Fact - relatiemagazine Deloitte

44
Nr.3 • 2011 Magazine voor de relaties van Deloitte Herman Wijffels, hoogleraar Duurzaamheid: “We moeten onze relatie met de natuur herstellen” Sjoerd van Keulen, Holland Financial Centre: “Nederland's beste wapen is innovatiekracht” Neelie Kroes, eurocommissaris: “Je moet rood kunnen geven” Fact .

description

Fact 3 - 2011. Bladmanagement en ghostwriting: Walter Wijnhoven

Transcript of Fact - relatiemagazine Deloitte

Nr.3 • 2011Magazine voor de

relaties van Deloitte

Herman Wijffels, hoogleraar Duurzaamheid:

“ We moeten onze relatie met de natuur herstellen”

Sjoerd van Keulen, Holland Financial Centre:

“ Nederland's beste wapen is innovatiekracht”

Neelie Kroes,eurocommissaris:

“ Je moet rood kunnen geven”

Fact.

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 19111535 HENK FACT3_2011_5.indd 1 21-10-11 14:0021-10-11 14:00

Deloitte

2

Golf

Christel Boeljon tijdens de tweede slag op hole 18, de beste

slag uit de geschiedenis van het Nederlandse golf.

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 29111535 HENK FACT3_2011_5.indd 2 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

3

Deloitte-golfambassadrice Christel Boeljon speelde de

hoofdrol tijdens de Solheim Cup 2011, afgelopen

september op de baan van het Ierse KilleenCastle. Zij

maakte een cruciaal winstpunt, dat niet alleen leidde tot

de overwinning van het Europese team, maar ook een

historisch moment was in de geschiedenis van het

Nederlandse golf: de beste slag ooit!

Christel Boeljonslaat historische slag

Solheim Cup terug in Europese handen

De Solheim Cup is de meest prestigieuze beker in het

damesgolf wereldwijd: het equivalent van de Ryder Cup

voor heren. De Europese dames heroverden de cup, na

zeven jaar, met nipt voldoende punten (15 tegen 13) op

de Verenigde Staten. Boeljon was de eerste Nederlandse

speelster die ooit aan de Solheim Cup mocht deelnemen.

Meer info: www.solheimcup.com

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 39111535 HENK FACT3_2011_5.indd 3 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

Interview

Danielle Zandee,

hoogleraar op Nyenrode:

“Duurzaamheid gaat over

het creëren van een andere

samenleving.”

p.32

Fact is het relatiemagazine van Deloitte en wordt via controlled circulation verspreid. Fact verschijnt viermaal per jaar in een oplage van 15.000 exemplaren.

Redactieadres: Deloitte, t.a.v. Walter Wijnhoven, Postbus 2031, 3000 CA Rotterdam, [email protected]

Concept en realisatie: MediaPartners LoyaliteitsCommunicatie

Druk en lithografi e: HENK Grafi media Center

4

Inhoud

CFO interview

Bert Bruggink, CFO

Rabobank: “Veel regels zijn

doekje voor het bloeden.”

Diversey implementeert

European Principal

Company-model

Businesscase over het

stroomlijnen van een

Europese organisatie.

p.26 p.30

p.8 Coverinterview

Herman Wijffels,

hoogleraar Duurzaamheid:

“We moeten onze relatie met

de natuur herstellen.”

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 4 21-10-11 14:01

5

Top 10 duurzaamste

landen

Hoe staan de meest

duurzame landen ter

wereld er economisch voor?

Dutch & duurzaam

Zeven duurzame projecten van

Nederlandse bodem.

Sjoerd van Keulen

Sjoerd van Keulen, directeur

Holland Financial Centre,

over initiatieven om de

concurrentiepositie van de

Nederlandse fi nanciële sector

te verbeteren.

Duisenberg school of

fi nance

Kruisbestuiving tussen theorie

en praktijk moet leiden tot

‘New thinking in fi nance’.

Nederland komt weer

aan de bal

Neelie Kroes, eurocommissaris:

“ Je moet rood kunnen geven.”

Solheim Cup weer

in Europese handen

Deloitte golf-ambassadrice

Christel Boeljon slaat

beste slag in Nederlandse

geschiedenis.

p.14 p.19p.16

p.38 p.40p.36

Duurzame energie en bosbeheer, goede waterkwaliteit

IJsland

+

EPI-score: 93.5Bevolking: 315.000BNP per hoofd bevolking:

witserland

olking: 7,5 miljoenscore: 89.1

P per ofd bevolking:

1

$ 35.607

$ 36.702

Serieuze milieubelastingen en biodiversiteit

2Costa Rica

Bevolking: 4,4 miljoenEPI-score: 86.4

BNP per hoofd bevolking:

Bosbeheer, waterecosystemenbeschermde gebieden voor o.a. planten en vlinders

+

$ 9.636

Aan dit nummer werkten mee: Carla Bakkum, Jiri Büller, Marcel Bekedam, Fleur Betlem, Vivianne van Bezeij, Janet Deibert, Matt Gower, Arjan Gras, Paul Groothengel, Janneke Grootings,

Bianca van Hilst, Jan-Tiedo Huese, Schwandt Infographics, Friso Keuris, Daniëlle Levendig, Michiel Mastenbroek, Arie Meijer, Tjitske Nijdam, Vincent Peeters,

Tom Pilzecker, Frank de Smit, Mireille Spapens, Peter Steeman, Nina Verhaaren, Pamela Wilhelmus , Paul van Wijngaarden en Walter Wijnhoven

© 2011 MediaPartners/Deloitte. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en producent.

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 59111535 HENK FACT3_2011_5.indd 5 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

Vier keer per jaar organiseren Mireille Kemperman (manager Audit, Deloitte) en Ellen

den Mulder (manager Consulting in the Mid Market, Deloitte) samen met ABN AMRO

een masterclass voor vrouwelijke dga’s, bestuurders en senior managers. Elke keer op

een bijzondere locatie en met een prikkelend thema. Tijdens de eerste masterclass

sprak Dick Berlijn van Deloitte over leiderschapsstijlen en Caroline Princen van ABN

AMRO over de stappen naar haar huidige positie als lid van de raad van bestuur.

Andere thema’s waren neuromarketing en social media.

Meer informatie en aanmelden: LinkedIn Group ‘Ladies Only Network’, Mireille

Kemperman, [email protected], en Ellen den Mulder, [email protected].

Boven op het nieuws

6

Sociale ambitie heeft de toekomst

Digitalisering en internet hebben het businessmodel veranderd. Klanten eisen beschik-

baarheid van producten en diensten op elk gewenst moment. Dat vergt een transformatie

van organisatie, processen en systemen. Met geïntegreerde, datagedreven strategieën

helpt Deloitte Online Business Innovation u een sterke onlinepositie te realiseren. Of het

nu gaat om online business modelling, data-analyse, optimalisering van e-commerce-

opbrengsten of online data governance.

Download de brochure via www.onlineinnovation.nl.

Meer informatie: Gideon Mogendorff, [email protected].

Deloitte Online Business Innovation

”In de toekomst komen er steeds meer ‘sociale ondernemingen’,

voorspelde Willemijn Verloop, directeur van War Child, tijdens

het derde Deloitte Executive Breakfast – ladies only op 6

oktober. “De veranderende wereld vraagt om nieuwe systemen

en ondernemende pioniers met een grote sociale ambitie.

Koester daarom ‘unreasonable’ mensen die tegen de stroom in

gaan.” Lees meer op www.deloitte.nl/executive.

Ladies Only-netwerk – Join ‘m!

nieuw

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 69111535 HENK FACT3_2011_5.indd 6 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

7

De Brit Simon Dyson heeft de 92ste KLM Open

gewonnen. Op de laatste dag van het toernooi, op

zondag 11 september, klom hij van een gedeelde

vierde plaats naar de nummer 1-positie. De 33-jarige

Dyson is na Seve Ballesteros en Bernhard Langer de

derde speler die het KLM Open drie keer heeft

gewonnen. Beste Nederlander was Joost Luiten van

Golf Team Holland, dat wordt gesponsord door

Deloitte. Hij werd gedeeld zesde.

Ruim 40.000 mensen bezochten Nederlands grootste

internationale golftoernooi op de Hilversumsche

Golf Club. Deloitte, medesponsor, organiseerde

rondom het KLM Open twaalf verschillende client

events voor vele honderden gasten, onder andere op

het gebied van Financial Risk Management, Financial

Advisory Services, Manufacturing, Real Estate en

Public Sector.

Meer info: www.deloitte-golf.nl.

Consumenten geven dit jaar maar liefst 20 procent

meer geld uit aan duurzame producten in super-

markten, vergeleken met vorig jaar. Dit percentage

zou zelfs hoger zijn, als de consument beter bekend

is met duurzame producten. Een betere zichtbaar-

heid van de producten in het schap zal het succes

verder vergroten.

Dit blijkt uit het Consumentenonderzoek 2011,

onderdeel van

de ‘Bedrijfsvergelijking 2011

Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel’, door

Deloitte Branchegroep Retail.

Download het rapport via www.deloitte.nl >

branches > consumentenmarkt.

Meer informatie: Anneke Sipkens, asipkens@

deloitte.nl en Paul Op Heij, [email protected].

Deloitte publiceert regelmatig over actuele

onderwerpen. Kijk voor actuele uitgaven

op onderstaande links.

Dutch Oil & Gas Conference 2011

Lees het magazine als follow-up van de

conferentie, met interviews met keynote

speakers

www.deloitte.nl > Branches > Energie &

Resources

Dutch CFO Survey

Driemaandelijkse survey onder CFO’s

www.deloitte.nl/cfo

Verslagen 2010/2011

• Annual Report

• Sustainability Report

• Transparency Report

• Annual Review

• Fair Chance Foundation Review

www.deloitteannualreport.nl

CFO-interviewbundel 2011

‘Reagerend op een nieuwe realiteit’:

interviews met Nederlandse top-CFO’s.

www.deloitte.nl/cfo

CHRO Survey

The challenge of leadership

www.deloitte.nl > focus op > CHRO

programma

Visie op schadeverzekeringen

Meer weten over deze studie van Deloitte in

samenwerking met Aquila? Neem contact op

met Leon Veenhuijzen, 088 288 31 41, of mail

naar [email protected]

Deloitte Academy verzorgt cursussen en

masterclasses over fi nanciële en fi scale

onderwerpen.

Workshop Duurzaamheidsrapportage

volgens GRI-richtlijnen

15 november 2011 – Rotterdam

77

Duurzaam scoort in

supermarktl van

Academy

Publicaties

Meer informatie en het actuele

cursusaanbod: www.deloitte.nl/academy.

