De Duplomaat: Jaargang 13 Nummer 02.

De D

uplomaat

Januari 2012

Jaargang 13, N

umm

er 2

Interview: Casper de Vries Actueel: Italië: het tweede Griekenland? Mr.drs.-programma: De faculteitsraad

Januari 2012, Jaargang 13, Nummer 2

Van duurzame ideeën een zakelijk succes makenvraagt om businesswise studenten

Dit is geen standaard business course of masterclass van een paar dagen. Het is de Global Apollo

Experience van Allen & Overy. Dé kans om ervaring op te doen op het allerhoogste niveau binnen de

advocatuur. Gedurende vier maanden werk je aan een internationale case waarbij je echt laat zien wat

je waard bent. Het onderwerp: windhandel. Jij strijdt met je team om de overname van een wereldwijde

onderneming in verplaatsbare windmolenparken. Businesswise genoeg voor een duurzame toekomst?

Schrijf je in op businesswiseadvocaten.nl

BEN JIJ

BUSINESSWISEGENOEG VOOR DE

GLOBAL APOLLO

EXPERIENCE2012?

Adv_A&O_Apollo_2012_210x297mm.indd 1 20-10-11 14:44

3

Van duurzame ideeën een zakelijk succes makenvraagt om businesswise studenten

Dit is geen standaard business course of masterclass van een paar dagen. Het is de Global Apollo

Experience van Allen & Overy. Dé kans om ervaring op te doen op het allerhoogste niveau binnen de

advocatuur. Gedurende vier maanden werk je aan een internationale case waarbij je echt laat zien wat

je waard bent. Het onderwerp: windhandel. Jij strijdt met je team om de overname van een wereldwijde

onderneming in verplaatsbare windmolenparken. Businesswise genoeg voor een duurzame toekomst?

Schrijf je in op businesswiseadvocaten.nl

BEN JIJ

BUSINESSWISEGENOEG VOOR DE

GLOBAL APOLLO

EXPERIENCE2012?

Adv_A&O_Apollo_2012_210x297mm.indd 1 20-10-11 14:44

Beste lezer,

Allereerst wens ik jullie allen een gelukkig nieuwjaar! Dat 2012 een jaar mag worden waarin je het beste uit jezelf haalt, je doelen zal bereiken en bovenal blijft genieten van wat je doet. Ik ben ervan overtuigd dat In Duplo hier ook zeker aan bij kan dragen. Ook in 2012 zullen wij ons blijven inzetten voor de mr.drs.-student en bovendien weer een hoop mooie activiteiten organiseren.

VOORWOORD

Een nieuw jaar betekent vaak ook het maken van een lijstje met goede voornemens. De nadruk ligt hier vooral op het maken ervan, want ik kan de goede voornemens waar ik daadwerkelijk iets mee heb gedaan op één hand tellen. Waarom ik op 1 januari dan toch altijd nadenk over wat ik beter wil doen in het nieuwe jaar? Diep van binnen weet ik namelijk heus wel dat ik niet opeens elke dag ga hardlopen of dat ik mijn studentenkamer nu écht heel netjes ga houden. Waarschijnlijk doe ik het toch, omdat het nadenken over goede voornemens voor mij meer gaat om het terugkijken op het afgelopen jaar en evalueren wat ik wel en niet goed heb gedaan. Het kan voor iemand met perfectionistische trekjes zoals ikzelf altijd beter, maar stilstaan bij je eigen prestaties is iets wat we als mr.drs.-student zeker ook niet moeten vergeten.

In deze editie van De Duplomaat lezen jullie o.a. uitgebreid over de eurocrisis in zowel een artikel over de problematiek van Italie als in een interessant interview met econoom Casper de Vries, die met ons zijn visie over mogelijke oplossingen deelde. Daarnaast is er nog een artikel over het nut van minimumstraffen, nemen we bijzondere minoren onder de loep en legt een mr.drs.-student uit wat er precies gebeurt in de faculteitsraad van de Erasmus School of Law. Tot slot is er ook in deze Duplomaat weer een exchange student aan het woord, ditmaal vanuit Barcelona. Ik wens jullie dan ook veel leesplezier met deze tweede editie van De Duplomaat!

Met vriendelijke groet,Savannah Hasselo - Hoofdredacteur

Professional Skills Class.

In het kantoor van Houthoff Buruma voor de bedrijfsspecial.

Gelukkig Nieuwjaar!

Sinterklaasborrel

Op bezoek bij Casper de Vries.

Voorwoord - Hoofdredacteur

4

Inhoudsopgave

ADVERTEERDERSINDEX

INHOUDSOPGAVE

Voorwoord - Hoofdredacteur 3Voorwoord - Voorzitter 5Eerstejaarscolumn 6Artikel - Het nut van minimumstraffen 10Bedrijfsspecial: KPMG 12Interview Casper de Vries 16Activiteitenverslag - Kennismakingsreis 22Activiteitenverslag - Professional Skills Class 26Artikel - Italië: het tweede Griekenland? 28Borrelfoto’s 35Mr.drs.-studenten op exchange: Barcelona 38Bedrijfsspecial: Houthoff Buruma 40Activiteitenverslag - Borrellezing 44De faculteitsraad van de ESL 46Ex Duplo 48Minor in het mr.drs.-programma 50Activiteitenverslag - Sportdag 53Agenda 54

Allen & Overy 2Nauta Dutilh 11Linklaters 21Duisenberg School of Finance 37Stibbe 55Boekel de Nerée 56

5

COLOFONCOLOFON

Beste lezer,

Het jaar 2011 is inmiddels voorbij. Als vereniging kunnen we inmiddels terugkijken op een succesvol begin van het collegejaar. De kennismakingsreis, de borrellezing, de Professional Skills Class, het waren allemaal succesvolle activiteiten waarbij veel verschillende gezichten te zien waren. Verder zijn we al ver in de organisatie van de vele activiteiten

De Duplomaat is het magazine van studievereniging In Duplo en verschijnt vijf maal per jaar.

Oplage: 600 Drukkerij Bestenzet

Redactie:Tom van SteenbruggePascalle BoerrigterMichael RabbersMaartje Kouwenberg

Lay-out en design:Savannah Hasselo

Hoofdredacteur: Savannah Hasselo

Eindredacteur:Megan Prinsze

Met dank aan:Casper de VriesLars van DortOlga VisnevskaaLaurens DormansSanne BlankestijnEmelie WalravenLisette van EijckHidde-Jan BeukersCharlotte VerschoorHet 13de bestuur

Contact: Studievereniging In Duplo Kamer H16-20Postbus 17383000 DR Rotterdam

www. induplo.nl

algemeen: [email protected] Duplomaat: [email protected]

die 2012 rijk zal zijn. Ruimte voor goede voornemens zal er overigens altijd wel zijn, zo zullen we, gezamenlijk met 13 andere leden, (een deel van) de marathon van Rotterdam lopen ten gunste van een goed doel.

Het jaar 2012 zal ongetwijfeld veel ontwikkelingen kennen. Zo zullen er vanuit de vereniging wederom meerdere mogelijkheden zijn om sportief bezig te blijven, zal de studiereis naar Hong Kong plaatsvinden en zijn er verschillende formele activiteiten zoals het advocatendiner en de golfclinic. In ieder geval genoeg mogelijkheden om te werken aan alle voornemens die met sport en studie te maken hebben!

Met betrekking tot de eurocrisis zullen er in 2012 ook nog veel ontwikkelingen zijn. Recent aangedragen oplossingen zijn steeds door de markt afgewezen; beurzen over de hele wereld weigeren te herstellen. De maatregelingen die getroffen zijn om de kredietcrisis te bezweren hebben er voor gezorgd dat men erg argwanend tegen de enorme staatsschulden aankijkt en het huidige systeem waarin de euro georganiseerd is heeft niet aan deze problematiek in positieve zin bijgedragen. Als een gevolg van de crisissen lijken de ingrediënten aanwezig voor significante veranderingen.

Het zal weer een bewogen jaar worden en ik raad iedereen aan om alle veranderingen en mogelijkheden met open armen te begroeten. Dat het een succesvol jaar mag worden!

Met vriendelijke groet,Mathijs van Meer - Voorzitter

VOORWOORDVoorwoord - Voorzitter

6

EerstejaarscolumnDoor Pascalle Boerrigter

Eerstejaarscolumn

Inmiddels ben ik aardig gesetteled in Rotterdam. Ook de weg naar de universiteit kan ik prima vinden, hoewel de eerlijkheid mij gebied te zeggen dat ik mijn fiets steeds vaker laat staan en in plaats daarvan de tram neem. Blijkbaar hecht ik toch niet zo aan gewoontes als ik dacht. Fietsen is nu eenmaal niet zo aanlokkelijk als het buiten kouder wordt, het harder gaat waaien, het meer regent en de tram praktisch voor je deur stopt.

Het enige probleem is dat ik in de tram niet kan ontstressen. Thuis gaat het altijd als volgt; ik heb een drukke week en in mijn hoofd maak ik alles nog veel drukker (“Ik haal het nooit”, “het is zo veel”, “Ik heb geen zin”). Als ik bijna de moed wil opgeven bedenk ik me ineens dat die plotselinge vermoeidheid en gebrek aan motivatie vast komt door een tekort aan suiker. Want daar wordt iedereen moe van, toch? Dus loop ik naar de voorraadkast, die helaas ontzettend kraakt, om een stukje chocola te pakken. Zodra ik die kast open doe hoor ik mijn moeder al vanuit de keuken roepen: “Ga maar een rondje fietsen. Dat is goed voor je. Dan maak je je hoofd leeg.” Echte Brabantse wijsheid. Fietsen is voor alles de oplossing. Ben je moe? “Ga maar fietsen, de buitenlucht is goed voor je.” Heb

je het koud? “Ga maar fietsen, daar wordt je warm van.” Waarschijnlijk is fietsen zelfs de oplossing als je niet kan slapen. “Ga maar fietsen, daar wordt je lekker moe van, slaap je zo.”

Maargoed, hier laat ik mijn fiets dus staan, en uit jarenlange ervaring weet ik dat chocola niet helpt tegen stress. Waarom ik dan toch steeds naar die voorraadkast loop? Geen idee.

Elke dinsdagochtend heb ik ICT practicum en dat levert me altijd enorme frustraties op. Ik kan gewoon niet met Excel omgaan. Dat programma doet nooit wat ik wil. En altijd komen er rare dingen

7

te staan of krijg ik foutmeldingen en grr! Die computers zijn dan ook nog eens zo sloom dat ik ze af en

toe wel kan slaan! Oke dat is er weer uit. Maargoed, na dat practicum zit ik dus opgefokt in de tram te bedenken waarom dat programma bij andere mensen wel werkt. Want natuurlijk ligt het niet aan mij, maar aan dat idiote programma dat zo onhandig is dat ik nog steeds niet snap waarom we het moeten leren gebruiken. En dan kom ik thuis, huisgenootjes zijn nog op school, chocola heeft geen zin en buiten regent het. Wat doe je dan?

Dat heb ik nu dus eindelijk bedacht! Poetsen. Het is serieus geen grapje. Mijn huisgenootjes zijn ontzettend blij met mijn stressmomentjes. Als ze thuiskomen en de afwas is gedaan, het huis is gestofzuigd, mijn kamer is super netjes... Dan weten ze genoeg. Handig toch? Letterlijk stress wegpoetsen. Ik heb er meteen mijn bijbaantje van gemaakt, want dat studentenleven is duur.

Poetsen bij bejaarden. Lekker al die beeldjes afstoffen, de ramen wassen, kleedje uitkloppen, en vooral veel thee drinken en naar hun verhalen luisteren. De meesten zitten de hele dag maar alleen, beetje uit het raam te kijken naar al die sportieve studenten die nog wél fietsend naar

de uni gaan. Laatst was ik bij een vrouw die, toen ze hoorde dat ik economie en rechten studeerde, liever

wilde dat ik haar even hielp met haar financiën, want die moest ze van haar zoon bijhouden. Ik verwachtte dat ze haar huishoudboekje ging pakken, maar nee hoor. Ineens kwam er een laptop tevoorschijn. Met Excel... Lang leve de moderne technologie.

“Echte Brabantse wijsheid. Fietsen is voor alles de oplossing.”

Eerstejaarscolumn

8

Minimumstraffen; de weg naar een veiliger Nederland?

Steeds vaker laait de discussie over de strafmaat in Nederland weer op. Veel mensen zijn van mening dat de straffen die worden opgelegd te laag zijn. Te vaak zou men weg kunnen komen met een simpele taakstraf, en ook de lengte gevangenisstraffen wordt door velen bekritiseerd. Een steeds groter wordend aandeel van de samenleving vraagt dan ook om strengere straffen. Een veelgehoord middel om te bereiken dat er ook daadwerkelijk strenger gestraft wordt, is de invoering van minimumstraffen. Maar wat zijn de effecten daarvan? En leiden zwaardere straffen echt tot een veiliger Nederland met minder recidivisten?

Taakstraffen

Laten we ons allereerst concentreren op de taakstraf. Deze vervangt korte detentie bij minder ernstige strafbare feiten. Een argument tegen de taakstraf ligt voor de hand: je kan het nauwelijks een straf noemen. Het algemene idee is nog steeds dat “boeven” in de gevangenis thuis horen, en niet onkruid wiedend in een of ander plantsoentje. Maar veel mensen vergeten het voordeel voor de samenleving wanneer er een taakstraf wordt opgelegd. Allereerst besparen we een hoop kosten die gemaakt zouden zijn als de veroordeelde in de gevangenis terecht was gekomen. Eén gevangene kost de samenleving ongeveer tussen de €145 en de €180 per dag! Deze kosten zullen zelfs nog stijgen door de steeds strenger wordende brandveiligheidseisen. Daarnaast leveren taakstraffen de samenleving nog een groot voordeel op: gratis worden de bushokjes schoongemaakt, de gemeentetuintjes bijgehouden, parkeergarages geveegd of graffiti verwijderd. Naast de werkstraf bestaat de taakstraf vaak ook uit een leerstraf. Bij een leerstraf moet

je een cursus gaan doen. Bijvoorbeeld de cursus “hoe kan ik beter omgaan met alcohol”. Welke cursus je krijgt hangt af van wat je misdaan hebt. Het idee is dat hierdoor minder recidivisme optreedt. Het recedivepercentage in Nederland is hoog. Recent onderzoek van het WODC (Wetenschappelijk Onderzoek en- Documentatiecentrum) laat zien dat binnen 7 jaar meer dan 70% van de veroordeelden na een gevangenisstraf in herhaling valt. Na een taakstraf is dit percentage 50%. Dit verschil valt te verklaren uit het feit dat men, wanneer er een taakstraf opgelegd wordt, nog deel blijft uitmaken van de samenleving. In de gevangenis valt voor de delinquent echter ieder vorm van sociale cohesie weg.

We kunnen nu dus concluderen dat het opleggen van een taakstraf bij kleine vergrijpen meer voordelen heeft dan het opleggen van een gevangenisstraf. Voor ernstigere strafbare feiten is dit natuurlijk een ander verhaal. Mensen die een serieuze bedreiging vormen voor de samenleving door hun gedrag. krijgen meestal tbs opgelegd. Uiteraard wordt voor ernstigere delicten een gevangenisstraf vrijwel altijd gepaster geacht

Artikel - Minimumstraffen; de weg naar een veiliger Nederland?

Door Pascalle Boerrigter

9

dan een taakstraf.

