ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Effectief omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag

‘Meebewegen’ als motto

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Wat komt aan de orde in deze presentatie?● Wanneer spreken we van moeilijk verstaanbaar gedrag en

wat zien we in de klas?

● Hoe kijken we naar gedrag?

● Wat is helpend?

● Welke factoren zijn bepalend voor succes?

● Leerkracht een krachtig instrument!

inspiratie - stof tot nadenken - bewustwordingMaatwerk in plaats van tips en tools!

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Moeilijk verstaanbaar gedrag, voor wie eigenlijk?

Filmpje Celine...

• Reacties?

• Wat zie je?

• Wat valt op in de benadering van de professional?

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Welk moeilijk verstaanbaar gedrag komen jullie tegen op school?

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Definitie van moeilijk verstaanbaar gedrag➔ gedrag dat de leerontwikkeling in de weg staat en/of;

➔ gedrag dat medeleerlingen belemmert in het leren en/of;

➔ gedrag dat de leraar belemmert zijn onderwijskundige taak

uit te voeren.

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

3-5 % van de lln heeft ernstig ordeverstorend en regelovertredend gedrag. Zij hebben een specifieke aanpak nodig

7-10 % van de lln heeft een intensieve aanpak nodig op school en thuis

85-90% van de lln hebben voldoende aan preventieve maatregelen en evt. een kortdurende aanpassing gericht op de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

De ‘basis’ is een voorwaarde voor het speciale!!

Kwalitatief sterk onderwijs

Sterk integraal

pedagogisch klimaat

● gedrag is een leerlijn

● afspraken op klas- en

schoolniveau

● pedagogische tact

Leerkracht als meest

krachtige instrument

● leerkrachtvaardigheden

● didactiek

● klassenmanagement

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Interactionele benadering

Gedrag wordt bepaald in

interactie met de omgeving, in een bepaald systeem.

(Van der Wolf en Beukering, 2011)

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Een goede relatie met de leerling is bepalend voor succes!● Het ontwikkelen van een vertrouwensrelatie vormt de basis voor

de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen

● De relatie moet tegen ‘een stootje’ kunnen

● De leerling én de leerkracht moeten vertrouwen hebben in zichzelf

en de ander.

● Je veilig en gewaardeerd voelen is een voorwaarde voor

verbeteringen omtrent gedrag.

● Iedere dag is een nieuwe dag!

Voorbeeld good practice?

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Moeilijk verstaanbaar gedrag doet iets met je

TWEEPRAATJE?

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Gedrag een ‘probleem’ of niet?

Het probleem is geen probleem.

Het probleem is hoe jij denkt over een

‘probleem’.

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Gedrag zien als een signaal

Welke betekenis

verleen je aan het

probleemgedrag?

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Oplossingsgerichte benadering

Een model van Cauffman

(2010, 2014) dat zich

consequent richt op de

krachtbronnen van de

probleemhouder en bouwt

voort op wat er wel is.

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Oplossingsgericht perspectiefProbleemgericht Oplossingsgericht

Verleden Toekomst

Focus op wat er mis is Focus op wat er al goed gaat

Op zoek naar de oorsprong

(waarom?)

Oplossingen zoeken (hoe..)

Psychologische tekorten Vaardigheden tekort

Probleem is er altijd Uitzonderingen

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Onderwijs-/ondersteuningsbehoeften als uitgangspunt Gedragsproblemen ontstaan

of verergeren wanneer er een

discrepantie is tussen wat de

leerling nodig heeft en wat

de leerling aangeboden

krijgt.

Wat heeft de leerling nodig??

goodnessof

fit

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Leerlingen labelen zinvol?

Zorgt kennis over de stoornis van de leerling dat jij als

leerkracht weet HOE te handelen?

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Uit: ‘Gedrag is een signaal, een passende aanpak voor opvallend gedrag’ (Hanni Bijl-van Gelder en Esther van Eifferen-

Wiersma, 2016 CED groep, Rotterdam

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

4 strategieën met positieve invloed op gedrag Mentale instelling van de leerkracht

Alert zijn in de groep, weten wat er speelt, bewust zijn van eigen gedachten/gevoelens bij het reageren op storend gedrag. good practise?

40%

Omgaan met ordeverstorend gedrag

Effectief gebruik van positief reageren, belonen en consequenties, preventieve maatregelen, aansluiten bij onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen. good practise?

32%

Relatie leerkracht-leerling

Stimuleren van contact en wederzijds respect. Een zekere mate van dominantie met een coöperatieve instelling. (leidend én helpend) good practise?

31%

Regels en routines

Duidelijk communiceren regels en verwachtingen van leerlingen. Hoogste effect treedt op bij regels die in overleg zijn opgesteld. good practise?

28%

(Marzano, ‘Wat werkt: Pedagogisch handelen en klassenmangement’, 2011)

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Kindplan: samen mét de leerling! (mr. de Jongschool, cl.4)

# good practises #

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Inzicht in eigen ontwikkeling (Gerhardschool, cl.4)

● individuele doelenmeters

● groepsdoelenmeters

# good practises #

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Bordsessies (mr. de Jongschool, cl.4)

https://www.leraar24.nl/video/6067/samen-een-beetje-beter-po#tab=0 (2.05-4.00)

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Durf te vragen!!!• Vraag op tijd hulp!! (IB/collega/extern)

• Intervisie

• Collegiale consultatie

• Beeldcoaching

• Maak gebruik van de sterke punten van je collega’s

• Durf te vragen (ronde doen?/uitleg?)

• Feedback collega’s

Vragen om hulp geeft blijk van een professionele

houding!!

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

De leraar doet ertoe!! (zijn jullie soms al een beetje moe van deze uitspraak?!;)

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Wat spreekt je het meest aan in het volgende fragment?

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl

Afsluiting

Eyeopeners ?

Wat neem je mee?

ww

w.expertisecentrum

@orion.nl