Wie vindt vlug een eerste (permanente) job? Dieter Verhaest Hogeschool-Universiteit Brussel (HRRG),...

Wie vindt vlug een eerste (permanente) job?

Dieter VerhaestHogeschool-Universiteit Brussel (HRRG), Universiteit Gent (SHERPPA)

Elsy VerhofstadtHogeschool Gent (HABE), Universiteit Gent (SHERPPA)

Eddy OmeyUniversiteit Gent (SHERPPA)

Jürgen VanoverbergheUniversiteit Gent (SHERPPA)

Wie vindt vlug een eerste (permanente) job? Dieter Verhaest

Studiedag steunpunt SSL

24-25 februari 2011

Inleiding

Situering

Vaststelling: in meeste Westerse landen is er een substantieel probleem

van werkloosheid

Vlaanderen 2009: 15.7% (15-24j) t.o.v. 5% (15-64j)

EU 2009: 19.8% t.o.v. 9%

Gevolgen

Substantiële onderbenutting van menselijk potentieel

Mogelijks negatieve invloed op arbeidsmarktkansen in de toekomst

Goed begrip van de factoren die werkloosheid aan het begin van de loop-

baan verklaren is cruciaal om het globale probleem van jongerenwerk-

loosheid te kunnen aanpakken


Inleiding

Onderzoeksvragen

Drie studies:

Welke factoren bepalen de lengte van de periode tussen het verlaten van

de school en de start van de eerste job?

Wat is de invloed van de opleidingskenmerken op deze duur bij

schoolverlaters uit het initieel beroepsonderwijs?

In welke mate gaat een hoge kans op werkloosheid samen met een hoge

kans op een tijdelijk contract?


Intrededuur: bepalende factoren

Bron:

Vanoverberghe, Verhaest, Verhofstadt & Omey (2008)


Onderzoek in het buitenland

Substantiële verschillen in intrededuur tussen verschillende types

van schoolverlaters

Probleem o.a. groter bij lager opgeleiden en jongeren van allochtone

afkomst

Deze studie voor Vlaanderen:

Bepalende factoren voor kans op intrede in eerste job a.d.h.v.

duuranalyse

Onderscheid tussen onmiddellijke intrede in job en latere intrede

Gebaseerd op SONAR-data (jongeren geboren in 1976 – 1978)


Situering


Hypotheses afgeleid uit de zoektheoretische literatuur (Mortensen, 1986)

Verwachte effect (ceteris paribus) op de intrededuur:


Hypotheses


Scholingsniveau: -

Vrouw: +

Allochtoon: +

Scholingsniveau vader: ?

Regionale U/V ratio: +

Betaalde werkervaring als student: -

Werkervaring via stage: -

Het krijgen van arbeidsmarkt-

gerelateerde info op school: -

Starten met zoeken vóór verlaten van

de school: -


Intrededuur volgens scholingsniveau


Bron: Vanoverberghe et al.

(2008), Figure 1, p322.

De meeste resultaten liggen in lijn van hypothesen

Effect ‘arbeidsmarktgerelateerde info

Negatief op onmiddellijke intrede, positief op latere intrede

Positief effect domineert vanaf paar maanden

Enkel effect van stage blijkt niet significant

Relatie tussen scholing vader en intrededuur niet eenduidig

Variabelen met meest uitgesproken effecten:


Algemene resultaten schattingen


Scholingsniveau

Etniciteit

Start zoeken vóór schoolverlaten

Regionale arbeidsmarktcondities


Simulatie effecten ‘gemiddelde’ schoolverlater


Bron: Vanoverberghe et al.

(2008) Figure 2, p326.


Simulatie effecten ‘gemiddelde’ schoolverlater


Bron: Vanoverberghe et al. (2008) Table 2, p327.

De lengte van de transitie is een functie van

Factoren die controleerbaar zijn tegen een relatief lage kost:

zoekgedrag

Factoren die enkel controleerbaar zijn tegen een relatief hoge kost:

scholing en regionale arbeidsmarktcondities

Ascriptieve factoren zoals etniciteit

Enkel een combinatie van arbeidsmarktbeleid, onderwijsbeleid en

economisch beleid lijkt een effectieve strategie om het probleem van

jeugdwerkloosheid aan te pakken


Algemene conclusies


Intrede uit het initieel beroepsonderwijs

Bron: Creten, Van de Velde, Van Damme, m.m.v. D. Verhaest (2004)


Onderzoek naar factoren die intrededuur van schoolverlaters uit het

initieel beroepsonderwijs (TSO, BSO, DBSO, VIZO) verklaren

Enkele resultaten

Snelle instroom in eerste job voor jongeren uit leertijd (VIZO)

Trage instroom voor ongekwalificeerden

Beperkte verschillen tussen TSO en BSO, en tussen wel of niet 7de j

Studierichting is veel doorslaggevender en verklaart in belangrijke

mate verschillen tussen mannen en vrouwen

Stage bevordert instroom significant

Intrede uit het initieel beroepsonderwijs

Algemene conclusies


Wie vindt vlug een permanente job?

Bron: Verhofstadt, Verhaest & Omey (2008)


Vinden diegenen die vlug een eerste job vinden ook vlug een job met een

contract van onbepaalde duur?

Tijdelijk contract als opstap versus val

Deze studie:

SONAR data, jongeren geboren in 1976 of 1978

Kans op het vinden van een vaste job drie maanden na verlaten

onderwijs wordt opgesplitst in twee deelkansen:

Kans op het vinden van een job

Voorwaardelijke kans dat de gevonden job vast is

Nagaan welke kenmerken deze kansen bepalen


Situering


Onderzoeksvragen

(1) Sluit het profiel van tijdelijke werknemers eerder aan bij dat van

permanente werknemers,

(vooral verschillen in tewerkstellingskansen zijn bepalend voor

het vinden van een vaste job)

Of dat van werkloze schoolverlaters?