Wetsvoorstel minimumstraffen

Ondanks dit gegeven blijft de roep om strengere straffen bestaan. Een veelgehoord middel om te bereiken dat er ook daadwerkelijk strenger gestraft wordt, is de invoering van minimumstraffen. Het kabinet Rutte heeft hiervoor op 23 maart 2011 een wetsvoorstel ingediend. Dit wetsvoorstel heeft betrekking op recidivisten die binnen 10 jaar na veroordeling voor een misdrijf waar een strafmaximum van 12 jaar of meer op staat, in vrijheid wederom een misdrijf plegen waarop een dergelijk strafmaximum staat. Voor deze personen geldt dat de minimumstraf tenminste de helft van de maximumstraf voor dat misdrijf bedraagt. Als iemand bijvoorbeeld terecht staat voor verkrachting (art. 242 Sr, maximale gevangenisstraf 12 jaar) terwijl deze persoon recent (dus minder dan 10 jaar geleden) is veroordeeld wegens diefstal waarbij zodanig geweld is gebruikt dat iemand is overleden (art. 312 lid 3 Sr, maximale gevangenisstraf 15 jaar), dient hij op grond van dit wetsvoorstel een minimumstraf van 6 jaar te krijgen, wanneer de rechter de verkrachting bewezen acht en er geen strafuitsluitingsgronden zijn. Namelijk, de helft van de maximumstraf van 12 jaar.

Op het tegenargument dat dit wetsvoorstel de straftoemetingsvrijheid van de rechter teveel inperkt heeft het kabinet een duidelijk antwoord in de Memorie van Toelichting: “Een eerdere veroordeling heeft het plegen van een nieuw ernstig misdrijf niet kunnen voorkomen. Dat is een belangrijke aanwijzing dat, voor het begaan van opnieuw zo’n feit, een zwaardere straf aangewezen is. [...] Het is de rechter die [...] moet bepalen welke straf in het concrete geval passend en geboden is. [...] Het is de taak van de wetgever om in de wet te bepalen welke straffen de rechter kan opleggen en onder welke omstandigheden deze kunnen worden opgelegd. Die taak omvat naar de mening van het kabinet een nadere normering van de strafoplegging in zware gevallen van recidive. Daarbij moet de beveiliging van de samenleving en individuen voorop staan.”

De rechterlijke macht

De rechters zelf zien het wetsvoorstel voor minimumstraffen niet zitten. Volgens de Raad, het bestuursorgaan van de rechtspraak die de belangen van rechters behartigt, zijn rechters als het plan doorgaat in de toekomst soms gedwongen straffen op te leggen die niet in verhouding staan tot de ernst van het misdrijf. Uit een onderzoek van de Raad voor de rechtspraak dat werd gepubliceerd op 9 juni dit jaar, blijkt dat rechters in 85% van de gevallen waarin


Foto: ANP

10

een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf wordt opgelegd, inderdaad strenger zouden moeten straffen als de wet voor minimumstraffen zou worden doorgevoerd. Het verschil tussen de opgelegde straf en de straf die opgelegd zou moeten worden wanneer het wetsvoorstel wordt doorgevoerd is gemiddeld 41 maanden!

Hieruit kunnen we dus concluderen dat er, na het verplicht stellen van minimumstraffen, daadwerkelijk strenger gestraft zou worden. Maar heeft dat zin om het uiteindelijke doel, een veiligere samenleving met minder recidivisten, te bereiken?

Recidivisme aanpakken

Volgens de Raad kan niet bewezen worden dat strengere straffen zorgen voor meer veiligheid en minder recidivisme. Voor lichtere vergrijpen die in principe iedereen zou kunnen begaan zouden zwaardere straffen wel kunnen helpen, aldus Prof.mr. De Roos (hoogleraar straf –en strafprocesrecht aan de Universiteit van Tilburg). Als er bijvoorbeeld een hogere straf zou komen te staan op het dumpen van afval en mensen lezen hierover in de media, zet dat hen aan het denken. Bij kleine vergrijpen maakt men die afweging nog wel. Maar voor ernstigere vergrijpen heeft zwaarder straffen geen zin. Om ervoor te zorgen dat criminelen na hun gevangenisstraf succesvol terug kunnen keren in de maatschappij is er dus iets anders nodig dan een zwaardere straf. Hierbij kunnen we bijvoorbeeld denken aan therapie in de gevangenis. Dit kan in de vorm van individuele gesprekken of groepsgesprekken. In deze therapie zou een “toekomstplan” centraal moeten staan. “Hoe ga ik nu verder? Wat wil ik met mijn leven? Hoe kan ik voorkomen dat ik weer de fout in ga? Waar kan ik hulp vinden?” Dit zijn zaken

waar men rekening mee moet houden. Ook begeleiding na de straf zou wellicht een uitkomst kunnen bieden. Dit kan wederom door het voeren van gesprekken en door hulp te bieden bij het vinden van een geschikte woonruimte, een baan, het ondernemen van sociale activiteiten, kortom, bij het (weder)opbouwen van een normaal leven.

Sinds 2004 valt nazorg van gedetineerden onder gemeenten, bij het gemeentelijk Coördinatiepunt Nazorg. Deze nazorg zou wellicht hervormd en uitgebreid moeten worden. Nadeel hiervan is dat het natuurlijk veel geld kost. We zullen professionele mensen nodig hebben die veel tijd en energie in deze (ex-)gedetineerden moeten steken. Of deze ideeën dus ooit werkelijkheid zullen worden is sterk de vraag.

Samenvattend kunnen we dus zeggen dat de invoering van minimumstraffen ervoor zou zorgen dat er ook daadwerkelijk zwaarder gestraft wordt. Dit heeft echter niet als gevolg dat we een veiliger Nederland krijgen met minder recidive. Om echt iets aan het hoge recidivecijfer in Nederland te doen zijn andere maatregelen nodig, die veel tijd, geld en erergie zouden kosten. Het wetsvoorstel voor invoering van minimumstraffen is nog altijd niet doorgevoerd. Er is nog steeds onenigheid tussen de betrokken partijen. Of dit wetsvoorstel uiteindelijk écht van kracht wordt moeten we nog even afwachten. En dan zullen we na een aantal jaar echt kunnen vaststellen wat de invoering van dit voorstel voor effect heeft in Nederland, in plaats van er slechts over te speculeren.

“De rechters zelf zien het wetsvoorstel voor minimumstraffen niet zitten.”


Op 19 t/m 21 april krijgen 24 talenten de kans zich uit te leven tijdens onze Masterclass. Ben je 3e of 4e jaars rechtenstudent? Wil je advocaat, fiscalist of notaris worden? En kun je een case meesterlijk oplossen? Meld je dan vóór 5 maart 2012 aan via werkenbijnautadutilh.nl.

advOcatEn • nOtarissEn • BElastingadvisEursamsterdam Brussel londen luxemburg new York rotterdam room for you

Masterthe class

Op 19 t/m 21 april krijgen 24 talenten de kans zich uit te leven tijdens onze Masterclass. Ben je 3e of 4e jaars rechtenstudent? Wil je advocaat, fiscalist of notaris worden? En kun je een case meesterlijk oplossen? Meld je dan vóór 5 maart 2012 aan via werkenbijnautadutilh.nl.

advOcatEn • nOtarissEn • BElastingadvisEursamsterdam Brussel londen luxemburg new York rotterdam room for you

Masterthe class

12

KPMG, bekend als een van de ‘Big Four’, is een internationale accountants- en adviesorganistatie. Het hoofdkantoor van KPMG is gevestigd te Amstelveen. Bij KPMG werken wereldwijd ruim 137.000 medewerkers,

Bedrijfsspecial: KPMG

Bedrijfsspecial:KPMG

verdeeld over 144 landen. KPMG richt zich op drie verschillende takken van dienstverlening, namelijk audit, tax en advisory.

13

Jeroen van Engelen is afgestudeerd mr.drs.-student (masters Financial Economics en Ondernemingsrecht) en is sinds september werkzaam op het kantoor van KPMG in Amstelveen. In de eerste twee jaren van de bachelor Economie wist hij nog niet precies welke kant hij op wilde, maar na het werkcollege Corporate Finance gevolgd te hebben was het heel duidelijk dat hij een sterke voorkeur voor de finance-richting had. Jeroen: “In het derde jaar moest je toch iets gaan kiezen met betrekking tot je werkcollege en na heel lang twijfelen tussen Internationale Economie en Finance, viel de keuze toch op Finance. Enige twijfels die ik nog had waren na dat betreffende werkcollege helemaal weggenomen, want het was echt fantastisch! Het was heel leuk en interessant, maar zeker ook hard werken. Je gaat direct aan de slag met praktijkcases, waarbij je bedrijven moet gaan waarderen; ontzettend leuk en uitdagend om zo snel al ermee te beginnen. Als je het werkcollege Corporate Finance kiest omdat je Finance in eerste instantie al een leuk vakgebied vindt, zal dat door het onderwijs in je major echt alleen maar worden bevestigd.” De kans dat studenten daarna ook doorstromen naar de master Financial Economics is dan ook vrij groot volgens Jeroen. Geen grote verrassing dus dat hij zelf ook voor die master heeft gekozen. In de rechtenstudie koos Jeroen verrassend genoeg niet voor de master Financieel Recht, maar voor Ondernemingsrecht. Naar eigen zeggen bood de master Ondernemingsrecht

Bedrijfsspecial: KMPG

Op het hoofdkantoor van KPMG in Amstelveen spraken wij met oud mr.drs.-student Jeroen van Engelen, werkzaam op de Corporate Finance afdeling van de grote accountants- en adviesorganisatie. Hij vertelde ons over zijn ervaringen binnen KPMG, waar hij in september begonnen is.

net wat meer uitdaging dan Financieel Recht. “Ondernemingsrecht sprak mij ook qua vakken meer aan; bestuurdersaansprakelijkheid en de organisatie van een bedrijf vond ik interessantere onderwerpen dan wat ik bij Financieel Recht zou hebben gehad.”

Naast zijn studie heeft Jeroen zich voor langere tijd ingezet als practicumdocent (voor het vak ‘Finance 1’, uiteraard) en was hij ook druk met sporten op hoog niveau, namelijk waterpolo. Inmiddels is hij door zijn werk bij KPMG iets minder actief met waterpolo, maar hij speelt nog steeds wedstrijden.

Voordeel mr.drs.-studenten?

Als we Jeroen vragen of hij nog profijt heeft van zijn rechtenstudie vertelt hij dat hij er in directe zin niet meer zoveel mee te maken krijgt, maar dat het altijd nuttige kennis blijkt te zijn in zijn werkzaamheden op de corporate finance afdeling. “Je krijgt bijvoorbeeld te maken met contracten. Je merkt dat je als jurist zo’n contract heel anders leest dan een collega zonder dergelijke kennis van het recht. Het helpt ook dat je door die kennis een andere kijk op bepaalde zaken hebt, dus het heeft sowieso meerwaarde.”

Hoe ben je in aanraking gekomen met KPMG?

Ik ben niet heel lang geleden in aanraking gekomen met KPMG, pas afgelopen april heb ik deelgenomen aan een KPMG-inhousedag. Via een mailing

14


werd ik op de hoogte gebracht van de inhousedag, precies op het moment dat ik aan het nadenken was over waar ik wilde gaan werken. Na die inhousedag werd ik gebeld of ik interesse had in vervolgstappen en zodoende ben ik de sollicitatieprocedure ingerold.”

Waarom heb je gekozen voor KPMG?

“Ten tijde van de sollicitatieprocedure bij KPMG had ik nog twee andere opties, ik was namelijk in afwachting van een mogelijke stage bij de Rabobank en een stage bij de Deutsche Bank. Bij KPMG kon ik al meteen beginnen met een voltijdbaan, wat zeker mijn voorkeur had. Daarnaast spraken de sfeer en de mensen mij bij KPMG veel meer aan dan die bij zo’n grote bank. De gehele bedrijfscultuur is daar heel anders, inclusief ontzettend

lange werkdagen tot diep in de nacht. Dat ging mij te ver, omdat ik naast mijn werk nog veel andere dingen belangrijk vind. Bij KPMG valt het qua uren mee, alhoewel het de laatste tijd wel weer erg druk is met weken van zo’n 55 uur. Ik werk altijd aan meerdere projecten tegelijkertijd, wat het werk erg veelzijdig en daardoor ontzettend leuk maakt. Op een gemiddelde werkdag begin ik rond half negen ‘s ochtends en ga ik rond zeven uur weer naar huis. Natuurlijk zijn er ook wel eens dagen dat ik tot diep in de nacht nog aan het werk ben, maar dat gebeurt eigenlijk alleen met grote deadlines. Als je net begint bij KPMG krijg je in je eerste weken een buddy toegewezen, een medewerker die ook vrij recentelijk bij KPMG is begonnen en dus begrijpt welke vragen of problemen nieuwe medewerkers kunnen hebben. Daarnaast is het überhaupt een heel open cultuur waar je bij iedereen, ook bij partners, met je vragen terecht kan. Je hebt ook altijd een Performance Manager, die jou persoonlijk begeleidt in je ontwikkeling. “

De Corporate Finance praktijk van KPMG

Jeroen legt uit dat hij ten aanzien van de andere ‘Big Four’ kantoren heel specifiek geïnteresseerd was in KPMG, omdat KPMG een hele sterke Corporate Finance afdeling heeft. “Ik vond het vooral belangrijk dat de M&A (Mergers & Acquisitions, red.) praktijk van het kantoor waar ik zou gaan werken hoog aangeschreven staat en dat was bij KPMG zeker het geval.” De Corporate Finance afdeling van KPMG bestaat uit in totaal ongeveer 200 medewerkers, waarvan er ongeveer 80 à 100 specifiek op M&A zitten. Binnen M&A zijn er dan weer verschillende sectoren, zoals financial

V.l.n.r.: Megan Prinsze, Jeroen van Engelen en Savannah Hasselo

15


services, consumer markets en industrial markets. Bij de laatstgenoemde sector is Jeroen werkzaam, wat hem ontzettend goed bevalt; “Het zijn zaken waar je normaal gesproken niet iedere dag mee te maken hebt en dat vind ik daarom juist heel leuk. Je leert veel meer van het bestuderen van een markt waar je niet bekend mee bent, meer dan bijvoorbeeld bij consumer markets. Het is niet heel gebruikelijk dat je later van sector verandert, juist omdat je na verloop van tijd redelijke sectorkennis hebt opgebouwd, wat heel waardevol is. Natuurlijk kan je je ook weer verder specialiseren binnen je sector .”

Wat ondernemen jullie met collega’s onderling bij KPMG?

Jeroen: “Op vrijdag hebben we sowieso altijd een vrijdagmiddagborrel op kantoor, waar we gezellig met alle collega’s de week afsluiten. Onlangs hebben we ook met alle mannelijke medewerkers op de afdeling het ‘Male Capital Event’ gehad, een echte mannenavond! Met z’n allen naar de film, New Kids Nitro, en daarna stappen in Amsterdam. In januari staat voor heel Corporate Finance een skitrip gepland; vier dagen skiën en après-skiën. Daarnaast hebben we nog een aantal uitjes en zijn er ook speciale activiteiten voor mensen die net bij KPMG begonnen zijn, onder de noemer KPMG Connect. Hierbij leer je ook veel jonge mensen van andere afdelingen kennen.”

