Wij, in een veranderende markt

Platform Wonen LeeuwardenGer W. Hukker, 5 april 2012

Het spoorboekje

• De waan van de dag• De woningmarkt nu • Hoe doet Friesland het ?• De toekomst

Is er nog positief nieuws ?

• 1 op de 4 woningen wordt binnen 3 maanden verkocht

Hoe liggen de verkoopkansen ?

6

Verkoopkansen 2007-1 2011-4

Tot 1 kwartaal 62% 23%

1-2 kwartalen 40% 16%

2-3 kwartalen 39% 12%

3-4 kwartalen 32% 11%

1-2 jaar 26% 8%

2-3 jaar 16% 5%

3 jaar en meer 13% 3%

Bron: NVM

Is er nog positief nieuws ?

• 1 op de 4 woningen wordt binnen 3 maanden verkocht• Iedere week 2.000 bestaande woningen• Betaalbaarheid is sinds 2008 – 15% toegenomen• Bouwkosten zijn flink gedaald• Innovatie neemt toe• Er wordt meer geluisterd naar consument• Realisme neemt langzaam toe

De markt

1. Het consumenten vertrouwen2. De banken3. Minder lenen, meer aflossen4. Het ontbreken van een toekomstperspectief5. De grote voorraad, dalende prijzen

Dalend vertrouwen, dalende prijzen

9

200.000

210.000

220.000

230.000

240.000

250.000

260.000

-40

-30

-20

-10

0

10

20

2006

-1

2006

-2

2006

-3

2006

-4

2007

-1

2007

-2

2007

-3

2007

-4

2008

-1

2008

-2

2008

-3

2008

-4

2009

-1

2009

-2

2009

-3

2009

-4

2010

-1

2010

-2

2010

-3

2010

-4

2011

-1

2011

-2

2011

-3

2011

-4

Consumentenvertrouwen CBS (driemaandsgemiddelde)

NVM Mediane verkoopprijs woningen totaalBron: CBS, NVM

10

• Hypotheek geen strategisch product meer• Imago schade - AFM• Funding• Risicoreductie• Nieuwe gedragscode• Basel III, Solvacy II• Beperkt aantal banken

DE BANKEN

11

Marktwerking onder banken

12

De huidige arbeidsmarkt

Kredietrantsoenering

13

14

Minder lenen, meer aflossen

15

Gebrek aan toekomstperspectief

16ONRUST!

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

2001

-4

2002

-2

2002

-4

2003

-2

2003

-4

2004

-2

2004

-4

2005

-2

2005

-4

2006

-2

2006

-4

2007

-2

2007

-4

2008

-2

2008

-4

2009

-2

2009

-4

2010

-2

2010

-4

2011

-2

2011

-4

Bron: NVM

Transactieprijsontwikkeling kwartaal op kwartaalTransactieprijsontwikkeling kwartaal op kwartaal

Toenemende voorraad, dalende prijzen

17

- Gele lijn is de prijsontwikkeling t.o.v. vorig jaar gedeeld door 4 (kwartalen)- Prijsdaling versnelt in laatste kwartaal

prijs t.o.v. jaar eerder -4,1%

De nieuwbouw in 2012 nieuw dieptepunt

18

19

Hoe lang heeft het huidige aanbod nodig om te verkopen?

(uitgaande van geen nieuw aanbod)

Gemiddelde van Nederland ligt op 1 jaar en 11 maanden.

Wordt ook wel de theoretische verkooptijd genoemd.

Dynamiek in de markt

Hoe doet Friesland het ?

20

• Aantal transacties helaas het sterkst gedaald van Nederland (met 12,9%). Aantal verkopen afgelopen kwartaal in 15 jaar niet zo laag geweest.

• Transactieprijzen in kwartaal 4 met 1,8% meest toegenomen van NL

• Looptijd aanbod hoogst van NL met 322 dagen (landelijk: 271)

• Relatief weinig nieuw aanbod (20,2%)

Hoe doet Friesland het ?

21

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

2000

-4

2001

-4

2002

-4

2003

-4

2004

-4

2005

-4

2006

-4

2007

-4

2008

-4

2009

-4

2010

-4

2011

-4

Provincie Friesland Nederland

Provincie Groningen Provincie DrentheBron: NVM

Aantallen verkopen (2000 =100)

Hoe doet Friesland het ?

22

-10%

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

2006

-4

2007

-4

2008

-4

2009

-4

2010

-4

2011

-4

Provincie Friesland Nederland

Provincie Groningen Provincie DrentheBron: NVM

Transactieprijsontwikkeling t.o.v. jaar eerder

Hoe doet Friesland het ?

23

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

2000

-4

2001

-4

2002

-4

2003

-4

2004

-4

2005

-4

2006

-4

2007

-4

2008

-4

2009

-4

2010

-4

2011

-4

Provincie Friesland Nederland

Provincie Groningen Provincie DrentheBron: NVM

Looptijdontwikkeling

24

Leeuwarden van plaats 60 naar 42

1. Verdere bezuinigingen2. Het woningmarktdossier bezuinigingsdossier of ?3. 2% overdrachtsbelasting ?4. NHG5. Right to buy6. Inflatie + maximaal 5% - de scheefwoners

De voorjaarsnota

Dit is onze markt !

26

Wanneer komt er herstel ?

27

Wanneer komt er herstel ?

• Kwakkelend 2e kwartaal 2011

• Woningmarkt loopt vast

• Succesvol verkopen

• Winnaars en verliezers

• Verlaging overdrachtsbelasting

• Positieve vooruitzichten

28

De heroriëntatieconsument

29

Wensen• Meer inspraak• Zoekt zekerheid

– Waardebehoud– Kosten– Financiering– Eigen Huis– Vroeg boeken– Kleiner verschil BB - NB

• Senior is honkvast• Inzicht in het product en de lasten• Wonen wordt duurder

Handrem• Besteedbaar inkomen• Zorgpremie• De oude dag• Dalende prijzen• Nieuw realisme

Met stip op 1.

Consument wil toekomst perspectief

30

Mogelijk akkoord ?Op weg naar een duurzame woningmarkt met toekomstperspectief

Wij, in een veranderende markt

Platform Wonen LeeuwardenGer W. Hukker, 5 april 2012