Simon Dyson wint KLM Open 2011

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 79111535 HENK FACT3_2011_5.indd 7 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

Coverinterview

8

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 89111535 HENK FACT3_2011_5.indd 8 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

99

Herman Wijffels

“ Vernieuwing begint bij kunstenaars”

Volstrekt kansloos, vindt Herman Wijffels het, om de economische en ecologische crisis te bezweren met oude systemen. En dat is wat veel politici doen. De hoogleraar Duurzaamheid in Utrecht ziet vernieuwing bij ondernemers en zijn studenten.

Wat is de essentie om te komen tot een

duurzame economie?

“Het streven naar een duurzame economie komt

voort uit de ambitie om te komen tot een volgende

fase van maatschappelijke ontwikkeling. Een fase

waarin de kwaliteit van zowel relaties tussen mensen

onderling, als tussen de mens en de natuur op een

hoger niveau komt te liggen. De wereld met z’n zeven

miljard mensen, in 2050 maar liefst negen miljard, zie

ik als één onderling samenhangend systeem. De

enige manier waarop wij tot een duurzamer wereld

kunnen komen, en dat is de essentie, is door ons te

Tekst: Paul Groothengel

Fotografie: Jiri Büller

>>

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 99111535 HENK FACT3_2011_5.indd 9 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

10

Coverinterview

realiseren wat de effecten van ons consumptiegedrag

zijn voor andere mensen. Dan heb ik het niet alleen

over de generatie na ons, maar ook over de mensen die

nu al last hebben van de stijgende waterspiegel – denk

aan een aantal eilanden in de Stille Zuidzee – of van de

toenemende droogte in Afrika.”

Hoe kan je dat het beste organiseren?

“We hebben productieprocessen tot nu toe hoofdzake-

lijk lineair georganiseerd, van zand tot klant. De

schakels in de keten zijn losse delen. Je verkoopt een

product aan een klant en dat is het dan. Daardoor voelt

niemand zich verantwoordelijk voor het product en de

daartoe verbruikte grondstoffen. Die lineaire processen

moeten in mijn ogen transformeren naar circulaire

processen waarbij je zo veel mogelijk van de benodigde

grondstoffen niet opsoupeert uit eindige bronnen, maar

hergebruikt. Dit is een belangrijk onderdeel van

verduurzaming. De transitie van lineair naar circulair

produceren komt nu langzaamaan op gang.”

Kunt u daar een voorbeeld van geven?

“Een voorloper op dit gebied is tapijtfabrikant Desso.

Die is overgestapt naar recyclebaar tapijt. Om dat te

kunnen maken, moet je specifieke eisen stellen aan de

(grond)stoffen die in het product worden gebruikt.

Daardoor is dus de verbinding tussen Desso en zijn

toeleveranciers veel intensiever geworden. En aan

klantzijde is de relatie ook veel ‘duurzamer’ geworden,

want de klant levert zijn oude tapijt in voor een nieuw,

waarna Desso het oude tapijt hergebruikt. Dat is

goedkoper dan nieuwe grondstoffen inkopen, en per

saldo beter voor het milieu. Het bedrijf is geen fabrikant

of verkoper meer, maar dienstverlener op het gebied

van vloerbedekking. Hetzelfde circulaire principe zie je

bij Ahrend. Vroeger een producent van kantoorartike-

len, nu een leverancier van kantooromgevingen die zijn

producten en materialen in toenemende mate inneemt

voor hergebruik. Die verdienstelijking van de economie

is de toekomst.”

Het initiatief om tot een duurzamer economie te

komen ligt volgens u bij ondernemers.

“Inderdaad, vernieuwing op dat punt moet je niet

verwachten van de overheid of de politiek. Als je naar

de loop van de geschiedenis kijkt, zie je dat nieuwe

inzichten periodiek ontstaan. In golven als het ware. De

échte vernieuwing begint meestal bij kunstenaars, die

zijn in staat om een toekomst te zien die er nog niet is.

Waarna anderen dat concretiseren in concepten en

weer anderen, ondernemers, er concrete producten en

diensten van maken. Overigens hebben we die nieuwe

inzichten nu hard nodig. Sinds de jaren tachtig van de

vorige eeuw zit de wereld in een situatie van overshoot,

waarbij we meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken

dan de aarde op duurzame wijze kan leveren. Volgens

het Wereld Natuur Fonds gaat het inmiddels om 50 pro-

cent op jaarbasis. We tasten die hulpbronnen dus in

hoog tempo aan. Dat zie je nu al bij vissoorten als

tonijn, die al bijna zijn uitgestorven doordat we de

reproductieve voorraad vrijwel geheel hebben wegge-

vangen. Als we op deze lineaire manier doorgaan lopen

we, in ieder geval in ecologisch opzicht, helemaal vast.”

Ligt deze onbezonnen gulzigheid ook aan de basis

van de huidige crisis?

“Natuurlijk. De westerse mens heeft er een gewoonte

van gemaakt om de toekomst te verdisconteren in het

heden. En dat geldt al helemaal voor de financiële

sector. De wereldwijde schuld is nu hoger dan we ooit

kunnen aflossen. We zitten nu in een crisis, en dat ons

>>

“ Mijn vrouw en ik doen niet mee aan de wegwerpeconomie”

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 109111535 HENK FACT3_2011_5.indd 10 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

11

huidige financiële systeem uiteindelijk gaat vastlopen, is

een kwestie van tijd. In ecologische zin kunnen er ook

beslissende kantelpunten optreden: de verzuring van de

wereldzeeën stijgt dermate dat cruciale processen niet

meer werken, de klimaatverandering versnelt drama-

tisch, alles is mogelijk. Het enige voordeel van dergelijke

kantelpunten is dat de mensheid dan harder op zoek

gaat naar duurzame oplossingen, want er is geen

andere weg.”

Is er in Nederland voldoende bewustzijn omtrent

de noodzaak tot verduurzaming?

“In beperkte mate. Het is een dichotome situatie.

Enerzijds hebben we in Nederland een grote groep

mensen die met hun rug naar de problemen staan. Zij,

onze politici voorop, zijn druk bezig de crisis te bezwe-

ren. Dat is volstrekt kansloos als je in de oude schema’s

blijft denken. Deze groep verlangt terug naar de

verzorgingsstaat van vroeger, en wil zo min mogelijk

met de buitenwereld te maken hebben. Deze naar

binnen gekeerde reactie is gebaseerd op angst. Het

gaat om mensen die in deze tijden van grote verande-

ringen hardnekkig willen verdedigen wat ze kennen.

De andere groep bestaat uit mensen die zich goed

realiseren dat we vastlopen en dat het dus anders moet.

Zij maken nieuwe keuzes, ook in hun persoonlijk leven.

Ze veranderen hun voedingspatroon, zetten zonnepa-

nelen op hun dak, stappen over op een Toyota Prius,

et cetera. Ze leggen kortom een verbinding met de

grote problemen van nu. Deze groep groeit, en er zitten

ook veel ondernemers tussen. Gelukkig ontstaan er

steeds meer initiatieven. Op kleine schaal slaan burgers

samen de hand aan de ploeg, zetten bijvoorbeeld

duurzame energiecorporaties op. En op grote schaal

zetten multinationals flinke stappen waar het gaat om

duurzaam gedrag. Unilever gaat binnen tien jaar de

ecologische voetafdruk van elk product halveren! Dat

heeft geweldige effecten, niet alleen binnen Unilever,

maar ook voor de toeleveranciers van Unilever: zij

moeten mee in die verduurzaming, anders lopen ze de

kans deze grote afnemer te verliezen. Concerns als

DSM en AkzoNobel zijn ook ver met verduurzaming,

ze willen deel zijn van de oplossing, niet van het

probleem.”

Financiële instellingen kunnen daar nog het

nodige van leren.

“Zeker, als geheel loopt deze sector achter waar het

gaat om verduurzaming van activiteiten en van gedrag.

Er zijn uitzonderingen die de regel bevestigen – denk

aan Triodos Bank en ASN Bank – maar het grote

peloton heeft de slag naar werkelijk duurzame projec-

ten nog lang niet gemaakt. Als je een duurzaam huis of

kantoorpand wilt bouwen, compleet met warmtewis-

selaars en zonnepanelen, dan ben je duurder uit. Dan

daalt de kans dat de bank dat wil financieren. Maar de

bank vergeet daarbij dat een duurzaam gebouw

waarschijnlijk veel langer meegaat. De bankier moet

dan een andere risicoafweging maken, een andere

discontovoet voor de toekomst hanteren. In concreto:

langer financieren. Maar ja, dan komen al snel de

aarzelingen.” >>

Herman Wijffels

Herman Wijffels (69) studeerde

economie in Tilburg. Hij was onder

andere voorzitter van de hoofddirectie

van Rabobank Nederland, voorzitter van

de Sociaal-Economische Raad (SER) en

Nederlands bewindvoerder bij de

Wereldbank in Washington. Daarnaast

legde hij als informateur de basis voor

het kabinet-Balkenende IV. Momenteel is

hij covoorzitter van Worldconnectors en

hoogleraar Duurzaamheid en maat-

schappelijke verandering aan de

Universiteit Utrecht.

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 119111535 HENK FACT3_2011_5.indd 11 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

12

Coverinterview

Als een bank wil verduurzamen, waar dan te

beginnen?

“Ik zou zeggen, kijk eerst naar je eigenlijke functie. Dat

is het dienen van de reële economie. Zorg dat mensen

kunnen ondernemen, een huis kunnen kopen, en

kunnen sparen. En doe geen al te risicovolle zaken.

Daarnaast: financier alleen investeringen die de

ecologische voetafdruk verlagen. Dan stimuleer je de

overgang van lineair naar circulair denken op een heel

praktische, effectieve manier.”

In 2009 volgde u Ruud Lubbers op als covoorzitter

van Worldconnectors. Wat doet deze denktank?

“Het is een gemêleerde club van mensen die zich hard

maken voor verduurzaming en die een bijdrage willen

leveren aan opinie- en beleidsvorming op het gebied

van internationale betrekkingen. Daarbij kijken we naar

de proactieve rol die Nederland kan spelen in de

verbinding met de rest van de wereld. We organiseren

bijeenkomsten, stellen rapporten op waarin we

aanbevelingen doen, bijvoorbeeld over de aanpak van

de voedselproblematiek. Of er naar ons geluisterd

wordt? Gelukkig wel. We vinden, onder andere in

politiek Den Haag, een luisterend oor voor onze

adviezen; onze ideeën worden constructief opgepakt.”

Wat houdt uw studenten, die bij u komen voor

het vak 'duurzaamheid en maatschappelijke

verandering', bezig?