Kennismaken met KPMG

Er zijn veel verschillende manieren waarop studenten kennis kunnen maken met KPMG, zoals inhousedagen

en student-stages. Jeroen: “Zelf heb ik KPMG dus leren kennen via een inhousedag. Zo’n dag is vrij intensief, maar je leert wel in korte tijd het kantoor en de werkzaamheden goed kennen. Ik heb deelgenomen aan een inhousedag specifiek voor de Corporate Finance praktijk van KPMG. Na de plenaire opening, waarbij de case van de dag wordt gepresenteerd, werden alle deelnemers in groepen verdeeld en gingen we inhoudelijk aan de slag met een case. Bij de eerste ronde kregen we een aantal uur de tijd om ons voor te bereiden en een eerste waardering te doen, waarna je dan ook daadwerkelijk het eerste bod uitbrengt. Hierna kwamen we weer bij elkaar voor de lunch, waar je ook de mogelijkheid hebt om met verschillende medewerkers van KPMG te praten en hen je vragen te stellen. Vervolgens kreeg ieder groepje de mogelijkheid om met het zogenaamde management te praten, waar je nog meer informatie over het te waarderen bedrijf kon verkrijgen. Daarna deden we een tweede bod en werd er afsluitend een presentatie door elk groepje aan het bestuur van die onderneming gegeven. Na het bekendmaken van het winnende team hebben we nog uitgebreid nagepraat en geborreld. Op zo’n dag zien de mensen van KPMG hoe je van begin tot eind presteert. Mocht je erg goed presteren, dan kan je jezelf daar natuurlijk flink mee in de kijker spelen.” Op deze manier werd Jeroen na afloop ook benaderd door een recruiter van KPMG, waarop Jeroen besloot te solliciteren. “Aangezien ik ook nog andere opties had, kreeg ik een versnelde sollicitatieprocedure in één week tijd. Dit bestond onder andere uit nog een case, een assessment en gesprekken met partners van KPMG.”

Wil jij meer weten over KPMG en jouw mogelijkheden? Kijk dan op www.gaaan.nu voor scriptie- en stageplaatsen!

16

INTERVIEWCasper de Vries

Casper de Vries is hoogleraar monetaire economie aan de Erasmus Universiteit Roterdam. Hij is tevens vice decaan van onderzoek en onderwijs van de Erasmus School of Economics. Naast zijn werk aan de ESE is hij bestuurslid van het Tinbergen Instituut en is hij lid van de EMU Monitor Group. Na zijn promotie aan Purdue University heeft de Vries ook functies bekleed aan buitenlandse universiteiten. De onderzoeksinteressen van Casper De Vries omvatten internationale monetaire beleidsvraagstukken, maar ook toegepaste speltheorie, in het bijzonder veilingtheorie of de theorie van het lobbyen.Wij spraken Casper de Vries op zijn eigen kantoor in het H-gebouw, waar wij hem onder andere vroegen naar mogelijke oplossingen voor de eurocrisis.

16

Interview Casper de Vries

17

“Meer politieke macht bij de EU is essentieel”

Welke onderwerpen houden u op de universiteit op dit moment het meest bezig?

“Ik geef natuurlijk colleges op verschillende universiteiten en die zitten met name aan de macro financiële kant. Bij de Duisenberg School of Finance run ik zelfs het hele Risk Management programma.” Toch zijn onderzoeken niet altijd gerelateerd aan specifieke financiële onderwerpen, zo wijst De Vries ons bijvoorbeeld op een spel bovenop zijn kast: ‘Onder de hamer’. “Dat is een veilingspel dat ik ooit voor de faculteit in elkaar heb gezet. Ik doe namelijk ook vrij theoretisch onderzoek naar veilingen. Mijn meest recente publicatie is een artikel over de oudste veiling uit de geschiedenis, zoals beschreven door de Oudgriekse schrijver Herodotus.” Herodotus beschreef hoe in Babylon 500 jaar voor het begin van onze jaartelling huwbare vrouwen werden verkocht aan de hoogstbiedende man. Het type veiling was vrij bijzonder, namelijk bij opbod, maar daarbij ontvingen de laagste bieders het geld van de hoogste bieders, ter compensatie voor het feit dat zij ‘verloren’. “Het is natuurlijk een sappig onderwerp,” zo gaat De Vries verder “een veiling van dames. Het bleek wel ontzettend interessant om te onderzoeken hoe je in zo’n veiling nou het beste kon bieden; wil je liever winnen met een hoog bod of ‘verliezen’ met een laag bod, waar je na afloop voor gecompenseerd wordt? Dit hebben we dus uitgezocht, heel theoretisch allemaal. Je kan dus wel zeggen dat ik alles wat los en vast zit én mij heel boeiend lijkt, onderzoek.” De Vries benadrukt dat het leuke van de universiteit juist ligt in de brede mogelijkheden op

onderzoeksgebied. Zo is hij dus actief op het gebied van finance, maar nu met de huidige eurocrisis ligt de focus meer op monetaire macro-economie.

Wat vindt u het leukste aan uw functie?

“Het is sowieso leuk om met veel jonge mensen te werken! Ik heb op deze afdeling een behoorlijk aantal aio’s (promovendi, red.) rondlopen en zij komen altijd weer met verrassende nieuwe ideeën. De grootste kick in het onderzoek is toch wel als je écht iets nieuws hebt gevonden of hebt bedacht, vooral gezien het feit dat zoiets ook maar zelden voorkomt in je carrière. Een enkele keer heb je dan een idee dat nog niemand anders heeft bedacht en dat is echt fantastisch. Daarnaast is het geven van onderwijs ook een heel leuk aspect van mijn functie.” Casper de Vries geeft zowel in de master als in de bachelor een aantal vakken, zoals Advanced money, credit & banking en Kwantitatieve macro-economie.

U staat bekend als een voorstander van de euro, maar denkt u nog steeds dat het een goed idee is geweest om met de euro te beginnen?

“Natuurlijk weten we nog niet hoe het met deze eurocrisis gaat aflopen. Als we terugkijken, zien we dat voor 1990 o.a. Duitsland en Nederland met Europa naar een monetaire unie wilden, bezegeld met een politieke unie. De Fransen wilden dat toen niet, omdat zij juist alles intergouvernementeel willen houden. Met het vallen van de muur in Berlijn veranderde de situatie echter, aangezien de


18

Duitsers snel wilden kunnen integreren. Er is toen een afruil geweest, wat resulteerde in een monetaire unie zonder politieke unie. Dat is een behoorlijke weeffout geweest, waar in de jaren negentig ook door bijna alle economen wel iets over gezegd is. Er was namelijk sprake van het zogenaamde democratische tekort. Dat blijkt dus nu, bij de eerste grote crisis, heel erg te bijten. Als er niet op lange termijn wordt toegewerkt naar een politieke unie zal dit zeker zo blijven.” De Vries legt uit dat zo’n integratie best op beperkte schaal kan worden bewerkstelligd, omdat het niet nodig is om op elk gebied volledig te integreren, ieder land moet vooral zijn eigen taal en cultuur behouden. Maar op andere gebieden is het absoluut essentieel om wél volledig te integreren, bijvoorbeeld als het aankomt op het redden van banken. “Dat moet supranationaal worden behandeld, bijvoorbeeld door de ECB. Als we dat uiteindelijk niet doen, denk ik dat het allemaal uiteen spat.”

Dus u denkt wel dat meer politieke macht op EU niveau kan bijdragen aan een oplossing voor de eurocrisis?

“Ja, dat zou het allerbeste signaal zijn. Op lager niveau kan je alles afdwingen doordat er weer een niveau boven zit. Als er in Nederland bijvoorbeeld een gemeente zit met financiële problemen, komen ze onder direct bestuur van het ministerie van financiën. Maar de EU is verdragsorganisatie, waarin we allemaal elkaars gelijken zijn, zonder duidelijke bovenlaag. Jullie zullen als redactie bijvoorbeeld ook een hoofdredacteur hebben die erboven staat en bepaalde artikelen wel of niet kan goedkeuren. Maar op Europees niveau heb je zo’n ‘baas’ gewoon niet, met als resultaat dat er lastig beslissingen kunnen worden genomen. Daarom moet je dus als je uiteindelijk naar een politieke unie gaat, dualiteit opzetten aan de top; met een parlement en een regering. Eigenlijk is er nu geen van beiden, het Europees Parlement is ‘fake’. Als Nederlander kan je bijvoorbeeld ook alleen op Nederlandse kandidaten stemmen en niet op een

Italiaan, als je die Italiaan heel goed vindt. Ook heeft het parlement geen inspraak in wie er in de commissie komt. In de huidige Europese ‘regering’ (de Commissie, red.) zit geen elke democratische legitimiteit. Nationale controle op wat de Commissie vervolgens doet is ook niet aanwezig. Vooral in tijden van crisis is dat een enorm probleem. Het enige wat het parlement kan doen is tegenwoordig het budgetrecht, wat één keer is ingezet en toen moest de gehele Commissie aftreden. Dit is wel een vrij heftig middel, het zou beter zijn als het parlement met een motie ook een minister op een ander spoor kan zetten om zo de controle uit te voeren.”

Voorlopig lijkt er volgens De Vries nog geen duidelijke politieke oplossing in zicht. Begin december heeft Groot Brittannië natuurlijk grote onenigheid veroorzaakt door niet in te stemmen met het nieuwe EU-akkoord. Maar ook Frankrijk kan roet in het eten gooien, want zij zien een politieke unie ook niet zitten. “Als je die onafhankelijkheid als land wil vasthouden, word je als unie nooit krachtig. Aan de andere kant wil Duitsland bijvoorbeeld ook wettelijke bepalingen aangaande de staatsbegroting per land vastleggen in haar grondwet. Dit is een loze oplossing, want niet elk land heeft een grondwet, zoals GB bijvoorbeeld.” Een dergelijke maatregel lijkt

De redactie op bezoek bij Casper de Vries.


19

sowieso nutteloos: “Het is alsof je iemand het water in laat springen met zijn handen op de rug gebonden! Als je in de grondwet zet dat de staat maar zoveel maximaal uit mag geven en er komt dan een crisis langs, kan een land zich daar redelijkerwijs niet aan houden. Als we bijvoorbeeld terugkijken naar 2008: als er toen al een dergelijke wettelijke bepaling had geweest

had dat zeker geresulteerd in een enorme bankencrisis! Frankrijk en Duitsland zaten toen namelijk door de crisis al met een groot begrotingstekort, als de uitgaven door een wettelijk maximum zouden worden beperkt hadden ze een aantal grote banken niet kunnen redden, zoals bijvoorbeeld de Commerzbank. Daarnaast is een boete ook niet de juiste manier om landen aan hun staatsbegroting te laten houden. Als het slecht gaat met een land is dan natuurlijk de vraag of je zo’n land gaat helpen of dat je ze juist meer onderuit haalt door hoge boetes op te leggen. Wie gaat bijvoorbeeld een extra boete aan Griekenland betalen? Wij natuurlijk, indirect! Iemand die al op de grond ligt, daar ga je niet op staan. Dat is precies wat we dan zouden doen, heel cynisch eigenlijk. Vorig jaar was het al vrij onethisch dat Griekenland als strafboete moest lenen tegen 6% en dat wij gewoon tegen 3% onze staatsschuld konden blijven lenen. Waarom zou je daar winst op willen maken? Je wil uiteindelijk gewoon dat de Griekse economie weer gaat groeien, en daar zijn de verkeerde keuzes voor gemaakt.”

Nu zijn er wel een aantal maatregelen waarmee ze de eurocrisis mee proberen te bezweren, gelooft u bijvoorbeeld in het nut van Euro-obligaties?

“Volgens mij kan dat niet werken zolang je geen centraal gezag in Europa hebt, met een regering en een parlement. Anders is

“Wie gaat een extra boete aan Griekenland betalen? Wij natuurlijk, indirect! ”

het leentjebuur spelen, met Euro-obligaties kunnen de zuidelijke landen dan weer tegen onze lagere rentes lenen, zodat die rentes dan weer naar een algemeen gemiddelde toe bewegen. Een enkele manier om die landen te disciplineren is er dan niet. Daar is een duidelijk mechanisme voor nodig, wat alleen gaat werken als er meer eenheid is op politiek niveau.”

Is het noodfonds naar uw mening groot genoeg?

“Nee, dat is zeker niet groot genoeg. Op euro intelligence heb ik een artikel geschreven over een andere oplossing, waarin de ECB een hoofdrol speelt.” Een vrij technisch verhaal wordt uitgelegd, waarbij banken lenen bij de ECB en als zekerheid voor terugbetaling een vorm van onderpand leveren. “Die onderpandregels kunnen worden veranderd. Zo zou de ECB als onderpand een mand van staatsobligaties uit verschillende landen kunnen eisen. Op deze manier worden de spreads, de renteverschillen op obligaties van verschillende landen, verkleind. Op deze manier zal het voor banken weer interessant worden om zuidelijk staatspapier te kopen.”

De ECB doet echter niet alles verkeerd. “Vroeger hield de ECB de marktwaarde van staatspapier aan als bedrag van het onderpand. Nu is dit de nominale waarde waardoor de ECB de bankensector in ieder geval van voldoende liquiditeit kan voorzien. Als die banken dan weer staatspapieren gaan opkopen, gaan we weer de goede kant op. Toch zien we dat nog niet zo veel.”

Er zijn naast de onderpandregels nog meer afspraken gemaakt op de Eurotop begin december. Een van de beste beslissingen volgens de Vries betrof het stoppen met PSI, Private Sector Involvement. PSI houdt in dat banken verplicht af moeten waarderen, een


20

zogenoemde haircut, op Griekse obligaties om zo mee te betalen aan de gevolgen van een landencrisis. De haircut voor de private sector bedroeg eerst 20% en werd verhoogd naar 50%, waardoor de banken al 50% van hun Griekse investering moesten afschrijven. De staat, daarentegen, kon de obligaties wel gewoon voor 100% op de balans houden. Deze beslissing is in het nieuwste akkoord terug gedraaid. “De reden waarom de credit spreads zo dramatisch zijn

gestegen, is vanwege die verplichte haircuts op bijvoorbeeld Griekse staatsobligaties. Natuurlijk is er altijd een risico dat obligaties niet worden terugbetaald, maar als je als private bank wordt gedwongen om er al op af te schrijven nog voordat Griekenland überhaupt failliet is gegaan, creëer je een ongezonde situatie. Voor je het weet zouden banken dit ook moeten doen bij hun Italiaanse obligaties moeten doen.” Dat dergelijke maatregelen altijd al gezien werden als omstreden blijkt volgens de Vries ook wel uit het feit dat er bijvoorbeeld frictie is geweest tussen de DNB, die waarschuwde voor oplopende credit spreads door verplicht af te laten boeken op staatsobligaties, en de ECB. “Het was zelfs zo erg dat Trichet soms woedend, zonder te eten, een vergadering uitliep.” Concluderend kan er worden gezegd dat het geen verstandig besluit is geweest dat de banken alvast een bepaald percentage van de uitstaande schuld aan staatsobligaties moesten kwijtschelden, aangezien dergelijke maatregelen alleen onder politieke druk in werking gesteld zijn, zonder te kijken naar de daadwerkelijke gevolgen. De Vries voorspelt dat de markten langzaam wel zullen reageren op de uitkomsten van de laatste Eurotop, zoals het stoppen van PSI, waardoor de credit spreads kunnen gaan dalen.

De ECB heeft onlangs de rente met 0,25% verlaagd naar 1%, ziet u gevaar in een constante lage rente op de lange termijn, in verband met bijvoorbeeld inflatie?

“Niet echt, want dit heeft echt een vrij marginaal effect; de rente was al ontzettend laag. Wat wel een groot effect kan hebben, is de recente verlaging van het percentage verplichte reserves bij de ECB van private banken; van 2% naar 1%.”

Zouden de maatregelen van de ECB dan nog verder moeten gaan, zoals de Fed bijvoorbeeld doet in de Verenigde Staten met grote programma’s als ‘quantitative easing’?

“Vlak niet uit dat de ECB daarmee al begonnen is nog voordat de Fed en de ‘Old Lady’, zoals de bank van Engeland ook wel genoemd wordt, dat deden. De ECB kon altijd al schuldpapieren van private partijen opkopen en in onderpand brengen. In het Verdrag van Maastricht wordt echter verboden om rechtstreeks obligaties van landen te op te kopen. Nu landen in de problemen komen betekent dit dat de ECB niet rechtstreeks obligaties van landen kan kopen. Of het een verstandig plan is om dit rechtstreeks kopen wel toe te staan? Ik denk het niet, want op deze manier is het einde zoek omdat er geen enkele controle op de geldhoeveelheid meer zal zijn.”

