Fact - relatiemagazine Deloitte
-
Upload
walter-wijnhoven -
Category
Documents
-
view
258 -
download
3
description
Transcript of Fact - relatiemagazine Deloitte
Nr.3 • 2011Magazine voor de
relaties van Deloitte
Herman Wijffels, hoogleraar Duurzaamheid:
“ We moeten onze relatie met de natuur herstellen”
Sjoerd van Keulen, Holland Financial Centre:
“ Nederland's beste wapen is innovatiekracht”
Neelie Kroes,eurocommissaris:
“ Je moet rood kunnen geven”
Fact.
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 19111535 HENK FACT3_2011_5.indd 1 21-10-11 14:0021-10-11 14:00
Deloitte
2
Golf
Christel Boeljon tijdens de tweede slag op hole 18, de beste
slag uit de geschiedenis van het Nederlandse golf.
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 29111535 HENK FACT3_2011_5.indd 2 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
3
Deloitte-golfambassadrice Christel Boeljon speelde de
hoofdrol tijdens de Solheim Cup 2011, afgelopen
september op de baan van het Ierse KilleenCastle. Zij
maakte een cruciaal winstpunt, dat niet alleen leidde tot
de overwinning van het Europese team, maar ook een
historisch moment was in de geschiedenis van het
Nederlandse golf: de beste slag ooit!
Christel Boeljonslaat historische slag
Solheim Cup terug in Europese handen
De Solheim Cup is de meest prestigieuze beker in het
damesgolf wereldwijd: het equivalent van de Ryder Cup
voor heren. De Europese dames heroverden de cup, na
zeven jaar, met nipt voldoende punten (15 tegen 13) op
de Verenigde Staten. Boeljon was de eerste Nederlandse
speelster die ooit aan de Solheim Cup mocht deelnemen.
Meer info: www.solheimcup.com
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 39111535 HENK FACT3_2011_5.indd 3 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
Interview
Danielle Zandee,
hoogleraar op Nyenrode:
“Duurzaamheid gaat over
het creëren van een andere
samenleving.”
p.32
Fact is het relatiemagazine van Deloitte en wordt via controlled circulation verspreid. Fact verschijnt viermaal per jaar in een oplage van 15.000 exemplaren.
Redactieadres: Deloitte, t.a.v. Walter Wijnhoven, Postbus 2031, 3000 CA Rotterdam, [email protected]
Concept en realisatie: MediaPartners LoyaliteitsCommunicatie
Druk en lithografi e: HENK Grafi media Center
4
Inhoud
CFO interview
Bert Bruggink, CFO
Rabobank: “Veel regels zijn
doekje voor het bloeden.”
Diversey implementeert
European Principal
Company-model
Businesscase over het
stroomlijnen van een
Europese organisatie.
p.26 p.30
p.8 Coverinterview
Herman Wijffels,
hoogleraar Duurzaamheid:
“We moeten onze relatie met
de natuur herstellen.”
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 4 21-10-11 14:01
5
Top 10 duurzaamste
landen
Hoe staan de meest
duurzame landen ter
wereld er economisch voor?
Dutch & duurzaam
Zeven duurzame projecten van
Nederlandse bodem.
Sjoerd van Keulen
Sjoerd van Keulen, directeur
Holland Financial Centre,
over initiatieven om de
concurrentiepositie van de
Nederlandse fi nanciële sector
te verbeteren.
Duisenberg school of
fi nance
Kruisbestuiving tussen theorie
en praktijk moet leiden tot
‘New thinking in fi nance’.
Nederland komt weer
aan de bal
Neelie Kroes, eurocommissaris:
“ Je moet rood kunnen geven.”
Solheim Cup weer
in Europese handen
Deloitte golf-ambassadrice
Christel Boeljon slaat
beste slag in Nederlandse
geschiedenis.
p.14 p.19p.16
p.38 p.40p.36
Duurzame energie en bosbeheer, goede waterkwaliteit
IJsland
+
EPI-score: 93.5Bevolking: 315.000BNP per hoofd bevolking:
witserland
olking: 7,5 miljoenscore: 89.1
P per ofd bevolking:
1
$ 35.607
$ 36.702
Serieuze milieubelastingen en biodiversiteit
2Costa Rica
Bevolking: 4,4 miljoenEPI-score: 86.4
BNP per hoofd bevolking:
Bosbeheer, waterecosystemenbeschermde gebieden voor o.a. planten en vlinders
+
$ 9.636
Aan dit nummer werkten mee: Carla Bakkum, Jiri Büller, Marcel Bekedam, Fleur Betlem, Vivianne van Bezeij, Janet Deibert, Matt Gower, Arjan Gras, Paul Groothengel, Janneke Grootings,
Bianca van Hilst, Jan-Tiedo Huese, Schwandt Infographics, Friso Keuris, Daniëlle Levendig, Michiel Mastenbroek, Arie Meijer, Tjitske Nijdam, Vincent Peeters,
Tom Pilzecker, Frank de Smit, Mireille Spapens, Peter Steeman, Nina Verhaaren, Pamela Wilhelmus , Paul van Wijngaarden en Walter Wijnhoven
© 2011 MediaPartners/Deloitte. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en producent.
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 59111535 HENK FACT3_2011_5.indd 5 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
Vier keer per jaar organiseren Mireille Kemperman (manager Audit, Deloitte) en Ellen
den Mulder (manager Consulting in the Mid Market, Deloitte) samen met ABN AMRO
een masterclass voor vrouwelijke dga’s, bestuurders en senior managers. Elke keer op
een bijzondere locatie en met een prikkelend thema. Tijdens de eerste masterclass
sprak Dick Berlijn van Deloitte over leiderschapsstijlen en Caroline Princen van ABN
AMRO over de stappen naar haar huidige positie als lid van de raad van bestuur.
Andere thema’s waren neuromarketing en social media.
Meer informatie en aanmelden: LinkedIn Group ‘Ladies Only Network’, Mireille
Kemperman, [email protected], en Ellen den Mulder, [email protected].
Boven op het nieuws
6
Sociale ambitie heeft de toekomst
Digitalisering en internet hebben het businessmodel veranderd. Klanten eisen beschik-
baarheid van producten en diensten op elk gewenst moment. Dat vergt een transformatie
van organisatie, processen en systemen. Met geïntegreerde, datagedreven strategieën
helpt Deloitte Online Business Innovation u een sterke onlinepositie te realiseren. Of het
nu gaat om online business modelling, data-analyse, optimalisering van e-commerce-
opbrengsten of online data governance.
Download de brochure via www.onlineinnovation.nl.
Meer informatie: Gideon Mogendorff, [email protected].
Deloitte Online Business Innovation
”In de toekomst komen er steeds meer ‘sociale ondernemingen’,
voorspelde Willemijn Verloop, directeur van War Child, tijdens
het derde Deloitte Executive Breakfast – ladies only op 6
oktober. “De veranderende wereld vraagt om nieuwe systemen
en ondernemende pioniers met een grote sociale ambitie.
Koester daarom ‘unreasonable’ mensen die tegen de stroom in
gaan.” Lees meer op www.deloitte.nl/executive.
Ladies Only-netwerk – Join ‘m!
nieuw
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 69111535 HENK FACT3_2011_5.indd 6 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
7
De Brit Simon Dyson heeft de 92ste KLM Open
gewonnen. Op de laatste dag van het toernooi, op
zondag 11 september, klom hij van een gedeelde
vierde plaats naar de nummer 1-positie. De 33-jarige
Dyson is na Seve Ballesteros en Bernhard Langer de
derde speler die het KLM Open drie keer heeft
gewonnen. Beste Nederlander was Joost Luiten van
Golf Team Holland, dat wordt gesponsord door
Deloitte. Hij werd gedeeld zesde.
Ruim 40.000 mensen bezochten Nederlands grootste
internationale golftoernooi op de Hilversumsche
Golf Club. Deloitte, medesponsor, organiseerde
rondom het KLM Open twaalf verschillende client
events voor vele honderden gasten, onder andere op
het gebied van Financial Risk Management, Financial
Advisory Services, Manufacturing, Real Estate en
Public Sector.
Meer info: www.deloitte-golf.nl.
Consumenten geven dit jaar maar liefst 20 procent
meer geld uit aan duurzame producten in super-
markten, vergeleken met vorig jaar. Dit percentage
zou zelfs hoger zijn, als de consument beter bekend
is met duurzame producten. Een betere zichtbaar-
heid van de producten in het schap zal het succes
verder vergroten.
Dit blijkt uit het Consumentenonderzoek 2011,
onderdeel van
de ‘Bedrijfsvergelijking 2011
Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel’, door
Deloitte Branchegroep Retail.
Download het rapport via www.deloitte.nl >
branches > consumentenmarkt.
Meer informatie: Anneke Sipkens, asipkens@
deloitte.nl en Paul Op Heij, [email protected].
Deloitte publiceert regelmatig over actuele
onderwerpen. Kijk voor actuele uitgaven
op onderstaande links.
Dutch Oil & Gas Conference 2011
Lees het magazine als follow-up van de
conferentie, met interviews met keynote
speakers
www.deloitte.nl > Branches > Energie &
Resources
Dutch CFO Survey
Driemaandelijkse survey onder CFO’s
www.deloitte.nl/cfo
Verslagen 2010/2011
• Annual Report
• Sustainability Report
• Transparency Report
• Annual Review
• Fair Chance Foundation Review
www.deloitteannualreport.nl
CFO-interviewbundel 2011
‘Reagerend op een nieuwe realiteit’:
interviews met Nederlandse top-CFO’s.
www.deloitte.nl/cfo
CHRO Survey
The challenge of leadership
www.deloitte.nl > focus op > CHRO
programma
Visie op schadeverzekeringen
Meer weten over deze studie van Deloitte in
samenwerking met Aquila? Neem contact op
met Leon Veenhuijzen, 088 288 31 41, of mail
naar [email protected]
Deloitte Academy verzorgt cursussen en
masterclasses over fi nanciële en fi scale
onderwerpen.
Workshop Duurzaamheidsrapportage
volgens GRI-richtlijnen
15 november 2011 – Rotterdam
77
Duurzaam scoort in
supermarktl van
Academy
Publicaties
Meer informatie en het actuele
cursusaanbod: www.deloitte.nl/academy.
Simon Dyson wint KLM Open 2011
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 79111535 HENK FACT3_2011_5.indd 7 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
Coverinterview
8
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 89111535 HENK FACT3_2011_5.indd 8 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
99
Herman Wijffels
“ Vernieuwing begint bij kunstenaars”
Volstrekt kansloos, vindt Herman Wijffels het, om de economische en ecologische crisis te bezweren met oude systemen. En dat is wat veel politici doen. De hoogleraar Duurzaamheid in Utrecht ziet vernieuwing bij ondernemers en zijn studenten.
