1© Dorothé Lueb - 2013

De alvleesklier en haar enzymen

De pancreas of alvleesklier heeft een tweeledigefunctie. Enerzijds produceert hij hormonen voorde regulering van de bloedsuikerspiegel,anderzijds produceert hij enzymen en sappen dienodig zijn voor de vertering van het voedsel.

De alvleesklier bevat verschillende ‘productie-eenheden’. De eilandjes van Langerhans zorgenvoor de productie van insuline, glucagon ensomatostatine. Deze hormonen komen in debloedbaan terecht en helpen bij de regulering vande bloedsuikerspiegel.

De acinar cellen zorgen voor de productie van ingepakte spijsverteringsenzymen. De duct cellen zorgenvoor de productie van bi-carbonaat. Spijsverteringsenzymen en bi-carbonaat komen in het duodenum(twaalfvingerige darm) terecht. De lever maakt gal; dit wordt opgeslagen in de galblaas (die niet op detekening staat). Gal heb je nodig voor de vertering van vet. Vandaar dat de galbuis ook in detwaalfvingerige darm uitkomt.

Pancreasenzymen

De enzymen die de pancreas produceert zijn in-actief. Daar bijmenging van bi-carbonaat in detwaalfvingerige darm worden deze geactiveerd waardoor het voedsel verteerd kan worden. Bi-carbonaatzorgt ook voor ‘ontzuring’ van de spijsbrij. Dit laatste is noodzakelijk omdat elk spijsverteringsenzympas ‘werkt’ bij een bepaalde pH. Koolhydraten kun je al verteren als de boel nog redelijk zuur is. Vooreiwitten moet je meer ontzuren en vetten kun je pas bij een hele lage zuurgraad verteren.

Bi-carbonaat zorgt voor de ontzuring en de activering van enzymen. Deze verbinding is 100% zinkafhankelijk. Bovendien: pectine verhoogt de activiteit van enzymen (Dunaif, 1981) en vezels uit graanverlagen de activiteit (Hendrick 1992)

De productie van bi-carbonaat is 100% zink afhankelijk. Het is zelfs zo dat 75% van alle zink wordt gebruiktvoor de productie van bi-carbonaat. Het is dan ook te begrijpen dat zinktekorten resulteren inverteringsproblemen.

Een slechte vertering van vetten geeft ‘plak-poep’ en ‘strepen in de pot’; een slechte vertering vaneiwitten geeft ‘stank’ (boven en onder); een slechte vertering van koolhydraten geeft ‘gisting’ en

2© Dorothé Lueb - 2013

‘gassen’. Wat volgt zijn opname problemen (wat je niet verteert kun je niet opnemen) waardoor je opeen zeker moment toch écht eiwit- en vet-tekorten krijgt (aan koolhydraten kun je geen tekort krijgen).

Bedenk dat 73,3% van de nederlanders een tekort heeft ten opzichte van de ADH. En de ADH is dehoeveelheid die je MINIMAAL nodig hebt om nét geen gebreksziekten te krijgen. De ADH is dus nietOPTIMAAL. Zink zit met name in spullen die uit de zee komen (vis, zeewier). De zinkopname wordtbelemmerd door zuivel (melk, yoghurt etc) en graan (brood, muesli, crackers, pasta etc.). Dus....

Sphincter van Oddi

De sphincter van Oddi kun je zien als de ‘deur’ tussen binnen (alvleesklier/gal) en buiten (darm). In desphincter van Oddi komen ingepakte alvleesklier enzymen, bi-carbonaat en gal samen. De sphincterontspant als de twaalfvingerige darm cholecystokinine (CCK) produceert. De productie van CCK isglutamine (eiwit) afhankelijk.

Bij een Oddi spasme blijven ingepakte spijsverterings-enzymen, gal én bi-carbonaat ‘hangen’. De ingepakte enzymen worden door bi-carbonaat uitgepakten actief gemaakt waardoor ze ter plekke (in de alvleesklier) beginnen met devertering van eiwitten en vetten; oeps. De enzymen gaan de alvleesklier afbreken;de alvleesklier gaat ontsteken (pancreatitis) en uiteindelijk necrotiseren. Alsmarker wordt dan verhoogd lipase in de bloedbaan gevonden.

Een Oddi-spasme wordt o.a. veroorzaakt door:• Galstenen (die de uitgang verstoppen)• Hoge geraffineerde koolhydraat-inname• Insulineresistentie (ook teveel koolhydraten)• Stress• Alcohol misbruik• Tabak

Een ontspanning van de sphincter van Oddi is is te verkrijgen door in ieder geval de oorzaak aan tepakken (koolhydraten minderen, stress tijdens het eten vermijden, alcohol en roken beperken).Galstenen blijven ‘vloeibaar’ door taurine (bewogen vis en bewogen vlees); rijst en soja stimuleren devorming van galstenen; een vetvrij dieet geeft een verminderde ‘doorstroming’ van gal; ook dit bevorderdde vorming van stenen. Geraffineerde koolhydraten bevorderen de kristallisatie van cholesterol en dusde vorming van galstenen.

Bovendien: bij een tekort aan glutamine neemt de CCK productie af (waardoor Oddi niet wordt geopend).Advies: gebruik meer glutaminebronnen (vis, vlees, ei, avocado). Bij chronische problemen is suppletieaan te raden. Verder kan gebruik worden gemaakt van groene thee, koffie en cacao ter ontspanningvan de sphinkter (Pap, Forro, 1998).

3© Dorothé Lueb - 2013

Pancreas insufficiëntie

Een pancreas insufficiëntie of EPI (exocriene pancreas insufficiëntie) komt vaker voor dan je denkt.

Een EPI levert de volgende klinische symptomen op:• Vette ontlasting (de boel plakt in de pot)• Diarree, stinkende ontlasting• Opgeblazen gevoel• Slechte adem• Pancreatische hoofdpijn• Pijn in de onderbuik• Uitputting, moeheid• Malabsorptie (met als gevolg gebrek aan A, D, E, EPA, DHA en B12)• Tekort aan macronutriënten (vooral eiwitten en vetten)

Een EPI kan veroorzaakt worden door de volgende actoren:• Granen• Peulvruchten• Alcohol, tabak• High calorie dieet (met name suikerhoudende spullen)• Dysbiotische darmflora• Bewegingsarmoede• Medicijnen (waarbij kan worden opgemerkt dat paracetamol wordt gebruikt om een EPI bij ratten op

te wekken)

Een EPI is in eerste instantie te ‘omzeilen’ door de inzet van een supplement met spijsverteringsenzymen.Neem een variant die ook pepsine en HCL bevat.

Verder is het zaak iets aan de orozaak te doen: granen en peulvruchten minderen, suiker ‘op de bon’,regelmatig bewegen en paracetamol e.d. minderen (magnesium werkt ook pijnstillend en ontspannend).Een dysbiotische darmflora knapt meestal al enorm op als je je voeding aanpast.

Tot slot

In de dunne darm worden de enzymen onwerkzaam gemaakt door vrijgezet billirubine uit gal. Ditbillirubine wordt vrijgezet door beta-glucuronidase. Een stofje geproduceerd door de darmwand onderinvloed van een symbiotische darmflora. Bij een tekort aan beta-glucuronidase blijvenspijsverteringsenzymen actief waardoor aantasting van de darmwand kan plaatvinden. Ziektebeelden:spastische darm (IBS) collitis ulcerosa (CU) en de ziekte van crohn (MC). Zorg dus dat je je darmfloraoptimaliseert (voeding aanpassen) en aanvult (goed darmflora preparaat).