klein-

schalige woonvormen voor ouderen met demen-

tie, 2009). En hoewel het concept van kleinschalig

groepswonen door de respondenten zeker wordt

gewaardeerd, wordt ook in deze POE opgemerkt

dat het prettig is om ergens naar toe te kunnen

gaan buiten de afdeling.

De Plaza in Het Zonnehuis trekt veel bezoekers,

ook uit de wijk. Koffie en thee zijn

gratis, dit heeft een aantrekkende

werking op mensen van buiten.

Eén van de redenen om voor een

nieuwe locatie in de Vinex-wijk

te kiezen was de wens om het gebouw een maat-

schappelijke inbedding te geven. Door de Plaza

is deze opgave geslaagd. Ook in De Ingelanden is

het de bedoeling dat het gebouw een buurtfunc-

tie krijgt. Door de crisis en de vertraging in de

woningbouwproductie ligt het gebouw nu nog

vrij geïsoleerd.

Bij de kleinschalige groepswoningen zijn nog wel

wat kanttekeningen te plaatsen. De architect heeft

in Het Zonnehuis een grote rol gespeeld. De ar-

chitectuur, de buitenkant, de gebruikte materia-

len en in het bijzonder de leistenen, wordt hoog

gewaardeerd. Maar in de groepswoningen heb-

ben de keuzes van de architect minder goed uit-

gepakt. De gangen en huiskamers worden door

de gebruikers te steriel gevonden, de gangen

zijn nog teveel onderling uitwisselbaar. De Inge-

landen is een modern en licht gebouw, de grote

‘De plaza is perfect, gezellig, daar is altijd veel bezoek, het is een ontmoetingsplek.’

Vrijwilligster Het Zonnehuis


B R A N D V E I L I G H E I D

EGM adviseurs luiden de noodklok

Ziekenhuizen verminderd brandveiligEen brand is een van de ergste rampen die een ziekenhuis kan overkomen. Het is nog maar de vraag of de Nederlandse zorginstellingen goed tegen brand zijn beveiligd. Na de inge-bruikname van een project gaat er veel mis.

Een bezoek aan een willekeurig ziekenhuis

op een willekeurige dag. Op de afdeling ver-

loskunde is het een drukte van belang. Bedden

worden door de gangen gereden, en één leeg bed

blijft tussen de schuifdeuren staan, die daardoor

niet meer dicht kunnen. Op de afdeling kinder-

geneeskunde opent een klein jongetje met gemak

de deur van de toiletten. In het trappenhuis staan

twee papiercontainers klaar om naar de afval-

stortplaats te worden gebracht en in één van de

ruime gangen is een monteur bezig een gat in een

muur te boren, waardoor een elektriciteitsdraad

moet lopen. Een doodgewone dag dus, waar de

gemiddelde bezoeker of patiënt nog niet eens zijn

schouders over zou ophalen.

Zo niet EGM adviseurs Pim van der Vliet en Cees

Dirks, specialisten op het gebied van brandveilig-

heid. Als zij dit willekeurige ziekenhuis op deze

willekeurige dag zouden binnenstappen, zouden

bij hen alle alarmbellen gaan rinkelen. Mocht er

namelijk brand uitbreken, dan zou dat een ramp

kunnen betekenen.

“De brand is nog niet het ergste, maar de rook-

ontwikkeling die eruit voortkomt, is het grootste

probleem,” zegt bouwfysisch adviseur Pim van

der Vliet van EGM. “Rook kan veel schade berok-

kenen aan de longen van de patiënten, personeel

en bezoekers.”

Rook ontwikkelt en verspreidt zich snel, vandaar

dat de meeste veiligheidsmaatregelen erop gericht

zijn rookontwikkeling en verspreiding tegen te

gaan. Dat gebeurt onder meer met (schuif)deu-

ren die zich meteen moeten sluiten op het mo-

ment dat een brandalarm afgaat. Staat er een bed

tussen, dan is dat niet mogelijk. Drangers op deu-

ren voorkomen dat een deur onverhoeds open

blijft staan, waardoor een volgende ruimte zich

- in geval van een calamiteit - met rook kan vul-

len. Dat die deuren dan door kleine kinderen niet

gemakkelijk zijn te openen, is minder van belang.

Vanzelfsprekend moeten vluchtroutes als trap-

penhuizen goed begaanbaar zijn en mogen daar

in geen geval obstakels als papiercontainers staan.

En gaten boren in brandwerende muren doet de

functie van zo’n muur teniet, omdat eventuele

rook er alsnog doorheen kan komen.

VEILIGHEIDSMAATREGELEN WORDEN NIET

NAGELEEFD

Van der Vliet en Dirks vinden het tijd de nood-

klok te luiden. Het willekeurige ziekenhuis is niet

voor niets willekeurig. Verplichte periodieke in-

specties van brandweer of installateur ten spijt,

hebben Dirks en Van der Vliet in een onderzoek

bij een aantal zorginstellingen in het land gecon-

stateerd dat noodzakelijke veiligheidsmaatre-

gelen in de praktijk niet worden nageleefd. “De

brandweer kijkt vooral naar hoe je een gebouw

moet ontruimen,” zegt senior adviseur Van der

Vliet van EGM. “Installateurs controleren of de

installaties werken, de gaten vallen dan op de

raakvlakken van die specialisaties. Niemand kijkt

bijvoorbeeld of er achter het systeemplafond een

open gat zit dat zich in geval van brand met rook

kan vullen. De regelgeving geldt tot de opleve-

ring, daarna wordt die veel minder gecontroleerd.

Terwijl in de praktijk gezondheidscentra continu

worden verbouwd. Dan boort een monteur een

gat in een muur die daar voor de brandveiligheid

is neergezet en sluit hij die niet brandwerend af.

Maatregelen tegen ziekenhuizen die onvoldoende

brandveilig zijn, bestaan nauwelijks. Je kunt een

ziekenhuis niet sluiten. Gelukkig gebeurt er niet

vaak een calamiteit, maar het zou ons niet verba-

zen als het een keer uit de hand loopt.”

De bouwkundig adviseurs maken zich zo’n zor-

gen omdat een brand een van de ergste rampen

is die een gezondheidsinstelling kan overkomen.

Je moet er niet aan denken dat vuur en rook een

gebouw treft waarin veel niet-zelfredzame men-

sen, ouderen, kinderen en hulpverleners samen-

komen. Om maar niet te spreken over welk effect

zo’n ramp heeft in de samenleving.

“Dat willen wij voorkomen. Het is een ondank-

baar vak, want vaak gebeurt er niets. Het is als een

airbag in de auto. Je hoopt hem niet nodig te heb-

ben, maar als je tegen de vangrail knalt, ben je blij

dat ie erin zit,” zegt Dirks.

BEWUSTWORDING EN PERIODIEKE CONTROLE

Om de onveilige situatie in zorginstellingen tegen

te gaan, pleiten Van der Vliet en Dirks voor een

aantal maatregelen. Op de eerste plaats moet het

personeel bewust worden gemaakt van brandvei-

ligheid, zodat ze geen bedden meer tussen schuif-

DOOR: KATJA MEERTENSFOTO’S: EGM ARCHITECTEN

Dubbele deur in brandscheiding tussen gang en maga-zijn waarvan de drangers zijn losgekoppeld.


deuren zetten of papiercontainers in trappenhui-

zen. “De gebruikers van het gebouw zouden re-

gelmatig een toelichting moeten krijgen over hoe

het gebouw in elkaar zit en hoe ze ervoor kunnen

zorgen dat het brandveilig blijft. Dat kan bijvoor-

beeld na de jaarlijkse ontruimingsoefening en bij

de aanstelling van nieuw personeel,” zegt Van der

Vliet.

Daarnaast moeten de installaties die ervoor zor-

gen dat deuren dicht gaan zodra er een rookmel-

der afgaat, periodiek worden getest. “Het liefst

twee keer per jaar”, zegt Dirks. “Alles heeft on-

derhoud nodig, dus ook dat soort installaties. Nu

worden die vaak niet of te weinig getest, vanuit

economisch oogpunt. Maar op veiligheid zou je

niet moeten besparen.” Ook zouden de EGM ad-

viseurs graag zien dat er jaarlijks een brandrisico-

inventarisatie plaatsvindt. Zitten de drangers nog

op de deuren, zijn de nieuwe gaten in de brand-

werende muren wel op de juiste wijze afgesloten,

wat zit er achter het systeemplafond? Tot slot zien

Van der Vliet en Dirks nog een technische oplos-

sing voor het geval installaties niet of onvoldoen-

de werken. “Hang sprinklers in het gebouw. Dan

ben je minder afhankelijk van installaties of nala-

tig handelen. Nu gebeurt dat vaak niet, omdat het

duur is en omdat ziekenhuisbesturen bang zijn

dat ze plotseling afgaan met enorme waterscha-

de tot gevolg. Sprinklers gaan niet spontaan af en

bij een beginnende brand worden hooguit enkele

sprinklerkoppen geactiveerd”

VAN ONTWERPFASE TOT OPLEVERING

BETROKKEN

EGM adviseurs maakt deel uit van EGM archi-

tecten, een van de grootste architectenbureaus

van Nederland die zich heeft gespecialiseerd in

het bouwen van gezondheidsinstellingen. EGM

is onder meer verantwoordelijk voor de nieuw-

bouw en renovatie van het Erasmus MC in Rot-

terdam, de nieuwbouw van het Jeroen Bosch Zie-

kenhuis in Den Bosch en ontwerpt binnenkort

een groot oncologisch ziekenhuis in Changyuan,

China. EGM adviseurs is vaak vanaf de ontwerp-

fase tot de oplevering bij de bouw of renovatie

van een zorginstelling betrokken, bij opdrachten

van EGM architecten, maar ook bij die van an-

dere architectenbureaus.

“Een architect kiest een bepaald materiaal, de

bouwkundig adviseur controleert of dat mate-

riaal aan de (brand)veiligheids- en duurzaam-

heidseisen voldoet,” zegt Van der Vliet. “Steen en

bepaalde soorten hout bijvoorbeeld, geven bij

brand minder rook af dan kunststof materialen.”

Omdat in zorginstellingen minder zelfredzame

mensen verblijven, zijn vluchtroutes enorm be-

langrijk. Daarover wordt bij het ontwerp al nage-

dacht. Zijn gangen niet te lang, is er een horizon-

tal evacuatie - over dezelfde verdieping - moge-

lijk, waar zijn de trappenhuizen gepositioneerd?

