WELZIJN IN DE WELZIJN IN DE VERZORGINGS- VERZORGINGS-

STAATSTAAT

Vroeger en nuVroeger en nu

Wat zeggen volgende uitspraken?

Het gemiddelde Belgische gezin heeft een inkomen van 2668 euro per maand

De gezinsuitgaven (per maand): wonen (502 euro), vervoer en communicatie (371), verwarming (130 euro), reizen (68 euro)

In België is iemand arm vanaf 822 euro per maand (11% VL, 18% W en 30% Brussel)

Wat zeggen volgende Wat zeggen volgende uitspraken?uitspraken?

Tussen 15 jaar en 64 jaar heeft 61% een baan (68% M en 54% V)

De Vlaming werkt 41,6 uur per week (arbeidscontract = 38 uur)

40% van de gezinnen kiest betaalde kinderopvang

Vaders zijn 1,26 uur en moeders 3,39 uur per week bezig met opvoeding en verzorging van de kinderen

Koken, huishouden, grasmaaien, poetsen,…bedraagt 19 uur per week

De Belg kijk per dag 2,5 uur televisie (meer dan de ½ van de dagelijkse vrije tijd)

Wat zeggen volgende uitspraken?

De samenleving zou ruwer zijn geworden, respect en verdraagzaamheid zijn ver te zoeken

Niet de agressie is toegenomen zeggen criminologen, maar onze gevoeligheid ervoor

België telt 1 arts per 248 inwoners

In Vlaanderen zijn er 5,3% mensen met een depressie

We spreken van We spreken van ‘verzorgingsstaat’ of ‘verzorgingsstaat’ of

‘welvaartstaat’‘welvaartstaat’

Verzorgingsstaat: – Van Doorn: Garantieformule:

samenleving zorgt voor uitgebreid stelsel van voorzieningen = waarborg voor redelijk bestaan voor iedereen

– Thoenes: Rechtsvorm: democratisch systeem van overheidszorg = garantie voor het collectieve sociale welzijn van burgers

BetekenisBetekenis

Welvaartstaat:– Deleeck: waarborgt

grondrechten van de burger met het oog op materiële welvaart en meer kansen op ontplooiing

Andere termen: consumptiemaatschappij, overvloedmaatschappij

Welvaartstaat = welvaart van burgers beschermen én waar nodig uitbouwen

Hoog welvaartspeil Overheidsoptreden (vb. via

uitkeringen)Verwezenlijking grondrechten

(recht op werk, huisvesting, onderwijs, cultuur, inkomen)

Behoud vrije markt en belang van overleg

Democratie

KenmerkenKenmerken

HistoriekHistoriek

PensioenZiekenfondsenLeerplichtVakbondenKinderbijslagWerkloosheidsuitkeringStemrecht

Weten jullie meer over het ontstaan: wanneer, waarom,…?

5 fasen1800 - 1880: industrialisatie en

liberalisme– Grotere levensstandaard– Weinig overheidstussenkomst– Dankzij solidariteit ontstaan de

‘voorlopers’ van ziekenfondsen en vakbonden

STILAAN STILAAN VERBETERING!VERBETERING!

1880 – na WO I: begin arbeidsbescherming en sociale verzekeringen– Stemrecht (eerst nog meervoudig)– Vakbonden– Ziekenkassen– Sociale wetten

Tussen W.O.I en W.O.II: economische depressie en crisis– Toename werkloosheid– Opkomst totalitaire regimes– Groeiend besef van belang

overheidsingrijpen– Groeiend belang sociaal overleg

Na W.O.II: concrete uitbouw welvaartstaat– Via systeem sociale zekerheid– Sinds 1973 stagnering

Meer faillissementen Stijging werkloosheid

VROUWENVROUWENSTEMRECHTSTEMRECHT

LEERPLICHT:LEERPLICHT:1414 1616 18 jaar18 jaar

STEMRECHT EEN STEMRECHT EEN HELE WEG HELE WEG AFGELEGD!AFGELEGD!

Nu: actieve welvaartstaat (zie verder)

WELVAART: WELVAART: 1950 versus nu1950 versus nu

Niet-staats: sociale organisaties zijn betrokken in besluitvorming en uitvoering van het sociaal beleid– Sociaal overleg– Uitvoering van het sociaal beleid– Uitbetaling van bepaalde

vergoedingen– Overheid controleert

Welvaartstaat is niet-Welvaartstaat is niet-staats en heeft verzuild staats en heeft verzuild

middenveldmiddenveld

Verzuild middenveld – Middenveld =

sociale organisaties

– Verzuild = vermenging levensbeschou-wing (religie, ideologie) met maatschappelijke initiatieven

– Verzuiling verkleint

Kennis- of informatiemaatschappij– Levenslang leren– Belang scholingsniveau

Risicosamenleving– Minder kansen voor

laaggeschoolden, mensen met beperkingen,…

Nieuwe sociale kwestie Nieuwe sociale kwestie en risicosamenlevingen risicosamenleving

GELIJKE KANSEN IN GELIJKE KANSEN IN ONZE HUIDIGE ONZE HUIDIGE

MAATSCHAPPIJ?MAATSCHAPPIJ?

meer fiscale sociale lastendruk door vergrijzing, hoge werkloosheid,…

Activeringsidee: ‘niet de mensen vis geven, maar ze leren vissen’

Actieve Actieve welvaartstaatwelvaartstaat

WELZIJN, WELZIJN, WELZIJNSBELEID, WELZIJNSBELEID, WELZIJNSZORG, WELZIJNSZORG, WELZIJNSZORG-WELZIJNSZORG-

BELEIDBELEID

WELZIJN = – toestand van welbevinden– Zich kunnen ontplooien– met respect en engagement voor

de ontplooiing van de anderen

WELBEVINDEN = gezondheid (breed!) = kwaliteit van leven

Welzijn = meer dan welvaart!

WELZIJNSBELEID: – Via beleid welzijn/welbevinden

bevorderen– Verantwoordelijkheid van

overheid

= SOCIAAL BELEIDWELZIJNSZORG

– Antwoord bieden aan noden– Verandert doorheen tijd

WELZIJNSZORGBELEID:– Specifiek beleidsterrein– Verantwoordelijkheid minister

van Welzijn

Soorten Soorten overheidsuitgaven: overheidsuitgaven:

Sectoren - categorieënSectoren - categorieën

Sectoren: de verschillende domeinen van het maatschappelijk leven (vb. gezondheid, onderwijs, …)

Categorieën: richt zich naar bepaalde doelgroepen (vb. personen met een handicap, allochtonen,…)

Beleidsniveaus en Beleidsniveaus en bevoegdheids- bevoegdheids-

verdelingverdeling

Complex!Vlaamse bevoegdheid:vb.

departement Welzijn, onderwijsFederale bevoegdheid: vb.

kinderbijslag, pensioen, leefloon

Bevoegdheid gemeente: vb. OCMW, lokale politie

De welzijnsboomDe welzijnsboom

Wonen Arbeid en tewerkstellingOnderwijsGezondheidszorgWelzijnszorgSocio-cultureel werkVeiligheid