De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest...

151
De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende soorten kennis 1.6 Taalontwikkeling heeft invloed 1.7 Omgeving heeft invloed 1.8 Zone van naaste ontwikkeling 1.9 Tips voor de praktijk

Transcript of De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest...

Page 1: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

1-1

1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling

1.3 Patronen in de menselijke geest

1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen

1.5 Verschillende soorten kennis

1.6 Taalontwikkeling heeft invloed

1.7 Omgeving heeft invloed

1.8 Zone van naaste ontwikkeling

1.9 Tips voor de praktijk

Page 2: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkelingsfasen volgens Piaget:

1-2

• sensomotorische periode

• preoperationele periode

• concreetoperationele periode

• formeeloperationele periode

Page 3: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

2-1

2.2 Cognitieve ontwikkeling

2.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling

2.4 Seksuele ontwikkeling

2.5 Sensomotorische ontwikkeling

2.6 Creatief-expressieve ontwikkeling

2.7 Taalontwikkeling

Page 4: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkeling van 0 tot 2 jaar:

2-2

• grijpen is begrijpen

• taal versnelt de ontwikkeling

• de ontwikkeling is te beïnvloeden

Page 5: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling

van 0-2 jaar:

2-3

• gericht op menselijke gezichten

• gericht op de verzorger

• gericht op menselijke geur

• gericht op menselijk geluid

• een eigen persoonlijkheid

Page 6: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Taalontwikkeling van 0-2 jaar:

2-4

• klankontwikkeling

• woordenschatontwikkeling

• grammaticale ontwikkeling

• communicatieve ontwikkeling

• schriftelijke taalontwikkeling

Page 7: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

3-1

3.2 Cognitieve ontwikkeling

3.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling

3.4 Seksuele ontwikkeling

3.5 Sensomotorische ontwikkeling

3.6 Creatief-expressieve ontwikkeling

3.7 Taalontwikkeling

Page 8: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkeling bij peuters:

3-2

• pre-operationele fase

• de rol van taal: benoemen is begrijpen

• de rol van de zintuigen

• fantasie en werkelijkheid verstrengeld: magisch

denken

Page 9: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling van 2-4 jaar:

3-3

• imiteert sociaal gedrag

• richt zijn expressie op soortgenoten

• ontdekt dat hij een eigen persoon is

• nog geen geweten als innerlijke sturing

• het spel van de peuter

Page 10: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Taalontwikkeling van 2-4 jaar:

3-4

• klankontwikkeling

• woordenschatontwikkeling

• grammaticale ontwikkeling

• communicatieve ontwikkeling

• metalinguïstische ontwikkeling

• schriftelijke taalontwikkeling

Page 11: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

4-1

4.2 Cognitieve ontwikkeling

4.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling

4.4 Seksuele ontwikkeling

4.5 Sensomotorische ontwikkeling

4.6 Creatief-expressieve ontwikkeling

4.7 Taalontwikkeling

4.8 Tips voor de praktijk

Page 12: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkeling bij kleuters:

4-2

• pre-operationele fase: prelogisch denken

• egocentrisch

• eerste aanzet gewetensontwikkeling

• de rol van fantasie

• van imitatie naar identificatie

• schoolrijpheid

Page 13: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling van 4-6 jaar:

4-3

• kan samenwerken

• kan zich richten op behoeften van anderen

• kan een compromisvoorstel aanvaarden

Page 14: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Taalontwikkeling:

4-4

• klankontwikkeling

• woordenschatontwikkeling

• grammaticale ontwikkeling

• communicatieve ontwikkeling

• metalinguïstische ontwikkeling

• schriftelijke taalontwikkeling

Page 15: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Nieuwe inzichten over schriftelijke taal:

4-5

• van basisvaardigheden naar goed zijn in klanken,

naar nadenken over taal

• van prestatiegebied naar iets wat plezier geeft

• gesproken taal los van geschreven taal, nu

hangen ze samen

• van niet mogen schrijven als kleuter, nu

‘schriftelijk’ bezig zijn

Page 16: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

5-1

5.2 Cognitieve ontwikkeling

5.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling

5.4 Seksuele ontwikkeling

5.5 Sensomotorische ontwikkeling

5.6 Creatief-expressieve ontwikkeling

5.7 Taalontwikkeling

5.8 Tips voor de praktijk

Page 17: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkeling van 6 tot 9 jaar:

5-2

• concreet-operationele fase: logisch denken als

de dingen aanschouwelijk zijn

• interesse in feiten

• vragen naar oorzaken: waarom?