Wat is de essentie om te komen tot een
duurzame economie?
“Het streven naar een duurzame economie komt
voort uit de ambitie om te komen tot een volgende
fase van maatschappelijke ontwikkeling. Een fase
waarin de kwaliteit van zowel relaties tussen mensen
onderling, als tussen de mens en de natuur op een
hoger niveau komt te liggen. De wereld met z’n zeven
miljard mensen, in 2050 maar liefst negen miljard, zie
ik als één onderling samenhangend systeem. De
enige manier waarop wij tot een duurzamer wereld
kunnen komen, en dat is de essentie, is door ons te
Tekst: Paul Groothengel
Fotografie: Jiri Büller
>>
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 99111535 HENK FACT3_2011_5.indd 9 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
10
Coverinterview
realiseren wat de effecten van ons consumptiegedrag
zijn voor andere mensen. Dan heb ik het niet alleen
over de generatie na ons, maar ook over de mensen die
nu al last hebben van de stijgende waterspiegel – denk
aan een aantal eilanden in de Stille Zuidzee – of van de
toenemende droogte in Afrika.”
Hoe kan je dat het beste organiseren?
“We hebben productieprocessen tot nu toe hoofdzake-
lijk lineair georganiseerd, van zand tot klant. De
schakels in de keten zijn losse delen. Je verkoopt een
product aan een klant en dat is het dan. Daardoor voelt
niemand zich verantwoordelijk voor het product en de
daartoe verbruikte grondstoffen. Die lineaire processen
moeten in mijn ogen transformeren naar circulaire
processen waarbij je zo veel mogelijk van de benodigde
grondstoffen niet opsoupeert uit eindige bronnen, maar
hergebruikt. Dit is een belangrijk onderdeel van
verduurzaming. De transitie van lineair naar circulair
produceren komt nu langzaamaan op gang.”
Kunt u daar een voorbeeld van geven?
“Een voorloper op dit gebied is tapijtfabrikant Desso.
Die is overgestapt naar recyclebaar tapijt. Om dat te
kunnen maken, moet je specifieke eisen stellen aan de
(grond)stoffen die in het product worden gebruikt.
Daardoor is dus de verbinding tussen Desso en zijn
toeleveranciers veel intensiever geworden. En aan
klantzijde is de relatie ook veel ‘duurzamer’ geworden,
want de klant levert zijn oude tapijt in voor een nieuw,
waarna Desso het oude tapijt hergebruikt. Dat is
goedkoper dan nieuwe grondstoffen inkopen, en per
saldo beter voor het milieu. Het bedrijf is geen fabrikant
of verkoper meer, maar dienstverlener op het gebied
van vloerbedekking. Hetzelfde circulaire principe zie je
bij Ahrend. Vroeger een producent van kantoorartike-
len, nu een leverancier van kantooromgevingen die zijn
producten en materialen in toenemende mate inneemt
voor hergebruik. Die verdienstelijking van de economie
is de toekomst.”
Het initiatief om tot een duurzamer economie te
komen ligt volgens u bij ondernemers.
“Inderdaad, vernieuwing op dat punt moet je niet
verwachten van de overheid of de politiek. Als je naar
de loop van de geschiedenis kijkt, zie je dat nieuwe
inzichten periodiek ontstaan. In golven als het ware. De
échte vernieuwing begint meestal bij kunstenaars, die
zijn in staat om een toekomst te zien die er nog niet is.
Waarna anderen dat concretiseren in concepten en
weer anderen, ondernemers, er concrete producten en
diensten van maken. Overigens hebben we die nieuwe
inzichten nu hard nodig. Sinds de jaren tachtig van de
vorige eeuw zit de wereld in een situatie van overshoot,
waarbij we meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken
dan de aarde op duurzame wijze kan leveren. Volgens
het Wereld Natuur Fonds gaat het inmiddels om 50 pro-
cent op jaarbasis. We tasten die hulpbronnen dus in
hoog tempo aan. Dat zie je nu al bij vissoorten als
tonijn, die al bijna zijn uitgestorven doordat we de
reproductieve voorraad vrijwel geheel hebben wegge-
vangen. Als we op deze lineaire manier doorgaan lopen
we, in ieder geval in ecologisch opzicht, helemaal vast.”
Ligt deze onbezonnen gulzigheid ook aan de basis
van de huidige crisis?
“Natuurlijk. De westerse mens heeft er een gewoonte
van gemaakt om de toekomst te verdisconteren in het
heden. En dat geldt al helemaal voor de financiële
sector. De wereldwijde schuld is nu hoger dan we ooit
kunnen aflossen. We zitten nu in een crisis, en dat ons
>>
“ Mijn vrouw en ik doen niet mee aan de wegwerpeconomie”
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 109111535 HENK FACT3_2011_5.indd 10 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
11
huidige financiële systeem uiteindelijk gaat vastlopen, is
een kwestie van tijd. In ecologische zin kunnen er ook
beslissende kantelpunten optreden: de verzuring van de
wereldzeeën stijgt dermate dat cruciale processen niet
meer werken, de klimaatverandering versnelt drama-
tisch, alles is mogelijk. Het enige voordeel van dergelijke
kantelpunten is dat de mensheid dan harder op zoek
gaat naar duurzame oplossingen, want er is geen
andere weg.”
Is er in Nederland voldoende bewustzijn omtrent
de noodzaak tot verduurzaming?
“In beperkte mate. Het is een dichotome situatie.
Enerzijds hebben we in Nederland een grote groep
mensen die met hun rug naar de problemen staan. Zij,
onze politici voorop, zijn druk bezig de crisis te bezwe-
ren. Dat is volstrekt kansloos als je in de oude schema’s
blijft denken. Deze groep verlangt terug naar de
verzorgingsstaat van vroeger, en wil zo min mogelijk
met de buitenwereld te maken hebben. Deze naar
binnen gekeerde reactie is gebaseerd op angst. Het
gaat om mensen die in deze tijden van grote verande-
ringen hardnekkig willen verdedigen wat ze kennen.
De andere groep bestaat uit mensen die zich goed
realiseren dat we vastlopen en dat het dus anders moet.
Zij maken nieuwe keuzes, ook in hun persoonlijk leven.
Ze veranderen hun voedingspatroon, zetten zonnepa-
nelen op hun dak, stappen over op een Toyota Prius,
et cetera. Ze leggen kortom een verbinding met de
grote problemen van nu. Deze groep groeit, en er zitten
ook veel ondernemers tussen. Gelukkig ontstaan er
steeds meer initiatieven. Op kleine schaal slaan burgers
samen de hand aan de ploeg, zetten bijvoorbeeld
duurzame energiecorporaties op. En op grote schaal
zetten multinationals flinke stappen waar het gaat om
duurzaam gedrag. Unilever gaat binnen tien jaar de
ecologische voetafdruk van elk product halveren! Dat
heeft geweldige effecten, niet alleen binnen Unilever,
maar ook voor de toeleveranciers van Unilever: zij
moeten mee in die verduurzaming, anders lopen ze de
kans deze grote afnemer te verliezen. Concerns als
DSM en AkzoNobel zijn ook ver met verduurzaming,
ze willen deel zijn van de oplossing, niet van het
probleem.”
Financiële instellingen kunnen daar nog het
nodige van leren.
“Zeker, als geheel loopt deze sector achter waar het
gaat om verduurzaming van activiteiten en van gedrag.
Er zijn uitzonderingen die de regel bevestigen – denk
aan Triodos Bank en ASN Bank – maar het grote
peloton heeft de slag naar werkelijk duurzame projec-
ten nog lang niet gemaakt. Als je een duurzaam huis of
kantoorpand wilt bouwen, compleet met warmtewis-
selaars en zonnepanelen, dan ben je duurder uit. Dan
daalt de kans dat de bank dat wil financieren. Maar de
bank vergeet daarbij dat een duurzaam gebouw
waarschijnlijk veel langer meegaat. De bankier moet
dan een andere risicoafweging maken, een andere
discontovoet voor de toekomst hanteren. In concreto:
langer financieren. Maar ja, dan komen al snel de
aarzelingen.” >>
Herman Wijffels
Herman Wijffels (69) studeerde
economie in Tilburg. Hij was onder
andere voorzitter van de hoofddirectie
van Rabobank Nederland, voorzitter van
de Sociaal-Economische Raad (SER) en
Nederlands bewindvoerder bij de
Wereldbank in Washington. Daarnaast
legde hij als informateur de basis voor
het kabinet-Balkenende IV. Momenteel is
hij covoorzitter van Worldconnectors en
hoogleraar Duurzaamheid en maat-
schappelijke verandering aan de
Universiteit Utrecht.
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 119111535 HENK FACT3_2011_5.indd 11 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
12
Coverinterview
Als een bank wil verduurzamen, waar dan te
beginnen?
“Ik zou zeggen, kijk eerst naar je eigenlijke functie. Dat
is het dienen van de reële economie. Zorg dat mensen
kunnen ondernemen, een huis kunnen kopen, en
kunnen sparen. En doe geen al te risicovolle zaken.
Daarnaast: financier alleen investeringen die de
ecologische voetafdruk verlagen. Dan stimuleer je de
overgang van lineair naar circulair denken op een heel
praktische, effectieve manier.”
In 2009 volgde u Ruud Lubbers op als covoorzitter
van Worldconnectors. Wat doet deze denktank?
“Het is een gemêleerde club van mensen die zich hard
maken voor verduurzaming en die een bijdrage willen
leveren aan opinie- en beleidsvorming op het gebied
van internationale betrekkingen. Daarbij kijken we naar
de proactieve rol die Nederland kan spelen in de
verbinding met de rest van de wereld. We organiseren
bijeenkomsten, stellen rapporten op waarin we
aanbevelingen doen, bijvoorbeeld over de aanpak van
de voedselproblematiek. Of er naar ons geluisterd
wordt? Gelukkig wel. We vinden, onder andere in
politiek Den Haag, een luisterend oor voor onze
adviezen; onze ideeën worden constructief opgepakt.”
Wat houdt uw studenten, die bij u komen voor
het vak 'duurzaamheid en maatschappelijke
verandering', bezig?
