Els Pereboom, diëtistepereboom@zorgring.nl

Diëtistenpraktijk Els Pereboom

Wanneer spreek je van genoeg goede voeding

12.00 – 12.40 uur

13 juni 2013

1. Voorstellen

2. Stellingen

3. De rol van voeding bij ziekte en behandeling

4. Voedingstoestand, herkennen van ondervoeding

5. Wanneer eet een patiënt/cliënt voldoende

6. Welke adviezen

7. De praktijk, opdracht

8. Stellingen

Inhoud:

Els Pereboom

- Sinds 1988 werkzaam als diëtist

- Eerste 20 jaar gewerkt in de thuiszorg

- Vanaf 1 januari 2010 een eigen praktijk

- Aandachtsgebied oncologie, ondervoeding en sondevoeding

1. Voorstellen

1. Bij een BMI van 32 kan géén sprake zijn van ondervoeding.

2. Bij ondervoeding let je op de eiwitten en voldoende calorieën in de voeding.

3. Drinkvoeding is noodzakelijk bij ondervoeding

4. In de palliatieve fase screen je op ondervoeding

5. Tijdens de behandeling is regelmatig screenen op ondervoeding niet nodig

2. Stellingen: waar of niet waar

1. - Voeding en Kanker

2. - ondersteunende rol

3. - voldoende en goed kunnen eten niet vanzelf sprekend

4. - het maligne proces kan een negatieve invloed hebben op de voedingstoestand en lichaamssamenstelling

5. - de behandeling: operatie, chemo en/of bestraling

6. kan de mogelijkheden om goed te eten verstoren. Waardoor de voedingstoestand verslechterd

3.De rol van voeding bij ziekte en behandeling

• Definitie Ondervoeding1

– BMI < 18,5 (< 65 jaar)

< 20 (≥ 65 jaar)

< 21 bij COPD en/of

– >10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden en/of > dan 5% in de laatste maand

• Definitie risico op ondervoeding

– BMI 18,5 -20 (<65 jaar) of 20-22 (≥ 65 jaar) en/of

– 5-10% gewichtsverlies in de laatste 6 maanden

¹ Meijers JMM. Awareness of malnutrition in healthcare: the Dutch perspective. Thesis Maastricht University

4. Voedingstoestand, Wat is ondervoeding?

cachexie: ziekte + voeding(Verlies van spiermassa 70-80%)

Gewichtsverlies Overlap! Maar de reden voorspelt het gevolg

sarcopenie:

veroudering en beweging!

+ voeding (eiwit/D): bedrust: 3% ↓ in 7 dagen!

wasting:voeding+ sociaal/psychologisch/ medisch (Verlies spiermassa 20-30%)

Gevolgen ondervoeding

Algehele fysieke en psychische

achteruitgang

Ondervoeding

Afname gewichten

spiermassa

Hogere mortaliteit

Verhoogde kans op:- Ziekenhuisopname- Extra thuishulp- Opname in verpleeg- of verzorgingshuis- Vallen

Afname kwaliteit van leven

Vertraagd herstel en verminderde afweer

Kans op sociaal isolement

Vo

edin

gst

oes

tan

d

Thuis Opname Thuis

Symptomen

Diagnostiek

Interventie

Herstelfase

Tijd

De Route van de patiënt

• Bagatelliserende patiënt èn (huis)arts: korte voedingsanamnese is niet goed te interpreteren

• Tevreden dokter & verpleegkundige

• Diagnostische voortvarendheid, voedingstoestand vergeten

• Er is nog zoveel meer aan de hand, geen tijd voor vragen en klachten over eten en gewicht

• Goede BMI is geen goede voedingstoestand

• Let op bij oedeem

• Communicatie

• Wat is de motivatie om in te grijpen?

Valkuilen onbedoeld gewichtsverlies

Herkennen van ondervoeding :

SNAQ65+ Gewicht en Gewichtsverlies65-

Ontwikkeld voor de jongere populatie die thuis woont :

Gewicht en Gewichtsverlies65-

• www.stuurgroepondervoeding.nl

• Voor : - Bestellen screeningsinstrumenten

- Toolkit met informatie voor ziekenhuis, verpleeg/verzorgingshuis, thuiszorg, revalidatiekliniek

Stuurgroep ondervoeding

• Voorbeeld

• Man, 37 jaar, 87 kg , 183 cm, BMI 26• Eiwit behoefte: 1,5 gram per kg lichaamsgewicht (BMI<27)• Energie behoefte : Harris & Benedict forumule• 2700 kcal en 130 gram Eiwit

5. Wanneer eet een patiënt/cliënt voldoende

• 2700 kcal en 130 gram eiwit

• 10 tosti’s met ham en kaas

• 25 glazen of 5 liters melk

• 9 flesjes drinkvoeding bv nutridrink/ensure

• Praktijk ontbijt met 2 beschuiten en kop thee

• Lunch met 2 beschuiten en beker melk

• ½ portie warm eten…..

• Welke adviezen?

• http://www.stuurgroepondervoeding.nl/fileadmin/dbc/documenten/Meet___Weet_Uitlegkaart.pdf

5. Wanneer eet een patiënt/cliënt voldoende

• Eiwit: 1,2 – 1,5 g kg lichaamsgewicht (bij BMI >27 gewicht bij BMI 27)

• Energie: minimaal H&B (1984) + toeslag van 30% voor activiteit

• Monitoring gewicht en inname • Voorkeur voor enterale weg

6. Welke adviezen

• 6-8 kleine maaltijden over de dag• Volle producten• Geef de folder mee• Overleg met huisarts of diëtist• Bij verder gewichtsverlies opnieuw screenen• Verwijzen naar diëtist

Risico op ondervoeding

De verklaring dieetpreparaten kan door diëtist en (huis)arts getekend worden. Formulier via de site van Zorgverzekeraars Nederland.

Bij ondervoeding geldt het criterium dat de diagnose is gesteld met een gevalideerd screeningsinstrument.

Vergoeding diëtist 2013 :- via dbc van ziekenhuis - eerste lijn, 3 uur basisverzekering en extra uren

bij aanvullend verzekerd (afhankelijk pakket)

Onkostenvergoeding

• Bedenk in jouw praktijk 2 patiënten die ondervoed kunnen zijn.

• Voor de diëtisten die aanwezig zijn: Bedenk 2 patiënten/cliënten die jij doorverwijst naar de diëtist in 1ste of 2de lijn.

• Welke adviezen geef je.

• Doorverwijzen naar (1ste of 2de lijn) diëtist ? Hoe pak je dat aan.

Opdracht

Stellingen: waar of niet waar

1. Bij een BMI van 32 kan géén sprake zijn van ondervoeding.

2. Bij ondervoeding let je op de eiwitten en voldoende calorieën in de voeding

3. Drinkvoeding is noodzakelijk bij ondervoeding

4. In de palliatieve fase screen je op ondervoeding

5. Tijdens de behandeling is regelmatig screenen op ondervoeding niet nodig

Vragen