Page 18: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling van 6-9 jaar:

5-3

• groepsvorming en vriendschappen

• houdt van prestaties

• heeft een groeiend empathisch vermogen

• agressie, belonen en straffen

Page 19: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sensomotorische ontwikkeling van 6 tot 9

jaar:

5-4

• snelle groei

• lichaam meer in proportie

• betere coördinatie, sierlijkheid

• grove motoriek: sterker

• fijne motoriek: schrijven

Page 20: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Creatief-expressieve ontwikkeling van 6 tot 9

jaar:

5-5

• visueel realisme: tekenen wat je ziet

• het moet lijken

• tekeningen vertellen veel over het kind

Page 21: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Taalontwikkeling:

5-6

• klankontwikkeling

• woordenschatontwikkeling

• grammaticale ontwikkeling

• communicatieve ontwikkeling

• metalinguïstische ontwikkeling

• schriftelijke taalontwikkeling

Page 22: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

6-1

6.2 Cognitieve ontwikkeling

6.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling

6.4 Seksuele ontwikkeling

6.5 Sensomotorische ontwikkeling

6.6 Creatief-expressieve ontwikkeling

6.7 Taalontwikkeling

6.8 Tips voor de praktijk

Page 23: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Kennisontwikkeling van 9 tot 12 jaar:

6-2

• voltooiing van de concreet-operationele fase

• sterker prestatiegericht

• analyseren en reflecteren

Page 24: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling

van 9-12 jaar:

6-3

• sociale verbanden nemen een grotere plaats in

• sterk in samenwerking

• normen en waarden

• sportieve competitie

• idolen

• uitsluiten en pesten

Page 25: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Seksuele ontwikkeling van 9 tot 12 jaar:

6-4

• op zoek naar lichamelijk contact

• verschillende ontwikkeling jongens en meisjes

• ontluikende seksualiteit

Page 26: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sensomotorische ontwikkeling

van 9 tot 12 jaar:

6-5

• grove motoriek: kracht en soepelheid

• fijne motoriek: schrijven en tekenen

• verschillen in ontwikkeling jongens en meisjes

Page 27: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Creatief-expressieve ontwikkeling

van 9 tot 12 jaar:

6-6

• groeiende tekenvaardigheid

• het moet lijken

• ontstaan artisticiteit

Page 28: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Taalontwikkeling van 9 tot 12 jaar:

6-7

• klankontwikkeling

• woordenschatontwikkeling

• grammaticale ontwikkeling

• communicatieve ontwikkeling

• metalinguïstische ontwikkeling

• schriftelijke taalontwikkeling

Page 29: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

In dit thema komen aan de orde:

7-1

7.2 Cognitieve ontwikkeling

7.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling

7.4 Seksuele ontwikkeling

7.5 Lichamelijke ontwikkeling

7.6 Creatief-expressieve ontwikkeling

7.7 Taalontwikkeling

7.8 Tips voor de praktijk

Page 30: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkeling pubers:

7-2

• denken in formeel-operationele fase

• van basisschool naar voortgezet onderwijs

• eigen denkwereld centraal

Page 31: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling

van 12 tot 16 jaar:

7-3

• streven naar zelfstandigheid en eigen

verantwoordelijkheid

• behoefte erbij te horen, peergroup

• zoeken naar een eigen identiteit

• normovertredend gedrag

Page 32: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Normovertredend gedrag:

7-4

• vandalisme en crimineel gedrag

• misbruik van alcohol en drugs

• digitaal pesten

Page 33: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Lichamelijke ontwikkeling pubers:

7-5

• lichaamsbouw en lichaamssamenstelling

• lichaamsbeleving

Page 34: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Taalontwikkeling pubers:

7-6

• klankontwikkeling

• woordenschatontwikkeling

• grammaticale ontwikkeling

• communicatieve ontwikkeling

• metalinguïstische ontwikkeling

• schriftelijke taalontwikkeling

Page 35: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

8-1

8.2 Cognitieve ontwikkeling

8.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling

8.4 Seksuele ontwikkeling

8.5 Lichamelijke ontwikkeling

8.6 tips voor de praktijk

Page 36: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkeling bij adolescenten:

8-2

• geheugen

• abstract en kritische denken

• interesse in politiek en religie

• keuzes maken

Page 37: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele aspecten adolescentie:

8-3

• losmaking van thuissituatie

• intiemere contacten

• radicalisering

• combinatie studie en werk

• experimenteren en identificeren

Page 38: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

9-1

9.2 Wat is volwassenheid?

9.3 De jonge volwassenheid (21 - 40 jaar)

9.4 De middelbare leeftijd (40 - 55 jaar)

9.5 De vroege ouderdom (55 - 65 jaar)

9.6 De ouderdom (65 jaar en ouder)

Page 39: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Volwassenheid:

9-2

• zelfstandig zijn

• verantwoordelijkheid kunnen dragen

• handelen overeenkomstig (eigen) normen en

waarden

• cultureel en maatschappelijk betrokken zijn

• duurzame relaties kunnen aangaan en

onderhouden

• inhoud aan eigen leven kunnen geven

Page 40: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkeling jongvolwassene:

9-3

• vervolmaking formeel-operationele fase

• intellectuele topprestaties

• interesse in nieuwe kennis en vaardigheden

Page 41: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Aspecten sociaal-emotionele ontwikkeling

jongvolwassenen:

9-4

• aangaan vaste relatie

• ouderschap

• huiselijk geweld

• scheiding

• vaste werkkring

Page 42: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Lichamelijke ontwikkeling jongvolwassene:

9-5

• krachtig en energiek

• begin van lichamelijk verval

• gewichtstoename

Page 43: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De middelbare leeftijd:

9-6

• sociaal-emotionele ontwikkeling

• lichamelijke ontwikkeling

Page 44: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling middelbare

leeftijd:

9-7

• eerste levensevaluatie

• midlifecrisis

• periode van relatieve rust

Page 45: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Lichamelijke ontwikkeling middelbare leeftijd:

9-8

• lichamelijke achteruitgang

• eerste gezondheidsproblemen

• vrouw: overgang en menopauze

• man: penopauze

Page 46: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De vroege ouderdom:

9-9

• sociaal-emotionele ontwikkling

• lichamelijke ontwikkeling

Page 47: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling vroege

ouderdom:

9-10

• lege-nestsyndroom

• tweede levensevaluatie

• pensionering

• toename probleemdrinkers

• komst kleinkinderen

Page 48: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De ouderdom:

9-11

• cognitieve ontwikkeling

• sociaal-emotionele ontwikkeling

• lichamelijke ontwikkeling

Page 49: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Cognitieve ontwikkeling ouderdom:

9-12

• cognitieve achteruitgang

• snelheid denken neemt af

• leren nieuwe inzichten en vaardigheden moeilijker

• achteruitgang van de waarneming

• geheugen gaat achteruit

Page 50: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Sociaal-emotionele ontwikkeling ouderdom:

9-13

• sociale netwerk wordt kleiner

• actief blijven belangrijk

• nieuwe rollen

• zelfstandig wonen

• psychische problemen

Page 51: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Lichamelijke ontwikkeling ouderdom:

9-14

• verdere lichamelijke aftakeling

• gehoor en gezichtsvermogen nemen af

• moeite met uitvoeren complexe handelingen

Page 52: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Taalontwikkeling:

11-1

11.2 Klankontwikkeling

11.3 Woordenschatontwikkeling

11.4 Grammaticale ontwikkeling

11.4 Ontwikkeling communicatieve vaardigheden

11.5 Ontwikkeling metalinguïstisch bewustzijn

11.6 Ontwikkeling van schriftelijk taalgebruik

Page 53: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

12-1

12.2 Socialisatie

12.3 Gezin

12.4 De invloed van school

12.5 De invloed van buurt, clubs, maatschappij

12.6 Milieuspecifieke socialisatie

12.7 Geslachtsspecifieke socialisatie

12.8 De invloed van computers en massamedia

12.9 Samengaan van invloedssferen

12.10 Tips voor de praktijk

Page 54: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Gebieden waarop gezinnen kunnen

verschillen:

12-2

• de opvatting over discipline

• de plaats van de vader in het gezin

• de mate waarin het kind als eigen individu

wordt gezien

Page 55: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Socialisatie onder invloed van

milieukenmerken:

12-3

lagere opleiding/inkomens:

• aanpassing

• sterke nadruk op man-vrouw patroon

• studie minder belangrijk

hogere opleiding/inkomens:

• individuele ontplooiing

• minder nadruk op man-vrouw patroon

• studie belangrijker

Page 56: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Invloed van televisie en computer op de

socialisatie:

12-4

• effect van veel tv kijken

• effect van selectief tv kijken

• effect van computer op sociale vaardigheden,

gevaren van internet

Page 57: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

13-1

13.2 Besef dat je de leerling deelt

13.3 Cyclus van afscheid nemen en opnieuw beginnen

13.4 Hechting en de inrichting van het klaslokaal

13.5 Gezonde hechting versus ongezonde hechting

13.6 Tips voor de praktijk

Page 58: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

14-1

14.2 Wat is vertrouwen

14.3 Gelijkwaardig in vertrouwen

14.4 Ongelijkwaardig in afhankelijkheid

14.5 Het belang van een vertrouwensrelatie

14.6 Tips voor de praktijk

Page 59: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Kenmerken van vertrouwen beantwoorden:

14-2

• transparantie

• betrouwbaarheid

• belangstelling

Page 60: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Belang van een vertrouwensrelatie:

14-3

• behoort bij de basisbehoeften van ieder mens

• leert je zien wat goed voor je is en wat niet

• leert je verantwoordelijk te zijn voor het eigen leven

Page 61: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

15-1

15.2 Manieren van leren

15.3 Intensiteit van leren

15.4 Leerstijlen van Kolb

15.5 Tips voor de praktijk

Page 62: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Manieren van leren:

15-2

• door de woorden te horen

• door de woorden te lezen

• door de dingen te zien

• horen, zien en lezen combineren

Page 63: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Vier leerstijlen volgens Kolb:

15-3

• de doener, doen en voelen

• de observeerder, kijken en voelen

• de theoreticus, kijken en denken

• de pragmaticus, doen en denken

Page 64: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

16-1

16.2 Aandachtspunten spreken

16.3 Aandachtspunten luisteren

16.3 Tips voor de praktijk

Page 65: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Kenmerken van doelbewust spreken:

16-2

lichaamshouding

• gezicht: richting en uitdrukking

• taalgebruik en inhoud afstemmen

• alert zijn op reacties of signalen van misverstand

• ruimte bieden voor reacties

enkele gespreksdoelen:

• informatie verstrekken

• mening geven

Page 66: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Actief luisteren:

16-3

• een actieve lichaamshouding

• de juiste gezichtsuitdrukking

• echte belangstelling

• de woorden horen, selecteren en interpreteren

• samenvatten

• valkuilen

Page 67: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

17-1

17.2 Grondhouding

17.3 Motiverende methodieken

17.4 Tips voor de praktijk

Page 68: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Jouw grondhouding bij motiveren:

17-2

• gebruik je eigen motivatie als model

• toon belangstelling

• stimuleer de leerling in dat wat hij goed kan

• zorg voor wederkerigheid

Page 69: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Aspecten die een rol spelen bij motiveren,

zijn:

17-3

• zelfstandigheid stimuleren

• positief leerklimaat

• afstand nemen van het probleem

• een notatievorm gebruiken uit een eerdere

leerfase

• hulpsommen gebruiken

Page 70: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Methodieken die een positief leerklimaat

bevorderen:

17-4

• wijzen op wat er wel gelukt is

• scoren wat er goed is

• neutraal zijn bij een fout antwoord, positief zijn

bij een goed antwoord

Page 71: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

18-1

18.2 Open en gesloten vragen

18.3 Reproductieve en productieve vragen

18.4 Convergente en divergente vragen

18.5 Evaluatieve vragen

18.6 Tips voor de praktijk

Page 72: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

19-1

19.2 Wat is een goed groepsklimaat

19.3 Activiteiten en sfeer

19.4 Ingrijpen in de groep

19.5 Tips voor de praktijk

Page 73: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Activiteiten die gezelligheid bevorderen:

19-2

• liedjes

• spelletjes

• verhaaltjes

• positief gedrag stimuleren tussen de leerlingen

Page 74: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Verschillende soorten interventies:

19-3

• preventieve en curatieve interventies

• expliciet zijn

• waar nodig een confrontatie

Page 75: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Interventietechnieken:

19-4

• preventieve, directief of non-directief

• curatieve, directief of non-directief

Page 76: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

20-1

20.2 Wat is orde?

20.3 Ordeverstoringen verhelpen

20.4 Orde op schoolniveau

20.5 Orde en onderwijsstijl

20.6 Ernstige ordeverstoringen

20.7 Tips voor de praktijk

Page 77: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Orde en verstoring van de orde:

20-2

• orde hangt samen met de leeractiviteit

• orde hangt samen met het lesdoel

Page 78: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Orde krijgen door:

20-3

• non-verbale ingrepen

• verbale ingrepen

Page 79: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Hulp op schoolniveau:

20-4

• informeel overleg met overige teamleden

• formeel overleg in de leerlingbespreking

Page 80: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Orde en onderwijsstijl:

20-5

• de leerstofgerichte onderwijsstijl

• de pedagogisch gerichte onderwijsstijl

Page 81: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

21-1

21.2 Wat is persoonlijke verzorging?

21.3 Terughoudendheid in de ondersteuning

21.4 Zelfzorg

21.5 Lichamelijk contact

21.6 Hulpmiddelen

21.7 Het zorgplan

Page 82: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Kenmerken terughoudende persoonlijke

verzorging:

21-2

• vertel wat je gaat doen

• sluit aan bij wat de leerling zelf kan

• wat de leerling niet zelf kan, doe je samen

• laat de leerling meedenken en meebeslissen

Page 83: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Zelfzorg stimuleren:

21-3

• nut aangeven

• algemeen geldende normen laten zien

• wijzen op consequenties van afwijkend gedrag

• instructies geven

• goede voorbeeld geven

Page 84: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Lichamelijk contact:

21-4

• geaccepteerde aanraking

• rituele aanraking

• ongewenste aanraking

Page 85: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Rekening houden met voorkeur:

21-5

• begrip

• betrek de leerling bij de handeling

• bespreek de grenzen

• houd je aan de voorschriften

Page 86: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Hulpmiddelen bij persoonlijke verzorging:

21-6

• bij eten en drinken

• bij toiletgang

• bij zich verplaatsen

• prothesen

Page 87: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Zorgplan:

21-7

• op basis van observaties en informatie van de

leerling zelf

• drie niveaus van zorg

Page 88: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

22-1

22.2 Observeren, wat is het?

22.3 Redenen om te observeren

Page 89: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Observeren:

22-2

• waarnemen

• interpreteren

• objectiviteit

• methodisch via observatieplan

Page 90: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Factoren die invloed hebben op je

interpretatie:

22-3

• de situatie

• je eigen gekleurde bril

Page 91: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Referentiekader:

22-4

• waarden en normen

• humeur

• oordelen

• aandacht

• (on)bekendheid

• hoe je in je vel steekt

Page 92: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Observatieplan:

23-1

23.2 Bepaal de beginsituatie23.3 Verzamel achtergrondgegevens23.4 Bepaal het doel en de doelgroep23.5 Kies observatiehulpmiddelen23.6 Bepaal de observatiemethode23.7 Bepaal te observeren gedrag23.8 Bepaal de observatiesituaties23.9 Bepaal de observatiedata en tijdstippen23.10 Kies een manier van rapporteren23.11 Alles in samenhang23.12 Een uitgewerkt praktijkvoorbeeld

Page 93: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Observatiemethoden:

23-2

• kwalitatief: wat?