“Het is opmerkelijk hoe uitgesproken zij zijn in hun

opinie. Ze stellen: het moet anders en het moet beter

met de wereld, en wíj gaan dat doen. Ik kom gelukkig

enorm veel gemotiveerde, geëngageerde jonge mensen

tegen. Jonge ondernemers komen regelmatig bij me

om te klankborden over hun ideeën. Fascinerend. Laatst

kwam hier nog een duo langs dat praktische duurzaam-

heidsoplossingen zoekt vanuit de biomimicry, een

relatief nieuwe wetenschap die zich inzet om de

principes uit de natuur te vertalen naar de manier

waarop wij leven. De natuur functioneert immers

zonder afval en vervuiling, het is een systeem dat in de

afgelopen miljoenen en miljoenen jaren steeds intel-

ligenter is geworden.”

Hoe geeft u uw streven naar een duurzame

wereld vorm in uw eigen leven?

“Mijn vrouw en ik proberen daar heel bewust mee

om te gaan. Zo zijn we beiden al ruim twintig jaar

vegetariër. Dat was geen enkel probleem, want ik

merkte al snel dat ik me veel fitter voelde als ik geen

vlees at. Verder doen we de ‘normale dingen’: ons huis

is goed geïsoleerd, we pakken waar mogelijk de trein,

kopen duurzame kleding en compenseren, als we

vliegen, de CO2-uitstoot. En we doen ons uiterste best

niet mee te doen aan de wegwerpeconomie. Als

iedereen dat zou doen, zou dat een geweldige stap

voorwaarts betekenen.” •

Over Worldconnectors

Worldconnectors is een groep van betrokken en deels

prominente Nederlanders uit alle sectoren van de samenleving

die zich inzet voor een duurzame, rechtvaardige en vreedzame

wereld. Ze verbinden werelden, ideeën en plannen om

Nederlanders te stimuleren ‘meer over de dijken te kijken’. De

groep komt samen in de Round Table for People and the Planet.

In maart 2011 traden zij naar buiten met vergaande aanbevelin-

gen voor duurzame hervorming van de bancaire sector.

Worldconnectors is een project van de Nationale Commissie

voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling.

>>

“ Ik voel me veel fitter als vegetariër”

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 129111535 HENK FACT3_2011_5.indd 12 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

Duurzame groei door innovatieDe rode draad in deze Fact en Deloitte’s

jaarverslag: Innovating for Sustainable Growth.

Deze titel noemt in een adem drie onlosmakelijk

verbonden onderwerpen: innovatie, duurzaam-

heid en groei. Alle drie leidend in hoe wij

klanten bedienen en hoe we met elkaar de

toekomst vormgeven.

Duurzaamheid is een mooi woord dat helaas te

pas en te onpas wordt gebruikt. Ook de term

innovatie is binnen bedrijven en organisaties niet

meer weg te denken. Maar niet iedereen weet

concreet invulling te geven aan deze begrippen.

En wat schiet je ermee op als je een klant een

innovatieve oplossing adviseert die geld

bespaart, maar die zorgt voor een grotere

ecologische voetafdruk?

Innoveren op een duurzame manier die resul-

teert in groei, dat is de crux. Daarom hebben we

een reeks duurzame en innovatieve proposities

ontwikkeld, die onze klanten direct helpen bij

het realiseren van blijvende groei. U vindt deze

proposities in ons duurzaamheidsverslag en

Annual Review.

Een voorbeeld is het Building Retrofit-concept,

waarmee u direct grip krijgt op het energiebe-

heer van uw vastgoed. De gemeente Rotterdam

maakt hier gebruik van bij het beheer van negen

zwembaden. Dit levert een miljoenenbesparing

op én een verlaging van de CO2-uitstoot van

bijna tweeduizend ton per jaar. Dat is duurzaam,

innovatief en vooral concreet.

Bedrijven die hun kernactiviteiten verbinden met

duurzame doelstellingen, dragen niet alleen

positief bij aan mens en milieu. Zij presteren ook

financieel beter, zo blijkt uit recent onderzoek.

Veel van deze bedrijven adviseren wij.

Wilt u weten hoe uw business duurzaam kan

groeien door innovatie? Bekijk dan eens ons

Annual Report, Sustainability Report,

Transparency Report en onze Annual Review.

Of neem contact met ons op.

Cees de Boer is CFO/COO en deputy

CEO van Deloitte Nederland

1313

Column

“ Met innovatief energiebeheer is veel geld te verdienen”

Verslagen 2010/2011

• Annual Report

• Sustainability Report

• Transparency Report

• Annual Review

• Fair Chance Foundation Review

Meer info: www.deloitteannualreport.nl

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 139111535 HENK FACT3_2011_5.indd 13 24-10-11 15:0624-10-11 15:06

Duurzame energie en bosbeheer, goede waterkwaliteit

IJsland

+

EPI-score: 93.5Bevolking: 315.000BNP per hoofd bevolking:

Zwitserland

Bevolking: 7,5 miljoenEPI-score: 89.1

BNP per hoofd bevolking:

1

$ 35.607

$ 36.702

Serieuze milieubelastingen en biodiversiteit

+

2Costa Rica

Bevolking: 4,4 miljoenEPI-score: 86.4

BNP per hoofd bevolking:

Bosbeheer, waterecosystemen, beschermde gebieden voor o.a. planten en vlinders

+

Zweden

Bevolking: 9,1 miljoenEPI-score: 86

BNP per hoofd bevolking:

Bosbeheer en water-management

+

Frankrijk

Bevolking: 61,7 miljoenEPI-score: 78.2

BNP per hoofd bevolking:

Krachtige wetgeving die luchtkwaliteit bevordert en duidelijk visserijbeheer

+

Oostenrijk

Bevolking: 8,3 miljoenEPI-score: 78.1

BNP per hoofd bevolking:

Biodiversiteit, bosbeheer, waterkwaliteit rivieren en meren

+

Cuba

Bevolking: 11,2 miljoenEPI-score: 78.1

BNP per hoofd bevolking:

Brandstofefficiënt openbaar vervoer, ontwikkeling van inheemse medicinale planten

+

Noorwegen

Bevolking: 4,7 miljoenEPI-score: 81.1

BNP per hoofd bevolking:

Bosbeheer, landbouw en geringe invloed milieu-vervuiling op gezondheid

+

Mauritius

Bevolking: 1EPI-score: 8

BNP per hoofd bevolking:

Biodiversiteit, ge riuitstoot schadelij kevisserijbeheer

+

$ 33.432

$ 31.131 $ 34.520 $ 8.500

$ 48.113

$ 9.636

3

4 5

7 8 9

14

Infographic

Top tien duurzaamste Zijn de sterkste economieën ook de meest duurzame? Lang niet altijd, blijkt uit een vergelijking van de Environmental Performance Index 2010 (EPI)* en de omvang van het Bruto Nationaal Product (BNP).

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 149111535 HENK FACT3_2011_5.indd 14 24-10-11 15:0624-10-11 15:06

Andere landen

Colombia

Bevolking: 43,9 miljoenEPI-score: 76.8

BNP per hoofd bevolking:

Enorme biodiversiteit, sterk verbeterd bosbeheer en ontwikkeling van inheemse medicinale planten

+

s

1,26 miljoen80.6

: ge ringe lij ke stoffen en

$ 7.635

$ 10.254

6

10

VS

Bevolking: 301 miljoenEPI-score: 63.5

BNP per hoofd bevolking:

Bosbeheer+

Luchtvervuiling-

$ 42.672

61

China

Bevolking: 1,3 miljardEPI-score: 49

BNP per hoofd bevolking:

Bosbeheer+

Luchtvervuiling-

$ 4.524

121

Brazilië

Bevolking: 190 miljoenEPI-score: 63.4

BNP per hoofd bevolking:

Landbouw (zoals beperking pesticiden)+

CO2-uitstoot-

62

$ 8.745

India

Bevolking: 1,1 miljardEPI-score: 48.3

BNP per hoofd bevolking:

Bosbeheer+

Luchtvervuiling-

123

$ 2.416

Nederland

Bevolking: 16,3 miljoenEPI-score: 66.4

BNP per hoofd bevolking:

Bosbeheer, milieu-invloed op gezondheid+

Voldoen aan doelstellingen klimaatverandering

-

47

$ 35.789

15

landen

* De Environmental Performance Index (EPI) rangschikt 163 landen op duurzaamheid. De index hanteert 25 criteria, zoals luchtkwaliteit, watermanagement, biodiversiteit, de omgang met natuurlijke bronnen en klimaatverandering en landbouwbeleid. De EPI wordt door de Amerikaanse Columbia & Yale universiteiten samengesteld op basis van gegevens van onder meer de Worldbank, het UN Development Programme, de UN Food and Agriculture Organization (FAO) en de UN Framework Convention on Climate Change.

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 159111535 HENK FACT3_2011_5.indd 15 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

1616

Fast Trackvoor NederlandSjoerd van Keulen is een begrip in de financiële dienstverlening in Nederland. Hij was voorzitter van de raad van bestuur van Fortis Bank Nederland en CEO van de raad van bestuur van SNS REAAL. Sinds 2009 geeft hij leiding aan het Holland Financial Centre (HFC).

Fast Track in actie

Het publiek-private samenwerkingsverband HFC lanceert

initiatieven die de concurrentiepositie van de Nederlandse

financiële sector verbeteren. “Alles draait hierbij om

nieuwe initiatieven en innovatie. Het ontbrak ons echter

aan een model en aan de middelen, totdat wij gebruik

gingen maken van het Fast Track-programma van

Deloitte”, vertelt Van Keulen. “Ik was gelijk enthousiast,

want ik wist dat het zou werken als wij maar de juiste

mensen rond de tafel zouden kunnen krijgen. Veel

professionals in onze sector hebben goede ideeën, maar

krijgen eenvoudigweg nooit de kans deze te uiten of te

ontwikkelen. Deloitte bood het model én de vaardigheden

en de ervaring om het toe te passen. Wij zijn begonnen

met 500 ideeën, waarvan er al snel 250 werden geselec-

teerd. Die hebben we teruggebracht tot een top 3 waar

wij meteen mee aan de slag zijn gegaan. Zonder de Fast

Track was dit absoluut onmogelijk geweest.”

Resultaatgedreven

“Een van de spannendste innovaties was ‘six weeks to an

IPO’, een nieuwe manier om bedrijven te helpen bij een

beursnotering, met een minimum aan rompslomp. Bij een

beursgang zijn meerdere publieke en private instellingen

betrokken, dus wij moesten een format ontwikkelen waar

diverse partijen tegelijkertijd aan konden werken. Wij

kregen het voor elkaar juristen, bankiers, regelgevers en

risicomanagers tegelijkertijd aan hetzelfde voorstel te laten

werken. Tegen het einde van de week waren we al bij

versie 36, omdat iedereen in realtime bijdragen leverde en

er elk uur meer ideeën en verzoeken binnenkwamen.”

