Bewust of niet, veel ouders van zoons hebben tóch een ideaalplaatje in hun hoofd: mijn zoon gaat later trouwen en krijgt kinderen. Maar wat als hij vertelt

homoseksueel te zijn? Twee moeders over de coming-out van hun zoon.

Pieter & KittySander & Karin

En toen kwam hij uit de KAST…100 37 | 12 10137 | 12

om in zijn schulp? Of kwam dat door de scheiding? Had hij iemand in vertrouwen genomen? Was hij al eens verliefd? Er kwamen een paar pijnlijke momenten naar boven. Pieter was twaalf toen hij ontdekte dat hij op jongens valt. Zijn middel bareschooltijd is niet zijn beste periode geweest. In de klas werden vaak homograpjes gemaakt, door leerlingen en leraren. Bang om het mikpunt te worden van spot durfde Pieter niemand in vertrouwen te nemen. Vreselijk , wat moet hij zich eenzaam hebben gevoeld. Net na zijn coming-out was ik wel wat angstiger. Zeker toen Pieter naar een studentenhuis in Amsterdam verhuisde. In de grote stad is niet iedereen even homo vriendelijk en hij was nog zo kwetsbaar. Kwetsbaarder dan zijn broer, die op dezelfde leeftijd uit huis ging.Intussen maak ik me geen zorgen meer. Pieter is uitgegroeid tot een sociaal en ‘stevig’ mens. Behulpzaam is hij ook. Niet dat mijn andere kinderen, van wie ik evenveel houd, nooit voor me klaarstaan, maar toch voelt het anders. Pieter is écht lief voor zijn moeder.”

Karin van der Poel (53) is getrouwd met Tom (53). Samen hebben ze twee kinderen: Ryanne (23) en Sander (25). Vijf jaar geleden ontdekte Tom bij toeval dat Sander homoseksueel is. Die ontdekking kwam bij Karin harder aan dan verwacht.Karin: “Ik heb niets tegen homo’s. Het is ook geen taboe bij ons in de familie. Twee broers van Sanders overgrootvader waren beiden veertig jaar gelukkig met een man. En tot onze allerbeste vrienden reken ik enkele homostellen. Ik ben dan ook zwaar teleur-gesteld in mezelf dat ik zo heftig reageerde op Sanders coming-out. Mijn vader was zeeman. Hij maakte er geen geheim van dat hij homoseksuelen mietjes vond. Misschien dat ik daar onbewust iets van heb meegekregen. Homo’s oké, maar mijn zóón? Nee. Vijf jaar geleden las Tom per ongeluk een mail van ene Guus. ‘Als je er zo

veel problemen mee hebt, moet je het vertellen. Je bent volwassen. Je ouders begrijpen het vast,’ schreef hij aan Sander. ’s Avonds zei Tom: ‘Ik denk dat Sander op jongens valt.’ Ik kon, wílde het niet geloven. ‘Guus kan ook Guusje zijn,’ probeerde ik nog. Naïef, maar ik had geen idee. Sander nam vaak vriendinnen mee naar huis. Wat mij betreft is er nooit aanleiding geweest om zoiets te vermoeden. Het verbaasde me dat het voor anderen niet helemaal als een verrassing kwam. Ik had een ideaalplaatje in mijn hoofd: mijn dochter trouwt en wordt moeder en Sander ontmoet een leuk meisje en wordt vader. Die toekomstdroom over de kinderen spatte als een zeepbel uit elkaar. Onzin, maar van ellende kon ik niet meer relativeren. Rampscenario’s spookten door mijn hoofd: homohaters, hiv, seks op parkeerplaatsen. Maar ook: hoe ga ik het uitleggen aan..? Die nacht deed ik geen oog dicht. Tom en ik hadden

‘IK NAM HET MEZELF KWALIJK. Had ik zijn luiers vroeger te strak dichtgeplakt? Te tuttige kleren in de verkleedkist gestopt?’

