Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 1

De energie rekening uitgelegd Een praktische handleiding in de wirwar van getallen

Inhoud

1. Hoe komt de energie bij je thuis

2. Hoe is de prijs van energie opgebouwd?

3. Tips en hints om verbruik te verminderen

4. Naslagwerk

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 2

1. Hoe komt de energie bij je thuis

In Nederland zijn stroom (elektriciteit) en aardgas de meest gebruikte energievormen voor onze

apparaten thuis en op het werk. Voor het vervoer wordt in hoofdzaak motorbrandstoffen (benzine,

diesel) gebruikt. Motorbrandstoffen vormen geen onderdeel van deze uitleg.

Stroom en gas worden in hoofdzaak centraal

geproduceerd in fabrieken of centrales en dan

vervoerd naar de verbruikers in het land.

Dit gebeurt via een netwerk van leidingen. Om

dit efficiënt te doen bestaan er hoofdleidingen

(hoogspanning, of hoge druk), aftakkingen

(middengebied) tot uiteindelijke de leidingen

zoals ze bij de gebruiker uitkomen thuis of in een

gebouw.

Vergelijk het maar met onze adersysteem: Het hart is de centrale. Via hoofdslagaders, aders

en daarna de bloedvaten wordt het naar alle

delen van het lichaam gestuurd.

Voor Nederland zien deze energie ‘aders’ voor stroom en gas er als volgt uit:

Het hoofdstroom netwerk Het hoofdgasnetwerk

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 3

2. Hoe is de prijs van energie opgebouwd?

Om de energie nu bij de gebruikers te brengen moet er betaald worden voor de productie (of ook

wel levering genoemd) en voor vervoer door de netbeheerder naar de eindgebruiker. Daarnaast heft

de Nederlandse staat belastingen over het geheel.

Sinds 2004 kan iedereen vrij kiezen van welke maatschappij hij de energie koopt. (laten leveren dus)

Voorbeelden van dergelijke bedrijven zijn Nuon, Essent, Greenchoice, Oxxio en Eneco om er maar

een paar te noemen. Er zijn in totaal wel meer dan 50 leverings bedrijven in Nederland!

Om als bedrijf in aanmerking te komen voor leveren van energie moet je over een ‘energie licentie’

beschikken. Als burger of bedrijf mag je wel zelf energie opwekken (produceren) en terugleveren aan

het netwerk. Dat is wel gebonden aan strikte regels inclusief verrekening (bijv. zgn. saldering

wetgeving)

Bij het vervoer van stroom en gas is er geen vrije keuze. Het hoofdnetwerk is in beheer bij Tennet

(hoogspannings) en de Gasunie (Hogedruk gasnetwerk).

De Nederlandse staat en huidige wetgeving staat daarnaast ook maar 1 regionale netbeheerder per

gebied toe die de energie uiteindelijk naar de gebruiker brengt.

Voor Oss is dit bijvoorbeeld Enexis en voor Goeree-Overflakke is dit Stedin.

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 4

Er moet nu voor de energie betaald worden aan:

De producent van de energie

- U betaalt voor verbruik per eenheid van energie uitgedrukt in

kWh voor stroom en m3 voor gas. De prijs hangt af van het

contract dat U hebt afgesloten met het energie leverende bedrijf.

De duur van het contract bepaald over het algemeen ook de prijs

per eenheid.

- Bij de meeste contracten betaalt u ook een ‘vast’ gedeelte per

maand aan de energieproducent voor bijvoorbeeld de

administratiekosten.

- Voor gas komt er per regio een toeslag bij, de zogenaamde

‘gasregiotoeslag’. Deze toeslag is hoger naarmate men verder weg

woont van Groningen; het gebied waar ons meeste gas gewonnen

wordt. De gasregiotoeslag is postcode leidend en wordt berekend

per m3 gasverbruik.

De netbeheerder

- U betaalt een vast bedrag per jaar voor het gebruik van de

leidingen, het onderhoud hiervan en een huurbedrag voor de

meters in uw huis of pand.

- De hoogte van het vaste bedrag is afhankelijk van de capaciteit

van de aansluiting en wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld.

De belastingen

- De overheid heft zogenaamde ‘Energiebelasting’ over het

verbruik. (dus over het aantal kWh en m3 dat u verbruikt). De

argumentatie van de overheid is dat dit een stimulans moet zijn

om bewust met energie om te gaan en daarmede het verbruik te

minimaliseren. Of met andere woorden: verspilling tegen te gaan.