“Het is opmerkelijk hoe uitgesproken zij zijn in hun
opinie. Ze stellen: het moet anders en het moet beter
met de wereld, en wíj gaan dat doen. Ik kom gelukkig
enorm veel gemotiveerde, geëngageerde jonge mensen
tegen. Jonge ondernemers komen regelmatig bij me
om te klankborden over hun ideeën. Fascinerend. Laatst
kwam hier nog een duo langs dat praktische duurzaam-
heidsoplossingen zoekt vanuit de biomimicry, een
relatief nieuwe wetenschap die zich inzet om de
principes uit de natuur te vertalen naar de manier
waarop wij leven. De natuur functioneert immers
zonder afval en vervuiling, het is een systeem dat in de
afgelopen miljoenen en miljoenen jaren steeds intel-
ligenter is geworden.”
Hoe geeft u uw streven naar een duurzame
wereld vorm in uw eigen leven?
“Mijn vrouw en ik proberen daar heel bewust mee
om te gaan. Zo zijn we beiden al ruim twintig jaar
vegetariër. Dat was geen enkel probleem, want ik
merkte al snel dat ik me veel fitter voelde als ik geen
vlees at. Verder doen we de ‘normale dingen’: ons huis
is goed geïsoleerd, we pakken waar mogelijk de trein,
kopen duurzame kleding en compenseren, als we
vliegen, de CO2-uitstoot. En we doen ons uiterste best
niet mee te doen aan de wegwerpeconomie. Als
iedereen dat zou doen, zou dat een geweldige stap
voorwaarts betekenen.” •
Over Worldconnectors
Worldconnectors is een groep van betrokken en deels
prominente Nederlanders uit alle sectoren van de samenleving
die zich inzet voor een duurzame, rechtvaardige en vreedzame
wereld. Ze verbinden werelden, ideeën en plannen om
Nederlanders te stimuleren ‘meer over de dijken te kijken’. De
groep komt samen in de Round Table for People and the Planet.
In maart 2011 traden zij naar buiten met vergaande aanbevelin-
gen voor duurzame hervorming van de bancaire sector.
Worldconnectors is een project van de Nationale Commissie
voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling.
>>
“ Ik voel me veel fitter als vegetariër”
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 129111535 HENK FACT3_2011_5.indd 12 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
Duurzame groei door innovatieDe rode draad in deze Fact en Deloitte’s
jaarverslag: Innovating for Sustainable Growth.
Deze titel noemt in een adem drie onlosmakelijk
verbonden onderwerpen: innovatie, duurzaam-
heid en groei. Alle drie leidend in hoe wij
klanten bedienen en hoe we met elkaar de
toekomst vormgeven.
Duurzaamheid is een mooi woord dat helaas te
pas en te onpas wordt gebruikt. Ook de term
innovatie is binnen bedrijven en organisaties niet
meer weg te denken. Maar niet iedereen weet
concreet invulling te geven aan deze begrippen.
En wat schiet je ermee op als je een klant een
innovatieve oplossing adviseert die geld
bespaart, maar die zorgt voor een grotere
ecologische voetafdruk?
Innoveren op een duurzame manier die resul-
teert in groei, dat is de crux. Daarom hebben we
een reeks duurzame en innovatieve proposities
ontwikkeld, die onze klanten direct helpen bij
het realiseren van blijvende groei. U vindt deze
proposities in ons duurzaamheidsverslag en
Annual Review.
Een voorbeeld is het Building Retrofit-concept,
waarmee u direct grip krijgt op het energiebe-
heer van uw vastgoed. De gemeente Rotterdam
maakt hier gebruik van bij het beheer van negen
zwembaden. Dit levert een miljoenenbesparing
op én een verlaging van de CO2-uitstoot van
bijna tweeduizend ton per jaar. Dat is duurzaam,
innovatief en vooral concreet.
Bedrijven die hun kernactiviteiten verbinden met
duurzame doelstellingen, dragen niet alleen
positief bij aan mens en milieu. Zij presteren ook
financieel beter, zo blijkt uit recent onderzoek.
Veel van deze bedrijven adviseren wij.
Wilt u weten hoe uw business duurzaam kan
groeien door innovatie? Bekijk dan eens ons
Annual Report, Sustainability Report,
Transparency Report en onze Annual Review.
Of neem contact met ons op.
Cees de Boer is CFO/COO en deputy
CEO van Deloitte Nederland
1313
Column
“ Met innovatief energiebeheer is veel geld te verdienen”
Verslagen 2010/2011
• Annual Report
• Sustainability Report
• Transparency Report
• Annual Review
• Fair Chance Foundation Review
Meer info: www.deloitteannualreport.nl
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 139111535 HENK FACT3_2011_5.indd 13 24-10-11 15:0624-10-11 15:06
Duurzame energie en bosbeheer, goede waterkwaliteit
IJsland
+
EPI-score: 93.5Bevolking: 315.000BNP per hoofd bevolking:
Zwitserland
Bevolking: 7,5 miljoenEPI-score: 89.1
BNP per hoofd bevolking:
1
$ 35.607
$ 36.702
Serieuze milieubelastingen en biodiversiteit
+
2Costa Rica
Bevolking: 4,4 miljoenEPI-score: 86.4
BNP per hoofd bevolking:
Bosbeheer, waterecosystemen, beschermde gebieden voor o.a. planten en vlinders
+
Zweden
Bevolking: 9,1 miljoenEPI-score: 86
BNP per hoofd bevolking:
Bosbeheer en water-management
+
Frankrijk
Bevolking: 61,7 miljoenEPI-score: 78.2
BNP per hoofd bevolking:
Krachtige wetgeving die luchtkwaliteit bevordert en duidelijk visserijbeheer
+
Oostenrijk
Bevolking: 8,3 miljoenEPI-score: 78.1
BNP per hoofd bevolking:
Biodiversiteit, bosbeheer, waterkwaliteit rivieren en meren
+
Cuba
Bevolking: 11,2 miljoenEPI-score: 78.1
BNP per hoofd bevolking:
Brandstofefficiënt openbaar vervoer, ontwikkeling van inheemse medicinale planten
+
Noorwegen
Bevolking: 4,7 miljoenEPI-score: 81.1
BNP per hoofd bevolking:
Bosbeheer, landbouw en geringe invloed milieu-vervuiling op gezondheid
+
Mauritius
Bevolking: 1EPI-score: 8
BNP per hoofd bevolking:
Biodiversiteit, ge riuitstoot schadelij kevisserijbeheer
+
$ 33.432
$ 31.131 $ 34.520 $ 8.500
$ 48.113
$ 9.636
3
4 5
7 8 9
14
Infographic
Top tien duurzaamste Zijn de sterkste economieën ook de meest duurzame? Lang niet altijd, blijkt uit een vergelijking van de Environmental Performance Index 2010 (EPI)* en de omvang van het Bruto Nationaal Product (BNP).
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 149111535 HENK FACT3_2011_5.indd 14 24-10-11 15:0624-10-11 15:06
Andere landen
Colombia
Bevolking: 43,9 miljoenEPI-score: 76.8
BNP per hoofd bevolking:
Enorme biodiversiteit, sterk verbeterd bosbeheer en ontwikkeling van inheemse medicinale planten
+
s
1,26 miljoen80.6
: ge ringe lij ke stoffen en
$ 7.635
$ 10.254
6
10
VS
Bevolking: 301 miljoenEPI-score: 63.5
BNP per hoofd bevolking:
Bosbeheer+
Luchtvervuiling-
$ 42.672
61
China
Bevolking: 1,3 miljardEPI-score: 49
BNP per hoofd bevolking:
Bosbeheer+
Luchtvervuiling-
$ 4.524
121
Brazilië
Bevolking: 190 miljoenEPI-score: 63.4
BNP per hoofd bevolking:
Landbouw (zoals beperking pesticiden)+
CO2-uitstoot-
62
$ 8.745
India
Bevolking: 1,1 miljardEPI-score: 48.3
BNP per hoofd bevolking:
Bosbeheer+
Luchtvervuiling-
123
$ 2.416
Nederland
Bevolking: 16,3 miljoenEPI-score: 66.4
BNP per hoofd bevolking:
Bosbeheer, milieu-invloed op gezondheid+
Voldoen aan doelstellingen klimaatverandering
-
47
$ 35.789
15
landen
* De Environmental Performance Index (EPI) rangschikt 163 landen op duurzaamheid. De index hanteert 25 criteria, zoals luchtkwaliteit, watermanagement, biodiversiteit, de omgang met natuurlijke bronnen en klimaatverandering en landbouwbeleid. De EPI wordt door de Amerikaanse Columbia & Yale universiteiten samengesteld op basis van gegevens van onder meer de Worldbank, het UN Development Programme, de UN Food and Agriculture Organization (FAO) en de UN Framework Convention on Climate Change.
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 159111535 HENK FACT3_2011_5.indd 15 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
1616
Fast Trackvoor NederlandSjoerd van Keulen is een begrip in de financiële dienstverlening in Nederland. Hij was voorzitter van de raad van bestuur van Fortis Bank Nederland en CEO van de raad van bestuur van SNS REAAL. Sinds 2009 geeft hij leiding aan het Holland Financial Centre (HFC).
Fast Track in actie
Het publiek-private samenwerkingsverband HFC lanceert
initiatieven die de concurrentiepositie van de Nederlandse
financiële sector verbeteren. “Alles draait hierbij om
nieuwe initiatieven en innovatie. Het ontbrak ons echter
aan een model en aan de middelen, totdat wij gebruik
gingen maken van het Fast Track-programma van
Deloitte”, vertelt Van Keulen. “Ik was gelijk enthousiast,
want ik wist dat het zou werken als wij maar de juiste
mensen rond de tafel zouden kunnen krijgen. Veel
professionals in onze sector hebben goede ideeën, maar
krijgen eenvoudigweg nooit de kans deze te uiten of te
ontwikkelen. Deloitte bood het model én de vaardigheden
en de ervaring om het toe te passen. Wij zijn begonnen
met 500 ideeën, waarvan er al snel 250 werden geselec-
teerd. Die hebben we teruggebracht tot een top 3 waar
wij meteen mee aan de slag zijn gegaan. Zonder de Fast
Track was dit absoluut onmogelijk geweest.”
Resultaatgedreven
“Een van de spannendste innovaties was ‘six weeks to an
IPO’, een nieuwe manier om bedrijven te helpen bij een
beursnotering, met een minimum aan rompslomp. Bij een
beursgang zijn meerdere publieke en private instellingen
betrokken, dus wij moesten een format ontwikkelen waar
diverse partijen tegelijkertijd aan konden werken. Wij
kregen het voor elkaar juristen, bankiers, regelgevers en
risicomanagers tegelijkertijd aan hetzelfde voorstel te laten
werken. Tegen het einde van de week waren we al bij
versie 36, omdat iedereen in realtime bijdragen leverde en
er elk uur meer ideeën en verzoeken binnenkwamen.”