“De architect zoekt de grenzen op van esthetiek

en functionaliteit en wil daarom bijvoorbeeld

maar één trap, de bouwkundig adviseur kijkt

naar veiligheid en adviseert twee trappen. De op-

lossing is vaak een compromis, waarbij uiteraard

ook wordt gekeken naar de kosten,” zegt Van der

Vliet.

Tijdens de bouw kijken veel partijen mee naar

de veiligheid van het gebouw. De architect, op-

zichter, constructeur, installateur, bedrijfshulp-

verlening en brandweer: zij brengen allemaal

hun expertise mee op het gebied van veiligheid.

Wat is dan de rol van de bouwkundig adviseur?

Dirks: “Wij kunnen op de snijvlakken van de ver-

schillende disciplines een belangrijke rol spelen.

Daarin zijn wij onafhankelijk. We verkopen geen

systemen, we verkopen kennis waarmee een vei-

lig gebouw kan worden gerealiseerd, zowel bij de

oplevering als tijdens de gebruiksfase.”

Q

EGM adviseurs maakt deel uit van EGM architecten en is in 1980 opgericht.

De werkzaamheden van EGM adviseurs bestaan uit bouwfysica, brandveiligheid, bouwtechnische advisering, bouwpathologie (bouwschade), bestekken, calculaties en toezicht. Vanuit deze verschillende disciplines is recent de advisering over het verduurzamen van gebouwen geprofes-sionaliseerd. Twee medewerkers zijn inmiddels opgeleid tot BREEAM expert. Kennis over duurzaam bouwen is al jaren opgebouwd binnen het bureau. Om invulling te geven aan deze ambitie is in 2011 een project gestart van opleiding en certificering. Dit heeft onder andere geleid tot een ISO 14001 certificering voor EGM, de imple-mentatie van een standaard nieuwe werkwijze in projecten door gebruik te maken van de unieke EGM-DUBOtool (DUurzaam BOuwen tool), betrokkenheid bij de normontwikkeling van duurzame gebouwen in de gezondheidszorg bij Greencalc (BREEAM-light) en GPR, een aantal concrete duurzame projecten en tot slot de verduurzaming van onze eigen bedrijfsvoering.

EGM adviseurs werkt letterlijk en figuurlijk dicht bij het ontwerp. De adviseurs hebben ieder hun specialisatie maar hebben vooral aandacht voor advisering in de breedte. In een vroeg stadium van het ontwerp wordt inter-disciplinair meegedacht.

Vluchtdeur belemmerd door materiaalopslag.

Containers met brandbaar materiaal in vluchttrappen-huis.

Moeilijk te dichten gaten door wirwar aan doorvoeringen van kabels en leidingen in brandscheiding.

U BENT GESPECIALISEERD IN DE ZORG

WIJ IN BRANDVEILIGHEID.Vetrotech ontwikkelt hoogwaardig brandwerend glas met als optie multifunctionele eigenschappen, zoals stralings-, geluids- en in- of uitbraakwering. Met onze verdiepingshoge glazen brandscheidingen, bijvoorbeeld in kleur, creëert u een overzichtelijke en herken-bare zorgomgeving. Ons standaard geharde glas leidt tot besparing en, belangrijker nog, tot minder letsel, dus tot extra veiligheid. Meer informatie over ons brede programma, uitgebreid getest in de meest voorkomende pro!elen vindt u op www.vetrotech.nl.


T I J D E L I J K E V O O R Z I E N I N G E N

Bussman realiseert tijdelijke OK-afdeling St. Anna ZiekenhuisHet St. Anna Ziekenhuis in Geldrop is met een ingrijpend renovatieproces bezig. Daar maakt ook de OK-afdeling deel van uit. Recent is daarom een tijdelijk OK-complex in ge-bruik genomen. Deze interim afdeling, die gesitueerd is op een deel van het parkeerterrein achter het ziekenhuis, is ge-realiseerd door Bussman, leverancier van flexibele huisves-ting voor onder andere de zorgsector.

De tijdelijke twee bouwlagen tellende OK-af-

deling van het St. Anna Ziekenhuis beschikt

naast vier kleine en twee grote OK’s, over alle ne-

venvoorzieningen zoals een recovery, holding,

steriele opslag en technische ruimten. De 1000 m2

OK’s zijn gehuisvest op de tweede bouwlaag die

aansluit op de beddenafdeling van het ziekenhuis.

Op de eerste bouwlaag vinden we 1000 m2 aan

kantoren en andere ondersteunende afdelingen.

De bouw van het OK-complex is gestart in janu-

ari 2012 in de fabriek van Bussman in Beuningen.

Half maart zijn de bouwactiviteiten begonnen op

het terrein van het ziekenhuis. Zes weken later

kon de OK-afdeling worden opgeleverd. Uiter-

aard is er veel tijd geïnvesteerd in de engineering.

De planning is dat het ziekenhuis gedurende ne-

gen maanden van de voorziening gebruik maakt.

Daarna worden de verschillende onderdelen weer

gebruikt voor een tijdelijke OK-afdeling van een

andere zorginstelling. Arjan de Rijke van Buss-

man vertelt dat de OK-afdeling weliswaar een

tijdelijke huisvesting is, maar dat dit niet in de

kwaliteit is terug te zien. ‘De voorschriften zijn

dermate streng dat een tijdelijk OK-complex aan

DOOR: COR VAN LITSENBURG

U BENT GESPECIALISEERD IN DE ZORG

WIJ IN BRANDVEILIGHEID.Vetrotech ontwikkelt hoogwaardig brandwerend glas met als optie multifunctionele eigenschappen, zoals stralings-, geluids- en in- of uitbraakwering. Met onze verdiepingshoge glazen brandscheidingen, bijvoorbeeld in kleur, creëert u een overzichtelijke en herken-bare zorgomgeving. Ons standaard geharde glas leidt tot besparing en, belangrijker nog, tot minder letsel, dus tot extra veiligheid. Meer informatie over ons brede programma, uitgebreid getest in de meest voorkomende pro!elen vindt u op www.vetrotech.nl.


T I J D E L I J K E V O O R Z I E N I N G E N

een duidelijke meerwaarde. ‘Wij zijn gespeciali-

seerd in huisvesting waar de techniek een belang-

rijke rol speelt. Engineering, in samenwerking

met partners, is een belangrijk aspect van onze

producten.’

Voor Bussman is het OK-complex in het St. Anna

Ziekenhuis de eerste complete, groots opgezette

OK-afdeling. Al eerder realiseerde het bedrijf de

huisvesting met OK’s voor Oogziekenhuis Zon-

nestraal in Hilversum en dialyse- en MRI-afde-

lingen. Arjan de Rijke is ervan overtuigd dat het

bedrijf een steeds belangrijkere rol gaat spelen in

het realiseren van OK-afdelingen. Voor zowel tij-

delijke en permanente voorzieningen. De Rijke:

‘De kwalificaties voor een tijdelijke OK-afdeling

zijn niet minder dan die voor een permanente

huisvesting. Vanuit die optiek doen wij niet on-

der voor reguliere voorzieningen. Ik durf te stel-

len dat de modulaire opbouw zelfs veel voorde-

len biedt, juist ook voor permanente huisvesting.

We kunnen met diverse gevelmaterialen werken

en ook zijn wij in staat OK’s met daglichtvoor-

zieningen te maken. Daarnaast is het natuurlijk

de vraag waarom er voor grote bedragen geïnves-

teerd moet worden in een “betonoplossing” met

een levensduur van 30 jaar, als de techniek en re-

gelgeving elke 10 jaar veranderd en een upgrade

van de OK noodzakelijk maakt. Modulaire bouw

is niet alleen aanmerkelijk goedkoper, en dus

sneller terug te verdienen, maar is ook impliciet

beter geschikt voor technologie-upgrades tijdens

de gebruikstermijn van het complex. Tijdens de

engineering is hier ook rekening mee gehouden.

Een complete OK kan binnen zeer korte tijd om-

dezelfde veiligheidsvoorwaarden moet voldoen

als een reguliere voorziening. Overigens is deze

OK-afdeling bedoeld voor een gebruikstermijn

van negen maanden, hij zou echter net zo goed

20 jaar kunnen blijven staan. Door de modulaire

opbouw kan de voorziening eenvoudig aan ver-

anderende capaciteitseisen worden aangepast. We

kunnen bijvoorbeeld OK’s van 18, 36 of 54 m2

maken. Dat is tamelijk uniek, evenals de binnen-

hoogte die wij realiseren. Voor deze OK’s is geko-

zen voor een hoogte van 3,5 meter. We kunnen

zelfs tot 3,8 meter.’

PERMANENTE HUISVESTING

Flexibiliteit in combinatie met de hoge kwaliteit

is voor zorginstellingen steeds vaker aanleiding

om deze bouwwijze ook in de overwegingen te

betrekken voor permanente huisvesting’, aldus

De Rijke die aangeeft dat de zorg een belangrijke

markt is voor Bussman. Hij tekent daarbij aan dat

daarbij wel gestreefd wordt naar huisvesting met

gewisseld worden voor een nieuwere, ge-upgrade

versie. Een plug and play concept voor modulaire

OK’s.

IPAD

Door het modulaire systeem dat Bussman heeft

ontwikkeld zijn alle componenten uitwisselbaar

en kunnen in betrekkelijk weinig tijd aanpassin-

gen worden gerealiseerd. Voor een onderdeel van

het ziekenhuis dat zo onderhevig is aan snelle

technologische ontwikkelingen en veiligheidsei-

sen die steeds strenger worden, is dat erg belang-

rijk.

Een technologische ontwikkeling van deze tijd

die we in de OK’s van het St. Anna terugzie is de

aanwezigheid van ingebouwde iPads van Apple.

Arjan de Rijke: ‘Via deze tabletcomputers wordt

onder meer temperatuur, verlichting, tijdsinstel-

lingen in verband met bijvoorbeeld overwerk

en alarmmeldingen geregeld. Daarnaast kan een

verbinding worden gelegd met de iPod of smart-

phone van de chirurg of patiënt of met bijvoor-

beeld de muzieksite Spotify zodat het team tij-

dens de operatie via Apple Airplay kan luisteren

naar de favoriete muziek. Een bijzaak, maar wel

een belangrijke.’

Q

Thuis in Flexibele Huisvesting

Bussman Verhuur BVIJzerwerf 16641 TK Beuningen

T 024-6790100 F 024-6790101E [email protected]

Het Bussman Universeel Verplaatsbaar OK ComplexIn ziekenhuizen of klinieken vinden regelmatig bouwwerkzaamheden plaats. Deze werkzaamheden hebben een enorme impact op de bedrijfsvoering. Juist in een ziekenhuisomgeving is de overlast, denk daarbij aan lawaai en stof, die bouw-werkzaamheden met zich meebrengen, zeer ongewenst. Als het om een OK afdeling gaat, zelfs onacceptabel.

