EVALUATIEBIJEENKOMST WADDENWINNINGENLEEUWARDEN 11 APRIL 2012

George WintermansNederlandse Aardolie Maatschappij BV

TERUGBLIK MEET- en MONITORINGPROGRAMMA

In eerste instantie ingevuld adhv effectketen (dicht bij primaire effect: bodemdaling)

Bodemdaling

Water- en sedimenthuishouding wad/kwelder/duin

Areaal en hoogte wad/kwelder/duin Droogvalduur Overstromingsfrequentie/diepte

Areaal en fysische kwaliteit habitat/leefgebied

Bodemdieren VogelsKwelder/duinvegetatie

ABIOTISCH SYSTEEM

BIOTISCH SYSTEEM

Uiteindelijk ingevuld adhv de resultaten van het Zeegse overleg:

- Effect bodemdaling op ecologie Waddenzee volgen aan de hand van de (sturende) parameters bodemdalingsnelheid, zeespiegelstijgingsnelheid en sedimentatiesnelheid/capaciteit (meetprogramma tbv HadK-principe)- Zolang bodemdalingsnelheid ism andere ontwikkelingen de sedimentatiecapaciteit van een komberging niet overstijgt worden er geen effecten op de landschappelijke en biotische waarden verwacht- de Waddenzee is echter vooral bekend om zijn landschappelijke en biologische waarden en daarom moeten ook deze natuurwaarden in de monitoring worden meegenomen- de beste manier om dat te doen is via trends en referenties waarbij gelet wordt op afwijkende ontwikkelingen in signaleringsparameters van gebieden met bodemdaling

TERUGBLIK OP MONITORINGPROGRAMMA

Alleen bij sturende parameters is sprake van integreren; niet bij de zogenaamde signaleringsparameters.

Indertijd bewust voor gekozen omdat de sedimentatiecapaciteit niet overschreden mag worden en er dan ook geen effecten op de natuurwaarden worden verwacht. De Audit Cie hecht aan koppelen en integreren omdat de sedimentatie niet vlakdekkend kan worden gemonitoord en veranderingen in de hoogteligging niet nauwkeurig kunnen worden gemeten. Hierdoor mogelijk toch veranderingen in natuurwaarden als geen bodemdaling wordt gemeten.

TERUGBLIK OP MONITORINGPROGRAMMA

koppelen = metingen op zelfde locatie en tijd correleren = verband zoeken tussen berekeningen integreren = meerdere metingen/berekeningen samen beschouwen

In principe kunnen alle gegevens in samenhang worden bekeken maar de vraag is of en wanneer dat mogelijk en zinvol is.

KOPPELEN, CORRELEREN EN INTEGREREN

Als er (nog) geen sprake is van bodemdaling in een bepaald gebied dan is integreren niet zinvol (WvdV).

Als er wel bodemdaling optreedt maar deze is ecologisch niet relevante (binnen natuurlijke dynamiek) dan lijkt integreren niet zinvol (M&R).

Als er bodemdaling optreedt die geen effecten op bepaalde natuurwaarden met zich meebrengt, lijkt integreren niet direct zinvol (Ameland).

Als er wel bodemdaling optreedt maar deze kan niet nauwkeurig genoeg worden bepaald of is groter dan de natuurlijke dynamiek dan lijkt integreren zinvol.

KOPPELEN, CORRELEREN EN INTEGREREN

KOPPELEN, CORRELEREN EN INTEGREREN

De vraag is: Wat te doen en hoe dit aannemelijk te maken?

Er worden veel zaken gemeten en berekend en welke resultaten kunnen zinvol worden gekoppeld, gecorreleerd en geïntegreerd (eventueel los van bodemdaling)?

In sommige monitoringonderdelen zit al een zekere mate van integratie: overstromingsrisico, draagkracht maar zijn de meest recente of toegesneden gegevens nog niet meegenomen

KOPPELEN, CORRELEREN EN INTEGREREN

In eerste instantie moet worden gekeken naar het begin van de effectketen ofwel het abiotische systeem.