Veranderende waarneming
“Het programma heeft ervoor gezorgd dat er anders
tegen het HFC wordt aangekeken en heeft ons beter in
staat gesteld andere organisaties te adviseren. HFC houdt
zich niet alleen bezig met innovatie met een grote ‘I’”, stelt
Van Keulen. “Veel ideeën zijn gewoon het resultaat van
organisaties die beter naar hun stakeholders zijn gaan
luisteren.”
Getting it right
“Innovatie is hard werken en kan moeilijk door te voeren
zijn in grote organisaties met vaste gedragspatronen. Het
vereist professionele organisatie, sturing, motivatie en
rapportage. Met de Fast Track werden de juiste mensen
op het juiste niveau ingeschakeld, en werd gezorgd voor
een zeer professionele aanpak”, aldus Van Keulen.
Tekst: Matt Gower
Fotografie: Marcel
Bekedam
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 169111535 HENK FACT3_2011_5.indd 16 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
17
Met Fast Track binnen zes maanden meer omzet dankzij innovatie
[1] Gezamenlijke aanscherping van bestaande diensten of
producten
[2] Deloitte Innovation-experts begeleiden medewerkers
gedurende drie maanden bij het bedenken en toepassen
van deze aanpassingen
[3] Driedaagse pressure cooker, waarin bestaande producten
of diensten worden aangescherpt door vanuit de markt en
verschillende – door Deloitte Innovation ontwikkelde –
modellen te kijken naar het businessmodel, de kanalen en
de pricing
[4] Resultaat: meer omzet uit bestaande producten/diensten
in korte tijd
Beursnotering in zes weken
Holland Financial Centre (HFC) heeft via het Fast Track-
programma van Deloitte Consulting en Deloitte Innovation een
aantal diensten ontwikkeld. Een daarvan, IPO Roadmap, is klaar
voor de markt. Hierbij werken Euronext, de investeringsbanken,
(juridische) dienstverleners en toezichthouders samen, door met
elkaar een snelle en overzichtelijke procedure af te spreken. Zo
wordt de Amsterdamse beurs ook aantrekkelijker voor buiten-
landse (met name Aziatische) organisaties die op zoek zijn naar
een Europese beursnotering. Waar het proces eerst zo’n vier tot
zes maanden duurde kan het nu in zes weken.
Voor meer informatie over het Fast Track-programma:
www.deloitte.nl > diensten > innovatie > innovatieaanpak.
Nu is het moment
“Nederland en de rest van West-Europa kampen met
enorme uitdagingen. Onze markten zijn zo volgroeid en
onze loonkosten zo hoog dat wij alleen door innovatie
wereldwijd kunnen concurreren. Dit is veruit ons belang-
rijkste wapen en zal ons het meest waardevolle deel van
de markt opleveren. Tijdens ons Fast Track-programma bij
het HFC hadden wij groepen van wel vijftig deelnemers,
waaronder veel concurrenten van elkaar, die met elkaar
samenwerkten voor een hoger doel. Dit zijn interessante
lessen die in het hele land kunnen worden toegepast en
niet alleen binnen deze sector.” •
Holland Financial Centre
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 179111535 HENK FACT3_2011_5.indd 17 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
De duurzaamheid van cloud computingHet principe van cloud computing is eenvou-
dig uit te leggen, en daarmee mooi. Waar je
ook bent, je kunt altijd bij je programma’s of
gegevens omdat je ze ooit aan de cloud
toevertrouwde. Je harde schijf staat niet
vastgeklonken aan je computer, nee, je harde
schijf staat ergens, en niemand weet waar
ergens ligt. Het enige wat je weet is dat je
erbij kunt, dankzij die mooie, verglaasde
wereld. Dat is wel een voorwaarde, dat je
overal verbinding hebt met het netwerk. We
praten over Digitopia. De hele wereld is
bevezeld en daar waar het glas zijn einddoel
niet kan bereiken, neemt de satelliet het over.
Tegen betaalbare prijzen. Offline kan geen
excuus meer zijn.
Hoe zit het nu, is cloud computing duurzaam
of niet? Vraag het drie mensen en je krijgt
drie verschillende antwoorden.
Het model van cloud computing is niet nieuw.
Met een beetje fantasie kun je zeggen dat
een uitzendbureau ook gebaseerd is op een
cloud-model. Je hebt een uitzendkracht
nodig, en het boeit niet waar de kracht op
dat moment is, als hij/zij maar heel snel
beschikbaar is. Cloud sourcing zou je het
kunnen noemen. Elektriciteit? Is ook een
cloud-geval. We weten niet waar het vandaan
komt, was het een kolenmijn of een stuw-
meer? Het maakt niet uit, als het er maar is als
we het vragen. Cloud electricity.
De vraag is nu of het gebruik van de cloud
duurzaam is. De hele wereld hangt vol met
apparaten en die moeten allemaal gevoed
worden. Dat kost energie. Daar stelt de cloud
een hoop tegenover. Op zakenreis hoeven we
niets meer dan een licht iPad-je mee te
nemen, het scheelt kilo’s in verplaatskosten.
Sterker nog, we gáán niet meer op zakenreis.
Videoconferencing is net zo makkelijk als
mailen, bellen met beeld is drempelloos.
Nooit meer een accountant met een loodgie-
terstas. Iedere verplaatsing van massa kost
energie, en dankzij de cloud zullen aanzienlijk
minder atomen verplaatst worden, en meer
bits. Eén ding is zeker: een bit weegt minder
dan een atoom. Digitopia is een droomomge-
ving die werkelijkheid kan worden. De vraag
is of de mens er klaar voor is, in hoeverre we
het gaan gebruiken. Of we erop vertrouwen,
in beschikbaarheid en in veiligheid. Of we
ervan afhankelijk willen zijn, net zoals we nu
al volledig afhankelijk zijn van elektriciteit of
het netwerk. Maar dat vergeten we soms.
“ Offline is straks geen excuus meer”
Joost Steins Bisschop is senior
consultant en partner bij
internetadviesbureau Jungle Minds.
Tevens is hij vaste columnist van Het
Financieele Dagblad en auteur van de
boeken ‘Chatten met je dochter’, ‘Wie
weet of het waar is’ en ‘De Internet
Score Card 2.0’.
Column
18
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 189111535 HENK FACT3_2011_5.indd 18 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
Duurzame Nederlandse projecten
19
>>
Dutch & duurzaamNederlanders hebben de naam te pionieren. Als handelsland hebben we wereldwijd onze sporen achtergelaten. Maar ook met maatschappelijk verantwoorde projecten zijn Nederlanders over de hele wereld te vinden. Zeven initiatieven in beeld.
Africa Unsigned Niet de platenmaatschappij bepaalt welke band de studio ingaat, maar de fan. Na het succes van
Sellaband is initiatiefnemer Pim Betist gestart met Africa Unsigned, een online platform voor nog onbekende Afrikaan-
se artiesten en bands. Muziekliefhebbers (‘supporters’) kunnen rechtstreeks een artiest waar ze in geloven, ondersteu-
nen met minimaal $1. Zodra er voldoende is ingezameld, kan de muzikant de studio in en is er budget voor promotie.
Zo helpt Africa Unsigned Afrikaanse artiesten om geld te verdienen met hun eigen muziek. De liefhebbers spelen een
belangrijke rol bij de doorbraak van de artiest van hun keuze. www.africaunsigned.com
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 199111535 HENK FACT3_2011_5.indd 19 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
20
Duurzame Nederlandse projecten
The New Motion Het Nederlandse
The New Motion doet er alles aan
om elektrisch rijden mogelijk te
maken. Niet als theoretisch model,
maar in de praktijk. Voor iedereen
die de overstap (deels) wil maken,
regelt The New Motion de elektri-
sche auto, de financiering, subsi-
dies, oplaadpunten, onderhoud en
zelfs vervangend vervoer als dat
nodig is. www.thenewmotion.com
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 209111535 HENK FACT3_2011_5.indd 20 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
21
FairPhone Na eerlijke koffie en chocola komen er ook eerlijke telefoons als het aan FairPhone ligt. Een mobiele telefoon waarvan alle
onderdelen worden geproduceerd én gebruikt zonder mens of milieu schade toe te brengen. Van batterijen tot simkaarten en hoesjes:
het is allemaal ‘fair’. FairPhone doet onderzoek naar schone en duurzame winning van grondstoffen voor mobiele telefoons en
oplaadbatterijen en brengt ideeën en ontwerpen bij elkaar voor ’s werelds eerste eerlijke telefoon, die ook nog eens betaalbaar, mooi
en innovatief is. FairPhone is een initiatief van onder meer stichting Waag Society, die creatieve technologie ontwikkelt voor maatschap-
pelijke innovatie. www.fairphone.com
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 219111535 HENK FACT3_2011_5.indd 21 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
22
BeeldverhaalBeeldverhaal
22
Studio JUX Het Amster-
damse modelabel JUX
timmert hard aan de weg
als duurzaam modehuis
met een opvallende
vrouwen- en mannencollec-
tie en accessoires. JUX
gebruikt uitsluitend
duurzame materialen voor
haar collectie, zoals
biologisch katoen, gerecy-
cled polyester, hennep en
bamboe. Het gaat JUX niet
alleen om de mooie
modecreaties, maar ook om
het creëren van goede
arbeidsomstandigheden in
Nepal, waar alle JUX-kleding
wordt gemaakt. Mode-
ontwerpster en oprichtster
van JUX Jitske Lundgren
woont in Nepal om de
processen te coördineren
en eerlijke arbeidsomstan-
digheden te garanderen.
www.studiojux.com
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 229111535 HENK FACT3_2011_5.indd 22 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
23
Duurzame Nederlandse projecten
Join the pipe Join the pipe is het eerste sociale netwerk voor kraanwater-
drinkers – een Amsterdams initiatief - met als droom de langste waterpijp-
leiding ter wereld te bouwen en zo iedereen, overal van schoon drinkwater
te voorzien. Door flessen, karaffen en tappunten in de vorm van stukjes
pijpleiding te verkopen zamelen zij geld in voor waterprojecten wereldwijd.
