“Prijs klinische paden NKP” | Leuven 2015 chantal.desticker@zol.be | www.zol.be

Een kwalitatieve sprong vooruit met ZORGPADEN sinds 2013…C. Desticker, C. Vandereycken, K. Surmont, dr. Vander Velpen, H. Werckx, K. De Sutter, R. Lambrechts, P. Vrancken Ziekenhuis Oost-Limburg, België

Voorbereiding door

projectgroep

Time-line basisteams

DOELSTELLINGENHet ontwikkelen van zorgpaden is in het ZOL een onderdeel van het ‘beleidsplan ZOL 2020’. In dit beleidsplan werd het accent gelegd op kwaliteit, capaciteit, efficiëntie, patiëntgerichtheid, kostenbeheersing,… Daarnaast is er de JCI-norm “clinical practice guidelines, clinical pathways, and/or clinical protocols are used to guide clinical care”. Door een ziekenhuisbreed plan van aanpak uit te werken werden zorgpaden opnieuw op de kaart gezet.

STRUCTUUR Hiervoor werd een projectgroep geïnstalleerd die een sturende opdracht heeft met betrekking tot het zorgpadenbeleid in het ZOL. Deze projectgroep bestaat uit de medisch directeur, de verpleegkundig-paramedisch directeur, een divisiemanager, een zorgcoördinator, de manager kwaliteit, het diensthoofd patiëntenbegeleiding en een hoofdparamedicus. De projectgroep heeft een policy voorgelegd aan het directiecomité, ter goedkeuring van de voorwaarden waaraan een zorgpad moet voldoen in het ZOL. Hierin werden concrete handvaten uitgeschreven voor de voorbereiding, uitwerking en (continue) evaluatie van een zorgpad.

Daarnaast is een vaste structuur opgezet met multi- disciplinair samengestelde basisteams voor elk individueel zorgpad. Het basisteam bestaat uit vertegenwoordigers van de professionele groepen die rechtstreeks instaan voor de zorg van de betrokken patiëntenpopulatie. In elk basisteam wordt een projectverantwoordelijke aangeduid die de groep zal leiden. De zorgcoördinator van de divisie waarbinnen deze patiënten-populatie zich situeert, begeleidt het proces.

RESULTATENDe methode van aanpak in het ZOL zorgt voor een duurzame integratie van het project in de organisatie. De uitwerking van ‘zorgpaden’ volgens de 7-fasen methode is een heldere aanpak, gestructureerd en resultaatgericht. De resultaten van de proces- en outcome-indicatoren verbonden aan de zorgpaden, worden continu opgevolgd en in het Q-dashboard van het ziekenhuis weergegeven en zonodig bijgestuurd.

Er zijn ondertussen in het ZOL ziekenhuisbreed 11 zorgpaden via deze uniforme werkwijze ontwikkeld en in gebruik. Er zijn er voor 2015 nog 4 in ontwikkeling.

CONCLUSIE & LEERPUNTENZorgpaden leven opnieuw in het ZOL. De gestructureerde en uniforme aanpak, zowel wat betreft structuur als proces, biedt een goede ondersteuning voor de respectievelijke professionals die een zorgpad uitwerken. Doordat de verwachtingen en de time-line scherp gesteld zijn, wordt er in de basisteams ook resultaat geboekt. De regelmatige afstemming tussen de basisteams zorgt voor een continue lerende organisatie. (fig.5)

Gezien de spreiding van de zorgpaden over de divisies heen, is er ondertussen de nodige kennis en vaardigheden bij de zorgcoördinatoren die het proces begeleiden. In elke divisie zijn er basisteams aan de slag gegaan volgens onze gestandaardiseerde aanpak. Bijgevolg is er elk startend werkjaar meer vraag naar het ontwikkelen van zorgpaden.

De moeilijkheid blijft nog het handmatig verzamelen en analyseren van de dossiers, gezien er in het ZOL nog geen elektronisch patiëntendossier aanwezig is. Het blijft een uitdaging om de opvolging van alle zorgpaden op deze wijze te blijven handhaven. Een EPD kan de huidige dataverzameling sterk optimaliseren.

PATIËNTENFICHE: ToTAlE HEuPProTHEsE

oPNAmEdAg• U heeft een gesprek met de verpleegkundige en krijgt

de nodige informatie.