Veranderende waarneming

“Het programma heeft ervoor gezorgd dat er anders

tegen het HFC wordt aangekeken en heeft ons beter in

staat gesteld andere organisaties te adviseren. HFC houdt

zich niet alleen bezig met innovatie met een grote ‘I’”, stelt

Van Keulen. “Veel ideeën zijn gewoon het resultaat van

organisaties die beter naar hun stakeholders zijn gaan

luisteren.”

Getting it right

“Innovatie is hard werken en kan moeilijk door te voeren

zijn in grote organisaties met vaste gedragspatronen. Het

vereist professionele organisatie, sturing, motivatie en

rapportage. Met de Fast Track werden de juiste mensen

op het juiste niveau ingeschakeld, en werd gezorgd voor

een zeer professionele aanpak”, aldus Van Keulen.

Tekst: Matt Gower

Fotografie: Marcel

Bekedam

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 169111535 HENK FACT3_2011_5.indd 16 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

17

Met Fast Track binnen zes maanden meer omzet dankzij innovatie

[1] Gezamenlijke aanscherping van bestaande diensten of

producten

[2] Deloitte Innovation-experts begeleiden medewerkers

gedurende drie maanden bij het bedenken en toepassen

van deze aanpassingen

[3] Driedaagse pressure cooker, waarin bestaande producten

of diensten worden aangescherpt door vanuit de markt en

verschillende – door Deloitte Innovation ontwikkelde –

modellen te kijken naar het businessmodel, de kanalen en

de pricing

[4] Resultaat: meer omzet uit bestaande producten/diensten

in korte tijd

Beursnotering in zes weken

Holland Financial Centre (HFC) heeft via het Fast Track-

programma van Deloitte Consulting en Deloitte Innovation een

aantal diensten ontwikkeld. Een daarvan, IPO Roadmap, is klaar

voor de markt. Hierbij werken Euronext, de investeringsbanken,

(juridische) dienstverleners en toezichthouders samen, door met

elkaar een snelle en overzichtelijke procedure af te spreken. Zo

wordt de Amsterdamse beurs ook aantrekkelijker voor buiten-

landse (met name Aziatische) organisaties die op zoek zijn naar

een Europese beursnotering. Waar het proces eerst zo’n vier tot

zes maanden duurde kan het nu in zes weken.

Voor meer informatie over het Fast Track-programma:

www.deloitte.nl > diensten > innovatie > innovatieaanpak.

Nu is het moment

“Nederland en de rest van West-Europa kampen met

enorme uitdagingen. Onze markten zijn zo volgroeid en

onze loonkosten zo hoog dat wij alleen door innovatie

wereldwijd kunnen concurreren. Dit is veruit ons belang-

rijkste wapen en zal ons het meest waardevolle deel van

de markt opleveren. Tijdens ons Fast Track-programma bij

het HFC hadden wij groepen van wel vijftig deelnemers,

waaronder veel concurrenten van elkaar, die met elkaar

samenwerkten voor een hoger doel. Dit zijn interessante

lessen die in het hele land kunnen worden toegepast en

niet alleen binnen deze sector.” •

Holland Financial Centre

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 179111535 HENK FACT3_2011_5.indd 17 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

De duurzaamheid van cloud computingHet principe van cloud computing is eenvou-

dig uit te leggen, en daarmee mooi. Waar je

ook bent, je kunt altijd bij je programma’s of

gegevens omdat je ze ooit aan de cloud

toevertrouwde. Je harde schijf staat niet

vastgeklonken aan je computer, nee, je harde

schijf staat ergens, en niemand weet waar

ergens ligt. Het enige wat je weet is dat je

erbij kunt, dankzij die mooie, verglaasde

wereld. Dat is wel een voorwaarde, dat je

overal verbinding hebt met het netwerk. We

praten over Digitopia. De hele wereld is

bevezeld en daar waar het glas zijn einddoel

niet kan bereiken, neemt de satelliet het over.

Tegen betaalbare prijzen. Offline kan geen

excuus meer zijn.

Hoe zit het nu, is cloud computing duurzaam

of niet? Vraag het drie mensen en je krijgt

drie verschillende antwoorden.

Het model van cloud computing is niet nieuw.

Met een beetje fantasie kun je zeggen dat

een uitzendbureau ook gebaseerd is op een

cloud-model. Je hebt een uitzendkracht

nodig, en het boeit niet waar de kracht op

dat moment is, als hij/zij maar heel snel

beschikbaar is. Cloud sourcing zou je het

kunnen noemen. Elektriciteit? Is ook een

cloud-geval. We weten niet waar het vandaan

komt, was het een kolenmijn of een stuw-

meer? Het maakt niet uit, als het er maar is als

we het vragen. Cloud electricity.

De vraag is nu of het gebruik van de cloud

duurzaam is. De hele wereld hangt vol met

apparaten en die moeten allemaal gevoed

worden. Dat kost energie. Daar stelt de cloud

een hoop tegenover. Op zakenreis hoeven we

niets meer dan een licht iPad-je mee te

nemen, het scheelt kilo’s in verplaatskosten.

Sterker nog, we gáán niet meer op zakenreis.

Videoconferencing is net zo makkelijk als

mailen, bellen met beeld is drempelloos.

Nooit meer een accountant met een loodgie-

terstas. Iedere verplaatsing van massa kost

energie, en dankzij de cloud zullen aanzienlijk

minder atomen verplaatst worden, en meer

bits. Eén ding is zeker: een bit weegt minder

dan een atoom. Digitopia is een droomomge-

ving die werkelijkheid kan worden. De vraag

is of de mens er klaar voor is, in hoeverre we

het gaan gebruiken. Of we erop vertrouwen,

in beschikbaarheid en in veiligheid. Of we

ervan afhankelijk willen zijn, net zoals we nu

al volledig afhankelijk zijn van elektriciteit of

het netwerk. Maar dat vergeten we soms.

“ Offline is straks geen excuus meer”

Joost Steins Bisschop is senior

consultant en partner bij

internetadviesbureau Jungle Minds.

Tevens is hij vaste columnist van Het

Financieele Dagblad en auteur van de

boeken ‘Chatten met je dochter’, ‘Wie

weet of het waar is’ en ‘De Internet

Score Card 2.0’.

Column

18

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 189111535 HENK FACT3_2011_5.indd 18 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

Duurzame Nederlandse projecten

19

>>

Dutch & duurzaamNederlanders hebben de naam te pionieren. Als handelsland hebben we wereldwijd onze sporen achtergelaten. Maar ook met maatschappelijk verantwoorde projecten zijn Nederlanders over de hele wereld te vinden. Zeven initiatieven in beeld.

Africa Unsigned Niet de platenmaatschappij bepaalt welke band de studio ingaat, maar de fan. Na het succes van

Sellaband is initiatiefnemer Pim Betist gestart met Africa Unsigned, een online platform voor nog onbekende Afrikaan-

se artiesten en bands. Muziekliefhebbers (‘supporters’) kunnen rechtstreeks een artiest waar ze in geloven, ondersteu-

nen met minimaal $1. Zodra er voldoende is ingezameld, kan de muzikant de studio in en is er budget voor promotie.

Zo helpt Africa Unsigned Afrikaanse artiesten om geld te verdienen met hun eigen muziek. De liefhebbers spelen een

belangrijke rol bij de doorbraak van de artiest van hun keuze. www.africaunsigned.com

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 199111535 HENK FACT3_2011_5.indd 19 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

20

Duurzame Nederlandse projecten

The New Motion Het Nederlandse

The New Motion doet er alles aan

om elektrisch rijden mogelijk te

maken. Niet als theoretisch model,

maar in de praktijk. Voor iedereen

die de overstap (deels) wil maken,

regelt The New Motion de elektri-

sche auto, de financiering, subsi-

dies, oplaadpunten, onderhoud en

zelfs vervangend vervoer als dat

nodig is. www.thenewmotion.com

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 209111535 HENK FACT3_2011_5.indd 20 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

21

FairPhone Na eerlijke koffie en chocola komen er ook eerlijke telefoons als het aan FairPhone ligt. Een mobiele telefoon waarvan alle

onderdelen worden geproduceerd én gebruikt zonder mens of milieu schade toe te brengen. Van batterijen tot simkaarten en hoesjes:

het is allemaal ‘fair’. FairPhone doet onderzoek naar schone en duurzame winning van grondstoffen voor mobiele telefoons en

oplaadbatterijen en brengt ideeën en ontwerpen bij elkaar voor ’s werelds eerste eerlijke telefoon, die ook nog eens betaalbaar, mooi

en innovatief is. FairPhone is een initiatief van onder meer stichting Waag Society, die creatieve technologie ontwikkelt voor maatschap-

pelijke innovatie. www.fairphone.com

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 219111535 HENK FACT3_2011_5.indd 21 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

22

BeeldverhaalBeeldverhaal

22

Studio JUX Het Amster-

damse modelabel JUX

timmert hard aan de weg

als duurzaam modehuis

met een opvallende

vrouwen- en mannencollec-

tie en accessoires. JUX

gebruikt uitsluitend

duurzame materialen voor

haar collectie, zoals

biologisch katoen, gerecy-

cled polyester, hennep en

bamboe. Het gaat JUX niet

alleen om de mooie

modecreaties, maar ook om

het creëren van goede

arbeidsomstandigheden in

Nepal, waar alle JUX-kleding

wordt gemaakt. Mode-

ontwerpster en oprichtster

van JUX Jitske Lundgren

woont in Nepal om de

processen te coördineren

en eerlijke arbeidsomstan-

digheden te garanderen.

www.studiojux.com

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 229111535 HENK FACT3_2011_5.indd 22 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

23

Duurzame Nederlandse projecten

Join the pipe Join the pipe is het eerste sociale netwerk voor kraanwater-

drinkers – een Amsterdams initiatief - met als droom de langste waterpijp-

leiding ter wereld te bouwen en zo iedereen, overal van schoon drinkwater

te voorzien. Door flessen, karaffen en tappunten in de vorm van stukjes

pijpleiding te verkopen zamelen zij geld in voor waterprojecten wereldwijd.