Er sterven nog steeds veel te veel mensen door gebrek aan schoon drink-
water terwijl er tegelijkertijd in westerse landen miljarden worden uitgegeven
aan flessenwater. www.jointhepipe.org
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 239111535 HENK FACT3_2011_5.indd 23 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
24
Duurzame Nederlandse projecten
Isyou Elke collectie van Isyou ontstaat in samenwerking met een ontwikke-
lingsland. De eerste sneakercollectie is gebaseerd op Burkina Faso. De
schoen is ontworpen door een Nederlandse designer en een kunstenaar uit
Burkina Faso, de fotoshoot is een samenwerking tussen Nederlandse
fotografen en een lokale fotograaf aldaar. Tien procent van de verkoopprijs
gaat naar deze talenten. De sneakers worden gemaakt met zoveel mogelijk
materialen uit het land. www.isyou.com
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 249111535 HENK FACT3_2011_5.indd 24 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
25
Favela painting Jeroen Koolhaas en Dre Urhahn (artiestennaam Haas&Hahn) zijn beroemd geworden door hun enorme muurschilde-
ringen in de favelas (sloppenwijken) van Rio de Janeiro en São Paolo. Met het Favela Painting Project creëren zij in samenwerking met
de lokale bevolking opvallende kunstwerken. Zo zetten Jeroen en Dre kunst in om te inspireren, gezamenlijk mooie dingen te creëren,
de strijd aan te gaan met vooroordelen en aandacht te vragen voor de leefomstandigheden van de arme mensen in de Braziliaanse
favelas. www.favelapainting.com
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 259111535 HENK FACT3_2011_5.indd 25 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
Interview
26
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 269111535 HENK FACT3_2011_5.indd 26 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
Bert Bruggink
“ Veel regels zijn doekje voor het bloeden”Bert Bruggink maakt zich steeds meer zorgen over de aanhoudende onzekerheid op de financiële markten. “In het zwartste scenario gaat Frankrijk ten onder.”
Interview met Bert Bruggink, CFO van de Rabobank
“Een flink deel van mijn tijd wordt momenteel in beslag
genomen door de gebeurtenissen op de financiële
markten”, valt Bruggink meteen maar met de deur in
huis. “Niet alleen de afgelopen weken of maanden,
maar eigenlijk al vanaf medio 2007. De consequenties
van de financiële crisis breiden zich nu als een olievlek
uit. Er komen krachten samen die leiden tot heel veel
onzekerheid. Bijvoorbeeld over de economische
ontwikkeling, over Europa als entiteit, de euro als munt,
en over het samenwerkingsverband dat in Europa
bestaat. Bovendien hebben tal van partijen hun twijfels
over de besluitvaardigheid van de Europese instituties
en Europese politici. Dat bepaalt op dit moment in hoge
mate het functioneren van financiële instellingen en
mijn agenda.”
Regelgeving
De hoeveelheid regelgeving doet weinig om dat
functioneren te versoepelen. “Drie jaar geleden hadden
we het vooral over IFRS of Basel II. Nu zitten we alweer
met Basel III. Maar wat er bovenop is gekomen! Het
depositogarantiesysteem, de bankbelasting, de
interventiewetgeving, de Dodd Frank Act, het houdt
niet op. De regelgeving is niet alleen heel uitgebreid,
maar ook vaak onduidelijk. Ik heb nog niemand
gevonden die mij precies kan vertellen wat Dodd Frank
is, of die precies weet hoe de bankbelasting wordt
berekend. Die stapeling van regels maakt het moeilijker
om een level playing field in stand te houden.”
Minder kwaliteit
Bruggink betwijfelt het bovendien of de diverse eisen
die overheden en toezichthouders aan de financiële
sector stellen zinvol zijn. “Het lijkt er meer op dat veel
regels zijn bedoeld als een doekje voor het bloeden,
niet ten behoeve van de banken, maar van de instituties
die de zaak uit de hand hebben laten lopen. Er is niet
nagedacht over de effectiviteit van de desbetreffende
wet- of regelgeving. Een ding is zeker: al die regel-
geving zal niet zorgen voor een betere kwaliteit van
het toezicht en van het functioneren van deze markten
en instellingen. Ik denk eerder dat het andersom is.
Uiteindelijk leidt het ertoe dat de kwaliteit van de
dienstverlening aan klanten minder zal worden.”
Historische tijden
Bruggink ziet voorlopig geen omslag in die ontwikke-
ling, maar we beleven wel boeiende tijden, vindt hij.
“Europa en Amerika zijn niet meer vanzelfsprekend de
machtigste economieën ter wereld. Die ontwikkeling is
al een tijdje aan de gang, maar is in een formidabele
stroomversnelling geraakt. Je moet dat accepteren en
27
Tekst: Arjan Gras
Fotografie:
Corbino >>
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 279111535 HENK FACT3_2011_5.indd 27 21-10-11 14:0121-10-11 14:01
28
proberen de risico’s voor jezelf zo veel mogelijk te
beperken. Het zijn historische tijden. In de 25 jaar die ik
bij deze bank rondloop heb ik iets dergelijks in elk geval
nog niet eerder meegemaakt. Het wordt steeds
moeilijker om zaken de juiste kant op te sturen. In een
sombere bui is het goed voorstelbaar hoe het mis zou
kunnen gaan. Er zijn zelfs mensen die zich afvragen wat
er gebeurt als Frankrijk ten onder gaat. Die gaan er
kennelijk al van uit dat Spanje en Italië voor de bijl gaan.
In het zwartste scenario zou dat inderdaad kunnen
gebeuren. Dan hebben we geen euro meer.” Over de
Rabobank maakt Bruggink zich minder ongerust.
Europese samenwerking
Bruggink pleit nadrukkelijk voor nieuw Europees elan.
“Ik vrees dat de huidige regelgeving zal resulteren in
een meer nationale focus van banken. Los van de
positie van de Rabobank zie je dat we bewegen naar
nationale consolidatie. Denk aan Griekenland. Ook bij
de hulp aan dat land blijft eigenbelang vooropstaan. Je
voelt de weerzin om geld naar een ander over te
maken. Ik vind dat beangstigend. Dan onderschat je
echt hoe belangrijk de wereld voor Nederland is. Met
onze open economie zijn we afhankelijk van het
buitenland. Europa en de euro hebben Nederland
geweldig veel goeds gebracht. De zwakte van de euro
heeft de concurrentiepositie van Nederland en Duits-
land aanzienlijk versterkt. Daarover hoor je niemand. In
plaats daarvan wordt het debat bepaald door nationale
sentimenten. Dat vind ik erg jammer. Europa is na de
Tweede Wereldoorlog gaan samenwerken om een
Interview
nieuwe oorlog te voorkomen. Daarna hebben we het
aangedurfd om met zijn allen naar één munt te gaan.
Nu zijn we in hoog tempo bezig om al die mooie
gedachten over Europa af te breken. Dat is doodzonde.
Er wordt nooit reclame voor gemaakt, maar Europa is
belangrijk. Het feit dat we nu al een halve eeuw in
vrede leven is een groot goed.” •
“ Ik heb nog niemand gevonden die mij kan vertellen wat de Dodd Frank Act is”
Prof. dr. ir. Bert Bruggink (1963) is
sinds 2004 CFO in de raad van bestuur
Rabobank Nederland. Hij startte zijn
loopbaan bij de Rabobank in 1986.
Bert Bruggink is gehuwd en heeft
twee kinderen.
>>
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 289111535 HENK FACT3_2011_5.indd 28 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
2929
CFO-interviewbundel
Reageren op een nieuwe realiteit
Nieuwe interviewbundel top-CFO’s
De titel van de bundel: ‘Reagerend op een nieuwe realiteit’ kaart het thema aan dat in alle
verhalen terugkomt: de drastische verandering in het werk van de CFO door de recessie en
de strengere eisen van banken en aandeelhouders. U leest hoe collega-CFO’s omgaan met
uitdagingen op het gebied van sectorspecifieke regelgeving, integrated reporting en het
strategisch inzetten van finance.
In het voorgaande artikel op pagina 26 t/m 28 leest u een voorproefje: het interview met Bert
Bruggink van Rabobank. Andere CFO’s die aan de bundel meewerkten zijn Simon Henry (Shell),
Jean-Marc Huët (Unilever) en Pieter Verboom (Schiphol).
Cultuuromslag
Wim Eysink, voorzitter van het Deloitte CFO Programma: “Door de situatie op de financiële
markten zoeken bedrijven naar alternatieven voor de traditionele financiering door banken.
Ook moeten ze anders gaan rapporteren. Dat vergt een transformatie in werkwijze en automa-
tisering. Tegelijkertijd worden hogere eisen gesteld aan de prestaties van financeafdelingen.
Sommige CFO’s hebben mensen moeten ontslaan of nieuw talent moeten aantrekken, om een
cultuur te bereiken van efficiency, alertheid en het nemen van verantwoordelijkheid. Al met al
een pittige uitbreiding van de taken en verantwoordelijkheden van de CFO.” •
Meer informatie en bestellen: www.deloitte.nl/cfo, of neem contact op met Wim Eysink,
telefoon 088 288 18 99.
De nieuwe Deloitte CFO-interviewbundel is uit. Veertien Nederlandse top-CFO’s vertellen hun verhaal.
Nieuwe interviewbundel
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 299111535 HENK FACT3_2011_5.indd 29 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
30
Tekst: Peter
Steeman
Fotografie:
Tom Pilzecker
Europese lappendeken wordt vliegend tapijtDe versnipperde Europese organisatie stroomlijnen en beter bestuurbaar krijgen. Daarvoor gebruikt Diversey, wereldspeler op het gebied van professionele reinigings-oplossingen, het European Principal Company-model. Deloitte helpt bij de implementatie.
Wat is het European Principal Company (EPC)-
model?
Patrick Schunck, partner bij Deloitte Consulting:
“Het doel van EPC is het creëren van een beter
gestuurde organisatie met een nadruk op effectievere
en efficiëntere bedrijfsprocessen. Die optimalisatie
maakt de organisatie klantgerichter, slagvaardiger en
minder complex. In het geval van Diversey betekent het
dat alle strategische beslissingen straks worden
genomen vanuit het nieuwe centrale kantoor in
Nederland. De salesmanager in een land kan niet meer
eigenhandig beslissen voor welke prijs hij goederen aan
een klant verkoopt. Hij moet binnen de bandbreedte
blijven die door het hoofdkantoor is vastgesteld.”
Moreno Dezio, president van Diversey Europe: “Al
eerder kreeg het management op Europees niveau een
meer operationele rol. Om die verandering echt tot een
succes te maken moeten processen anders worden
ingericht. Voor ons vervult EPC die rol. Je moet binnen
EPC alle processen beschrijven. Het dwingt je na te
denken over hoe alles georganiseerd is. Het verandert
het werk van vijfduizend Diversey-medewerkers,
verdeeld over 22 landen, die allemaal op 3 mei 2012
moeten overgaan op de nieuwe werkwijze.”
Hoe geef je leiding aan zo’n grote operatie?