Bussman, al jaren een prominente aanbieder van tijdelijke en semipermanente accommodatie in de gezondheidszorg, heeft een "universeel verplaatsbaar OK complex" ontwikkeld en biedt nu een oplossing voor het optimaal uitvoeren van bouw-werkzaamheden. U bouwt uw permanente voorziening terwijl de bedrijfsvoering zijn voortgang vindt in het verplaatsbare OK complex.In dit complex zijn alle benodigde voorzieningen, zoals plenums, luchtbehandelingskasten, pendels, OK lampen, hermetisch sluitende deuren, scheidingstrafo's, etc, etc.) opgenomen. Hiervoor worden uitsluitend gerenommeerde merken toegepast.

Bel of mail ons snel voor meer informatie of een afspraak.


G R O O T K E U K E N I N R I C H T I N G

Waarheen met de keukens in de gezondheidszorg?

Verschillende wegen leiden naar RomeProductiekeuken, assemblagekeuken, compactkeuken, sa-tellietkeuken, pantry’s, uitgiftepunten, frontcoocking, buf-fetwagens en selfservice. Er lijkt heel wat aan de hand in keukenland. Nieuwe concepten duiken op terwijl tegelij-kertijd de hand steeds vaster op de knip gehouden wordt. Versterken of bestrijden deze ontwikkelingen elkaar en wat zijn de huidige trends? Met die vragen ging FMT Gezond-heidszorg naar twee specialisten: Judith Wichard, specialist grootkeukens bij Royal Haskoning en Uwe Reimer, directeur Gram Nederland B.V. (koeling) en voorzitter van de NVLG, de Nederlandse Vereniging van Leveranciers van Grootkeuken-apparatuur.

De hoofdvraag is: ga je als instelling de keu-

ken in eigen beheer nemen of uitbesteden;

zelf produceren of alleen assembleren? Dat stelt

mevrouw Wichard. “Voor beide keuzes zijn goe-

de argumenten te vinden, altijd afhankelijk van

wat de instelling wil, hoe deze georganiseerd is

en welke visie die aanhangt. Daarnaast maakt het

een groot verschil of je denkt vanuit nieuwbouw

of binnen bestaande gevels wat wilt of moet

doen. En natuurlijk heb je – binnen en buiten de

gezondheidszorg - te maken met zaken als vei-

ligheid, beheer, logistiek en, niet te vergeten, een

trend naar gezonder, biologischer en ecologischer

koken en eten.“

In het bijzonder in de gezondheidszorg ziet Ju-

dith Wichard de scheiding tussen bereiding en

consumptie steeds groter worden (ontkoppe-

ling), doordat het aantal zorgplaatsen buiten de

instelling stijgt. Ook het aantal maaltijden dat

vanuit de instelling wordt gefinancierd neemt af,

terwijl het aantal maaltijden dat door de klant

zelf wordt betaald zal toenemen. Dat heeft een

aantal gevolgen:

-

behandelingen, neemt het aantal externe be-

zoekers toe en worden de restaurants in toe-

nemende mate door meerdere doelgroepen ge-

bruikt;

het eten moeten halen. Bijvoorbeeld doordat

de voedingsassistenten met een buffetwagen

op de kamers komen en de patiënten een keuze

kunnen maken uit het assortiment. Of doordat

op de verpleegafdeling een uitgiftepunt met

DOOR: GABRIËL VAN NEERVEN;FOTO’S: ROYAL HASKONING / NVLG

Renovatie Franciscus Ziekenhuis Roosendaal - expeditie en orderpick ruimte.


zitgedeelte wordt ingericht;

-

ting, al dan niet met een eigen vaatwaskeuken

en praktisch meestal voor grotere afdelingen of

eenheden. Hierdoor komt meer verantwoor-

ding op de werkvloer te liggen;

-

verd door de toeleverancier en uitgegeven via

broodbuffetwagens;

de compactkeuken en uitgegeven via een uit-

giftebuffet, buffetwagen of serveerwagen;

-

gifte en in het zicht van de restaurantbezoe-

ker), koelwanden en ‘uitgifte’ door restaurant-

bezoeker zelf (zelfbediening);

voor andere doeleinden gebruikt, voor verga-

deringen of presentaties, als flexibele werkplek

of bedienen de buurt of wijk, worden meer

openbaar. Dat vereist meer flexibiliteit, in in-

richting en gebruik.

ONTKOPPELING

“Ruwweg kun je stellen dat ontkoppeling aan-

trekkelijk wordt vanaf ongeveer zeshonderd

maaltijden. Dan beginnen de aantallen waarin

vooruitwerken en warmhouden tijdens trans-

port economisch verantwoord worden. Als com-

ponenten niet meer binnen een redelijke tijd tot

maaltijden kunnen worden samengesteld en/of

geleverd bij de consument, heeft het ontkoppeld

bereidingssysteem de voorkeur. In de praktijk is

het redelijk de warme maaltijden af te leveren,

c.q. te serveren binnen een periode van 90 mi-

nuten. Bij een bereidingscapaciteit van meer dan

zeshonderd maaltijden duurt het portioneren en

samenstellen van de maaltijden 75 tot 100 minu-

ten. De kwaliteit van met name groente zal dan

snel achteruitgaan. Dit betekent dat er in charges

bereid moet worden en de portioneerruimte in

charges bevoorraad moet worden en is het nood-

zakelijk over te gaan op het ontkoppeld berei-

dingssysteem.

Mede door die ontkoppeling zie je op dit moment

dat de compact- of assemblagekeuken een trend

is. Ik vraag me echter wel af of dit zo blijft. Een

aantal ontwikkelingen gaat juist de tegenoverge-

stelde kant op: gezonder of meer biologisch ko-

ken; verse producten gebruiken, liefst van dicht

bij huis; koken in open keukens en eten bereiden

op bestelling.”

VERSOBERING

De heer Reimer van zijn kant legt de nadruk op

de kostenkant: “De grootkeukenbranche wordt

de laatste drie, vier jaar geconfronteerd met ver-

soberingen in de cateringbranche en het uit- of

zelfs afstellen van noodzakelijke investeringen. In

2008 heeft de NVLG samen met de overheid ‘cri-

teria duurzaam aanbesteden voor de overheid”

ontwikkeld. De bedoeling is dat de overheid het

goede voorbeeld geeft voor duurzaam werken. De

realiteit is echter anders dan deze wens, ook bij

de overheid.”

Aanbestedingen in onze branche worden tot

het laatste moment uitgesteld, waardoor de sec-

tor vaak voor problemen komt te staan die ver-

oorzaakt zijn door andere disciplines. Denk aan

het ontbreken van de nodige nutsvoorzieningen

en bouwtechnische tegenwerpingen om te vol-

doen aan weten regelgeving. Voor grootkeukens

zijn op dit gebied met name van belang de Ha-

zard Analysis Critical Control Points (HACCP),

Warenwetregeling Hygiëne van levensmiddelen

(WHL) en Arbo-besluit. In de praktijk zijn duur-

zaam en financieel verantwoord werken daardoor

erg lastig.”

Renovatie Franciscus Ziekenhuis Roosendaal - warme keuken.

Nieuwbouw Gelre ziekenhuizen Zutphen - uitgifte.

Vertrouw de zorg voor een gezond klimaat toe aan de specialist

turn to the experts

Ziekenhuizen en zorginstellingen zijn er in tal van variaties. Maar

ze hebben allemaal één ding gemeen: een zo optimaal mogelijke

welzijnstoestand van de patiënt. Carrier heeft hetzelfde doel.

Een goed klimaatbeheersingssysteem kan immers het welzijn

van een patiënt beïnvloeden. Gezonde lucht voor een gezond

klimaat. Carrier is ‘s werelds grootste expert. Als uitvinders van de

airconditioning zijn we altijd een stap verder in technologie, om u

in iedere situatie de optimale oplossing te bieden. Klimaatbeheer

op afstand bijvoorbeeld, dat doen we al in ruim 20% van alle

Nederlandse ziekenhuizen. Dus, voor élke klimaatoplossing: turn to

the experts. Carrier Airconditioning. Do you turn?

T (071) 341 71 11, www.carrier.nl

002car Adv225x285 ZORG.indd 1 11-01-12 10:24


zien zelfs goedkope, soms huishoudelijke, inves-

teringen, welke binnen één a twee jaar vervan-

gen dienen te worden omdat deze niet geschikt

zijn voor professioneel gebruik. Daarom heeft de

NVLG kwaliteitscriteria gedefinieerd, die een toe-

komstige afnemer/gebruiker als basis kan gebrui-

ken voor een aanbesteding. Vakkundigheid, ken-

nis en kunde, betrouwbaarheid en servicegericht-

heid zijn hierin gedefinieerd en gewaarborgd.”

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD

ONDERNEMEN

Een andere belangrijke ontwikkeling voor groot-

keukens is maatschappelijk verantwoord on-

dernemen. De NVLG leden kunnen bedrijven

adviseren en helpen bij de invulling van hun

maatschappelijke verantwoordelijkheid en zo

ook financieel rendement behalen voor hun op-

drachtgevers. Denk hierbij aan het integreren van

grootkeukenapparatuur in de gehele technische

voorziening van een gebouw door bijvoorbeeld

warmteterugwinnen van de vaatspoelmachine,

koelen vrieskasten etc. om een pand te verwar-

men. Binnen enkele jaren wordt het Europees

energielabelingsysteem ingevoerd, dat het voor

eindgebruikers beter mogelijk maakt apparatuur

goed te kunnen vergelijken en de juiste beslis-

sing te nemen. Ook hieraan heeft de NVLG mee-

gewerkt. Economisch verantwoord, duurzaam,

flexibel en modern koken en uitserveren kan,

mits we de juiste keuzes maken. Allemaal op-

dat wij op een verantwoorde manier buitenshuis

kunnen eten en drinken.”

Judith Wichard – die zelf in de catering begon,

bedrijfsrestaurants heeft opgezet, verbouwd en

aangepast voordat ze ‘dichter bij het vuur ging

zitten’ en naar een ingenieursbureau is overge-

stapt, vindt voeding ‘hartstikke belangrijk’. “Ze-

ker in de gezondheidszorg. Steeds meer patiën-

ten komen al ondervoed het ziekenhuis binnen.