Immers hoe minder u verbruikt, hoe minder belasting te betalen.

- Daarnaast berekend de overheid een ‘Opslag Duurzame Energie’

of ODE. Deze toeslag per kWh en per m³ is per 1 januari 2013

ingevoerd om de investering in duurzame energie te stimuleren.

Er worden onder andere bijv. subsidies mee bekostigd.

- Over het totaal moet BTW (Belasting op toegevoegde waarde)

betaald worden. Sinds 1 oktober 2012 is deze 21%

- Naast alle belastingen die u moet betalen krijgt u ook weer

belasting terug! Dat gebeurt via een heffingskorting die U krijgt

als op het adres gewoond of gewerkt wordt waar de energie

verbruikt wordt. De argumentatie van de overheid hiervoor is dat

elk huishouden een bepaalde basisbehoefte aan gas en

elektriciteit nodig heeft. De energiebelasting wordt daarom

verminderd met een bepaald vast bedrag en wordt jaarlijks

opnieuw vastgesteld en berekend per energieaansluiting.

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 5

Nu is het verbruik van energie niet voor iedereen hetzelfde. De situatie verschilt van huis tot

huis en van gebouw tot gebouw.

Dit kan te maken hebben met de bouw van het huis, maar ook hoe een gezin is

samengesteld en welke apparaten zij gebruiken.

Daarnaast springen sommige mensen nu eenmaal zuiniger met energieverbruik om dan

andere.

Om een beeld te geven van het verbruik in woningen:

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 6

Al met al wordt de rekening voor de consument nu soms wel verwarrend. Laat staan als je

hem wilt vergelijken met je buurman, familie of kennissen.

Daar komt nog bij dat de energie leveranciers ieder hun eigen manier van opschrijven

hebben. En vaak gebruikt de ene maatschappij net weer andere woorden dan een andere.

Zo worden vastrecht en belastingen op verschillende plaatsen – zij het meestal wel juist –

weergegeven.

Daarnaast is het zo dat er een ‘contract’ aangegaan wordt met een energieleverancier. De

minimale duur is 1 jaar. Om de kosten te overzien wordt vooraf per maand een (geschat)

bedrag betaald. Aan het eind van een periode (meestal 1 jaar) wordt er een verrekening

gedaan met het voorschot.

Het verbruik over deze periode wordt berekend door de eindstand meters minus beginstand

meter van de periode van elkaar af te trekken.

Hiermede wordt ‘de totale jaarrekening’ opgesteld en vergeleken met het totaal aan

maandelijkse voorschotten die betaald is. Heeft men dan in de periode teveel voorschot

betaald dan krijgt men geld terug. Heeft men echter te weinig betaald dat moet er nog een

additioneel bedrag betaald worden.

Meestal wordt het voorschot voor de nieuwe periode bepaald door de gegevens van de

afgelopen periode. Men houdt daarbij tevens rekeningen van de prijs- en

belastingontwikkelingen voor de komende periode

In een groot aantal gevallen is er slechts 1 rekening van het energieleverende bedrijf waar

alles op vermeld staat. Dit bedrijf verzorgt dan ook de afdracht aan de netbeheerder en aan

de Nederlandse staat.

In sommige gevallen moet echter apart worden betaald aan de energieleverancier en aan

Enexis. Ook in dat geval zorgt netbeheerder voor de afdracht aan de Nederlandse staat.

Het wordt met bovenstaande nu vaak een hele puzzel om contracten, voorschotten en

rekeningen goed met elkaar te vergelijken.

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 7

Een energie rekening kan er bijvoorbeeld zo uitzien:

Stroom Verbruik Tarief Bedrag

Leveringskosten enkel tarief (0 - 10000 kWh) 3200 kWh 6,53 ct € 209,09

Vastrecht levering € 24,25

Opslag Duurzame Energie (0-10000 kWh) 3200 kWh 0,13 ct € 4,16

Energiebelasting (0-10000 kWh) 3200 kWh 14,10 ct € 451,09

Heffingskorting € -385,53

Gas Verbruik Tarief Bedrag

Leveringskosten incl. regiotoeslag (regio 5) 1400 m³ 33,52 ct € 469,24

Vastrecht levering € 24,25

Opslag Duurzame Energie 0-170000 m³ 1400 m³ 0,28 ct € 3,92

Energiebelasting 0 - 5000 m³ 1400 m³ 22,53 ct € 315,42

€ 1.115,89

Bedrag

€ 21,78

€ 151,10

€ 41,38

€ 20,91

€ 5,03

Bedrag

€ 21,78

€ 100,81

€ 21,18

€ 14,33

€ 398,30

Totale jaarkosten (incl BTW) € 1.514,19

Capaciteitstarief

Periodieke aansluitvergoeding

Meterkosten

Totale Netwerkkosten

Capaciteitstarief

Periodieke aansluitvergoeding

Meterkosten

Systeemdiensten

Gas Enexis

Vastrecht transport

Voorbeeld energiekosten rekening

Leveringskosten (incl. energiebelasting)

Totale Leveringskosten (incl. energiebelasting)

Netwerkkosten Netbeheerder

Stroom Enexis

Vastrecht transport

Typemeter: Enkel

Stroomverbruik: 3200 kWh per jaar

Gasverbruik: 1400 m³ per jaar

Postcode: 5384

Netw erkbeheerder: Enexis

Energie producent: Bernhenergie

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 8

Als je deze rekening nu verder bekijkt en terug brengt naar vaste kosten en kosten die te

maken hebben met verbruik van energie kom je tot volgend overzicht:

Wil je je kosten van energie verlagen, dan moet je het verbruik aanpakken!

Dit hoeft niet te betekenen dat je meteen kou moet gaan leiden of in het donker moet gaan

zitten. Door gerichte acties kun je het verbruik verminderen zonder dat dit op de sfeer of het

comfort in huis vermindert.

Door bewust om te gaan met verbruik van energie kan al snel heel veel bereikt worden.

Hoe zit het bij U?

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 9

3. Tips en hints om verbruik te verminderen

Energie besparen is gemakkelijker dan U denkt. Zeker als u weet waarop U

moet letten.

Naast dat het goed is voor de portemonnee helpt U hiermee ook het klimaat,

voorkomt vervuiling en bespaart op kostbare grondstoffen.

Het gas wordt voornamelijk gebruikt voor het stoken van de cv-ketel, boiler en

soms ook voor het koken.

U kunt gasverbruik terugdringen door te zorgen dat warmte niet verloren gaat door:

- Verbeteren van de isolatie van de woning. Hiermee hou je de kou buiten (of

eigenlijk de warmte binnen). In de zomer is het omgekeerd: goede isolatie

houdt de hitte dan langer buiten. Dit kost weliswaar eenmalig geld, maar krijgt U

meestal dubbel en dwars terug in de loop van de jaren. Daarnaast wordt het

vaak ook aangenamer in huis

- Goed onderhoud te laten verrichten aan uw verwarmingsinstallatie waardoor

deze zo efficiënt mogelijk werken.

- Oude en onzuinige cv ketel/boilers vervangen door hoog rendement combi-

ketels. Die verbruiken aanzienlijk minder gas.

- De verwarming lager zetten en vooral uitzetten in die ruimtes waar U niet bent.

- Nog een verwarmingstip: zet geen meubels voor de radiatoren en zorg dat er

geen gordijnen voor hangen. Dit kan tot 80 euro per jaar aan

verwarmingskosten schelen.

- Sta niet langer dan noodzakelijk onder de douche. En als U een bad heeft: Ga

vaker in plaats daarvan onder de douche.

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 10

Onderstaand schema geeft U globaal aan wat U kunt besparen met de isolatie:

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 11

De stroom wordt gebruikt voor allerhande apparaten van

verlichting, TV, computer, was- en droogmachines.

U kunt hier het elektriciteit verbruik terugdringen door:

- Gebruik zo min of zo kort mogelijk apparaten die verwarmen of koelen, zoals

een elektrische kachel, waterbed, wasdroger, enz. Deze apparaten verbruiken

over het algemeen erg veel stroom.

- Was op zo’n laag mogelijk temperatuur.

- Gebruik zo min mogelijk de wasdroger. Hang daar waar mogelijk de was buiten

te drogen of gebruik waslijntjes voor binnen.

- Doe het licht consequent uit op die plaatsen waar U niet bent of hoeft te zijn.

- Gebruik zo veel mogelijk spaarlampen of nog beter LED lampen. Deze lampen

verbruiken zo’n 50% tot wel 90% minder energie dan bijvoorbeeld gloeilampen.