Er sterven nog steeds veel te veel mensen door gebrek aan schoon drink-

water terwijl er tegelijkertijd in westerse landen miljarden worden uitgegeven

aan flessenwater. www.jointhepipe.org

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 239111535 HENK FACT3_2011_5.indd 23 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

24

Duurzame Nederlandse projecten

Isyou Elke collectie van Isyou ontstaat in samenwerking met een ontwikke-

lingsland. De eerste sneakercollectie is gebaseerd op Burkina Faso. De

schoen is ontworpen door een Nederlandse designer en een kunstenaar uit

Burkina Faso, de fotoshoot is een samenwerking tussen Nederlandse

fotografen en een lokale fotograaf aldaar. Tien procent van de verkoopprijs

gaat naar deze talenten. De sneakers worden gemaakt met zoveel mogelijk

materialen uit het land. www.isyou.com

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 249111535 HENK FACT3_2011_5.indd 24 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

25

Favela painting Jeroen Koolhaas en Dre Urhahn (artiestennaam Haas&Hahn) zijn beroemd geworden door hun enorme muurschilde-

ringen in de favelas (sloppenwijken) van Rio de Janeiro en São Paolo. Met het Favela Painting Project creëren zij in samenwerking met

de lokale bevolking opvallende kunstwerken. Zo zetten Jeroen en Dre kunst in om te inspireren, gezamenlijk mooie dingen te creëren,

de strijd aan te gaan met vooroordelen en aandacht te vragen voor de leefomstandigheden van de arme mensen in de Braziliaanse

favelas. www.favelapainting.com

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 259111535 HENK FACT3_2011_5.indd 25 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

Interview

26

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 269111535 HENK FACT3_2011_5.indd 26 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

Bert Bruggink

“ Veel regels zijn doekje voor het bloeden”Bert Bruggink maakt zich steeds meer zorgen over de aanhoudende onzekerheid op de financiële markten. “In het zwartste scenario gaat Frankrijk ten onder.”

Interview met Bert Bruggink, CFO van de Rabobank

“Een flink deel van mijn tijd wordt momenteel in beslag

genomen door de gebeurtenissen op de financiële

markten”, valt Bruggink meteen maar met de deur in

huis. “Niet alleen de afgelopen weken of maanden,

maar eigenlijk al vanaf medio 2007. De consequenties

van de financiële crisis breiden zich nu als een olievlek

uit. Er komen krachten samen die leiden tot heel veel

onzekerheid. Bijvoorbeeld over de economische

ontwikkeling, over Europa als entiteit, de euro als munt,

en over het samenwerkingsverband dat in Europa

bestaat. Bovendien hebben tal van partijen hun twijfels

over de besluitvaardigheid van de Europese instituties

en Europese politici. Dat bepaalt op dit moment in hoge

mate het functioneren van financiële instellingen en

mijn agenda.”

Regelgeving

De hoeveelheid regelgeving doet weinig om dat

functioneren te versoepelen. “Drie jaar geleden hadden

we het vooral over IFRS of Basel II. Nu zitten we alweer

met Basel III. Maar wat er bovenop is gekomen! Het

depositogarantiesysteem, de bankbelasting, de

interventiewetgeving, de Dodd Frank Act, het houdt

niet op. De regelgeving is niet alleen heel uitgebreid,

maar ook vaak onduidelijk. Ik heb nog niemand

gevonden die mij precies kan vertellen wat Dodd Frank

is, of die precies weet hoe de bankbelasting wordt

berekend. Die stapeling van regels maakt het moeilijker

om een level playing field in stand te houden.”

Minder kwaliteit

Bruggink betwijfelt het bovendien of de diverse eisen

die overheden en toezichthouders aan de financiële

sector stellen zinvol zijn. “Het lijkt er meer op dat veel

regels zijn bedoeld als een doekje voor het bloeden,

niet ten behoeve van de banken, maar van de instituties

die de zaak uit de hand hebben laten lopen. Er is niet

nagedacht over de effectiviteit van de desbetreffende

wet- of regelgeving. Een ding is zeker: al die regel-

geving zal niet zorgen voor een betere kwaliteit van

het toezicht en van het functioneren van deze markten

en instellingen. Ik denk eerder dat het andersom is.

Uiteindelijk leidt het ertoe dat de kwaliteit van de

dienstverlening aan klanten minder zal worden.”

Historische tijden

Bruggink ziet voorlopig geen omslag in die ontwikke-

ling, maar we beleven wel boeiende tijden, vindt hij.

“Europa en Amerika zijn niet meer vanzelfsprekend de

machtigste economieën ter wereld. Die ontwikkeling is

al een tijdje aan de gang, maar is in een formidabele

stroomversnelling geraakt. Je moet dat accepteren en

27

Tekst: Arjan Gras

Fotografie:

Corbino >>

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 279111535 HENK FACT3_2011_5.indd 27 21-10-11 14:0121-10-11 14:01

28

proberen de risico’s voor jezelf zo veel mogelijk te

beperken. Het zijn historische tijden. In de 25 jaar die ik

bij deze bank rondloop heb ik iets dergelijks in elk geval

nog niet eerder meegemaakt. Het wordt steeds

moeilijker om zaken de juiste kant op te sturen. In een

sombere bui is het goed voorstelbaar hoe het mis zou

kunnen gaan. Er zijn zelfs mensen die zich afvragen wat

er gebeurt als Frankrijk ten onder gaat. Die gaan er

kennelijk al van uit dat Spanje en Italië voor de bijl gaan.

In het zwartste scenario zou dat inderdaad kunnen

gebeuren. Dan hebben we geen euro meer.” Over de

Rabobank maakt Bruggink zich minder ongerust.

Europese samenwerking

Bruggink pleit nadrukkelijk voor nieuw Europees elan.

“Ik vrees dat de huidige regelgeving zal resulteren in

een meer nationale focus van banken. Los van de

positie van de Rabobank zie je dat we bewegen naar

nationale consolidatie. Denk aan Griekenland. Ook bij

de hulp aan dat land blijft eigenbelang vooropstaan. Je

voelt de weerzin om geld naar een ander over te

maken. Ik vind dat beangstigend. Dan onderschat je

echt hoe belangrijk de wereld voor Nederland is. Met

onze open economie zijn we afhankelijk van het

buitenland. Europa en de euro hebben Nederland

geweldig veel goeds gebracht. De zwakte van de euro

heeft de concurrentiepositie van Nederland en Duits-

land aanzienlijk versterkt. Daarover hoor je niemand. In

plaats daarvan wordt het debat bepaald door nationale

sentimenten. Dat vind ik erg jammer. Europa is na de

Tweede Wereldoorlog gaan samenwerken om een

Interview

nieuwe oorlog te voorkomen. Daarna hebben we het

aangedurfd om met zijn allen naar één munt te gaan.

Nu zijn we in hoog tempo bezig om al die mooie

gedachten over Europa af te breken. Dat is doodzonde.

Er wordt nooit reclame voor gemaakt, maar Europa is

belangrijk. Het feit dat we nu al een halve eeuw in

vrede leven is een groot goed.” •

“ Ik heb nog niemand gevonden die mij kan vertellen wat de Dodd Frank Act is”

Prof. dr. ir. Bert Bruggink (1963) is

sinds 2004 CFO in de raad van bestuur

Rabobank Nederland. Hij startte zijn

loopbaan bij de Rabobank in 1986.

Bert Bruggink is gehuwd en heeft

twee kinderen.

>>

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 289111535 HENK FACT3_2011_5.indd 28 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

2929

CFO-interviewbundel

Reageren op een nieuwe realiteit

Nieuwe interviewbundel top-CFO’s

De titel van de bundel: ‘Reagerend op een nieuwe realiteit’ kaart het thema aan dat in alle

verhalen terugkomt: de drastische verandering in het werk van de CFO door de recessie en

de strengere eisen van banken en aandeelhouders. U leest hoe collega-CFO’s omgaan met

uitdagingen op het gebied van sectorspecifieke regelgeving, integrated reporting en het

strategisch inzetten van finance.

In het voorgaande artikel op pagina 26 t/m 28 leest u een voorproefje: het interview met Bert

Bruggink van Rabobank. Andere CFO’s die aan de bundel meewerkten zijn Simon Henry (Shell),

Jean-Marc Huët (Unilever) en Pieter Verboom (Schiphol).

Cultuuromslag

Wim Eysink, voorzitter van het Deloitte CFO Programma: “Door de situatie op de financiële

markten zoeken bedrijven naar alternatieven voor de traditionele financiering door banken.

Ook moeten ze anders gaan rapporteren. Dat vergt een transformatie in werkwijze en automa-

tisering. Tegelijkertijd worden hogere eisen gesteld aan de prestaties van financeafdelingen.

Sommige CFO’s hebben mensen moeten ontslaan of nieuw talent moeten aantrekken, om een

cultuur te bereiken van efficiency, alertheid en het nemen van verantwoordelijkheid. Al met al

een pittige uitbreiding van de taken en verantwoordelijkheden van de CFO.” •

Meer informatie en bestellen: www.deloitte.nl/cfo, of neem contact op met Wim Eysink,

telefoon 088 288 18 99.

De nieuwe Deloitte CFO-interviewbundel is uit. Veertien Nederlandse top-CFO’s vertellen hun verhaal.

Nieuwe interviewbundel

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 299111535 HENK FACT3_2011_5.indd 29 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

30

Tekst: Peter

Steeman

Fotografie:

Tom Pilzecker

Europese lappendeken wordt vliegend tapijtDe versnipperde Europese organisatie stroomlijnen en beter bestuurbaar krijgen. Daarvoor gebruikt Diversey, wereldspeler op het gebied van professionele reinigings-oplossingen, het European Principal Company-model. Deloitte helpt bij de implementatie.

Wat is het European Principal Company (EPC)-

model?

Patrick Schunck, partner bij Deloitte Consulting:

“Het doel van EPC is het creëren van een beter

gestuurde organisatie met een nadruk op effectievere

en efficiëntere bedrijfsprocessen. Die optimalisatie

maakt de organisatie klantgerichter, slagvaardiger en

minder complex. In het geval van Diversey betekent het

dat alle strategische beslissingen straks worden

genomen vanuit het nieuwe centrale kantoor in

Nederland. De salesmanager in een land kan niet meer

eigenhandig beslissen voor welke prijs hij goederen aan

een klant verkoopt. Hij moet binnen de bandbreedte

blijven die door het hoofdkantoor is vastgesteld.”

Moreno Dezio, president van Diversey Europe: “Al

eerder kreeg het management op Europees niveau een

meer operationele rol. Om die verandering echt tot een

succes te maken moeten processen anders worden

ingericht. Voor ons vervult EPC die rol. Je moet binnen

EPC alle processen beschrijven. Het dwingt je na te

denken over hoe alles georganiseerd is. Het verandert

het werk van vijfduizend Diversey-medewerkers,

verdeeld over 22 landen, die allemaal op 3 mei 2012

moeten overgaan op de nieuwe werkwijze.”

Hoe geef je leiding aan zo’n grote operatie?