Als bodemdaling niet optreedt of kan worden gemeten en de meetnauwkeurigheid is toereikend dan zijn de mogelijkheden voor integratie, buiten de sturende parameters binnen het HadK-principe, beperkt.

Na de lunch meer hierover

EVALUATIEBIJEENKOMST WADDENWINNINGENLEEUWARDEN 11 APRIL 2012

George WintermansNederlandse Aardolie Maatschappij BV

EVALUATIEDOCUMENT

VRAGEN EN OPMERKINGEN?

MOGELIJKHEDEN MBT INTEGREREN

Abiotisch systeem Waddenzee

Wat is beschikbaar?:

1) de diepe bodemdaling door gaswinning: lokale metingen (16 locaties); vlakdekkende berekeningen (NAM)2) de wadhoogte en –oppervlakte: vlakdekkend metingen en berekeningen (lodingen en lidar; RWS, Deltares, NAM)3) zeewaterstanden (incl. zeespiegelstijging): lokale metingen en vlakdekkende berekeningen (Ecocurves/Deltares/KNMI)4) sedimentatie: lokale Spijker/SEBmetingen en vlakdekkend metingen en berekeningen (lodingen en lidar; RWS, Deltares, NAM)5) sedimentsamenstelling: lokale metingen en vlakdekkende berekeningen (NIOZ)

Abiotisch systeem Waddenzee

Koppelen: Metingen aan bodemdaling-, wadhoogte-, oppervlakte-, sedimentatie-, sedimentsamenstelling.Correleren: Berekeningen van bodemdaling-, wadhoogte-, oppervlakte-, zeewaterstanden-, sedimentatie-, sedimentsamenstelling.Integreren: Meerdere metingen en berekeningen samen. HadK: zeespiegelstijgingsnelheid, bodemdalingsnelheid en sedimentatiecapaciteit.

MOGELIJKHEDEN MBT INTEGREREN

MOGELIJKHEDEN MBT INTEGREREN

Abiotisch en biotisch systeem Waddenzee

Wat is beschikbaar naast genoemde abiotische data?:

6) vegetatiemetingen; kwelders Peazemerlannen, West Groningen (Ameland)7) benthosmetingen: gehele Waddenzee8) wadvogelaantallen: gehele Waddenzee9) broedvogelaantallen: binnen en buiten bodemdalinggebieden10) broedvogelverspreiding: oostelijke Waddenzee11) overstromingsrisico broedplaatsen: binnen en buiten bodemdalinggebieden12) draagkracht wad voor scholeksters: Pinkegat en Zoutkamperlaag

Abiotisch en biotisch systeem Waddenzee

Koppelen: Abiotische metingen met biotische metingen en metingen onderling.Correleren: Abiotische berekeningen en biotische berekeningen en berekeningen onderling Integreren: Meerdere abiotische en biotische metingen en berekeningen samen.

MOGELIJKHEDEN MBT INTEGREREN

MOGELIJKHEDEN MBT INTEGREREN

Zelfde aanpak voor Lauwersmeer te maken

KORTOM : te veel mogelijkheden om op te noemen en uit te voeren

DAAROM: beperken tot zinvolle en relevante onderdelen

AANPAK: -Opdelen in 2 groepen, 1 voor de Waddenzee en 1 voor het Lauwersmeer.

-Buigen over de matrix met monitoringgegevens -Aangeven wat in jullie ogen zinvol gekoppeld. gecorreleerd en/of geïntegreerd kan en moet worden.-Terugkoppelen en samen bespreken

LET OP BEPERKINGEN:-beschikbaarheid en geschiktheid gegevens-natuurlijke variatie monitoringparameters-(on)nauwkeurigheid van metingen-covariabelen-beheermaatregelen en -gegevens

MOGELIJKHEDEN/BEPERKINGEN MBT INTEGREREN