Daarom is het belangrijk daar veel en gerichte

aandacht aan te besteden. Door goed en gezond

te koken en klantgericht te werken. De patiënt

naar het eten toehalen kan daarin een belangrijke

rol spelen. Want zien eten, doet eten. Logistiek, si-

tuering, temperatuur, bouwkundige afwerking en

inrichting van de ruimten spelen daarom bij elk

ontwerp even belangrijke rollen. Welk concept

een instelling daarbij kiest, is niet de belangrijkste

vraag. Zoveel mensen, zoveel wensen; een goede

oplossing is altijd te vinden. Verschillende wegen

leiden immers naar Rome.”

Q

G R O O T K E U K E N I N R I C H T I N G

De huidige trends dragen daar ook aan bij: inko-

pen van halffabricaten en kant-en-klaar maaltijd-

componenten, waardoor het accent van het ko-

ken wordt verlegd naar het assembleren. Daar-

door heb je minder bereidingsruimte en meer

gekoelde tussenopslag nodig, met het accent op

inname, tussenopslag en verdere distributie. Ex-

tra koelen vriesopslag leidt tot meer flexibili-

teit om halffabricaten en kant-en-klaar maaltijd-

componenten te kunnen inkopen en opslaan. En

natuurlijk dienen de ruimten bij voorkeur in de

logistieke lijn gesitueerd te zijn, zodat schone en

vuile lijnen elkaar niet kruisen. Ten laatste maar

niet ten leste is flexibiliteit belangrijk. Ook bij de

bereidingsapparatuur in de uitgifte: een wokunit

moet eenvoudig kunnen worden vervangen door

een bakplaat of andere eenheid.”

Om toch meer werk te maken van duurzame en

economisch verantwoorde keukens en restau-

rants, is de NVLG een ‘bewustwordingsoffensief ’

begonnen. Uwe Reimer: “De NVLG probeert met

branchegerelateerde bedrijven problemen in het

voortraject te bespreken en te voorkomen. Ook

de afnemers van onze producten en diensten zijn

hierbij gevraagd. Vaak ontbreekt de nodige ex-

pertise om een kwalitatieve juiste beslissingen te

kunnen nemen. Trend is, dat overwegend econo-

mische, korte termijn beslissingen worden geno-

men, omdat het beoordelingssysteem van orga-

nisaties niet gericht is op de totale levenscyclus

van de investering in grootkeukenapparatuur. We

Judith Wichard herkent dat beeld wel: “De ge-

zondheidszorg heeft vaak al een programma van

eisen klaar. Het aantal maaltijden bepaalt het aan-

tal vierkante meters dat nodig is en de invulling

daarvan. Ingenieursbureaus als Royal Haskoning,

Deerns en Grontmij – om de grote spelers op dit

vlak maar te noemen – worden dan meestal ge-

vraagd voor een second opinion. Als ingenieurs-

bureau moet je dan vaak woekeren met vierkante

meters, vooral als je binnen bestaande bouwkun-

dige wanden moet werken.”

“Daarbij spelen wij vooral een grote rol in de lo-

gistiek, de aan- en afvoer van goederen en in het

bijzonder van afval. Dat wordt dikwijls vergeten

of pas als laatste aan gedacht, terwijl je daar ei-

genlijk mee zou moeten beginnen. Bij inkoop en

productie valt heel wat winst te behalen op dat

gebied.”

Renovatie Franciscus Ziekenhuis Roosendaal - buffet-wagen.

Nieuwbouw Gelre ziekenhuizen Zutphen - vaatwaskeuken.

FMT gezondheidszorg38

K O R T N I E U W S

Sinds het nieuwe Bouwbesluit mogen uitslui-

tend panden met minder zelfredzame perso-

nen of waar mensen slapen, een brand recht-

streeks doormelden naar de brandweer. Ge-

bouwen die niet in deze categorie vallen, kun-

nen hun brandmeldingen slechts nog door-

melden naar een particuliere alarmcentrale.

Deze mag een brandmelding pas na verifica-

tie doorsturen naar de brandweer. De kost-

bare tijd die daarmee gemoeid is, kan worden

overbrugd met VeriFire. Het is een kosteneffi-

ciënte oplossing waarmee organisaties bij een

echte brand verzekerd blijven van een snelle

opvolging door de brandweer. Mactwin ont-

wikkelde het systeem. Voor meer informatie:

www.mactwin.nl

Q

VERIFIRE: DE SNELSTE VERIFICATIE BIJ BRANDMELDING

Niko Projects introduceerde een nieuwe re-

lease van haar bloom oplossing voor zor-

ginstellingen: bloom Fusion release 4. Ont-

wikkeld in samenwerking met professionals

werkzaam in zorginstellingen bundelt bloom

Fusion domotica, verpleegoproep, passieve

alarmering en zorgregistratie tot één krach-

tig geheel. De nieuwe release kenmerkt zich

door nieuwe functionaliteiten die de efficiën-

tie van zorginstellingen verder verbeteren: ge-

personaliseerde bewonersprofielen, prikbord-

functionaliteiten, verbeterde rapportages, dy-

namische vloerplannen en geoptimaliseerd

bewonersbeheer. Alle functionaliteiten in de

nieuwe release zijn ook beschikbaar binnen

het modulaire prijsmodel van bloom. Met de

gepersonaliseerde bewonersprofielen is het

mogelijk om woonautomatisering en passie-

ve alarmering in kamers van bewoners, gan-

gen en kantoren te personaliseren voor bewo-

ners en medewerkers. Via het prikbord kan de

zorg instelling snel en eenvoudig korte berich-

ten op de bloom Stations zichtbaar maken. Ze

zijn beschikbaar in elke bewonerskamer, gan-

gen en centrale ruimtes. Het prikbord is een

efficiënt communicatiemiddel, waarbij be-

langhebbenden binnen het zorgproces prak-

tische mededelingen kunnen ontvangen. Voor

meer informatie: www.nikoprojects.nl Q

INTRODUCTIE BLOOM FUSION

Het HagaZiekenhuis uit Den Haag en Sie-

mens Healthcare gaan intensief samenwerken

op het gebied van beeldvormende technolo-

gie. Hiertoe hebben zij een uniek technolo-

gisch partnerschap gesloten van ruim 50 mil-

joen euro voor de duur van vijftien jaar. Als

resultaat beschikt het ziekenhuis altijd over

de modernste apparatuur. Dit betekent een

verdere verbetering van de patiëntenzorg, di-

agnostiek en kostenbeheersing. Gedurende

deze periode installeert en vervangt Siemens

Health care alle beeldvormende medische ap-

paratuur van het HagaZiekenhuis. Tegen een

vaste vergoeding zorgt het bedrijf bovendien

voor het onderhoud, software-upgrades en

continue training en certificering van de me-

dewerkers. Ze zullen ook samen onderzoeken

hoe de medische zorg beter en kosteneffectief

kan worden georganiseerd.

Q

PARTNERSCHAP VOOR VIJFTIEN JAAR

De Ecapro van SKW Biosystems is als eerste

anodisch oxidatie systeem nu officieel goed-

gekeurd om Legionella en biofilm te bestrij-

den in drinkwater. Het college voor toelating

van gewasbeschermingsmiddelen en bioci-

den (ctgb) heeft op 25 april 2012 een toela-

ting verleend en hiermee wordt het gedoog-

beleid voor dit systeem omgezet in een defini-

tieve toelating. Alleen goedgekeurde systemen

mogen als alternatieve techniek worden toe-

gepast ter bestrijding van legionella in drink-

water in leidingen van een collectieve water-

voorziening zoals genoemd in artikel 35 van

het waterleidingbesluit. Onder het zogenaam-

de gedifferentieerde toelatingsbeleid zijn er de

afgelopen jaren tientallen Ecapro systemen

succesvol toegepast is o.a. verschillende zie-

kenhuizen, verzorgingshuizen, penitentiaire

inrichtingen en hotels. Voor meer informatie:

www.skwbiosystems.nl

Q

ANODISCH OXIDATIE SYSTEEM


Tijdens de TVVL jaarvergadering 2012 die

in Scheveningen plaatsvond, namen in to-

taal vijf TVVL-leden een onderscheiding in

ontvangst. Ing. Rienk Visser ontving de BJ

Maxprijs, deze wordt tijdens de jaarvergade-

ring uitgereikt aan een persoon die een stu-

die of onderzoek heeft gepubliceerd op een

voor alle geïnteresseerden toegankelijke wijze.

Ing. Hans Besselink, drs.ing. Aart van Gelder

en prof.ir. Rob Kouffeld werden benoemd tot

lid van verdienste wegens hun grote inspan-

ningen voor de vereniging en de promotie van

het vakgebied. Dr. Laure Itard ontving de Re-

hva Professional Award.

Q

TVVL ONDERSCHEIDINGEN

Cofely en woningcorporatie Stadlander heb-

ben een overeenkomst gesloten voor het ont-

werp, de bouw en het 3-jarig onderhoud van

het nieuwe woon-zorgcomplex Vissershaven.

Het bedrijf is verantwoordelijk voor de duur-

zame energievoorziening voor alle apparte-

menten en andere gebouwen in het woon-

zorgcomplex. Deze oplossingen zijn kosten-

effectief en bieden een tastbare bijdrage aan

een zo laag mogelijk energieverbruik en op-

timale energieprestaties. Daarnaast is het be-

drijf ook verantwoordelijk voor de elektroni-

sche en werktuigbouwkundige installaties. In

het concept zijn er innovatieve op maat ge-

sneden technologische oplossingen bedacht

voor extra veiligheid en comfort. De verlich-

ting wordt automatisch geregeld om een dag-

nachtritme te simuleren en kunnen de bewo-

ners akoestisch bewaakt worden. Het verzor-

gend personeel krijgt dan een melding als er

sprake is van plotse inactiviteit. Als een bewo-

ner bijvoorbeeld in de badkamer ten val komt,

wordt dit opgemerkt door intelligente bewe-

gingssensoren. Bij het ontwerp is ook gekeken

naar duurzame aspecten en het beperken van

milieueffecten. Dit komt tot uitdrukking in de

plaatsing van een Warmte en Koude Opslag

systeem (WKO), waardoor het woon-zorg-

complex op duurzame wijze wordt voorzien

van energie.