Patrick: “We hebben als Deloitte ervaring met projecten
op een dergelijke schaal. In het projectteam werken
collega’s samen van Deloitte uit Nederland, de VS,
Duitsland, Zwitserland en Italië. We werken in een
totaalprogramma met projectplannen waarin staat wat
voor elk aspect van het project – van bedrijfsprocessen,
ICT, wettelijke, financiële tot menselijke factoren – gereali-
seerd moet worden. Hoe moet het functioneren binnen
de rest van de organisatie? Hoe bouwen we het binnen de
bestaande ERP-software en overige applicaties? Ook het
ontwikkelen van trainingen voor Diversey is maatwerk. En
terwijl je aan het bouwen bent, moet het veranderma-
nagement vorm krijgen. Het krijgen van draagvlak is niet
iets wat je vlak voor de implementatie kunt doen. Daarom
is continu gerichte communicatie en duidelijk zichtbare
betrokkenheid van de leiding van het bedrijf vanaf het
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 309111535 HENK FACT3_2011_5.indd 30 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
Moreno DezioPatrick Schunck
31
In een notendop
De uitdaging. Klantgerichtheid, operationele en financiële
efficiëntie binnen Diversey Europe verder verbeteren. Elk land
heeft zijn eigen management met sales-, marketing- en
customerservice-afdelingen. Het Europese hoofdkantoor heeft
vooral een richtinggevende adviserende rol.
De oplossing. Het creëren van een meer gestroomlijnde
organisatie met de nadruk op effectievere en efficiëntere
bedrijfsprocessen door middel van EPC. Een structuur waarin
meer centrale, consistentere en snellere strategische besluit-
vorming naast gefocuste lokale verkoop, productie en
serviceorganisaties de belangrijkste componenten zijn.
begin heel belangrijk. Er is een klankbordgroep per land
die tweemaandelijks met betrokkenen praat. Zo zijn we
continu aan het schaken op meerdere borden.”
Moreno: “Voor mij zijn drie elementen cruciaal in dit
traject. Nemen we de juiste beslissingen ten aanzien
van de medewerkers? Veel beslissingen worden straks
centraal genomen. Daarvoor moeten ruim zeventig
mensen met hun gezinnen verhuizen naar Amsterdam,
waar de nieuwe principal company gevestigd zal
worden. De tweede pijler is het changemanagement.
Hoe zorgen we dat de organisatie het tempo van de
veranderingen kan bijhouden? Het ICT-gedeelte is de
derde factor. Zijn onze applicaties op tijd klaar en
werken ze naar behoren?”
Wat vraagt dit van Diversey?
Moreno: “Ongeveer tweehonderd Diversey-mensen
besteden een aanzienlijk deel van hun tijd aan het
EPC-traject. We hebben in elk land een EPC-implemen-
tatieteam. Per discipline – sales, finance, ict – is iemand
verantwoordelijk die vanuit zijn expertise naar de
implementatie kijkt. Zij rapporteren aan de project-
leider, die op zijn beurt verslag uitbrengt aan de
EPC-stuurgroep. Het is een gigantisch groot en complex
project. De kunst is om het te ontrafelen in deelprojec-
ten die door eigen teams gedreven worden.” •
Meer informatie: Patrick Schunck, [email protected].
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 319111535 HENK FACT3_2011_5.indd 31 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
32
Danielle Zandee, hoogleraar Sustainable Organizational Development op Nyenrode Business Universiteit, onderzoekt de relatie tussen duurzaamheid en vernieuwingen in organisaties. “Duurzaamheid gaat over het creëren van een andere samenleving, daar hoort een andere bedrijfsvoering bij.”
“ Duurzaamheid is een fusie van belangen”
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 329111535 HENK FACT3_2011_5.indd 32 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
33
Tekst: Peter Steeman
Fotografie: Friso Keuris
Waarin onderscheidt duurzame organisatie-
ontwikkeling zich van andere vormen van
verandermanagement?
“Het ligt voor de hand om een verband te leggen tussen
de zoektocht naar duurzaamheid en organisatieontwikke-
ling. De vragen over duurzaamheid gaan steeds meer over
de hoe-vraag. Niet zozeer of we de technologie hebben of
de juiste strategie, maar juist: hoe krijgen we het ingebed
in de organisatie? Hoe gaan we dit managen? Hoe gaan
we leidinggeven? Hoe creëren we ruimte voor innovatie?
Veel van het gedachtegoed over duurzaamheid zit aan de
buitenkant van de organisatie. Hoe willen we duurzaam
zijn in de samenleving? Maar het zit ook binnen de
organisatie. Als je het hebt over de drie P’s (People, Planet,
Profit), heb je het over aandacht voor mensen in de
samenleving, maar ook over de mensen binnen je
organisatie. Welke processen kunnen daartoe bijdragen?
Daar hoort ook bij dat je niet alleen naar de belangen van
aandeelhouders kijkt, maar naar stakeholders in ruime zin.
Dus ook de natuur en de volgende generatie. Dat heeft
gevolgen voor hoe je als organisatie aan de slag gaat.”
“In veel verandertrajecten is sprake van een blauwdruk,
een topdownbenadering. Een kleine groep mensen
bedenkt welke kant we opgaan. Die komen met een goed
doordacht plan en voeren dat vervolgens uit. We weten al
heel lang dat die aanpak niet altijd werkt. Binnen het
vakgebied van organisatieverandering zijn we op zoek naar
manieren om meer mensen binnen een organisatie bij dat
proces te betrekken. Zodat je in kleine stapjes kunt
veranderen. Ruimte kunt geven aan eigen experimenten.
Dat komt allemaal in een stroomversnelling door de
duurzaamheidsagenda. Duurzaamheid gaat over het
creëren van een andere samenleving, daar hoort een
andere bedrijfsvoering bij. Het idee dat we experts hebben
die het allemaal van tevoren kunnen uitdenken, is uit de
tijd. Samen met collega Anke van Hal, zij is hoogleraar
duurzame bouw, geef ik leiding aan een Center for
Sustainability op Nyenrode. In de bouwsector zie je
voorbeelden van bedrijven die samen met gemeente en
toekomstige bewoners aan tafel gaan zitten om van elkaar
te leren hoe je kan opschuiven richting een meer duurzame
samenleving. Dan praat je over een fusie van belangen.”
Op wat voor manier kan de CFO daaraan bijdragen?
“Als je het hebt over de hoe-vraag, ben je ook op zoek
naar een gemeenschappelijke taal. Ik denk dat een CFO
kan helpen bij het aanreiken daarvan. In de vorm van key
performance indicators (kpi’s) bijvoorbeeld. Hoe weten
we dat we het pad opgaan richting duurzaamheid en
waar willen we de aandacht op richten? Die focus is heel
bepalend voor het eindresultaat. De CFO moet daarvoor
het instrumentarium aanreiken. De vraag is hoe je
vernieuwing kan inbouwen als een voortdurende motor.
De expertise binnen de eigen organisatie mobiliseren en
een balans vinden tussen de huidige bedrijfsvoering en
vernieuwing. Het is een lastige paradox. Je wilt de
bedrijfsvoering veiligstellen op de korte termijn. Tegelijker-
tijd moet je de teugels laten vieren om innovatie en
vernieuwing een kans te geven. Je kunt niet op een heel
hiërarchische manier tegen mensen zeggen: wees
innovatief. Dat botst. Managers zijn gewend om te
zeggen: we staan op punt A en gaan van hier naar punt
B. Met veel energie gaan ze vervolgens aan de slag. Op
het moment dat ze bij B zijn aanbeland is de wereld
alweer veranderd. Dan kunnen ze weer opnieuw
beginnen. Als je vanuit het management ruimte creëert
zodat iedereen op eigen wijze aan de slag kan gaan, is de
controle daarop het volgende vraagstuk. Durf je als
organisatie toe te staan dat experimenten niet het
gewenste resultaat hebben? Kun je het idee loslaten dat
je als top van de organisatie alles moet weten? En hoe ga
je al die experimenten stroomlijnen zodat iets ontstaat dat
bijdraagt aan duurzaamheid? Als je lerend aan de slag wil
gaan, moet je risico’s durven nemen. Soms is het
misschien te spannend voor een bedrijf. Het past ook niet
bij iedere leidinggevende.”
Heeft die in het huidige klimaat niet wat anders aan
zijn hoofd?
“Dat is inderdaad een dilemma. Als het water je tot de
lippen stijgt ben je geneigd te focussen op de korte
termijn. Toch is dat een valkuil. Het interessante is dat
bedrijven die bezig zijn met de toekomst, innovatie en de
duurzaamheidsagenda juist de beste overlevingskansen
hebben. En door dat kortetermijndenken zijn we in de
huidige situatie terechtgekomen. Je hoeft de krant maar >>
Interview
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 339111535 HENK FACT3_2011_5.indd 33 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
34
Interview
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 349111535 HENK FACT3_2011_5.indd 34 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
35
Interview
open te slaan om te lezen dat we tegen grenzen aanlopen.
Moeten we hervormen of repareren? Repareren blijkt niet
voldoende. De politiek is besluiteloos. Wie stapt er in dat
vacuüm? Het vernuft van het bedrijfsleven kan daar
wellicht een rol in spelen. Een aantal jaren geleden werd er
wel over duurzaamheid gesproken, maar de vraag repair or
reform werd weinig gesteld. Nu is dit een belangrijk thema,
ook voor de deelnemers aan het Advanced Management
Program hier op Nyenrode. Dat zijn allemaal eindverant-
woordelijken en leidinggevenden. Ik zie ook bij studenten
dat het leeft onder jonge mensen. Die twee generaties bij
elkaar brengen is heel erg leuk. Precies die samenwerking
kan voor vernieuwing zorgen.”
“Die verschillende perspectieven kan je ook binnen
organisaties bij elkaar brengen. Je hebt het vernuft nodig
van mensen die dicht bij het primaire proces zitten. Dat
levert een diversiteit van perspectieven op die je nodig hebt
om nieuwe stappen te zetten. Ik begeleid veranderingspro-
cessen bijvoorbeeld met grote groepssessies. Bij een grote
sessie hebben we de ‘whole system in the room’, soms
betreft dat een paar honderd mensen. Je gaat dan met
elkaar het gesprek aan. Daarbij maak ik gebruik van
‘appreciative inquiry’, oftewel de waarderende aanpak. Met
deze methode leg je de nadruk op wat goed gaat binnen
een organisatie. Wat willen we nu echt met elkaar? Wat
kunnen we goed? Waar ligt onze visie? Waar willen we
naartoe? Het is meer dan elkaar motiveren. Je ontwikkelt
verbeeldingskracht en bouwt nieuwe connecties op binnen
de eigen organisatie. Zulke gesprekken leveren veel energie
op, maar je moet oppassen dat je daarna niet vervalt in het
oude patroon van een projectteam aangestuurd door
lijnmanagers. Als je daarna weer de oude weg bewandelt,
dan smoor je het. Dan doe je geen recht aan wat je hebt
wakker gemaakt. Hoe zorg je voor een borging met
voldoende vrijheid? Zoeken naar duurzaamheid is een stap
in het onbekende. Je moet een cyclus hebben waarin je
leert van wat je hebt gedaan en op basis daarvan de
volgende stap zet. Voor grote bedrijven is het lastiger om
met deze nieuwe processen aan de slag te gaan. Kleinere
bedrijven hebben meer wendbaarheid. In het mkb zijn veel
voorbeelden van bedrijven die nieuwe duurzame oplossin-
gen bedenken op het gebied van bijvoorbeeld waterzuive-
ring of afvalverwerking.”
