Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt...

34
Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden en wat zegt dit over de kwaliteit van hun job?

Transcript of Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt...

Page 1: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Elsy Verhofstadt

Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem

Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen

Leuven, 25 februari 2011

Zijn jongeren tevreden en wat zegt dit over de kwaliteit van hun job?

Page 2: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Elsy Verhofstadt 2

Gebaseerd op

De Witte, H. & Verhofstadt, E. (2006). Komt tevredenheid met de jaren? Arbeidstevredenheid in Vlaanderen: een vergelijking van jongeren (SONAR) met de populatie (APS). Over.Werk, 16(1-2), 131-136.

Schokkaert, E., Van Ootegem, L. & Verhofstadt, E. (2009). Measuring job quality and job satisfaction, Ghent University FEB Working Paper, nr. 09/620, 31 p.

Verhofstadt, E. (2007). Qualitative aspects of entry jobs, Doctoral Dissertation, Ghent University, Faculty of Economics and Business Administration.

Page 3: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

1. Tevredenheid komt met de jaren

2. Meten van jobkwaliteit

3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit

4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)

5. De SONAR data voor dit onderzoek

6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)

7. Conclusie

Structuur

Elsy Verhofstadt 3

Page 4: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Elsy Verhofstadt 4

Vergelijking arbeids tevredenheid

Vergelijken Vlaamse jongeren (SONAR-data) met de Vlaamse werknemers van alle leeftijden (APS data):

APS data: samenvoeging van de bevragingen van 1998 en 2000, selectie werkenden

SONAR data: cohorte 1976, bevraagd op 23 jaar, informatie over eerste job

Identieke vragenbatterij naar arbeidstevredenheid: 12 afzonderlijke werkaspecten + globale beoordeling (telkens op een 5-puntenschaal)

Page 5: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

In welke mate bent u tevreden met…?SONAR APS

Arbeidsinhoud- Inhoud van uw job 71,8 86,7- Mogelijkheden om bij te leren 55,4 58,6- Initiatief kunnen nemen 58,0 74,1Arbeidsomstandigheden- Fysieke omstandigheden 65,8 72,6- Werkdruk 58,0 52,4Arbeidsvoorwaarden- Loon 65,3 66,9- Uurregeling 75,0 80,6- Vakantieregeling 71,5 76,9- Werkzekerheid 61,9 77,7- Kansen op promotie 35,7 42,9Arbeidsverhoudingen- Collega’s 85,8 85,8- Directe chef 72,9 78,8Werk in zijn geheel 73,3 87,9

% tevreden (zeer of eerder)

Jongeren vs de populatie

Elsy Verhofstadt 5

Page 6: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Elsy Verhofstadt 6

Tevredenheid komt met de jaren

Jongeren zijn duidelijk minder tevreden over hun arbeid dan de gemiddelde werknemer.

Vooral minder tevreden over: kansen op promotie, de mogelijkheden om initiatief te nemen, werkzekerheid én de inhoud van hun baan.

intredeproblemen

tevredenheid komt dus met de jaren

Page 7: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

1. Tevredenheid komt met de jaren

2. Meten van jobkwaliteit

3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit

4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)

5. De SONAR data voor dit onderzoek

6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)

7. Conclusie

Structuur

Elsy Verhofstadt 7

Page 8: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Elsy Verhofstadt 8

Jobkwaliteit meten

“Meer en betere jobs”…maar hoe jobkwaliteit meten?

Multi-dimensioneel concept Indexing probleem

Vergelijken van verschillende bestaande indicatoren (objectieve en subjectieve) en ontwikkelen van een alternatieve indicator (tussenin objectief en subjectief)

Illustratie adhv SONAR data voor kwaliteit eerste job

Page 9: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

1. Tevredenheid komt met de jaren

2. Meten van jobkwaliteit

3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit

4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)

5. De SONAR data voor dit onderzoek

6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)

7. Conclusie

Structuur

Elsy Verhofstadt 9

Page 10: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Job characteristic 1

Job

char

acte

rist

ic 2

A

B

Conditie 1: Dominantie

Elsy Verhofstadt 10

Page 11: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Job characteristic 1

Job

char

acte

rist

ic 2 individual 1

individual 2

Preference ordening Ri=R(Zi)

Zi: vector of personality characteristics

Conditie 2: Respecteren van individuele preferenties

Elsy Verhofstadt 11

Page 12: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Job characteristic 1

Job

char

acte

rist

ic 2

Conditie 3: Onafhankelijk van aspiratieniveau’s

Girl from a deprived family

Aspirations Ai = A(i)

i : vector of personality characteristics

S4

S5

Professor’s daughter

S2

S1

S’’S’