Patrick: “We hebben als Deloitte ervaring met projecten

op een dergelijke schaal. In het projectteam werken

collega’s samen van Deloitte uit Nederland, de VS,

Duitsland, Zwitserland en Italië. We werken in een

totaalprogramma met projectplannen waarin staat wat

voor elk aspect van het project – van bedrijfsprocessen,

ICT, wettelijke, financiële tot menselijke factoren – gereali-

seerd moet worden. Hoe moet het functioneren binnen

de rest van de organisatie? Hoe bouwen we het binnen de

bestaande ERP-software en overige applicaties? Ook het

ontwikkelen van trainingen voor Diversey is maatwerk. En

terwijl je aan het bouwen bent, moet het veranderma-

nagement vorm krijgen. Het krijgen van draagvlak is niet

iets wat je vlak voor de implementatie kunt doen. Daarom

is continu gerichte communicatie en duidelijk zichtbare

betrokkenheid van de leiding van het bedrijf vanaf het

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 309111535 HENK FACT3_2011_5.indd 30 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

Moreno DezioPatrick Schunck

31

In een notendop

De uitdaging. Klantgerichtheid, operationele en financiële

efficiëntie binnen Diversey Europe verder verbeteren. Elk land

heeft zijn eigen management met sales-, marketing- en

customerservice-afdelingen. Het Europese hoofdkantoor heeft

vooral een richtinggevende adviserende rol.

De oplossing. Het creëren van een meer gestroomlijnde

organisatie met de nadruk op effectievere en efficiëntere

bedrijfsprocessen door middel van EPC. Een structuur waarin

meer centrale, consistentere en snellere strategische besluit-

vorming naast gefocuste lokale verkoop, productie en

serviceorganisaties de belangrijkste componenten zijn.

begin heel belangrijk. Er is een klankbordgroep per land

die tweemaandelijks met betrokkenen praat. Zo zijn we

continu aan het schaken op meerdere borden.”

Moreno: “Voor mij zijn drie elementen cruciaal in dit

traject. Nemen we de juiste beslissingen ten aanzien

van de medewerkers? Veel beslissingen worden straks

centraal genomen. Daarvoor moeten ruim zeventig

mensen met hun gezinnen verhuizen naar Amsterdam,

waar de nieuwe principal company gevestigd zal

worden. De tweede pijler is het changemanagement.

Hoe zorgen we dat de organisatie het tempo van de

veranderingen kan bijhouden? Het ICT-gedeelte is de

derde factor. Zijn onze applicaties op tijd klaar en

werken ze naar behoren?”

Wat vraagt dit van Diversey?

Moreno: “Ongeveer tweehonderd Diversey-mensen

besteden een aanzienlijk deel van hun tijd aan het

EPC-traject. We hebben in elk land een EPC-implemen-

tatieteam. Per discipline – sales, finance, ict – is iemand

verantwoordelijk die vanuit zijn expertise naar de

implementatie kijkt. Zij rapporteren aan de project-

leider, die op zijn beurt verslag uitbrengt aan de

EPC-stuurgroep. Het is een gigantisch groot en complex

project. De kunst is om het te ontrafelen in deelprojec-

ten die door eigen teams gedreven worden.” •

Meer informatie: Patrick Schunck, [email protected].

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 319111535 HENK FACT3_2011_5.indd 31 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

32

Danielle Zandee, hoogleraar Sustainable Organizational Development op Nyenrode Business Universiteit, onderzoekt de relatie tussen duurzaamheid en vernieuwingen in organisaties. “Duurzaamheid gaat over het creëren van een andere samenleving, daar hoort een andere bedrijfsvoering bij.”

“ Duurzaamheid is een fusie van belangen”

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 329111535 HENK FACT3_2011_5.indd 32 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

33

Tekst: Peter Steeman

Fotografie: Friso Keuris

Waarin onderscheidt duurzame organisatie-

ontwikkeling zich van andere vormen van

verandermanagement?

“Het ligt voor de hand om een verband te leggen tussen

de zoektocht naar duurzaamheid en organisatieontwikke-

ling. De vragen over duurzaamheid gaan steeds meer over

de hoe-vraag. Niet zozeer of we de technologie hebben of

de juiste strategie, maar juist: hoe krijgen we het ingebed

in de organisatie? Hoe gaan we dit managen? Hoe gaan

we leidinggeven? Hoe creëren we ruimte voor innovatie?

Veel van het gedachtegoed over duurzaamheid zit aan de

buitenkant van de organisatie. Hoe willen we duurzaam

zijn in de samenleving? Maar het zit ook binnen de

organisatie. Als je het hebt over de drie P’s (People, Planet,

Profit), heb je het over aandacht voor mensen in de

samenleving, maar ook over de mensen binnen je

organisatie. Welke processen kunnen daartoe bijdragen?

Daar hoort ook bij dat je niet alleen naar de belangen van

aandeelhouders kijkt, maar naar stakeholders in ruime zin.

Dus ook de natuur en de volgende generatie. Dat heeft

gevolgen voor hoe je als organisatie aan de slag gaat.”

“In veel verandertrajecten is sprake van een blauwdruk,

een topdownbenadering. Een kleine groep mensen

bedenkt welke kant we opgaan. Die komen met een goed

doordacht plan en voeren dat vervolgens uit. We weten al

heel lang dat die aanpak niet altijd werkt. Binnen het

vakgebied van organisatieverandering zijn we op zoek naar

manieren om meer mensen binnen een organisatie bij dat

proces te betrekken. Zodat je in kleine stapjes kunt

veranderen. Ruimte kunt geven aan eigen experimenten.

Dat komt allemaal in een stroomversnelling door de

duurzaamheidsagenda. Duurzaamheid gaat over het

creëren van een andere samenleving, daar hoort een

andere bedrijfsvoering bij. Het idee dat we experts hebben

die het allemaal van tevoren kunnen uitdenken, is uit de

tijd. Samen met collega Anke van Hal, zij is hoogleraar

duurzame bouw, geef ik leiding aan een Center for

Sustainability op Nyenrode. In de bouwsector zie je

voorbeelden van bedrijven die samen met gemeente en

toekomstige bewoners aan tafel gaan zitten om van elkaar

te leren hoe je kan opschuiven richting een meer duurzame

samenleving. Dan praat je over een fusie van belangen.”

Op wat voor manier kan de CFO daaraan bijdragen?

“Als je het hebt over de hoe-vraag, ben je ook op zoek

naar een gemeenschappelijke taal. Ik denk dat een CFO

kan helpen bij het aanreiken daarvan. In de vorm van key

performance indicators (kpi’s) bijvoorbeeld. Hoe weten

we dat we het pad opgaan richting duurzaamheid en

waar willen we de aandacht op richten? Die focus is heel

bepalend voor het eindresultaat. De CFO moet daarvoor

het instrumentarium aanreiken. De vraag is hoe je

vernieuwing kan inbouwen als een voortdurende motor.

De expertise binnen de eigen organisatie mobiliseren en

een balans vinden tussen de huidige bedrijfsvoering en

vernieuwing. Het is een lastige paradox. Je wilt de

bedrijfsvoering veiligstellen op de korte termijn. Tegelijker-

tijd moet je de teugels laten vieren om innovatie en

vernieuwing een kans te geven. Je kunt niet op een heel

hiërarchische manier tegen mensen zeggen: wees

innovatief. Dat botst. Managers zijn gewend om te

zeggen: we staan op punt A en gaan van hier naar punt

B. Met veel energie gaan ze vervolgens aan de slag. Op

het moment dat ze bij B zijn aanbeland is de wereld

alweer veranderd. Dan kunnen ze weer opnieuw

beginnen. Als je vanuit het management ruimte creëert

zodat iedereen op eigen wijze aan de slag kan gaan, is de

controle daarop het volgende vraagstuk. Durf je als

organisatie toe te staan dat experimenten niet het

gewenste resultaat hebben? Kun je het idee loslaten dat

je als top van de organisatie alles moet weten? En hoe ga

je al die experimenten stroomlijnen zodat iets ontstaat dat

bijdraagt aan duurzaamheid? Als je lerend aan de slag wil

gaan, moet je risico’s durven nemen. Soms is het

misschien te spannend voor een bedrijf. Het past ook niet

bij iedere leidinggevende.”

Heeft die in het huidige klimaat niet wat anders aan

zijn hoofd?

“Dat is inderdaad een dilemma. Als het water je tot de

lippen stijgt ben je geneigd te focussen op de korte

termijn. Toch is dat een valkuil. Het interessante is dat

bedrijven die bezig zijn met de toekomst, innovatie en de

duurzaamheidsagenda juist de beste overlevingskansen

hebben. En door dat kortetermijndenken zijn we in de

huidige situatie terechtgekomen. Je hoeft de krant maar >>

Interview

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 339111535 HENK FACT3_2011_5.indd 33 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

34

Interview

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 349111535 HENK FACT3_2011_5.indd 34 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

35

Interview

open te slaan om te lezen dat we tegen grenzen aanlopen.

Moeten we hervormen of repareren? Repareren blijkt niet

voldoende. De politiek is besluiteloos. Wie stapt er in dat

vacuüm? Het vernuft van het bedrijfsleven kan daar

wellicht een rol in spelen. Een aantal jaren geleden werd er

wel over duurzaamheid gesproken, maar de vraag repair or

reform werd weinig gesteld. Nu is dit een belangrijk thema,

ook voor de deelnemers aan het Advanced Management

Program hier op Nyenrode. Dat zijn allemaal eindverant-

woordelijken en leidinggevenden. Ik zie ook bij studenten

dat het leeft onder jonge mensen. Die twee generaties bij

elkaar brengen is heel erg leuk. Precies die samenwerking

kan voor vernieuwing zorgen.”

“Die verschillende perspectieven kan je ook binnen

organisaties bij elkaar brengen. Je hebt het vernuft nodig

van mensen die dicht bij het primaire proces zitten. Dat

levert een diversiteit van perspectieven op die je nodig hebt

om nieuwe stappen te zetten. Ik begeleid veranderingspro-

cessen bijvoorbeeld met grote groepssessies. Bij een grote

sessie hebben we de ‘whole system in the room’, soms

betreft dat een paar honderd mensen. Je gaat dan met

elkaar het gesprek aan. Daarbij maak ik gebruik van

‘appreciative inquiry’, oftewel de waarderende aanpak. Met

deze methode leg je de nadruk op wat goed gaat binnen

een organisatie. Wat willen we nu echt met elkaar? Wat

kunnen we goed? Waar ligt onze visie? Waar willen we

naartoe? Het is meer dan elkaar motiveren. Je ontwikkelt

verbeeldingskracht en bouwt nieuwe connecties op binnen

de eigen organisatie. Zulke gesprekken leveren veel energie

op, maar je moet oppassen dat je daarna niet vervalt in het

oude patroon van een projectteam aangestuurd door

lijnmanagers. Als je daarna weer de oude weg bewandelt,

dan smoor je het. Dan doe je geen recht aan wat je hebt

wakker gemaakt. Hoe zorg je voor een borging met

voldoende vrijheid? Zoeken naar duurzaamheid is een stap

in het onbekende. Je moet een cyclus hebben waarin je

leert van wat je hebt gedaan en op basis daarvan de

volgende stap zet. Voor grote bedrijven is het lastiger om

met deze nieuwe processen aan de slag te gaan. Kleinere

bedrijven hebben meer wendbaarheid. In het mkb zijn veel

voorbeelden van bedrijven die nieuwe duurzame oplossin-

gen bedenken op het gebied van bijvoorbeeld waterzuive-

ring of afvalverwerking.”