“Euro-obligaties kunnen niet werken zolang je geen centraal gezag in Europa hebt, anders

wordt het leentjebuur spelen.”


21

Link up.

Delicious

Facebook

Slash Dot

Reddit

Newsvine

Yahoo

Microsoft

App Store

Qik

Tumblr

Behance

Friendster

RSS

Flickr

MySpace

Mixx

FriendFeed

SlideShare

Yahoo Buzz

MSN

Amazon

Vimeo

WordPerss

Design Float

Bebo

Email

Twitter

StumbleUpon

Skype

YouTube

Google

Netvibes

Apple

Last.fm

Viddler

Blogger

Deviant Art

Squidoo

Retweet

Digg

Technorati

LinkedIn

Google Talk

AOL

MobileMe

Mister Wong

Virb

Posterous

Design Bump

Share This

Update #1

Update #2

Google Buzz

Ebay

Gowalla

Xing

Podcast

Button Red

Picasa

Feedburner

ICQ

Paypal

Button Blue

Button White

Bing

WordPress (blue)

Metacafe

Heart

Button Orange

Button Light Blue Button Yellow

Meetup

Drupal

Yelp

Star

Green

IconDock Foursquare

Identi.ca

Ember App

Hyves

Vind je het een spannende uitdaging om hechte relaties op te bouwen met gerenommeerde, internationale cliënten? Wil je de grenzen van je praktijkgebied verleggen naar een breed spectrum van sectoren? Heb je het talent, inzicht én de energie om de meest complexe transacties succesvol af te ronden? Link dan met Linklaters! Wij zijn een wereldwijd, toonaangevend kantoor met advocaten, notarissen en fiscalisten. We zijn altijd op zoek naar jong toptalent. Dus als jij carrière wilt maken in een open en toegankelijke omgeving, waarin pragmatisme en vernieuwend denken centraal staan, bekijk dan onze stagemogelijkheden en vacatures op www.linklatersgraduates.nl

MASTER SIGN OFF Job No. 312152Holland Size: 297x210 [+3] Date: 14.09.11 Media: Holland Operator: RH Stored: MacStore/Linklaters/Advertising

PROOF NO. 1 AW CDM CW AD CDs AH Client

312152Holland_A4.indd 1 15/09/2011 13:10

22

KennismakingsreisDoor Tom van Steenbrugge

Activiteitenverslag: Kennismakingsreis

Na de eerstejaarsactiviteit is er nóg een gebeurtenis speciaal voor de nieuwste studenten: de kennismakingsreis. Deze reis heeft absoluut niet te kampen gehad met een gebrek aan populariteit, de inschrijvingen waren dan ook al na een uur of twee weer gesloten.

Vol goede moed, vergezeld door wat moeheid vanwege de vroege morgen, begon de reis met een busreis naar Brussel. Iedereen die niet slaapdronken in de bus zat, maar enigszins oplette merkte iets vreemds op. Hoe kan het dat men in een busreis van Rotterdam naar Brussel via Antwerpen níet in een file terecht komt? Een autovrije vrijdag? Een statement van de Red de Snelwegen van Slijtage beweging? Niets van dat alles, er bleek juist op die dag een nationaal feest in België te zijn. Natuurlijk “heb ieder voordeel ook zijn nadeel”, maar daarover later meer. Na een rustige reis werden wij afgezet bij het gebouw van de Raad van Europa. Zoals afgesproken was iedereen formeel gekleed. Een hoogwaardig gevoel kwam op bij enige eerstejaars veroorzaakt door hun pak. Dit gevoel werd gerelativeerd door opmerkingen van het bestuur over dat het bovenste knoopje van de mouw toch echt los zou moeten, wat helaas bij de confectiepakken niet mogelijk is. Ach, aangezien de activiteit niet status gerelateerd was, was zoiets ook niet noodzakelijk. Om ons voor te bereiden op een formele activiteit werd er door het bestuur nog wat verdere uitleg aangaande zakelijke etiquette gegeven.

Doordat Brussel door de geringe verkeersdrukte vroeg bereikt was, kon er tijd worden vrijgemaakt voor een korte voorstelronde. Overigens bleek dit achteraf toch wel noodzakelijk, aangezien sommige

mensen elkaar nog niet kenden. Uiteraard lijkt het mij onmogelijk om ná deze reis nog mensen niet te kennen, zeker het bestuur!

In een zaal in dit grote EU gebouw kregen alle studenten een uitleg over de totstandkoming van de Raad van Europa en werd er ingezoomd op het monetaire beleid. Op deze manier werd er een blik gegund op de inspanningen van de Europese instellingen ter bezwering van de huidige crisis en uiteindelijk was de boodschap dat Europa zijn uiterste best doet om het “solide” systeem te herwinnen. De minder mooie kant van het verhaal was echter dat Europese belangen en belangen van individuele lidstaten soms zodanig verschillen, dat Europa als geheel aan het kortste eind trekt. Natuurlijk was er ook de mogelijkheid om vragen te stellen. Hoewel natuurlijk niet iedereen even enthousiast is over de politiek van Europa zal iedereen het ermee eens zijn dat er wel degelijk belang bij is wat af te weten van ‘het grote geheel’ waar wij als klein land een onderdeel van zijn.

23

Activiteitenverslag: Kennismakingsreis

Vervolgens was het alweer tijd om te gaan lunchen; in een kleine broodjeszaak werd de plaatselijke economie fors gestimuleerd door 32 hongerige studenten.

Na deze eerste formele activiteit stond er nog een serieuze gebeurtenis in het verschiet, een presentatie bij de Europese commissie. Duidelijk werden ons de verhoudingen tussen de Europese instanties en de samenwerking tussen deze instellingen uitgelegd. Aangezien de tweede presentatie in het Nederlands was, kon men iets meer ontspannen luisteren en zal een ieder wel begrepen hebben dat Europa een ingewikkelde structuur kent.

Het officiële gedeelte van de reis was nu voorbij, de dassen konden weer af en na een geruime tijd om jezelf op te frissen in het uitstekende hostel was iedereen weer casual dressed. Natuurlijk mag een rondleiding door de Belgische hoofdstad niet ontbreken, dus voor het diner werd er gewandeld door het centrum en werden verhalen verteld over enkele gebouwen. Naar verwachting moest men de verhalen van Maurits met een flinke schep zout nemen, zelf gokte hij het waarheidspercentage op 32%. Vervolgens werd er in een gezellig Italiaans restaurant met z’n allen gegeten en werd en nagepraat over de drukke eerste dag in Brussel.

Het uitgaan was, natuurlijk, een geweldige ervaring! Om maar met de andere kant van

de eerder genoemde feestdag te beginnen: het was druk in Brussels uitgaanscentrum. Na een drankje in een overvol café werd er een mooie zaak gevonden waar de In Duplo studenten een prominente plaats innamen. Dit was deels te danken aan een prominente plaats op het beeldscherm beneden, waar een deelnemer te zien was; urenlang dansend in de zaal bovenin de zaak. Hulde voor deze eenzame strijder. Toen het goed laat was en iedereen kon terugkijken op een avond vol muziek, dans en gezelligheid, werd het tijd om onze bedden voor een paar uurtjes op te zoeken.

De volgende dag werd iedereen al redelijk vroeg verwacht voor een bezoek aan een chocolatier. Onder het genot van een flinke hoeveelheid chocolade werden de basics van chocolade verteld en werd er gedemonstreerd hoe men een stuk chocolade of praline maakt. Samengevat was het erg interessant, maar toch ook luchtig, en vooral erg lekker! Hierna werd het dan nu toch echt tijd om ons naar Antwerpen te begeven. Hier aangekomen wachtte ons een andere typisch Belgische traditie, het bierbrouwen. In de brouwerij waar het bier de Koninck wordt geproduceerd, werd aan de groep alles over het brouwen van bier verteld, in combinatie met een stukje geschiedenis over de Koninck. Natuurlijk was het na de rondleiding tijd voor het proeven van deze goudgele heerlijkheid. Iedereen was het er

24

wel over eens dat het een goed bier was en de consumptiemunten werden dan ook volledig benut. Zo werd onder het genot van enkele glazen onderling gepraat en vertelde enkele bestuursleden nog wat mooie verhalen. Na een lekkere lunch met Vlaamse frieten kreeg iedereen ruim de tijd om het centrum van Antwerpen verder te verkennen of gezellig te gaan “shoppen”. De tijd verstreek té snel en na een kort verblijf in het hostel in Antwerpen begaven wij ons opnieuw naar de Antwerpse binnenstad. Ditmaal voor een diner op een prachtige locatie: de Italiaan in Brussel werd ingeruild voor een toch wel chique diner in hartje Antwerpen.

Goed gevuld na deze heerlijke maaltijd was het al weer tijd om voor de laatste keer samen op stap te gaan. Wederom eerst een kort bezoek aan een café voor een drankje. De eerlijkheid en een belofte gebiedt mij te zeggen dat ondergetekende op dat moment een Materazzi Award verdiende voor een iets te enthousiaste dans met daaruit volgende faceplant. Hoewel een redelijke groep aangaf “niet uit te gaan vanwege te grote inspanningen de nacht ervoor”, bleek bijna iedereen dat in de club waar de rest van de nacht werd doorgebracht, geheel vergeten te zijn. Wederom ging de hele groep lekker op de dansvloer, vaak vergezeld door een drankje.

Nadat iedereen de volgende ochtend weer genoeg energie had om uit zijn bed te komen, waar het bestuur scherpe grenzen aan stelde (Ja, 3 uur slaap is echt wel genoeg), sloten

wij het verblijf in Antwerpen af met een boottocht door de haven. Hoewel de haven zelf af en toe uit het oog verloren werd, soms letterlijk door de mist, wist iedereen zich uitstekend te vermaken. De gesprekken, kaarten en quizzes kwamen allemaal boven tafel.

De állerlaatste activiteit van deze goedgevulde reis speelde zich af in een overdekt zwemparadijs in Bergen op Zoom. Hoewel de meesten niet verder kwamen dan het bubbelbad, wist iedereen zich uitstekend te vermaken in het water. Na een gecontroleerde actie om uit het zwembad verwijderd te worden, zonder gewonden uiteraard, werd het dan toch tijd voor de terugreis naar Rotterdam. Sommigen werden in de bus nog verblijd of beschaamd met een Award, zonder enige beloning (crisis). Een greep uit de awards: de Boerrigter award (niet door Boerrigter gewonnen) voor het meest spraakmakende meisje, de Materazzi award voor de beste sliding en zo gaat het nog even door. Kortom, er vielen genoeg credits te verdienen dit weekend, wat ook redelijk paste bij het succes: geweldig! De verwachtingen werden waargemaakt en zero possiblity dat een eerstejaars er spijt van heeft gehad op deze manier kennis te mogen maken met de studie, het bestuur en een verdieping in het Belgische uitgaansleven. Reiscomissie en bestuur: bedankt!

26

Professional Skills

Verzamelen voor het World Trade Center in Rotterdam bij Beurs was wel eens minder ongemakkelijk geweest. Daar stonden wij, In Duplo-ers, strak in pak voor de tentjes van Occupy Rotterdam. Een dag vol workshops en informatie stond ons te wachten.

De formele activiteit vond plaats in het WTC, waar wij warm ontvangen werden door de commissieleden van de ouderejaarscommissie. Voor velen was het de eerste keer in het grote gebouw. We begonnen met koffie of thee, waarna we, eenmaal compleet, naar een conferentiezaaltje gingen.

Hier verwelkomde Nick Hoogendoorn ons, waarna hij vertelde over ORMIT, een bedrijf dat zich gespecialiseerd heeft in management- en leiderschapsontwikkeling. Na een introductie over de werkwijze van ORMIT volgde de workshop Talent Branding. Hier werd ons de spiegel voorgehouden en moesten wij onszelf analyseren om tot een eigen merkessentie komen. Dergelijke workshops worden ook gegeven aan de mensen die werken bij ORMIT, zodat zij het beste uit zichzelf kunnen halen.

Een heerlijke en goed verzorgde lunch volgde, waarna wij welkom werden geheten door de mensen van Linklaters, een internationaal opererend advocatenkantoor. Advocaten van Linklaters gaven ons een workshop in Cultural Intelligence. Na wat verrassende

feitjes en het delen van ervaringen, waren wij allen een stuk wijzer op het gebied van culturele verschillen. Zo stellen bijvoorbeeld Amerikanen eerder onhaalbare deadlines en Italianen hebben hun werk op het laatste nippertje af.

Vervolgens werd de groep in tweeën opgesplitst en begon onze groep aan een workshop communicatie van Mazars, een middelgroot accountancy kantoor. Het kantoor leerde ons hoe we communicatie in zijn verbale en non-verbale vorm in ons voordeel kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld bij het Trouble Shooting waarbij je met een plausibel verhaal jezelf uit de nesten moet praten.

Na een korte drinkpauze was het tijd voor de sessie van She Tailor, voor een training over het belang van de eerste indruk. Hier werden wij geconfronteerd met onze goede en soms erg slechte kledingkeuzes: zo was zwart uit den boze en kunnen bleke mensen zoals ik geen wit dragen zonder ziekig te lijken. Ook werd het belang van goede, passende maatkleding duidelijk. Na bijna therapeutische gesprekken waren wij geïnspireerd voor een nieuwe garderobe.

Afsluitend was er nog een borrelmoment, waar graag gebruik van gemaakt werd. Nog even napraten met de sprekers van de dag en vervolgens vol van nieuwe kennis terug naar huis.

ClassDoor Michael Rabbers

Activiteitenverslag: Professional Skills Class

27

Activiteitenverslag: Professional Skills Class

28

Italië: Het tweede Griekenland?

Het voorjaar van 2010 staat bij economen in de hele Europese Unie in het geheugen gegrift als het moment waarop voor het eerst werd getwijfeld aan de kredietwaardigheid van Griekenland. De staatsschuld van dit Zuid-Europese land was zo hoog, dat Griekenland zijn eigen schulden niet meer kon financieren. Leiders in heel Europa vroegen zich af hoe te handelen, er werd zelfs gesproken over het afschaffen van de euro of het opdelen van de monetaire unie. Nu, bijna twee jaar later, is er nog steeds geen definitieve zekerheid over hoe het verder moet. Sterker nog: het probleem van landen met hoge staatsschulden neemt alleen maar toe. Naast Griekenland bestaan er twijfels over onder meer Italië. In juli 2011 werd de kredietstatus van dit land verlaagd, vier maanden later vroeg Italië curatele aan bij het Internationaal Monetair Fonds. Dit alles wekt bij velen de angst op dat het Italië net zo zal vergaan als Griekenland, een angst die niet ongegrond lijkt: het pad dat Italië tot nu toe heeft gevolgd toont veel overeenkomsten met dat van dat andere Zuid-Europese zorgenkind, Griekenland. Er zijn echter ook nog

Artikel - Italië: Het tweede Griekenland?

steeds mensen die menen dat Italië in deze niet vergeleken kan worden met Griekenland. Zij zijn ervan overtuigd dat Italië er weer bovenop komt. Twee compleet verschillende me-ningen dus, wie hebben er nu gelijk? Om dit uit te zoeken zijn de beide kanten van het verhaal op verschillende gebie-den onderzocht.

Er worden al veelvuldig vergelijkingen getrokken tussen Griekenland en Italië.

