Filosofisch Kwintet 2012:Onze Verzorgingsstaat

# 3: Is Europa er een bedreiging voor ?

Sjaak Evers21-04-23

Deelnemers

• Altijd:– Clairy Polak, gespreksleidster– Ad Verbrugge, filosoof

• Deze keer:– Monique Kremer, socioloog, UvA, WRR– Willem Schinkel, socioloog, EUR– Mathieu Segers, historicus, UvU

Mijn referentie

Grote lijn in het gesprek• Intro: – de bedreiging ? arbeidsmigratie ?

• Sociaal en Economisch– Europese Unie– Conceptueel

• het Politieke aspect• Perceptie van de mensen van elders, van de

(Buiten)wereld (van Europa)

• Het Morele ontbreekt nagenoeg, één verwijzing naar Mont Pèlerin Society

De bedreiging ?• Arbeidsmigratie ?• Beeld (!) wordt ‘politiek ingezet’• Elite versus Onderklasse (Middenklasse ?)• ‘+’ / ‘ergens naar toe’ versus ‘-’ / ‘ergens van weg’

• Bredere ontwikkeling:• Verzorgingsstaat: hulpmiddel (Bretton Woods) versus

belemmering voor ontwikkeling kapitalisme• Nieuw soort concurrentieverhouding => spanning aan

de onderkant• Verzorgingsstaat gaat overigens niet alleen over

sociale voorzieningen, maar ook over zorg en onderwijs

Europa• Oorsprong:

– Sociaal ideaal/ambitie <= volgens Mathieu Segers– Economisch pragmatisch <= volgens Willem Schinkel

• Geen verzorgingsstaat zonder gemeenschappelijke markt• Conceptueel:

– Oorspronkelijk: Economisch => sociale cohesie (ook in Proefschrift van Plickert), convergerend,

– Nu: Economisch => sociale verschraling, divergerend • Het Sociale binnen Europa: nationaal ingevuld

– Op niveau van de EU: oneens over Sociale cohesie– Landen willen het Sociale nationaal houden (om verkiezingen te

winnen, bijv. Adenaur, volgens Proefschrift van Plickert)• EU en NL : management project !?

Politiek• Depolitisering, democratische legitimatie weg, technocratisch

geworden (Europa en NL)• Twee historische constanten in EU integratie:

• Chaos• Toeval

• Europa = UPO = Unidentified Political Object• Europa nu definiëren !!

– Jouw veiligheid = mijn onveiligheid (eigen belang)+ Lotsverbondenheid (solidariteit)

• Metafoor van de Familie, het huishouden:– Regionaliseren productie en consumptie– Eco- (Oiko-)

• -nomie• -logie

Wereld

• Europa: vrees (door marktkrachten) versus hoop (beeld van mensen van buiten Europa): – prachtig model voor wereldregio– materieel en moreel voorbeeld– stabiele euro

• Vrijheid/democratie veronderstelt alternatieven • Alternatieven voor Europa bespreken !!– Economisch één, financieel niet ?– Lineaire groei versus circulaire (a la de bomen) ?