Zijn er voorbeelden van rigide georganiseerde

bedrijven die toch duurzaam bezig zijn?

“Wellicht. De kans is groot dat daar de mensen die vol

passie met duurzaamheid aan de slag zijn gegaan tegen

de grenzen van hun organisatie oplopen. Dan bouw je

niet de capaciteit op voor vernieuwing. Wel naar buiten

toe, maar het lerende en het vernieuwende mis je. Het is

een interessante vraag. Er valt nog veel te onderzoeken.

Ik geloof in het medefaciliteren van processen, om van

daaruit kennis te ontwikkelen. Daarbij past actiegericht

onderzoek zoals dat plaatsvindt in het Center for

Sustainability.”

Ruimte geven om te experimenteren, alle stakehol-

ders betrekken en tegelijkertijd je kortetermijndoe-

len niet uit het oog verliezen. Wordt het niet veel te

complex?

“Het ís complex. Er is ook bij organisatieveranderingen

vaak de behoefte om zaken te vereenvoudigen, eenduidig

te zijn. Het is goed om dingen te vereenvoudigen als je

boodschap daardoor helder wordt, maar dit zijn systeem-

vraagstukken: een organisatie kan zichzelf niet meer los

zien van het grotere geheel. De financiële markten laten

nu zien hoe ze met elkaar vervlochten zijn. Je kunt wel

doen of dat niet zo is, maar daarmee los je de problemen

niet op.” •

>>

Danielle Zandee is

behalve hoogleraar

Sustainable Organizatio-

nal Development ook

directeur van het

Advanced Management

Program van Nyenrode.

Zij promoveerde aan de

Case Western Reserve

University in Cleveland.

Ze heeft verschillende

organisatieveranderings-

trajecten en opleidingen

begeleid voor bedrijven

in Noord-Amerika,

Zuid-Afrika en Nederland.

Meer weten?

• www.duurzamelifestyle.com wil consumenten met een kritische

blik op de hoogte brengen van producten en diensten voor een

duurzame lifestyle.

• www.clubvan30.nl De Club van 30 is een initiatief van managers

en ondernemers die oplossingen bedenken en uitvoeren.

• http://janrotmans.blogspot.com/2011/06/duurzaamheid-

explodeert-wereldwijd.html#more Jan Rotmans, hoogleraar

Duurzaamheid en Transities over de snelle verduurzaming van

de markt.

• Embedded sustainability: The Next Big Competitive Advantage,

door Chris Laszlo en Nadya Zhexembayeva.

www.greenleaf-publishing.com/embed

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 359111535 HENK FACT3_2011_5.indd 35 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

36

Deloitte

Het team van Twan Kilkens (partner Deloitte), Peter van der Spek (Robeco), Jeroen van Stigt (Theodoor Gilissen Bankiers N.V.) en Marc Schmitz (CEVA Logistics) is winnaar geworden van de Deloitte Golf Cup 2011.

363636363633636333336363663636363633636333366336336363636366636363366336636333633366636333666363636666666666666666666666366333363633

And the winner Van april tot oktober 2011 streden wij met onze klanten

om de bokaal, die op 10 oktober aan het winnende

team werd uitgereikt door Profgolfer Rolf Muntzreikte

op de Goyer Golf & Country Club te Eemnes. Karl-Heinz

Lauret, vicepresident Finance bij AveryDennison,

speelde samen met Wouter Eenhoorn, director Deloitte.

Karl-Heinz Lauret: “De Deloitte Golfcup is een fantasti-

sche gelegenheid om nieuwe relaties op te bouwen en

van gedachten te wisselen met specialisten van Deloitte

en collega's uit andere sectoren. De golfsport is een

unieke combinatie van ontspanning en inspanning. Even

uit de drukte van kantoor en vergaderzalen, in de rust

van de natuur bijpraten, geeft een bijzondere dynamiek.

Ik denk dat Deloitte met de sponsoring van golf een

belangrijke bijdrage levert aan de populariteit en groei

van de sport.” •

Meer informatie: www.deloitte-golf.nl

Deloitte Golf Cup

36

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 369111535 HENK FACT3_2011_5.indd 36 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

37

Golf Cup

33733737373737373777373737373737373777373737377733737373737777777377777377737377773337773333733333333337373333333333333333733333333333333777333377777333777777773337773777777777

is …

37

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 379111535 HENK FACT3_2011_5.indd 37 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

38

Interview

Tekst: Vincent Peeters

Fotografie: Marcel Bekedam

De financiële leiders De beste finance school van Europa worden. Dat is de ambitie van Duisenberg school of finance, leverancier van hoogwaardig onderwijs én onderzoek binnen de financiële sector.

Kruisbestuiving Duisenberg school of finance en Deloitte

Met de nadruk op excellence – slechts een op de zeven

aanmelders komt door de selectie – en een curriculum dat

bol staat van ethiek, duurzaamheid en leiderschap, mag

Duisenberg zich anders dan andere noemen. Alle reden

voor Deloitte om de samenwerking te zoeken en zich voor

drie jaar aan de school te verbinden. Tot wederzijds

voordeel, overigens.

Kennis delen met de praktijk

Duisenberg school of finance, gehuisvest aan de Amster-

damse Zuidas, is opgericht door de financiële sector met

het doel toptalenten op te leiden tot de nieuwe financiële

leiders. Twee motto’s omschrijven het streven van de

school: ‘Leaders in finance’, oftewel werken met studen-

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 389111535 HENK FACT3_2011_5.indd 38 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

39

van morgenten die de beste in hun vak willen zijn, en ‘New thinking in

finance’, doelend op het stimuleren van eigen denken.

De link met de actualiteit is cruciaal: niet yesterday’s

textbooks, maar today’s research dient als educatieve

basis. Kennis delen met de praktijk is dan ook een sterke

drijfveer. Dirk Schoenmaker, decaan van Duisenberg

school of finance: “Academia en bedrijfsleven beschou-

wen wij niet als werelden die elkaar bijten, maar elkaar

verrijken. We zien een kruisbestuiving, zoals wijlen Wim

Duisenberg voor ogen stond. Finance is een praktische

wetenschap. Weten wat er in het veld speelt, kan een

universiteit juist versterken. De samenwerking met Deloitte

biedt de mogelijkheid van elkaars talent en kennis gebruik

te maken.”

Best-in-class

De activiteiten die Deloitte met Duisenberg school of

finance gaat ontwikkelen, zijn divers. Denk aan het

gezamenlijk organiseren van seminars. Maar het kan

bijvoorbeeld ook een inhoudelijke publicatie zijn. Mits het

maar voldoet aan drie criteria, stelt Jean-Pierre Boelen,

partner Deloitte en Country Leader van de Financial

Services Industry: “Het moet relevant zijn voor de

financiële sector, passen binnen het programma van

Duisenberg én passen bij wat Deloitte als firma kan

bieden.” Daarnaast wordt er samengewerkt op de fronten

van recruitment, positionering, docentschappen en het

curriculum van Deloitte’s Financial Services Industry

(FSI)-praktijk, en zal Boelen tevens plaatsnemen in de

board van Duisenberg school.

Waarom is het juist Deloitte dat als eerste grote internatio-

nale adviesorganisatie de school ondersteunt? Boelen ziet

veelzeggende overeenkomsten tussen beide organisaties.

“Best-in-class willen zijn, het is ook de ambitie die

Financial Services koestert. Samenwerking past dan ook

binnen onze visie om voorloper te zijn in de financiële

sector, waar op dit moment zo’n 25 procent van onze

activiteiten plaatsvindt. Het is een geweldige kans om te

kunnen investeren in de toekomst van de financiële

wereld. Ook sluit onze mondiale oriëntatie aan bij

Duisenberg school, die voor 70 procent uit internationale

studenten bestaat. Bovendien geloven we sterk in het

streven van Duisenberg om een leidende rol in Europa te

spelen. Dat willen we graag ondersteunen.”

Duurzaamheid en innovatie

Wat de kwalificatie ‘topopleiding’ betreft: studenten van

Duisenberg leren meer dan op andere opleidingen.

Schoenmaker: “Wij plaatsen het financevak in een breder

kader en introduceren het belang van omgevende thema’s

als ethiek en sustainability, die hier als generieke vakken

worden gedoceerd. Dat kan zo zijn vruchten afwerpen.

Om een voorbeeld te noemen: zonne-energie biedt tal

van voordelen op lange termijn, maar wordt op de korte

termijn gefinancierd. Hierdoor loopt het vaak spaak. Door

innovatieve oplossingen te ontwikkelen kan de finance-

component bijdragen om duurzame investeringen van de

grond te krijgen.” Boelen vult aan: “Die nadruk op

duurzaamheid en innovatie is trouwens ook onderschei-

dend voor Deloitte.”

Politiek leiderschap

Ook politiek leiderschap, volgens Schoenmaker een

onderschatte factor, ontbreekt in deze aanpak niet.

Wetgeving van de financiële sector wordt immers veel

minder gedreven door recht en economie dan men denkt;

politiek is vaak de hoofdcomponent, en dat is eerder een

zaak van machtsstrijd dan een rationeel proces. En pas als

je weet hoe besluitvorming werkt, kun je haar beïnvloe-

den. “Dankzij de vakoverstijgende insteek zien Duisen-

berg-studenten trends in de sector eerder aankomen en

kunnen ze deze plaatsen in een maatschappelijke

context”, beweert hij. Een formule die werkt, gelet op de

investment banks die wereldwijd in de rij staan om

afgestudeerden tegen aantrekkelijke aanvangssalarissen

en dito doorgroeimogelijkheden op de payroll te krijgen.