(vooral contractuele verschillen zijn bepalend)

(2) In welke mate blijven contractuele verschillen overeind na controle

voor ondernemingskenmerken?


Situering


Variabelen OV1

Algemene kenmerken (geslacht, nationaliteit, gezinssituatie,…)

Onderwijskenmerken (niveau, stage, deeltijds onderwijs,…)

Sociale achtergrond (onderwijs vader, moeder, broers/zussen)

Regionaal-Economische indicatoren (lokale werkloosheidsgraad,

type regio)

Overige (lid vereniging, rijbewijs,…)

Extra variabelen OV2: sector en grootte ondernemeing


Opgenomen variabelen



Descriptieve resultaten


Tabel 1: De aard van de tewerkstelling en het contract drie maanden na het verlaten van de school

Niet tewerkgesteld

(J = 0)

Wel tewerkgesteld (J = 1)

Tijdelijk contract

(V = 0)

Vast contract

(V = 1)

Volledige steekproef 38.3% 30.7% 31.1%

Geslacht (Chi² = 57.7***)

Mannen 35.7% 28.3% 36.0%

Vrouwen 40.7% 33.0% 26.1%

Nationaliteit (Chi² = 30.0***)

Belgisch 37.7% 30.8% 31.5%

Niet-Belgisch 62.1% 23.3% 14.7%

Onderwijsniveau (Chi² = 182.3***)

< Lager secundair 66.3% 17.1% 16.6%

Lager secundair 42.7% 25.3% 31.9%

Hoger secundair 39.5% 28.2% 32.3%

Hoger korte type (bachelor) 26.9% 41.4% 31.7%

Hoger lange type (master) 44.2% 26.1% 29.7%

Bron gegevens: SONAR c76(23), c76(26), c78(23) en c78(26), eigen berekeningen; * : p< 0.10; **: p< 0.05; ***: p < 0.01; N = 5043.


Resultaten OV1


Onvoorwaardelijke kans vast contract

Kans tewerkgesteld Voorwaardelijke kans vast contract

Algemene kenmerken Vrouw - - - Nationaliteit niet-Belgisch - - Samenwonend Aantal kinderen Leeftijd - - - Onderwijs Indicatoren Niveau (Ref. = Hoger secundair)

Lager Onderwijs - - - Lager Secundair - - - Hoger Korte Type + Hoger Lange Type

Stage gevolgd tijdens SO + + Ervaring als jobstudent Deeltijds onderwijs + + + School verlaten in juni + +


Resultaten OV1


Onvoorwaardelijke kans vast contract

Kans tewerkgesteld Voorwaardelijke kans vast contract

Sociale Achtergrond Onderwijs vader Eerder - Onderwijs moeder Eerder - Aantal broers of zussen - Regionaal-Economische Indicatoren Lokale Werkloosheidsgraad - - - Geografische Typologie

(ref. = Kempense en Limb. Gem.)

Antwerpen + + + Andere grote centrumsteden Dichtbevolkte gem. rond Antw. en Brussel + + Kleine rijke gem. rond Antw., Brus. en Gent + - + Kustgemeenten - Kleine landbouwgemeenten + - + Overige gemeenten

Overige kenmerken Lid vereniging - + - Rijbewijs + + +

Controle voor ondernemingskenmerken

Voorwaardelijke kans op een vast contract duidelijk bepaald door

type onderneming

Groter in kleine ondernemingen en sectoren zoals professionele

dienstverlening, transport en communicatie, horeca

Kleiner in grote ondernemingen en sectoren zoals onderwijs,

gezondheidszorg

Effect op geschatte coëfficiënten individuele kenmerken is beperkt

Uitzondering: na controle blijkt een diploma HOLT aanleiding

te geven tot hogere kans op vast contract


Resultaten OV2


Contracttype is institutioneel bepaald

Evenwel slechts deel van het verhaal: een duidelijke tweedeling onder

jongeren

Groepen zoals lager opgeleiden, allochtonen, jongeren zonder

werkervaring en/of rijbewijs en jongeren die AM betreden bij hoge

lokale werkloosheid hebben lage kans op een job

Bovendien is hun kans op een vast contract vaak lager indien ze,

ondanks hun profiel toch een job vinden

Meer longitudinaal onderzoek nodig om te beoordelen in welke mate dit

tijdelijk contract voor hen val dan wel opstap naar vast werk is


Conclusies


Bedankt voor uw aandacht!


Gebaseerd op:

Creten H., Van de Velde V., Van Damme, m.m.v. Verhaest D. (2004), De transitie van het

initieel beroepsonderwijs naar de arbeidsmarkt met speciale aandacht voor de onderwijs-

verlaters, Leuven: HIVA.

Vanoverberghe J., Verhaest D., Verhofstadt E. and Omey E. (2008), ‘The transition from school

to work in Flanders: a duration analysis’, Journal of Education and Work, 21 (4), 317-331.

Verhofstadt E., Verhaest D. and Omey E. (2008), ‘Het profiel van vaste en tijdelijke

werknemers’, Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken, 24 (2), 125-136.


Bronnen

Wie vindt vlug een eerste (permanente) job? Dieter Verhaest Hogeschool-Universiteit Brussel (HRRG),...

Documents

Transcript of Wie vindt vlug een eerste (permanente) job? Dieter Verhaest Hogeschool-Universiteit Brussel (HRRG),...