29

Door Tom van Steenbrugge

Curatele

De eerste hier te beschrijven parallel met de Griekse crisis is de curatele kwestie. Tijdens het overleg van de G20 over de Eurocrisis, is Italië onder het toezicht van het Internationaal Monetair Fonds geplaatst. Het lijkt er wel op dat Italië zelf heeft aangegeven onder toezicht te willen staan. De precieze reden hiervoor doet verder niet ter zake. Wel van belang is het feit dat Griekenland ook onder toezicht van het IMF is komen te staan. Deze ondercuratelestelling is geen lichtzinnige ingreep, hiermee geeft de Italiaanse staat zijn fiscale politiek grotendeels uit handen. Het land moet dus wel aanvoelen dat er serieus iets mis is, wanneer er een zo vergaande maatregel is aangevraagd. In dit opzicht is een vergelijking met Griekenland niet meer dan logisch.

Corruptie

Corruptie en Italië, waarschijnlijk kan iedereen zich hier wel wat bij voorstellen door het maffia beeld wat

van dit zuidelijke land geschetst wordt. Het zal dan ook niet een godswonder zijn als bekend wordt dat de belastingdienst geen weet heeft van ongeveer een derde van de economie. Ongeveer 330 miljard per jaar gaat om in het zwarte circuit van Italië, dat staat gelijk aan ongeveer de halve Nederlandse economie. Vooral de middelgrote en kleine bedrijven gaan erg creatief om met de belastingformulieren en doen zich voor als slecht presterende bedrijven, terwijl zij in werkelijkheid floreren. Het lijkt dus duidelijk dat er een groots bedrag per jaar aan inkomsten voor de staatskas bij kan komen bij extra inspanningen tegen deze belastingontduiking. Waarom gebeurt dit niet? De hoofdreden hiervoor is dat de regering in Italië vaak gesteund wordt door ondernemers, meer belastingcontrole zou dus ook een einde van de steun aan bijna iedere Italiaan zijn.

Aangezien de corruptie ook voorkomt in de politiek, is de kans zeer klein dat er snel een oplossing voor dit probleem komt.

Economische ongelijkheid

De economische ongelijkheid is ook een belangrijk deel van de problematiek binnen de ‘Italië crisis’. Er is een enorm welvaartsverschil tussen Noord- en Zuid-Italië. In het noorden is de productie per persoon bijna tweemaal zo hoog, de werkloosheid is er lager en de participatiegraad hoger. De economische crisis heeft deze verschillen alleen maar vergroot. Het ronduit vervelende

JA: waarom Italië Griekenland achterna gaat.


30

gevolg van deze tweedeling is dat het ‘rijke’ noorden meegenomen wordt in de schrijnende teloorgang van het zuiden. Een duidelijke politieke koers is nagenoeg onmogelijk aangezien het welvarende noorden andere maatregelen nodig heeft dan het zuiden van Italië. Ook om deze reden zal Italië niet een krachtige bestrijding van de problemen kunnen naleven.

Vertrouwen

Als het vertrouwen in een land meetbaar zou zijn aan de rente die zij over haar staatslening moet betalen, zou Italië duidelijk vergelijkbaar zijn met Griekenland. De rente op Italiaanse staatsobligaties passeerde al enkele keren de 7%: het punt waarop Griekenland om Europese steun vroeg en het punt waar het Griekse probleem leek te verergeren. Het vertrouwen van de financiële markten, die een prominente rol spelen in deze crisis, begint dus eenzelfde neerwaartse beweging te vertonen in geval van Italie, als ooit in Griekenland het geval was.

Kredietwaardigheid

Een belangrijke maatstaf voor het hierboven genoemd vertrouwen is de kredietwaardigheid die bepaald wordt door bepaalde agentschappen. Standards & Poors heeft, al even geleden, de Italiaanse kredietwaardigheid verlaagd, wat een verdere indicatie voor de markten zal zijn dat Italië afstevent op een Griekse situatie waarin er geen vertrouwen meer is in de kredietwaardigheid.

Cijfers

Veel van de belangrijke cijfers zijn al een keer genoemd. Italië mist de belastingopbrengsten van 330 miljard euro per jaar. Er zijn hoge verschillen in welvaart tussen het noorden en zuiden, in het zuiden van Italië is de werkloosheid 8% hoger. De rente op Italiaanse staatsobligaties passeerde al enkele keren de grens van 7%. Niet te vergeten is de huidige staatsschuld 120% van het BBP, 1.800 miljard euro. Al deze schokkende cijfers wijzen in één richting: Italië heeft de potentie om Griekenland achterna te gaan.

Hiernaast is de stijging van de rentes op staatsobligaties van Italië te zien.


31

Door Maartje Kouwenberg

Curatele

Italië is absoluut niet het tweede Griekenland. Ja, het is inderdaad waar dat Italië, net als Griekenland, onder curatele van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) staat. Het is waar dat veel mensen, waaronder regeringsleiders, weinig tot geen vertrouwen hebben in de Italiaanse economie. Maar als we objectief naar de feiten kijken, zien we dat er een groot verschil is tussen Griekenland, het zorgenkindje van Europa, en Italië, een reus die er heus wel bovenop komt. Ten eerste heeft Italië de curatele van het IMF zelf aangevraagd. Alleen op die manier had Italië nog het gevoel dat het voor zichzelf op kon komen en zijn kredietwaardigheid (en dus zichzelf) kon bewijzen. Nu Italië onder toezicht van het IMF staat, kan iedereen zien hoe het nu werkelijk met het land gesteld is en kan eindelijk onomstotelijk vast komen te staan dat het met Italië heus niet verkeerd afloopt. Corruptie

Een tweede argument voor de slechte economische staat van Italië wordt vaak gevonden in de corruptie. Het is waar dat veel politici en andere bestuurders in Italië steekpenningen aannemen of op andere manieren niet ethisch handelen. Dit komt de economie en de algehele welvaart van het land inderdaad niet ten goede. Het

is echter ook een feit dat de Italiaanse anticorruptiewetten niet lang geleden nog zijn aangepast, waardoor zaken als omkoping, belangenverstrengeling en machtsmisbruik door onder meer politici veel moeilijker gaan worden. Dit zal zeker in het voordeel van de Italiaanse economie werken. Economie

De Italiaanse economie is een bedrijvige economie, veel bedrijviger dan de Griekse. Dit is te bewijzen met een aantal statistische gegevens. Griekenland is het land in de Europese Unie met het laagste inkomen per hoofd van de bevolking. Daarnaast is de werkloosheid van Griekenland bijna 20 procent, terwijl dit het percentage werklozen in Italië nog geen 10 procent is. Dit is een groot verschil! Met ruim honderd procent van het BBP is de staatsschuld van Italië weliswaar gigantisch, maar het IMF voorspelt dat deze schuld zich zal stabiliseren. Rond Griekenland zijn er niet zulke positieve geluiden te horen geweest! Vertrouwen

Wat voor een teruglopende economie een ware oppepper kan zijn, is vertrouwen. Door vertrouwen zijn consumenten bereid te investeren. Dit vertrouwen wordt in het geval van Italië gegeven door Barroso, de

NEE: waarom Italië zich niet laat vergelijkenmet Griekenland.


32

CONCLUSIE

voorzitter van de Europese Commissie, en door Van Rompuy, de voorzitter van de Europese Raad. Dit zijn mannen met verstand van zaken. Zij zouden nooit openlijk hun vertrouwen uitspreken wanneer zij dit niet werkelijk zo voelen. Wanneer Italië nu alsnog niet kan voorkomen dat het Griekenland achterna gaat, zullen Barroso en Van Rompuy flink gezichtsverlies lijden. Het is zelfs mogelijk dat het vertrouwen in hen als belangrijke leiders van Europa wordt opgezegd. Kredietwaardigheid

Het klopt dat Standard & Poors heeft besloten de kredietwaardigheid van Italië te verlagen. Dit moet echter niet opgevat worden als een teken van wantrouwen in Italië als economie, maar als een teken naar Italië dat men zich wel moet inzetten om ervoor te zorgen dat het Italië niet net als Griekenland vergaat. Het verlagen van de kredietwaardigheid van een land betekent niet altijd dat het slecht afloopt met dat land: ook de kredietwaardigheid

van de Verenigde Staten is in twijfel getrokken, maar niemand acht een faillissement van dit land waarschijnlijk. De kans is dus zeer groot dat ook Italië er met wat vertrouwen weer bovenop komt. Cijfers

Ten slotte zijn er nog de cijfers. De werkloosheid in Italië is zoals gezegd veel lager dan in Griekenland, wat al duidt op een groot verschil tussen deze twee landen. Bovendien bedraagt de staatsschuld van Italië weliswaar ongeveer 120 procent van het BBP, wat meer is dan de staatsschuld van Griekenland gemeten in percentage van het BBP, maar het begrotingstekort in Italië is vele malen kleiner (5 procent in Italië tegenover ruim 13 procent in Griekenland). Dit betekent dat de staatsschuld van Griekenland sneller zal groeien, terwijl die in Italië eerder zal stabiliseren. Met al deze cijfers kan er maar één conclusie getrokken worden: Italië is een heel ander geval dan Griekenland.

Natuurlijk zal de één het lot van Italië wat somberder inzien dan de ander. Hoe ernstig de situatie van het land precies is, valt lastig te beoordelen. Toch zijn er signalen dat Italië in hoog tempo wel degelijk aan haar eigen problemen werkt. Zo lijkt het tijdperk van Berlusconi voorgoed voorbij met de komst van de nieuwe premier Mario Monti. Zijn bezuinigingsplannen om de staatskas weer op orde te krijgen zijn onlangs goedgekeurd door de senaat. Volgens Monti geven deze maatregelen (circa 20 miljard) Italië de mogelijkheid om

‘’de strijd met de zware Europese crisis met opgeheven hoofd aan te gaan’’. Bij het ter perse gaan van deze editie van De Duplomaat heeft Monti zich tijdens de traditionele persconferentie ter afsluiting van het jaar nog uitgelaten over het Europese noodfonds, hij vindt dat het “significant grotere’’ bijdrages nodig heeft om de schuldencrisis te bestrijden. Voor Italië ligt de prioriteit nu bij het voeren van een beleid waarbij het land zo snel mogelijk weer een economisch gezonde staat kan gaan worden, zodat


33

Italië andere Europese landen niet meetrekt in haar eigen malaise. Econoom Casper de Vries, expert op het gebied van de eurocrisis, heeft hierover het een en ander gezegd in een interview, wat elders te lezen is in deze editie van De Duplomaat. Wij vroegen hem onder andere naar het werkelijke probleem van de Italiaanse schuldhoogte, mogelijke oplossingen en de schade die kredietbeoordelaars in deze kwestie wellicht hebben toegebracht.

De situatie waarin Italië zich bevindt toont steeds meer parallellen met Griekenland destijds, maar een opmerkelijk verschil ligt in het feit dat Italië al voor langere tijd een constante, hoge staatsschuld had, ongeveer 120% van het BBP. Waarom moeten we ons nu opeens zorgen maken over een dergelijk schuldniveau? “Dat heeft alles te maken met de recente ontwikkelingen in de eurocrisis. Zo heeft het hoofd van de centrale bank Frankrijk heel boos gereageerd toen bekend werd dat het Verenigd Koninkrijk haar triple A rating zou behouden en dat die van Frankrijk werd verlaagd, terwijl beide landen hetzelfde schuldniveau kennen van 80% van het BBP. Dit verschil in waardering vloeit

voort uit het feit dat het Verenigd Koninkrijk een onafhankelijk monetair beleid heeft dat ze kunnen gebruiken in economisch moeilijke tijden.Een vermeerdering van de geldhoeveelheid zal leiden tot inflatie, wat daarmee een afwaardering van de Engelse Pond teweeg brengt.Op deze manier zal het Verenigd Koninkrijk goedkoop kunnen blijven exporteren. In de rest van Europa zou dat niet kunnen gebeuren, omdat er met de komst van de euro geen onderlinge wisselkoersen meer bestaan. Het gebrek van een aanpassingsysteem door middel van de wisselkoers is de reden waarom kredietbeoordelaars zeggen dat er door de eurocrisis een substantieel verschil bestaat tussen de rating van een euroland zoals Frankrijk of Italië en de rating van een land met monetaire onafhankelijkheid, zoals het Verenigd Koninkrijk.” De Vries legt uit dat we als enige aanpassingssysteem nog de loonvoet kennen. Toch werkt ook dit aanpassingssysteem niet naar behoren. “Europa heeft nagelaten om de lonen flexibel te maken. De arbeidsmarkt zou geliberaliseerd moet worden, en dat is in een land als Italië absoluut een groot probleem. De hoogte van de staatsschuld zegt daarnaast niet alles, een land als Japan heeft een schuld van meer dan 200% van het BBP. Engeland kwam uit de Tweede Wereldoorlog met een schuld van bijna 300% van het BBP! De cijfers vertellen dus niet het hele verhaal. Wat wel belangrijk is, is of een land de capaciteiten heeft om gedegen macro-economisch beleid uit te voeren, zodat het weer uit een schuld kan groeien. In Noord-Europa zul je dat veel sneller zien gebeuren, omdat er flexibele markten zijn, maar in het zuiden van Europa valt dat tegen. Desalniettemin zouden ze ook daar er zeker uit moeten komen,

De constante staatsschuld van Italië van 1995 tot 2010, in % van het BBP.


34

mits ze de goede maatregelen nemen. In Italië zijn er bijvoorbeeld heel veel regels en bureaucratie; zo is het veel lastiger dan in Nederland om een bedrijf te beginnen, maar moet je bijvoorbeeld ook naar de notaris als je een auto wilt kopen! Mocht dit alles geliberaliseerd worden, dan kunnen dergelijke landen gigantisch groeien. Ze zitten niet zo diep in de penarie als Griekenland omdat de Grieken simpelweg te veel hebben uitgegeven, wat ze nooit allemaal kunnen gaan terugbetalen. Italië is in dit opzicht niet te vergelijken, het is absoluut geen failliete of insolvabele staat. Als Italië haar economie zou liberaliseren, komen ze al een heel eind op de goede weg.Het zou ook helpen als de dienstensector in geheel Europa wordt geliberaliseerd. We kennen in Europa natuurlijk vrije handel van goederen, maar nog niet van diensten. Inmiddels bestaat het nationaal inkomen wel voor meer dan 70% uit diensten, dus we zouden hiermee een enorme impuls kunnen geven aan onze economie.”

Is het in sommige landen niet zo dat de cultuur zich er niet voor leent om te gaan liberaliseren?

“Dat is bijvoorbeeld ook het grote probleem in Griekenland. De overheid wordt daar gedwongen staatsbedrijven te privatiseren, wat ze aanpakken door alles tot 49% te privatiseren. Hierdoor willen grote ondernemingen die bedrijven niet opkopen en kunnen Griekse politici hun vriendjes benoemen. De keuze om de markten open te gooien hebben ze helaas niet gemaakt, wat de situatie in Griekenland alleen maar zal verslechteren. In Italië ligt het toch echt anders, zolang ze op beslissende momenten de juiste keuzes maken en ervoor kiezen om meer te liberaliseren.”

Denkt u dat de kredietbeoordelaars een positief of juist negatief effect hebben met hun dikwijls negatieve ratings?