Q

COFELY LEGT DUURZAAM FUNDAMENT VOOR WOON-ZORGCOMPLEX

Technische Unie behoort tot de eerste 250

bedrijven in Nederland die de CO2-uitstoot

van hun logistieke activiteiten binnen vijf jaar

met 20% reduceren. Op 19 april jl. ontving de

groothandel in technische installatiemateri-

alen hiervoor de Lean and Green Award van

het programma Duurzame Logistiek. Lean

and Green is een stimuleringsprogramma dat

bedrijven aanmoedigt om een hoger duur-

zaamheidsniveau te bereiken. De toekenning

van de award gebeurt op basis van een plan

van aanpak, waarin concrete doelstellingen

voor CO2-reductie zijn vastgelegd. Na het be-

halen van de award worden de resultaten peri-

odiek voor het programma gemonitord. Tech-

nische Unie wil de CO2-reductie van haar lo-

gistieke activiteiten onder meer bereiken door

de inzet van LZV’s (Langere en Zwaardere

Vrachtwagencombinaties) bij de nachtelijke

transporten tussen haar distributiecentra en

overslagpunten. Daarnaast treft het bedrijf

maatregelen om de huisvesting van haar dis-

tributiecentra en overslagpunten nog energie-

zuiniger te maken. Ook werkt zij aan de uit-

breiding van haar nachtdistributie (minder

files, minder uitstoot) en aan de ontwikkeling

van backhauling (het uitleveren bij klanten

combineren met het afhalen van goederen bij

leveranciers).

Q

LEAN AND GREEN AWARD VOOR TECHNISCHE UNIE

De Siemens-divisie Building Technologies

breidt haar Gamma-Instabus assortiment op

het gebied van gebouwentechniek uit met

nieuwe KNX-ruimteregelaars. Deze onder-

scheiden zich door hun gebruiksvriendelijke

visualisering en bediening. De nieuwe KNX-

ruimteregelaars UP237K en UP254K wor-

den in verschillende design-varianten op de

markt gebracht, geheel passend bij het Del-

ta-schakelmateriaalprogramma. Ze onder-

steunen applicaties voor zowel verwarming

als koeling. De beide ruimteregelaars kun-

nen als 2-punts- of continuregelaars worden

geconfigureerd en ondersteunen (2-standen)

verwarmen en/of koelen. De schakelsignalen

voor de verschillende actoren zijn eveneens

configureerbaar. Een belangrijk kenmerk zijn

de overzichtelijk ingedeelde LED’s voor de in-

dicatie van bedrijfs- en storingstoestanden.

Voor meer informatie: www.siemens.nl

Q

RUIMTEREGELAARS


N V T G I N F O

NVTGINFO

Dit jaar wordt het NVTG Golf Event voor de

tiende maal georganiseerd. De jubileumversie

van dit gewaardeerde evenement vindt plaats

op 7 september. Vaste locatie: De Scherpenbergh

in Lieren. Ook dit jaar komt het Golf Event tot

stand dankzij de welwillende medewerking en

bijdragen van de bedrijfsleden: Unica, Joulz,

Deerns en Applicom.

NIET ALLEEN VOOR GOLFERS

De NVTG organiseert haar NVTG Golf Event

niet alleen voor degenen die het spel beheersen

(of denken dat te doen). Met nadruk worden

alle geïnteresseerden uitgenodigd die nog (bijna)

nooit een golfclub in de hand hebben gehad. Juist

voor die mensen zijn er op 7 september introduc-

tielessen, de zgn. golfclinics, waarin kennis wordt

gemaakt met dit plezierige maar moeilijke spel.

Het blijft niet bij lessen alleen. De clinicdeelne-

mers spelen ’s middags een onderlinge wedstrijd

op de kleine baan, waar het geleerde direct in de

praktijk wordt gebracht. Ervaring uit het verle-

den leert dat dit erg op prijs wordt gesteld. Het is

werkelijk een heel leuke ervaring, of je nu besluit

verder te gaan met deze sport of niet.

DE 65 JAAR NVTG TROFEE

De tiende editie van het Event, heeft een extra

feestelijk tintje. Niet alleen omdat het de tiende

keer is, maar vooral ook omdat de NVTG, dit jaar

haar 65-jarig bestaan viert. Daarom is een bijzon-

dere prijs ingesteld: De 65 jaar NVTG Trofee .

Grenzend aan het terras van het restaurant De

Scherpenbergh is een afslagplaats. Vandaar kan

over een waterhindernis worden geslagen naar

een oefengreen. Direct na afloop van de wed-

strijd, worden alle deelnemers uitgenodigd een

poging te wagen zo dicht mogelijk bij de pin te

slaan. De winnaar(s) ontvangen, naast de eer de

winnaar te zijn van de eerste “65 jaar NVTG Tro-

fee”, een bijzonder aardige prijs die ze met trots

aan het thuisfront kunnen tonen. Ook de deelne-

mers aan de clinic zullen onderling de strijd aan-

gaan om de trofee voor de beste van de clinic in

de wacht te slepen.

INSCHRIJVING IS GEOPEND

De inschrijving voor de clinic en voor de wed-

strijd is geopend voor iedereen die lid is van de

NVTG. Aanmelden kan uitsluitend via de website

www.NVTG.nl. Aarzel niet en schrijf nu in. Aan

de wedstrijddeelneming is een maximum aan-

tal deelnemers verbonden (baan vol = inschrij-

ving vol). De clinic zal niet snel overtekend raken,

maar ook daar willen we graag weten op hoeveel

gasten we mogen rekenen.

Nadere informatie is te verkrijgen bij de NVTG-

Golf Event coördinator Wim van Gurp,

e: [email protected].

LEDENMUTATIES

Nieuwe leden

A. van den Brenk, Van Wijnen Oost B.V., Post-

bus 5103, 6802 EC Arnhem, 026-3535000, e-mail:

[email protected], kring Oost

J.J.G. Schoonus, hfd. Facilitaire zaken, Stich-

ting Sint Jozefoord, Duyn en Daelseweg, 5391 EC

Nuland, 073-5342342, e-mail: j.schoonus@joze-

foord.nl, kring Zuid

Opzeggingen

F.C.M. Blom, Oirschot, kring Zuid

C.M. Blotenburg, Lunteren, kring Oost

G.J. ter Horst, Wierden, kring Oost

H.Pit, Meppel, kring Noord

NVTG-SECRETARIAAT:L.W. SCHOUTEN, BAARS 12, 1261 PE BLARICUM

T: 035 526 0329 F: 035 523 4169

M :06 532 66 110 E: [email protected]

I: WWW.NVTG.NL

NVTG Golf Event 10 jaar


R E G E E R G R O O T K E U K E N T E C H N I E K

No nonsens aanpak voor innovatieve GrootkeukeninrichtingenRegeer Grootkeukentechniek is, mede door haar jarenlange ervaring in succesvolle en toonaangevende horeca-projec-ten, in staat om het gastvrijheidconcept in de zorg tot uiting te laten komen. Door een innovatieve, flexibele en nuchtere benadering worden de concepten écht op maat uitgevoerd: van afdelingskeuken tot complete productiekeuken.

De nieuwste technieken worden door Re-

geer Grootkeukentechniek toegepast. In het

gastvrijheidconcept past bijvoorbeeld uitgifte-

meubilair, al dan niet met frontcooking.

Vooropgesteld dat de beleving van de gast leidend

is. Uiteraard is duurzaam ondernemen bij Regeer

Grootkeukentechniek zeer belangrijk: Toeleve-

ranciers worden bijvoorbeeld geselecteerd op het

feit of men al dan niet ISO 14001 gecertificeerd

is. Ook worden zoveel mogelijk materialen toege-

past die tegemoet komen aan de duurzaamheid-

visie van Regeer Grootkeukentechniek.

Ontwerp, advies, een goed geregisseerde project-

begeleiding waarborgen een kwalitatief hoog-

waardig eindresultaat. Uiteraard heeft Regeer

Grootkeukentechniek de montage en after sales

in eigen regie en beheer.

Regeer Grootkeukentechniek houdt rekening met

de toenemende behoefte aan moderne keukenin-

richtingen waarin zeer efficiënt en rendabel ge-

werkt kan worden. Door de eisen en wensen van

niet alleen de investeerder, maar ook van de ge-

bruiker centraal te stellen, worden er geen over-

matige investeringen gedaan.

Door een goede selectie aan kwalitatief hoog-

waardige fabrikantenmerken, in het strategisch

assortiment, en de veelzijdigheid ervan, die in het

levering programma aanwezig zijn, welke voor

het grootste deel rechtstreeks van fabrikanten

wordt betrokken, is Regeer Grootkeukentechniek

een zeer slagvaardige en vertrouwde partner in de

horeca, grootkeukentechniek, bedrijfsrestaurants

en zorginstellingen.

Neem vrijblijvend contact op met ons voor nade-

re informatie of een vrijblijvende afspraak.

Regeer Grootkeukentechniek

Turfschipper 7-9

2292 JC Wateringen

Tel : 0174 - 44 60 80

www.regeergrootkeukentechniek.nl

[email protected]

Q

DOOR: REGEER GROOTKEUKENTECHNIEK


B R I T A P R O F E S S I O N A L

DOOR: BRITA Water is van groot belang voor de gastronomie-, catering- en vendingsec-tor. Er kan vrijwel geen warme drank of gerecht worden bereid zonder toevoeging van water. Filtersystemen van BRITA Professional brengen het beste uit het water naar boven. Stoffen zoals kalk, metalen die in de leidingen kunnen voorkomen en andere geur- en smaakverstorende stof-fen worden uit het water gefilterd.

BRITA Professional:

Uw partner voor individuele optimalisering van water

Dit alles heeft niet alleen een positief effect op de wer-

king van de machines maar ook op de smaak van het

eindproduct. Een oplossing voor elke toepassing, dat is het

doel dat BRITA Professional zich stelt. Zo ontstond in de

loop der jaren de PURITY productlijn met producten voor

elke toepassing. De naam PURITY staat gelijk aan de hoog-

ste productveiligheid, gebruiksgemak en een optimale wa-

terkwaliteit.

De moderne BRITA waterfilters beschermen niet alleen de

gevoelige techniek van de apparaten, maar dragen ook bij

aan smakelijke gerechten, dranken en glanzend glaswerk. En

dat is nu juist zo belangrijk in de gastronomie en catering.

KOFFIE

Over een punt zijn bijna alle Nederlanders het eens: ze hou-

den van een goede kop koffie. Warme dranken bestaan tot

wel 98% uit water. Het lijdt dan ook geen twijfel dat dit in-

grediënt bij de bereiding een cruciale rol speelt.

Bij de kwaliteit van het water kan er sprake zijn van regi-

onale verschillen. Als bijvoorbeeld de samenstelling van de

in het water aanwezige mineralen niet uitgebalanceerd is,

kan het aroma van de koffie zich niet optimaal ontwikkelen.