• De verpleegkundige brengt u naar uw kamer.

• Er wordt u gevraagd om te douchen met een ontsmettingsmiddel.

• U krijgt een avondmaal.

• Vanaf middernacht dient u nuchter te blijven (niet eten, niet drinken, niet roken).

dAg vAN dE oPErATIE• U mag de heup en het been wassen met een

ontsmettingsmiddel.

• Het te opereren been wordt onthaard.

• U krijgt een paar witte steunkousen om bloedklonters te voorkomen.

• U wordt naar de operatiezaal gebracht.

• Na de operatie moet u nog even in de recovery/ontwaakkamer blijven.

• Wanneer u goed wakker bent, brengen de verpleegkundigen u terug naar uw kamer.

• Een redondrain (potje voor opvang van wondvocht) en een infuus zijn aanwezig.

• Na de operatie mag u enkel onder begeleiding van de verpleegkundige voor het eerst uit bed.

• U dient nog even nuchter blijven.

1sTE dAg NA dE oPErATIE• U mag opnieuw normaal eten.

• De verpleegkundige helpt u met wassen.

• De redon wordt verwijderd

• Er wordt bloed afgenomen ter controle.

• De kinesist en ergotherapeut komen langs om met u te oefenen.

2E dAg • U kan zichzelf opfrissen in de badkamer.

• Het infuus mag uit.

• De kinesist en ergotherapeut komen verder met u oefenen.

3E dAg • De dag van uw ontslag.

• De wonde wordt verzorgd.

• Er wordt een controlefoto van de heup gemaakt.

• De kinesist en ergotherapeut komen met u oefenen en geven u tips voor thuis.

• U krijgt uw ontslagpapieren en een controleafspraak met de dokter.

• De verpleegkundige bespreekt met u wanneer u mag vertrekken.

Beste patiënt,

Deze fiche biedt een overzicht van de geplande zorgen tijdens uw opname in ons ziekenhuis. Het is een leidraad om uw verblijf zo vlot mogelijk te laten verlopen. Wees niet ongerust als dit plan niet helemaal overeenstemt met de werkelijkheid, want de zorgen kunnen bijvoorbeeld aangepast worden aan uw individuele gezondheidstoestand. Spreek gerust uw zorgverlener aan indien u hierover vragen heeft of verdere toelichting wenst.

DRFO0696

Ziekenhuis

Oost-Limburg� Campus Sint-Jan Schiepse Bos 6 B 3600 Genk

T +32 (0)89 32 50 50F +32 (0)89 32 79 00info@zol.be

� Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken

� Campus André Dumont Stalenstraat 2

B 3600 Genk ww

w.z

ol.b

e

Campus Sint-Jan

Campus Sint-Barbara

Campus André Dumont

PATIËNTENFICHE: HARTKATHETERISATIE (ZOL)

Beste patiënt,

Deze fiche biedt een overzicht van de geplande zorgen tijdens uw opname in ons ziekenhuis. Het is een leidraad om uw verblijf zo vlot mogelijk te doen verlopen. Wees niet ongerust als dit plan niet helemaal overeenstemt met de werkelijkheid, want de zorgen kunnen bijvoorbeeld aangepast worden aan uw individuele gezondheidstoestand. Spreek gerust uw zorgverlener aan indien u hierover vragen heeft of verdere toelichting wenst.

HARTKATHETERISATIE (ZOL)DAG VAN HET ONDERZOEK

• U wordt geïnstalleerd op de kamer en de verpleegkundige heeft een opnamegesprek met u

• U krijgt mondelinge informatie over het onderzoek, indien u vragen heeft, kunt u deze altijd stellen

• Uw rechterlies wordt onthaard, zo nodig

• Doe uw operatiekledij aan (bril, contactlenzen, hoorapparaat of kunstgebit mag u aanlaten)

• U gaat best nog naar het toilet eer u naar de dagzaal wordt gebracht (in bed, onder begeleiding van een verpleegkundige)

• Bij het inspuiten van contraststof, krijgt u een warm gevoel

• Na het onderzoek verblijft u nog even in de dagzaal

• Een verpleegkundige brengt u terug naar uw kamer op de verpleegafdeling

• Indien het onderzoek via de lies is gebeurd, moet u enkele uren in bed blijven liggen en het aangeprikte been gestrekt houden

