Netwerk Digitaal Erfgoed 1 jaar later

Digitaal erfgoed zoeken en vinden

Picturae - Symposium Erfgoed Experts 2016Amersfoort, 11 oktober 2016

Introductie: een willekeurige casus

dameshoedje met voile - Jacques Fath

Informatie website Centraal Museum

Inventarisnummer31690Soort objectDameshoed, dameskleding, hoed, kledingaccessoireAfmetingenhoogte 10 cm, breedte 23 cm, diepte 24 cmOpschriften en merkenMerk in binnenrand (etiket) JACQUES FATH // PARIS

Wat leren we van dit voorbeeld?

• Vinden is een hele uitdaging• Informatie over erfgoed is verspreid• Zichtbaarheid op Google is cruciaal• En wel voor ‘wie’ ‘wat’ ‘wanneer’ ‘waar’

Wat wordt onze digitale strategie?

1. Zichtbaar?

2. Bruikbaar?

3. Kansen?

4. Wat kan ik doen?

Marjan Hammersma, DG Cultuur & Media, OCW(en voorzitter stuurgroep NDE)

“Digitaal is normaal!”

(Quote Week van het Digitaal Erfgoed, 2015)

“Het bestaansrecht van kunstenaars en culturele instellingen ligt niet zozeer

in de sector zelf maar in de verbinding met de samenleving”

Kamerbrief van minister BussemakerCultuur Beweegt, De betekenis van cultuur

in een veranderende samenleving, 10 juni 2013

Mediaan (n=129)

Totaal (n=129)

Overig (n=5)

Musea (n=82)

Bibliotheken (n=8)

Archieven (n=34)

10

28

45

36

18

8

30

42

44

44

42

36

60

30

11

20

40

56

Hoe ver zijn we met digitalisering van erfgoed in NL? (n=129)Gedigitaliseerd Nog te digitaliseren Niet nodig te digitaliseren

Archeologische sitesLandschappen

Digitale audio boekenOverig locatie-gebonden erfgoed

GamesPlanten en dieren

Objecten van anorganisch materiaalMonumenten en andere bouwwerken

Born-digital kunstwerkenDigitale 3D-ontwerpen/reconstructies

Wetenschappelijke tijdschriftenBladmuziek

Overig time-basedOverige tijdschriften

Archaeologische gebruiksvoorwerpenMiddeleeuwse handschriften

Overige digitaal interactieve bronnenE-books

Overige handschriftenAudio-opnamen: muziek

Software (incl. maakwerk)Microforms en/of microfichesZeldzame (gedrukte) boeken

Overige gedrukte boekenMunten en penningen

Overige 3-dimensionale door de mens gemaakte objecten3-dimensionale kunstwerken

Digitale onderzoeksbestanden (incl. GIS)Overige tekstuele materialen

Overige visuele (2D) objectenKranten

Overige gebruiksvoorwerpenAudio-opnamen: spraak

Archieven: OverheidsdocumentenPosters

(Onderdelen van) websitesSchilderijen

Kaarten en plattegrondenArchieven: Overige archivalia

FilmVideo-opnamen

Databases (met erfgoedinformatie)Graveerwerk / prenten

TekeningenFoto’s

12233444

68999

1111121212

151515

171717171819

212222

24242526

2932

3439394040

424444

65

Meest voorkomende typen digitale collecties (n=139)% instellingen met digitale collectie

56%

44%

Meten van het gebruik van digitale collecties (n=103)

ja nee

Web

statisti

eken

Socia

le media

gebruik

Gebruikerso

nderzoek

Databasestatisti

eken

98%

49%40%

29%

Hoe meet je gebruik van digitale collecties? (n=55)

% instellingen

Gebruikersonderzoek door Nederlandse erfgoedinstellingen

Wat wordt onze digitale strategie?

1. Zichtbaar?

2. Bruikbaar?

3. Kansen?

4. Wat kan ik doen?

Top 20 sites in NL - 2016

Bron

: Ale

xa

1. Google.nl /.com2. Youtube.com3. Facebook.com4. Wikipedia.org5. Live.com6. Marktplaats.nl7. Yahoo.com8. LinkedIn.com9. ING.nl10.Twitter.com

11.Nu.nl12.Instagram.com13.Telegraaf.nl14.Dumpert.nl15.msn.com16.Rabobank.nl17. Bol.com18. Aliexpress.com19. ANBamro.nl20. Netflix.com