Uitgebalanceerd water ontwikkelt een stabiele crêma en

voorkomt de onaangename sluier op thee.

Ook voor de machine is de waterkwaliteit doorslaggevend.

Want hoe hoger het aandeel kalkvormende ionen in het wa-

ter, des te sneller slaat er kalk neer waardoor de machine aan

kwaliteit zal inleveren.

Het ideale water voor koffie is vers en puur van smaak en

heeft geen merkbare geur. Het moet rijk zijn aan mineralen,

maar in dat opzicht ook evenwichtig zijn. Ideaal is een car-

bonaathardheid van 3-4 °dH en een pH van 6,5 – 7,5. Alleen

dan behoudt de koffie zijn volle aroma. BRITA Professional

sponsort o.a. SCAE Nederland.

COMBISTEAMERS

Combisteamers en bakovens in professionele keukens zijn

geavanceerde apparaten die met hoge investeringen gepaard

gaan en die dagelijks worden gebruikt. Ze moeten dag in dag

uit betrouwbaar functioneren.

Maar kalk kan ook hier problemen veroorzaken. Niet alleen

in de gaarruimte kan kalk zich afzetten, maar ook op ver-

warmingselementen en andere, meer fijngevoelige machi-

neonderdelen.

Gevolg: de machine slijt sneller. Bak- en kookprogramma’s

verlopen niet meer zonder problemen. De gaarruimte moet

voor veel kosten worden gereinigd. Het kost meer energie

om de benodigde verwarmingstemperaturen te bereiken.

Voor het apparatuur en de bereide gerechten is een laag ge-

halte aan mineralen in het water het beste. Alleen zo kunnen

gerechten hun natuurlijke versheid en hun geurige smaak


behouden. Ze zien er smakelijk en vers uit en bakproducten

worden knapperig en glanzend.

BRITA Professional is lid van de NVLG. Nederlandse Ver-

eniging van Leveranciers Grootkeukenapparatuur.

VAATWASSER

De weg naar een glanzend resultaat begint al voordat de

vaatwasser wordt ingeschakeld. Want als het water een voor

deze toepassing optimale samenstelling heeft, valt er veel

tijd en geld te besparen.

Verantwoordelijk voor uitval of schade aan de machine,

maar ook voor vlekken en strepen op de schone vaat zijn in

de meeste gevallen mineralen die bij heet water aanslag vor-

men. Dezelfde mineralen zorgen er ook voor dat glas en fijn

porselein dof en onooglijk wordt.

Ook de machine lijdt schade als er kalk op de machineon-

derdelen neerslaat. De machine moet dan per spoelbeurt

meer reinigingsmiddel en naglansmiddel gebruiken en niet

op de laatste plaats verbruikt de machine meer energie.

De kwaliteit van het water is een bepalende factor voor een

perfect vaatwasresultaat. Het door de vaatwasser gebruikte

water moet „zacht“ zijn en kalkvormende mineralen en zou-

ten moeten uit het water zijn gefilterd. Er hoeven dan min-

der chemische reinigingsmiddelen te worden gebruikt, de

machines slijten minder snel en leveren optimale prestaties.

DUURZAAM ONDERNEMEN

Wij hebben MVO tot een centraal element van onze be-

drijfsstrategie gemaakt. Daartoe behoren voor BRITA zui-

nig waterverbruik, de toepassing van milieuvriendelijke en

energiezuinige productiemethoden en het zoveel mogelijk

voorkomen van afval. Recycling is sinds 1992 een vast on-

derdeel van de bedrijfsfilosofie van BRITA en zal ook in de

toekomst een belangrijk aspect van onze verantwoordelijk-

heid blijven.

Contactadres:

BRITA Professional GmbH & Co. KG

Kanaaldijk Noord 109 G

5642 JA Eindhoven

Tel: +31 (0) 40 - 281 39 59

Fax: +31 (0) 40 - 281 84 36

http://professional.brita.nl


M E D I S C H E T E C H N O L O G I E

Medisch technologische gevaren: een top tien

Het schier onophoudelijk gepiep, gebliep en gerinkel van bewakingsapparatuur en patiëntmonitors, ofwel alle akoes-tische alarmsignalen, vormen ironisch genoeg het grootste veiligheidsrisico in ziekenhuizen en zorginstellingen. Aldus het ECRI Institute*) dat jaarlijks een rapport uitbrengt met een top tien medisch-technologische risico’s.

Medische technologie biedt veel voordelen

en brengt tegelijkertijd risico’s met zich

mee. Die risico’s kunnen grotendeels tot een mi-

nimum worden beperkt maar in een omgeving

die zo veranderlijk is, is het lang niet altijd even

eenvoudig om te weten waar je op moet letten.

Het tackelen van gevaren die medische techno-

logie met zich meebrengt en het stellen van prio-

riteiten op dat vlak zijn dooropende uitdagingen

voor zorgaanbieders.

Nieuwe veiligheidsvoorschriften, herziene wet-

en regelgeving, een fout die de krantenkoppen

heeft gehaald: allemaal voorbeelden van momen-

ten die vragen om een herziening van de prio-

riteiten omtrent veiligheid. De jaarlijkse top-10

kan helpen bij het opnieuw focussen op de meest

dringende veiligheidsissues van het moment.

RICHTLIJNEN

Zorgaanbieders die hun prioriteiten op het ge-

bied van risicomanagement willen bijstellen, zul-

len een aantal afwegingen moeten maken op basis

van enkele factoren en vragen die ook zijn gesteld

bij het opstellen van deze top tien. Ze dienen als

richtlijn voor het beoordelen van hoe kritiek elk

genoemd risico is voor uw specifieke situatie:

-

lijden of ernstig letsel veroorzaken?

slechts zelden?

-

doet, zal het dan een groot aantal mensen tref-

fen? Of zijn de effecten beperkt?

de publiciteit geweest en is het waarschijnlijk

dat u onder druk staat om het snel en duidelijk

op te lossen?

DE TOP TIEN VAN 2012

1. Akoestische alarmsignalen

Ventilatoren, infuuspompen, patiëntmonitors,

dialyseapparaten: allemaal technische hulpmid-

delen met een alarmfunctie. Het zijn er zoveel

dat het voortdurend gepiep en gerinkel bij ver-

plegend personeel ‘alarmmoeheid’ kan veroor-

zaken. Door de toenemende druk van alle gelui-

den, wordt men domweg minder oplettend. En

dat heeft gevolgen: men reageert niet of te laat,

men weet niet meer welk alarm prioriteit te ge-

ven, men zet het volume tijdelijk zachter of, en

dat is misschien nog wel het grootste risico, wij-

zigt de alarminstellingen naar een ruimere marge.

Een patiënt die in de problemen komt, wordt dan

te laat geholpen.

Om de risico’s tot een minimum te beperken, is

het opstellen van een bedrijfsbreed alarmma-

nagementprogramma een van de oplossingen.

Dat programma bestaat onder meer uit proto-

collen die waarborgen dat elk alarmsignaal wordt

herkend en er snel en juist gehandeld wordt.

2. Blootstellingsgevaar straling radiotherapie en CT

Vorig jaar de nummer één in de risico-top-10, dit

jaar van de eerste plaats gestoten door de alarm-

signalen. Desalniettemin vormt blootstelling aan

straling nog immer een groot gevaar voor de vei-

ligheid en gezondheid van patiënten. Voor zowel

behandelingen als diagnoses is straling een essen-

tieel hulpmiddel, maar ernstig letsel bij de patiënt

kan het gevolg zijn wanneer er fouten worden ge-

maakt of door onnodige blootstelling aan teveel

straling. Om de kans op fouten te verminderen

zijn voldoende adequaat personeel, goede kwali-

teitscontroleprocedures en quality assurance een

must.

DOOR: FLOOR SCHOLTEN


3. Fouten bij het toedienen van medicatie via in-

fuuspompen

Patiënten kunnen zeer gevoelig zijn voor de hoe-

veelheid vocht of medicatie die wordt toegediend

via infuuspompen. En helaas gebeurt dat (nog)

vaak. Krijgt een patiënt de verkeerde medicatie

toegediend, dan kan dat tot levensbedreigende

situaties leiden. Fouten bij het toedienen kun-

nen het gevolg zijn van onleesbare recepten, ver-

keerd geprepareerde medicijnen. Ook komt het

voor dat de verkeerde patiënt medicatie krijgt

toegediend. Om zulke fouten te voorkomen is

het zeer aan te bevelen (en zelfs een must) om in-

fuuspompen op te nemen in een overkoepelend

medicatietoedieningsprotocol dat geïntegreerd

wordt met andere informatiesystemen zoals bij-

voorbeeld de elektronische patiëntendossiers.

4. Kruiscontaminatie door flexibele endoscopen

Het komt voor in grote en kleine ziekenhuizen

en is nog immer actueel: kruisbesmetting van pa-

tiënten door onjuist gereinigde of niet goed ge-

desinfecteerde flexibele endoscopen. De gevolgen

kunnen fataal zijn. Wanneer de sterilisatiericht-

lijnen niet correct worden opgevolgd of wanneer

er beschadigde apparatuur wordt gebruikt, dan

heeft dat schadelijke gevolgen voor de patiënt.

Goede en gedetailleerde protocollen voor elke

type en model endoscoop zijn daarom zeer be-

langrijk.

5. Weinig aandacht voor verandermanagement bij

gekoppelde medische apparatuur

IT-systemen en medische apparatuur zijn steeds

vaker aan elkaar gekoppeld en dus van elkaar af-


M E D I S C H E T E C H N O L O G I E

goed communiceren aan hun personeel en dat

er een helder preventieplan is voor branden door

medisch-technisch handelen.

8. Risico’s van naalden en scherpe voorwerpen

Het gevaar van naalden en scherpe voorwer-

pen is bij iedereen bekend. Patiënten, maar ook

personeel, lopen bij verkeerd gebruik (of bij het

gebruik van niet-steriele naalden) het risico op

overdraagbare aandoeningen zoals HIV en He-

patitis C. Ziekenhuizen en zorginstellingen doen

er goed aan het huidige toepassingsbeleid te eva-

lueren en een actieplan te implementeren waarin

bijvoorbeeld training van het personeel is opge-

nomen.