- Zet apparaten consequent uit in plaats van op de ‘stand-by’ stand. Naast geen

energieverbruik is het ook veiliger. In een gemiddeld huishouden wordt er ieder

jaar ongeveer 550 kWh aan stroom verbruikt door stand-by-apparaten. Dat is

110 euro per jaar. Opladers voor telefoons, televisies, computers en andere

elektrische apparaten gebruiken stroom als ze stand-by staan. Dus: stekker

eruit wanneer je het apparaat niet gebruikt.

- Voorkom het gebruik van grote stroomvreters. Wasdrogers, waterbedden en

wasmachines kent iedereen wel als notoire stroomverbruikers. Maar wist je dat

een tropisch aquarium ruim duizend kWh (220 euro) per jaar kost?

Een plasma-tv die iedere dag drie uur aanstaat, kost je onnodig 250 kWh (50

euro) per jaar. Een airco die 10 uur per week aan staat zonder dat dat nodig is

kost 550 kWh (110 euro) per jaar.

- Het is een mythe om te denken dat screen-savers op een computer energie

besparen. Bewegende screensavers verbruiken meer energie dan een

tekstverwerkingsprogramma als Word.

- Uit is niet altijd uit. Halogeenlampen en printers zijn apparaten die ook als je

denkt dat ze uitstaan nog steeds stroom gebruiken. Een moderne scanner-

printer slurpt op die manier ongemerkt 45 kWh per jaar uit je stopcontact. (Dat is

zo’n 10 Euro per jaar.) Door het gebruik van tijdschakelaars kun je onnodig

stroomverbruik voorkomen. Gebruik tijdschakelaars voor de buitenverlichting,

de binnenverlichting, de wasmachine of andere elektrische apparaten.

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 12

Hieronder treft U enkele globale verbruiksgetallen voor een aantal soorten apparaten. Let

wel op dat dit erg globale getallen zijn. Afhankelijk van het type, de ouderdom en het

gebruik kan dit nogal variëren en afwijken van een dergelijk apparaat bij U thuis.

Met een elektrische verbruiksmeter krijgt U echter een goed inzicht.

Apparaat Bedrag per

Wasdroger € 1,00 keer

Waterbed € 0,75 dag

Oven € 0,50 uur

Vaatwasser € 0,45 keer

Wasmachine € 0,35 keer

Koffiezetapparaat € 0,30 keer

Strijkijzer € 0,15 uur

Stofzuiger € 0,12 half uur

Afzuigkap € 0,05 uur

Waterkoker € 0,03 keer

Magnetron € 0,02 keer

Televisie € 0,02 uur

Computer € 0,02 uur

Vuistregels voor verbruik

Als laatste belangrijke tip:

Houd uw energieverbruik goed in de gaten. Zeker als U acties gestart bent om

zuiniger en doelmatiger met energie om te gaan.

U kunt dan zien wat deze maatregelen opleveren en vergelijken met uw buurman of

iemand in u familie of kennissenkring.

Dit kan door de meterstanden op te schrijven of in detail door gebruik te maken van

energieverbruiksmeters.

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 13

5. Naslagwerk

Rijksoverheid:

Energie algemeen: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energie

Elektriciteit opwekking en infrastructuur: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/elektriciteit

Gaswinning en infrastructuur: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gas

Energiebelastingen: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/milieubelastingen

Energiebesparing: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energiebesparing

Enexis

Tariefopbouw consumenten: https://www.enexis.nl/consument/diensten-en-

tarieven/tarieven/tariefopbouw

Zakelijk: https://www.enexis.nl/zakelijk/klantenservice/zakelijke-aansluitingen

Enkele websites voor energiekosten vergelijken

http://www.energievergelijker.nl

http://www.energievergelijken.nl

http://www.energieleveranciers.nl/energie-vergelijken

https://www.consumentenbond.nl/test/woning-

huishouden/woning/energieleveranciers/overstapservice-energie/

Uitleg energie algemeen

http://nl.wikipedia.org/wiki/Energie

http://nl.wikipedia.org/wiki/Groene_stroom

http://www.hoogspanningsnet.com/over-hoogspanningsmasten/stoomcursus-hoogspanningsnet

http://www.energie-nederland.nl/wp-content/uploads/2012/11/EnergieTrends2012.pdf

http://www.energieleveranciers.nl/energie/begrippen

Jaap Pannekoek © e2emPower.com Pagina 14