Elsy Verhofstadt 12

Page 13: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Vereisten

Conditie 1: Dominantie

Conditie 2: Respect voor individuele preferenties

Conditie 3: Onafhankelijk van aspiratieniveau’s

Elsy Verhofstadt 13

Page 14: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Job characteristic 1

Job

char

acte

rist

ic 2 individual 1

A

D

B

C

Individual 2

Maar…dominantie incompatibel met respect voor preferenties

Dominance Preferences

QD>QC QC>QB

QB>QA QA>QD

Solution: subset dominance QD>QB

QB>QD

Elsy Verhofstadt 14

Page 15: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

1. Tevredenheid komt met de jaren

2. Meten van jobkwaliteit

3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit

4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)

5. De SONAR data voor dit onderzoek

6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)

7. Conclusie

Structuur

Elsy Verhofstadt 15

Page 16: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Arbeidstevredenheid als samenvattende maatstaf

Subjectieve indicatoren=gerapporteerde abeidstevredenheid gebruiken

QS(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Ri, Ai)

‒ respecteert preferenties

‒ hangt af van apsiratieniveau’s

‒ voldoet niet aan dominantievoorwaarde

Elsy Verhofstadt 16

Page 17: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Objectieve indicatoren van jobkwaliteit

Objectieve indicatoren

=opleggen van een specifieke referentie preferentie-ordening en een specifieke cardinalisatie van de nutsfunctie

QO,r(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Rr, Ar)

Elsy Verhofstadt 17

Page 18: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Job characteristic 1

Job

char

acte

rist

ic 2 individual 1

A

C

individual 2

Referentie voorkeuren en aspiraties

S’’S’

Elsy Verhofstadt 18

Page 19: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Objectieve indicatoren van jobkwaliteit

Objective indicators

= opleggen van een specifieke referentie preferentie-ordening en een specifieke cardinalisatie van de nutsfunctie

QO,r(Ci, Ri, Ai) = S(Ci, Rr, Ar)

‒ negeert individuele preferenties

‒ onafhankelijk van aspiratieniveau’s

‒ voldoet aan dominantievoorwaarde

Elsy Verhofstadt 19

Page 20: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Twee extremen

Objectieve indicatoren: te objectief

Subjectieve indicatoren: te subjectief

Is er een oplossing tussenin deze twee extremen (tussen objectieve en subjectieve indicatoren)?

Elsy Verhofstadt 20

Page 21: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Een nieuwe preferentie-gevoelige maatstaf: equivalent inkomen

Respect voor preferenties incompatibel met dominantie

Equivalentie benadering: voldoet aan respect voor preferenties en ‘subset dominantie’

Equivalent inkomen

QEI,r(Ci, Ri, Ai) = Yi*(Ci, Ri, Ai) met Yi

* impliciet gedefinieerd door (Yi,Di) Ii (Yi

*, Dr)

Elsy Verhofstadt 21

Page 22: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Y

individual 1

A

B

individual 2

Equivalent inkomen

D

DrB’ A’

Y*B2 Y*A1

Elsy Verhofstadt 22

Page 23: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

1. Tevredenheid komt met de jaren

2. Meten van jobkwaliteit

3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit

4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)

5. De SONAR data voor dit onderzoek

6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)

7. Conclusie

Structuur

Elsy Verhofstadt 23

Page 24: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Data-nood

Elsy Verhofstadt 24

S: arbeidstevredenheid

Y: loon

D: andere jobkarakteristieken

Z en : persoonlijkheidskenmerken die verschillen in preferenties en apsiraties weergeven

Uitgebreide informatie over jobkenmerken en veel achtergrondkenmerken aanwezig in SONAR data

Page 25: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Data

Schokkaert, Van Ootegem & Verhofstadt 25

SONAR-data: cohorte 1978, informatie over eerste job (zowel uit bevraging op 23 als op 26 jaar)

Arbeidstevredenheid in de eerste job (globale beoordeling)

Jobkarakteristieken:‒ Netto maandloon (in voltijdse equivalenten)‒ Ploegensysteem, contract type, deeltijds werk, private of publieke

sector, ondernemingsgrootte, formele opleiding, bijleren nieuwe vaardigheden

‒ Fysiek belastend, uitdagend, tijdsdruk, repetitief, samenwerking, resultaten zien en mogelijkheden benutten, autonomie.

Persoonlijkheidskenmerken: ‒ Geslacht, opleidingsniveau, opleidingsniveau van de moeder,

aantal kinderen, nationaliteit van de grootmoeder, ‒ Impressie van enquêteur over respondent, arbeidsmotivatie,

locus of control, offerbereidheid, zoekgedrag.