9. Anesthesierisico’s als gevolg onvolledige inspecties

Inconsistente of onvolledig uitgevoerde inspec-

ties van anesthesieapparatuur kan leiden tot

problemen of fouten met verkeerd aangesloten

ademhalingssystemen, ventilatorlekken en lege

gascilinders. Een complete inspectie voorafgaand

aan de eerste behandeling van de dag is daarom

een must. Die inspectie dient te voldoen aan de

modelspecifieke check zoals die is voorgeschre-

ven door de fabrikant. Voor elke volgende pati-

ent dient op zijn minst een korte voorgeschreven

check plaats te vinden.

10. Gebruiksonvriendelijke medische hulpmiddelen

voor thuisgebruik

De populatie ouderen die thuis zorg nodig heeft

stijgt en daarmee ook het gebruik van hulpmid-

delen in huis. Medische hulpmiddelen voor thuis-

gebruik zijn vaak niet specifiek ontworpen met

de gebruiker in het achterhoofd en zijn moeilijk

hankelijk. Veranderingen in de ene component

hebben gevolgen voor de werking van een andere

component. Wijzigingen in een bestaand systeem

dienen dus goed en gecontroleerd uitgevoerd te

worden om letsel bij patiënten door softwarefou-

ten of implementatieproblemen, te voorkomen.

IT-afdelingen en medische teams zullen dus goed

moet communiceren. Upgraden van hardware en

software, nieuwe applicaties, nieuwe werkproces-

sen en onderhoud, vereisen allen goed verander-

management.

6. Onjuist toedienen enterale voeding

Sondevoeding, ofwel het toedienen van voedings-

stoffen via een tube in het maag-darmkanaal, kan

gevaarlijk zijn wanneer er fouten worden ge-

maakt met intuberen of de tube niet goed is aan-

gesloten. Het gevolg kan zijn dat voedingstoffen

per ongeluk elders terechtkomen (bijvoorbeeld in

het vaatstelsel) of dat de verkeerde voedingstof-

fen in het gastrointestinale (GI) stelsel terechtko-

men. Patiënten lopen het risico te overlijden als

gevolg van zulke fouten. Het is daarom aanbevo-

len om enterale pompen enkel te gebruiken voor

sondevoeding en daarbij kleurcodes te gebruiken

waarmee je zowel de tube als de aansluitingen van

begin tot eind goed kunt traceren. Daarnaast is

het goed om de zogeheten Luer-spuit nooit te ge-

bruiken voor mondelinge toediening en enterale

voeding.

7. Brand op de operatiekamer

In een zuurstofrijke omgeving (bijvoorbeeld de

OK) is een brand gauw ontstaan. Kennis van ont-

stekingsbronnen en brandbare stoffen is daarom

onontbeerlijk. Een chirurgisch team moet dus

goed op de hoogte zijn van de brandgevaren tij-

dens hun handelen. Het is daarom aanbevolen

dat zorgaanbieders deze risico’s en gevaren van

apparatuur en middelen in de operatiekamer

te hanteren of te complex voor mensen zonder

medische kennis. Patiënten vooraf trainen in het

gebruik van hulpmiddelen is daarom aanbevolen.

Evenals het opleiden van verzorgers.

*)Dit artikel is gebaseerd op het rapport 2012 top

10 Health Technology Hazards van het ECRI Insti-

tute. Dit rapport bevat nog veel meer tips en aanbe-

velingen en is te downloaden via www.ecri.org Het

ECRI Institute is een onafhankelijke non-profitor-

ganisatie dat onderzoek uitvoert naar de beste aan-

pak voor het verbeteren van veiligheid, kwaliteit en

kosteneffectiviteit in de patiëntenzorg.

Q

Algemene aanbevelingen Naast de specifieke adviezen bij de in dit artikel be-

schreven risico’s, zijn er algemenere aanbevelingen voor zorgaanbieders als het gaat om veiligheid en medische technologie:

een bedrijfsprioriteit is;

ficeerd om te werken met de apparatuur en voor de behandelingen die ze uitvoeren;

paratuur worden gedocumenteerd in een bedrijfs breed systeem;

ën goed naar informatie omtrent gevaren, risico’s en andere veiligheidsissues.

Top 10 in het kort

koppelde apparatuur;

spectie;

voor thuisgebruik.

Kennis is macht is het credo van Bacon, al gefor-

muleerd in de 16e eeuw. Kennis over parkeren is

echter zeer beperkt, ook bij zorginstellingen. Dit

is zorgwekkend want zorginstellingen zijn voor hun

bereikbaarheid buitengewoon afhankelijk van hun

parkeervoorzieningen. Zorginstellingen hebben

controle over hun terreinen en bieden hiervan grote delen voor

exclusief gebruik aan autobezitters. Het is belangrijk om effi ciënt

met ruimte om te gaan. Ruimte, en dus ook parkeerruimte,

is duur. Een van de problemen is dat veel parkeerplaatsen

alleen gebruikt worden tijdens de piekmomenten. Wat is nou een

goede oplossing voor dit probleem? Uit onderzoek bij Bronovo,

een ziekenhuis in Den Haag, komt naar voren dat het mogelijk is

om de ziekenhuisuitgaven aan parkeren te verminderen door op

piekdagen werknemers te laten betalen voor parkeren. Door

slechts één euro per dag te vragen voor parkeren aan werknemers,

kan het aantal parkeerplaatsen al met 2% verminderd worden.

Kennis over parkeren Door Jos van Ommeren

De Amsterdamse Zuidas wordt dé beste ont-

moetingsplaats voor mensen en bedrijven, een

plek waar stedelijke dynamiek en zakelijke

ambities elkaar treffen. In het hart van de

Zuidas ligt het Kenniskwartier, de plaats waar de

Vrije Universiteit (VU) en het VU medisch

centrum (VUmc) zijn gevestigd. De ambities van beide

instellingen zijn aanzienlijk. VUmc verwacht een toenemende

concentratie van voorzieningen en bij de VU start in 2012 de

ontwikkeling van een lifescience-/beta-cluster. Deze ambities

hebben hun weerslag op het parkeervraagstuk. Parkeren kan

alleen in gebouwde vorm worden gerealiseerd en VU en

VUmc zullen in de komende jaren oplossingen moeten vinden

om het parkeren verantwoord in de ontwikkelingen in te passen.

Parkeerbeleid bevordert effectief ruimtegebruik in het Kenniskwartier

Spark analyseert parkeervraagstukken. Van auto’s en fi etsen. Wij ontwikkelen

samen met de opdrachtgever een oplossing die duurzaam is. Oplossingen

die haalbaar zijn. Functioneel, technisch, organisatorisch, en natuurlijk ook

fi nancieel. Bij het ontwikkelen van onze visies, plannen en oplossingen houden

wij altijd de (latente) wensen en verlangens van parkeerders in ons achter-

hoofd. Want als we voor deze groep de beste oplossing bedenken, is dat

automatisch ook de beste oplossing voor onze opdrachtgevers.

Nieuwstraat 4 | 2266 AD Leidschendam | T 070 317 70 05

[email protected] | www.spark-parkeren.nl/blogs

@sparkparking

linkedin.com/company/spark-parking

Lees meer

Lees meer

06877_SPARK_ADVERTENTIE-2.indd 1 21-05-12 14:32


B E D R I J V E N I N D E XADVIESBUREAU

DeernsPostbus 1211 , 2280 CE RijswijkT: 088 - 374 0000E: [email protected]: www.deerns.nl

Raadgevend Technies Buro Van HeugtenA company of Royal HaskoningPostbus 305, 6500 AH NijmegenT: +31 (0)24 3667667E: [email protected]: www.van-heugten.nl

OK Consultancy NederlandPostbus 2101 5202 CC 's-Hertogenbosch T: +31 (0)73 62 34 381 E: [email protected]: www.okcn.nl

A. P. (Alex) de Blockde Block ConsultantDuizendblad 16 - 8607 EA SneekT: +31 (0)6 417 480 88F: +31 (0)8 471 990 78E: [email protected]: www.deblockconsultant.nl

Goudsbloemvallei 315237 MH Den BosPostbus 417- 5201 AK‘s-HertogenboschT: (073) 641 13 00F: (073) 642 43 16I: www.swebru.nl

Valstar Simonisadviseurs installatietechniekVeraartlaan 42288 GM RijswijkT: 070 307 22 22F: 070 307 22 07E: [email protected]: www.valstar-simonis.nl

BESCHERMINGSTRANS-FORMATOREN

Geveke BesturingstechniekPostbus 820, 1000 AV AmsterdamT: 020-582 91 11E: [email protected]: www.geveke-besturingstechniek.nl

BEVEILIGING

BEVEILIGING

Ascom (Nederland) B.V. Postbus 40242 3504 AA Utrecht T:. (030) 240 91 03 F: (030) 241 19 46 E: [email protected]: www.ascom.nl

CLEANROOMS

Cleanroom Combination Group bv Postbus 87, 5570 AB BergeijkT: 0497 - 55 65 65E: [email protected]: www.cleanroomcg.com

COMPRESSOREN (PERS-LUCHT)

GrassAir Compressoren B.V.Galliërsweg 275349 AT OSSTel. 0412-664100Fax. 0412-664199E: [email protected]: www.grassair.nl

DEUREN

Besam Nederland B.V., Postbus 8155, 6710 AD EdeT: 0318 - 69 89 69E: [email protected] I: www.besam.nl

Vestiging DoorwerthRecord Automatische Deuren B.V.Cardanuslaan 30Postbus 67, 6865 ZH DoorwerthT 026-3399777 F 026-3399770info@record-automatischedeuren.nlwww.record-automatischedeuren.nl

Vestiging OosterhoutRecord/Van Nelfen DeurtechniekHoutduifstraat 6Postbus 565, 4900 AN OosterhoutT 0162-447720 F 0162-447730

Metaflex Doors EuropePostbus 3007120 AH AaltenNederlandtel: +31 (0)543-477333fax: +31 (0)543-477222I: www.metaflex.nl

Berkvens B.V.Postbus 2 5710 AA - SomerenT: 0493 49 91 11F: 0493 49 62 95 E: [email protected]

Vari-Doors Schuifdeursystemengedistribueerd door:Berkvens B.V. tel. +31 (0) 493 499 911 Limburgia B.V. tel. +31 (0) 493 441 410

GEBOUWBEHEER-SYSTEMEN

Sauter Building Control Nederland BVPostbus 20613, 1001 NP AmsterdamT: 020 - 587 67 00I: www.sauter-controls.com

GROOTHANDEL

Technische Unie B.V. Bovenkerkerweg 10-12 1185 XE Amstelveen Postbus 900 1180 AX Amstelveen T: 020 - 545 03 45 F: 020 - 545 02 50 E: [email protected] I: www.technischeunie.com