“Omdat politici geen goede maatregelen nemen en elkaar in Europa de hand boven het hoofd houden, mogen we zeer dankbaar zijn dat de markten zijn gaan speculeren over bepaalde landen, waardoor bepaalde problemen aan het licht kwamen. Anders waren die problemen ook alleen maar groter geworden. Die marktdiscipline vind ik op zich dus een goed iets, al zal er misschien wel zo nu en dan overreactie plaatsvinden. Toch kan iedereen die beoordelingen op haar eigen manier lezen en interpreteren, de keuze om te handelen naar aanleiding van zo’n kredietbeoordeling maak je ten slotte zelf. Het geeft alleen een signaal af, bijvoorbeeld als er behoorlijk wordt afgewaardeerd. Daarnaast zijn er natuurlijk nog veel meer rapporten, zoals het verslag van het IMF en het OECD. Die zijn net zo scherp, en de rating agencies maken daar ook zeker allemaal gebruik van voor hun eigen beoordelingen. Er wordt alleen meer waarde gehecht aan de kredietbeoordelaars, omdat portefeuilles van pensioenfondsen bijvoorbeeld alleen maar triple A obligaties mogen bevatten. Daardoor creëert een verandering in de rating meer marktwerking dan wanneer het IMF in een rapport haar zorgen over bepaalde staatsobligaties uit.” Frankrijk heeft onlangs flinke kritiek geuit op de verschillende kredietbeoordelaars, maar volgens de Vries is dat onterecht. “Het is een volkomen verkeerd idee om die kredietbeoordelaars aan te pakken of te komen met een Europese kredietbeoordelaar. Meer concurrentie is misschien goed, maar we mogen zeer dankbaar zijn dat de kredietbeoordelaars ons wezen op de grote problemen waarin sommige landen verkeerden.”


35

Borrelfoto’s Studiereisborrel

36

Borrelfoto’s Sinterklaasborrel

Founding partners

The past years’ global economic crisis and

fi nancial market calamities clearly indicated

the need for change in fi nancial thinking and

approaches. In response, Dutch academic in-

stitutions and leading international corpo-

rations in the Netherlands joined together

to fi nd and develop a solution. Their shared

vision was to create a single, distinctive pri-

vate fi nancial academic institution that would

pave the way in creating ‘new thinking in

fi nance’ – a way of thinking that integrates

the latest fi nancial industry knowledge and

developments with acute intellectual foresight.

World Class Faculty

DSF attracts leading fi nance, economics and

business academics as permanent teaching

faculty, visiting professors, guest lecturers

and advisors. Not surprisingly, DSF faculty

are affi liated with the world’s top universi-

ties, conducting cutting-edge fi nancial and

economic research, as well as advising the

world’s major corporations and governments

on fi scal matters. In addition to academics,

though, some of DSF’s faculty are current or

former executives from the fi nancial industry.

This combination of academic and industry

knowledge in the DSF classroom forms the

core of DSF’s educational philosophy and is

pivotal to preparing well-rounded, highly

capable future fi nancial leaders.

Admitting Only the Best

Meeting the minimum admissions require-

ments is only the fi rst step in DSF’s chal-

lenging application process. The Admissions

Committee, comprised of professors, staff

and industry experts, closely evaluate a

candidate’s combination of Knowledge, Skills

and Attitude (KSAs) as presented in a can-

didate’s application and a personal inter-

view. Only the best, most well-rounded and

motivated candidates from around the world

are handpicked and invited to attend DSF.

Only 30 students maximum are admitted to

each programme. What is further noteworthy

is that DSF goes above and beyond most

educational institutions to provide admit-

ted students guaranteed access to incredible

funding opportunities, in the form of scholar-

ships and a specially-developed loan scheme.

The same criteria used to evaluate candidates

for admission to the school are also applied in

the awarding of scholarships.

Master’s in Finance Programmes

DSF has 4 highly-specialised, intensive 1-year

Master’s degree programmes in: Risk Manage-

ment, Corporate Finance and Banking, and

both a LLM and MSc programme in Finance

and Law. In addition to the core courses, each

Master’s student is required to perform an

internship, to write a thesis and complete the

Duisenberg Leadership Programme (DLP). The

DLP is designed to develop fi nancial experts

as experts who can also act and lead with

integrity. The DLP includes courses, such as:

Ethics, Professional Communication Skills,

Incentives and Behavioural Finance, Financial

Regulation, Economics of Risk, and Interna-

tional Corporate Governance.

DSF Makes Landing that Dream Job

in Finance a Reality

It is no secret that DSF graduates are strongly

favoured by prospective employers, which is

evident by its impressive placement records.

The rigorous academic training – the teaching

methods, demanding research ambitions and

heavy emphasis on career development – ef-

fectively prepares graduates for employment

in fi elds such as: risk management, consul-

tancy, fi nancial law, private equity, mergers

and acquisitions, corporate reinsurance, in-

vestment banking, portfolio management,

and more. Next to our sponsor companies,

some examples of companies employing

DSF graduates include: UBS, JPMorgan,

Bain, Morgan Stanley, Barclays Capital and

Goldman Sachs.

Symphony Building

Gustav Mahlerplein 117

1082 MS Amsterdam

+31 (0)20 525 8590

[email protected]

www.dsf.nl

Duisenberg school of fi nance New thinking in fi nance

The story behind Duisenberg school of fi nance (DSF) is an exceptional one. DSF is venturing a new path in fi nancial education, bringing

both real world pragmatism and top intellectual insights to its students through an unprecedented synergy between industry and

academia. DSF is an educational institution that focuses on producing tomorrow’s top echelon of fi nancial experts. Experts who are

fi nancial masterminds, but also grounded, dynamic leaders. Experts who are readily prepared to move from the classroom to the

boardroom. Experts who can apply ‘new thinking in fi nance’ to discover innovative real market solutions for real market issues.

Text: Melissa Ruggles

In 2007, DSF was established. The corporate

partners are: ING, NYSE Euronext, Houthoff

Buruma, ABN Amro, De Nederlandsche Bank,

AEGON, APG, RBS and SNS Reaal. The acade-

mic institutions are: RSM Erasmus Universiteit,

VU Amsterdam, Tilburg Universiteit, Tinbergen

Institute, and Universiteit van Amsterdam.

DSF138 Advetorial_CMYK.indd 1 6/12/10 15:37:32

38

Op het moment van schrijven zit ik nog in de collegebanken van Universitat Pompeu Fabra in Barcelona. Ik volg een college van het vak Markets & Derivatives, een goede voorbereiding op mijn Finance major, maar eigenlijk kan ik mijn aandacht er niet bijhouden. Je gaat niet alleen op exchange om te studeren; over een uurtje zijn de colleges afgelopen en dan begint het avontuur pas. Iedere dag maak je weer wat nieuws mee en vooral als je exchange ten einde loopt, wil je nog even zoveel mogelijk eruit halen.

Ik was al sinds mijn eerste jaar van plan om op exchange te gaan. Studiegenoten hadden mij zoveel positieve verhalen over hun exchange verteld, dat ik zeker wist dat ik dat ook moest gaan ervaren. Na lang wikken en wegen heb ik ervoor gekozen om binnen Europa te blijven en heb ik gesolliciteerd voor Barcelona. Dit bleek achteraf de meest gewilde bestemming te zijn en nu begrijp ik ook waarom. Wat een geweldige stad!

Op 5 september was het zover en kon het avontuur eindelijk beginnen. In Spanje begint het collegejaar pas op 20 september en, aangezien ik vanuit Nederland al een kamer had gevonden, had ik nog twee weken om Barcelona te gaan verkennen. Barcelona is de tweede stad van Spanje en telt meer dan anderhalf miljoen inwoners. Het is de hoofdstad van Catalonië en men spreekt overwegend Catalaans. Wanneer je een cursus Spaans doet, is dat wel even wennen. Barcelona is daarnaast bekend om de vele wonderbaarlijke gebouwen van Gaudí, La Rambla, de vele traditionele

tapasbarretjes, acht universiteiten met 2000 exchange studenten, grote parken, het nachtleven en vier kilometer strand aan de Middellandse Zee. Veel internationale studenten komen al voordat de universiteit begint bij elkaar op het strand om elkaar te leren kennen en dat was ook voor mij een goed opstapje om met nieuwe mensen in contact te komen. Het was een, zelfs voor Spanje, ongekend warme en lange zomer met temperaturen rond de 30°C en dan is het heerlijk vertoeven in Barcelona. Met een leuke groep internationale studenten heb ik de eerste twee weken Barcelona verkend en een aantal mooie feestjes bezocht. De grote Beach clubs hebben de beste line-ups en het feest gaat daar door

EXCHANGE: BARCELONA Elk jaar gaan er weer mr.drs.-studenten op exchange naar een buitenlandse universiteit. Zo ook Laurens Dormans, derdejaars mr.drs.-student. Hij schreef speciaal voor De Duplomaat over zijn ervaringen in Barcelona, Spanje.

Mr.drs.-studenten op exchange

39

tot in de late uurtjes, maar in de minder toeristische bars en op de pleinen buiten het centrum leer je de echte Spaanse gezelligheid kennen. Jong en oud komt op de pleinen bij elkaar voor een botellón of om gewoon even bij te praten.

Na twee weken in Barcelona doorgebracht te hebben, moest ik me melden bij de universiteit voor de tweedaagse welkomstsessie. Je wordt wegwijs gemaakt op de universiteit en je leert al wat medestudenten kennen. Hierna begon de kennismakingsweek die georganiseerd werd door het ESN (Erasmus Student Network). Deze activiteiten waren gericht op een intensieve kennismaking met alle internationale studenten, het verkennen van de stad en natuurlijk het nachtleven. Ook na de welkomstsessies heeft het ESN nog iedere week een aantal activiteiten georganiseerd. De activiteiten die er voor mij uitspringen zijn de stedentrips naar Zaragoza, Andalusië en Madrid. Het is geweldig om met een groep van meer dan honderd studenten een Spaanse stad en haar tradities te ontdekken.

Midden oktober begonnen mijn vakken officieel en vanaf dat moment was ik regelmatig op de universiteit te vinden. Het onderwijssysteem van Universitat Pompeu Fabra is heel anders dan dat van Erasmus Universiteit Rotterdam. In plaats van vrijblijvende hoorcolleges en practica, wordt je geacht bij alles aanwezig te zijn. De cijfers voor de huiswerkopdrachten en participatie tijdens de seminars tellen voor de helft mee in het eindcijfer. Wanneer je niet regelmatig aanwezig bent, is het dus onmogelijk om een vak te halen. Gelukkig is men niet zo streng met deadlines en regels. Het huiswerk een paar dagen later inleveren of het tentamen een week later maken is helemaal geen probleem. Zo gaat het eigenlijk met alles in Spanje. Alles gaat lekker rustig, in de middag wordt siësta gehouden, een e-mail moet binnen drie weken beantwoord worden en tien minuten te laat is op tijd. In het begin

moest ik even wennen aan deze culturele verschillen, maar na een tijdje vond ik het heerlijk. Spanje is zo ontspannen.

Gedurende het trimester heb ik een heleboel ondernomen, veels te veel om hier te beschrijven. Wat ik wel nog kwijt wil, is dat ik er enorm van genoten heb en er tegelijkertijd ook veel van geleerd heb. Een exchange is zoveel meer dan studeren in een andere stad. Het is een nieuwe start maken, een nieuwe uitdaging aangaan, interessante mensen leren kennen, een internationale vriendenkring opbouwen, de cultuur van het gastland leren kennen, een ander onderwijssysteem ervaren, ander voedsel en andere gewoontes ontdekken en nog veel meer. Het is een belevenis waarvan ik op persoonlijk en professioneel vlak veel geleerd heb. Dus ook al past een exchange niet in het studieplan van het mr.drs.-programma, het is een mogelijkheid die je met beide handen moet aangrijpen. Je zult er geen spijt van krijgen!

Mr.drs.-studenten op exchange

40

Houthoff Buruma is met meer dan 300 advocaten, notarissen en belastingadviseurs een belangrijke speler op het gebied van juridische dienstverlening. Kenmerkend is dat Houthoff een fullservice kantoor is. Binnen elk vakgebied werken specialisten, waardoor de cliënt van begin tot eind geholpen kan worden. De focus ligt dan ook op de cliënt, de bedrijfsprocessen zijn erop ingericht om snel in te kunnen spelen op de wensen van de cliënten en veranderingen in de markt. Houthoff Buruma heeft in Nederland een groot kantoor op het Weena in Rotterdam (zie hierboven) en op de Zuidas in Amsterdam.

Bedrijfsspecial: Houthoff Buruma

Bedrijfsspecial:Houthoff Buruma

41

Sebastiaan van de Berg is afgestudeerd mr.drs.-student (master Financieel Recht en master Financial Economics) en werkt inmiddels ruim twee jaar bij Houthoff, waar hij begonnen is als advocaat-stagiair op de sectie Insolventie. Na anderhalf jaar werkzaam geweest te zijn op die afdeling, kreeg hij de mogelijkheid om zich voor twee maanden in te zetten op het kantoor van Houthoff in Londen; “een fantastische ervaring”. Hij werkte daar op de afdeling Banking & Finance, waar hij zich bezig hield met ingewikkelde financieringsvraagstukken. Het is niet heel gebruikelijk dat je meteen al in het buitenland aan de slag gaat als advocaat-stagiair. Sebastiaan legt uit dat er een soort rotatie programma is, zodat advocaat-stagiairs beurtelings ervaring kunnen opdoen in Londen.

Joost Kooren is een bekend gezicht voor menig In Duplo’er, hij was ooit bestuurslid bij In Duplo en studeerde afgelopen zomer af. Hij heeft zowel de master Fiscaal Recht als Privaatrecht afgerond, en op economisch gebied heeft hij de master Accounting gedaan. Hij wist dan ook pas laat in zijn studie welke kant hem het meest trok. “Zoals de meeste studenten begin je met veel Economie, en gaat je voorkeur daar vanaf het begin wel naar uit. Maar hoe verder je dan komt met Rechten, hoe je meer je daar ook de aantrekkelijke kanten van gaat zien. Zo ging het bij mij in ieder geval.” Sebastiaan raadt ons aan om vooral beide kanten nog open te houden gedurende je studie, en bijvoorbeeld verschillende stages te lopen. Joost


Op het Rotterdamse kantoor van advocatenkantoor Houthoff Buruma spraken wij Sebastiaan van de Berg, advocaat-stagiair, Joost Kooren, advocaat-stagiair en Florine Keijzer, recruiter. Onder het genot van een heerlijke lunch konden zij ons meer vertellen over Houthoff Buruma.

merkt dan meteen uit eigen ervaring op dat het qua bedrijfscultuur wel heel erg verschilt of je bij een advocatenkantoor werkzaam bent, of bijvoorbeeld een grote accountants- en adviesorganisatie. Na een stage bij een dergelijk bedrijf heeft Joost ook nog stage gelopen bij een ander advocatenkantoor, waar hij de werkzaamheden ontzettend leuk vond, maar de sfeer iets minder. De keuze lag dus wel definitief bij de advocatuur, en na verschillende gesprekken tijdens inhousedagen met medewerkers kwam hij erachter dat Houthoff Buruma als kantoor hem het meeste aansprak.

Waarom heb jullie gekozen voor Houthoff Buruma?

Voor zowel Sebastiaan als Joost maken de sfeer en de mensen binnen Houthoff het voor hen een prettige werkomgeving. Dit is ook precies wat Houthoff anders maakt dan andere grote advocatenkantoren. Sebastiaan: “Over het algemeen heerst er een open, gezellige sfeer, waar iedereen zich wel volledig inzet. We delen allemaal kamers en de deur staat altijd open. Natuurlijk zal je af en toe tot laat doorwerken, maar dat hangt heel erg af van de zaken waarmee je op dat moment bezig bent. Of als er een grote deadline aankomt. In ieder geval gebeurt het bijna nooit dat je in het weekend nog bezig bent met werkgerelateerde zaken.” Joost vertelt dat je de mogelijkheid hebt om je werk zelf in te delen. “Ik heb onlangs met een team van Houthoff meegedaan aan de Race of the Classics, een zeilwedstrijd

42


van een aantal dagen. Het project waar we op dat moment mee bezig waren liep natuurlijk gewoon door, maar door goed te plannen konden we daar gewoon aan deelnemen.” Op de vraag of ze bij Houthoff Buruma veel ondernemen met de collega’s onderling wordt zeer enthousiast gereageerd door zowel Sebastiaan als Joost. Er worden veel dingen georganiseerd, van borrels en feesten tot skitripjes. Er is daarnaast geen sprake van een groot cultuurverschil tussen het kantoor in Amsterdam en Rotterdam. Beide vestigingen zijn ook qua secties redelijk vergelijkbaar.

