De leerkracht als spil van het onderwijs

De leerkracht als spil van het onderwijsOver het vakmanschap van de leerkracht

Albert de Boer, IJsselgroep

Enschede 20 maart 2012

Waarom aandacht voor vakmanschap?

• Het belang van de leerkracht• Voor de kinderen• Vanuit de theorie

• Het plezier van de leerkracht• Bezuinigingen• Kritiek op kwaliteit

• Doen we de goede dingen?• We hebben het zo druk

Lol in je werk: Alleen dan!

Goede voorbeelden• Film : Etre et avoir• Boek : Schoolpijn (Daniël Pennac)

De gelukkige klas (Theo Thijssen)

Juf met staarten (Eefje Pleij)

• Je held : Bouma

Slechte leerkrachten zijn dodelijk:• Mathilda (Roald Dahl)• Lang leve de koningin

Enschede 2012

Vakmanschap: Marzano

Kennis: Goed om te weten!

LeraarfactorenLeraar• Didactische aanpak

• Klassenmanagement en pedagogisch handelen

• Herontwerpen programma

Leraar doorslaggevend

• Het effect dat een school heeft op leerlingen wordt voor een deel bepaald door zaken die op schoolniveau geregeld kunnen worden: 33%

• Het grootste deel van het effect wordt bepaald door het vakmanschap van de leraar: 67%

Bron: What Works in Schools, R.J. Marzano ASCD 2003

33%

67%

effect

school

leraar

Leereffect van school en leraar bij modale leerling (percentielscore 50)

School & leraar Percentielscore na twee jaar

Gemiddelde school & gemiddelde leraar

50

Zwakke school & zwakke leraar

Sterke school & zwakke leraar

Zwakke school & sterke leraar

Sterke school en sterke leraar

Sterke school & gemiddelde leraar

Marzano ‘A new area of school reform: Going where the research takes us’, Aurora 2000

Wat betekent dit voor mij als

leerling?

Het maakt wat uit op welke school je zit

Het maakt wat uit bij welke leraar je zit

Scholen doen ertoe/leraren doen ertoe

Goede onderwijsverbetering leidt tot beter leren

Het maakt wat uit op welke school je zit

Het maakt wat uit bij welke leraar je zit

Scholen doen ertoe/leraren doen ertoe

Goede onderwijsverbetering leidt tot beter leren

Enschede 2012

Instructie kwaliteiten

Vaardigheid: Het gebruiken van didactische aanpakken die werken

G I P SG

I

P

S

Gelijke deelnameHoe gelijk is de deelname?

Individuele aansprakelijkheidMoet er een openlijke individuele prestatie geleverd worden?Positieve wederzijdse afhankelijkheidIs mijn effect, jouw effect? Is hulp nodig?Simultane interactieHoeveel % is tegelijkertijd waarneembaar actief?

Vakmanschap is: (willen ) zoeken naar verbetering

Een goede leerkracht beschikt over veel didactische strategieën plus de kennis wanneer deze strategieën het best kunnen worden ingezet.

Vraag: Welke didactische strategieën hebben aantoonbaar effect op leerprestaties?

Didactische aanpak•Identificeren van overeenkomsten en verschillen 45

•Samenvatten en notities maken 34

•Inspanningen bevestigen en erkenning geven 29

•Huiswerk en oefening 28

•Nonverbale representatie 27

•Coöperatief leren 27

•Doelen stellen en feedback geven 23

•Vragen/ hypotheses formuleren en hypotheses testen

23

•Voorkennis activeren met vragen, aanwijzingen en kapstokken

22

Enschede 2012

Vakmanschap: Het model adaptief onderwijs

Kennis: Goed om te weten!

Het model adaptief onderwijsals model voor vakmanschap

Niets zo praktisch als een goede theorie

interactie

klassenmanagementinstructie

uitdaging

ondersteuning

vertrouwen

kind

relatie

competentie au

tono

mie

Basisvoorwaarden voor een actieve en gemotiveerde leerhouding

Kenmerken adaptief pedagogisch klimaat

rol leerkracht

Instrumenten van de leerkracht

• Interactie

• Klassenmanagement/ organisatie

• Instructie en instructiekwaliteit

Dus: • Bewust hanteren van een set

gereedschap!

Vakmanschap: Wat maakt iemand tot vakmens?

• Bewust bekwaam: Johari!• Kunnen hanteren van een praktische theorie!

Bewust bekwaam(delen)

Onbewust bekwaam(benoemen)

Bewust onbekwaam(Na-scholen)

Onbewust onbekwaam(feedback (zoeken))

Enschede 2012

Vakmanschap

Houding: Doen we de goede dingen?Hoe sta ik in mijn vak?Hoe kijk ik naar kinderen?

Wat leidt tot betere leerprestaties van kinderen?

Wat zijn de gevolgen van deze inzichten voor je werk en de schoolontwikkeling?

Wat voor inzicht geeft het bij directie, IB-ers en leerkrachten?

  

Opbrengstgericht werken“Ik doe altijd mijn best”.

+_

Denim circle

Het proces• Stap 0 Doelen stellen: wat willen we met

deze leerlingen bereiken?

• Stap 1 Verzamelen gegevens

• Stap 2 Analyseren gegevens: Wat zien we?

Welke verklaringen hebben we hiervoor?

Wat zijn onze conclusies?

• Stap 3 Plan van aanpak uitwerken, gebruik makend

van effectieve aanpakken

• Stap 4 Plan van aanpak uitvoeren

• Stap 5 Begin weer bij stap 1>>>

Houding van directie, IB en leerkracht Twee perspectieven OGW:

• Verantwoordingsperspectiefnadruk op legitimering naar buiten/boven met behulp van gegevens uit de school

• Ontwikkelperspectief nadruk op verbetering van onderwijsleerproces en leeropbrengsten met behulp van gegevens over leren leerlingen

22

Reflectie als onderdeel van vakmanschap

• Theo Thijssen: Doe als hij

• Tijd nemen, leren van jezelf

• Guus Kuijer: Passie voor je vak!

• Kern: Zelfvertrouwen, Houding en zelfkritiek

Enschede 2012

VakmanschapKennisVaardigheidHouding

Vakmanschap• Kennis :(Gezamenlijk)

Referentiekader- Adaptief onderwijs- Marzano

• Vaardigheden: Bewust bekwaam!- Interactie met kinderen- Instructie- Klassenmanagement

• Houding: Je vak serieus nemen- OGW - pdca- Eerder weg- 1659/38 = 44 ; 1659/40= 41,5- Maatschappelijke status

LEREN door LOL

Mogelijke invulling• Sta eens stil bij het vakmanschap

van de leerkracht:

• Kennis : Adaptief onderwijs• Vaardigheden : Coöperatief leren• Houding : Onderwijsfilosofie

• Albert de Boer: adeboer@ijsselgroep.nlTel.: 0655192470