• Indien het onderzoek via de pols is gebeurd, vermijd actief gebruik van de arm en geef wel aan wanneer vingers tintelen of paars/ blauw worden

• U mag eten en u moet veel drinken om de contraststof uit het lichaam weg te spoelen

• De verpleegkundige zal meerdere keren uw bloeddruk, pols en temperatuur controleren

• Regelmatig wordt het verband, de prikplaats en bloeddoorstroming gecontroleerd door de verpleegkundige

• Geef aan wanneer u pijn op de borst heeft

• Niet persen bij stoelgang

• De cardioloog komt nog op bezoek

DAG NA HET ONDERZOEK

• De wonde wordt verzorgd en uw verband wordt vervangen

• U ontvangt uw ontslagbrief en controle- afspraak, medicatie-overzicht, voorschrift voor medicatie en ontslagfiche

• U mag het ziekenhuis verlaten na het ontbijt

DRFO0690

Fig. 4

Fig. 1

Fig. 2

Fig. 3

PROCESElk jaar worden er een 5-tal nieuwe zorgpaden opgestart. Hierbij worden telkens een opstartvergadering met alle betrokkenen georganiseerd om de structuur- en procesaanpak te bespreken, opleidingsmomenten en feedbacksessies worden ingericht om de uitgewerkte tools door te nemen en een strikte time-line (fig.1) wordt gehanteerd.

Een van de voorwaarden bij het werken met zorgpaden in het ZOL, is dat deze ontwikkeld dienen te worden volgens de 7-fasen methodiek van het Netwerk Klinische Paden. Aanvullend wordt in fase 1 bij de selectie van de zorgpaden een matrix met selectiecriteria (fig.2) opgesteld, waaraan een score wordt toegekend. Bij elk zorgpad wordt in fase 4 ook een “patiëntenfiche” (fig.3) ontwikkeld, de vertaling van het zorgpad voor de patiënt. Op deze wijze kan de patiënt zelf volgen wat er dag na dag op het programma staat. Dit vergroot de patiëntenparticipatie en de patiënt kan de zorgverlener wijzen op eventuele afwijkingen in het voorziene zorgtraject. De resultaten van de metingen worden

weergegeven in het centrale Q-dashboard (fig.4) van het ziekenhuis.

Topic Score Toelichting

Transmuraal karakter 01geen transmuraal karakter of externe partner niet betrokkenexterne partner is betrokken

Volume (aantal per jaar)

123

‹200200-500>500

Risico 12matig tot laag risico (bij afwijking weinig tot geen kans op schade voor pt)hoog risico (bij afwijking veel kans op schade voor pt)

Proces variabiliteit (kans op afwijking)

123

laagmatighoog

Strategische prioriteit023

niet opgenomen in beleidsplanonderdeel/afdeling/divisie beleidonderdeel ziekenhuisbreed beleidsplan

Kost relevantie 01ligduur beperking wordt niet verwachtligduur beperking wordt verwacht

Meetbaarheid 01uitwerken zorgproces en uitvoeren van metingen is niet haalbaaruitwerken zorgproces en uitvoeren van metingen is haalbaar

Motivatie (multidisciplinair) team

012

(multidisciplinair) team is niet geëngageerd(multidisciplinair) team is geëngageerd(multidisciplinair) team is vragende partij