Sectiewissel; een wereld van verschil?

Na anderhalf jaar wissel je als beginnende advocaat standaard van sectie. Sebastiaan vertelt hierover: “Qua werkzaamheden is het zeker een groot verschil. Bij Insolventie hield ik me met name bezig met faillissementen en herstructureringen. Op de sectie Corporate Transactions (M&A) ben ik nu veel bezig met procesrecht. Vooral de afwisseling van proces- en transactiepraktijk is bij M&A erg leuk en uitdagend.” Vooralsnog is het

vooral procesvoering geweest en is Sebastiaan nog niet betrokken geweest bij een grote ‘deal’. Welke sectie zijn voorkeur heeft is nog moeilijk te zeggen, daarvoor heeft hij eerst een completer beeld van M&A nodig. Beide secties hebben in ieder geval gemeen dat er een groot raakvlak is met economie. “Ik heb om die reden ook zeker nog veel profijt van mijn studie Economie. Alleen al de capaciteit om balansen, jaarrekeningen en jaarverslagen te lezen is heel nuttig. Daarnaast kan je ook bijvoorbeeld bij gewezen faillissementen gemakkelijker de analyse maken als je te maken hebt met een groepsstructuur van bedrijven.” Joost vult Sebastiaan aan door uit te leggen dat wanneer je financiële instrumenten tegenkomt, je de economische achtergrond daarvan makkelijker kan doorgronden. “Ook zijn veel transacties fiscaal gedreven,” zo gaat Joost verder, “dus de kennis daarvan komt ook zeker van pas. Als advocaat-stagiair met fiscale kennis kan je daar goed over meedenken en begrijp je ook beter wat je cliënt bedoelt. Joost zit zelf momenteel ook op de sectie Corporate Transactions, waar hij het ontzettend naar zijn zin heeft.

V.l.n.r.: Michael Rabbers, Florine Keijzer, Joost Kooren, Savannah Hasselo en Sebastiaan van de Berg

43


Opleidingsmogelijkheden

“Als beginnend advocaat-stagiair bij Houthoff Buruma stroom je in bij het Houthoff Trainee Programme (HTP). Dit is een uitgebreid opleidingsprogramma van drie jaar. Het HTP bevat tevens de Law Firm School (LFS); een initiatief van de grootste (corporate) advocatenkantoren in Nederland. Voor de LFS ga je om de twee weken twee dagen met de startende advocaat-stagiaires van andere kantoren ook naar een hotel in Scheveningen, waar je college krijgt van externe docenten. Dit programma kent ook redelijk wat toetsmomenten, waar je jezelf natuurlijk tegenover je eigen kantoor ook wilt bewijzen. Dit vormt een hele waardevolle toevoeging naast de beroepsopleiding van de Nederlandse Orde van Advocaten. Daarnaast is het natuurlijk ook heel gezellig, want je leert er allemaal andere beginnende advocaten van andere kantoren kennen, met wie je na de colleges gezamenlijk gaat eten en borrelen.”

Kennismaken met Houthoff Buruma

Florine vertelt ons dat er veel verschillende manieren zijn om in contact te komen met Houthoff. Zo organiseert Houthoff inhousedagen en masterclasses (‘Convince Your Client Days’) en zijn ze bijvoorbeeld bij In Duplo ook aanwezig op het advocatendiner. Bij de inhousedag ‘Experience The Game’ ga je op een hele bijzondere manier een case behandelen, waar niet alleen je juridische kennis, maar ook je onderhandelingsvaardigheden worden getest. Een echte uitdaging die je zeker eens moet meemaken! Tijdens inhousedagen is er altijd voldoende tijd om bij een lunch of een borrel uitgebreid kennis te maken met de advocaten van

Houthoff. Je kunt hiernaast ook altijd contact opnemen met recruitment voor vragen of om op bezoek komen voor een kennismakingslunch.

Stagemogelijkheden

De beste manier om kennis te maken met de advocatuur en in het bijzonder met Houthoff is door middel van een studentstage of studerend juridisch medewerkerschap. Houthoff biedt studentstages aan, waarbij je gedurende twee maanden kennis maakt met de dagelijkse praktijk en de mensen achter Houthoff. Juridisch medewerkerschap is een dienstverband voor minimaal 3 maanden, waarbij een student in de masterfase 2 dagen per week werkzaam is op een bepaalde sectie. Tot slot bestaat er ook nog en maatpakstage voor eventueel kortere duur, waar een strenge selectie voor geldt. Deze vorm is dan ook met name bedoeld voor studenten die al één of meerdere studentstages bij vergelijkbare kantoren hebben gelopen. Voor een reguliere studentstage kom je in aanmerking vanaf je derde jaar Rechten, maar uitzonderingen zijn mogelijk.

Wat voor studenten zoeken jullie qua profiel?

Florine: “Bij Houthoff werken veel verschillende mensen, er valt geen typische Houthoff medewerker te omschrijven. Wel zoeken we altijd naar mensen die net die extra inzet en motivatie tonen. In je studententijd kan dat bijvoorbeeld blijken uit extra activiteiten naast je studie. We zoeken daarom naar een balans tussen een interessant CV en een goede cijfers. Het feit dat mr.drs.-studenten ook Economie hebben gestudeerd, is zeker een pre.”

44

Borrellezing Het is woensdagavond 26 oktober, 20.00 uur. Studievereniging In Duplo is bij café Sus&Co in de Oude Haven. Deze aanwijzingen doen sterk denken aan een borrel. Maar het interieur doet iets anders vermoeden: er staan rijen stoelen en er hangt een wit projectiescherm. Wat is er aan de hand? Het gaat hier niet om een gewone borrel: In Duplo organiseert een borrellezing in de ‘stamkroeg’ van onze studievereniging. De spreker: dhr. Toine Manders, voorzitter van de Libertarische Partij, woordvoerder van HJC Group en fervent voorstander van belastingontwijking. De avond begint met uitleg van dhr. Manders waarom belastingontwijking een moreel recht is. Zo leert hij ons dat belastingheffing eigenlijk diefstal is. De overheid sommeert burgers namelijk een bepaalde geldsom te betalen, terwijl de burgers zelf voor dit geld hebben gewerkt. Toch wordt dit geld zonder toestemming van de burger van hem afgenomen. Het is je goed recht je hiertegen te verzetten, oftewel belasting te ontduiken. De wetgever heeft echter bepaald dat er een gevangenisstraf dan wel een boete kan worden opgelegd wanneer burgers de belasting ontduiken. Aangezien niemand hierop zit te wachten (vooral de burger zelf niet), is het verstandiger te proberen de belastingen te ontwijken. Dit houdt in dat je probeert zo min mogelijk belasting te betalen, maar wel binnen de wettelijke kaders. Hoe dit in zijn werk gaat, vertelt dhr. Manders na de pauze, waarin niet alleen tijd is voor

een aantal vragen (met zeer uitgebreide antwoorden), maar ook voor het halen van een nieuw drankje. Als iedereen zijn of haar dorst heeft gelest en weer plaats heeft genomen, vervolgt dhr. Manders zijn verhaal. Hij legt uit hoe HJC Group bedrijven adviseert over hoe zij zo min mogelijk belasting hoeven te betalen. Omdat de complete uitleg misschien ietwat technisch is bij deze een overzicht van de kernwoorden: dividendstructuur, foundation, investment holding, Cyprus, werkmaatschappij, royaltystructuur, schenking, intellectual property holding, import/exportstructuur, handelsonderneming, trading company, leverancier, afnemer. Dhr. Manders beëindigt zijn verhaal met informatie over de Libertarische Partij, een politieke partij die staat voor individuele rechten en een vrije wereld. Als de Libertarische Partij ooit in de regering komt, dan zal het de macht van de overheid flink inperken. De overheid dient in de visie van deze partij namelijk alleen voor de meest elementaire zaken, die niet kunnen worden opgelost door de burgers zelf. Na afloop van het betoog wordt er nog een aantal kritische vragen gesteld, waartegen dhr. Manders zich flink weet te verweren. Na afloop is er gelegenheid om, onder het genot van een drankje, nog wat meer informatie te vergaren. Uiteraard kan er ook geborreld worden met studiegenootjes, dit is dan ook veel gedaan. Al met al een zeer geslaagde, interessante avond!

Door Maartje Kouwenberg

Activiteitenverslag: Borrellezing

45

Activiteitenverslag: Borrellezing

46

Onderwijsherzieningen

Hidde-Jan legt uit dat er een aantal dingen spelen op het moment, zo zijn er onlangs meerdere wetswijzigingen doorgevoerd en zijn er nog wetswijzigingen die in de nabije toekomst doorgevoerd zullen worden. Hierbij valt natuurlijk te denken aan bijvoorbeeld de langstudeerboete etc. Hidde-Jan: “Als universiteit kan je met die wettelijke veranderingen niet zoveel, iedereen dient zich daar gewoon aan te houden. Hiernaast speelt er nog een ander groot punt op deze universiteit, namelijk de nota ‘normaal is nominaal’. Dit zal heel veel veranderingen binnen het onderwijssysteem met zich mee brengen, waarvan ook stemmen opgaan dat er daarmee wel naar een heel schools systeem overgaan. Zo wordt er bijvoorbeeld gesproken over een ‘jaarklassysteem’. Dit speelt eigenlijk universiteitsbreed, in alle faculteitsraden wordt dit dan ook besproken. Bij de rechtenfaculteit ligt dit anders. Er is een jarenlang relatief laag slagingsrendement vergeleken met andere rechtenstudies in Nederland, wat wellicht voortvloeit uit het feit

dat Rechten in Rotterdam echt een regiostudie is. Veel rechtenstudenten komen naar de Erasmus School of Law, omdat het gewoon dichtbij is. Met een grootschalige onderwijsherziening willen ze nu iets doen aan dit lage rendement. Vorig jaar zijn er in de F-raad hieromtrent ookal een aantal besluiten over genomen, die gewoon doorgevoerd zullen worden. Ten aanzien van de nota ‘normaal is nominaal’ kan er worden gezegd dat de onderwijsherziening van de Erasmus School of Law, ‘Studiesucces’, een voorloper is van de betreffende nota. Zo is het kernidee van de onderwijsherziening kleinschalig onderwijs, om de student meer uitdaging te bieden. Daar hoort dan ook een BSA van 60 punten per jaar bij. De maatregelen van de onderwijsherziening vormen op die manier ook weer de kern bij de nota ‘normaal is nominaal’, maar net met een andere insteek. Bij de rechtenfaculteit gaat het met name om kleinschalig onderwijs, waar een aantal maatregelen bij horen, terwijl de nota meer uitgaat van die maatregelen als kern, waar kleinschalig onderwijs

Eind vorig jaar is er een nieuw lichting studenten verkozen om plaats te nemen in de faculteitsraden, voor mr.drs.-studenten kon dat vanzelfsprekend zowel bij de rechten- als bij de economische faculteit. Hidde-Jan Beukers nam plaats in de F-raad bij de rechtenfaculteit en gaf ons een korte update over zijn ervaringen en de huidige stand van zaken.

Mr.drs.-studenten in de Faculteitsraad


47

waarschijnlijk wel bij zal horen. Dat is in het kort het nuance-verschil tussen de nota en de onderwijsherziening van de ESL. Door de overlap zijn we bij de rechtenfaculteit niet zozeer bang voor de gevolgen van het doorvoeren van de nota ‘normaal is nominaal’, want het zal zeker verbeteringen met zich meebrengen en het kan leiden tot een hogere kwaliteit van onderwijs.”

Consequenties voor mr.drs.-studenten

Het probleem ligt volgens Hidde-Jan vooral in het feit dat alle herzieningen veel verplichtingen met zich meebrengen en dat er weinig vrije ruimte overblijft, wat voor een mr.drs.-student kan gaan knellen in de studieplanning. Hidde-Jan: “Dat is ook precies waarom ik in de F-raad zit, om de mr.drs.-student te vertegenwoordigen. Ik wil graag dat het mr.drs.-programma blijft bestaan en dat wordt lastig met die onderwijsherziening. Binnenkort hebben we een informele bijeenkomst met de F-raad en de onderwijsdecaan, Susan Stoter, over alle details van de onderwijsherziening van de rechtenfaculteit. Hier zal ook worden gekeken naar mogelijke ruimte voor uitzonderingen voor mr.drs.-studenten bij verschillende verplichtingen. Het mr.drs.-programma wordt zeker als zeer waardevol beschouwd door zowel de rechten- als de economiefaculteit, maar het helpt absoluut dat er nu mr.drs.-studenten in de verschillende faculteitsraden zitten om ook via die weg op te komen voor de belangen van alle mr.drs.-studenten. In goed overleg proberen we nu alle belangen op één lijn te krijgen onder de nieuwe omstandigheden, want zo’n

onderwijsherziening zal je toch niet tegen kunnen houden. Het maximale wat we nu nog kunnen doen is zoveel mogelijk uitzonderingen verkrijgen voor mr.drs.-studenten, zodat zij hun studies zo goed mogelijk kunnen vervolgen.”

Een nieuwe opzet van het mr.drs.-programma?

Het is voor de gemiddelde mr.drs.-student gebruikelijk dat er eerst veel economievakken gevolgd worden en dat rechtenvakken meer worden uitgesmeerd over de gehele periode van zes jaar. Volgens Hidde-Jan zou het met de nieuwe plannen best kunnen gebeuren dat dit in de toekomst verandert. “Omdat de focus in het begin meer op Economie ligt, zitten er daar weinig problemen, het wordt eerder lastig om de combinatie met Rechten te behouden. Louis Visscher is hier ook druk mee bezig en dient bijvoorbeeld ook weer vragen aangaande het mr.drs.-programma in bij de onderwijsdecaan. Het zou best denkbaar zijn dat er in het begin van je studie in de toekomst juist meer rechtenvakken zitten dan economievakken, dat zal zich nog moeten uitwijzen.” Ten aanzien van de rechtenstudie denkt Hidde-Jan dat het ook nog best denkbaar is dat er te zijner tijd een aparte mr.drs.-richting komt, ter uitbreiding van bijvoorbeeld aparte mr.drs.-werkgroepen en dergelijke. “Het zou zonde zijn als de ambitieuze studenten in het mr.drs.-programma straks geremd zullen worden door onderwijsherzieningen die in eerste instantie getriggerd zijn door lage rendementen, waarvan bij de studenten in het mr.drs.-programma zo goed als geen sprake van is.”


48

Sinds april 2011 werk ik als Executive Assistant van de Chief Investment Officer (CIO) bij MN. In goed Nederlands zou je mijn functie ook die van ‘rechterhand’ kunnen noemen. MN is een uitvoeringsorganisatie voor de pensioensector. In de business unit waarvoor ik werk, Vermogensbeheer, beleggen we ruim 74 miljard euro voor onze opdrachtgevers: Nederlandse en Britse pensioenfondsen. In Nederland zijn we de grootste uitvoerder voor de marktsector. Naast het vermogensbeheer verzorgen wij ook de pensioenuitvoering voor bijna 2 miljoen Nederlanders. Ons hoofdkantoor wordt binnenkort de ‘Zilveren Toren’ in Den Haag (nu nog Rijswijk), daarnaast zijn we gevestigd in Amsterdam en Londen. We hebben ongeveer duizend werknemers, waarvan zo’n tweehonderd bij Vermogensbeheer.