Kitty Koning (61) is alleenstaand. Ze heeft drie kinderen: Rink (30), Anouk (28) en Pieter (25). Haar jongste kwam op zijn achttiende uit de kast. Sindsdien is de band tussen moeder en zoon weer hechter geworden.Kitty: “Pieters coming-out was zo’n bijzonder moment. Ik zat thuis op de bank te lezen toen hij op de stoel tegenover me ging zitten. Zijn mimiek vergeet ik nooit meer, strakgetrokken lippen, ernstige ogen. ‘Mam, ik ben homo,’ zei hij. Even was ik stil, maar toen gleed de last die ik al jaren voelde van me af. Met tranen in mijn ogen en een brok in mijn keel omhelsde ik hem. ‘Eindelijk!’ dacht ik, mijn zoon is terug. Het vermoeden dat Pieter met zijn geaardheid worstelde, ontstond tijdens zijn puberteit. Van een vrolijk, openhartig joch veranderde hij in een stille, teruggetrokken puber. Ik heb er bewust nooit naar gevraagd. Het was

zíjn zoektocht en misschien had ik het wel bij het verkeerde eind. Het laatste wat ik wilde, was hem kwetsen. Of tot liegen forceren, omdat hij er helemaal niet aan toe was om uit de kast te komen. Misschien was de breuk tussen zijn vader en mij er wel de oorzaak van dat hij niet lekker in zijn vel zat. Maar toch... Soms dacht ik het te zien aan de manier waarop hij liep of hoe hij zijn handen gebruikte. Heel subtiel. Pieter is geen uitgesproken homo, niet overdreven vrouwelijk. Gewoon een leuke jongen met een zachtaardig karakter. Als moeder zag ik wel dat hij anders was dan zijn oudere broer. Pieter speelde als kind graag met knuffels. Zijn bed lag er vol mee. Ook had, en heeft hij nu nog steeds, meer vriendinnen dan vrienden. In tegenstelling tot Rink haatte hij voetbal. Liever wilde hij korfballen, net als Anouk. Ik wilde alles weten. Wanneer ontdekte hij dat hij homo is? Wat was de aanleiding? Kroop hij daar-

‘SOMS DACHT IK HET TE ZIEN aan de manier waarop hij liep of hoe hij zijn handen gebruikte, maar ik heb er bewust nooit naar gevraagd’

Sla om voor het vervolg van dit verhaal. Sla om voor het vervolg van dit verhaal.

afgesproken er niet zelf over te beginnen, maar de volgende dag, vlak voor het avondeten, hield ik het niet meer uit. ‘Val jij op jongens?’ vroeg ik. Sander schrok en begon te huilen. Ik hoorde mezelf zeggen: ‘Jongen, het geeft niet,’ maar tegelijkertijd flitste er door mijn hoofd: je liegt. Die nacht huilde ik urenlang. Wat heb ik verkeerd gedaan? Ik ben verpleegkundige. Ik wéét dat homofilie in de genen zit en toch nam ik het mezelf kwalijk. Had ik zijn luiers vroeger te strak dichtgeplakt? Te tuttige kleren in de verkleedkist gestopt? In de daar-opvolgende weken was de spanning thuis om te snijden. Om mij geen pijn te doen, besloot Sander zijn geaardheid niet meer te bespreken. Koppig als we zijn, hielden Sander en ik het ‘zwijgen’ vier jaar vol. Tot mei 2011, het keerpunt. Sander kwam de kamer binnen en ik zag aan zijn gezicht dat er iets was. Hij liep meteen door naar boven. Ik erachteraan. Hij lag op bed te huilen. ‘Waarom ben je verdrietig?’ vroeg ik. Met horten en stoten bekende Sander dat hij verschillende keren verliefd was geweest. Het deed pijn dat hij dat niet met me kon delen. Alsof ik een klap in mijn gezicht kreeg.”

Sander: schoenen, broek (Zara), overhemd (We), trui (Drykorn via orangebag.nl).

Karin: schoenen, broek (Zara), top (H&M) vest

(Dante6 via orangebag.nl).

Pieter: blazer, schoenen (Suitsupply), jeans, overhemd,

riem (Jack & Jones).Kitty: blouse (Pure), top

(Alchemist via Leuk!), broek (Citizens of Hinanity via

Leuk!), sjaal (Leuk!), ketting (Heaven eleven

via Leuk!), schoenen (Zara).

102 37 | 12 10337 | 12

interview: petra schouten. fotografie: ester gebuis. styling en visagie: nicolette brondsted. m.m.v.: alchemist via leuk!, citizens of humanity via leuk!, dante6 via orangebag.nl, drykorn via orangebag.nl, h&m, heaven eleven via leuk!, jack & jones, leuk!, pure, suitsupply, we, zara.

