Duurzaam Bouwen Congres – Fokkerterminal, Den Haag, 20 ......1 De duurzame stad is vooral leuker...

1

De duurzame stad is vooral leuker

Duurzaam Bouwen Congres – Fokkerterminal, Den Haag, 20 november 2019

Prof.dr.ir. Andy van den Dobbelsteen (TU Delft, AMS, DGBC, NL Greenlabel)

1

[Banksy]

Klimaatscepsis vs klimaatwetenschap in 7 slides

2

2

1. “Er is niets aan de hand.”

3


(oud record: 38,6oC, uit 1944…)

4

3


(oud record: 38,6oC, uit 1944…)

5

2. “Klimaat is altijd aan verandering onderhevig.”

Temperatuuranomalie(afwijking van het langdurig gemiddelde)

Kooldioxide in de atmosfeer(gedurende de laatste 800.000 jaren)

Recente metingen, 9 februari 2019: 414,27 ppm

opkomst van homo sapiens

6

4

3. “Onzin dat emissie van CO2 de oorzaak is.”CO2-concentratie en mondiale temperatuur

7

3. “Onzin dat emissie van CO2 de oorzaak is.”CO2-concentratie en mondiale temperatuur

8

5

4. “We moeten niet op de troepen vooruitlopen.”

(voor grafiek dank aan Mathijs Bouman, @mathijsbouman)

9

Ecological Footprint of all countries in the world [www.worldmapper.org]

5. “Onze invloed is verwaarloosbaar.”

10

6

Ecological Footprint of all countries in the world [www.worldmapper.org]

5. “Onze invloed is verwaarloosbaar.”

[Global Footprint Network]

11

6. “Laat China eerst maar beter zijn best doen.”

[ww

w.c

arbo

nbrie

f.org

]

12

7

[IPCC 2014]

7. “Voorspellen is onmogelijk.”

13

[IPCC 2014]

7. “Voorspellen is onmogelijk.” Ons perspectief

Ruimtelijke planning 2300 [Universiteit Utrecht]

14

8

[IPCC 2014]

7. “Voorspellen is onmogelijk.” Ons perspectief

Ruimtelijke planning 2300 [Universiteit Utrecht]

15

Zullen wij zelf niet eenswat gaan doen?

#MijnCO2 | #MyCO2

16

9

Personen per huishouden 2.2

Bruto vloeroppervlak 120 m2

MOBILITEIT 4788 kg CO2eq

Gereden km/huishouden 13300 km/jr

AFVALBEHEER 362 kg CO2eq

Afval per huishouden 893 kg/yr

Afval voor energie 60 %

Afval naar de stort 0 %

Organisch afval 16 %

WATERBEHEER 60 kg CO2eq

Watergebruik per huishouden 103 m3/jr

56%

1%

5.04 t CO2eq/jr

5.92 t CO2eq/jr

5.70 t CO2eq/jr

9.40 t CO2eq/jr

5.60 t CO2eq/jr

CO2-voetafdruk

8,50 t CO2eq/jr

ENERGIEVRAAG (NL) 3285 kg CO2eq

E - Koeling 519 kWhe/m2

E - Verlichting & apparatuur 1922 kWhe/m2

E - Koken 153 kWhe/m2

E - Verwarming 458 kWhe/m2

H - Verwarming 9480 kWhh/m2

H - Warmwater 2280 kWhh/m2

H - Koken 240 kWhh/m2

39%

3050 kWhe/yr

12000 kWhh/yr

4%

(niet alleen woon-werk)

i.e. 406 kg/cap

(128 l/dag.pp)[Riccardo Pulselli, INDACO2, 2018]

CO2-emissies van een Nederlands huishouden

7.00 t CO2eq/jr

17

CO2-voetafdruk per Nederlands huishouden

8,5 ton CO2eq/jaar=0,63 ha bosareaal

1 voetbalveld!100 m

64 m

[Riccardo Pulselli, INDACO2, 2018]

18

10

Energieslaven Film

Energy Slaves trailer

19

Energieslaven Film

Energy Slaves trailer

Bekijk Energieslaven op vimeo: https://vimeo.com/313681399

Watch Energy Slaves on Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=Rcfbp6pqtkw

20

11

‘Dominee Dobbelsteen’Het is makkelijkpreken over eenduurzame enenergieneutrale maatschappij.

21

‘Dominee Dobbelsteen’Het is makkelijkpreken over eenduurzame enenergieneutrale maatschappij.Zelf duurzaam en energieneutraal worden is een heel andere uitdaging!

22

12

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

PersonalprivateCO2emissions inkg

plane

food

bus

boat

traininternat

trainnat

car

home

Mijn eigen privé-emissies

Bijna nul!