De CIO van MN, Wouter Pelser, is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid in de breedste zin van het woord. Hij zit in het Investment Committee van MN voor en besluit over de samenstelling van de modelportefeuille. Deze vormt de basis voor de portefeuilles van de opdrachtgevers. Daarnaast behoort bijvoorbeeld ook het beleid ten aanzien van maatschappelijk verantwoord beleggen tot zijn domein.

In mijn functie ondersteun ik Wouter in zijn werkzaamheden. Daarmee zijn mijn werkzaamheden vaak een afgeleide van de zijne. Leuk daaraan is wat mij betreft dat je hiermee al direct bijdraagt aan onderwerpen die op directieniveau spelen. Onze samenwerking ontwikkelt zich op basis van de ervaring die ik opdoe: ik krijg een behoorlijke mate van vertrouwen waardoor ik steeds meer eigen verantwoordelijkheden op me kan nemen. In een dergelijke rol is het ook prettig dat je het persoonlijk goed met elkaar kunt vinden. De ene dag bereid ik een afspraak bij de Pensioenfederatie voor, maak ik een presentatie die hij geeft op een congres of doe ik onderzoek. Een andere dag vergezel ik de CIO bij afspraken op ons kantoor in Londen. Vaak schrijf ik ook: een verslag van een meeting over de beleggingsplannen voor komend jaar, memo’s aan de Raad van Bestuur, stukken voor opdrachtgevers en publicaties waarin we onze visie met de buitenwereld delen. Regelmatig ben ik de verbindende schakel tussen de CIO en verschillende interne afdelingen of externe partijen.

De functie vraagt natuurlijk een sterke affiniteit met financiële markten, maar ook een vlotte pen en gevoel voor de organisatie. Het is een generalistische functie die gezien mijn brede interesse en studieachtergrond goed

EX DUPLOLars van Dort over zijn werk in de pensioensector.

Ex Duplo

49

bij me past. Uiteindelijk komt mijn economiestudie (Finance master) het duidelijkst terug in mijn werk. De rechtenstudie blijkt bijvoorbeeld nuttig wanneer ik aan een interne crisisprocedure schrijf: in feite een stukje interne ‘wetgeving’ waarbij enig juridisch gevoel van pas komt. De Europeesrechtelijke master blijkt een goede keuze geweest te zijn gezien de regelgeving vanuit Brussel die vermogensbeheerders in het algemeen en pensioenbeleggers in het bijzonder raakt.

Het is een uitdagende tijd om te beleggen voor pensioenfondsen. Ook in 2011 is het Nederlandse pensioenstelsel weer tot beste ter wereld benoemd in de Melbourne-Mercer Global Pension Index. Maar er is bepaald geen reden om op de lauweren te rusten. Pensioenfondsen hebben last van de lage rentestand. De toekomstige uitkeringen worden immers gewaardeerd door ze te verdisconteren met de rente. Hoe lager de rente, hoe hoger de pensioenverplichtingen. Verder blijken mensen nog ouder te worden dan gedacht. Dit alles trekt een zware wissel op de dekkingsgraden. De druk om goede rendementen te behalen is daarmee groot. Tegelijkertijd dient het risico scherp in de gaten gehouden te worden, zeker in een lastige tijd waarin de eurocrisis een dominant thema is. Pensioenfondsbesturen willen ingrijpende maatregelen als premieverhoging en het korten van pensioenrechten graag voorkomen. Daarnaast speelt nog dat de sociale

partners na lang onderhandelen het Pensioenakkoord hebben gesloten, waarin flinke wijzigingen in het systeem zoals we dat kennen zijn afgesproken. Ondanks dat gesproken wordt over een ‘akkoord’ ligt nog lang niet alles vast. Daarmee is de voor de buitenwereld wellicht wat saaie pensioenwereld momenteel een dynamisch speelveld dat hoog op de politieke agenda staat en meer aandacht in de media krijgt dan ooit tevoren. De belangen zijn groot. Het zou me niet verbazen als meer mr.drs.-studenten in de nabije toekomst hun roeping in de pensioenwereld zullen vinden en hun meerwaarde hier zullen toevoegen!

Ex Duplo

50

overstappen is een uitdaging. Toch is dit het waard. Zo is het na een tijdje erg leuk om echt je plekje gevonden te hebben op zo’n school. Je wordt herkend in de gangen en wordt

Wat een spanning. In je eentje voor een volle klas. Ze zitten aan hun tafeltjes en verwachten dat ik ze ga vermaken. Ze willen iets leuks doen en ik wil dat ze iets leren. Een echte paradox. Gaat dat goed komen? Gelukkig kan ik nu deze vraag met een volmondig ja beantwoorden.

Het is en blijft boeiend. Hoe minutieus je een les ook voorbereid, leerlingen hebben vaak een ander plan. Als het ze interesseert, zitten ze op het puntje van hun stoel en willen ze alles voor je doen. Wordt het wat lastiger of saai, dan begint de uitdaging voor de docent. Gelukkig wordt je bij door het volgen van de educatieve minor hierop voorbereid. Je raakt daar bekend met dingen uit de ontwikkelingspsychologie, denkt na over vormen van didactiek of communicatie en leert hoe je een goede les moet opbouwen.

De eerste keer dat ik de middelbare school binnen stapte, schrok ik meteen. Het geluid van de schoolbel schalde door de gangen. Dat ben je niet meer gewend, ook wisselen van lokaal of de magische drempel van de docentenkamer

Natuurlijk komen de mr.drs.-studenten voor zowel de rechten- als de economiestudie in aanmerking voor een vrijstelling van de minor in je derde jaar. Toch zijn er elk jaar weer mr.drs.-studenten die ervoor kiezen om wél een minor te volgen. Een aantal van deze studenten vertelt in dit artikel over hun bijzondere minor.

Minor in het mr.drs.-programma

Sanne Blankenstijn Educatieve minor

aangesproken door leerlingen en collega’s. Het contact op de middelbare school is veel persoonlijker en je ziet gelijk resultaat. Uit het gedrag van leerlingen is gelijk te merken of ze het leuk vonden.

Mijn leukste les ging over cao’s en vakbonden. Ik had de leerlingen aan het werk gezet met een onderhandelingsopdracht. Sommige waren werkgever, sommige werknemer. Ze kregen de opdracht om in groepjes een cao te maken voor een vakkenvuller in de supermarkt. Het was hartstikke leuk om te zien met wat voor enthousiasme en vastberadenheid de leerlingen daar aan begonnen en welke resultaten er uit kwamen. Toen een meisje vervolgens fluisterde dat dit “echt een hele leuke les was” kon mijn dag niet meer stuk.


51

moesten we verschillende artikelen over die onderwerpen lezen en analyseren. De groep studenten die deze minor volgde, was niet heel groot, maar dat maakte het juist wel gezellig. Al met al vonden we het onderwijs erg leuk en werden de verschillende onderwerpen goed uitgelegd en behandeld. Vanwege het feit dat er zo weinig contactenuren zijn, is er wel veel zelfstudie nodig. De eerste weken hadden we beide de hoeveelheid artikelen ook wel een beetje onderschat. Mocht je zelf besluiten deze minor te gaan doen, begin dan wel op tijd aan het bestuderen van de artikelen!

Een leuk inhoudelijk voorbeeld van een van de onderwerpen, was het hoorcollege over het onbewuste en bewuste. Heel veel keuzes en beslissingen worden gedreven door het onbewuste. Slechts een klein deel van onze hersenen houdt zich bewust bezig met beslissingen. 1/10e deel van onze hersenen gaat over het ‘bewuste’, 9/10e wordt dus beïnvloed door het onbewuste. In het onbewuste zit je zogenaamde ‘ID’ (onbewuste geest)

Afgelopen blok hebben wij de minor Hoogtepunten uit de Psychologie gevolgd. Door het mrs.drs.-programma worden we natuurlijk al behoorlijk breed opgeleid, maar we vonden het juist leuk iets heel anders te doen. De psychologie hangt op veel gebieden samen met de economie, denk aan consumentengedrag en de verwachtingen van bijvoorbeeld aandelen op de beurs. Ook op verschillende gebieden van het recht komt de psychologie terug, vandaar dat de psychologie ons zo interesseert. Niet alleen hoopten wij onze kennis te kunnen verbreden, tevens verwachtten wij meer over onszelf te leren; het menselijk brein, onze gedragingen en de drijfveren achter handelingen.

Over het algemeen kost een minor redelijk veel tijd en vergt een minor veel discipline. Om het voor ons mogelijk te maken ook onze rechtenvakken te blijven volgen, hebben wij beiden bewust gekozen voor een minor die relatief gezien wat minder tijd kostte en weinig contacturen had. Dat maakte deze minor voor ons als mr. drs. student ideaal.

De minor bestaat uit hoorcolleges en werkgroepen, die allebei niet verplicht zijn. Per week is er één hoorcollege en een werkgroep. In de hoorcolleges werden de verschillende onderwerpen globaal behandeld en in de werkgroepen

Lisette van Eijck en Emelie Walraven Psychologie minor

Dit is maar een voorbeeld, elke keer zijn er weer kleine momentjes die het lesgeven de moeite waard maken. Favoriet is het moment dat je ziet dat iemand het snapt.

Bij de minor leer je veel dingen over jezelf en over jouw rol in een groep. Voor mij een onvergetelijke ervaring. Ik hoop dan ook in de toekomst met één been in het onderwijs te blijven staan.


52

The Cultural Economic Per-spective richt zich meer op het waarderen van innovatie en creativiteit en neemt ver-schillende cre-ative entrepre-neurs onder de loep, waaronder Steve Jobs. Wat

Wat is de toegevoegde waarde van kunst en cultuur? Waarom is een Jackson Pollock ($140 miljoen) zoveel meer waard dan een bij Cobra aangesloten schilder, Theo Wolvekamp (€1000), terwijl hun stijl toch enigszins overeenkomt? Waarom ontvangen bands maar een paar cent per verkochte track of CD? Waarom betaalden verreweg de meeste consumenten voor het nieuwe album van Radiohead, dat ook voor elk gewenst bedrag, dus ook gratis, gedownload kon worden en waarom verkopen grote Nederlandse musea geen Mondriaan als de forse bezuinigingen voor financiële problemen zorgen?

Deze vragen kwamen aan bod in de minor Creative Economy. Ik heb altijd interesse gehad in de creatieve kant van de economie en ik vroeg me ook af hoe waardering hier plaats vond. Deze minor bestaat uit drie delen: Creative Economy and Creative Organizations, The Cultural Economic Perspective en Money, Arts and Media.

Bij Creative Economy and Creative Organizations worden de twaalf gebieden van de creatieve economy onderzocht en worden kapitaalstromen verklaard. De creatieve economie is zoveel groter dan musea en theater, hieronder vallen ook architectuur, design en muziek. Dit maakt de minor economisch interessant en ik heb me voor de essay verdiept in de impact van iTunes op de muziekindustrie.

Charlotte VerschoorCreative Economy minor

zijn hun kenmerken en hoe gaan zij om met risico. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan ambacht en aan opvallende kunstenaars zoals Warhol. Hoe weten kunstenaars de aandacht naar zich toe te trekken en deze ook vast te houden, zodat de intentie van de kunstenaar duidelijker wordt en ook zijn schilderijen meer gewaardeerd worden?

Money, Arts and Media gaat vooral over de vraag wat precies kunst is, hiervoor ga je in vogelvlucht door de kunstgeschiedenis en worden verschillende stromingen verder uitgediept zoals het dadaïsme en de Nulbeweging. Dit vak staat dus het meest af van economie en was daardoor ook minder interessant.

De minor is prima te volgen naast twee andere vakken, dus vertraging heb ik niet op gelopen. Ik zou het zeker aanraden een minor te volgen als er een minor bestaat waar je bijzonder geïnteresseerd in bent, zoals bij mij wel het geval was!

en ‘SUPEREGO’ (geweten). Je ‘ID’ wil je ‘EGO’ (bewuste geest) beïnvloeden en daarom maak je veel keuzes onbewust.Al met al was het doen van een minor

erg leerzaam en interessant. Discipline en hard werken is een vereiste, maar zolang je een minor kiest die je leuk vindt, moet dat geen probleem zijn!


53

SportdagDit jaar organiseerde In Duplo voor het eerst een heuse sportdag: een middagje sporten in het sportgebouw van de universiteit, open voor alle leden van In Duplo. Na een goede warming-up werd iedereen in teams verdeeld om vervolgens verschillende sporten uit te oefenen, zoals volleybal, squash en tafeltennis. Na de nodige inspanningen werd de middag afgesloten met een heerlijk Italiaans buffet, een gezellig einde van een geslaagde activiteit!

Activiteitenverslag: Sportdag

54

Je bent derde- of vierdejaars rechtenstudent en je hebt ambitie. Dan schrijf je je in

voor de vijfdaagse Masterclass van 8 tot en met 14 mei 2012 op ons kantoor in

New York. Want daar pak je tijdens workshops samen met ons zaken aan binnen

een breed scala van rechtsgebieden en leer je onze internationale rechtspraktijk beter kennen. En natuurlijk laat je de stad zelf ook niet links liggen.

Kortom, net als vorig jaar, vijf dagen ‘work hard, play hard’ in New York. Schrijf je voor 12 maart 2012 in via onze website www.werkenbijstibbe.nl

STBB2NY

STI003-32_STBB2NY_Appel_A5.indd 1 14-12-11 17:43

AGENDAJanuari- 24 januari: M&A Talent Congress

Agenda

Februari - 8 februari: Pooltoernooi

- 16 februari: Advocatendiner

- 29 februari: Live Stage Night

Maart- 1 maart: Diesborrel

Een intensieve middag waarin een M&A case zowel vanuit een juridisch als een financieel oogpunt zal worden besproken. Heb jij interesse in fusies & overnames en wil je kennismaken met twee interessante bedrijven? Kijk dan snel op www.induplo.nl voor meer informatie!

Op 8 februari zal het jaarlijkse In Duplo pooltoernooi weer plaatsvinden. Traditiegetrouw zal er aansluitend op het pooltoernooi worden geborreld, dus iedereen is welkom!

Ook dit jaar kunnen de leden van In Duplo weer kennismaken met vier gerenommeerde advocatenkantoren onder het genot van een heerlijk diner.

Heb jij interesse in een leuke stageplek? Laat je verassen door de verschillende stage-mogelijkheden die vanavond de revue zullen passeren. Bij de aansluitende borrel kan je direct al je vragen over stages aan de verschillende deelnemende bedrijven stellen.

Op 1 maart viert In Duplo haar verjaardag. Iedereen is van harte uitgenodigd om het 13de bestuur te feliciteren en gezellig een drankje te doen bij Sus&Co!

Je bent derde- of vierdejaars rechtenstudent en je hebt ambitie. Dan schrijf je je in

voor de vijfdaagse Masterclass van 8 tot en met 14 mei 2012 op ons kantoor in

New York. Want daar pak je tijdens workshops samen met ons zaken aan binnen

een breed scala van rechtsgebieden en leer je onze internationale rechtspraktijk beter kennen. En natuurlijk laat je de stad zelf ook niet links liggen.

Kortom, net als vorig jaar, vijf dagen ‘work hard, play hard’ in New York. Schrijf je voor 12 maart 2012 in via onze website www.werkenbijstibbe.nl

STBB2NY

STI003-32_STBB2NY_Appel_A5.indd 1 14-12-11 17:43

www.boekel.com

Wij leveren zakelijke, juridische dienstverlening voor bedrijven, overheidsinstellingen en non-profit organisaties. Daarbij ligt onze focus

op ondernemingsrecht, vastgoed en arbeidsrecht.

Wij zijn gevestigd in Amsterdam en Londen.

“Boekel De Nerée is geeN Naamloze veNNootschap”

marc kuijper, advocaat Boekel De Nerée

De Duplomaat: Jaargang 13 Nummer 02.

Documents

Transcript of De Duplomaat: Jaargang 13 Nummer 02.