• kwantitatief: hoe vaak?

• wanneer kwalitatief, wanneer kwantitatief?

• de tijdsteekproef

Page 94: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Rapporteren:

23-3

• mondeling

• schriftelijk

• voorgedrukt formulier

• vrije rapportage

Page 95: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

24-1

24.2 Groepsorde

24.3 Dynamische groepsprocessen

24.4 Observatieplan bij groepsprocessen

24.5 Schriftelijk groepsinterview

24.6 Tips voor de praktijk

Page 96: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Groepsinterview:

24-2

• het is nogal privé

• wat stel je voor vragen?

• wat voor soort informatie biedt een

groepsinterview?

Page 97: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

25-1

25.2 Observatiedoel terughalen

25.3 Te observeren gedrag terughalen

25.4 Bij observatiedoel ‘aansluiten bij leerling’

25.5 Bij observatiedoel ‘juiste aanpak zoeken’

25.6 Bij observatiedoel ‘overdracht’

25.7 Groepsinterviews

25.8 Uitgewerkte casus

25.9 Soorten observatiesystemen

25.10 Tips voor de praktijk

Page 98: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Observatiesystemen:

25-2

• Licorlijst

• Osvo

• Kijk!

Page 99: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

26-1

26.2 Schoolplan

26.3 Leerlijnen

26.4 Groepsplan

26.5 Individueel handelingsplan

26.6 PHP in het speciaal onderwijs

26.7 Samenhang tussen plannen

26.8 Tips voor de praktijk

Page 100: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

27-1

27.2 Wat is een leerlingvolgsysteem?

27.3 De toetsen van een leerlingvolgsysteem

27.4 Observatiesysteem voor het jonge

schoolkind

27.5 Tips voor de praktijk

Page 101: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Het LVS heeft:

27-2

• genormeerde toetsen

• toetsen per niveau

• toetsen op tempo

• analyserende tests

• als doel: opheffen van stagnatie

• een toetskalender

Page 102: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

28-1

28.2 Een handelingsplan opstellen

28.3 Individueel of samen?

28.4 Handelingsplan regulier en speciaal

onderwijs

28.5 Werken met handelingsplannen

28.6 Schoolplan en individueel handelingsplan

28.7 Tips voor de praktijk

Page 103: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Het opstellen van een handelingsplan:

28-2

• het probleem

• resultaat van het onderzoek

• overleg en besluitvorming

• uitleg aan de betrokkenen

• de maatregelen op het gebied van lezen

• de maatregelen op het gebied van spelling

• de maatregelen op sociaal-emotioneel gebied

• het formulier invullen

• materiaal vanuit educatieve uitgevers

Page 104: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Groepsremediëring of individuele remediëring

hangt af van:

28-3

• je doel

• de aard van het probleem

• organisatorische redenen

Page 105: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Handelingsplannen voor:

28-4

• leerlingen met een SO-indicatie

• leerlingen in het reguliere onderwijs

Page 106: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

29-1

29.2 Aanpak problematisch gedrag

29.3 Taakspel: een methode om problematisch

gedrag om te buigen

29.4 Tips voor de praktijk

Page 107: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Aanpak van problematisch gedrag:

29-2

• accepteer het gedrag als een feit

• bouw een vertrouwensrelatie op

• negeer negatief gedrag

• beloon positief gedrag

• geef inspraak en medeverantwoordelijkheid

• geef korte overzichtelijke opdrachten

• pas opdrachten aan spanningsboog aan

• reduceer vrije situaties

• stimuleer het spel

Page 108: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Taakspel:

29-3

• positieve regels

• de hele groep doet mee

• het is geen aparte activiteit

• de regels worden aangepast aan de

probleemleerling

• hoe werkt het?

