De concerncontroller als navigator van een wendbare...
Transcript of De concerncontroller als navigator van een wendbare...
De concerncontroller als navigator
van een wendbare gemeentelijke organisatie
Mario Halfhide en Roy Mierop
Seminar Concerncontrol binnen de gemeente 2018
15 maart 2018
“… een organisatie die zich rond maatschappelijke vragen
organiseert in plaats van dat vragen in de vorm van de
organisatie worden gegoten.”
Zo’n organisatie is “flexibel, wendbaar, adaptief en open”.
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
“In het verleden ging ‘in control’ vooral over in hoeverre je afwijkt van het plan, maar het plan
is door alle snelle ontwikkelingen steeds minder waard omdat het niets zegt over het
business model en of je voldoende connected bent met de buitenwereld.”
Tjeu Blommaert
Vijf organisatorische kernvaardigheden
Zorgvuldig handelen
Efficiënt werken
Slagvaardig handelen
Souplesse
Vroegtijdig waarnemen
Efficiënt werken
Zorgvuldig handelen
Slagvaardig handelen
Vroegtijdig waarnemen
Souplesse
De effectiviteit van een gemeente wordt nu vooral bepaald
door haar vermogen tot slagvaardig handelen, vroegtijdig
waarnemen en interne souplesse.
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Wendbaarheid: het vermogen om effectief te
reageren op veranderingen in de omgeving
SAMENWERKEN i.p.v. samen werken. Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Doorgrondt drijvende krachten en strategische
keuzen achter gemeentelijk beleid.
Heeft goed ontwikkeld situationeel bewustzijn.
Kan scherp analyseren.
Is in hoge mate naar buiten gericht.
Heeft oog voor de belangen van en belangentegen-
stellingen tussen belanghebbenden van de gemeente.
Kan helder communiceren met managers en mede-
werkers.
Heeft ruime aandacht voor de intentie achter prestatie-
indicatoren, risicomanagement en compliance.
Beschikt over zachte vaardigheden i.h.b. empathie en
overtuigingskracht.
Beschikt over kennis van moderne ICT-tools
i.h.b. op het gebied van forecasting en business analyse.
De controller als navigator:
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Belangen en belanghebbenden
De toegevoegde waarde van concerncontrol ligt vooral
in het aantoonbaar maken dat de gemeentelijke organisatie wendbaar
is en voldoende verbinding heeft met de buitenwereld om de realisatie
van de beleidsdoelstellingen mogelijk te maken.
Controller
Gemeente
bestuur
Kaders en rapportage
BBSC
KPI’s
Wat willen we bereiken
Beoogd effect
Uitvoering
Afspraken
Beleid
Continuplanning
Sturing
Verantwoording
Contracten
KPI’s
Uitvoering
Verantwoording
Uitvoering
KPI’s
Politieke
Agenda
Plannen, Uitvoering, KPI’s
Behoeften burgers
Beleid
Programma
Sturing
Verantwoording
Contracten
Continu voeling houden met
de zakelijke omgeving
Samenleving
Burgers VNG
Partners
Gemeenten
Gemeente
secretaris Financiers
Afdelingen
Gemeente
Belangen
Organisaties
Politieke
Partijen
Programma’s
Projecten Leveranciers
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Sturing in een wendbare organisatie
Naar control arrangementen voor wendbare gemeenten.
SITUATIE STURING
OBJECT
Hoog dynamisch
Laag dynamisch
Strak
Los
Belanghebbenden
Risico’s
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Modulair samengesteld
Doorlaatbare grenzen
Platte organisatie
Wederzijdse aanpassing
Gezamenlijke strategische intentie
Situationeel bewustzijn
Eenvoud in planning & beheer
Verantwoord ondernemerschap
Prestatiegericht gedrag
Mentale flexibiliteit
Externe oriëntatie
Leiderschap
Interoperabiliteit
Connectiviteit
Aanpasbaarheid
De rol van navigator komt beter tot zijn recht
naarmate de organisatorische condities voor
wendbaarheid vollediger zijn ingevuld.
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Van boekhouder naar strategisch adviseur.
Hoe?
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Van retrospectief naar prospectief
Standaard
rapportages
Ad hoc
rapportages
Query
drill down
Alerts
Statistische
analyses
Forecasting
Scenario
analyses
Optimalisatie
Niveau
van
informatie
Ontwikkeling
controllersfunctie
VERANTWOORDING BESCHRIJVENDE
ANALYSES
VOORSPELLENDE
ANALYSES
VOORSPELLENDE
ANALYSES
Wat zijn de feiten? Wat + Context Wat als …….? Wat moeten we doen?
WAT IS DE SITUATIE?
HOEVEEL, WAAR, WANNEER, HOE?
WAT IS HET EXACTE VRAAGSTUK?
WELKE ACTIES MOETEN WE NEMEN?
WAT GEBEURT ER?
WAT ALS DEZE TREND ZICH VOORTZET?
WELKE SCENARIO’S ZIJN ER?
WAT IS VOOR ONS HET BESTE SCENARIO?
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Ontwikkeling van de controller
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
Fase 3. Management control: vanuit het perspectief van de gehele gemeentelijke organisatie
• Fase 2 + organisatieperspectief voor financiële en niet-financiële professionals
• Externe gerichtheid (wat wil B&W) en van daaruit KPI’s vormgeven met financiële focus
• Toename integratie van financiële en operationele systemen: KPI’s in operationele systemen, financiële
tegenhanger in financiële systemen; geïntegreerde rapportages
• Analyses vooral gericht op hoe en waarom
Fase 2. Financieel en functioneel beheer: analyses
• Fase 1 + maatwerkanalyses voor interne gebruikers (afdelingsmanagers)
• Financieel geweten van de gemeente
• Efficiënter rapportage-proces: sneller m.b.v. ICT-tools
• Analyses worden handmatig gemaakt
Fase 4. Strategisch adviseur: belanghebbenden perspectief
• Fase 3 + van buiten naar binnen oriëntatie, strategisch betrokken, initiërend, pro-actief, financiële focus
• Relatie met belanghebbenden: B&W, gemeentesecretaris, uitvoeringsorganisaties, projectorganisaties,
leveranciers, financiers, …..
• Volledig geïntegreerde systemen + prospectieve analyse tools
• Gegevens zijn continu en real time beschikbaar
• Controller gaat zelf op zoek naar beschikbare informatie: intern en extern
Fase 1. Boekhouder: registreren en rapporteren
• Focus op registreren en rapporteren
• Wet- en regelgeving
• Basis op orde
Elke volgende fase bouwt voort op de vorige fase.
Moderne ICT-tools zijn beschikbaar.
Het gaat erom technologie te verbinden met
mensen en processen.
Anaplan
Cognos
LIAS
SAP by
Design
………
………
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315
“Het stenen tijdperk is niet voorbij
gegaan door gebrek aan stenen.”
Waar wachten we op?
• Gaat niet lukken, te veel ballen in de lucht?
• Wie is anders het financiële geweten van de gemeente?
• Administratie en rapportage uitbesteden geeft ruimte?
• Verandering moet van twee kanten komen, de controller moet de positie verdienen?
• Navigator zijn is ‘no brainer’, de vraag is hoe om te gaan met moderne technologie
(Big Date, AI, RPA, Wetgeving)?
Mario Halfhide & Roy Mierop 180315