KLIMAATBEHEERSING

Carrier Nederland, Divisie AirconditioningRijndijk 1412394 AG Hazerswoude-RijndijkT: 071 - 341 71 11E: [email protected]: www.carrier.nl/klimaatoplossingen

LUCHTBEHANDELING

BlygoldHoofdveste 13 - 3992 DH HoutenPostbus 10 - 3990 DA HoutenT: (030) 6344310 / F: (030) 6344311E: [email protected]

MEDISCHE APPARATUUR

Mindray Medical InternationalDrs. W. van Royenstraat 83871 AN HoevelakenThe NetherlandsTel: 033-25 44 911Fax: 033-25 34 280Mobile: 06-12 333 467

)07��ELQQHQZHUN��3DJLQD��


MEDISCHE PERSLUCHT

Berko KompressorenHavenweg 146603 AS WijchenT: 024 - 641 11 11F: 024 -642 15 72E: [email protected]: www.berko.eu

MEDISCHE VEILIGHEIDS-TESTERS

TEAM GMC-INSTRUMENTS BVPostbus 323, 3440 AH WoerdenDaggeldersweg 18, 3449 JD WoerdenTel: 0348 42 11 55 - Fax: 0348 42 25 28E-mail: [email protected]: www.gmc-instruments.nl

MOBILE OPERATIEKAMERS

Vanguard HealthcareRob van LieflandBenelux & NordicE: [email protected]: +31 6 54 78 58 76W: www.vanguardhs.com

MONITORING SYSTEMEN

Lighthouse Worldwide Solutions Benelux BVVan Heemstraweg 19A6657 KD Boven LeeuwenTel: +31 (0)487-560811Fax: +31 (0)487-560013Website Nederlands: www.golighthouse.nlWebsite International:www.golighthouse.com

NETWERKINFRA-STUCTUREN

Forehand NetwerkenDriemanssteeweg 1743084 CB RotterdamT: 010-240 41 21F: 010-240 41 20E: [email protected]: www.forehand.nl

OPLEIDINGEN

Hogeschool RotterdamG.J. de Jonghweg 4-63015 GG RotterdamT: 010 794 48 90I: http://gezondheidszorgtechnologie.nl

OPERATIEKAMERS

Cleanroom Combination Group bv Postbus 87, 5570 AB BergeijkT: 0497 - 55 65 65E: [email protected]: www.cleanroomcg.com

InterflowDe Stek 151771 SP WieringerwerfT. (0227) 60 28 44F. (0227) 60 31 65

[email protected]

Vokes-Air BVNijverheidsweg 15, 3401 MC IJsselsteinPostbus 309, 3400 AH IJsselsteinT : 088-8653427 - F : 088-8653400E : [email protected]

PARKEERVOORZIENINGEN

SparkNieuwstraat 4 / 2266 AD LeidschendamT: 070-3177005E: [email protected]: www.spark-parkeren.nl

REGELAPPARATUUR MEDISCHE GASSEN

Postbus 7118440 AS HEERENVEENTel. 0513-650423Fax. 0513-650416www.comcaremedical.com

THERMOHARDENDEKUNSTSTOFFEN

Bolidt Kunststoftoepassing BVNijverheidsweg 373341 LJ Hendrik Ido AmbachtT: 078 - 684 54 44E: [email protected] / I: www.bolidt.nl

TOEGANGSTECHNIEK

Imtech Care & CureHoofdweg 22 / Postbus 50422900 EA Capelle aan den IJsselT: 010 2842666E: [email protected]: www.imtech.toegangstechniek.nl

Vestiging DoorwerthRecord Automatische Deuren B.V.Cardanuslaan 30Postbus 67, 6865 ZH DoorwerthT 026-3399777 F 026-3399770info@record-automatischedeuren.nlwww.record-automatischedeuren.nl

Vestiging OosterhoutRecord/Van Nelfen DeurtechniekHoutduifstraat 6Postbus 565, 4900 AN OosterhoutT 0162-447720 F 0162-447730

TOTAALINRICHTING

Rooms For Care bvPostbus 87 - 5570 AB BergeijkDe Waterlaat 2 – 5571 MZ BergeijkT +31 (0)497 – 55 61 11E [email protected]

I www.rooms-for-care.nl

Heijneman Medical BVPostbus 4083400 AK IJsselsteinT: 088 11 81 000F: 088 11 81 081E: [email protected]: www.heijnemanmedical.nl

VACUüMPOMPEN /VACUüMINSTALLATIES

Becker Druk- en Vacuümpompen B.V.Postbus 573, 8440 AN HeerenveenEurolaan 11, 8466 SM NijehaskeT: 0513-651800 / F: 0513-651855E: [email protected]: www.beckerdvp.nl

VLOEREN

Nora flooring systems B.V.Belgiëstraat 14 5171 PN Kaatsheuvel T: 0416-286140I: www.nora.com/nl

WANDBEKLEDING

Relius BeneluxDieselweg 93752 LB BunschotenT: 033 - 247 15 15E: [email protected]: www.relius.nl

WASMACHINES

Miele ProfessionalPostbus 166, 4130 ED VianenT: 034-73 78 884F: 034-73 78 429www.miele-professional.nlE: [email protected]

WATERBEHANDELING

BWT Nederland B.V.Energieweg 92382 NA ZoeterwoudeT +31 (0)88 750 90 00F +31 (0)88 750 90 90I www.bwtnederland.nl

B E D R I J V E N I N D E X)07��ELQQHQZHUN��3DJLQD��

FMT gezondheidszorg50

FMT Gezondheidszorg is een uitgave van:Van Litsenburg BVEendenven 145646 JN EindhovenT +31 (0)40 29 30 186F +31 (0)40 29 30 187E [email protected] www.fmtgezondheidszorg.nl

Bezoekadres:Bogardeind 2195664 EG Geldrop

Volg FMT Gezondheidszorg via Twitter: twitter.com/fmtmagazine

FMT Gezondheidszorg wordt gemaakt met medewerking van o.a. de NVTG en VTDV.

FMT Gezondheidszorg verschijnt 10x per jaar.

Uitgever: Cor van Litsenburg

Eindredactie:Wim van Gurp

Bureauredactie:Gabriël van Neerven

NVTG Redactieraad:

Mw. B. (Barry) S. van der GraafW. (Wim) van GurpIng L. (Leo) van NamenIng. G. (Fred) T.J.M. PendersIr. H. (Henk) C. Postema

FMT komt tot stand met redactionele medewerking van: Drs. L. (Leendert) van der EntIr. G. (Geert) GeleijnseProf. dr. ir. J (Jos) LichtenbergA. (Astrid) MelgerDr. ir. M. (Masi) MohammadiG. (Gabriël) van NeervenDrs. F (Floor) ScholtenDrs. A. (Alinda) WolthuisF. (Frank) van WijckW. (Wim) Wijdenes

Fotografie: Jasper Scheffers, Peter Bouritius. e.a.

Vormgeving: Peter Bouritius

Advertenties:T +31 (0)513 68 48 08 E [email protected]

Medische Technologie:Jacques BeelenT +31 (0)6 51108895

Druk: Scholma Druk

ISSN 1873 - 8877

Abonnementen:Nederland: " 107,50België " 117,50Buiten Europese Unie: " 169,50

Losse nummers " 15,95

Een abonnement kan op elk gewenst moment ingaan. Een abonnement wordt automatisch verlengd, tenzij tenminste twee maanden voor het einde van de abonnementsperiode schriftelijk wordt opgezegd.

Disclaimer:Van Litsenburg BV heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samen-gesteld. Van Litsenburg BV en haar auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissin-gen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave.

COLOFON

ADVERTENTIE-INDEX

AGENDASEPTEMBERNVTG Golf Event7 september 2012, De Scherpenbergh, LierenInlichtingen: www.nvtg.nl

Installatie Vakbeurs11 - 13 september 2012, Evenementenhal, HardenbergInlichtingen: www.evenementenhal.nl

HET Instrument 201225 - 28 september 2012, RAI, AmsterdamInlichtingen: www.hetinstrument.nl

iMaintain Congres Prestatie Management aan zet!26 september 2012, GlazenRuimte te MaarssenInlichtingen: www.nvdo.nl

VBOI congres 27 september 2012, NBC, NieuwegeinInlichtingen: www.vboi.nl

OKTOBERNVTG najaarsstudiedag, Nazorg bij calamiteiten in instellingen4 oktober 2012, Reehorst, EdeInlichtingen: www.nvtg.nl

ICT vakdagen9 - 11 oktober 2012, Evenementenhal, VenrayInlichtingen: www.evenementenhal.nl/venray

Vakbeurs Energie 20129 - 11 oktober 2012, Brabanthallen, Den BoschInlichtingen: www.energievakbeurs.nl

Jaarcongres ‘Zorg en Techniek’11 oktober 2012, Universiteit TwenteInlichtingen: www.kiviniria.nl

NOVEMBERBeurs Elektrotechniek België14 - 15 november 2012, Tour & Taxis BrusselInlichtingen: www.elektrotechniekbelgie.be

DECEMBERChallenge Tomorrow, kennisdebat over technologie en huisvesting in de zorg4 december 2012Technische Universiteit EindhovenInlichtingen: www.challengetomorrow.org

Elektro Vakbeurs11 - 13 december 2012, Evenementenhal, HardenbergInlichtingen: www.evenementenhal.nl/hardenberg

Topics in Intensive Care12 - 13 december 2012, de Werelt, LunterenInlichtingen: www.topicsinic.nl

JANUARI 2013Vakbeurs Facilitair16 - 18 januari 2013, Brabanthallen, Den BoschInlichtingen: www.holapress.com

FEBRUARIInternationale Bouwbeurs 20134 - 9 februari 2013, Jaarbeurs, UtrechtInlichtingen: www.bouwbeurs.nl

MAARTBeurs Zorg & ICT 201313 – 15 maart 2013, Jaarbeurs, UtrechtInlichtingen: www.zorg-en-ict.nl

TDVTDV

Brita Professional 42

Bussman Verhuur B.V. 33

Carrier Airconditioning Benelux BV 36

de jong gortemaker algra 23

De Meeuw 7

EGM architecten 13

Geveke Besturingstechniek 26

Hobart Nederland BV 16

Metaflex Doors Europe 52

Raadgevend Ingenieursbureau Deerns 2

Regeer Grootkeukentechniek 41

Rescope 51

Spark 47

VCM Medical 24

Vetrotech SG Benelux 30

FMT 6-7/12

Documents

Transcript of FMT 6-7/12