Page 26: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

1. Tevredenheid komt met de jaren

2. Meten van jobkwaliteit

3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit

4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)

5. De SONAR data voor dit onderzoek

6. Vergelijken van verschillende indicatoren

(toepassing)

7. Conclusie

Structuur

Elsy Verhofstadt 26

Page 27: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Arbeidstevredenheid: ordered logit schatting

Jobkarakteristieken

Preferenties: interactie effecten van persoonlijkheid met jobkarakteristieken

Aspiraties : directe effecten van persoonlijkheid

Bij schatting persoonlijke karakteristieken is Z=

Schattingsresultaten: zie paper

Elsy Verhofstadt 27

lnWage YOVER YUNDER YREQ XφlnWage YOVER YUNDER YREQ Xφ

Page 28: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Berekening indicatoren

Subjectieve indicator: gerapporteerde arbeidstevredenheid (QS)

Objectieve indicator QO,EW: gelijke gewichten voor de dimensies

Objective indicator QO,r : referentie individu met gemiddelde waarden voor Z en

Equivalente inkomen indicator QEI,r

referentiewaarden voor Dr zijn de waarden voor een perfecte job

Elsy Verhofstadt 28

Page 29: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Correlatie tussen de verschillende indicatoren

Elsy Verhofstadt 29

  QS QO,EW QO,r QEI,r

QS 1     

QO,EW 0,563 1   

QO,r 0,646 0,881 1 

QEI,r 0,656 0,832 0,963 1

Page 30: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Karakteristieken van goede en slechte job

Elsy Verhofstadt 30

Welke jobs zijn (en welke werknemers hebben) betere en slechtere jobs?

• Standaardisering van de verschillende indicatoren• Gemiddelde van deze score per ‘groep’• Dubbele vergelijking mogelijk (1) over groepen per

indicator en (2) per groep over indicatoren• Vergelijking voor job karakteristieken, sector van

tewerkstelling en enkele achtergrondkenmerken (zie paper voor alle resultaten)

• Opgelet: bivariate resultaten

Page 31: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Jobkarakteristieken

Elsy Verhofstadt 31

  QS QO,EW QO,r QEI,r

Net monthly wage in FTE: low -0,099 -0,483 -0,358 -0,28

Net monthly wage in FTE: high 0,183 0,507 0,424 0,374

Physically demanding, dangerous ,dirty job: low 0,105 0,411 0,293 0,223

Physically demanding, dangerous, dirty job: high -0,404 -0,732 -0,592 -0,512

Job with a lot of autonomy to decide: low -0,566 -0,845 -0,796 -0,753

Job with a lot of autonomy to decide: high 0,512 0,92 0,894 0,858

Permanent contract 0,061 0,112 0,113 0,077

Temporary contract -0,093 -0,095 -0,093 -0,064

Learning new skills during the first job: no -0,538 -0,981 -0,781 -0,717

Learning new skills during the first job: yes 0,187 0,349 0,279 0,252

Page 32: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Achtergrondkenmerken

Elsy Verhofstadt 32

  QS QO,EW QO,r QEI,r

Men -0,018 -0,006 -0,040* -0,038*

Women 0,018 0,006 0,040* 0,038*

         

Education mother: primary or lower secondary -0,065 -0,18 -0,157 -0,014

Education mother: higher secondary 0,05 0,073 0,064 -0,017

Education mother: tertiary 0,073 0,27 0,236 0,137

         

Succesful school years: max 5 -0,043 -0,518 -0,424 -0,261

Succesful school years: min 10 0,073 0,445 0,36 0,246

Page 33: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

1. Tevredenheid komt met de jaren

2. Meten van jobkwaliteit

3. Vereisten voor een maatstaf van jobkwaliteit

4. Vergelijken van verschillende indicatoren (theorie)

5. De SONAR data voor dit onderzoek

6. Vergelijken van verschillende indicatoren (toepassing)

7. Conclusie

Structuur

Elsy Verhofstadt 33

Page 34: Elsy Verhofstadt Hans De Witte, Erik Schokkaert en Luc Van Ootegem Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen Leuven, 25 februari 2011 Zijn jongeren tevreden.

Conclusies

Jongeren zijn minder tevreden dan de populatie in zijn geheel

Arbeidstevredenheid als maatstaf voor jobkwaliteit? Respecteert preferenties Maar hangt ook af van verwachtingen

‘te subjectief’

Objectieve indicatoren: te objectief

Equivalente inkomensindicator: respecteert preferenties maar corrigeert voor aspiraties

Rangschikking van jobs verschilt sterk naargelang de gehanteerde indicator

Elsy Verhofstadt 34