Page 109: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

30-1

30.2 Teruggetrokken gedrag

30.3 Angstig gedrag

30.4 Faalangstig gedrag

30.5 Regressief gedrag

30.6 Onverschillig gedrag

30.7 Oneerlijk gedrag

30.8 Tips voor de praktijk

Page 110: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Voor je teruggetrokken gedrag problematisch

noemt, onderzoek je of het:

30-2

• structureel optreedt

• algemeen is of situatiegebonden

• een bedreiging vormt voor de ontwikkeling

Page 111: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Angst:

30-3

• hangt samen met leeftijd

• is vaak gericht op bepaalde dingen of situaties

• heeft soms wel en soms niet een duidelijke oorzaak

Page 112: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Faalangst:

30-4

• attributie

• wie ontwikkelen er faalangst?

• is het aangeboren of aangepraat?

• welke uitingsvormen heeft faalangst?

• hoe kun je met faalangstige leerlingen omgaan

Page 113: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Onverschillig gedrag:

30-5

• onverschilligheid is meestal een houding

• kan reëel of irreëel zijn

• kan verzet zijn

Page 114: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Oneerlijk gedrag:

30-6

• fantasie als werkelijkheid

• onbetrouwbaar gedrag met als doel een ander

schaden

• hoe kun je omgaan met leerlingen die oneerlijk

gedrag vertonen

Page 115: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

31-1

31.2 Wanneer spreken we van verwaarlozing of

mishandeling?

31.3 Waarom is kindermishandeling of verwaarlozing zo

schadelijk?

31.4 Hoe signaleer je mogelijke mishandeling of

verwaarlozing

31.5 Hoe ga je met de ouders om

31.6 Tips voor de praktijk

Page 116: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Gevolgen kindermishandeling of

verwaarlozing:

31-2

• psychologische schade

• neurobiologische schade

Page 117: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Signaleren kindermishandeling of

verwaarlozing:

31-3

• signalen oppikken

• je eigen gevoelens erkennen

• de signalen melden

Page 118: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Aspecten in het contact met de ouders:

31-4

• wees terughoudend

• oordeel niet

• toon betrokkenheid op positieve punten

• verwijs door naar de leraar

• laat een alternatief gedragspatroon zien

Page 119: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

32-1

32.2 Bedreiging voor de ontwikkeling

32.3 Protocollaire stappen

32.4 Lespakketten

32.5 Tips voor de praktijk

Page 120: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

33-1

33.2 Wat is pesten

33.3 Oorzaken, vormen en symptomen van pesten

33.4 Betrokkenen bij pesten

33.5 Het ontbreken van een schoolbrede aanpak

33.6 Tips voor de praktijk

Page 121: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Pesten:

33-2

• oorzaken van pesten

• vormen van pesten

• symptomen van pesten

Page 122: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Vormen van pesten:

33-3

• treiteren

• negeren

• uitsluiten

• mishandelen

• digitaal pesten

Page 123: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Partijen bij pesten:

33-4

• de pester

• het slachtoffer

• de meelopers

• de volwassenen

• de leraren

• de ouders

Page 124: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Aanpak pesten:

33-5

• aandachtspunten

• aanpak vanuit neutraliteit

• stapsgewijs werken

• de no-blame methode

Page 125: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Stapsgewijs werken bij pesten:

33-6

• voer dagelijks een gesprekje

• zoek kwaliteit

• toon respect

• vraag naar de feiten

• betrek de groep erbij

• stel een confronterende slotvraag

Page 126: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

34-1

34.2 Algemene kenmerken pestprotocol

34.3 Benadering van de pester

34.4 Benadering van het slachtoffer

34.5 Benadering van de meelopers

34.6 Benadering van de ouders

34.7 Benadering van de leraren

34.8 Regels tegen pesten

34.9 Jouw bijdrage

34.10 Tips voor de praktijk

Page 127: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Brieven naar:

34-2

• de ouders van de pester

• de ouders van de gepeste

• de ouders van de meelopers

Page 128: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Regels tegen pesten:

34-3

• voor de ouders en de school

• voor de leerlingen onderling

Page 129: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

35-1

35.2 Mediation

35.3 Time Out Voorziening

Page 130: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Aspecten bij mediation:

35-2

• kiezen van een mediator

• eisen aan de persoonlijkheid

• training als ondersteuning

• aanmelding voor mediation

• aanpak

Page 131: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Time Out Voorzieningen:

35-3

• vooral leerlingen uit het VMBO

• doel is terugkeer

• benadering

• effect van een Time Out

• werken met leerlingen die terugkomen uit een

TOV

Page 132: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

VMBO levert de meeste verwijzingen op naar

de TOV:

35-4

• integratie zorgleerlingen

• samenhang met de zorgstructuur

• strenge criteria: sommigen vallen buiten de

boot

Page 133: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

36-1

36.2 Achterstand in spraakontwikkeling

36.3 Stotteren

36.4 Broddelen

36.5 Afasie

36.6 Tips voor de praktijk

Page 134: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

37-1

37.2 Verschillende verschijningsvormen

37.3 Verwarring met een ontwikkelingsachterstand

37.4 Verstoring sociaal gedrag

37.5 Tijdige signalering

37.6 Tips voor de praktijk

Page 135: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

38-1

38.2 Achterblijvende cognitieve ontwikkeling

38.3 Achterblijvende taalontwikkeling

38.4 Hyperlexie

38.5 Dyslexie

38.6 Tips voor de praktijk

Page 136: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Dyslexie:

38-2

• wat is dyslexie en wat is het niet

• hoe komt de diagnose tot stand

• uitgangspunten bij de aanpak

• alternatieve theorieën

Page 137: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Buitenschoolse aanpak van leesproblemen:

38-3

• als het helpt is het goed

• onterechte geldstromen

• commercie neemt taken over van het onderwijs

• er ontstaat een overdaad aan diagnoses

Page 138: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

39-1

39.2 Schrijven als leergebied

39.3 Samenhang met gehele motoriek

39.4 Zwakke lettervormen

39.5 Samenhang met communicatie

39.6 Samenhang met schrijfmateriaal

39.7 Samenhang met andere leerproblemen of

leergebieden

39.8 Tips voor de praktijk

Page 139: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

40-1

40.2 Problemen met getalinzicht

40.3 Procedureproblemen

40.4 Het geheugen

40.5 Rekenproblemen in groep 3 en hoger

40.6 Dyscalculie

40.7 Tips voor de praktijk

Page 140: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

41-1

41.2 Developmental Coordination Disorder

41.3 Nonverbal Learning Disorder

41.4 Tips voor de praktijk

Page 141: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

De inhoud van dit thema:

42-1

42.2 Wat is coaching?

42.3 Groepscoaching en individuele coaching

42.4 Coachingsvaardigheden en -technieken

42.5 Omgaan met verschillen

42.6 Valkuilen bij coachen

42.7 Tips voor de praktijk

Page 142: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Coaching is begeleiding die:

42-2

• zich richt op het eigen proces van de coachee

• een gelijkwaardige relatie inhoudt

• aandacht heeft voor de taak en voor de

persoonlijke ontwikkeling

Page 143: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Coaching:

42-3

• in groepen

• individueel

Page 144: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Groepscoaching:

42-4

• gezamenlijk doel

• ideeën uitwisselen

• praktische problemen

• gevoelens delen

Page 145: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Coachen:

42-5

• vaardigheden

• technieken

Page 146: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Vaardigheden in coachingsgesprekken:

42-6

• exploreren

• confronteren

• inspireren

Page 147: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Technieken om vaardigheden aan te leren:

42-7

• demonstreren

• instrueren

• een combinatie van beide

Page 148: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Geleide instructie:

42-8

• procesverloop laten vertellen

• lacunes signaleren

- direct vragen stellen

- bij de uitvoering vragen stellen

- bij de uitvoering de ander zelf de lacune laten

ontdekken

Page 149: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Omgaan met verschillen:

42-9

• andere motivatie

• andere cultuur

• respect en waardering

Page 150: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Motiverend werken:

42-10

• hoe wordt een leerling ongemotiveerd?

• omgaan met een ongemotiveerde leerling

Page 151: De inhoud van dit thema: 1-1 1.2 Wat is cognitieve ontwikkeling 1.3 Patronen in de menselijke geest 1.4 Cognitieve ontwikkelingsfasen 1.5 Verschillende.

Belemmeringen voor gelijkwaardige

communicatie:

42-11

• niveauverschillen

• denkluiheid

• groepsdruk

• polarisatie

• dramadriehoek