Max score 16Min score 3Min selectiecriteria voor zorgpaden = 8

divi

sie

Zorgpad

Tran

smur

aal k

arak

ter

Vol

ume

Ris

ico

Pro

ces

vari

abili

teit

Stra

tegi

sche

pri

orit

eit

Kos

t re

leva

ntie

Mee

tbaa

rhei

d

Mot

ivat

ie m

ulti

disc

iplin

air

team

Tota

al

1 vaginale bevalling 0 3 2 1 2 1 1 2 12

2 CORO/PTCA 1 3 1 1 2 1 1 1 11

3 TUR prostaat 0 1 1 2 2 0 1 1 8

4 TKP 0 3 1 3 3 1 1 2 14

4 THP 0 3 1 2 3 1 1 2 13

1 Sectio 0 2 2 1 2 1 1 2 11

2 CABG/klep 0 2 2 3 2 0 1 2 12

3 TUR Blaas 0 1 1 1 2 0 1 2 8

4 Lage rug 0 2 1 2 2 0 1 1 9

5 Diabetisch 1 1 1 3 2 0 1 2 11

3 Psychosociaal zorgpad oncologie 1 3 1 3 3 0 1 2 14

1 Verzorging à terme pasgeborene 0 3 1 1 2 0 1 1 9

2 CABG/klep 0 2 2 3 2 0 1 2 12

4 Schouderoperatie - arthroscopisch 0 2 1 2 2 0 1 1 9

6 Cataract operatie 0 3 1 2 2 0 1 2 11

Doel

ZOL

Nieuw2013 nr. 2 2013 nr. 4 2014 nr. 4

score N Score N Score N

Vaginale bevalling Werkelijke verblijfsduur op materniteit na vaginale bevalling ligt onder nationaal gemiddelde Werkelijke verblijfsduur op materniteit na vaginale bevalling ligt onder nationaal gemiddelde 100,0% 53,3% 30 70,0% 30 63,3% 30

Samenvatting 100,0% 53,3% 30 70,0% 30 63,3% 30

Duur verblijf verloskamer was minimaal 90 minuten na vaginale bevalling Duur verblijf verloskamer was minimaal 90 minuten na vaginale bevalling 100,0% 13,3% 30 86,7% 30 80,0% 30

Samenvatting 100,0% 13,3% 30 86,7% 30 80,0% 30

Alle sleutelinventies werden in het verloskwartier uitgevoerd Bloeddruk en pols min 1x gemeten in het verloskwartier 100,0% 0,0% 30 70,0% 30 73,3% 30

Pijn minimaal 1x geregistreerd in het verloskwartier 100,0% 0,0% 30 80,0% 30 96,7% 30

BMI, Lochia en Perineum min 3x gemeten in het verloskwartier 100,0% 20,0% 30 90,0% 30 70,0% 30

Samenvatting 100,0% 6,7% 90 80,0% 90 80,0% 90

Alle sleutelinterventies werden op GMAT uitgevoerd Temperatuur, bloeddruk en pols min 1x/dag gemeten op GMAT na de vaginale bevalling 100,0% 16,7% 30 30,0% 30 73,3% 30

Pijn min 1x per shift gemeten op GMAT na de vaginale bevalling 100,0% 60,0% 30 23,3% 30 39,3% 28

BMI, Lochia en Perineum min 2x/dag gemeten op GMAT na de vaginale bevalling 100,0% 50,0% 30 56,7% 30 90,0% 30

Hemorroïden min 2x/dag gecontroleerd op GMAt na de vaginale bevalling 100,0% 50,0% 30 66,7% 30 90,0% 30

1ste mictie wordt opgevolgd en actie wordt ondernomen op GMAT na de vaginale bevalling 100,0% 80,0% 30 100,0% 30 100,0% 30

Stoelgang wordt opgevolgd en actie wordt ondernomen op GMAT na de vaginale bevalling 100,0% 76,7% 30 66,7% 30 96,7% 30

Bloedname dag 1 postpartum gebeurd op GMAT 100,0% 100,0% 30 100,0% 30 100,0% 30

Psychosociale toestand patiënt gemeten GMAT 100,0% 50,0% 30 23,3% 30 50,0% 30

Kinesist langsgeweest op GMAT 100,0% 76,7% 30 80,0% 30 93,3% 30

Samenvatting 100,0% 62,2% 270 60,7% 270 81,7% 268

Skin to skin contact van min 1 u onmiddellijk na de bevalling werd uitgevoerd Skin to skin contact van min 1 u onmiddellijk na de bevalling werd uitgevoerd 100,0% 39,3% 28 83,3% 30 100,0% 5

Samenvatting 100,0% 39,3% 28 83,3% 30 100,0% 5

Samenvatting 100,0% 45,8% 448 68,4% 450 80,1% 423

Q-DASHBOARD

SELECTIECRITERIA

TIME-LINE

PATIËNTENFICHE

INTERVISIE

Fig. 5: (v.l.n.r.) C. Vanheusden, C. Desticker, K. Vanhaecht (NKP), V. Maesen, S. Wijgaerts, E. Moors.