Offline

Eigen w

ebsite

Nationale ag

gregator

Euro

peana

Andere aggregato

ren

Wikipedia

Overige so

ciale

media

Eigen API

API van 3e p

artij

Overig0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Toegankelijkheid van digitale collecties (n=90)

nu over 2 jaar

Wie (biografisch) (temporeel) Wanneer

Waar (geografisch) (thematisch) Wat

Geheugen van Nederland

WieWasWie

WatWasWaar

Biografisch portaal

KICH

nu-en-toen

DIMCON

Musip

Digitale Collectie

Allemolens.nl

E-depot Ned. archeologie

Beeldbank NA Beelden voor de toekomst / ED*T

Biblio Sacra

Bibliotheek.nl

Archieven.nl

Cinema Context

Digitale Atlas Geschiedenis

Labour History Index

Staten Generaal

Databank Digitale Dagbladen

Museumkennis

Dutch Jewry

SVCN

Maritiem Digitaal

Volksverhalenbank

CRVa

DBNG

DBNA

Delpher

Nationale referentiecollectie

Thuis in Brabant

Sgraffito in 3D

StamboomNederland

Unicum

Wumkus

Zuid-Hollandse collecties digitaal

RKD-artists

BibliopolisDBNL

Mijn Adres

Nederlab

STCN

Erfgoed &Locatie

Nederlandse Liederenbank

Netwerk oorlogsbronnen

Reliwiki

Velehanden

Unicum

Buurtwinkels

ONH

Vrouwenlexicon

Oorlogsmonumenten

Nai Layar

Aziatische keramiek

Amersfoort op de kaart Fryske literatuur

If then is now

Lexicon Haagse Schilders

Picarta

Knelpunten voor het publiek:

Groeiend aanbod, maar weinig samenhang (vaak ook niet binnen een instelling)

Digitalisering is vaak aanbodgericht (ter profilering van collectie en instelling)

Knelpunten voor de digitaliserende instellingen:

Achterstanden met ontsluiting van collecties: vertraging van innovatie

Specialistische kennis nodig / steile leercurve (bijv. gebruiksmogelijkheden)

Structurele voortzetting van een nieuwe dienst vaak problematisch

Knelpunten voor de erfgoedsector als geheel:

Samenwerking wordt bemoeilijkt door tradities en cultuurverschillen

Veel digitaal materiaal komt niet beschikbaar voor gebruik door bezoekers

Beleidskader is niet aangepast aan digitale tijdperk (bijv. auteursrecht)

Wat wordt onze digitale strategie?

1. Zichtbaar?

2. Bruikbaar?

3. Kansen?

4. Wat kan ik doen?

...het gaat om het vinden van de aansluiting tussen vraag en aanbod

Bron

: Bus

ines

s Mod

el In

nova

tie C

ultu

reel

Erfg

oed,

Ken

nisla

nd/D

EN, 2

009

creators are consumers are creators are consumers are cr

Source: meSch project

Samenwerken op thema’s: kansen

Kerkhof of …. ?

1. Zichtbaar?

2. Bruikbaar?

3. Kansen?

4. Wat kan ik doen?

DE BASIS en DERA bieden minimale kwaliteitseisen voor:

• Vindbaarheid van digitaal erfgoed

• Vervaardiging: digitale formaten voor beeld, tekst, audiovisueel en geo-informatie

• Beschrijving: metadata en inhoudelijke ontsluiting

• Presentatie: toegankelijkheid (bijv. voor slechtzienden) en flexibiliteit

• Digitale duurzaamheid

• Auteursrechtenbeheer

Standaardisatie

1. Zet de gebruiker centraal

2. Gebruikers verwachten digitaal beschikbaar erfgoed

3. Gebruikers zoeken informatie over wie, wat, waar, wanneer

4. Gebruikers verwachten grenzeloos te kunnen zoeken

 

Van De Woonomgeving via WatWasWaar naar Erfgoed&Locatie

De Woonomgeving (2004-2007)

Hoogwaardige digitaliseringKadastrale kaart 1832

WatWasWaar(2007-heden)

Ontsluiting met visuele technieken

Erfgoed & Locatie2012-2015

Ontwikkeling van gemeenschappelijke voorzieningen

Kijk naar je collega’s (beter goed gejat, dan…)

1. Visuele thesaurus voor mode en kostuums Specialistische kennis gedeeld en bruikbaar voor publiek

2. Webarchief Groninger Archieven Gebruik van thesaurus Beeld & Geluid bij ontsluiting eigen collectie

3. Digitalisering oorlogsbronnen Gezamenlijke opbouw en gebruik van NIOD-thesaurus WO-II

4. AAT – Erfgoedthesaurus Afstemming tussen RKD en RCE 

Netwerk Digitaal Erfgoed

Vragen – suggesties?

Wilbert Helmuswilbert.helmus@den.nl06 50499553