Karin: “Ik realiseerde me dat ik mijn kind had teleurgesteld, op een schandalige manier in de steek gelaten. Na een eerlijk gesprek beloofde ik mijn uiterste best te doen om zijn geaardheid te accepteren, op voorwaarde dat hij me zou begeleiden tijdens dit acceptatieproces. Op zijn beurt beloofde Sander meer openheid. Het ging niet vanzelf, maar we zijn op de goede weg. We waren al een hecht gezin. Het verbre-ken van de ‘radiostilte’ heeft de band ver-der versterkt. We gaan minder krampachtig met elkaar om, maken zelfs grapjes over het onderwerp. Laatst vertelde Ryanne dat haar nichtje een afspraakje had gecanceld. ‘Ik weet van niks,’ grapte Sander. Lagen we met z’n vieren in een deuk. Dat was vorig jaar echt ondenkbaar.”

Sander van der Poel (25) is uitvoe-rend producent en stemacteur voor onder andere Disney Channel.Sander: “Vaak lees ik verhalen van jongens die hun coming-out als bevrijding ervoe-ren. Bij mij voelde dat niet zo. Toen ik mijn moeder de volgende ochtend op de rand van haar bed zag huilen, wenste ik dat ik het nooit had verteld. Ik ben lang boos geweest. Ik zat ermee en vervolgens ging de aandacht naar háár. Na verloop van tijd kon ik me beter in mijn moeders situatie verplaatsen. Net als mijn vader en zus vind ik homoseksualiteit een non-issue. Homo’s doen vaak veel te interessant, plaatsen zichzelf bijna op een voetstuk. Zo ben ik niet. Misschien dat mijn moeder het daarom niet zag aankomen. Dat ze nu openhartig en eerlijk haar verhaal doet, vind ik enorm stoer. Het zegt veel over waar we staan. Eindelijk hoef ik niets meer achter te houden om haar te ‘beschermen’. Volgens mij bereik je dit punt alleen als je onvoor-waardelijk van elkaar houdt.”

Kitty: “We praten veel. Over wat ons bezighoudt, maar ook over de toekomst. Net als zijn broer en zus hoopt Pieter iemand tegen te komen met wie hij samen oud kan worden. Vader wil hij niet worden. Jammer, maar ik respecteer zijn keuze. Van mijn drie kinderen ga ik het meest met Pieter op stap. Naar het theater, musea, op familiebezoek of op reis. Onlangs waren we samen een weekend naar Madrid.Hoe ruimdenkend ik ook ben, Pieters homoseksualiteit hang ik niet aan de grote klok. Maar als ik de vraag krijg of Pieter al een meisje heeft, vertel ik zonder gêne dat hij op mannen valt. Nare reacties heb ik nooit gekregen. Zeker niet van vriendinnen. Het is toch ook geweldig. Ik heb van alles wat: een heterozoon, een dochter én een homozoon.”

Pieter Kraakman (25) studeerde bedrijfskunde. In september start hij als trainee bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.Pieter: “Als tiener was ik me ervan bewust dat mijn moeder moeite had met mijn gesloten houding, maar voor mijn gevoel had ik geen andere keus: ik was er nog niet aan toe om uit de kast te komen. Hoewel ze het vermoedde, forceerde ze me niet tot een coming-out. In plaats daarvan zorgde ze voor een open sfeer in huis, waarin alles bespreekbaar was. Toch heb ik bewust gewacht totdat ik op kamers ging. Mocht mijn moeder geschokt reageren, dan was ik tenminste uit haar de buurt. Zorgen om niets. Ze was juist opgelucht. Net als ik. Eindelijk hoefde ik niet meer te liegen over waar ik naartoe ging en met wie. Dat besef bracht ons dichter bij elkaar. Ik zie mijn moeder gemiddeld eens per maand, maar als ik thuis ben, is ons contact intensief. We hebben veel lol samen, maar kunnen ook serieus praten. We zijn gelijkwaardig.” ■

Mijn kind is homoseksueel. En nu?Stel, je zoon komt uit de kast. Waar kun je dan terecht met de vragen die je hebt? Op internet zijn veel websites te vinden met informatie. Zo biedt Stichting Outway (www.outway.nl) hulp, advies en ondersteuning op het gebied van homosek-sualiteit aan jongeren en hun omgeving. Het boek 100 vragen over homosek­sualiteit (Mariëtte Hermans, ISBN 90-7334-123-X, € 13,50) geeft antwoord op vragen als: Moet je het altijd aan anderen vertellen? Zijn homoseksuelen ongelukki-ger dan hetero’s? Inclusief informatie over websites en organisaties die zich inzet-ten voor homoseksuelen.

104 37 | 12