½ trip naar Vietnam

mijn oldtimer-

kampeerbusjevegetarisch

dieet

23

Mijn zakelijke emissies

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Business-relatedpersonalCO2emissions inkg

bus

boat

traininternat

trainnat

car

office = mijn faculteit, BK

gerenoveerd in 2013

24

13

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018


office

car

trainnat

traininternat

boat

bus

plane

O ja, ook nog de vluchten… ✈

KLM’s silvercardniveau…

Gemiddelde Nederlanderzonder lucht- en scheepvaart

25

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018


office

car

trainnat

traininternat

boat

bus

plane




26

14

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018


office

car

trainnat

traininternat

boat

bus

plane




27

Circulairà alles onderdeel van de circulaire economie

Klimaatadaptiefà voorbereid op extreme weersomstandigheden

De grote duurzaamheidsuitdaging

Leefkwaliteità bijdragend aan geluk en biodiversiteit

Klimaatneutraalà 100% hernieuwbare energie

28

15

29

Practice what you preach: TU Delft campus

30

16

CO2-voetafdruk van de TU DelftIn bosareaal in dezelfde verhouding als de gemeentegrenzen van Delft (witte lijn) en de TU Delft campus (witte vlek)

-216 tCO2-eq

47.957 ton CO2eq/jaar à 3.552 ha bos

31

Dat is heel wat bos!

[foto: Opção Verde/Yvette Watson]

32

17

CO2-voetafdruk van de TU Delft

-216 tCO2-eq

CO2-kosten, voorzichtige schatting

Nu: € 1,3 miljoen/jaar€ 27/ton CO2-eq [EU]

Realistisch: € 6,25 miljoen/jaar€ 130/ton CO2-eq [UN]

à Neem die prijs nu al mee in afwegingen!

33

297g CO2/p.km

118g CO2/p.km

21g CO2/p.km

boot

: 470

g CO

2/p.

km

vliegtuig auto trein

RoadmapAmsterdamDe energietransitieroutekaart naar ’Parijs’

Co-funded by the European Union’s Seventh Programme for research, technological development and demonstration

Delft University of TechnologyClimate Design & Sustainability

34

18

De grootsteuitdaging

35

Energietransitie in de historische binnenstad

Hoofdkeuzes: 1. Radicale energierenovatie2. HT/MT stadswarmtenet3. Groen gas (bio, H2, CH4)

36

19

Warmtenet versus Warmtepomp

37

Warmtenet versus Warmtepomp

Warmtepompen halenwarmte uit de grachten

38

20

Dus dit weer mogelijk maken

39

§ Sinds 8 februari eenrecordaantal dagenzonder Elfstedentocht

§ Het is al 1,4oC warmer dan pre-industriëletijden

§ De temperatuur stijgtdoor, deze eeuwmogelijk tot 2-3oC

Een naargeestig vooruitzicht

40

21

§ Sinds 8 februari eenrecordaantal dagenzonder Elfstedentocht

§ Het is al 1,4oC warmer dan pre-industriëletijden

§ De temperatuur stijgtdoor, deze eeuwmogelijk tot 2-3oC

Is er hoop ooit nog De Tocht te kunnen rijden?

Een naargeestig vooruitzicht

41

Elfstedentocht 2.0Samenvatting§ Friese woningen aanpakken:

energierenovatie naar all-electric, met warmtepompsystemen

§ De basis voor warmte: geen lucht, geen bodem maar aquathermie –Elfstedenroute wordt warmtebron

§ Stel: 10% van Friese huishoudens(29.000) wordt verbonden

§ Nodig voor winterverwarming: 10.000 warmtepompen (10 kW elk), die het water koelen met 4oC

42

22

It giet oan!

43

Schaatsen op de Hofvijver?Warmte/koudebron voor het duurzame Binnenhof

44

23

Kijk, en daar waren we al op bezoek…

45

46

24

Energielabel C in 2023 Betaalbare woningen

+1 miljoen woningen in 2030Nu: 30.000 nieuwe per jaar

67.000 kantoren55% voldoet niet à slopen?

47

vanINEFFICIËNT

naarNETTO POSITIEF

48

25

GedeeldefaciliteitenWasmachines, gereedschap, fietsen, auto’s, feestruimten

49

Toekomstbestendig: modulair ontwerpMonteerbaar, repareerbaar, vervangbaar, demonteerbaar

50

26

Biobasedcirculaireinbouw-modulesCirculair3!

Ook de infrastructuurvoor water en energie

51

52

52

27

Privétuinmet groenewandPlanten geselecteerdvoor luchtzuivering;

Lucht komt gekoeld/ verwarmd binnenvia PCMs

53

54

28

55

Ons paviljoen: snedeuit de Lee Towersof Europointtorensof Marconitorens…

Gekleurde verticalezonnepanelen

Innovatieve PVT schoorsteen

56

29

Modular Office Renovation

57

58

Solar village, Szentendre, Hongarije

58

30

59

1e prijs voor Communication & Social Awareness (91 punten)1e prijs voor Energy Efficiency (98 punten)2e prijs voor Circularity & Sustainability (80 punten)1e prijs voor Innovation & Viability (85 punten)2e prijs voor Neighbourhood Integration & Impact (90 punten)2e prijs voor Engineering & Construction (89 punten)3e prijs voor Comfort Conditions (87 punten)2e prijs voor House Functioning (90 punten)

Wereldrecord in de historie van de Solar Decathlon!

59

De duurzame stad is vooral [email protected]

@dobbelska

60

Duurzaam Bouwen Congres – Fokkerterminal, Den Haag, 20 ......1 De duurzame stad is vooral leuker...

Documents

Transcript of Duurzaam Bouwen Congres – Fokkerterminal, Den Haag, 20 ......1 De duurzame stad is vooral leuker...