Zijn er voorbeelden van rigide georganiseerde
bedrijven die toch duurzaam bezig zijn?
“Wellicht. De kans is groot dat daar de mensen die vol
passie met duurzaamheid aan de slag zijn gegaan tegen
de grenzen van hun organisatie oplopen. Dan bouw je
niet de capaciteit op voor vernieuwing. Wel naar buiten
toe, maar het lerende en het vernieuwende mis je. Het is
een interessante vraag. Er valt nog veel te onderzoeken.
Ik geloof in het medefaciliteren van processen, om van
daaruit kennis te ontwikkelen. Daarbij past actiegericht
onderzoek zoals dat plaatsvindt in het Center for
Sustainability.”
Ruimte geven om te experimenteren, alle stakehol-
ders betrekken en tegelijkertijd je kortetermijndoe-
len niet uit het oog verliezen. Wordt het niet veel te
complex?
“Het ís complex. Er is ook bij organisatieveranderingen
vaak de behoefte om zaken te vereenvoudigen, eenduidig
te zijn. Het is goed om dingen te vereenvoudigen als je
boodschap daardoor helder wordt, maar dit zijn systeem-
vraagstukken: een organisatie kan zichzelf niet meer los
zien van het grotere geheel. De financiële markten laten
nu zien hoe ze met elkaar vervlochten zijn. Je kunt wel
doen of dat niet zo is, maar daarmee los je de problemen
niet op.” •
>>
Danielle Zandee is
behalve hoogleraar
Sustainable Organizatio-
nal Development ook
directeur van het
Advanced Management
Program van Nyenrode.
Zij promoveerde aan de
Case Western Reserve
University in Cleveland.
Ze heeft verschillende
organisatieveranderings-
trajecten en opleidingen
begeleid voor bedrijven
in Noord-Amerika,
Zuid-Afrika en Nederland.
Meer weten?
• www.duurzamelifestyle.com wil consumenten met een kritische
blik op de hoogte brengen van producten en diensten voor een
duurzame lifestyle.
• www.clubvan30.nl De Club van 30 is een initiatief van managers
en ondernemers die oplossingen bedenken en uitvoeren.
• http://janrotmans.blogspot.com/2011/06/duurzaamheid-
explodeert-wereldwijd.html#more Jan Rotmans, hoogleraar
Duurzaamheid en Transities over de snelle verduurzaming van
de markt.
• Embedded sustainability: The Next Big Competitive Advantage,
door Chris Laszlo en Nadya Zhexembayeva.
www.greenleaf-publishing.com/embed
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 359111535 HENK FACT3_2011_5.indd 35 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
36
Deloitte
Het team van Twan Kilkens (partner Deloitte), Peter van der Spek (Robeco), Jeroen van Stigt (Theodoor Gilissen Bankiers N.V.) en Marc Schmitz (CEVA Logistics) is winnaar geworden van de Deloitte Golf Cup 2011.
363636363633636333336363663636363633636333366336336363636366636363366336636333633366636333666363636666666666666666666666366333363633
And the winner Van april tot oktober 2011 streden wij met onze klanten
om de bokaal, die op 10 oktober aan het winnende
team werd uitgereikt door Profgolfer Rolf Muntzreikte
op de Goyer Golf & Country Club te Eemnes. Karl-Heinz
Lauret, vicepresident Finance bij AveryDennison,
speelde samen met Wouter Eenhoorn, director Deloitte.
Karl-Heinz Lauret: “De Deloitte Golfcup is een fantasti-
sche gelegenheid om nieuwe relaties op te bouwen en
van gedachten te wisselen met specialisten van Deloitte
en collega's uit andere sectoren. De golfsport is een
unieke combinatie van ontspanning en inspanning. Even
uit de drukte van kantoor en vergaderzalen, in de rust
van de natuur bijpraten, geeft een bijzondere dynamiek.
Ik denk dat Deloitte met de sponsoring van golf een
belangrijke bijdrage levert aan de populariteit en groei
van de sport.” •
Meer informatie: www.deloitte-golf.nl
Deloitte Golf Cup
36
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 369111535 HENK FACT3_2011_5.indd 36 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
37
Golf Cup
33733737373737373777373737373737373777373737377733737373737777777377777377737377773337773333733333333337373333333333333333733333333333333777333377777333777777773337773777777777
is …
37
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 379111535 HENK FACT3_2011_5.indd 37 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
38
Interview
Tekst: Vincent Peeters
Fotografie: Marcel Bekedam
De financiële leiders De beste finance school van Europa worden. Dat is de ambitie van Duisenberg school of finance, leverancier van hoogwaardig onderwijs én onderzoek binnen de financiële sector.
Kruisbestuiving Duisenberg school of finance en Deloitte
Met de nadruk op excellence – slechts een op de zeven
aanmelders komt door de selectie – en een curriculum dat
bol staat van ethiek, duurzaamheid en leiderschap, mag
Duisenberg zich anders dan andere noemen. Alle reden
voor Deloitte om de samenwerking te zoeken en zich voor
drie jaar aan de school te verbinden. Tot wederzijds
voordeel, overigens.
Kennis delen met de praktijk
Duisenberg school of finance, gehuisvest aan de Amster-
damse Zuidas, is opgericht door de financiële sector met
het doel toptalenten op te leiden tot de nieuwe financiële
leiders. Twee motto’s omschrijven het streven van de
school: ‘Leaders in finance’, oftewel werken met studen-
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 389111535 HENK FACT3_2011_5.indd 38 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
39
van morgenten die de beste in hun vak willen zijn, en ‘New thinking in
finance’, doelend op het stimuleren van eigen denken.
De link met de actualiteit is cruciaal: niet yesterday’s
textbooks, maar today’s research dient als educatieve
basis. Kennis delen met de praktijk is dan ook een sterke
drijfveer. Dirk Schoenmaker, decaan van Duisenberg
school of finance: “Academia en bedrijfsleven beschou-
wen wij niet als werelden die elkaar bijten, maar elkaar
verrijken. We zien een kruisbestuiving, zoals wijlen Wim
Duisenberg voor ogen stond. Finance is een praktische
wetenschap. Weten wat er in het veld speelt, kan een
universiteit juist versterken. De samenwerking met Deloitte
biedt de mogelijkheid van elkaars talent en kennis gebruik
te maken.”
Best-in-class
De activiteiten die Deloitte met Duisenberg school of
finance gaat ontwikkelen, zijn divers. Denk aan het
gezamenlijk organiseren van seminars. Maar het kan
bijvoorbeeld ook een inhoudelijke publicatie zijn. Mits het
maar voldoet aan drie criteria, stelt Jean-Pierre Boelen,
partner Deloitte en Country Leader van de Financial
Services Industry: “Het moet relevant zijn voor de
financiële sector, passen binnen het programma van
Duisenberg én passen bij wat Deloitte als firma kan
bieden.” Daarnaast wordt er samengewerkt op de fronten
van recruitment, positionering, docentschappen en het
curriculum van Deloitte’s Financial Services Industry
(FSI)-praktijk, en zal Boelen tevens plaatsnemen in de
board van Duisenberg school.
Waarom is het juist Deloitte dat als eerste grote internatio-
nale adviesorganisatie de school ondersteunt? Boelen ziet
veelzeggende overeenkomsten tussen beide organisaties.
“Best-in-class willen zijn, het is ook de ambitie die
Financial Services koestert. Samenwerking past dan ook
binnen onze visie om voorloper te zijn in de financiële
sector, waar op dit moment zo’n 25 procent van onze
activiteiten plaatsvindt. Het is een geweldige kans om te
kunnen investeren in de toekomst van de financiële
wereld. Ook sluit onze mondiale oriëntatie aan bij
Duisenberg school, die voor 70 procent uit internationale
studenten bestaat. Bovendien geloven we sterk in het
streven van Duisenberg om een leidende rol in Europa te
spelen. Dat willen we graag ondersteunen.”
Duurzaamheid en innovatie
Wat de kwalificatie ‘topopleiding’ betreft: studenten van
Duisenberg leren meer dan op andere opleidingen.
Schoenmaker: “Wij plaatsen het financevak in een breder
kader en introduceren het belang van omgevende thema’s
als ethiek en sustainability, die hier als generieke vakken
worden gedoceerd. Dat kan zo zijn vruchten afwerpen.
Om een voorbeeld te noemen: zonne-energie biedt tal
van voordelen op lange termijn, maar wordt op de korte
termijn gefinancierd. Hierdoor loopt het vaak spaak. Door
innovatieve oplossingen te ontwikkelen kan de finance-
component bijdragen om duurzame investeringen van de
grond te krijgen.” Boelen vult aan: “Die nadruk op
duurzaamheid en innovatie is trouwens ook onderschei-
dend voor Deloitte.”
Politiek leiderschap
Ook politiek leiderschap, volgens Schoenmaker een
onderschatte factor, ontbreekt in deze aanpak niet.
Wetgeving van de financiële sector wordt immers veel
minder gedreven door recht en economie dan men denkt;
politiek is vaak de hoofdcomponent, en dat is eerder een
zaak van machtsstrijd dan een rationeel proces. En pas als
je weet hoe besluitvorming werkt, kun je haar beïnvloe-
den. “Dankzij de vakoverstijgende insteek zien Duisen-
berg-studenten trends in de sector eerder aankomen en
kunnen ze deze plaatsen in een maatschappelijke
context”, beweert hij. Een formule die werkt, gelet op de
investment banks die wereldwijd in de rij staan om
afgestudeerden tegen aantrekkelijke aanvangssalarissen
en dito doorgroeimogelijkheden op de payroll te krijgen.