“Wij zien dat als een bevestiging vanuit de markt”, aldus

een trotse decaan. •

Meer informatie: www.dsf.nl, of neem contact op met Jean-Pierre

Boelen, Deloitte Country Leader Financial Services Industry,

088 288 73 00, [email protected]

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 399111535 HENK FACT3_2011_5.indd 39 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

40

Eurocommissaris Neelie Kroes, belast met de Digitale agenda en vicepresident van de Europese Commissie, maant eurocriticasters te stoppen met doemdenken en het afvuren van losse flodders en oneliners in het debat rond de eurocrisis. “Dat draagt niet bij aan oplossingen.”

Daags na de presentatie van de miljoenennota, tijdens

het mede door Deloitte georganiseerde Miljoenenont-

bijt, uit Kroes haar volledige steun aan het recente plan

van minister-president Rutte voor een aparte ‘supercom-

missaris’ voor de euro, die EU-landen kan aanpakken die

zich niet houden aan de Europese begrotingsregels.

Je moet rood kunnen geven

“Met dit voorstel is Nederland weer aan de bal”,

analyseert Kroes. “Om het Europese economische

bestuur te versterken zijn effectieve sancties nodig. Als

je als scheidsrechter geen rode kaarten kunt uitdelen,

houdt het op. Die leemte in het economische bestuur

moeten we tackelen.” Wel benadrukt Kroes dat die

extra bevoegdheden om landen op hun vingers te tikken

binnen de bestaande spelregels én op korte termijn

moeten worden gevonden. “Een verdragswijziging kost

te veel tijd; dat kunnen we ons niet permitteren.”

Tempo van de markt volgen

Tekenend vond Kroes het bezoek dat zij onlangs bracht

aan Silicon Valley. Daar ontmoette zij John Donahoe,

CEO van eBay, die op haar vraag waar hij over vier jaar

denkt te staan met zijn bedrijf in lachen uitbarstte en

antwoordde: “Vier jaar? Drie maanden vooruitkijken is

al moeilijk.” Of neem de voormalige CEO van Apple,

wijlen Steve Jobs, die haar toevertrouwde dat zijn

bedrijf zestig procent van de winst haalt uit producten

die vier jaar geleden nog niet bestonden.

Kroes zet dat af tegen de Brusselse bureaucratische

realiteit. Die maakt het moeilijk om snel besluiten te

nemen en het gierende tempo van de markt te volgen.

Wetgeving tot stand brengen in de EU duurt lichtjaren.

Natuurlijk moeten de democratische processen gevolgd

worden, maar soms is meer tempo noodzakelijk. En een

klimaat waarin ondernemerschap en innovatie kunnen

floreren. “Daar ligt een verantwoordelijkheid voor de

politiek; door misschien eens niet alle procedures

volgens het boekje af te lopen.”

Lehman Sisters

Kroes onderschrijft het huidige kabinetsbeleid om nu

stevig te bezuinigen. Nationaal, maar ook op Europees

niveau. Om dat te bereiken is politiek leiderschap nodig

dat rekening houdt met volgende generaties, in plaats

van te reageren op de (financiële) waan van alledag.

“Politici moeten hun kleinkinderen recht in de ogen

durven kijken.” Meer vrouwelijk leiderschap zou hierin

best eens de sleutel kunnen zijn: “Als Lehman Brothers

Lehman Sisters had geheten, zou het waarschijnlijk een

tikkie anders zijn gelopen.”

Staat Kroes er zelf voor open om als supercommissaris

lidstaten met de rode kaart bij de begrotingsles te

houden? Ze houdt op die vraag de boot af maar bij

even doorvragen (“Wat als Mark u hiervoor zou

benaderen?”), antwoordt ze glimlachend: “Ik heb Mark

nog nooit iets geweigerd.” •

Nederland komt weer

Interview

Tekst: Paul van

Wijngaarden

Fotografie: ANP

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 409111535 HENK FACT3_2011_5.indd 40 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

4141

Neelie Kroes

Ondernemers aan het Miljoenenontbijt

Op 21 september vond in het Haagse

theater Diligentia het – inmiddels

achtste – Miljoenenontbijt plaats.

Ruim 450 ondernemers kwamen vooral

af op het optreden van eurocommis-

saris Neelie Kroes, die haar visie gaf op

de fi nancieel-economische positie van

Europa en de noodzaak van sterk

leiderschap op de weg naar herstel.

Jeroen Smit – fi nancieel journalist,

hoogleraar Journalistiek in Groningen

en presentator van het tv-programma

‘Leiders gezocht’ – leidde de paneldis-

cussie met Ronald Plasterk (Tweede

Kamerlid PvdA), Ab van der Touw

(voorzitter raad van bestuur Siemens

Nederland) en Ruth Peetoom

(partijvoorzitter CDA). De trojka was

het met Kroes eens: Nederland heeft

Europa’s interne markt hard nodig.

Het Miljoenenontbijt is een initiatief

van VNO-NCW, ING, Randstad,

gemeente Den Haag en Deloitte. Het

verslag is te vinden op

www.vno-ncwwest.nl/denhaag.

De volgende editie vindt plaats op

19 september 2012.

r aan de bal

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 419111535 HENK FACT3_2011_5.indd 41 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

42

Nieuw product

In drie dagen lekkerder in uw CFO-velDeloitte Finance Facelift is een nieuwe workshop voor CFO’s en hun managementteam.

Deloitte Finance Facelift

De driedaagse workshop helpt u uw operating model

anders in te richten, zodat u aan de nieuwe, steeds

hogere eisen van aandeelhouders en de eigen organisa-

tie kunt voldoen.

Door behoeften vanuit de organisatie, het lastige

economische klimaat, strengere rapportageregels en

dikwijls geërfde chaos van fusies en overnames, wordt

u gedwongen anders te gaan werken. Uw afdeling

moet meer leveren dan rapportages: adequate manage-

mentinformatie, snelle risicoanalyses en strategisch

advies. De financiële functie moet direct bijdragen aan

het bedrijfsresultaat, terwijl u daar geen extra middelen

voor krijgt. Integendeel, u moet waarschijnlijk flink

snijden in de kosten van uw afdeling.

Wij helpen u uit deze spagaat. Samen met u en uw

managementteam ontleden we de knelpunten in uw

financiële bedrijfsvoering en kneden een actieplan,

waarmee u aan de slag kunt. Vragen die aan de orde

komen, zijn: Hoe goed sluit onze automatisering aan op

de bedrijfsprocessen? Waarom zijn analyses zo lastig te

maken? Hoe snel kan ik reageren op management-

vragen? Welke activiteiten kan ik beter uitbesteden aan

een specialist? We vergelijken best practices met uw

eigen situatie en kijken wat u kunt verbeteren in uw

bedrijfsvoering. Daarnaast is de workshop een goede

gelegenheid om uw managementteam bij de verande-

ring te betrekken en zodoende draagvlak te creëren.

Want uiteindelijk gaat het niet alleen om een facelift,

maar om een mind shift: het besef in uw team en

organisatie dat finance het hart van de business is. •

Meer informatie: www.deloitte.nl (zoek op ‘fi nance transfor-

mation planning’), of neem contact op met Peter Meijer

(Deloitte), telefoon 088 288 3140.

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 429111535 HENK FACT3_2011_5.indd 42 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

43

Het laatste woord

Zo’n tien jaar geleden begon ik, vanuit mijn

achtergrond als accountant, te publiceren

over duurzaamheid. Naast financiële verslag-

geving was er duurzaamheidsverslaggeving.

Van een integratie tussen de twee was geen

sprake. Hetzelfde gold binnen het bedrijfs-

leven: er was een strategie en daarnaast deed

men ‘iets’ met duurzaamheid.

Maar de afgelopen jaren is duurzaamheid

steeds meer een wezenlijk onderdeel van de

bedrijfsstrategie geworden én een essentieel

onderdeel van de dienstverlening van Deloitte.

Tien jaar geleden had ik niet kunnen bedenken

dat we nu wereldwijd marktleider zijn op het

gebied van duurzaamheidsverslaggeving en

-assurance. Registeraccountants moeten zich

realiseren dat duurzaamheid niet meer weg te

denken is uit het takenpakket. Ook voor

supply chain consultants, bijvoorbeeld,

vormen duurzaamheidsgevolgen een integraal

onderdeel van hun advies. En ook fiscalisten

moeten duurzaamheid als een vast ingrediënt

in hun portefeuilles hebben opgenomen.

Wij kunnen hierbij voor onze cliënten het

verschil maken. Onze belangrijkste bijdrage is

hen zich bewust te maken van het belang van

duurzaamheid als integraal onderdeel van de

strategie. In plaats van die aanvullende

activiteit waaraan een welluidende paragraaf

wordt gewijd in een glanzende bedrijfs-

brochure. En vervolgens bieden wij dan

ondersteuning bij de vertaling van die

bewustwording in strategie, risicomanagement,

doelstellingen, interne en externe administra-

tieve verantwoording en verslaglegging. Onze

controle- en advieswerkzaamheden moeten

alle aspecten van het onderwerp duurzaamheid

bestrijken, en een belangrijke rol spelen bij het

vertalen ervan in concrete acties.

Proactief zijn is hierbij een voorwaarde,

waarbij wij de cliënt opzoeken en prikkelen.

Hoe ziet zijn duurzaamheidsstrategie eruit en

hoe veranker je duurzaamheid in je organisa-

tie? Door de juiste vragen te stellen en

vervolgens de juiste dienstverlening te bieden

kunnen wij helpen om van duurzaamheid een

geïntegreerd onderdeel van de bedrijfsvoering

te maken.

Het is essentieel dat duurzaamheid niet alleen

in ons DNA terechtkomt, maar ook een

integraal onderdeel vormt van ons standaard

dienstenpakket. Duurzaamheid is niet

vrijblijvend, niet zomaar een project. Het is

van vitaal belang dat we het met elkaar goed

aanpakken. Hebt u al een strategie ontwik-

keld om deze uitdagingen aan te gaan en de

kansen op te pakken? •

Duurzaam

“ Duurzaamheid is niet vrijblijvend”

Roger Dassen is bestuursvoorzitter

van Deloitte Nederland

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 439111535 HENK FACT3_2011_5.indd 43 21-10-11 14:0221-10-11 14:02

© 2011 Deloitte The Netherlands

Waar zit uw innovatiekracht?Als u wilt dat innovatie langdurig resultaat oplevert, moet u meer doen dan alleen vernieuwen.

Deloitte helpt u om uw maximale innovatiekracht te mobiliseren. En deze effectiefte gebruiken met een gestructureerde aanpak. Om te komen tot verrassende initiatieven

die verder reiken dan u denkt. Want echte innovatie komt uit een onverwachte hoek.

Ontdek het op deloitte.nl/innovatie

9111535 HENK FACT3_2011_5.indd 449111535 HENK FACT3_2011_5.indd 44 21-10-11 14:0221-10-11 14:02