“Wij zien dat als een bevestiging vanuit de markt”, aldus
een trotse decaan. •
Meer informatie: www.dsf.nl, of neem contact op met Jean-Pierre
Boelen, Deloitte Country Leader Financial Services Industry,
088 288 73 00, [email protected]
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 399111535 HENK FACT3_2011_5.indd 39 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
40
Eurocommissaris Neelie Kroes, belast met de Digitale agenda en vicepresident van de Europese Commissie, maant eurocriticasters te stoppen met doemdenken en het afvuren van losse flodders en oneliners in het debat rond de eurocrisis. “Dat draagt niet bij aan oplossingen.”
Daags na de presentatie van de miljoenennota, tijdens
het mede door Deloitte georganiseerde Miljoenenont-
bijt, uit Kroes haar volledige steun aan het recente plan
van minister-president Rutte voor een aparte ‘supercom-
missaris’ voor de euro, die EU-landen kan aanpakken die
zich niet houden aan de Europese begrotingsregels.
Je moet rood kunnen geven
“Met dit voorstel is Nederland weer aan de bal”,
analyseert Kroes. “Om het Europese economische
bestuur te versterken zijn effectieve sancties nodig. Als
je als scheidsrechter geen rode kaarten kunt uitdelen,
houdt het op. Die leemte in het economische bestuur
moeten we tackelen.” Wel benadrukt Kroes dat die
extra bevoegdheden om landen op hun vingers te tikken
binnen de bestaande spelregels én op korte termijn
moeten worden gevonden. “Een verdragswijziging kost
te veel tijd; dat kunnen we ons niet permitteren.”
Tempo van de markt volgen
Tekenend vond Kroes het bezoek dat zij onlangs bracht
aan Silicon Valley. Daar ontmoette zij John Donahoe,
CEO van eBay, die op haar vraag waar hij over vier jaar
denkt te staan met zijn bedrijf in lachen uitbarstte en
antwoordde: “Vier jaar? Drie maanden vooruitkijken is
al moeilijk.” Of neem de voormalige CEO van Apple,
wijlen Steve Jobs, die haar toevertrouwde dat zijn
bedrijf zestig procent van de winst haalt uit producten
die vier jaar geleden nog niet bestonden.
Kroes zet dat af tegen de Brusselse bureaucratische
realiteit. Die maakt het moeilijk om snel besluiten te
nemen en het gierende tempo van de markt te volgen.
Wetgeving tot stand brengen in de EU duurt lichtjaren.
Natuurlijk moeten de democratische processen gevolgd
worden, maar soms is meer tempo noodzakelijk. En een
klimaat waarin ondernemerschap en innovatie kunnen
floreren. “Daar ligt een verantwoordelijkheid voor de
politiek; door misschien eens niet alle procedures
volgens het boekje af te lopen.”
Lehman Sisters
Kroes onderschrijft het huidige kabinetsbeleid om nu
stevig te bezuinigen. Nationaal, maar ook op Europees
niveau. Om dat te bereiken is politiek leiderschap nodig
dat rekening houdt met volgende generaties, in plaats
van te reageren op de (financiële) waan van alledag.
“Politici moeten hun kleinkinderen recht in de ogen
durven kijken.” Meer vrouwelijk leiderschap zou hierin
best eens de sleutel kunnen zijn: “Als Lehman Brothers
Lehman Sisters had geheten, zou het waarschijnlijk een
tikkie anders zijn gelopen.”
Staat Kroes er zelf voor open om als supercommissaris
lidstaten met de rode kaart bij de begrotingsles te
houden? Ze houdt op die vraag de boot af maar bij
even doorvragen (“Wat als Mark u hiervoor zou
benaderen?”), antwoordt ze glimlachend: “Ik heb Mark
nog nooit iets geweigerd.” •
Nederland komt weer
Interview
Tekst: Paul van
Wijngaarden
Fotografie: ANP
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 409111535 HENK FACT3_2011_5.indd 40 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
4141
Neelie Kroes
Ondernemers aan het Miljoenenontbijt
Op 21 september vond in het Haagse
theater Diligentia het – inmiddels
achtste – Miljoenenontbijt plaats.
Ruim 450 ondernemers kwamen vooral
af op het optreden van eurocommis-
saris Neelie Kroes, die haar visie gaf op
de fi nancieel-economische positie van
Europa en de noodzaak van sterk
leiderschap op de weg naar herstel.
Jeroen Smit – fi nancieel journalist,
hoogleraar Journalistiek in Groningen
en presentator van het tv-programma
‘Leiders gezocht’ – leidde de paneldis-
cussie met Ronald Plasterk (Tweede
Kamerlid PvdA), Ab van der Touw
(voorzitter raad van bestuur Siemens
Nederland) en Ruth Peetoom
(partijvoorzitter CDA). De trojka was
het met Kroes eens: Nederland heeft
Europa’s interne markt hard nodig.
Het Miljoenenontbijt is een initiatief
van VNO-NCW, ING, Randstad,
gemeente Den Haag en Deloitte. Het
verslag is te vinden op
www.vno-ncwwest.nl/denhaag.
De volgende editie vindt plaats op
19 september 2012.
r aan de bal
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 419111535 HENK FACT3_2011_5.indd 41 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
42
Nieuw product
In drie dagen lekkerder in uw CFO-velDeloitte Finance Facelift is een nieuwe workshop voor CFO’s en hun managementteam.
Deloitte Finance Facelift
De driedaagse workshop helpt u uw operating model
anders in te richten, zodat u aan de nieuwe, steeds
hogere eisen van aandeelhouders en de eigen organisa-
tie kunt voldoen.
Door behoeften vanuit de organisatie, het lastige
economische klimaat, strengere rapportageregels en
dikwijls geërfde chaos van fusies en overnames, wordt
u gedwongen anders te gaan werken. Uw afdeling
moet meer leveren dan rapportages: adequate manage-
mentinformatie, snelle risicoanalyses en strategisch
advies. De financiële functie moet direct bijdragen aan
het bedrijfsresultaat, terwijl u daar geen extra middelen
voor krijgt. Integendeel, u moet waarschijnlijk flink
snijden in de kosten van uw afdeling.
Wij helpen u uit deze spagaat. Samen met u en uw
managementteam ontleden we de knelpunten in uw
financiële bedrijfsvoering en kneden een actieplan,
waarmee u aan de slag kunt. Vragen die aan de orde
komen, zijn: Hoe goed sluit onze automatisering aan op
de bedrijfsprocessen? Waarom zijn analyses zo lastig te
maken? Hoe snel kan ik reageren op management-
vragen? Welke activiteiten kan ik beter uitbesteden aan
een specialist? We vergelijken best practices met uw
eigen situatie en kijken wat u kunt verbeteren in uw
bedrijfsvoering. Daarnaast is de workshop een goede
gelegenheid om uw managementteam bij de verande-
ring te betrekken en zodoende draagvlak te creëren.
Want uiteindelijk gaat het niet alleen om een facelift,
maar om een mind shift: het besef in uw team en
organisatie dat finance het hart van de business is. •
Meer informatie: www.deloitte.nl (zoek op ‘fi nance transfor-
mation planning’), of neem contact op met Peter Meijer
(Deloitte), telefoon 088 288 3140.
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 429111535 HENK FACT3_2011_5.indd 42 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
43
Het laatste woord
Zo’n tien jaar geleden begon ik, vanuit mijn
achtergrond als accountant, te publiceren
over duurzaamheid. Naast financiële verslag-
geving was er duurzaamheidsverslaggeving.
Van een integratie tussen de twee was geen
sprake. Hetzelfde gold binnen het bedrijfs-
leven: er was een strategie en daarnaast deed
men ‘iets’ met duurzaamheid.
Maar de afgelopen jaren is duurzaamheid
steeds meer een wezenlijk onderdeel van de
bedrijfsstrategie geworden én een essentieel
onderdeel van de dienstverlening van Deloitte.
Tien jaar geleden had ik niet kunnen bedenken
dat we nu wereldwijd marktleider zijn op het
gebied van duurzaamheidsverslaggeving en
-assurance. Registeraccountants moeten zich
realiseren dat duurzaamheid niet meer weg te
denken is uit het takenpakket. Ook voor
supply chain consultants, bijvoorbeeld,
vormen duurzaamheidsgevolgen een integraal
onderdeel van hun advies. En ook fiscalisten
moeten duurzaamheid als een vast ingrediënt
in hun portefeuilles hebben opgenomen.
Wij kunnen hierbij voor onze cliënten het
verschil maken. Onze belangrijkste bijdrage is
hen zich bewust te maken van het belang van
duurzaamheid als integraal onderdeel van de
strategie. In plaats van die aanvullende
activiteit waaraan een welluidende paragraaf
wordt gewijd in een glanzende bedrijfs-
brochure. En vervolgens bieden wij dan
ondersteuning bij de vertaling van die
bewustwording in strategie, risicomanagement,
doelstellingen, interne en externe administra-
tieve verantwoording en verslaglegging. Onze
controle- en advieswerkzaamheden moeten
alle aspecten van het onderwerp duurzaamheid
bestrijken, en een belangrijke rol spelen bij het
vertalen ervan in concrete acties.
Proactief zijn is hierbij een voorwaarde,
waarbij wij de cliënt opzoeken en prikkelen.
Hoe ziet zijn duurzaamheidsstrategie eruit en
hoe veranker je duurzaamheid in je organisa-
tie? Door de juiste vragen te stellen en
vervolgens de juiste dienstverlening te bieden
kunnen wij helpen om van duurzaamheid een
geïntegreerd onderdeel van de bedrijfsvoering
te maken.
Het is essentieel dat duurzaamheid niet alleen
in ons DNA terechtkomt, maar ook een
integraal onderdeel vormt van ons standaard
dienstenpakket. Duurzaamheid is niet
vrijblijvend, niet zomaar een project. Het is
van vitaal belang dat we het met elkaar goed
aanpakken. Hebt u al een strategie ontwik-
keld om deze uitdagingen aan te gaan en de
kansen op te pakken? •
Duurzaam
“ Duurzaamheid is niet vrijblijvend”
Roger Dassen is bestuursvoorzitter
van Deloitte Nederland
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 439111535 HENK FACT3_2011_5.indd 43 21-10-11 14:0221-10-11 14:02
© 2011 Deloitte The Netherlands
Waar zit uw innovatiekracht?Als u wilt dat innovatie langdurig resultaat oplevert, moet u meer doen dan alleen vernieuwen.
Deloitte helpt u om uw maximale innovatiekracht te mobiliseren. En deze effectiefte gebruiken met een gestructureerde aanpak. Om te komen tot verrassende initiatieven
die verder reiken dan u denkt. Want echte innovatie komt uit een onverwachte hoek.
Ontdek het op deloitte.nl/innovatie
9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 449111535 HENK FACT3_2011_5.indd 44 21-10-11 14:0221-10-11 14:02